Mercator Bank en Verzekeringen in 2002 De storm getrotseerd
1
Mercator Bank en Verzekeringen in 2002 De storm getrotseerd
Inhoud Mercator-groep
5
Mercator Bank
11
Mercator Verzekeringen
29
Mercator-groep in 2002: de storm getrotseerd
Duurzaam ondernemen: waarborg voor duurzame resultaten De resultaten van het afgelopen boekjaar moeten in een ruim tijdsperspectief worden bekeken. De uitzonderlijk slechte macro-economische conjunctuur van het voorbije boekjaar woog ook zwaar op het resultaat van Mercator Bank en Mercator Verzekeringen. Toch mogen wij niet uit het oog verliezen: een jaarrekening is een momentopname. Gelukkig heeft de Mercator-groep in het verleden ruime reserves aangelegd om zulke tegenslagen op te vangen. Inmiddels nam de groep trouwens ook maatregelen voor een nog beter risicobeheer en voerde zij herschikkingen door in de balansen: die zijn aangepast aan de gewijzigde omgeving. Wij zijn ons ervan bewust: de ommekeer in de gestage groei van het resultaat kan gevoelens van onzekerheid teweegbrengen. De snelheid waarmee onvoorziene externe factoren (de grote fraudeschandalen in de VS, de implosie van de ICT- en telecomsector, de oorlogsdreiging in Irak ...) het resultaat hebben beïnvloed, heeft iedereen verrast. Tegenover deze onzekerheid staat vertrouwen. De ware kracht van een onderneming – en zeker van een financiële dienstverlener – is gebaseerd op het blijvende vertrouwen van de stakeholders: de cliënten, de commerciële partners en de medewerkers. In dat opzicht blijven wij werken aan een sterke reputatie, ook al is een zekere pers eerder belust op zogezegde schandalen en mislukkingen. De positieve verwezenlijkingen van een onderneming raken daarbij ondergesneeuwd. Maar zij zijn er wel. Meer dan ooit zijn wij in deze moeilijke tijden dankbaar voor de steun die wij dagelijks van onze stakeholders ervaren. Zij zijn de waarborg voor een duurzaam ondernemen dat op lange termijn ook duurzame resultaten zal opleveren.
Economische omgeving: bestaande malaise verder uitgediept Een opeenstapeling van negatieve berichten kenmerkte de economische verslaggeving in 2002: de eindeloze reeks boekhoudschandalen in de VS, aanhoudend gevaar voor terroristische aanvallen, een mogelijke oorlog tegen Irak en sterk stijgende olieprijzen. Het resultaat: een vertrouwenscrisis op de aandelenbeurzen die de bestaande malaise verder uitdiepte. De Europese beurzen werden bovendien getroffen door de significante daling van de koers van de USD. Daarnaast werd het beursklimaat beïnvloed door slechte micro-economische cijfers (bedrijfsverliezen, massale personeelsafslankingen) en macro-economische indicatoren (dalend consumenten- en producentenvertrouwen, minieme groei van het BNP …).
5
De beurzen daalden fors, met circa 30 %. Voor de meeste Europese beurzen duurt de correctie nu al 3 jaar, voor de Bel20 was 2002 zelfs het 4e opeenvolgende jaar van dalende beurskoersen. Ook de obligatiemarkten kenden een bewogen jaar. Door de daling van de rente over de hele curve presteerden de overheidsobligaties schitterend. Enerzijds was er een vlucht uit de aandelen naar de veilige haven van overheidsobligaties. Anderzijds verlaagden de ratingagentschappen vele emittenten van bedrijfsobligaties tot de ‘rommelstatus’. Resultaat: ook deze obligaties werden vermeden. Het groeiende aantal emittenten dat default (betaalstaking) ging, versterkte deze beweging. Gezien deze evoluties op de aandelen- en obligatiemarkten hebben ondernemingen het almaar moeilijker om hun investeringen te financieren.
Corporate Governance: nieuwe missie legt koerswijziging vast Zodra Bank en Verzekeringen in 2000 met mekaar in zee gingen, werd gewerkt aan een gemeenschappelijke missie voor beide ondernemingen. Mercator heeft deze missie inmiddels vastgelegd in duidelijke bewoordingen: ‘Wij wensen een klantgerichte groep binnen de Benelux te zijn die innovatieve en geïntegreerde bank/verzekerings- (en gerelateerde) oplossingen aanbiedt waardoor stakeholder value wordt gecreëerd dankzij: • aangepaste kanalen; • efficiënte en effectieve businessprocessen; • zichtbare ethische waarden; • een flexibele empowerde organisatie.’ Daarnaast legde Baloise – de Zwitserse moedermaatschappij van Mercator – in 2002 de nieuwe groepsstrategie 2003-2005 vast. De 3 belangrijkste doelstellingen van de Baloise-Groep zijn: 1. de versterking van de effectieve rentabiliteit; 2. de positionering als gespecialiseerde financiële dienstverlener; 3. de verhoging van de groepsmeerwaarde door de gemeenschappelijke strategie verder uit te werken. Groepswaarden Om deze geactualiseerde strategie tot leven te laten komen, is het van groot belang dat de hele organisatie die strategie draagt. Daarom legde Baloise 3 groepswaarden vast, die elke medewerker verondersteld wordt te delen. • Meerwaarde creëren - Voor onze cliënten en commerciële partners; - voor onze aandeelhouders; - voor onze medewerkers. Stuurt en bepaalt ons ondernemersdenken en -handelen. • Stevige relaties opbouwen Met onze cliënten, commerciële partners, aandeelhouders en medewerkers. Grondslagen zijn:
6
- transparantie (‘feiten op tafel’); - duidelijke wederzijdse verwachtingen en doelstellingen; - respect voor de andere. • Veranderingen bewerkstelligen Vertrouwen kan enkel groeien wanneer: - afspraken worden nagekomen, d.w.z.: verwachtingen worden vervuld en doelstellingen worden met gepaste resultaten gerealiseerd (‘walk the talk’); - elke medewerker zijn eigen bijdrage tot het succes van de onderneming kent en die bijdrage verantwoordelijk en met zin voor initiatief levert; - elke medewerker openstaat voor vernieuwing. Baloise wil deze waarden zo concreet mogelijk vertalen naar het gedrag van elke medewerker. Daarom werden de waarden in 2002 omgezet in een gedragscode die van toepassing is op de ganse Baloise-Groep. Die code heeft onder meer betrekking op discretie, privacybescherming, compliancevereisten en sociale attitudes. Business Units Elke strategische herpositionering vergt een organisatorische onderbouw. In 2002 heeft de Mercatorgroep de diverse diensten van Bank en Verzekeringen nog meer op elkaar afgestemd om de synergieën te optimaliseren en de specifieke competenties juist te benutten. De groep werd opgesplitst in 4 Business Units (BU): • de BU Bank en de BU Verzekeringen richten zich op de kerndienstverleningen die de Mercator-groep aanbiedt; • de BU Services staat in voor de globale ondersteuning van de groep (ICT, HRM en Logistiek); • de BU Distributie zorgt voor één gezamenlijke commerciële aansturing van de groep. Elke Business Unit wordt geleid door een afzonderlijk managementteam. Dat rapporteert aan het Executive Comité van de Mercator-groep, geleid door de CEO van Mercator Verzekeringen. De onderlinge samenwerking tussen de Business Units doet geen afbreuk aan de autonome verantwoordelijkheid van Mercator Bank en van Mercator Verzekeringen. De kwaliteitsbewaking en de controle op de dienstverlening gebeuren aan de hand van ‘service level agreements’. Die maken het mogelijk om de resultaatsverbintenissen op de respectieve domeinen op te volgen. Daarnaast werden diverse kostendelende verenigingen (KDV’s) opgericht. Die beheersen de financiële stromen tussen de verschillende vennootschappen van de Mercator-groep. De KDV’s geven een volkomen transparant inzicht in de kosten van de afzonderlijke eenheden van de groep en maken een gemakkelijke en fiscaal neutrale verrekening mogelijk. De risicovolle omgeving biedt elke bank- en verzekeringsgroep nieuwe organisatorische uitdagingen. Bundeling van gespecialiseerde vaardigheden is meer dan ooit noodzakelijk. Daarom beschouwt Mercator domeinen zoals legal, betwiste zaken, compliance, audit en inspectie, fiscaliteit, secretariaat-generaal, maar ook accounting en reporting voortaan als groepsfuncties.
7
Distributie: aangepaste kanalen en toelichting makelarij Op distributievlak blijft het kanaal van de onafhankelijke financiële bemiddelaar primordiaal voor Mercator. Aan verzekeringszijde is Mercator overtuigd van de belangrijke rol van de verzekeringsbemiddelaar die als financiële vertrouwenspersoon onafhankelijk advies geeft. Hij staat dicht bij zijn cliënten en is dus thuis in hun wereld. Daarnaast profileert Mercator zich meer en meer als verzekeringsbankier. Daarom riep Mercator in 2002 de Financial Service Partners (FSP) in het leven. Met deze FSP-verkooppunten gaat Mercator een partnerschap aan: de verkooppunten werken exclusief voor Mercator Bank en hebben Mercator Verzekeringen als preferente verzekeraar. Zo biedt Mercator zijn cliënten een volledige financiële dienstverlening aan. In de loop van 2002 werden al 27 partnerschappen opgestart.
1998
1999
2000
2001
2002
Kantoren
37
36
36
31
17
FSP
-
-
-
-
27
Kantooragenten
145
156
163
168
163
Thuisagenten
171
153
139
132
114
Totaal
353
345
338
331
321
Mercator zette de in 2001 opgestarte saneringsoperatie van de eigen kantoren in 2002 voort. 12 kantoren werden verzelfstandigd en 2 gesloten: eind 2002 bleven nog 17 eigen kantoren over. Onder invloed van de vernieuwde distributiepolitiek, waarbij Mercator de voorkeur geeft aan samenwerking met zelfstandige agenten en onafhankelijke makelaars, zal Mercator in 2003 doorgaan met de verzelfstandiging van de resterende eigen kantoren. Het samengaan met Mercator Verzekeringen opende ook perspectieven voor de rekrutering van bankagenten in het net van verzekeringsbemiddelaars. In 2002 werden via dat kanaal 6 nieuwe agenten aangesteld met een gezamenlijke portefeuille van 92 miljoen EUR. Hoopgevende resultaten waren er ook op het vlak van de kruisverkoop van verzekeringsproducten via het bankkanaal en kredieten via het makelaarskanaal. Sinds 15 november 2002 biedt Mercator een aantal bankdiensten aan via internet. Mercator Bank Online nam de plaats in van Mercator-PC-Bank. Met succes, want in anderhalve maand werden meer dan 2.000 contracten afgesloten. Deze cliënten kunnen voortaan op hun pc de saldo’s van hun rekeningen en spaarboekjes raadplegen, overschrijvingen doen, memoverrichtingen uitvoeren …
8
Strategievorming en HR Management: dank aan de bemanning Het human-resourcesbeleid vormt een integraal onderdeel van het algemene ondernemingsbeleid. Zowel bij de keuze van de strategie als bij het uitvoeren van het strategische plan speelt de menselijke factor de belangrijkste rol. Goede strategieën ontstaan waar mensen hun krachten bundelen en hun visie op de toekomst vertalen in een haalbaar, maar uitdagend plan. En een goede strategie zal maar slagen wanneer mensen zich engageren om dit plan om te zetten in daden. De werknemer moet dus in zijn fierheid worden aangesproken om zijn schouders onder het plan te zetten en het beste van zichzelf te geven om het in de markt te brengen. Dit gebeurt door en met mensen, zo weten ervaren topmensen: daarom moet de aandacht vooral uitgaan naar de menselijke factor. Door doelen duidelijk te formuleren weten alle medewerkers welke resultaten de onderneming moet bereiken. Zo kan iedereen zijn eigen acties afstemmen op het gemeenschappelijk beoogde resultaat. Goede doelen zorgen dus ook voor ‘verbondenheid’ tussen de medewerkers en vormen vaak de voorwaarde voor een goede teamvorming. De herstructurering en de integratie binnen Mercator stelden deze teamspirit het voorbije jaar bijzonder op de proef. Wij wensen onze medewerkers dan ook bijzonder te danken voor de geleverde prestaties in 2002.
