Metaalkunstenaar. De creaties van Jan Wessels DE TECHNIEK VAN MARIAN MUDDER

ALLES WAT JE MOET WETEN OVER METAALBEWERKING >> ZOMER 2008 >> WWW.METAALJOURNAAL.NL

DE TECHNIEK VAN MARIAN MUDDER

Metaalkunstenaar De creaties van Jan Wessels

In dit nummer:

16

6

Zin in Zomer

O

p het moment dat deze editie van Metaaljournaal naar de drukker gaat, heeft ‘ons’ oranje al gewonnen van Italië en Frankrijk. En tegen de tijd dat dit nummer bij u op de mat ligt, zijn we misschien wel kampioen! Je weet tenslotte maar nooit. En, om maar een bruggetje te maken naar dit blad, dat ‘onze jongens’ het zo goed doen, dat ligt natuurlijk niet alleen aan de coach. Of aan de spelers. Dat ligt ook zeker aan de trainingen. En daar weten wij van OOM dan weer alles van! Als u niet op vakantie gaat, gebruikt u wellicht deze wat rustiger tijd om een cursus of opleiding te doen? Of om u verder te ontwikkelen als praktijkopleider, om maar een voorbeeld te noemen? Neem in elk geval eens de tijd om op www.oom.nl de nieuwste opleidingswegwijzer eens wat uitgebreider te bekijken. Dan komt u er zo achter welke cursus of opleiding voor u interessant is. En wordt u ook

Handbiker Monique van der Vorst gaat naar de Paralimpics in Peking

‘Als iets tegenzit, wil ik extra graag. Ik ben erg gemotiveerd om mijn doel te bereiken.’

Het waanzinnige wagenpark van Natwerk, pagina 14

al snel een kampioen op uw vakgebied. Wat ook zeker aan te raden is, is eens rustig te gaan zitten voor deze Metaaljournaal. Heel veel rollend materieel, dit nummer. Van de meest bizarre Mad Max-voertuigen van Jan Wessels tot de Cool Rides verkiezing die Metaaljournaal organiseert. Heeft u een auto waar u liefst dag en nacht mee bezig bent? Dan moet u zeker meedoen aan deze verkiezing! Metaaljournaal is voor dit nummer ook onder de grond geweest voor een reportage over de Noord/Zuidlijn, het nieuwe Amsterdamse metrotraject. Daar wordt gewerkt met de nieuwste boortechnieken om tunnels te boren op zo’n 33 meter diepte. Geavanceerde meetsystemen zorgen ervoor dat gebouwen, huizen en het stationsgebouw nauwlettend in de gaten worden gehouden om verzakkingen te voorkomen. Ook leuk om te vermelden is het succes van de beroepenbeurs Way to Work. In Harderwijk

6 12 Mad Max in Drenthe Jan Wessels over zijn zelfgemaakte wagens.

6 21 Hoorns bouwen

kregen jongeren de kans kennis te maken met allerlei beroepen in de technieksector. En nu het EK 2008 al bijna weer ten einde loopt is het goed om alvast vooruit te lopen op Peking 2008. Daar worden niet alleen de Olympische Spelen gehouden, maar ook de Paralympics. Handbiker Monique van der Vorst doet mee en gaat uiteraard voor goud. “Dankzij techniek kan ik op het hoogste niveau sporten en is mijn beperking geen handicap,” vertelt zij in het interview. Om maar aan te geven dat techniek toch echt meer is dan een moertje, een boutje en wat laswerk. Ook deze Metaaljournaal zit dus weer vol aansprekende en interessante verhalen. Vergeet hem dus niet mee te nemen voor een dagje naar het strand. Of neem hem mee op vakantie. Wij hopen in elk geval op heel veel mooi weer, want we hebben zin in de zomer! Veel plezier de komende tijd. Erik Yperlaan, directeur OOM

Hans Smit maakt vrijwel alles zelf.

6 26 De Noord/Zuidlijn: in 2015 moet-ie er echt zijn.

+ 4

Opening: Cool Rides

6 Caterpillar

32

Overal waar gebouwd, gegraven of gesloopt wordt, zie je ze.

30 Motorkoken: koken met je auto

11 BN’ers en techniek: Marian Mudder

36 Vacature: engineers gezocht!

12 Het object: Biertank

37 De Stagiair: Pieter van Ommen

13 Femme Metaal: vrouwen doen het beter

38 Games: GTA IV

14 Cool: amfibie dj-booth

39 Puzzel: woordzoeker

20 Vakmanschap: hoornbouwer

40 De werkdag van: Barbara Oud

24 Beroepenbeurs: Way to Work

41 Hang- en sluitwerk

Metaaljournaal, zomer 2008 Metaaljournaal is een uitgave van het Opleidings- en Ontwikkelings-fonds voor de Metaalbewerking. OOM adviseert over scholing en personeelsbeleid in de metaalbewerking. OOM is de uitvoeringsorganisatie van sociale partners. In het fonds zijn de volgende organisaties vertegenwoordigd: vanuit werkgevers: • Koninklijke Metaalunie, Nederlandse Organisatie van ondernemers in het mkb in de metaal • Nederlandse Vereniging van Modelmakerijen (NVvM) • Nederlandse Vereniging van Ondernemers in het Grafeerbedrijf (NVOG) Vanuit werknemers: • FNV Bondgenoten • CNC Bedrijvenbond • De Unie Na schriftelijke toestemming van OOM is het mogelijk delen uit deze publicatie over te nemen. Colofon: | Redactie: Edwin Schoemaker | Medewerkers: Jessica Bitter, Linda Roessen en Barbara Verhulst | Ontwerp en productie; Colombo, Amsterdam | ISSN: 1568-0959 |

2

METAALJOURNAAL ZOMER 2008

OOM Postbus 15, 2390 AA Hazerswoude-dorp Telefoon: 0172 521 500 Fax: 0172 521 577 E-mail: [email protected] Web: www.oom.nl

ZOMER 2008 METAALJOURNAAL

3

Opening Deze Prijzen kun je winnen: DE HOOFDPRIJS: • De ‘Cool Rides 2008, no. 1’-beker en -sticker (voor op je auto). Zo ziet iedereen dat jij in de allercoolste auto van Nederland rijdt! • Gratis volledige technische check van je auto bij een keuringsstation van de ANWB (waarde € 170). Nu weet je exact wat de staat van je auto is en welke punten eventueel nog aandacht nodig hebben. • Waardecheque van € 250 voor onderhoud aan je auto bij KwikFit (kijk voor een vestiging bij jou in de buurt: www.kwikfit.nl). Van een goed onderhouden auto heb je tenslotte jarenlang(er) plezier. • Poetsbeurt voor je auto door een professioneel poetsbedrijf, t.w.v. € 150. • Tankbon van € 150, te verzilveren bij alle Shell tankstations in heel Nederland. • Schitterende, ingelijste foto van jouw auto, gemaakt door een professionele fotograaf. Jouw mooiste bezit voor altijd boven je bed of de open haard. • Uitgebreide reportage over jullie in het Metaaljournaal, waarmee je jouw trots kunt showen aan alle collega’s in heel Nederland!

Cool Rides verkiezing 2008

W

e zien ze regelmatig staan op het parkeerterrein van welk willekeurig metaalbedrijf dan ook. En trouwens, waarschijnlijk staan er thuis nog veel meer in garageboxen en schuren: een wrede Ford Mustang met een dikke V8, een supervette Porsche 928, een bloedsnelle originele Mini Cooper, een helemaal strakke klassieke Mercedes S-klasse, of een allesverslindende youngtimer als de BMW M3. Rijd jij in zo’n übercoole bak (andere merken en types mogen natuurlijk ook), geef je dan op voor de ‘Cool Rides’-verkiezing van het Metaaljournaal en win mooie prijzen!

Wie kan er meedoen? Nou, we zijn dus niet op zoek naar de spiksplinternieuw geleasde BMW 6-serie van je directeur. Maar wel naar een auto met een

4


bijzonder verhaal. Bijvoorbeeld een die je na lang zoeken vond in een boerenschuur en die je vervolgens met veel liefde en geduld hebt opgeknapt. Een auto met ‘een ziel’ dus. Of juist een die je door middel van tuning supersnel hebt gemaakt en die er ook nog eens superwreed uitziet. Moet je auto in ‘concoursstaat’ zijn? Nee, een nette auto met een goed verhaal maakt echt net zoveel kans. Rijd jij in zo’n bijzondere auto en wil je kans maken op een spectaculair prijzenpakket? Geef je dan op door een email te sturen naar: [email protected] o.v.v. Cool Rides. Heb je een collega die in een superstoere auto rijdt? Geef hem of haar dan op!

.NL

DE TWEEDE PRIJS: Een gratis poetsbeurt voor je auto door een professioneel poetsbedrijf, t.w.v. € 150: glimmender krijg jij hem niet. Alle geselecteerde deelnemers ontvangen een shampoo- en waxpakket van topmerk Turtle Wax t.w.v. € 24,95

Wie rijdt de allercoolste auto van Nederland? Heb jij een übercoole auto? Eentje waar je eindeloos aan hebt lopen knutselen, of die je na een zoektocht van drie jaar eindelijk op de kop wist te tikken? Lees dan snel door, want de Cool Rides verkiezing 2008 is er speciaal voor types (en auto’s) zoals jij!

NU OP

De regels: De auto moet eigendom zijn van de deelnemer. Deelnemers kunnen slechts met één auto meedoen. De jury bepaalt of een auto voor deelname in aanmerking komt. Winnaars ontvangen automatisch bericht. Over de uitslag van de wedstrijd wordt niet tussentijds gecorrespondeerd.

Frisian Solar Challenge Op www.metaaljournaal.nl is nu alles te lezen over de Frisian Solar Challenge 2008. Een wedstrijd voor boten op zonne-energie over tweehonderd kilometer, langs de elf Friese steden. Bijna vijftig boten uit binnen- en buitenland binden van 23 tot 28 juni in Friesland de strijd met elkaar aan. De teams zijn grotendeels afkomstig van technische opleidingen en bedrijven. Het grootste deel van de race gaat natuurlijk over water, maar op een aantal delen van het parcours moet ouderwets gekluund worden, met de boot op de rug. En dat is niet het enige obstakel, want hoe ga je om met periodes zonder zon? Van de deelnemende teams wordt veel verwacht. Het is een race met een innovatief karakter. Het onderste wordt uit de kan gehaald als het gaat om technisch vernuft, vernieuwende ontwerpen en vooral doorzettingsvermogen. De zonneboot moet door de teams zelf gebouwd worden, er staat er niet één kant en klaar in de winkel.

ee m e o D n! i w n e Een vakkundige jury zal de inzendingen beoordelen. Op www.metaaljournaal.nl stellen de juryleden zich aan je voor.

Meer informatie:www.frisiansolarchallenge.nl.


5

Reportage Jan Wessels (47) is metaalbewerker, maar ook acteur en kunstenaar. Met zijn zelfgemaakte wagens, machines en kostuums treedt hij overal op. Het benodigde materiaal vindt hij bij sloperijen en dumpzaken. ‘Toeschouwers roepen wel eens: Kijk, daar heb je die wagens uit Mad Max.’ Tekst: KEMAL RIJKEN Foto’s JORDI HUISMAN

MAD MAX

in Drenthe Over timecruisers, de alchemisten van Ghorf, Giant Robots en Wastelanders

6


Jan Wessels: ‘Met een plasmasnijder kun je mooie dingen doen.’

A

an het einde van een lange, groene landweg vlakbij Emmen liggen een vrijstaand woonhuis en drie kleine schuren. In de tuin staan allerlei soorten praalwagens. Ze hebben grote rubberen banden, ronde ramen en versiersels zoals zwart geverfde skeletten en versleten etalagepoppen. Overal groeit gras en onkruid. Aan de muur van het huis hangt een bord met daarop: Wesselsplein. In zijn oranje fleecejack en bruine werkbroek loopt Jan Wessels van de tuin naar de achterdeur van zijn huis. Zijn bergschoenen zitten

onder de modder. In de lange voorgang hangen jassen, helmen en pakken die hij voor zijn optredens gebruikt. Op de vloer liggen schoenen en andere attributen verspreid. Achterin het huis is zijn werkkamer. Die hangt vol met tekeningen, posters en foto’s en doet tevens dienst als slaapkamer. Wessels gaat op zijn bureaustoel zitten, trekt een la open, grabbelt wat en laat vervolgens een map met tekeningen zien die hij heeft gevonden. Het zijn schetsen die hij met een balpen op de achterkant van oude enveloppen, rekeningen en printpapier heeft getekend. Toevallige ZOMER 2008 METAALJOURNAAL

7

»‘Tegen de tijd dat ik met pensioen ga kan ik met mijn creaties een klein museum vullen. Dat is een leuke gedachte.’« ingevingen. “Soms word ik ’s nachts wakker en denk ik: ‘eureka’ en soms vind ik toevallig iets bij een sloper waarmee ik aan de slag ga,” legt hij uit. Niet alles werkt hij uit. “Het meeste verdwijnt in de prullenbak.” Iets wat in elk geval niet de prullenbak in verdween is een oude envelop. Daarop staat een man, vanuit zijaanzicht getekend. Hij draagt een hoge hoed en heeft een machine op zijn rug waar een stang met vier propellers bovenuit steekt. “Dit noem ik een Timecruiser. Dat is een reizende tijdmachine in de stijl van Jules Verne, met oude techniek waarvan je nu weet dat het niet echt werkt. Je moet

8


dan denken aan propellers, zeilen, ketels, dat soort werk,’ zegt hij.

