LICENTIECONTRACT SCENARIST-REGISSEUR EN PRODUCENT Voorafgaandelijk (*) = schrappen wat niet past Alhoewel de auteurswet van 30 juni 1994 een afzonderlijk hoofdstuk bevat met betrekking tot de audiovisuele werken, is het meer dan ooit aangewezen om in dit domein aanvullend te werk te gaan met duidelijk omschreven bepalingen in een geschreven overeenkomst tussen auteur en producent. Verschillende redenen zijn hiervan de oorzaak. Vooreerst is er het vermoeden van overdracht. De basisregel in het auteursrecht is dat enkel de auteur-natuurlijke persoon zijn auteursrechten kan overdragen. Indien er geen overdracht heeft plaats gevonden, kan de medecontractant niet overgaan tot exploitatie. Bij de audiovisuele werken ligt deze regel iets anders: om de productie en exploitatie van audiovisuele werken te vergemakkelijken voor de producent bepaalt de auteurswet dat alle mede-auteurs van een audiovisueel werk geacht worden hun rechten exclusief aan de producent te hebben overgedragen, tenzij anders is bedongen. Die overdracht is echter beperkt tot de rechten die voor de audiovisuele exploitatie noodzakelijk zijn. Dit vermoeden van overdracht geldt dus niet als er een overeenkomst wordt gesloten tussen auteur en producent. Deze overeenkomst wordt het best schriftelijk gesloten want ten aanzien van de auteurs moeten alle contracten schriftelijk worden bewezen. Ten tweede is het ook nuttig om de hoedanigheid van de auteur vast te leggen in de overeenkomst. Artikel 14 van de auteurswet creëert een onweerlegbaar vermoeden in hoofde van de regisseur en een weerlegbaar vermoeden in hoofde van de scenarioschrijver, de bewerker, de tekstschrijver, de grafische ontwerper van animatiewerken of van animatiesequenties in een audiovisueel werk, die een belangrijk deel van dat werk uitmaken, de auteur van muziekwerken met of zonder woorden. 1 www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
Daarnaast wordt ook als auteur beschouwd: de natuurlijke personen die tot het werk hebben bijgedragen en de auteur van het oorspronkelijk werk indien hun bijdrage in het werk wordt gebruikt. Tot slot is het ook aangeraden om er over te waken dat de morele rechten van de auteur worden gerespecteerd en dat de auteur correct wordt vergoed voor zijn creatie en de verdere exploitatie van het werk. Door middel van deze overeenkomst kunnen de auteurs enerzijds de overdracht van rechten aan de producent waarborgen, in ruil waarvoor zij een individuele vergoeding ontvangen van de producent. Anderzijds kunnen zij de producent ook wijzen op hun eventueel lidmaatschap van een auteursvereniging en de daarmee samenhangende vergoeding via het collectief beheer. Daar waar de vergoeding dor de auteursverenigingen (SACD, SCAM, SABAM) wordt geïnd, zal de producent ontslaan worden van betaling. De auteursverenigingen innen de auteursrechten op basis van de algemene contracten die zij afsluit met de gebruikers en verdeelt deze vervolgens onder haar auteurs-leden. Daarnaast int zij ook de rechten die haar op basis van wetelijke licenties worden toevertrouwd. Meer bepaald gaat het hier om de thuiskopierechten, de reprografierechten, het leenrecht en de de inning van de digitale reproductie-en mededelingsrechten ter illustratie bij onderwijs of voor wetenschappelijk onderzoek en de inning voor de reproductie en mededeling van databanken. Onze auteurswet kent de uitoefening van één welbepaald recht uitdrukkelijk en uitsluitend toe aan beheersvennootschappen, met name het recht de gelijktijdige, ongewijzigde en integrale doorgifte via de kabel van werken en prestaties toe te staan. De auteursverenigingen sluiten ook wederkerigheidsovereenkomsten af met buitenlandse auteursverenigingen om de Belgische auteurs ook in het buitenland te vertegenwoordigen. Het hiernavolgend modelcontract is grotendeels gebaseerd op het modelcontract van SACD en bevat bepalingen voor de scenarist-regisseur. In functie van de concrete situatie waarmee men te maken heeft, kan men 2 www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
bepalingen schrappen die niet van toepassing zijn of eventueel specifieke bepalingen toevoegen. De contractonderhandeling vindt het best plaats bij het begin van de samenwerking: eerst moeten duidelijke afspraken worden gemaakt en vast gelegd. Het contract fungeert als een vangnet: in geval van conflict kan men terug vallen op de bepalingen van de overeenkomst.
3 www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
De overeenkomst Bespreking Huidige overeenkomst betreft een exclusieve licentieovereenkomst. De vermogensrechten van de auteur zijn roerende rechten die vatbaar voor zijn voor gehele of gedeeltelijke overdracht (vervreemdbaar karakter). De term “overdracht” is een overkoepelende term, waaronder zowel de licentie als de afstand of vervreemding van auteursrechten kan worden onder verstaan. Maximaal kunnen dus alle vermogensrechten tegelijk worden afgestaan (cessie, vervreemding), onbeperkt en volledig. Maar men kan zich ook beperken tot de afstand van één vermogensrecht (bv. het reproductierecht), terwijl men alle andere rechten niet afstaat. Bij de afstand van één of meerdere vermogensrechten kunnen ook beperkingen of voorwaar-den worden ingebouwd. En men kan volstaan met het verlenen van een soort gebruiksrecht (concessie, licentie): zonder dat de rechten zelf worden overgedragen wordt aan een derde toestemming gegeven tot een bepaald gebruik of een bepaalde exploitatie van het auteurswerk (licentie). Deze licentie kan al dan niet exclusief zijn. TUSSEN De vennootschap ………………………………………… NV – BVBA - CVBA, ingeschreven in het handelsregister van ………….. onder nummer:…………….., waarvan de maatschappelijke zetel gevestigd is te ……………………….. rechtsgeldig vertegenwoordigd door ………………………… Elektronisch adres: ………………………………….. hierna genoemd “De producent" enerzijds,
het
4 www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
EN M. ………………………. (naam en voornaam auteur) wonende te …………………………………………….. Elektronisch adres: …………………………………….. hierna genoemd "De scenarist-regisseur" anderzijds, Bespreking De partijen moeten zo duidelijk mogelijk worden omschreven. De producent is diegene die het financieel risico draagt van de productie In het oorspronkelijk wetsvoorstel van de auteurswet werd volgende definitie gegeven: “producen van audiovisuele werken: de natuurlijke persoon of de rechtspersoon die de financiële en andere verantwoordelijkheid draagt voor de onderneming die een audiovisueel werk, ongeacht de drager, tot stand brengt en exploiteert.” Centraal in de definitie staat de financiering van en de verantwoordelijkheid van de onderneming. Het economische aspect wordt hier benadrukt in tegenstelling tot de regisseur die de artistieke leiding als dusdanig verzorgt. In deze overeenkomst wordt er van uitgegaan dat de scenarist-regisseur een natuurlijk persoon-zelfstandige is. Indien de auteur de overenkomst wil sluiten onder de naam van zijn vzw of vennootschap, dan zal hij zich er eerst moeten van vergewissen dat deze vzw of vennootschap wel degelijk over zijn rechten beschikt. Een voorafgaandelijke overeenkomst tussen de scenarist regisseur en zijn rechtspersoon (vzw, BVBA, NV) met betrekking tot de overdracht van rechten is dan noodzakelijk. Vervolgens kan deze rechtspersoon dan op haar beurt deze rechten overdragen aan de producent. De auteur-natuurlijke persoon tekent deze overeenkomst met de producent ook mee.
5 www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
IS VOORAFGAANDELIJK UITEENGEZET •
De scenarist-regisseur heeft een scenario, een bewerking, de dialogen(*) geschreven van een film, een serie, een feuilleton, een episode(*), hoofdzakelijk bestemd voor televisie - bioscoop ……………..(*), hierna genoemd het werk, alleen / in samenwerking met ……………………(*) dat de producent zich voorneemt te produceren en te exploiteren, met als voorlopige of definitieve titel: ………………………………………………………………… waarbij de definitieve titel in gemeenschappelijk akkoord tussen de producent en de scenarist-regisseur zal bepaald worden. • De scenarist-regisseur zal tevens de regisseur zijn van het werk. • De scenarist-regisseur is lid van de auteursvereniging ……., met zetel te. ……… Bespreking In deze voorafgaandelijke bepalingen wordt reeds kort aangegeven om welk genre van werk het gaat en wordt verwezen naar de functie van de scenarist-regisseur. Eveneens wordt aangegeven dat hetzij de auteur enig scenarist is van het audiovisuele werk hetzij er nog andere co-auteurs hebben aan meegewerkt. Deze co-auteurs worden dan nominatief opgesomd. In de laatste alinea wordt verwezen naar het eventueel lidmaatschap van een auteursvereniging.