Marketing: thuis in úw wereld, hoog in het vaandel Op Marketingvlak stond 2002 in het teken van de verdere uitbouw van de naambekendheid van Mercator Bank en Verzekeringen als handelsnaam van onze activiteiten. In 2002 startte Mercator met de imagocampagne die aan onze cliënten duidelijk moet maken waarin Mercator zich onderscheidt. De nieuwe slogan ‘Thuis in úw wereld’ geeft onze positionering in de bank- en verzekeringssector kernachtig weer. ‘Thuis in úw wereld’ slaat op de markt waarin wij actief zijn: Vlaanderen. De ambities van Mercator liggen niet in Europa, niet in de wereld, maar hier bij ons in Vlaanderen. ‘Thuis in úw wereld’ geeft aan waarmee wij vooral bezig zijn: oplossingen formuleren voor cliënten in onze thuismarkt. Het is de markt die wij het beste kennen omdat wij er ook historisch uit gegroeid zijn. Mercator is overtuigd dat deze thuismarkt nog heel wat groeipotentieel heeft. ‘Thuis’ slaat ook op de vertrouwde Mercator-aanpak: Mercator wil thuis zijn in de wereld van de banken verzekeringsbemiddelaars, met wie wij graag samenwerken. Deze onafhankelijke tussenpersonen spelen een belangrijke rol in de persoonlijke en vooral ook standvastige relatie met onze cliënten. Zij bieden niet alleen professioneel advies, maar geven ook vertrouwen aan onze cliënten. Toch kijkt Mercator ook vol interesse naar wat zich buiten Vlaanderen afspeelt. Zo is de culturele stichting van onze groep, de VZW Noordstarfonds, sinds lang erkend als centrum waarin wereldmuziek – naast ander podiumkunsten – een belangrijke plaats heeft. Voor deze VZW was 2002 een belangrijk jaar. Het Noordstarfonds opende de deuren van de Handelsbeurs, zijn nieuwe concertzaal op de Kouter in Gent.
9
Mercator is ‘Thuis in úw wereld’. Deze belofte voeren wij hoog in het vaandel en willen wij elke dag nakomen. Vanzelfsprekend houden wij daarbij ook rekening met onze groepswaarden: meerwaarde creëren, stevige relaties opbouwen en veranderingen bewerkstelligen.
Informatie- en Communicatietechnologie vaart onder nieuwe vlag ICT staat voor Informatie- en Communicatietechnologie: sinds 1 januari 2002 verzorgt die gemeenschappelijke afdeling de volledige ICT-dienstverlening voor Mercator Bank en Mercator Verzekeringen. Gerichte aanwervingen van ICT-medewerkers versterkten in 2002 de organisatie, voornamelijk op het vlak van Middle Management, Project Management, Business Analyse, Architectuur en ICT Security. De samenwerking tussen de diverse Business Units en ICT werd opgebouwd rond enkele specifieke programma’s (één per businessdomein). Voor elk van deze programma’s beheert een stuurgroep, bestaande uit vertegenwoordigers van de business en ICT, de verschillende projecten. Op het vlak van de infrastructuur werd de mainframe van de Bank vernieuwd en in de gemeenschappelijke computerzaal ondergebracht. Ook vernieuwde Mercator de ICT-netwerkinfrastructuur van 350 bankverkooppunten: daardoor daalden de operationele communicatiekosten met zowat 50 % en verbeterden de stabiliteit en performantie van ons netwerk gevoelig. Tot slot werd een ICT Securityprogramma opgestart met als doel de vertrouwelijkheid, integriteit en beschikbaarheid van bedrijfsinformatie gepast te garanderen. Op 15 november 2002 deed Mercator een stevige stap vooruit in de virtuele wereld met de lancering van Mercator Bank Online. Internetbankieren bij Mercator blinkt uit door zijn strakke eenvoud en een optimale veiligheid. Onze cliënten reageerden alvast laaiend enthousiast: eind 2002, amper 6 weken na de lancering, waren al 2.200 contracten afgesloten. Daarnaast bouwde Mercator haar infrastructuur voor het inscannen en beheren van elektronische documenten verder uit. Er werd eveneens gestart met de implementatie van het pakket ‘Talk’. Dit betekent een verdere automatisering van het beheer van onze groepsverzekeringen, waardoor dankzij een gebruiksvriendelijke, gemakkelijk parametriseerbare toepassinge een hoogkwalitatieve kan gegarandeerd wordenservice garanderen. ‘Peach’ vormde het sluitstuk van de ICT-werking in 2002. Het is de interne codenaam van een project voor de vernieuwing van de frontofficesystemen die Mercator – als verzekeringsbankier – vanaf 2003 tot bij zijn gemeenschappelijke distributiekanalen zal brengen. Peach bouwt een uniforme gebruikersinterface die de beschikbare informaticatoepassingen bij Mercator eenvoudig toegankelijk zal maken, op álle plaatsen waar contact is met de eindcliënten: in de bankverkooppunten, bij de verzekeringsbemiddelaars, in het callcenter én bij alle interne medewerkers die contact hebben met
10
eindcliënten via telefoon, fax, e-mail of briefwisseling. De bouw van deze toepassingen wordt gerealiseerd door middel van de Microsoft.NET-technologie. Na een grondige evaluatie koos Mercator die uit voor de lage kostenstructuur en de hoge productiviteit die deze technologie voor onze ICT-medewerkers met zich meebrengt. In 2002 werden 60 interne medewerkers opgeleid in de Object Oriented-benadering en het Microsoft.Net-ontwikkelingsplatform. Daarna werden de eerste projecten opgestart: • het gemeenschappelijke cliëntenbeheer voor Bank en Verzekeringen; • het on line opmaken van nieuwe verzekeringspolissen en van bijvoegsels bij bestaande contracten; • en ten slotte de on line verwerking van de banktransacties die rekening houdt met de eigen ervaringen en met de vereisten van de Commissie voor het Bank- en Financiewezen en de Belgische Vereniging van Banken. Peach leidde in 2002 tot prototypes voor het cliëntenbeheer en voor de verzekeringsverrichtingen. Beide prototypes zullen in 2003 uitgroeien tot werkende toepassingen voor de externe en de interne medewerkers. Het Peach-programma voor de ontwikkeling van een uniforme frontoffice loopt over een periode van 30 maanden, tot half 2004. Het zal ook de aanvraag en het beheer van kredietdossiers, het behandelen en het opvolgen van schadedossiers en de mogelijkheid tot het voeren van promotiecampagnes vanuit het verkooppunt bevatten.
11
Mercator Bank Naamloze vennootschap Lange Lozanastraat 250 2018 Antwerpen Tel.: 03 247 52 11 Fax: 03 247 52 99 telex 33073 hbk-B E-mail:
[email protected] Website: www.mercator.be rekening 880-0000880-54 handelsregister Antwerpen nr. 74 btw BE 404 476 736
Raad van Bestuur
Erkende commissaris-revisor
Christian Meyer (Voorzitter vanaf 02/04/2003)
Ernst & Young
Robert Cuypers
Bedrijfsrevisoren Burg. c.v.
Hendrik De Winter*
Vertegenwoordigd door
Ronald Everaert (tot 04/03/2003)
Marc Van Steenvoort
Mark Lambrechts* Hubert Libert*
Erevoorzitter
Rudy Moens* (tot 31/03/2003)
August Van Put
Leo Neels Henri Swennen Francis Vanderhoydonck
Overzicht externe mandaten leiders
Patrick Van De Sype*
Mercator Bank
Roland Van Dierdonck Martin Wenk (vanaf 02/04/2003)
Conform de regelgeving ter zake en de interne regels van Mercator Bank is het
* Gedelegeerd Bestuurder,
overzicht van de externe mandaten die in
lid van het Directiecomité
2002 uitgeoefend werden door leiders van Mercator Bank terug te vinden op de website van Mercator Bank: www.mercator.be
Directiecomité Hubert Libert, Voorzitter (vanaf 10/01/2003) Mark Lambrechts
Agentenraad
Hendrik De Winter
Voorzitters
Rudy Moens (tot 31/03/2003)
Hubert Libert (voor Mercator, vanaf
Patrick Van De Sype
27/02/2003) Dirk De Jonghe (voor de agenten)
Auditcomité
Vertegenwoordigers Mercator
Henri Swennen, Voorzitter
Roger Dillen (vanaf 27/02/2003)
Hubert Libert (tot 10/01/2003)
Mark Lambrechts (vanaf 27/02/2003)
Ronald Everaert (van 10/01/2003
Rudy Moens (tot 31/03/2003)
tot 04/03/2003)
Patrick Van De Sype (vanaf 27/02/2003)
Christian Meyer (vanaf 02/04/2003)
Johan Van Eeckhout (vanaf 27/02/2003)
Francis Vanderhoydonck Vertegenwoordigers agenten Effectieve leden Remuneratiecomité
Paul Benoit (vanaf 27/02/2003)
Christian Meyer, Voorzitter
Jan de Schrijver
(vanaf 02/04/2003)
Willy Hernalsteen
Ronald Everaert (tot 04/03/2003)
Bart Laurens
Leo Neels
Marce. Lippens
Roland Van Dierdonck
Marc Philips Filip Vandermarliere (vanaf 27/02/2003) Jaak Vangronsveld
14
Verslag van de Raad van Bestuur
De Raad van Bestuur brengt hierbij verslag uit over de activiteiten van onze vennootschap tijdens het 84e boekjaar. Wij leggen u de jaarrekening per 31/12/2002 ter goedkeuring voor. Het boekjaar sluit af met een verlies van 30.076.167 EUR. Na toevoeging van de overgedragen winst van het vorige boekjaar – ten bedrage van 112.150 EUR – bedraagt het toe te wijzen verlies 29.964.017 EUR. Wij stellen voor om dit verlies te verwerken door 30.000.000 EUR te onttrekken aan de beschikbare reserves. Het saldo van 35.983 EUR wordt overgedragen. Na deze toewijzingen bedragen de eigen middelen 78.080.983 EUR. De bank heeft besloten om eenmalig een groot verlies te nemen op alle mogelijke posities met verliespotentieel voor de toekomst. De Raad wijst erop dat de aandeelhouder een kapitaalverhoging heeft doorgevoerd ten bedrage van het gepubliceerde verlies. In het boekjaar 2002 woedde voor de bank een zware financiële storm. De ineenstorting van de financiële markten wereldwijd heeft zwaar toegeslagen op de activa van de bank. De overigens conservatieve aandelenportefeuille van de bank boekte een waardevermindering van 13.382.000 EUR. Heel het jaar was de volatiliteit op de markten ongewoon groot. Overeenkomstig de Belgische boekhoudnormen heeft de bank alle op 31 december 2002 vastgestelde minderwaarden in de resultatenrekening geboekt. De bank liep evenwel verliezen op in 2 korven van corporate bonds van gereputeerde ondernemingen. De bank verkoos deze beleggingen te verkopen om verder verliespotentieel voor de volgende boekjaren te vermijden. Op het moment dat Mercator Bank in deze korfbeleggingen in corporates belegde (2001), hadden zij een A2- en A3-rating. Maar in de loop van 2002 degradeerden zij aanzienlijk in waarde, toen enkele gereputeerde bedrijven fraudegevallen bleken en de beleggers alle vertrouwen verloren in de financiële markten. Zodra hun ratings onder triple B zakten, moest Mercator Bank deze wederbeleggingen volledig van het eigen vermogen aftrekken. Hierop nam de bank de nodige maatregelen om haar solvabiliteit te versterken. Zij plaatste tevens 57 miljoen EUR achtergestelde schuld in de vorm van een innovatief retailproduct met aan aandelenrisico gerelateerde bonuskans. Daarvan kon 38 miljoen EUR worden aangewend als nuttig eigen vermogen. Daarnaast heeft de aandeelhouder, Mercator Verzekeringen, het kapitaal van de bank verhoogd met 30 miljoen EUR. Ook op sociaal vlak trotseerde de bank in 2002 hoge golven. Met het oog op het verbeteren van de recurrente rendabiliteit voor de toekomst was een sociale herstructurering onvermijdelijk. In nauw overleg met de gemeenschappelijke ondernemingsraden van Mercator Bank en Mercator Verzekeringen werd eind 2002 volgens de voorschriften van de wet-Renault van 13/02/1998 de procedure gestart inzake informatie, consultatie en overleg. In de goede traditie van sociaal overleg die binnen de Mercator-groep bestaat, werden alle
