Memo. Raadsgriffie. Datum 4 februari AM de commissie cultuur en vrije tijd. VM de secretaris van de commissie cultuur en vrije tijd

Raadsgriffie

Memo Datum 4 februari 2004 AM de commissie cultuur en vrije tijd VM de secretaris van de commissie cultuur en vrije tijd Dooiktocnummer (078) 639 82 83

benchmark cultuur grote steden

Geachte dames en heren,

Zoals wethouder Veldhuijzen in uw vergadering op 28 oktober 2003 bij de behandeling van de programmabegroting 2004 heeft toegezegd, zend ik u hierbij ter kennisneming het SGB-rapport "Benchmark cultuur grote steden" van februari 2001 toe. Hiermee is punt 38 op uw actielijst afgedaan. Ik hoop u hiermee van dienst te zijn geweest.

Met vriendelijke groet,

Bijlage: SGB-rapport d.d. februari 2001

Dordrecht Cl DO 00 0>

i n

JT C

BENCHMARK CULTUUR GROTE STEDEN

l (D

Sociaal Geografisch Bureau van de gemeente Dordrecht drs. J. van der Woerd (SGB Dordrecht) drs. I.A.C. Soffers (SGB Dordrecht) drs. B. van de Burgwal (O & S Amersfoort) lebruari 2001

VOORWOORD Voor u liggen de resultaten van een 'benchmark cultuur grote steden". De benchmark is «en initiatief van de gemeentelijke dienst Kunsten van de gemeente Dordrecht. De benchmark is In nat jaar 2000 uitgevoerd door hef Sociaal Geografisch Bureau (SGB), het onderzoeksbureau van de gemeente Dordrecht, in samenwerking met het Bureau Onderzoek en Statistiek van de gemeente Amersfoort. Gegevens over 25 grote steden In deze benchmark wordt een beeld geschetst van 'het culturele klimaat' in 25 steden met circa 75.000 tot 150.000 inwoners. In deze benchmark treft u gegevens aan over het aanbod van voorzieningen en activiteiten op cultureel, kunstzinnig en cultuurhistorisch gebied én gegevens over hel gebruik daarvan. De gegevens zijn voornamelijk verzameld aan de hand van vragenlijsten die zijn toegezonden aan gemeentelijke onderzoekbureaus en tal van instellingen in de diverse steden. Bij deze willen wij degenen die gegevens hebben aangeleverd hartelijk bedanken voor hun medewerking. Velen van hen hebben er veel tijd en energie in moeten steken om de gevraagde gegevens boven tafel te krijgen. Omdat men de benchmark een goed initiatief vond heeft men dat gedaan, zo werd ons duidelijk uit reacties. Dat waarderen wij zeer. Hoge ambities, maar gegevens niet altijd volledig Met een beperkt budget hebben wij getracht veel gegevens boven tafel te krijgen. Voor veel steden en Instellingen bleek het vooral lastig om gegevens over het gebruik van c.q. bezoek aan voorzieningen en activiteiten aan te leveren, omdat men dergelijke gegevens niet systematisch bijhoudt. Daardoor zitten er nogal wat hiaten In de gepresenteerde overzichten in de benchmark. Misschien waren wij -achteraf gezien- te ambitieus. Op een enkel punt was het mogelijk om de verkregen gegevens te vergelijken met andere, secundaire bronnen. Dat leerde dst er vaak verschillen tussen zaten, soms' gering, soms aanzienlijk. De gepresenteerde gegevens in deze benchmark zijn gebaseerd op hetgeen door de onderzoeksbureaus en Instellingen is aangeleverd. Alhoewel de gegevensverzameling niet compleet en niet perfect Is. denken wij dat de benchmark een goede indicatie geeft van 'het culturele klimaat' in veel grote steden in Nederland. Stimulans We hopen dat deze benchmark voor de stadsbestuurders en steden een stimulans zal zijn om de aantrekkelijkheid vsn de eigen stad op cultureel, kunstzinnig en cultuur-historische gebied voor haar inwoners en bezoekers nog eens kritisch tegen het licht te houden. En daarnaast hopen wij dat de benchmark een stimulans zal zijn om systematisch gegevens bij te houden om ontwikkelingen in de stad op deze gebieden te volgen.

drs. Jan van der Weerd Projectleider benchmark, SGB te Dordrecht

Colofon opdrachtgever; Dienst Kunsten van de gemeente Dordrecht tekst: Sociaal Geografisch Bureau drukwerk: Stadsdrukkerij Het overnemen van delen van de tekst is toegestaan onder voorwaarde ven duidelijke bronvermelding.

INHOUD 0. 1.

SAMENVATTING INLEIDING 1.1 Aanleiding en doel 1.2 Opzet en uitvoering

2.

STEDEN IN DE BENCHMARK

3.

CULTUURHISTORISCHE VOORZIENINGEN

4.

PODIUMKUNSTEN

5.

BIOSCOPEN EN FILMHUIZEN

13

6.

GROOTSCHALIGE EVENEMENTEN

16

7.

MUZIEKSCHOLEN EN CREATIVITEITSCENTRA

20

8.

GEMEENTEARCHIEVEN

30

9.

BEELDENDE KUNST

34

10.

GEMEENTELIJK KUNST EN CULTUURBELEID

37

Bijlagen 1. Namen van In het rapport opgenomen musea 2. Namen van in het rapport opgenomen kerken met cultuur-historlsche waarde 3. Namen van in het rapport opgenomen voorzieningen voor professionele podiumkunsten 4. Namen van In het rapport opgenomen poppodla 5. Overzicht van de specifieke beleldspriorlteften per stad

O.

HET DORDTSE CULTUURAANBOD IN PERSPECTIEF (samenvatting benchmark)

0.1

Doel en opzet van de benchmark

Hoe verhoudt het cultuuraanbod in Dordrecht zich tot dat vsn andere grote steden? Dit Is de centrale vraag in de 'benchmark cultuur grote steden', die op verzoek van Kunsten In 2000 Is uitgevoerd. Om deze vraag te beantwoorden heeft het SGB in samenwerking met het gemeentelijke onderzoeksbureau van Amersfoort tal van gegevens verzameld over het aanbod van voorzieningen en activiteiten op cultureel, kunstzinnig en cultuurhistorisch gebjed (samengevat in 'cultuuraanbod') en gegevens over het gebruik daarvan c.q. bezoek of deelname aan'. Kunsten beoogt de resultaten van de benchmark te gebruiken voor een heroriëntatie op het huidige Dordtse kunsten cultuurbeleid. De gegevensverzameling voor de benchmark Omdat er nauwelijks landelijke bronnen zijn met betrouwbare gegevens over het cultuuraanbod in grote steden, ia voor de gegevensverzameling gebruik gemaakt van het VSOnetwerk waarin het SGB participeert: 25 gemeentelijke onderzoeksbureaus zijn benaderd met een lange vragenlijst. 23 bureaus reageerden daar positief op, alhoewel men niet altijd in staat bleek alle gevraagde gegevens aan te leveren. Daernaast zijn van individuele instellingen (muziekscholen, creativiteitscentra en gemeente-archieven) via een vragenlijst diverse gegevens verkregen. Omdat veel steden en Instellingen (veel) tijd nodig hadden om gevraagde gegevens boven tafel te krijgen heeft de gegevensverzameling veel meer tijd en energie gekost dan vooraf Ingeschat. Voor de benchmark geselecteerde steden 4 Inwonertal Bij de selectie van steden Is uitgegaan van het inwonertal (eind '98, CBS) in een bepaalde 'range' rond dat van Dordrecht en Amersfoort. Nieuwegein is op verzoek toegevoegd. De aldus geselecteerde steden: 01. 02. 03. 04. 05. 06. 07. 08. 09. 10. 11. 12. 13.

Breda Apeldoorn Nijmegen Enschede Haarlem Arnhem Zaanstad Almara Den Bosch Amersfoort Maastricht Dordrecht Leiden

(1 68.000 Inwoneral (1E2.0OO Inwoners) (151.000 inwonen) (UB.OOO Inwoners) (1 48.000 inwoners) (1 37.00O Inwoners) (135.000 hwonersl 11 30.000 Inwoners) 11 27.000 Inwoners) (1 21.00O Inwoners) (120.000 Inwoners) (119.OOO Inwoners) 111 7.000 Inwoners)

14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25.

Haarlemmermeer Zoetermeer Emmen Zwolle

Ede Delft Heerlen Alkmaar Leeuwarden Schledem Gouda Nieuwegein

H09.0OOinwonersl [108.000 Inwoneral dOE.OOOtnwonersl (103.0 00 Inwoners) (101.000 inwoners) l 95.0OO Inwoners) l 95.000 Inwoners) l 93.0OO inwoners) { 89.000 Inwoners! { 75.0OO Inwonars) ( 71.000 Inwoners) ( 63.000 inwoners)

Inhoud samenvatting In deze samenvatting worden kerncijfers uit de benchmark op een rij gezet en wordt de Dordtse situatie vergeleken met landelijke trends in bezoek aan soortgelijke voorzieningen en activiteiten. De nadruk ligt op bezoek aan en gebruik van voorzieningen en activiteiten. Het rapport bevat veel meer gegevens over het aanbod voor voorzieningen en activiteiten.

Rekening houdend met de belangrijkste beleidsdoelstellingen (breed aanbod voorzieningen en activiteiten, toename participatie, aandacht voor educatie, bijdragen aan gtadspromotie & cultuurhistorisch toerisme) is de benchmark uitgewerkt in verschillende thema's en zijn daarbij indicatoren en kengetallen benoemd in overleg met instellingen. De thema'j: cultuurhistorie (musea, andere aaracdes), film (bioscopen ife film-hulzen), professionele podiumkunsten (theaters, schouwburgen, concertzalen, poppodla, e.d.), groot-schalige evenementen (cuituLr-hlstorische, pop- en muziekfestivals}, culturele educatie (muziekscholen & creativiteitscentra), gemeente-archieven, activiteiten op het jebied beeldende kunst A kunsnjltleen en prioriteiten hl hel kunsten cultuurbeleid.

0.2

Cultuur en cultuur-historie: aanbod en gebruik / beZoek

Pfguur 2: Aantal bezoefcwc podhimkunctm h 1999

Aanbod op cultureel gebied Is Dordrecht een aantrekkelijke stad als we kijken naar het culturele aanbod? De belangrijkste voorzieningen en activiteiten op een rij; - film film • Eurocinema en Cinode - professionele podiumkunsten schouwburg Kunstmin en kleine voorstellingen In h at Hof - muziek- en popfestivals Belcanto Festival, Ralnbow Muslc Festival, Wantljpop, Schefferspop, Dordtse Jazjdagen, Festival Historische Muziek, Rythm & Blues Festival, Liom Keratgala en diverse kleinere, zoals Cello Festival, Capellenconcoura, Dixle Dordt - pappadra Blbelot, discotheek Scanners - culturele educatie de muziekschool en de 'Berckepoort' voor culturele educatie Aanbod op cultuur-historisch gebied De belangrijkste voorzieningen en activiteiten op een rij: - musea : Dordrechts Museum en Museum Mr. Simon van Gijn - rijksmonumenten : circa 750 - cultuur-hlstorische attracties : Grote Kerk en 't Hof en kleinere attracties zoals Ruïne Huls ter Merwe, Huis Scharlaken. Dordts Archeologisch Centrum- en Stadsarchief - doe-actrviterten : rondvaarten en stadswandelingen door het oude stadscentrum

In vergelijking met tal van andere grote steden ligt het filmbezoek In Dordrecht flink lager (zie figuur II*. Tussen 1990 en 1998 nam landelijk het aantal bezoeken toe met 25% (bron: SCP, Sociaal en Cultureel Rapport 2000), In Dordrecht nam dat af met 12%. Figuur l: Aantal tMoakm btecopsn b «Jmhulnn b 1990

100 bMM

180 x 'COO

Dordrecht heeft twee poppodla: Bibelot en de Jazz Sociëteit. Ook in (discotheek) Scanners zijn er veel live-optredens. De optredens in Bibelot trekken Jaarlijks 10 é 12.000 bezoekers (geschat). Zes steden (Apeldoorn, Alkmaar, Enschede, Haarlem, Nijmegen, Zoetermeer) geven In de benchmark cultuur aan dat hun poppodia jaarlijks meer dan 20.000 bezoekers trekken (hoogste: 53.000 bezoekers), terwijl van acht van de 29 steden geen gegevens bekend zijn en drie geen poppodia zeggen te hebben (Almere, Ede en Schiedam). Dordrecht trekt met een aantal aansprekende muziek- en popfestivals, ook in vergelijking met endere grote steden redelijke aantallen bezoekers. Zeer grote festivals, met meer dan 25.000 bezoekers heeft de stad echter niet (zie ook de volgende paragraaf). De musea: het Dordrechts Museum en het Museum Mr. Slmon van Gijn trokken in de jaren '90 Jaarlijks tezamen 40 è 55.000 bezoekers. Dat aantal varieert Jaarlijks, omdat het sterk afhankelijk is van tentoonstellingen. In 1999 lag het veel lager (± 32.000) omdat Van Gijn vanwege renovatie was gesloten. In vergelijking met veel andere grote steden trekt Dordt met haar musea erg weinig bezoekers (zie figuur 3).

Rguur 3: Aintif bezoeken mu»e bi 1999 l*Uin

Ook qua bezoek ean Instellingen voor podiumkunsten blijft Dordrecht achter bij veel grote staden in Nederland (zie figuur 21.Tussen 1990 en 1998 nam landelijk het aantal bezoeken aan schouwburgen, theaters en concertzalen toe met 37% (bron: SCP). Het bezoek aan professionele podiumkunsten in Kunstmln verdrievoudigde (toename van 200%) tussen 1990 en 1999.

^^ttt^^^**"-"*"-***»»

Tussen 1985 en 1995 nam het aantal musea (ook beeldende kunstmusea) en het aantal bezoeken aan musea In Nederland toe met ongeveer 40%. Het aantal bezoeken aan beeldende kunstmusea nam zelfs met 52% toe (bron: SCP, Sociaal en Cultureel Rapport 2000). Deze groei is aan Dordrecht voorbij gegaan. In vergelijking met 1985 Is het museumbezoek In Dordrecht zelfs teruggelopen, uitschieters als gevolg van succesvolle tentoonstellingen daargelaten. Andere, grote curtuur-hlstorische attracties in Dordrecht, de Grote Kerk en het Hof trokken de laatste jaren tezamen 45 è 55.000 bezoekers, waarvan de Grote Kerk het merendeel (40 è 45.000 bezoekers). In vergelijking met andere steden met een oude binnenstad mag Dordrecht dan mooi zijn, o.a. als gevolg van de fraaie straatjes met veel monumenten en de ligging aan het water3, veel opengestelde en te bezoeken attracties zijn er niet. Afgaande op summiere gegevens over andere steden in de benchmark trekt de Grote Kerk een redelijk aantal bezoekers. Maar er zijn diverse grote steden die meer opengestelde cultuur-hlstorische attracties hebben, die overigens sterk variërende aantallen bezoekers trekken. Dordrecht heeft veel Rljksrnonumenten In vergelijking met de 25 grootste steden in Nederland en staat daarbij zelfs op de 5e plaats na Maastricht, Leiden, Amsterdam en Haarlem, Het aantal gemeentelijke monumenten Is bulten beschouwing gelaten4. De studie- en leeszaal in het gemeentelijk stadaarohtei* In Dordrecht trok in 1999 zo'n 1250 bezoekers en 4144 bezoeken. Daarmee scoort het Dordtse stadserchlef beter qua bezoeken (Se van 22 steden) dan bezoekers (12e van 15 steden).

