De zeven werelden van de techniek De zeven werelden van de techniek.................................. 3
Wereld 4: Mobiliteit & Ruimte........................................... 18 Focus: De consultant verkeer........................................... 20
Wereld 1: Water, Energie & Natuur...................................4 Focus: De HTS Algemene Operationele Techniek. .......6
Hollandsch Glorie: De Fietsfabriek................................. 22
Wereld 2: Voeding & Vitaliteit.............................................. 8 Focus: De levensmiddelentechnoloog........................... 10
Wereld 5: Lifestyle & Design............................................. 24 Focus: De industrieel productontwerper...................... 26
Technische Hoogstandjes................................................... 12 Profielkeuze!........................................................................... 13
Wereld 6: Market & Money................................................. 28 Focus: De functioneel ontwerpster................................. 30
Wereld 3: Mens & Medisch................................................ 14 Focus: De stralingsdeskundige........................................ 16
Wereld 7: Science & Exploration...................................... 32 Focus: Werken in het lab.................................................... 34
Colofon Redactie:
Annelies van der Leeuw Marieke Mulder Vormgeving: Us Media (© 2009) usmedia.nl
2
Dit is een uitgave van Stichting Techniek Talent.nu techniektalent.nu youtech.nl
Postbus 416 3440 AK Woerden 0348 437309
[email protected]
Benieuwd of een technische studie misschien wat voor je is? Sta je voor je profielkeuze en ben je benieuwd wat je met “Natuur & Techniek” of “Natuur & Gezondheid” kunt? Techniek Talent laat je in dit boekje graag iets meer zien van de uitdagende mogelijkheden die er liggen in de techniek! Techniek is uitdagend en spannend en met de keuze voor deze sector kun je bovendien alle kanten op! Je kunt bijvoorbeeld wereldwijd werken of je ontwikkelen binnen adviesfuncties. Maar denk ook aan ontwerp en constructie, onderzoek en ontwikkeling, planning en coördinatie. Ook zijn er commerciële en managementbanen te vinden waarvoor een technische achtergrond ontzettend belangrijk is.
»»De zeven werelden van de techniek Techniek is overal aanwezig. Vaak realiseren we ons niet eens hoeveel techniek er zit in de dingen waar we dagelijks gebruik van maken. En niet alleen de auto en de tv! Ook bij de ontwikkeling van websites, je pinpas en je voedsel komt een behoorlijk staaltje techniek kijken. In dit boekje zetten wij de zeven verschillende werelden van de techniek voor je uiteen. Op deze manier krijg je een idee welke mogelijkheden de techniek biedt en hoeveel verschillende richtingen je ermee op kunt. De wereld van techniek biedt alles: voor onderzoekers, creatievelingen, sleutelaars en carrièrejagers. Per wereld krijg je ideeën over de verschillende opleidingen en beroepen die hierbij horen. Daarnaast staan er interviews in met mensen die in deze sector studeren of aan het werk zijn: de technische helden zelf!
3
wereld 1. Water, Energie & Natuur
Water, Energie & Natuur
Met deze wereld heb je elke dag te maken. Van het water dat uit de kraan komt tot de Deltawerken en van de stroom uit het stopcontact tot een compleet windmolenpark!
»»Aquatische Ecotechnologie
»»Installatietechnologie
Hier leer je alles over het milieu, zoals vraagstukken rond schone energie, afname van biodiversiteit en de gevolgen van opwarming van de aarde. Denk ook aan energiebronnen, waterkwaliteit en natuurgebieden.
Energiezuinige installaties en voorzieningen in gebouwen worden ontworpen zodat mensen aangenaam en duurzaam kunnen wonen en werken. Je besteedt aandacht aan de toepassing van duurzame energiesystemen zoals warmtepompen, warmteopslag en zonne-energie.
Omdat we grotendeels onder de zeespiegel wonen is de kans groot dat jouw droge voeten mogelijk gemaakt worden door techniek. Waterkeringen, dijken en sluizen voorkomen allemaal dat ons lage landje onder water loopt. Deze wereld is bovendien bijna letterlijk ‘hot’. Klimaatverandering staat hoog op de agenda. De mensen die werken in deze wereld zoeken daarom naar oplossingen voor schonere energie. Windmolens, zonnepanelen, de isolatie van huizen en gebouwen, aardwarmtecentrales, maar ook het ontwikkelen van manieren om zuiniger om te springen met gas en olie. Er is volop werk te vinden in de wereld van Water, Energie & Natuur. Deze wereld biedt volop afwisseling, uitdaging, vrijheid… en natuurlijk toekomstperspectief! 4
Beroepen: Aan de slag!
Beroepen: adviseur bij een civieltechnisch of milieutechnisch adviesbureau, energietechnoloog
Beroepen: ontwerper installatiesystemen of ontwerper bij een adviesbureau
»» Civiele Techniek Alles wat te maken heeft met weg- en waterbouw behoort tot de inhoud deze studie. Civiele Techniek gaat over het bouwen van wegen en waterbouwconstructies. Maar het gaat ook over het boren van een tunnel voor de Hogesnelheidslijn, het oplossen van het fileprobleem en het maken van plannen voor waterbeheer. Ruimtelijk inzicht is belangrijk! Beroepen: ontwerper, opzichter, milieu-inspecteur
5
Water, Energie & Natuur
Focus: De HTS Algemene Operationele Techniek »»Waar kennen we IHC Merwede van?
»»Wat is cool aan je werk?
Wij bouwen baggerschepen. Deze zuigen het zand op van de zeebodem en spuiten het vervolgens ergens anders weer neer. Zo krijg je een kunstmatig eiland. Een goed voorbeeld is de eilandengroep in Dubai, in de vorm van een palmboom en de wereld. Maar ook in Nederland houden baggeraars de stranden op pijl en zijn ze bezig met de Tweede Maasvlakte.