15
vragen van de werknemers tijdens de informatie- en consultatieronde zorgvuldig beantwoord, zodat zij over de juiste informatie beschikken om de draagwijdte van de sociale herstructurering te vatten. Wij hopen dat de noodzakelijke besparingen zo mensvriendelijk mogelijk kunnen worden doorgevoerd en dat zij de grote onzekerheid bij vele werknemers wegnemen. In ieder geval heeft de bank al aanzienlijke provisies aangelegd om de diverse maatregelen van het sociale herstelplan te financieren. 2002 was voor de bank commercieel een geslaagd jaar. De productiedoelstellingen voor spaar-, verzekerings- en kredietproducten werden overtroffen. Het commerciële succes van de emissie van de achtergestelde schuld door de bank in de vorm van een BonusCertificaat en Bonusbon was hieraan niet vreemd. Wij hebben vastgesteld dat het makelaarsnetwerk een belangrijke kredietproducent is geworden. Verder in dit jaarverslag vindt u meer over onze commerciële prestaties. De Raad van Bestuur heeft geen kennis van belangrijke gebeurtenissen voorgevallen na 31/12/2002 die de continuïteit en de solvabiliteit van de bank zouden kunnen verstoren. De Raad van Bestuur stelt aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voor het mandaat van de heer Marc Van Steenvoort, commissaris van de bank, te verlengen voor 3 jaar tot de jaarvergadering van 2006. De Raad van Bestuur stelt aan de Algemene Vergadering voor de Bestuurders en de Commissaris kwijting te verlenen voor de uitoefening van hun mandaat tijdens het voorbije boekjaar.
De Raad van Bestuur Antwerpen 2 april 2003
16
Mercator Bank in 2002: zeewaardig ondanks averij
Kapitalen: risicoloze producten met wind in de zeilen Beleggers zijn op zoek naar veilige en risicoloze beleggingsproducten en hebben een steeds groter wordende aversie van alles wat met aandelen te maken heeft. Die trend tekende zich al in 2001 af en zette zich in 2002 versterkt voort. Balansproducten In totaal realiseerde Mercator Bank een productie van ruim 173 miljoen EUR. Net als in 2001 waren ook in 2002 de spaarbons goed voor een aanzienlijk deel van deze productie: 53,322 miljoen EUR. Van februari tot augustus waren vooral de Spaarbon 5 jaar en de Spaarbon 3/5/7 jaar in trek bij de belegger, dankzij zeer aantrekkelijke tarieven boven het marktgemiddelde. Van september tot begin oktober nam het BonusCertificaat (achtergesteld), met een looptijd van 8 jaar 1 maand, de leidende rol over van de spaarbons. Met een tarief van liefst 6 % (enkelvoudig) én kans op een bonus bevond dit product zich ‘op eenzame hoogte’: in amper 5 weken werd dan ook een bedrag van 32 miljoen EUR opgehaald. Naast de vastrentende producten vierde uiteraard ook het traditionele spaarboekje hoogtij. Diverse instellingen vochten het ganse jaar een prijzenslag uit. Mercator Bank voerde een eerder voorzichtige, maar consequente politiek, gericht op cliëntentrouw: permanent een aantrekkelijk tarief, evenwel niet noodzakelijk het beste op de markt. In spaarboekjes realiseerde de bank een productie van 58,783 miljoen EUR. De girorekeningen en rubriekrekeningen waren goed voor een aangroei van ongeveer 32 miljoen EUR. Beleggingsinstellingen en euro-obligaties De omgeving was zeer ongunstig voor beveks en fondsen. De sterke dalingen op de beurzen zetten de aandelenbeveks nagenoeg permanent onder druk. Beleggingen in obligatiebeveks of in beleggingsinstellingen met kapitaalbescherming zorgden nauwelijks voor compensatie. De globale nettoproductie bleef steken op een bedrag van amper 1,315 miljoen EUR, ondanks de lancering van een aantal veelbelovende nieuwe compartimenten binnen de beleggingsinstelling Baloise Fund Invest. De beursmalaise liet zelfs haar sporen na op het pensioenspaarfonds Top-Global Pension Fund. In het verleden stortten beleggers steeds zeer trouw het maximaal aftrekbare bedrag. Maar in 2002 was er een terugval van ongeveer 20 % (na correctie inzake gedaalde koersen). Een overduidelijk bewijs van de gewijzigde houding van de beleggers.
17
De productie in euro-obligaties bleef in 2002 op ongeveer hetzelfde niveau als in 2001: in deze obligaties werd 17,939 miljoen EUR belegd. Financiële verzekeringsproducten De resultaten van de financiële verzekeringsproducten geven grotendeels hetzelfde beeld als de bankproducten. Deze Tak 23-producten – de tegenhangers van de beveks, zeg maar – konden evenmin cliënten bekoren. De nettoproductie bedroeg slechts 2 miljoen EUR. Met een productie van respectievelijk 21,831 miljoen EUR en 26,204 miljoen EUR roeiden de Sterrekening en de Verzekeringsbons wél tegen de stroom op. Het succes van de Verzekeringsbons was grotendeels toe te schrijven aan de geslaagde lancering van de Bonusbon, de tegenhanger van het BonusCertificaat (achtergesteld). De totale productie in financiële verzekeringsproducten bedroeg 51,720 miljoen EUR.
Kredieten: op koers In 2002 werd de aanzet gegeven tot een aantal fundamentele hervormingen in de wetgeving. Op federaal niveau is het wetsontwerp tot wijziging van de wet-Consumentenkrediet van 12/061991 goedgekeurd. Daarnaast werd de wet op de Positieve Risicocentrale met de uitvoeringsbesluiten goedgekeurd: vanaf 01/062003 kunnen de kredietgevers een beroep doen op dit nieuwe waardevol instrument voor risicobeheersing.
Totale kredietportefeuille in EUR Woonkrediet
2002
2001
536.992.196
474.592.701,19
71.491.563
64.336.116,88
Consumentenkrediet (Lening op Afbetaling + Voorafbetalingskrediet) Leasing
18.347.812
18.325.021,90
325.619.737
232.849.333,27
Kaskrediet
18.034.776
14.725.868,77
Overige kredieten
55.806.060
59.573.475,92
1.026.292.141
864.402.517,93
Investeringskrediet
Totaal
18
Aangroei kredietportefeuille in EUR 2002
2001
Woonkrediet
13,15 %
11,22 %
Consumentenkrediet
11,12 %
14,20 %
Leasing
0,12 %
20,05 %
Investeringskrediet
39,84 %
32,12 %
Kaskrediet
22,47 %
12,46 %
Overige kredieten
-6,32 %
61,49 %
Totaal
18,73 %
19,30 %
Brutoproductie kredieten in EUR 2001
2002
98.578.000,00
122.150.000,00
Consumentenkrediet
44.922.000,00
48.931.000,00
Leasing
10.018.000,00
8.009.000,00
Investeringskrediet
84.676.000,00
146.079.000,00
2.023.543,29
4.305.000,00
240.217.543,29
329.474.000,00
Woonkrediet
Kaskrediet Totaal
Particulieren: Woonkrediet Een sterk groeiende hypotheekmarkt - Mercator Bank slaagde erin de productie Woonkredieten te verhogen van 99 miljoen EUR tot zo’n 122 miljoen EUR. Dat komt neer op een stijging van 24 % in een markt die gekenmerkt werd door een groei van 19 %1 . De reden voor die marktgroei ligt mogelijk in de hernieuwde interesse voor onroerende beleggingen na de aanhoudende beursperikelen. De portefeuille van de bank groeide van 475 miljoen EUR tot 537 miljoen EUR (+ 13 %). Het marktaandeel van Mercator Bank steeg van 1,13 % in 2001 naar 1,17 % in 2002. Kredieten met vaste rentevoeten stonden bij Mercator Bank in voor 74 % van de gerealiseerde bedragen. Ter vergelijking: op sectorniveau zijn zij goed voor 44,2 % van de productie. De sector gelooft niet in een groei voor 2003-20042. Maar afgaande op de aanvragen en productie bij het begin van 2003, zijn de eerste signalen veelbelovend voor Mercator Bank. Een verbeterende rentabiliteit - 2002 werd gekenmerkt door een dalende rentecurve. De hypothecaire tarieven hebben deze daling slechts gedeeltelijk gevolgd: daardoor nam de marge t.o.v. de marktrente toe. Het komende Bazel II-akkoord kan leiden tot een verder verbeterende rentabiliteit. Door de combinatie van een selectieve indekkingspolitiek en een verhoging van de marges verbeterde Mercator Bank haar mix tussen risico en return. Optimalisatie van het bedrijfsproces - In 2002 werden enkele vernieuwingen aangebracht aan het
1 Beroepsvereniging voor het krediet, Jaarverslag 2002, website 2 Beroepsvereniging voor het krediet, Jaarverslag 2002, blz. 20-21
bedrijfsproces (vooral de ‘Hypotheek alle sommen’ had een grote impact). Dankzij die vernieuwingen kon Mercator Bank een groter volume verwerken en de doorlooptijd inkorten. Door de verbeterde operationele efficiëntie konden meer dossiers worden gerealiseerd en lag de productiepiek vroeger in het jaar: in 2002 werd 35 % van de productie gerealiseerd in de periode mei-juli, in 2001 werd een gelijkaardig percentage pas verwerkt in juni-augustus.