Theater Al vanaf zijn tiende was Wessels in de grofsmederij van zijn vader achter een draaibank te vinden. Daar kreeg hij de praktijk en techniek van metaalbewerking onder de knie. Toen zijn vader overleed werd het bedrijf opgedoekt. Wessels ging bij Center Parcs aan de slag. In die tijd kwamen zijn technische achtergrond en gevoel voor entertainment samen. “Ik ontdekte dat ik met mijn metaalachter-

grond dingen kan doen die een gemiddelde artiest niet kan,” zegt hij. In zijn vrije tijd maakte hij creatieve objecten voor entertainment in de open lucht. Al snel werd hij voor braderieën gevraagd, en specialiseerde hij zich in visuele straatacts. Twaalf jaar geleden richtte hij zijn eigen bedrijf op: het Abacus Theater. Sindsdien tourt hij met zijn metalen creaties langs evenementen in Nederland, België, Luxemburg en Duitsland.

Parapluconstructie Wessels staat op, schuift de stoel onder het bureau en neemt zijn Timecruiser-schets

mee. We vertrekken naar de grote schuur in de achtertuin waar hij van de werkbank een zwarte houten doos met rode en gele vlakken en een grote ‘3’ op de achterkant pakt. Ook zijn er vier oude klokken aan vastgemaakt. De doos heeft schouderhengsels en aan de bovenkant steekt een stalen stang uit die door een ijzeren wiel gestoken is. “Dat is een wiel van een oude wasmachine, en die klokken heb ik ook bij de sloop vandaan,” zegt hij. De Timecruiser, maar dan in het echt. De staaf heeft een cilinder met gele en rode vlakken. Daarop bevindt zich een ballonachtige constructie. Hij trekt de cilinder naar zich toe

Machines in de stijl van Jules Verne, met oude techniek waarvan je nu weet dat het niet echt werkt.


9

Bekende Nederlanders over techniek

De techniek van actrice en zet er zijdelings vier staafjes aan. De staafjes, die met een parapluconstructie aan de cilinder vast zitten, tellen vier zeilen. Hij hangt de doos over zijn schouders en vertelt met rechte rug: “Het is de bedoeling dat de propeller draait en dat je eventueel op die stelten over straat loopt.” Wessels wijst naar een paar stelten die in de hoek van de schuur liggen. Straattheater Abacus is een zelfstandig

versieringen zijn oude namaakskeletten, etalagepoppen en jerrycans. Wessels heeft het over zijn Wastelanders als hij de praalwagens bedoeld. “Ze zijn gebaseerd op een postapocalyptisch tijdperk dat je wel eens ziet in films zoals Waterworld en Mad Max,” vertelt hij. In deze science fictionfilms rijden acteurs op geïmproviseerde voertuigen rond. “Ik kende de films niet, totdat iemand tijdens een optreden riep: ‘Kijk, daar heb je die

» ‘Ik ontdekte dat ik met mijn metaalachtergrond dingen kan doen die een gemiddelde artiest niet kan’ « bedrijf, Wessels runt het in zijn eentje. Hij bedenkt, maakt en organiseert zijn acts en voert ze samen met vrijwillige acteurs uit. “In elke stad is er tegenwoordig wel een jaarlijks theaterevenement. En op dat soort plekken treden we op. We voeren geen afgeronde voorstelling op, maar improviseren en maken contact met de mensen. Zowel bezoekers als toevallige passanten vinden dat leuk,” aldus Wessels. In de afgelopen twaalf jaar heeft hij een vaste klantenkring en veel marktgevoel opgebouwd. “Met de jaren ben ik steeds extremer geworden en heb ik steeds gekkere dingen gebouwd. Hoe gekker het is, hoe beter het verkoopt. Mensen willen namelijk steeds vaker totaal nieuwe dingen zien. Dat werkt op culturele en commerciële evenementen net zo,” aldus Wessels. Momenteel heeft hij meerdere acts, waaronder Timecruisers, de alchemisten van Ghorf, Giant Robots en Wastelanders. Keuze genoeg. Wessels: “Je hoeft in de straattheaterwereld nooit te streven naar bekendheid, want een organisator van een evenement met straattheater wil nooit bekende namen. Wel altijd nieuwere, grotere dingen.”

10

wagens uit Mad Max,” vertelt hij lachend. Een van de Wastelanders heeft een grote, metalen drakenkop aan de voorkant. Aan de achterkant bevindt zich een platform dat door een hydraulische pompconstructie omhoog gedreven wordt. De bestuurder kan vlak achter de drakenkop zitten en op het platform kan één acteur staan. Wessels bewerkte de kop tot in de details. Bijvoorbeeld met tientallen schubben, die met een snijbrander zijn gemaakt. “Met een plasmasnijder kun je mooie dingen doen. Uit de losse hand maak ik allemaal schubben en

die las ik vervolgens met CO2 weer in elkaar. Het is veel werk, maar na een paar dagen van lassen en staren in een lasvlam heb je toch iets geweldigs in handen,” zegt hij. De bek van de kop kan open en dicht en wordt bijeengehouden met een metalen veer. Daardoor beweegt hij op en neer als de wagen rijdt. Een oude veegmachine voor sportvelden vormt de basis van de drakenwagen. Hij heeft het jaren geleden op de kop getikt. “Dat ding is al heel oud en de motor is versleten, maar toch draait het nog,” zegt Wessels. Hij geeft een duw aan de hendel van de tweetaktmotor zodat die begint te lopen, maar al snel slaat hij af. “De motor komt uit een grasmaaier voor grote grasvelden en hij werkt op benzine.” Na nog twee mislukte startpogingen gooit Wessels er wat extra brandstof bij. Nu loopt de motor uitstekend. Ook begint de hydraulische pomp te werken. Terwijl het platform omhoog gaat klimt hij erop. “Sommige mensen vinden dit een beetje eng, maar dat valt best wel mee hoor,” schreeuwt hij door het lawaai van de motor heen. Als hij de motor weer uitdoet, neemt hij even plaats op de bestuurdersstoel. Hij haalt rustig adem, kijkt naar de lucht en is even stil. Dan zegt hij: “Als ik er zo over nadenk, dan realiseer ik me dat ik elk jaar wel één of meer nieuwe creaties bouw. Tegen de tijd dat ik met pensioen ga kan ik er een klein museum mee vullen. Dat is een aardig idee om van te dromen.”

Jan Wessels is de hele zomer met zijn straattheater actief. Voor wie de Wastelanders en Timecruisers eens in het echt wil zien is hier een lijst met optreeddata: za 28 juni

Straattheaterfestival

Bergen op Zoom

Wastelanders

zo 06 juli

Oldtimerevenement

Millingen a/d Rijn

Timecruisers

zo 10 augustus

Visserijdagen

Breskens

Wastelanders

zo 24 augustus

Culturele Stoet

Berg a/d Maas

Wastelanders

zo 07 september

Harley Days

Delfzijl

Wastelanders

Mad Max

zo 20 september

Ede ziet ze vliegen

Ede

Wastelanders

De vele praalwagens staan buiten zodat ze goed kunnen roesten. Verven is dan niet meer nodig en er ontstaat een kleureffect dat perfect bij de voertuigen past. Verdere

» http://home.hetnet.nl/~abawessels


Marian Mudder Tekst: CASPAR WIJERS Foto: MARK VAN DER ZOUW

Marian Mudder (1963) brak door in Baantjer. Acht jaar lang speelde ze Vera Prins in de televisieserie. Vanaf september interviewt ze BN’ers over hun liefde voor eten op de tv-zender Het Gesprek. Zelf houdt ze vooral van de benodigdheden waarmee dat eten kan worden bereid. Scherp geslepen en veel rvs, als het even kan. “Technische recherche? Ja, ik heb voor Baantjer wel eens vingerafdrukken afgenomen. Maar dat is gelijk het meest technische wat ik ooit in die serie gedaan heb. Met inkt op zo’n velletje. Ja, het zag er wel heel echt uit op tv. Ik kan wel wat, hoor. Ik ben er erg trots op dat ik een lamp kan aansluiten met zo’n plastic blokje waar draadjes ingaan. Ik weet zelfs dat dat een kroonsteentje heet. Ik ben ook dol op die schroeven- en spijkerwinkels. En al dat gereedschap, geweldig! Voor elk schroefje is wel weer een ander

sleuteltje. Ooit zou ik wel een kluscursus willen volgen, maar voorlopig laat ik het aan anderen over. Maar waar ik echt dol op ben zijn mooie professionele keukenspullen Mijn keuken staat er vol mee. Wat is dat prachtig materiaal! Een weegschaal, pannenrekken met veel pannen, mijn afwasmachine. En mijn koksmessen van Sabatier. Zo’n aanzetmes om ze scherp te maken heb ik ook. Het is nog een hele kunst om dat goed te gebruiken. Ja, ik heb goede spullen in de keuken. En ze zien er ook nog eens fantastisch uit.”


11

Het object: Tankbodem

» WWW.ANTONIUS.NL

Caroline van der Heiden // 23 jaar // monteur van bestuurbare scheepschroeven // Wärtsilä in Drunen

Petra Hilbig // 33 jaar // assistentafdelingschef // Lentink Metaalwarenfabriek in Varsseveld

Eef van Berkel // Leeftijd: 28 jaar // Functie: draad- en zinkvonkster // SMS Stamp Tool Technologies in Tilburg.

“Mijn advies voor vrouwen in de metaalbewerking is: laat je niet omver lopen en schrik niet terug. Zet je beste beentje voor.”

“Het management is trots op onze vrouwen. Ik heb veel kansen gekregen en ik werd gestimuleerd om meer te doen. Nu heb ik een leuke functie waarin ik techniek, communicatie en begeleiding combineer.”

“Ik ben heel enthousiast over mijn baan en wil dit graag overdragen aan andere meiden. Veel mensen denken dat het werk in deze branche vies en zwaar is. Nou, bij ons is het schoner dan in een operatiekamer.”

Femme Metaaldag

Vrouwen doen het beter Vrouwen zijn creatief en doen het vaak beter dan mannen als het gaat om leiding geven bij ingewikkelde projecten. In de metaalsector werken ze nog niet zo veel. Tijdens de Femme Metaaldag werd daar aandacht aan besteed. ‘Veel mensen denken dat het werk vies en zwaar is. Nou, bij ons is het schoner dan in een operatiekamer.’ Tekst: EVELIEN HOEKSTRA Foto’s: JORDI HUISMAN

T

WAT? 4 gehalveerde bodems voor opslagtanks voor bier GEMAAKT DOOR: ANTONIUS Vesselheads BV in Maasbracht DOORSNEDE: 10 meter MATERIAAL: rvs 304L GEWICHT: 9500 kg per bodem In verband met het vervoer worden deze tankbodems doormidden geslepen. Bij de klant, een grote Mexicaanse bierbrouwer, die in totaal 42 van deze bodems heeft besteld, worden de delen weer aan elkaar gelast. Want met een doorsnede van 10 meter is deze bodem groter dan een gemiddeld huis. Het gevaarte is opgebouwd uit aan elkaar gelaste plaatsegmenten rvs. De zo ontstane vlakke schijf wordt vervolgens op een grote 1000 Tons pers in de juiste vorm geperst. De bodems worden gepolijst aan de binnenzijde ivm

12


bacteriën. Met behulp van röntgenstralen worden zelfs de kleinste en voor het oog onzichtbare oneffenheden opgespoord. De tankbodems en –deksels die bij ANTONIUS Vesselheads BV worden gemaakt moeten vaak aan de hoogste eisen voldoen. ANTONIUS Vesselheads BV is het enige bedrijf in Nederland dat is gespecialiseerd in de fabricage van tankbodems en –deksels met deze afmetingen. Want ondanks de enorme omvang van de producten gaat het hier om precisiewerk.

achtig deelnemers zijn vanmiddag naar het historische Arsenaal in het hart van Woerden gekomen. OOMbeleidsmedewerker Els Fuhring: “Wij proberen de branche te profileren als een sector waarin het zowel voor vrouwen als mannen goed werken is. We laten vrouwen zien die in verschillende functies werkzaam zijn in onze branche. Diversiteit geeft een positief imago, de bedrijfscultuur en omgangsvormen worden positief beïnvloed. En dat geldt ook voor de bedrijfsresultaten.” Centraal staat de vraag hoe bedrijven meer vrouwelijke werknemers kunnen aantrekken en hen voldoende loopbaanmogelijkheden kunnen bieden. Nog steeds bestaat het beeld dat de metaalsector vooral iets voor mannen is. Maar niets is minder waar:

onderzoek van TNS NIPO wijst zelfs uit dat vrouwen voor bepaalde functies en taken in de metaalbewerking mogelijk geschikter zijn dan mannen. Zo doen vrouwen het vaak beter dan mannen bij het leiden van ingewikkelde technische projecten, doordat ze beter verschillende dingen tegelijk kunnen doen. Verder brengen vrouwen vaak nieuwe, creatieve oplossingen en inzichten in de bedrijven. Om bedrijven te stimuleren vrouwgerichter te werk te gaan, werd de Prix de Femme

Metaal uitgereikt. Op de tweede en derde plaats eindigen Frencken Mechatronics uit Eindhoven en Lentink Metaalwarenfabriek uit het Gelderse Varsseveld. Winnaar is het Groningse AP Nederland. Juryvoorzitter en voormalig metaalwerkgever Bertha Verhoeven: “In dit bedrijf zijn vrouwen in alle functiegebieden vertegenwoordigd: in de productie, in de leiding en in de staf. Dat maakt het een geweldig voorbeeld voor alle metaalbewerkingsbedrijven in Nederland!”

