Mentality: Waarden als basis voor relatie burger-overheid Onderzoeksrapportage Amsterdam September, 2011 Projectnummer M8106 Auteurs Jasper Visscher Peter Jobsen
Relatie burger - overheid, Gemeente Pijnacker-Nootorp / / P.3
Achtergrond •
In opdracht van Gemeente Pijnacker-Nootdorp heeft Motivaction op basis van bestaande data een onderzoek uitgevoerd met als doel de gemeente te voorzien van inzicht in de waarden en het dagelijks leven van haar burgers. Deze informatie is wezenlijk voor een onderbouwde afweging op hoofdlijnen van de richting die de Gemeente de komende decennia in kan gaan.
•
De Gemeente Pijnacker-Nootdorp had bij haar ontstaan in 2002 circa 35.000 inwoners. Nog geen tien jaar later zijn dit er een kleine 50.000. Op termijn heeft de Gemeente de ambitie om door te groeien naar 65.000 inwoners. De toekomstvisie pit! uit 2004 ademt dan ook ambitie in de wens tot uitbreiding van het aantal woningen, voorzieningen en werklocaties. In 2011 is groei als gevolg van de kredietcrisis minder een vanzelfsprekendheid dan in 2004. Nu zal ook deze crisis waarschijnlijk van voorbijgaande aard zijn, maar een situatie als waarin Nederland zich nu bevindt biedt de kans om op een andere manier naar de toekomst te kijken.
Relatie burger - overheid, Gemeente Pijnacker-Nootorp / / P.4
Traject •
Met dit onderzoekstraject geeft Motivaction onder andere antwoord op de genoemde vragen. Met deze antwoorden wil het de gemeente belangrijke handvatten leveren voor de actualisatie van de toekomstvisie.
•
Het onderzoekstraject bestaat uit drie fasen, die hieronder schematisch zijn weergegeven. Van elke fase wordt een deelrapport opgesteld.
•
Het deelrapport dat u nu onder ogen heeft bevat de resultaten van fase 3. 1. Raming relatieve verdeling Mentality-milieus in Pijnacker-Nootdorp • Overzicht kernwaarden en dagelijks leven Mentality-milieus • Raming relatieve verdeling Mentality-milieus in Pijnacker-Nootdorp 2. In kaart brengen Daily Urban System: Analyse databronnen • Kwantitatief beeld Daily Urban System burger obv bestaand datamateriaal 3. Recent data analyse prioriteiten beleid en relatie burger - overheid • Input prioriteiten segmenten burgers voor toekomstdiscussie
Relatie burger - overheid, Gemeente Pijnacker-Nootorp / / P.5
Leeswijzer •
Dit deelrapport bestaat uit twee hoofdstukken.
1.
In het eerste hoofdstuk wordt het Mentality-model van Motivaction toegelicht. Aan de hand van dit model zal de relatie burger-overheid geanalyseerd worden. In dit hoofdstuk gaan we in op het waardenmodel Mentality, zijn toepassingen en de procentuele verdeling van de burgers van PijnackerNootdorp naar de acht verschillende Mentality-milieus. Op deze procentuele verdeling wordt meer in detail ingegaan in de separate deelrapportage over de Mentality-verdeling van Pijnacker-Nootdorp.
2.
In hoofdstuk twee is voor de verschillende Mentality-milieus een burgerprofiel te vinden, dat een landelijk beeld geeft van de relatie burger-overheid. Hiernaast worden per milieu inzicht gegeven in kernwaarden, sociodemografische kenmerken en vrijetijdsgedrag.
Relatie burger - overheid, Gemeente Pijnacker-Nootorp / / P.7
Introductie Mentality •
Motivaction heeft als onderzoeks- en adviesbureau het voortouw genomen bij het in kaart brengen van de waarden van Nederlandse burgers, en hoe die waarden hun voorkeuren beïnvloeden. Bijvoorbeeld ten aanzien van de manier waarop de overheid het best met hen kan communiceren, maar ook in de keuzes die zij maken op het gebied van wonen en vrije tijd. Om verder te kunnen kijken dan naar eigenschappen als leeftijd en inkomen alleen heeft Motivaction het Mentality-model ontwikkeld. Dit model geeft inzicht in de verschillende segmenten die er op basis van waardenpatroon zijn te onderscheiden binnen de Nederlandse bevolking.
•
Het Mentality-model geeft inzicht in de belevingswereld van verschillende groepen consumenten, onder andere in hun woon- en leefvoorkeuren. In de Nederlandse maatschappij onderscheiden wij acht segmenten, de Mentalitymilieus (zie volgende sheets). Deze Mentality-milieus zijn groepen burgers die op een vergelijkbare manier in het leven staan: zij hebben overeenkomstige waarden en wensen ten aanzien van maatschappelijke kwesties, werk, consumeren, esthetiek en wonen. Hiernaast heeft elk Mentality-milieu dezelfde ambities en aspiraties in het leven.
