e iti ed 1e
no. 8
Mijn Dikke-Ik
Nieuws over
GAC Assessment & Coaching Inhoud: 3 4 5 10 11 13 14
Prof.Dr. Jan Jonker: Drie aspecten Ton Voogt: Een Dikke-We Erica Gasseling: Mijn Dikke-Ik Joep Wijbek: Wonen in een verhaal Hans Platenkamp: Dikkie-Ik Communiceren met het Eye-model Feedback geven vanuit je Dikke-Ik
juni 2014
Reflectie De doelstelling van mijn boek, ‘Mijn Dikke-Ik’, is leren reflecteren op je eigen leven, je patronen, je gedachten en je inzichten door het lezen van (levens)verhalen. Omdat reflectie een van mijn dingen is, leek het me bijzonder om ook nog eens terug te reflecteren op de bijzondere dag, 14 maart 2014, toen mijn boeklancering een plek kreeg op mijn eigen tijdslijn. In deze Nieuwsbrief neem ik jullie graag mee in wat mijn bijzondere gasten vertelden en wilden toevoegen om van de boeklancering een succes te maken. Het boek ‘Mijn Dikke – Ik’ gaat over het ontstaan van je eigenzinnige handelingspatroon dat op sommige momenten in je (werkzame)leven net iets dominanter naar voren komt dan je wilt. Dat patroon kan je in de weg zitten, in je werk, in de relatie met je partner en je vrienden. Ik maak de cliënten in de dialogen die ik heb met hen bewust van het ontstaan, (h)erkenning en inzicht op dat patroon. In de verschillende gesprekken kijken we welke plek dat heeft gekregen op hun eigen tijdslijn en het belang daarvan in hun levensgeschiedenis. Zowel de benamingen als de verschillende titels voor de handelings patronen zijn spontaan in de dialoog met de ander ontstaan. Het is zoals Harry Kunneman zo mooi zegt in het voorwoord van ‘Mijn Dikke – Ik’. Als coach “richt zij zich op de onbewuste betekenisverlening die bijdragen aan de dominantie van deze ik-positie in ons eigen leven, vanuit de vraag hoe wij ‘voorbij’ ons Dikke-Ik kunnen komen”. Als we ons bewust worden van de onbewuste Dikke – Ik die zo vaak aan het woord is, kan, zo schat ik in, er veel rust ontstaan. Echter, oefenen met aandacht is de Kunst van Alledag. Ik wens u een fijne zomer en veel leesplezier, of dat nu voor de tent is, in Tanzania, Makkum of Oostenrijk, een “Mijn Dikke-Ik” past altijd wel ergens.
Erica Gasseling
Geregistreerd als NOBCO-coach, ZKM-consultant en CMI-RL (loopbaancoach) Colofon
Eigen Zin is een nieuwsbrief van GAC Assessment & Coaching en verschijnt 2x per jaar.
Ontwerp/opmaak: www.gerdamulder.nl
Wilt u deze nieuwsbrief niet meer ontvangen of juist een extra exemplaar opvragen?
Fotografie: Iris en Laura van Loon, studio KK
Mailt u dan naar
[email protected].
Arnhem.
U kunt Eigen Zin ook digitaal bekijken op www.gac-coaching.nl.
2
juni 2014 Eigen Zin
De mens is de Mens (soms) een Raadsel: over zelfbeeld en handelingspatronen. Prof.Dr. Jan Jonker, KUN
Drie aspecten Jan start zijn presentatie door aan te geven dat er vandaag 14 maart 2014 drie aspecten zijn die hij graag naar voren wil laten komen. Het eerste punt waar hij op in gaat is dat Erica op 5 juni 2011, nadat zij bijna 20 jaar geleden afstudeerde bij hem, bij hem aanklopte. Het vernieuwde contact is ontstaan via de mail waarin Erica net zoals zoveel anderen studenten die hij op diverse momenten op willekeurige plaatsten ontmoet, startte met de zin: ‘u kent mij vast niet meer’. Jan geeft aan dat het eerste contact vrij snel resulteerde in een echte dialoog die uitmondde in de wens van Erica een beeldend boek te schrijven ofwel ‘een gestructureerd verhalenboek hoe mensen in deze wereld staan en zijn’. Volgens Jan is het boek dat Erica heeft geschreven, een boek dat niet alleen uit haar hart komt maar vooral een boek is dat aangeeft wie je bent, wat je doet. Een boek dat ze presenteert in een vorm met humor, tussenstappen, taal, tekeningen, afbeeldingen en structuur. Hij vertelt dat het een praktijkboek met een praktijktheorie is geworden, die geworteld is in de praktijk van wie Erica is. Het is ontstaan in haar eigen praktijk die ze al meer dan 15 jaar heeft.
Geen woorden maar daden Het tweede punt dat Jan aansnijdt is niet alleen dat het uniek is dat Erica ook daadwerkelijk dat boek heeft geschreven maar dat ze tot op heden ook de enige studente is die bij hem is afgestudeerd en het ‘daar kan je een boek over schrijven’ ook daadwerkelijk heeft omgezet in een daad.