» ‘Diversiteit geeft een positief imago, de bedrijfscultuur en omgangsvormen worden positief beïnvloed, en dat geldt ook voor de bedrijfsresultaten’ « ZOMER 2008 METAALJOURNAAL

13

Het waanzinnige wagenpark van Natwerk Hij is bijna zeven meter lang, heeft een draaicirkel van zo’n tien meter en weegt achttien ton. En met een verbruik van 1 op 0,7 is het bepaald geen handig stadswagentje. Maar opvallen doet-ie wel. En dat is precies waarom ontwerper Frank de Ruwe deze Alvis Stalwart Amfibitruck aan het ombouwen is tot een superheftige DJ-booth.

S

tel je een mooie avond op een druk strand voor,” zegt Frank, “en plotseling duikt dit gevaarte op uit zee. De hele opbouw opent zich hydraulisch, en binnenin zit een DJ klaar met een vet soundsystem en volledige lichtshow tot zijn beschikking. Reken maar dat je dan een instant feest hebt!” Frank timmert al een aantal jaar met zijn bedrijf Natwerk aan de weg. “We doen van alles, van meubel- en interieurontwerp tot het bouwen van krankzinnige voertuigen of het bedenken van mobiele concepten. Ik heb al van alles gemaakt; een vuilniswagen die veranderd in een rijdend podium of Mini die, opengeklapt, als bioscoop dienst doet. Van de meeste voertuigen is wel een opvallend promotievoertuig te maken. Dit Amfibimonster was gewoon een idee, ik wilde wel eens iets bouwen dat kan varen. En na wat zoekwerk op internet vond ik er eentje die in Engeland gebruikt werd om met toeristen rond te varen en te rijden. En hoewel deze afzichtelijk lelijk was verbouwd was de 8-cilinder Rolls Royce-

motor wel gereviseerd en dat was mooi meegenomen. Pimpen doe ik zelf wel.”

Guerillamarketing Natwerk is een moeilijk te omschrijven bedrijf. Met een netwerk van freelancers bouwt Frank zijn opvallende ontwerpen. “Guerillamarketing is eigenlijk wat wij doen. We duiken ergens onverwacht op met onze machines en zorgen dat de klant exclusieve en spectaculaire aandacht krijgt. BNN, Endemol, ID&T, BMW, de grote bedrijven weten ons zo langzamerhand te vinden voor hun guerillastunts. En als we niet in opdracht werken verzinnen we gewoon zelf iets en zoeken daar een klant bij. Zoals bij dit zeswielige Amfibimonster. Ik moet speciaal mijn groot vaarbewijs halen om met dit gevaarte rond te kunnen rijden en varen. En nu wil ik ook een vliegbrevet want ik wil ook wel iets bouwen dat kan vliegen.”

KIJK OP » WWW.METAALJOURNAAL OM ALLE VOERTUIGEN VAN NATWERK TE BEKIJKEN, OF GA NAAR » WWW.WHEELS-OF-STEEL.NL

Frank de Ruwe

14



15

‘Soms is het net alsof

je vliegt’ INTERVIEW: HANDBIKER MONIQUE VAN DER VORST

Ze heeft vrijwel alles al gewonnen wat er te winnen viel. Behalve dan dat ene... Monique van der Vorst (23) heeft één doel voor de Paralympics in Peking en dat is een gouden medaille winnen met haar op maat gemaakte handbike. ‘Als je hard gaat is het net alsof je vliegt.’ Tekst: EVELIEN HOEKSTRA foto’s JORDI HUISMAN

B Naam: Monique van der Vorst Leeftijd: 23 jaar Woonplaats: Amstelveen Erelijst: 3x wereldkampioen handbiken, 3x Europees kampioen, persoonlijk record 50 km/u Internet: www.moniquevandervorst.com

16


ij binnenkomst in het appartement van Monique van der Vorst is het meteen duidelijk: hier woont een topsporter. In de huiskamer staan drie handbikes, op het balkon staat er nog een op een roller. Bekers en medailles prijken op de dressoirkast naast de televisie en aan de muren hangen actiefoto’s van haar. Ook een foto van haar grote rivale, de Duitse Andrea Eskau, ontbreekt niet. Zo wordt de atlete er steeds weer aan herinnert waarom ze zo hard traint. Met drie WK-titels, drie keer goud tijdens EK’s op de weg en de tijdrit en winst op de New York marathon beschikt Van der Vorst over een indrukwekkende erelijst. Alleen een gouden Paralympische plak ontbreekt nog. In 2008 was ze onverslaanbaar totdat ze vijf weken geleden, ruim vier maanden voor de Paralympics, een auto-ongeluk kreeg in Amerika. Nu is ze herstellende en ambitieuzer dan ooit. “Als iets tegenzit, wil ik extra graag. Ik ben erg gemotiveerd om mijn doel te berei-

ken,” vertelt Van der Vorst. Ze was samen met haar trainingsmaatje Chris Peterson aan het trainen in Tampa, Florida toen ze werd aangereden door een auto. “Ik had net een nieuwe, helemaal op maat gemaakte handbike gekregen van mijn sponsor. We waren aan het trainen in de heuvels en werden van achter aangereden. Ik was lang buiten bewustzijn en kwam pas in de helikopter bij. Gelukkig was er niets gebroken. Nu heb ik alleen nog last van een whiplash. Mijn helm heeft mijn leven gered.”

Op de roller Na een week in het ziekenhuis in Florida en nog een week in Amstelveen, is Van der Vorst weer rustig aan het trainen. “Meer dan twee uur mag ik niet op de roller zitten, maar het wordt steeds beter. Natuurlijk had ik nu liever mijn wedstrijden gereden en gewoon dertig uur per week getraind zoals ik normaal doe. Maar het is niet anders.” Tien jaar geleden kwam ze in een rolstoel ZOMER 2008 METAALJOURNAAL

17

Interview: Monique van der Vorst HANDBIKE... Een handbike is een speciaal soort fiets waarbij je met je armen de ‘pedalen’ rondtrapt. Het frame heeft drie wielen en dat heeft als voordeel dat er hoge snelheden mee kunnen worden behaald en lange afstanden mee kunnen worden afgelegd. Sinds 2000 worden er Europese wedstrijden verreden die onderdeel zijn van het European Handbike Circuit. Vier jaar geleden is het handbiken toegelaten tot de Paralympische Spelen. Dit jaar mogen de vrouwen tijdens de Spelen in Beijing voor het eerst meedoen. Wereldwijd zijn er 300 topsporters actief, waarvan een deel de sport professioneel beoefent een deel semi-professioneel. In totaal wordt het aantal recreatie-sporters geschat op veertigduizend. Handbiken is de snelst groeiende gehandicaptensport en wordt steeds vaker ook beoefend door sporters zonder handicap. TECHFORCE 2008 ..www.techforce.nu Monique van der Vorst was aanwezig bij de kick-off van Techforce 2008. De wedstrijd, waarbij vmbo’ers en mbo’ers samen in drie weken een handbike moesten ontwerpen en bouwen, werd gewonnen door Bram van de Salm, Chris van Leeuwen, Jeffrey van Rijn en Bart van de Lubbe. De winnaars waren enthousiast over de wedstrijd. “In de afgelopen weken hebben we veel geleerd over techniek. We hebben ervaren dat veel dagelijkse problemen met techniek kunnen worden opgelost,” aldus het winnende team. Zeven teams streden met zelfgemaakte handbikes tegen elkaar.

‘Ik kan 50 km per uur fietsen. Als ik fiets meet ik precies hoeveel wattage ik trap, welke afstand ik afleg en hoe hard ik ga. Al die gegevens zet ik op de computer en analyseer ik met mijn coach.’

terecht. Bij het hockeyen, fietsen en hardlopen had ze last van een voetblessure. Na een simpele operatie, waarbij wat kraakbeen uit haar voet moest worden weggehaald, kreeg ze complicaties. “Ik kreeg spierdystrofie, waardoor mijn linkerbeen verlamd raakte. Daarna heb ik nog een tijdje op krukken gelopen, ik ging gewoon met mijn vriendinnen drie uur lang shoppen. Door de extra belasting is mijn rechterknie stuk gegaan, waardoor ik een rolstoel belandde.” Acht maanden verbleef ze in een revalidatiecentrum, en daar kwam ze voor het eerst in aanraking met het handbiken. “Ik was zo blij dat ik weer iets aan sport kon doen. Altijd al was ik een fanatieke sporter. Toen ik een wedstrijdje in het revalidatiecentrum won, gaf me dat een enorme kick. Op dat moment wist ik zeker dat ik er meer uit kon halen. Dat is niet meer weggegaan.” Deed ze in haar eerste jaren nog op ligfiets, waarbij je alleen je armen en schouders gebruikt, inmiddels is ze overgestapt op een kniezitfiets. Door deze manier van handbiken, gebruikt ze veel meer spieren. “Met deze fiets zit ik in een kniezit-houding, hierdoor kan ik beter sprinten en klimmen. Ik ben er veel explosiever door geworden, omdat ik bijna alle spieren gebruikt. Ik kan veel meer kracht kwijt. Als ik hard ga is het net alsof ik vlieg.”

Carrière

PARALYMPICS De Paralympische Spelen worden gehouden van 6 september tot en met 17 september in Peking. Op het evenement zullen ruim 4000 atleten, 2500 trainers en officials uit ongeveer 250 landen en regio’s actief zijn tijdens 20 sporten. Alle atleten hebben een bepaalde classificatie, die aangeeft van welke beperking sprake is en binnen welke klasse de sporter mag uitkomen, net zoals er onderscheid wordt gemaakt tussen mannen en vrouwen en er gewichtsklassen zijn. Zo kan er een gelijkwaardige strijd worden geleverd. De NOS zendt tijdens de Paralymics een dagelijks programma uit tussen 19.25 en 19.50 uur op Nederland 2.

18


En hoewel je het niet aan haar postuur ziet, één ding is zeker: ze is heel erg sterk. “Ik kan 50 km per uur fietsen. Als ik fiets meet ik precies hoeveel wattage ik trap, welke afstand ik afleg en hoe hard ik ga. Al die gegevens zet ik op de computer en analyseer ik met mijn coach.” Techniek speelt dan ook een belangrijke rol in haar sportcarrière. Want hoewel ze volgens zichzelf geen materiaalfreak is, heeft ze veel te danken aan haar fietsen, die speciaal op maat worden gemaakt van de allerbeste materialen. “Techniek speelt een belangrijke rol in mijn leven. Dankzij de techniek kan ik op het hoogste niveau sporten en is mijn beperking geen handicap. Ieder jaar

ga ik naar Florida, daar zit de fabriek van Top End. Daar maken ze mijn handbike helemaal op maat. Eerst wordt met de computer een tekening gemaakt, daarna wordt mijn handbike beetje bij beetje uit aluminium geconstrueerd. Het zijn allemaal buizen, die op maat gezaagd en in de juiste vorm worden gebogen. Als mijn handbike eenmaal voor een groot deel is in elkaar gelast, ga ik erin zitten en worden de laatste buisjes om mij heen gebouwd. Uiteindelijk krijgt de handbike nog een hittebehandeling in de oven en daarna wordt hij gecoat om ’m af te maken.” Het liefst zou ze de strijd aangaan met valide sporters, maar dat is voorlopig alleen maar toekomstmuziek. Toch zit het haar soms dwars, dat het publiek niet ziet dat zij evenveel traint als een valide sporter. Dertig uur en zes dagen per week traint Van der Vorst: fietsen, kracht en zwemmen. Saai is het nooit. “Ik rijd veel langs de Amstel. Elke dag heb ik een ander schema. Interval- en duurtraining

wisselen elkaar af.” Daarnaast studeert ze ook nog bewegingswetenschappen aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Wat ze leert, kan ze meteen in de praktijk brengen. “Laatst hadden we een cursus toegepaste inspanningsfysiologie, dat gebruik ik dan meteen weer in mijn trainingen. Daarnaast doet mijn trainer Martin Truijens, die ook coacht bij Topzwemmen Amsterdam, promotieonderzoek aan de VU naar hoogtetraining. Ja, aan mijn trainer heb ik veel van mijn successen te danken.” Aan ambities geen gebrek. Want behalve die gouden medaille die ze wil winnen op de wegwedstrijd en de tijdrit tijdens de Paralympics, wil ze ook deelnemen aan Parijs-Dakar en staat de Iron Man op Hawaï op haar verlanglijstje. “Ik ben me ervan bewust dat ik moet genieten van mijn sport. Daarom wil ik er alles uithalen dat er in zit. Nu kan ik de hele wereld overvliegen en krijg ik de kans om mooie wedstrijden te rijden. Maar eerst ga ik er alles aan doen om goud te halen in Peking.”

» ‘Techniek speelt een belangrijke rol in mijn leven. Dankzij de techniek kan ik op het hoogste niveau sporten en is mijn beperking geen handicap.’ « ZOMER 2008 METAALJOURNAAL

19

Over hoeden, stengels en ventielblokjes HANS SMIT: VAN MUZIKANT NAAR HOORNBOUWER Rustiger aan doen na je pensioen? Nou, niet hoornist Hans Smit. Hij begon juist vol enthousiasme aan zijn tweede carrière. Muzikanten weten zijn bedrijf inmiddels van heinde en verre te vinden voor een hoorn op maat. Tekst: ANNEMARIE VESTERING Foto’s: MICHIEL GOUDSWAARD

K

lanten van Hans Smit, hoornbouwer in Bussum, mogen hun aankoop altijd in ruwbouw uitproberen. Dat wat niet bevalt of beter kan past hij aan. “Laatst kwam er iemand bij me met heel grote handen, van die enorme kolenschoppen. Dan maak ik zo’n hoorn iets anders, met grotere afstanden tussen de ventielen, zodat hij comfortabel in de hand ligt. Ik heb ook wel eens een hoorn gebouwd voor een zwaar gehandicapt meisje. Door allerlei aanpassingen aan die hoorn kon zij wekelijks muziekles gaan volgen en weer deelnemen aan het sociale verkeer.”

