MICROBIOLOGISCH ONDERZOEK VAN PAPIER EN KARTON

MICROBIOLOGISCH ONDERZOEK VAN PAPIER EN KARTON Onderzoek naar de microbiologische contaminatie van papier en karton als verpakkingsmateriaal bestemd voor levensmiddelen Rapportnummer NDFCM 006/03

drs. F.J. Gaikema en J.M. Nab-Vonk Keuringsdienst van Waren, Noord Postbus 465 9700 AL Groningen Telefoon Telefax email internetsite

: : : :

050-5886000 050-5886100 [email protected] www.keuringsdienstvanwaren.nl

oktober, 2001

KvW Noord rapportnummer NDFCM 006/03, oktober 2001

INHOUDSOPGAVE

Blz.

SAMENVATTING EN TREFWOORDEN SUMMERY AND KEYWORDS 1.

INLEIDING

1

2.

NORMEN EN WETGEVING

2

3.

MATERIAAL EN METHODEN

3

4.

RESULTATEN

4

5.

DISCUSSIE

6

6.

CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN

7

7.

LITERATUUR

8

BIJLAGE 1: UITVOERING VAN HET MONSTERONDERZOEK BIJLAGE 2: OVERZICHT VAN DE MONSTERS BIJLAGE 3: RESULTATEN MONSTERONDERZOEK VERZENDLIJST


SAMENVATTING EN TREFWOORDEN In totaal zijn 65 monsters papier en karton, bestemd voor contact met levensmiddelen, onderzocht op microbiologische contaminatie. De diversiteit in soorten monsters is groot, zo zijn er naast gebaksdozen, bonbonverpakkingen en suikerzakken ook meat savers (onderlegger voor vleeswaren) en eierdozen onderzocht. Het aëroob kiemgetal (voor bacteriën) varieerde van kleiner dan 10 tot 3x105 kve/g. Het schimmel- en gisten-kiemgetal varieerde van kleiner dan 10 tot 1,0x103 kve/g. In een aantal gevallen werd Clostridium perfringens (6 maal met kiemgetallen tot 100 kve/g) en Staphylococcus aureus(5 maal met kiemgetallen tot 1,0x103 kve/g) aangetoond. Bacillus cereus werd niet aangetroffen. Uit dit onderzoek blijkt dat de microbiologische besmetting van de onderzochte papieren en kartonnen verpakkingen dermate gering is, dat de kans op bederf van voedsel ten gevolge van die verpakkingen verwaarloosbaar is. Daarbij zijn er ook geen humaan pathogene bacteriën aangetoond in dusdanige hoeveelheden, dat het ontstaan van een risico voor de volksgezondheid waarschijnlijk lijkt. Wel toont het onderzoek aan dat verpakkingsmateriaal een potentiële bron van besmetting kan zijn. Een bedrijf dient met dit gegeven in onder meer zijn HACCP-plan en productiewijze rekening te houden. Door de opzet van het onderzoek is het niet mogelijk een uitspraak te doen of de aangetoonde bacteriën geïntroduceerd zijn tijdens de productie van de verpakking of in de verpakking terechtgekomen zijn door nabesmetting bij de opslag van de verpakkingen. TREFWOORDEN: verpakkingen, microbiologische contaminatie, levensmiddelen, papier, karton.


SUMMARY AND KEYWORDS In this study 65 samples of food-packaging paperboards have been investigated for the presence of microbiological contamination. The samples were of a wide variety, e.g. cake cases, chocolate boxes, sugar bags, meatsavers and egg cases. Typical numbers for colony forming units per gram (cfu/g) ranged for aerobic bacteria from less than 10 to 3,0x105 cfu/g. Fungi, moulds and yeasts were commonly detected in quantities from 10 to 1,0x103 cfu/g. In a few samples Clostridium perfringens (6 times, maximum numbers about 100 cfu/g) and Staphylococcus aureus (5 times, maximum numbers 1,0x103 cfu/g) were observed. Bacillus cereus was not detected. This study shows that the low level of contamination by microorganisms of the investigated food packaging paperboards indicates that possibility of microbial spoilage of the food is insignificant and therefore the health risk for the consumer is negligible. KEYWORDS: Food Contactmaterial, microbiological contamination, paper, paperboards.


1.