Eigenwijze eigenzinnigheid Het derde punt dat Jan wil aansnijden is dat, zoals hij het ziet, het een boek van de auteur zelf is geworden ofwel ‘de auteur zit in de pagina’s’. Het is een boek dat laat zien hoe de auteur werkt, leeft en dingen beleefd, waar ze ook is. Jan noemt het boek: ‘een plakje Erica’ een klein blokje menselijk verhaal dat verbonden is met die persoon. Jan vindt het belangrijk dat te melden omdat hij als hoogleraar Duurzaam ondernemen, authenticiteit mist bij de huidige studentengeneratie. Echte authenticiteit ofwel eigenwijze eigenzinnigheid, zijn wat je bent en dat ook verhalen en daar ook voor staan, is volgens hem belangrijk. Wat Jan aangeeft is dat in de hedendaagse maatschappij jongeren teveel ondergaan in een wereld van te weinig actief
Eigen Zin juni 2014
differentiëren en zo juist geen eigen identiteit opbouwen ook al denken ze dat wel.
Wie ben je, en wie wil je worden Het boek ‘Mijn Dikke-Ik’ kan helpen bij nadenken en zorgen voor reflectie zodat mensen gaan nadenken over wie ze zijn of wie ze willen worden. Dat is iets dat niet vanzelf gaat, daar zal je een inspanning voor moeten doen. Juist omdat het boek de vorm heeft van gestructureerde verhalen, zal dit velen van ons extra aanspreken. Jan sluit zijn enthousiasmerende betoog af door aan te geven dat het goed is dat mensen boeken schrijven die niet over bekende thema’s gaan zoals leiderschap, effectiviteit, communicatie. Hij geeft aan dat we blij mogen zijn dat er mensen zijn die de tijd nemen om te schrijven vanuit en over authenticiteit. Dat het boek dat vanmiddag gelanceerd wordt een boek is ‘dat mensen een klein stapje verder kan helpen in deze ingewikkelde maatschappij omdat ze een beetje zicht krijgen op wie ze zijn, wat ze zijn en wat ze daarmee kunnen doen’.
3
Een ‘Dikke – We’: hoe kan die eruit zien.
Ton Voogt
Een Dikke -We Ton Voogt gaat in zijn verhaal toepasselijk in op het Eye – model uit het boek ‘Mijn Dikke-Ik’, Het oog dat kan mis leiden, onthullen, waarnemen. Zijn vraag is of er na de ‘Dikke-Ik’ een ‘Dikke-We’ kan zijn. Ton geeft aan waarvoor de Dikke-Ik staat: een basispatroon dat jou automatisch in een handelingspatroon zet in de omgang met jezelf en met anderen. Dit handelingspatroon heeft zijn voordelen maar ook zijn nadelen. Voordelen omdat jij je met dit patroon hebt kunnen redden in je eigen ont wikkeling en de relatie met anderen; nadelen omdat het ook star kan zijn en een belemmering voor je eigen ontwikkeling. Toch zijn deze patronen niet vreemd. We ontwikkelen ze omdat ze ons effectief en efficiënt maken. De starheid ontstaat echter omdat we niet altijd even handig omgaan met onze eigen angsten. In navolging van Prof. Hermans gaat Ton ervan uit dat we ons in onze relatie met de omgeving laten leiden door twee basismotieven: we willen graag zelf iets realiseren en we willen ons graag verbinden met anderen. In onze eigen ontwikkeling worden we op die manier beïnvloed door patronen van vaak dierbare mensen om ons heen, die ons liefdevol willen helpen om onze drive vorm te geven. Wat we vaak niet zien is dat deze patronen onbewust ‘geladen’ zijn met gevoelens van angst en mede daardoor zorg dragen voor een starre herhaling van patronen: de door Erica genoemde Dikke-Ik patronen. 4
Kan dat een ’Dikke – We’: van ‘ik’ naar ‘we’ via ‘je’. Voordat Ton ingaat op de ‘Dikke – We’ maakt hij een tussenstap. Tussen ‘ik’ en ‘we’ ligt ‘je’. Je is redelijk gemakkelijk herkenbaar omdat het gewoon is over jezelf te vertellen in de vorm van ‘je’. In veel interviews en gesprekken wordt een vraag die met ‘Ik…’ beantwoordt zou kunnen worden, beantwoordt met ‘Je….’. Wellicht speelt daarbij een rol dat teveel spreken over IK geen goede indruk maakt.
