‘Mijn baby is niet te troosten…’, over huilbaby’s
Inleiding Je bent net terug uit het ziekenhuis, hebt een gezonde zoon/dochter op de wereld gezet en leeft op een roze wolk. Of toch niet? Je baby lijkt toch wel heel vaak te huilen. Zo vaak zelfs dat je stilaan een slaaptekort opbouwt en langzaam maar zeker radeloos wordt. Je voelt je onzeker omdat je er niet in lijkt te slagen je eigen kind te troosten. Je begint jezelf af te vragen wat je toch fout doet. Maar doe je eigenlijk wel iets fout?
Wanneer huilt een baby te veel? Gezond huilen Een baby kan nog niet praten, dus gebruikt hij huilen als een manier om te communiceren. Meestal huilt hij om aan te tonen dat er iets mis is. Gezonde huilbuien zijn van korte duur en de baby is troostbaar. Vaak is er een eenvoudige oplossing te vinden. In dit geval moet men steeds de baby troosten en het ongemak proberen weg te nemen. Het is onmogelijk om een baby te ‘verwennen’ door hem te vaak te troosten. Onder de zes maanden kan een baby namelijk nog geen 2
verband leggen tussen huilen en getroost worden. Wel bevordert het tijdig troosten de veilige hechting van de baby. Uit onderzoek is zelfs gebleken dat baby’s die getroost worden als ze huilen, na het eerste levensjaar minder huilen dan baby’s die niet tijdig getroost werden. Als je de baby troost stopt hij vaak met wenen. Dit wil niet altijd zeggen dat hij huilt om opgenomen te worden maar wel dat hij zich veilig voelt bij jou en zich door jou getroost weet. Er zijn verschillende redenen waarom een baby kan huilen. Deze oorzaken komen bij elke baby voor en zijn volkomen normaal. Hieronder zetten we ze even op een rijtje: Honger: Als een baby honger heeft, moet je hem uiteraard voeden. Een hongerige baby vertoont meestal de volgende tekens: armen plooien en vuisten ballen, vuisten naar de mond brengen, hevig op de tong zuigen, snuffelen rond de borst. Ook het huilen is zeer herkenbaar bij een hongerige baby. Hij zal huilen met korte, voortdurende stoten op een normale toonhoogte. Zuigbehoefte: Dit wordt vaak verward met honger. Als de baby begint te huilen wanneer hij nog niet lang geleden 3
gegeten of gedronken heeft, probeer dan een pink in zijn mond te steken. Begint hij hier op te sabbelen en kalmeert hij, dan heeft hij geen honger, maar de behoefte om te zuigen. Dit komt voornamelijk voor bij baby’s die flesvoeding krijgen en te snel drinken. Probeer eens een speen met een kleiner gaatje, zodat hij trager zal drinken. Geef je kind dus niet meteen de borst of de fles als hij of zij weent. Als de baby geen honger heeft is het geen oplossing om hem te troosten met eten. Dit kan op korte termijn misschien eventjes werken maar op lange termijn leert het kind dat het zichzelf best kan troosten door te eten. Eenzaamheid: De eerste zes maanden kan je jouw baby gerust opnemen en knuffelen om hem te troosten. Zo leert hij dat hij kan vertrouwen op de hulp van zijn ouders. Door te reageren geef je jouw baby het gevoel dat je hem begrijpt. Dit is zeer belangrijk voor het hechtingsproces. Je kan ook een knuffelbeest in het babybedje zetten. Zo zal de baby een vertrouwd beeld ontwikkelen door herkenning. De knuffel wordt een plaatsvervanger voor de ouder, als die even afwezig is. Zo kan de baby leren zichzelf te troosten.
