"MET KWAKKEL OP AVONTUUR"

stelt voor

"MET KWAKKEL OP AVONTUUR"

Programma voor Peuters en 1ste kleuterklas

INHOUDSTAFEL INHOUDSTAFEL ............................................................................................................................................... 2 HOOFDSTUK 1: INLEIDING ............................................................................................................................ 3 HOOFDSTUK 2: DE GIDSEN ........................................................................................................................... 4 JULIA (VERSTELSTER) EN KWAKKEL (KIKKER) .................................................................................................... 4 HOOFDSTUK 3: DOELGROEP – PEUTERS EN 1

STE

KLEUTERKLAS ......................................................... 5

3.1. LEEFTIJDSKENMERKEN .............................................................................................................................. 5 Algemene kenmerken van een kleuter: .................................................................................................... 5 3.2. HOOFD ONTWIKKELINGSDOELEN ................................................................................................................ 5 3.3. ANDERE ONTWIKKELINGSDOELEN .............................................................................................................. 6 Ontwikkelingsdoelen Motorische Competenties ....................................................................................... 6 HOOFDSTUK 4: HET PROGRAMMA .............................................................................................................. 7 4.1. TIJDSINDELING.......................................................................................................................................... 7 4.2 VOORBEREIDING ........................................................................................................................................ 7 4.3 INLEIDING .................................................................................................................................................. 7 4.4 HET VERHAAL (AAN DE HAND VAN PRENTEN) ................................................................................................ 8 4.5 DE ONTMOETING MET KWAKKEL.................................................................................................................. 9 4.6 HET LIED EN HET DANSJE MET KWAKKEL ..................................................................................................... 9 4.7 KWAKKELEDOE.................................................................................................................................... 10 4.8 VERRASSING! .......................................................................................................................................... 11 4.9 AFSCHEID NEMEN VAN KWAKKEL .............................................................................................................. 11 4.10 OPRUIMEN............................................................................................................................................. 11 HOOFDSTUK 5: IN DE KLAS ........................................................................................................................ 12 5.1. NAVERWERKING ..................................................................................................................................... 12 HOOFDSTUK 6: NUTTIGE INFORMATIE ..................................................................................................... 13 6.1. EVALUATIEFORMULIER ............................................................................................................................ 13 6.2. ENKELE AFSPRAKEN................................................................................................................................ 13 BIJLAGE ...................................................................................................................................................... 14 Kleurplaten .............................................................................................................................................. 14

Programma voor peuters en 1

ste

kleuterklas

"Met Kwakkel op avontuur" 2

HOOFDSTUK 1: Inleiding "Met Kwakkel op avontuur" is een natuur- en milieueducatief programma voor peuters en kleuters van de 1ste kleuterklas. Kwakkel is de kikker waar het allemaal om draait. Het verhaal wordt verteld door Julia in het kwakkelhuisje. De kinderen maken een wandeling naar het kwakkelhuisje waar Julia hen opwacht terwijl ze druk in de weer is. Julia lijkt verrast en vraagt wat of wie de kinderen zoeken. Ze stelt zich voor en vertelt dat ze in het kwakkelhuisje werkt. Iedere dag krijgt ze bezoek van haar vrienden, de kikkers. Julia nodigt de kinderen uit om in kwakkelhuisje een kijkje te nemen. Wij wensen je alvast een boeiende schoolreis toe met "Met Kwakkel op avontuur". Voor meer informatie over deze en andere educatieve programma's die beschikbaar zijn voor het kleuter- en basis onderwijs, groepen en andersvaliden in Puyenbroeck staat cel Educatie je graag te woord of kan je terecht op www.puyenbroeck.be. Je kan ons bereiken op het nummer 09-342 42 17 tijdens de kantooruren of via mail [email protected].


ste

kleuterklas


HOOFDSTUK 2: De gidsen "Met Kwakkel op avontuur" kan enkel met verteller (gids) geboekt worden.

