mei Met stille trom Indo Een Indisch feest voor iedereen Malieveld, Den Haag sinds Ik snoep dus ik ben

PASARKRANT

GRATIS PROGRAMMAKRANT | TONG TONG FESTIVAL 2012

17 28 t/m

Nieuw-Guinea:

mei

Met stille trom

2012 sinds

1959

e 54 editie

FAIR — FOOD — FESTIVAL — DE BESTE MIX VAN OOST EN WEST Thema batik:

Familie­ verhalen in batik, mode­ shows en workshops

grootste euraziatische festival ter wereld

Een Indisch feest voor iedereen

Expositie:

Ik snoep dus ik ben

Indo

Malieveld, Den Haag www.tongtong.nl

De entreeprijzen 54e Tong Tong Fair

2012

Entreeprijzen en kortingen

Vermijd de rij en bestel uw kaarten online

Dagkaarten 54e Tong Tong Fair Dagkaarten voor de 54e Tong Tong Fair zijn tot en met woensdag 16 mei 2012 tegen gereduceerd tarief verkrijgbaar in onze webwinkel: www.tongtongfair.nl/voorverkoop. Na 16 mei verkoopt de webwinkel kaarten tegen het normale tarief, dat ook aan de kassa’s en bij de voorverkoopadressen geldt.

Op onze website www.tongtongfair.nl vindt u een link naar onze eigen ‘ticketshop’: www.tongtongfair.nl/voorverkoop. In deze webwinkel kunt u digitale dagkaarten kopen. Uw e-ticket heeft een unieke barcode en is uw toegangsbewijs. Print dit e-ticket daarom uit en neem het mee naar de Tong Tong Fair. De barcode op uw e-ticket wordt bij de ingang gescand.

Tot en met 16 mei 2012

Na 16 mei 2012

Normaal doordeweeks

€ 10,–

€ 12,–

Normaal za of zo

€ 13,–

€ 15,–

65+ doordeweeks

€ 6,75

€ 8,50

65+ za of zo

€ 8,–

€ 9,50

Kinderen 2 t/m 11 jaar

€ 4,–

€ 4,50

CJP

€ 8,50

€ 9,50

Groepskorting 2012 Groepen (min. 20 pers.) doordeweeks

€ 10,– p.p.

Groepen (min. 20 pers.)

€ 12,50 p.p.

Personeelsverenigingen doordeweeks

€ 10,– p.p.

Personeelsverenigingen za of zo

€ 12,75 p.p.

Pasarpassen Bent u van plan de 54e Tong Tong Fair meerdere dagen te bezoeken? Overweeg dan een Pasarpas voor 6 of 12 dagen! Met een Pasarpas bespaart u flink op de entreekosten. De 6-daagse Pasarpas is geldig op donderdag 17 mei, maandag 21 mei, dinsdag 22 mei, woensdag 23 mei, donderdag 24 mei en maandag 28 mei 2012. Hierin vallen dus ook Hemelvaartsdag en Pinksteren. 12-daagse Pasarpas

6-daagse Pasarpas

Normaal

€ 85,80

€ 39,60

Sobat

€ 77,20

€ 35,65

65+/kind (normaal)

€ 58,30

€ 28,–

65+/kind (Sobats)

€ 52,50

€ 25,25

Bestel uw Pasarpas online in de webwinkel (volg de instructies) of bestel uw Pasarpas bij de Infobalie op de Tong Tong Fair. Neem een pasfoto mee.

Hemelvaartsdag en 2e Pinksterdag tellen als doordeweekse dagen.

Online betalen/Toeslagen Wij werken samen met Paylogic, de grootste leverancier van online tickets in Nederland. Paylogic rekent een toeslag van € 1,50 per bestelling (maximaal 20 tickets per bestelling). Daarnaast betaalt u een toeslag die afhankelijk is van de gekozen betaalwijze. iDEAL:

€ 0,85

Paypal:

€ 0,35 + 4,5%

Mastercard, Visa:

4,5%

American Express:

5%

online machtiging*:

Toeslagvoorstellingen Voor de voorstelling van Anneke Grönloh met een gastoptreden van Ali B en het optreden van Yvonne Keuls met Ernst Jansz dient u een reserveringstoeslag te betalen van resp. € 6,– en € 3,–. U kunt deze kaarten kopen bij de Infobalie van de 54e Tong Tong Fair en meteen meenemen. Alleen Sobats (donateurs van Stichting Tong Tong) kunnen schriftelijk reserveren, per mail ([email protected]), fax of post. Maximaal 4 kaarten per Sobat. Let op: u dient uw kaarten uiterlijk één uur voor de voorstelling te hebben opgehaald.