Relatie burger - overheid, Gemeente Pijnacker-Nootorp / / P.8
Het Mentality-model Waardenoriëntatie De verschillende Mentality-milieus met hun eigen karakteristieke waardeprofielen kunnen globaal worden ingedeeld aan de hand van drie waardenoriëntaties: 1. Een traditionele waardenoriëntatie die zich kenmerkt door de waarde ‘behouden’. 2. Een moderne waardenoriëntatie die zich kenmerkt door de waarden ‘bezitten’ en ‘verwennen’ 3. Een postmoderne waardenoriëntatie die zich kenmerkt door de waarden ‘ontplooien’ en ‘beleven’. Deze drie waardenoriëntaties zijn bij de schematische weergave van de Mentalitymilieus als uitgangspunt genomen en zijn bepalend voor de horizontale as van het Mentality-model. De verticale as van de het model is samengesteld op basis van de sociaal-economische status van de acht Mentality-milieus (zie volgende sheet). Deze status wordt bepaald door opleiding, beroep en inkomen.
Relatie burger - overheid, Gemeente Pijnacker-Nootorp / / P.12
Mentality: Pijnacker-Nootdorp •
•
•
•
De percentages in de vorige figuur geven een overzicht het aandeel van een bepaald Mentality-milieu in het geheel van de Nederlandse bevolking tussen 18-70 jaar. Hoewel het op lokaal en regionaal niveau zo is dat elk Mentality-milieu overal voorkomt, zijn er ook grote verschillen tussen steden en dorpen onderling. Binnen een bepaalde stad c.q. gemeente zijn bovendien vaak grote verschillen in de relatieve verhoudingen tussen de Mentality-milieus. Sommige wijken kennen een oververtegenwoordiging van Mentality-milieus postmaterialisten terwijl in andere wijken Mentality-milieu opwaarts mobielen juist de grootste waardegroep vormen. Dit betekent dus nogal wat voor een gemeente: de mentaliteit van de bevolking bepaalt wat zij belangrijk vinden in het leven, hun woon- en vrijetijdswensen en hoe zij de overheid zien. Als bepaalde Mentality-milieus veel vaker dan gemiddeld voorkomen in Pijnacker-Nootdorp zal de gemeente dus ook sterker rekening moeten houden met de wensen van dat Mentality-milieu. Om inzicht te krijgen in de verdeling van de verschillende Mentality-milieus over gebieden in Nederland is Motivaction een samenwerkingsverband aangegaan met datamining specialist WDM (Wegener Direct Marketing). WDM beschikt over een database met daarin gegevens over miljoenen Nederlandse huishoudens uit landelijke enquêtes en gegevens over producten en diensten die men inkoopt, zoals tijdschriftabonnementen, maar ook verhuisbewegingen. Het koppelen van de database van WDM met het Mentality-model stelt Motivaction in staat te voorspellen in welke mate de verschillende Mentality-milieus in een bepaald postcodegebied voorkomen. Dit is mogelijk tot op vijfcijferig postcode niveau (bijvoorbeeld 1234 A). De uitgebreide rapportage van de Mentality-verdeling is als onderdeel van fase 1 van het traject aangeleverd. Op de volgende pagina’s worden de totalen voor de gemeente voor het overzicht nogmaals getoond, omdat de grootte van de Mentalitymilieus van invloed is op de mate waarop elk milieu zijn stempel drukt op de de gemeente.
Relatie burger - overheid, Gemeente Pijnacker-Nootorp / / P.13
Mentality Gemeente Pijnacker Mentality milieu
PIJNACKERNOOTDORP
Moderne burgerij
3.652
18,99
1.492.384
19,93
95
Opwaarts mobielen
2.619
13,62
942.674
12,59
108
Postmaterialisten
2.153
11,19
829.412
11,08
101
Nieuwe conservatieven
1.717
8,93
626.685
8,37
107
Traditionele burgerij
2.940
15,29
1.211.538
16,18
94
Kosmopolieten
2.487
12,93
880.370
11,76
110
Postmoderne hedonisten
2.128
11,06
855.319
11,43
97
Gemaksgeoriënteerden
1.536
7,99
647.937
8,65
92
19.232
100,00
7.486.319
100,00
100
Totaal
•
%
Nederland
%
Index
•
De opwaarts mobielen, nieuwe conservatieven en kosmopolieten zijn sterk oververtegenwoordigd in de gemeente Pijnacker-Nootdorp.