Inzetbaar “Aan het conservatorium in Groningen ben ik opgeleid tot hoornist,” vertelt Hans. “Na mijn opleiding kreeg ik direct een aanstelling bij het Radio Kamerorkest, waarbij ik ruim veertig jaar heb gespeeld. Twee jaar geleden, tijdens een bezuinigingsronde van het Ministerie van OCW onder de Nederlandse orkesten, ben ik met Tijdelijk Ouderdoms Pensioen (TOP) gegaan. Ik had de verplichting om inzetbaar te blijven voor het orkest, maar mocht ondertussen blijven schnabbelen en

20


» ‘Het is handig dat ik zelf muzikant ben. Ik probeer al mijn hoorns uit en kan altijd nog wat aanpassen als dat nodig is’ « ZOMER 2008 METAALJOURNAAL

21

Naam: Hans Smit Leeftijd: 61 jaar Woonplaats: Bussum Privé: getrouwd, 2 kinderen Beroep: hoornbouwer en hoornist Opleiding: conservatorium Groningen Carrière: hoornist bij het Radio Kamerorkest, sinds 2 jaar fulltime hoornbouwer » internet: www.rimskys-horns.com/nl/hoorns » e-mail: [email protected] Hans heeft ongeveer een maand nodig voor het bouwen van een hoorn.

» ‘Ik keek de kunst af van kennissen die hoorns bouwden en ben toen gewoon begonnen’ « kreeg veel meer tijd voor mijn andere passie, het bouwen van hoorns. Voor mij was dat helemaal geen slechte regeling. Bovendien vond ik het belangrijk om plaats te maken voor een nieuwe generatie muzikanten. Toen ik zestig werd kon ik niet meer van de regeling gebruik maken en ging ik met pensioen. Vanaf dat moment ben ik fulltime hoornbouwer. Van rustiger aan doen komt het niet; ik heb veel opdrachten en neem ze eigenlijk altijd aan omdat ik ze zo vreselijk leuk vind. Dat zorgt wel eens voor stress, dat moet ik ook weer leren hanteren. En dan heb ik ook nog een vrouw die aan kunst doet. Ze maakt beelden van brons en ze schildert. Dit weekend is er open atelierroute, dan krijgen we veel bezoekers over de vloer.”

Gewoon beginnen In het schuurtje achter zijn woonhuis heeft Hans een werkplaats. Aan de wand hangen tussen posters van orkesten talloze hoorns, koperen buizen, losse bekers en stempompen. De ruimte is gevuld met een soldeermachine, een draaien trekbank en een polijstmachine. De werktafel ligt bezaaid met kleine gereedschappen en onderdelen; tangetjes, stangen en kogels voor het uitdeuken, ventielen, enzovoort. Op de grond staan verschillende lege hoornkoffers geduldig te wachten. “Ik heb geen enkele technische cursus of opleiding gedaan. Ik keek de kunst af van kennissen die hoorns bouwden en ben toen gewoon begonnen. Ik ben dus een hoornbouwer ‘van de koude grond’ zal ik maar zeggen. Ik heb een draaibank gekocht en van het een kwam het ander. Mijn klanten

22


zijn goede amateurs en orkestleden. Ook muzikanten uit de harmonie- en fanfarewereld weten me te vinden.”

Ritssluiting Niet alle onderdelen van de hoorn maakt Hans zelf. Bekers, stempompen en ventielen koopt hij in bij verschillende firma’s in Duitsland. De bekers zijn met de hand op een mal in vorm geklopt, geduwd en gevijld. Ze bestaan uit een beker, de hoed, en een stengel, een conische buis. Hoed en stengel worden in het geheel uit een plaat messing van 0,4 of 0,5 millimeter gesneden en dan uitgegloeid tegen een vorm tot het materiaal zacht wordt. Er is veel kracht nodig om de plaat in de gewenste vorm te krijgen. Door middel van een ‘ritssluiting’ – kartels die zijn omgevouwen, gesoldeerd en gepolijst – worden de randen onzichtbaar aan elkaar verbonden. Maar de beker is pas voltooid als er een stalen of messing ring strak om de rand van de hoed is bevestigd. Dat randje is heel belangrijk, het houdt de beker op spanning.

Hoed en stengel Hans heeft ongeveer een maand nodig voor het bouwen van een hoorn. “Ik begin altijd met de beker. Grote fabrieken vormen de buizen hydraulisch, maar ik doe het nog altijd met de hand. Hoed en stengel vul ik met warme, vloeibare pek. Ik buig de buis in de kenmerkende ronde vorm en laat de pek uitharden. Deukjes klop en duw ik eruit, de pek verwijder ik door het te verwarmen. Aan het uiteinde van de stengel komt een conische buis naar het ventielblok, die trek

ik zelf. Daaraan soldeer ik het ventielblok; drie of vier cilinderventielen die de toon met een half tot anderhalve toon kunnen verlagen. Aan de ventielen bevestig ik de stempompen, gekromde buizen met uitschuifbare binnenbuizen. Vervolgens maak ik het mechaniek, de mondpijp en het mondstuk en dan is de hoorn compleet. Ik polijst de hoorn en stuur hem naar een fabriek in Duitsland. Daar wrijven ze hem in met verschillende pasta’s, dan komt er een heel mooie glans op. Vervolgens ontvetten ze de hoorn, ultrasoon en in verschillende baden. Dan halen ze de ventielen en het mondstuk eraf en spuiten de hoorn met blanke lak, die inbrandt in een oven.”

Vervelend klusje Hoorns worden gemaakt van messing (geelkoper, roodkoper of witkoper). Alle verbindingen worden gesoldeerd; hard met zilver of zacht met tin. “De solderingen moet je steeds zoveel mogelijk wegpolijsten. Je moet de hoorn tijdens het werken zo schoon mogelijk houden, want als hij klaar is kom je niet overal meer bij. Dat is een vervelend klusje. Je kunt veel met de polijstmachine doen, maar je moet ook veel met de hand wegpoetsen. In fabrieken doen ze dat anders, daar dompelen ze de hoorn in baden met chemische oplossingen om overtollig tin te verwijderen.”

Ventielfabrikant Vanwege zijn maatwerk werd Hans onlangs benaderd door een ventielfabrikant uit Bremen. “Zij vervaardigen ventielen uit carbon, die werken op kogellagers. We spraken af dat zij het ventielsysteem zouden leveren en dat ik het zou verwerken in een hoorn. Ik kwam daarbij allerlei problemen tegen. Door de andere maten van de ventielen moest ik veel veranderen, andere afmetingen, andere steunen, enzovoort. De hoorn is nu te

De werkplaats in de schuur staat vol met talloze hoorns, koperen buizen, losse bekers en stempompen.

zien op een instrumentenbeurs in Frankfurt. We krijgen veel enthousiaste reacties, want hij speelt heel licht. De fabrikant wil nu ook een dubbele hoorn met dit ventielsysteem.”

Ambacht In de loop der jaren heeft Hans zo’n 100 tot 150 hoorns gebouwd. En allemaal klinken ze net iets anders. De minimale verschillen in het geluid komen waarschijnlijk door vervormingen in materiaal, door de warmte bij het solderen. Hans: “Het is een voordeel dat ik zelf muzikant ben, ik probeer mijn hoorns

uit en als ik niet tevreden ben kan ik nog iets veranderen. De meeste bouwers zijn geen muzikanten, ze hebben het vak geleerd van hun vader of opa. In Nederland ken ik geen andere hoornbouwers, maar in Duitsland is het echt een ambacht. De kennis en vaardigheden worden overgedragen van generatie op generatie. Na de val van de Berlijnse muur heb ik veel Oostduitse hoornbouwers leren kennen. Die werken net als ik, in een klein schuurtje achter het huis. Ik heb daar veel vriendschappen opgebouwd. Het is fijn daar, geen gejakker en gestress.”

» ‘Grote fabrieken vormen de buizen hydraulisch, maar ik doe het nog altijd met de hand’ « ZOMER 2008 METAALJOURNAAL

23

Reportage: Beroepenbeurs Way to work

Way to work De beroepenbeurs Way to Work van de CNV Bedrijvenbond in Harderwijk was een groot succes. Duizenden leerlingen kwamen af op het evenement, waar ze op het Metaalplein van alles zelf konden maken. Tekst: EVELIEN HOEKSTRA Foto’s : JORDI HUISMAN

Techniekcoach Lex Boot van Bureau Top: ‘Het is echt mooi werk.’

B

uttons persen, schroefdraad snijden, metaal koud vervormen, een messing armbandje maken: zomaar een greep uit de vele activiteiten die de leerlingen konden doen. En ze mochten het helemaal zelf doen. Voor velen was het een prachtige ervaring om kennis te maken met techniek. “In de techniek hoef je echt niet altijd een lashelm op. Het is echt mooi werk,” vertelt techniekcoach Lex Boot van Bureau TOP, dat techniek onder de aandacht van scholieren probeert te brengen. Jaarlijks geeft hij 70 tot 80 keer gastles op basisscholen. Tientallen VMBO-leerlingen zijn al bij zijn stand langsgekomen om een button te maken. Volgens hem is Way to Work een goede manier om jongeren al doende kennis te laten maken

24


met de technieksector. “Onbekend maakt onbemind, maar als ze dan iets moois maken, zijn ze zo trots.” Bij de stand van KLM Engineering staat Raymon Oudendijk (17) te kijken. “Ik weet nog niet precies wat ik wil gaan doen na de havo. Misschien wil ik piloot worden of anders bij de luchtmacht. Maar ook een baan in de ict lijkt me leuk.” Oudendijk was een van de duizenden leerlingen die naar Harderwijk afreisde voor een bezoek aan het evenement. Bussen vol met scholieren kwamen er uit het hele land, tot Ameland aan toe.

CNV Bedrijvenbond Way to Work werd georganiseerd door CNV BedrijvenBond, dat door contact te onderhouden met veel bedrijven een goed beeld

heeft van wat er gebeurt op de werkvloer en wat er belangrijk is bij een nieuwe baan. Samen met opleidings- en ontwikkelingsfondsen zoals OOM, producten bedrijfsschappen, ministeries, CWI, Kenteq en Bureau TOP probeert de bond zoveel mogelijk mensen aan hun droombaan binnen de metaalsector te helpen. Voorzitter van de CNV BedrijvenBond, Jaap Jongejan: “In dit tijdperk moet je je op tijd aanpassen aan de omstandigheden en ontwikkelingen in je werk. Bedrijven verdwijnen, nieuwe bedrijven komen. Reorganisaties volgen elkaar steeds sneller op. Functies veranderen en de eisen worden steeds hoger. Als je daar een reactie op kunt geven heb je eigenlijk de beste werkzekerheid die je kunt bedenken. CNV-leden krijgen daarbij natuurlijk onze

hulp en steun. Bijvoorbeeld met het project CNV Werkt.”

Voorlichting en onstpanning Tijdens het evenement was er niet alleen aandacht voor werk, er was ook voldoende tijd voor ontspanning. Zo waren er optredens van Ali B, Loïs Lane, Idols finalisten Nikki, Nathalie en Charlene en Edsilia Rombley. En is sommige gevallen konden voorlichting en ontspanning worden gecombineerd. Bijvoorbeeld bij de Bike-factory met BMXbaan, de G-krachten simulator van de Luchtmacht, de tien meter hoge klimpaal of de kappersdemo. OOM- regiomanager Evert Polhoud kijkt tevreden terug op het evenement. De bedoeling was om jongeren antwoorden te

geven op vragen als: wat houdt dit beroep precies in? Is het wat voor mij? Is daar overmorgen ook nog brood mee te verdienen? Welke opleiding heb ik nodig? En dat is volgens Polhoud gelukt. “De leerlingen hebben een duidelijk beeld gekregen van veel techniek-beroepen. We hebben kunnen laten zien welke mogelijkheden de metaalsector biedt. Het is ontzettend lastig om nu al te

beslissen wat je later wilt gaan doen. Want hoe weet je nu of een beroep wel of niet bij je past? De jongeren hebben de kans gekregen om van alles te weten te komen over meer dan 1000 banen, een kijkje achter de schermen te nemen bij heel veel verschillende bedrijven. Nu weten ze beter of ze een toekomst zien in de metaalsector en ook bij welk bedrijf.”

» Regiomanager Evert Polhoud: ‘Hoe weet je of een beroep bij je past? Hier krijg je een kijkje achter de schermen van heel veel verschillende bedrijven’« ZOMER 2008 METAALJOURNAAL

25

Technisch hoogstandje onder de grond Bouwen aan de Noord/Zuidlijn

Terwijl honderdduizenden passagiers zich naar hun werk haasten wordt diep onder het Centraal Station gewerkt aan de Noord/Zuidlijn.

