“ Het werk van een scheppend auteur bereikt zijn publiek bijna altijd via reproductie. Maar daar ligt ook haar kwetsbaarheid. Reproductie (voor verdere exploitatie) wordt bepaald door het verlenen van het recht tot kopiëren (copyright) en is een recht dat enkel en alleen door de auteur zelf kan en mag gegeven worden. Net dat recht en de daaraan gekoppelde voorwaarden en afspraken worden te vaak en te gemakkelijk met de voeten getreden. Gelukkig is er een auteursrechtenorganisatie als “deAuteurs” om te waken over de auteur én zijn werk. Daarom zijn zij een essentieel en onmisbaar onderdeel van onze praktijk. ” Michael .R. Roskam, scenarist en regisseur Rundskop
2
2011, een focus op de Nederlandstalige auteurs 2011 zal de geschiedenis ingaan als het jaar waarbinnen deAuteurs eindelijk haar vergunning kreeg van de Minister van Economie om op het Belgische grondgebied haar activiteiten van inning en verdeling te kunnen uitoefenen. Meer dan vijf jaar hebben we hieraan gewerkt: van de eerste brainstorming onder Nederlandstalige auteurs over de samenstelling van een lijvig vergunningsdossier, tot de publicatie in het Belgisch Staatsblad op 7 september 2011. deAuteurs is gegroeid uit de schoot van SACD en Scam en het past hier iedereen te bedanken die meegewerkt heeft aan of blijven geloven is in de noodzaak en de creatie van deAuteurs. Speciale dank gaat uit naar Frédéric Young, algemeen afgevaardigde voor België van SACD en Scam. deAuteurs is geen afscheuring van SACD en Scam. Integendeel, door een autonoom en sterk beheer in het Nederlandstalig taalgebied wil deAuteurs het sterke netwerk van SACD en Scam verrijken. Essentieel voor deAuteurs is het beheer door auteurs. In deAuteurs zetelen geen producenten, uitgevers of theaterorganisatoren. Het bestuur bestaat uitsluitend uit auteurs die de verschillende repertoires vertegenwoordigen: Rik D’hiet (scenario), Paul Pourveur (podiumkunsten), Manu Riche (documentaire), Koen Stassijns (poëzie), Patrice Toye (regie), Judith Vanistendael (strip en illustratie), Erik Vlaminck (theater en literatuur) en Willem Wallyn (audiovisuele fictie). Hierna vindt u een jaaroverzicht van de werkzaamheden van SACD, Scam en deAuteurs in 2011. Sinds 1 januari 2012 is deAuteurs operationeel en zij zal dus in 2013 haar eigen Algemene Vergadering houden. Wij nodigen de Nederlandstalige leden van SACD en Scam uit om hun overstap naar deAuteurs zo snel mogelijk in orde te brengen. Wij staan te popelen om u te verwelkomen en samen met u een sterke Nederlandstalige beheersvennootschap uit te bouwen en nieuwe uitdagingen aan te gaan.
Katrien Van der Perre
Willem Wallyn
Directeur deAuteurs
Voorzitter deAuteurs
3
“ Ik werd als groentje in het vak destijds op het hart gedrukt door doorwinterde An Van. Dienderen om me aan te sluiten bij Scam omdat je statistisch gezien ooit in je carrière te maken krijgt met legale of andere conflicten met anderen ‘uit de sector’... Lid zijn geeft dus door de gespecialiseerde juristen daarin een veilig gevoel. Ik ben zelf nogal een chaoot in papierwerk en contracten, ik bezie de auteursvereniging dan ook een beetje als hoeders van mijn ‘in orde zijn’. En als er iets niet in orde is, kan ik zonder gène bellen of mailen, heerlijk. Wetgeving, regelgeving en vooral rechten ( jammer genoeg ook plichten) blijven kluwen en klauwen, ik hoop dat ik door de oprichting van “deAuteurs” al deze zaken transparanter kan maken.” Lotte Stoops, regisseur documentaire Grande Hotel
4
Toestemmingen, inningen en verdelingen Ons engagement Van de uitwerking van evenwichtige tarieven tot de inning van vergoedingen, van analyse van het dossier tot onderhandeling van het contract en in uitzonderlijke gevallen tot de verdediging van het dossier voor de rechtbank : SACD, Scam en deAuteurs hebben in 2011 hun engagement voortgezet om een billijke vergoeding voor auteurs te waarborgen, dit bij voorkeur in constructieve dialoog met de gebruikers van het repertoire.