INLEIDING

Papier maken is een proces waarbij de gebruikte grondstoffen (als cellulose en zetmeel), en de omstandigheden (veel water en verhoogde temperaturen) de groei van microorganismen kunnen bevorderen(7.11, 7.16). Ook kan de pulp besmet zijn met schimmels, omdat het gebruikte hout tijdens of na de kap aangetast wordt door “bruine en witte rot”(7.1). Hierdoor wordt het hout minder geschikt voor de productie van papier. Papiermachines hebben grote oppervlakten waarop bacteriën kunnen hechten en biofilms kunnen vormen. De hoge temperatuur in het “dry end” van de papiermachine zullen de schimmels en vegetatieve bacteriën grotendeels afdoden(7.13), terwijl hitteresistente bacteriesporen niet alleen overleven, maar ook juist geactiveerd kunnen worden. Voldoende reiniging en het gebruik van biociden, waaronder slijmbestrijdingsmiddelen en conserveermiddelen, zijn nodig om een hygiënisch eindproduct te kunnen garanderen. Ondanks deze preventieve maatregelen blijkt uit literatuurgegevens dat de verpakkingen bestemd voor levensmiddelen gecontamineerd kunnen zijn met micro-organismen, zie tabel 1. Dit is o.a. mogelijk omdat sporen resistent zijn tegen hitte, desinfecterende middelen en UV-licht. Uit literatuurgegevens blijkt dat er meer dan 200 verschillende bacterieculturen geïsoleerd zijn uit verpakkingen van papier en karton, bestemd voor vloeibare levensmiddelen(7.12). Hieronder bevinden zich ook pathogene micro-organismen. De meest voorkomende soort is Bacillus cereus die in een enkel geval zelfs in aantallen is aangetroffen die de normen voor voedsel overschreden(7.7). De hygiënische kwaliteit van papier wordt meestal gerelateerd aan het aantal kolonievormende eenheden (kve) per gram papier of per oppervlakte. De kwaliteit van papier kan variëren van erg schoon (minder dan 50) tot matig vervuild (104 kve/g), zie ook tabel 1. Gerecycled papier bevat in het algemeen meer bacteriën en schimmels dan maagdelijk papier(7.7,7.8). Een “extreem” voorbeeld ven recycling is het gebruik van krantenpapier voor het serveren van gebakken vis. Dit gebruik is in Nederland duidelijk op zijn retour. Ook kunnen andere, later aangebrachte, deklagen op de verpakking een bron zijn van besmetting. Zo blijkt papier met minerale-coatings gehaltes te bevatten tot wel 106 kve/g(7.15). Schimmels kunnen het gehele productieproces doorstaan en in de verpakking zover uitgroeien, dat vervolgens de inhoud bedorven raakt(7.10). Lang houdbare vruchtensappen zijn bijzonder kwetsbaar, omdat na pasteurisatie de schimmel in de verpakking voldoende tijd krijgt om uit te groeien. Vooral de uiteinden op de vouwen van de verpakking, die vaak niet gecoated zijn met een PE-laag, zijn kwetsbaar voor uitgroei. Naast de mogelijkheid van een initiële besmetting gedurende het produceren van papier en karton, kan tijdens de opslag of het vervoer naar de eindgebruiker ook nog besmetting optreden. Ook uit de beknopte literatuurstudie, uitgevoerd in het kader van het project FCM 006/0(7.4), blijkt dat microbiologische besmetting van papier en karton een reëel risico is. De mogelijke risico’s voor de consument zijn voedselvergiftigingen veroorzaakt door pathogenen. Het risico op voedselvergiftiging is echter gering, omdat de migratie van micro-organismen uit het verpakkingsmateriaal naar het levensmiddel gering is, namelijk minder dan 1%. Toch is deze mogelijkheid op besmetting van levensmiddelen niet geheel uit te sluiten(7.7). Ook al omdat de Bacillus cereus het meest aangetroffen wordt, namelijk meer dan 5% van de totale flora.


1

Tabel 1. Microbiologische contaminatie verpakkingsmateriaal Micro-organisme Totaal kiemgetal Totaal kiemgetal, sporenvormers Aërobe bacteria Aërobe bacteria, sporenvormers Anaërobe bacteria, sporenvormers Bacillus cereus Clostridium perfringes Staphylococcus aureus Schimmels en gisten

Kolonievormende eenheden (kve/g) 1,0x103 1,0x105, 1,0x106 1,0x106 1,0x104

Verpakkingsmateriaal (literatuurbron). Karton (7.4, 7.8, 7.11, 7.12, 7.14, 7.15). Gerecycled karton (7.4, 7.8, 7.13, 7.15). Pizzadoos (7.5). Gerecycled keukenpapier (7.4).

1,0x104, 10x106 1,0x106 1,0x106 7,0x104 1,0x104 4,0x103 1,0x102 6,0x103 2,0x102 Aangetoond Aangetoond 1,0x103 ,1,0x102 6,0x103

Karton (7.4, 7.7). Gerecycled karton (7.15). Kartonnen doos voor kaas (7.9). Kartonnen doos voor kaas (7.9). Gerecycled karton (7.15). Kartonnen doos voor kaas (7.9). Gerecycled karton (7.15). Karton (7.7, 7.9, 7.11, 7.12,). Papieren doekje (7.4). Karton (7.7). Karton (7.7). Karton (7.4, 7.7, 7.10, 7.11, 7.15, 7.16). Kartonnen doos voor kaas (7.9).