6 www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
IS HET VOLGENDE OVEREENGEKOMEN I.
Artikel 1 - Voorwerp van de overeenkomst 1° De scenarist-regisseur verleent een exclusieve licentie aan de producent, die aanvaardt, onder de hieronder bepaalde voorwaarden, op de hierna opgesomde audiovisuele exploitatierechten met betrekking tot zijn literaire en artistieke bijdrage aan het werk. 2° De producent en de scenarist-regisseur komen overeen dat laatstgenoemde de regie van het werk zal verzekeren onder de in deze overeenkomst bepaalde voorwaarden, in het bijzonder onder artikel 11.
3° De producent en de scenarist-regisseur komen overeen dat het audiovisueel werk de vorm zal aannemen van: (*) • een film met een duur van …… minuten; • een serie van in totaal …… afleveringen van …… minuten elk; • een aflevering van een serie met een afzonderlijke duur van …… minuten; • een feuilleton van …… minuten; (*) • waarvan de eerste exploitatie voorzien is op …………………; • waarvan het budget bij de ondertekening van onderhavige overeenkomst geraamd wordt op ……………………..; Eventuele co-auteurs van het werk zijn: • co-scenarist: ………………………….; • co-regisseur: …………………………. ; • auteur voorafbestaand werk (boek, stripverhaal, toneelstuk (*)): ……………………; titel voorafbestaand werk: …………………………………..; • auteur dialogen: ……………………………..; • grafisch ontwerper van de animatie: ……………………………..; • componist (in geval van speciaal voor het werk ontworpen muziek): …………………………………. . Er wordt tevens uitdrukkelijk overeengekomen dat: 7 www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
• • • • • • • • • • •
het werk zal opgenomen worden in zwart-wit / in kleur *, op alle locaties en volgens het volgende procédé: het werk zal gerealiseerd worden in originele versie in de volgende taal: ………………..; de drager gebruikt bij de opnamen zal zijn: ……………………………………..; de drager van de nulkopij zal zijn: ………………………………..; de montage van het werk zal gebeuren op volgende drager : ……………………..; de cadrageverhouding zal zijn: ………………………………; de voorbereiding zal op zijn minst ……. weken duren; de opnamen zullen op zijn minst ………... weken en maximum ……… weken duren; de montage zal op zijn minst ………… weken duren; de lengte van de negatieffilm zal op zijn minst ……… meter bedragen; het bestek van het werk, en de eventuele wijzigingen hieraan, zullen aan de scenarist-regisseur medegedeeld worden; dit ten gepaste tijde en ten laatste vóór het begin van de voorbereiding van de realisatie van het werk, zijnde minstens drie maanden voor het begin van de opnames, die voorzien zijn op …………………………………. .
Bespreking De technische en inhoudelijke elementen die gekend zijn op het ogenblik van de contractsluiting legt men het best schriftelijk vast in de overenkomst. Een duidelijke omschrijving en bespreking tijdens de contractonderhandeling kan latere conflicten vermijden. Op deze manier weten partijen waar ze aan toe zijn, bv. met betrekking tot het aantal draaidagen en duur van de montage. Een niet te verwaarlozen element is de mededeling van het produktiebudget. Dit geeft een indicatie van de grootte en mogelijkheden van de productie en het is een nuttige leidraad voor de onderhandeling van de vergoeding. II.
Artikel 2 – Bijdragen van de scenarist-regisseur 1° De scenarist-regisseur waarborgt de producent het rustig genot van de geconcedeerde rechten en garandeert hem in het bijzonder dat zijn werk geen enkele verwijzing of gelijkenis zal bevatten die de rechten van een derde zouden kunnen aantasten. 8
www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
2° De scenarist-regisseur verbindt er zich toe de regie van het werk te voeren volgens de regels van de kunst. De literaire en artistieke bijdragen van de scenarist-regisseur zijn en zullen de volgende zijn: • de definitieve samenstelling (van de bewerking, het scenario en de dialogen (*)) verzekeren, volgens de modaliteiten gepreciseerd bij onderhavige overeenkomst, in het bijzonder in de artikels 10 en 12; • de regie van het werk voorbereiden en het werk regisseren: het draaiboek maken; als enige de waarneming van de artistieke en technische leiding verzekeren (decors, kostumes, acteurs, enz...); het leiden van het camerawerk, het werk van de acteurs, de opnames, de montage en de gehele afwerking, de muziek-opnames, de eventuele overgangen, de postsynchronisatie, de mixage, de etalonnage, volgens de modaliteiten gepreciseerd in onderhavige overeenkomst en in het bijzonder in de artikels 11 en 12; • deelnemen aan de promotie van het werk, in de mate van zijn professionele of persoonlijke beschikbaarheid en volgens de modaliteiten die schriftelijk in gemeenschappelijk akkoord met de producent worden bepaald. Bespreking In geval van een bewerking van een voorafbestaand werk moet in alinea 1 van dit artikel een uitzondering worden gemaakt voor het voorafbestaand werk zelf waarop het audiovisueel werk gebaseerd is. III.
Artikel 3 – Prestaties van de producent 1° De producent verbindt er zich toe: • aan de scenarist-regisseur de middelen en documenten ter beschikking te stellen die nodig zijn voor het schrijven en regisseren van het werk zoals deze bepaald zijn of zullen worden in onderling akkoord bij onderhavige overeenkomst of tijdens de voorbereidingswerken; • de toelatingen te verkrijgen die nodig zijn voor het schrijven van het scenario, voor de filmopnames en voor het gebruik van documenten en van de afbeelding van gefilmde of gefotografeerde personen en voorwerpen; 9
www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
•
de verplaatsingen van de scenarist-regisseur en de kosten die hieruit voortvloeien te zijnen laste te nemen, conform de eerlijke beroepsgebruiken; • aan de scenarist-regisseur een kopie van het voltooide werk ter beschikking te stellen, op volgende drager: …………………………………………………; 2° De producent, die handelt als (gedelegeerde /geassocieerde/ uitvoerende (*)) producent, zal aan zijn medecontractanten de financiering van de realisatie van het werk waarborgen. Hij zal ook de regelmatige opvolging van de exploitatie en de promotie van het werk overeenkomstig de eerlijke beroepsgebruiken (doen) waarborgen. 3° De producent verbindt er zich tegenover de scenarist-regisseur toe laatstgenoemde regelmatig in te lichten over de exploitatie van het werk en over het afsluiten en de uitvoering van overeenkomsten met derden, hem de exploitatierekeningen van het werk mede te delen en hem te vergoeden volgens de voorwaarden uiteengezet in de artikels 6 en 7 van onderhavige overeenkomst. 4° De producent verbindt er zich toe om de scenarist-regisseur uit te nodigen voor de promotie van het werk, evenals voor elk festival, ontmoeting, wedstrijd of retrospectieve waaraan het werk deelneemt. 5° De producent verbindt er zich toe om in het werk of in de procedés voor consultatie voor alle mogelijke exploitaties, de nodige informatie en bewerkingen aan te brengen die het mogelijk moeten maken om de exploitatie van het werk te controleren, om het beheer van de rechten te vergemakkelijken, om ongeoorloofde exploitaties te beperken, om het kopiëren van het werk te beperken, om het werk of elementen van het werk te identificeren rekening houdende met de huidige stand van de techniek. De producent verbindt er zich met name toe om identificatiecodes aan het werk aan te brengen en om de regels met betrekking tot beschermings- en identificatiesystemen na te leven. Bespreking 10 www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
In het digitale tijdperk is het meer dan ooit noodzakelijk om informatie over het rechtenbeheer en invoeging van identificatiecodes te voorzien bij de exploitatie van het werk. Tevens moet worden opgetreden tegen illegaal kopiëren en plagiaat. IV.