19
Particulieren: Lening op afbetaling Sterke groei bij ondermaats consumentenvertrouwen - De sector rekent met een groei van 2,5 % voor het consumentenkrediet in 20023. Mercator Bank slaagde er echter in de productie met liefst 8,17 % te verhogen ten opzichte van 2001: de jaarproductie steeg van 35 miljoen EUR tot 38 miljoen EUR. De portefeuille kende zelfs een groei van 11,12 %. De afwezigheid van een Autosalon en de aanhoudende economische onzekerheid zullen de productie in Leningen op Afbetaling negatief beïnvloeden in de eerste helft van 2003. Ondernemingen: Investeringskrediet De productie Investeringskredieten voor KMO’s steeg zeer sterk: van 67 miljoen EUR naar zowat 146 miljoen EUR. Dat komt neer op een stijging met 117 %. Door de succesvolle bijsturing van de kredietpolitiek steeg het gemiddelde kredietbedrag bovendien van 96.572 EUR naar 150.442 EUR (+56 %). De aanvragen voor 2003 geven aan dat deze trend zich doorzet. Ondernemingen: Kaskrediet Het Kaskrediet was in 2002 goed voor zo’n 4 miljoen EUR. In 2001 werd slechts een brutoproductie van 1,2 miljoen EUR gerealiseerd. Ondernemingen: Voorafbetalingskrediet De productie Voorafbetalingskredieten bedroeg 11 miljoen EUR: dat betekent een stijging met 2,78 % t.o.v. 2001, terwijl het economische klimaat verslechterde. Ondernemingen: Leasing De productie Leasing bedroeg 8 miljoen EUR. Verzekeringsbemiddelaars 3 Beroepsvereniging voor het krediet, Jaarverslag 2002, blz. 5
In mei 2002 werd gestart met de verkoop van kredieten via de verzekeringsbemiddelaars van Mercator Verzekeringen. Dit distributiekanaal was meteen goed voor 7 % van de totale kredietproductie.
20
Balansbeheer: Mercator in rustige wateren Wat het beheer van het renterisico betreft, is 2002 een geslaagd boekjaar. In 2001 keurde de Raad van Bestuur, in overleg met de Commissie voor het Bank- en Financiewezen, het systeem van renterisicolimieten goed. Dat meet en beheert het renterisico van Mercator Bank en heeft in 2002 voor het eerst een volledig boekjaar gewerkt. Door een adequate sturing van de duration van de assets en de liabilities is de duration mismatch eind 2002 1,217 jaar. Deze mismatch resulteerde in een rentemarge van 1,304 %. Mercator Bank streeft naar een gezonde mix van risico en rendement: in die optiek beantwoorden deze cijfers volledig aan de gebudgetteerde ALM-kengetallen en vallen zij binnen de limieten van het systeem. In 2001 lanceerde de bank een ALM-strategie met een grotere klemtoon op kredietrisico. Die strategie heeft bewezen dat zij kan bijdragen aan een structurele controle op het renterisico. Het was evenwel noodzakelijk om deze ALM-strategie bij te sturen op het vlak van de invulling van het kredietrisico: oorspronkelijk was voorzien in een ruim kredietrisico op corporate names, maar de kredietexposure zal voortaan veel meer worden gezocht in de retailmarkten die tot de kernbusiness van de bank behoren. Op basis van metingen naar de winstgevendheid van de verkooppunten besloot de bank om het grootste deel van haar eigen kantoren te verzelfstandigen. Deze operatie is ondertussen vergevorderd. Het balansbeheer werd tevens verrijkt met de techniek van de basispuntanalyse. Nu de meetsystemen voldoende ontwikkeld zijn, wordt het beheer bovendien actiever uitgevoerd. Door de globale renterisicosituatie koos de bank in de effectenportefeuille voor langere wederbeleggingshorizonten. Op het einde van het boekjaar zorgde de dalende rentecurve zo voor zeer grote potentiële meerwaarden. Voor het renterisico van de kredietportefeuille maakte de bank gepast gebruik van intrest rate swaps voor de kredieten met een rentevastheid van 15 en 20 jaar.
Risicobeheer: Bazel II-akkoorden in zicht Een van de grote uitdagingen voor de banksector is de implementatie van de nieuwe Bazel-kapitaalakkoorden, die de reglementering over het eigen kapitaal van de banken zullen hervormen. Eerst volgt nog een laatste consultatieronde binnen de sector, waarna het Bazel II-akkoord in de herfst van 2003 zal worden afgewerkt. De uiteindelijk implementatie zal eind 2006 plaatsvinden, nadat de Europese en nationale wetgevingen aan de nieuwe akkoorden zijn aangepast. Mercator Bank bereidt zich structureel voor op deze cruciale evolutie. Niet alleen om vanaf 2006 het nuttige eigen vermogen te kunnen optimaliseren, maar vooral om een sterk risicobeheer uit te bouwen. Eind 2006, wanneer de nieuwe akkoorden van kracht worden, zal Mercator Bank de gestandaardiseerde benadering voor kredietrisico invoeren. Die voorziet in alle voorwaarden om tussen
21
2006 en 2010 de Internal Rating Based Approach-Foundation-benadering voor kredietrisico te implementeren. Met het oog daarop heeft de bank in 2002 een datamodel opgezet dat rekening houdt met de gegevens die nodig zijn binnen deze beide benaderingen. Dit zal vanaf 2004 leiden tot een voor Bazel II bruikbare dataomgeving. Ook bereidde de bank het afgelopen jaar de uitbouw van de nodige infrastructuur om Bazel II mogelijk te maken verder voor: een geïntegreerde risicotool op het vlak van markt- en kredietrisico dringt zich binnen de nieuwe context immers als onmisbaar op. Ook inzake operationeel risicobeheer opteerde Mercator Bank voor een gestructureerde en gefaseerde aanpak in het kader van de eerste pijler van de Bazel II-akkoorden (solvabiliteitsvereisten). In 2002 hield de bank in verschillende afdelingen een gedetailleerde enquête over het operationele risico. Tevens werd een ‘loss events’-database ontworpen overeenkomstig de risicocategorieën in Bazel II. Op het vlak van risk management en risk control boekte de bank het afgelopen jaar veel vooruitgang in de actieve mathematische ondersteuning bij het ontwikkelen van retailproducten: zo lanceerde de bank in 2002 met succes een achtergesteld certificaat met gunstige impact op het eigen vermogen en de Cooke-ratio. Er werden swap- en optiemodelleringen opgezet, een collateral management systeem ontworpen en het limietensysteem werd verder uitgewerkt, als ondersteuning van risk monitoring. Gelet op de strakke limieten die in 2002 werden toegepast voor krediet- en marktrisico, werden enkel nog bedrijfsobligaties met minimaal een AA-rating in de obligatieportefeuille opgenomen. Deze obligaties worden opgevolgd op basis van overlevingskansen op 1 en op 8 jaar. In de aandelenportefeuille werden bepaalde posities ingedekt door een actief gebruik van optie-instrumenten.
Ontwikkeling van de resultatenrekening: schoon schip Eenmalig verlies Het afgelopen boekjaar moest de bank voor het eerst in haar geschiedenis een zwaar verlies publiceren, ondanks een omvangrijke meerwaardencreatie. Dit verlies was te wijten aan waardeverminderingen in de aandelenportefeuille en aan een cut loss van 2 corporate bond-beleggingen. Daarnaast werden alle andere potentiële verliesposities binnen de wettelijke mogelijkheden afgeboekt. De bank verwacht dat het geleden verlies in het boekjaar eenmalig zal blijken en besloot daarom om schoon schip te maken in de balans. Zo kan de komende jaren onder gelijke omstandigheden weer winst worden geboekt. Ons optimisme over de eenmaligheid van de verliezen is gewettigd. Toch moest de bank ingrijpen in de structurele cost/income-ratio van de bank met het oog op een herstel van de recurrente rentabiliteit. Naast andere kostenbesparingen was het onafwendbaar geworden om ook de loonkost deels terug te dringen. Met het oog op een collectief ontslag werd dan ook een sociaal passief geprovisioneerd. Het afgelopen boekjaar werd de resultatenrekening zwaar getroffen door de waardeverminderingen op de aandelenportefeuille. Per saldo moest 13.381.523 EUR in mindering van het resultaat worden genomen. Gelet op het defensieve karakter van onze aandelenportefeuille zal de bank, bij een her-
22
opleving van de aandelenbeurzen, deze waardeverminderingen zeer waarschijnlijk kunnen terugnemen in het resultaat. Het aanpakken van alle ongunstige factoren woog zwaar op het eigen vermogen van de bank. Een versterking van het nuttige eigen vermogen was noodzakelijk. Daarom werd achtergestelde schuld geplaatst via een innovatieve prospectus die voorzag in een bonuskans, verbonden aan aandelenrisico. Om deze achtergestelde schuld maximaal als nuttig eigen vermogen te laten kwalificeren, voerde de aandeelhouder een kapitaalverhoging ten bedrage van 30 miljoen EUR uit.
Solvabiliteit Hoe solvabel is Mercator Bank? De solvabiliteitspositie per 31/12/2002 vindt u in deze tabel.
Huidige situatie Eigen vermogen (sensu stricto)
76.227.802,12 EUR
Aanvullende bestanddelen van het eigen vermogen: • eerste deel van de aanvullende bestanddelen
138.858,32 EUR
• achtergestelde leningen en pref. aandelen
38.113.901,06 EUR
Totaal af te trekken posten
3.772.079 EUR
Totaal nuttig eigen vermogen voor de dekking van de eigen-vermogenvereisten
110.708.483 EUR
Opgehaalde achtergestelde schuld (niet aangewend)
18.886.098,94 EUR
Cooke-ratio
10,01
De Cooke-ratio op 31/12/2002 sluit perfect aan bij de resultaten uit het verleden. Cooke-ratio 1999
10,40
2000
10,90
2001
9,20
2002
10,01
In het algemeen kon Mercator Bank de kosten in 2002 goed onder controle houden. Stelselmatig werden er op kostenvlak concrete synergieën met Mercator Verzekeringen gerealiseerd.
23
2003: behouden vaart met nieuwe officieren De samenstelling van de Raad van Bestuur onderging na het boekjaar 2002 enkele wijzigingen. Die gingen onder meer samen met de nieuwe samenstelling van het Directiecomité van de bank. Op 10/01/2003 werd Ronald Everaert benoemd tot Voorzitter van de Raad van Bestuur in de plaats van Hubert Libert, die op die dag Voorzitter van het Directiecomité van de bank werd. Op 04/03/2003 gaf Ronald Everaert zijn ontslag als Bestuurder en Voorzitter van de Raad van Bestuur. Op de Raad van Bestuur van 02/04/2003 werd de heer Christian Meyer gecoöpteerd als Bestuurder tot de eerstvolgende jaarvergadering, waarop zal worden voorgesteld worden om zijn benoeming te bevestigen. Rudy Moens gaf eveneens zijn ontslag als Bestuurder en Gedelegeerd Bestuurder op 31/03/2003. In de Raad van Bestuur van 02/04/2003 werd Martin Wenk gecoöpteerd als Bestuurder tot de eerstvolgende jaarvergadering, waarop zal worden voorgesteld om zijn benoeming te bevestigen. In het Directiecomité zal Hubert Libert de bevoegdheden van Rudy Moens overnemen. De Raad van Bestuur vergaderde 5-maal tijdens het afgelopen boekjaar over de onderwerpen die ook in dit jaarverslag werden toegelicht. Het remuneratiecomité vergaderde 1-maal in 2002. Toen Hubert Libert (lid) Voorzitter van het Directiecomité werd, wijzigde de samenstelling van het auditcomité. Hij werd vervangen door Ronald Everaert tot die zijn ontslag als Bestuurder gaf en vervangen werd door Christian Meyer. Het auditcomité vergaderde 3-maal tijdens het afgelopen boekjaar. Binnen de bank werd een managementcomité opgericht. Dat bestaat uit de leden van het Directiecomité, aangevuld met Jurgen Couvreur, chief investment officer van de Mercator-groep. Van elke wekelijkse vergadering van het managementcomité wordt een verslag gemaakt.