Op basis van deze gegevens is besloten om een inventariserend microbiologisch onderzoek te verrichten om zo een beeld te krijgen van de microbiologische kwaliteit van papieren en kartonnen verpakking bestemd voor levensmiddelen. Doel van dit project is, om de noodzaak van het begrip “zindelijk” met een kwantitatieve norm vast te leggen, te onderzoeken. Deze rapportage doet verslag van dit microbiologisch onderzoek. Tevens is dit onderzoek bedoeld als leidraad voor mogelijk vervolgonderzoek in het meerjarenplan voor het onderzoek van papier en karton door de Keuringsdienst van Waren. 2.

NORMEN EN WETGEVING

Ten aanzien van de microbiologische gesteldheid van papieren en kartonnen verpakkingen voor levensmiddelen, zijn geen nationale of Europese wettelijke normen vastgesteld. In artikel 2 van het Verpakkingen- en Gebruiksartikelenbesluit van de Warenwet(7.17) wordt wel vermeldt dat: “Verpakkingen en gebruiksartikelen moeten zich in zindelijke staat bevinden”. Internationaal zijn wel enkele normen opgesteld(7.2,7.9,7.12,7.13). Zo heeft de FDA (V.S.) voor zuivelverpakkingen een norm van 250 kve/g verpakkingsmateriaal vastgesteld. De International Dairy Federation (IDF) hanteert voor verpakkingen met een inhoud van meer dan 100 ml een norm van 50 kve per verpakking; voor verpakkingen kleiner dan 100 ml is dit 10 kve per verpakking. Bij het afstrijken van het contactoppervlak met swabs wordt een waarde van 1 kve/cm2 nog acceptabel geacht.


2

3.

MATERIAAL EN METHODEN

In het rapport van de CEMCCF, “Survey on tissue papers for food contact”(7.2), worden een aantal methodes voor microbiologisch onderzoek vermeld. Het betreft de ISO 87841 (1987), voor de bepaling van het kiemgetal(7.6) en DIN 54378(1982), voor de bepaling van het aantal schimmels(7.3). Voor het bepalen van Bacillus cereus, hitte tolerante colivormen, Clostridium perfringens, Coagulase positieve Staphylococci en Pseudomonas spp wordt verwezen naar Franstalige normen. Deze zijn vooralsnog niet opgevraagd, omdat het onderzoek een inventariserend karakter heeft. De ISO- en DINmethoden wijken sterk af van de door de Keuringsdienst gehanteerde methoden voor onderzoek van levensmiddelen. De voorgeschreven media worden wel veelvuldig door de Keuringsdiensten gebruikt. Daarom is gekozen voor deze media in combinatie met de “eigen” microbiologische onderzoeksmethodes voor het onderzoek van papier en karton. Dit omdat in de ISO-norm een monstervoorbewerking wordt beschreven, waarvoor de materialen niet beschikbaar waren. In de DIN-norm is een werkwijze beschreven die arbeidsintensief is. Omdat ongeveer 100 monsters onderzocht moeten worden is hiervoor een tijdsbesparende en uniforme werkwijze vastgesteld voor alle bepalingen. Door een evaluatie van de methode waarbij o.a. de resultaten vergeleken worden met waarden uit de literatuur, wordt beoordeeld of de gekozen manier van werken wel of niet acceptabel is. De monsters zijn niet op een a-septische wijze genomen, maar als een regulier “NonFood” product. Uit de monsters is een selectie gemaakt, waarbij getracht is zoveel mogelijk differentiatie aan te brengen in soorten materiaal. Vervolgens zijn uit de monsters, deelmonsters genomen op microbiologisch verantwoorde wijze. Dit houdt in dat een eventuele nabesmetting door een controleur aan de buitenkant van de monsters, zoveel mogelijk geëlimineerd is. Dit is bereikt door de binnenste delen van de meervoudige verpakkingen te gebruiken voor de submonsters en deze zijn vervolgens in afgesloten steriele zakken verpakt. De monsters werden vervolgens op de hieronder vermelde parameters onderzocht, zie tabel 2. Tabel 2. Gebruikte onderzoeksmethoden: Bepaling

Medium

Bebroedingstijd en Temperatuur

Aëroob kiemgetal

Plate Count Agar (PCA)

72 h; 30˚C

Sporenvormers

Plate Count Agar (PCA)

72 h; 30˚C

Violet Red Bile Glucose

24 h; 37˚C

Enterobacteriaceae

Agar (VRBG) Gisten en Schimmels

Sabouraud Dextrose

5-7 dgn; 25˚C

Agar (Sab.agar) Bacilli

Mannitol Egg Yolk

24 h; 30˚C

Polymixine Agar (MYP) Clostridium Perfringens

Sulfiet Agar

24 h; 37˚C anaëroob

Staphylococcus aureus

Baird Parker Agar

48 h; 37˚C

Pseudomonas spp

Pseudomonas CFC-agar

48 h; 30˚C


3

De volledige beschrijving van de gevolgde werkwijze is opgenomen in bijlage 1. Tijdens iedere inzetreeks zijn de volgende kwaliteitscontroles meegenomen: Blanco medium, Blanco Ringers solution met PCA, Standaard Referentiemonster. Voor de sporentest werd gebruikgemaakt van een referentiemonster Bacillus en een referentiemonster E.coli. 4.