Artikel 4 – Licentie van de rechten
Onder voorbehoud van de integrale uitvoering van huidige overeenkomst en onder voorbehoud van de correcte betaling door de producent van de hierna in artikel 6 van huidige overeenkomst vermelde vergoedingen, verleent de scenarist-regisseur, met het akkoord van zijn auteursvereniging aan de producent, een exclusieve licentie van de hierna opgesomde exploitatierechten op het werk. Overeenkomstig de auteurswet van 30 juni 1994, worden de reikwijdte en de duur van de overdracht voor elke exploitatiewijze gespecifieerd. 4.1. Audiovisuele exploitatie A. Het reproduktierecht Dit recht omvat:
Wat betreft de productie, de vastlegging en het in omloop brengen van het werk:
1° Het recht het werk te produceren en te coproduceren, te reproduceren, te (laten) realiseren, op te (laten) nemen, gebruik makend van alle dragers (pellicule / magneetbanden / analoge dragers / digitale dragers (*)), van de cadrage-verhouding in onderling akkoord bepaald in artikel 1 van onderhavige overeenkomst, van de beelden (in kleur of in zwart-wit *), van de originele geluiden en dubbing, van de originele titels en ondertitels van het werk, alsook van de foto's gemaakt van scènes uit het werk; 2° Het recht om, vertrekkende vanaf voormelde opnamen, een aantal door de producent te bepalen originelen en kopies te (laten) maken 11 www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
van het werk in zijn definitieve versie vastgesteld bij onderling akkoord, dit in alle formaten en door middel van alle procédés; 3° Het recht om deze originelen, dubbels of kopies van het werk in omloop te (laten) brengen; 4° Het recht om later dubbing of ondertiteling te (laten) voorzien in de volgende talen : …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………;
• • •
•
Geografische reikwijdte en duur: De rechten bedoeld in punt 1, 2 en 3 hierboven worden geconcedeerd voor een periode van …… jaar; De rechten bedoeld in punt 4 hierboven worden geconcedeerd voor een periode van ….. jaar; De rechten bedoeld in punt 1, 2 en 3 hierboven worden geconcedeerd voor het volgende territorium / de volgende territoria: …………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………….; De rechten bedoeld in punt 4 hierboven worden geconcedeerd voor het volgende territorium / de volgende territoria: …………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………
Wat betreft de uitgave van het werk:
5° Het recht tot uitgave, voor de verkoop aan het publiek, van het integrale werk op dragers van het analoge type (of van het type "videocassette"); 6° Het recht tot uitgave, voor de verkoop aan het publiek, van het integrale werk op dragers van het type digitale schijf; 7° Het recht tot uitgave, voor de verkoop aan het publiek, op analoge of digitale dragers, van de geluidsband van het werk; 12 www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
8° Het recht tot uitgave van het werk onder de vorm van een videogram of digitale schijf met het oog op de verhuur voor privégebruik van het publiek.
• • •
•
Geografische reikwijdte en duur: De rechten bedoeld in punt 5, 6 en 7 hierboven worden geconcedeerd voor een periode van ….. jaar; De rechten bedoeld in punt 8 hierboven worden geconcedeerd voor een periode van …. jaar; De rechten bedoeld in punt 5, 6 en 7 hierboven worden geconcedeerd voor het volgende territorium / de volgende territoria: …………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………….; De rechten bedoeld in punt 8 hierboven worden geconcedeerd voor het volgende territorium / de volgende territoria: …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………… B. Het publiek mededelingsrecht
Dit recht omvat : 1° Het recht het werk publiek te (laten) vertonen in integrale versie, in originele versie, gedubde of ondertitelde versie, en dit in alle betalende of niet-betalende filmzalen, zowel in de commerciële als in de niet-commerciële sector, en dit zonder afbreuk te doen aan punt 4.2.3 van onderhavig artikel; 2° Het recht het integrale werk te (laten) uitzenden, in originele versie, gedubd of ondertiteld, door elk televisie-organisme, zowel een algemene als een thema-zender, die al dan niet in gecodeerde vorm uitzendt; 3° Het recht tot gelijktijdige, ongewijzigde en integrale doorgifte via kabel van het werk in zijn integrale en originele versie, gedubd of ondertiteld. 13 www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
Geografische reikwijdte en duur • De rechten bedoeld onder punt 1 hierboven worden geconcedeerd voor een periode van …… jaar; • De rechten bedoeld onder punt 2 en 3 hierboven worden geconcedeerd voor een periode van ….. jaar; • De rechten bedoeld onder punt 1 hierboven worden geconcedeerd voor het volgend territorium / de volgende territoria: …………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………….; De rechten bedoeld onder punt 2 en 3 hierboven worden geconcedeerd voor het volgend territorium / de volgende territoria: …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………… 4.2. Secundaire exploitaties 1° Het recht om, onder voorbehoud van het volledig respect van de morele rechten van de auteur-regisseur, de reproductie en de vertoning toe te staan van fragmenten van het werk alsook het recht om de verveelvoudiging van alle foto’s en van alle geluids- of gesproken elementen van het werk toe te staan met het oog op een audiovisuele exploitatie, volgens de verschillende wijzen geconcedeerd aan de producent krachtens onderhavige overeenkomst; 2° Het recht om, in alle talen, résumés van het werk, al dan niet geïllustreerd, te (laten) reproduceren, op voorwaarde dat deze reproducties maximum 3.000 (drieduizend) woorden bevatten en rechtstreeks bestemd zijn voor de publiciteit en/of de promotie van het werk. Voor de publiciteits- en of de promotiedoeleinden kunnen deze teksten in tijdschriften, kranten of magazines gepubliceerd worden, zonder dat zij in boekvorm mogen uitgegeven worden of aan het publiek te koop mogen worden aangeboden; 3° Het recht om, onder voorbehoud dat de scenarist-regisseur hier vooraf over wordt ingelicht, in het publiek het werk op te (laten) 14 www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
voeren in integrale en originele versie, gedubd of ondertiteld, en dit op alle festivals, wedstrijden, retrospektieves. Indien de scenarist-regisseur hem hiertoe het schriftelijk verzoek richt, kan de producent niet weigeren een kopie van het werk, op de drager vereist voor dergelijke publieke opvoering, ter beschikking te stellen van de organisatoren van de manifestatie, tenzij deze publieke opvoering de commerciële exploitatie van het werk manifest dreigt te schaden, voor de producent bovenmaatse kosten zou teweeg brengen of in tegenstrijd is met andere opvoeringen van die aard reeds georganiseerd door de producent.