Het reizen! Onze schepen liggen over de hele wereld. Zo heb ik in Dubai gewerkt en in Nigeria. Dat is wel even wennen: ze werken daar echt anders dan in Nederland. En soms moet je ontzettend innovatief zijn om dingen op te lossen, want er is lang niet altijd het juiste gereedschap aanwezig, of de juiste machines. Maar dat is ook wel weer de uitdaging! En als je open staat voor nieuwe mensen en nieuwe dingen, maak je ontzettend veel mee in zo’n andere omgeving.
»» Hoe zien je werkdagen eruit? Baggerschepen slijten ontzettend snel. Je pompt immers de hele dag water met zand langs je materiaal, dat werkt als schuurpapier. Er gaat dus wel eens wat kapot! De uitdaging zit ‘m dan ook in het bedenken van oplossingen die zorgen dat het zo lang mogelijk heel blijft. En dat is soms best wel lastig…
Joost-Jan Dingemans (28) Opleiding: Beroep: 6
HTS Algemene Operationele Techniek in Utrecht Manager servicecenter west Afrika bij IHC Merwede
"De HTS is heel breed: je leert de basis zodat je weet waarover je het hebt in je werk. En dat is wel nodig in mijn baan."
In opdracht van de klant los ik problemen op bij onze schepen. Als er iets stuk gaat, moet ik zorgen dat het gerepareerd wordt. De ene keer doe je dat zelf, de andere keer zoek je een oplossing samen met een ander bedrijf.
Daarnaast doe ik inspecties en de inkoop & verkoop van onderdelen. Eigenlijk ben je een soort projectleider: je doet van alles om te zorgen dat je schepen blijven varen en door kunnen gaan met baggeren!
»»Waarom baggerschepen? Het mooie aan baggeren is dat je te maken hebt met alle vormen van techniek: de pijpen en pompen zijn bijvoorbeeld echt lompe stalen constructies. Maar die pompen worden wel weer aangestuurd door de nieuwste hightech computers die je ook moet kunnen begrijpen. Dit maakt je werk wel afwisselend. Daarnaast is de baggerwereld erg leuk om in te werken: een cowboymarkt, niet zo strak en vooral gericht op het regelen van dingen.
»»En hoe technisch moet je zijn? Je moet er wel wat vanaf weten, je werkt immers met techniek. Het is daarom wel goed als je verstand hebt van je eigen materiaal. De HTS is heel breed: je leert de basis zodat je weet waarover je het hebt in je werk. En dat is wel nodig in mijn baan.
Weten welke wereld bij jou past? Check dan youtech.nl/test 7
wereld 2. voeding & vitaliteit
Voeding & Vitaliteit
Als jij gezondheid, voeding en sport belangrijk vindt, dan is deze wereld helemaal geschikt voor jou!
»»Health & Food
»»Bedrijfskunde & Agribusiness
Elke dag hoor of lees je er wel over: gezonde voeding is heel belangrijk voor een gezond lichaam. Dat wordt door steeds meer mensen onderstreept. Niet alleen de regering probeert dit probleem aan te pakken, ook de industrie haakt er vol op in. Denk bijvoorbeeld aan het ‘Ik-kies-bewust-label’. Maar het is niet gemakkelijk om voedsel te maken dat niet alleen gezond, maar ook nog steeds lekker is. Daar heb je specialisten voor nodig!
De agrarische sector is altijd in beweging. Nieuwe producten en methoden komen regelmatig op de makt. Problemen rondom voedselveiligheid, technologische ontwikkelingen, duurzaam ondernemen, CO2-uitstoot en belasting van het milieu zijn maar een paar van de uitdagingen waar deze sector voor staat.
Vraag jij je wel eens af wie de nieuwe smaakvarianten van je favoriete chips bedenkt? Of waarom vla eigenlijk naar vanille smaakt? Of wat die waslijst aan ingrediënten op een pakje kauwgom eigenlijk inhoudt? Een voedingsmiddelentechnoloog geeft antwoord op dit soort vragen. In toenemende mate komen er technische aspecten kijken bij de productie van onze voeding; of het nou gaat om ons eten zelf, om de verpakking of om de logistiek. Je krijgt inzicht in het hele proces van productie tot en met levering. Je gaat bijvoorbeeld aan de slag als productontwikkelaar of kwaliteitsmanager in het bedrijfsleven of bij een onderzoeksinstituut. Naast voeding kun jij je in deze wereld ook bezighouden met de gezondheid van mensen. Daarbij zijn sport en beweging van essentieel belang. Als bewegingstechnoloog ontwikkel je hulpmiddelen voor mensen die moeite hebben met bewegen. Zo kun je bijvoorbeeld werken aan een nieuwe rolstoel! 8
Beroepen: Aan de slag!
Beroepen: projectontwikkelaar, voorlichter, beleidsmedewerker
»»Bewegingstechnologie Beroepen: onderzoeker, productontwikkelaar, voorlichter
In deze opleiding staat de bewegende mens centraal. Je bedenkt hulpmiddelen voor de bewegingsproblemen van mensen. Niet alleen voor mensen met een lichamelijke beperking, maar ook voor gezonde personen, zoals (top)sporters. Je volgt medische en technische vakken, maar ook ondersteunende vakken zoals presentatietechniek, management en onderzoekstechnieken. Beroepen: bewegingstechnoloog voor het bedrijfsleven, de sport of de gezondheidszorg 9
Voeding & Vitaliteit
Focus: De Levensmiddelentechnoloog
"Tijdens het project heb ik in twee fabrieken leiding gegeven aan een internationaal innovatieteam. Dit was een enorme ervaring!"
»»Vertel eens iets over je baan?
»»Wat vind je leuk aan je werk?
Ik ben na mijn studie op uitzendbasis bij Nestlé gaan werken en kwam vervolgens bij de afdeling kwaliteitsverzekering terecht. Ik ben eindverantwoordelijk voor voedselveiligheid, de wettelijke regels en de voedselkwaliteit voor de producten die Nestlé in Nederland op de markt brengt. Naast het aansturen van de afdeling en het vertalen van het beleid, houd ik me onder andere bezig met het coördineren van kwaliteitsproblemen, wetgevingszaken en de periodieke controle bij Nestlé leveranciers.
