Merancang Aktiviti Kokurikulum

Topik X Merancang

4

Aktiviti Kokurikulum

HASIL PEMBELAJARAN Di akhir kursus ini, anda seharusnya dapat: 1. Menyatakan dengan tepat matlamat dan pelaksanaan aktiviti kokurikulum; 2. Menerangkan pembahagian unit-unit kokurikulum di sekolah; 3. Mengenal pasti peruntukan masa yang sesuai untuk kegiatan kokurikulum; 4. Merancang pengurusan dan dasar aktiviti kokurikulum; dan 5. Merancang aktiviti kokurikulum tahunan.

X PENGENALAN Merancang aktiviti kokurikulum adalah tanggungjawab Guru Penolong Kanan Kokurikulum dan Jawatankuasa Kokurikulum di sekolah. Pada kebiasaannya, perancangan aktiviti ini akan melibatkan mingguan, bulanan, penggal atau semester dan tahunan. Perancangan yang rapi dengan memasukkan ke dalam takwim persekolahan akan membolehkan setiap aktiviti yang dirancang akan dapat disempurnakan dengan jayanya. Oleh itu, setiap perancangan aktiviti kokurikulum perlulah diteliti secara bersama dan juga perlu mengambil kira acara atau event lain yang melibatkan pengurusan dan pentadbiran sekolah.

TOPIK 4

MERANCANG AKTIVITI KOKURIKULUM

W

45

Ada beberapa perkara yang perlu diambil perhatian oleh Jawatankuasa Kokurikulum semasa merancang aktiviti kokurikulum, antaranya ialah: (a)

Jumlah hari persekolahan dalam satu tahun;

(b)

Cuti umum peringkat negeri dan kebangsaan;

(c)

Bilangan unit kegiatan kokurikulum yang ada di sekolah seperti unit berunifom, kelab dan persatuan, serta sukan dan permainan;

(d)

Jumlah pelajar yang terlibat;

(e)

Jumlah guru dan kepakaran serta kemahiran yang sedia ada;

(f)

Kemudahan infrastruktur;

(g)

Kemudahan peralatan;

(h)

Dasar pengurusan sekolah; dan

(i)

Lain-lain perkara yang akan membantu perjalanan aktiviti kokurikulum dengan baik dan sempurna.

4.1

MATLAMAT AKTIVITI KOKURIKULUM

Berikut adalah antara matlamat aktiviti kokurikulum: (a)

Menyemai kesedaran terhadap kepercayaan kepada Tuhan.

(b)

Menyeimbangkan perkembangan JERI.

(c)

Mengukuhkan pergaulan dan perhubungan antara murid.

(d)

Membina dan meningkatkan bakat yang ada.

(e)

Mewujudkan budaya sekolah yang menarik dan menggembirakan.

(f)

Membina hubungan dua hala antara masyarakat dan sekolah.

(g)

Mewujudkan sekolah berwatak.

4.2

PELAKSANAAN

Pelaksanaan aktiviti kokurikulum di sekolah adalah berasaskan beberapa pengertian dan interpretasi perundangan seperti berikut: (a)

Kokurikulum adalah suatu „kegiatan kumpulan‰ Rujuk Warta Kerajaan no 5652 Jilid 11/Bil 27 (Tambahan No.2) bertarikh 28hb Disember 1967, (Peraturan Kursus Pengajian Sekolah 1956).

46 X

TOPIK 4


(b)

„Kegiatan Kokurikulum‰ ertinya apa-apa kegiatan yang dirancang lanjutan daripada proses pengajaran dan pembelajaran dalam bilik darjah yang memberikan murid-murid peluang untuk menambahkan, mengukuhkan dan mengamalkan pengetahuan, kemahiran dan nilai yang dipelajari di bilik darjah. Rujuk Peraturan 2 dalam Peraturan-Peraturan Pendidikan (Kurikulum Kebangsaan) 1997 seperti dalam Warta Kerajaan Jilid 42/No.11 (Tambahan No. 41) Perundangan P.U.(A) 196 bertarikh 21 Mei 1998.