• • •
•
Geografische reikwijdte en duur De rechten bedoeld onder punt 1 en 2 hierboven worden geconcedeerd voor een periode van …… jaar; De rechten bedoeld onder punt 3 hierboven worden geconcedeerd voor een periode van …….. jaar; De rechten bedoeld onder punt 1 en 2 hierboven worden geconcedeerd voor het volgend territorium / de volgende territoria: …………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………….; De rechten bedoeld onder punt 3 hierboven worden geconcedeerd voor het volgend territorium / de volgende territoria: …………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………
Bespreking Dit artikel leunt zo nauw mogelijk aan bij de bepalingen van de auteurswet. Overeenkomstig artikel 3 § 2 van de auteurswet worden in deze clausule de verschillende exploitatiewijzen opgesomd en wordt per exploitatiewijze de duur en de reikwijdte uitdrukkelijk vermeld. Ook de vergoeding per exploitaitewijze moet worden vermeld maar deze wettelijke verplichting vinden we verwoord in artikel 6 van huidig modelcontract. De overdracht van rechten heeft betrekking op de primaire exploitaies (4.1.) en het secundair gebruik van het werk van de auteur (4.2.). Onder de 15 www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
noemer van de primaire exploitaties vinden wij de twee hoofdcategorieën vermogensrechten terug, met name: het reproductierecht (4.1.A.) en het recht van mededeling aan het publiek (4.1.B.). Per exploitaitewijze kunnen partijen de duur en geografische reikwijdte bepalen. Deze hoeft niet overal gelijk te zijn. Partijen kunnen hier vrij over onderhandelen. Het is gebruikelijk om de rechten over te dragen voor een periode van 30 jaar te rekenen vanaf de datum van ondertekening van de overeenkomst. Bij kortfilms wordt meestal een periode van 15 jaar bedongen. Sommige producenten wensen de auteursrechten te verwerven voor de volledige duur van de bescherming van het auteursrecht, met name tot 70 jaar na het overlijden van de langstlevende auteur en uiteraard moet hier dan rekening mee worden gehouden bij de bepaling van de vergoeding. Daarenboven mag niet uit het oog worden verloren dat de gemiddelde levenscyclus van een produktiehuis dikwijls korter is dan 30 jaar, gelet op de mogelijkheid van fusie, overname of faillissement. Wanneer men de rechten beperkt in de tijd, geeft dit partijen ook de mogelijkheid om bijv. na een periode van 30 jaar opnieuw rond te tafel te gaan zitten en een verlenging van de concessie te negociëren. De geografische reikwijdte heeft meestal betrekking op het wereldwijde territorium maar niets belet de auteur om bepaalde territoria voor te behouden. 4.3. Beperkingen aan de concessie
Wat betreft het collectief beheer
1° De producent kan de bij onderhavige overeenkomst geconcedeerde rechten gebruiken naar eigen goeddunken en alle verbintenissen aangaan die nuttig zijn voor de exploitatie van het werk, doch hij verbindt er zich toe aan de gebruikers die het werk zullen reproduceren en/of opvoeren, erop te wijzen, voor de exploitatiewijzen en de territoria waar de auteursvereniging of haar vertegenwoordigers direct of indirect optreden, dat de uitvoering van de verbintenissen 16 www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
onderschreven ten zijnen aanzien, voormelde gebruikers niet ontslaat van de verbintenissen die zij hebben aangegaan of zullen moeten aangaan met de vennootschappen voor collectief beheer van auteursrechten uit hoofde van de wet, van de afgesloten of nog af te sluiten overeenkomsten of uit hoofde van de gebruiken. 2° Overeenkomstig artikel 53 van de auteurswet van 30 juni 1994 en in expliciete toepassing van de eerste alinea van dit artikel, zal het recht op vergoeding voor de gelijktijdige, ongewijzigde en integrale doorgifte via de kabel voor de scenarist-regisseur uitgeoefend worden door de auteursverenigign, bij dewelke de scenarist-regisseur is aangesloten. Dit geldt voor alle territoria waar de auteursvereniging of haar vertegenwoordigers direct of indirect optreden, meer bepaald via algemene akkoorden afgesloten of af te sluiten met de kabelmaatschappijen. Voor de producent zal opgetreden worden door de collectieve beheersvennootschap waarbij deze laatste is aangesloten of die hem vertegenwoordigt. 3° Op eenvoudig schriftelijk verzoek van de producent, zal de auteursvereniging een bijgewerkte lijst van de exploitatiewijzen en de territoria bedoeld in de alineas 1 en 2 hierboven laten geworden. 4° Conform de wettelijke bepalingen van kracht, en meer bepaald artikel 55-58, 59-61, 61 bis- 61 quater en 62-64 van de auteurswet van 30 juni 1994, maken in ieder geval deel uit van de exploitatiewijzen voorbehouden aan de auteur-regisseur: het recht op vergoeding voor de thuiskopie, reprografie, digitale onderwijsuitzondering en voor de openbare uitlening. Deze worden uitsluitend door de auteursvereniging of haar vertegenwoordigers ten gunste van de scenarist-regisseur uitgeoefend, dit echter zonder afbreuk te doen aan het recht van de producent om het aandeel te innen dat de wet of gebruiken hem voorbehouden. Conform artikel 24 van de wet, houdt de scenarist-regisseur zich het recht voor op een billijke vergoeding inzake verhuring. 17 www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
Bespreking Voormelde clausule is de zogeheten ‘reserveclausule inzake het collectief beheer’ omdat in deze clausule voorbehoud wordt gemaakt voor de inning van de auteursrechten op grond van het collectief beheer. Zoals reeds hoger vermeld, int de auteursvereniging auteursrechten op bais van de algemene contracten die zij afsluit met de gebruikers. In casu gaat het vooral om de primaire uitzendrechten en de kabelrechten in de landen en voor de analoge en digitale zenders en kabelmaatschappijen waarmee zij een akkoord heeft en de mogelijke inning van duplicatierechten bij videoproducenten. De lijst van landen en zenders waarmee de auteursverenigign een akkorod heeft, wordt het best opgevraagd bij de auteursverenigign en opgenomen in het contract. Daarnaast wordt verwezen naar de vergoedingsrechten op basis van de wettelijke licentie, waaronder thuiskopie en openbare uitlening. In de hierboven genoemde gevallen waar de vergoeding wordt geïnd door de auteursvereniging, is geen vergoeding verschuldigd door de producent.
Wat betreft de niet audiovisuele exploitaties en de bewerkingen van het werk
Overeenkomstig de auteurswet van 30 juni 1994, blijven alle rechten waarvan de exploitatie niet uitdrukkelijk geconcedeerd wordt volgens de bepalingen van huidige overeenkomst, de volledige eigendom van de scenarist-regisseur. Dit geldt in het bijzonder, zonder dat deze opsomming limitatief is, voor de reproductie- en opvoeringsrechten van het werk van de scenarist-regisseur in alle domeinen of genres die geen audiovisuele opname of een audiovisuele vertoning met zich meebrengen, zoals theateropvoeringen, grafische uitgaven onder elke vorm en in elke taal, radio-adaptaties en merchandising. Het recht tot bewerking van het werk onder een andere audiovisuele vorm (zoals de remakes, de sequels, ...) zijn uitdrukkelijk voorbehouden aan de scenarist-regisseur.
18 www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
Bespreking Deze clausule bevestigt het algemeen principe dat de rechten die niet uitdrukkelijk worden overgedragen, eigendom blijven van de auteur. Zoals hierboven reeds aangehaald, is dit principe bij audiovisuele werken niet zo evident omdat de wetgever het mechanisme van het vermoeden van overdracht bij audiovisuele werken heeft ingevoerd. Alhoewel dit vermoeden enkel betrekking heeft op de rechten die strikt noodzakelijk zijn voor de audiovisuele exploitatie, verdient het aanbeveling om op dit vlak niets aan de onduidelijkheid achter te laten en de precieze omvang van de overdracht van de rechten te omschrijven. Deze rechten zijn op zich niet noodzakelijk voor de audiovisuele exploitatie. Indien de producent toch interesse heeft voor één van bovenvermelde exploitatiewijze, kan hierover onderhandeld worden samen met een aangepaste vergoeding. Zo staan sommige producenten erop om de merchandisingrechten te verwerven, zeker in het geval van een film bestemd voor kinderen.
Wat betreft het moreel recht
Aangezien het moreel recht van de scenarist-regisseur uitdrukkelijk is voorbehouden, verbindt de producent er zich toe de integriteit van het werk te (doen) respecteren. Elk gebruik dat een wijziging van het werk of van fragmenten van het werk zou kunnen teweegbrengen (zoals in het bijzonder het weglaten of toevoegen van beelden) dient het voorwerp uit te maken van een voorafgaandelijke, schriftelijke toestemming van de auteur-regisseur, overeenkomstig artikel 1, lid 2 van de auteurswet van 30 juni 1994. Bespreking De naleving van de wettelijke bepalingen van de morele rechten van de auteur (= persoonlijkheidsrechten) wordt hier uitdrukkelijk afgedwongen. Deze clausule heeft voornamelijke betrekking op het integriteitsrecht. De auteur beschikt over volgende morele rechten: 19 www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
•
•
•
het paterniteitsrecht = het recht van vaderschap: het recht voor de auteur om het vaderschap van het werk op te eisen of te weigeren. De auteur kiest zelf om zijn naam op het werk te vermelden, dan wel om een pseudoniem te gebruiken of nog anoniem te blijven. Verder in deze overeenkomst wordt bepaald hoe de naam van de auteur zal verschijnen op de genriek (credit) het divulgatierecht = het recht een werk bekend te maken: de auteur heeft als enige het recht zijn werk bekend te maken of niet bekend te maken. Door het sluiten vna deze overeenkomst oefent de auteur zijn divulgatierecht uit. het integriteitsrecht = recht op eerbied voor zijn werk: de auteur kan zich verzetten tegen elke wijziging van het werk. Zelfs wanneer de auteur afstand heeft gedaan van een bepaalde uitoefening van zijn integriteitsrecht (bv. auteur geeft toelating om de film te odnerbreken voor publiciteit) dan nog kan hij zich verzetten tegen elke misvorming, verminking of andere wijziging van dit werk dan wel tegen enige andere aantasting van het werk, die zijn eer of reputatie kunnen schaden. Het recht op integriteit en eerbied voor het werk kan niet worden overgedragen en valt geenszins onder het vermoeden van overdracht. Toch is het nuttig hier contractueel nog eens op te wijzen. Bij audiovisuele werken moet er worden op gewezen dat de auteurs van audiovisuele werken (andere dan de regisseur) een verminderde bescherming genieten van hun morele rechten aangezien zij hun morele rechten pas kunnen uitoefenen na de voltooiing van de definitieve versie van het audiovisueel werk.