Julia (verstelster) en Kwakkel (kikker) De vertelster (Julia) heeft in het domein een opleiding gevolgd om dit programma optimaal te begeleiden. Er is ook een tweede persoon aanwezig die de rol van Kwakkel op zich neemt. Julia vertelt het verhaal, waarna Kwakkel een bezoek brengt aan de kinderen. Kwakkel zingt en danst met de kinderen, waarna ze een geschenkje ontvangen. De gids is in regel met de wetgeving op het vrijwilligerswerk. Hij of zij heeft daarvoor een afsprakennota met het provinciebestuur ondertekend, onder meer m.b.t. vorming, vergoeding en de te volgen werkwijze van de gidsbeurt. Ook de nodige verzekeringen zijn in orde.


ste

kleuterklas


HOOFDSTUK 3: Doelgroep – Peuters en 1ste kleuterklas 3.1. Leeftijdskenmerken Algemene kenmerken van een kleuter: leert nieuwe variaties op het lopen; neemt enkel de dominante kenmerken van iets waar; doet aan personalisatie van voorwerpen, dieren en planten: alles krijgt een uitdrukkingskarakter; het visuele en de tast bepalen de hele waarneming; beleeft de wereld hoofdzakelijk vanuit zichzelf: kan zich nog niet "verplaatsen"; kan enkel ordenen en rangschikken met al verkend materiaal; kan zich nog niet lang op dezelfde opdracht concentreren; heeft enorm veel bevestiging nodig; stelt veel vragen; heeft nog weinig inzicht in oorzaak en logisch gevolg; fantasie en werkelijkheid lopen door elkaar; is levendig, vastbesloten en nieuwsgierig; is sterk op zichzelf gericht, wil alles zelf doen; is nieuwsgierig, hij gaat verkennend door de wereld om zich heen; laat wat niet mag, omdat anders straf volgt (straf zowel in de zin van iets niet mogen, als niet leuk gevonden worden door de begeleider) nieuwsgierig, verkennend door de wereld.

3.2. Hoofd ontwikkelingsdoelen Volgende ontwikkelingsdoelen zijn nagestreefd bij het brengen van het verhaal:

Levende en niet-levende natuur De kleuters 1.5 kunnen in verband met voortplanting van mensen en dieren, illustreren dat een levend wezen steeds voortkomt uit een ander levend wezen van dezelfde soort; 1.6 kunnen illustreren dat de geboorte van mens en dier wordt voorafgegaan door een periode van gedragen worden door de moeder of door de ontwikkeling in een ei.

Milieu 1.13 De kleuters tonen een houding van zorg en respect voor de natuur. Programma voor peuters en 1

ste

kleuterklas


3.3. Andere ontwikkelingsdoelen Ontwikkelingsdoelen Motorische Competenties 1 Motorische competenties Zelfredzaamheid in kindgerichte bewegingssituaties

Lichaams- en bewegingsbeheersing De kleuters 1.6 kunnen met een eenvoudig bewegingsantwoord snel reageren op auditieve, visuele en tactiele signalen.

2 Gezonde en veilige levensstijl 2.3

De kleuters beleven zichtbaar plezier aan fysieke inspanningen.

Ontwikkelingsdoelen Muzische Vorming 1 Muzische vorming - Beeld De kleuters kunnen 1.1 visuele waarneming en beeldend geheugen versterken en vergroten door beeldelementen te herkennen. 1.3 kleur, lijn, vlak, ritme, vorm en versiering onderscheiden en de ontdekking van beeldelementen verwoorden.

4 Muzische vorming – Beweging De kleuters kunnen 4.2 De kleuters kunnen meedoen met bewegingen die tijdens het vertellen van een verhaal aan bod komen, en belangstelling tonen om het bewegingsinspirerend gegeven nauwkeurig te observeren en na te bootsen.

Ontwikkelingsdoelen Nederlands 1 Nederlands – Luisteren De kleuters kunnen 1.1 een mondelinge boodschap, eventueel ondersteund door gebaar, mimiek met betrekking tot een concrete situatie begrijpen. 1.2 voor hen bestemde vragen in concrete situaties begrijpen. 1.5 een beluisterd verhaal, bestemd voor hun leeftijdsgroep, begrijpen.