Reprografie, leenrecht en thuiskopie : heronderhandeling van de tarieven Om een betere vergoeding te bekomen voor auteurs zijn in deze drie domeinen nieuwe onderhandelingen aan de gang. Reprografie Frédéric Young werd aangesteld als voorzitter van de Commissie reprografie bij Reprobel. Tijdens intensieve onderhandelingen heeft Reprobel een evenwichtig systeem van nieuwe tarieven voorgesteld. Dat wordt momenteel bestudeerd door de nieuwe federale minister van Economie Johan Vande Lanotte. Leenrecht In het VEWA-arrest van 30 juni 2011 werd door het Europees Hof van Justitie duidelijk gemaakt dat het Koninklijk Besluit over het leenrecht van 25 april 2004 in zijn huidige vorm niet behouden
kan blijven. Dit KB is strijdig met de Europese Richtlijn omdat de leenrechtvergoeding uitsluitend wordt berekend op basis van het aantal ingeschreven leners en een jaarlijks forfaitair bedrag per lener. Er wordt onvoldoende rekening gehouden met het nadeel geleden door auteurs. Na deze uitspraak werd aan een nieuw Koninklijk Besluit gewerkt. Bij de berekening van de nieuwe leenrechtvergoeding zal rekening worden gehouden met de grootte van de collecties van bibliotheken en het aantal uitleningen. De uitleeninstellingen zouden op die manier het bedrag van de verschuldigde vergoeding op voorhand kunnen berekenen en begroten. deAuteurs heeft in samenwerking met LIRA en SACD-Scam in december een symposium georganiseerd over het leenrecht in Vlaanderen en Nederland, waar nuttige informatie werd uitgewisseld die nadien ook meegenomen werd naar de onderhandelingstafel. Het verslag en de presentaties van de sprekers kan u nalezen op de website www.deauteurs.be 5
Thuiskopie Er werd een bemiddeling opgestart tussen rechthebbenden en fabrikanten op Europees niveau, in een gespannen en weinig gunstig economisch klimaat.
Operatoren : rechtszaken, veroordelingen en onderhandelingen De distributie en de commercialisering van boeketten/shakes van televisieprogramma’s via kabel of satelliet is een louter technische (transport)dienst waar de rechthebbenden niets mee te maken hebben. Op basis van dit misleidend argument verzetten drie operatoren (Telenet, Airfield en Coditel) zich tegen de normale en correcte uitbetaling van auteursrechten. Dit ondanks hun uitstekende bedrijfsresultaten en gigantische omzetcijfers. Telenet heeft de door haar aangespannen rechtszaak gewonnen voor de rechtbank van eerste aanleg te Mechelen (waar de zetel van Telenet gevestigd is). Op deze manier proberen ze de betaling van kabelrechten voor 50 van de 70 zenders te ontlopen, terwijl jaarlijks meer dan 70 miljoen euro aan auteursrechten wordt betaald door de abonnees van Telenet. Door haar uitspraak ten gunste van de operatoren miskent de rechtbank van eerste aanleg de juridische, economische en feitelijke realiteit. De beheersvennootschappen tekenden daarom beroep aan bij het hof van beroep in Antwerpen. Ondertussen kunnen ze zich beroepen op gunstigere rechtspraak 6
van de rechtbank van koophandel van Mechelen in de SBS-zaak en op het airfieldarrest van het Hof van Justitie. Airfield, beter bekend onder de handelsbenaming TV Vlaanderen, werd op 13 oktober 2011 veroordeeld door het Europees Hof van Justitie Dat was van mening dat de aanbieder van een satellietpakket die tegen betaling van een vergoeding decodeerkaarten voor versleutelde uitzendingen ter beschikking stelt aan een eigen publiek verplicht is hiertoe toestemming te verkrijgen. Bij één en dezelfde satelliettransmissie van een programma kunnen immers verschillende operatoren betrokken zijn die auteursrechtelijk apart moeten worden beoordeeld. De distributeurs van programma’s via satelliet hebben een auteursrechtelijke verantwoordelijkheid en moeten een afzonderlijke toestemming verkrijgen om hun programmaboeketten samen te stellen en te verkopen aan het publiek. Coditel werd voor de rechtbank van koophandel van Brussel gedagvaard door SACD en Scam voor de betaling van de openstaande facturen, na jarenlange onderhandelingen die tot niets hebben geleid.
Maar ook Akkoorden met VRT, VMMA, SBS, Prime en Acht TV Na constructieve onderhandelingen met de VRT (Eén, Canvas, Ketnet) werd het stijgend gebruik van ons repertoire correct in rekening gebracht en een complementair bedrag onderhandeld om de periode 2009-2011 af te sluiten.
In samenwerking met VRT werd ook een akkoord bereikt voor de uitzendingen op BVN (Beste uit Vlaanderen en Nederland). De financiële voorwaarden voor een nieuw contract met VMMa (VTM, 2BE, VTM KZoom, Vitaya, JIM) werden overeengekomen voor een periode van vijf jaar; momenteel wordt de laatste hand gelegd aan de tekst van het contract. Met SBS (VT4, Vijf TV) werd het verleden correct afgesloten en wordt er weldra een akkoord getekend dankzij een positieve en constructieve dialoog met de nieuwe leidinggevende ploeg. Ook met Prime werd een a kkoord bereikt voor de betaling van de uitzendrechten. Constructieve onderhandelingen met Acht TV hebben geleid tot de erkenning van ons repertoire. Er wordt gewerkt aan een overeenkomst.
Filmworks. In het kader van mediadeals, waar DVD’s voor een laag bedrag kunnen worden aangeschaft bij de aankoop van een krant of tijdschrift, worden de rechten meestal gefactureerd aan de aanbieder van het pakket (De Persgroep, Sanoma). iTunes, Google, YouTube, Mobistar De onderhandelingen zijn lopende. Met YouTube werd reeds een akkoord bereikt.