V.
Artikel 5 – Termijn tot realisatie en exploitatie van het werk
Overeenkomstig de eerlijke beroepsgebruiken, zal, indien binnen een termijn van …… jaar, te rekenen vanaf de datum van ondertekening van huidige overeenkomst, het werk niet commercieel zou geëxploiteerd zijn, huidige overeenkomst van rechtswege ontbonden worden door het loutere feit van het verstrijken van deze termijn en zonder enige noodzaak van een voorafgaandelijke ingebrekestelling of enige andere juridische formaliteit; de 20 www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
scenarist-regisseur zal alsdan de volledige en gehele eigendom van al zijn rechten opnieuw verwerven, waarbij de reeds ontvangen sommen in elk geval definitief verworven blijven door de scenarist-regisseur en de nog door de producent verschuldigde sommen onmiddellijk eisbaar worden, zonder afbreuk te doen aan het recht op eventuele schadevergoedingen ten bate van de auteur-regisseur. Bespreking Het is noodzakelijk om de termijn te bepalen binnen dewelke tot productie en exploitatie moet worden over gegaan. De auteurswet bepaalt hier niets over. Meestal wordt deze termijn bepaald tussen de twee en maximum vijf jaar. Deze bepaling moet de auteur de garantie bieden dat, indien niet tot exploitatie wordt over gegaan binnen de contractueel vast gestelde termijn, de rechten automatisch terug vloeien naar de auteur. Op deze manier wordt vermeden dat niet geëxploiteerde rechten op werken eindeloos geblokkeerd blijven bij de producent. Nutteloze conflicten en gerechtelijke procedures omtrent dit onderwerp kunnen hierdoor worden vermeden.
VI.
Artikel 6 – Vergoedingen
6.1. Vergoedingen ten laste van de producent A. Vergoeding met betrekking tot de bestelling en/of de creatie In ruil voor de bestelling en/of de creatie bedoeld in artikel 1 hierboven, zal de producent aan de scenarist-regisseur de auteursvergoeding betalen, die als volgt is samengesteld: een forfaitaire, globale en definitief aan de auteur verworven premie die berekend wordt op volgende basis ………………………………………….. en vastgesteld wordt op een minimum van ………………..euro (……………………… euro) * die zal betaald worden overeenkomstig de betalingsmodaliteiten bepaald in artikel 7 hierna. B. Vergoedingen met betrekking tot de concessie van rechten 21 www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
In ruil voor de concessie van de in artikel 4 hierboven opgesomde audiovisuele exploitatierechten, zal de producent aan de scenarist-regisseur de auteursvergoedingen betalen die op de volgende wijze vastgesteld worden: 1. Audiovisuele exploitatie a. Als tegenprestatie reproduktierechten:
voor
de
exploitatie
van
de
volgende
1° recht te reproduceren en te coproduceren, te (laten) realiseren, te (laten) opnemen van het werk bedoeld in artikel 4.1.A.1. 2° recht te reproduceren onder de vorm van kopies bedoeld in artikel 4.1.A.2. 3° recht in omloop te brengen bedoeld in artikel 4.1.A.3. 4° recht te nasynchroniseren en te ondertitelen bedoeld in artikel 4.1.A.4. een forfaitaire, globale en definitief aan de scenarist-regisseur verworven premie die berekend wordt op volgende basis ………………………………… en vastgesteld op een minimum van …………. euro (………….. euro) * die zal betaald worden overeenkomstig de betalingsmodaliteiten bepaald in artikel 7 hierna. b. In ruil voor de exploitatie van de volgende uitgaverechten: 1° recht tot ………. % op 2° recht tot ………. % op 3° recht tot ………. % op
uitgave op videocassettes bedoeld in artikel 4.1.A.5: de ontvangsten afkomstig van deze exploitatiewijze; uitgave op digitale diskettes bedoeld in artikel 4.1.A.6: de ontvangsten afkomstig van deze exploitatiewijze; reproductie van de geluidsband bedoeld in artikel 4.1.A.7: de ontvangsten afkomstig van deze exploitatiewijze; 22
www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
4° recht tot verhuring voor privé-gebruik bedoeld in artikel 4.1.A.8: ………. % op de ontvangsten afkomstig van deze exploitatiewijze; c. In ruil voor de exploitatie van volgende opvoeringsrechten: 1° recht tot opvoering in de zalen bedoeld in artikel 4.1.B.1: ………. % op de ontvangsten afkomstig van deze exploitatiewijze; 2° recht tot opvoering door televisieuitzending bedoeld in artikel 4.1.B.2: ………. % op de ontvangsten afkomstig van deze exploitatiewijze; 3° recht tot doorgifte via kabel bedoeld in artikel 4.1.B.3: ………. % op de ontvangsten afkomstig van deze exploitatiewijze; 2. Secundaire exploitaties a. In ruil voor de exploitatie van volgende secundaire rechten: 1° recht tot exploitatie van fragmenten en van elementen van het werk bedoeld in artikel 4.2.1 2° recht tot reproductie van het publicitair materiaal van het werk bedoeld in artikel 4.2.2 ….. % op de ontvangsten afkomstig van deze exploitatiewijze; b. In ruil voor de exploitatie van volgend secundair recht: recht
tot
opvoering
op
festivals
bedoeld
in
artikel
4.2.3:
een forfaitaire, globale en definitief aan de scenarist-regisseur verworven premie die berekend wordt op volgende basis …………………………………………….. en vastgesteld op een minimum van ………… euro (…………………. euro) * die zal betaald worden overeenkomstig de betalingsmodaliteiten bepaald in artikel 7 hierna.
23 www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
Bespreking In overeenstemming met de voorschriften van de auteurswet voor audiovisuele werken die tot de culturele sector behoren, wordt per exploitatiewijze voorzien in een vergoeding. De vergoeding van de auteur is samengesteld enerzijds uit een forfaitair bedrag in ruil voor de creatie van het werk (hetzij als scenarist, hetzij als auteur of beide) en anderzijds uit een proportionele vergoeding in ruil voor de overdracht van rechten. Soms wordt ook gewerkt met een forfaitaire vergoeding, die geldt als voorschot op de proportionele vergoeding en tegelijkertijd als gewaarborgd minimum wordt vast gesteld. De grondslag van de evenredige vergoeding wordt verder bepaald. De berekening van deze grondslag moet duidelijk worden omschreven. De hoogte van de vergoeding en de bepaling van de percentages per exploitatiewijze hangt af van verschillende factoren: naam en succes van de auteur, het beschikbare budget, de bijdrage van de auteur aan het werk, de duur van het werk, de financieringsstructuur, de mogelijke perspectieven inzake de commercialisering. De situatie is telkens verschillend en er bestaan dan ook geen barema’s waarop men zich kan baseren. Voor de exploitatie in bioscoop wordt soms een percentage bepaald op de bruto ticket-ontvangsten in het geval van bioscoop-exploitatie in het commerciële circuit. Voor de uitgave van het werk op videocassette en dvd is het mogelijk om een percentage te bepalen op de detailprijs van de verkoop en de verhuur van deze dragers. 3. Bijkomende vergoeding na aflossing van de kostprijs van het werk Zonder afbreuk te doen aan de bepalingen van onderhavig artikel, verbindt de producent er zich toe om, na aflossing van de kostprijs van het werk, aan de auteur een bijkomende vergoeding te betalen in de vorm van een bijkomend percentage vastgesteld op: …… % van de bruto ontvangsten, en dit zonder beperking wat betreft de bedragen. De aflossing van de kostprijs van het werk is bereikt zodra het totaal der bruto-ontvangsten van de producent gelijk is aan de definitieve kostprijs van het werk.. 24 www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
Bespreking Deze clausule bevat de zogenaamde ‘profit share’. In geval van succes, deelt de auteur mee in een bijkomend percentage op de winst. Deze clausuele is gebruikelijk in audiovisuele productiecontracten. 4. Grondslag van de proportionele vergoedingen De basis van alle proportionele vergoedingen in de vorm van een percentage op de ontvangsten van alle exploitatiewijzen hierboven bedoeld, dient begrepen te worden als het geheel van de bruto-bedragen, zonder uitzondering, die rechtstreeks of onrechtstreeks verbonden zijn aan de diverse bij huidige overeenkomst geconcedeerde exploitatiewijzen van het werk, op de eerste lijn, vanaf de eerste frank en zonder beperking van bedragen noch van duur. Bespreking In het modelcontract wordt uitgegaan van een percentage op de brutoontvangsnten omdat artikel 19 van de auteurswet dit ook zo bepaalt. Idealiter fungeren de bruto-ontvangsten als berekeningsbasis omdat dit de grootst mogelijke transparantie biedt. Toch wordt er in de praktijk meestal gewerkt met een % op de nettoontvangsten waarbij het begrip ‘netto-ontvangsten’ duidelijk moet worden gedefinieerd door de producent. De omschrijving van dit begrip geeft dikwijls aanleiding tot conflicten. Dergelijke definitie vindt men soms terug: ‘Onder netto-ontvangsten moet worden begrepen: het geheel van de bruto-ontvangsten van de producent, zonder uitzondering, die rechtstreeks of onrechtstreeks verbonden zijn aan de diverse bij huidige overeenkomst geconcedeerde exploitatiewijzen van het werk, mits aftrek van de volgende posten: • verkoopscomissies, die niet hoger mogen liggen dan 20 % van het aan de tv-omroep of distributeur gefactureerde bedrag. • de kosten voor het trekken van kopies, contretypes en ondertiteling, van publiciteits-materiaal nodig voor de uitbating 25 www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
•
van het werk, douanekosten, transportkosten, materiaal- en diverse kosten, met inbegrip van promotiekosten voor het werk in het buitenland, op voorwaarde dat deze kosten ten laste vallen van de producent. de terugbetalingen aan privé-financiers.