(c)

Kokurikulum merupakan satu saluran pembelajaran yang berasaskan gerak kerja. Gerak kerja ini merupakan lanjutan daripada proses pengajaran dan pembelajaran di dalam bilik darjah. Oleh itu, setia aktiviti gerak kerja kokurikulum yang dirancang perlulah berkaitan dan ada kesinambungan daripada eleman pembelajaran di dalam bilik darjah. Ini secara tidak langsung akan dapat memberikan impak positif kepada setiap pelajar untuk menambah, mengukuhkan dan mengamalkan pengetahuan, kemahiran dan nilai-nilai yang telah dipelajari di dalam bilik darjah. Rujuk Buku Penerangan Kurikulum Bersepadu Sekolah Menengah, Dewan Bahasa dan Pustaka (1992) halaman 11.

(d)

Kokurikulum adalah bidang pengajian luar bilik darjah atau yang tidak formal. Rujuk Laporan Jawatankuasa Kabinet Mengkaji Pelaksanaan Dasar Pelajaran, Dewan Bahasa dan Pustaka (1984) halaman 269.

(e)

Kokurikulum adalah sebahagian daripada kurikulum kebangsaan. Rujuk Subperaturan 3(1) dalam peraturan-peraturan (kurikulum kebangsaan) 1997 yang diterbitkan sebagai P.U.(A) 531/97

(f)

Kandungan kegiatan kokurikulum di sekolah kerajaan dan bantuan kerajaan meliputi elemen berikut: (i)

Penyertaan dalam sukan dan permainan;

(ii)

Penyertaan dalam persatuan dan kelab;

(iii) Penyertaan dalam badan unit berunifom; dan (iv) Penyertaan dalam kegiatan-kegiatan lain sepertimana yang ditentukan oleh Menteri. Rujuk Subperaturan 3(3) dalam Peraturan-peraturan Pendidikan (Kurikulum Kebangsaan) 1997 yang diterbitkan sebagai P.U.(A) 531/97.

TOPIK 4

(g)


W

47

Kegiatan-kegiatan kokurikulum di sekolah kerajaan dan bantuan kerajaan meliputi kegiatan dalam persatuan yang ditubuhkan di sekolah daripada kategori berikut: (i)

Mata pelajaran yang dajar di sekolah sebagaimana yang dinyatakan dalam Peraturan-Peraturan Pendidikan (Kurikulum Kebangsaan) 1997;

(ii)

Hobi dan rekreasi;

(iii) Sukan dan permainan; (iv) Badan berunifom; dan (v)

Apa-apa persatuan lain yang diluluskan oleh pendaftar.

Rujuk Pearturan 4 dalam Peraturan-P 196 bertreraturan Pendidikan (Persatuan Sekolah) 1998 yang diterbitkan sebagai Warta Kerajaan Jilid 42/No.11 (Tambahan No. 41) Perundangan (A) P.U (A) 196 bertarikh 21hb Mei 1998.

4.3

PEMBAHAGIAN UNIT KOKURIKULUM DI SEKOLAH

Pada dasarnya unit-unit kokurikulum di sekolah boleh dibahagikan kepada tiga kelompok utama, iaitu unit berunifom, kelab dan persatuan, dan sukan dan permainan (sila rujuk Rajah 4.1). Setiap unit ini memerlukan perancangan yang rapi dan susunan jadual aktiviti agar tidak berlaku pertembungan antara satu aktiviti dengan satu aktiviti yang lain. Seperti yang dijelaskan melalui perundangan bahawa kehadiran setiap pelajar dan guru dalam aktiviti adalah wajib dan perlu direkodkan.

Rajah 4.1: Komponen atau bidang gerak kerja kokurikulum

48 X

TOPIK 4


Rajah 4.2 menunjukkan beberapa contoh aktiviti kokurikulum.