Met heel veel mensen van verschillende afdelingen werken in een internationale omgeving. Ook vind ik het leuk dat geen dag hetzelfde is. Ik mocht bijvoorbeeld meedoen aan een project in Zuid-Afrika. Tijdens het project heb ik in twee fabrieken leiding gegeven aan een internationaal innovatieteam. Dit was een enorme ervaring!
Weten welke wereld bij jou past? Check dan youtech.nl/test
»» Gebruik je nog veel van je studie in je werk?
Klaas Cuperus (37) Opleiding: Beroep: 10
Levensmiddelentechnologie, Hogeschool Bolsward Regulatory affairs & quality assurance bij Nestlé Benelux in Amsterdam
Regelmatig maak ik nog gebruik van microbiologische kennis en het maken van analyses. Dit helpt mij bijvoorbeeld bij het werken met gekoelde producten of bij discussies met marketing over het interpreteren van een marktonderzoek.
»» Een standaard werkdag: Het interessante aan mijn baan is dat je van tevoren niet weet hoe de dag gaat verlopen. Ik stuur een kleine afdeling aan en ben veel betrokken bij de dagelijkse zaken die opgelost moeten worden. Naast geplande
afspraken en het afhandelen van e-mails, ben ik bij verschillende processen betrokken. Bijvoorbeeld bij een marketingoverleg voor de introductie van een nieuw product of samen met de afdeling consumentenservice bij het analyseren van klachten. Op het moment dat er een probleem is, kan het zijn dat de agenda omgezet moet worden en de dag anders verloopt dan verwacht!
»»Welke persoonlijke eigenschappen zijn in je werk belangrijk? Als je je bezighoudt met het verbeteren van producten voor consumenten moet je flexibel, vasthoudend, proactief en een teamplayer zijn.
11
Technische hoogstandjes
Profielkeuze!
2020 En jij?
Natuur & Gezondheid:
1946 Computer
2007 iPhone 1950 De pil
1998 Google
facts! wist je dat...
1953 D.N.A.
1989 Internet 1989 Gameboy
1923 T.V.
»»Natuur & Gezondheid of Natuur & Techniek?
1953 Deltawerken 1969 Maanlanding
1914 Beha 1914 Stoplicht 1879 Gloeilamp
12
...30% van de HAVO-meiden voor een bèta profiel gaat?
Ben je goed in natuurkunde, scheikunde, wiskunde en biologie? Dan is de kans groot dat je in het derde jaar van de middelbare school gaat kiezen voor het profiel Natuur & Gezondheid of Natuur & Techniek. Deze profielen geven je toegang tot vrijwel alle technische, medische en biologische studies. Belangrijk om rekening mee te houden als je later dierwetenschapper of ingenieur wilt worden. Of laborant, architect, meteoroloog, luchtverkeersleider, gamedesigner…
Verplichte vakken:
Keuzevak:
• Wiskunde A of B • Scheikunde • Biologie
• Aardrijkskunde • Natuurkunde • NLT (Natuur, Leven en Techniek)
Natuur & Techniek: Verplichte vakken:
Keuzevak:
• Wiskunde B • Scheikunde • Natuurkunde
• Biologie • Informatica • Wiskunde D • NLT
facts! wist je dat...
...bijna de helft van de HAVO-leerlingen een technisch profiel kiest?
13
wereld 3. Mens & Medisch
Mens & Medisch
Met deze wereld krijg je jaarlijks te maken. Denk maar aan de boor van je tandarts, de apparaten waarmee de opticien je ogen opmeet voor een nieuw paar lenzen of een advies wat je vraagt bij de apotheek.
»»Medisch Beeldvormende en Radio therapeutische Technieken
Lijkt het jou interessant om vanuit een technische blik een bijdrage te leveren aan de gezondheidszorg? Denk er dan eens over na om werktuigbouwkundige te worden. Daarmee leer je hoe je machines en apparaten kunt ontwikkelen, bijvoorbeeld voor gebruik in ziekenhuizen. Maar in deze wereld kun je ook onderzoek doen naar nieuwe medicijnen en behandelingstechnieken of je verdiepen in de ins & outs van röntgentechnologie. De moderne gezondheidszorg kan niet meer zonder een flinke dosis techniek. Ontwikkelingen die enkele jaren terug nog futuristisch klonken en waarvan we ons moeilijk een voorstelling konden maken, zijn inmiddels in elk ziekenhuis te vinden.
Beroepen: Aan de slag!
Je combineert medisch onderzoek met het toepassen van energiedragers -zoals röntgenstraling en echo’sbij het onderzoek en de behandeling van patiënten. Om ervoor te zorgen dat de arts een goede diagnose kan stellen, beoordeel je de technische kwaliteit van de beelden. Bovendien zet je de apparatuur klaar en test je of alles werkt! Beroepen: in het ziekenhuis op de afdeling radiologie, echografie en radiotherapie.
»»Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek Wie een bijdrage wil leveren aan gezondheid vanaf de labtafel, kan zich uitleven bij deze studie! Je onderzoekt welke ziektekiemen je in je petrischaaltje hebt en hoe je ze kunt bestrijden. Die vaardigheden kun je ook inzetten buiten de medische sector, zoals bij forensisch onderzoek. Beroepen: onderzoeker bij het ziekenhuis, de industrie en de overheid
»»Industrieel Product Ontwerpen De lage instap van een stadsbus, een lichtgewicht rolstoel en nieuwe instrumenten voor het ziekenhuis: ze worden allemaal bedacht door industrieel productontwerpers. Daarbij draait het om de balans tussen tijd en geld, kwaliteit en kosten en innovatie en traditie. En creativiteit natuurlijk!