Profiteer van de vroegboek-korting!

Openingstijden

17 t/m 28 mei 2012 Dagelijks 12–22 uur

1,5%

€ 0,60

overboeking*:

*B  ij online machtiging en overboeking kan het twee tot drie dagen duren voordat de betaling bevestigd kan worden. IDeal is de veilige en goedkope manier van internetbankieren. ING, Rabobank, ABN AMRO, Fortis, SNS Bank, ASN en Friesland Bank zijn erbij aangesloten. U betaalt in de voor u bekende omgeving van uw eigen internetbank. N.B. Standaard voegt Paylogic een toeslag toe van 4,4% van het totaalbedrag aan bestelde kaarten (excl. toeslag) voor een annuleringsverzekering. U kunt deze optie uitvinken, als u dat wilt.

Voorverkoopadressen 2012 Het is ook mogelijk uw entreekaarten bij een van onze voorverkooppunten te kopen. Sommige voorverkopers vragen een kleine vergoeding voor hun service. De eventuele toeslag staat achter de naam van het voorverkooppunt vermeld. Zij verkopen: normaal doordeweeks, normaal weekend, 65+ doordeweeks, 65+ weekend, en kinderkaarten tegen het normale tarief. APELDOORN: TOKO PAPUA, Schubertlaan 18, tel. 055 – 543 0940

BRUNSSUM: TOKO INDRADJAJA (€ 0,50), Kerkstraat 268, tel. 045 – 564 0188

DEVENTER: WAROENG INDOMAS (€ 0,50), Flora 91, tel. 0570 – 655 040

MIDDELBURG: TOKO SURABAYA, Stationsstraat 20–22, tel. 0118 – 635 914

ALKMAAR: TOKO TROPICA (€ 0,50), Vondelstraat 46–48, tel. 072 – 511 1204

DELFT: MUSEUM NUSANTARA (€ 0,50), St Agathaplein 4, tel. 015 – 260 2375; TOKO RAMEE, Papsouwse­­­­laan 129, tel. 015 – 256 3971

EINDHOVEN: AMAZING SANG LEE (€ 0,50), Woenselsemarkt 179, tel. 040 – 243 0456

NIJMEGEN: TOKO RINUS, Steenbokstraat 18–20, tel. 024 – 355 6863

GRONINGEN: TOKO SEMARANG, Gedempte Zuiderdiep 119, tel. 050 – 312 9933

Rotterdam: Bkh Plantage Benissimo (€ 0,50), Bergse Dorpsstraat 122, tel. 010 – 418 7087

AMSTERDAM: TOKO BANDUNG, Pieter Calandlaan 333–335, tel. 020 – 619 9103; TOKO JOYCE (€ 0,50), Nieuwmarkt 38, tel. 020 – 427 9091; TOKO WARUNG BANDuNG, Aalsmeerweg 41, tel. 020 – 669 2562 ARNHEM: TOKO INDRADJAJA (€ 0,20), Middelgraaf­­laan 71/A, tel. 026 – 321 2767; TOKO WARUNG BARU (€ 0,10), Hanzestraat 20, tel. 026 – 361 0069 BREDA: RESTAURANT KLEIN JAVA, Speelhuislaan 6, tel. 076 – 514 7858

2  Festivalnieuws

De toegangskaarten zijn niet aan een bepaalde datum gebonden; let wel op het prijsverschil tussen doordeweekse kaarten en weekendkaarten (niet van toepassing op kaarten voor CJP-ers en kind.