Ontwikkelingsdoelen Wereldoriëntatie 1 Wereldoriëntatie - Natuur Algemene vaardigheden De kleuters 1.1 kunnen verschillen onderscheiden in geluid, geur, kleur, smaak en voelen; 1.2 tonen een explorerende en experimenterende aanpak om meer te weten te komen over de natuur.

Gezondheid De kleuters 1.9 kunnen bij zichzelf en bij anderen het verschil tussen ziek, gezond en gewond zijn herkennen; 1.12 weten dat ze door de inname van sommige producten en planten ziek kunnen worden. Programma voor peuters en 1

ste

kleuterklas


HOOFDSTUK 4: Het programma 4.1. Tijdsindeling De klas wordt met het treintje afgezet aan de dichtstbijzijnde halte. Van daar is het ongeveer 5 minuten stappen naar het kwakkelhuisje. Het programma zelf duurt ongeveer 60 minuten. Na afloop wandelt de klas op eigen houtje terug, wat ongeveer 15-20 minuten in beslag neemt.

4.2 Voorbereiding Voor het programma kan beginnen, moeten de gidsen het volgende doen: - prenten klaarzetten in chronologische volgorde; - mand met geschenkjes klaarzetten, tenzij anders vermeld; - indien nodig lokaal schoonvegen; - het kikkerpak van Kwakkel aandoen met behulp van tweede persoon: o achteraan het bovenlichaam sluiten o bretellen over hoofd naar achter brengen en vast maken met drukknopen o schoenen aantrekken o hoofdgedeelte vastmaken - Kwakkel verbergt zich in een andere ruimte; - Julia kijkt na wanneer de kinderen aankomen.

4.3 Inleiding Buiten: -

Julia wacht de kinderen buiten op; in afwachting voert Julia een activiteit uit, ze schept de indruk dat ze druk in de weer is (bv. door te vegen) de kinderen zien Julia; Julia merkt de kinderen op en ze stopt met wat ze bezig was; Julia vertelt wie ze is en waar ze werkt en vraagt wat de kinderen doen bij het kwakkelhuisje; Julia vertelt wie haar vrienden zijn; de kinderen plaatsen hun rugzakjes aan de kant; Julia nodigt de kinderen uit om in het kwakkelhuisje binnen te gaan.

In het kwakkelhuisje: -

Julia en de kinderen gaan het kwakkelhuisje binnen; Julia laat de kinderen plaatsnemen op de kussentjes en op de bankjes; de kinderen mogen eerst eens rondkijken naar al de leuke vriendjes die zich in het lokaal bevinden waarna ze zich draaien in de richting van Julia, zodat ze haar goed kunnen zien; Julia neemt plaats in haar zetel naast de prenten.


ste

kleuterklas


4.4 Het verhaal (aan de hand van prenten) 1. Winter Alles is ondergesneeuwd, alles is wit. Het is heel erg koud buiten want het is winter. Vele dieren slapen in de winter: de muizen en vleermuizen slapen en Kwakkel die slaapt ook in de winter want al deze diertjes vinden dan geen eten en hebben het heel koud. De mol steekt zijn neus even boven, hij draagt zijn muts en sjaal want hij heeft het ook koud. Daarna kruipt hij weer vlug onder de grond.

2. Lente Na de winter komt de lente. Kijk daar bij dat mooie kleine vijvertje wordt alles wakker en iedereen is blij en lacht. De bloempjes groeien, er komen blaadjes aan de bomen. Alle dieren zoeken een vriendje. Ook Kwakkel heeft een vriendinnetje gevonden, hij is een beetje verliefd.