0.3

Evenementen en festivals: aanbod en bezoek

vergelijkbare aantallen bezoekers (Delft, Gouda, Schiedam)8. In de benchmark zijn echter de acht grootste steden bulten beschouwing gebleven en die organiseren ook tal van evenementen en festivals die bezoekers vanuit een wijde omgeving trekken. Dat geldt overigens ook in zeer sterke mate voor hun musea. Dat tal van steden aan de weg hebben getimmerd kan ook worden afgeleid uit gegevens van het Nederlands Bureau voor Toerisme. Volgens het NBT zou het bezoek aan evenementen tussen '85 en '97 zijn toegenomen met ruim 600%7 Ibron: SCP).

0.4 Muziekscholen en creativiteitscentra In 14 van de 25 geselecteerde grote steden vormen muziekscholen en creativiteitscentra (of centra voor culturele educatie) één organisatie. In veel steden heeft dit type voorzieningen een regionale functie (maar niet overal) en waren niet alle steden In staat om aan te geven hoeveel deelnemers er uit de eigen gemeente komen. Niet uit te sluiten Is dat er In diverse steden ook nog andere (commerciële of andere) aanbieders zijn die vergelijk-bare lessen en cursussen aanbieden. Muziekscholen De respons bleef hier wat achter (13 van de 25 steden) en specifieke deelnamegegevens {naar leeftijd, soort lessen e.d.) blaak vaak teveel gevraagd. Uit figuur 4 Is de deelname in 13 steden af te lezen, waarbij voor Den Bosch en Delft totaalcijfers zijn opgenomen voor de muziekschool én het creetiviteltscentrum tezamen (één instelling). Daarmee rekening houdend scoort Dordrecht wellicht een 3e plek.

•» Figuur 4: Aantal dnlraimn mnMiccriool In 1999

Om de aantrekkelijkheid en bekendheid van Dordrecht te vergroten heeft de stad sinds het midden van de jaren tachtig flink aan de weg getimmerd door het organiseren van tal van grote en kleine evenementen en festivals. Diverse grote evenementen (Dordt In Stoom, Dordt Monumenteel, Havenfestival, Boekenmarkt) en grote muziek- en popfestivals (Belcanto Festival, Rainbow Music Festival, Rytnrn & Blues Festival, Schefferspop, Wantijpop) be-staan nu 5 tot 15 jaar en worden jaarlijks of één keer per twee jaar georganiseerd. Deze grote Dordtse evenementen en festivals trokken eind jaren negentig jaarlijks ruwweg tussen de 250.000 en 400.000 bezoekers, aantallen die sterk afhankelijk zijn van het weer en de evenementen die in een bepaald jaar werden georganiseerd.

IDD.nBo.rf>

Met deze aantallen bezoekers kan Dordrecht redelijk concurreren met veel andere grote steden, zo blijkt uit de benchmark cultuur van het SGB. Maar er zijn ook tal van steden die wat dit betreft nog meer aan weg hebben getimmerd en met hun (inclusief soms al veel langer bestaande) grote evenementen en festivals (veel of Iets) meer bezoekers trekken (Nijmegen, Leiden, Amersfoort, Den Bosch, Arnhem, Alkmaar, Maastricht, Haarlem) of (1) Cijfers van Den Bosch en Oolft betreffen deelnemers muziakschool én creativitBrtscentrum tezamen,

Uit onderzoek onder toeristen in de stad (in bet ktder van het Geheim van Holland) en uit Imago-onderzoek onder Dordtenaren en inwonen vu de Drechtsteden (belde uitgevoerd door net SGB) komt nadrukkelijk nair voren dat men de Dordlse binnenstad mooi vindt, maar minder gezellig <Jftn veel andere grote steden in Nederland. Bron: "Amersfoort langs de meetlat", Bureau O&S Amersfoort, 2000 Stadsarchievwi beschikken doorsnee over veel en interessant materiaal vanuit culluur-nistorJscn oogpunt.

Enige voorzichtigheid is hiergeboden, omdat bij veel steden m de benchmwk bezoekgegevwis bij één of meerdere evenementen en ftsiivali ontbreken. Verschillen worden bovendien beïnvloed door bijvoorbeeld hel wel of niet meetellen ven open monumentendagen. Belangrijke publiekstrekkers in Nederland; grote(re) evenementen trokken ± 28 miljoen bezoeken (1997), bioscopen en filmhuizen ± 20 miljoen (l 998\ specifieke attracties, waaronder pretparken ± 16 miljoen (1997X musea ± 22 miljoen (1995). concertgebouwen, schouwburgen en theater* tezamen ± 16 miljoen (1997/'98>. dierentuinen tezamen ± 9 miljoen (l 995). aldus gegevens In het Sociaal en Cultureel Rapport 2000 (SCP). Bezoek aan sportwedstrijden en -evenementen e.d. n hierbij builen beschouwing gelaten.

Creativiteitscentra Ook hier bleef de respons wat achter (15 van de 25 steden) en waren specifieke deelnameflegevens (naar leeftijd, soort lessen e.d.) niet altijd voorhanden. Uit figuur B is de deelname In 15 steden af te lezen, waarbij ook hier voor Den Bosch en Delft totaalcijfers zijn opgenomen voor de muziekschool én het creativttertsesntrum tezamen (één instelling!. Dordrecht zit hier in de top-vijf.

De beleidsprioriteiten zijn in 12 steden (van 22 grote steden) verwoord in notities met gemeentelijke beleidsvoornemens uit 1998 of later (laatste gemeenteraadsverkiezingen waren in 1998), in 8 steden is de laatste beleidsnotitie van voor 1998, waarvan enkele uit het begin van de jaren negentig.

0.7 Cultuur-toeristiscri bezoek aan Dordrecht RguurEiAantaldi

h 18S*

Veel steden verwachten dat het culturele en cultuur-hlstorisch aanbod bijdraagt aan toeristisch bezoek aan de stad, zo ook in Dordrecht (zie ook paragraaf 0.6). Om die reden wordt er hier aandacht aan besteed, alhoewel het bulten de scope van de benchmark valt. Ten aanzien van dit punt dient in de eerste plaats te worden opgemerkt dat betrouwbare en actuele gegevens over hoeveel toeristen (d.w.z. bezoekers van bulten de stad) Dordrecht jaarlijks bezoeken ontbreken. Maar dat geldt ook voor andere steden. Daarom wordt er vaak gebruik gemaakt van allerlei indicatoren om er een Indruk van te krijgen, zoals bezoek aan een VW, het aantal overnachtingen, bezoek aan toeristische attracties & activiteiten, tellingen op bepaalde dagen en plekken in de stad, schattingen van het aantal bezoekers aan grootschalige evenementen, onderzoek naar de herkomst ven publiek bij grote evenementen en tentoonstellingen en soms steekproefonderzoek ondar bevolking.

(1) Cijfer» van Oen Bosch an Delft betreffen deelnamars muziekschool én creetiviteiwcentrum tezamen (21 Cijfers over het schooljaar 1999/2000 13) Cijfers over 1998

0.5 Beeldende kunst en kunstuitleen

«

Gegevens van 23 grote steden In de benchmark laten zien dat vrijwel alle steden voorzieningen hebben voor of activiteiten ontplooien op het gebied, van: a. kunstuitleen b. het organiseren van kunsttentoonstellingen buiten musea en galeries c. beleid m.b.t. aankoop van kunst door de gemeente d. het verstrekken van subsidies aan kunstenaars: voornamelijk projectsubsidies (17 van 2O steden), nauwelijks subsidies aan starters (2 steden), msar wel veel steden die andersoortige subsidieregelingen kennen (14 steden); e. gemeentelijk beleid om kunst in de openbare ruimte te realiseren, waarvoor veel steden een verordening of regeling hebben (18 van 22 steden): veelal de zgn. 1 %-regeting (15 steden), nauwelijks regelingen gelieerd aan de bouwleges (1 stad) en meerdere steden die andere regelingen hebben (7 steden).

0.6 Prioriteiten in het gemeentelijke kunsten cultuurbeleid Aan alle gemeenten is gevraagd naar de prioriteiten in hun kunsten cultuurbeleid. Dat leverde van 21 steden een bread scala aan beleidsprioriteiten op. De meest genoemde. verbeteren van de culturele infrastructuur 13 steden bevorderen cultuurparticipatie (in het algemeen) 10 steden bevorderen cultuurparticipatie van jongeren 9 steden bevorderen cultuurparticipatie van allochtonen 6 steden bevorderen productie en productieklimaat 9 steden culturele profilering / promotie van de (binnen)slad 9 steden

Dordrecht beschikt over allerlei gegevens die een indicatie geven van toeristisch bezoek. Resultaten van onderzoek in het kader van het 'Qehelm van Holland'1 (d.m.v. tellingen op straat en het verzamelen van gegevens over bezoek, deelname on werkgelegenheid) en resultaten van het Continu Vakantie Onderzoek9 (d.m,v. steekproefonderzoek onder de Nederlandse bevolking voor elf grote steden) duiden er beide op dat Dordrecht -nogbijzonder weinig toeristen trekt. Een belangrijke conclusie uit beide onderzoeken Is dat een bijzonder groot deel van de bezoekers (toeristen) komt uit een gebied met een straal van 50 è 76 km. rond een stad. Ondanks een toename van het bezoek aan een aantal toeristische attracties en activiteiten In Dordrecht In de afgelopen jaren, zoals een toename van het bezoek aan de Grote Kerk en de VW, groeiende deelname aan stadswandelingen, de nieuwe 'Dordtevaer' (rondvaart mat fluisterboot door de oude binnenstad), diverse nieuwe evenementen en festivals in de afgelopen tien jaar (Boekenmarkt, Belcanto Festival, Rythm & Blues Festival, Schefferspop, Wantljpop, e.a.) en evenementen die al wat langer bestaan (sinds het midden van de Jaren tachtig), maar flink aan de weg timmeren (Dordt In Stoom, Dordt Monumenteel, Havenfestival, Rainbow Music Festival) is het toeristisch bezoek aan Dordrecht van een geringe omvang. Ondanks de geringe toeristenstroom genereren alle toeristische en recreatieve activiteiten anno 2000 al circa 250 miljoen aan bestedingen op het Eiland van Dordrecht, aldus een modelmatige berekening van de economische spin-off van recreatie en toerisme op het Eiland van Dordrecht10. Dat levert volgens het model bijna 1000 fte aan directe en 365 fte aan Indirecte werkgelegenheid op.

Ecu >amcnwtrkin(sverband van Dein, Dordrecht, Gouda, Hwrlcn, Lelden en Schiedam met de bedoeling om door gezamenlijke produetonrojkkellng en promotie rocer toeristen te trekken. Dordrecht participeert sinds eenjaar In het CVO. De eerste resultaten hebben betrekking op bezoek vanuit Nederland in hel najaar van '99 en het voorjaar van 2000 aan Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Groningen, Maastricht, Den Bosch, Breda, Haarlem, Deventer en Dordrecht. Bron: Toeristbch-Hecreatlef Impact Model Dordrecht van het ZKA, 1999.

^. Relatlaf sterke punten die daarin voor Dordrecht naar voren komen: bezoekerscentrum Hollandse Biesbosch, NME Waizlgt. de kartbaan, de grote watersport en de deelname aan stadswandelingen.

0.8 Tot slot Afgaande op gegevens m.b.t. het aanbod en bezoekersaantallen aan het culturele en cultuurhistorische aanbod In Dordrecht en trends daarin in het afgelopen decennium komt daaruit voor Dordrecht in z'n geheel een beeld naar voren van een grote relatieve achterstand in het aanbod van voorzieningen «n het gebruik daarvan In vergelijking met vael andere grote steden In Nederland. Dordrecht heeft een grote achterstand als het gaat om bioscopen, musea, voorzieningen voor podiumkunsten en cultuur-hlstorische of andere attracties die grote aantallen bezoekers trekken. In veel grote steden in Nederland Is In het afgelopen decennium fors geïnvesteerd in dergelijke voorzieningen, veel meer dan in Dordrecht. Een relativerende opmerking hierbij. De focus in de benchmark was gericht op het aanbod van voorzieningen en activiteiten, alsmede het gebruik daarvan. De relatieve achterstand zegt op zich niets over de kwaliteit van diverse voorzieningen en activiteiten in de stad. Op basis van huidige doelstellingen, beschikbare budgetten, da inertie van gebouwen waarin voorzieningen zijn gehuisvest en een nog immer geringe bekendheid buiten de stad van wat Dordrecht wél te bieden heeft, dragen diverse voorzieningen en activiteiten wellicht al maximaal bij aan het huidige resultaat. Dordrecht trekt anno 2000 in vergelijking met een aantal andere steden nog bijzonder weinig toeristen ( = bezoekers van buiten de stad), ondanks een positieve ontwikkeling in het aantal bezoekers dat de stad in de afgelopen jaren wist te trekkerf-met een breed aanbod van evenementen & festivals, uitnodigende mogelijkheden voor stadswandelingen en rondvaarten, alsmede enkele tot de verbeelding sprekende tentoonstellingen. Het feit dat Dordrecht minder mogelijkheden dan veel andere grote steden In Nederland heeft te bieden voor cultureel vermaak, uitgaan en beleving van cultuur-hlstorische aspecten zal daar voor een deel wellicht mede debet aan zijn. Voor de verdere ontwikkeling daarvan en toeristisch bezoek dientengevolge, beschikt Dordrecht echter over een rijk verleden en een fraai decor: een mooie oude binnenstad en een unieke ligging aan water, elementen dia door Inwoners en bezoekers van de stad (toeristen) hooglijk worden gewaardeerd. Het decor alléén is echter volstrekt onvoldoende om veel Toeristen te verleiden tot een bezoek aan Dordrecht. Als Dordrecht en de Dordtse binnenstad ooit moet bruisen zal Dordrecht (veel) moetan investeren in allerlei voorzieningen en activiteiten om haar Inwoners en bezoekers van buiten de stad en regio (toeristen) te verleiden tot een (extra) bezoek aen de (blnnen)stad. Daarbij gaat het met name om bezoekers uit een straal van 50 a 75 km rond de stad. Oog voor ontwikkelingen in en concurrentie van andere grote steden is van belang, want in hel gehele land investeren veel steden, al dan niet met een bijdrage van het RIJK of van commerciële bedrijven, grote bedragen in allerlei vrljetljdsvoorzienlngen als theaters, btoscopen, musea, sportcomplexen, congresaccommodaties, winkelcentra en andere attracties. Na het 'Ondernemingsplan Binnenstad' lijkt Dordrecht behoefte te hebben aan een breed 'Ondernemingsplan Vrije Tijd' om de stad gezelliger en aantrekkelijker te maken.