DEN BOSCH: SANG LEE SUPER BV (€ 0,50), Orthenstraat 264, tel. 073 – 614 4339 DEN HAAG: BOEKHANDEL VAN STOCKUM (€ 0,50), Herengracht 60, tel. 070 – 302 8110; HET OOSTERSCH HUISJE (€ 0,20), Wilgstraat 46, tel. 070 – 360 9479; PELITA (€ 0,50), Javastraat 52, tel. 070 – 330 5111; SELEXYZ VERWIJS Passage 39, tel. 070 – 311 4848; PARKHOTEL DEN HAAG, Molenstraat 53, tel. 070 – 362 4371

54e tong tong fair

Haarlem: Toko Orion, Generaal Cronjestraat 87, tel. 023 – 526 8918 HELMOND: TOKO MARAD, Elzaspassage 44, tel. 0492 – 522 312 HENGELO (OV.): TOKO INDRA­ DJAJA (€ 0,25), Meijersweg 15, tel. 074 – 291 8038 LEIDEN: FIRMA RELIGIA EN DON BOSCO, Herensingel 3, tel. 071 – 521 1750

TILBURG: ASIANA SUPERSTORE, Korvelseweg 69, tel. 013 – 580 1934 UTRECHT: TOKO De Waag Indradjaja (€ 0,50), Pr. Bernhardplein 54, tel. 030 – 233 4259 VENLO: TOKO INDRADJAJA, Veldenseweg 62A, tel. 077 – 351 0308 ZOETERMEER: TOKO LIEM (€ 0,25), Amsterdamstraat 61, tel. 079 – 342 5463

Artists in residence Tong Tong Festival 2012: Behind the Actors uit Bandung

12 dagen lang

dangdut kron­­­t­jong wajang Toneel uit Bandung

In 2011 waren de acteurs van Behind the Actors uit Bandung, Indonesië, te gast op het Tong Tong Festival. Zij speelden vier maal het stuk Cuk & Cis, naar twee verhalen van de Indische schrijver Vincent Mahieu (1911–1974), beter bekend onder zijn andere pseudoniem Tjalie Robinson. Na afloop reisden zij door naar Oerol. Dit jaar komt het héle gezelschap Behind the Actors over uit Bandung. Want behalve de acteurs bestaat Behind the Actors uit musici, dansers en poppenspelers. Dit veelzijdige gezelschap is in 2012 ‘artist in residence’ van het Tong Tong Festival. De acteurs spelen Douwes, een bewerking van het verhaal ‘Het geval Douwes’ uit het boek Tjies van Vincent Mahieu. De poppenspeler van het gezelschap brengt het virtuoze wayang golek (poppenspel met drie-dimensionale poppen) en geeft workshops in de Bengkel. De musici spelen zowel krontjong als dangdut. Op 20 mei maakt de meester van de fusion, fluitist Chris Hinze, een muzikale wereldreis met de dangdutspelers van Behind the Actors (Bintang-Theater). De Edison-winnaar treedt eerder die dag ook op met fragmenten uit het Multi Media Solo concert From Tibet to Tanger. Behind the Actors treedt elke dag op; kijk in het programma in het midden van de krant voor de tijden en locaties.

Het geval Douwes

Traditionele dansen uit de Indonesische archipel

Douze points voor wereldster Anggun

Speciaal voor de 54e Tong Tong Fair komen dit jaar dansgroepen over uit Midden-Java, Sumatra, Boven-Digoel (Nieuw-Guinea) en Maluku Tenggara (Molukken). Deze groepen brengen traditionele dansvoorstellingen. Kijk op de programmapagina’s in deze krant voor de exacte speeltijden.

Polynesische dansen In Nederlands-Indië was hawaiian muziek populair. Deze jazzy stijl met een tropical twist paste goed bij de Indo’s, met hun eigen oost-west-achtergrond. Dit jaar komt Kaili naar het Tong Tong Festival, een internationaal vermaard dans- en muziekleraar. Hij werd geboren en getogen op Kauai (Hawaii). Samen met de dansgroep Maeva geeft Kaili workshops, met dans uit Hawaii, Tahiti en de Cook Islands. bengkel, bintang-theater, tong-tong-podium, zo 27 en ma 28 mei

De Indonesische zangeres Anggun is niet alleen een beroemdheid in haar moederland Indonesië, maar ook in Frankrijk waar zij al jaren woont. Ze verkocht twee miljoen platen in 35 landen, ze heeft meer dan 200.000 Twitter-vrienden. Frankrijk eerde haar met de prestigieuze Chevalier des Arts et des Lettres én ze ontving de World Music Award. In mei vertegenwoordigt de zangeres Frankrijk op het Eurovisie Songfestival in Bakoe (Azerbeidzjan). Daags voor haar reis naar Bakoe treedt de sympathieke zangeres in het Bintang-Theater op. Twaalf punten van de Tong Tong Fair voor Anggun! bintang-theater, do 17 mei