24
Certificeringsverklaring Hefboomsparen 2002 Aan de intekenaars op het Hefboomsparen, Aan de intekenaars op de Hefboomspaarpool, Aan het publiek: Ethibel vzw werd door Mercator Bank nv belast met het uitvoeren van een onafhankelijke controle op de sociaal-ethische wederbelegging van de volledige portefeuille spaarproducten, ingezameld binnen de samenwerkingsovereenkomst tussen Mercator Bank nv enerzijds en Hefboom cv-vzw anderzijds. Doel van de opdracht is de conformiteit van de sociaal-ethische wederbelegging met de criteria van hoger vernoemde overeenkomst te controleren met het oog op publieke rapportering. Deze overeenkomst neemt enkel initiatieven in aanmerking die kunnen omschreven worden als ‘ethisch verantwoorde projecten die een bijdrage leveren tot een solidaire samenleving en een solidaire economie in het bijzonder’. Daartoe selecteerde Hefboom positieve criteria en acht sectoren en thematieken. Deze sectoren en thematieken kunnen als volgt worden gesitueerd en samengevat: • projecten gefinancierd of aangebracht door Hefboom • sociale economie • natuur en milieu • werknemersparticipatie • ontwikkelingssamenwerking • vredesbewegingen • sociale investeringen • welzijn, cultuur en onderwijs. Voor verdere detaillering van deze criteria wordt de lezer aangemoedigd contact op te nemen met Mercator Bank of Hefboom. Ons nazicht is volledig uitgevoerd conform de bepalingen van de overeenkomst. Bij de uitvoering van onze controlewerkzaamheden hebben wij kunnen steunen op de administratieve diensten van Mercator Bank nv. Wij hebben alle bijkomende inlichtingen verkregen die wij hebben gevraagd. Deze certificeringsverklaring slaat op het volledige boekjaar 2002. Wij hebben kunnen vaststellen dat de activa op 31 december 2002, opgebouwd binnen het Hefboomsparen en de Hefboomspaarpool 4.420.874,80 € beliepen. Op basis van onze controles bevestigen wij dat de sociaal-ethische wederbelegging volledig gerealiseerd werd binnen de criteria van de overeenkomst tussen Mercator Bank en Hefboom. Tot besluit verklaren wij zonder voorbehoud dat naar ons oordeel, voor het boekjaar 2002, de ethische wederbelegging van de portefeuille van 4.420.874,80 € volledig conform de overeenkomst tussen Mercator Bank nv en Hefboom cv-vzw werd gerealiseerd.
ETHIBEL vzw, Brussel, 21 februari 2003 Herwig Peeters
25
Statutaire jaarrekening De in het verslag opgenomen jaarrekening is een verkorte versie. De volledige jaarrekening wordt ingediend volgens de wettelijke bepalingen. Bij deze jaarrekening leverde de commissaris een verklaring zonder voorbehoud af.
Balans (in duizenden EUR) ACTIVA
2002
2001
7.443
6.453
0
0
57.066
39.390
3.840
9.627
1.026.292
864.402
1.057.918
1.043.728
713.003
751.698
42.553
56.481
A. Deelnemingen in verbonden ondernemingen
4.999
4.999
B. Deelnemingen in ondernemingen waarmee
3.202
2.388
251
190
I. Kas, tegoeden bij centrale banken, postcheque- en girodiensten II. Bij de centrale bank herfinancierbaar overheidspapier III. Vorderingen op kredietinstellingen A. Onmiddellijk opvraagbaar B. Overige vorderingen (op termijn of met opzegging) IV. Vorderingen op cliënten V. Obligaties en andere vastrentende effecten A. Van publiekrechtelijke emittenten B. Van andere emittenten VI. Aandelen en andere niet-vastrentende effecten VII. Financiële vaste activa
een deelnemingsverhouding bestaat C. Andere aandelen die tot de financiële vaste activa behoren VIII. Oprichtingskosten en immateriële vaste activa IX. Materiële vaste activa XI. Overige activa XII. Overlopende rekeningen
TOTAAL ACTIVA
26
2.214
1.987
12.034
13.284
1.005
13.463
54.518
59.473
2.986.338
2.867.563
PASSIVA
2002
2001
118
218
307.967
373.088
997.209
937.519
1. Onmiddellijk opvraagbaar
192.370
179.838
2. Op termijn of met opzegging
181.580
183.741
1.118.487
1.046.553
I. Schulden aan kredietinstellingen A. Onmiddellijk opvraagbaar C. Overige schulden op termijn of met opzegging II. Schulden aan cliënten A. Spaargelden/spaardeposito's B. Andere schulden
III. In schuldbewijzen belichaamde schulden A. Obligaties en andere vastrentende effecten in omloop IV. Overige schulden
6.509
8.573
35.890
27.320
1. Pensioenen en soortgelijke verplichtingen
1.381
1.079
3. Overige risico's en kosten
9.246
2.277
500
29.200
57.000
0
37.000
7.000
V. Overlopende rekeningen VI. A. Voorzieningen voor risico's en kosten
VII. Fonds voor algemene bankrisico's VIII. Achtergestelde schulden
EIGEN VERMOGEN IX. Kapitaal A. Geplaatst kapitaal X. Uitgiftepremies
156
156
XI. Herwaarderingsmeerwaarden
139
139
700
700
XII. Reserves A. Wettelijke reserve B. Onbeschikbare reserves
65
65
C. Belastingvrije reserves
33.956
33.956
D. Beschikbare reserves
6.029
36.029
36
112
2.986.338
2.867.563
14.486
7.868
92.838
84.836
654.103
633.241
1.943
2.817
XIII. Overgedragen winst
TOTAAL PASSIVA POSTEN BUITENBALANSTELLING I. Eventuele passiva C. Overige borgtochten II. Verplichtingen met een potentieel kredietrisico C. Beschikbare marge op betekende kredietlijnen III. Aan de kredietinstelling toevertrouwde waarden B. Open bewaargeving en gelijkgestelde IV. Te storten op aandelen
27
RESULTATENREKENING (in duizenden EUR) OPBRENGSTEN I. Renteopbrengsten en soortgelijke opbrengsten waaronder uit vastrentende effecten
2002
2001
138.798
136.724
82.830
89.653
1.429
1.503
0
87
III. Opbrengsten uit niet-vastrentende effecten A. Aandelen en andere niet-vastrentende effecten B. Deelnemingen in verbonden ondernemingen D. Andere aandelen die tot de financiële vaste activa behoren IV. Ontvangen provisies
93
464
6.236
4.064
0
300
0
13.543
1.937
11.361
VI. Winst uit financiële transacties A. Uit het wissel- en handelsbedrijf in effecten en andere financiële instrumenten B. Uit de realisatie van beleggingseffecten XI. Besteding en terugneming van voorzieningen voor andere risico's XIII. Onttrekking aan fonds bankrisico's XIV. Overige bedrijfsopbrengsten
28.700
0
1.207
4.095
251
132
2.014
1.063
0
52
101.273
99.905
14.223
11.154
2.981
0
25.059
0
XVII. Uitzonderlijke resultaten D. Meerwaarden bij de realisatie van vaste activa XVII. E. Andere uitzonderlijke opbrengsten XX. B. Regularisering van belastingen
KOSTEN II. Rentekosten en soortgelijke kosten V. Betaalde provisies VI. Verlies uit financiële transacties A. Uit het bedrijf in effecten e.d. B. Uit de realisatie van beleggingseffecten VII. Algemene beheerskosten A. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen
19.183
21.422
B. Overige beheerskosten
20.268
18.126
3.293
2.994
VIII. Afschrijvingen en waardeverminderingen op immateriële en materiële vaste activa IX. Waardeverminderingen op vorderingen X. Waardeverminderingen op de beleggingsportefeuille XII. Voorzieningen voor andere risico's en kosten
697
533
13.382
4.708
9.200
1.458
0
7.498
180
160
D. Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa
450
38
E. Andere uitzonderlijke kosten
552
0
XIII. Toevoeging aan het fonds voor algemene bankrisico's XV. Overige bedrijfskosten XVIII. Uitzonderlijke resultaten
XX. A. Belastingen XXI. Verlies van het boekjaar XXIII. Te bestemmen winst van het boekjaar XXIII. Te bestemmen verlies van het boekjaar
28
0
271
-30.076
5.121
0
5.121
-30.076
0
RESULTAATVERWERKING A. Te bestemmen saldo 1. Te verwerken saldo van het boekjaar 2. Overgedragen winst
-29.964
5.233
-30.076
5.121
112
112
-30.000
0
0
4.991
36
112
0
130
B. Onttrekking aan het eigen vermogen 2. Aan de reserves C. Toevoeging aan het eigen vermogen 3. Aan de overige reserves D. Over te dragen resultaat 1. Over te dragen winst F. Uit te keren winst
29
Verzekeringsonderneming toegelaten onder codenummer 096. Van staatswege aangenomen voor de verzekering tegen arbeidsongevallen en de dienst van de renten (Wet 10/04/1971). Aangenomen voor de bediendepensioenen in uitvoering van de wetten van 18/06/1930 en 22/02/1960.