»» Optometrie Tijdens deze studie leer je alles over de gezondheid en het functioneren van de ogen. Je leert het oog onderzoeken op ziekten en afwijkingen, hoe je de juiste diagnose stelt en bepaalt wat de beste behandeling en/of het beste hulpmiddel is.
Beroepen: ontwerper, adviseur Beroepen: (zelfstandig) opticien, onderzoeker
14
15
"Ik wil graag nog ervaring opdoen bij ziekenhuizen en kerncentrales zodat ik verder kan groeien op het gebied van stralingsveiligheid."
Mens & Medisch
Focus: De Stralingsdeskundige »»Waarom is je opleiding zo geweldig?
»»Wat doet een stralingsdeskundige?
Technische Natuurkunde was de meest brede en voor mij meest uitdagende opleiding: daarom heb ik hier na de HAVO voor gekozen. Vooral de practica (proefjes en projecten) vond ik erg leuk. In het begin van de studie werd er veel theorie gegeven, dit was leerzaam maar soms ook wel stoffig. Hoe verder ik kwam, hoe leuker het werd. De proefjes veranderden in praktijkgerichte opdrachten waarin we veel vrijheid kregen.
Een stralingsdeskundige is verantwoordelijk voor het veilig omgaan met radioactieve stoffen en röntgentoestellen. Zelf voer ik het toezicht op deze stralingsdeskundige uit. Dit betekent dat ik geregeld bij de mensen langskom en controleer of zij zich aan de regels houden, maar ook of de locatie wel voldoet en de mensen er prettig en veilig werken.
Tijdens mijn studie hebben ze mij heel veel natuurkundige basiskennis en onderzoeksmethoden geleerd. Ik zie dit als mijn gereedschapskist: hiermee kan ik de zaken die ik op mijn werk tegenkom beter en effectiever aanpakken.
»»Wat deed je tijdens je traineeship bij SGS?
Damie van Leeuwen (29) Opleiding: Beroep: 16
HTS, Technische Natuurkunde in Delft Stralingsdeskundige bij SGS Nederland BV in Spijkenisse
Na mij studie ben ik direct bij SGS, afdeling Industrial Services begonnen aan een traineeship. Bij een traineeship leer je inzicht krijgen in de bedrijfsvoering en de werkzaamheden binnen het bedrijf. Ik heb een jaar ongeveer elke zes weken een andere functie gehad en onderzoek uitgevoerd. Zo heb ik in korte tijd heel veel ervaring en kennis opgedaan.
zijn en niet bang uitgevallen: stralingsdeskundigen werken namelijk vaak op hoogte, in kleine ruimtes en met gevaarlijke stoffen!
»» Spannendste wat je ooit hebt meegemaakt? Een radiografieteam kreeg een hoog radioactieve bron niet meer terug in de container. Mijn collega en ik hebben eerst een grote afzetting om het gebied aangebracht, zodat omstanders geen risico meer liepen. Vervolgens hebben we snel lood op de bron gegooid zodat dit de straling absorbeerde. Het eerste risico was weg: tijd voor een plan van aanpak! Want hoe krijgen we die bron weer in de container? Met een grote betonschaar hebben we de slang waar de bron in zat kapot geknipt en via een trechter in een noodcontainer laten vallen. De bron was veilig en gelukkig heeft niemand een te hoge dosis ontvangen.
»»Toekomstdromen? »»Voor wie is dit de ultieme baan? Voor mensen die houden van actie en uitdaging! Je moet verder goede communicatieve vaardigheden hebben omdat je vaak moet uitleggen wat de wetgeving is en wat het gevaar is. Verder moet je flexibel
Ik wil graag nog ervaring opdoen bij ziekenhuizen en kerncentrales zodat ik verder kan groeien op het gebied van stralingsveiligheid. Daarnaast lijkt het me geweldig om in landen als Noord-Korea te controleren of ze geen atoombom aan het maken zijn. 17
wereld 4. Mobiliteit & ruimte Bij Mobiliteit & Ruimte denk je ongetwijfeld aan reizen en vakantie! Maar denk je wel eens na over wat er achter de schermen komt kijken bij de vele kilometers die we met z’n allen afleggen per jaar?
Beroepen: Aan de slag! »»Logistiek & Technische Vervoerskunde Nederland heeft van oudsher een grote rol als vervoers- en distributieland. De Rotterdamse Haven, Schiphol en het weg- en watertransport hebben een uitstekende reputatie. Ze zijn belangrijk voor de Nederlandse economie. In deze opleiding leer je alles over logistieke processen en hoe je deze creatief, duurzaam en economisch verantwoord in de praktijk kunt brengen.
Neem Schiphol maar eens als voorbeeld; de trein brengt je tot op het vliegveld, je checkt in via een computer, je bagage verdwijnt op een lopende band, daarna ga je door controlepoortjes bij het boarden, een luchtverkeersleider zorgt ervoor dat jouw vliegtuig vanaf de juiste baan opstijgt, de meters in het vliegtuig checken de turbulentie en de piloten zorgen dat je na een paar uur weer veilig op de grond staat.
»»Bouwkunde
Zonder al deze technische zaken zouden we toch een stuk minder relaxed en comfortabel met een vliegtuig reizen!
Mooie, functionele gebouwen ontwerpen en neerzetten is niet je enige werk. Je houdt ook rekening met de omgeving en het effect van een gebouw op de
Onder deze wereld vallen trouwens nog veel meer vormen van mobiliteit. In sectoren als de scheepvaart, de autobranche, de logistiek en de spoorwegen is techniek absoluut onmisbaar. Bijvoorbeeld in het onderhouden van de infrastructuur en het spoorwegennet in Nederland. 18
Mobiliteit & Ruimte
omgeving. Daarom is het belangrijk de materialen en constructies goed te kennen. Je leert hoe je het bouwproces het beste voorbereidt, calculeert en uitvoert. Ook verdiep je je in het beheren en restaureren van gebouwen. Beroepen: tekenaar, projectleider, opzichter, technisch adviseur
Beroepen: transportcoördinator, logistiek adviseur, productieplanner
»»Automotive
facts! wist je dat...