INLEIDING

1,1 Aanleiding en doel Hoe verhoudt het cultuuraanbod van Dordrecht zich tot dat van andere steden? Deze vraag van de gemeentelijke dienst Kunsten vormde dé aanleiding tot de 'benchmark cultuur grote steden'. In 1999 heeft Kunsten het SGB gevraagd om op gestructureerde wijze, kwantitatieve gegevens bijeen te brengen om een beeld te krijgen van 'het culturele klimaat' in Dordrecht en andere grote steden, Daarbij ging de wens uit naar gegevens over: a. het aanbod van voorzieningen en activiteiten op cultureel, kunstzinnig en cultuur-historlsch gebied en gegevens over b. het gebruik van die voorzieningen c.q. bezoek of deelname aan die activiteiten. Met de banchmark beoogt da gemeente primair meer zicht te krijgen op de aantrekkelijkheid (relatief sterks en zwakke punten! van de stad op cultureel, kunstzinnig en cultuur-historisch gebied voor haar inwoners en bezoekers en hoe zich dat verhoudt tot andere steden. Dat beeld zou vervolgens aanleiding kunnen geven tot een heroriëntatie op het huidige gemeentelijke kunsten cultuurbeleid en prioriteiten daarin.

Samen met O&S Amersfoort Het SGB heeft de plannen voor de benchmark bij VSO-leden. (gemeentelijke onderzoeksbureaus) onder de aandacht gebracht. Meerdere enthousiaste reacties hebben uiteindelijk geresulteerd in samenwerking met O&S Amersfoort bij de uitvoering van de banchmark.

1.2

Opzet en uitvoering

Uitwerking in thema's. Indicatoren en kengetallen Rekening houdend met da belangrijkste beleidsdoelstellingen van het kunsten cultuurbeleid (bread aanbod van voorzieningen en activiteiten, toename participatie, aandacht voor educatie, bijdragen aan stadspromotie & cultuurhistorisch toerisme) is de benchmark in Dordrecht uitgewerkt in verschillende thema's en zijn daarbij indicatoren en kengetallen benoemd in overleg met instellingen in de stad. De gekozen thema's: cultuurhistorie (musea, andere attracties), film (bioscopen & filmhuizen), professionele podiumkunsten (theaters, schouwburgen, concertzalen, poppodia, e.d.l, grootschalige evenementen (cultuur-historlsche, pop- en muziekfestivals), voorzieningen voor culturele educatie (muziekscholen & creativiteitscentra), gemeente-archieven, activiteiten op het gebied beeldende kunst & kunstuitleen en prioriteiten in het kunsten cultuurbeleid.

Gegevensverzameling Deskresearch leerde dat er nauwelijks landelijke bronnen zijn waaruit gegevens voor de benchmark te halen zijn. Alleen m.b.t. film bleken er betrouwbare en actuele gegevens te verkrijgen. Voor theaters, creativiteitscentra, muziekcentra en kunstuitleen bestaan wel landelijke verenigingen, maar deze konden geen gegevens per stad verstrekken omdat zij de steden anonimiteit van de gegevens hadden beloofd. Bovendien zou het de vraag zijn of dat een volledig beeld zou opleveren. Vrijwel alle informatie moest dus vla de 25 steden en instellingen zelf worden verzameld. Daarbij is gebruik gemaakt van diverse vragenlijsten. Een lange vragenlijst is toegezonden aan gemeen-

telijke onderzoeksbureaus, waarin gegevens werden gevraagd over cultuurhistorie, professionale podiumkunsten, grootschalige evenementen, activiteiten op het gebied beeldende kunst & kunsturtieen en over prioriteiten In het kunsten cultuurbeleid (respons: 23 van 25 steden), daarnaast zijn vragenlijsten gebruikt om gegevens te verkrijgen bij muziekscholen (respons: 13 van de 25), creativiteitscentra [respons: 15 van de 25} en gemeentearchieven (respons: 23 van de 24). Laatstgenoemde instellingen zijn gebeld voor medewerking aan de benchmark. Het veldwerk heeft ruim 5 maanden geduurd, omdat veel steden en instellingen veel tijd nodig hadden om de gegevens boven tafel te krijgen.

Weergave resultaten

"

In de hoofdstukken 3 t/m 10 worden de verzamelde gegevens per thema gepresenteerd. Na gegevens over het aanbod volgen In leder hoofdstuk gegevens over gebruik, bezoek of deelname. Hoofdstuk 2 biedt een overzicht van het aantal inwoners van de steden waarover gegevens zijn verzameld. In de hoofdstukken 3 t/m 10 worden de gegevens voornamelijk in tabellen gepresentaard, om zowel het aanbod als het gebruik van dat aanbod genuanceerd weer te kunnen geven. In de bijlagen 1 t/m 4 zijn per stad de namen van de in het rapport opgenomen musea, kerken met cultuur-historische waarde, voorzieningen voor professionele podiumkunsten en poppodia opgenomen.

2.

STEDEN IN DE BENCHMARK

Bij het selecteren van steden voor de benchmark is uit gegaan van het inwonertal. Steden met een Inwonertal dat in een bepaalde 'range' rond dat van Dordrecht en Amersfoort ligt, zijn benaderd. Meer specifiek zijn dit steden die per 1-1-1999 circa 75.000 tot circa 160.000 Inwoners haddan (bron: CBS). Nlauwegeln Is op eigen verzoek toegevoegd. Op volgorde van inwonertal gaat het om de volgende steden.

01. 02. 03. 04. 05. 06. 07. 08. 09. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25.

Breda Apeldoorn Nijmegen Enschede Haarlem Arnhem Zaanstad Almsre Den Bosch Amersfoort Maastricht Dordrecht Lalden Haarlemmermeer Zoetermeer Emman Zwolle Eda Delft Heerlen Alkmaar Leeuwarden Schiedam Gouda Nieuwegein

158.000 inwoners 152.000 Inwoners 151 .000 inwoners 148.000 inwoners 148.000 inwoners 137.000 inwoners 135 .000 inwoners 1 30.000 inwoners 1 27.000 inwoners 121. 000 Inwoners 120.000 Inwoners 1 1 9.000 inwoners 1 1 7.000 Inwoners 1 09.000 inwoners 1 08.000 inwoners 1O5.000 inwoners 103.000 inwoners 1 01.0OO inwoners 95.000 Inwoners 95.000 inwoners 93.000 inwoners 89.000 inwoners 75.000 inwoners 7 1.000 inwoners 63.000 Inwoners

4

3.

CULTUURHISTORISCHE VOORZIENINGEN

In dit hoofdstuk staan cultuurhistorische voorzieningen centraal. Aan de orde komen gegevens over aanbod en gebruik van musea, kerken met cultuurhistorische waarde en overige cultuurhistorische attracties in de stad. Tabel 3.1 Totaal aantal musea In de stad In 1999; totaal aantal on verdeeld naar type museum, staden op volgorde van inwonertal Stad

3 '"6 4 a 12

1 in ^ 1 1

Waarvan: gemeentelijk museum 2 2 3 '"6

Arnhem Zaanstad Alcnere Oen Bosch

7 14 1 4

2 0 0 0

2 7 1 3

3 7 0 1

Amersfoort Maastricht Dordrecht Lelden

6 «g 4 14

0 0 0

»i8

4 2 2 2

2 6 2 w6

0 0 0 0

2 0 2 4

2 1 3 1

1

4 4 1 1

S 7 6 6

Apeldoorn Nijmegen Enschede Haarlem

Haarlemmermeer Zoetermeer Einnien Zwolle Ede Delft Alkmaar Leeuwarden

Totaal aantal musea

4 1 E

5

10

11

7 7

Waarvan: rijksmuseum

0 0

t

Waarvan: particulier museum 0 4 ? S

2 4 Sohiedam 0 2 1 2 Gouda 3 0 0 2 Nieuwegein 2 0 ?: geen gagever» over beschikbaar (1); waaronder één museum dat gedeeltelijk een provinciaal muaeum U (2}: waarvan één dependance van een ander museum 13): waaronder één provinciaal museum 14}: da Invullers van de vragenlijst zijn niet helemaal zeker of al deze musea ook werkelijk In deze categorie vallen

In bijlage 1 zijn de namen van de musea in de verschillende steden op een rij gezet.

| !;.;

|

i

| i. f! l j II 1

Stad

Totaal aantal bezoeken 1 999

Rangorde in bezoekersaantal

Dit aantal ia gebaseerd op:


7 * 57.700 76.211 223.900

? 16 13 4

? 5 van de 6 4 van de 6 01 6 van de 12

Arnhem Zaanstad Almere Dan Bosch

102.000 * 180.000 6.000 70.430

2 8 20 14

7 van de 7 7 van de 14 1 van de 1 2 van de 4

Amersfoort Dordrecht Lelden

88.1 69 "'156.000 31.0OO '"634.31 B

11 9 19 1

6 van de 6 3 ven de 9 "> 1 van de 4 12 van de 14

Haarlemmermeer Zoetermfter Emmen Zwolle

• 144.021 4.900 88.082 1 89. 600

10 11 12 7

3 van de 4 1 ven de 1 3 ven de 5 4 van de 5

111

131

Ede Delft Alkmaar Leeuwarden

397.476 197.000 "48.094 169.000

3 5 17 8

7 van de 7 1 1 van de 1 1 6 ven de 7 7 ven de 7

Schiedam Gouds Nieuwegein

41.70O 63.388 2.313

1B 16 22

4 van de 4 3 van de 3 2 van de 2

11): (2): (3): (4): (6): IE):

cijfers over 1998 weeronder één museum dat gedeeltelijk een provinciaal museum Is [waarvan het bezosftereeantal niet h deze tabel la opgenomen, omdet dot pas In het najaar 1999 weer geopend is na het samengaan met een ander museum. waarvan één dependance van een ander museum waaronder de gegevens van één provinciaal museum mat 125.000 bezoekers het museum waar het bezoekersaantal op gebaseerd Is, b één ven de twee grotere musee (n de stad waaronder het bezoekersaantal van een museum dat In verbouwing la geweest wsaronder het bezoekersaantal van één museum dat de laatste 3 maanden van 1999 gesloten was

Tabel 3.3 Aental kerken rrwt cultuur-hlstorlache waarde die minstens een dost ven het laar voor h«t publiek te bezichtigen zijn, en het aantal bezoeker9 in 1999; «eden op volgorde van Inwonertal Aantal bezoekers Sted Aental kerken Aental bezoekers In 1999 gebaseerd op ? 1 Apeldoorn 1 van de 4 •"'13.000 4 Nijmegen 7 2 Enschede 2 van de 2 80.000 Haarlem 2 7 4 Arnhem Zaenstad Almera Den Bosch Amersfoort Maastricht

1 0 w2 2 3

Dordrecht Leiden Haarlemmermeer Zostermeer Emmsn

2 6 0 0 2

Zwolle Ede Delft Alkmaar Leeuwarden

6 1 4 6 6

7 01

12.496 2,879 127.200

2 van de 2 1 van de 2 2 van de 3

42.670 116. 000 a 120.000

1 van de 2 2 van de 5 -

7

-

,

2.000 103.000 w 29.680 3000

-

1 van de 1 2 ven de 4 5 van de 6 2 ven de 6

7 3 Schiedam 1 van de 1 64.700 1 Gouda 1 van de 4 600 t 600 4 Nfeuwegein 7: gean gegevens over beschikbaar - : niet ven toepaeaing * : cijfers over 1 998 11): inclusief beklimming Stevenswren (2): De Sint Janakathedraal en de toren van de Sint Ja nskathedraal zijn hierbij apart oriderecheiden (3): cijfers van georganiseerd bezoek, bijvoorbeeld onder leiding van een gids (4): waaronder één kerk die vanaf maart 1 999 open is geweest met 200 bezoekers in 1999

In bijlage 2 zijn de namen van kerken met cultuur-hlstorische waarde in de verschillende steden op een rij gezet.

Tabel 3,+ Aantal overig» cultuurhistorische ettractlee In de sted en het aantal bezoekers hieraan in 1999; steden op volgorde van Inwonertal overifle cultuurhistorische attracties aantal bewakers in 1899 Apeldoorn Nijmegen Barberossa Ruïne Valkhof Park Belvédère en Walresten Besiendershuic Brouwarshuls Commanderie van St. Jan Kerkbogen + huizen Grote Markt

Vervolg Tabel 3,4 Aantal overige cultuurhistorische attracties In de fltad en het aantal bezoetara hieraan In 1899; steden op volgorde van Inwonertal aantal bezoekere In 1999 overige cultuurhistorische attracties Sted r 10 Hunnenbeddan en groot aantal grafhauvels Emmert ? Naotaerhof | 't volk van Grada] 7 Sesklecho boerderijen 7 Westeneech 7 Schoanebeek: Middendorp ? 5 molene 7 Da Wllm 'a boo 7 Emmerschens Zwolle

Heartem

Vlakal (de ruimte voor beeldende kunst! A/chKectuur- en Bouwhistorisch Centrum

30.375 11.0BO

Arnhem

Euseblustoren

26.400

Zaanstad

De Zaanse Schans Verfmolen 'De Kaf Oliemolen 'De Zoeker" Ollemolen "De Bonte Hen' PapFermolen "De Schoolmeeater*

' 600.000 • 132.300 • 66.739

Groota Stroom (sinds 19991 Stadhuis Zwanenbroaderahuis Citadel Binnerdieze

'" 23.000 "> 2.322

Nationaal Park de Hoge Veluwe [inclusief Museum onder en Jachtslot] Huls Kernham Kastsel Hoekelum

• 1.660 • 1.600

Stadhuis Joodse eynagoge Hoogheemreedschep Delfland

Almers Den Bosch

Amersfoort

Maastricht

Dordrecht

Waterlijn Levende Historie Koppelpoon Rondleidingen 't Gilde Open monumentendag Grotten Noord +• grotten Zonneberg Stadswandelingen monumenten Div. Vestingwerken JezuTtenberggrotten Avonturentochten {grotten) Spaans Gouvernement Llnla Dumoulin Het Hof Huls Scharlaken Archeologisch Centrum flufne Huis ter Merwede

Laldse Hof]» Rijnlendhuis Burcht Stadhuis Haarlemmermeer

Boerderij Oidenhorst

Zoetermeer

Korenmcrien De Hoop 1697

'•' 1.096 '" B23 7 39.000 8.777

8.144 S.000

125.000 84.600

16.298 10.00O 7.8B7 7.000 684 B. 600 7

10.000 1.000 7

Synagoge Schepenzaal Vrouwenhuls Statezeal Saaaenpoort Peperbue

? 7 ? 7 7 ?