Maatschappelijke zetel Gent Kortrijksesteenweg 302 9000 Gent Tel.: 09 242 37 11 Handelsregister Gent nr. 967 Zetel Antwerpen Desguinlei 100 2018 Antwerpen Tel.: 03 247 21 11 Handelsregister Antwerpen nr. 285.631
Raad van Bestuur
Commissaris-revisor
Voorzitter
Ernst & Young Bedrijfsrevisoren BCV
Rolf Schäuble (tot 20/06/2002)
vertegenwoordigd door Jan De Landsheer
Frank Schnewlin (vanaf 20/06/2002) Directie Ondervoorzitters
Reinhilde Agneessens
Wolfgang Drunk
Patrick Beyens
Jacques Platteeuw
Erik Bulté Jurgen Couvreur
Bestuurders
Luc Daemen
André Bredimus
Viviane De Groef
Hubert Libert
Etienne Defraigne
Hugo Schenk
Stefaan D’Haeze
Jan Steyaert
Rita Jacobs
Peter Schwager
Christel Leemans
Karl Signer
Ilse Lefeber
Philippe Egger (tot 23/01/2003)
Geert Moreel Johan Van Eeckhout
Gedelegeerd Bestuurders en leden van het
Dirk Wauters
Directiecomité Ronald Everaert, Voorzitter (tot 05/03/2003) Christian Meyer, Voorzitter (vanaf 05/03/2003) Jacques Declerck Roger Dillen Luc Verhaert
Auditcomité Voorzitter Karl Signer
Leden Philippe Egger (tot 23/01/2003) Jaques Platteeuw Peter Schwager
32
Toeziend actuaris Nancy Ruys
VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR AAN DE ALGEMENE VERGADERING VAN AANDEELHOUDERS dd. 13 mei 2003
De Raad van Bestuur heeft de eer verslag uit te brengen over de activiteiten van de vennootschap tijdens het 83e boekjaar. Wij leggen de jaarrekening per 31 december 2002 ter goedkeuring voor en geven de geconsolideerde jaarrekening ter kennisneming. Na 11 september 2001 was iedereen ervan overtuigd dat vanaf 2002 het ergste van de storm geleden was. Niets was minder waar. 2002 heeft diepe sporen in de jaarbalansen nagelaten, zowel op sector- als op marktniveau. De financiële markten werden gekenmerkt door een grote onzekerheid en instabiliteit. De BEL20 kende een koersval van 27 % en twee derde van de Belgische aandelen keek in 2002 tegen een negatieve return aan. Het consumentenvertrouwen kreeg een flinke deuk. Het Belgische bedrijfsleven kende het hoogste aantal faillissementen sedert 1997. Als institutionele belegger heeft de verzekeringssector hieronder zwaar geleden. De beursval heeft het eigen vermogen van heel wat verzekeringsondernemingen sterk aangetast, waardoor kapitaalsverhogingen niet konden uitblijven. Gezien haar solvabiliteit, is Mercator Verzekeringen NV hiervan gespaard gebleven. De negatieve evolutie van de financiële markten enerzijds maar ook de nasleep van de terreurdaden anderzijds heeft tot een verhoogde technische bewaking van de verzekeringsrisico’s geleid. Voor de schadeverzekeringen evenals in herverzekering zijn er tariefaanpassingen aan de gang, die deels getemperd worden door de competitieve markt. Inzake de levensverzekering is het beheer van de financiële risico’s cruciaal. In 2002 daalde de langetermijnrentevoet verder, waardoor de rentemarge negatief dreigt te worden, in het bijzonder voor de portefeuille met verbintenissen die vóór 1999 tegen 4,75 % afgesloten werden. Mercator heeft in 2002 bewust gekozen voor een selectieve groeistrategie waardoor het premieincasso met 8,69 % tot 497.237.140 EUR aangegroeid is en hiermee in lijn ligt met de markttendensen. Voor de schadeverzekeringen kenden we een teruggang van het premie-incasso omdat hier resoluut voor rendabele groei gekozen werd, waarbij we de saneringsoperaties voor de portefeuilles Motorvoertuigen en Brand Speciale Risico’s afgerond hebben. Inzake de groei van levensverzekeringen noteren wij dankzij het aanbod van producten via het bancaire kanaal een groei van het incasso met 35,55 %, wat een veelvoud is van het marktgemiddelde. Onze klanten hebben hierbij duidelijk gekozen voor Tak21-producten met een gegarandeerd rendement.
33
De evolutie van de uitgegeven premies in de onderscheiden takken kan als volgt samengevat worden: 2002
2001
STIJGING
BRAND
69.507,8
70.625,2
-1,58 %
ONGEVALLEN GEMEEN RECHT
35.802,2
33.214,1
7,79 %
9.153,4
8.520,8
7,42 %
175.830,7
179.183,4
-1,87 %
33.199,9
37.777,1
-12,12 %
TRANSPORT MOTORVOERTUIGEN ARBEIDSONGEVALLEN LEVEN
173.743,2
128.180,7
35,55 %
BEDRAGEN IN 000 EUR
497.237,1
457.501,2
8,69 %
De belangrijke inspanningen die in 2001 geleverd werden en met evenveel vastberadenheid in 2002 verdergezet werden om de kwaliteit van de portefeuille te verbeteren, hebben de eerste vruchten afgeworpen. De ongunstige evolutie van de schaderatio in het jaar 2001 werd gekeerd. Dat de kwaliteit van de portefeuille duidelijk verbeterd is, blijkt uit de beduidend positieve evolutie van de schadelast vóór herverzekering. Ook in de toekomst zullen deze inspanningen samen met een doorgedreven leakage management en de implementatie van een nieuwe operationele organisatiestructuur verdergezet worden om een combined ratio kleiner dan 100 % te realiseren. Conform de waarderingsregels werden de activa per 31/12/2002 geëvalueerd en de vereiste waardeverminderingen ten bedrage van 136.100.187 EUR geboekt. Deze waardecorrecties werden hoofdzakelijk op aandelen, participaties en vastrentende effecten doorgevoerd. Bij de strategie inzake meerwaardecreatie werd rekening gehouden met de economische omstandigheden, waardoor de gerealiseerde meerwaardes in 2002 tot 24.155.794 EUR beperkt werden. Daarnaast financierde onze maatschappij einde 2002 een kapitaalsverhoging ten bedrage van 30.000.000 EUR van Mercator Bank NV. De Raad van Bestuur houdt eraan u eveneens te informeren over de stand van zaken in de Procedures i.v.m. L&H Verschillende slachtoffers in het L&H-dossier hebben een klacht ingediend bij de Rechtbank van Massachusetts tegen de personen en vennootschappen die zij verantwoordelijk achten voor de door hen geleden schade. Deze klachten zullen door de Rechtbank samen behandeld worden. De Vennootschap is een van de partijen die door hen worden geviseerd. De rechtbank heeft op 13/01/2003 beslist dat de klagers gerechtigd zijn om de procedure tegen de Vennootschap verder te zetten. De draagwijdte van deze beslissing is beperkt en houdt alleen in dat de klagers gerechtigd worden om de beweerde feiten waarop de klachten zijn gesteund te bewijzen via een 'discovery'-procedure die op 30/04/2004 moet afgesloten worden. Deze feitelijke beweringen werden formeel door de Vennootschap betwist.
34
De rechtbank heeft zich op heden derhalve niet uitgesproken over een fout in hoofde van de Vennootschap noch over de schade. In haar beslissing wordt zelfs uitdrukkelijk gesteld dat zij op een later tijdstip uitspraak zal doen over de vraag of zij wel bevoegd is om over de feiten te oordelen. De beslissing houdt wél in dat de Vennootschap kan betrokken worden in een procedure die verschillende jaren kan duren. Volgens het door de rechter meegedeelde procedureschema zal de Vennootschap, tenzij zij vroeger buiten zake wordt gesteld, ten vroegste in december 2004 een aanwijzing hebben van gebeurlijke aansprakelijkheid In tegenstelling tot wat in de klachten beweerd wordt, beschouwt de vennootschap zich – net zoals zovele anderen – als een slachtoffer van schadelijke handelingen begaan door de verantwoordelijken van de groep Lernout&Hauspie. De procedure brengt belangrijke gerechtskosten met zich. Na overleg met de advocaten werd voor advocatenkosten een provisie van 4,5 mln EUR aangelegd. De Raad van Bestuur is echter van oordeel dat de voorwaarden om een provisie te voorzien met betrekking tot de grond van de zaak niet vervuld zijn in de huidige stand van de procedure. Voorgesteld wordt om het bestaan van de procedure in de toelichtingen bij de jaarrekening te vermelden. De Vennootschap werd anderzijds op 24/02/2003 door de Rechtbank van Singapore veroordeeld tot terugbetaling van USD 5,08 mln vermeerderd met de rente en de kosten. De procedure werd gestart tijdens het boekjaar zodat een provisie werd aangelegd van 5,5 mln EUR. De advocaten in Singapore hebben ernstige kritiek op het vonnis en bereiden de beroepsakte voor. De uitspraak in beroep mag circa 2 maanden na de indiening verwacht worden. Voorgesteld wordt om het beroep tegen de uitspraak in de toelichtingen bij de jaarrekening te vermelden. De Raad van Bestuur deelt u mee dat hij geen kennis heeft van belangrijke gebeurtenissen voorgevallen na 31/12/2002 die de continuïteit en de solvabiliteit van ons bedrijf zouden kunnen verstoren. De erkende commissaris Ernst & Young Bedrijfsrevisoren, vertegenwoordigd door Jan F. De Landsheer, heeft volgende bijzondere opdrachten tijdens het boekjaar 2002 vervuld: - prestaties m.b.t. restatement consolidatie naar IAS - advies desinvestering participatie VGT
114.950 EUR 8.470 EUR
35
De Raad van Bestuur deelt u mee dat zij op haar zitting van 5 maart 2003 volgende beslissingen heeft genomen: - zij heeft het ontslag van de heer Philippe Egger als bestuurder aanvaard met ingang van 23 januari 2003; - zij heeft tevens met ingang van 4 maart 2003 het ontslag van de heer Ronald Everaert als bestuurder, gedelegeerd bestuurder en voorzitter van het Directiecomité aanvaard; - zij heeft beslist de heer Christian Meyer met ingang van 5 maart 2003 te coöpteren. De bevestiging van de benoeming zal overeenkomstig art.13 van de statuten op de agenda van de eerstvolgende Algemene Vergadering geplaatst worden. De Raad van Bestuur heeft de heer Christian Meyer eveneens benoemd tot gedelegeerd bestuurder en voorzitter van het Directiecomité voor een duurtijd die niet langer zal zijn dan zijn mandaat als bestuurder. De Raad van Bestuur draagt voor aan de Algemene Vergadering het mandaat van de heer Hubert Libert, gezien zijn voorzitterschap van het Directiecomité van Mercator Bank NV, om te vormen tot bestuurder. De Raad van Bestuur wil hierbij de heer Ronald Everaert danken voor zijn grote bijdrage aan de uitbouw van onze onderneming. Gedurende 16 jaar heeft hij mede dankzij zijn strategische visie Mercator laten uitgroeien tot een belangrijke player die stevig binnen het Vlaamse bankverzekeringslandschap verankerd is. 2002 werd aldus afgesloten met een verlies van -147.972.754,8 EUR dat, zoals hiervoor vermeld, hoofdzakelijk door exogene factoren bepaald is. Rekening houdend met een overgedragen winst van het vorige boekjaar, ten bedrage van 119.181,65 EUR, en met een voorgestelde onttrekking uit de beschikbare reserves van 148.000.000 EUR, bedraagt het te verdelen resultaat 146.426,85 EUR. De Raad van Bestuur stelt voor dit bedrag als volgt toe te wijzen: Statutaire vergoedingen
86.762,76 EUR
Over te dragen winst
59.664,09 EUR
De Raad van Bestuur is de overtuiging toegedaan dat zij zowel op verzekeringstechnisch, financieel als organisatorisch vlak alle maatregelen getroffen heeft om het tij in 2003 te laten keren. Het donkere jaar 2002 was ook voor onze medewerkers een erg moeilijke periode. Wij willen hen danken voor hun bijdrage aan de uitbouw van Mercator Verzekeringen NV tot een geïntegreerde financiële dienstverlener, hun loyaliteit en hun doorzettingsvermogen. Onze klanten en makelaars danken wij eveneens voor het vertrouwen dat zij in ons gesteld hebben. Ook in 2002 hebben wij grote inspanningen geleverd om deze dienstverlening in 2003 te optimaliseren via de oplevering van geïntegreerde informaticatoepassingen en een vernieuwde klantgerichte organisatiestructuur.