...de opleidingen Vervoer & Logistiek, Civiele Techniek en Chemische Technologie veel kans op een baan bieden?
Je houdt je bezig met alle processen die nodig zijn om een auto of ander voertuig te ontwerpen en te produceren. Auto’s, vrachtwagens en motoren staan tegenwoordig bol van technieken om duurzamer, zuiniger, veiliger, en sneller te kunnen rijden. Aan die ontwikkelingen kun je als Automotive Engineer een bijdrage leveren. Het oplossen van de problemen met milieu, filevorming en veiligheid vraagt om jouw expertise! Beroepen: productontwikkelaar, ontwerper 19
"Ik hou me onder meer bezig met verkeerskundige analyses voor grote infrastructurele projecten."
Mobiliteit & Ruimte
Focus: De consultant verkeer »»Waar kunnen we Vialis van kennen? Vialis kom je om de 500 meter tegen. Vialis is namelijk marktleider op het gebied van Verkeersregelinstallaties, oftewel stoplichten. Maar ook op de snelwegen kom je ons vaak tegen. We leveren en onderhouden namelijk ook de borden die je op de hoogte houden over filelengte en reisduur, rijstrooksignalering en de pijl- en kruisborden boven de weg. Ook op het spoor is Vialis actief. Vrijwel alle spoorwegovergangen worden beveiligd door onze systemen.
Ik ben Junior Consultant bij de Businessunit Consultancy. Deze afdeling verzorgt advies op verschillende verkeerskundige vraagstukken. Ik hou me onder meer bezig met verkeerskundige analyses voor grote infrastructurele projecten, zoals de uitbreiding van de A15 bij Rotterdam.
»»Hoe ziet je werkdag eruit? Ik werk op verschillende locaties. Kennisuitwisseling is met name voor een consultant erg belangrijk. Voor grote projecten zit ik vaak op een projectbureau. In het geval van de A15 is dit Rotterdam.
zelfstandig bezig zijn als uit overleg met collega's of klanten. Het is een combinatie van samen tot ideeën en oplossingen komen en hier zelfstandig mee aan de slag gaan.
»»Wat maakt je werk zo leuk? De variatie van verschillende opdrachten. Het opzetten van een verkeersplan voor de werkzaamheden aan de A15 is iets heel anders dan het maken van een online model zodat bijvoorbeeld de gemeente Nijmegen de werking van haar verkeerslichten kan bekijken.
»»Moet je erg technisch zijn voor dit werk? Soms werk ik dagen achtereen aan een project, bijvoorbeeld voor het maken van een verkeerskundig model. Andere dagen werk ik op 1 dag aan verschillende projecten. Het werk bestaat zowel uit
Jop Vlaar (29) Opleiding: Beroep: 20
Civiele Techniek, HBO Rotterdam en TU Delft Junior consultant verkeer en vervoer bij Vialis in Rotterdam
Erg technisch zou ik niet willen zeggen. Ik beschouw mijzelf in ieder geval niet als erg technisch, althans niet in de zin zoals veel mensen tegen techneuten aankijken. Maar je moet de exacte vakken wel leuk vinden. Belangrijker is dat je het interessant vindt met concrete vraagstukken bezig te zijn, dat je oplossingsgericht kunt denken en goed kunt samenwerken.
»»Wat doe jij precies?
»» Omschrijf je studie in twee zinnen!
Vialis levert mobiliteit! We leveren naast alle systemen ook informatie en advies.
Alles om je heen is civiele techniek. Als niks je interesseert, is civiele techniek niks voor jou. 21
Hollandsch Glorie: De Fietsfabriek
"Word lekker ondernemer, dan komen er een hoop meer dingen bij kijken, zoals management, boekhouden en omgaan met je personeel." »»Maatschappelijke ondernemers
Nederland staat erom bekend. Ze zijn er in alle soorten en maten en bijna iedereen heeft er minstens één: de fiets. En deze miljoenen tweewielers moeten regelmatig opgeknapt worden. Er zijn dus nooit genoeg fietsenmakers. En die fietsenmakers van nu zijn niet te vergelijken met de fietsenmakers van 50 jaar geleden. Naast vakmanschap is er tegenwoordig ruimte voor innovaties, duurzaamheid en maatschappelijke betrokkenheid. Maak kennis met... De Fietsfabriek! De ‘Fietsfabriekstraat’, staat er op het bordje op de hoek van de Eerste Jacob van Campenstraat in Amsterdam. En het klopt helemaal: in deze straat zitten maar liefst 7 panden van het bedrijf. En niet alleen in de hoofdstad kennen ze De Fietsfabriek: de kleurrijke 22
stadsfietsen zijn beroemd en worden verkocht over de hele wereld. Chicago, Berlijn, Teheran… hippe ouders vervoeren hun kinderen tegenwoordig in Nederlands stoerste exportproduct: de bakfiets!
»» Ontwerpers Klopt, met de bakfiets is De Fietsfabriek begonnen. Maar het is allang niet meer het enige model dat gemaakt en verkocht wordt. Supersterke fietsen voor lange en grote mannen, een fiets met ingebouwde fietspomp in het zadel en zelfs een speciale trouwfiets om met je geliefde naar het stadhuis te rijden: de makers bedenken regelmatig nieuwe dingen om het fietsen in Nederland nóg leuker te maken. En daar hebben ze helemaal geen Willy Wortel voor in dienst. Dat doen ze lekker zelf.