17 t/m 28 mei 2012

Festivalnieuws 3

Expositie F. Springer:

Met Stille Trom Theater:

Moderne dans:

Boek:

Paradijs­ JeckoS­ vogels in de DANCE polder Wereld Natuur Fonds:

Requiem de bos­ voor sen van een Papua djago

Dansgroep:

BovenDigoel Papua

50 jaar geleden, in 1962, nam Nederland afscheid van Nieuw-Guinea, de laatste kolonie in ‘de Oost’. Het Tong Tong Festival presenteert een themaprogramma met exposities, theater- en dansvoorstellingen, interviews en lezingen over politiekhistorische en literaire onderwerpen.

tentoonstelling

© de erven f. springer

Met stille trom. F. Springer en het einde van Nieuw-Guinea

De tentoonstelling Met stille trom. F. Springer en het einde van Nieuw-Guinea gaat in op het leven van diplomaat Carel Schneider (1932–2011) in Nieuw-Guinea. Schneider is bij lezers bekend als schrijver F. Springer. Schneider werkte als controleur bij het Binnenlands Bestuur, vier jaar met de Papoea’s in dit ‘laatste stukje tropisch Nederland’ in de Pacific. Zijn eerste standplaatsen waren Hollandia, Fak Fak en Kokonao. Van 1960–1962 woonde hij met zijn gezin in de Baliemvallei, een geïsoleerd gebied in het centrale bergland van Nieuw-Guinea. Doel van de bestuurlijke aanwezigheid in de Baliem was het gebied

4  Festivalnieuws

verder open te leggen en de oorlogvoerende stammen daar te pacificeren. Begin 1962 ging Schneider met verlof naar Nederland, en zou niet meer terugkeren naar het eiland. Door de politieke ontwikkelingen moet Nederland – en daarmee het gehele bestuurlijke apparaat – eind 1962 definitief uit NieuwGuinea vertrekken. De expositie Met stille trom. F. Springer en het einde van Nieuw-Guinea toont foto’s, voorwerpen en documenten uit de privé-collectie van Carel Schneider. De tentoonstelling neemt de bezoeker mee naar de Baliemvallei en geeft een beeld van het werk en dagelijks leven van bestuursambtenaar Schneider en zijn contacten met de plaatselijke Papoeabevolking, de Dani’s, in de laatste maanden van het Nederlands bestuur in de vallei. Postuum verschenen Onder zijn schrijverspseudoniem F. Springer schrijft Schneider tijdens zijn verblijf op Nieuw-Guinea al een drietal verhalen die sterk geïnspireerd zijn door zijn ervaringen op dit eiland. Zij worden gebundeld in Bericht uit Hollandia dat in 1962 wordt gedrukt.

54e tong tong fair

Na zijn terugkeer in Nederland treedt Schneider in dienst van Buitenlandse Zaken, maar de Papoea’s en hun land blijven in zijn hart en in zijn gedachten. In de daarop­ volgende jaren verschijnen van zijn hand Schimmen rond de Parula (1966), De gladde paal van macht (1969) en Zaken Overzee (1977). Ten slotte is er het boek Met stille trom, Springers eigenlijke romandebuut dat hij, terug in Europa, in 1962 schrijft over diezelfde laatste maanden van het Nederlands bestuur in Nieuw-Guinea, en dat pas vijftig jaar later is uitgegeven. Waarom Springer het boek in 1962 niet laat verschijnen, en in 2012 wèl, onthult hij zelf in zijn uitgebreide voorwoord bij deze postuum verschenen roman. In Springers literaire oeuvre schuren werkelijkheid en verbeelding voortdurend langs elkaar heen. Op de expositie zal deze relatie tussen feit en fictie belicht worden aan de hand van boeiende citaten uit Springer’s werk.

