met veel potentie 8 Zorgeloos vakantie vieren 10 Kansen verzilveren in gebied

%JDIUFSCJK

."(";*/&
7003 -&%&/
7"/
3"#0#"/, 3*+,
7"/
/*+.&(&/ +6/*


3*+,
7"/
/*+.&(&/



ƒ•‡ ˜‡”œ‹Ž˜‡”‡ ‹†‡”‡‰‹‘
x

 





;PSHFMPPTPQWBLBOUJF x

%FOJFVXFSPMWBOEF MFEFOSBBE
x

7JFSEBBHTFBBOCJFEJOH x

 

 3*+,7"//*+.&(&/

3FDSFBUJFHFCJFE%F .PPLFSQMBTJO.PPLFO .JEEFMBBSJThT[PNFST POHFLFOEQPQVMBJS.FU OBNFSFDSFBUJFQMBT%F(SPUF 4JFQUSFLUNFU[JKOTUSBOEKFT FOXFJEFTJOEF [PNFSNBBOEFOWFFM CF[PFLFST,MFJOFCPUFO LVOOFOFSBBONFSFO %F.PPLFSQMBTJTPOUTUBBO VJU[BOEFOHSJOEXJOOJOH )FU.PPLT,BOBBMFO POHFWFFSEFIFMGUWBO%F 4JFQ[JKOWPPSSFDSFBUJFCPUFO UPFHBOLFMJKL
'050
456%*0$



.00,&31-"4 1-"4.0-&/ "13*663 

"/50*/&
%3*&44&/

 

%JSFDUJFWPPS[JUUFS
3BCPCBOL
3JKL
WBO
/JKNFHFO

45&3,(&8035&-%

%

‡‹‡—™‡‘‡”•˜ƒ†‡ƒ„‘„ƒ‹• †‹…Š–„‹ŒǤ‡™‹ŽŽ‡†‹…Š–„‹Œ†‡Žƒ– œ‹Œǡ‡‡”ƒƒ†ƒ…Š–„‡•–‡†‡ƒƒ ‘œ‡Žƒ–‡†‘‘”‡‡„‡–‡” –‘‡‰ƒ‡Ž‹Œ‡„ƒ–‡œ‹Œ‡–’‡”•‘‘Ž‹Œ …‘–ƒ…–Ǥˆ†ƒ–—ˆ›•‹‡‘ˆ˜‹”–—‡‡Ž‹•Ǥ‡Žƒ–Ž‹‰– Š‘‘‰ǣ™‡™‹ŽŽ‡•–‡”‰‡™‘”–‡Ž†‹†‡Ž‘ƒŽ‡ •ƒ‡Ž‡˜‹‰œ‹Œ‡–†‡‹–‡–‹‡‘†‡Ž‘ƒŽ‡ ‡…‘‘‹‡–‡˜‡”•–‡”‡Ǥ‘‘”‘•‹•†‹–”‡†‡ ‘Š‡–•‘…‹ƒƒŽ‡…‘‘‹•…Š‡–”ƒŒ‡…–‹Œ˜ƒ ‹Œ‡‰‡ʹͲʹͷ–‡‹‹–‹´”‡Ǥ‡‡”Š‹‡”‘˜‡”Ž‡‡•– —‘’’ƒ‰‹ƒͳͲǤœ‡Ž‡†‡”ƒƒ†•’‡‡Ž–„‹Œ‘œ‡ Ž‘ƒŽ‡‹‹–‹ƒ–‹‡˜‡‡‡•–‡‡†•‰”‘–‡”‡”‘ŽǤ‡‡” —™‡ƒŽ•±±ƒ„‘„ƒ‘’‡”‡”‡Ǥ ‡†‡”ƒƒ†•Ž‹†‘´ŽŽ‡‡—ˆ‡•˜‡”–‡Ž–‘˜‡”†‡œ‡ ‹‡—™‡”‘Ž˜ƒ†‡Ž‡†‡”ƒƒ†‘’’ƒ‰‹ƒͳͶǤ ‡‡”ƒƒ†ƒ…Š–˜‘‘”—ƒŽ•Žƒ–„‡–‡‡–‘‘ ‡‡”ƒƒ†ƒ…Š–˜‘‘”‘œ‡˜‡”‘‰‡†‡Žƒ–‡Ǥ ƒ–Š‘‡‘‡–†ƒ–ƒŽ•—‡‡‰”‘‘–˜‡”‘‰‡

$0-0'0/ &JOESFEBDUJF
.POJRVF
8JOLFMNBO
.BSLFUJOH

$PNNVOJDBUJF
3BCPCBOL

3FEBDUJF
3BWFTUFJO

;XBSU
/JKNFHFO 'PUPHSBGJF
4UVEJPD
0WFSBTTFMU %SVL

IBOEMJOH
%SVLLFSJK
%F
,MFJKO
8JKDIFO %JDIUFSCJK
JT
FFO
VJUHBWF
WBO
EF
3BCPCBOL
/JFUT
VJU
EF[F
%JDIUFSCJK
NBH
XPSEFO PWFSHFOPNFO
PQHFTMBHFO
FOPG
WFSTQSFJE
PQ
XFMLF
XJK[F
EBO
PPL
[POEFS WPPSBGHBBOEF
UPFTUFNNJOH
WBO
EF
3BCPCBOL
%F
3BCPCBOL
.1(
FO
BOEFSF JOGPSNBUJF MFWFSBODJFST
[JKO
OJFU
BBOTQSBLFMJKL
WPPS
TDIBEF
WBO
XFMLF
BBSE
PPL
BMT
HFWPMH
WBO POKVJTUIFEFO
JO
EF[F
VJUHBWF
PG
JO
WFSCBOE
NFU
IFU
HFCSVJL
WBO
EF[F
VJUHBWF
4UFMU V
HFFO
QSJKT
PQ
EF
POUWBOHTU
WBO
%JDIUFSCJK
EBO
LVOU
V
EJU
EPPSHFWFO
WJB JOGPSWO!SBCPCBOLOM

 3*+,7"//*+.&(&/

Š‡‡ˆ–‡—†‹–˜”‘‡‰‘ˆŽƒƒ–ƒƒ†‡‹†‡”‡™‹Ž– ‘˜‡”†”ƒ‰‡ǫƒƒ”Š‡„„‡™‡‡‡œ‡‡” ‰‡•’‡…‹ƒŽ‹•‡‡”†–‡ƒ‡”‘‰‡•ƒƒ‰‡‡– ˜‘‘”ǡ†ƒ–—†ƒƒ”‹‰”ƒƒ‰„‡‰‡Ž‡‹†–Ǥ‡‡”‘˜‡” ‹†‡”‡‡˜‡”‘‰‡‡Š‘‡‘•–‡ƒ†ƒƒ”„‹Œ ƒŠ‡Ž’‡ǡŽ‡‡•–—‘’’ƒ‰‹ƒͳʹǤ ‡•–‹Œ—‡‡Š‡‡”Ž‹Œ‡œ‘‡”–‡™‡•‡ ‡–‡‡‘‘‹‡’‡…‹ƒŽŽ›’‹…•‡ƒ–——”Ž‹Œ †‡‹‡”†ƒƒ‰•‡Ǥ‡Š‘†‡”†•–‡‡†‹–‹‡ƒŽ™‡‡”Ǥ‡ ‡†‹–‹‡‘‡‡••–‹Ž–‡•–ƒƒ„‹ŒŠ‘‡„‹Œœ‘†‡”†‹– ™ƒ†‡Ž‡˜‡‡‡–‹‡†‡”Œƒƒ”™‡‡”‹•ǣœ‘Ž‘ƒƒŽ ‡–‡‰‡Ž‹Œ‡”–‹Œ†œ‘ǯ™‡”‡Ž†™‹Œ†„‡”‡‹ǤŠ‘‡ „‹Œœ‘†‡”Š‡–‘‘‹•†ƒ–™‹ŒƒŽ•ƒ„‘„ƒ‹Œ ˜ƒ‹Œ‡‰‡‹‡†‡”Œƒƒ”‡‡„‡•…Š‡‹†‡”‘Ž ‘‰‡•’‡Ž‡ƒŽ•†——”œƒ‡’ƒ”–‡”˜ƒ†‡ ‹‡”†ƒƒ‰•‡ˆ‡‡•–‡‡‡–Š‡–‹‡”†ƒƒ‰•‡–‡””ƒ• ˜‘‘”‘œ‡Ž‡†‡Ǥ‡ŽŽ‹…Š––‘–œ‹‡•„‹Œ†‡ ‹Œ‡‡‰•‡‹‡”†ƒƒ‰•‡Ǩ

7JFSEBBHTFXBOEFMBBS ,JKL
PQ
Q

WPPS
PO[F BBOCJFEJOH

%JDIUFSCJK

ZOMER 2016

3*+,
7"/
/*+.&(&/

ZOMER 2016

8 10 12 14 16 17 18 20 22 26 28

 10

34 35

Zorgeloos vakantie vieren Kansen verzilveren in gebied met veel potentie Vermogensmanagement Nieuws uit de ledenraad Bankieren App Online diensten Geslaagd: en nu? Hart voor de Stevenskerk Duurzaam veehouden Hypotheek binnen een week Terugblik 2015 Geba Vierdaagse aanbieding

RUBRIEKEN



 12

 20

 34

2 6 21 31 32 36 38 39 40

Om de hoek Kort Puzzel Activiteitenoverzicht Infographic Leden voor leden Landelijke ledenaanbiedingen Column Aandeel in de buurt



4QFDJBM0MZNQJDT

#"/, */"$5*& %F4QFDJBM0MZNQJDTLVOOFOUJKEFOTEF PQFOJOHTDFSFNPOJFSFLFOFOPQ3BCP CBOL3JKLWBO/JKNFHFO3VJNNF EFXFSLFST[FUUFO[JDIEBOBMTWSJKXJMMJ HFSJOPNEF[FBWPOEUPUFFOHSPPUTVD DFTUFNBLFO

%

F
4QFDJBM
0MZNQJDT
WPPS
TQPS UFST
NFU
FFO
CFQFSLJOH
XPS EFO
PQ


FO

KVMJ
HFIPVEFO JO
/JKNFHFO
8JKDIFO
FO (SPFTCFFL

WFSTUBOEFMJKL
HFIBOEJ DBQUF
TQPSUFST
FO

DPBDIFT
EPFO
NFF BBO
EF
4QFDJBM
0MZNQJDT
3BCPCBOL
3JKL WBO
/JKNFHFO
JT
TBNFO
NFU
EF
3BCPCBOL 'PVOEBUJPO
QBSUOFS
JO
EF[F
FEJUJF 5SBEJUJPOFFM
TUBSUFO
EF
4QFDJBM
0MZNQJDT NFU
FFO
GFFTUFMJKLF
PQFOJOHTDFSFNPOJF

NFU
FFO
EFGJMÏ
FFO
PGGJDJFFM
HFEFFMUF
FO FOUFSUBJONFOU
%F
DFSFNPOJF
WJOEU
PQ
WSJK EBH

KVMJ
QMBBUT
JO
IFU
(PGGFSUTUBEJPO
"MMF BDUJWJUFJUFO
SPOEPN
EF
DFSFNPOJF
XPSEFO [P
WFFM
NPHFMJKL
EPPS
WSJKXJMMJHFST
VJUHF WPFSE
;F
[JKO
DSVDJBBM
WPPS
EF
4QFDJBM 0MZNQJDT
5JKEFOT
EF[F
FEJUJF
LBO
EF
PSHBOJTBUJF
PO EFS
BOEFSF
SFLFOFO
PQ
SVJN

NFEF XFSLFST
WBO
3BCPCBOL
3JKL
WBO
/JKNFHFO EJF
BMT
WSJKXJMMJHFS
BDUJFG
[JKO
;F
POEFSTUFV OFO
IFU
SFJMFO
FO
[FJMFO
WBO
EF
BDUJWJUFJUFO

(FFG
VX
GFFECBDL

)

FFGU
V
BMT
QBSUJDVMJFSF
LMBOU
FFO LMBDIU
DPNQMJNFOU
PG
UJQ
-BBU IFU
POT
XFUFO
6
LVOU
PPL
FFO WSBBH
TUFMMFO
6X
GFFECBDL
JT WPPS
POT
IFU
TJHOBBM
EBU
PO[F
EJFOTUWFSMF OJOH
CFUFS
LBO
0Q XXXSBCPCBOLOMQBSUJDVMJFSFOGFFECBDL LVOU
V
[JFO
XFMLF
BBOQBTTJOHFO
XF
HF EBBO
IFCCFO
BBO
EF
IBOE
WBO
WSBHFO LMBDIUFO
PG
UJQT
WBO
PO[F
LMBOUFO
;P
LSF HFO
XF
WFFM
SFBDUJFT
PQ
EF
OJFVXF
3BCP #BOLJFSFO
"QQ
/BBS
BBOMFJEJOH
EBBSWBO  3*+,7"//*+.&(&/

IFCCFO
XF
WFSTDIJMMFOEF
BBOQBTTJOHFO HFEBBO
[PBMT
FFO
TOFMMFSF
JOMPH
FO
FFO SVJNFS
PWFS[JDIU
WBO
VX
SFLFOJOH
0PL NFU
VX
GFFECBDL
PQ
IFU
HFCSVJL
WBO
VX OJFVXF
CBOLQBT
JO
IFU
CVJUFOMBOE
[JKO
XF BBO
EF
TMBH
HFHBBO
6
IPFGU
OV
OJFU
NFFS FFSTU
UF
QJOOFO
JO
/FEFSMBOE
WPPSEBU
V
VX CBOLQBT
JO
IFU
CVJUFOMBOE
LVOU
HFCSVJLFO &O
[P
[JKO
FS
OPH
NFFS
[BLFO
EJF
XF
IFC CFO
BBOHFQBTU
#MJKG
EVT
WPPSBM
VX
GFFE CBDL
HFWFO

WPPS
UJKEFOT
FO
OB
EF
PQFOJOHTDFSFNPOJF %BU
EPFO
[F
NFU
BMMF
QMF[JFS
FO
EF
HSPPU TUF
JO[FU

%*(*5""#&5"-&/ 3BCPCBOL
IFFGU
FFO
QBBS
IBOEJHF
EJHJ UBMF
PQMPTTJOHFO
POUXJLLFME
WPPS
CFESJK WFO
.FU
EF
3BCP
4NBSU1JO
LVOOFO
CF ESJKWFO
FFO
TNBSUQIPOF
BMT
QJOBVUP NBBU
HFCSVJLFO
&FO
TVQFSIBOEJH
FO HPFELPPQ
NJEEFM
XBOU
FS
[JKO
HFFO BBOTMVJUJOHTLPTUFO
0PL
JT
EF #58SFHJTUSBUJF
FO
EBHPN[FU
TUFFET
JO UF
[JFO
&FO
BOEFSF
IBOEJHF
UPPM
JT
EF 'BDUVSJT
*OWPJDJOH
4FSWJDFT
&FO
TMJN
TZT UFFN
WPPS
IFU
FMFLUSPOJTDI
POUWBOHFO FO
WFS[FOEFO
WBO
GBDUVSFO
.FFS
PWFS [JDIU
NJOEFS
QBQJFS

):105)&&, 01&/#3&,&/

.BSUJO
7JTTFS
XFSLU
TJOET

CJK
EF
3BCP CBOLPSHBOJTBUJF
4JOET
KVOJ

JT
IJK
CJO OFO
3BCPCBOL
3JKL
WBO
/JKNFHFO
XFSL [BBN
BMT
EJSFDUFVS
#FESJKGTNBOBHFNFOU %BBSWPPS
WFSWVMEF
IJK
WFSTDIJMMFOEF
NBOB HFNFOU
FO
EJSFDUJFGVODUJFT
CJK
MPLBMF
3B CPCBOLFO


,MBOUFO
EJF
IVO
IZQPUIFFL WPPSUJKEJH
XJMMFO
XJK[JHFO
CJK WPPSCFFME
PN
FFO
OJFVXF
IZQPUIFFL
BG
UF
TMVJUFO
UFHFO FFO
MBHFSF
SFOUF
LVOOFO
WBOBG 
KVMJ

HFCSVJLNBLFO
WBO SFOUFNJEEFMJOH
%BBSCJK
XPS EFO
EF
IZQPUIFFLSFOUF
FO
EF SFTUFSFOEF
MPPQUJKE
WBO
EF IZQPUIFFL
EJF
EF
LMBOU
PQ
EBU NPNFOU
IFFGU
HFNJEEFME
NFU EF
BDUVFMF
WBTUF
SFOUF
FO
EF HFLP[FO
MPPQUJKE

.FU
JOHBOH
WBO
HFOPFNEF
EBUVN
WPSNFO "OUPJOF
%SJFTTFO
#JBODB
;PNFSIVJT
FO .BSUJO
7JTTFS
IFU
EJSFDUJFUFBN
WBO
3BCP CBOL
3JKL
WBO
/JKNFHFO


8"5
,045
456%&3&/

/JFVXF
EJSFDUFVS
#FESJKWFO

.

BSUJO
7JTTFS
JT
QFS

KVOJ
 CFOPFNE
UPU
EJSFDUFVS
#F ESJKWFO
WBO
3BCPCBOL
3JKL WBO
/JKNFHFO
)JK
WPMHU
3FOÏ +BOTFO
PQ
EJF
TJOET

BQSJM
FFO
BOEFSF GVODUJF
CJOOFO
EF
3BCPCBOLPSHBOJTBUJF WFSWVMU


4UFVOQSPNPUJF/JKNFHFO

46..&3$"1*5"-



/

JKNFHFO
XJM
4VNNFS
$BQJUBM
PG )PMMBOE
XPSEFO
"M
NFFS
EBO WJKGUJH
PSHBOJTBUJFT
IFCCFO
FFO POEFSTUFVOJOHTWFSLMBSJOH
HF UFLFOE
PN
EF
TUBE
UF
QSPNPUFO
BMT
[PNFS IPPGETUBE
WBO
/FEFSMBOE
0PL
3BCPCBOL 3JKL
WBO
/JKNFHFO
POEFSUFLFOEF
EF
WFS LMBSJOH
)PPHMFSBBS
DJUZNBSLFUJOH
BBO
EF 3BECPVE
6OJWFSTJUFJU
(FSU+BO
)PTQFST
JT HSPPU
WPPSTUBOEFS
WBO
IFU
JOJUJBUJFG
h4VN NFS
$BQJUBM
JT
FFO
NPPJF
QBSBQMV
PN
EF VOJRVF
TFMMJOH
QPJOUT
WBO
/JKNFHFO
POEFS EF
BBOEBDIU
WBO
IFU
/FEFSMBOETF
QVCMJFL UF
CSFOHFO
AT
;PNFST
XJM
KF
CVJUFO
[JKO
IFU XBUFS
PQ
EJOHFO
CFMFWFO
PQ
FFO
UFSSBTKF [JUUFO
NFOTFO
POUNPFUFO
/JKNFHFO
JT EBBSWPPS
WBOBG

UIF
QMBDF
UP
CF
.FU 4VNNFS
$BQJUBM
LBO
/JKNFHFO
IFU 7JFSEBBHTFHFWPFM
WFSMFOHFOh
,JKL
WPPS NFFS
JOGPSNBUJF
PQ
TVNNFSDBQJUBMOM

7FSMBBU
VX
LJOE
CJOOFOLPSU
EF NJEEFMCBSF
TDIPPM
&FO
WFS WPMHPQMFJEJOH
JT
FFO
JOWFTUF SJOH
JO
[JKO
PG
IBBS
UPFLPNTU
6 LVOU
IJFSWPPS
HFME
PQ[JK
[FUUFO FFO
MFOJOH
BGTMVJUFO
CFMFHHFO PG
FFO
DPNCJOBUJF
EBBSWBO
%F TUVEJFLPTUFODBMDVMBUPS
WBO
EF 3BCPCBOL
JT
FFO
IBOEJHF
UPPM XBBSNFF
V
JO[JDIU
LSJKHU
JO
IPF WFFM
V
NBBOEFMJKLT
NPFU
TQBSFO PG
CFMFHHFO
PN
EF
TUVEJF
WBO VX
LJOE
UF
LVOOFO
CFLPTUJHFO ,JKL
PQ SBCPOMTUVEJFLPTUFODBMDVMBUPS

-&,,&3
/""3
%& #0&3 0Q

FO

KVOJ
WJOEU
-FLLFS OBBS
EF
CPFS
QMBBUT
6
LVOU
[FMG [JFO
SVJLFO
QSPFWFO
FO
FSWB SFO
XBU
FS
[P
CJK[POEFS
FO
OB UVVSMJKL
JT
BBO
CJPMPHJTDI
CPF SFO
FO
XFML
WBLNBOTDIBQ
EJU WFSFJTU
&S
JT
WBO
BMMFT
UF
EPFO WBO
SPOEMFJEJOHFO
FO
CPFSFO NBSLUFO
UPU
QSPFWFSJKFO
FO
BM MFSMFJ
LJOEFS BDUJWJUFJUFO
0Q MFLLFSOBBSEFCPFSOM
MFFTU
V
FS NFFS
PWFS
FO
[JFU
V
XFMLF
CPFS EFSJKFO
JO
VX
CVVSU
FS
NFF EPFO