(a) Aktiviti perkhemahan

(b) Aktiviti turun tali (absiling)

Rajah 4.2: Contoh aktiviti kokurikulum

4.4

PERUNTUKAN MASA KEGIATAN KOKURIKULUM

Jadual 4.1 dan 4.2 menyatakan peruntukan masa untuk kegiatan kokurikulum seperti dalam Warta Kerajaan No. 5652 Jil. 11/Bil.27 bertarikh 28 Disember 1967 bagi sekolah menengah dan rendah. (a)

Sekolah Menengah Jadual 4.1: Contoh Peruntukan Masa Aktiviti Kokurikulum di Sekolah Menengah Tingkatan

Aliran

Peralihan, 1,2,3 & 6 4&5

(b)

Peruntukan Masa 180 minit seminggu

Sastera

180 minit seminggu

SRT

180 minit seminggu

Perdagangan

180 minit seminggu

Sains

140 minit seminggu

Pertanian

140 minit seminggu

Teknik

100 minit seminggu

Sekolah Rendah Jadual 4.2: Contoh Peruntukan Masa Aktiviti Kokurikulum di Sekolah Rendah Tahun

Peruntukan Masa

3 dan 4

60 minit seminggu

5 dan 6

120 minit seminggu

TOPIK 4

4.5


W

49

MERANCANG PENGURUSAN AKTIVITI KOKURIKULUM

Jadual 4.3, 4.4 dan 4.5 menyatakan contoh perancangan pengurusan aktiviti kokurikulum bagi badan beruniform, kelab dan persatuan serta sukan dan permainan. (a)

Senarai aktiviti kokurikulum pasukan beruniform

(b)

Senarai Guru Penasihat Pasukan Beruniform

(c)

Penyelaras: Jadual 4.3: Contoh Perancangan Pengurusan Aktiviti Kokurikulum bagi Pasukan Beruniform Unit Beruniform

Guru Pagi

Guru Petang

Ketua

Pengakap

Ketua :

Pandu Puteri

Ketua :

BSMM / Pancaragam

Ketua :

St John Ambulance

Ketua :

Puteri Islam

Ketua :

Kadet Polis

Ketua :

Kadet Remaja Sekolah

Ketua

Kadet Bomba

Ketua :

Briged Putera

Ketua :

Briged Puteri

Ketua :

50 X

TOPIK 4


(a)

Senarai Guru Penasihat Kelab dan Persatuan

(b)

Penyelaras: Jadual 4.4: Contoh Perancangan Pengurusan Aktiviti Kokurikulum bagi Kelab dan Persatuan

No.

Kelab dan Persatuan

1

Persatuan Bahasa Melayu

2

Persatuan Bahasa Inggeris

3

Persatuan Bahasa Cina

4

Persatuan Matematik dan Sains

5

Persatuan Geografi/Sejarah

6

Kelab Pengguna

7

Persatuan (PERPIS)

8

Persatuan Pelajar Kristian

9

Persatuan Pendidikan Seni Visual

10

Kelab Bestari

11

Kelab Pencegah Jenayah

12

Kelab LEO

13

Kelab Interact

14

Kelab Pencinta Alam

15

Bimbingan dan Kaunseling (PROSTAR, PRS)

16

Kelab Seni Tarian, Drama dan Muzik

17

Kelab Rukunegara

18

Kelab Pusat Sumber

19

Kelab SPBT

20

Kelab Koperasi Sekolah

21

Kelab Michaelean

Pelajar

Islam

Guru Pagi

Guru Petang

Pemantau

TOPIK 4


(a)

Guru Penasihat Sukan dan Permainan

(b)

Penyelaras:

W

51

Jadual 4.5: Contoh Perancangan Pengurusan Aktiviti Kokurikulum bagi Sukan dan Permainan No.

Sukan dan Permainan

Guru-guru Penasihat

1

Bola Sepak

Ketua :

2

Bola Keranjang

Ketua :

3

Bola Baling

Ketua:

4

Bola Jaring

Ketua :

5

Bola Tampar

Ketua :

6

Softbol

Ketua :

7

Boling

Ketua :

8

Tenis

Ketua :

9

Ping Pong

Ketua :

10

Renang

Ketua :

11

Hoki

Ketua :

12

Catur

Ketua :

13

Karate Do

Ketua :

14

Badminton

Ketua :

15

Seni Silat

Ketua :

16

Sepak Takraw

Ketua :

4.6

Pemantau

MERANCANG DASAR AKTIVITI KOKURIKULUM

Untuk mmemastikan pelaksanaan setiap aktiviti kokurikulum berjalan dengan baik, pihak sekolah juga boleh merancang dasar pelaksanaan kokurikulum. Dasar ini perlulah berasaskan perundangan dan prosedur lain yang bersangkutan dengan pengurusan sekolah. Antara dasar yang boleh dipraktikan ialah: (a)

Tenaga Pengajar (i) Guru-guru yang mengendalikan kegiatan atau aktiviti kokurikulum dikenali sebagai Guru Penasihat dan akan dilantik secara bertulis.