Podiumkunsten : verhoging van de vergoedingen voor auteurs Sinds september 2011 worden nieuwe, voordeligere auteurstarieven gehanteerd voor de podiumkunsten. Deze wijziging werd mogelijk gemaakt door een vermindering van de kosten van SACD, dankzij de inwerkingtreding van nieuwe software en de inzet van een hernieuwd team.
Voor de Belgische producties zien de inningen er als volgt uit : . bruto auteursrechtentarieven: 11% (voordien: 10%) Video on Demand (VOD) en . administratieve afhoudingen : Broadcasting on Demand (BOD) 1% (voordien: 2%). Er werden herhaaldelijk onderhande- De globale inning bij organisatoren op de lingen gevoerd met verschillende aan- recettes op de uitkoopsom blijft 12%. bieders van VOD platformen, waaronder Belgacom en Telenet. Een akkoord werd Kaatje Dermaut van de Theaterdienst bereikt en de inningen lopen. staat ter beschikking bij verdere vragen m.b.t. het theaterbeheer en deze tarieven. DVD
Regelmatig worden er rechten geïnd bij de DVD-producenten en distributeurs zoals Lumière, Bridge, Vintage (Eyeworks), TTI (Woestijnvis), en Dutch 7
Enkele recordcijfers
2.490.094€
2010
2011 2.809.028€
2009
2.782.8104€
2008 2.502.639€
Scam : verdelingen aan de auteurs die in België verblijven
2.809.028 € werd verdeeld onder de Belgische auteurs in 2011; een record !
SACD : verdelingen aan de auteurs die in België verblijven
3.344.421€
4.058.680€ 8
2009
4.270.250€
2010
2008
5.374.639€
2011
5. 374 .639 € werd verdeeld onder de Belgische auteurs in 2011. Dit is 26 % meer dan in 2010, toen al beschouwd als een recordjaar.
“ Als illustrator maak ik bijna uitsluitend illustraties die via reproductie het publiek bereiken , vooral via het kinderboek. Een collega-illustrator, Marie Wabbes, wees me op het belang van auteursverenigingen en introduceerde mij zo bij Scam. Hun juridisch advies, de handige on-line aangifte en regelmaat van uitbetalingen en hun uitgebreid beurzenprogramma spraken me aan. In 2011 werd mij bovendien de Scamprijs voor Kinderboekillustratie toegekend door het Belgisch Comité. Naast de eer betekende deze prijs voor mij ook meer bekendheid in de boekhandel, scholen en bibliotheken, vooral in het Frans taalgebied. Dit leidt tot lezingen in scholen en bibliotheken en signeersessies op Boekenbeurzen in Frankrijk en Wallonië. Als Vlaams illustrator bij een Franstalige uitgever voel ik mij dan ook zeer vereerd. Ik verwacht van deAuteurs dat ze samen met andere auteursverenigingen, het aanslepend dossier van het Leenrecht, eindelijk tot een oplossing kunnen brengen. ” Kristien Aertssen, illustrator 9
Juridische, politieke en economische acties Acties ten bate van onze auteurs Het Huis van de Auteurs engageert zich op basis van haar kennis van en ervaring met auteurs.
RVA : (re)actie tegen de maatregelen van de RVA Toen de RVA in 2011 een nieuwe interpretatie gaf aan de regelgeving betreffende de toegang tot en het behoud van werkloosheidsuitkeringen voor kunstenaars, heeft het Huis van de Auteurs hier hevig op gereageerd. Door de restrictieve en zeer bekritiseerbare interpretatie dreigt voor auteurs immers groeiende onzekerheid en verarming. Onze acties hebben een drievoudig doel: auteurs ondersteunen in hun moeilijke situatie, de regelgeving op lange termijn verbeteren en de noodzaak van een tewerkstellingsbeleid voor kunstenaars, nu hopeloos verwaarloosd door de Vlaamse en Franse Gemeenschap, in herinnering brengen. Met dit in gedachten heeft het Huis van de Auteurs : de politieke wereld geïnterpelleerd en gevraagd dat de RVA haar positie versoepelt, dat ze zich buigt over het gebrek aan arbeidscontracten in de gesubsidieerde instellingen en dat het Huis van 10
deAuteurs deel zou uitmaken van een overlegorgaan voorafgaand aan de wijziging van het “ kunstenaarstatuut ”; beroepsverenigingen en vakbonden ontmoet om tot een gezamenlijke mobilisatie te komen; juridische bijstand geboden aan auteurs waarvan het dossier voldoende onderbouwd was om voor te leggen aan de RVA ; ontmoetingen gehad met onder andere de kabinetschef van de eerste minister, Mevrouw Kherbache, maar ook met andere politici.
VRT : auteursrechten voor auteurs Sinds de goedkeuring van het sectoraal akkoord in 2010 kunnen VRTwerknemers ook aanspraak maken op primaire rechten via collectief beheer, op voorwaarde dat ze als auteurs van een audiovisueel werk kunnen worden beschouwd in de zin van de Belgische auteurswet.