•
In Delfgauw zijn het vooral de kosmopolieten die sterk oververtegenwoordigd zijn, de opwaarts mobielen komen we vooral tegen in Nootdorp en de VINEX-wijken (Klapwijk, Keijzershof) van Pijnacker.
Relatie burger - overheid, Gemeente Pijnacker-Nootorp / / P.14
Pijnacker: oververtegenwoordigde milieus
Legenda Wijk
Lageveenseweg Willem de Zwijgerlaan
Postmaterialisten Traditionele Burgerij Gemaksgeorienteerden Moderne Burgerij Opwaarts mobielen Postmoderne Hedonisten Nieuwe Conservatieven Kosmopolieten Onbekend Nederland Water
Yp eo nfw bue rgse stationsweg H Hg ofweg Laan van Nootdorp Laan van N N3 o1 o1 tdorp
Dr J W Paltelaan Oranjelaan
A12
2632
A4 Zuidweg
A12
Veenweg Eerste Stationsstraat
Kerkweg
Ypenburgse Boslaan N A1 31 39
Molenweg
Singel
Brasserskade
2631
Randweg
Molenaar Blonkweg
Katwijkenlaan
Brasserskade Katwijkerlaan Oudeweg
Elk postcodegebied heeft de kleur van het Mentality-milieu dat er het sterkst is oververtegenwoordigd, voor postcodegebied 2645 zijn dat in dit geval de kosmopolieten. Let wel, het gaat hier om een relatieve oververtegenwoordiging ten opzichte van het Nederlandse gemiddelde. De ervaring heeft inmiddels geleerd dat het Mentality-milieu dat relatief oververtegenwoordigd is in een wijk, bepalend is voor de sfeer in een wijk. In de kaarten van de viercijferige postcodegebieden, verwijzen de gekleurde velden naar vijfcijferige postcodegebieden.
N348 Berkelseweg A27 NN 43 7 0 N 41 79 0eindseweg o o rd Munnikenweg
A4 R A4 Nijsw 804ijkse Landingslaan Poortweg N470
VrijenbanselaaR nijswijkse Waterweg Bra sse Vrijenban sela anrskade Kfar-Savaweg Nla 20 Vrijenbanse a4 n
Noordweg A12
A13
Nootdorpseweg
Vlie land Oo stla ase n weg Klapwijkseweg
Westlaan N228
N228 P he ostve enixstra W st atA12
N317
Oostpoortweg Anna van Saksenweg
2645
A12
Asve st N227 Poortla nssa dpleu in Zu idw al Na laan Sch o ea m kerstraat u w stra aa te lia la n MichM ieijn l Ju db eo Rn ua yte rw g
A12 Prinses Irenetunnel Engelsestraat
N N 44 77 33
2641
2642
Delftsestraatweg DelftsestraatweZu g ideindseweg Delfgauwseweg
A2
N472
A27
Laan der Zeven Linden Zuidpoldersingel
2643
Zuid ed in de Abtsw ou se weg N470 Gro ee ng ekade Overgauw sew
N803
Provincialeweg Rijksstraatweg Kruithuisweg
N228 Schoemakerstraat N207
N22 9uisweg Kru ith
Noordeindseweg
W aten rm g gel Uyte boa gn aw ae rtsin N210
Herenstraat
NSch 330ieweg N228 AnthoA4 ny Fokkerweg Kluyverweg
Relatie burger - overheid, Gemeente Pijnacker-Nootorp / / P.17
Relatie burger-overheid •
•
•
Op de volgende pagina’s wordt een korte toelichting gegeven op de recent data analyse die als basis is gebruikt voor de verschillende beschrijvingen van de Mentality-milieus. Bij deze beschrijvingen per Mentality-milieu wordt in beeld en woord een overzicht gegeven van hun waarden in het leven en hun socio-demografische kenmerken. Daarnaast is per milieu een burgerprofiel opgesteld, waarbij we aangeven wat de typerende kenmerken zijn op het gebied van maatschappelijk en politiek vertrouwen en betrokkenheid. Hoe staat een milieu in Nederland t.o.v. maatschappij en politiek? In dit profiel zal ook aangegeven worden waar volgens deze milieus de prioriteit moet liggen binnen het lokale gemeentebeleid, omdat dit ook veel zegt voor de prioriteiten binnen het beleid van de gemeente Pijnacker-Nootdorp. Bij deze vraag konden Nederlanders aangeven waar volgens hen hun gemeente meer, minder of niet voor moet zorgen. Let wel: Er wordt een beeld gegeven van inwoners van Nederland en niet specifiek voor de inwoners van Pijnacker-Nootdorp, al is bekend dat Mentality-milieus in hun waarden en voorkeuren niet veel regionale variatie kennen. Wel is in gemeenten de context waarin burgers leven steeds verschillend, net als de procentuele verhouding tussen de Mentality-milieus.