We is indrukwekkend?? In relatietherapie wordt vaak begonnen met de zin: ‘We zijn hier gekomen omdat….’. Het is belangrijk om dat uit elkaar te halen: wat wilt u, en wat wilt u, wat is ieders kijk op de relatie. Bij het maken van een werkgroep wordt gezegd: ‘we gaan afspraken maken’, daar hoort bij ‘wat moet ik doen’. Als de leiding van een bedrijf zegt: ‘we gaan ervoor’, ‘we doen het samen’, zal een vorm van opofferen een groep sterk maken en de groep bij elkaar houden totdat er enkelen met de buit vandoor gaan. ‘We’ is dus een indrukwekkende vorm ‘dit is de manier waarop we dat hier doen’ en dan volgen er helaas starre patronen. De bedenkers en de gebruikers van de ‘we’ patronen hopen
juni 2014 Eigen Zin
dat die patronen inslijpen en een grondhouding krijgen van ‘geven’, en ‘accepteren’, ‘doorgaan’, ‘overwinnen’, niet denken aan jezelf. De Dikke-We ontstaat als er een belemmering optreedt binnen een van de beide basismotieven en het patroon van ‘we’ star en overal toegepast wordt. Dat zijn zinnen die gebruikt worden in de vorm van ‘we dachten allemaal zo en dus…’ en ‘we zijn er helemaal klaar voor….’ en ‘we kunnen slagen als we allemaal….’ en ‘Wij Nederlanders….”. Als de ‘we’ zo dominant toegepast wordt kan de gewenste verbinding niet ontstaan. Ton sluit af met de metafoor van een bos. Hij stelt de vragen: ‘Bestaat een bos’, ‘Kun je een bos aanraken’, ‘Kan een bos groeien’. Nee, een bos kan niet groeien maar een boom kan wel uit zichzelf groeien. Bestaat ‘we’ of is het niet meer dan een dikke – ik? De Dikke – Ik is een eigen gemaakte ‘Dikke-We’ die we voortdurend aan elkaar overdragen als een virus. Ton’s advies: ‘Wil je dat we een Dikkewe als een virus aan elkaar overdragen tegengaan, laat je dan inenten door de spiegel die je voorgehouden wordt in het boek ‘Mijn Dikke – Ik’ van Erica.’
Leren luisteren met je ogen
Erica Gasseling
Mijn Dikke–Ik Verschil theorie die ik heb gevormd tot mijn Eye – model. Het is de kunst van het kijken net zoals detective Columbus, die zich niet laat afleiden totdat hij de waarheid kent en ziet. de manier van kijken
Conclusies
let op wat meewandelt
Zien en waarnemen Ik start mijn verhaal door aan te geven wat voor mij persoonlijk een van de belangrijkste redenen is geweest om dit boek te schrijven: het paradigma dat gedragsverandering (bijna) niet mogelijk is. Omdat ik dat in mijn praktijk gelukkig wel zie gebeuren maar altijd minder en minder duurzaam dan ik zou willen, ben ik gaan bekijken wie, wat en wat maakt dat iemand wel in de beweging van de verandering wordt gezet. Ik heb daarbij gebruik gemaakt van verschillende methodieken die ik me in de loop der tijd eigen heb gemaakt. Zonder daarbij afbreuk te doen aan welke dan ook noem ik in willekeurige volgorde: de Assessment center methode, het kernkwadrantenmodel van Ofman, de Zelfkonfrontatiemethode, het Persoonlijk Positie Repertoire (PPR), de Ontwikkelingsgerichte Coachingsbenadering, de Thomas & Kilmann conflicthanteringsstijlentest, de Past Reality Integration (PRI) e.a. Steeds duidelijker werd voor mij dat zien en waarnemen tot een onbewuste emotionele betekenis leidt die de aanraking kan maken met de mogelijke verandering. Mijn praktijktheorie is dan ook een echte waarnemings Eigen Zin juni 2014
De eerste conclusie is dat het in een coachingstraject belangrijk is dat je als coachee, samen met je coach de meest belangrijke gebeurtenissen, ervaringen en personen voor jezelf op de tijdslijn van je levensgeschiedenis gaat zetten. Dat kan op een gestructureerde manier maar dat kan ook ‘gewoon’ in de dialoog waarbij de coach beschikt over specifieke gespreks- en luistertechnieken. Op de tweede plaats is het van belang dat de coachee zicht krijgt op zijn meest dominante handelingspatroon. Een handelingspatroon dat, door wat ik noem ‘meewandelend’ gedrag van de ander in werking wordt gezet. Het is zoals Harry Kunneman zo mooi omschrijft in mijn boek: ‘een dominante ik – positie die duidelijk het eerste woord heeft. Een ingeprent en energievretend handelingspatroon door middel waarvan wij anderen manipuleren en voor ons karretje spannen, of tot concurrent maken en tegenstander maken’. Ik richt me in mijn boek op hoe we uit de schaduw van deze positie komen en in onze eigen kracht komen te staan, in onze eigen authenticiteit. Tenslotte is het heel belangrijk dat de coachee zicht krijgt op wat hij zelf merkt bij de eigen reflectie. Cliënten geven vaak aan dat ze het moeilijk vinden om iets te voelen, geven aan dat ze vaak meer in hun hoofd zitten dan in hun lijf. Door rust en stiltes te laten vallen, komen er als vanzelf emoties, zoals er ook als vanzelf en geheel automatisch een Dikke-Ik komt. lees verder>> 5
Deel 1 In het eerste deel wordt het hiernaast gepresenteerde Eye – model beschreven, dat een combinatie is van een praktijktheorie en ontwikkelingsgericht denken. Op een toegankelijke manier maakt de lezer zich eigen hoe je objectief kan waarnemen en waardevrij leert luisteren. De neiging om kleuring te geven aan wat we geloven dat er is, is redelijk hardnekkig. Ik maak de lezer bewust van de ‘selftalk’ die we met onszelf hebben waardoor we graag blijven geloven wat we willen geloven.