4
Pijn: Een baby die pijn heeft, zal scherp en krijsend huilen. Op dat moment moet je de oorzaak van de pijn proberen te vinden. Vuile luier: Bij een vuile luier, te strakke kleertjes of pamper, zal de baby zich ongemakkelijk voelen. Hij zal met krachtige uitbarstingen huilen, maar niet zo doordringend en hysterisch als bij echte pijn. Wanneer je het ongemak wegneemt, zal het huilen ook stoppen. Te koud
/ warm: De ideale temperatuur voor een
kinderkamer schommelt tussen 18° en 20° C. Een baby die het te warm heeft, voelt warm aan en krijgt een rood hoofdje. Wanneer het nekje warm aanvoelt, heeft hij het warm genoeg. Doorkomende tanden: Wanneer zijn tanden beginnen door te komen, zal een baby veel huilen. Je kan dit makkelijk voelen als je over het tandvlees wrijft. Wanneer de tanden doorkomen, zal je duidelijk verdikkingen voelen. Een mogelijke oplossing is de baby op iets kouds te laten bijten. Scheidingsangst: In de baarmoeder hoort de baby allerlei menselijke geluiden om zich heen. Wanneer hij later in zijn eigen kamer wordt gelegd, is hij ineens afgesloten van deze
5
geluiden. Leg een gedragen t-shirt van mama of papa mee in zijn bedje, zo zal hij sneller tot rust komen en zal de scheidingsangst verminderen. Het is zeker niet aangeraden om de baby te laten huilen, dit zal de scheidingsangst vergroten en de baby zal nog harder huilen om contact te zoeken met zijn omgeving. Je kan ook tegen je kindje blijven praten als je even de kamer verlaat. Scheidingsangst komt voor vanaf ongeveer 8
maanden. Huiluurtje: Bij veel baby’s komt het zogenaamde ‘huiluurtje’ voor. Dan beginnen ze zonder aanwijsbare reden geïrriteerd te huilen. Het komt voornamelijk voor bij baby’s tussen 3 en 14 weken oud en bereikt zijn piek rond de leeftijd van 8 weken. Na zo’n 3 à 4 maanden vermindert het terug. Het valt meestal voor in de periode van late namiddag tot avond (16 tot 22u). Dit huiluurtje is voor een baby zijn manier om de emoties uit te drukken die zich de hele dag opgestapeld hebben. Op dit moment is de baby zeer gevoelig voor de spanningen van zijn omgeving. Als ouder is het belangrijk om te beseffen dat je niet verantwoordelijk bent voor het gehuil, het komt voor bij baby’s over de hele wereld. Er is zeer veel geduld nodig om de baby te troosten. Spreek je baby rustig toe, probeer hierbij zelf rustig te
6
blijven, want je baby zal nog angstiger worden, als je zelf zenuwachtiger wordt. Vermoeidheid: Als een baby moe is, zal hij jengelend huilen. Hij zal in zijn oogjes wrijven, geeuwen, drukker worden en oogcontact vermijden. Leg de baby snel te slapen. Een slaapliedje kan het proces versnellen.
7
Overmatig huilen Wanneer spreken we nu niet meer van gezond huilen, maar van overmatig huilgedrag? We spreken enkel over huilbaby’s als er geen medische of aanwijsbare oorzaak is, die het huilen kan verklaren. Er kan natuurlijk een medische oorzaak zijn, bijvoorbeeld een koemelkallergie of infecties. Als je je als ouder zorgen maakt over de huilbuien, kan je best een dokter raadplegen. Zo kan elke medische oorzaak aangepakt of uitgesloten worden. Indien er geen medische oorzaak is, weten we dat de baby uit de huilbuien zal groeien. Dit is al een hele geruststelling. Maar tot die tijd er is, dien je er natuurlijk mee zien om te gaan.
8
Praktische tips Een huilbaby levert heel wat gevolgen op, voor de baby zelf, maar ook voor de ouders en de relatie tussen ouder en kind. De baby zelf loopt meer kans op slaapproblemen en driftbuien. De ouders kunnen last krijgen van stress, vermoeidheid en zelfs psychische problemen. De relatie tussen ouder en kind verloopt moeizamer en er kunnen zelfs hechtingsproblemen ontstaan. Door de vermoeidheid kan je het immers moeilijk vinden om je kind nog te troosten of te knuffelen. Om het allemaal niet zo ver te laten komen, geven we hieronder een aantal tips.
Voor de baby Er bestaat geen wondermiddel voor huilbaby’s. Er zijn wel een paar handige tips die de last wat kunnen verminderen.
Hou een huildagboek bij. De psychologische last van de huilbuien is gedeeltelijk op je aanvoelen gebaseerd. Je krijgt bijvoorbeeld het gevoel dat je baby de hele tijd weent en nooit eens rustig is. Als je de duur van elke huilbui en het moment waarop die huilbui valt, noteert, krijg je een beter zicht op de huilbuien. Dit kan vaak al helpen om het allemaal een beetje te relativeren. 9
Reageer snel. Een pasgeboren baby zal zichzelf nog niet kunnen troosten, dus heeft het geen nut om hem even te laten liggen. Onder de zes maanden is het ook onmogelijk om een baby te verwennen door hem te troosten. Ze kunnen immers nog geen verband leggen tussen huilen en opgepakt worden. Aarzel dus niet om je baby op te pakken bij een huilbui. Als je te lang wacht met de baby te troosten, zou hij al wel eens zo goed op gang kunnen zijn dat hij de oorspronkelijke oorzaak van het huilen reeds vergeten is.