Deze nieuwe regeling heeft geleid tot een stijgend aantal aansluitingen van VRTwerknemers en tot aangifteformulieren waarop problematische categorieën zoals producers, reporters, interviewers, researchers en eindredacteurs verschijnen. Dergelijke aangiften zijn problematisch voor ons. SACD en deAuteurs hebben samen met de Scenaristengilde aan richtlijnen gewerkt voor een eerlijke en billijke verdeling van auteursrechten voor fictiewerken. Deze tekst is beschikbaar op de websites van SACD en deAuteurs (www. sacd.be en www.deauteurs.be). Om de verdeling van deze auteursrechten op een duurzame wijze te regelen, verklaarde de VRT zich bereid om deze problematiek in een geest van openheid en wederzijds respect te bespreken. Over de verdeling van auteursrechten voor non-fictiewerken is er nog overleg met de VRT aan de gang. Er wordt een laatste hand gelegd aan richtlijnen voor de verdeling van auteursrechten onder documentaire- en reportagemakers.
“Ik ben erg blij dat ik lid ben van SACD. Het is een geruststellende gedachte dat er mensen zijn die me advies geven bij het onderhandelen van contracten en het innen van auteursrechten. Het is een grote steun om me te kunnen beroepen op hun kennis en expertise. De vergoeding via auteursrechten geeft me als maker ademruimte om volgende projecten te kunnen ontwikkelen. Een grote steun waarvoor dank” Kaat Beels, regisseur van Swooni en Clan.
Werkgroep RTBF De beheersovereenkomst met de RTBF, in 2011 vervallen, is met een jaar verlengd. Op initiatief van het Huis van de Auteurs werd een werkgroep van auteurs aangesteld om een reeks van voorstellen uit te werken om het nieuwe contract uit te breiden, met aandacht voor drie eisen: de productie/creatie, de promotie/verspreiding en het respect voor de integriteit van de werken.
11
Gezamenlijke acties Staten-Generaal van de media deAuteurs heeft deelgenomen aan de tweede editie van de Staten-Generaal van de Media in Brussel. Het accent lag op de samenwerking in de sector en de nieuwe manieren waarop gebruikers met media omgaan. Volgens mediafuturisten hebben het internet en de sociale media zoals YouTube, Twitter en Facebook het gedrag van de mediagebruikers sterk veranderd. Contentleveranciers zullen op termijn hun programma’s direct aan de consument aanbieden via het internet, zoals Google TV, YouTube of Apple TV. Creatieve Vlaamse content moet die van nieuwe spelers zoals Apple counteren. Ook voor deAuteurs ligt de focus op samenwerking in een snel veranderend medialandschap. Naar aanleiding van de uitspraken over het auteursrecht heeft deAuteurs samen met SACD de ceo van Telenet uitgenodigd om zijn visie op het beheer van auteursrechten toe te lichten.
Aanbevelingen Creatieve industrieën Flanders DC organiseerde in het kader van ViA (Vlaanderen In Actie) in mei 2011 een rondetafel Creatieve Industrieën in aanwezigheid van minister-president Kris Peeters en minister van Media Ingrid Lieten. Uit de impactstudie blijkt dat de creatieve industrieën in Vlaanderen 3 % van het Bruto Binnenlands Product (BBP) van Vlaanderen vertegenwoordigen. Het 12
Overleg Creatieve Industrieën (OCI) stelde ook haar visienota voor met concrete aanbevelingen voor de overheid. Een van deze aanbevelingen luidt: ‘erken intellectuele eigendomsrechten als een belangrijke bron van inkomsten voor de creatieve industrieën en garandeer een eerlijke vergoeding voor creatieven’.
Mediaconcentratie: kansen en bedreigingen in Vlaanderen De Vlaamse Regulator voor de Media organiseerde in december 2011 het symposium ‘Mediaconcentratie: kansen en bedreigingen in Vlaanderen’. De probleemstelling rond de razendsnelle veranderingen in de mediasector werd geschetst. Nieuwe technologieën zetten de bestaande machtsverhoudingen onder druk. Tegelijkertijd is het gebruiksgemak door digitale televisie toegenomen. Er werden enkele beleidsaanbevelingen geformuleerd. deAuteurs wil de problematiek van het uitgesteld kijken en de houding van de distributeurs samen met de zenders verder onderzoeken.
Witboek van de SAA De “Society of Audiovisual Authors” (SAA) publiceerde een witboek met daarin de juridische ontwikkelingen over verschillende aspecten van het auteursrecht. Dit witboek bevestigt het onoverdraagbare recht van auteurs om hun werken online te exploiteren.
“ Als freelance regisseur ben ik blij lid te zijn van SACD. Ze helpen me bij het onderhandelen van contracten, staan bij met juridisch advies, en zorgen via de inning van auteursrechten voor een deel van mijn inkomsten. Bovendien kan ik via hen soms makkelijker op evenementen geraken om contacten te leggen, zoals bijvoorbeeld vorig jaar op het filmfestival van Cannes, toen we o.a. op zoek waren naar een coproducent voor Black. De hartelijkheid en de vlotte aanspreekbaarheid zijn alleen maar pluspunten. Ik verwacht van deAuteurs dezelfde service, alleen nog meer op mijn maat: ondersteund door het internationale netwerk van SACD, maar met grondige voeling met de lokale realiteit. ” Hans Herbots, regisseur Het goddelijke monster en The artists
13
Anticiperen en perspectieven De digitale toekomst Met een uitgebreide kennis van zaken gaat het Huis van de Auteurs de digitale toekomst tegemoet. Door het organiseren van evenementen, acties op vele institutionele terreinen en het onderhandelen van kaderovereenkomsten heeft ze doorheen de tijd grote deskundigheid en inzicht verworven. Dankzij deze globale visie stippelt ze nu perspectieven uit voor de toekomst.