Leren luisteren met je ogen Met eenvoudige voorbeelden uit de praktijk laat ik zien wat ik bedoel met ‘leren luisteren met je ogen’. Het is uiteindelijke de eigen taal die aan de waarneming gegeven wordt die beweging en ontwikkeling in jezelf mogelijk maken. De zoektocht naar de betekenis gaat gepaard met het tonen van emoties en het benoemen van gevoelens. Ik ga in op het ontstaan van een hardnekkigheid dat zich ontwikkelt tot een patroon, om het irritante gedrag van de ander weg te werken door een extra ‘dikke’ inspanning. In de kern komt het erop neer dat we veelal door enkele traumatiserende gebeurtenissen vanuit de eigen levensgeschiedenis in de ban worden gehouden en onze Dikke-Ik door het gedrag van de ander als vanzelf wordt geactiveerd. Ook de rol van het brein licht ik kort toe. Als het ons lukt erkenning te geven aan de oorsprong van het ontstaan van de Dikke-Ik, kan ook gekeken worden naar wat de verandering zou kunnen zijn. Er wordt aandacht besteed aan de macht van de dominante positie en wat is blijven liggen. Ik vind het van belang te laten zien dat je liefdevol naar je eigen ontwikkeling mag kijken. Ik eindig met een stapsgewijze aanpak die ik de ‘Levenskunst van Alledag’ noem.
6
juni 2014 Eigen Zin
Vijf Dikke-ikken gevoed door slogans
Mijn Dikke–Ik
Volgens mij zijn er vijf Dikke – Ikken die voor de eigenaar lange tijd winst hebben opgeleverd maar zich op een bepaald moment in het leven tegen hem kan keren. Deze vijf Dikke- Ikken zijn:
De zelfredzaamheid 4 – S-en
De artiest Telkens
Ja, maar...
een ander publiek
Binnen- en buitencirkel
e zelfredzaamheid, die zegt niets nodig te hebben en D zichzelf uitstekend kan helpen.
De artiest, de vechter, die woede, boosheid en verontwaardiging blijft tonen in de hoop gelijk te krijgen.
De zelfredzame mens laat zich kenmerken door stoer, sterk, stevig en standvastig gedrag.
De artiest voelt zich niet begrepen en zal dat blijven uiten.
Hij heeft zichzelf geleerd om het andere of de andere(n) voorrang te geven. We herkennen deze mensen wanneer ze bij ziekte, scheiding of ontslag het eigen lijden alleen onder ogen zien en liever niet delen met hun omgeving. Ook komt de zelfredzame mens naar voren in panieksituaties waar de eigen emotie onder controle blijft ten behoeve van het geheel. Ten slotte herkennen we de zelfredzame mens aan degene die zegt dat het altijd goed met hem gaat, zichzelf weinig gunt en niet snel iets voor zichzelf zal vragen.
Eigen Zin juni 2014
Kenmerkend aan deze persoon is zijn kunst om telkens nieuw publiek te trekken, waarbij de inhoudelijke slimme argumenten voor ademloze aandacht zorgen. Een ander opvallend aspect aan dit patroon is dat er twee cirkels werkzaam zijn. In de buitencirkel toont de artiest een overvloed aan vriendelijkheid en hij ziet zichzelf als een echte teamplayer. In de binnencirkel wordt juist het tegenovergestelde gedrag getoond, hier is de artiest bozig en verongelijkt. Artiesten verhuizen na verloop van tijd veelal naar een andere plek, een andere functie of een andere organisatie.
7
Het loket Staat altijd open
De twijfelkont
Blij als de ander blij is
et loket, het patroon van de persoon die altijd maar H geeft. In het patroon van het loket staat wegcijferen centraal in de hoop vreugde van de ander te ontvangen. De persoon die dit patroon draagt zal alles in het werk stellen om iedereen tevreden te stellen.
De buddy
Hiërarchie
De twijfelkont is het patroon van de afhankelijkheid. Twijfelaars blijken autoriteitsgevoelig te zijn. Zij stellen besluiten vaak uit omdat ze eerst willen weten of de ander zich daarin kan vinden. Zij willen dingen in overeenstemming doen met de ander.
Hij wil het contact openhouden en de zichtbare ontroering of blijdschap die de ander toont, zal hem aansporen om door te gaan.
Opdrachten worden over het algemeen uitgevoerd zoals deze worden gekregen.
Als de ander niet tevreden is, zal het loket dit falen bij zichzelf zoeken en opnieuw hard gaan werken.