 

(&-%;",&/
*/
)&5
#6*5&/-"/%

;PSHFMPPT WBLBOUJFWJFSFO ‡Žƒ‰”‹Œ‡‰‡Ž†œƒ‡”‡‰‡Ž–—˜‘‘”†ƒ–—‘’˜ƒƒ–‹‡ ‰ƒƒ–Ǥ‘‡—™˜‘‘”†‡‡Ž‡–‘†‡”•–ƒƒ†‡ƒ–™‘‘”Ǧ †‡‘’†‡‡‡•–‰‡•–‡Ž†‡˜”ƒ‰‡ƒƒ†‡ƒ„‘ ‡”˜‹…‡†‡•ƒ„‘…ƒ”†‡ –‡”Š‡Ž’Ǥ
5&,45
"//&55&
13*/4
'050h4
$"30-:/
3*%4%"-&



 ™‹Ž†‡Š‘–‡Ž”‡‡‹‰’‹‡ǡ ƒƒ”‹ŒŽ‹‹‡–‹•„‡”‡‹–Ǥ‘‡ ƒ†ƒ–ǫ ‡–†‡ƒ„‘‡”‡Ž†ƒ•—–—‹Š‡– „—‹–‡Žƒ†’‡”†ƒ‰ƒš‹ƒƒŽͷͲͲ‡—”‘’‹‡ ‡ͷͲͲ‡—”‘…‘–ƒ–‘’‡‡Ǥ‡œ‡Ž‹‹‡–‡ —‡‹‡–™‘”†‡˜‡”Š‘‘‰†Ǥ‡–Š‡–‘‘‰‘’ ‰”‘–‡”‡—‹–‰ƒ˜‡—–—‡‡‡š–”ƒ„‡–ƒƒŽ‹††‡Ž ‡‡‡‡Ǥƒ–ƒ†‡’‹’ƒ•˜ƒ‡‡–™‡‡†‡ ”‡‡‹‰œ‹Œǡ‘ˆ†‹‡˜ƒ—™’ƒ”–‡”ǡƒƒ”‘‰ •Ž‹‡”‹•‡‡…”‡†‹–…ƒ”†Ǥ‹‡Š‡‡ˆ–—„‹Œ˜‘‘”Ǧ „‡‡Ž†‘†‹‰‘‡‡ƒ—–‘–‡—‡Š—”‡Ǥ‡ †ƒ‰Ž‹‹‡–‡˜ƒ‰‡Ž†‘’‡‡‡–†‡ƒ„‘Ǧ ƒ”†…”‡†‹–…ƒ”†—–—‹‡–˜‡”Š‘‰‡Ǥƒ–„‡–‡Ǧ ‡–ǣƒš‹ƒƒŽ͹ͷͲ‡—”‘‘’‡‡„‹Œ‡‡‰‡Ž†Ǧ ƒ—–‘ƒƒ–‘ˆͳǤͲͲͲ‡—”‘‘’‡‡ƒƒ†‡„ƒŽ‹‡ ˜ƒ‡‡„ƒǤ‡ƒƒ†‡Ž‹Œ•‡„‡•–‡†‹‰•Ž‹‹‡– ȋ˜‘‘”„‡–ƒŽ‹‰‡Ȍ—–—™‡Žƒƒ’ƒ••‡ǡœ‘™‡Ž –‹Œ†‡Ž‹ŒƒŽ•’‡”ƒ‡–Ǥ‘‡†ƒ–˜‘‘”†ƒ–—‘’ ”‡‹•‰ƒƒ–ǡ™ƒ–Š‡–†‘‘”˜‘‡”‡˜ƒ†‹‡˜‡”Š‘Ǧ ‰‹‰†——”–±±™‡”†ƒ‰Ǥ ‹’ǣ˜”ƒƒ‰‡‡‹‡—™‡ƒ„‘ƒ”†…”‡†‹–…ƒ”†  3*+,7"//*+.&(&/

—‹–‡”Ž‹Œ–™‡‡™‡‡˜‘‘”˜‡”–”‡ƒƒǤ  ʹǤƒƒ”‘ƒ……‡’–‡‡”–Š‡–”‡•–ƒ—”ƒ–‹ ‹‰ƒ’‘”‡‹Œƒ„‘‡”‡Ž†’ƒ•‹‡–ǫ Ž‡ƒ„‘‡”‡Ž†ƒ••–ƒƒ–•–ƒ†ƒƒ”†‹‰‡•–‡Ž† ˜‘‘”‰‡„”—‹„‹‡—”‘’ƒǤ‡‹•–—˜‡”†‡”™‡‰ǡ œ‡–†ƒ˜‘‘”˜‡”–”‡Š‡–‰‡„”—‹Ǯƒƒǯ˜‘‘”†‡ ™‡”‡Ž††‡Ž‡™ƒƒ”—ƒƒ”–‘‡‰ƒƒ–ǡ˜‘‘”†‡’‡”‹‘Ǧ †‡™ƒƒ”„‹‡—”‡‹•–Ǥ‹–†‘‡–—‹†‡ƒ„‘ ƒ‹‡”‡’’‘ˆ˜‹ƒƒ„‘ –‡”‡–„ƒ‹‡”‡ǡ ‘†‡”Š‡–‘’Œ‡‡Žˆ‡‰‡Ž‡Ǥ‡–†ƒƒ”„‹Œ‘’ ‡˜‡–—‡Ž‡–—••‡Žƒ†‹‰‡ǤŽ‹‡‰–—„‹Œ˜‘‘”Ǧ „‡‡Ž†ƒƒ”—•–”ƒŽ‹´‘ˆ‹‡—™Ǧ‡‡Žƒ†‡ ƒƒ–—‡‡‘˜‡”•–ƒ’‹‹‰ƒ’‘”‡ǡ˜‹†ƒ ‘‘œ‹´ƒƒǤ  ͵Ǥ œ‹‡†ƒ–‡”‡‡”‰‡Ž†˜ƒ‹Œ„ƒǦ ”‡‡‹‰‹•ƒˆ‰‡•…Š”‡˜‡†ƒ‹‹™‡†‡ —‹–†‡——”–”‘Ǥ‘‡ƒ†ƒ–ǫ ŽŽ‡‘’ƒ‡•‡„‡–ƒŽ‹‰‡‹˜”‡‡†‡˜ƒŽ—–ƒ ‘•–‡‰‡Ž†Ǥ™‡‡†•‡”‘‡‘ˆƒ†‡”‡˜ƒŽ—–ƒ ’‹‡—‹–†‡ƒ—–‘ƒƒ–‘•–ͳ–‘–͵ǡͷͲ‡—”‘

7SBHFOPWFSCBOL[BLFO WBOBGVXWBLBOUJFBESFT %F3BCP4FSWJDFEFTL 3BCPDBSEFO*OUFSIFMQ IFMQFOVHSBBH



)6-1
/0%*(

ȋ„‡ŠƒŽ˜‡‡–‡‡ƒ„‘‘–ƒƒŽƒ‡–‘ˆƒ„‘ ‹ƒ–ƒ‡–Ȍ‡ͳ’”‘…‡–‘‡”•‘’•Žƒ‰Ǥ‘‘”ƒˆǦ ”‡‡‡‡–‡‡’‹’ƒ•‹˜”‡‡†‡˜ƒŽ—–ƒ ™‘”†–ͳ’”‘…‡–‘‡”•‘’•Žƒ‰‰‡”‡‡†Ǥ‡–†‡ ƒ„‘ƒ”†‘•–‰‡Ž†‘’‡‡ͶǡͷͲ‡—”‘‡ͳǡͷ ’”‘…‡–‘‡”•‘’•Žƒ‰ȋƒŽ•—„‡–ƒƒŽ–‡–‡‡ …”‡†‹–…ƒ”†ƒŽŽ‡‡ͳǡͷ’”‘…‡–‘‡”•‘’•Žƒ‰ȌǤ ƒ‡‡”—‰‡Ž†‘’‡‡–˜ƒƒˆͳͷͲ‡—”‘ƒƒ†‡ „ƒŽ‹‡™‘”†–͵’”‘…‡–‘˜‡”Š‡–‘’ƒ‡„‡†”ƒ‰ ‰‡”‡‡†±ͳǡͷ’”‘…‡–‘‡”•‘’•Žƒ‰Ǥ‘‹‰‡ „—‹–‡Žƒ†•‡„ƒ‡„”‡‰‡‘‘‘‰‡‹‰‡ ‘•–‡‹”‡‡‹‰Ǥ‹‡™‘”†‡†ƒƒŽ–‹Œ†‘’Š‡– •…Š‡”˜ƒ†‡‰‡Ž†ƒ—–‘ƒƒ–‰‡–‘‘†Ǥ ‘‡†‘’Ǧ Ž‡––‡†—•Ǩ‹’ǣ‡‡ƒŽ–‹Œ††‡ƒ„‘…ƒ‡” ‡‡‘’”‡‹•ǡœ‘†ƒ–—‘’‡Ž‘‡–„‡–ƒŽ‹‰‡ —–†‘‡˜ƒ—‹–Š‡–„—‹–‡Žƒ†Ǥ  ͶǤ‡Ž’ǡ‹Œ„ƒ’ƒ•‹•‰‡•–‘Ž‡ǡƒƒ”‹ ™‡‡–Š‡–”‡‡‹‰—‡”‹‡–Ǩ —–—™„ƒ’ƒ•„Ž‘‡”‡œ‘†‡”„ƒǦ ”‡‡‹‰—‡”ǡƒƒ”±–‰ƒƒ–†ƒ–‡‡•–—

•‡ŽŽ‡”Ǥ‡Ž††‹‡ˆ•–ƒŽ‘ˆ˜‡”Ž‹‡•‹Š‡–„—‹–‡Žƒ† †‹”‡…–„‹Œ –‡”Š‡Ž’ȋœ‹‡ƒ†‡”ȌǤ‡Ž‡ƒƒŽ•Ž‹ǣ •ŽƒŠ‡––‡Ž‡ˆ‘‘—‡”˜ƒ –‡”Š‡Ž’‘’‹—™ –‡Ž‡ˆ‘‘±•…Š”‹ŒˆŠ‡–‘’—™”‡‹•’ƒ’‹‡”‡Ǥƒ– •–‡Ž†ƒ–—„‡ŠƒŽ˜‡—™„ƒ’ƒ•–‡˜‡•—™‘„‹‡Ǧ Ž‡–‡Ž‡ˆ‘‘˜‡”Ž‹‡•–Ǥ  ͷǤ ‰ƒ‘˜‡”‘”‰‡˜‘‘”†”‹‡™‡‡ ƒƒ”ƒŽ‹Ǥƒ‹‘‰•‡Ž”‘‡’‹ƒǯ•„‡•–‡ŽŽ‡ǫ ‡Žƒƒ•ǡ˜”‡‡†‡˜ƒŽ—–ƒŠ‡„„‡‡‡Ž‡˜‡”–‹Œ† ˜ƒ†”‹‡–‘–œ‡•™‡”†ƒ‰‡Ǥ‡•–‡ŽŠ‡–‰‡Ž††ƒ–— …‘–ƒ–™‹Ž–‡‡‡‡†ƒƒ”‘‘’–‹Œ†ǡ—‹–‡”Ž‹Œ –‘–‡‡™‡‡˜‘‘”˜‡”–”‡Ǥƒƒ”ƒ—–—ƒŽŽ‡‡ ‘‰˜”‡‡†‡˜ƒŽ—–ƒ”‹Œ‰‡†‘‘”‡—”‘ǯ•–‡™‹•Ǧ •‡Ž‡‘’‡‡ ”‡•™‹••‡Žƒ–‘‘”ȋ Ȍ‘ˆ†‘‘” ‹ †‘‡•‹´–‡’‹‡‘ˆ–‡™‹••‡Ž‡Ǥ‡˜ƒŽ—–ƒ †‹‡—ƒ–‡”—‰‡‡”‹‡†‡”Žƒ†‘˜‡”Š‡„–ǡ Ž‡˜‡”–—‘‘‹„‹Œ ǡ„‹Œ˜‘‘”„‡‡Ž†‘’ …Š‹’Š‘ŽǤ‡‡•‡‡”‘˜‡”–ƒ”‹‡˜‡‡˜‘‘”™ƒƒ”Ǧ †‡‘’”ƒ„‘„ƒǤŽȀ’ƒ”–‹…—Ž‹‡”‡Ȁ„‡–ƒŽ‡Ǥ

3BCP
*OUFSIFMQ
IFFGU
EF BOUXPPSEFO
PQ
BMMF WSBHFO
PWFS
HFME[BLFO JO
IFU
CVJUFOMBOE
;JK SFHFMFO
[FMGT
POEFS WPPSXBBSEFO &NFSHFODZ
$BTI
XBO OFFS
V
POWFSIPPQU
[PO EFS
DPOUBOU
HFME
QBT TFO
FO
DSFEJUDBSET
[JU *O
IFU
CVJUFOMBOE
3BCP *OUFSIFMQ 


 CFSFJLCBBS

VVS
QFS EBH

EBHFO
QFS
XFFL PG
WBOVJU
/FEFSMBOE
WJB 


3BCP 4FSWJDFEFTL
3BCPDBSE 


NB
UN [B
WBO

UPU
 VVS
[P
WBO

UPU 
VVS
HFTMPUFO
PQ GFFTUEBHFO




ONDERNEMEN

Grote aantallen toeristische overnachtingen in de regio. Spannende innovaties op de universiteit. Een nieuwe brug, een nevengeul. Het blijkt uit onderzoek. Het leeft onder ondernemers, bij gemeenten en bij burgers. Iedereen weet het, ook intuïtief: het Rijk van Nijmegen is een gebied met veel potentie. Toch blijft de regio in economisch opzicht achter. Met het traject Rijk van Nijmegen 2025 hebben zeven gemeenten samen met de Rabobank het initiatief genomen om de kansen die de regio biedt te verzilveren. TEKST: RAVESTEIN EN ZWART FOTO: STUDIO38C.

Kansen verzilveren in gebied met veel potentie Z

1378

ichtbaar maken, beter maken. We spreken vijf mensen die willen bijdragen aan het succes van de regio. Het gaat om Gerard van Gorkum (algemeen directeur afval- en energiebedrijf

10 RIJK VAN NIJMEGEN

ARN B.V.), Marian Draaisma (Marketing Director Pluryn, gehandicaptenzorg en jeugdzorg), Sylvia Fleuren (wethouder gemeente Berg en Dal), Antoine Driessen (directievoorzitter Rabobank Rijk van Nijmegen) en Ronald Migo

bij een dialoogsessie enkele jongeren mee. Het oordeel van de jongeren was: jullie praten altijd over ons, niet met ons. Het vervolg is al op komst: een Grijze Pakken Pizza Party waar jongeren en ouderen op informele wijze met elkaar kunnen praten. Te organiseren door de gemeente, met scholengemeenschap Pax Christi in Druten als gastheer.

(voormalig algemeen directeur van de Kamer van Koophandel). De Rabobank is initiatiefnemer van het project. Directeur Antoine Driessen legt uit waarom: ‘Als bank willen we werken vanuit maatschappelijke vraagstukken. Zoals we ooit boeren hielpen om te ondernemen, willen we nu de sociaaleconomische kracht van het Rijk van Nijmegen versterken. We zetten onze kennis, ons netwerk en een geldbijdrage in om sociaal ±ϐ‹ƒ…‹‡‡Ž‰‡™‹˜‘‘”†‡”‡‰‹‘–‡Š‡Ž’‡ creëren.’ Mede-initiatiefnemer Ronald Migo zegt over Rijk van Nijmegen 2025: ‘Er gebeurt veel in onze regio, maar sommige dingen blijven te kleinschalig. Die willen we in een grotere agenda krijgen door nieuwe verbindingen te maken. We gaan wat in onze regio al sterk is zichtbaar maken en sterker maken.’

MOOIE IDEEËN Verbinding, daadkracht en actie zijn de trefwoorden bij Rijk van Nijmegen 2025. De eerste stap is inmiddels gezet met een inventarisatie van de sterkten en zwakten van zowel individuele gemeenten als de regio als geheel. Deze ‘röntgenfoto’ vormde de opmaat voor acht dialoogsessies. Hierbij zijn vertegenwoordigers van gemeenten samen met ondernemers en andere inwoners actief op zoek gegaan naar kansen voor de regio. Aan de sessies hebben ruim 400 mensen deelgenomen. Het leidde tot diverse mooie ideeën. Zo leverde de sessie in de gemeente Berg en Dal het idee op om toeristische overnachtingen te combineren met thuiszorg. Met de vergrijzing zijn er steeds meer toeristen met zorgwensen. Waarom zou je er als regio niet voor zorgen dat mensen met aandoeningen toch kunnen genieten van een leuk uitstapje? In Druten nam een jongerenwerker

SAMEN OPTREKKEN Samen optrekken is cruciaal voor het slagen van Rijk van Nijmegen 2015, stellen de aanwezigen. Neem de zeven deelnemende gemeenten. Deze werken al intensief samen op gebieden als arbeidsintegratie. Maar ze zouden ook op economisch gebied meer samen kunnen doen. Sylvia Fleuren: ‘Hoe mooi zou het zijn als iedere gemeente winkelvoorzieningen heeft met een herkenbare eigen signatuur? Zo versterk je de eigen gemeente vanuit eigen kracht en versterk je tegelijkertijd de regio.’ Er is ook veel te winnen als (maatschappelijke) ondernemers samen nieuwe ideeën ontwikkelen. Marian Draaisma weet uit ervaring hoe effectief dit kan zijn. ‘Pluryn zet sterk in op werk en heeft een groot aantal maatschappelijke ondernemingen. Deze bedrijven ontwikkelen we waar mogelijk met andere partijen. Zo hebben we enkele jaren geleden in overleg met de gemeente een kleine, niet-concurrerende buurtsupermarkt in Breedeweg geopend. Dit concept is succesvol, het wordt ook uitgerold naar andere gemeenten. Zo houden we ™‘‘‡”‡Ž‡‡ϐ„ƒƒ”‡‰‡˜‡™‡‡•‡œ‹˜‘Ž werk.’ SCHONE ENERGIE Gerard van Gorkum (ARN) heeft ook een voorstel. ‘We leveren met ARN nu al onze restwarmte aan woningen in Waalsprong en Waalfront. Mijn advies aan de gemeente: ga met ons op zoek naar bedrijven die zich hier nieuw willen vestigen en die veel – schone – energie nodig hebben. Wij kunnen die leveren, zo benut je elkaars kracht!’

HET VERVOLG: CONCRETE PROJECTEN Het traject Rijk van Nijmegen 2025 bestaat uit meerdere fases. De ‘röntgenfoto’ en de dialoogsessies hebben een reeks kansen opgeleverd voor de regio. Deze worden de komende maanden teruggebracht tot een beperkt aantal projecten op vier gebieden: Werk, innovatie en onderwijs, Duurzaamheid, Zorg en welzijn, en Wonen en leefbaarheid. Elk project krijgt een aanjager die zich verantwoordelijk stelt voor het resultaat en die zorgt voor een groep mensen die hem of haar gaat ondersteunen. 11

VERMOGENSMANAGEMENT

V.l.n.r.: Solange Scheepens, Marco Smits, Christa Straatman, Leo de Bever, Patricia Colin en Edmund Willems

Voor iedere persoon met veel vermogen komt er een moment dat het vermogen overgaat op de kinderen. Een grote zorg daarbij kan zijn dat kinderen er niet goed mee om zullen gaan. Het team Vermogensmanagement van Rabobank Rijk van Nijmegen neemt die zorg graag uit handen. TEKST: RAVESTEIN EN ZWART FOTO: STUDIO38C

Kinderen en vermogen K

1378

inderen en vermogen, het is vaak een gevoelige kwestie. ‘Er zijn maar weinig ouders die met hun kinderen over hun vermogen praten’, vertelt Marco Smits van Rabobank Rijk van Nijmegen.