Als je nu vanuit Amsterdam Centraal het centrum inloopt vraag je je af of het ooit nog af zal komen, maar in 2015 is het dan toch echt zover: de Noord/Zuidlijn. Binnen een kwartier met de metro van de ene kant van Amsterdam naar de andere kant. Voorman Robèr Zoontjes van OOMbedrijf Marsé Montage werkt onder het Centraal Station aan dit technisch hoogstandje. tekst EVELIEN HOEKSTRA foto’s JORDI HUISMAN

M

et bouwhelm op en geel hesje aan opent Zoontjes (44) de deur van de bouwplaats in de oost-tunnel van het Amsterdamse Centraal Station. Al drie jaar lang loopt hij hier rond. “Ik ben hier kind aan huis.” Terwijl honderdduizenden reizigers zich naar hun trein haasten, wordt hier gewerkt aan de aanleg

van de Noord/Zuidlijn. Wat zich onder de grond afspeelt, merkt geen enkele passagier. Achter deze deur schuilt een enorme bouwput en één van de meest technisch innovatieve bouwprojecten van Nederland. “Kijk, hier zie je de voorgevel van het Centraal Station. Die staalconstructie die je ziet, hebben wij gemaakt.” Zoontjes wijst naar

de ijzeren balken. In de diepte zie je dat de pilaren steunen op houten palen. Omdat er in de nabije toekomst een metrotunnel wordt aangelegd, moet de fundering worden weggehaald en steunen de pilaren nu op deze tijdelijke staalconstructie. Nog nooit eerder is er een metrotunnel aangelegd onder een monumentaal gebouw als het Centraal Station en de rest van de historische binnenstad. De nieuwe metrolijn in Amsterdam mag dan niet het langste of diepste metrotraject ter wereld zijn, het is zeker een zeer bijzonder technisch project. Zoontjes is een van de duizenden vakmensen die meewerkt aan de realisatie van de Noord/ Zuidlijn, die Amsterdam-Noord via de binnenstad verbindt met de Zuidas. Het tracé is 9,7 kilometer lang, waarvan zes kilometer onder

DE NIEUWSTE BOORTECHNIEKEN

O

mdat de bodem van Amsterdam uit zand en klei bestaat, zijn er speciale boortechnieken nodig om de tunnelbuizen voor de metro aan te kunnen leggen. Door het gebruik van deze boortechniek hoeven niet alle straten te worden open-gebroken. Vanaf het Damrak zullen er twee geboorde tunnels onder de historische binnenstad doorlopen naar het zuiden van de stad. In elke buis rijdt de metro in een andere richting. Nog nooit eerder werd deze operatie uitgevoerd onder een stad die is gebouwd op een drassige bodem. De tunnels zullen in de tweede helft van 2008 geboord gaan worden op een diepte van 17 tot 33 meter. Het geboorde traject heeft een lengte van 3,2 kilometer. Omdat de tunnelboormachine een gigantische afmeting heeft, wordt deze pas in 25 meter diep caisson

26


op de Dam in elkaar gezet. De boor heeft een diameter van 6,5 meter doorsnee en is 55 meter lang. Het gehele gevaarte weegt 750 ton. De tunnelboormachine graaft niet alleen de grond uit, maar bestaat ook uit een boorschild. Dat is een ijzeren cilinder waarin de tunnelbouwers beschermd worden tegen grond en grondwater. Zo stort het gat niet meteen dicht. De tunnelbuis wordt meteen gebouwd van tunnelsegmenten die op elkaar aansluiten. Per dag legt de boor ongeveer 13 meter van de metrotunnel aan. Als de tunnelbuizen aangelegd zijn is er nog 20 centimeter holle ruimte over aan de buitenkant. Deze ruimte wordt direct gevuld met grout, een vloeibaar mengsel van zand, cement en water. Als dit mengsel is uitgehard, ligt de tunnel goed verankerd.


27

In de gigantische bouwput onder het station wordt zes dagen per week, 24 uur per dag, keihard gewerkt.

leg van de metro in de jaren zeventig geen zin meer in een herhaling. Maar door de nieuwste technieken werd het mogelijk om het metronet toch uit te breiden zonder boven de grond te slopen.

250.000 reizigers per dag

Robèr Zoontjes

de grond komt te liggen en 3,2 kilometer wordt geboord. In de binnenstad worden behalve onder het Centraal Station nog drie andere stations gebouwd. De komst van de Noord/Zuidlijn was lang onbespreekbaar. De stad had na de sloop van veel oude panden in de binnenstad bij de aan-

Uiteindelijk werd in 2002 besloten om de aanleg doorgang te laten vinden. Omdat de bestaande metro en trams steeds drukker worden, krijgt de metro in de binnenstad verschillende stations. Mensen die werken in Amsterdam en toeristen kunnen zich zo makkelijker verplaatsen. In de toekomst zullen per dag meer dan een kwart miljoen reizigers gebruik maken van de nieuwe metrolijn. In de gigantische bouwput onder het station wordt zes dagen per week, 24 uur per dag keihard gewerkt. Om de metrotunnel aan te leggen, moet er ondergronds een hele nieuwe vloer worden gemaakt waarop het stationsgebouw kan rusten. “Probleem is alleen dat de bouwput onder de sporen en

perrons ligt, zodat er beperkte ruimte is om palen te slaan. Daarom is er een nieuwe techniek ontworpen: verticale microtunnelling. Met de boormethode kunnen palen tot grote diepte en met een grote diameter worden geboord. Een extra voordeel is dat dit zonder trillingen en geluid gebeurt.” Op dit moment is zowel de oostelijke als de westelijke wand van de sleuf onder het station af. Behalve de wanden moet er nu nog een nieuwe vloer op worden gemaakt, waardoor er een soort ‘tafelconstructie’ staat. De grond die daar onder ligt wordt weggegraven zodat er een zinksleuf ontstaat. Vanaf het IJ wordt vervolgens een tunneldeel met een lengte van 138 meter in de ontstane ruimte gevaren en vervolgens afgezonken. Zo wordt de Noord/Zuidlijn onder het Centraal Station aangelegd. Voor Zoontjes is het heel bijzonder om mee te mogen werken aan een project van deze omvang, maar alles went. “De eerste keer dat je een pilaar moet losmaken van zijn fundering om op de nieuwe stalen construc-

STATIONSEILAND Behalve de aanleg van de Noord/Zuidlijn, die reizigers vanaf Amsterdam-Noord via het Centraal Station naar Amsterdam-Zuid brengt, staat er nog veel meer te gebeuren in het gebied rond de stationshal. Om het groeiende aantal passagiers goed te kunnen blijven vervoeren is er een grootscheepse metamorfose gaande van het gebied rondom het Centraal Station. Aan de IJ-kant van

28


tie te plaatsen, is het spannend. Maar bij de tweede en derde pilaar is het alweer gewoon routine.”

Geavanceerd meetsysteem Gelukkig wordt tijdens deze operatie alles nauwlettend in de gaten gehouden. Het grootste computergestuurde meetsysteem van de wereld merkt het meteen als het station een millimeter beweegt. Behalve het stationsgebouw staan ook alle huizen en gebouwen langs de metrolijn onder strenge controle. Meer dan 5500 kleine spiegeltjes en 70 meetinstrumenten registreren elke beweging. Als het geen normale beweging is, zoals uitzetten en inkrimpen, worden de bouwwerkzaamheden meteen stilgelegd. Zoontjes, die als voorman de leiding heeft over zijn team, begon twintig jaar geleden als elektromonteur. Vervolgens zat hij een tijd op de vrachtwagen, waarna hij is gaan werken in de metaal. “Ja, ik loop hier zonder opleiding rond,” lacht Zoontjes. “Maar ik heb er, denk ik, gewoon talent voor. Ik zie hoe je

het beste een bepaalde constructie kunt uitvoeren. En soms moet je een beetje risico nemen, maar dat moet natuurlijk wel aanvaardbaar zijn.” Het komt regelmatig voor dat er stalen balken van 3000 kilo met de heftruck op zijn plek moeten worden gelegd. “Soms is het een beetje stunten. Het is hier natuurlijk niet ruim en vrij laag. Een paar maanden geleden hadden ze nog last van de bedrading die bij spoor 14 liep. Als ze die zouden beschadigingen, zou het sein van het spoor boven op rood springen.” Gelukkig wisten de mannen van Marsé dat te voorkomen met precisiewerk.

Tijdelijke constructies “Er ligt hier zo’n vijfhonderd ton staal onder de grond. Maar omdat het allemaal tijdelijke

constructies zijn, moet dat allemaal weer worden weggehaald zodra de tunnel gereed is. Met dat ijzer kun je niks meer omdat het brandwerend is geschilderd, dus het wordt meteen afgevoerd,” vertelt Zoontjes als hij over de werkplaats loopt. Behalve aan de werkzaamheden onder het Centraal Station, heeft Marsé ook het stempelraam gemaakt. Dit zijn stalen balken die horizontaal in een bouwput worden aangebracht om de zijwanden van de autotunnel, die onder de nieuwe extra stationshal komt te liggen, uiteen te houden. Nog ruim zeven jaar zal het duren voordat de eerste metro’s daadwerkelijk op het traject zullen rijden. Tot die tijd moet er nog een hoop werk worden verzet, maar Zoontjes en zijn mannen zijn al een heel eind op weg.

» ‘Soms moet je een beetje risico nemen, maar dat moet natuurlijk wel aanvaardbaar zijn’ «

GESCHIEDENIS METRO het station wordt een nieuwe stationshal gebouwd, met op de hoogte van de sporen een busstation en ondergronds een autotunnel. Langs het IJ komt een fietsen wandelboulevard met twee pleinen in het water aan lange steigers. Ook het station zelf, dat door de architecten P.J.H Cuypers en A.L. van Gendt is ontworpen en uit 1889 dateert, wordt van binnen volledig in oude staat hersteld.

De eerste metro ter wereld reed in Londen en werd geopend op 10 januari 1863. Een stoomlocomotief trok de metrostellen. De overstap naar elektriciteit werd al snel gemaakt, wegens de stoom en het roet. In 1896 reed de eerste metro in Boedapest, waarop de Parijse métropolitain volgde in 1900. Amsterdam volgde in 1977 na hevige rellen, omdat er veel oude

panden gesloopt moest worden in de binnenstad. De politie en de bewoners raakten met elkaar slaags. Er vallen tientallen gewonden en er worden 50 actievoerders gearresteerd. Het Amsterdamse metronetwerk is nu 42,5 kilometer lang, telt dagelijks een kwart miljoen reizigers en wordt in 2015 uitgebreid met de Noord-Zuidlijn.


29

Koken

met je auto

Dat je met auto’s meer kunt doen dan er alleen maar aan klussen, dat weet iedereen. Maar dat het motorblok ook goed te gebruiken is om er culinaire hoogstandjes op te bereiden, dat weten er minder. Gelukkig is er nu Motorkoken voor beginners. Tekst: NATHALIE VAN DER PLOEG Foto: FRANK HYLKEMA

KILOMETERKIPFILET MET GROFGESCHEURDE OESTERZWAMMEN

S

nelwegmosselen, 16-kleppenmozzarellataart en knalpotkippenvleugels met bessengelei, de Belgen Bob van Laerhoven en Olivier Elen maakten het zichzelf niet makkelijk bij het schrijven van hun boek Motorkoken voor beginners. In hun aftandse Toyota Celica ST tuften ze door België, Nederland, Duitsland en Frankrijk. Ze lieten zich daarbij inspireren door de Amerikaanse chauffeurs in de jaren zestig die dikke biefstukken en hamburgers bakten op het motorblok van hun pick-up truck. In totaal staan in het boek meer dan vijftig ‘heerlijke motorgerechten’, keurig beschreven aan de hand van het aantal kilometers dat je moet rijden tot je maaltijd klaar is. Gelukkig wordt in het boek ook duidelijk uitgelegd hoe dat nu precies zit met het motorkoken. Met handige tips, zoals: stop geen ingrediënten tussen bewegende delen... Zilverpapieren voedselpakketten vastzetten tussen leidingen of draden? Ook niet zo’n goed plan. En de belangrijkste tip: neem de tijd. Of, ook handig: ‘bij de minste fout-

melding of sputtergeluiden, zet je wagen aan de kant en bel de wegenwacht met de mededeling dat er waarschijnlijk een kotelet in je carburateur zit’.

Geen grap Ja, ook wij van Metaaljournaal weten best dat motorkoken natuurlijk klinkt als één grote grap. Maar dat is schijn: we hebben de proef op de som genomen. En alle gerechten zijn zelfs zo serieus, dat je ze ook gewoon in de oven maakt. Net zo makkelijk. Wat je moet weten over het motorkoken is dat je er wel een behoorlijke dosis geduld voor nodig hebt en aardig wat kilometers moet rijden voordat je maaltijd gaar is. Even een snelle hap is er niet bij! Ook wij wilden na het lezen direct in de auto stappen en een paar ritjes maken. Natuurlijk met medenemen van wat handige ingrediënten en een paar rollen zilverpapier. Met als kookgereedschap een Mercedes 609d legerambulance (4 liter, 110 pk) en een Mini Cooper Clubman (1,6 liter, 120 pk). Eet smakelijk!

Kooktijd: 90 minuten of 180 kilometer Geen zware bus tot je beschikking? Verwarm 25 minuten in een op 200 °C voorverwarmde oven. Ingrediënten: 1 kipfilet, 200 gr oesterzwammen, een teentje knoflook, tijm, boter, 3 cl rode wijn, peper, zout, kruidenmix voor gevogelte. Bereiding • Snijd de kipfilet in kleine blokjes. Kruid met peper, zout en kruidenmix. • Scheur de oesterzwammen in stukken en verdeel ze tussen de kipblokjes. • Bestrooi het vlees en de zwammen met verse of gedroogde tijm. • Vouw alles in een motorkookenvelop van aluminiumfolie. • Hou nog een kant van de motorenvelop open om een beetje rode wijn toe te voegen • Sluit de envelop en leg ‘m op de motor. Rijden maar VANILLE-IJS MET RADIATORKERSEN Kooktijd: 10 minuten of 8 kilometer Geen hippe Mini tot je beschikking? Breng aan de kook in een steelpan. Ingrediënten: 1 blikje kersen op sap, 1 snuifje kaneel, 2 eetlepels rode wijn, 2 theelepels maïzena, 2 eetlepels rodebessengelei Bereiding Voor je vertrekt: • Laat de kersen uitlekken • Voeg bij het sap de wijn, kaneel en de bessengelei en breng dit aan de kook. Bind licht met maïzena tot je een stroperig geheel krijgt. Onderweg: • Doe de kersen in een motorkookenvelop en giet er een beetje saus bij. • Rijd 10 minuten en stop bij een ijssalon. • Koop een bekertje vanille-ijs en giet de warme saus erover.