RESULTATEN

In totaal zijn 65 monsters onderzocht op de in hoofdstuk 3, tabel 2 vermelde parameters. Voor een volledig overzicht van de verschillende monsters wordt verwezen naar de bijlage 2. Een samenvatting van de meetresultaten is weergegeven in tabel 3: overzicht kiemgetallen. In de tabel is het kiemgetal opgegeven in het aantal kolonies per gram(kve/g). Vervolgens is het aantal monsters met het desbetreffende kiemgetal weergeven. Tabel 3. Overzicht kiemgetallen kve/g

Kgt

Sp.kgt

Gist

Sch.

Ent.

Cl.perf

65

59

<10

21

24

53

44

10-100

17

18

9

13

100-1000

14

10

3

8

1000-10.000

9

12

>10.000

4

1

Waarbij: Kgt Sp.kgt Gist Sch Ent Cl.perf Bac.spp St.aur Ps.spp

6

Bac.spp

St.aur.

Ps.spp

50

60

65

13

5

2

=Aeroob kiemgetal = Sporen kiemgetal = Gisten kiemgetal = Schimmel kiemgetal = Enterobacteriaceae kiemgetal = Clostridium perfringens kiemgetal = Bacillus spp = Staphylococcus aureus = Pseudomonas spp

Een uitgebreid overzicht van de resultaten gerubriceerd per monster, is te vinden in bijlage 3. Er kan geconstateerd worden dat de gehaltes over het algemeen genomen relatief laag zijn. Zo zijn er slechts enkele monsters met een kiemgetal van meer dan 103. Zoals uit de literatuur valt af te leiden, zullen dergelijke gehaltes geen aanleiding geven tot een risico op besmetting van het verpakte levensmiddel. Ten aanzien van de norm van 250 kve/g blijkt dat 20 monsters (30%) een hoger kiemgetal hebben. Deze kiemgetallen variëren van 2,7x102 tot 3,0x105 kve/g. Opmerkelijk is dat er een groot aantal sporenvormers is aangetroffen. Ook dit is in overeenstemming met hetgeen in de literatuur vermeldt is(7.16). Voor papier en karton relevante sporenvormende geslachten zijn Bacillus en Clostridium. Binnen deze geslachten zijn de families cereus (Bacillus) en perfringens (Clostridium) degene die pathogeen zijn voor de mens. Om de aanwezigheid van deze pathogene bacteriën aan te kunnen tonen, is gebruik gemaakt van specifieke media voor het bepalen van respectievelijk Bacillus cereus en Clostridium perfringens.


4

Bij vier monsters is een mogelijke aanwezigheid van Clostridium perfringens gedetecteerd. Dit is niet bevestigd, omdat er sprake is van een dusdanig klein aantal bacteriën dat er geen sprake is van een risico voor de volksgezondheid. Voor de getelde bacilli geldt dat daarbij geen kolonies zijn aangetroffen die een specifiek uiterlijk voor Bacillus cereus hebben. Het Sabouraud Dextrose medium voor de bepaling van gisten en schimmels, is gebruikt zonder toevoeging van antibiotica. Om toch enige zekerheid te krijgen met betrekking tot de uitgegroeide soorten, zijn alle platen met behulp van een stereomicroscoop visueel gecontroleerd. Op deze wijze kunnen de schimmels goed gedetermineerd worden. Van de verdachte kolonies met gisten, is een beweeglijkheidspreparaat gemaakt. Hierdoor kan bepaald worden of het daadwerkelijk gisten betreft. Daar waar sprake was van visueel grote bacteriën, zichtbaar bij 10x40 i.p.v. 10x100, is aangenomen dat er sprake is van gisten. De aangetoonde Staphylococcen aureus zijn bevestigd door een controle op coagulase activiteit.


5

5.