752.626 200 7 200 7 7

Alkmaar Leeuwarden

Oldehoven {atadstorenl Concertzael achaaf

Schiedam Gouda

Stadhuis 777 Pottenbakkerij Molen de Rode Leeuw

19.226 8.700 2.600

Nieuwegeln S ^^^^__^____^^__^_^___^_^^^_ £3: niet aanwezig In de stad ?: geen gegevans over beachlkbear -: niet van toepaasing •: cijfers over 1898 (1}; Den Bo&ch: cijfers van georganiseerd bezoek, bijvoorbeeld onder leiding van een gids N.B.: De bezoekersaantallen van de overige cultuurhistorische attracties zijn slechts bij een beperkt aantal gemeenten bekend. Voor da gemeenten die over deze bezoekersaantallen beschikken, zijn deze weergegeven in tabel 3.4.

4.

PODIUMKUNSTEN

In dit hoofdstuk over podiumkunsten wordt ten eerste een overzicht gegeven van het aanbod en gebruik van professionele podiumkunsten. Hieronder worden onder andere schouwburgen, theaters, concertzalen verstaan. Vervolgens komt het aanbod en gebruik van poppodla aan bod. Tenslotte wordt een idee gegeven van het aantal cafés en discotheken waar vrijwel wekelijks live-muzlek Is. Tabel 4.1

Het aanbod aan professionele podiumkunsten (sohouwburgen, theaters concertzelen e.d.) in 1999 of seizoen '98/'99, «leden op volgorde van Inwonertal

Stad

Aantal

Totaal aantal voorstellingen

Totale capaciteit In aantal stoelen

vo In de Blad

Aantal

Aantal voorzieningen waerop dit is gebaseerd

Aantal

Aantal voorzieningen waarop dit ia gebaaeerd


2 6 3 3

1025 2B48 t 2310

2 6 7 2

"1209 • 264 693 91

2 2 3 1

Arnhem Zaanstad Almere Den Bosch

6 S 2 3

3060 1475 750 1455

e

837 507 132 525

6 4 2 3

Amersfoort Maastricht Dordrecht Leiden

2 8 2 6

1867 2526 899 1980

2 6 1

304 889 266 254

2 6 2 2

Haarlemmermeer Zoetermeer Emmen Zwolle

2 1 2 2

624 924 1333 2080

2 2 2

354 229 184 505

2 1 2 2


4 3 4 3

1040 900 1033 2490

4 3 4 3

63 145 332 296

3 1 4 1

3 2 2

e

i

, ? 2 Schiedam 2 BOB 2 303 2 Gouda 2 1230 1 Nieuwegein I 1 105 425 geen gegevens over beschikbaar *: cFjfers over seizoen 97/96 O): Van een van de twee voorzieningen zijn alleen gegevens van het seizoen 97/98 bekend. Het aantal van 209 voorstellingen la daardoor gebaseerd op 190 voorstellingen ven de ene voorziening in 98/99 «n 19 voorstellingen van de andere voorziening In 97/98.

In bijlege 3 zijn de namen van de instellingen voor professionele podiumkunsten in de verschillende steden op een rij gezet.

10

TabeF4.2 Het totaal aantal bezoekers aan professionele podtumkunsten (schouwburgen,, theaters concertzalen e.d.) In 1999 of seizoen '98/*98; steden op votgordo van Inwonertal Stad

Aamal bezoekers 111

Rangorde in bezoekersaantal

Aantal voorzieningen waarop dit is gebaseerd


90.070 • 169.20O 156.778 218.500

16 4 6 T

2 van de 2 S van da 6 3 van de 3 3 van de 3

Arnhem Zaanstad Afmere Den Boach

162.055 150.000 37.452 176.893

5 7 19 3



108.929 1 33.654 83.488 96.000

10 9 17 13


Haarlemmermeer Zoeterrneer Emmen Zwolle

94.800 100.883 36.360 103.600

14 12 20 11

2 van de 2 1 van de 1 2 van de 2 Z van de 2


11.491 40.082 91.764 182.000

22 18 16 2

3 van de 4 1 van de 3 4 van de 4 2 ven de 3

Schiedam ? ? 0 van de 2 Gouda 148.166 8 2 van de 2 Nieuwegein 29,403 1 van de 1 21 ?: geen gegevens over beschikbeer j* •: cijfer» over seizoen 97/98 f 1 ): Van een ven de twee voorzieningen zijn alleen gegevens van hst sekijen 97/98 bottend. Het aantal van 90.070 bezoekers is daardoor gebaseerd op 87.627 bezoekera van de ene voorziening In 98/99 en 2.443 bezoekers van da andere voorziening In 97/9B.

Tabal4.3 Aantal pappodia fn de stad, aantal optredens en aantal bezoekers In 1999 of seizoen 90/99: ateden op Aantal poppodla

Totaal aantal optredens

Totaal aantal bezoeker»

Apeldoorn Mlmsgen Enschede Haarlem

5,^1

1 3 1 1

•* 122 in- 134 130 184

•* 24.900 111 21 .246 31.500 52.860


3 2

"60

•* 7.800

1

• 66


1

219

2 2 2

? 200

Haarlemmermeer Zoetsnrteer Emmen Zwolle

t 1 1 1

Ede

0

Delft Alkmaar Leeuwarden

?

'

•9.148 ? 1)1

104 12.000 "'1 1.000

• 126

• 36.969

BO

12.000

1 1

267

46.236

2

7

?

0

Schiedam 2 Gouda 1.658 64 1 Nleuwegein ?: geen gegevens over beschikbaar •: niet van toepassing •: cijfers over 1 998 ••: cijfers over het seizoen 1998/1999 die bijvoorbeeld in (1): Inclusief een of meerdere voorzieningen voor professlon«Ie podiumkunsten {popgroepen schouwburgen optreden) (2): Waarvan er één Inmiddels is opgeheven (3): Aantal gebaseerd op 1 van de 2 voorzieningen

In bijlage 4 zijn de namen van de poppodia in de verschillende steden op een rij gezet.

12

13

Tabel 4.4 Aantal cafés en aantal discotheken waar vrijwel wekelijks llve-muzlek Is; sleden op volgorde van hot Inwonertal Aantal cafés met live-muzlek

Aantal dlacatheken met iive-muziek

Apeldoorn Nijmegen Enschsds Haarlem

Stad

7 3 7 ?

1


7 4 4

Amersfoort Maastrierkt Dordrecht Lelden Haarlemmermeer Zoetermeer Emmen Zwolle Ede Delft Alkmaar Leeuwarden

K

7 7 5 1 1 7

'

a

2! 3 1 in,

10 3

a

1 4

7

7 5 12

a

5 5

a •i

2

K t

a t

j Schiedam 7 Gouda Nieuwegein ? 7: geen gegevens over beschikbaar £S: voorziening is niet aanwezig U): Noot van de invullers van de vragenlijst,' "Het ia gaen 'echte' disco".

7 7 0 4X

5.

BIOSCOPEN EN FILMHUIZEN

In dit hoofdstuk over bioscopen en filmhulzen wordt het aanbod en gebruik van bioscopen en filmhuizen in de stad in kaart gebracht. Wat betreft de bioscopen betreft het hier bioscopen die lid zijn van de NVB. Veel bioscopen zijn hierbij aangesloten. Oe bioscopen die geen lid van deze vereniging zijn, worden hier buiten beschouwing gelaten. Tabel E.1 Aantal bioscopen (leden van da NVB!, doeken en stoelen in 1 999; steden op volgorde van inwonertal Aantal broacopen

Aantal doeken

Aantal stoelen

Aantal bezoekers In

Breda Apeldoorn Nljmegun Enschede Haarlem

2 1 3 2 2

9 6 7

1,605 556 1.652 1.649 1.321

246.000 151.000 403.000 337.000 395.000

Arnhem Zaanstad Almare Den Bosch Amersfoort

2 1 1 2 1

10 3

2.325 491 606 2.442 1.221

476.000 90.000 227.000 369.000 361.000

Maastricht Dordrecht Leiden Haarlemmermeer Zoetermesr

2 1 3 1 1

9 3 7 1

2.250 450 2.492 350 1.247

409.000 91 .000 304.000 — 234.000

Emmen Zwolle Ede Delft Heerlen

2 2

s

€16 1.947 «1.399 963 2.001

113.000 268.000 — 1B1.000 313.000

929 1.264 0 361 374

1 61 .000 23B.OOO 0 129.000 111.000

Stad

n) , 3 2

1999

a 6

4

8 7

e .» 4^

7 B

E 1 Alkmaar Leeuwarden 2 9 0 ScNedem 0 1 3 Gouda 1 Nleuwegaln 2 cijfers niet openbaar, want < 70.000 bazoekern 11) : in 2000 Is er een extra bioscoop geopend (2): met da zalen van de in 2000 geopende bioscoop zijn er 1Z doeken (3}: mot de stoelen ven de In 2000 geopende bioscoop zlfn er 2.533 Et oei en Bron: Nedertandse Federatie voor de Clnamatograflo

14

Tabel 5.2

GROOTSCHALIGE EVENEMENTEN

Steden met een filmtheater, het aantal doeken, atoelen en bezonken) in 1999; steden op volgorde van Inwonertal

Stad

Aantal doeken

Aantal stoelen

Aantal bezoekers in 1999

Breda Apeldoorn Enschede Haarlem

2 1 2 1

1B7 70 142 93

39.132 13.407 10.718 25.230

Arnhem Almere (huurt hun zaal) Den Bosch Amerefoort

2 1 1 1

173 180 78 74

38.950 800 16.206 16.048

Maastricht Dordrecht Leiden Zwolle

3 1 1 1

171 80 76 78

51.810 10.807 14.484 12.876

Delft 2 Alkmaar 1 Leeuwarden 2 Schiedam 1 Gouda 1 Bron; Associatie van Nederlandsa Filmtheaters

169

22.934 13.834 16.363 2.898 10.283

55

102 48 78

In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van grote evenementen die de verschillende steden bieden. Het gaat hierbij om zogenaamde "beeldbepalende" evenementen. Ten eerste komen culturele en kunstzinnige manifestatie; aan bod en ten tweede muziek- en popfestivals. Evenementen zoals braderleën, taptoes, antiekmarkten, kermissen/ Sinterklaeslntochten e.d. zijn buiten beschouwing gelaten. In de tabellen staat het aantal bezoekers in zowel 1998 als 1999. Dit omdat sommige evenementen niet jaarlijks worden georganiseerd. De bezoekersaantallen betreffen vaak ruwe schattingen.

Tabol 6.1 Grootschalige culturele en kunstzinnige evenementen In 1998 an 199S; ateden op volgorde van inwonertel Stad

evenementen

eental bezoekers in 1998

aantal bezoekers In 1999

Apeldoorn

1

Nijmegen

Nijmeagw Zomerfeesten Vrl| Uit Maria

1 .200.000 10.000

1.200.000 10.000

Enschede

Ballonfeirival Folkloreade Twents Operefestivel Zomorgoud BaaGhgames

? 7 7 110.000

7 7 7 116.000

Haarlem

Haarlemse Strlpdagen Kunstlijn HaarlemmerrtDutfeatival

enkele duizenden enkele duizenden 1G.OOO

35.000 enkele duizenden 15.000

Arnhem

flijnfestljn Wintertuin Dabuut Spiegeltent Champion Arnhem

1 0O.OOO ? ? 4.000 47.000

90.000 7 3.000 10.000 103.000

Zaanstad

Cultuurmarkt Molenweekend Bruine vlootdagen Atelier route t2 dagen) Mugeum weekend Open Monumentendag Karavaan aan dB Zaan

20.000 5.000 4.000 ? J 7 7

2O.OOO 5.000

7 7

7 7

90.000 5.000 7 7 7 ? 7 7

90.000

Armere

Dan Bosch

Theater festival Peuter Kleuter festival „Twee turven hooQ". Theaterfestival De Boulevard Kunstjuniorfestival Den Bosch Jaarmerkt 30 april Gdraniummarkt Proever!) in de Melerlj Maritiem 's- Hertogenbosch DrlasprongfefttlvBl Hurthen Vrtsal Graatennlstoernoo! Rosmalen Komfeetlval Rosmalen

7

7

e.ooo 7 7 7

3.600

IS 7 7 7 7 7 7 7 7

17

Vervolg Tabel 6.1 Grootschalige culturele en kunstzinnige evenementen: norm en aantal bezoekers In 199B «n 1999; «eden op volgorde van Inwonertal eantal bezoekers in 1998

aantal bezoekers In 1999

? 40.000 30.000 ? 7 7

110.000 60.000 60.000 43.000 23.000 1 E.OOO

7 7 1 7 f ?

8.500 66.000 7 50.000 7.150 100.000

Oordt In stoom Dordt monumenteel Fleste del sol Boekenmarkt Micro (pcppenlfeatlval Kunstmanifestatie HofmakeriJ Stripfestijn

1 80.000 75.000 1.000 40.000 10.000 7

K 100.000 1.000 60.000 10.000 1000 7

Leiden

3 oktober feesten (Leldens ontzet) Lakenfeesten

175.000 500.000

200.000 760.OOO

Haarlemmermeer

Baetdenkunstmantfeststle

7

?