Het is wel hard werken, zo’n vernieuwende en internationale onderneming draaiend houden! Maar mede-oprichter Dave Deutsch geeft aan dat het wel heel erg de moeite waard is. “Veel vakmensen beginnen voor zichzelf. Fietsenmakers dus ook. Vooral in het begin is het flink aanpakken. Succes komt je niet aanwaaien maar als je er echt voor wilt gaan dan lukt het. Maar het geeft wel aan dat je met een praktisch beroep niet alleen maar hoeft te sleutelen. Word lek ker ondernemer, dan komen er een hoop meer dingen bij kijken, zoals management, boekhouden en omgaan met je personeel.” Harde werker, die Dave. Maar niet alleen voor zichzelf. Maatschappelijk ondernemen is belangrijk tegenwoordig en daarom is enkele jaren geleden de eerste fabriek geopend in Turkije. De fabriek staat in
een klein dorpje waar de inwoners de onderdelen voor de fietsen maken. Dankzij de fabriek is er weer werk. Nu alleen nog fietspaden aanleggen en dan gaan over een tijdje ook de Turkse moeders op de bakfiets!
Quizz: hoe bèta ben jij? Check youtech.nl/test »» Opleiders De Fietsfabriek is momenteel druk bezig om een samenwerking te starten met ROC´s, om jonge mensen op te leiden tot fietsenmaker. Want dit beroep moet weer terug op de radar van jongeren komen. Dave: “Als je het leuk vindt om nieuwe dingen uit te vinden, je een beetje technisch bent en vooral probleemoplossend kunt denken ben je een ideale student. En we stomen je gelijk klaar tot ondernemer zodat je in de toekomst misschien je eigen Fietsfabriek kunt openen.”
»»Enthousiast? Kijk op fietsfabriek.nl voor meer informatie.
23
wereld 5. lifestyle & design Dit is de wereld voor creatievelingen en mensen die cultuur en design ontzettend leuk vinden! We denken er vaak niet bij na, maar praktisch alle producten die we kopen in de winkel zijn ooit door iemand ontworpen. Van theepotten tot broodroosters en van gemakkelijke leunstoelen tot de nieuwste laptops. In deze wereld is het werk veelzijdig en werken veel creatieve mensen. Je kunt werken met je handen, zoals het bewerken van goud en zilver tot sieraden. Of ingewikkelde uurwerken ontwerpen voor horloges. Maar ook bij het bouwen van decors voor een musical komt een flinke dosis techniek kijken. Creativiteit staat centraal in deze wereld. Het ontwikkelen van een internetgame, een 3Domgeving of een website behoren tot deze wereld. Het verzorgen van het licht en geluid als theatertechnicus of bij grote concerten hoort er ook bij.
Lifestyle & Design
Beroepen: Aan de slag! »»Elektrotechniek Je werkt met je handen en je hoofd aan elektronische producten en diensten. Aan nog betere mobiele telefoons, internetverbindingen en lcd-televisies. Elektrotechnici leveren een belangrijke bijdrage aan duurzame energievoorzieningen en zuinige apparaten. Je kunt aan de slag met research, ontwerpen en ontwikkelen of juist binnen een commerciële job! Beroepen: product- of softwareontwerper, ondernemer
»» Grafische Vormgeving Wie zich de kunst van het grafisch vormgeven wil eigen maken, moet naar de kunstacademie. Dat is dé plek waar je leert over ruimtelijke vormen, typografie en fotografie. Dit alles met het doel om informatie te kunnen omzetten in een visuele vorm die iedereen begrijpt. Je maakt brochures en websites, maar ook videoproducties en tentoonstellingen. Beroepen: artdirector bij een reclamebureau, vormgever, ontwerper
»» Game Development Deze creatieve informaticaopleiding is echt wat voor jou als je inventief, technisch en ondernemend bent. Je leert games en interactieve simulaties ontwerpen en bouwen voor de entertainmentindustrie en serieuze toepassingen. Als afgestudeerde hebben games voor jou geen geheimen meer. Beroepen: gameproducer, gamedesigner
»»Fashion & Management Achter de luxe en glamour van mode gaat een van de grootste en meest dynamische wereldindustrieën schuil. Bij deze studie leer je alles over textiel, collecties en productie. Maar je krijgt ook marketing, economie en internationale bedrijfsvoering. Beroepen: inkoper, productmanager
24
25
Lifestyle & Design
Focus: De industrieel product ontwerper
"Tijdens mijn studie was het heerlijk als mijn medestudenten in dikke boeken aan het blokken waren en ik een model aan het maken van was van klei!"
»» Kun je je studie omschrijven?
Deze worden -wanneer het boek klaar is- voorgelegd aan de klant. Maar er zijn ook dagen dat ik op locatie ben. Of de opdrachtgever bezoek.
De opleiding Industrieel Product Ontwerpen bestaat voor een deel uit techniek en een deel uit ontwerp en design. Alles om je heen wat door de mens is gemaakt, is door iemand ontworpen. Zelfs over het kleinste onderdeeltje is nagedacht. Denk aan het gemak, de veiligheid, milieuvriendelijkheid en het materiaal van een product. Zelfs over de geluiden die een product maakt!
Agnes Roolvink (26) Opleiding: HTS Industrieel Product Ontwerp in Zwolle Beroep: Medewerker concept & design bij InBasix, Retail en Displayperformance in Baarn 26
»»Noem de twee leukste dingen van jouw beroep. Het is afwisselend! Als je geen zin hebt om te typen kun je altijd even lekker gaan tekenen. Tijdens mijn studie was het heerlijk als mijn medestudenten in het studentenhuis in dikke boeken aan het blokken waren en ik een model aan het maken van was van klei!
Je leert bij mijn opleiding producten ontwerpen. Dit kunnen nieuwe producten zijn, maar ook verbeteringen op bestaande producten. Je moet ook technisch zijn, omdat je sommige eigenschappen van een product zelf moet uitwerken. En je moet goed kunnen samenwerken met andere technici en deze ook begrijpen.
bijvoorbeeld meer klanten komen of een klant langer voor een schap blijft staan. Als de nieuwe inrichting werkt, worden er meerdere winkels gebouwd. Bij al deze stappen ben ik betrokken. Zo zie ik een bouwput langzaam veranderen in wat wij op papier hebben ontworpen. Het is heel leuk als je je ideeën zo vorm ziet krijgen!
»» Omschrijf je baan eens?
»»Hoe ziet jouw werkdag eruit?