DISCUSSIE

Het algemeen kiemgetal komt goed overeen met het sporen kiemgetal. Uit de literatuur blijkt ook, dat vaak melding wordt gemaakt van het feit dat het aëroob kiemgetal voor een groot deel uit sporenvormers bestaat. De hoogste kiemgetallen zijn aangetroffen in de verpakkingen van karton die in het algemeen geen direct food contact hebben. Zoals taartdozen, eierdozen, paarse en bruine bakjes voor fruitschalen e.d. De resultaten van dit microbiologisch onderzoek zijn niet verontrustend, ondanks het feit dat 30% van de monsters een kiemgetal hebben van meer dan 250 kve/g. Deze norm is namelijk meer een indicatie voor de hygiënische kwaliteit van het papier. Het is onwaarschijnlijk dat levensmiddelen door het verpakken in papier of karton een hoge besmetting zullen oplopen. Ter vergelijking, de normen voor het totaal aeroob kiemgetal voor diverse levensmiddelen(7.7) zoals ijs, vlees en voorgekookt voedsel zijn respectievelijk 105 kve/g , 107 kve/g en 105 kve/g, dus een factor 400 of hoger. Er zijn geen bacteriën aangetroffen met pathogene eigenschappen. Het voorkomen van Staphylococcus aureus verdient enige speciale aandacht. De aangetroffen aantallen zijn laag, namelijk minder dan 500 kve/g verpakkingsmateriaal. Vervolgens dient het risico van uitgroei in de verpakking of in het levensmiddel waarvoor de verpakking bestemd is, overwogen te worden. Het betreft hier 4 monsters, te weten: een pressware (zwart rechthoekig); een meat saver paper; een bonbondoos; en courantvellen. Bij deze verpakkingen is sprake van direct contact met het voedsel. Echter vlees ondergaat normaliter nog een verhittingsstap en wordt bovendien koel bewaard. Bonbons daarentegen worden direct genuttigd en hierbij zou er sprake kunnen zijn van een risico. Omdat de aangetroffen gehaltes dermate laag zijn en migratie van bacteriën van de verpakking naar levensmiddelen gering is, kan aangenomen worden dat het risico aanvaardbaar laag is. De verkregen resultaten van de gebruikte onderzoeksmethode komen overeen met gehaltes aan kve/g die in de literatuur zijn aangetroffen.


6

6.

CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN

6.1.

Conclusies onderzoek

Uit de verkregen resultaten van dit onderzoek kan geconcludeerd worden, dat het niet noodzakelijk is om op korte termijn een meer uitgebreid vervolgonderzoek uit te voeren. Indien echter in de toekomst nogmaals een microbiologisch onderzoek van papier en karton als verpakkingsmateriaal verricht gaat worden, kan men volstaan met het bepalen van het aëroob kiemgetal, sporenvormers en gisten en schimmels. Vooralsnog lijkt het niet noodzakelijk om het begrip “zindelijk” met een kwantitatieve norm in een wettelijke regeling vast te leggen. 6.2.

Aanbevelingen ter verbetering van de onderzoeksmethodiek

Het is dan aan te bevelen om bij het onderzoek van gisten en schimmels gebruik te maken van een antibioticatoevoeging aan het medium. Hierdoor wordt de groei van bacteriën onderdrukt, waardoor het tellen van de platen vereenvoudigd wordt. Als grote aantallen monsters worden onderzocht, kan goed gebruik gemaakt worden van de in dit onderzoek gebruikte werkwijze. Indien gewenst, kan voor de bepaling van sporenvormers ook uitgeplaat worden op specifieke media voor Bacillus cereus en Clostridium perfringens. Op die manier kan op een snelle manier vastgesteld worden of er een mogelijk risico voor de volksgezondheid is bij het aantreffen van grote aantallen sporenvormers.


7

7.

LITERATUUR

7.1.

Bos, J.H., Veenstra, P., Verhoeven, H. de Vos P.D., Het Papier Boek, VAPA Apeldoorn opleidingen in de papierindustrie, Educatieve Partners Nederland b.v. te Houten, ISBN 90 401 0061 6, 1995.

7.2.

Council of Europe, Committee of Experts on materials coming into contact with food, Survey on tissue papers for food contact, RD 6.3A/2-37REV, 2000.

7.3.

Deutsches Institut für Normung, DIN 54378, Bestimmung der Oberflächenkolonienzahl (OKZs), 1993, Beuth Verlag GmbH, Burggrafenstraße 6, Berlin, Duitsland.

7.4.

Gaikema , F.J.; Literatuurstudie papier en karton, Rapportnummer NDFCM006/01, Keuringsdienst van Waren Noord, Groningen, Nederland, 2001.

7.5.

Höütmann U, Germ load on packaging paper and board: tranfer of microorganisms, Corrugating International Vol 1: no 3, 1999.

7.6.

International Standard, ISO 8784-1 Paper and Board- Determination of microbiological properties- part 1- :Total bacterial count, referentie nummer1987-02-01, 1987.

7.7.

Johansson, A, Hallmans, G., Holm, S.E., Olofsson, C., Gref, R., Svensson, K., Wilhelmsson, A., Lundström, H., Microflora in paperboard with various contents of recycled fibers, Nordic Pulp & Paper research journal nr. 1. vol. 16, 2001.

7.8.

Jokinen, K., Siren, K., Quality aspects of recycled fibre, World Paper blz. 31-33, 1995.

7.9.

Kneifel W., Kaser A., Microbiological quality parameters of packaging materials used in the dairy industry. Archiv fur lebensmittelhygiene 45:38-43, 1994.

7.10.

Narsico J.A., Parish E., Relationship of Molds in Paperboard Packaging to Food Spoilage, Dairy, Food and Environmental Sanitation, 20,(12): 944-951, 2000.