Metaaljournaal mag vijf exemplaren weggeven van Motorkoken voor beginners! Stuur snel een e-mail aan [email protected] met je naam en adres, en wie weet ben jij een van die vijf die het snelst reageren.

30



31

Opleiden is voor ons van levensbelang De machines zijn heel herkenbaar: geel, met het bekende CAT-logo. En eigenlijk kom je ze overal ter wereld wel tegen. Of er nu gebouwd, gegraven of gesloopt wordt. De Nederlandse fabriek van het Amerikaanse Caterpillar Work Tools staat in ‘s Hertogenbosch. Tekst: EVELIEN HOEKSTRA Foto’s: JORDI HUISMAN

Bij het Bossche Caterpillar zijn ze gespecialiseerd in het produceren van graafbakken, grijpers en scharen voor Europa, Afrika en het Midden-Oosten.

M

et wereldwijd 300 vestigingen is Caterpillar Work Tools de grootste fabrikant van graafmachines, tractors, diesel-motoren en asfalteermachines ter wereld. In ’s Hertogenbosch staat de Nederlandse fabriek. “Wij scholen onze medewerkers continu bij. Dat moet ook wel, want wij werken met de nieuwste technieken.” In de fabriekshal bemant Toon Hoogeboom (52) de verticale bewerkingsmachine. Met oordopjes in, overall aan en de radio knalhard, typt hij een aantal gegevens in op zijn computer. De machine weet door deze gegevens precies in welke afmetingen het klemblokje gemaakt moet worden. Al dertig jaar werkt Hoogeboom bij Caterpillar. Vroeger nog als conventioneel draaier en frezer, tegenwoordig staat hij vast bij deze

Toon Hoogeboom

32


machine. Behalve klemblokjes maakt hij ook geleidingsblokken en mallen voor de bakken van de graafmachines. Bij het Bossche Caterpillar zijn ze gespecialiseerd in het produceren van graafbakken, grijpers en scharen voor Europa, Afrika en het Midden-Oosten. Caterpillar werd al in 1925 in Amerika opgericht door Daniel Best en Benjamin Holt. In oktober 1931 werd de eerste dieseltractor geproduceerd in East Peoria, Illinois. Hier staat ook nog steeds het hoofdkantoor. Geen enkel product is hetzelfde. Als een klant een order plaatst, moet er eerst een werktekening worden gemaakt voordat Hoogeboom en zijn collega’s aan de slag kunnen. Zo efficiënt mogelijk wordt er door 260 medewerkers met grote nauwkeurigheid dag en nacht gewerkt.

OOM-cursus Hoogeboom blijft zijn werk leuk vinden, vooral omdat hij regelmatig een training of cursus volgt. Binnenkort begint hij met een door OOM gefinancierde cursus. Hij gaat leren hoe hij de Fanuc Parameter-machine kan programmeren. “We hebben steeds weer

behoefte aan nieuwe kennis hier in het bedrijf. Met deze cursus kan ik iets nieuws leren, dat vind ik interessant,” vertelt Hoogeboom. Met een oppervlak van 13.750 m2 is de fabriekshal gigantisch. Alleen op de groene paden mag worden gelopen, anders is er

een kans dat je door een heftruck omver gereden wordt. Aan het begin van de hal worden de stalen platen binnengebracht. Een vacuümlift plaatst de platen, die variëren tussen de 3 en 150 millimeter, op de brandtafels, waar de basis wordt gelegd voor een grijper of een bak. “Alles gebeurt computer-

» ‘We hebben steeds weer behoeft aan nieuwe kennis hier in het bedrijf’ « ZOMER 2008 METAALJOURNAAL

33

Bedrijfstakvoorlichter Luc Lucieer: “Het gaat er om dat de medewerkers het leuk vinden om iets bij te leren.”

Een vacuümlift plaatst de platen, die variëren tussen de 3 en 150 millimeter, op de brandtafels, waar de basis wordt gelegd voor een grijper of een bak.

‘Onlangs nog kwamen er basisschoolleerlingen op bezoek die deelnamen aan een speciale techniekklas. Spelenderwijs krijgen de leerlingen zo een indruk van de wondere wereld van techniek en metaal.’ gestuurd,” vertelt medewerker Lidwien Toby terwijl ze door de hal loopt. “Deze straalmachine bijvoorbeeld is volledig ge programmeerd. Hij zorgt ervoor dat het product schoon wordt gestraald, waardoor we een betere laskwaliteit kunnen garanderen.” Bij de afdeling persen en voorbewerken worden rompplaten gemaakt met twee persen. Een van 800 ton en een 225 ton. “Bijna niets is hier standaard. Het luistert allemaal erg nauw. Dat zie je ook weer bij het zagen en draaien,” vertelt Toby, terwijl ze wijst op een grijper in productie. Iets verderop worden alle losse onderdelen samengesteld tot een product. “Hier wordt in twee ploegen gelast in grote en kleine cabines. De lassers houden er tijdens het hechten, het korte lassen, rekening mee dat er nog krimping optreedt. De marges nemen ze iets ruimer.” Eén lasser is bezig een enormen bak met

34


behulp van de hijsbalk te draaien. “Voor ons is het moeilijk om hoog gekwalificeerde lassers te krijgen, zoals hij. Dit werk is niet meer populair. Daarom werken hier ook Engelsen, Schotten en Oost-Europeanen. Maar we zouden ook graag wat meer mensen uit deze omgeving hebben.”

Techniekklas Om dat te stimuleren zet het bedrijf vaak de deuren open voor studenten en scholieren. Onlangs nog kwamen er basisschoolleerlingen op bezoek die deelnamen aan een speciale techniekklas. Toby: “Onder toeziend oog van studenten van de mbo-metaalopleiding van het Koning Willem I College, ging de groep aan de slag met het ontwerp van een modelhijskraan. Daarna werden ze rondgeleid in ons bedrijf. Spelenderwijs geven we de leerlingen zo een indruk van de wondere

wereld van de techniek en metaal.” Behalve het fabriceren van producten, besteed Caterpillar ook veel aandacht aan het ontwerpen en verbeteren van de tools. De testafdeling is dan ook zeer belangrijk. Hier worden alle hydraulische producten getest op de reinheid van de olie. Maar ook nieuwe ontwerpen of producten die teruggekomen zijn met een mankement test Caterpillar hier. Een gillende sirene gaat af. Tijd voor een kwartiertje theepauze. De mannen vertrekken richting kantine, terwijl Toby de lasrobots laat zien die ook ’s nachts doorgaan met produceren. Na de afmontage volgt de spuitafdeling, waar de grijper of de bak de bekende gele kleur krijgt. Nu kan het product naar het expeditiemagazijn gebracht worden door een heftruck. Klaar om verscheept te worden naar de klant.

‘Bijscholen is een MUST’ Bedrijfstakvoorlichter Luc Lucieer van OOM:

HR-representative Maaike Vlaar van Caterpillar:

“Ik heb vorige maand voor alle medewerkers van Caterpillar een presentatie gehouden over de mogelijkheden die OOM biedt op het gebied van scholing. Met de nieuwe Persoonlijke TrainingsToelage kunnen werknemers zelf via de website www.mijnoom.nl aangeven welke cursus zij zouden willen volgen. Ik merkte dat er behoefte was aan extra uitleg en heb in één dag alle 250 werknemers verteld wat de mogelijkheden zijn. Het is van groot belang om werknemers te stimuleren om een cursus te volgen. Het is nu eenmaal noodzakelijk om bij te scholen anders mis je de boot. Het enthousiasme was groot, merkte ik. Het gaat er om dat de medewerkers het leuk vinden om iets bij te leren. Tegenwoordig is het steeds vaker nodig om ook studenten die net van de opleiding af komen specifieke handelingen bij te brengen. Als een monteur met een aanhangwagen moet rijden dan is het niet alleen voor hem zelf van belang een rijbewijs te halen , maar ook voor het bedrijf. Het hoeven echt geen ingewikkelde cursussen te zijn die een medewerker volgt, maar het kan wel je mogelijkheden om in het bedrijf wat te bereiken enorm vergroten. Sommigen hebben er een broertje dood aan om te leren , maar bedenk wel het is alleen maar in je eigen belang om een cursus te volgen.

“Opleiden is voor ons bedrijf van levensbelang. Je moet je voorstellen dat de concurrentie groot is. Van onze medewerkers werkt zestig procent in de fabriek. We hebben verschillende manieren om mensen op te leiden. Bij de on-the-job-trajecten doet een medewerker kennis op door het werk meteen onder begeleiding uit te voeren. Binnen het bedrijf geven we ook interne trainingen die erop gericht zijn het productieproces zo effectief mogelijk te laten verlopen. De tijd die we verspillen, willen we tot een minimum beperken. Om het werk uitdagend te houden voor onze medewerkers kunnen ze promotie maken of van functie wisselen als ze daar geschikt voor zijn. En stimuleren wij de mogelijkheid om OOM-cursussen te volgen. Er hebben zich al verschillende medewerkers ingeschreven voor de verspaancursus, voor MIG-lassen, individuele coaching, grootrijbewijs voor een aanhangwagen, een cursus Spaans. Noem maar op. Ik denk dat het alleen maar leuk en heel leerzaam is voor onze medewerkers.”

» ‘Het is van groot belang om werknemers te stimuleren om een cursus te volgen’ «

Luc Lucieer en Maaike Vlaar ZOMER 2008 METAALJOURNAAL

35

De Vacature

Tekst: SUSAN HAVEMAN

In deze rubriek geven we een beeld van bedrijven en functies in de metaalbewerking. We belichten een concrete vacature; je leest wat het werk inhoudt en krijgt een indruk van het bedrijf.

De stagiair Pieter van Ommen

Precies weten waar je mee bezig bent Pieter van Ommen (18) mag dan bij Pol & Pleysier Machinefabriek in Genemuiden stage lopen, een passant is hij allerminst. Het ziet er zelfs naar uit dat hij zo’n beetje al zijn stages bij het bedrijf gaat doorbrengen. Want het bedrijf is net zo veelzijdig als hij wil worden. Tekst: SUSAN HAVEMAN Foto: MARK VAN DER ZOUW

FUNCTIES: ENGINEERS (MECHANISCH, ELECTRISCH EN SOFTWARE) BEDRIJF: LAN HANDLING SYSTEMS (TILBURG)

A

lle houdbare verpakkingen in de schappen van de supermarkt worden gesteriliseerd – anders zijn ze niet houdbaar. Of het nu om blikken kattenvoer gaat, om potjes babyvoeding, doperwtjes met worteltjes achter glas of om zakken met sauzen en soepen: LAN Handling Systems uit Tilburg heeft wel een manier uitgedokterd om die verpakkingen ordelijk in en uit de sterilisatieketels te laden. Dat doet het bedrijf al 38 jaar. In het begin vooral met blik, maar al heel snel richtte LAN zich op de nieuwe soorten verpakkingen die op de markt verschenen. “Blik steriliseren kunnen heel veel bedrijven,” aldus HR-manager Netty Poirters. Door de enorme ontwikkelingen binnen de verpakkingsindustrie komen er steeds meer variaties. “Wij zijn gespecialiseerd in het ontwerpen, ontwikkelen, produceren en installeren van klantspecifieke systemen hiervoor. Een voorbeeld van een dergelijke innovatie op het gebied van verpakkingen waar we als eerste op ingesprongen zijn, zijn de stazakken waar

36


soep in wordt verpakt.” Tot de vaste klantenkring van LAN behoren ondermeer merken als Unilever, Mars, Nestlé, Kraft en Del Monte. Vanwege de klantspecifieke producten zijn de werkzaamheden bij LAN niet standaard. Er wordt gewerkt met een interessant stuk techniek binnen kleine, zelfstandige teams die verantwoordelijk zijn voor de voortgang van één project. Doordat een team van begin tot eind aan een project werkt en vervolgens aflevert bij de klant zorgt dit bij de medewerkers iedere keer weer voor een gevoel van trots.

Bedrijfscultuur LAN is van oorsprong een familiebedrijf. Inmiddels is dat wel veranderd, maar wat is gebleven is de informele bedrijfscultuur die bij een familiebedrijf past. “Gezellig professioneel, dat is de term die op ons van

toepassing is,” stelt Poirters. “De organisatie is heel plat, we werken met korte lijnen. Ons managementteam bestaat uit vijf personen en daar valt eigenlijk iedereen onder. We hebben geen afgesloten kantoortjes, maar we zitten met z’n allen in één grote ruimte. Iedereen is dus altijd aanspreekbaar.” Verder hecht LAN veel waarde aan ontwikkelmogelijkheden. “Bij ons ben je aan het goede adres als je meer gericht bent op verdieping van je kennis. Daar bieden we werkelijk alle kansen voor door te zorgen dat iedereen minstens een keer per jaar een opleiding of cursus kan volgen. De laatste jaren maakt LAN een constante groei door die zich de komende jaren zal doorzetten. Dit is de reden dat we op zoek zijn naar nieuwe collega’s. Zowel stagiaires, starters als de meer ervaren werkers zijn bij ons van harte welkom.”