Op mijn visitekaartje staat “Concept en Design”. Ik hou mij bezig met het ontwerpen van winkelinrichtingen, shops of projectinrichtingen. Je start altijd met het bedenken van een concept. Daarna wordt er meestal een testwinkel gebouwd, om te kijken of er
Dat verschilt. ‘s Ochtends neem ik de mail door. Dan ga ik vaak tekenwerk doen. Dit kan 3D zijn op de computer maar ik schets ook met de hand. Ik maak van het ontwerp een boek met alle tekeningen en ideeën.
»»Welke eigenschappen zijn belangrijk in je werk? Creativiteit is heel belangrijk, soms moet je binnen een paar uur bedenken hoe iets eruit ziet. Ook moet je onderzoekend en innovatief zijn, je moet altijd naar nieuwe manieren en dingen op zoek zijn. Als je in je dagelijks leven goed om je heen kijkt, kun je dat weer toepassen in je ontwerpen.
Weten welke wereld bij jou past? Check dan youtech.nl/test 27
wereld 6. mARKET & MONEY De wereld van Market & Money gaat verder dan beurzen, zakenmannen in pak, grote geldbedragen en stress. Markten over de hele wereld worden inzichtelijk en hierdoor wordt er gestreden voor eerlijke prijzen, voor banen en cacaoplantages in derde wereld landen. Tegenwoordig is het de normaalste zaak van de wereld om niet meer naar de winkel te gaan, maar om via Marktplaats een tweedehands bank te kopen of online een pizza te bestellen. Internet heeft in korte tijd de wereld veranderd. Ook kun je nu op talloze manieren contacten onderhouden met vrienden en familie. Denk maar aan MSN, Skype, weblogs, Twitter, Hyves, Facebook. Door deze technieken kun je over de hele wereld contact hebben waardoor grenzen vervagen en de aarde ineens een stuk kleiner lijkt. Dit alles wordt mogelijk gemaakt door ICT en communicatietechnologie. In deze wereld liggen veel kansen voor ondernemende mensen, waarbij ook veel wordt samengewerkt met internationale organisaties. 28
Market & Money
Beroepen: Aan de slag! »»Technische Bedrijfskunde Tijdens deze opleiding ontwikkel je gevoel voor techniek én personeelsmanagement, marketing, logistiek, milieu, internationalisering en communicatie. Je combineert management met techniek! De technisch bedrijfskundige is de perfecte spin in het web voor een coördinerende of leidinggevende functie in een technische organisatie. Beroepen: productie- of logistiek manager, milieumanager
facts! wist je dat...
...er volop technici zijn die werken als adviseur, manager of leidinggevende binnen organisaties en bedrijven? »»Informatica Informatica is niet meer weg te denken uit onze samenleving. In de HBO opleiding informatica leer je software en informatiesystemen ontwikkelen. Tijdens je studie ben je steeds bezig met problemen oplossen. Dit doe je met behulp van software en denkwerk. Beroepen: informatieanalist, projectleider, systeemontwerper
»»Digitale Communicatie
facts! wist je dat...
...dat er binnen deze multinationale ondernemingen voor hongeropgeleiden veel loopbaanmogelijkheden bestaan?
Stijgende verkopen via internet, nieuwe games op mobiele telefoons, interactieve sites… Jij zit vol ideeën! Je leert alles over het bouwen van shops, portals en communities over onderzoek doen, communicatie en organisaties. Je wordt dé expert die bedrijven helpt bij de invoering van nieuwe mediasystemen. Beroepen: consultant, projectmanager multimedia, webmaster 29
"Ik krijg met iedereen binnen de organisatie te maken, van uitvoer tot directie."
Market & Money
Focus: De functioneel ontwerpster »» Kun je iets meer over je opleidingen vertellen? Ik heb een Businessopleiding gevolgd, daarna ben ik Bestuurskunde & Overheidsmanagement gaan studeren en vervolgens heb ik nog een Master in de ICT afgerond. Met mijn brede interesse was het wel handig om een exact vakkenpakket te hebben om iedere opleiding te mogen volgen. Zoals je wel uit de variatie van de opleidingen kunt opmaken kan ik bij veel organisaties terecht. Ik heb vakken als marketing, communicatie, bedrijfskunde, economie, rechten, politicologie en managementvakken met veel plezier geleerd. En ik kan veel van de kennis uit de opleidingen toepassen in mijn huidige werk.
»»Wat doe je precies?
Chiara de Haan (32) Opleiding: Business opleiding Marketing en Communicatie te Leeuwarden Beroep: Business processor en functioneel ontwerper bij Logica in Groningen 30
De branche waarin ik werk is erg veelzijdig, afwisselend en uitdagend. Als consultant bij Logica word je overal ingezet, in de techniek of business. Je kunt alle kanten op! Ik heb al veel verschillende dingen gedaan, zoals ontwerper, projectcoördinator of business proces consultant.
mensen leren kennen. Ik krijg met iedereen binnen de organisatie te maken, van uitvoer tot directie.
»»Welke eigenschappen heb je nodig voor jouw baan? Analytisch zijn, creativiteit bezitten, zelfstandig kunnen werken, een wil om te leren, doelgericht zijn… en je moet een beetje kunnen verkopen natuurlijk.
»»Aan wat voor een groot project wil je in de toekomst graag mee werken? Mijn eerste functie was “Functioneel ontwerper” bij de fusie tussen de Postbank en de ING. Dat betekende eigenlijk dat ik een tolk was van de directie om hun wensen en ideeën om te zetten naar de techniek. Zo maakte ik een ontwerp waarin de opdrachten en regels voor de technici kwamen te staan, zodat er “gebouwd” kon worden.
»»Noem 2 dingen van je baan die leuk zijn! Mijn werk bestaat uit verschillende projecten bij verschillende klanten, wat het erg bijzonder maakt. Denk aan verschillend werk, omgeving, functie en
Een chaotisch, stressvol, internationaal veranderproces. Dit brengt namelijk alle facetten van een organisatie naar voren en dat is voor mij een feest!
facts! wist je dat...