12 RIJK VAN NIJMEGEN

‘Ouders willen hun kinderen liever niet met hun geldzaken belasten. Uit privacy- en veiligheidsoverwegingen, maar ook om het kind te beschermen.’ Ook kinderen zitten niet altijd te wachten op dit soort gesprekken, gaat

Smits verder. ‘Die willen het liefst zo gewoon mogelijk zijn en bij de grote groep horen. Een groot vermogen past daar niet bij.’ Toch is Š‡–„‡Žƒ‰”‹Œ‘†‡ϐ‹ƒ…‹´„‡•’”‡‡„ƒƒ” te maken, zodat ouders en kinderen niet plotseling hiermee geconfronteerd worden, stelt collega Edmund Willems van Rabobank Rijk van Nijmegen. ‘Omstandigheden veranderen voortdurend: binnen het gezin, in de wetgeving en bijvoorbeeld ook in iemands persoonlijke wensen. Die veranderingen zijn een afspiegeling van een persoonlijk en dynamisch leven. Zorgen en twijfels kunnen klein beginnen, maar uiteindelijk toch een groot probleem worden. Door met een deskundig team samen met de klant aan een goed doordacht plan te werken, kunnen we die zorg wegnemen.’

MASTERCLASSES Een eerste stap hierin, is dat de kinderen leren wat het betekent om vermogend te zijn. Daarvoor organiseert Rabobank Vermogensmanagement twee keer per jaar de Rabo Masterclasses ‘Omgaan met vermogen’. In deze Masterclasses gaan we in op gebeurtenissen, mogelijkheden en uitdagingen die met een toekomstig vermogen gepaard gaan. De kennis, het (zelf) inzicht en de vaardigheden die de deelnemers opdoen, zorgen ervoor dat zij nu en later zelfstandig keuzes kunnen maken bij vermogensvraagstukken. Het gaat daarbij niet alleen om het bewustwordingsproces, maar ook om zaken als opvoeding, trends, veiligheid en privacy. ‘Heel leerzaam en met docenten die een echte autoriteit in hun vakgebied zijn’, vertelt Smits. ‘De jongeren maken zo een sprong naar ϐ‹ƒ…‹´Ž‡˜‘Ž™ƒ••‡Š‡‹†Ǥƒƒ”„‡Žƒ‰”‹Œ‡” is misschien nog dat ze gelijkgestemden zien en ervaringen uitwisselen. Dat voelt prettig en veilig.’ INTERACTIE Bij de Masterclasses worden ook ouders betrokken. Die ervaren zo zelf dat er meer mogelijk is dan ze denken. Smits: ‘Ze kunnen bijvoorbeeld gefaseerd het vermogen al overdragen aan de kinderen. Ook kunnen ze het vermogen aan de kinderen overdragen en toch zelf de beschikking houden. Er zijn veel ‘’Ž‘••‹‰‡†‡„ƒƒ”Ǥ‡ϐ‹•…ƒŽ‡‡Œ—”‹†‹•…Š‡ wetgeving is zo complex, dat het lastig, zo niet onmogelijk is dit allemaal zelf te overzien. Iedere keuze kan vergaande consequenties hebben. Daarom is het belangrijk alles goed geregeld te hebben. Een Vermogensplan helpt daarbij. Samen met een team van specialisten maken we zo’n plan, helemaal afgestemd op de persoonlijke wensen en doelstellingen. Dit plan blijven we

voortdurend volgen en actualiseren. Altijd in goed overleg met de klant. Door deze interactie wordt het Vermogensplan steeds vollediger en blijft het altijd actueel. Zo ervaart een klant ϐ‹ƒ…‹´Ž‡”—•–Ǥǯ

OVEREENKOMST VERMOGENSZORG Niet alleen overdracht, maar ook nalatenschap moet goed geregeld zijn. ‘Een overlijden brengt vaak onzekerheden en onduidelijkheden met zich mee voor de nabestaanden’, aldus Willems. ‘Daarom is het een geruststellende gedachte als de afwikkeling van de nalatenschap uit handen wordt genomen ‡†‡ƒ„‡•–ƒƒ†‡ϐ‹ƒ…‹‡‡Ž‡Œ—”‹†‹•…Š begeleid worden. In een Overeenkomst Vermogenszorg stellen wij samen met de klant vast hoe alles geregeld wordt na zijn overlijden. We nemen door welke rol de klant ons wenst te geven. Dit varieert van adviseur, (opvolgend) executeur tot bewindvoerder. De complete inventarisatie en de afspraken die we maken over de invulling van de dienstverlening, leggen we vast in een persoonlijk dossier, dat in een brandveilige kluis komt te liggen. Het dossier blijft dus strikt vertrouwelijk en wordt jaarlijks geactualiseerd. Na het overlijden begeleiden ™‹Œ†‡ƒ„‡•–ƒƒ†‡ϐ‹ƒ…‹‡‡Ž‡Œ—”‹†‹•…Š en zorgen wij dat de nalatenschap wordt afgewikkeld volgens de gemaakte afspraken. Wij geven daarnaast de nabestaanden inzicht in de ϐ‹ƒ…‹´Ž‡‰‡˜‘Ž‰‡˜ƒŠ‡–‘˜‡”Ž‹Œ†‡‡‰‡˜‡ aan wat de gevolgen zijn van bepaalde keuzes. ‘‘”‘•‡‡™‡•–‹‡˜ƒ†‡Œ—‹•–‡ϐ‹ƒ…‹´Ž‡ zorg verlenen, voor de klant vaak een enorme geruststelling.’

VERMOGENSMANAGEMENT

Edmund Willems

Marco Smits

Bij Rabobank Vermogensmanagement heeft u uw eigen team van specialisten die met u meedenken en uw vermogen voor u beheren. Daadkrachtige vakmensen die steeds vooruitkijken en handelen. Zo zorgen we dat u op koers blijft om uw doelen te behalen. Ga naar onze website en klik op Private Banking. 13



7&3/*&68*/(
-&%&/3""%

7FSCJOEJOH [PFLFO ‡”‘Ž˜ƒ†‡Ž‡†‡”ƒƒ†‹Œ˜ƒ‹Œ‡‰‡˜‡”ƒ†‡”– ‹†‡‰‡ˆ—•‡‡”†‡ƒ„‘„ƒǤ †‡ƒˆ‰‡Ž‘’‡ Ž‡†‡”ƒƒ†•˜‡”‰ƒ†‡”‹‰™ƒ•†‹–‡‡„‡Žƒ‰”‹Œ ‘†‡”™‡”’˜ƒ‰‡•’”‡Ǥ
5&,45
3"7&45&*/

;8"35
'050h4
456%*0$

. /P¿MMF-FVGLFOT

 3*+,7"//*+.&(&/

‡–†‡ˆ—•‹‡Š‡‡ˆ–†‡Ž‡†‡”ƒƒ†‡‡ ƒ†‡”‡”‘Ž‰‡”‡‰‡Ǥ‘´ŽŽ‡ ‡—ˆ‡•‹•Š‡–Žƒ‰•–œ‹––‡†‡ Ž‡†‡”ƒƒ†•Ž‹†‡Š‡‡ˆ– ˜‡”•…Š‹ŽŽ‡†‡ˆƒ•‡‡–†‡Ž‡†‡”ƒƒ† †‘‘”‰‡ƒƒ–ǤǮƒ–‘˜‡”ƒ†‡”†„Ž‹Œˆ–ǡ‹•‘œ‡ „‡Šƒ”–‹‰‹‰˜ƒ†‡„‡Žƒ‰‡˜ƒ‘œ‡Žƒ–‡ ‡Ž‡†‡‡Š‡–˜‘”‡˜ƒ‡‡–‘‡–••–‡‡˜‘‘” †‡ˆ‹ƒ…‹´Ž‡†‹‡•–˜‡”Ž‡‹‰Ǥƒ•Š‡–˜‘‘”Š‡‡ œ‘‡‡Š‘‡™‡‘œ‡„‡˜‘‡‰†Š‡†‡‘’–‹ƒƒŽ ‘†‡‹œ‡––‡ǡ—œ‹Œ™‡‡”˜‘‘”ƒŽ‘’‰‡”‹…Š– Š‘‡™‡ƒŽ•Ž‡†‡”ƒƒ†‡‡‘‰•–‡”‡”‡„‹†‹‰ ‡–Ž‡†‡‡Žƒ–‡—‡”‹Œ‰‡Ǥ‡ ˆ‹ƒ…‹´Ž‡†‹‡•–˜‡”Ž‡‹‰‡†‡„‹Œ†”ƒ‰‡˜ƒ†‡ „ƒƒƒ†‡‘–™‹‡Ž‹‰˜ƒŠ‡–™‡”‰‡„‹‡† •–ƒƒ†ƒƒ”‹…‡–”ƒƒŽǤƒƒ”„‹Œ˜‡”˜—ŽŽ‡™‡†”‹‡ ”‘ŽŽ‡ǣ™‹Œœ‹Œ†‡‘‰‡‡‘”‡˜ƒ†‡„ƒ‡ •‹‰ƒŽ‡”‡ƒŽ•‡”‹‡–••’‡‡Ž–‘†‡”†‡Ž‡†‡‡ Žƒ–‡ǡ™‹Œ‰‡˜‡‘œ‡‡‹‰‘˜‡”’Žƒ‡‡ †‡‡‡‡‘˜‡”†‡—‹–˜‘‡”‹‰Ǥƒƒ”ƒƒ•– ‡‡™‡ˆ‘”‡Ž‡„‡•Ž—‹–‡œ‘ƒŽ•‹Š‡–•–ƒ–——– ˜ƒ†‡Ž‘ƒŽ‡„ƒ•–ƒƒ–‘˜‡”„‡‘‡‡˜ƒ

Ž‘ƒŽ‡…‘‹••ƒ”‹••‡‘ˆ•ƒ‡™‡”‹‰‡– ‡‡ƒ†‡”‡Ž‘ƒŽ‡„ƒǤ˜‡”‹‰‡•™‹Ž†‹–‹‡– œ‡‰‰‡ǡ†ƒ–‘œ‡”‘Žœ‹…Š—‹–•Ž—‹–‡†„‡’‡”––‘– Š‡–Ž‘ƒŽ‡Ǥ’…‡–”ƒƒŽ‹˜‡ƒ—ǡ‹†‡Ž‰‡‡‡ ‡†‡ƒƒ†ȋȌǡ—‡™‡‹˜Ž‘‡† —‹–‘‡ˆ‡‡˜‹ƒŠ‡‘ƒ’•ǡ†‡˜‘‘”œ‹––‡”˜ƒ ‘œ‡ƒƒ†˜ƒ‘‹••ƒ”‹••‡Ǥ‹Œ„‡”‡‹†‡‘’ „ƒ•‹•˜ƒ†‡…‡–”ƒŽ‡ƒ‰‡†ƒ˜ƒ†‡‘œ‡ ‹„”‡‰˜‘‘”†‡˜‘‘”ǤŠ‡‘ƒ’•œƒŽ†‡ •–‡˜ƒ‘œ‡Ž‡†‡”ƒƒ†˜‡”–‡‰‡™‘‘”†‹‰‡Ǥ ‹Œ†‡•†‡ƒˆ‰‡Ž‘’‡˜‡”‰ƒ†‡”‹‰˜ƒʹͻƒƒ”– Š‡„„‡™‡†‡‡‡”•–‡˜‘‘”„‡”‡‹†Ǥǯ  "$5*&7&
30-
‡‹–‹•†ƒ–†‡Ǯ‹‡—™‡ǯ Ž‡†‡”ƒƒ†˜ƒƒ„‘„ƒ‹Œ˜ƒ‹Œ‡‰‡œ‹…Š ‘‰‡‡”†ƒ˜‘‘”Š‡‡”‹…Š–‘’™ƒ–‡”Ž‘ƒƒŽ •’‡‡Ž–‘†‡”†‡Ž‡†‡‡Žƒ–‡Ǥ‘´ŽŽ‡ǣǮ‡ Ž‡†‡”ƒƒ†•Ž‡†‡•’‡Ž‡†ƒƒ”„‹Œ‡‡ƒ…–‹‡˜‡”‘ŽǤ ‹‡–ƒŽŽ‡‡†‘‘”‡‡–‡†‡‡‡–†‡†‹”‡…–‹‡ǡ ƒƒ”‘‘†‘‘”†‡‡Ž–‡‡‡ƒƒ…‘‹••‹‡• ‡–‡’ƒ”–‹…‹’‡”‡‹‡š–‡”‰‡”‹…Š–‡‹‹–‹ƒ–‹‡˜‡Ǥ ‘‹•†‡Ž‡†‡”ƒƒ†„‡–”‘‡„‹ŒŠ‡––”ƒŒ‡…–

'PUPWMOS[JUUFOE3PTBOOF 1BL &SJL+BO4DISFVST %FOOJTWBOEFO)PPHFOFO 4UJKO8JHNBOT4UBBOE WMOS4UFGBOWBO5PMFO %BQIOF#FVOL

/*&68& -&%&/3""%4 -&%&/



%F
MFEFOSBBE
JT WFSTUFSLU
NFU
[FT OJFVXF
MFEFO
A(PFE PN
UF
[JFO
EBU
EF TBNFOTUFMMJOH
WBO
EF MFEFOSBBE
TUFFET
NFFS FFO
BGTQJFHFMJOH
JT
WBO PO[F
MFEFO
JO
IFU
3JKL WBO
/JKNFHFO
WJOEU /PÑMMF
-FVGLFOT
A%F TBNFOTUFMMJOH
WBO
EF HSPFQ
BMT
IFU
HBBU
PN MFFGUJKE
TFLTF PQMFJEJOH
FO
XFSL
JT BBSEJH
JO
CBMBOT

‹Œ˜ƒ‹Œ‡‰‡ʹͲʹͷǤ‡™‘”†‡œ‘”‰˜—Ž†‹‰ ‰‡Ãˆ‘”‡‡”†‘˜‡”†‡˜‘‘”–‰ƒ‰‡‡‡†‡‡Ž ƒƒ†‹ƒŽ‘‘‰•‡••‹‡•‡–‹™‘‡”•‡ ‘†‡”‡‡”•—‹–†‡˜‡”•…Š‹ŽŽ‡†‡‰‡‡‡–‡ ȋ”‡†ǣ‡‡”‘˜‡”†‹––”ƒŒ‡…–Ž‡‡•–—‘’’ƒ‰‹ƒͳͲȌǤ —‹–‡†‡”‡‰—Ž‹‡”‡Ž‡†‡”ƒƒ†•˜‡”‰ƒ†‡”‹‰‡ ‘‡‡ƒŽŽ‡Ž‡†‡”ƒƒ†•Ž‡†‡†‡‡Žƒƒ±±‘ˆ ‡‡”‹‹–‹ƒ–‹‡˜‡Ǥ‡Š‘’‡†ƒƒ”‡‡‘‘™ƒ– œ‹…Š–„ƒƒ”†‡”–‡™‘”†‡”‹…Š–‹‰‘œ‡Ž‡†‡Ǥǯ  $0½1&3"5*&7&
(&%"$)5&
‡ „‡Žƒ‰”‹Œ‘†‡”™‡”’‘’†‡ƒ‰‡†ƒ˜ƒ†‡ Ž‰‡‡‡‡†‡”ƒƒ†‹•Š‘‡†‡Ž‘ƒŽ‡„ƒ˜ƒ †‡–‘‡‘•–„‹Œ†”ƒƒ‰–ƒƒ‡š…‡ŽŽ‡–‡„‡†‹‡‹‰ ˜ƒŽƒ–‡ƒ”–Ǥƒ––‡‰‡†‡ƒ…Š–‡”‰”‘† ‘…ƒ’ƒ…‹–‡‹–ƒˆ–‡„‘—™‡‘ˆ•Ž‹‡”‹–‡ œ‡––‡ǤǮŽ•Œ‡‹Œ–ƒƒ”†‡–‘‡‘•–˜‹•‹‡˜ƒ†‡ ƒ„‘„ƒ‡†‡ˆ‹‹´”‹‰†ƒƒ”‹˜ƒ‘• –‘‡‘•–‹‰‡„‡•–ƒƒ•”‡…Š–ǡœ‹‡Œ‡„‡‰”‹’’‡ƒŽ• ƒ„‹ŒŠ‡‹†ǡŽƒ–‰‡”‹…Š–Š‡‹†ǡ…‘—‹…ƒ–‹‡‡ †ƒƒ†™‡”‡Ž‹Œ‡„‡–”‘‡Š‡‹†„‹ŒŠ‡–

™‡”‰‡„‹‡†˜‡‡Ž˜—Ž†‹‰–‡”—‰‘‡ǯǡƒŽ†—• ‘´ŽŽ‡ǤǮ œ‹‡†ƒƒ”‹˜‘‘”‘•ƒŽ•Ž‘ƒŽ‡ Ž‡†‡”ƒƒ†‡‡„‡Žƒ‰”‹Œ‡”‘Ž™‡‰‰‡Ž‡‰†Ǥ‡–‹• ˜ƒ„‡Žƒ‰‘Š‹‡”‡‡ƒƒ†‡•Žƒ‰–‡‰ƒƒǡ™‹Ž †‡„ƒŠƒƒ”‹ƒ‰‘˜ƒDz†‡„ƒ˜ƒ‡˜‘‘”†‡ ‡•‡dz‘’‹‡—™Žƒ–‡‰Žƒœ‡‡‡‡„‹Œ†”ƒ‰‡ Ž‡˜‡”‡ƒƒ†‡˜‡”•–‡”‹‰˜ƒ†‡Ž‘ƒŽ‡ ‡…‘‘‹‡Ǥ‘ƒ†‡„ƒŠ‡–˜‡”•…Š‹Žƒ‡ ‡–†‡ƒ†‡”‡‰”‘–‡„ƒ‡Ǥ‡‘‡–‡†—• ˜‘Ž‘’ƒƒ†‡„ƒ‘†‡…‘Ú’‡”ƒ–‹‡˜‡‰‡†ƒ…Š–‡ ‘’‹‡—™‹˜—ŽŽ‹‰–‡‰‡˜‡‡‘‰‡‡”†ƒ ˜‘‘”Š‡‡†‡˜‡”„‹†‹‰–‡œ‘‡‡‡–‘œ‡ Žƒ–‡Ǥ‡™‡”‡Ž†˜‡”ƒ†‡”–•‡Žǡ†—•‘‘†‡ ƒ„‘„ƒ‘‡–œ‹…Šƒƒ’ƒ••‡ǡƒƒ”™‡Ž‡– „‡Š‘—†˜ƒŠ‡–‰‘‡†‡Ǥ‡‹–‡”‡••ƒ–‡ ‘–™‹‡Ž‹‰†‹‡‹‡–˜‡‡Žƒƒ†ƒ…Š–˜‘Ž‰Ǥǯ



 

#"/,*&3&/"11 68&37"3*/(5&-5
5&,45
."35*+/
7&5
'050
-&&/%&35
."44&-*/,

&

‹†ʹͲͳͷ‹–”‘†—…‡‡”†‡†‡ƒ„‘„ƒ †‡˜‡”‹‡—™†‡ƒ‹‡”‡’’ƒŽ• ‡‡”•–‡•–ƒ’ƒƒ”‡‡…‘’Ž‡‡–‹‡—™‡ ‘Ž‹‡‘‰‡˜‹‰™ƒƒ”‹—‡‡˜‘—†‹‰ „ƒœƒ‡”‡‰‡Ž–ǡ™ƒƒ”‡™ƒ‡‡”—™‹Ž–Ǥ‡ ƒƒ—™†ƒ‰‡Ž‹Œ•‡„ƒœƒ‡ƒŽ••ƒŽ†‘…Š‡…‡ ‘ˆ‰‡Ž†‘˜‡”ƒ‡ƒƒ”‘‘ƒƒŠ‡–„Ž‘‡”‡ ˜ƒ—™’‹’ƒ•„‹Œ†‹‡ˆ•–ƒŽ‡‡–‡‡‡‡‹‡—™‡ ’ƒ•ƒƒ˜”ƒ‰‡Ǥ‡Žˆ„‡†”ƒ‰‡‘˜‡”ƒ‡ƒƒ” ‘„‡‡†‡”‡‡‹‰‡ƒ‡–†‡ƒ’’‘‘œ‘Ǧ †‡”ƒ„‘…ƒ‡”ǡ–‘–ʹͷͲ‡—”‘Ǥ‡˜‡‡Ž‰‡Ǧ „”—‹–‡‡‰‡™ƒƒ”†‡‡”†‡ˆ—…–‹‡‹•†‡‘‰‡Ž‹ŒǦ Š‡‹†–‡…Šƒ––‡‡–‡‡‡†‡™‡”‡”˜ƒ†‡ „ƒ™ƒ‡‡”—Š—Ž’‘†‹‰Š‡‡ˆ–‘ˆ‹‡–•™‹Ž– ˜”ƒ‰‡Ǥƒ‰‡Ž‹Œ•˜‹†‡œ‘̵͸ͲͲͲ…Šƒ–•’Žƒƒ–• ˜‹ƒ†‡ƒ’’Ǥ ’„ƒ•‹•˜ƒˆ‡‡†„ƒ…˜ƒŽƒ–‡™‘”†‡ ˜‘‘”–†—”‡†˜‡”„‡–‡”‹‰‡†‘‘”‰‡˜‘‡”†‡ ‹‡—™‡ˆ—…–‹‡•–‘‡‰‡˜‘‡‰†Ǥ‘•–‘†Š‡–œ‘‡Ǧ ‡‹–”ƒ•ƒ…–‹‡•„‘˜‡ƒƒ†‡™‡•‡Ž‹Œ•–„‹Œ ˜‡‡ŽŽƒ–‡ǡ‡‡ˆ—…–‹‡†‹‡—‘‰‡Ž‹Œ‹•‹†‡ ƒ’’Ǥƒƒ”ƒƒ•–‹•†‡•‡ŽŠ‡‹†•–‡”˜‡”„‡–‡”†Ǥ  3*+,7"//*+.&(&/