De Raad van Bestuur
36
Mercator Verzekeringen in 2002: schip op koers in woelig water
De verzekeringstechnische brutoresultaten waren in 2002 duidelijk beter dan in 2001, maar blijven negatief. De betere cijfers zijn het resultaat van volgehouden inspanningen om de technische kwaliteit van de portefeuille te verbeteren. Mercator Verzekeringen zal deze inspanningen in 2003 voortzetten. Onze doelstelling is een versterkte focus op de technische rentabiliteit. De financiële markten laten vandaag immers niet meer toe technische verliezen te compenseren door de realisatie van meerwaardes.
Motorvoertuigen: lichte terugslag Voor het eerst sinds vele jaren kenden wij een lichte achteruitgang van de premies. 2 tegengestelde evoluties liggen aan de grondslag daarvan. In 2001 waren al acties opgestart om de kwaliteit van de portefeuille te verbeteren. Die werden het voorbije jaar rigoureus omgezet in nauwe samenwerking met de makelaars. Wij kunnen stellen dat die positief zijn verlopen. Ten opzichte van 2001 is de frequentie van schadegevallen in de portefeuille verder gedaald, net als het aantal schadedossiers. Daarnaast kreeg Mercator van het ministerie van Economische Zaken de toestemming om zijn tarieven te verhogen. Deze indexatie van de premies was de eerste sinds de liberalisering van de markten in 1992 en de afschaffing van de automatische indexatie van de premies. Op de Belgische autoverzekeringsmarkt is sindsdien een grotere concurrentie ontstaan rond de beste risicosegmenten. Deze evolutie heeft uiteraard negatieve gevolgen voor de moeilijk verzekerbare risico’s. Samen met de andere verzekeraars is Mercator sterk actief in de uitwerking van de wet-Monfils, over het vastleggen van de werking van het tariferingsbureau dat in de steigers staat.
Brand: stroomversnelling Het belangrijkste accent lag in 2002 op de verdere bijsturing van de portefeuille Brand speciale risico’s en technische verzekeringen. Begin 2001 was het voor de ganse markt duidelijk dat de tarifering onvoldoende rekening hield met het risicoprofiel van de verzekerde risico’s. De gebeurtenissen van 11 september 2001 brachten de reeds opgestarte acties in een stroomversnelling, mede door de verhoogde druk van de herverzekeraars. Mercator stuurde dan ook zijn acceptatierichtlijnen duidelijk bij, stootte een deel van de risico’s af en voerde marktconforme aanpassingen door voor de risico’s die in portefeuille bleven. 37
In 2001 werd ons land ook meerdere malen geteisterd door stormen die een belangrijke negatieve invloed hadden op de schadelast van eenvoudige én speciale risico’s. Samen met de collega-verzekeraars betreurt Mercator dat de overheid er nog steeds niet in geslaagd is een dekking van de natuurrampen uit te werken die berust op de solidariteit voor de hele bevolking, ondanks het overleg dat al in de jaren ‘80 met de overheid werd opgestart. Mercator heeft dan ook, nadat verschillende andere verzekeraars al het initiatief hadden genomen, vanaf 2003 in zijn nieuwe polis Woning Plus een beperkte dekking overstroming opgenomen, gebaseerd op het risico. Voor die dekking past Mercator geen afgebakende risicogebieden toe.
Andere verzekeringsovereenkomsten BOAR: bijsturing Op de verzekeringsmarkt vertonen de resultaten met betrekking tot de dekking BA Onderneming negatieve tendensen. Die zijn vooral te wijten aan de negatieve tariefspiraal en het almaar uitbreiden van de garanties. Een gerichte herevaluatie van de portefeuille met de nodige acties werd in samenspraak met de bemiddelaars geïmplementeerd. De acceptatierichtlijnen werden bijgestuurd.
Arbeidsongevallen: tariefherziening Als gevolg van de wettelijke verplichtingen die voortvloeien uit de Derde Richtlijn en de druk van de herverzekeraars waren de arbeidsongevallenverzekeraars verplicht hun tarieven te herzien. In deze context heeft ook Mercator de premies voor nieuwe zaken én voor de portefeuille verhoogd. Leven: positief resultaat roeit tegen de stroom op 2002 was duidelijk minder succesvol voor de verkoop van levensverzekeringen dan de voorgaande jaren. Gezien de beursevolutie was het nagenoeg onmogelijk Tak 23-producten aan te bieden. Onze maatschappij heeft mede dankzij de nauwe samenwerking met het bancaire netwerk tóch een uitzonderlijke groei van 35 % gerealiseerd. Deze groei werd hoofdzakelijk gerealiseerd bij de producten met een gegarandeerd rendement. Enerzijds stelden wij een belangrijke groei van het aantal schuldsaldoverzekeringen vast, onder meer dankzij de verkoopinspanningen van het bancaire kanaal. Anderzijds speelde Mercator flexibel in op de rente-evolutie door een nieuw product aan te bieden: de Bonusbon. Met de Bonusbon genieten onze cliënten zekerheid – dankzij het gegarandeerde rendement – én hebben zij kans op een extra bonus op het einde van de looptijd. Voor het bancaire netwerk werd een gelijkaardig product uitgewerkt: het BonusCertificaat (achtergesteld). Beide producten waren een groot commercieel succes. Via een forse aangroei van de portefeuille groepsverzekeringen realiseerde Mercator zijn ambitie om zich sterker binnen het segment Employee Benefits te positioneren. 38
Bovendien volgt onze maatschappij actief alle evoluties binnen de ziekteverzekering op. Onze hospitalisatieverzekering werd in een nieuw kleedje gestoken. Mercator trad eveneens toe tot AssurCard, een dienstverlenend bedrijf gericht op de verzekeringssector, dat de communicatie tussen verzekeringsmaatschappijen en dienstenleveranciers (ziekenhuizen, apothekers …) vergemakkelijkt. De evolutie op de financiële markten heeft Mercator er ook toe aangezet om de evolutie van de portefeuille zorgvuldig te bewaken en initiatieven uit te werken die hierop inspelen. Mercator neemt die beslissing om zijn langetermijnverplichtingen te garanderen. Mercator Verzekeringen sloot 2002 af met een stevige solvabiliteit, zonder bijkomende kapitaalversterking. Daardoor kan onze onderneming de verplichtingen ten opzichte van onze verzekeringnemers blijven vrijwaren. Toch moet Mercator – samen met zijn concurrenten – waakzaam blijven voor de rente-evolutie. Om ook in de toekomst de solvabiliteit veilig te stellen, probeert de Beroepsvereniging der Verzekeringsondernemingen (BVVO) de overheid bewust te maken dat op 2 domeinen dringend moet worden ingegrepen: • de fiscale vrijstelling van de voorziening die zij moet aanleggen in het kader van de knipperlichtenprocedure; • een daling van de gegarandeerde rentevoet van 3,75 % naar 3,25 %. Als de overheid geen nieuwe sectoriële bepalingen vastlegt, zal zij daarvoor zelf de gepaste initiatieven nemen.
39
ACTIVA (in eur) Immateriële activa (staat nr. 1) - Oprichtingskosten - Immateriële vaste activa 1. Goodwill 2. Overige immateriële vaste activa Beleggingen (staten nrs. 1, 2 en 3) - Terreinen en gebouwen (staat nr. 1) 1. Onroerende goederen bestemd voor bedrijfsdoeleinden 2. Overige - Beleggingen in verbonden ondernemingen en deelnemingen (staten nrs. 1, 2 en 18) A. Verbonden ondernemingen* 1. Deelnemingen*
2002
2001
853.641
188.800
-
-
853.641
188.800
-
-
853.641
188.800
1.783.155.290
1.800.460.694
134.264.077
107.743.311
23.946.941
23.827.486
110.317.136
83.915.825
431.828.373
474.276.466
303.017.967
292.810.399
207.964.793
180.386.997
95.053.174
112.423.402
128.810.406
181.466.067
121.901.624
162.951.369
6.908.782
18.514.698
1.217.025.945
1.218.320.820
335.616.035
399.194.192
2. Obligaties en andere vastrentende effecten* (staat nr.1)
723.920.047
705.580.536
4. Hypothecaire leningen en hypothecaire kredieten*
118.680.889
64.621.810
2. Bons, obligaties en vorderingen* B. Andere ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat 1. Deelnemingen* 2. Bons, obligaties en vorderingen* - Overige financiële beleggingen 1. Aandelen, deelnemingen en andere niet-vastrentende effecten* (staat nr. 1)
5. Overige leningen
19.150.755
25.737.903
6. Deposito's bij kredietinstellingen
19.658.219
23.186.379
7. Overige. - Deposito's bij cederende ondernemingen
-
-
36.895
120.097
Beleggingen betreffende de verrichtingen verbonden aan een beleggingsfonds van de groep van activiteiten "Leven" en waarbij het beleggingsrisico niet gedragen wordt door de onderneming Deel van de herverzekeraars in de technische voorzieningen
69.602.246
69.059.838
108.328.525
110.907.790
218.628
689.838
- Voorziening voor verzekering 'Leven'
2.667.247
2.118.735
- Voorziening voor te betalen schaden
102.720.567
105.553.148
-
-
- Voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risisco's
- Voorziening voor winstdeelname en restorno's - Andere technische voorzieningen
2.722.083
2.546.069
Vorderingen* (staten nrs. 18 en 19)
111.860.669
139.277.090
- Vorderingen uit hoofde van rechtstreekse verzekeringsverrichtingen 1. Verzekeringnemers*
84.319.455
82.302.807
35.155.676
36.333.224
2. Tussenpersonen*
34.322.082
35.558.958
3. Overige
14.841.697
10.410.625
3.587.756
23.725.233
23.953.458
33.249.050
62.749.504
38.196.897
5.574.773
6.034.492
57.133.077
32.136.898
41.654
25.507
Overlopende rekeningen (staat nr. 4)
4.474.519
2.058.976
- Overige verworven opbrengsten
2.027.083
972.206
- Over te dragen kosten
2.145.144
655.356
302.292
431.414
2.163.705.733
2.184.371.192
- Vorderingen uit hoofde van herverzekeringsverrichtingen - Overige vorderingen Overige activabestanddelen (staat nr. 4) - Materiële activa - Beschikbare waarden - Overige
- Overige TOTAAL ACTIVA
40
PASSIVA (in eur) Eigen vermogen (staat nr.5)
2002
2001
154.333.224
302.210.208
- Geplaatst kapitaal
75.000.000
75.000.000
- Reserves
79.273.560
227.091.026
7.500.000
7.500.000
1. Wettelijke reserve 2. Onbeschikbare reserve 3. Vrijgestelde reserve 4. Beschikbare reserves - Overgedragen resultaat
203.441
203.441
7.385.471
7.202.936
64.184.648
212.184.649
59.664
119.182
59.664
119.182
5.613.405
10.344.849
1.793.205.034
1.617.052.041
86.065.491
86.192.787
- Voorziening voor verzekering 'leven'
815.377.957
682.742.205
- Voorziening voor te betalen schaden
856.708.095
818.140.600
1. Overgedragen winst Fonds voor toekomstige toewijzingen Technische voorzieningen* (staat nr. 7) - Voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico's