3. Levenscyclus van de kikker Kwakkel wordt papa, zijn kikkervrouwtje legt haar eitjes in het water, kikkerdril. Uit de eitjes komen er kleine kikkervisjes of dikkopjes met kleine staartjes. Deze kikkervisjes zwemmen vrolijk in het water. De kikkervisjes groeien en groeien en krijgen achterpoten. Ze worden nog groter en krijgen ook voorpoten. Ze krijgen longen, de staartjes verdwijnen en ze groeien uit tot grote kikkers die op het land en in het water leven.

4. Het vijvertje is te klein En al die kleine kikkers worden groot. En in het mooie kleine vijvertje zit er nu niet één kikker maar 3-4-5-6-7-8-9-10… kikkers. De vijver is veel te klein geworden, hij zit helemaal vol met kikkers. Niet alle kikkers kunnen in het vijvertje, er moet er zelfs één op het hoofd van een andere kikker zitten. De kikkertjes zijn een beetje verdrietig. Ze kunnen niet zwemmen, springen, spelen… Kwakkel denkt even na en hij heeft een idee : "we gaan met zijn allen naar een grotere vijver!"

5. De zoektocht En zo gaat Kwakkel met zijn kikkers op stap, ze gaan op zoek naar een grotere vijver. De kikkers hebben hun goede stapschoenen aan en een rugzak. Iedereen is blij, ze zingen liedjes. Kwakkel loopt vooraan en zoekt naar een goed plekje om te wonen, maar… zegt Kwakkel tegen zijn kikkertjes : "jullie moeten heel goed opletten!" Ze moeten goed opletten voor…

6. De auto's "TUUUT TUUUT", de auto's. Ook kikkers moeten goed opletten als ze de straat oversteken. Anders kan de auto over de kikker rijden.

7. De ooievaars en de reiger En de kikkers moeten ook oppassen van de reigers en de ooievaars want zij eten heel graag kikkertjes. Als de reigers komen, dan moeten de kikkers zich heel klein maken en stil zitten zodat de reigers hen niet zouden zien.


ste

kleuterklas


8. Iedereen is moe Kwakkel en zijn kikkers stappen nog steeds verder. De zon gaat onder en iedereen wordt een beetje moe van al dat zoeken en stappen. Kwakkel ziet wat en hij wijst ernaar, alle kikkers kijken en ze zien…

9. … een kasteel Alle kikkers zien een kasteel. Ze gaan daar slapen want het is al nacht. Kwakkel houdt de wacht terwijl alle andere kikkers slapen. En plots… ziet Kwakkel iets vliegen. Wat zou dat nu kunnen zijn?

10. Fladder Het is een vleermuis. Fladder de vleermuis. Kwakkel vertelt over de hele zoektocht, en Fladder die heeft heel goed nieuws. Fladder weet een grote vijver zijn en het is hier niet zo ver vandaan.

11. Fladder wijst de weg naar de grote vijver Fladder wijst de weg naar de vijver. Het is een hele mooie grote vijver, alle kikkers zijn blij.

12. Groot feest De kikkers dansen, zingen en maken muziek. Ze wonen nu allen gelukkig in de grote vijver aan het kasteel hier in Puyenbroeck. Elk jaar vieren de kikkers weer feest. En daarom is het hier vandaag feest bij ons!

4.5 De ontmoeting met Kwakkel Julia vertelt dat Kwakkel een grote, maar heel lieve kikker is, Hij is nu even naar de winkel om ballonnen en een lekkere taart, maar hij komt wel terug naar hier. We moeten het huis verder versieren voor het feest vanavond. Kwakkel blijft toch wel heel erg lang weg. Julia vraagt aan de kinderen of ze driemaal KWAKKEL willen roepen, misschien is Kwakkel al in de buurt. Julia herhaalt dat Kwakkel een grote kikker is. Kwakkel komt na de derde maal te voorschijn in de tuin waarna Julia en de kinderen naar buiten gaan.. Kwakkel groet Julia en de kinderen en Kwakkel geeft Julia een knuffel. De kinderen die durven mogen Kwakkel ook knuffelen of een handje geven. Julia zegt dat de kinderen op bezoek zijn en dat ze het verhaal over hem heeft verteld. Nu weten de kinderen dat het 's avonds een groot feest is en dat ze een liedje moeten zingen voor Julia en Kwakkel. Kwakkel stelt voor om (buiten) te zingen en te dansen. Buiten hebben ze meer ruimte om één grote kring te maken (bij slecht weer blijft men binnen).