7.11.

Pirttijärvi T.S.M. Contaminants Aerobic Sporeforming Bacteria in the Manufacturing Processes of Food packaging Board and Food., thesis, University of Helsinki, 2000.

7.12.

Pirttijärvi T.S.M., Graeffe T.H., Salkinoja-Salonen M.S., Bacterial contaminants in liquid packaging boards: assesment of potential for food spoilage. J. Appl. Bacteriol. 81: 445-458 1996.

7.13.

Suihko, Maija-Liisa; Skyttä, Eija, A study of the microflora of some recycled fibre pulps, boards and kitchen rolls Journal of Applied Microbiology . Vol. 83: 199 – 207, 1997..


8

7.14.

Suominen I, Suihko M.L., Salkinoja-Salonen M., Microscopic study of migration of microbes in food-packaging paper and board. Journal of Industrial Microbiology & Biotechnology, 19:104-113, 1997.

7.15.

Sipiläinen-Malm, T., Latva-Kala, K., Tikkanen, L., Suihko, M., Skytta, E., Purity of recycled Fibre-based materials, Food Additives and Contaminants, 14, no 6-7: 695-703, 1997.

7.16.

Väisänen O.M., Mentu J., Salkinoja-Salonen M.S., Bacteria in food packaging paper and board, Journal of applied microbiology, 71: 130-133, 1991.

7.17.

Verpakkingen- en Gebruiksartikelenbesluit (Warenwet), Koninklijke Vermande B.V., twaalfde aanvulling, oktober 1999.


9

Bijlage 1: Uitvoering van het monsteronderzoek 10 gram monster wordt aseptisch verknipt. Dit wordt bereikt door het gebruik van handschoenen welke gedesinfecteerd zijn met 70% alcohol. Ook de gebruikte schaar wordt voor gebruik gedesinfecteerd met 70% alcohol. Zodoende wordt een besmetting door de analist voorkomen. Om een goede vermenging, suspensie te krijgen met de Ringer Solution, wordt het monster zo klein mogelijk geknipt. Met behulp van een verdunningsapparaat ( Synerga) wordt een 1:10 verdunning gemaakt. Dit mengsel wordt 2 minuten gestomacherd. Vervolgens worden de platen, op de voor microbiologisch onderzoek gebruikelijke wijze, beënt. De volgende methodes zijn gebruikt: Aeroob kiemgetal Enterobacteriaceae kiemgetal Gisten en schimmels kiemgetal

MIC01-WV101 MIC01-WV106 MIC01-WV113

In plaats van het GGA-medium is gebruik gemaakt van het Sabouraud dextrose-medium. Staphylococcus aureus Bacillus cereus Pseudomonas Clostridium perfringens Sporenvormers

MIC01-WV125 MIC01-WV111 MIC01-WV124 MIC01-WV112

Van alle monsters is een aëroob sporen-kiemgetal bepaald. De uitvoering is als volgt: 5 ml van de eerste verdunning van een monster wordt in een steriele buis gebracht. Deze buis wordt 10 min bij 80°C verhit en vervolgens onder koud stromend water gekoeld tot kamertemperatuur. Daarna wordt een kiemgetal bepaald volgens MIC01-WV101.


10

Bijlage 2: Overzicht van de monsters Registratie-nummer

Verpakking

36110848

Gebleekt Ersatz

35510311

Koekzak gebleekt kraft papier bedrukt

36111038

Papieren onderlegger vlees

35510249

Vouwkarton

36111224

Gebaksdozen

36110732

Schaaltjes 12x18 cm gevoerd (doos)

36111216

Bonbonbakjes

35510257

Verpakkingen gecoat

36110767

Meat saver tartaarbakje

35510265

Diepvries verpakking vis

36110805

Gebaksdozen

35510168

Ronde schaaltjes

35510087

Plakpapier

35510346

Groente zak kraft papier bedrukt

35510133

Taartrand de luxe

36110724

Cateringdozen

36110678

Taartranden

36111208

Kartonnen fruitbakjes(klein)