Digitalisering en archivering van het cultureel erfgoed Volgens het Huis van de Auteurs is de bewaring van het cultureel erfgoed van essentieel belang voor de bescherming van de culturele diversiteit. deAuteurs volgt enkele projecten rond digitalisering en archivering van werken op: Arrow+ Het Huis van de Auteurs is, samen met de Koninklijke Bibliotheek en Boek.be, één van de belangrijke partners van het Europees project Arrow+ (Accessible Registries of Rights Information and Orphan Works). De doelstelling van Arrow+ is de identificatie van een zo groot mogelijk aantal rechthebbenden van werken uit publieke collecties. Via een netwerk van databanken wil Arrow+ informatie achterhalen van alle soorten boeken. Arrow+ wil ook de juiste status van een werk bepalen: gekend, ongekend, verweesd, publiek domein.
14
Vlaanderen in Beeld Vlaanderen in Beeld is een uniek mediainnovatieproject met als doelstelling het beeldmateriaal van de Vlaamse mediabedrijven te archiveren en als digitale verzamelplaats voor de werken te fungeren. Op termijn moet het digitale archief breed geraadpleegd kunnen worden. VIAA Katrien Van der Perre maakt deel uit van de klankbordgroep die de vzw Waalse Krook moet begeleiden bij de ontwikkeling van de plannen rond de oprichting van een Vlaams Instituut voor de Archivering en ontsluiting van het Audiovisueel erfgoed (VIAA). De vzw heeft van de Vlaamse regering de opdracht gekregen om ter zake op zeer korte termijn concrete voorstellen te doen. Katrien maakte deel uit van de werkgroep Digitale ontsluiting (incl. juridische aspecten) en heeft meegewerkt aan de nota over het auteursrechtelijk kader hieromtrent.
SONUMA De bewaring en digitalisering van de archieven van RTBF zijn toevertrouwd aan de vennootschap SONUMA. SACD en Scam verdedigen er de plaats en de rechten van de auteur en werken dit uit in een overeenkomst.
Acties tegen ongeoorloofd gebruik op internet Juridische oplossingen voor peer-to-peer-uitwisselingen op internet In de Senaat (Commissie Economie en Financiën) is een hoorzitting georganiseerd waaraan SACD, Scam en deAuteurs hebben deelgenomen. Ze hebben gepleit voor een oplossing waarbij het exclusieve recht van de auteur om toestemming te geven wordt gerespecteerd. Ze willen bovendien dat er rekening wordt gehouden met het specifieke karakter van elke sector, zoals de audiovisuele en de literaire sector, en wijzen een “globale licentie” af.
Ze zijn op volgende punten tussengekomen: bij het gebruik van culturele werken op het internet moet er worden gezocht naar een evenwichtige oplossing tussen rechthebbenden, gebruikers en service providers; de auteurs beschikken over het legitieme recht op vergoeding en respect voor hun morele rechten. Internetgebruikers moeten op een eenvoudige wijze de noodzakelijke toestemmingen kunnen verkrijgen voor een billijk gebruik van een cultureel en divers kwaliteitsaanbod. Om het debat te voeden hebben SACD en Scam een studie besteld bij het CRID (Centre de Recherche Informatique et Droit), verbonden aan de Universitaire Faculteit van Namen. Deze studie besluit dat het onmogelijk is om een wettelijke licentie in te voeren en opent twee denkpistes: het verplicht collectief beheer (dat al wordt toegepast voor de kabelrechten) en de uitgebreide collectieve licentie. Een economische studie zal een belangrijke aanvulling zijn op dit juridisch advies. SACD en Scam zouden hiervoor graag een beroep doen op het SMIT (Studies on Media, Information and Telecommunication, onderzoekscentrum van de VUB).
15
Cultureel engagement en auteurscommunity Vinger aan de pols deAuteurs, SACD en Scam begeleiden hun auteurs bij de (r)evoluties die ze doormaken. De organisatie en ondersteuning van evenementen zijn een manier om die te doorgronden.
30 jaar Scam : SHARE/D Heritage, Brusselse Ontmoetingen #01 Ter gelegenheid van het dertigjarige bestaan van Scam heeft de Belgische delegatie een reeks “ Br usselse Ontmoetingen” opgezet. De eerste editie SHARE/D HERITAGE had als centraal thema het concept gedeeld erfgoed, met de nadruk op de inhoud van creatie en de creatieve verwerking van erfgoed. Centrale gast was Peter Greenaway, aan wie de grootste Europese musea de valorisering van hun meesterwerken toevertrouwen op basis van zijn ervaring met digitale beelden.
Partners van festivals en evenementen Om de vinger aan de pols te houden van de creatie en om auteurs te steunen in elke fase van de ontwikkeling van hun werk, is het Huis van de Auteurs partner van een dertigtal festivals en evenementen. Haar bijdrage is zeer uiteenlopend en gaat van financiële steun aan de manifestaties zelf en/of aan de auteurs die eraan deelnemen, tot de actieve bijdrage 16
aan en organisatie van ontmoetingen en ateliers. In 2011 waren deAuteurs, SACD of Scam partner van de Vlaamse Filmprijzen, het Filmfestival van Oostende, Theater aan Zee, het Theaterfestival, Columbia University Festival (een orga nisatie va n R ITS/EHB), het Internationaal Kortfilmfestival van Leuven, Docville, de Screenwriting Research Conference waar SACD de auteur Jean-Claude Carrière heeft uitgenodigd en het Werkcongres van de Vlaamse Auteursvereniging (VAV).