Reageren op één van deze vacatures? Ben je geïnteresseerd in LAN Handling Systems of een van de vacatures? Aarzel dan niet en bel Netty Poirters voor meer informatie op 013- 532 25 25, mailen kan naar [email protected]. Of je kunt kijken op www.lan-hs.com.

Twee dagen per week is Pieter van Ommen bij Pol & Pleysier te vinden, de rest van de week gaat hij gewoon naar school. Eigenlijk best jammer, vindt hij: “Ik zou liever gewoon de hele week hier zijn. Dat lijkt me wel fijn, omdat je met werken toch meer leert dan in de schoolbank.” Hij moet nog even wachten voor het zo ver is: pas in het derde jaar van zijn studie mechatronica beslaan de stages volle werkweken. Mechatronica? Pieter grinnikt even: “Ja, die term heb ik ook binnen het bedrijf wel een paar keer moeten uitleggen. Het is een vrij nieuwe studie, een beetje vergelijkbaar met werktuigbouwkunde, maar dan uitgebreider. Met elektrotechniek, natuurkunde en informatica erbij. Je kunt er alle kanten mee op en dat sprak mij erg aan.” Aandacht voor de praktijk is er meer dan genoeg. Want deze stage is nog niet afgelopen, maar Pieter is alweer druk met bedenken waar hij zijn stage van vólgend schooljaar gaat volgen. Hoewel… eigenlijk weet hij het al: ook gewoon bij Pol & Pleysier. “Ik heb het hier naar mijn zin. Vorig jaar ben ik hier geweest voor mijn snuffelstage voor het vmbo. Dat was al leuk. Dit jaar mag ik al weer veel meer doen, ik sta nu te boek als bankwerker. En volgend jaar wil ik me meer op elektrotechniek

richten. Dat kan hier ook. Waarom zou ik dan een ander stageadres zoeken?” Hij vindt het prettig dat hij de weg weet binnen het bedrijf. Net zoals het erg prettig is dat hij niet alleen op zijn stagebegeleider is aangewezen voor hulp. “Het maakt niet uit naast wie ik sta te werken: als ik een vraag heb, is er altijd wel iemand bereid me te helpen. Ik kan altijd bij een collega of bij de chef terecht. Ik heb van mijn klasgenoten begrepen dat dat ook wel eens anders gaat.” Waar zijn opleiding hem precies gaat brengen, weet Pieter nog niet. Hij heeft geen uit-

» ‘Ik moet nog wel eens uitleggen wat mechatronica is’ «

getekend carrièreplan voor ogen. “Dat zien we allemaal nog wel. Ik weet wel dat ik het leuk vind om dingen helemaal zélf te doen. Vorig jaar kreeg ik nog kleine opdrachtjes, werden er dingen voor mij uitgezaagd waar ik vervolgens iets mee moest doen. Nu zaag ik het allemaal zelf. Dat vind ik al mooi, maar na mijn opleiding kan ik het allemáál zelf: iets op papier zetten, tekenen, maken en uiteindelijk ook nog zien hoe het op de machine werkt. Dan weet je precies waar je mee bezig bent, wat je aan het doen bent en waarvoor het is. Dat lijkt me wel wat.” Pieter van Ommen zit op het Deltion College in Zwolle, volgt daar de richting mechatronica op MBO niveau 4.


37

Winnen?

De game van het jaar:

GTA IV

SPEEL VOOR 1 AUGUSTUS DE WOORDZOEKER OP WWW.METAALJOURNAAL.NL EN MAAK KANS OP JE EIGEN EXEMPLAAR VAN GTA IV

Duizend man werkten er drie jaar lang aan: Grand Theft Auto IV. Het budget: 100 miljoen dollar. Eén miljoen Nederlanders konden bijna niet wachten op de introductie en gametijdschriften en websites beoordeelden het spel direct met gemiddeld een 9,8. En oh ja, in de eerste week werden er wereldwijd al zes miljoen exemplaren van verkocht. Grand Theft Auto IV is niet voor niets game van het jaar.

5x

1

GTA IV IS EEN VIRTUELE VERSIE VAN NEW YORK

De stad van GTA IV heet Liberty City, maar eigenlijk is het gewoon The Big Apple. Je begint in een district dat sterk lijkt op Brooklyn. Later mag je ook Manhattan bezoeken, compleet met Central Park, Times Square en het Vrijheidsbeeld (hier het ‘Vrolijkheidsbeeld’ genoemd). Binnen de stadsgrenzen kun je doen wat je wilt: internetten in een internetcafé, een potje bowlen of de kroeg in (waarna je de hoofdpersonage niet meer zo goed kunt besturen).

10x

Rescue zaklamp

Multitoolset 84-delig: o.a. schaar, mes, tang, vijl

3 krachtige led’s alarmknipperlicht

Door NIELS ’T HOOFT

Maar wat is het nou eigenlijk, dat GTA? Geen makkelijke vraag. Er zijn namelijk meerdere antwoorden op. En misschien is dat wel de reden waarom GTA bij zoveel mensen in de smaak valt: er zit voor iedereen wel wat bij.

Op de website van Metaaljournaal vul je deze woordzoeker online in. Zo speel je mee voor de hoofdprijs of éen van de andere mooie prijzen

2

GTA IV IS EEN MEESLEPEND MISDAADVERHAAL

Het spel begint als Niko Bellic per schip arriveert in Liberty City. Zijn neef Roman heeft hem gouden bergen belooft, maar eigenlijk wacht hem een smerig appartement en een rotbaantje bij een taxibedrijf. Al snel komt hij in aanraking met het criminele circuit. En dan speelt zijn oorlogstrauma ook nog op. Dit verhaal is de leidraad in allerlei missies: eerst moet je alleen mensen vervoeren, later moet je ze ook achtervolgen of zelfs koelbloedig liquideren.

3

GTA IV IS EEN GEWELDSIMULATOR

Als je wilt, kun je in GTA IV een wapen grijpen en iedereen op straat neerschieten. Ook is het mogelijk om iedere auto, motor, boot of helikopter in het spel te jatten. Zit een

voertuig op slot, dan sla je doodleuk het ruitje in. Maar de waarheid is: je komt niet verder in de game als je in het wildeweg gaat knallen. Het is dus nergens goed voor. En de luie speler leert al snel dat hij ook een taxi kan bellen om van A naar B te gaan. Kun je rustig genieten van het imposante uitzicht.

4

GTA IV IS EEN MAATSCHAPPIJKRITISCHE SATIRE

Naast gewelddadig is GTA IV ook ontzettend grappig. Toevallige passanten gooien bizarre verwensingen naar je hoofd en bij de maffiabazen die je gedurende het spel ontmoet zit duidelijk een steekje los. Zet de radio aan en je kunt kiezen uit 18 radiostations, met goeie muziek, hyperactieve talkshows en krankzinnige commercials. Bijvoorbeeld de Budweiserparodie Pißwasser (‘piswater’). Of ga naar je

Alle woorden uit de lijst staan kriskras (dus ook van rechts naar links, diagonaal of van onder naar boven) verborgen in het veld met letters. Als je met alle woorden uit de lijst het letterveld hebt doorgestreept vormen de overgebleven letters in de leesrichting de de twee woorden die de oplossing van deze puzzel vormen.

appartement en kijk naar een van de tvzenders met grappige programma’s. Bijvoorbeeld over de streken van extreem rijke mensen.

5

GTA IV IS EEN ZEER GEAVANCEERD STUKJE TECHNIEK

Wil je GTA IV spelen, dan heb je een Xbox 360 of een PlayStation 3 nodig. Een PS2 of Wii volstaat niet. Mogelijk verschijnt er in de toekomst een pc-versie, maar daar heb je dan een zware machine voor nodig. Dit komt door de Rage-technologie, die de uitgestrekte, gedetailleerde omgevingen mogelijk maakt, alsmede de vloeiende animaties en beeldeffecten. Dat vergt het uiterste van de hardware.

Handbike Cursus Hoorn Beroep Opleiding Tin Lassen Games Flowmeter CAD Amfibi Natwerk Abacus theater Training Werk OOM Tool Boor Lood Bot Bouw

D

G

N

I

D

I

E

L

P

O

H

A

A

M

F

I

B

I

O

O

R

A

C

P

L

L

B

E

O

E

E

O

N

T

O

H

O

O

R

N

T

C

I

D

R

D

O

W

U

O

A

G

U

I

B

A

B

N

M

W

E

T

A

R

N

I

I

O

G

E

H

P

W

M

S

E

K

N

O

O

T

I

N

E

E

U

S

E

I

R

N

E

T

W

R

S

S

S

I

N

W

E

R

K

K

K

K

E

A

L

G

I

N

A

B

A

C

U

S

L

G

DE PRIJSWINNAARS VAN DE VOORJAARSPUZZEL: Xbox 360: Tiny Jegerings uit Eindhoven Rolmaat: Marjan Spanjer uit Mijdrecht, Patrick Bosma uit Munein, Christian Hoogendijk uit Lekkerkerk, George Eenling uit Nieuw Roden, Alfons Wagener uit Aalten Maglite: Arina Bloos uit Nunspeet, Rob Dingler uit Goirle, E. van Dijk uit Tholen, Clasien Andela uit Workum, J.G.C.M. Aben uit Vierlingsbeek, Erik Huybregts uit Bladel, Jos Peters uit Katwijk NB, Henri Kroon uit ‘t Harde, H. Breebaart uit Noordbeemster, A. van Brugge uit Wervershoof

38



39

De werkdag van: Barbara Oud

HANG- EN SLUITWERK NAAM: BARBARA OUD LEEFTIJD: 36 BEROEP: VERKOOP ONDERSTEUNING BIJ SIERRA INSTRUMENTS IN EGMOND A/D HOEF PRIVÉ: GETROUWD, TWEE DOCHTERS SIERRA INSTRUMENTS MAAKT APPARATUUR OM DE HOEVEELHEID DOORSTROMING VAN GASSEN EN VLOEISTOFFEN TE METEN VOOR ZOWEL INDUSTRIËLE ALS LABORATORIUM TOEPASSINGEN

» WWW.SIERRAINSTRUMENTS.COM

Techniek is me met de paplepel ingegoten

‘

‘Negen jaar geleden bracht de liefde me naar Nederland. Ik kom uit Polen maar ben getrouwd met een Nederlandse man. Zo snel als ik kon heb ik de Nederlandse taal geleerd. Via een uitzendbureau kwam ik bij Sierra Instruments terecht. Sierra is een Amerikaans bedrijf en bij onze vestiging in Egmond werken twaalf mensen. We maken hier apparaten die de doorstroming meten van gassen en vloeistoffen. Dat klinkt specialistisch, en dat is het ook. Om je een idee te geven: Volkswagen en Porsche test met onze flowmeters bepaalde onderdelen en Heineken meet er de CO2 mee. OLA gebruikt de apparaten bij het injecteren van lucht als ze ijs maken, de Gasunie test er gasapplicaties mee en ga zo maar door.

Uitvinders We houden ons hier graag bezig met de ontwikkeling en engineering. De focus ligt hier echt op techniek en niet op commercie. We hebben onze verkoopafdeling heel

bewust buiten de deur, we werken met lokale vertegenwoordigers. Tegelijkertijd is het contact met klanten heel belangrijk, omdat we zulke op maat gesneden toepassingen maken. Die klantrelatie moet dus wel echt goed zijn. En dat is mijn werk. Ik begeleid orders, zorg voor de logistiek en probeer de vaak complexe situatie bij een klant te vertalen naar een maatwerk oplossing. En dat is leuk werk, sommige klanten ken ik al jaren. Je bouwt vaak een heel goede relatie op. Ik heb in Polen een tijdje scheikunde gestudeerd en die basiskennis komt me nu goed van pas. En met een technische vader en twee technische broers is de techniek me eigenlijk met de paplepel ingegoten. En elke dag

leer ik nog nieuwe dingen, dat maakt het werk interessant.

Internationaal Sierra is een kleine organisatie maar we opereren internationaal. Hier vanuit Egmond a/d Hoef leveren we verkoopondersteuning aan Afrika, het Midden-Oosten, een deel van Azië en Europa. En zelfs in ons kleine team zitten collega’s uit Singapore, Amerika, Engeland, Zwitserland en natuurlijk Polen! Het is een heel erg leuk team, en de werksfeer is prima. De mensen die hier werken hebben echt een passie voor techniek en we voelen ons allemaal verantwoordelijk. Eigenlijk is dit bedrijf een soort familie.’

’

HELP! IK ZOEK EEN OPLEIDING Eerste Hulp bij Ontwikkeling op www.oom.nl

I

n drie muisklikken weten wat je moet doen om jezelf verder te ontwikkelen? Dat kan nu met de zogenaamde opleidingswegwijzer Eerste Hulp bij Ontwikkeling (EHBO) op www.oom.nl. De ontwikkelingen gaan razendsnel, ook in de metaal. En dus moet je jezelf goed blijven ontwikkelen. Of, vanuit het bedrijf geredeneerd: je werknemers de kans te geven zich zo goed mogelijk te ontwikkelen en bij te scholen. Soms is het lastig erachter te komen hoe je dat het beste kunt doen. Informatie genoeg, maar hoe vind je nou die informatie voor jouw


hetzelfde: veranderingen in de organisatie, klantvragen of nieuwe medewerkers? De beslisboom brengt je in drie muisklikken bij die tips waarmee je meteen aan de slag kunt. Het goede telefoonnummer voor scholingsadvies, bijvoorbeeld. Of een overzicht van de bijdrageregelingen van OOM. Je hoeft dus niet meer te zoeken naar die speld in de hooiberg. Zelf zoeken kan natuurlijk nog wel. Gewoon op de button ‘Direct naar Tips’ klikken. Dan krijg je alle tips netjes op een rijtje. www.oom.nl

‘De drempel is gewoon lager’ Al eerder schreven we over het experiment met de ‘Werknemersvertegenwoordiger Scholing’: getrainde leden van FNV Bondgenoten die op de werkvloer hun collega’s informeren over scholing en hen daarin ook stimuleren. De eerste groep is nu met succes aan de slag gegaan. Frans Smeenk en Hilde ter Doest vertellen over de eerste ervaringen. “Mensen met vragen over scholing stappen niet zo makkelijk naar de baas maar kloppen wel bij mij aan.” zegt Frans Smeenk, CNCdraaier bij Knobbe Metal Industry in Hengelo. “Ik fungeer daardoor als een schakel tussen

de medewerkers en het management.”