’We came from the East’ van JeckoSDANCE

Theatermakers over Nieuw-Guinea

In de theatervoorstelling Rauwe Sprookjes fileren Frank en Jeannie met het nodige genoegen hun eigen identiteit waar Indo’s en Papoea’s een afdruk in hebben nagelaten. “Ach, hou toch op. Je ziet er niet eens uit als een Indo!” “Wát zeg je?” “Je ziet er niet eens uit als...” “Ja, ik heb je wel gehoord! En hoe moet dat er uit zien dan?!” Rauwe Sprookjes is een liefdevolle, muzikale en humoristische voorstelling waarin Frank en Jeannie hun roots tot leven wekken. En hun vaders. Tekst, muziek en spel: Jeannie Charlene, Frank Irving. Reprise van de succesvolle opvoering uit 2011. bibit-theater, zo 20, ma 28 mei

Op 17, 19 en 20 mei presenteert het Tong Tong Festival 2012 de dansvoorstelling We came from the East van Jecko Siompo, een van de belangrijkste hedendaagse dansers en choreografen van Indonesië. Jecko, geboren in Papua, combineert traditionele Papoea-bewegingen met moderne vormen van dans, met name hip-hop. In de voorstelling We came from the East stelt Jecko dat hip-hop oorspronkelijk uit Papua komt. “Je hoeft me niet te geloven, maar mijn overgrootoma heeft het zelf gezegd”, zegt hij vrolijk en uitdagend. De danser/choreograaf laat zich ook inspireren door dierenbewegingen. Hij noemt zijn stijl: ‘Animal Pop’. De tien dansers van zijn groep JeckoSDANCE geven als in een ketting bewegingen door, langzaam veranderend; soms herkenbaar, soms niet, maar in een continue flow. Kijkers naar de tv-serie

Van Dis in Indonesië hebben al kennis kunnen maken met deze bijzondere choreograaf. JeckoSDANCE is in Nederland op uitnodiging van het Tong Tong Festival en Kosmopolis Den Haag i.s.m. HIVOS en Kosmopolis Utrecht. We came from the East is een co-productie van JeckoSDANCE met het Goethe-Institut Indonesien, Kampnagel Hamburg, Hebbel- am-Ufer Berlin en The Esplanade-Theatre on the Bay Singapore. Op 21 mei geeft Jecko een openbare workshop met de dansgroep Ill Skill Squad in de Bengkel. Een dag later geeft de choreograaf nog een workshop in de Bengkel. Op 18 mei treedt JeckoSDANCE op met Don’t hit mama in de Melkweg in Amsterdam en op 23 mei in RASA Utrecht. bintang-theater 17, 19, 20 mei bengkel 17, 19, 20, 21, 22 mei

Nederlandse Papoea’s in ‘Paradijsvogels in de Polder’ interviews van Eva Prins. Nancy Jouwe, programmadirecteur Kosmopolis Utrecht, stelde het samen.

Op 19 mei wordt het fotoboek Paradijsvogels in de Polder van de fotografe Bodil Anaïs gepresenteerd op het Tong Tong Festival. Het boek toont portretten van drie generaties Nederlandse Papoea’s. Van 17 t/m 28 mei is bovendien op de Grand Pasar de gelijknamige digitale fototentoonstelling te zien met foto’s uit het boek. Paradijsvogels in de Polder is het eerste (foto)boek dat Nederlandse Papoea’s in al hun diversiteit centraal stelt. Het boek wordt uitgebracht in het kader van 50 jaar Papoea’s in Nederland. Het bestaat uit 35 portretten van Bodil Anaïs,

Een halve eeuw geleden Het is een halve eeuw geleden dat er een einde kwam aan Nederlands laatste kolonie in de Oost. In Nederland woont een kleine gemeenschap van circa 1500 tot 2000 Papoea’s. Begin jaren ’60 moesten enkele honderden Papoea’s vanuit Nederlands-Nieuw-Guinea naar Nederland vluchten toen Nederland zijn laatste kolonie in de Oost moest opgeven. Vooral de Papoea’s die een actieve rol hadden gespeeld in het bestuur van Nederlands-Nieuw-Guinea moesten vertrekken. Het gebied gold als het laatste restje Indië, waar zich ook onder meer Indo’s en Molukkers gevestigd hadden. De Papoea’s in Nederland zochten hun eigen weg. Hun achtergrond en identiteit bleven echter vrijwel onzichtbaar. Desondanks hebben zij zich 50 jaar later, met drie à vier generaties Papoea’s in Nederland, goed geïntegreerd in Nederland. Zij voelen zich Papoea en/of Nederlands, hun identiteit is meervoudig en dynamisch. Het boek is een project van Kosmopolis Utrecht en KIT Publishers, met dank aan het Fonds voor Cultuurparticipatie en de Gemeente Utrecht. De fototentoonstelling is ontstaan door de samenwerking van Bodil Anaïs en Kosmopolis Utrecht.