4.6 Het lied en het dansje met Kwakkel De kinderen vormen (buiten) één grote kring met Kwakkel (Kwakkel vormt een deel van de kring en staat niet in het midden). Julia vertelt dat ze ooit eens een lied gemaakt heeft voor Kwakkel. Het gaat als volgt : "Kwakkel de kikker die stapte door het gras. Hij zwaaide met zijn pootjes en viel toen in een plas. Kwak kwak…,kwak kwak….kwakkwak, kwakkwak, kwakkwak" Julia leert de kinderen en Kwakkel het liedje, zodat Kwakkel het goed kent voor het avondfeest.


ste

kleuterklas


Het aanleren van het lied: -

Julia zingt het lied voor; enkele kinderen en Kwakkel kunnen het de tweede maal al meezingen; na twee keer kunnen alle kinderen het lied al meezingen; daarna kan men het lied eens heel luid en eens heel stil zingen zodat ze het goed kennen.

Het dansje: -

Julia vindt dat de kinderen heel goed kunnen zingen en vraagt of zij ook kunnen dansen; Kwakkel is heel blij en samen met de kinderen zingt en danst hij nogmaals; hij vindt dat de kinderen flink hun best gedaan hebben en daarom heeft hij voor hen een verrassing meegebracht.

4.7 KWAKKELeDOE Kwakkel en Julia kiezen één van de onderstaande spelletjes. Julia begeleidt het gekozen spelletje.

Kwakkelkaartje De kleuters krijgen een kwakkelkaartje, dit kunnen ze zelf kleuren en versieren. Op de broek van kwakkel kunnen ze gele bolletjes kleven. Materiaal: kaartjes, kleurpotloden, confetti, lijm…

Zoek Kwakkeltje Met kwakkelknuffel(s): Julia verstopt de knuffel(s) binnen of buiten en de kleuters moeten de knuffel(s) terug naar Julia brengen omdat ze met de knuffel(s) slaapt. Materiaal: kikkerknuffel(s)

Ssst…Kwakkeltje slaapt Eén kleuter wordt gekozen, hij mag eventjes Kwakkel spelen. Kwakkel ligt te slapen op de boomstronken. Alle kleuters willen kwakkel wakker maken, ze stappen heel stil naar hem toe en roepen dan : "KWAKKEL", kwakkel wordt wakker en probeert alle kleuters te tikken. (Julia kan dit spelletje de 1e maal voortonen, dan wordt zij even de kwakkel) Materiaal: Kwakkelmasker

Kwakkeltje leggen De kleuters staan in een kring. Julia legt het spel uit en doet het ondertussen ook. Julia heeft een kikkertje vast, ze zingen allen samen het kwakkellied ondertussen stapt julia met de kikker rond de kring. Als het liedje gedaan is dan legt Julia de kikker om een kleuter zijn hoofd. De kleuter met de kikker loopt achter Julia. Julia moet zo snel mogelijk naar de vrijgekomen plaats van de kleuters lopen. Als de kleuter met de kikker niemand kunnen tikken heeft herneemt hij het spelletje. Materiaal: kikker

Feest feest Kwakkel Het is feest, alle kikkers zijn er, maar er is maar 1 kwakkeltje. De kleuters gaan in een kring staan, 1 kleuter stapt rond de kring en tikt op iedere kleuter zijn schouder en zegt daarbij: "feest, feest, feest…" Wanneer de kleuter op iemand zijn schouder tikt en daarbij "Kwakkel" zegt moet kwakkel achter de kleuter lopen en hem proberen tikken. De kleuter is pas veilig als hij op de vrijgekomen plaats van kwakkel in de kring staat