‡ƒ†‡”‡ƒƒ’ƒ••‹‰ǡ‘’˜‡”œ‘‡˜ƒŽƒ–‡ †‹‡Š‡–•–ƒ”–•…Š‡”‘‘˜‡”œ‹…Š–‡Ž‹Œ˜‘†‡ǡ‹• †‡‘‰‡Ž‹ŒŠ‡‹†‘œ‡Žˆ‡‡•–ƒ”–•…Š‡”‹–‡ •–‡ŽŽ‡Ǥ‡ƒ’’™‘”†–†‘‘”Ž‘’‡†‡–•–‡‡†• ™‹••‡Ž‡†‡‰”‘‡’‡Žƒ–‡‰‡–‡•–‡˜‡”„‡–‡”†Ǥ ‘—‡Žƒ–‡‡–†‡ˆ‡‡†„ƒ…Ǧ‘’‡ ‘†‡”ƒ†‡”‡˜‹ƒ•‘…‹ƒŽ‡†‹ƒƒƒ‰‡˜‡™ƒ–œ‹Œ ˜ƒ†‡ƒ’’˜‹†‡‡‘ˆ‡”œƒ‡„‡–‡”—‡Ǥ ‡ƒ’’ƒƒ–†‡‡Ž—‹–˜ƒ‡‡…‘’Ž‡‡– ‹‡—™‡‘Ž‹‡‘‰‡˜‹‰†‹‡‹†‡Ž‘‘’˜ƒ†‹– Œƒƒ”‘‘„‡•…Š‹„ƒƒ”‘–˜‘‘”‹–‡”‡–„ƒ‹‡Ǧ ”‡Ǥ‡ƒ’’‡„ƒ‹‡”‡˜‹ƒ†‡…‘’—–‡”™‘”Ǧ †‡œ‘‡‡‰‡Š‡‡ŽǤ‡–‰”‘–‡”‡•…Š‡”˜ƒ†‡ …‘’—–‡”„‹‡†–†‡‘‰‡Ž‹ŒŠ‡‹†‡‡”‘˜‡”œ‹…ŠǦ –‡–‡„‡‹Œ‡ǡ„‹Œ˜‘‘”„‡‡Ž†˜ƒ—‹–‰ƒ˜‡‡‹Ǧ ‘•–‡Ǥ‡–ƒŽ•‹†‡ƒ’’œ‹‡–—ƒŽŽ‡‡™ƒ–˜‘‘” —”‡Ž‡˜ƒ–‹•Ǥ‘‘–•–ƒƒ–‡”±±Š‡”‡„ƒ”‡‘Ǧ ‰‡˜‹‰‘‰‡ƒ…Š–‘ˆ——˜‹ƒ‡‡–ƒ„Ž‡–ǡ‘„‹‡Ž‘ˆ …‘’—–‡”„ƒ‹‡”–Ǥ

5*14


;PFLFO
JO
USBOTBDUJFT ,MJL
PQ
VX
SFLFOJOH
FO EBBSOB
PQ
IFU
WFS HSPPUHMBT
6
LVOU
PQ OBBN
FO
PQ
CFESBH [PFLFO

#FUBMFO
[POEFS
3BCP 4DBOOFS3BOEPN
3FB EFS
OBBS
POCFLFOEF
SF LFOJOHFO
%JU
TUFMU
V
JO WJB
.FOV

#FUBMFO [POEFS
4DBOOFS
PG 3FBEFS 
6X
WPPSLFVSFO
JOTUFM MFO
,JFT
CJKWPPSCFFME [FMG
XFMLF
TUBSUQBHJOB
V XJMU
[JFO
PG
HFFG
VX
SF LFOJOHFO
FFO
IBOEJHF OBBN
%JU
TUFMU
V
JO
WJB .FOV

*OTUFMMJOHFO

 

–‡‡†•‡‡”Žƒ–‡„ƒ‹‡”‡˜‹ƒ‘„‹‡Ž‘ˆ–ƒ„Ž‡– ‡Š—Ž’Ž‘‘’–˜ƒ‡”˜‹ƒ†‡…Šƒ–Ǥ™‡Ž‡†‹‡•–‡ ‰ƒƒ–Š‡–‡™‹‡ƒƒ–‡”Š‡–‡‡•–‰‡„”—‹˜ƒǫ



#30/
3"#0#"/,

7"/%&,-"/5&/.&5&&/#&5""- 3&,&/*/(#*+%&3"#0#"/,%0&5#"/, ;",&/0/-*/&7"/%&58*/5*(+" 3*(&/($*,536*.6*54-6*5&/% &&/.0#*&-"11"3""50.5&#"/,*& 3&/ #*+7&&35*(+"3*(&/ ,-"/ 5&/3&(&-&/)&5*/45&--&/7"/%&#& 5""-1"47003($*,#6*5&/&6301" )&5-*&'457*"%&4."351)0/&*/ 70/%&/;0/.*-+0&/$0/ 5"$5-0;&#&5"-*/(&/1-""547003 &&/(&.*%%&-%#&%3"(7"/ &630 1&3#&5"-*/(,-"/5&/$)"55&/ (&;".&/-*+,;0/,&&31&3%"( .&5%&3"#0#"/, 

JONGE KLANTEN

Wie slaagt voor zijn eindexamen staat voor verschillende keuzes: verder studeren, werken of reizen? Aan iedere keuze hangt een ander prijskaartje. TEKST: PETER STEEMAN FOTO’S: ROOS KOOLE, VERBEELD

Geslaagd: en nu? H

et verlossende bericht is gekomen. De vlag kan uit, inclusief schooltas. Wat volgt, is een vrijheid die ongekend is. Alle opties - studeren vanuit huis, op kamers, werken of naar het buitenland hebben één ding gemeen. Voor het eerst moet je je bezighouden met de vraag: hoe ga ik mijn ’Žƒ‡ϐ‹ƒ…‹‡”‡‡Š‘‡„‡•–‡‡†‹‹Œ geld? Dat is best een uitdaging, verzekert Ellis Ramakers, marketing manager Jonge Klanten van de Rabobank. ‘Geldzaken zijn niet echt een boeiend onderwerp als je 16 tot 18 jaar bent. Geld is een middel om leuke dingen mogelijk te maken. Dat verandert nu. Voor het eerst zelfstandig op reis, met een budget omgaan, zorgen dat je alles geregeld hebt. Dat je zelf de touwtjes in handen hebt en op eigen benen staat, is heel belangrijk.’

1378

THUIS WONEN De behoefte aan meer zelfstandigheid gaat gepaard met een grotere verantwoordelijkheid. Vanaf je achttiende word je in het diepe gegooid. Je mag leningen afsluiten, een creditcard aanvragen. Voor wie gaat studeren, wacht er een extra uitdaging. De basisbeurs is sinds september 2015 omgezet in een lening. De aanvullende beurs en het gratis reizen blijven wel bestaan, maar de studieschuld moet in 35 jaar worden afgelost. Vanwege het verdwijnen van die basisbeurs woont één op de drie studenten thuis. Ramakers: ‘Er is een verschil tussen studenten die naar het mbo gaan en zij die hbo of wo gaan doen. Als je naar het mbo gaat, ben je vaak jonger dan iemand die naar het hbo of wo gaat. Daarnaast is het 18 RIJK VAN NIJMEGEN

schoolgeld lager in vergelijking met hbo en wo. Ga je voor hbo of wo, dan kies je echt voor een •’‡…‹ϐ‹‡‡Š‘‰‡•…Š‘‘Ž‘ˆ—‹˜‡”•‹–‡‹–ǡ‡†ƒ– betekent heel vaak reizen naar een andere stad. Je maakt nieuwe vrienden en gaat wat vaker uit. Ook al wordt er nog voor je gekookt en gewassen, het leven wordt wel al duurder.’ Tip voor thuiswonende studenten: denk aan het aanvragen van zorgtoeslag. Dat voordeel kan oplopen tot wel 1.000 euro per jaar.

OP JEZELF WONEN Veel achttienjarigen kijken reikhalzend uit naar het moment dat ze hun eigen broek mogen ophouden. Wie na zijn middelbareschooltijd gaat werken, heeft het voordeel dat hij direct al op iets grotere voet kan leven. Maar die ambitie heeft zijn prijs. Je gaat belasting betalen. En als je op jezelf gaat wonen, moet je niet alleen huur betalen, maar ook opdraaien voor kosten als internet, televisie, gas, elektriciteit en water. Daar komen ‘‰‰‡‡‡–‡Ǧ‡™ƒ–‡”•…Šƒ’•Š‡ˆϐ‹‰‡„‹ŒǤ ‘Op eigen benen staan is in de praktijk vaak een harde leerschool’, zegt Ramakers. ‘Als je op kamers gaat, of op jezelf gaat wonen, kun je niet altijd impulsief je geld uitgeven, al heb je meer te besteden.’ Om de extra kosten van huur en boodschappen te betalen, hebben uitwonende studenten vaker een bijbaan, krijgen meer geld van hun ouders en lenen ze vaker bij DUO. Een studieschuld van 20.000 euro is bij maximaal lenen snel gemaakt. ‘Natuurlijk wil je gewoon leuke dingen blijven

doen, en de een is nu eenmaal een betere planner of regelaar dan de ander. Dat geeft niets. Financiële uitglijers horen erbij, je leert er het meest van als het eerst een keer misgaat.’ Tip voor uitwonende studenten en starters op de arbeidsmarkt: denk aan een inboedelverzekering. En wellicht kom je naast zorgtoeslag in aanmerking voor huurtoeslag.

AVONTUUR Een tussenjaar waarin gereisd wordt, soms in combinatie met een stage, betaald werk of vrijwilligerswerk, is een populair alternatief voor wie nog niet aan studeren wil denken. Het is een avontuur dat zorgvuldige planning vereist, van het vinden van een slaapplek of woonruimte tot verzekeringen afsluiten. Voor sommige landen zijn een visum en vaccinaties verplicht. Het

doen van betaald werk in het buitenland kan betekenen dat je zorgverzekering in Nederland stopt. Hoe de regels precies zijn, verschilt per land. Ramakers: ‘Jongeren die willen reizen, hebben dat vaak al jaren voor hun eindexamen besloten. Het is een project dat een lange adem vereist. Er is lang voor gespaard en er moet veel geregeld worden, zoals tickets, vaccinaties en visum. Zelfs als niet alle dromen en plannen uitkomen, is het toch een waardevolle exercitie. Dat je na drie maanden platzak terugkomt, vinden de meesten geen probleem. Het wordt als een leerzame ervaring beschouwd. Het is money well spent, zou je kunnen zeggen.’ Tip voor wie na zijn examen op reis wil: let op dat je de premie van je zorgverzekering betaalt tijdens je verblijf in het buitenland. Ook is het aan te raden een reisverzekering af te sluiten.

19

INTERVIEW

Hart voor de Stevenskerk TEKST: RAVESTEIN EN ZWART FOTO: STUDIO38C

R

uim een jaar lang ging de Nijmeegse Stevenskerk verscholen onder steigers en doeken. Maar nu de restauratie grotendeels is voltooid, valt de kerk weer in volle glorie te bewonderen. Het prachtige gotische bouwwerk uit de dertiende eeuw heeft een unieke architectuur en is onlosmakelijk verbonden met de Nijmeegse identiteit. ‘De Stevenskerk is van iedereen’, vertelt Heleen Wijgers, directeur van de Stichting Stevenskerk. ‘De kerk heeft nog steeds een religieuze functie, maar daarnaast is deze in gebruik voor culturele en commerciële activiteiten. Je kunt hier bijvoorbeeld congressen of meetings organiseren.’

1378

NOODKLOK Een aantal jaren geleden luidde de Stichting Stevenskerk de noodklok: met de kerk ging het heel erg slecht. Sinds 1969, na de grootscheepse na-oorlogse wederopbouw, was die niet meer gerestaureerd. ‘Stukken kalksteen vielen naar beneden’, aldus Wijgers. De gemeente Nijmegen – eigenaar van de toren – en de stichting – eigenaar van de kerk – bundelden hun krachten en maakten een plan voor een grondige restauratie. Met name het Kleine Zuiderportaal van de kerk, het meest blootgesteld aan weer en wind, bleek zwaar gehavend. Dat werd dus na de toren – waarbij de kerkhaan opnieuw werd verguld – als eerste aangepakt: 20 RIJK VAN NIJMEGEN

‘We hebben het na-oorlogse tufsteen vervangen door zeer duurzaam kalksteen. Dat is echt ambachtswerk ‰‡™‡‡•–ǡ™ƒ–†‡’‹ƒ‡Ž•‡ƒŽŽ‡ϐ‹‰—”‡ die daarbij horen, moesten opnieuw uit steen gehouwen worden. Ook zijn er duivenwerende roosters geplaatst. Wat we nu nog gaan doen is onder andere delen van het dak vervangen.’

STEVENIERS De restauratie kon ˜‘‘”‡‡‰”‘‘–†‡‡Ž‰‡ϐ‹ƒ…‹‡”†™‘”†‡ door de provincie en de gemeente. Daarnaast hebben de Steveniers „‹Œ‰‡†”ƒ‰‡ƒƒ†‡ϐ‹ƒ…‹‡”‹‰˜ƒ de restauratie. Ook Rabobank Rijk van Nijmegen is zo’n Stevenier. ‘Steveniers - er zijn er 365 - zijn particulieren en bedrijven die respectievelijk vijf en drie jaar lang €365 per jaar bijdragen. ‡–ϐ‹Œ‡‹•†ƒ–œ‘ǯ–‡˜‡‹‡”•†‘ƒ–‹‡ ϐ‹•…ƒƒŽŠ‡‡Ž˜‘‘”†‡Ž‹‰‹•ǣŠ‡–„‡†”ƒ‰ van €365 is 125 procent aftrekbaar, waardoor je netto slechts €128 kwijt bent. Voor het jaarlijkse onderhoud, zo’n €100.000 per jaar, ontvangen we beperkte subsidie. Daarvoor moeten we dus andere middelen inzetten, die we uit verhuur en donaties halen. Gelukkig zijn er behalve de Steveniers ook nog zo’n 1250 Vrienden van de Stevenskerk, die ons maandelijks met een eigen gekozen geldbedrag ondersteunen. Daar zijn we enorm blij mee, want zonder donaties zou het onderhoud wel op de tocht komen te staan.’

0QMPTTJOH 4UVVS
EF
PQMPTTJOH
WPPS

BV



HVTUVT

OBBS
3BCPCBOL 3JKL
WBO
/JKNFHFO
PWW
QV[[FM %JDIUFSCJK

1PTUCVT
 
"$
/JKNFHFO
0G
NBJM OBBS DPNNVOJDBUJFSWO!SBCPCBOL OM

.BBL
LBOT
PQ FFOXBBSEFCPOWBO5VJOXFSFME UXWɋ 



 0OEFSTUBBOEF
XPPSEFO
[JKO
JO
BMMF
SJDIUJOHFO
JO
IFU EJBHSBN
WFSCPSHFO
%F
MFUUFST
NPHFO
NFFS
EBO
FFO NBBM
HFCSVJLU
XPSEFO
%F
PWFSHFCMFWFO
MFUUFST
WPS NFO
WBO
CPWFO
OBBS
CFOFEFO
HFMF[FO
EF
PQMPTTJOH 8003%&/
;0&,&/ BBOCPE
BEWJFT
CBMBOT
CBOLJFSFO
CSVUP
DSJTJT
EPFM EPMMBST
FNJTTJF
FOFSHJF
JOMFH
LFOOJT
LPTUFO
LSBDIUJH
MFOJOH
MJKGSFOUF
MJNJFU
MPPQUJKE
NBOJFSFO PNWBOH
QSPEVDUFO
SBNJOH
SFJ[FO
SJTJDP
TUBCJFM TUJKHJOH
UFSNJKO
UFWSFEFO
UJNJOH
UPDIUTUSJQ
WFS LPPQ
XJOTU





——”œƒƒ˜Ž‡‡•ǡœ—‹˜‡Ž‡‡‹‡”‡ǣ‰‘‡†˜‘‘”†‹‡”‡ǡ ƒƒ”‹‡–ƒŽ–‹Œ†‰‘‡†˜‘‘”Š‡–‹Ž‹‡—Ǥƒ–œ‹Œ†‡ †‹Ž‡ƒǯ•„‹Œ†‹‡”˜”‹‡†‡Ž‹Œ˜‡‡Š‘—†‡ǫ
5&,45
+04
-&*+&/
'050h4
)*-#&35
,3"/&&7&-*/&
7"/
&-,

%663;".&
7&&)06%&3*+

(PFEWPPS EJFSFO HPFE WPPSCPFSFO )

‘‡—‡™‡‡‡”’”‘†—…‡”‡‡– ‹†‡”‰”‘†•–‘ˆˆ‡ǡ‹†‡”‰”‘† ‡‹†‡”‹Ž‹‡—„‡Žƒ•–‹‰ǫǮƒ–‹• ‡‡‰”‘–‡‘’‰ƒ˜‡ǯǡ•–‡Ž–——†—‹”‡ǡ †‹”‡…–‡—” ‘‘†Ƭ‰”‹‡†‡”Žƒ†„‹Œ†‡ƒ„‘Ǧ „ƒǤƒƒ”˜‡”™ƒ…Š–‹‰œƒŽ†‡™‡”‡Ž†„‡˜‘Ž‹‰ ‰”‘‡‹‡ƒƒ”ͻ‹ŽŒƒ”†‡•‡‹ʹͲͷͲǤ‡˜‡”Ǧ ™ƒ…Š–‹‰‹•†ƒ‘‘†ƒ–†‡˜”ƒƒ‰ƒƒ”˜Ž‡‡•ǡ ‡Ž‡‡‹‡”‡†‡‘‡†‡†‡”–‹‰Œƒƒ”œƒŽ˜‡”Ǧ †—„„‡Ž‡Ǥ‡’”‘†—…–‹‡‡”˜ƒ˜‡”‘‘”œƒƒ–ͳͷ ’”‘…‡–˜ƒ†‡‘†‹ƒŽ‡—‹–•–‘‘–˜ƒ„”‘‡‹ƒ•Ǧ ‰ƒ••‡Ǥƒƒ”ƒƒ•–‡‡–†‡˜”ƒƒ‰ƒƒ”„‹‘Ž‘‰‹Ǧ •…Š‡’”‘†—…–‡–‘‡ǡœ‘ƒŽ•˜Ž‡‡•˜ƒ†‹‡”‡†‹‡ Ǯ–”ƒƒ‰ǯœ‹Œ‰‡‰”‘‡‹†‡‰‡‰ƒ”ƒ†‡‡”†„—‹–‡ Š‡„„‡‰‡Ž‡‡ˆ†ǤǮ‹Œ†——”œƒƒŠ‡‹†‹†‡˜‡‡Ǧ Š‘—†‡”‹Œǡǯœ‡‰–—‹”‡ǡǮ‘‡–‡˜‡”•…Š‹ŽŽ‡†‡ …‘’‘‡–‡‹„ƒŽƒ•œ‹Œǣ†‹‡”‡™‡Žœ‹Œǡ ‡‡”‰‹‡‡Ž‹ƒƒ–ǡƒƒ–•…Šƒ’’‡Ž‹Œ†”ƒƒ‰˜Žƒ ‡‘†‡”‡‡”•…Šƒ’Ǥǯ‡†‡”Žƒ†•‡„‘‡”‡Ž‘Ǧ ’‡™‡”‡Ž†™‹Œ†˜‘‘”‘’ƒŽ•Š‡–‰ƒƒ–‘‡ˆˆ‹…‹´– ‡‹Ž‹‡—˜”‹‡†‡Ž‹Œ’”‘†—…‡”‡‡œ‡†‘‡˜‡‡Ž ‘Š—„‡†”‹Œˆ‘‰†——”œƒ‡”–‡ƒ‡Ǥ‡  3*+,7"//*+.&(&/