35510117

Boterkoekendoos

35510303

Party gebaksdoos

35510184

Inschuifkarton

35510192

Vleeswarenzak

36110759

Pnd. Visz. Ersatz de luxe

35510176

Kartonnen bordje

36110775

2 bonbon cornets

35512586

Pressware zwart rechthoekig

36111186

Ersatzzakken wit 1 ponder koekzak

35510141

Meat saver caisses

36110686

Meat saver ovaaltjes

24885291

Eierdoos

24844811

Kartonnen box

24844781

Kartonnen beker

24844846

Koffiebeker

24844714

Groen bakje

24844765

Papieren zakje

24844692

Bakje

24844749

Papier

36111151

Patatzakken

35510397

Ersatz 40 gr vetwerend coating koekjes verpakking

35510125

Paaszakken

36110708

Kartonnen schalen

36111178

Suikerzakken

35510338

Vleeswarenzak gebleekt kraft papier bedrukt

36110716

Milkshakebekers

36110694

Cakebakje

36111054

Wit papier bestemd voor de slagerij

24885593

Gebaksdoos

36111194

Kartonnen gevoerde vleesschaaltjes

37190179

Meat saver paper

37190152

Meat saver paper

37190144

Meat saver paper

Project: NDFCM006, oktober 2001

XI

Registratie-nummer

Verpakking

37190225

Bonbondoos 9250

37190233

Tortenspitzen

37190217

Bonbondoos

37190195

Schaaltjes (

38321951

Keukenrol

37190187

Meat saver paper

24885275

Bakjes

24885267

Bakjes

24885283

Eierdoos

24885313

Eierdoos

24885305

Eierdoos

24885321

Eierdoos

-----

Eierdoos

36110813

Courant vellen

-----, geen ISI registratie nummer monster verkregen zonder officiële monstername