17 t/m 28 mei 2012

Reggie Baay monoloog Schrijver Reggie Baay presenteert zijn nieuwe theatermonoloog ‘Requiem voor een djago’, een bewerking van een verhaal uit zijn bestseller De Ogen van Solo. Centraal staat zijn stoere, motorrijdende Indische oom die in Hollandia, Nieuw-Guinea, woonde. Op de achtergrond van het verhaal speelt de Nieuw-Guinea- kwestie. bibit-theater, zo 20, za 26 mei

Meer uit westelijk Nieuw-Guinea Uit Boven-Digoel in Papua komt de dansgroep van de foto op pagina 5. In hun dans en zang staan de natuur, het sociale leven en voorouderverering centraal. tong-tong-podium, 24, 25, 26 mei Prominent historicus dr Pieter Drooglever houdt de lezing ‘Nieuw-Guinea, een land voor de Papoea’s’. Drooglever is auteur van het boek Een daad van vrije keuze; De Papoea’s van westelijk Nieuw-Guinea en de grenzen van het zelfbeschikkingsrecht. Centraal hierin staan de aanloop naar en de gebeurtenissen in 1969 rond de volksraadpleging in Nieuw-Guinea. Drooglever deed ook onderzoek naar de verhoudingen tussen Nederland en Indonesië in de jaren 1950–1963, en onderzocht hoe werd omgegaan met het zelfbeschikkingsrecht van de Papoea’s. bibit-theater, ma 28 mei Hans Beukeboom van het Wereld Natuur Fonds geeft een lezing over de rijkdom van Papua, de bedreigingen voor dit gebied en het werk van het WNF om de bedreigingen om te zetten in mogelijkheden voor de natuur en bevolking. Beukeboom is themadeskundige Bossen bij het WNF. bibit-theater, ma 21 mei Prof dr Pamela Pattynama interviewt Liesbeth Dolk, samensteller van tentoonstelling ‘Met stille trom; F. Springer en het einde van Nieuw-Guinea’ en de zoon van Springer, Jan Tom Schneider. bibit-theater, zo 20 mei

Festivalnieuws 5

première: korte speelfilm arigato

Filmmaakster Sandra Beerends: “Ik voel die urgentie”

première: theatershow kameleon

Bufu Sanna: “Eindelijk beken ik kleur, ik weet nu wie ik ben!” Achter de naam Bufu Sanna gaat theatermaakster Sandra van den Steen uit Groningen schuil. Op het Tong Tong Festival 2012 gaat haar programma ‘Kameleon’ in première. De Indische theatermaakster beschrijft de zoektocht naar wie zij ís. Het is een verhaal dat veel Indische Nederlanders, kind van 2 culturen (Oost & West) herkennen. Zelf zegt ze daarover: “Waar hoor ik bij? Wat vind ik belangrijk? Ik was verward doordat ik een mix ben van twee culturen. Nederlanders zien dat ik niet Nederlands ben, terwijl ik wel deze nationaliteit heb. Ik ben hier geboren en opgegroeid. Thuis kreeg ik dan ook de boodschap: je bent een Nederlands meisje, je hebt een Nederlandse opvoeding gehad, dus: doe Nederlands! Maar ondertussen zat ik thuis in de trassilucht, omringd door kruiden en geuren van de Aziatische keuken. Ik was verward.

Ik had heimwee, maar waarnaar? Ik voelde me niet thuis. Ik hoorde niet bij de pot appelmoes die in de koelkast stond, maar ook niet bij de rijst. Daarom ging ik op zoek naar mijn eigen identiteit om uiteindelijk mijn eigen prakje te maken: boerenkool met Indische sambal.” Haar show gaat over integratie, identiteit, de geschiedenis van Nederlands-Indië, cultuurverschillen, beladenheid en heimwee. Het is een interactief programma met veel humor en persoonlijke, gevoelige liedjes waarin zij haar verhaal vertelt. “Eindelijk beken ik kleur, ik weet nu wie ik ben!” Lees op de website van het Tong Tong Festival een interview met Sandra van den Steen. bibit-theater, zo 27 mei, bintang-theater, ma 28 mei