•–ƒƒ†ƒƒ”„‹Œ•‘•™‡Ž˜‘‘”Žƒ•–‹‰‡‡—œ‡•Ǥ  70(&-(3*&1
‡˜‘‘”„‡‡Ž†˜ƒœ‘ǯ†‹Ǧ Ž‡ƒ‹•†ƒ–‘‡‹‡‹†‡™‡‹‰”ƒœ‡Ǥƒ–‹• ‰‘‡†˜‘‘”Š‡–†‹‡”‡™‡Žœ‹Œ‡ƒƒ–•…Šƒ’’‡Ž‹Œ †”ƒƒ‰˜Žƒǡƒƒ”‹†‡”‰‘‡†˜‘‘”Š‡–‹Ž‹‡—ƒŽ• †ƒƒ”†‘‘”†‡—‹–•–‘‘–˜ƒ„”‘‡‹ƒ•‰ƒ•–‘‡‡‡–Ǥ „‹Œ‡‡˜”‹Œ‡—‹–Ž‘‘’˜‘‡Ž–†‡‹’œ‹…ŠŽ‡‡”ǡ ƒƒ”‹•œ‡™‡Ž‰‡˜‘‡Ž‹‰‡”˜‘‘”œ‹‡–‡•œ‘ƒŽ•†‡ ˜‘‰‡Ž‰”‹‡’Ǥ ƒƒ”‘–„‹Œ†ƒ–ƒƒ–”‡‰‡Ž‡‘†——”œƒǦ ‡”–‡™‡”‡‘•–‡‡–œ‹…Š‡‡„”‡‰‡ǡ –‡”™‹ŒŽ‡”‹‡–ƒŽ–‹Œ†‡š–”ƒ‹‘•–‡–‡‰‡‘˜‡” •–ƒƒǤƒƒ”„‹Œƒ†‡‘†‡”‡‡”‘‘‘‰‡‡• ˆŽ‹‡”‹•‹…‘ǯ•Ž‘’‡†‘‘”‘˜‡”™ƒ…Š–‡ƒ”–Ǧ ‘–™‹‡Ž‹‰‡Ǥ—‹”‡ǣ̵‡„‘‡”†‹‡†——”œƒǦ ‡”’”‘†—…‡‡”–ǡœ‹‡–†ƒ–˜ƒƒ‹‡––‡”—‰‹†‡ ’”‹Œ•†‹‡Š‹Œ”‹Œ‰–˜‘‘”œ‹Œ’”‘†—…–‡Ǥ †‡ ™‹‡Ž‹‡•–†‡…‘•—‡–˜‡‡ŽƒŽ–‘…Š‘’’”‹Œ•ǡ ‡‡”†ƒ‘’†——”œƒƒŠ‡‹†Ǥ‹‡…‘•—‡–œ‘— Š‡–ƒ—™‡Ž‹Œ•‡”‡ƒŽ•œ‹Œ˜Ž‡‡•‡‡’ƒƒ” †—„„‡Ž–Œ‡•†——”†‡”œ‘—œ‹ŒǤƒƒ”˜‘‘”†‡„‘‡”



%F
3BCPCBOL
[JFU
IFU BMT
[JKO
PQESBDIU
PN
EF WFFUFFMU
FO
EF
MBOE
FO UVJOCPVX
UF
POEFS TUFVOFO
CJK
IFU
JOTQF MFO
PQ
EF
HSPUFSF
WSBBH OBBS
EVVS[BBN
WPFE TFM
)JFSWPPS
NPFUFO WFSTDIJMMFOEF
EJOHFO HFCFVSFO %F
3BCPCBOL
IFMQU EPPS
UPFHBOH
UF
CJFEFO UPU
GJOBODJFSJOH
LFOOJT FO
OFUXFSLFO -FFT
NFFS
PQ XXXSBCPCBOLDPN GPPEBHSJ



%PPSEFWFSTDIJMMFOEFOJ WFBVTJOEFTUBMLVOOFOLVJ LFOTFOLJQQFO[FMGLJF[FO XBBS[FXJMMFO[JUUFO

ƒƒ–Š‡–™‡Ž‡‡‰”‘‘–˜‡”•…Š‹ŽǤ‡–‰‡‡ˆ–Š‡†‡”—‹–‡ ‘–‡‹˜‡•–‡”‡‹†——”œƒƒŠ‡‹†Ǥǯ  ,-00'
%*$)5&/
‡„‡Žƒ‰”‹Œƒ•’‡…–˜ƒ†——”œƒ‡ ˜‡‡–‡‡Ž–‹•ƒ……‡’–ƒ–‹‡†‘‘”†‡•ƒ‡Ž‡˜‹‰Ǥ‹ƒŽ‘‘‰–—••‡ „‘‡”‡‡„—”‰‡”•†”ƒƒ‰–†ƒƒ”ƒƒ„‹ŒǤ ˆ‡„”—ƒ”‹…‘•–ƒ–‡‡”Ǧ †‡‹””—‹•ǡ‡Ž˜‡‡Š‘—†‡”‡„‡•–——”•Ž‹†˜ƒ‡Ǧ †‡”Žƒ†ǡ‹†ƒ‰„Žƒ†”‘—™†ƒ–‡”‡‡Ž‘‘ˆ‰ƒƒ’––—••‡„‘‡” ‡„—”‰‡”Ǥ‹Œ”‡ƒ‰‡‡”†‡‘’Š‡–ƒƒ‡‡˜ƒ‡‡‘–‹‡ †‘‘”†‡™‡‡†‡ƒ‡”†‹‡˜‡‡Š‘—†‡”•‘’”‘‡’–ƒŽˆŒ‡• Žƒ‰‡”„‹Œ†‡‘‡–‡Žƒ–‡Ǥ Ǯ‘Ž‹–‹…‹‡„—”‰‡”•™‡–‡‡‡Ž‹Œ‹‡–Š‘‡‡‡„‘‡”‡Ǧ „‡†”‹Œˆƒ‘ʹͲͳ͸ˆ—…–‹‘‡‡”–ǯǡ•–‡Ž–”—‹•ǤǮƒ†‡ƒ†‡”‡ ƒ–œ‹Œ„‘‡”‡‹‡–‹•–ƒƒ–‘†‹‡’”ƒ–‹Œ—‹––‡Ž‡‰‰‡ƒƒ †‡ƒƒ–•…Šƒ’’‹ŒǤǯ‹Œ”‹‡’”ƒ–‡Ž‡œ‡”•‘’‘‰‡„”—‹–‡ ƒ‡˜ƒ†‡‘’‡„‘‡”†‡”‹Œ†ƒ‰‡‡„‘‡”‡–‡˜”ƒ‰‡Š‘‡ œ‹ŒŠ—ƒŽˆŒ‡•˜‡”œ‘”‰‡ǤǮ‘†ƒ–†‡Ž‘‘ˆŽ‡‹‡”™‘”†–Ǥǯ —‹”‡‘†‡”•–”‡‡’–Š‡–„‡Žƒ‰˜ƒƒƒ–•…Šƒ’’‡Ž‹Œ‡ ƒ……‡’–ƒ–‹‡ǤǮ‡œ‹‡—†ƒ–„‹Œ˜‘‘”„‡‡Ž†‹”ƒ„ƒ–Š‡– ‘‡‹Ž‹Œ‹•‘‹†‹˜‹†—‡Ž‡„‡†”‹Œ˜‡˜‡”†‡”–‡‘–™‹‡Ž‡Ǥ —”‰‡”•‡†‡’”‘˜‹…‹‡Ž‹‰‰‡†™ƒ”•ƒŽ•„‘‡”‡™‹ŽŽ‡—‹–Ǧ „”‡‹†‡ǡ‘‘ƒŽ‹˜‡•–‡”‡œ‹Œ‹†‡‘†‡”‹•‡”‹‰‡˜‡”Ǧ †——”œƒ‹‰˜ƒŠ—„‡†”‹ŒˆǤ‘…Š‹•†ƒ–‘†‹‰Ǥ‡—‡ ‹‡––‡”—‰ƒƒ”‡‡–Ǧ‡Ǧ‹‡•ƒ‡Ž‡˜‹‰‡–Ž‡‹•…ŠƒŽ‹‰‡ „‘‡”†‡”‹Œ‡Ǥƒ–‹•„‡†”‹Œˆ•‡…‘‘‹•…Š‹‡–ŠƒƒŽ„ƒƒ”‡Š‡–

h%F
WFSXBDIUJOH
JT
EBU
EF WSBBH
OBBS
WMFFT
NFML FO
FJFSFO
EF
LPNFOEF EFSUJH
KBBS
WFSEVCCFMUh

 3*+,7"//*+.&(&/

˜‘‘”œ‹‡–‹‡–‹†‡‰”‘‡‹‡†‡„‡Š‘‡ˆ–‡ƒƒ˜‘‡†•‡Ž‹ †‡™‡”‡Ž†Ǥǯ  $)-003#"%
‡ƒ„‘„ƒ‘†‡”•–‡—–†ƒƒ”‘‹‹–‹ƒǦ –‹‡˜‡‘„‘‡”‡ǡ„—”‰‡”•‡„‡•–——”†‡”•‡–‡Žƒƒ”‹‰‡Ǧ •’”‡–‡„”‡‰‡Ǥƒƒ”ƒƒ•–‘†‡”•–‡—–†‡ƒ„‘„ƒ„‘‡Ǧ ”‡‡–•’‡…‹ƒŽ‡ˆ‹ƒ…‹‡”‹‰•˜‘”‡˜‘‘”†——”œƒ‡‹˜‡•Ǧ –‡”‹‰‡ǡœ‘ƒŽ• ”‘‡ˆ‹ƒ…‹‡”‹‰Ǥ‹•–‡•‡˜‡„‡Žƒ‰”‹Œ œ‹ŒŠ‡–‡–™‡”‡†‡‡‹•†‹‡†‡ƒ„‘„ƒ‹„”‡‰–ǤǮ‹Œ ‡‡†‡•—„•‹†‹‡•‡‰ƒ”ƒ–‹‡”‡‰‡Ž‹‰‡‡Š‡„„‡…‘Ǧ –ƒ…–‡‡–„‹Œ˜‘‘”„‡‡Ž†”‡‰‹‘ƒŽ‡‘–™‹‡Ž‹‰•ƒƒ–•…Šƒ’Ǧ ’‹Œ‡ǯǡœ‡‰–—‹”‡ǤǮƒƒ”†‘‘”ƒ†‡ƒ„‘„ƒ‘†‡”‡‡”• „‹Œ•–ƒƒƒŽ•ˆ‹ƒ…‹‡‡Ž”‡‰‹••‡—”ǡ‘˜ƒ—‹–˜‡”•…Š‹ŽŽ‡†‡ „”‘‡†‡„‡•–’ƒ••‡†‡ˆ‹ƒ…‹‡”‹‰•ƒ‡–‡•–‡ŽŽ‡Ǥǯ ‡†‡”Žƒ†Ž‘‘’–˜‘‘”‘’ƒŽ•Š‡–‰ƒƒ–‘†——”œƒ‡‹‘Ǧ ˜ƒ–‹‡•Ǥ—‹”‡’Ž‡‹–‡”˜‘‘”†ƒ–†‹–‘‘œ‹…Š–„ƒƒ”™‘”†–‹†‡ ’”‘†—…–‡ǤǮŽ•‡†‡”Žƒ†•‡„‘‡”‡‡”•‡”‹‡—•™‡”˜ƒƒǦ ‡‘•–‡‡†•‹†‡”ƒ–‹„‹‘–‹…ƒ–‡‰‡„”—‹‡ǡ‘‡–†ƒ–‘‘ ˜‘‘”†‡…‘•—‡–†—‹†‡Ž‹Œœ‹ŒǤ‘†ƒ–†‡…‘•—‡–ƒ ‹‡œ‡˜‘‘”†‡”‰‡Ž‹Œ‡’”‘†—…–‡Ǥǯ ‹Œ’Ž‡‹–˜‘‘”‡‡‰‡Ž‹Œ•’‡‡Ž˜‡Ž†˜‘‘”ƒŽŽ‡’ƒ”–‹Œ‡Ǥƒ–‹• —‹‡–ƒŽ–‹Œ†Š‡–‰‡˜ƒŽǤǮ”‘†—…–‡†‹‡‹‡–˜‘Ž†‘‡ƒƒ‘œ‡

7FFIPVEFS+BO1FFSA%F CFFTUFOIFCCFOWFFMCFXF HJOHTWSJKIFJE%BUESBBHUCJK BBOIVOXFM[JKOFOLPNUEF LXBMJUFJUFOTNBBLWBOIFU WMFFTUFOHPFEF



…”‹–‡”‹ƒǡ‘‡–‡‹‡–‘’†‡ƒ”–‘‡Ǥƒƒ”‘‰ƒŽ–‹Œ†˜‡”Ǧ ™‡”‡•‘‹‰‡˜‘‡†•‡Ž’”‘†—…‡–‡‰‡Ã’‘”–‡‡”†‡ „ƒ––‡”‹ŒǦ‡‹‡”‡Ǥ‡”†‡”Š‡„„‡™‡œ‘”‰‡‘˜‡”†‡‰‡˜‘Ž‰‡ ˜ƒŠ‡– ǦŠƒ†‡Ž•˜‡”†”ƒ‰–—••‡†‡‡”‡‹‰†‡–ƒ–‡‡ †‡—”‘’‡•‡‹‡Ǥ‘‹•Š‡–‹†‡–‘‡‰‡•–ƒƒ‹’’‡˜Ž‡‡• ‹‡‡…ŠŽ‘‘”„ƒ†–‡„‡Šƒ†‡Ž‡ǡ‹—”‘’ƒ‹‡–Ǥ ’‘”–˜ƒ †‡”‰‡Ž‹Œ‰‘‡†‘‘’˜Ž‡‡•‘†‡”Š‡– Ǧ˜‡”†”ƒ‰œ‘—‘‡‡”Ǧ Ž‹Œ‡…‘…—””‡–‹‡„‡–‡‡‡Ǥǯ  #&5&3
-&7&/
†‡”–—••‡™‡”‡„‘‡”‡‹‡†‡”Ǧ Žƒ†‘’˜‡”•…Š‹ŽŽ‡†‡ˆ”‘–‡ƒƒ˜‡”†——”œƒ‹‰˜ƒŠ‡– „‘‡”‡„‡†”‹ŒˆǤ‡–Žƒ†‡Ž‹Œ‡’”‘‰”ƒƒǮ•„‡•–‡”ƒˆǡœ‘‡Ǧ ’ƒ‡Ž‡‡”‘’ǯ‰‡‡ˆ–„‘‡”‡•—„•‹†‹‡‘ƒ•„‡•–†ƒ‡–‡˜‡”Ǧ ˜ƒ‰‡‡‘’Š‡–†ƒœ‘‡’ƒ‡Ž‡–‡’Žƒƒ–•‡Ǥ‡‡Š‘—†‡”• Š‡„„‡Š‡–‰‡„”—‹˜ƒƒ–‹„‹‘–‹…ƒœ‡‡”ˆ‘”•˜‡”‹†‡”†Ǥ ‘‡”‡‰‡„”—‹‡Š‡–˜‡‡Ž‹†‡”‡˜‡‡ƒ”–•‡œ‹Œ‡”‡”‰ ”‹–‹•…Š‘’Ǥ ‡–ƒƒ„‘†˜ƒ†‹‡”˜”‹‡†‡Ž‹Œ‡„‹‘Ž‘‰‹•…Š˜Ž‡‡•ǡ‡‹‡”‡ ‡œ—‹˜‡Ž‹†‡•—’‡”ƒ”–‹•†‡ƒˆ‰‡Ž‘’‡Œƒ”‡–‘‡‰‡‘‡ǡ ‘‘†ƒœ‹Œ„‹Œ˜‘‘”„‡‡Ž††‡ƒƒŠ‘—†‡†‡…ƒ’ƒ‰‡˜ƒ‘”Ǧ ‰ƒ‹•ƒ–‹‡•ƒŽ•†‡‹‡”‡„‡•…Š‡”‹‰Ǥ‡–Ǯ„‡–‡”Ž‡˜‡ǯǦŽƒ„‡Ž ‰‡‡ˆ–…‘•—‡–‡‹ˆ‘”ƒ–‹‡Š‘‡†‹‡”Ǧ‡‹Ž‹‡—˜”‹‡†‡Ž‹Œ Š‡–•–—Œ‡˜Ž‡‡•–‘–•–ƒ†‹•‰‡‘‡Ǥ ‘‡”‡ǡ–‘‡Ž‡˜‡”ƒ…‹‡”•‡™‡–‡•…Šƒ’™‡”‡•ƒ‡ ‘‹‡—™‡•–ƒŽ•›•–‡‡–‡‘–™‹‡Ž‡Ǥ‡˜‘‘”„‡‡Ž†Š‹‡”Ǧ ˜ƒ‹•†‡™‹†•–”‡‡•–ƒŽȋœ‹‡ƒ†‡”ȌǤ‡œ‡‹’’‡•–ƒŽ‹•‘–Ǧ ™‹‡Ž††‘‘”‡‡ƒƒ–ƒŽ’ƒ”–‹Œ‡ǡ™ƒƒ”‘†‡”ƒ‰‡‹‰‡ ‹˜‡”•‹–‡‹–‡’Ž—‹˜‡‡Š‘—†‡”‘„‡”–‹Œƒ’Ǥ‡•–ƒŽ …‘„‹‡‡”–†‹‡”‡™‡Žœ‹Œǡ‡‡”‰‹‡„‡•’ƒ”‹‰‡‡‹••‹‡„‡Ǧ ’‡”‹‰ǡ–‡”™‹ŒŽ†‡‘’„”‡‰•–˜‘‘”†‡„‘‡”‘’’‡‹Ž„Ž‹Œˆ–ǤǮ‡ —‹‡•†‘‡Š‡–—‹–•–‡‡†‡‹Š‡„‡‡”’Ž‡œ‹‡”‹‹Œ ™‡”ǯǡƒŽ†—•‹Œƒ’ǤǮ‡œ‹Œ˜ƒ—Žƒˆƒƒ„‡‰‘‡Ǥƒƒ”Ǧ „‹ŒŠ‡„„‡™‡…”‹–‡”‹ƒ‘’‰‡•–‡Ž†™ƒƒ”ƒƒ†‡•–ƒŽœ‘—‘‡–‡ ˜‘Ž†‘‡‡œ‹Œ˜ƒ†ƒƒ”—‹–˜‡”†‡”‰‡‰ƒƒǤŽ•Œ‡‡–‡‡„‡Ǧ •–ƒƒ†‡•–ƒŽ„‡‰‹–ǡ„‡Œ‡•–‡‡†•„‡œ‹‰‡–Š‡–‘’Ž‘••‡˜ƒ †‡‡Ž’”‘„Ž‡‡Ǥƒ•–—‹–Œ‡˜ƒ‡”‘’†‡–‡‰‡•–‡ŽŽ‹‰–—••‡ ‹Ž‹‡—‡†‹‡”‡™‡Žœ‹ŒǤƒ—‹–‹‡–•„‡‰‹‡˜”ƒƒ‰–™‡Ž ˜‡‡Ž–‹Œ†ǡƒƒ†ƒ…Š–‡‹˜‡•–‡”‹‰‡Ǥƒƒ”Š‡–”‡•—Ž–ƒƒ–ƒ‰ ‡”œ‹ŒǤǯ

8SPFUFOEF WBSLFOT &FOTUBMXBBSWBSLFOTIFFSMJKLLVOOFOXSPFUFO FOMFLLFSLVOOFOMVJFSFO%BUJTIFUJEFFBDIUFS EFXSPFUTUBMEJFEFGBNJMJF1FFSVJU#FVOJOHFO IFFGUHFCPVXE