Zoetermeer

Greg&Bsud Production Multicultureel feest Drakeboot Festival

? •v
2.000 1.900 1.000

Emmen

Full Colour Festival Vllnderstad Straatneater festival Blues Jazz nacht Cast la vie festival

30.000 ? ? 50.000

35.000 ? 7 40.000

Zwolle

Straattheater festival Celeplein activiteiten Klinkerfestival

25.000 6.000 26.000

25.000 5.000 25.000

Ede

Heidewsek Ede Uit de Kunst Ede Mondiaal Airbome landing

50.000 5.000 10.000

60.000 5.000 5. 000 10.000

Mooi Weer Spelen Oelftdag Open Monumentendag??? Oosterse markt Agathapiein Museumweekend Wetenschapsdag

70.000 76.000 ? ? 7 7

80.000 75.000 7 7 ? 7

Stad

Manifestaties

Amersfoort

Kelstadfeecten Festival Etcetera la Strada Dlaa Latino» Proef Amersfoort Dorpgreest/paerdansportdag Stadscarrouasel

Maastricht "<

Internationaal Filmfestival The European Fine Art Fair ITEFAFI Limburg festival Het parcours Nederlandse Dansdagen Heuzenfeest 2000

Dordrecht

Dein

K: ?: (1):

eoo

e.ooo

In dit jaar niet georganiseerd geen gegevens over beschikbaar Daarnaast twee festivals mei minder dan 1.000 bszoekers: Silent Clnemat Festival en Maatstricht 1international Postry Niohtt

Vervolg Tabel 6.1 Grootschalige culturele en kunstzinnige evenementen: naam en aantal bezoekers fn 1999 en 1S99; steden op volgorde van inwonertal Stad

Manifestaties

Alkmaar

aante) bezoekers 199B

aantal bezoekers 1999

8 oktoberviering Indonesisch preuvenament Themabeurzen grote kerk Pasar Msl«n (oosterse cultuur) Keasmsrkt Gondelvaart De Hoomse vaart Cultuurrnarift Culinair Plsza

25.000 1.000 10.QOO 2.500 110.000 25.000 1.700 1.500 35.000

30.000 1.000 10.000 2.50O 110.000 26.000 2.700 2.500 35.000

Leeuwarden ral

Bevrijdingsfestival Noordelijk filmfestival Slckus LJouwert 1+ in 1999 na/aarsfestival) Wereldkinderfestival

40.000 9.000 i* 1.9 00 1.00O

35.000 9.000 36.5OO 982

Schiedam

Branderafeestnn Spectrumfestlval Schiedams Muilek-MolenfestiVBl

200 a 250.000 SO.OOO 10 416. 000

200 e 250.000 50.000 10 SI 5.000

Gouda

Goudse Hofstfldsndagan Gouda bij Kaarsllcnt Goudse Haverataddsgen Kaas & Ambachtenmarkten Goveke Internat. Gouds Pottenbakkersfeativnl Open Monumenten dag Gouda Beach Festival

10.000 21.000 8.OOO 41.000 e.ooo 30.000 10.000 25.000

30.000 20.OOD 15.000 62.000 5.000 45.000 8.000 20.000

Parkdagen a enige duizenden Uitmarkt Kunstgreep ?: geen gogevens over bekend S; niet georganiseerd in dit jaar (2): Daarnaast 3 festivals met minder dan 1.000 bezoekers: Tun Uden, Sprtngtlme on Lfet (3): Dh zijn de betalende bezoekers

12.500 enige duizenden

Mauwegoin

18 Vervole Tabel 6.2 Muziek- en popfestivals: naam en aantal bezoekers In 199B en 1999

Tabel 6.2 Muziek- en popfestivals: naam en aantal bgjppkera In 1998 en 1998; steden op volgorde van Inwonertal Stad

Festivals

Apeldoorn

7

Nijmegen

Popconcerten in Goffertpark Muslo Meeting Waalconcerten Rooa v. Nijmegen Valkhof-affeire

Enschede Haarlem

Arnhem

Zaanstad

Almere

Den Bosch

Amersfoort

Maastricht

Dordrecht

Bigband festival


«antal bezoekers 1999

X 2.600 10.000 1.6OO

46.000 2.6OO 10.000 1.500 7

7

Bevrftdingapop Haarlem Jazzstad Haarlemse Cfaveclmbel dagen • César Franck Concours Int Orgelfestival Prinses Chrlstfna Concours Draalorgdfestlval

> 100.000 30 « 40.000 7 7 6310.000 7 vele honderden

Plus pop Spijker pop Sonsbeek Ronde Welde -4- Vk» Popronde RijndBl festival Topconeoura

7

Jazz festival ISdagen) Roval Jazz

7

7 7 7 7

35.000 '"1.800 15.000 1.2OO 1.OOO 7 7 7

40.000 '" 1.980 15.000 1.200 1.000 7 7 7

; Heariemmermeer

40.000 horderden paar duizend

i : '

Meer Jazz Festival Artquake

7 5.7OO

7 5.700

Zoeteririeer

paar duizend vele hondarden

Bluesfeetivsi Moge Dance FestivaF Indiaas Moge concert

1.500 3.500 7

1.60O 7 2.OOO

j

5.000

6.000

7 7 7 60.000

7 7 7 60.000

a

1O.OOO 7 35.000 E.OOO 7

1 .300

:

i ' i

;

7

;

7

!

7 20.000 1.165 30.000 7

7 20.000 776 35.000

Keistad Jezt Jazz In thB center WijkopBra (la mama) Torenpop Three deys of Outch Dance Jjlzzweokend

50.000 5.000 1.000 5.000 7

50.000 5.000 B.OOO 1.000 6.000 12.000

Mufiica Sacra Opera in het M. B.C.C-: Nabucco Opera in het M.d.c.c.: U Travlata Jeker-Jazz

7 30.000 K 7

a

:

20.000 7

i '

Rainbow Musio Festival en Wantijpop Oordt» Jazzdagen BelCBflto festival Scheffers' Pop Rythm & BluBsfestivaJ HavenfMtivsl Cello festival Capellenconcours Deg van de historische muziek

25.000 2.260 5.000 6.000 10.000

7 26.000

Leldse Jazzweek Scratch muzlekdagsn Warfpop (onderdeal Lakenfeesten) Pro Pop Bevrijdingsbal Monumentendagen Muziek Leldse Hout Taptade Evenementen leiden


:

Jazz 'm Duke town Popwerk November MUBic Noord-Zuid bevrijdings festival Festival van het levenslied

a a

Leiden

asntal bezoekers 1999

7

7

a

Festivals

176.000

j ? 7 .-A ?

Frontaal festival Air place festival Beaoh pop festivel Jazz festival

Stad

7

•

7

| i i !

:

'

7

3.000 7 10.000

2.000 7

*

Rietpop Gftaarweken Kamermuziakfestlval Vocaliatenconcoura Bevrijdlngsfeetivel

Ede

ö »i

Delft

Delft Cnamber Musio festival Aftlcan Music festival Muziekwaekend Westerpop

Alkmeer

Jazz festival Terra Openlucht concerten op 't waegpleln Wlllem de Zttger festival

Leeuwerden

Music Hall DanspalOls

Schiedam

7

Gouda

Rendstad-Jazz festival Houtmansplentsoen concerten

! :

12.000

26.000 ï

Emmen Zwolle

: :

:

W: (3): 14):

a 4.500 4.600 7 4.000

130.000 7.70O 1.600 7

130.000 10.000 2.000 7.500

I!

'8BO 1.000

20.000 12.500

01

1 .000 1.0OO

20.000 14.000

r 7 Wereld muziek en dans festival Tutti Fruttl 2.500 2.500 Gsinbeatfestlval geen gegevens over beschikbaar niet georgeniseerd in dit jaar Dit zijn alleen bezoekers aan de concerten 's avonds. Ket aantal deelnemers aan hot gehele evenement liggen zowel in 1 B9E) als in 1 999 rond de 2.500 a 3.000 Inwoners. Dit zijn de betalende bezoekers Gean muziek- of popfestivals met minimaal 1.000 bezoekers. Wel het Heidepop festival met 600 beioakera in 1998 Ook een festival mat minder dan 1 .000 bezoekers, namelijk het Jazzfestlval met 700 bezoekers In 1 999

Nieuwegein '*' 7: ü: (1):

ts 4.500 4.600 7 7

7.

MUZIEKSCHOLEN EN CREATIVITEITSCENTRA

Dit hoofdstuk bevat gegevens over het aanbod en gebruik van muziekscholen en creativiteitscentra. In sommige steden zijn de muziekschool en het creativiteltscentmm ondergebracht in één gezamenlijke combinatie-Instelling. Allereerst wordt dan ook een overzicht gegeven van de aanwezigheid in de stad van een muziekschool, creativiteitscentrum en/of combinatie-Instelling. Verder komt aan bod het type cursusaanbod, het totaal aantal deelnemers/cursisten, het aantal deelnemers/cursisten uit de eigen gemeente en uit andere gemeenten, het aantal deelnemers per type leeftijdsgroep en het aantal deelnemers per type cursus. Twee steden met een combinatie-instelling hebben de gegevens over het totaal gegeven en niet uitgesplitst naar het deel van de muziekschool en het deel van het creattviteitscentrum. Aangezien dit van belang Is voor da vergelijking met de andere steden, is dit steeds aangegeven In de tabellen door achter de namen van de desbetreffende steden "(combi)' te zetten. Tebel 7.1 Aanbod in muziekscholen, creativiteitscentra en gecombineerde instellingen; steden op volgorde van Inwonertal Stad Breda Apeldoorn Nijmegen Enschede Haarlem

muziekEchool

creetivrteitscentrum

K

a. a a 1 1

a a 1 i 1

1 a n a

gecombineerde instelling

1 1 1

a ts

2

a 1 i i 1

Maastricht Dordrecht Lelden Haar lemma rmeer Zoete mieer

i 1 i 1 1

1 1 1 1 2

1 a a i a

Emmen Zwolle Ede Peilt Heerlen

i ö 1

1 K 1

a t a i is

Arnhem Zaanstad Atmere Oen Qosoh Amersfoort

K

a a

1

a i

a 1

i a a Alkmaar 1 i a Leeuwarden 1 Schiedam a K 1 1 a Gouda s i Nieuwegein a 3: niet aanwezig N. B.: DB gegevens zijn In eerste Instant!» gebaseerd op informatie van de VKV over de ir stallingen die lid zijn van de VKV. Daarnaast zijn de gegevens gebaseerd °P informatie die tijdens het benaderen van de instellingen in de steden naar voren kwam. Het overzicht zal hierdoor niet volledig zijn. Daarnaast worden In buurthuizen e.cf. ook wel activiteiten op gebied van muziek en creativiteit georganiseerd, walke niet in dit overzicht zijn opgenomen.

22

21 Tabel 7.2 Aanbod van dB muziekscholen; steden op volgorde van inwonertal Leren bespelen van instrumenten en/of zanglessen

Danslessen

Leasen of educatieve projecten op scholen

Extra aanbod {voor specificatie: zie tabel 7.31

Haarlem Arnhem Almera Den Bosch (combi) '"

tf tf tf tf

a v

tf &

8 tf

• •

,, P* i^

Amersfoort Dordrecht Lelden Haarlemmermeer

tf tf tf

tf

tf

Stad

Zoatarmeer Emmen

Ede Derft (combi) "' Heerlen ü : ?: (1|:

* If tf
a K

tf
IS

tf

K

tf

*

? tf tf * tf

tf

tf tf

*

*

Wordt aangeboden Wordt niet aangeboden Qeen gegevens over beschikbaar Gegevens inclusief het deel creativrteüscenttum van de combi-Instelling

?

ö

a tf

Tabel 7.4 Type scholen waarvoor de muziekschool lassen of projecten verzorgt; steden waarvan bekend la dat zij leasen of projecten varzorgen, op volgorde van Inwonertal Scholen voor voortgezet Andere soorten scholen Basisscholen onderwas tf K Heariem tf tf a Arhem • tf a Almere • s tf Den Bosch (combi) "'
J «/ tf tf

Zoetermeer Emmen

tf tf

Ede

* * 1 SS.

Extra aanbod

i

Haarlem

muzlektheateropleiding koorzengopleidlng

! {

Arnhem

korte cursussen musical, samenspel

i

Dordrecht

ondersteuning popmuziek ondersteuning theeterkunst popeohool, bands, orkesten speclara projecten zoals samenspel voor ouderen en aeestslijk gehandicapten wereldmuziek professionele concertserFes en festivals C.K.V.

•theorielessen muz/ek en computer Haarlemmermeer

Workshops voor bedrijven

ZoeTermeer

koran, orkesten ensembles korte cursussen op velerlei gebied

Emmen

ensembles, luisterlessen, theorielessen

Ede

concerten, ensembles, bands korte cursussen uvork«hopt

a a a

• tf a tf

B

a

13

ree

?: (II:

geen gegevens over beschikbaar gegevens Inclusief liet deel craativrteltBcentrum van de combUnstelllng

Stad Haarlem Arnhem Almere Den Bosch (combi) '"

vvluwlwd Val'

IPIWUIIIMIOI

Uitsluitend eigen gemeente

Regionale functie

tf • •

;

f > j

j

: t j '•

i

1 alljan

a

£1:

B1DUDM w

Stsd

Almere

K

Tobef 7.5 Is d* muziekschool uitsluitend op inwoners van de eigen aemaente gericht of heeft zij een regionale functie;

Tabel 7.3 Extra aanbod van muziekscholen; de steden waarvan het extra aanbod bekend is Qp volgorde van inwonertal

,A

a tf

• tf tf

Delft [combll '" Heerlen

j a

7 •

Amersfoort Dordrecht Leidan Haarlemmermeer

tf tf tf • nl

Zoetermeer Emmen Delft (combil '" Hearlen

•: {1|: (2): (3):

• tf tf

Ede

^01

tf

tf

ja gegevens Inclusief hat dael creativiteltscentrum van da combi-instelling Derwelijks aanbod aanbod voor scholen

23

Tabel 7.6 Deelnemers van de muziekschool In 1899 of schooljaar '98/'99. onderverdeeld naar deelnemers uit de eigen gemeente «n deelnemers uh endere gameantan lin procenten); «leden ep volgorde van inwonertal Totonl aantal Stad Aantal deelnemers uit de Aantal deelnemers uit algen gemeente andere gemeenten deelnemers Haarlem a 2063 100% ? Arnhem 7 1895 1771 Almere 100% a 6180 Den Bosch [combi) '" 89% 11*

Tabel 7.8 Aantal deelnemers van de muziekschool In 1999 of schooljaar '98V99, onderverdeeld naar het gevolgd type cursus of la»; steden op volgorde van Inwonertal Sted leren bespelen vin instrumenten danslessen Totaal aorta! en zangleseen deelnemers Haarlem 2065 a 2065 Arnhem 1S2 884 1895 Almere 1771 a 1771 Den Bosch (combi) <" 2200 5180 1250

Amersfoort Dordrecht Lelden Haarlemmermeer

5%

3500 2986 2600 24SO

Amersfoort Dordrscht Lelden Haarlemmermeer

3% 7

2500 4200

Zoatermesr 1800 Ëmman 4070 Ede 1211 Delft (cnmbl) '" 1613 Heerlen 2405 £J: geen aanbod, dus geen deelnemers (1): cijfers inclusief het daal craativfteltscentrum ven de combJ-'mstelling

7

7 51% 7

49% 7 96%

Zoetermeer 97% Emman 7 Ede 100% Derft (combi) "' 7 Heerlen 85% gean deelnemers ?: geen gegevens over beschikbaar (1): cijfers Inclusief het deel creatEvitettscentrum van de combi-instelling

S 1

1828

3266 2474

16%

Tabel 7.7 Deelnemers van de muziekschool in 1999 of schooljaar '98/'99, onderverdeeld naar leeftijd; steden op volgorde vs n Inwonertal Stad < 4 jaar 4 t/m 12 13t/m17 1 8 t/m 64 65 jaar e.o. Totaal aantal jaar Jaar jaar deelnemers 20B5 Haarlem 45% 30% a 1% 26% ? 7 Arnhem 1896 7 7 7 J 7 1771 Almere 7 7 ? 5180 Den Bosch (combi) ™ m Amersfoort Dordrecht Leiden Haarlemmer...__r »'

7 2% 3%

?