Relatie burger - overheid, Gemeente Pijnacker-Nootorp / / P.18
Recent data analyse •
Om tot een duidelijke profilering te komen van de verschillende Mentalitymilieus heet Motivaction een uitgebreide analyse uitgevoerd op de gegevens die zij in de zgn. Mentality-database beschikbaar hebben. Dit wordt een recent data analyse genoemd. Hierbij maakt Motivaction een selectie van de vele data die beschikbaar is in de database om een sterke basis te leggen voor het vervolg van het onderzoek.
•
Er is in het databestand gebruik gemaakt van gegevens die beschikbaar zijn over opvattingen over maatschappelijke thema’s en betrokkenheid bij de samenleving en politiek, om zo een goede grip te krijgen op hoe de Nederlandse burger denkt over de samenleving en politiek en hoe hij zich daarbinnen gedraagt. Daarvoor is Mentality, dat gebaseerd is op waardepatronen, een zeer sterke verklarende factor, want juist de normen en waarden die iemand heeft zijn van belang voor zijn betrokkenheid met maatschappij en politiek en gedrag in de samenleving.Op deze wijze ontstaat een goed beeld geven van welke relevante verschillen er bestaan tussen de inwoners van Nederland..
•
Op de volgende sheets worden enkele voorbeelden getoond van vragen die geanalyseerd zijn om tot de verschillende burgerprofielen te komen. In de bijlagen zijn nog meerdere resultaten te vinden, die als input hebben gediend voor de burgerprofielen.
Relatie burger - overheid, Gemeente Pijnacker-Nootorp / / P.19
Economische situatie heeft prioriteit. Politiek, omgangsvormen en zorg ook probleem Welk onderwerp (probleemgebied) vindt u dat het meest dringend om een oplossing vraagt? (n=1.274) De economische situatie
Relatie burger - overheid, Gemeente Pijnacker-Nootorp / / P.20
Afname vertrouwen in politiek en overheid in komende 3 jaar volgens de NLers. In hoeverre zal de Nederlandse samenleving naar uw verwachting in de komende 3 jaar op de volgende gebieden veranderen? Top 10 Afname (n=1.274) Vertrouwen in politiek
Relatie burger - overheid, Gemeente Pijnacker-Nootorp / / P.23
Traditionele burgerij: waarden en sociodemografie Ambities • Vasthouden aan traditionele normen en waarden • Gezin als hoeksteen van de samenleving • Rustig en harmonieus leven Maatschappij en politiek • Maatschappelijk betrokken • Solidair zijn met minderheden en betrokken bij het milieu • Lokaal georiënteerd • Acceptatie van autoriteit en regels, plichtsgetrouw Leefstijl • Plichtsbesef • Orde, regelmaat en discipline • Risicomijdend • Sober en spaarzaam • Rustige vrijetijdsbestedingen
Werken en presteren • Ondergeschikt aan gezinsleven • Gedisciplineerd Sociale relaties • Gezin en familie staan centraal • Harmonie zoeken, oriëntatie op gelijkgestemden • Traditionele rolverdeling • Verenigingen en vrijwilligerswerk Sociodemografie • Meer vrouwen dan mannen • Veel ouderen • Veel lager opgeleiden • Vaker modaal inkomen
Relatie burger - overheid, Gemeente Pijnacker-Nootorp / / P.24
Burgerprofiel traditionele burgerij in Nederland •
• •
•
•
De maatschappelijk betrokken en plichtsgetrouwe traditionele burgerij leggen veel prioriteit bij hoe de Nederlandse burgers onderling met elkaar omgaan. Zij stellen daarbij dat de burgers zelf verantwoordelijk zijn voor een betere sociale omgang en zijn positiever over de gemeenschapszin voor de komende drie jaar. Dit milieu scheidt bijvoorbeeld zijn afval omdat de gemeente daartoe oproept. Ontevredenheid is er over de economische situatie, de normen en waarden, veiligheid, natuur en milieu, het rechtssysteem en integratie in Nederland. Er zitten twee kanten aan hoe de traditionele burgerij over de rol van de burgers en overheid in de maatschappij denkt. Aan de ene kant zien zij graag een overheid die duidelijke grenzen stelt, die ‘law & order’ uitstraalt, maar aan de andere kant wil men genoeg vrijheid voor burgers om hun verantwoordelijkheid te nemen. Een actueel thema als ‘eigen rechter’ spelen bij winkeldiefstal is voor hen dan ook een dilemma. Zij hebben moeite met de complexiteit en het individualisme in de samenleving. Overheidsbeleid dat dit stimuleert kan onder deze groep op weerstand rekenen, wat zich vooral zal vertalen naar latente politieke onvrede. Door hun lokale oriëntatie vinden zij een goed georganiseerde lokale politiek belangrijk. Zij voelen zich meer dan de andere milieus betrokken bij de lokale politiek, dan dat zij zich interesseren voor de landelijke politiek.