ƒ‹Ž‹‡‡‡”—‹–‡—‹‰‡˜‹†–†‹‡”‡™‡Žœ‹Œ „‡Žƒ‰”‹ŒǤ—‹‡—™‡™”‘‡–•–ƒŽ‹•Š‹‡”˜ƒ‡‡ ‘‘‹˜‘‘”„‡‡Ž†ǤǮ‡†‹…Š–‡˜Ž‘‡”˜ƒ†‡•–ƒŽ‹• „‡†‡–‡–•–”‘‘‹•‡Žǯǡ˜‡”–‡Ž– ƒ‡‡”ǤǮ‡˜ƒ”Ǧ ‡•—‡Š‹‡”Š‡‡”Ž‹ŒŠ—‰ƒ‰‰ƒƒǤ‡ ™”‘‡–‡‹Š‡–œƒƒ‰•‡Ž‡—‡‡”Ž‡‡”‹ Ž‹‰‰‡Ǥǯ‡™”‘‡–•–ƒŽ‹•”—‹‡„‡˜ƒ–˜‡‡Ž”ƒ‡ ˜‘‘”˜‘Ž†‘‡†‡†ƒ‰Ž‹…Š–ǤǮ‘Š‡„„‡†‡„‡‡•Ǧ –‡˜‡‡Ž„‡™‡‰‹‰•˜”‹ŒŠ‡‹†Ǥƒ–†”ƒƒ‰–„‹Œƒƒ Š—™‡Žœ‹Œ‡‘–†‡™ƒŽ‹–‡‹–‡•ƒƒ˜ƒ Š‡–˜Ž‡‡•–‡‰‘‡†‡Ǥǯ ‡‰‡Ž‹Œ‡–†‡‹‡—™‡™”‘‡–•–ƒŽ„‘—™†‡†‡ˆƒǦ ‹Ž‹‡‡‡œ‹…Š–”—‹–‡ǤǮ‡™‹ŽŽ‡‘’‡‡–”ƒ•Ǧ ’ƒ”ƒ–œ‹Œǯǡ˜‡”–‡Ž–‡‡”ǤǮ ‡Š‘‘”–™‡Ž‡‡•‡‰ƒǦ –‹‡˜‡˜‡”ŠƒŽ‡‘˜‡”†‡˜ƒ”‡•Š‘—†‡”‹ŒǤƒ– ‘–˜ƒƒ†‘‘”‘™‡–‡†Š‡‹†Ǥ‹Œ™‹ŽŽ‡Žƒ–‡ œ‹‡†ƒ–™‡‰‘‡†‡–‘œ‡„‡‡•–‡‘‰ƒƒǤ ‡Ǧ †‡”‡‡ƒ‰‘‡‹Œ‡‹†‡•’‡…‹ƒƒŽ†ƒƒ”Ǧ ˜‘‘”‹‰‡”‹…Š–‡œ‹…Š–”—‹–‡Ǥ ‡Ã–‡”‡••‡‡”†‡ —‡‘˜‡”†ƒ‰†‘‘”‡‡”ƒƒƒƒ”†‡˜ƒ”‡• ‹Œ‡Ǥ‘”†‡‰‡˜‡†‡‘†‹‰‡—‹–Ž‡‰Ǥǯ ƒƒ•–†‡™”‘‡–•–ƒŽŠ‡‡ˆ–†‡ˆƒ‹Ž‹‡‘‘‡‡–”ƒǦ †‹–‹‘‡Ž‡˜ƒ”‡••–ƒŽǡ™ƒƒ”˜ƒ”‡•‡–ͳ•–‡” ˜ƒŠ‡–‡–‡”‡˜‡‡—”‡””‘†Ž‘’‡Ǥ‘ Š‘—†–Š‡–„‡†”‹Œˆ‘‡‹‡ǤǮ‹‡Ž‘’‡‰‡™‘‘‹ †‡™‡‹Ǥ„‹‡‹Š—•–ƒŽŠ‡„„‡œ‡”—‹‡ Ž‹‰„‘š‡Ǥǯƒƒ”ƒƒ•–„‹‡†–Š‡–„‡†”‹Œˆ†ƒ‰„‡•–‡Ǧ †‹‰ƒƒ‘—†‡”‡Ǥ‡‡”•Ž—‹–ƒˆǣǮ‡™‹ŽŽ‡†ƒ– ‘œ‡†‹‡”‡Š‡–‰‘‡†Š‡„„‡Ǥƒ–‡‡†‹‡”†ƒ– œ‹…ŠŽ‡‡”˜‘‡Ž–ǡ’”‘†—…‡‡”–‰‡œ‘†‡‡Ž‡ ‰‘‡†˜Ž‡‡•Ǥǯ 



ƒŽƒ‰œ‘‡‡˜‹†–—‡‹†‡Ž‹Œ—™†”‘‘Š—‹•Ǥƒ™‹Ž–—‘‰ ƒƒ”±±†‹‰ǣ†ƒ–†‡Š›’‘–Š‡‡œ‘•‡Ž‘‰‡Ž‹Œ”‘†‘–Ǥ‹Œ†‡ ƒ„‘„ƒ‹•†ƒ–—„‹‡‡‡™‡‡‰‡”‡‰‡Ž†Ǥ
5&,45
+"$26&4
10&--3"7&45&*/

;8"35
'050h4
456%*0$

&FOIZQPUIFFL CJOOFOFFOXFFL 0

’œ‘‡ƒƒ”Š—‡‡”•–‡‘‘’™‘‹‰ Šƒ††‡‘‡†‡‡‡–‡‘ŽŽ‹‰•™‹‡” ƒ…Š–ƒƒ†‡Žƒ‰•–ƒ†‡Žƒ† ƒˆ‰‡Ž‘’‡Ǥ‡–‡ǣǮ–‘‡˜‘†‡ ™‡†‹–’ƒŽ‡‹•Œ‡Ǥ̵ 
)""-#"3&
,""35
‘‡†‡ǣǮ—†‡Š—‹Ǧ œ‡ƒ”–‹‘œ‡”‡‰‹‘ˆŽ‹ƒƒŠ‡–ƒƒ–”‡‡ ‹•ǡ‘‡–Œ‡‡”•‡Ž„‹Œœ‹Œ‘‡‡„‘†—‹––‡ „”‡‰‡Ǥ‡™‹•–‡‘‰‡˜‡‡”™ƒ–™‡œ‘—†‡ —‡Ž‡‡ǡƒƒ”™‡™‹Ž†‡œ‡‡”Š‡‹†Ǥ ‡‡•–ƒŽ†——”–†ƒ–™‡‡‡‰ƒƒ–œ‘ǯŠ—‹•ƒŽ•Ǧ ‘‰ƒƒŒ‡‡—•˜‘‘”„‹ŒǤ‹Œ†‡ƒ„‘„ƒŠƒ†‹ ‰‡Ž—‹‰•‡Žœ‡‡”Š‡‹†Ǥ ”‡‡‰‡–‡‡‡‡ƒˆǦ •’”ƒƒ˜‘‘”‡‡‹–ƒ‡Ǥƒƒ”™‡”†’”‡…‹‡•—‹–‰‡Ǧ Ž‡‰†™ƒ–‡”˜ƒ‘•˜‡”™ƒ…Š–™‡”†ǣ‡‡ †‹‰‹–ƒƒŽ†‘••‹‡”ƒƒŽ‡‰‰‡‡ƒŽŽ‡”Ž‡‹ †‘…—‡–‡—’Ž‘ƒ†‡‹Š‡–ƒ„‘„ƒ›’‘Ǧ –Š‡‡†‘••‹‡”Ǥ‹‡•–—‡Šƒ††‡™‡Žƒƒ”Ž‹‰Ǧ ‰‡ǡ†—•†ƒ–†‘••‹‡”Žƒ‰†‡œ‡Žˆ†‡†ƒ‰ƒŽ„‹Œ†‡ „ƒǤ‡˜‘Ž‰‡†‡†ƒ‰‘†‡™‡ƒŽ‘’‰‡•’”‡ ‘‡Ǥ †ƒ–‰‡•’”‡Ž‹‡’†‡ƒ†˜‹•‡—”Š‡–ƒƒǦ  3*+,7"//*+.&(&/

‰‡Ž‡‰†‡†‘••‹‡”‡–‘•†‘‘”ǡ™ƒƒ”„‹ŒƒŽŽ‡ ”‹•‹…‘ǯ•‘’„‡–ƒƒŽ„ƒƒ”Š‡‹†‹‰‡˜ƒŽ˜ƒ™‡”Ǧ Ž‘‘•Š‡‹†ǡƒ”„‡‹†•‘‰‡•…Š‹–Š‡‹†‡’‡•‹‘‡†‡ ”‡˜—‡’ƒ••‡‡”†‡Ǥ‡‡”‡‡†ƒ‰Žƒ–‡”‘†‡ ™‡†‡‘ˆˆ‡”–‡–‡‡‡Ǥ‹‡‡‡™‡‡Šƒ††‡ ™‡œ‡‡”Š‡‹†‡‘†‡™‡‡‡„‘†—‹–„”‡‰‡Ǥ ‘Ž‰‡†‡ƒƒ†˜‡”Š—‹œ‡™‡Ǥǯ  41"//&/%
Š”‹•–‡Ž‡†”‹•ǡ–‡ƒŽ‡‹†‡” ‹ƒ…‹‡‡Ž†˜‹‡•˜ƒƒ„‘„ƒ‹Œ˜ƒ‹Œ‡Ǧ ‰‡ǡŽ‡‰–—‹–†ƒ–Š‡–ƒ†˜‹‡•˜ƒ†‡ƒ„‘„ƒ˜‡”Ǧ †‡”‰ƒƒ–†ƒƒŽŽ‡‡†‡ˆ‹ƒ…‹‡”‹‰ǤǮ‡™‘‹‰ ‘’‡‹•‡‡•’ƒ‡†‡‡”˜ƒ”‹‰Ǥ —‹•–‹œ‘ǯ ’‡”‹‘†‡‹•Š‡–‰‘‡††ƒ–‡”‡‡–‡ƒ˜ƒƒ†˜‹Ǧ •‡—”•‹•†‹‡†‡Žƒ–‡–‡‡†‡•—†‹‰ƒ†˜‹‡• —‡„‹Œ•–ƒƒǤ‡Š‡Ž’‡‡‡Žƒ–„‹Œ˜‘‘”Ǧ „‡‡Ž†‘‘†‡Œ—‹•–‡–ƒšƒ–‡—”‡‘–ƒ”‹•–‡˜‹Ǧ †‡Ǥ‡‰ƒƒ‹‡–ƒŽŽ‡‡†‡•—†‹‰–‡™‡”ǡ ƒƒ”‘‘•‡ŽǤ ‡ƒ††‹‡‘•‹Ž‘‘’•’”‡‡——” „‡œ‘‡–ǡ™‡‡–„‹‡‡‡†ƒ‰™ƒ–œ‹Œ‰Ž‘„ƒŽ‡ ‘‰‡Ž‹ŒŠ‡†‡œ‹ŒǤŽ•†‡Žƒ–ƒŽŽ‡”‡Ž‡˜ƒ–‡ •–—‡„‡•…Š‹„ƒƒ”Š‡‡ˆ–ǡŠ‡‡ˆ–Š‹ŒƒŠ‡–ƒ†Ǧ ˜‹‡•‰‡•’”‡„‹‡‡‡™‡‡†‡‘ˆˆ‡”–‡Ǥ‹Œƒ œ‘˜Ž—‰Šƒ†‡Ž‡‘’†‡œ‡†›ƒ‹•…Š‡™‘‹‰Ǧ ƒ”–Ǥǯ

.&&3
8&5&/
‡‡”™‡–‡‘˜‡”Š‡–ˆ‹Ǧ ƒ…‹‡”‡˜ƒ—™™‘‹‰ǫ ‡†‡”‡™‡”†ƒ‰˜ƒ ͳ͵ǤͲͲ–‘–ͳ͹ǤͲͲ——”‡‹‡†‡”‡œƒ–‡”†ƒ‰–—••‡ ͳͲǤͲͲ‡ͳ͵Ǥ͵Ͳ——”—–—œ‘†‡”ƒˆ•’”ƒƒ‘’ ‘•ƒ–‘‘”ƒƒŠ‡–‡‹œ‡”ƒ”‡Ž’Ž‡‹–‡”‡…Š– ˜‘‘”ƒŽ—™™‘‘˜”ƒ‰‡Ǥœ‡†‡•—†‹‰‡ƒ†˜‹Ǧ •‡—”•ȋœ‹‡ˆ‘–‘Ȍ•–ƒƒ—‰”ƒƒ‰–‡™‘‘”†Ǥ

4OFM
[FLFSIFJE




%BH

#FM
VX
BEWJ TFVS
WPPS
FFO
JOUBLFHF TQSFL
PG
WSBBH
POMJOF FFO
HFTQSFL
BBO 
%BH

*OUBLFHFTQSFL LBO
PPL
UFMFGPOJTDI  
%BH

6QMPBE
SFMF WBOUF
TUVLLFO
EJHJUBBM JO
FFO
EPPS
V[FMG
BBO
UF MFHHFO
3BCPCBOL )ZQPUIFFLEPTTJFS 
%BH

(FTQSFL
NFU EF
BEWJTFVS
PWFS SJTJDPT
SPOE
EF
CFUBBM CBBSIFJE 
%BH

0GGFSUF POEFSUFLFOFO



FEITEN EN CIJFERS

2015 was weer een jaar vol gebeurtenissen voor Rabobank Rijk van Nijmegen. Hieronder een terugblik. TEKST: ROGIER KERSTEN FOTO’S: RABOBANK

RABOBANK RIJK VAN NIJMEGEN

Feiten en cijfers 2015 D

e wereld om ons heen verandert in rap tempo: wat de klant wil, hoe de economie zich houdt, de technologische vooruitgang, welke regels er gelden. In 2015 hebben we daarom onze coöperatie versterkt; we maakten onze bedrijfsstructuur toekomstbestendig en verscherpten de focus in onze klantstrategie. Dit om voor onze klanten en leden de bank te blijven die we graag willen zijn: een solide coöperatieve bank, betrokken en herkenbaar in de samenleving en een bank die relevant is voor haar leden en klanten. Het resultaat ontwikkelde zich positief in 2015. De nettowinst kwam uit op 28 miljoen euro.

ECONOMISCHE GROEI HOUDT AAN

1378

De groei van de Nederlandse economie is in 2015 overtuigend weer op gang gekomen en zal in 2016 aanhouden. De werkloosheid daalt in 2016 in geringe mate. De particuliere consumptiegroei trekt dit jaar verder aan en de investeringen van het Nederlandse bedrijfsleven nemen verder toe. De woningmarkt maakte in 2015 een tweede Œƒƒ”˜ƒ•–‡”Š‡”•–‡Ž†‘‘”ǡ‡–‡‡ϐŽ‹‡ toename van het aantal woningverkopen en een gematigde stijging van het gemiddelde prijsniveau. De gemiddelde huizenprijsstijging zal in 2016 iets hoger uitkomen dan vorig jaar.

EÉN RABOBANK December 2015 was een historisch moment voor de Rabobank. De ledenraden van 106 lokale Rabobanken, waaronder die van Rabobank Rijk van Nijmegen, stemden in met de nieuwe governancestructuur. Dat betekent dat Rabobank Rijk van Nijmegen vanaf 1 januari 2016 met de centrale organisatie en alle andere lokale Rabobanken samenwerkt in één coöperatie. Met als doel: meer doelmatigheid met meer aandacht voor de klant. WE ZIJN EN BLIJVEN DICHTBIJ In 2015 heeft de trend doorgezet dat klanten steeds vaker zelf hun bankzaken regelen. Als gevolg daarvan krimpt het aantal en de omvang van onze vestigingen. Zo verhuisde de Rabobankvestiging in Wijchen naar een kleiner pand in het centrum van Wijchen. De klant ervaart de dichtbij-bank anno 2015 op andere

Nieuwe vestiging Wijchen 28 RIJK VAN NIJMEGEN

manieren: persoonlijk in klantgesprekken en in netwerken, online met apps en websites en mentaal door betrokkenheid van de bank bij de leef- en werkomgeving. Dat is de bank van de toekomst.

INITIATIEVEN TER VERSTERKING LOKALE ECONOMIE Als coöperatieve bank willen we van betekenis zijn voor de maatschappij. Samen met onze leden, klanten en andere belanghebbenden ontwikkelen we daarom initiatieven die onze regio, de lokale economie en onze bank sterker maken. Dat doen we met kennis, ons netwerk en kapitaal. Rabobank Rijk van Nijmegen was in 2015 als initiatiefnemer dan wel deelnemer betrokken bij diverse initiatieven (zie kader pagina 30).

COÖPERATIEFONDS Rabobank Rijk van Nijmegen ondersteunt jaarlijks ook een groot aantal sociaalmaatschappelijke, culturele en educatieve projecten en initiatieven vanuit het Coöperatiefonds. Om het fonds ϐŽ‡š‹„‡Ž‡”–‡ƒ‡‘†‡ƒƒ˜”ƒ‰‡”•‹ʹͲͳͷ˜‘‘”Š‡–‡‡”•– op vier momenten in het jaar hun verzoek indienen. In totaal ontvingen 67 projecten een bijdrage uit dit fonds voor een totaalbedrag van € 283.219,-. Daarnaast droeg Rabobank Rijk van Nijmegen nog eens € 76.641,- bij aan de Rabobank Foundation. Deze bijdrage werd onder andere besteed aan een administratiesysteem voor een cacaoproject in Peru en een project ter bevordering van werkgelegenheid en arbeidsparticipatie van het MuZIEum in Nijmegen.

INRICHTING VERMOGENSMANAGEMENT Sinds 2015 heeft Rabobank Rijk van Nijmegen vermogensƒƒ‰‡‡–‹‡‹‰‡Š—‹•‹‰‡”‹…Š–ǤŽƒ–‡‡–•’‡…‹ϐ‹‡‡ vermogensvraagstukken krijgen begeleiding van een vast team van zeer ervaren vermogensspecialisten. Vermogensmanagement attendeert de klant op kansen en bedreigingen ‘’†‡ϐ‹ƒ…‹´Ž‡ƒ”–‡ǡ™‹Œœ‹‰‹‰‡‹†‡ϐ‹ƒ…‹´Ž‡ ™‡–‰‡˜‹‰‡Š‡Ž’–„‹ŒŠ‡–”‡ƒŽ‹•‡”‡˜ƒϐ‹ƒ…‹´Ž‡†‘‡Ž‡Ǥ

FINANCIEEL REGISSEUR Voor elke ondernemer ‡–‡‡‰‘‡†’Žƒ‹•†‡ƒ„‘„ƒ†‡ϐ‹ƒ…‹‡‡Ž”‡‰‹••‡—”Ǥ Dat wil zeggen dat wij naast onze bancaire oplossingen ook ‘‰‡Ž‹ŒŠ‡†‡˜ƒ’ƒ”–‡”•ƒƒ„‹‡†‡Ǥ‡‹š†—•˜ƒ ‡‹‰‡±‡š–‡”‡ϐ‹ƒ…‹´Ž‡„”‘‡‘ˆ‰ƒ”ƒ–‹‡•Ǥ ʹͲͳͷ organiseerden we voor het eerst een Rabo Meet & Growevent, waarin we klanten de mogelijkheid bieden om andere kapitaalverstrekkers te ontmoeten. STERK IN ZORG Belangrijk is dat de zorg toegankelijk en doelmatig blijft. Samen met Radboudumc, de Radboud Universiteit en marktpartijen zoals Siemens, Synthon en Š‹Ž‹’•„‡‹Œ‡™‡Š‘‡™‡‰‘‡†‡‹†‡‡´ϐ‹ƒ…‹‡‡Ž—‡ ‘†‡”•–‡—‡‹Š‡–„‡Žƒ‰˜ƒ†‡’ƒ–‹´–‡†‡œ‘”‰•‡…–‘”Ǥ œ‡ϐ‹ƒ…‹´Ž‡‹•–”—‡–‡‰ƒƒ˜ƒ’”‡Ǧ•‡‡†ˆ—†•ǡ ofwel in een vroege fase met overheidsgaranties kapitaal ter beschikking stellen, tot het betrekken van informal investors (onze vermogende klanten), het instellen van ‡‡‹˜‡•–‡”‹‰•ˆ‘†•ǡŠ‡–„ƒ…ƒ‹”ϐ‹ƒ…‹‡”‡˜ƒ‹‡—™‡ bedrijven en het begeleiden van overnames. SPONSORING Rabobank Rijk van Nijmegen ondersteunt veel sportverenigingen en culturele instellingen. In 2015 voor een totaalbedrag van ruim € 330.000,-. Tegelijkertijd is het budget beperkt en willen wij door middel van sponsoring de thema’s gezonde voeding en vitaliteit meer aandacht geven. Vanaf 2016 gaan we daarom bekijken hoe wie hier samen met gesponsorde partijen invulling aan kunnen geven. VERANDEREN IN HET BELANG VAN DE KLANT

Cacaoproject Peru

ONLINE BANKIEREN In 2015 introduceerde de Rabobank de nieuwe bankieren app. De app is overzichtelijker en biedt meer functionaliteiten, waaronder het rechtstreeks contact zoeken met een medewerker. Dit maakt de app persoonlijker. De nieuwe app leidde ook tot kritische reacties. In updates worden continu verbeteringen doorgevoerd op basis van klantfeedback. Verder introduceerden we Rabo Corporate Connect. Deze online toepassing biedt zakelijke klanten de mogelijkheid –”ƒ•ƒ…–‹‡•‘Ž‹‡–‡„‡Š‡”‡‡‰‡‡ˆ–‹œ‹…Š–‹†‡ϐ‹ƒ…‹´Ž‡ positie en relevante marktinformatie.