Als de baby ouder wordt, zal hij wel begrijpen dat huilen leidt tot opgepakt worden. Geef je baby dus ook voldoende
aandacht wanneer hij niet huilt en pak hem ook dan regelmatig op om eens te knuffelen. Zo zal hij aandacht niet verbinden met huilbuien.
De meeste baby’s zijn dol op een lekker warm bad. Je kan dit ook verwerken in een vast slaapritueel. Door het bad zal je baby ontspannen zijn en makkelijker inslapen.
Babymassage. Als je baby net begint met huilen, kan je hem misschien nog kalmeren door over zijn rug of buik te wrijven.
10
Pas dit niet alleen toe als hij huilt, babymassage versterkt de hechting.
Voor de ouders Een pasgeboren baby is op zich al vermoeiend, maar een huilbaby legt een hypotheek op je nachtrust. Niemand verwacht echter dat je die last alleen draagt. Zorg er dus voor dat je regelmatig je batterijen terug op laadt.
Organiseer ’s nachts een beurtrol. Als het jouw beurt is om te rusten, ga dan ergens slapen waar je de baby niet kan horen.
Stuur de baby regelmatig eens uit logeren bij ouders, familie of vrienden. Voor hen is het slechts één nacht slaap missen, maar voor jou meteen een wereld van verschil. Gebruik die momenten ook om de relatie met je partner wat tijd te geven, want die komt ook onder druk te staan. Voel je niet schuldig als je je baby uit logeren stuurt. Je baby heeft immers meer aan een nachtje bij iemand anders en een fitte ouder de dag erna dan aan een oververmoeide ouder die de hele tijd aanwezig is.
11
Zoek een hobby met veel lichaamsbeweging. Dit is een goede manier om met stress om te gaan. Relaxatieoefeningen kunnen hier ook helpen.
Praat erover. Dan zal je merken dat je niet alleen staat. Huilbaby’s zijn ook geen uitzondering. Wanneer je er met anderen over praat, zal je merken dat je niet in een unieke situatie zit, en wie weet kan je wel een paar handige tips oppikken. Wees ook niet bang om er met je huisdokter over te praten, ze zullen je vragen al vaker gehoord hebben en er een antwoord op kunnen geven.
Als je echt het gevoel hebt het allemaal niet meer aan te kunnen, aarzel dan niet om hulp te zoeken. Je bent geen slechte ouder als je hulp zoekt, integendeel, het bewijst dat je het beste voor hebt met je baby.
Als je kind uren aan een stuk weent kan het je te veel worden. Als je het even niet meer kan aanhoren verlaat je best even de kamer. Laat de baby even alleen en probeer je moed terug bij elkaar te rapen.
12
Wat je ook doet, hoe wanhopig je ook bent, schudt nooit met je baby.
Een
baby
is
nog
zeer
kwetsbaar
en
hem
dooreenschudden kan blijvende schade veroorzaken!
13
Hulp of informatie nodig? Solidariteit voor het Gezin – Afdeling Hopon A.&M. Hellinckxstraat 45 – 1083 Ganshoren Tel.: 02/421.79.91 - E-mail:
[email protected] www.solidariteit.be
Meer lezen? Voor ouders en opvoeders:
Waarom is mijn kind een huilbaby? Een gids voor ouders en hulpverleners van huilbaby’s. Lippens, E. Erasmus: Wetteren.
Huilbaby’s. Marx, H. MOM: Uitgeverij Unieboek: Houten
Als troosten niet helpt… Brochure Kind en gezin.
Uw baby troosten. Alles wat u moet weten en kunt doen wanneer uw baby (te) veel huilt. Dr. Orenstein, J.
De taal van huilen. Positief omgaan met huilen en boosheid van baby’s en kinderen tot 8 jaar. Solter, A. J. Uitgeverij De Toorts: Haarlem.
14
Lekker slapen zonder huilen. Een lieve methode om je baby ’s nachts te helpen doorslapen. Pantley, E. Scriptum: Schiedam.
Wetenschappelijk dossier huilen. Kind en gezin, afdeling Preventieve Gezinsondersteuning.
Bovenstaande boeken werden gebruikt bij het opmaken van deze brochure en zijn ontleenbaar in onze bibliotheek.
15