De voorschotten en minimumgaranties betaald door distributeurs, worden als ontvangsten meegeteld, tenzij deze expliciet zijn opgenomen in het financieringsplan.” Indien geen overeenkomst werd opgesteld, zou de vergoeding moeten worden bepaald in verhouding tot de bruto-ontvangsten die uit de exploitatie voortvloeien. Zelfs indien geen overeenkomst werd opgesteld, heeft de auteur dus, in ruil voor het vermoeden van overdracht, recht op een vergoeding maar de auteurswet bepaalt niets over de hoogte van deze vergoeding. 5. Distributiecontracten De distributie- en verkoopscontracten van het werk in België en in het buitenland zullen niet zonder rechtvaardiging merkelijk lagere bedragen mogen bevatten dan de bedragen die gebruikelijk betaald worden voor Belgisch werk. 6. Kosten aangegaan voor rekening van de producent De producent zal de scenarist-regisseur de kosten die door laatstgenoemde zijn gemaakt voor rekening van de productie, terugbetalen, binnen de acht dagen op voorlegging door de scenarist-regisseur van een onkostennota die vergezeld is van de nodige rechtvaardigingsstukken. 6.2. Vergoedingen door het collectief beheer Zonder afbreuk te doen aan de premies en forfaitaire vergoedingen voorzien in 6.1. hierboven, wordt uitdrukkelijk overeengekomen, wat betreft de exploitatie van het werk en volgens de wijzen en voor de territoria waar de auteursvereniging van de auteur optreedt dat de proportionele vergoedingen 26 www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
bedoeld in artikel 6.1.B.1.c.2 en 6.1.B.1.c.3 niet verschuldigd zullen zijn door de producent in het geval dat de auteursvereniging rechtstreeks of onrechtstreeks optreden bij de gebruikers om de vergoedingen te (laten) innen, die verschuldigd zijn ingevolge het gebruik van de werken die in hun repertoires zijn ingeschreven. De vergoeding van de scenarist-regisseur is dan samengesteld uit de betrokken vergoedingen, verdeeld overeenkomstig de regels van de auteursvereniging van de auteur. Bespreking Deze bepaling is de aanvulling van de reserveclausule die hierboven werd besproken. Deze clausule bevestigt het principe van het vergoedingssysteem via het collectief beheer en garandeert de auteur dat hij zijn vergoeding zal ontvangen van de auteursvereniging voor de exploitatiewijzen en de landen waar zij optreedt. Daarnaast waarborgt zij de producent dat daar waar de auteursvereniging optreedt, de producent aan de auteur geen vergoeding is verschuldigd. VII.
Artikel 7 – Overlegging van rekeningen – betalingen 1° De vergoedingen voorzien ten titel van premies of forfaitaire vergoedingen die gewaarborgd zijn in artikel 6 hierboven, zullen het voorwerp uitmaken van de volgende betalingsregeling door de producent: ……………………………………………………………… 2° De exploitatierekeningen van het werk zullen jaarlijks op 30 juni en op 31 december worden afgesloten tijdens de 36 eerste exploitatiemaanden van het werk, en hierna op 31 december van elk jaar. De rekeningen, opgesteld per exploitatiewijze, zullen binnen de maand van de datum van de afsluiting worden overgemaakt aan …………………………………………… vergezeld, in voorkomend geval, van de opbrengst van de percentages die in overeenstemming met de bepalingen van artikel 6 hierboven toekomen aan de scenaristregisseur. 27
www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
3° De producent zal een boekhouding houden van de productie en van de exploitatie voor elke exploitatiewijze van het werk. De scenarist-regisseur en de auteursvereniging van de scenaristregisseur, of elke mandataris van hun keuze, hebben het volstrekte recht om rechtvaardiging te vragen van de rekeningen betreffende de exploitatie van het werk. Om de juistheid van de rekeningen en de betalingen te staven, zal de producent er in het bijzonder toe gehouden zijn elke inlichting te verstrekken en, op eenvoudig verzoek, kopie te overleggen van elk document en van alle contracten zoals diegene waarin hij het geheel of een deel van de afgestane rechten met betrekking tot het werk heeft afgestaan aan derden De producent erkent het recht van de auteur-regisseur, van de beheersvennootschap van de auteur-regisseur en van hun mandataris om de boekhouding, de documenten en de contracten na te zien op zijn maatschappelijke zetel op om het even welk ogenblik op werkdagen en tijdens de openingsuren, onder voorbehoud van een aanzegging van acht dagen. 4° Alle betalingen dienen te worden uitgevoerd voor rekening van de scenarist-regisseur op de volgende wijze: …………………………………………………………. 5° De kosten van nazicht zullen ten laste worden genomen door de scenarist-regisseur indien het verschil tussen de effectief aan de scenarist-regisseur verschuldigde bedragen en deze aangegeven door de producent lager is dan 10 %. De bedragen in het voordeel van de scenarist-regisseur zullen gestort worden binnen de 60 dagen volgend op het nazicht. De nietverschuldigde sommen die werden gestort aan de scenarist-regisseur zullen in mindering worden gebracht op het resultaat van de percentages vermeld in alinea 2 van onderhavig artikel. 6° Elke vertraging in de betalingen zal van rechtswege een intrest ad. 1 % per maand op de verschuldigde of de nog verschuldigde sommen opbrengen, zonder voorafgaandelijke ingebrekestelling. 28 www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
7° Indien de producent nalaat de rekeningen te overleggen of nalaat eender welke som te betalen die hij aan de scenarist-regisseur verschuldigd is als gevolg van huidige overeenkomst, haar bijlagen en eventuele aanhangsels en 60 (zestig) dagen na de verzending door de scenarist-regisseur van een zonder gevolg gebleven ingebrekestelling per aangetekend schrijven met ontvangstmelding, zal deze overeenkomst, zo de scenarist-regisseur dit wenst, van rechtswege ontbonden zijn, waarbij laatstgenoemde de volledig eigendom van al zijn rechten opnieuw verwerft, en dit, zonder enige formaliteit noch voorbehoud. In dat geval blijven de ontvangen bedragen hem definitief verworven en worden de door de producent nog verschuldigde sommen onmiddellijk eisbaar, zonder afbreuk te doen aan eventuele schadevergoedingen en intresten. Daarenboven zal de scenarist-regisseur, zo nodig, zijn prestaties, voorzien bij huidige overeenkomst, kunnen stopzetten. Bespreking Deze bepaling is een toepassing van artikel 19 van de auteurswet dat zegt dat de producent, ten minste eenmaal per jaar, aan alle auteurs een overzicht geeft van wat hij voor elke exploitatie ontvangen heeft. Op de producent rust een betalingsplicht en deze clausule biedt bijkomende garanties in geval van niet-betaling. VIII.