De ultieme proef op de som is wanneer een leidinggevende zich enigszins terugtrekt die ze zien als hun buddy.
Vaak voelt hij zich schuldig aan het verdriet van de ander.
Twijfelkonten komen het best tot hun recht met een redelijk directief leidinggevende. In de privé situatie kan er sprake zijn van complementariteit ofwel precies weten wat de ander nodig heeft.
8
juni 2014 Eigen Zin
Deel 2
De angsthaas Ik blijf goed nadenken
Ik doe even niets dat eng is
In het tweede deel worden we meegenomen in een aantal non–fictieve verhalen die de lading van de in deel 1 beschreven handelingspatronen goed dekt. Ook al lijken de patronen ontstaan te zijn vanuit een gemis, de verhalen stralen kracht uit, laten zien hoe kwaliteiten zich hebben ontwikkeld en hoe er een duurzame verbinding met de omgeving is gemaakt. Elk verhaal rondom een handelingspatroon kent nog meerdere miniverhalen, die een mooie afwisseling zijn op het verhaal van de hoofdpersoon. In de verhalen komen de sterke en de minder sterke kwaliteiten naar voren die het resultaat zijn geweest van de context waarin iemand is opgegroeid.
De angsthaas is bang zonder precies te weten waardoor de angst wordt veroorzaakt. Hierdoor wordt de echte waarneming vertroebeld en zal de angsthaas niet gemakkelijk in beweging komen.
Geen van de handelingspatronen is slecht, elk patroon heeft zijn kwaliteiten en zijn onhebbelijkheden. De kunst is echter om niet in de valkuil van het eigen patroon te stappen en er hardnekkig aan vast te houden. Trots zijn op wat je hebt ontwikkeld, maar ook eerlijk zijn naar wat je van je af kan schudden omdat dat eerder tegen je werkt dan in je voordeel, is wat dit boek je leert.
Veel irrationele gedachten houden hem op de plaats. Essentieel in dit patroon is blijven nadenken hoe dingen eruit dienen te zien en waarom wat hoort.
Mijn Dikke-Ik direct bestellen? U kunt het boek rechtstreeks bestellen bij Erica Gasseling:
[email protected] Het boek kost € 21,45 inclusief 6% btw en verzendkosten. Ik wens u veel leesplezier!
Eigen Zin juni 2014
9
Zonder verhalen wordt het leven een boekomslag zonder inhoud.
Wone n in e e n ve rha al Joep noemt zijn presentatie ‘Wonen in een verhaal’ omdat we als mens als een huis wonen in ons eigen verhaal. In ons eigen verhaal kunnen we dingen wegstoppen in de kelder, of we spreken vanuit de zolder, en laten het middenstuk gewoon weg. Joep spreekt over de betekenis van verhalen voor onze samenleving, voor personen en voor organisaties. Op dit moment staat het vertellen van verhalen op allerlei manieren onder de aandacht, niet alleen bij personen maar ook in organisaties ‘Story Telling’ en ZKM - Organisatie. Verhalen vertellen kan om verschillende redenen van belang zijn: oudere mensen die terugblikken op hun leven door hun eigen verhaal te (laten) vertellen, het vertellen van je verhaal om nieuwe (loopbaan)keuzes te maken die bij je passen of zoals Erica dat heeft gedaan, luisteren naar verhalen en ze in een patroon onderbrengen. Zelfreflectie is het overkoepelende thema, ontdekken welke rode draad aanwezig is in je eigen verhaal.
Oliver Sacks Joep refereert aan Oliver Sacks, een bekend neuroloog, die ooit een mooie beschrijving gaf van wat een normaal mens is (zie blz. 99 e.v. Mijn Dikke-Ik). In de opvatting van Sacks is een normaal mens iemand die zijn eigen verhaal kan vertellen, die weet waar hij vandaan komt (zijn verleden), die weet waar hij staat (zijn identiteit), en 10
die weet waar hij naar toe gaat (de toekomst). De verteller heeft een plek in een verhaal. Ook geeft Sacks aan dat wanneer de verhouding tussen de mens en zijn verhaal wordt verbroken door een oorzaak van fysiologische of psychische aard, het verhaal oplost, de vertelling uiteen valt en staat de persoon buiten de tijd. Hij weet niet meer wie hij is, en wat hij moet doen. Hij klampt zich vast aan een schijn wereld, een wereld waarin hij de weg is kwijt geraakt.
Een goed verhaal Wanneer is een verhaal een goed verhaal, is de vraag die Joep stelt. Hij geeft aan dat wanneer een levensverhaal dynamisch is, en zonder er normatief over te zijn, doorgaans een goed verhaal is. Ook een verhaal dat duidt op verzoening met het leven, of waarin je laat zien open te staan voor de dingen die op je pad komen, kunnen goede verhalen zijn. Wanneer er in het leven van de mens stagnatie optreedt, zie je dat terug in zijn levensverhaal. Net als een bepaalde mate van geslotenheid, vermijding of gebrekkige sociale interactie. Motieven om een verhaal te vertellen zijn: een blijvende herinnering, als opmaak van de eigen balans, bij beginnende dementie, bij bestrijding van depressie, aan het einde van je leven etc.