Enthousiasme Bij Knobbe Metal Industry werken 30 mensen. Sinds Frans Smeenk tot Werknemersvertegenwoordiger Scholing is opgeleid is circa de helft van zijn collega’s begonnen met een opleiding. De bedrijfsleiding is blij met het initiatief van FNV Bondgenoten om met het experiment werknemersvertegenwoordiger scholing te starten. “Ik merk dat er veel meer aanvragen tot scholing komen”, zegt Jan Lammers, directeur bij Knobbe. “Voor ons als bedrijf is het heel prettig dat er zoveel animo is. De ontwikkelingen in de techniek gaan snel en het is zaak dat onze

mensen bij blijven. Wij zijn heel erg tevreden met de resultaten van dit experiment.”

Sneeuwbaleffect Hilde ter Doest is adviseur in het A&Oteam Metaal van FNV Bondgenoten en coördineert het experiment. “Er zijn nu tien Werknemersvertegenwoordigers Scholing”, vertelt zij. “Mensen laten zich nu eenmaal liever informeren en stimuleren door een collega dan door de baas. Je ziet dat het een sneeuwbaleffect heeft; als één collega aan een opleiding of cursus gaat beginnen, dan volgen er meestal meer. Er ontstaat een positief opleidingsklimaat in zo’n bedrijf. Dat is pure winst.”

Voldoening Ook voor Frans Smeenk is de respons die hij krijgt van collega’s onverwacht. “Ik had het idee dat er best wat te verbeteren binnen ons bedrijf. Maar dat iedereen zo enthousiast zou zijn, had ik niet verwacht. Het geeft mij voldoening om collega’s op weg te helpen. Op mij heeft het ook een goed effect; binnenkort start ik ook zelf met een cursus.”

» ‘Focus ligt hier op techniek, maar de klantrelatie is wel heel erg belangrijk’ «

Ook aan de slag als Werknemersvertegenwoordiger Scholing?

Hilde ter Doest en Frans Smeenk

40

specifieke interesse en behoefte? Dat is vaak zo veel gedoe, dat je er niet eens aan begint. EHBO van OOM maakt daar een einde aan. Of je als werknemer nu wilt weten hoe je het beste kunt praten met je baas, hoe je moet omgaan met nieuwe taken, een nieuwe functie of nieuwe machines: EHBO brengt je in drie stappen bij die tips die precies van toepassing zijn op jouw situatie. Bij tips voor het voeren van een goed gesprek bijvoorbeeld. Bij de cursuscatalogus, waar je een opleiding kunt vinden die bij je past. Of hoe je een Ervaringscertificaat kunt halen. Voor werkgevers geldt natuurlijk precies

Hebt u ook interesse om als Werknemersvertegenwoordiger Scholing aan de slag te gaan in uw bedrijf? Wilt u meer weten over wat het precies inhoudt? Neem dan contact op met Hilde ter Doest, via [email protected] of bel 0900-9690 (lokaal tarief)


41

HANG- EN SLUITWERK

OOM INFO

Waar vind ik mijn regiomanager? De regiomanager vertegenwoordigt OOM in de regio. U kunt bij hem of haar terecht met al uw vragen over opleidingen en ontwikkeling Friesland, Groningen, Drenthe

Midden- en Oost-Brabant

Michiel Jansen // mobiel 06 - 537 624 17 e-mail: [email protected]

Marcellino Kat // mobiel 06 – 519 908 35 e-mail: [email protected]

Overijssel en de Noordoostpolder

Zeeland en West-Brabant

Jan Abbing // mobiel 06 - 51 990 828 e-mail: [email protected]

Jet Ruiter // mobiel 06 - 519 90 833 e-mail: [email protected]

Utrecht, het Gooi, Flevoland, Veluwe

Rijnmond

Evert Polhoud // mobiel 06 - 519 916 59 e-mail: [email protected]

Houria Belkhadda // mobiel 06 – 304 129 83 e-mail: [email protected]

Gelderland

Rijnstreek en Haaglanden

Johan-Peter Leeuwenburg // mobiel 06 – 533 661 48 e-mail: [email protected]

Etienne Oldeman // mobiel 06 – 304 112 11 e-mail: [email protected]

Limburg

Noord-Holland m.u.v. het Gooi

Patricia Storms // mobiel 06 – 209 568 03 e-mail: [email protected]

Anton Verlaan // mobiel 06 – 519 908 30 e-mail: [email protected]

i

Veelgestelde vragen aan OOM OOM Postbus 15, 2390 AA Hazerswoude-dorp tel 0172 – 52 15 00 fax 0172 – 52 15 77 e-mail [email protected] website www.oom.nl

Voor welke cursussen of opleidingen mag de Persoonlijke Trainings Toelage allemaal ingezet worden? Gezien het enorme opleidingsaanbod en de wensen van werknemers kan OOM dit niet vooraf bepalen. Het gaat erom dat de werkgever en de werknemer gezamenlijk overeenstemming bereiken over het belang van het volgen van een opleiding.

Kan de BTW op een cursus/opleiding ook betaald worden van PersoonlijkeTrainingsToelage? Nee, aangezien de betaling om fiscale redenen via de werkgever loopt en deze de BTW kan terugvorderen, wordt alleen het “kale” bedrag van de opleidingskosten(ex BTW) van de Persoonlijke Trainings Toelage afgeschreven.

Kunnen cursussen/opleidingen die in het buitenland gevolgd worden ook uit de Persoonlijke Trainings Toelage betaald worden? Ja, dat kan als ook aan de overige voorwaarden (POP, dialoog, factuur) voldaan wordt.

Kunnen rijbewijzen vergoed worden uit de Persoonlijke Training Toelage? Ja, rijbewijzen vanaf BE, let op: niet de rijbewijzen A en B, worden vergoed uit de Persoonlijke Trainings Toelage. De rijbewijzen die vergoed worden zijn: BE, C, CE, C1, C1E, D, DE, D1, D1E

Kunnen reiskosten, overblijfkosten, verletkosten etc. uit de PersoonlijkeTrainingsToelage vergoed worden? Nee, de Persoonlijke Trainings Toelage is uitsluitend bedoeld voor de directe kosten van de opleiding.

Kan de Persoonlijke Trainings Toelage van een werknemer overgedragen worden aan een andere werknemer in het bedrijf? Nee, het budget is aan een individuele werknemer gebonden en is niet overdraagbaar.

AGENDA 26 en 27 augustus Onderwijsbeurs, Groningen 8 t/m 10 oktober 2008 Studiebeurs Jaarbeurs Utrecht 15 t/m 22 oktober 2008 Wetenweek, Landelijk 11 novenmber 2008 Vliegende Hollanders 2008 Science & Technology summit Amsterdam Najaar 2008 OOM Startersdagen info: www.oom.nl

Hbo studie? Ook hiervoor geeft OOM subsidie Wist u dat OOM sinds cursusjaar 2007/2008 ook HBO opleidingen subsidieert? OOM vindt het belangrijk dat MBO’ers door kunnen leren in hun vakgebied. Het was altijd al mogelijk om een cursus op HBO niveau te volgen en daar subsidie op aan te vragen via de bijscholingsregeling. Vanaf 1 januari 2008 vraagt u via de Persoonlijke TrainingsToelage een subsidie aan voor een cursus of een deelprogramma van een HBO bachelor opleiding. Voor de duidelijkheid: alle MBO en HBO opleidingen die leiden tot een diploma vallen onder de subsidie van de LeerWerk Bijdrage. Voor alle onderdelen van MBO of HBO diplomaprogramma’s waarvoor u een certificaat kunt behalen, vraagt u subsidie aan op uw Persoonlijke TrainingsToelage.

Intervisieclub Limburg

LEREN VAN ELKAAR EN ANDEREN

W

erken met machines is iets heel anders dan werken met mensen. En ook werken met mensen is lang niet altijd even makkelijk, of het nu om werknemers of om klanten gaat. Hoe selecteer je de juiste mensen? Hoe ga je om met weerstand van je personeel tegen veranderingen? Hoe motiveer je mensen? De praktijk wijst uit dat jonge ondernemers in de metaal eigenlijk allemaal tegen dezelfde problemen oplopen. Daarom initieerde OOM-regiomanager Patricia Storms in Zuid-Limburg samen met een collega van Kenteq een unieke intervisieclub. Vier keer per jaar komen tien ondernemers bijeen om te leren van elkaar én van deskundigen die zij zelf uitnodigen. “De

deelnemers beslissen zelf wat ze willen weten en wat ze willen doen,” vertelt Storms. “Dat is soms best lastig, maar ze doen het wel. Het

REGIOMANAGER PATRICIA STORMS: ‘DE DEELNEMERS MOETEN ECHT VAN ELKAAR LEREN, ZODAT HET EEN COMBINATIE BLIJFT VAN NETWERKEN EN VOORLICHTEN.’ uitgangspunt is dat ze elkaar leren kennen, dat ze door elkaar inspiratie opdoen en zo eerder kansen zien en benutten. Niet alleen op

Gezocht: vrouwen met een

technisch beroep in de metaalbewerking Ben je lasser, productontwikkelaar, technisch tekenaar, manager bedrijfsbureau óf heb je een andere technische functie na je afgeronde MBO, HBO of universitaire opleiding? Wil je meisjes in het voortgezet onderwijs laten zien hoe interessant en breed je vakgebied is? Meld je dan aan bij www. Spiegelbeeld.net. Spiegelbeeld is dé online database met vakvrouwen en vrouwelijke professionals met een bèta, techniek of ICT opleiding, waarin ook jij als Femme Metaal van harte welkom bent! Hoe meldt je je aan? Ga naar www.spiegelbeeld.net voor meer informatie en aanmelding. Je kunt zelf aangeven voor welke voorlichtingsactiviteiten jij jezelf beschikbaar stelt. Wat wordt er van je verwacht? Je ontvangt ruim van te voren bericht over activiteiten in jouw regio. Als je hier aan mee wilt werken, word je verder bijgepraat.

ervaringen in het onderwijs op. Daarnaast krijg je contacten met andere vakvrouwen en technische professionals in jouw regio en/of vakgebied. Spiegelbeeld is een project van de VHTO, Landelijk expertisebureau meisjes/vrouwen en bèta/techniek. Meer informatie via [email protected] of 020 6521295. Spiegelbeeld wordt financieel ondersteund door OOM.

het gebied van personeel, maar bijvoorbeeld ook op het terrein van marktverkenning.” Het project is een bijzondere pilot: groter dan die tien deelnemers zal het in Limburg niet worden: “De kleinschaligheid is prettig, men praat makkelijk. Want dat moet natuurlijk steeds in de gaten worden houden: dat de bijeenkomsten meer zijn dan elkaar even spreken tijdens een borrel. De deelnemers moeten echt van elkaar leren, zodat het een combinatie blijft van netwerken en voorlichten,” aldus Patricia Storms. Aan het eind van het jaar, als er vier bijeenkomsten zijn geweest, zal de intervisieclub worden geëvalueerd. Dan zal ook blijken of het initiatief wordt uitgebreid naar andere regio’s.

Mkb-metaal heeft meer vertrouwen in de economie Ondanks berichten over een mogelijke afname van de economische groei en een teruglopend consumentenvertrouwen in Nederland, heeft het mkb-metaal meer vertrouwen in de economie dan een half jaar geleden. Waar een jaar geleden een enorme groeipiek met spectaculair optimisme bij ondernemers te zien was en een halfjaar geleden een kentering leek op te treden, zet de groei van het mkb-metaal nu weer door. Zo is de waardering van de huidige orderpositie binnen- en buitenland positiever dan zes maanden terug, is de investeringsverwachting hoog en het vacatureprobleem groter dan ooit. Dit zijn de belangrijkste conclusies uit de Economische Barometer - een onderzoek onder 1500 leden van de Koninklijke Metaalunie. Groei aantal vacatures groot probleem Het grootste probleem in het mkb-metaal zit bij het verkrijgen van goed geschoold personeel. Het aantal bedrijven met openstaande vacatures is opnieuw toegenomen. Voor het eerst geeft meer dan de helft van de bedrijven (55%) aan dat minimaal één vacature openstaat.

Wat krijg je terug voor je medewerking? Deze activiteiten leveren je goede en leuke bron: Koninklijke Metaalunie

42



43

‘Met de juiste techniek word je nog beter’

00 01v.5 oor

ers werknem in de metaal!

en

Foppe de Haan weet als trainer hoe je door je techniek te trainen meer uit jezelf haalt. Dat geldt voor voetballers maar ook voor werknemers in de metaal. Met een interessante training of cursus word je nog beter in je vak en wordt je werk een stuk leuker. Meer informatie, zoals een overzicht van de trainingen en hoe de toelage is aan te vragen? Kijk op www.oom.nl.

01.o8r h0u0 n

vo ers! v e g k r e w

TRAIN JE TECHNIEK

daar word je altijd beter van

Metaalkunstenaar. De creaties van Jan Wessels DE TECHNIEK VAN MARIAN MUDDER

Recommend Documents