Relatie burger - overheid, Gemeente Pijnacker-Nootorp / / P.25
Vrijetijdsprofiel traditionele burgerij 1. Nadruk op genieten in huiselijke kring en rustige vormen van recreatie 2. Recreëren in de eigen wijk/eigen woonplaats met familie 3. Voorkeur voor overzichtelijke situaties en evenementen 4. Behoefte aan collectieve gebeurtenissen, maar afkeer van hectiek en “ platheid “ : bloot, geschreeuw en grof taalgebruik. 5. Zowel behoefte aan verheffende vormen van cultuur als aan puur amusement 6. Soberheid en zuinigheid zijn ook in de vrije tijd leidende principes 7. Hobby’s: lezen, wandelen, knutselen 8. Evenementen: Koninginnedag, Open Monumentendag
Relatie burger - overheid, Gemeente Pijnacker-Nootorp / / P.28
Nieuwe conservatieven: waarden en sociodemografie Ambities • Vasthouden aan traditionele normen en waarden • Beschermen van sociale status Maatschappij en politiek • Hiërarchisch • Kritisch • Politiek en historisch geïnteresseerd Leefstijl • Kunst en cultuur • Sober • Risicomijdend • Hechten aan etiquette
Werken en presteren • Verschaft identiteit • Vaak belangrijker dan privé Sociale relaties • Hiërarchisch ingesteld • Centrale rol familierelaties Sociodemografie • Meer mannen dan vrouwen • Meer ouderen • Meer hoogopgeleiden • Meer hoge inkomens
Relatie burger - overheid, Gemeente Pijnacker-Nootorp / / P.29
Burgerprofiel nieuwe conservatieven in Nederland • •
•
•
De kritische, politiek zeer geïnteresseerde nieuwe conservatieven geven aan zich meer dan gemiddeld betrokken te voelen bij maatschappij en politiek. Zij zijn meer dan gemiddeld tevreden met hun persoonlijke situatie en hebben relatief meer vertrouwen in de samenleving van nu. Het toekomstbeeld wat zij van Nederland hebben voor de komende 3 jaar is echter negatiever. Zij zien vaker een toename van pessimisme en egoïsme en afname op het gebied van welzijn, welvaart en het gevoel van welbevinden. De nieuwe conservatieven zijn echter wel meer dan gemiddeld tevreden over de democratie in Nederland. Zij vinden dat integratie op dit moment prioriteit verdient. Dit milieu heeft een voorkeur voor hiërarchie en een sterke overheid, stellen meer dan gemiddeld de gemeente verantwoordelijk voor het goed functioneren van vele facetten in de samenleving. Zij zien de overheid als een belangrijk instrument om de ‘publieke zaak’ te dienen, en nemen zelf een coöperatieve, maar kritische houding aan t.a.v. de overheid. Wel hebben ze een meer liberale opvatting t.a.v. de overheid, teveel regels en een te grote verzorgingsstaat zijn punten van zorg. De nieuwe conservatieven zijn zelf ook vaker werkzaam bij de overheid, maar ook bij charitatieve instellingen en de journalistiek.
Relatie burger - overheid, Gemeente Pijnacker-Nootorp / / P.30
Vrijetijdsprofiel nieuwe conservatieven 1. Cultuur is van groot belang in het leven van de nieuwe conservatieven: cultuur verheft hen boven “ het gewone volk “ 2. Voorkeur voor conventionele “ klassieke ” cultuuruitingen 3. Bovengemiddeld inkomen: besteden hoog bedrag per maand aan vrije tijd, kunst en cultuur 4. Meer dan gemiddeld actief in traditionele elitesporten als hockey, zeilen en paardrijden 5. Hebben in hun vrije tijd eerder behoefte aan rust en afzondering dan aan massale evenementen 6. Sterk gericht op gelijkgestemden, ook in de vrije tijd 7. Hobby’s: kunst verzamelen, geschiedenis, wijn 8. Evenementen: optreden in Concertgebouw, TEFAF Maastricht
Relatie burger - overheid, Gemeente Pijnacker-Nootorp / / P.33
Moderne burgerij: waarden en sociodemografie Ambities • Balans vinden tussen traditionele normen en waarden en mee willen doen met nieuwe ontwikkelingen • Status en aanzien behouden Maatschappij en politiek • Verlangen naar autoriteit en regels • Verlangen naar erkenning en waardering • Moeite met toenemende complexiteit van de samenleving Leefstijl • Conformistisch en risicomijdend • Regelmatig leven • Consumptie- en vermaakgericht • Materialistisch en statusgevoelig • Afzijdig ten opzichte van de overheid
Werken en presteren • Zekerheid • Inkomen Sociale relaties • Gezin en familie staan centraal • Traditionele rolverdeling Sociodemografie • Evenveel mannen als vrouwen • Alle leeftijden • Vaker middelbaar opgeleid • Alle inkomensniveaus
Relatie burger - overheid, Gemeente Pijnacker-Nootorp / / P.35
Prioriteiten gemeentelijk beleid moderne burgerij in Nederland •
Hechten meer dan gemiddeld aan belang bij beleid gericht op ruimere openingstijden, het niet verhogen van de parkeertarieven, toegangskaartjes theater/schouwburg betaalbaar houden, aanpassingen woningen gehandicapten, bouw/beheer wijkcentra, subsidies goedkope woningen, bijhouden van openbaar groen, overlast jongeren tegengaan, veiligheid en respect op straat.