Reflectie, ontdekking en feest Professionele ontmoetingen organiseren Geconfronteerd met professionele vragen en bezorgd om de noden van hun auteurs organiseren SACD en Scam regelmatig professionele ontmoetingen. 2011 was een levendig en innovatief jaar in dat opzicht:
Brussel filmfestival: SACD steunde de masterclass scriptontwikkeling georganiseerd door MEDIAdesk. Laurence Coriat (scenarist Michael Winterbottoms Wonderland) deelde er haar ervaringen met het publiek en scenaristen kregen de mogelijkheid om in een persoonlijk gesprek hun eigen project te bespreken. Filmfestival Oostende: steun aan het initiatief “Work in Progress”, een presentatiemoment voor jonge auteurs en laatstejaarsstudenten die de gelegenheid krijgen om hun project voor te stellen aan professionelen uit de sector. Docville: steun aan Day of the Doc, een organisatie van Flanders Doc, waarin de rol van de publieke omroep in documentaireproductie in vraag werd gesteld en dieper werd ingegaan op de financieringsmogelijkheden voor Vlaamse documentairemakers.
SACD ondersteunde ook de Meet & Greet speeddate van de Scenaristengilde waar beginnende en ervaren kortfilmmakers de kans krijgen om elkaar te leren kennen, ideeën te pitchen, van gedachten te wisselen en advies of informatie in te winnen. Anima festival: lancering van een eerste pitching van projecten onder de vorm van een Pecha Kucha*. Een tiental auteurs stellen hun potentieel voor aan andere professionelen. Boekenbeurs Antwerpen: organisatie van speeddates tussen illustratoren en uitgevers op de Portfoliodag van de Vlaamse Illustratoren Club (VIC). Festival van Avignon: lancering van een Pecha Kucha* van auteurs die een work in progress of project voorstellen. Festival Filmer à tout prix: uitwisseling van professionele gebruiken tijdens het atelier “Waarheid en leugen, archief beelden in de documentairecinema”.
Internationaal Kortfilmfestival van Leuven: SACD organiseerde samen met MEDIAdesk en het VAF het seminarie “The ‘fan’ in financing”, een sessie over * principe Pecha Kucha: een auteur secrowdfunding, een innovatieve manier lecteert 20 beelden die elk 20 seconden van filmfinanciering waarbij vertegen- worden geprojecteerd op een scherm. woordigers van verschillende online plat- Tijdens een totaalduur van 6’40’’ preforms werden voorgesteld en een aantal senteert de auteur een work in progress, Europese case studies werden belicht. een uit te werken idee of dompelt hij het publiek onder in zijn universum.
17
Werken ontdekken In 2011 presenteerde het Belgisch Comité van Scam een keer per maand op maandagavond de “Documentaireontmoetingen van Scam” in het Mercelistheater in Elsene. Een gelegenheid om een aantal werken van haar leden te (her)bekijken. SACD bewerkstelligde een nauwe samenwerking tussen het Filmfestival van Oostende en het Filmfestival van Namen. Beide festivals engageerden zich ertoe om elk drie films in hun programmering op te nemen. SACD nodigde alle leden van SACD en Scam uit om dit werk van hun collega’s aan de andere kant van de taalgrens te ontdekken.
Feest! SACD en Scam nodigen regelmatig hun leden uit om elkaar in een ontspannen sfeer bij een hapje en een drankje te ontmoeten. Hier werd enthousiast op ingegaan tijdens het Be Festival, op het Feest van de Auteurs van SACD en op het feest ter gelegenheid van 30 jaar Scam in de Koninklijke Bibliotheek van België. In samenwerking met Flanders Image ondersteunde SACD-deAuteurs de receptie van Rundskop op het filmfestival van Berlijn evenals de Vlaamse receptie op filmfestival van Rotterdam.
“Dankzij SACD sta je er als auteur niet alleen voor bij een contractbespreking. Ik heb hier veel aan gehad. De persoonlijke aanpak is voor mij ook zeer belangrijk: vriendelijke mensen, goede service en goedgezindheid. Auteursrechten zijn heel belangrijk en moeten blijven voortbestaan. Door de noeste arbeid van SACD worden de exploitaties van mijn theater- en televisiewerk correct vergoed en ben ik van een hoop administratief werk verlost. Doe zo voort! Lang leve deAuteurs! En krijg ik nu ook auteursrechten voor mijn citaat?” Philippe Geubels, stand-up comedian, televisiemaker 18
Diensten aan auteurs Auteurs, het nuttige en het praktische Van het online deponeren van werken, het e-depot, tot de digitalisering van contracten, nieuwe tools vereenvoudigen u het leven. De persoonlijke begeleiding en de steun aan creatie (prijzen en beurzen) worden voortgezet en versterkt.