- Voorziening voor winstdeling en restorno's
2.888.911
3.797.316
- Egalisatievoorziening en voorziening voor rampen
18.064.253
13.837.541
- Andere technische voorzieningen
14.100.327
12.341.592
het beleggingsrisico niet gedragen wordt door de onderneming
69.602.246
69.059.838
Voorzieningen voor overige risico's en kosten
24.342.248
2.460.779
668.683
561.398
1.550.693
1.899.381
22.122.872
-
Technische voorzieningen betreffende de verrichtingen verbonden aan een beleggingsfonds van de groep van activiteiten "Leven" en waarbij
- Voorzieningen voor pensioenen en soortgelijke verplichtingen - Voorziening voor belastingen - Andere voorzieningen (staat nr.6) Deposito's ontvangen van herverzekeraars
58.831.526
66.248.985
Schulden* (staten nrs.7 en 18)
54.683.366
115.099.124
26.120.216
27.246.391
8.733.558
2.974.587
19.829.592
58.878.146
- Schulden uit hoofde van rechtstreekse verzekeringsverrichtingen - Schulden uit hoofde van herverzekeringsverrichtingen - Schulden ten aanzien van kredietinstellingen - Overige schulden
10.001.809
20.778.735
a) belastingen
3.685.245
14.769.424
b)bezoldigingen en sociale lasten
6.316.564
6.009.311
9.827.783
38.099.411
3.094.684
1.895.368
2.163.705.733
2.184.371.192
1. Schulden wegens belastingen, bezoldigingen en sociale lasten
2. Overige Overlopende rekeningen (staat nr.8)
TOTAAL
26.000.000
41
RESULTATENREKENING VAN HET BOEKJAAR 2002 Afgesloten per 31 december 2002 I. Technische rekening niet-levensverzekering
2002
2001
303.532.396
303.376.595
- Brutopremies (staat nr. 10)
323.493.971
329.320.572
- Uitgaande herverzekeringspremies (-)
-19.519.930
-22.540.282
37.237
-2.653.697
-478.882
-749.998
54.928.406
62.710.806
747.240
440.585
654.279
440.585
Verdiende premies, onder aftrek van herverzekering
- Wijziging van de voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico's, zonder aftrek van herverzekering (stijging -, daling +) - Wijziging van de voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico's, deel van de herverzekeraars (stijging +, daling -) Opbrengsten van beleggingen - Opbrengsten van beleggingen in verbonden ondernemingen of deze waarmee een deelnemingsverhouding bestaat A. Verbonden ondernemingen 1. Deelnemingen B. Andere ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat 1. Deelnemingen - Opbrengsten van andere beleggingen A. Opbrengsten van terreinen en gebouwen B. Opbrengsten van andere beleggingen - Terugneming van waardecorrecties op beleggingen - Meerwaarden op de realisatie Overige technische opbrengsten, onder aftrek van herverzekering Schadelast, onder aftrek van herverzekering (-) - Betaalde nettobedragen A. Brutobedragen (staat nr. 10) B. Deel van de herverzekeraars (-)
92.961
0
34.965.990
38.573.376
7.543.943
7.497.830
27.422.047
31.075.546
66.598
0
19.148.578
23.696.845
491.676
87.007
-242.443.636
-252.734.484
205.397.314
207.120.083
215.299.803
219.602.492
-9.902.489
-12.482.409
37.046.322
45.614.401
33.471.736
59.920.961
3.574.586
-14.306.560
-1.595.475
3.064.169
- Wijziging van de voorziening voor te betalen schaden, zonder aftrek van herverzekering (stijging +, daling -) A. Wijziging van de voorziening voor te betalen schaden, zonder aftrek van herverzekering (staat nr. 10) (stijging +, daling -) B. Wijziging van de voorziening voor te betalen schaden, deel van de herverzekeraars (stijging -, daling +) Wijziging van de andere technische voorzieningen, onder aftrek van herverzekering (stijging -, daling+) Winstdeling en restorno's, onder aftrek van herverzekering (-) Nettobedrijfskosten (-)
-
-
-103.086.929
-101.461.941
- Acquisitiekosten
74.817.128
83.439.284
- Administratiekosten
31.283.179
19.767.284
- Van de herverzekeraars ontvangen commissielonen en winstdeelnemingen (-)
-3.013.378
-1.744.627
-95.277.757
-17.804.377
8.034.989
3.992.719
87.093.952
11.732.843
148.816
2.078.815
-7.633.262
-8.353.741
-4.226.712
-2.403.551
-95.311.293
-13.519.517
Beleggingslasten (-) - Beheerslasten van beleggingen - Waardecorrecties op beleggingen - Minderwaarden op de realisatie Overige technische lasten, onder aftrek van herverzekering (-) Wijziging van de voorziening voor egalisatie en catastrofen, onder aftrek van herverzekering (stijging -, daling+) Resultaat van de technische rekening niet-levensverzekering Verlies (-)
42
II. Technische rekening levensverzekering Premies, onder aftrek van herverzekering - Brutopremies (staat nr. 10) - Uitgaande herverzekeringspremies (-) Opbrengsten van beleggingen
2002
2001
169.770.992
124.685.001
173.743.171
128.180.680
-3.972.179
-3.495.679
39.674.793
49.353.917
785.929
423.865
- Opbrengsten van beleggingen in verbonden ondernemingen of deze waarmee een deelnemingsverhouding bestaat A. Verbonden ondernemingen 1. Deelnemingen
-
-
B. Andere ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat 1. Deelnemingen - Opbrengsten van andere beleggingen A. Opbrengsten van terreinen en gebouwen
785.929
423.865
33.733.688
29.497.444
1.819.447
2.252.402
31.914.241
27.245.042
- Terugneming van waardecorrecties op beleggingen
1.298.394
1.503.331
- Meerwaarden op de realisatie
3.856.782
17.929.277
1.873.005
154.989
B. Opbrengsten van andere beleggingen
Waardecorrecties op beleggingen van de actiefpost D (opbrengsten) Overige technische opbrengsten, onder aftrek van herverzekering Schadelast, onder aftrek van herverzekering (-) - Betaalde nettobedragen A. Brutobedragen B. Deel van de herverzekeraars (-)
422.653
311.958
-58.243.531
-42.129.889
58.614.833
39.130.141
59.171.072
40.747.219
-556.239
-1.617.078
-371.302
2.999.748
370.702
2.248.836
-742.004
750.912
-131.026.061
-96.464.431
-130.498.108
-77.403.125
-131.046.621
-77.847.567
548.513
444.442
- Wijziging van de voorziening voor te betalen schaden, zonder aftrek van herverzekering (stijging +, daling -) A. Wijziging van de voorziening voor te betalen schaden, zonder aftrek van herverzekering (stijging +, daling -) B. Wijziging van de voorziening voor te betalen schaden, deel van de herverzekeraars (stijging -, daling +) Wijziging van de andere technische voorzieningen, onder aftrek van herverzekering (stijging -, daling +) - Wijziging van de voorziening voor verzekering 'leven', onder aftrek van herverzekering (stijging -, daling +) A. Wijziging van de voorziening voor verzekering 'leven', zonder aftrek van herverzekering (stijging -, daling +) B. Wijziging van de voorziening voor verzekering 'leven', deel van de herverzekeraars (stijging +, daling -) - Wijziging van de andere technische voorzieningen onder aftrek van herverzekering (stijging -, daling +)
-527.953
-19.061.306
-1.821.742
541.426
Nettobedrijfskosten (-)
-20.514.957
-16.442.322
- Acquisitiekosten
13.909.215
11.636.126
Winstdeling en restorno's, onder aftrek van herverzekering (-)
- Administratiekosten - Van de herverzekeraars ontvangen commissielonen en winstdeelnemingen (-) Beleggingslasten (-) - Beheerslasten van beleggingen - Waardecorrecties op beleggingen - Minderwaarden op de realisatie
7.955.453
5.784.713
-1.349.711
-978.517
-44.268.495
-22.190.259
5.382.581
2.828.496
38.381.949
17.274.816
503.965
2.086.947
43
Waardecorrecties op beleggingen van de actiefpost D (kosten) (-) Overige technische lasten, onder aftrek van herverzekering (-)
-2.184.217
-2.973.453
-212.895
-512.819
4.731.445
16.241.030
Winst (+)
-
10.575.148
Verlies (-)
-41.799.010
-
2002
2001
-95.311.293
-13.519.517
Winst (+)
-
-10.575.148
Verlies (-)
-41.799.010
-
8.190.535
22.399.187
-
16.468.231
5.604.278
5.822.633
-
-
5.604.278
5.822.633
-
2.348
Wijziging van het fonds voor toekomstige dotaties (stijging -, daling +) Resultaat van de technische rekening levensverzekering
III. Niet-technische rekening Resultaat van de technische rekening niet-levensverzekering (post 10) Verlies (-) Resultaat van de technische rekening levensverzekering (post 13)
Opbrengsten van beleggingen - Opbrengsten van beleggingen in verbonden ondernemingen of deze waarmee een deelnemingsverhouding bestaat - Opbrengsten van andere beleggingen A. Opbrengsten van terreinen en gebouwen B. Opbrengsten van andere beleggingen - Terugneming van waardecorrecties op beleggingen - Meerwaarden op de realisatie
2.586.257
105.975
-12.331.353
-3.941.662
- Beheerslasten van beleggingen
7.981.539
3.116.836
- Waardecorrecties op beleggingen
3.553.106
15.068
Beleggingslasten (-)
- Minderwaarden op de realisatie
796.708
809.758
4.806.259
4.570.558
-10.223.274
-3.051.060
Winst (+)
-
17.032.654
Verlies (-)
-146.668.136
-
Overige opbrengsten (staat nr. 13) Overige kosten (staat nr. 13) (-) Resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening, vóór belasting
Uitzonderlijke opbrengsten (staat nr. 14) Uitzonderlijke kosten (staat nr. 14) (-)
242.809
135.887
-150.565
-201.791
Uitzonderlijk resultaat Winst (+)
92.244
Verlies (-)
-
-
- 65.904
-1.563.017
-11.949.983
348.688
627.416
Winst (+)
-
5.644.183
Verlies (-)
-147.790.221
Belastingen op het resultaat (-/+) Uitgestelde belastingen (-/+) Resultaat van het boekjaar
Onttrekking aan de belastingvrije reserves Overboeking naar de belastingvrije reserves (-)
99.410
936.565
-281.944
-
Te bestemmen resultaat van het boekjaar Winst (+)
-
Verlies (-)
-147.972.755
44
6.580.748 -
RESULTAATVERWERKING Te bestemmen winstsaldo Te verwerken verliessaldo (-) - Te bestemmen winst van het boekjaar Te verwerken verlies van het boekjaar
(-)
- Overgedragen winst van het vorig boekjaar Onttrekking aan het eigen vermogen - Aan het kapitaal en aan de uitgiftepremies - Aan de reserves Toevoeging aan het eigen vermogen (-)
-
6.788.635
-147.853.573
-
-
6.580.748
-147.972.755
-
119.182
207.887
148.000.000
5.961.653
-
-
148.000.000
5.961.653
-
-695.137
- Aan het kapitaal en aan de uitgiftepremies
-
631.943
- Aan de wettelijke reserve
-
63.194
Over te dragen resultaat - Over te dragen winst (-)
-59.664
-119.182
-86.763
-11.935.969
- Vergoeding van het kapitaal
-
11.153.171
- Bestuurders of zaakvoerders
86.763
186.000
-
596.798
Uit te keren winst (-)
- Andere rechthebbenden
45
Coördinatie: Daisy Cordier, Mercator Vormgeving: Leen Tuytelaars, Mercator Fotografie: Duval Guillaume Antwerpen Druk: Drukkerij Concordia Roeselaere