•
Hechten minder dan gemiddeld aan belang bij opvang dak/thuislozen en de hoeveelheid kunst en cultuurvoorzieningen binnen de gemeente.
Relatie burger - overheid, Gemeente Pijnacker-Nootorp / / P.36
Vrijetijdsprofiel moderne burgerij 1. De vrije tijd dient voor de moderne burgerij geen hoger doel, maar is een doel op zich. 2. Meer dan de traditionele milieus geeft de moderne burgerij zich zonder gêne over aan ontspanning en amusement 3. De moderne burgerij voelt zich prima thuis in de populaire cultuur van commerciële TV zenders en massaal vermaak 4. Gezelligheid, met vrienden en familie staat voorop 5. Veiligheid en overzichtelijkheid zijn erg belangrijk voor dit milieu, ook in de vrije tijd 6. Populaire cultuur is prima, plat vermaak niet. Kindvriendelijke en verzorgde plaatsen en programma’s hebben de voorkeur 7. Hobby’s: dieren, doe het zelven, tuinieren 8. Evenementen: attractieparken, meubelboulevard
Relatie burger - overheid, Gemeente Pijnacker-Nootorp / / P.39
Gemaksgeoriënteerden: waarden en sociodemografie Ambities Werken en presteren • Materiële rijkdom, luxe en glamour • Weinig ambitie • Vrij zijn en gemakkelijk leven • Liever geen vastigheid of teveel verantwoordelijkheid • Vermaak en leven bij de dag • Hechten weinig waarde aan carrière Maatschappij en politiek • Weinig interesse • Verlangen naar erkenning en waardering Leefstijl • Impulsief, gericht op het hier en nu • Informeel • Materialistisch en consumptiegericht • Vermaak- en ervaringsgericht • Hechten aan beeldcultuur • Benieuwd naar levens van beroemdheden
Sociale relaties • Doorgaans groot netwerk aan vrienden en familie • Extravert en laten eigen leven graag aan buitenwereld zien Sociodemografie • Evenveel mannen als vrouwen • Meer jongeren • Meer laagopgeleiden • Meer lage inkomens
Relatie burger - overheid, Gemeente Pijnacker-Nootorp / / P.40
Burgerprofiel gemaksgeoriënteerden in Nederland •
•
• •
• •
De weinig ambitieuze gemaksgeoriënteerden hebben een negatief beeld over hun persoonlijke leefsituatie en zijn daarbij ook zeer negatief over de huidige situatie van de Nederlandse samenleving en de toekomst daarvan. Zij stellen weinig vertrouwen in de politiek en overheid, die hen ook weinig interesseert. Zij vinden meer dan gemiddeld, dat mensen werkzaam in overheidsfuncties niet de waarheid spreken. Gemaksgeoriënteerden zoeken niet actief naar informatie van de overheid en komen minder op bij verkiezingen Als probleemgebieden in de huidige samenleving zien zij meer dan gemiddeld: wonen, verkeer en vervoer, veiligheid, media en het rechtssysteem. Voelen zich vaker niet verantwoordelijk voor het functioneren van de samenleving, en zien hier opvallend vaker een rol voor het bedrijfsleven. Voelen zich meer buitenstaander op gebied van politiek en maatschappij. Daarbij ontbreekt het hen aan erkenning vanuit de overheid ,waardoor ze weinig interesse hebben in het overheidsbeleid en niets moeten hebben van maatschappelijke verplichtingen.