Om weer de bank te worden die klanten en de maatschappij van ons mogen verwachten werken we aan een transparante cultuur waarin klantgerichtheid, slagvaardigheid en vertrouwen de sleutelwoorden zijn. Op 16 juni legden onze medewerkers de bankierseed af. Tijdens ‘de Week van Waarden’ gingen collega’s met elkaar in dialoog over hun normen, waarden en gedrag.

REDUCTIE ARBEIDSPLAATSEN De impact van het veranderde klantgedrag, de toenemende automatisering, aangescherpte kapitaaleisen en markt- en concurrentieontwikkelingen is groot voor veel medewerkers: werk verdwijnt of verandert. In 2015 namen we afscheid van 66 medewerkers en in de periode 2016-2018 zal het aantal arbeidsplaatsen bij Rabobank Rijk van Nijmegen nog eens met zo’n honderd dalen. 29

RIJK VAN NIJMEGEN 2025 Eind 2015 hebben we het initiatief genomen om samen met zeven gemeenten de economische en sociale kracht van het Rijk van Nijmegen in beeld te brengen. Beoogd resultaat van deze unieke samenwerking is een concrete uitvoeringsagenda voor de regio met projecten op het gebied van ‘Werk, innovatie ‡‘†‡”™‹Œ•ǯǡǮ‘‡‡Ž‡‡ϐ„ƒƒ”Š‡‹†ǯǡǮ‘”‰‡™‡Žœ‹Œǯǡ ‘Duurzaamheid’. Betrokken partijen pakken deze projecten samen op ter versterking van de individuele gemeenten en het Rijk van Nijmegen in z’n geheel. Het gaat om co-creatie: publieke partijen, bedrijven en inwoners zijn betrokken. De deelnemende gemeenten zijn Berg en Dal, Beuningen, Druten, Heumen, Mook en Middelaar, Nijmegen en Wijchen. Rabobank Rijk van Nijmegen zal diverse projecten die in 2016 voortvloeien uit Rijk van Nijmegen 2025 ondersteunen met kennis, kennisnetwerk en middelen. Hiervoor is een budget van € 250.000,- beschikbaar. Kijk voor de cijfers van 2015 op www.rabobank.nl/rijkvannijmegen.

TECKLE We introduceerden innovatieservice vice nemers met Teckle. Deze service helpt ondernemers ‰‡Ž†ǡ˜‡”‹‡—™‡†‡ϐ‹ƒ…‹‡”‹‰•˜‘”‡ǡ‰‘‡†‡”ƒƒ†ǡ een kritische blik en een interessant netwerk bij het vermarkten van hun nieuwe product of dienst. DE GELDERSE ZAAK Samen met de HAN, het Ondernemersklankbord, Bureau Zelfstandigen en de gemeente Nijmegen helpen we ‘†‡”‡‡”•‹œ™ƒƒ”™‡‡”‘ˆ•–ƒ”–—’•‡–ϐ‹ƒ…‹´Ž‡ ˜”ƒ‰‡Ǥ‹Œ”‹Œ‰‡’”ƒ–‹•…Š‡ƒ†˜‹‡œ‡‘†‡ϐ‹ƒ…‹´Ž‡ positie van hun onderneming te verbeteren. FAMILIEBEDRIJVEN Voor familiebedrijven organiseren we speciale sessies waarin deelnemers met elkaar kunnen sparren en inspiratie kunnen opdoen. We delen kennis over familiebedrijven en betrekken adviseurs zoals consultants, accountants en juristen. FINANCIËLE ZELFREDZAAMHEID Door het groeiende aantal mensen met schulden willen ™‡Š‡–ϐ‹ƒ…‹‡‡Ž„‡™—•–œ‹Œ˜ƒŒ‘‰‡”‡˜‡”‰”‘–‡Ǥ Medewerkers van de bank leverden hier in 2015 een bijdrage aan door zo’n honderd gastlessen te geven op scholen over omgaan met geld en ondernemerschap. ƒƒ”ƒƒ•–„Ž‹Œ–Š‡–•–‹—Ž‡”‡˜ƒϐ‹ƒ…‹´Ž‡ zelfredzaamheid onder ouderen en fysiek of mentaal beperkten, zeker in een tijd van vergrijzing en digitalisering, een belangrijke behoefte. In samenwerking met maatschappelijke instellingen hebben we initiatieven genomen, zoals cursussen internetbankieren voor ouderen en mobiele adviseurs die klanten thuis bezoeken.

Cursus internetbankieren

DUURZAAM (VER)BOUWEN De noodzaak om energie neutraal te gaan bouwen en wonen, komt steeds dichterbij. We brachten in 2015 ondernemers die duurzaam bouwen en particulieren die duurzaam willen wonen, bij elkaar. Een win-win situatie die ook bijdraagt aan de verduurzaming van het Rijk van Nijmegen.

1378

DE NIEUWE WINKELSTRAAT Om allerlei redenen, waaronder het toenemende online shoppen, verkeren winkels en winkelcentra in zwaar weer en moeten ze alle zeilen bijzetten om het tij te keren. Samen met platform De nieuwe winkelstraat helpen we winkelgebieden om weer aantrekkelijk en toekomstbestendig te worden door samenwerking –‡•–‹—Ž‡”‡‡‘•‡–™‡”‡‘œ‡‡š’‡”–‹•‡–‡ ontsluiten. Duurzaam (ver)bouwen 30 RIJK VAN NIJMEGEN

ACTIVITEITEN

Hieronder vindt u een overzicht met enkele activiteiten die Rabobank Rijk van Nijmegen de afgelopen maanden heeft georganiseerd of waaraan de bank heeft deelgenomen. WOONBEURS

STAR ST ART TERSCA AFÉ

FILM MFE FEST STIVAL GO SHORT

RADB RA DBOU OUD D ONCO COLO LOGI GIE E FOND FO DS

MONEY MEATS IDEAS S

MUSIC MEETING

Woonbeurs Op 5 maart was Rabobank Rijk van Nijmegen vertegenwoordigd bij de Woonbeurs in De Vereeniging. Bij de stand konden potentiële kopers van een huis terecht voor meer informatie voor hun woonplannen. ’s Middags verzorgden onze Financieel Adviseurs een lezing voor starters op de woningmarkt.

Starterscafé Voor startende ondernemers organiseert Rabobank Rijk van Nijmegen regelmatig een Starterscafé. Het Starterscafé van 15 maart in De Lindenberg stond in het teken van de masterclass ‘The Next Entrepreneur’. Ondernemers werden uitgedaagd om de kansen en uitdagingen van de toekomst niet uit de weg te gaan, maar juist op te pakken.

Filmfestival Go Short ƒ„‘„ƒ‹•’ƒ”–‡”˜ƒϐ‹Žˆ‡•–‹˜ƒŽ

‘Š‘”–ǡŠ±–‘”–‡ϐ‹Žˆ‡•–‹˜ƒŽ˜ƒ Nederland. In vijf festivaldagen worden

†‡„‡•–‡‘”–‡ϐ‹Ž•˜ƒ—”‘’ƒ vertoond en de Go Short Awards uitgereikt. Met een select gezelschap Private Banking relaties werd in theater LUX een speciaal samengesteld ϐ‹Ž’”‘‰”ƒƒ„‡‡‡Ǥ

Radboud Oncologie Fonds Op 20 april organiseerde Rabobank Private Banking in samenwerking met het Radboud Oncologie Fonds voor haar klanten een bijeenkomst in het Radboudumc. Daar hield Chanien Engelbertink van Van Ewijk Estate Planners een betoog over het nut en de noodzaak van estate planning en het levenstestament. Prof. dr. ir. Koos van der Hoeven, hoogleraar medische oncologie, nam de bezoeker mee in de ontwikkelingen in de wereld van de oncologie. Petra van Soest, ˆ‘†•‡™‡”˜‡”ǡ•–‘†•’‡…‹ϐ‹‡•–‹Ž„‹Œ het Radboud Oncologie Fonds. Na de bijeenkomst vond er een rondleiding plaats.

Money Meats Ideas Op 9 mei werd een bijeenkomst voor het platform ‘Money Meets Ideas’ voor informal investors georganiseerd bij de Radboud Universiteit met als thema ‘Health’. Het was een middagvullend programma met vier gastsprekers en vijf ondernemers die een korte pitch verzorgden. In verschillende rondetafelgesprekken konden de informal investors met drie ondernemers verder spreken.

Music Meeting Music Meeting vindt jaarlijks plaats in het Pinksterweekend in Park Brakkenstein. Het muziekfestival heeft een eigenzinnige programmering met grensverleggende projecten van nieuw en onontdekt of onderbelicht talent. Rabobank Rijk van Nijmegen is sponsor van Music Meeting.

31



DUURZAAM ONDERNEMEN

Bijdragen aan een mooiere wereld TEKST: RAVESTEIN EN ZWART FOTO: STUDIO38C

M

aatschappelijk verantwoord ondernemen. Dat is ondernemen met oog voor people, planet ‡’”‘ϐ‹–Ǥ‡–‘‘•‡˜‡”Š——”„‡†”‹Œˆ ‡„ƒǦ ‰‡•’‡…‹ƒŽ‹•‡‡”†‹ƒ•ˆƒŽ–˜‡”™‡”‹‰•ƒ–‡”‹‡‡ŽǦ œ‡–œ‹…ŠŠ‹‡”‡–Šƒ”–‡œ‹‡Ž˜‘‘”‹Ǥ‡–”‡•—Ž–ƒƒ–ǣƒˆ‰‡Ž‘’‡ †‡…‡„‡”™‡”††‡‘†‡”‡‹‰‰‡…‡”–‹ϐ‹…‡‡”†˜‘Ž‰‡•†‡ ”‡•–ƒ–‹‡Žƒ††‡”Ǧ‹˜‡ƒ—͵Ǥ

1378

DUURZAAM ONDERNEMEN ‘Ž‰‡•ƒŽ‰‡‡‡ †‹”‡…–‡—”‹Žˆ”‡†Ž‡‹Œˆˆ‡”•‹•Š‡–‹‡–‡‡”†ƒ‘”ƒƒŽ †ƒ– ‡„ƒ†——”œƒƒ‘†‡”‡‡Š‘‘‰‹Š‡–˜ƒƒ†‡Ž Š‡‡ˆ–•–ƒƒǤǮ‹Œƒƒ„‡•–‡†‹‰‡™‘”†–•–‡‡†•˜ƒ‡”˜ƒ ƒƒ‡‡”•‰‡˜”ƒƒ‰††ƒ–œ‡†——”œƒƒ‘†‡”‡‡Ǥ ‡„ƒ levert materieel en mensen aan die aannemers. Daarom vind ik dat wij hier ook in mee moeten gaan.’ Daarnaast zit ƒƒ–•…Šƒ’’‡Ž‹Œ˜‡”ƒ–™‘‘”†‘†‡”‡‡Ž‡‹Œˆˆ‡”•‹Š‡– „Ž‘‡†ǤǮ‹‰‡Ž‹Œ†‘‡™‡„‹Œ ‡„ƒƒŽ„‡Š‘‘”Ž‹Œ˜‡‡Ž‘’Š‡– ‰‡„‹‡†˜ƒ†——”œƒƒŠ‡‹†Ǥ ‡™‘‘‘†ƒ–™‡˜‹†‡†ƒ– †‹–‘‡–ǤŽŽ‡‡Šƒ††‡™‡Š‡–‘‰‹‡–‰‡ˆ‘”ƒŽ‹•‡‡”†Ǥǯ‡ …‡”–‹ϐ‹…‡”‹‰˜‘Ž‰‡•†‡”‡•–ƒ–‹‡Žƒ††‡”™ƒ•†ƒ‘‘˜”‹Œ

34 RIJK VAN NIJMEGEN

•‡Ž‹ƒ‡‡”—‹‡ǤǮ‡˜‘Ž†‡†‡ƒŽƒƒ†‡‡‹•‡ǢŠ‡– was alleen nog niet vastgelegd.’

MEDEWERKERS ƒ–†‘‡– ‡„ƒ†ƒœ‘ƒŽ‘’Š‡– ‰‡„‹‡†˜ƒƒƒ–•…Šƒ’’‡Ž‹Œ˜‡”ƒ–™‘‘”†‘†‡”‡‡ǫ Ǯœ‡˜”ƒ…Š–™ƒ‰‡•‡ƒ…Š‹‡•œ‹Œ˜ƒ”‡…‡–‡ƒ‡Ž‹Œǯǡ ˜‡”–‡Ž–Ž‡‹Œˆˆ‡”•ǤǮ ‡˜‘Ž‰‹•†ƒ–œ‡™‡‹‹‰•…Šƒ†‡Ž‹Œ‡ •–‘ˆˆ‡ǡœ‘ƒŽ•ʹ‡ƒ†‡”‡—‹–Žƒƒ–‰ƒ••‡ǡ—‹–•–‘–‡Ǥ‘ ‘œ‡‡†‡™‡”‡”•œ‹Œ„‡Žƒ‰”‹ŒǤ‡œ‘”‰‡‹‡–ƒŽŽ‡‡ ˜‘‘”‰‘‡†‡ƒ”„‡‹†•‘•–ƒ†‹‰Š‡†‡ǡƒƒ”œ‡––‡‘‘‹ ‘’Š—’‡”•‘‘Ž‹Œ‡‘–™‹‡Ž‹‰Ǥ ™‹Ž†ƒ–‹Œ‡•‡ Š—‡‹‰‡™ƒŽ‹–‡‹–‡–‡˜‘Ž•–‡„‡—––‡Ǥ ‡ƒ††‹‡Š‹‡” „‹‡‘–ƒŽ•˜”ƒ…Š–™ƒ‰‡…Šƒ—ˆˆ‡—”Š‘‡ˆ–‹‡–ƒŽŽ‡‡‘’ †‡™‡‰–‡œ‹––‡Ǥ‹••…Š‹‡œ‹–†‡…Šƒ—ˆˆ‡—”ǯ•ƒ˜‘†•–Š—‹• ™‡Žƒƒœ‹Œ‘–‘”–‡•Ž‡—–‡Ž‡Ǥƒ™‹ŽŠ‹Œœ‹…Š˜ƒ•–‘‘™‡Ž †‘‘”‘–™‹‡Ž‡–‘–‘–‡—”Ǥǯ OMGEVING ‹Œƒƒ–•…Šƒ’’‡Ž‹Œ˜‡”ƒ–™‘‘”† ‘†‡”‡‡Š‘‘”–‘‘†ƒ–Œ‡ƒŽ•„‡†”‹Œˆ‘‘‰Š‡„–˜‘‘”Œ‡ ‘‰‡˜‹‰Ǥ‘Š‡‡ˆ– ‡„ƒ˜‘‘”†‡‹”‹…Š–‹‰˜ƒŠ‡–‡‹‰‡ „‡†”‹Œˆ•–‡””‡‹Ǧ‡”™‘”†–†‡‘‡†‡Œƒ”‡‹‰”‹Œ’‡† ˜‡”„‘—™†Ǧ‹–‡•‹‡ˆ‘˜‡”Ž‡‰†‡–†‡‰‡‡‡–‡‘‘‡ ‹††‡Žƒƒ”‡‘™‘‡†‡ǤǮ‡œ‹––‡Š‹‡”‹‡‡’”ƒ…Š–‹‰‡ ‘‰‡˜‹‰ǡ˜Žƒ„‹Œ†‡‘‘‡”Š‡‹†‡ǯǡƒŽ†—•Ž‡‹Œˆˆ‡”•ǤǮƒƒ” Š‡–ƒƒœ‹…Š–˜ƒ†‹–‹†—•–”‹‡–‡””‡‹‹•‡‹‰‡Ž‹Œ‹‡–œ‘ ˆ”ƒƒ‹Ǥœ‡‹‡—™„‘—™”‹Œ‰–†ƒƒ”‘‡‡‰”‘‡‡—‹–•–”ƒŽ‹‰ǡ ‡–‘‘‹‡‰‡˜‡Ž„‡’Žƒ–‹‰Ǥ‘‰ƒƒ™‡‡š–”ƒ„‘‡‡ •–”—‹‡ƒƒ’Žƒ–‡Ǥƒƒ”ƒƒ•–’”‘„‡”‡™‡ƒŽ•„‡†”‹Œˆ ‡‡”‰‹‡‡—–”ƒƒŽ–‡™‘”†‡Ǥ‡Žƒ–‡œ‘‡’ƒ‡Ž‡‹•–ƒŽŽ‡”‡ ‡Ž‡‰‰‡‡‡‹•–ƒŽŽƒ–‹‡˜‘‘”™ƒ”–‡Ǧ‘—†‡‘’•Žƒ‰ƒƒǤ‘ †”ƒ‰‡™‡‡‡•–‡‡–Œ‡„‹Œƒƒ‡‡‘‘‹‡”‡™‡”‡Ž†Ǥǯ

VIERDAAGSE

Op 19 juli gaat in Nijmegen de honderdste Vierdaagse van start. Zo’n 50.000 wandelaars leggen dan vele kilometers af door onze mooie omgeving. TEKST: RABOBANK FOTO: STUDIO38C

Een aandeel in de Vierdaagse D

e Rabobanken Rijk van Nijmegen, Land van Cuijk & Maasduinen en Oost Betuwe hebben tijdens de Vierdaagse een mooie actie voor hun meewandelende leden. Want we leveren graag een aandeel in uw prestatie! Elke dag krijgt u op vertoon van een persoonlijk entreebewijs met barcode toegang tot het ledenterras langs de route. Hier staan soep en brood voor u klaar, zodat u met nieuwe energie verder kunt.

AANMELDEN Het aantal plaatsen is beperkt, dus het is verstandig u snel aan te melden voor deze exclusieve ledenactie. Dit kan tot en met 30 juni 2016 via www. rabobankvierdaagse.nl. U kunt maximaal twee personen per lidmaatschap aanmelden, dus uzelf en één introducé.

HONDERDSTE VIERDAAGSE De Vierdaagse bestaat dit jaar honderd jaar. Hoog tijd voor wat leuke weetjes. • De Vierdaagse van Nijmegen is het grootste meerdaagse wandelevenement ter wereld. • De eerste Vierdaagse Afstandsmarsen werden in 1909 gehouden. Deelnemers konden vanuit vijftien verschillende plaatsen in Nederland starten. Aan de eerste editie deden 306 mannen mee, waarvan 10 burgers en de rest militairen. • In 1912 deden de wandelaars voor het eerst Nijmegen aan. De stad diende toen als overnachtingsplaats. • Sinds 1925 is Nijmegen de vaste vertrekplaats van de Vierdaagse. • In 2016 is de klassieke afstand van 55 kilometer eenmalig toegevoegd aan de wandelmogelijkheden. Deze afstand was tot 1967 verplicht voor mannen tussen de negentien en vijftig jaar. • Tijdens de honderdste Vierdaagse zal een groep van in totaal honderd wandelaars op één van de vier dagen honderd kilometer wandelen.