52 X

(ii)

TOPIK 4


Semua guru akan melibatkan diri dalam tiga bidang aktiviti kokurikulum:

Unit beruniform;

Kelab/persatuan; dan

Sukan/permainan.

(iii) Semua guru yang terlibat dengan kegiatan kokurikulum perlu menyempurnakan tugasan berikut:

(b)

Membuat analisis SWOT, perancangan strategik pelan tindakan terhadap aktiviti yang dinasihati.;

Menggubal perlembagaan persatuan/kelab;

Melantik jawatankuasa;

Merekod kehadiran murid;

Membuat penilaian kokum 10%; dan

Mengisi borang maklumbalas selepas sesuatu pertandingan/ penyertaan dalam tempoh masa seminggu.

Penyertaan Murid (i) Semua murid diwajibkan menyertai setiap satu kegiatan bagi ketigatiga bidang berikut:

(ii)

Unit Beruniform;

Kelab/persatuan; dan

Sukan/permainan.

Semua murid diberikan kebebasan untuk memilih kegiatan yang ingin disertai berdasarkan pilihan-pilihan yang ditawarkan oleh sekolah. Setiap murid akan diberikan sekurang-kurangnya satu pilihan utama mereka.

(iii) Setiap murid diwajibkan hadir pada setiap kali kegiatan dijalankan berdasarkan jadual yang telah diberikan. (iv) Murid-murid yang telah mendapat bantuan pakaian seragam perlu kekal dalam unit beruniform dan memakainya pada setiap hari Rabu. (v)

Setiap hari Rabu, terdapat dua waktu diperuntukkan untuk perhimpunan khas Pasukan Unit Beruniform.

TOPIK 4


W

53

(vi) Murid-murid yang mempunyai kemahiran/ kebolehan tertentu amat digalakkan menyertai kelab/persatuan yang berkaitan. (vii) Murid yang bermasalah disiplin serius tidak akan dibenarkan untuk mewakili sekolah dalam sebarang pertandingan atau aktiviti / sukan / kokum. (viii) Keputusan pencapaian Kokurikulum akan dicatatkan pada slip keputusan akademik pada akhir tahun. (c)

Penjadualan Aktiviti (i)

Perjumpaan bagi unit beruniform dan kelab/persatuan akan diadakan di sekolah pada hari Sabtu.

(ii)

Masa perjumpaan dinyatakan di dalam Jadual 4.6. Jadual 4.6: Contoh Penjadualan Aktiviti Aktiviti Kokurikulum

Masa

Unit Beruniform

8.00 hingga 10.00 pagi

Rehat

10.00 hingga 10.30 pagi

Kelab dan Persatuan

10.30 pagi hingga 12.00 tgh

Sukan dan Permainan

Budi bicara pihak sekolah

Catatan: Penjadualan ini hanya contoh sahaja. Pihak sekolah boleh merancang aktiviti mengikut budi bicara dan masa yang sesuai.

(iii) Kegiatan kokurikulum akan dibatalkan atas sebab-sebab berikut.

Cuaca (hujan lebat atau ribut petir);

Masalah Wabak Penyakit & Keselamatan;

Acara rasmi yang berlangsung di sekolah; dan

Atas arahan Pengetua / PPD / JPN/ KPM.

(iv) Setiap hari Rabu, dua waktu akan diperuntukkan untuk perhimpunan dan aktiviti khas untuk pasukan unit beruniform. Semua murid perlu memakai pakaian seragam unit beruniform masing-masing untuk aktiviti pada hari Rabu.

54 X

(d)

TOPIK 4


Penyertaan Kegiatan Di Luar Sekolah (i) Penyertaan pasukan sekolah dalam mana-mana kegiatan di peringkat Daerah dan Negeri adalah bergantung kepada prestasi persiapan dan kesediaan sesebuah pasukan. (ii)

Pihak sekolah akan berusaha untuk mencungkil dan memperkembangkan bakat murid ke tahap yang lebih tinggi melalui:

Latihan yang bersistematik;

Kelengkapan yang sempurna;

Pertandingan dalaman; dan

Penyertaan yang aktif.