Methodieken Een veel gebruikte methodiek om een juni 2014 Eigen Zin
Joep Wijsbek
levensverhaal in kaart te brengen is Biografisch Werken. Dat is een persoonlijk onderzoek om het eigen bestaan in kaart te brengen en de eigen, specifieke posities en drijfveren daarin nader te leren kennen. Voor ouderen is hiernaast een mooie methode ‘Mijn leven in kaart’. In deze methode wordt gewerkt met themakaarten, die helpen om structuur in het gesprek te brengen en ideeën te geven waarover zoal verteld kan worden. Deze levensverhaalmethode is bedoeld om op gestructureerde wijze herinneringen op te halen en daarover te laten vertellen. Ook de Zelfkonfrontatie methode van Prof. Hermans is een bruikbare methode om op een gestructureerde manier je eigen levensverhaal in kaart te brengen en hierin de rode draad te ontdekken.
Persoonlijke reflectie Verhalen zijn kort samengevat een bron van zingeving en betekenis en dienen als inspiratie voor persoonlijke reflectie. Zij zijn een uitdrukking van onze identiteit en kunnen op een verhalende manier veel dingen in beeld en kaart brengen. Aan het einde van ons leven, is het enige dat van ons achterblijft, een verhaal. Op een eigenaardige manier zijn deze verhalen onze toegang tot onze onsterfelijkheid in de wetenschap dat de toekomstige generaties onze verhalen zullen doorvertellen, waardoor wij zullen vrijkomen in het rijk der tijdloosheid.
Stichting “Red de vergeten verhalen” Hans Platenkamp
Dikkie-Ik Hans Platenkamp geeft op zijn eigen innemende wijze vorm aan het doen groeien van verhalen die aan de vergetelheid ontrukt worden door verhalen te vertellen. Simpelweg doet hij dit door de verhalen te onttrekken aan zijn publiek, fantasie, omgeving of dies anders zei. Vriendelijk en vastberaden smeedt hij de band met toehoorders. Hij was bij de boek lancering als ‘verhalenman’ aanwezig om de meest elementaire zaken op een verantwoorde manier aan elkaar te smeden.
Ik tegenover velen Als Hans voor het publiek staat, geeft hij aan: ‘wat zijn jullie met velen en wat voel ik mij alleen maar dat komt omdat ik dik ben’. In deze zin zet hij direct de humorvolle toon voor zijn presentatie die hij als titel voor vandaag ‘Dikkie-Ik’ noemt, een verhaal zonder enige consistentie maar met een prachtige samenvatting van al het voorgaande. Ik zou jullie echter willen adviseren om op Youtube het filmpje van de
presentatie te downloaden. Hieronder staat een indikking van het verhaal. De hoofdpersoon in het verhaal van Hans is Dikkie-Ik die een eigen zoektocht maakt langs de vijf handelingspatronen. Op een haast clowneske manier geeft Hans ondubbelzinnig aan waar het in het boek Mijn Dikke-Ik omgaat.
Dikkie-Ik Dikkie-Ik die op een ochtend op staat, struikelt over een kistje waar hij het woord Boek op ziet staan. Dat verwart Dikkie-Ik want hij ziet toch echt een kistje en niet een boek. Dikkie-Ik weet dat wat hij waarneemt dat dát de waarheid is en neemt het kistje mee naar binnen om te bekijken wat er allemaal inzit. Als hij het kistje opent ziet hij een dun plakje. Hij pakt dat plakje en proeft dat heel voorzichtig. Het smaakt naar een stukje Erica, die hij toevallig kent. Als hij weer in het kistje kijkt ziet hij een klein blokje en dat blokje is een gedeelte menselijk verhaal. Vervolgens pakt Dikkie-Ik een stukje papier uit het kistje waar op staat: Ga staan voor je eigen eigenwijsheid. Vol verbazing kijkt hij opnieuw in het kistje en ziet een doekje waarop staat: wordt wakker. Dikkie-Ik denkt: slaap ik dan. Als Dikkie-Ik dan nog een keer in het kistje kijkt ziet hij een spiegeltje waar hij op een andere manier naar zichzelf aan het kijken is, want hij kijkt nooit naar zichzelf. Helemaal onderin het kistje
Eigen Zin juni 2014
vindt Dikkie-Ik een rood briefje met de woorden: kan een bos groeien. Omdat Dikkie-Ik dat niet weet gaat hij op zoek naar het antwoord. Al snel ontmoet hij op zijn tocht een hele arrogante man die met hem meewandelt. Als Dikkie-Ik tegen hem zegt dat hij een arrogante man is, zegt die man: ‘Nee, ik ben een man met arrogant gedrag’.