Artikel 8 – Bescherming van de rechten en garantie 1° Door huidige overeenkomst heeft de producent het recht te vervolgen voor namaak, imitatie of exploitatie, onder eender welke vorm van het werk, in eigen naam en op zijn kosten en risico, voor zover de rechten waarop zijn vordering steunt door deze overeenkomst aan hem werden afgestaan. 2° Er wordt duidelijk bepaald dat de scenarist-regisseur de afgestane rechten slechts waarborgt in de mate dat de literaire en artistieke 29
www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
eigendom erkend en verzekerd is door de wetgeving, de rechtspraak en de plaatselijke gebruiken van elk land. 3° De scenarist-regisseur aanvaardt te zullen meewerken aan het afleveren van elk attest, dat door de producent zou gevraagd worden voor officiële instellingen, waaraan de producent bedoeld attest zou dienen voor te leggen. IX.
Artikel 9 – Publiciteit 1° Op de generiek van het werk en in elke publiciteit, van welke aard ook (affiches, panelen, plakkaten, publiciteit in de pers, programma's, …) zal de naam van de scenarist-regisseur als volgt vermeld worden: ……………………………………………………………… en dit in de meest gunstige lettertekens. Zo dit procédé wordt gebruikt, zullen bovengenoemde vermeldingen op de generiek van het werk voorkomen op één enkele en vaste plaat. 2° De producent is verantwoordelijk voor de uitvoering van deze bepalingen voor de publiciteit die door hemzelf of door zijn verdelers verzorgd wordt en verbindt er zich toe de naleving ervan schriftelijk op te leggen aan de exploitanten. De producent zal echter niet aansprakelijk kunnen gesteld worden voor de publiciteit verzorgd door laatstgenoemden buiten het publiciteitsmateriaal dat door zichzelf of door zijn verdelers ter beschikking wordt gesteld; bijgevolg is de scenarist-regisseur vanaf heden gerechtigd om rechtstreeks zijn rechten te doen gelden ten aanzien van derden in geval van tekortkomingen aan onderhavige bepalingen.
Bespreking Door al op voorhand te bepalen hoe de credit van de auteur zal vermeld worden op de generiek en op de publiciteit van het werk kan men latere discussies uitsluiten. Vooral ook de relatie met en de vermelding van de eventuele coauteurs is belangrijk. 30 www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
X.
Artikel 10 - Scenario
1° De definitieve versie van het scenario zal in gemeenschappelijk akkoord tussen de scenarist-regisseur en de producent vastgesteld worden. 2° De scenarist-regisseur zal de uitwerking van het scenario verzekeren tot aan zijn definitieve versie • alleen; • in samenwerking met ……………………… ; • in samenwerking met elke professioneel die op een later tijdstip bij gemeenschappelijk akkoord tussen de scenarist-regisseur en de producent gekozen wordt(*). Er wordt uitdrukkelijk overeengekomen, in overeenstemming met de eerlijke beroepsgebruiken, dat de raadgevingen, suggesties, opmerkingen en doctoring waarmee de producent of elke andere persoon die deelneemt aan de regie, aan de ontwikkeling of aan de financiering van het werk, zou kunnen bijdragen tot het uitwerken of het schrijven van het scenario, deze niet de hoedanigheid van auteur in de zin van de auteurswet van 30 juni 1994 toekennen, behoudens voorafgaandelijk en geschreven akkoord van de scenarist-regisseur. 3° De voorziene kalender voor het uitwerken van het scenario is de volgende: • …………………………………………. • …………………………………………. Zonder afbreuk te doen aan de bepalingen van artikel 5, kan voormelde kalender gewijzigd worden, door geschreven kennisgeving van een der partijen, en dit als gevolg van onvoorziene omstandigheden die onafhankelijk zijn van de wil der partijen. 4° Indien de scenarist-regisseur pas in een latere fase wordt ingeschakeld, verbindt de producent zich ertoe om de scenaristregisseur een lijst te bezorgen waarop alle rechthebbenden voorkomen die vroeger al aan het scenario hebben gewerkt, met vermelding van 31 www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
hun specifieke functie. Indien de producent niet over deze gegevens beschikt, zal hij deze bekomen bij anderen die worden veronderdersteld ze in hun bezit te hebben (coproducenten, investeerders, ...) Bespreking Deze clausule is in de praktijk al meer dan eens nuttig gebleken. Door duidelijke afspraken te maken over de aflevering van het scenario en de goedkeuring van de definitieve versie van het scenario en bovenal door te bepalen wie als coscenarist zal worden beschouwd, vermijdt men eventuele conflicten. In geval er een conflict zou rijzen, is het aangeraden dat partijen al op het ogenblik van de contractsluiting een mogelijke oplossing voorzien, bv. de aanduiding van een bemiddelaar, het vragen van advies aan een comité van drie in gezamenlijk overleg gekozen personen of nog een procedure van bemiddeling of arbitrage. XI.
Artikel 11 – Regie 1° Op basis van het door de producent meegedeelde bestek, zal het draaiboek dat door de scenarist-regisseur wordt opgesteld, aan de producent worden overhandigd, opdat een werkplan (en de eventuele wijzigingen hieraan) in gemeenschappelijk akkoord tussen de scenarist-regisseur en de producent zou kunnen goedgekeurd worden. 2° De keuze van de voornaamste acteurs, van de productieleider, van de technici en medewerkers, en van de componist van de muziek, zal gebeuren in gemeenschappelijk akkoord tussen de scenarist-regisseur en de producent. De studio’s, opnameplaatsen, en buitenlocaties zullen eveneens in gemeenschappelijk akkoord tussen de scenarist-regisseur en de producent gekozen worden. De regie zal gebeuren onder de uitsluitende leiding van de auteur-regisseur.
32 www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
3° In overeenstemming met de auteurswet van 30 juni 1994, zal het werk, inclusief de generiek, als voltooid beschouwd worden wanneer de scenarist-regisseur en de producent de definitieve versie ervan in onderlinge overeenstemming hebben vastgesteld. Geen enkele wijziging of weglating mag nog worden aangebracht aan de definitieve montage zonder het voorafgaandelijk en schriftelijk akkoord van de auteur-regisseur, behoudens evenwel deze die de censuur voor of tijdens de exploitatie zou opleggen. Behoudens ingeval van onbeschikbaarheid van de auteur-regisseur, zal het uitvoeren van deze eventuele wijzigingen steeds aan zijn goede zorgen worden toevertrouwd. Op verzoek van de scenarist-regisseur zal elke overdracht van het werk van het ene type drager naar een ander type drager gebeuren onder zijn toezicht. De dubbing of de ondertiteling in de volgende talen zullen voorafgaandelijk ter goedkeuring aan de scenarist-regisseur worden voorgelegd: ……………………………. Laatstgenoemde zal, vanaf de ontvangst van de nodige gegevens, over een termijn beschikken van een maand om kennis te geven van zijn eventuele opmerkingen, bij gebreke waaraan de dubbing of de ondertiteling als goedgekeurd door hem zal beschouwd worden. 4° De trailers van het werk zullen gerealiseerd worden door de auteurregisseur, in gemeenschappelijk akkoord tussen de partijen. 5° De aanwerving van de regisseur in zijn hoedanigheid van loontrekkend technicus-regisseur zal, in voorkomend geval, het voorwerp uitmaken van een afzonderlijke overeenkomst, waarvan de bepalingen, in elk geval, niet kunnen primeren op de bepalingen voorzien in onderhavige overeenkomst. Bespreking Deze bepaling bevestigt het wettelijk vast gelegde principe over de ‘final cut’. Een werk wordt als voltooid beschouwd als de producent en de regisseur in 33 www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
onderlinge overeenstemming de definitieve versie hebben vast gelegd. Ook hier verdient het aanbeveling om oplossingen te voorzien in het geval een conflict zou rijzen met betrekking tot de ‘final cut’: bemiddeling, arbitrage, samenstelling van een onafhankelijk comité. In de praktijk komen discussies rond de definitieve versie van het werk dikwijls voor. Punt 5 verwijst naar de mogelijkheid om een afzonderlijke arbeidsovereenkomst op te stellen voor de regisseur. Meer informatie: www.kunstenloket.be, juridische aspecten, sociale zekerheid. XII.