(iii) Setiap murid akan diberikan berikut: Peringkat daerah Peringkat negeri Peringkat kebangsaan Peringkat antarabangsa (e)

elaun makan/ wang saku seperti RM ------ sehari; RM ------ sekaligus; RM ------- sekaligus; dan RM ------- sekaligus.

Penghargaan (i) Pihak sekolah juga boleh memberikan pelbagai bentuk penghargaan kepada murid yang mengharumkan nama sekolah melalui pertandingan seperti yang dinyatakan di dalam Jadual 4.7, 4.8, 4.9, 4.10 dan 4.11. Jadual 4.7: Contoh Penghargaan Pertandingan Peringkat

Pencapaian & Hadiah Johan

Naib Johan

Tempat Ke-3

Daerah

Sijil dan RM 20.00

Sijil dan RM 15

Sijil dan RM 10

Negeri

Sijil dan RM 50.00

Sijil dan RM 30.00

Sijil dan RM 20.00

Kebangsaan

Sijil dan RM 100.00

Sijil dan RM 80.00

Sijil dan RM 60.00

Antarabangsa

Sijil dan RM 300.00

Sijil dan RM 200.00

Sijil dan RM 150.00

TOPIK 4

(ii)


W

55

Atau lain-lain cara dan bentuk penghargaan yang sesuai. Jadual 4.8: Contoh Bentuk Penghargaan yang Sesuai Peringkat

Hadiah

Negeri

Sijil (jika tidak disediakan oleh penganjur)

Kebangsaan


Antarabangsa


(iii) Anugerah pencapaian terbaik keseluruhan untuk kategori seperti di dalam Jadual 4.9. Jadual 4.9: Contoh Anugerah Pencapaian Terbaik Murid Lelaki Terbaik

Murid Perempuan Terbaik

Sukan Permainan

Sijil , Piala dan RM 100.00

Sijil, Piala dan RM 100.00

Sijil dan 300.00

Kelab Persatuan



Sijil dan RM 300.00

Unit Beruniform



Sijil dan RM 300.00

Bahagian

Pasukan Terbaik

(iv) Anugerah Pecah Rekod Dalam Sukan Tahunan Sekolah Jadual 4.10: Contoh Anugerah Pecah Rekod Sukan Tahunan Sekolah

(v)

Acara

Hadiah

Perseorangan

Sijil dan RM 30.00

Berpasukan

Sijil dan RM 20.00 setiap peserta

Anugerah papan kenyataan terbaik. Jadual 4.11: Contoh Anugerah Papan Kenyataan Terbaik Johan

Naib Johan

Sijil dan RM 150.00

Sijil dan RM 100.00

RM

56 X

4.7

TOPIK 4


MERANCANG AKTIVITI KOKURIKULUM TAHUNAN

Jadual 4.12 menerangkan bagaimana merancang aktiviti kokurikulum secara tahunan. Jadual 4.12: Contoh Jadual Pengurusan Kokurikulum Bidang

Objektif

Pengurusan Kokurikulum

Meningkatkan pencapaian Sukan dan Permainan.

KPI 1. Bilangan aktiviti/Lat 2. % Kehadiran Pelajar 3. Pencapaian : (daerah*/Neg* */Keb***)

09

10

11

12

Strategi (Inisiatif)

4

4

8

15

1. Latihan Berkala

50

75

85

95

3. Pertandingan antara rumah *

Olahraga

*

**

**

*

**

**

Bola Jaring 1. Bilangan aktiviti/Lat 2. % Kehadiran Pelajar 3. Pencapaian: (daerah*/ Neg**/ Keb***) Pgeo & Alam Sekitar P Sejarah & Rukun Negara Kelab Kebudaya an

4. Pertandingan Persahabatan 5. Pertandingan MSSD

Bola Sepak

Meningkatkan pencapaian Kelab dan Persatuan

2. Lat. Pasukan Sekolah

4

4

8

15

50

75

85

95

0

**

**

**

6. Program/ Aktiviti lain 1. Latihan Berkala 2. Lat. Pasukan Sekolah 3. Pert. antara Kelab / Pers. 4. Pertandingan Pkt. Daerah 5. Karnival Persatuan 6. Minggu Kelab / Persatuan 7. Program / Aktiviti lain