Prioriteiten gemeentelijk beleid • Hechten minder dan gemiddeld aan belang bij opvang dak/thuislozen • Hechten meer dan gemiddeld aan belang bij het tegenhouden van de verhoging parkeertarieven, betaalbaarheid van toegangskaartjes theater/schouwburg en aanpassingen woningen gehandicapten
Relatie burger - overheid, Gemeente Pijnacker-Nootorp / / P.44
Opwaarts mobielen: waarden en sociodemografie Ambities • Carrière maken • Sociale status verwerven • Vrij zijn van traditie en plichten
Werken en presteren • Centrale drijfveer • Verschaft identiteit en status • Inkomensverbetering
Maatschappij en politiek • Open staan voor vernieuwing en verandering • Internationale oriëntatie • Verlangen naar erkenning en waardering • Pragmatisch
Sociale relaties • Individualistisch • Traditionele rolverdeling • Tolerant, maar oriëntatie op gelijkgestemden
Leefstijl • Materialistisch en statusgevoelig • Consumptie- en vermaakgericht • Technologie-minded • Impulsief en avontuurlijk • Vrijheid behouden
Sociodemografie • Meer mannen dan vrouwen • Relatief veel jongeren • Alle opleidingsniveaus • Alle inkomensniveaus
Relatie burger - overheid, Gemeente Pijnacker-Nootorp / / P.45
Burgerprofiel opwaarts mobielen in Nederland •
•
• •
•
De opwaarts mobielen staan open voor vernieuwing en (technologische) vooruitgang,en hebben een positief toekomstbeeld voor de Nederlandse samenleving. Zij verwachten meer welvaart, meer culturele openheid en toenemende hoop onder de Nederlanders op een betere toekomst. Zij zijn meer dan gemiddeld tevreden over de normen en waarden, de wijze waarop we met elkaar omgaan, media en verkeer en vervoerssituatie in Nederland. Zij zien op dit moment de overheid en politiek als probleemgebieden in de samenleving. Ook de economische situatie baart hen zorgen. De opwaarts mobielen hebben een grote hang naar vrijheid en zien zich graag gevrijwaard van teveel plichten. Hun maatschappelijke betrokkenheid is hierdoor minder dan gemiddeld en zij zien een belangrijke en verantwoordelijke rol voor het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties, overigens zonder dat zij zich hier zelf altijd in willen participeren. Bij overheidsbeleid kijken zij naar “what’s in it for me?”. Indien de relevantie voor hun situatie niet duidelijk is, zullen zij hier geen aandacht aan besteden. De erkenning die opwaarts mobielen zoeken, vullen zij meestal niet in door maatschappelijke betrokkenheid. Deze erkenning vinden zij eerder in hun werk of d.m.v. sportieve prestaties of uiterlijk, materiële bezittingen.
Relatie burger - overheid, Gemeente Pijnacker-Nootorp / / P.49
Kosmopolieten: waarden en sociodemografie Ambities • Maatschappelijk succes • Zelfontplooiing • Sociaal bewogen Maatschappij en politiek • Internationaal georiënteerd • Maatschappelijk en politiek geïnteresseerd • Tolerant Leefstijl • Consumptiegericht • Materialistisch en technologieminded • Impulsief en avontuurlijk • Statusgevoelig • Kunst en cultuur • Nieuwsgierig naar nieuwe ontwikkelingen
Werken en presteren • Carrière belangrijk • Ambitieus • Inkomensverbetering • Verschaft identiteit en status Sociale relaties • Netwerker • Gericht op gelijkgestemden • Individualistisch Sociodemografie • Evenveel mannen als vrouwen • Alle leeftijden • Meer hoog opgeleiden • Meer hoge inkomens
Relatie burger - overheid, Gemeente Pijnacker-Nootorp / / P.50
Burgerprofiel kosmopolieten in Nederland •
De ambitieuze kosmopolieten, zijn meer dan gemiddeld tevreden over de Nederlandse samenleving. Door hun internationale oriëntatie lukt het hen gemakkelijker onze samenleving te spiegelen tegen andere samenlevingen waar het beduidend minder gaat.
•
Dat zij gemiddeld tevreden zijn over hun persoonlijke leefsituatie zijn, kan genuanceerd worden door hun ambitieuze levensinstelling: ze willen meer bereiken dan andere milieus.
•
Meer dan gemiddeld zijn zij tevreden over de normen en waarden, sociale zekerheid, democratie en het rechtssysteem in Nederland. Natuur en milieu en internationale samenwerking zijn volgens hen pijnpunten.
•
Zij hebben een kritische instelling ten opzichte van de overheid, maar geloven doorgaans wel in de rol van de overheid om het publiek belang te dienen.
•
Hun verantwoordelijkheidsgevoel t.o.v. de maatschappij ligt relatief hoog, echter verliezen ze daarbij hun eigen geluk niet uit het oog, waar ze meer dan gemiddeld belang aan hechten.