De ontwikkeling van tools Het e-depot : online deponeren van werken Deze nieuwe dienst werd opgezet in 2011 en zal operationeel zijn in de loop van 2012. Door gebruik te maken van het platform ontwikkeld door het Huis van de Auteurs in samenwerking met SACD en Scam Parijs, kan u vanaf medio 2012 uw werken online deponeren. Elk digitaal werk kan gedeponeerd worden, ongeacht het genre. Uw werk wordt in een virtuele kluis bewaard en beschikt van dan af over een vaste datum . Het contractenregister SACD, Scam en deAuteurs bieden u de mogelijkheid om al uw contracten te bewaren op een beveiligde website (www. auteuronline.be) waar ze permanent beschikbaar blijven. De voordelen: een centrale bewaarplaats voor uw archieven, een eenvoudige manier voor onze juristen om uw contracten te consulteren bij vragen en de aanmaak van een centrale database die de verschillende vennootschappen toelaat om de gebruiken in de verschillende creatiesectoren op de voet te volgen.
De nieuwe aangiftemodule De nieuwe aangiftemodule die in 2011 werd ontwikkeld, zal operationeel zijn in de loop van mei 2012. Niet alleen kreeg de visuele opmaak een opfrisbeurt, de interface zal bovendien een pak gebruiksvriendelijker zijn (een van de verzuchtingen van veel auteurs). De nieuwe aangiftemodule is bovendien aangepast aan verschillende platformen en browsers, en compatibel met Mac. Erik Verpoort van de Documentatiedienst gidst u graag door de nieuwe gebruiksaanwijzingen.
Professionele begeleiding Infoloketten We streven ernaar om nog gemakkelijker bereikbaar en aanspreekbaar te zijn voor auteurs. Weg met de drempel, letterlijk en figuurlijk: onze medewerkers zijn aanwezig op talrijke culturele manifestaties, maar de afstand wordt ook kleiner gemaakt door de infoloketten die we om de zes weken afwisselend in Gent en Antwerpen organiseren, in samenwerking met de Vlaamse Auteursvereniging. Auteurs kunnen op die namiddagen 19
terecht met vragen over de opvolging van hun dossier en rechten, voor juridisch en fiscaal advies, voor informatie over deAuteurs en met tal van andere vragen : Barbara Cardoen en Barbara Persyn nemen de tijd om auteurs in hun individuele situatie bij te staan. Juridisch en fiscaal advies Het juridisch advies van deAuteurs, SACD en Scam wordt zowel door auteurs als de sector sterk geapprecieerd. Getuige hiervan het aantal keer dat beroep werd gedaan op deze dienst in de loop van 2011: zowat 1.500 adviezen werden verstrekt aan auteurs. De modelcontracten die ter beschikking worden gesteld op de website vormen een belangrijke aanvulling op de persoonlijke adviezen die aan de Nederlandstalige auteurs worden gegeven door Barbara Persyn en Katrien Van der Perre.
Informatie Nieuwe website Een nieuwe vennootschap, een nieuwe website. deAuteurs heeft heel wat gemeenschappelijke actiepunten met SACD en Scam, informatie die u nog steeds terug kan vinden op de website www.sacd-scam.be, maar ontwikkelt als onafhankelijke vennootschap haar eigen accenten, zowel met betrekking tot haar administratie en beheer als in de politieke dossiers. We nodigen u daarom uit om een kijkje te nemen op www.deauteurs.be, om de stand van zaken te ontdekken. Verschillende informatiebrochures en thematische dossiers zijn eveneens beschikbaar via onze website, waaronder het fiscaal dossier 2011.
Ondersteuning en promotie van auteurs Beurzen en begeleidingen Het beurzenprogramma van SACDScam behelst alle repertoires en genres die beide vennootschappen vertegenwoordigen. Het wordt jaarlijks geëvalueerd en indien nodig aangepast aan de reële behoeftes van de auteurs. In 2011 kende de nieuwe beurs ‘Beurs voor de afwerking van een documentaire in autoproductie’ een onmiddellijk succes.
Prijzen In 2011 ontvingen volgende auteurs een prijs: Gerlando Infuso voor “ L’œil du paon” op het festival Anima Wannes Destoop voor “ Badpakje 46” op het Kortfilmfestival van Brussel Pierre Schoeller voor “ L’exercice de l’état” op het Festival International du Film francophone de Namur Magnus van Horn voor “ Without Snow” op het Internationaal Kortfilm Festival Leuven Valéry Rosier voor “ Dimanches” op het festival Media 10/10 Xavier Seron en Meryl Fortunat-Rossi voor “ Mauvaise lune” op het Festival International du Film Indépendant 20
Bernard Dresse voor “ Terre nouvelle” op het Festival Le court en dit long Niko Von Glasow voor “ Nobody’s perfect”op het Festival EOP Steve Thielemans voor “ L’île déserte” op het Festival Docville Talheh Daryanavard voor “ Safar” op het Festival Filmer A Tout Prix De laureaten 2010 van SACD die in 2011 in de bloemetjes werden gezet waren: Dominique Abel et Fiona Gordon, Audiovisuele Prijs voor “ La Fée ”, Philippe De Coen, auteur en stichter van het gezelschap Feria Musica, Prijs voor Podiumkunsten.