...de toekomst op de arbeidsmarkt voor HBO technici gemiddeld beter is dan die van andere HBO’ers?
31
wereld 7. Science & exploration Om in deze wereld aan de slag te gaan, moet je nieuwsgierig zijn. Vind jij het leuk om materialen te ontwikkelen of te verbeteren, zoals nieuwe vering in sportschoenen of licht materiaal voor een snowboard? Of wil jij je grenzen verleggen door op expeditie naar de Noordpool te gaan en de opwarming van de aarde uit te zoeken? Nieuwe technieken zorgen ervoor dat we moleculen kunnen bewerken en materialen kunnen maken met nieuwe eigenschappen. Denk aan textielsoorten die lichter en sterker zijn dan bijvoorbeeld wol of katoen. Of hittebestendige verf voor de lucht- en ruimtevaart. Allemaal voorbeelden van vernieuwingen door onderzoek en wetenschap. Bij innovatieve bedrijven zie je meestal geen pruttelende reageerbuizen of zoemende robots. En zie je op televisie vaak mannen in steriele witte pakken door speciale brillen turen, uitvinden kan ook gewoon achter de computer. Ook op maatschappelijk gebied kun je zeker wat betekenen! Biotechnologen bewerken antibacteriën, zodat dit een positief effect heeft op jezelf, op anderen en op wereldniveau. Betere medicijnen ontwikkelen om de Mexicaanse Griep te voorkomen bijvoorbeeld. 32
Science & Exploration
Beroepen: Aan de slag! »» Ondernemen, Innovatie & Techniek Zie je techniek als een uitdaging en ben je een echte pionier? Dan is dit je studie. De opleiding is niet alleen nieuw, maar ook uniek omdat het technisch innoveren combineert met ondernemen. Je leert niet alleen alles over technische innovaties, maar ook hoe je business maakt van al je goede ideeën. Beroepen: technisch ondernemer
»»Technische Natuurkunde Technische Natuurkunde is een populaire natuurwetenschap die ten grondslag ligt aan heel veel zaken waarmee wij allemaal in het dagelijks leven te maken hebben. Zowel in de sport, de medische wereld als de industrie. Je bent een echte onderzoeker die graag wil weten hoe alles werkt: van plasma-tv’s tot UV-lampen en van navigatiesystemen tot ziekenhuisapparatuur. Beroepen: productontwikkelaar, onderzoeker of adviseur
»»Forensisch Onderzoek Hou je van sporen zoeken? Tijdens deze opleiding leer je hoe onderzoek- en opsporingstechnieken kunnen helpen om misdrijven op te lossen. Met DNAonderzoek bijvoorbeeld, of door het analyseren van vingerafdrukken. Beroepen: forensisch rechercheur, analist, procesmanager, onderzoeker.
»»Applied Science Onderzoeken, ontwikkelen en experimenteren binnen verschillende vakgebieden staat in deze opleiding centraal. Denk aan DNA-onderzoek, het opsporen van ziektes, het schoner maken van auto’s en het ontwikkelen van diëten voor sporters. Kortom: alles op het gebied van natuurkunde, scheikunde en biologie! Beroepen: onderzoeker, ontwikkelaar 33
"Het werk op een laboratorium kan levens redden maar ook gewoon een vervelende infectie behandelen."
Science & Exploration
Focus: Werken in het lab »» Life science?
»»Welke persoonlijke eigenschappen zijn belangrijk in jouw werk?
Ja, zo heet mijn studie tegenwoordig. Je leert daar van alles over de medische microbiologie. Je krijgt les over virussen, bacteriën, schimmels en weefsels, maar leert ook alles over het orgaanstelsel, eiwitten of het kweken van cellen. In het begin van de opleiding krijg je veel theorie. Ik vond dat erg leuk. Je moet soms even doorbijten met vakken als chemie en natuurkunde. Maar je hebt het allemaal nodig om in de praktijk toe te passen. In praktijklessen wordt je voorbereid op het werken in een laboratorium.
Je moet nauwkeurig zijn, precies, gestructureerd, secuur en geduldig.
»»Heb je wel eens iets heftigs op je werk meegemaakt? Jazeker, we hebben eens een patiënt gehad met een infectie. Die werd veroorzaakt door een bacterie die ook laboratoriummedewerkers kon besmetten. Toen hebben we met de hele afdeling antibiotica moeten slikken die vervelende bijwerkingen had.
»» Hoe was het om stage te lopen?
Judith van Batenburg (27) Opleiding: Biologie en Medisch Laboratorium onderzoek, Utrecht Beroep: Medewerker microbiologie Onze Lieve Vrouwe Gasthuis (OLVG) in Amsterdam 34
Tijdens mijn stage heb ik het meest geleerd, zoals de moderne technieken, veelvoorkomende bacteriën en het werken met patiëntenmaterialen. Mijn eerste stage heb ik bij het medisch centrum van de Vrije Universiteit gelopen op de afdeling Virologie en Serologie. Ik heb me daar veel beziggehouden met virussen. Mijn tweede stage heb ik in een ziekenhuis gelopen op de afdeling Medische Microbiologie. Ik heb me daar beziggehouden met infectiepreventie.
»»Waarom is jouw werk nuttig en belangrijk? »»Wat voor werk doe je? Ik werk nu op de afdeling Medische Microbiologie van een ziekenhuis in Amsterdam. Daar werk ik fulltime. Mijn werkdag begint om 8:30 en daar werk ik aan determinatie, oftewel het benoemen van infecties. Ook hou ik me bezig met resistentiebepaling, dan kijk ik bijvoorbeeld door middel van het bestuderen van patiëntenmateriaal hoe gevoelig iemand is voor antibiotica.
Het werk op een laboratorium kan levens redden maar ook gewoon een vervelende infectie behandelen.
Quizz: hoe bèta ben jij? Check youtech.nl/test
35