Anonimiseren Hans gaat dan op een amusementvolle manier in op het anonimiseren van gedrag door het arrogante gedrag van de persoon weg te snijden zodat je als waarnemer naar de persoon kan kijken. Hij gebruikt daar in zijn verhaal grof geweld voor en fileert met een mes het arrogante gedrag van de nu naakte man die zich daarna echter zichtbaar opgelucht voelt. Er valt een arrogant pak last van hem af. Omdat de man het koud heeft, geeft Dikkie-Ik deze man zijn dikke – jas waar op de achterkant met grote letters Het Loket op staat. Intussen hebben Dikkie-Ik en de man besloten om samen te kijken of een bos kan groeien. In het bos zien ze een snel groeiende tulp die naar een broodje bal ruikt. Dikkie-Ik is daardoor zo van slag dat hij voortdurend met zichzelf in gesprek is. De man noemt dit selftalk. Dikkie-Ik weet hoe belangrijk selftalk is en blijft hardop praten. Dikkie-Ik wil in dialoog zijn met zichzelf. In de diepte van het bos komen ze een glijbaan tegen met een
11
Levenskunst van Alledag
of het bos kan groeien en hoe meer Dikkie-Ik kijkt hoe beter hij ziet dat het bos niet kan groeien. Intussen voelt hij zich ook helemaal alleen, en weet niet wat hij wil. Hij voelt zich eenzaam, alleen en mist verbinding. Hans blijft in de werkelijke fantasie en geeft aan dat Dikkie-Ik in het bos een meisje aan ziet komen wandelen. Dat brengt het hoofd van Dikkie-Ik op hol en hij zoekt een manier om zijn hoofd koel te houden. Hij zoekt zijn toevlucht in de Zelf redzaamheid waar hij tegen zichzelf zegt: ik heb niemand nodig, ik red me wel. Eenmaal weer bij zinnen, is het meisje gelukkig verdwenen.
Dikkie-Ik en de wonderlamp
bordje: Niet glijden. Dikkie-Ik legt dat naast zich neer en glijdt de glijbaan af en schiet zo in het hazenpak van de Angsthaas. Gelukkig kwam het Loket achter hem aan en hielp hem uit dat vervelende hazenpak. Ook geeft hij Dikkie-Ik nog een advies: in het leven gaat het om wat je hebt teweeg gebracht, wat je achter je laat en waar je naar toe wilt. Het Loket, dat zich intussen benoemd heeft als de buddy van Dikkie-Ik geeft aan dat als DikkieIk vrijheid wil voelen hij zich eerst moet onthullen. Hij stuurt Dikkie-Ik het bos in met een dikke jas die hij toevallig nog heeft liggen met op de achterkant de naam Twijfelkont. Dikkie-Ik gaat op zoek maar wanneer hij terug komt is zijn buddy weg en slaat de twijfel toe.
12
Deze jas voelt ook niet zo fijn. Hilarisch vertelt Hans dat Dikkie-Ik goed gaat kijken wat voor soort jas hij aan heeft en ontdekt dat hij de knoopjes kan losmaken en zich kan bevrijden van zijn eigen twijfels. Op een soepele manier stapt Hans over naar de rol van de Artiest die Dikkie-Ik in de verte waarneemt omdat hij glasgerinkel hoort. Dikkie-ik stapt naar de Artiest die verheugd is om Dikkie-Ik te zien omdat hij op zoek is naar nieuw publiek. Het duurt niet lang of de Artiest is klaar met zijn flessen gooien en zonder omkijken vervolgt hij zijn weg en laat Dikkie-Ik alleen achter.
Kan het bos groeien? Opnieuw stelt Dikkie-Ik zich de vraag
juni 2014 Eigen Zin
Toen dat gelukt was ging hij opnieuw op zoek naar het kistje met het woord Boek erop en haalde het plakje Erica eruit. Hij begon met poetsen en plotseling was er heel veel roze rook. Al dat poetsen maakte dat de geest uit de fles kwam. Dikkie-Ik vroeg aan de geest of hij misschien een injectie kon krijgen zodat hij meer in het leven kon staan. Helaas, zo geeft Hans aan, waren er geen injecties voorradig maar wel Mijn Dikke-Ik boeken.
Effectief en conflictvrij communiceren
Communiceren met het Eye-model
Communiceren met het Eye-model Waarom verloopt de communicatie met veel mensen om ons heen plezierig, maar nou net met die ene collega zo ontzettend stroef? In het dagelijks leven communiceer je de hele dag, met zeer uiteenlopende mensen, op allerlei manieren en op verschillende niveaus. Veel communicatietrainingen gaan over wat de ander zegt en doet. Maar wat gebeurt er met jóú in bepaalde situaties? Waarom maakt die ene persoon nou zo veel irritatie bij je los, terwijl je het met die ander zo goed kunt vinden? Het Eye-model geeft je daar inzicht in. Het is heel verhelderend om eens naar je eigen communicatiepatronen te kijken. Je neemt altijd kennis en ervaringen mee uit je verleden, maar je bent je er niet zo van bewust hoe dat jouw waarneming kleurt. Het bijzondere van het Eye-model is dat er nu eens níét gekeken wordt naar de reactie van anderen. Deze workshop gaat helemaal uit van je eigen perspectief en beleving. We onderzoeken hoe het komt dat iets je raakt en hoe je de regie terugkrijgt over de kleur van je reactie. De workshop heeft een heel praktische insteek. Er wordt gedurende twee dagdelen actief geëxperimenteerd. We oefenen, reflecteren en leren met en van elkaar. Zo word je je bewust van de manier waarop en waaróm je op die manier op een ander reageert. We gaan in op vragen als: Welke oude ‘film’ heb je mee genomen uit je eigen geschiedenis? Herken je dat bij jezelf?