48% 33%

7 32% 34%

, 15% <" 30%

*

?

3%

3600 2986 2600 2450

2500 Zoetermeer 23% 2% 8% 50% 18% 28% 4200 Emmen 0,2% 59% 12% 1% 1828 Ede 0% 11% 0,4% 48% 40% 3266 Delft (combi)1"111 247+ Heerlen "'34% "37% 29% •: gebruikt andere leoftjdslndellng (1): cijfers inclusief het deel creatlviteitscentrum van de combi-instelling (2): Den Bosch: <20j»m:4B%. > 20 jaar: 62% (3): 18 jaar en oudsr (4): Haerlemmermeer: O t/m 11 Jaar: 61 %, 12 t/m 17 Jam: 22%, 18 t/m 49 jaar: 20%, 50 Jaar e.o.: 8% (5): Delft: de leeftfjdsindellnQ verschilt per type cursus waardoor er geen duidelijk beeld te geven is van het totaal aantal deelnemers per leeftijdscategorie (6): 0-12|aer

3200 1839

2600 2460

3600 2986 2600 2450

315

a a K

a 130

2500 4200

616 67

3266 2474

a

1828

Tabel 7.9 Aanwezigheid ven particuliere muriekschoten in de gemeente en het aantal curslstan dst deze In 1999 ongeveer hadden; steden op volgorde van Inwonertal Stad Particuliere muziekscholen eanwozig? Geschat aantal cursisten van da particuliere muziekscholen in 1 999 Haarlem S 7 7 Arnhem • Almere • 300 Den Bosch (combi) ? ? Amersfoort Dordrecht Lelden Haarlernmarmeer

• • '" • Si

7 100O

7 -

Zoetermeer • 7 Emrnen • 7 Ede V 100 7 Delft (combi) 7 Heerten • 7 •: ja K: nea 7: geen gegevens over beschikbaar dh Noot van de fnvuflorts) van de vragenlijst: 'Particuliere muziekscholen zijn wel aanwezig voor wat betreft het traditionele leren bespelen van Instrumenten, maar niet voor wat betreft projecten en festivals e.d."

26

25

Creativiteitscentra De rest van dit hoofdstuk bevat gegevens over creativiteitscentra. Bij twee steden Is op dit gebied wat bijzonders aan de hand. Van Amersfoort zijn naast de gegevens van het creativïteitseentnjm ook gegevens over een aparte jeugdtheaterschool en een Steunpunt Kunst en Cultuur Eemland beschikbaar. Oe gegevens van deze instellingen staan steeds in een voetnoot onder de tabel vermeld. Het Steunpunt Kunst en Cultuur Eemland (SKCE) verzorgt cursussen op scholen. Van Zoetermeer zijn alleen gegevens beschikbaar over het dans- an expressiecentrum en niet van andere creativiteitscentra. In de tabellen staan dan ook alleen gegevens over dit dans- en expressiecentrum. Stad

Beeldende kunst

Audiovisuele kunst

Drama

Literaire kunst

Muziek

Dana

Kunst- en cultuur geschiede-

Architectuur

Amersfoort 31 Maastricht Dordrecht Leidan Haarlemmermeer i* Zoetermeer m Emmen lbl

• tf tf

,/ • ^ * *

•: ja K: nee ?: (1): 42):

(3): (4): (5):

• • • tf

tf

•

j'

tf

• v

• •

a 8

tf •

tf a

• C

8 •

f' l/

• ^

•
B V 3

/ • **

•/ • «^

^

C

•

•

n

• a

i/

Ede Delft (combi) ''' Heerlen Leeuwarden Gouda

^ ^ • V

• tf

" ^ i' tf^

i

• S • E! • a

•

• ö • ^

a• • •

• '

a

•

•

E! •

a JJ

a

• «^

u

ö •

#f

B « £

a • • •

• • • •

tf • f a

• ^ • •

• • ö f

S t! 8 »

•

of projecten op scholen

nis Enschede Haarlem Almere Den Bosch (combi) in

Lessen

^

• i^ • i/ •

* * &

Tabel 7.11 Is het creativitettscentrum uitsluitend op Inwoners van de eigen gemeente gericht of haaf: zij een regionale functie-; atedan op vokjorde van inwonertal Reoionale functie Stad uitsluitend eigen gemeente Enschede • tf Haarlem Almere •" tf Dsn Bosch (combi) '" tf tf i/

Amersfoort <* Maastricht Dordrecht Lelden

* • »'

V Dl

Haarlemmermeer Zoetermeer"1 Emmen11"

• •

Ede

* Delft (combi) <" • Heerlen • Leeuwarden • Gouda * •: ja ?: geen gegevens over beschikbaar CÜ: gegevens incluaief hot deel muztekachool van de combt-Instelling (2>: Amersfoort: ds jaugdtheaterschool en haf SKCE hebben een regionale functte. (3): HaartemmBrmeer; het eeretelijka aanbad [s uitsluitend voor da eigen gemeente, hel aanbod voor scholen heeft een regionale functie 14): Zoatermeer: alleen gegevens van het dans- an axprasalscarrtrum (E): Emmen: deze afdeling |« In ontwikkeling

tf t* f * ^/ 9/ ^x

^

geen gegevens over beschikbaar Gegevens inclusief het deel muziekschool van de cambl-Instelling Amersfoort: het aanbod van tfe jeugdthoaterachoo. is: drama, muziek en dans Het aanbod van het SKCE vaJt allemaal onder lessen of educatieve projecten op scholen. De soorten lessen of educatieve projecten zijn; beeldende kunst, audiovisuele kunst, drama, literaire kunst, muziek, dans, kunsteducatie en multidisciplinair. Haarlemmermeer: Literaire cursus pas wepr gestart In seizoen 2000/2001 Zoeter meer: AMeen gegevens van het dana- en expfessiecentrum Emmsn: dazs afdaling is in ontwikkeling

Tabel 7.12 Type scholen waarvoor het oreatlvlteJtBcentfUtn lessen of projecten verzorgt; steden waarvan bekend is dat zij tossen of pfojectan verzorgen, op voJgorde van Inwonertal Andere soorten Scholen voor Basisscholen Stad scholen voortgezet onderwijs Enschede • tf •a Hsarlem • s Almere • t/ tf Den Bosch Icombl) "' • Amersfoort " Maastricht Dordrecht Haarlemmermeer

ö ? • •

Zoatermeer M Emmen wl Ede Delft loombl) '"

B tf • tf

? tf

tf tf tf

tf i K K, S

tf a Heerlen \f Leeuwarden • Gouda tf
28

27 Tabol 7.13

Totaal aantal deelnemers van het creatlvitaltscentrum in 1993 of schooljaar '9B/"99 onderverdeeld naar deelnemers uit de etflen gemeente en deelnemers uit andera gemeenten; steden op volgorde var» inwonertal eigen gemeente

Enschede Haarlem Almere Den Bosch (combi) '" Amersfoort01 Maastricht Dordrecht Leiden Haarlemmermeer Zoutermeer <" Emmen m Eda Delft (combil '" Heerlen Leeuwarden Gouda ?: geen gegevens over beschikbaar ••: (T): (2):

<3Ir (4):

85% 77% 100% 89%

endere gemeenten 15% 23» 0% 11%

deelnemen 1.BOO 735 761 6.180

85% "82% 7 85%

15% "38% 7 1B%

1.100 -'5.092 1.800 1.700

96% 98% 100% 95%

5% 2% 0% 5%

1.763 711 350 1.157

7 90% t 83%

? 10% ? 17%

3.266 42E '2.194 1472

cijfers ovw het schooljaar 1999/2000 cijfers inclusief het deel muziekschool van de combi-Instelling Amersfoort: Totaal aantal deelnemers jeugdtheeterschool: 500, waervan 60% uit de eigen gemeente en 40% uit andere gemeenten. Voor het SKCE zijn beperkt gegevens beschikbaar. In het schooljaar 98/99 zijn in totaal 28.175 leerlingen van basisscholen en scholen voor voortgezet onderwijs bereikt. Er zijn gean gegevens over endere soorten scholen en over het asntsl deelnemende docenten van scholen beschikbaar. Zoetermeer: Alleen gegevens ven hst dans- sn expresslecentrurn Emmen: deze afdeling la In ontwikkeling

;A

Tabel 7.14 Aantal dealnemers van het creativRenscemnjm In 1999 of schooljaar '98/'99, onderverdeeld naar leeftijd; Stad

0 t/m 1 2 jsar

Enschede Haarlem Almere Den Boeoh (combi)"1111

15% 14% ? -

13 t/m 1 7 Jaar 7,6% 2% 7 -

65 jaar e.o.

Tolaal aantal

70% 82% 7 -

7,5% 2% 7 -

1.500 735 751 6.180

7 "i,ï% 1 86%

7 "4% 1 10%

1.100 ••5.092 1.BOO 1.700

Amersfoort™ Maastricht Dordrecht Lelden

1 *'40% ? 4%

Haarlemmermeer"1 Zoetermeer"1 Emmen *> Ede

70% 57% 62%

23% 29% 4%

8% 14% 35%

0% 0% 9%

1.763 711 350 1.157

0%

0%

"' 100%

-

3.266 425

Delft (combi) """ Meeden

7

1 S t/m 64 jaar

"13% ? OS6

Oouda 17» 7% 76% O% 1.472 J: gean gegevens over beschikbaar - : niet van toepassing, want gebruikt endere leeftijdelndellng •: cijfers over 1998 ••: cijfer» ovor nat achooljaar 1999/2000 11): cijfers Inclusief het deel muziekschool van de combi-Instelling (2): Den Bosch: < 20 jaar: 48%, > 20 Jaar: 52% 13): Amerefoon: jougdtheaternohool: < 12 Jaar: 60%, 13 t/m 17 Jaar: 30%, 18 t/m 64 jaar: 10% Van het SKCE zijn geen gegevens beschikbaar over de leeftljdsverdeling. |4I: Haarlemmermeer: 0 t/m 11 Jaar: 23%, 12 t/m 17 jaar: 5%, 18 t/m 49 jaar: 35%. 50 jaar e.o.: 37% (5|: Zoetermeer: Alleen gegevens van het dens- en expresslecentrum I6): Emmen: deze afdeling la in ontwikkeling (7): Delft: de leeftl)dsindel(ng verschilt per typa cursus waardoor m geert duidelijk beeld tt geven is van het totaal aantal deelnemers per leeftijdscategorie 48) 1 8 jaar en ouder

30

Tabel 7,15 Aantal deelnemers van het croatlvJtertscentrum In 1999 of schooljaar '9S,"99, cndarverdeBld naar het gevptgd typp cureue of les; ataden op volgorde van inwonertal literair architecmuziek/ dans kunstTotaal audtodrama beeldend tuur viauael zang en cultuur geschiedenis 111 I3JJ 1.500 aoo 1SO 150 76 Enschede a 225 ? a a 736 165 352 23 17 a Haarlem 188 0 20 751 291 205 7 a 21S 10 Almere 80 5.180 200 K 1260 100 Den Boeoh (combi)"' 1100 260 2200 B 1.100 750 0 140 a 0 Amersfoort '« 0 210

8.

GEMEENTEARCHIEVEN

Stad

7 410

186 7 80

157

1365

66

56

a

a

S

20

10

760

46 S 13 60

Maastricht" Dordrecht Lelden Haarlemmermeer ra

1078

m

Zoetermeer Emmsn '"

Ede Delft Icombl) "> Heerlen Leegwarden • Gouda

»>658

389 660

7

46 7 80

0 7 24

S. 092 1.800 1.700

zie beeldend lie beeldend

1.763

27 7 34

3214

7 120

374 7 96

a

288

130

ij 10

a s,

711 130

293 242 11 186

14 47 0 19

a

K

1613 13

616 12 261

zie beeldend

7

?

1

80

i»0

548

a

2!

BO

a

711 350

45

K 13 SS

1.167 3.266

0 K

. a

425 2.194 1.472

' ' ' ' ' £3: geen aanbod, dus ook geen deelnaimere 7: flaen gegevens over beschikbaar cijfers over 1998 "-: cijfers over het schooljaar 1999/2000 (1): cijfers Inclusief het deel muziekschool van de combi-instelling 12): Enschede.' kunst* en cuftourgeschiedenis l* onderdeel van de diverse cursussen |3}; Enschede: aantal te onbekend, omdet er geen aohte cursussen architectuur gegeven uvorden, maar activiteiten georganiseerd worden zoals reizen en workshops (4): Amersfoort: aantal deelnemers Jeugdthearterachool In schooljaar "98-'99: drama: 460, muziek/zang: 60. Voor het SKCE zijn geen gegevens beschikbaar over het aantal bereikte leerlingen per type^rsus. (5): Haarlemmermeer: Incluilef kunst- an cultuurgeschiedenis en architectuur (6): Haarlemmermeer: Literaire cursus is pas weer in asEzoen 2000/2001 gestart (7): Zoetemwer: Alleen gegevens van het dans- «n expreasfacantrum {6}: Emmen: deze afdeling is in ontwikkeling (9): Detft: inclusief kunst' en cultuurgeschiedenis N.B.: Het totaal aantal deelnemers kan verschillen van de optelling van het aantal deelnemers per soort cursus of les. Enerzijds doordel deelnemers van niet in de tabel opgenomen soorten cursussen of lessen wel in het totaal opgenomen zijn, anderzijde doordat de aantallen in de Tabel soms schattingen zijn.