Aanmoediging van nieuwe vormen van creatie SACD steunde het Crossover Lab Play, een intensief, immersief, residentieel lab voor creatieve professionelen, waaronder mensen uit film- en tv-productie, animatie, gaming, theater, web design en nieuwe media. Onder leiding van een klein team van ervaren mentoren kregen de geselecteerde deelnemers de kennis en vaardigheden mee om concepten te ontwikkelen, prototypes en pilootprojecten binnen nieuwe media te bouwen en om ideeën te testen, te verbeteren en te ontwikkelen.
De jaarlijkse prijzen van Scam werden uitgereikt voor een totaalbedrag van 10 369,94 €. De laureaten 2010, gevierd in 2011 waren : De jaarlijkse prijzen van Scam werden uitgereikt voor een totaalbedrag van 10 369,94 €. De laureaten 2010, gevierd in 2011 waren : Elias Grootaers, Prijs voor de Audiovisuele Documentaire voor, “Not waving, but drowning ”, Carine Demange, Prijs voor de Radiodocumentaire met “ Derrière chez moi ”, Christophe Ghislain, Prijs voor Literatuur voor “ La colère du Rhinocéros ” en Katrien Aertssen, Prijs voor jeugdliteratuur/illustratie voor haar hele oeuvre.
21
2012 : het jaar van deAuteurs Er werd vijf jaar hard gewerkt aan het project deAuteurs. De erkenning was evenwel slechts een beginpunt; we zijn klaar voor deel twee. deAuteurs stelde zich heel wat ambitieuze doelstellingen: de auteurs op de Nederlandstalige markt verenigen en een constructieve dialoog met producenten, televisiezenders, serviceproviders en theaterorganisatoren aangaan; het collectieve beheer in Vlaanderen en Nederland optimaliseren; het werk van de auteurs promoten in België en in het buitenland; samenwerken met representatieve auteursverenigingen; een internationale creatieve auteursgemeenschap ontwikkelen, aangepast aan de huidige informatiemaatschappij. deAuteurs wil een representatieve gemeenschap van auteurs creëren, waar Nederlandstalige auteurs zich thuis voelen en waar ze terecht kunnen met hun noden en behoeftes. Daarbij kan deAuteurs rekenen op het sterke internationaal netwerk dat SACD
en Scam in de loop der jaren hebben opgebouwd en op de ervaring van LIRA en VEVAM in Nederland. Als nieuwe vennootschap wil deAuteurs eigen accenten leggen. Een aantal dossiers zal daarom prioritair worden behandeld: de billijke vergoeding van het leenrecht en de reprografie, digitalisering en exploitatie van werken op het internet, de positie van de Vlaamse showrunners, eventuele inningen in de bioscoop, mogelijke aanpassingen in het verdeelbarema. Gedragen door de gemeenschap van auteurs fungeert deAuteurs nu reeds als geloofwaardige gesprekspartner voor policiti en professionelen. deAuteurs kijkt met open vizier naar de toekomst: nieuwe businessmodellen van auteursrecht zullen worden onderzocht en innovatieve samenwerkingen aangegaan. deAuteurs aarzelt ook niet om zichzelf in vraag te stellen. Er zal jaarlijks een tweedaagse worden georganiseerd waarop de vennootschap, haar raad van bestuur en haar team, samen met auteurs en experten reflecteren over de te varen koers. SACD, Scam, SOFAM en de Vlaamse Auteursvereniging, drijvende krachten achter de oprichting van deAuteurs, 22
blijven bovendien over onze schouder meekijken. Zij zetelen in de raad van verenigingen vanwaar ze het beheer op de voet volgen en de vennootschap bijstaan met hun expertise. De Regisseursgilde, de Scenaristengilde en de Vlaamse Illustratoren Club maken eveneens deel uit van deze raad en doen hetzelfde voor hun vakgebied. Wij zijn er klaar voor, en jullie hopelijk samen met ons.
zo breed mogelijk draagvlak te creëren dat zal helpen om onze doelstellingen te verwezenlijken. En last but not least: jullie mening/tevredenheid/ervaring/word of mouth is onmisbaar, en voor ons het best denkbare uithangbord. Daarom blijven we ons ook in 2012 honderd procent inzetten voor jullie belangen. Tot gauw, deAuteurs
In juli zullen de leden van SACD en Scam de nodige documentatie ontvangen om de overstap naar deAuteurs te maken. Tegelijk werven we nieuwe leden om een
Huis van de Auteurs deAuteurs-SACD-SCAM-SOFAM Koninklijke Prinsstraat 87-1050 Brussel T (0)2 551 03 20 / F (0)2 551 03 71 /
[email protected] Voor vragen over deAuteurs: Katrien Van der Perre|
[email protected] - 02 551 08 99 Barbara Cardoen |
[email protected] - 02 551 03 45 www.deauteurs.be
Redactie: Barbara Cardoen, Katrien Van der Perre en Anita Van Belle Grafisch design: www.facetofacedesign.com llustratie cover: ‘Lasereyes’ van Eva Mouton Verantwoordelijke uitgever: Frédéric Young, vzw Huis van de Auteurs
23
Huis van de Auteurs | deAuteurs SACD Scam SOFAM | Koninklijke Prinsstraat 87 1050 Brussel T : +32 (0)2 551 03 20 | www.deauteurs.be