ste

kleuterklas


4.8 Verrassing! -

Kwakkel fluistert in Julia haar oor dat hij een verrassing heeft voor alle kinderen en dat ze binnen staat. Julia gaat (binnen) de verrassingen halen terwijl Kwakkel en de kinderen nogmaals zingen en dansen. Julia komt met de mand te voorschijn en is een beetje in de war want ze vindt enkel een mand met handdoeken. Julia laat een kleuter de handdoek wegtrekken en dan zien ze de cadeautjes. Julia benadrukt hoe lief Kwakkel is dat hij voor elk kindje één geschenkje meegebracht heeft. Julia houdt de mand vast en samen met Kwakkel delen zij de geschenkjes uit. Kwakkel bedankt de kinderen nog eens voor het mooie lied en deelt Julia mee dat ze nu vlug verder moeten werken. Er is nog heel veel werk om het feest voor te bereiden.

4.9 Afscheid nemen van Kwakkel -

De kinderen nemen afscheid van Kwakkel, want hij moet het kwakkelhuisje verder gaan versieren voor het feest vanavond. Kwakkel gaat naar binnen. Julia wuift de kinderen uit.

4.10 Opruimen -

-

Als de kinderen uit het zicht zijn, gaat Julia ook naar binnen. Julia helpt Kwakkel uit het kikkerpak: o eerst wordt het hoofd aan het bovenlichaam losgemaakt en afgenomen; o dan worden de schoenen van Kwakkel uitgedaan; o als Julia de bretellen heeft los geklikt en de rits achteraan het pak heeft losgemaakt, kan Kwakkel zich van het pak ontdoen. Julia kleedt zich om en legt haar kleding terug op zijn plaats (in de grote mand). De mand wordt terug op zijn plaats gezet en de geschenkjes worden bijgevuld. Er wordt nagekeken of er niets meer buiten staat. De prenten worden in chronologisch volgorde gelegd zodat ze klaarliggen voor de volgende klas. het kwakkelhuisje wordt proper achtergelaten: kussens op de bank leggen en indien nodig vegen. De lichten worden gedoofd en men let erop dat de deur dicht is wanneer men het kwakkelhuisje verlaat.


ste

kleuterklas


HOOFDSTUK 5: In de klas 5.1. Naverwerking Na het verhaal ontvangen de kinderen een geschenk. 1. In de klas kan de leerkracht het bezoek aan Kwakkel bespreken: - Wat vonden ze van het verhaal? - Wat weten ze er nog van? - De levenscyclus van de kikker: van kikkerdril tot kikker. - De gevaren voor de kikker: vogels (ooievaar en reiger) – het verkeer (auto's) – het vergif (spuitbussen die de mens gebruikt tegen vliegen en muggen). - Waren ze bang? - Was Kwakkel een lieve kikker? 2. In de klas kan de leerkracht de spelletjes (Kwakkeledoe) herhalen.


ste

kleuterklas


HOOFDSTUK 6: Nuttige informatie 6.1. Evaluatieformulier - Aan de leerkracht wordt gevraagd om na het programma het evaluatieformulier in te vullen. We stellen het erg op prijs dat u dit formulier invult. Het stelt ons immers in staat onze programma's bij te sturen en nog aantrekkelijker te maken. Ingevulde formulieren kunnen gedeponeerd worden in de brievenbus in het bezoekerscentrum.

6.2. Enkele afspraken -

Als de klas later komt, kan het verhaal aangepast worden. De verteller informeert bij cel Educatie naar eventuele wijzigingen (bv. aantal kinderen, wijzigingen i.v.m. uur van aankomst, …) Bij problemen neemt de verteller contact op met cel Educatie (09/342 42 17) Bij regen beslist de leerkracht of het programma al dan niet doorgaat. Hierbij kunnen we vermelden dat het programma zich volledig binnen kan afspelen. Er moet wel steeds een deel gewandeld worden.


ste

kleuterklas


BIJLAGE Kleurplaten


ste

kleuterklas



ste

kleuterklas


"MET KWAKKEL OP AVONTUUR"

Recommend Documents