In dit hoofdstuk over gemeentearchieven wordan gegevens gepresenteerd over het aanbod dat niet wettelijk verplicht is. Het aantal bezoekers/deelnemers wordt weergegeven van zowel dit niet-verplichte aanbod alg van de studie-/leeszaal van het archief (het verplichte deel). Haarlem en Alkmaar hebben in plaats van een gemeentearchief een regionaal archief. Almere had In 1999 nog geen gemeentearchief en wordt in dit hoofdstuk dan ook verder buiten beschouwing gelaten. TabaJ S.1 Stad

Aanbod van gemeentearchieven Tentoon Meewerken stellingen aan temoon»lf stellingen van organiseren derden

Breda Apeldoorn Ni|mecan Enschede Haarlem Arnhem Zaanstad Den Bo&ch Amersfoort Maastricht Dordrecht Leiden Haarlemmermeer Zoetermeer Emmeri Zwollo

Ede Delft Heerlen Alkmaar Leeuwarden Schiedam Nieuwegein

• • a

•

v • • • • K

• • • • f • • •

^

•

•

V

• JS

• •

• •

• l/

•

•

•

l/

v

•

•

• • •

• •

*•

•

•

•

Cursussen aanbieden (niet op scholen) •

Films vertonen

Publicaties/ boeken

V

•

S •

*
V a

JJ •

• tf

• S,

• •

• •

^

a • ^* •

^ • ö "' B

^. jj • -

C ^/

•

^ n> 3 • •

a

^ • ^

V

Lessen of educatieve projecten op scholen •

s

a

• •

a a

• •

• /s

C

fö

f*

£S

i'

a i/

a

v • •

•

a

• •

•/ »•

t'

C

J3

i/

• f •

• • •

»* • •

a • c

• l/ w

•

• ^

a

ö : nee ? : geen gegevens over beschikbaar (1}: medewerking aan (21: cursus Boichlogle die samen met endere Instellingen is opgezet {3): wel medewerking verleend een een tv-dooumontalre (4): een éénmalig symposium (6): m Bewerken aan publicatiea/boeken 16]: lessen of educatieve projecten VOOR scholen IN HET ARCHIEF

• ^/

III

a

•/ ,/

I6t

•

Infomiatio over stambomen

t/ ^ ^ * 7

^ ^ 7 *

^ ^ ^ ^ •* ^ 7

•

32

31 Tabel 8.2

Het aantal keer dat In 1999 bepaald aanbod aangeboden/aeoraanlaeard is: steden OD vnkiorde van inwonertal

Stad

Tentoonatellingen in eigen beheer

Medewerking aan tentoon* steningen

Cursussen [niet op scholen)

Fllmvoorstallingen

1 0

2 2 1 6 3

2 0 4 0 1

1 7 2 7 ö

7 4 1 4 2

ö 1 3 2

15 1

Breda Apeldoorn Nijmegen Enschede Haarlem

«3

2 1

Arnhem Zaanstad Den Bosch Amersfoort Maastricht Dordrecht Leiden Haarlemmermeer Zoetermeer Emmen Zwolle Ede Delft Heerlen Alkmaar

0 0 1

a 2

"

5 1 41 1 3

e 6 1

a i

9 12 3 2 2 4 1 3 3 4

a

4 1

a 1 z, 4

Publicaties, boeken 3 1

a e 4

3 K

in g

014

a

2 1

SS

a a ts 7 6

6 7 1 2 2 S

in o

a

a

2

12 1 1

5 3 4

1

Lessen, projecten op scholen 2 K 3 2 4 7 jl 7 2

Tabel 6.3 : !

i l ',

\ j |

a 0

£ jj a 2 21 >» o ö 10

a

3 Leeuwarden 4 4 O 3 3 Schiedam 1 3 11 0 3 IJ Nieuwegein 0 2 2 £1 K 10 a: Geen aanbod 7: Geen gegevens over beschikbaar (11: Wel medewerking verleend aan een tv-documentaira f^ (2): Het gemeentearchief Den Bosch stimuleert anderen om te schrijven In plaets ven dit zelf te doen, In det gevel geldt het weergegeven aantal. (31: Er ia 1 grote tentoonstelling In een zaal gehouden, daarnaast zijn er B kleine tentoonstellingen In de vitrine bij de ingang geween. N. B.: Wanneer er bij het aantal '0• staat, Is dit in 1999 niet georganiseerd. maar wel in 1 998.

Aantal bezoekers aan verschillende soorten aanbod in 1999; steden op volgorde van inwonertal

j | j [ f l l j

Apeldoorn Nijmegen Enschede Haarlem Arnhem Zaanstad Den Bosch Amersfoort Maastricht Dordrecht Lelden Haarlemmermeer Zoetermeer Emmen Zwolle Ede Delft Heerlen Alkrnaer Leeuwarden Schiedam Nieuwegein ü: 7: (1): 12).'

tentoonstellingen In eigen beheer

cursussen

filmvoorstellingen

300 0

30 0 24 7 15

1OO 7 2.000 340 K

a

600 1.000 13

a

2.000 455 0 0 100

a

mf

7 w 132

a 7 7

15 "'200 18 IS 45 10 K 16

ts

a

a c a a

ts.

220

7 7 p 0 7

60 0 14 0 20

2.400 100 56

700 ? 0

0 0 25

100 3.500 «

450

a

geen aanbod, dus geen bezoekers geen gegevens over beschikbaar deelnemers van cursussen die het gemeentearchief in samenwerking met andere instellingen verzorgt Het gemeentearchief heeft sinds 1999 een geïntegreerde hulsvesting met de bibliotheek. Alle zelfbediening staat sindsdien In open opetelfing zodat er geen bezoekersaantallen bekend zi]n. (31: Bezoekerssental van de grote tent oonstelüng m de zaal, dus exclusief de vltirlne bij de ingang. N.B.: Wanneer er bij het aantal '0' staa t. Is dat in 1999 niet georganiseerd, maar wel in andere jaren.

34

33

Tabel 8.4

9. BEELDENDE KUNST

Aantal PERSONEN dat dB studle-/leesz>al van hut gemeentearchief bezocht en het aantal BEZOEKEN 'm 1999

Stad

Breda Apeldoorn Nijmegen Enschede Haariam '»

Aantal versoNllenife PERSONEN (Personen die meerdere keren zijn geweest tellen slechts één keer maal

7 2.154 7

«2.597

Arnhem Zaanstad Den Bosch Amersfoort Maastricht

1.600 1.667 1.638 1.276 7

Dordrecht Leiden 'Haarlemmermeer Zoetermeer Emmen

1.270 7 7

In dit hoofdstuk staan gegevens met betrekking tot beeldende kunst. Van een aantal soorten voorzieningen op het gebied van beeldende kunst wordt aangegeven of die in de stad aanwezig zijn. Daarna wordt specifiek ingegaan op het soort subsidies aan kunstenaars in de stad en de soort regeling of verordening voor de financiering van kunst/beelden in de openbare ruimte In de stad.

Totaal aantal BEZOEKEN (Personen die meerdere keren zijn geweest tallen ook meerdere keren mee) 9.160 3.471 6.729 1.664 "'4.472

111

Aanbod aan beeldende kunst •

Tabel 9.1

Aanbod voorzienlngen/aotivitelten op het gebied van beeldende kunst, steden op volgorde van inwonertal

Stad

4.090 4.986 3.306 7

191

4.144 7.342 1.025 400 884

Zwolle Ede Delft Heerlen Alkmaar '"

2.643 663 1.524 1.211 1.324

5.215 1.260 3.317 2.700 5.61 B

Arnhem Zaanstad Almere Den Bosch Amersfoort

Leeuwarden Schiedam Nieuwegein

1.431 1,976 7

3.221 4.069 2BO

Maastricht Dordrecht Lelden H B oftemm e fineer Zoatermeer

Kunsttentoonstellingen buiten musea en galeries


/

,

s s

S

/

/

/

/

y

/ ÏJ / /

i

7: Onbekend (11: Noot van de instelling zeff: 'Alleen bezoekers ven de studiezaal (lang bezoeK) worden geregistreerd Bezoekers met een kort bezoek niet (informatie, bouwtekeningen e.d.)". (2): Heerlem heeft een regloneeF gemeentearchief (Gemeentesrchlef Kennernerland) [3}: Naast de studiezaal worden ook bezoekersaantallen bljgbhouden van de foto- en prentencollectle): 388 bezoekers en 636 bezoeken in 1 999 (4): Alkmaar heeft een regionaal gemeentearchief N.B.: Bij sommige gemeentearchieven zal ook via Internet informatie te vinden zijn. Dit kan leiden tot minder bezoek aan de studie-/leeezaaJ. In dit onderzoek komt deze Internetfunctie niet ean bod, maar twee gemeentearchieven (Zwolle en Delft! hebben wel aengageven dat dit aan dg orde Is.

Kunstuitleen

& s /

s s s K

s

s

/ ^ S £S

Gemeentelijk kunst asnkoopbeleld

/ / / S

7 •/ S S

^ / ./ /

/ / / / /

S S /• / S

/ */ ./ ./ /

s s sj

a s s j

^

S

S

J

S

.

j

Zwolle Ede Dalft Leeuwarden Schiedam Gouda N i au weg o in

7:

*

,

/ /

^. . /• /

j

/

«/

/

s

/

«

J

?

7

?

*/ J

S S

/

7 /

J

./

•f

geen gegevens over beschikbaar

Gemeentelijk beleid om kun«t en/of boolden in de openbare ruimte te realiseren

Subsidies aan kunstenaars

'

35

Subsidies aan kunstenaars Tabel 9.2 Stad Apeldoorn Nijmegen Enschede Haarlem Zaanstad Almere Den Bosch Amersfoort Maastricht Dordrecht Lelden Haarlemmermeer Zoetermeer Emmen Zwolle Delft Alkmaar Leeuwarden Gouda Nieuwegeln

SS:

Tibel 9.3

Subsidies die aan kunstenaars verstrekt worden, steden on Projectsubsidies

j K , S S

s s /

^. •

a j s 23 ^. s

inwonertal

Het al dan niet hebben van BBTI regeling of verordening voor de financiering van kunst/beelden in de openbsre ruimte en 20 Ja; welke regelingen kennen de ateden, sleden op volgorde van inwonertal Regeling of verordening?

Stad

Starterasubsldles

1 %-regellng

percentage ven de bouwleges

Andere regellng/verordening {zie onderaan de tabel)

a a a a a

3

IJ

& K X

f S

<

\

i

jj

SS

x *

a

/

5 '

•/ * S

K W

s

-

*

23

a.

£3

£$

£t

a

1

nee

N. B.: Alleen ds steden waarvin bekend is wat voor soort subsidies zij aan kunsterlaars verstrekken, zijn In de tabel opgenomen

i

Apeldoorn Nijmegen Enschede Haarlem Arnhem

1» je nee i» la

/• ^ 23 a s

Zaanstad Almere Den Bosch Amersfoort

1» 1» nee"1 J=

s

a

K 23 S

23 23 J3

Maastricht Dordrecht Lakten Haarlemmermeer

nee a

K £S

K f3

^

3

a

Zoeiermoer Emmen Zwolle

\

a nee B

£s s

Ede

a

y

DeFft

D

^

Alkmaar Leeuwarden Gouda Nieuwegein

a a a

^ v' / /•

B

m

a

£j °'

3 O C (S /

a a / a / / K «

£ï

' K

a a a s a K /

N.B.:

Alteen de steden waarvan bekend ia wat voor soort subsidies rij aan kunstenaars verstrekken, zijn' in de tabel opgenomen

K:

nee

(1): Budget kunatoptfrachten waarover wordt beschikt op baaia van advies van de commissie kunatopdmchten (2): Voor gebouwen en Infrastructuur {3}: Alleen voor overheidsgebouwen Andara regellngan/varordenlngan: Haarlem: Vast bodrag (fonds) Zaanstad: Fonds Beeldende Kunst Almere; /20 t - per opgeleverde woning en da «maast vaste bedragen (jaarlijks 25.00X3 // eens per 2 jaar 160.000) Haartemmermeer: 1 % van de opbrengsten grondverkoop door het Grondbedrijf Delft: maatech.act.

37

10.

GEMEENTELIJK KUNST- EN CULTUURBELEID

Dit hoofdstuk over het gemeentelijk kunsten cultuurbeleid geeft inzicht in het al dan niet aanwezig zijn ven een nota/notitie met da gemeentelijke beleidsvoornemens op het gebied van cultuur. Wanneer zo'n note/notitie aanwezig Ie wordt gekeken naar hot Jaartal waarin deze geschreven is. Wanneer zo'n nota/notitie nlot aanwezig Is wordt aangegeven of er binnenkort een gemaakt wordt. Ook wordt een overzicht gegeven van de beleidsprioriteiten op het gebied van cultuur; in dit hoofdstuk wordt het type beleidsprioriteit vermeld en in bijlage 5 zijn de specifieke beleidsprioriteiten per stad te vinden. Tabel 10.1

Stad Apeldoorn Nijmegen Enschede Haarlem Arnhem

Het al dan niet beschikken over een nota/notitie met de gemeentelijke beleidsvoornemens op het gebied van cultuur; het laartal van schrljvsn van de nota; het al dan niet van plan zijn een dergelijke nota binnenkort ta maken; steden op volgorde van inwonertal Note/notitie beschikbaar? Nota dateert uit: Nota/notitie wordt binnenkort gemaakt? nee weet niet . 2000 la . 1997 ia ja 1998 1991 ja

.

Zaanstad Almere Den Bosch Amersfoort Maastricht

ja ja ja j» i»

1999 1997 1987/1992 2000 1998/1999

. . -

Dordrecht Lelden Haarfammarmaer Zoetermeer Emmen

ja ie i= ia la

1998/2001 1996 1992 1997 1993

. . -

Zwolle Ede Delft Alkmaar Leeuwarden

i» la J» Je Ja

1999 1997/1998 1998 1994 1998

? Schiedam Gouda ja Nieuwegein P ?: gmn gegevens over beschikbaar - : niet ven toepassing

7 2000 2000

?