TOPIK 4

Meningkatkan pencapaian Pasukan Unifom


1. Bilangan aktiviti/Lat 2. % Kehadiran Pelajar

4

4

8

15

50

75

85

95

W

57

1. Latihan Berkala 2. Lat. Pasukan Sekolah 3. Pertandingan antara unit

3. Pencapaian: (daerah*/ Neg**/ Keb***)

4. Pertandingan Pkt. Daerah

KRS Pengakap Kadet Polis

5. Perkhemahan unit

*

**

**

**

***

***

***

***

6. Perkemahan Bersepadu 7. Program / Aktiviti lain

Kadet Bomba Pertahanan awam

Jadual 4.13 pula menerangkan kokurikulum tahunan.

contoh

penjadualan

program

aktiviti

Jadual 4.13: Contoh Penjadualan Program Kokurikulum Tahunan Bil

1

2

3

PelanTaktikal (PT) Mesyuarat Jawatankuasa Kokurikulum Bil.1hingga5 Aktiviti mingguanUnit Beruniform, kelab/ persatuandan Sukan/ Permainan MerentasDesa Peringkat Sekolah

Tindakan /TJ

setiausaha KOKO

Masa/ Tempoh

JanJul

Kos RM

KPI

Output

Bil Aktiviti % 4kali

70%

Ketua Guru Penasihat

JanJul

Bil Aktiviti 16kali 16kali 15kali

Setiausah asukan

9April

RM xxx

BilPeserta Semua pelajar

P.Konting ensi Perancang andan perkemba ngan Koko

Catatan

Latihan fizikaldan latihan mental

Ahli Kelab

Latihan fizikal

58 X

TOPIK 4


4

Sukantara

Setiausah asukan

April

RM xxx

Bilacara Semua pelajar

Emas Perak Gangsa

Latihan fizikal

5

Kejohanan Olahraga Sekolah

Setiausah asukan

24April

RM xxx

Bilpelajar mengikut rumah

Emas Perak Gangsa

Olahraga Tahunan 2011

12orang mewakili sekolahke MSSM

Mac

RM xxx

Pengerusi N/ Pengerusi Setiausaha Bendahari AJK

Kursus Dalaman Oleh Guru Penasihat

Mac

RM xxx

Wakil rumah

10 orang bakat baru

Latihan fizikal

21Feb– 26Jul

RM xxx

Wakil persatuan

Kreatif dan inovatif

Jun

RM xxx

tertutup

Latihan fizikal

Jun

RM xxx

tertutup

Latihan fizikal

Jun

RM xxx

Wakil rumah

Latihan fizikal

2426 Jun

RM xxx

15x8unit uniform

Latihan fizikaldan mental

6

7

8

9

Kursus Pengurusan Kelab& Persatuan/ Unit beruniform/ Sukan permainan Pertandingan Bolasepakdan BolaJaring antararumah sukan Gotongroyong /Pertandingan keceriantaman (Badan Beruniform) Pertandingan BolaKeranjang &Sepak Takraw

10

Pertandingan woodbal terbuka

11

Pertandingan BolaBaling antararumah sukan

12

Perkhemahan Bersepadu Unit Beruniform

setiausaha KOKO/ Guru Penasihat

Guru Penasihat permaina n Guru Penasihat Badan Berunifor m Guru Penasihat permaina n Guru Penasihat permaina n Guru Penasihat permaina n setiausaha KOKO/ Guru Penasihat

TOPIK 4

13

Hari Anugerah Kecemerlangan Kokurikulum

14

Hari Keusahawanan /kantin/Hari kokurikulum

15

Pertandingan Permainan Dalaman

setiausaha KOKO/ Guru Penasihat Guru Penasihat kelab usahawan Guru Penasihat kelab permaina n


W

59

Oktober

RM xxx

Pelajar cemerlang

Oktober

RM xxx

Wakil persatuan

Oktober

RM xxx

Tertutup

Latihan fizikaldan mental

Catatan: Ini adalah contoh. Pihak sekolah boleh melaksanakan aktiviti dan membina jadual berdasarkan keperluan sekolah sendiri.

Merancang Aktiviti Kokurikulum

Recommend Documents