ONCOLOGIEFONDS Wist u trouwens dat de Rabobank het Radboud Oncologie Fonds steunt? Wilt u tijdens de Vierdaagse lopen voor een concreet goed doel, namelijk kankeronderzoek in het Radboudumc? Dan kunt u bij aanmelding voor de Vierdaagseloop op www.devierdaagsesponsorloop.nl aangeven dat u loopt voor het Radboud Oncologie Fonds. 35

  

‡œ‘‡”Šƒ‰–‹†‡Ž—…Š–Ǥ‹Œ†˜‘‘”‡‡’ƒƒ”‘‘‹‡ Ž‡†‡ƒƒ„‹‡†‹‰‡Ǩ †‡ƒƒ„‹‡†‹‰œ‡Žˆ—–—Ž‡œ‡ –‘–™ƒ‡‡”†‡œ‡‰‡Ž†‹‰‹•Ǥ

5*70-*

6*5+&%", */1"3,5*70-*



"NVTFNFOUTQBSL
5JWPMJ
JO #FSH
FO
%BM
CJFEU
NFFS
EBO 
MFVLF
BUUSBDUJFT
FO TQFFMUPFTUFMMFO
WPPS LJOEFSFO
WBO

UN

KBBS *O
IFU
QBSL
[JKO
SFHFMNBUJH MFVLF
BOJNBUJFT
&S
XPSEU HFTDINJOLU
FO
EBHFMJKLT [JKO
FS
PO[F
NBTDPUUFT
5JGGJ FO
5PGGJ
7PPS
FFO
IBQKF
FO FFO
ESBOLKF
LVOU
V
UFSFDIU JO
IFU
GBNJMJFSFTUBV SBOU
hEF
8JHXBNh
.BBL
VX EBHKF
VJU
DPNQMFFU
NFU
FFO TPVWFOJS
VJU
EF
XJOLFM

.FU
EJU
BSUJLFM
POUWBOHU
V
Ƚ
 
LPSUJOH
PQ
EF FOUSFFQSJKT
FO
CFUBBMU
V TMFDIUT
Ƚ
 
JO
QMBBUT
WBO Ƚ
 
NBY

QFST 
%F
BDUJF
JT
HFMEJH
UN

PLUPCFS

FO
BMMFFO CJK
CFUBMJOHFO
BBO
EF
LBTTB %F
BDUJF
JT
OJFU
HFMEJH
JO DPNCJOBUJF
NFU
BOEFSF LPSUJOHFOBDUJFTPOMJOF UJDLFUT
/JFU
JOXJTTFMCBBS UFHFO
DPOUBOU
HFME
XXXQBSLUJWPMJOM

%&
5)03/4$)&
.0-&/

45&7&/4,&3,

-&,,&3&5&/*/ %&00*+10-%&3

;0.&34& 30/%-&*%*/(

0OEFS
EF
POMBOHT IFSCPVXEF
5IPSOTDIF .PMFO
JO
1FSTJOHFO
[JU
IFU TGFFSWPMMF
SFTUBVSBOU
%F 5IPSOTDIF
.PMFO
)JFS
LVOU V
HFOJFUFO
WBO
FFO
LPQ LPGGJF
FFO
MVODI
PG
FFO VJUHFCSFJE
EJOFS
NFU

0Q
WSJKEBH

FO
[BUFSEBH
 KVMJ

[JKO
FS
WBO
 UPU

VVS
HSBUJT SPOEMFJEJOHFO
TQFDJBBM WPPS
MFEFO
WBO
EF 3BCPCBOL
#FLJKL
POEFS BOEFSF
IFU
JNQPTBOUF ,ÚOJHPSHFM
FO
EF

 3*+,7"//*+.&(&/

VJU[JDIU
PQ
IFU
QPMEFSMBOE FO
EF
IFVWFMSBOE
0Q WFSUPPO
WBO
EJU
BSUJLFM POUWBOHU
V

LPSUJOH
PQ FFO
MVODI
PG
EJOFS
NBY
 QFST
QFS
CPO  XXXEFUIPSOTDIFNPMFOOM

NJEEFMFFVXTF LSPPOMVDIUFST
.FU
FFO LPQKF
LPGGJF
UPF
%F[F BBOCJFEJOH
JT
HFMEJH
WPPS UXFF
QFSTPOFO
"BONFMEFO WØØS

KVOJ
WJB QTDISFVST!TUFWFOTLFSLOM *OGP
XXXTUFWFOTLFSLOM

453&&,("-"

,*+,+&#*+ %&#0&3



0Q
[POEBH

KVOJ
JT
IFU F
4USFFLHBMB
,PN
LBMGKFT LOVGGFMFO
CJK
#VJUFOHBTU GSBNCP[FO
QMVLLFO
CJK 0PJKT
.PPJT
FO
HFOJFU
CJK (SPFOUFOIPG
1PFMFO
WBO NPPJ
VJU[JDIU
PWFS
HMPPJFOE MBOETDIBQ
&JOEJH
NFU

XJKOWBUSPMMFO
FO
FFO IFFSMJKL
HMBT
XJKO
CJK ,MFJO"NFSJLB
5FHFO JOMFWFSJOH
WBO
EJU
BSUJLFM
F
LPGGJFUIFF
HSBUJT
CJK #VJUFOHBTU
,MFJO"NFSJLB PG
(SPFOUFOIPG
1PFMFO XXXTUSFFLHBMBOM

00*+4
.00*4

."(";*/

1-6,&/ (&/*&5

.""54$)"11&-*+, 7&3"/58003%-&;&/

%F
[FMGQMVLUVJO
0PJKT
.PPJT WBO
EF
GBNJMJF
"SOUT EFFMOFNFS
4USFFLHBMB
JT EF
QFSGFDUF
QMFL
WPPS
FFO SVTUNPNFOU
UJKEFOT
FFO XBOEFMJOH
PG
GJFUTUPDIU EPPS
OBUVVSHFCJFE
EF 0PJKQPMEFS
(FOJFU
PQ
EF[F CJK[POEFSF
QMFL
WBO GSBNCP[FO
CSBNFO
FO CFTTFO
PG
FFO
NPPJF
CPT CMPFNFO
EJF
V
[FMG
NBH QMVLLFO
6
OFFNU
EVT
EF HF[POETUF
FO
MFLLFSTUF WSVDIUFO
NFF

JO
IBOEJHF QMVLEP[FO 0PL
WFSLPPQU
0PJKT
.PPJT OBBTU
EF
WFSTF
QSPEVDUFO

BQQFMGSBNCP[FO
DJEFS BQQFMGSBNCP[FO
TBQ SPPEGSVJUKBN
FO
IPOJOH WBO
EF
JNLFS
0Q
WFSUPPO
WBO
EJU
BSUJLFM LPPQU
V
JO
KVOJ
FFO
GMFT BQQFMGSBNCP[FOTBQ
WPPS
Ƚ
 
JO
QMBBUT
WBO
Ƚ
  5JQ
CF[PFL
0PJKT
.PPJT UJKEFOT
IFU
4USFFLHBMB
EBU 5FSSB
7JUB
JO
TBNFOXFSLJOH NFU
TUJDIUJOH
-BOEXBBSE PSHBOJTFFSU
PQ
[POEBH
 KVOJ


.FU
.BHB[JOF#PY
POUWBOHU V
NBBOEFMJKLT
FFO EVVS[BNF
CPY
NFU
WJFS NBHB[JOFT
OBBS
LFV[F
6 LVOU
LJF[FO
VJU
SVJN
 UJUFMT
[PBMT
-JOEB
'MPX
FO 2VFTU
#JK
.BHB[JOF#PY LSJKHFO
NFOTFO
NFU
FFO

MJDIBNFMJKLF
PG
NFOUBMF IBOEJDBQ
FFO
BSCFJETQMFL -FEFO
WBO
EF
3BCPCBOL CFTUFMMFO
EF[F
CPY
WPPS
Ƚ
 
JQW
Ƚ
 
QFS NBBOE XXXNBHB[JOFCPYOM SBCPCBOL

XXXPPJKTNPPJTOM



Ǧ  Ǧ   

Ž•Ž‹†˜ƒ†‡ƒ„‘„ƒ—–—’”‘ˆ‹–‡”‡˜ƒƒƒ–”‡Ǧ ‡Ž‹Œ‡‘”–‹‰‡Ǥ‹Œ˜‘‘”Š‡–˜‘ŽŽ‡†‹‰‡ƒƒ„‘†‘’ ”ƒ„‘„ƒǤŽȀ†‹…Š–‡”„‹ŒǤ


"6(64564

,6/45""/#*&%*/(

,0.*/0-:.1*4$)& 4'&3&/

6-":+0: 6/*&,&8&3,&/

,PN
CJK
5IF
0MZNQJD
&YQF SJFODF
JO
4DIFWFOJOHFO
JO EF
TGFFS
WBO
EF
0MZNQJTDIF 4QFMFO
JO
3JP
EF
+BOFJSP 7BO

BVHVTUVT
 LVOU
V
FS
[FMG
TQPSUFO
LJK LFO
OBBS
TQPSU
FO
HFOJFUFO WBO
NPPJF
PMZNQJTDIF

"BOWVMMFOE
PQ
EF
UFOUPPO TUFMMJOH
6MBZ
]
1PMBSPJET JO
IFU
/FEFSMBOET 'PUPNVTFVN
JO
3PUUFSEBN NBBLUF
6MBZ
FYDMVTJFG
WPPS EF
3BCPCBOL
FFO
OJFVX QPMBSPJEXFSL
%F
TFSJF
+0: CFTUBBU
VJU

VOJFLF

TQPSUTVDDFTTFO
"MT
MJE
WBO EF
3BCPCBOL
LSJKHU
V
PQ
 

FO

BVHVTUVT
 QSPDFOU
LPSUJOH
PQ
EF
UPF HBOHTQSJKT
WPMXBTTFOFO  -FFT
NFFS
FO
CFLJKL
EF WPPSXBBSEFO
PQ SBCPCBOLOMEJDIUFSCJK

QPMBSPJEXFSLFO
-FEFO LVOOFO
OV
FFO
FJHFO
HF TJHOFFSEF
+0:
CFNBDIUJ HFO
8JMU
V
HSBBH
FFO
FJHFO FYFNQMBBS
WBO
+0:
JO
IVJT IBMFO
8FFT
FS
TOFM
CJK XBOU
PQ

PQ
-FFT
NFFS PQ
SBCPCBOLOMEJDIUFSCJK


&9$-64*&7&
,035*/(

,001/6500/š 7"/ɋ7003ɋ



.FU
5PPO¥
EF
TMJNNF UIFSNPTUBBU
WBO
&OFDP CFOU
V
CBBT
PWFS
VX
IVJT 5PPO¥
HFFGU
JO[JDIU
JO
VX FOFSHJFWFSCSVJL
FO
IFMQU
V CFTQBSFO
6JU
POEFS[PFL CMJKLU
HFNJEEFME
UPU
XFM
 QSPDFOU
;FLFS
NFU
EF
BE WJF[FO
EJF
5PPO¥
HFFGU
&O 5PPO¥
LBO
OPH
WFFM
NFFS #FEJFO
5PPO¥
PPL
NFU
FFO TNBSUQIPOF
PG
UBCMFU
;FU POEFSXFH
EF
WFSXBSNJOH FO
WFSMJDIUJOH
BBO
[PEBU
V UIVJTLPNU
JO
FFO
XBSN  3*+,7"//*+.&(&/

IVJT
5PPO¥
XFSLU
NFU
FMLF FOFSHJFMFWFSBODJFS
&O
BMT MJE
WBO
EF
3BCPCBOL
QSPGJ UFFSU
V
OV
WBO
FFO
FYUSB NPPJF
BBOCJFEJOH
7PPS Ƚ

JO
QMBBUT
WBO
Ƚ


LPPQU
V
5PPO¥
JODMVTJFG JOTUBMMBUJF
%F[F
BDUJF
HFMEU UPU

KVMJ

(B
OBBS SBCPCBOLOMEJDIUFSCJK




-6$
%&
)""4 4QFDJBMJTU
'JOBODJFFM
-PHJTUJFL (SPPU[BLFMJKL

7FSLFOEFPOMJOF NPHFMJKLIFEFO

%

‡‘–™‹‡Ž‹‰‡‘’Š‡–‰‡„‹‡†˜ƒ ‘Ž‹‡„ƒ‹‡”‡‰ƒƒ”ƒœ‡†•‡ŽǤ  ’”‹…‹’‡ƒ‹‡ƒ†ƒŽŽ‡„ƒœƒ‡ ˜ƒ—‹–œ‹ŒŽ—‹‡•–‘‡Ž”‡‰‡Ž‡Ǥ‡‡ Š‡–‘Ž‹‡Š›’‘–Š‡‡†‘••‹‡”ǤŠ—‹•˜—Ž–——™ ‰‡‰‡˜‡•ƒŽ‹ǡœ‘†ƒ–‘œ‡ƒ†˜‹•‡—”‡–‡‡™‡‡– Š‘‡Š‹ŒŠ‡–‰‡•’”‡ƒ‹•–‡‡Ǥ‡Žœ‘ ‰‡ƒ‡Ž‹Œǡ™ƒ–œ‘”‹Œ‰–—‹‡–ƒŽŽ‡‡‡‡ ‰‡”‹…Š–‡”ƒ†˜‹‡•ǡƒƒ”„‡•’ƒƒ”–—‘‘‘‰‡‡• –‹Œ†Ǥ ’œƒ‡Ž‹Œ‹˜‡ƒ—‹•Š‡–‹‡–ƒ†‡”•Ǥ‘ ˜‘‘”„‡†”‹Œ˜‡œ‹Œ‡”˜‘Ž‘’‘‰‡Ž‹ŒŠ‡†‡‘ ˜ƒ—‹–ƒ–‘‘”ƒŽŽ‡”Ž‡‹œƒ‡–‡”‡‰‡Ž‡Ǥ‡–Š‡– ‘Ž‹‡ˆ‹ƒ…‹‡”‹‰•†‘••‹‡”„‹Œ˜‘‘”„‡‡Ž†—–— ƒŽ•‘†‡”‡‡”—™‰‡‰‡˜‡•ǡ™ƒƒ”‘†‡”—™ Œƒƒ”…‹Œˆ‡”•ǡ‘Ž‹‡ƒƒŽ‡˜‡”‡Ǥ †‡ƒƒ˜”ƒƒ‰ ”‹Œ‰–—ƒŽ–‡œ‹‡™‡Ž‡ˆ‹ƒ…‹‡”‹‰•˜‘”œ‘— —‡’ƒ••‡Ǥƒƒ”ƒ˜‘Ž‰–‡‡’‡”•‘‘Ž‹Œ ‰‡•’”‡™ƒƒ”‹™‡‘‘ƒ†‡”‡‘’–‹‡• „‡•’”‡‡Ǥƒ–——”Ž‹Œ‹•‡”†‡‰”‘‘–œƒ‡Ž‹Œ‡ ˜ƒ”‹ƒ–˜ƒŠ‡–ƒ„‘ –‡”‡–„ƒ‹‡”‡ǣƒ„‘ ‘”’‘”ƒ–‡‘‡…–Ǥ‹‡”„‹Œ—–—‹‡–ƒŽŽ‡‡ ˜‡‹Ž‹‰œƒ‡Ž‹Œ‡„‡–ƒŽ‹‰‡†‘‡ǡƒƒ””‹Œ‰–—



(FFO
CFESJKG
FO HFFO
NFEFXFSLFS
JT
IFU[FMGEF

„‹Œ˜‘‘”„‡‡Ž†‘‘ƒ…–—‡‡Ž‹œ‹…Š–‹—™…ƒ•Š ƒƒ‰‡‡–’‘•‹–‹‡Ǥ‡”†‡”—–——™‡‹‰‡ ˜ƒŽ—–ƒ–”ƒ•ƒ…–‹‡•„‡Š‡”‡ǡŠ‡–†‘…—‡–ƒ‹” „‡–ƒŽ‹‰•˜‡”‡‡”‘”‰ƒ‹•‡”‡ǡ‡œ‘˜‘‘”–Ǥ ‡–Šƒ†‹‰‡‹•„‘˜‡†‹‡†ƒ–‡‡„‡†”‹Œˆœ‹Œ ‡‹‰‡˜‘‘”‡—”•‹•–‡ŽŽ‹‰‡ƒ‹˜‘‡”‡Ǥ‡‡ˆ– —„‹Œ˜‘‘”„‡‡Ž†˜‡‡Ž–‡ƒ‡‡–Š‡– „—‹–‡Žƒ†ǫƒ—–—‡”˜‘‘”‹‡œ‡‘•–‡‡†• ‡‡ƒ…–—‡Ž‡‰”ƒˆ‹‡˜ƒ†‡˜‡”•…Š‹ŽŽ‡†‡˜ƒŽ—–ƒ ‹„‡‡Ž†–‡Š‡„„‡Ǥ‡‡ˆ–—†ƒ‰‡Ž‹Œ•„‡Š‘‡ˆ–‡ ƒƒ•‡…–‘”‹ˆ‘”ƒ–‹‡ǫ‡–†‡œ‡„‡•…Š‹„ƒ”‡ ‹ˆ‘”ƒ–‹‡†ƒ‘’—™†ƒ•Š„‘ƒ”†˜ƒƒ„‘ ‘”’‘”ƒ–‡‘‡…–Ǥ‡–‘Ž‹‡„ƒ’‘”–ƒƒŽƒ †—•Š‡Ž‡ƒƒŽ’‡”•‘‘Ž‹Œ‹‰‡•–‡Ž†™‘”†‡Ǥ –‡”‡”‘‰ǡ†‹‡’‡”•‘‘Ž‹Œ‡‹•–‡ŽŽ‹‰‡œ‹Œ ‹‡–‰‡„‘†‡ƒƒ±±’‡”•‘‘‹‡‡„‡†”‹ŒˆǤ ‡‡”‡†‡™‡”‡”•—‡ǡƒŽƒƒ”‰‡Žƒ‰Š— ˆ—…–‹‡ǡƒ„‘‘”’‘”ƒ–‡‘‡…–‹†‹˜‹†—‡‡Ž ‹•–‡ŽŽ‡Ǥ‘‹•‡”˜‘‘”‡Ž™ƒ–™‹Ž•ǡ™ƒ–‰‡‡ „‡†”‹Œˆ‡‰‡‡‡†‡™‡”‡”‹•Š‡–œ‡Žˆ†‡Ǥ ƒ–‹Œ‘’˜ƒŽ–‹•†ƒ–˜‡‡Ž‰”‘‘–œƒ‡Ž‹Œ‡ Žƒ–‡˜ƒƒ„‘„ƒ‹Œ˜ƒ‹Œ‡‰‡Žƒ‰ ‹‡–ƒŽ†‡œ‡‘‰‡Ž‹ŒŠ‡†‡˜ƒ†‹– ƒƒ–™‡”†ƒ•Š„‘ƒ”†‡‡Ǥƒ–Š‘‡ˆ– ƒ–——”Ž‹Œ‘‘‹‡–ǡƒƒ”‹••…Š‹‡‹•Š‡––‘…Š ‰‘‡††‡‘‰‡Ž‹ŒŠ‡†‡‡‡•–‡‰ƒƒ˜‡”‡‡ǡ ™ƒ–†ƒƒ‡”‡‡™‡”‡Ž†˜‘‘”—‘’‡‰ƒƒǤ ‡”†‹‡’—‡”‡‡•‹ǡ„‹Œ˜”ƒ‰‡—–—ƒŽ–‹Œ† …‘–ƒ…–‘’‡‡Ǥ



  

8"5

.FUFFOJOMPPQIVJTXJMEF 7FSFOJHJOHWBO4FOJPSFO #FVOJOHFOFFO[BBNIFJEPOEFSPVEFSFO WPPSLPNFO)FU
JOMPPQIVJT
JT
[FT
PDIUFOEFO
QFS XFFL
HFPQFOE
A0VEFSFO
LVOOFO
FS
FFO
LPQKF LPGGJF
PG
UIFF
ESJOLFO
FFO
TQFMMFUKF
TQFMFO
PG
EF LSBOU
MF[FO
WFSUFMU
TFDSFUBSJT
'POT
.FOUJOL A#PWFOEJFO
[JKO
FS
BMUJKE
UXFF
WSJKXJMMJHFST BBOXF[JH
EJF
FFO
QSBBUKF
NFU
EF
PVEFSFO LVOOFO
BBOLOPQFO

8""3



)FUJOMPPQIVJTCFWJOEU [JDIOVOPHJOFFO TFOJPSFOXPOJOHBBOEF#VSHFSNFFTUFS 7FSTUBFUFOMBBOJO#FVOJOHFOA)FMBBT
JT
EBU XBU
WFS
VJU
IFU
DFOUSVN
XBBSEPPS
FS
UPDI
WPPSBM CVVSUCFXPOFST
PQ
BGLPNFO
TUFMU
.FOUJOL A%BBSPN
[JKO
XF
CMJK
EBU
XF
JO
KVMJ
WFSIVJ[FO
OBBS IFU
EPSQTIVJT
i%F
-ÒHIF
1PMEFSw
JO
IFU
DFOUSVN WBO
#FVOJOHFO
;P
IPQFO
XF
OPH
NFFS
PVEFSFO WBO
EJFOTU
UF
LVOOFO
[JKO &FOWBOEF[BMFOWBOIFU EPSQTIVJTXPSEUWFSCPVXEPN BMTJOMPPQIVJTUFEJFOFO7PPS
EF
JOSJDIUJOH LSJKHU
EF
7FSFOJHJOH
WBO
4FOJPSFO
#FVOJOHFO
FFO CJKESBHF
VJU
IFU
$PÚQFSBUJFGPOET
WBO
3BCPCBOL 3JKL
WBO
/JKNFHFO
A%BBS
[JKO
XF
OBUVVSMJKL
IFFM CMJK
NFF
.FU
EF
CJKESBHF
LVOOFO
XF
NPPJF
UBGFMT FO
DPNGPSUBCFMF
TUPFMFO
LPQFO
[PEBU
EF PVEFSFO
MFLLFS
LVOOFO
[JUUFO
0PL
LVOOFO
XF
FS EF
QBOUSZ
WBO
JOSJDIUFO
IFU
LFVLFOUKF
XBBS
PO[F WSJKXJMMJHFST
LPGGJF
FO
UIFF
[FUUFO
;P
NBLFO
XF WBO
IFU
JOMPPQIVJT
FFO
HF[FMMJHF
QMFL
XBBS NFOTFO
HFNBLLFMJKL
FWFO
OBBS
CJOOFO
MPQFO


5&,45
3"7&45&*/

;8"35
'050h4
456%*0$

)0&