Tabel 10.2

Belefdeprlorrtelten vsn d« steden; stadan op volgorde van Inwonertal

Stad Apeldoorn Nijmegen Enschede Haarlem Arnhem Zaanstad Almere Den Bosch Amersfoort

1

2

• 7

7

Maastricht Dordrecht Leiden Haarlemmermeer Zoetermeer Emmen Zwolle Ede Dulft

• • • V

if

Alkmaar Leeuwarden Goude Nieuwegein N.3: 1 « bevorderen cultuurparticipatie in het alsemeen 2 ~ bevorderen cultuurparticipatie van jongeren 3*> bevorderen cuttuurpartldpaD'e van allochtonen/multicullureel aanbod 4 s- bevorderen productie en productieklimBat 5 « versterken ven de kunsteducatie $»= verbeteren van de culturele infrastructuur 7 * bevorderen van cultuur In de wfjk S •* culturele profilering/promotie van de {blnnen>atad 9« anders

•: Ja ?:


Bijlagen

r 40

Bijlage 1

Namen van genoemde musea

Apeldoorn • Rijksmusea • Gemeentelijke musea

Nijmegen • Rijksmusea • Gemeentelijke musea • Particuliere musea

Enschede • Rijksmusea • Gemeentelijke musea

Haarlem • Rijksmusea • Gemeentelijke musea

Particuliere musea

Arnhem • Rijksmusea •

Gemeentelijke musea

•

Particuliere musea

Palels hat Loo Historisch Museum Apeldoorn Van Reekum Museum

Museum Het Valkhof Natuurmuseum Het Rondeel Museum de Stratemakerstoran Nationaal Fietsmuseum Velorama Nijmeegs Volkenkundig Museum

Rijksmuseum Twenths Museum Jannlnk Natuurmuseum Twenthe Luchtvaartmuseum Twenthe

Teylers Museum Frans Halsmuseum Archeologisch Museum Spaarneatad Foto Archief Historisch Museum Zuid-Kenrternerland Honk- en softbalmuaeum Poppanspeimuseum La Condola Corrie en Boom-Huis Fotografisch museum Theo Swagerman . Museum Enschede Drukkerijen NV NZHVM Bedrijfsmuseum

Museum Bronbeek Museum Grenadiers en Jagers Museum voor Moderne Kunst Arnhem Historisch Museum Nederlands Openluchtmuseum Nederlands Wijnmuseum Arnhöm Arnhems Ooriogsmuseum 40-45

41 Zaanstad • Gemeentelijke musea

Particuliere musea:

Alirwre • Gemeentelijke musea:

Den Bosch • Gemeentelijke musea:

•

Particuliere musea:

Amersfoort • Gemeentelijke musea:

•

Particuliere musea:

Maastricht • Gemeentelijke musea: •

Particuliere musea:

Provinciale musea:

Dordrecht • Gemeentelijke musea: •

Particuliere musea:

42 Lelden • Rijksmusea:

Zaans museum Zaans historisch museum Molsnmusaum Uurwerkenmuse urn Natuurhistorisch museum Czaar Petarhuiaje Oudkamer Aaaendalft Museumwinkel Albert Heyn Stijlkamer 'Het Noorderhuls'' Bakkerijmuseurn 'Oude Stijl' Politiemuseum Luchtoorlogmusuem Lettergletmuseum Archeo, collectie bodemvondsten Westzaan

•

Gemeentelijke musea:

•

Particuliere musea:

•

Categorie onbekend

ACHK Paviljoena

Haarlemmermeer • Gemeentelijke musea: •

Noordbrgbenta Museum Museum Slager Museum het Krulthuis Sint-Janamuseum 'De Bouwloods"

Museum FFehito Armando Museum De Zonnehof Het Mondriaanhuis Nederlands Culinair museum Museum Nederlandse Cavalerie

Natuurhistorisch Museum Maastricht Museum Spaans Gouvernement Drukkerij Museum Poppenmuseum Museumkelder Derion Schatkamer Basiliek van Sint Servaas Schatkamer Onze Ueve Vrouwebasiliek Heemkunde Museum Bonnefantenmuseum

Oordrechts Museum Museum Mr. Simon van Gijn Museum 40-45 Landschapskundio. Museum

Particuliere musea:

Zoeterrrwsr • Particulier musea

Emmert • Gemeentelijke musea: • Particuliere musea:

Zwolle • Gemeentelijke musea

•

Particuliere musea

Ede • Rijksmuseum • Gemeentelijke musea

•

Particuliere musea:

Rijksmuseum van Oudheden Rijksmuseum voor Volkenkunde Museum Boerhaave Naturalis-Natlonasl Natuurhistorisch Museun Academisch Historisch Museum Rijksmuseum het Koninklijk Penningkabinet Stedelijk Museum De Lakenhal Stedelijk Molenmussum De Valk Anatomisch Museum RU Leiden Model bouwmuseum Pllgrim Museum Wegenmakarsmuseum Leiden Hortus Botanicus St. Anna Aalmoeshuiü

Museum de Cruqulus Historisch Museum Haarlemmermeer Nationaal luchtvaartmuseum Anton Pieck Haarlemmermeermuseum

Stadsmuseum Zoetermeer

Schoonebeek: St. Spikar Veenperk SmalspoermusBum Radiomuseum

Stedelijk Museum Zwolle Museum De Stadshof Machinemuseum Ecodrome Harley Davidson muaeum

Krfiller Muller Museum Historisch Museum Ede Kijk- en Lulstermuseum Bennekom Het Nederlands Tegelmuseum Ottarlo Oudheidakamer Luchtdoelartlllerie Museum Museum Verbindingsdienst Infanterie Museum

44

43

Delft • Gemeentelijke musea

Particuliere musea

Alkmaar • Gemeentelijke musea • Particuliere musea

Leeuwarden • Rijksmusea • Gemeentelijke musea • Particuliere muaea Fries Natuur Museum

Stedelijk Museum Hat Prinsenhof Museum Lambert van Meerten Volkenkundig Museum Nussntara Museum Paul Tétar van Elven Legermuseum Medisch Farmaceutisch Museum Mrneralogisch-Geolagiseh Museum Gereedschapmuseum Mensert Joris Museum Botanische Tuinen TU Delft Techniek Museum TU Delft

Stedelijk Museum Alkmaar Archeologisch Centrum Hollands kaasmuseum Nederlands Biermusaum Da Boom Het Nederlands Kachelmuseum Gaslicht Museum Stad- en Streekmuseum Hans Brinker

Museum Het Princessehof Pier Pander Museum Fries Museum Museum de Gruttierswinkel Fryek Letterkundich Museum en Dokumintaasjesintrum Nannlng Hendrik Bulthuis Museum

Schiedam • Gemeentelijke musea •

Particuliere musea

Gouda • Gemeentelijke musea • Particuliere musea

Nieuwegein • Gemeentelijke musea

Bijlage 2

Namen van genoemde kerken met cultuur-historische waarde

Apeldoorn Qrote Kerk

Emmer)

Nijmegen St. Stevenskerk St. Jozefkerk Marie Geboortekerk St. Stephanuna Kerk

Zwolle Dominlcanenkerk Grote Kerk Ome Lieve Vrouwe Kerk Broerenkerk Bethlehwnskerk Plantagekerk

Enschede Jacobuskeric Grote Kerk

Grote Kerk Kathedrale Basiliek St. Bavo Arnhem Eusebiuskerk

St. Martlnus St. Walburgis Basiliek Koepelkerk Zaanstad Bullekerk Zaandam Den Bosch St. Jansfcathedraal Toren St. Janskathedraal Amersfoort Onze Lieve Vrouwe Toren Joris Kerk

Museummolen De Nieuwe Palmboom Stedelijk Museum Schiedam De Gekroonde Brandereketel, Nederlands Gedistilleerd Museum Nationaal Coöperatie Museum

Ds Moriaan Verzetsmuseum Zuid-Holland Kaasweag Gouda

Oudheidkamer Vreeswijk Historisch Muaeum Warsanhoeck

Maastricht St. Servaasbasiliek St. Jan Onze Lieve Vrouwe Basiliek Dordrecht Grote Kerk Augustijnenkerk Leiden Hooglandse Kerk Pieterskerk Waalse Kerk Marakerk Lofchorstkerk

Ede De Oude Kerk Delft Oude Kerk Nieuwe Kerk Maria van Jessakerk Hypolitus Kapal Alkmaar Grote st. Laurenskerk Gereformeerde Kerk Damonatrantsa gemeente Alkmaar Evangelisch-Lutherse gemeente Alkmaar Rooms-Katholieke kerk parochie Heilige Joaeph Rooms-Katholieke kerk parochie Heilige Laurentius Leeuwarden Grote Kerk Bonïfatulskerkl-toren) Waalse Kerk Koepelkerk Doopsgezinde Kerk Schiedam Basiliek van de Heilige Uduina Grote Kerk Hsvenkerk Gouda St. Janskerk Nieuwegeln Dorpskerk Bsrbarakerk Nicolaaakerk Hervormde kerk

4E

Bijlage 3

Namen van genoemde voorzieningen voor professionele podiumkunsten

Apeldoorn Schouwburg Orpheun Theater Gigant Nlpnegan Stadsschouwburg Nijmegen De Vereeniglng Steigertheater 0-72 Theater Badhuis Vrijdagtheater Enschede Twentse Schouwburg Muziekcentrum Concordia Kunst en Cultuur Haarlem Concertgebouw Stadsschouwburg Toneelschuur Arnhem Schouwburg Arnhem Muels Saerurn Theater e/d Rijn Park Theater Post Theater Theater Het Haf Zaanstad De Burcht Zaarrtheater De Kade Verkadezeal In muziekschool De Zuidervermaning Airners Metropole Roestbak Den Bosch Theater aan de Parade Theater BIS Muziekcentrum Amersfoort Theater de Punt Theater de Lieve Vrouw

Maastricht Theater aan het Vrijthof Bonbonrrière Platte Zaal Toneelacedemle Conservatorium Derion Theater Huis van Bourgondië Los-theater Dordrecht Schouwburg Kunstmin Het Hof Lelden Leidse Schouwburg Stadsgehoarzaal Imperulmtheater Theater de Ware Liefde LAK-Theater Volkshuis Schouwburg Da Meerse Theater Het Oude Rsadhuia Zoetermear Sta ds theater Theater De Muzeval Noordertaak Zwolle Schouwburg Odeon Concertzaal Buitensocieteit Ede De Reehorst het Stokpaardje NPB-kerk

Delft Theater De Veste Flora-theater Falie Bagijnhoftheater Alkmaar Muziekcentrum De Muselaer Stichting Orgelzaal Stichting Provadja, theater en muziekhuis Theater De Vest

47

46 Leeuwarden Stadsschouwburg DB Harmonie Theater Romein Concertzaal Schaaf

Schiedam VSB Theater aan de Schlo Theater De Teerstoof

Gouda Stadsschouwburg Glanszaal Nieuwagein Theater De Kom

Bijlage 4

Namen van genoemde poppodia

Apeldoorn Podium Gigant Nijmegen Doornroosje

O '72 Schouwburg Nijmgen Enschede Atak Haarlem Patronaat Arnhem Goudvlahal WilJemeen Luxor (Inmiddels opgeheven)

LeMan Lelds Vrijetljdscentrum O-bus Haarlemmermeer De Hoeve Zoetamieer De Boerderij Emmen Blanco Zwolle Hedon Delft Speakers

Zaanstad De Kade Da Fabriek

Alkmaar Atlantis podium

Den Bosch Wlllem II Concertzaal

Leeuwarden Theater Romein Zalen Schaaf

Amersfoort De Kelder Maastricht Platte zaal Night-Uva Music Dordrecht BibeJot Dordtse Jazz Sociëteit

Gouda So What De Gonz Nieuwegein Geinbeat

48

Bijlage 5: Overzicht van da specifieke beleidsprioriteiten per stad Apeldoorn

Realisatie van een nieuw museum Stimuleren van startende talenten Aantrekken/onderstaunen van nieuwe gezelschappen Oprichting muzlek-theiterwerkplaata Verbreding cultuurbereik Accent bij da doelgroep Jongeren

Nijmegen

Kunstaankopen Kunstopdrachten Subsidie ten bate van da culturele infrastructuur en projecten Ontwikkeling ven net cultureel ondernemerschap Ondersteuning van discipline-overstijgende projecten

Enschede

Muziek en muziektheater Beeldende kunst Inrichten van een cultuurzone

Haarlem

Totale vernieuwing van accommodaties (bijvoorbeeld het concertgebouw) Verhoging flexibel budget Vorming geïntegreerd instituut Kunst & Cultuur

Arnhem

Versterking aanbod Vergroting samenhang Bevordering participatie

Zaanstad

Prioriteiten onbekend

Almere

Cultuurparticipatie Versterking productie podiumkunsten

Den Bosch

Realisatie Kunstcentrum Nieuwbouw stadsbiab Presentatie stedelijke geschiedenis Realisatie Centrum voor Beeldende Kunst Uitbouw kunsteducatlebeleid

Amersfoort

Culturele infrastructuur op peil Meer vraeggestuurd aanbod: Aandecht voor groei en aantal bezoekers algemeen Aandacht voor jongeren Aandacht voor cultuur In de wijk Aandacht voor multicultureel aanbod Culturele profilering: Stad als podium Kunst en architectuur Cultuurhistorische binnenstad

Maastricht

Versterking culturele infrastructuur professionele kunsten (accommodatie, productieklimaat} Cultuureducatie Culturele evenementen Cultureel erfgoed

50

49 Dordrecht

Verstarken participatie, met name allochtonen en kinderenii'ongeren Versterken cultuurhistorisch toerisme Verbetering voorzieningen, met name musea, atodaarchlef en popcentrum Ondersteunen van bijdragen aan revitalisatie Binnenstad Regionalisering

Alkmaar

Lalden

Bevordering productlekJimaat Jeugdpartielpatie Muziskprogrammering

Leeuwarden

Haarlemmermeer

Kunsteducatie in het onderwijs (primair + voortgezet) Kunstultieen Uitbreiding schouwburg Uitbreiding programmering Schouwburg Uitbreiding subsidie jongarenfestivel

Zoetermeer

Investeren in culturele infrastructuur Zo gering mogelijke afhankelijkheid van gemeentelijke subsidies Betaalbaarheid van culturele voorzieningen Regiefunctie

JEmmen

Versterking van de culturele functie ven het centrum van Emmen door het verplaatsen van nat theater en het Centrum van de Kunsten en deze te combineren In het "Huis der Muzen". Versterking van de culturele/toeristische infrastructuur in de rest van het centrum, zoals zomerfestivals, mobile podia en versterking van ds andere kleinere podia in het centrum en de cultuurhistorische waarden In het kader van jeugdcultuur en school naast de ontwikkeling van aan Integrale nota jeugdbeleid consolideren van het aanbod Kunstmenu voor het primair onderwijs en het vergroten hieraan van de deelname tot 100% Verbreding cultuurbereik door een gebleds- en wijkgerichte benadering bij de culturele instellingen en de juist niet-reguliere podia en accommodaties die door jongeren en allochtonen worden bezocht en hen o.a. meer te betrekken bij de prograrrJrnering. Ontwikkelen van een integrale visie op het kunst en cultuurbeleid waarbij da aanzet gegeven wordt door ean werkconferentie mat het culturele werkveld, de politiek en andere betrokkenen.

Zwolle

Bouw van de podiumaccommodatie Actieplan cultuurbereik Versterking museumberefk Stimuleringsfonds podiumproducties Culturele werkplaats voor startende kunstenaars Versterking en verbreding bibliotheekwerk

Ede

Actieplan cuttuurbareik Museumbeleid Clustering van culturele instellingen in één centrum

Delft

Publieksbereik, in het bijzonder jongeren Zichtbaar maken cultureel vermogen Multicultureel beleid Versterking programmering culturele accommodatie Atelierbeleid neerzetten

Doelgroepen: allochtonen en jongeren Kunstbeleving In de wijken Samenwerking culturele Instellingen Kunst en cultuur educatie primair onderwijs Cultuurbereik middelbaar onderwijs Participatie Productie Leeuwarden-Festivalstad Jongeren Leeuwarden kaadsted fan FrysISn

Schiedam


Gouda

Kunst In de wijken Multicultureel Gouda Doelgroepmedewerkers Profilering van de binnenstad Promotie van Gouda

Nieuwegein

Beeldende kunst in openbare ruimte Ontwikkeling culturele instellingen In nieuwe binnenstad Ontwikkelen festival-/evenemantenbeleid

Memo. Raadsgriffie. Datum 4 februari AM de commissie cultuur en vrije tijd. VM de secretaris van de commissie cultuur en vrije tijd

Recommend Documents