Eigen Zin juni 2014
Pas als je dat helder hebt, kun je zien dat je soms inefficiënt reageert en hoe je dat kunt aanpassen. Het resultaat is dat je meer regie krijgt over je eigen manier van reageren. Je zult de touwtjes weer in handen krijgen, ook bij moeilijke gesprekken. Deelnemers aan de workshop zeggen na afloop meer waardevrij te kunnen kijken, zijn beter in staat lastige situaties in te schatten en voelen zich sterker in onderhandelingen en in conflictsituaties.
Voor wie? De training is geschikt voor degene die vindt dat communiceren een essentieel onderdeel vormt van het eigen functioneren. Denk aan medisch specialisten, verpleegkundigen, klachtenfunctionarissen, leidinggevenden, advocaten, notarissen, ouders, maar ook gewoon voor jezelf omdat je zicht wilt krijgen op je eigen drive in je communicatie Een open mind en lef hebben om te kijken naar jezelf geven de grootste garantie op een leereffect.
Workshop Communiceren met het Eye-model Eendaagse workshop op de volgende data: 29 augustus - 26 september - 24 oktober - 21 november Kijk ook op www.gac-coaching.nl of www.mijndikkeik.nl
13
Masterclass Leidinggeven
Feedback geven vanuit het handelingspatroon de Dikke – Ik Leer je ‘Dikke – Ik’ en die van de ander kennen In deze boeiende tweedaagse Masterclass leer je je eigen handelingspatroon en het handelingspatroon van je gesprekspartner (h)erkennen. Je maakt contact met het gedrag waar je je minder plezierig bij voelt, en waarmee je automatisch in de handeling van de ‘Dikke – Ik’ schiet.
minder dominante positie en wat je van je af wilt schudden. Je kijkt wat je daarbij kan helpen om een goed evenwicht te vinden en effectiever te worden in feedback geven en ontvangen. ● In
De tweedaagse Masterclass reikt je handvatten aan om het handelingspatroon van jezelf en de ander te benoemen en met de gesprekspartner de dialoog aan te gaan. Het vertrekpunt is je eigen gedrag, maar dat door gedrag van de ander verstoord kan worden. Door te focussen op de onbewuste emotionele laag van dat onplezierige gedrag en de persoon te anonimiseren, leren we feedback geven: zonder oordeel en waardevrij.
het vierde dagdeel zal er met hulp van een acteur actief geoefend worden om het geleerde te verankeren.
De opbouw van de tweedaagse Masterclass kent een duidelijke structuur:
De Masterclass is geschikt voor coaches, leidinggevenden, ouders, verzorgers, communicatieadviseurs, mediators, artsen, leraren, docenten en degenen die in hun werk te maken krijgt met soms weerbarstig gedrag. Als je een manier zoekt om simpel en toch duidelijk de snaar te raken, dan is deze Masterclass bijzonder geschikt voor je. Er is wederzijdse ontwikkeling en beweging mogelijk. Het gaat om effectief waarnemen, haarscherp en doeltreffend de dialoog met de ander durven aangaan.
● In
Masterclass Leidinggeven 2014
het eerste dagdeel ga je na wat je als plezierig en wat je als minder plezierig gedrag ervaart in je omgeving. Je wordt je bewust van de onbewuste betekenis die gedragen wordt in het gedrag van de ander(en).
● In
het tweede dagdeel is er aandacht voor het leren herkennen van het handelingspatroon van de gesprekspartner. Je leert de juiste vraag stellen aan je gesprekspartner en we koppelen hier de verschillende stijlen van leidinggeven (Hersey & Blanchard) aan vast. Je leert focussen op het onderliggende patroon en ontdekt wat toegevoegd dient te worden. Je leert de vijf verschillende handelingspatronen kennen en daarop feedback geven.
● In
het derde dagdeel ga je het Eye-model vullen: je benoemt wat je wilt behouden vanuit de dominante en
Tweedaagse masterclass op de volgende data: 12 en 19 september of 27 en 28 november.
Kijk ook op www.gac-coaching.nl en www.mijndikkeik.nl.
GAC Assessment & Coaching Annastraat 1 6862 CG Oosterbeek T 026 339 14 75 M 06 19 60 48 31 E
[email protected] W www.gac-coaching.nl W www.mijndikkeik.nl