XII

Bijlage 3: Resultaten monsteronderzoek Registratienummer

36110848 35510311 36111038

Totaal

Sporen

Gisten

Schimmels

Bacillus

kiemgetal

kiemgetal

kiemgetal

Kiemgetal

10

<10

<10

<10

<10

<10

<10

<10

<10

Clostridium perf

kiemgetal

Enterobac teriaceae Kiemgetal

<10

<1,0x102

<10

<10

2

<1,0x10

2

<10

<1,0x10

<10 <10

kiemgetal

Staph. aureus kiemgetal

Pseud spp kiemgetal

<10

<1,0x102

<1,0x102

<10

<1,0x10

2

<1,0x102

<1,0x10

2

<1,0x102

2

<1,0x102

<10

<10

2

<1,0x10

<10

<10

<1,0x10

35510249

<10

20

<10

36111224

<10

<10

<10

<10

<1,0x102

<10

<10

<1,0x102

<1,0x102

36110732

<10

10

<10

<10

<1,0x102

<10

<10

<1,0x102

<1,0x102

<10

<1,0x10

2

<1,0x102

<1,0x10

2

<1,0x102

<1,0x10

2

<1,0x102

<1,0x10

2

<1,0x102

<1,0x10

2

<1,0x102

2

36111216 35510257 36110767 35510265 36110805

2

7,6x10 20

2

4,3x10 <10

<10

<10

<10

20

40

60 4

2,0x10

<10 3

7,5x10

<10

<1,0x10

2

<10

<1,0x10

2

<10

<1,0x10

2

<10

<1,0x10 2

1,7x10

2

<1,0x10

<10 <10 <10 <10 <10

<10 <10 <10 <10

4,4x10

20

80

1,0x102

<10

40

<1,0x10

<1,0x102

35510087

<10

<10

<10

<10

<1,0x102

<10

<10

<1,0x102

<1,0x102

35510346

1,3x102

30

10

<10

<1,0x102

<10

<10

<1,0x102

<1,0x102

<10

2

<10

2

<1,0x102

2

<1,0x102

<1,0x10

2

<1,0x102

<1,0x10

2

<1,0x102

<1,0x10

2

<1,0x102

2

<1,0x102

35510133 36110724 36110678 36111208 35510117

<10

3

10

1,8x10

35510168

4

40

2

<10 3

5,3x10 <10

<10 3

2,5x10 <10

3

3,3x10

2

1,3x10

2

<10 <10

3

1,4x10 30

50 10

2

2,6x10

1,3x10 <10

3,5x10

<10

10

35510184

8,5x103

1,3x103

1,0x102

35510192

<10

10

<10

35510176 36110775 35512586 36111186 35510141

<10

<10

50

<10

10 2

9,0x10 10

<10 2

6,1x10 <10

2

1,4x10 <10

80 10

<10 <10 <10 <10

<1,0x10 2

3,3x10

1,0x102 2

<10

35510303

36110759

<1,0x10 2

2

<1,0x10

2

<1,0x10

2

<10 <10 <10 <10 <10

<10 <10 <10 <10

<1,0x10

<1,0x10

<1,0x10

<10

<10

<1,0x10

2,0x102

7,0x102

<10

<10

<1,0x102

<1,0x102

<10

<1,0x102

<10

<10

<1,0x102

<1,0x102

<10

2

<10

<1,0x10

2

<1,0x102

<1,0x10

2

<1,0x102

<10

<1,0x10

2

<1,0x102

<10

2

<10 <10 10 <10

<1,0x10

2

<1,0x10 <1,0x10

2 2

<1,0x10

2

<1,0x10

<10 <10 <10 <10 <10

<10

<10

<1,0x102

2,0x10

<1,0x10

2

<1,0x102

2

<1,0x102

<10

2

<1,0x10

<10

<10

<1,0x10

36110686

60

10

10

<10

<1,0x102

<10

<10

<1,0x102

<1,0x102

24885291

2,2x102

1,3x102

<10

1,3x102

1,0x102

<10

<10

<1,0x102

<1,0x102


XIII

Registratienummer

Totaal

Sporen

Gisten

Schimmels

Bacillus

kiemgetal

kiemgetal

kiemgetal

Kiemgetal

24844811

3,9x103

1,2x103

<10

24844781

<10

<10

<10

24844846 24844714 24844765 24844692 24844749

<10

<10 3

<10 3

4,8x10

1,5x10

<10 1,1x10

1,8x10

10

<1,0x102

<10

2

<1,0x10

<1,0x10

2

<1,0x10

Pseud spp kiemgetal

<10

<10

<1,0x102

<1,0x102

<10

<10

<1,0x102

<1,0x102

<10

<1,0x10

2

<1,0x102

<1,0x10

2

<1,0x102

<1,0x10

2

<1,0x102

<1,0x10

2

<1,0x102

<1,0x10

2

<1,0x102

2

<1,0x102

<10 <10 <10 <10

<10 <10 <10 <10

2

<1,0x10

<10

<10

<1,0x10

36111151

20

<10

35510397

2,7x102

2,2x102

<10

10

<1,0x102

<10

<10

<1,0x102

<1,0x102

35510125

<10

<10

<10

<10

<1,0x102

<10

<10

<1,0x102

<1,0x102

<10

<1,0x10

2

<1,0x102

<1,0x10

2

<1,0x102

<1,0x10

2

<1,0x102

<1,0x10

2

<1,0x102

<1,0x10

2

<1,0x102

2

<1,0x102

36110708 36111178 35510338 36110716 36110694

3

3

8,4x10 10 <10 10

24885593

40

36111194

60

37190225 37190233

<10

<1,0x10

2

<10

<1,0x10

<10 <10 <10

<10 <10 <10

2

<1,0x10

<10

<10

<1,0x10

<10

<10

<1,0x102

<10

<10

<1,0x102

<1,0x102

<10

<1,0x102

<10

<10

<1,0x102

<1,0x102

<10

2

<10

<1,0x10

2

<1,0x102

<1,0x10

2

<1,0x102

<1,0x10

2

<1,0x102

<1,0x10

2

<1,0x102

<10

<1,0x10

2

<1,0x102

2

<10 <10

<1,0x10

2

<10

<10

<1,0x10

2

<10

<10

1,1x10

<10

<1,0x10

<10

<1,0x10

<10

2

2

2,0x10

<10 <10 <10 <10 <10

<10 <10

2,8x10

60

<10

<10

<1,0x10

<10

<10

2,0x10

<1,0x102

37190195

70

40

<10

<10

<1,0x102

<10

<10

<1,0x102

<1,0x102

38321951

40

20

<10

<10

<1,0x102

<10

<10

<1,0x102

<1,0x102

<10

2

<10

2

<1,0x102

2

<1,0x102

2

<1,0x102

<1,0x10

2

<1,0x102

<10

<1,0x10

2

<1,0x102

<10

2

24885275

<10

<10 3

<10 3

2,0x10

2

1,6x10 5

1,6x10 4

24885267

>3,0x10

>3,0x10

24885283

2

2

24885313 24885303

8,7x10

3,8x10

50

40 <10

2

7,2x10


<10

3

1,45x10

<10

<1,0x10 2

30

5,0x10 2

9,4x10 <10 10 10

2

<10

37190217

37190187

2

2

<10

<10

2

1,7x10

<1,0x10

<10

50

2,1x10

2

2

1,0x102

2

2,3x10

<1,0x10

<10

10 2

<10 2

<10

10

60

2,2x10

<10

<10

10

<10

60 <10

<10

<10

3

<10

<10

<10 <10

37190144

<10

<10

10

37190152

2,9x10

<10

36111054

37190179

2

2,6x10

<10

<10

kiemgetal


<10 2

<10

<10

3,0x10

<1,0x10

30

<10

2 2

<10

20

<10

1,0x102

<10 2,4x10

<10 3

1,8x102

2

<10

<10 4

Clostridium perf

kiemgetal


<10 <10

3

2,9 10

<10

2

2,0x10

<10 2

<1,0x10

2

<1,0x10

<10 <10

XIV

20 10 <10

<1,0x10

<1,0x10 <1,0x10

2,0x10

<1,0x102

Registratienummer

Totaal

Sporen

Gisten

Schimmels

Bacillus

kiemgetal

kiemgetal

kiemgetal

Kiemgetal

kiemgetal


24885321

1,6x103

1,4x103

<10

50

5,0x102

-----

3,2x103

8,8x102

<10

30

1,0x102

20

2

36110813

2

1,9x10


30

<10

1,0x10

kiemgetal


Pseud spp kiemgetal

<10

20

<1,0x102

<1,0x102

<10

<10

<1,0x102

<1,0x102

<10

XV

Clostridium perf

<10

2

1,0x10

<1,0x102

MICROBIOLOGISCH ONDERZOEK VAN PAPIER EN KARTON

Recommend Documents