Prioriteiten gemeentelijke beleid • Hechten minder dan gemiddeld aan belang bij aanpassingen aan gehandicaptenwoningen en overlast hangjongeren. • Hechten meer dan gemiddeld aan belang bij genoeg aanbod van cultuur en kunst.
Relatie burger - overheid, Gemeente Pijnacker-Nootorp / / P.55
Burgerprofiel postmaterialisten in Nederland •
De maatschappijkritische postmaterialisten zetten zich graag in voor een betere maatschappij. Het is een groep die graag verandering teweeg brengt, maar soms moeite heeft te accepteren dat anderen hun hooggestemde idealen niet delen.
•
Zij zijn meer dan gemiddeld tevreden over hun persoonlijke leefsituatie. Zij stellen zich graag solidair op en willen dan ook dat alle Nederlanders zich tevreden voelen.
•
Zij zien de grootste problemen in de samenleving in de wijze waarop we met elkaar omgaan, de media, natuur en milieu, onderwijs en zorg.
•
Hun maatschappelijke en politieke betrokkenheid is meer dan gemiddeld groot en dat geldt ook voor hun vertrouwen in de overheid. De postmaterialisten hebben groot vertrouwen in de mensen in overheidsfuncties. De postmaterialisten zijn daarbij zelf ook vaak politiek actief, bij overheid of maatschappelijke organisaties.
Relatie burger - overheid, Gemeente Pijnacker-Nootorp / / P.56
Vrijetijdsprofiel postmaterialisten 1. Postmaterialisten hechten veel waarde aan vrije tijd, en geven meer of minstens even veel prioriteit aan vrije tijd dan aan hun carrière 2. Die vrije tijd moet wel “ nuttig ” worden besteed: de betrokkenheid met de wereld om hen heen komt ook in de vrije tijd tot uiting. Deze groep is actief in politiek, overleginstanties en besturen 3. Postmaterialisten hebben een grote interesse voor de alternatieve “ tegencultuur “ en een afkeer van wat zij zien als “ commercialisering ” van de cultuur 4. Dit milieu heeft een grote interesse in andere, met name niet-westerse, culturen 5. Hobby’s: schilderen, koken en de natuur in trekken zijn “ rustige ” hobby’s van de postmaterialisten, ook houden zij van muziekoptredens en cabaret 6. Evenementen: Kwakoe Festival, Oerol, Boekenmarkt Deventer
Relatie burger - overheid, Gemeente Pijnacker-Nootorp / / P.59
Postmoderne hedonisten: waarden en sociodemografie Ambities • Vrij zijn • Leven in het hier en nu • Nieuwe ervaringen opdoen • Onafhankelijk zijn Maatschappij en politiek • Weinig betrokken • Tolerant • Gelijke kansen Leefstijl • Impulsief • Avontuurlijk • Vrijblijvend ('anything goes') • Kunst en (populaire) cultuur • Ervaringsgericht
Werken en presteren • Geen centrale rol • Ondergeschikt aan privé • Werk en privé lopen door elkaar heen • Veel ZZP’ers Sociale relaties • Individualistisch • Vrienden belangrijker dan familie Sociodemografie • Meer mannen dan vrouwen • Meer jongeren • Alle opleidingsniveaus • Alle inkomensniveaus
Relatie burger - overheid, Gemeente Pijnacker-Nootorp / / P.60
Burgerprofiel postmoderne hedonisten in Nederland •
•
•
• •
•
De postmoderne hedonisten zien in de Nederlandse samenleving voldoende kansen voor een ieder om het zichzelf naar de zin te maken. Hierdoor is hun vertrouwen in een betere toekomst ook meer dan gemiddeld groot. Het is een groep die zijn kansen pakt, en in zijn vrijheid van keuzes maken niet graag geremd wordt door de overheid. Zij streven liever hun eigen geluk na, dan het algemeen belang. Ze zijn meer dan gemiddeld tevreden over: de economische situatie, normen en waarden, de wijze waarop mensen met elkaar omgaan, de overheid, veiligheid, integratie, onderwijs, sociale zekerheid en het rechtssysteem. Zien natuur & milieu en levensbeschouwing/zingeving als probleemgebieden in de samenleving. Hebben vertrouwen in de mensen in de openbare bestuursfuncties. Een groep die maatschappelijk minder betrokken is en meer bezig is met zijn eigen leven dan plichtsgetrouw meedoet in de maatschappij. Overheid interesseert ze op het moment dat het ze zelf raakt, anders is de interesse vaak een stuk minder. Aan de andere kant beschikt deze groep wel degelijk over een dosis praktisch idealisme: op een pragmatische manier je inzetten voor anderen, het liefst op een leuke manier en met resultaat op de korte termijn.