Artikel 12 – Samenwerking
In geval van samenwerking aan de literaire en artistieke creatie van het werk tussen de scenarist-regisseur en elke ander persoon die vermoed kan worden auteur te zijn of als dusdanig erkend kan worden in de zin van de auteurswet van 30 juni 1994, wordt uitdrukkelijk het volgende overeengekomen: 1° De artistieke leiding zal verzorgd worden door de * auteurregisseur. Het zal uitsluitend aan de * scenarist-regisseur toekomen de definitieve artistieke keuzes te maken, zowel wat betreft het schrijven van het scenario als wat betreft de voorbereiding en de regie van het werk. 2° De verdeling van de vergoedingen die voortkomen uit het collectief beheer voorzien in artikel 6.2. tussen de co-auteurs is vastgesteld in functie van de inbreng van elke auteur in de diverse stadia van de creatie van het werk en voor elk van deze: ……………………………………….. In ieder geval zal, indien deze verdeling gewijzigd zou dienen te worden in gemeenschappelijk akkoord tussen de auteurs, • het deel der vergoedingen die voortspruiten uit het collectief beheer en met betrekking tot het scenario van de scenaristregisseur niet kleiner zijn dan ….. % van het totaal; • het deel der vergoedingen die voortspruiten uit het collectief beheer en met betrekking tot de regie zal niet kleiner zijn dan ….. % van het totaal. 34 www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
Bespreking Deze bepaling regelt de verhouding tussen de verschillende coauteurs en meer bepaald de verdeling tussen de coauteurs van de vergoedingen die voortspruiten uit het collectief beheer. Auteurs die lid zijn van een beheersvennootschap moeten een aangifteformulier van werk indienen waar de verdeelsleutels tussen de auteurs worden in opgenomen. Het is nuttig om, indien mogelijk, de verdeelsleutel op voorhand contractueel te bepalen. Dan kan men later voor geen verrassingen meer komen te staan. XIII.
Artikel 13 - Bewaring van het werk, depots en registratie 1° De producent verbindt er zich toe om in zijn eigen lokalen of in een bewoonde ruimte de permanente bescherming en bewaring te verzekeren: • van de originele "master" van het werk; • van de originele negatief en de geluidsband van het werk; • van de internegatief of, bij gebreke hieraan, van een positieve kopij in perfecte staat; • van de digitale magneetband (*). en dit voor elke versie die gemaakt zou kunnen worden. 2° De scenarist-regisseur beschikt in ieder geval over een recht tot toegang tot de originelen. Bij het einde van de periode(s) voorzien in artikel 4 hierboven of ingeval van vervroegde ontbinding van onderhavige overeenkomst, zal de auteur-regisseur, behoudens andersluidende nieuwe overeenkomst met de producent, bezit kunnen nemen van de kopijen of van de originelen, voor elk gebruik dat hij hiervan wenst te maken, mits het respecteren van de rechten van derden, en zonder enige andere verplichting dan de verzekering van hun permanente bescherming en bewaring. 3° De producent verbindt er zich toe alle wettelijk vereiste depots (in het bijzonder deze van het negatief bij het Koninklijk Belgisch Filmarchief) en registraties met betrekking tot het werk te verrichten. 35
www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
XIV.
Artikel 14 – Overdracht van rechten aan derden
De producent mag de rechten en plichten die in zijnen hoofde ontstaan door de huidige overeenkomst overdragen aan elke derde van zijn keuze, onder de voorwaarden hierna bepaald en rekening houdend met het intuitu personae karakter. Hij zal aan de scenarist-regisseur per aangetekend schrijven met ontvangstmelding de voorwaarden ter kennis brengen onder welke hij de rechten en plichten voortvloeiend uit huidige overeenkomst wenst over te dragen. De scenarist-regisseur beschikt dan over een tijdspanne van een maand met ingang van de ontvangst van bovenvermeld schrijven om, per aangetekende brief met ontvangstmelding, de voorwaarden van de producent te aanvaarden of om een derde voor te stellen die hiervoor geïnteresseerd is. De producent kan de door de scenarist-regisseur voorgestelde derde niet weigeren behoudens wegens gerechtvaardigde redenen, die aan laatstgenoemde ter kennis gebracht worden bij aangetekend schrijven. Ingeval van stilzwijgen van de scenarist-regisseur staat het de producent vrij om de overeenkomst over te dragen aan de door hem gestelde voorwaarden aan elke geïnteresseerde derde. Hij zal aan de overnemer de integrale naleving opleggen van de verbintenissen die uit huidige overeenkomst voortvloeien en hij is er toe gehouden om een kopie van de overdrachtsovereenkomst toe te zenden aan de scenarist-regisseur per aangetekend schrijven binnen de 30 dagen na de ondertekening van het contract. XV.
Artikel 15 - Ontbinding van de overeenkomst
Bij de niet-naleving van eender welke bepaling uit huidige overeenkomst met uitzondering van de financiële verplichtingen van de producent, waarvan de niet-naleving gesanctioneerd wordt door artikel 7.7 hierboven - en 60 (zestig) dagen na de verzending door de scenarist-regisseur van een zonder 36 www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
gevolg gebleven gezamenlijke ingebrekestelling bij aangetekend schrijven met ontvangstmelding, zal onderhavige overeenkomst van rechtswege ontbonden zijn in het nadeel van de producent. De scenarist-regisseur verwerft in dat geval de volledige eigendom van zijn rechten terug, en dit zonder enige formaliteit of voorbehoud, waarbij de al door hem geïnde bedragen hem definitief verworven blijven en de nog door de producent verschuldigde bedragen onmiddellijk eisbaar worden, zonder afbreuk te doen aan alle eventuele schadevergoedingen. XVI.
Artikel 16 – Prijzen
De scenarist-regisseur zal alle sommen, voorwerpen of elk ander ereteken behouden die ter gelegenheid van festivals, manifestaties, wedstrijden en diverse prijzen kunnen toegekend worden voor zijn persoonlijke bijdrage aan het werk. De voor het geheel van het werk in geld geïnde bedragen zullen in gelijke delen verdeeld worden tussen de scenarist-regisseur en de producent. Bespreking Indien dergelijke regeling al wordt vast gelegd bij de aanvang van de productie, worden latere discussies vermeden. XVII.
Artikel 17- Diversen
Voor de uitvoering van onderhavige overeenkomst en de uit te voeren mededelingen tussen partijen, kiezen partijen hun woonplaats op de in hoofde van huidige overeenkomst vermelde adressen. Elke wijziging zal per aangetekend schrijven aan de andere partij worden ter kennis gebracht. Elke wijziging van een der bepalingen van onderhavige overeenkomst of haar bijlagen moet het voorwerp uitmaken van een voorafgaandelijk, schriftelijk aanhangsel, ondertekend door de producent en de scenarist-regisseur. Zonder dergelijk aanhangsel zal de afwezigheid van enige reactie op handelingen of nalatigheden in tegenstrijd met de inhoud van deze overeenkomst, niet als een goedkeuring kunnen beschouwd worden. 37 www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005
XVIII.
Artikel 18 - Geschillen
In geval van geschil rond de interpretatie of de uitvoering van de overeenkomst, zullen partijen hun geschil voorleggen aan een bemiddelaar of een college van bemiddelaars, door hen aangeduid in het kader van een bemiddelingsovereenkomst die ze in dat geval zullen afsluiten. Indien geen minnelijke schikking kan worden getroffen of in geval van mislukking van de bemiddeling, zoals vast gesteld door de bemiddelaar(s), zijn de burgerlijke rechtbanken van ……….. bevoegd. Huidige overeenkomst, tot stand gebracht in het kader van een culturele nijverheid, is onderworpen aan de Belgische wetgeving. Ingeval van geschil zijn de burgerlijke rechtbanken van ………. bevoegd. Bespreking De bemiddeling is van groot belang in de praktijk. Op een snelle en kostenbesparende manier kan er een einde worden gesteld aan het geschil. De vermelding van de culturele nijverheid maakt dat het werk zich in de culturele sector bevindt, waardoor er strengere regels van toepassing zijn dan in de niet-culturele sector of de reclamewereld. De meeste audiovisuele productiecontracten zijn te situeren in de culturele sector. Opgemaakt te …………., op …………………………… In … exemplaren, waarvan elke partij verklaart het zijne ontvangen te hebben. De scenarist-regisseur
De producent
38 www.kunstenloket.be en praktijkassistent UGent)
Auteurs: Katrien Van Der Perre (jurist bij SACD/Scam Datum laatste update: 2 december 2005