Een jaarboek van de Indische cultuur, zo noemen we de Tong Tong Fair vaak. Na een bezoek ben je culinair verzadigd en cultureel weer helemaal bij. Sandra Beerends bij­voorbeeld neemt de bezoekers straks mee in het leven van een Indische oma. In een film van tien minuten vertelt Beerends hoe de vrouw zich plotseling de oorlog en de Japanse bezetting herinnert. Een toevallige ontmoeting met een Japanse familie, tijdens een stranddagje met haar kleindochter Toet, zet de herinneringen in gang. Beerends: “Ik heb deze film zelf gefinancierd omdat de subsidiegevers de noodzaak voor dit stukje ‘vergeten’ geschiedenis niet zagen. Ik voel die urgentie, als Indische scenarist en als dochter van een ‘oorlogs- slachtoffer’ wel degelijk. [...].” Arigato gaat in première op het Tong Tong Festival 2012, “in het hart van de Indische gemeenschap”, zoals Beerends zegt. Ze denkt na over een mogelijk vervolg in de vorm van een documentaire, waarvan publieksreacties onderdeel zullen zijn. Voor de filmvertoning zal Pamela Pattynama filmmaakster Sandra Beerends interviewen. Pattynama is Bijzonder Hoogleraar Indisch-Nederlandse Literatuur en Cultuur aan de Universiteit van Amsterdam. Zij doet onderzoek naar postkoloniale herinneringen aan Nederlands-Indië in literatuur, films en fotografie. Zij is vooral geïnteresseerd in generationele overdracht van herinneringen en erfgoed. bibit-theater, za 19 mei

Benefietactie: Help HALIN helpen

Boi Akih: Circles in a Square Society De succesvolle worldjazz­ formatie Boi Akih speelt het nieuwe programma Circles in a Square Society. Zangeres Monica Akihary, gitarist Niels Brouwer, trombonist Wolter Wierbos en slagwerker Kim Weemhoff gaan op zoek naar de veelvormigheid van bekende ‘songs of freedom’, o.a. van Jimi Hendrix, David Crosby, Bob Marley, Neil Young en Joni Mitchell. bintang-theater, za 26 mei

Het volledige programma van het Tong Tong Festival 2012, zie pagina 12 t/m 14.

6  Festivalnieuws

Nomads, een theaterconcert met Izaline Calister, Julya Lo’ko & Lilian Vieira Izaline Calister (Curaçao), Julya Lo’ko (Molukken/Indonesië) en Lilian Vieira (Brazilië) presenteren Nomads, een muzikale trektocht met muziek uit hun jeugd. Alle drie speelden zij eerder op het Tong Tong Festival, maar altijd los van elkaar. Ze zingen liedjes uit hun jeugd, verhalen over hun rijke carrière en spannende muziek die ze altijd al hebben willen zingen. Grenzen worden geslecht: ze zingen niet alleen in Papiamento, Maleis en Portugees, maar ook in Spaans, Engels en de taal van hun thuisland: Nederlands. ‘Nomads’ kreeg lovende recensies. Trouw: “‘Zeg maar niets meer’ (André Hazes) kreeg dankzij Loko’s schitterende interpretatie een nieuwe lading […]” Cultuurpodium.nl: “Een goddelijk muzikaal trio […] ” GPD: “[…] huiveringwekkend mooi.” bintang-theater, za 19 mei

54e tong tong fair

Singer-songwriter Wouter Muller en het Colourful City Koor uit Nijmegen o.l.v. Johnny Rahaket voeren samen actie voor HALIN (Hulp Aan Landgenoten In Indonesië) met een serie benefietconcerten. Op 18 mei houdt de benefietactie ‘Help HALIN helpen’ halt op de 54e Tong Tong Fair. HALIN zet zich al jaren in voor het armoedige lot van bijna duizend in Indonesië woonachtige Indo’s. Velen verkeren in zeer armoedige omstandigheden en naderen nu de laatste jaren van hun leven. Wouter en Johnny hebben de hulp van de bezoekers van de Tong Tong Fair nodig. Zij nodigen iedereen uit om naar de Bengkel te komen en drie liedjes te leren die Wouter voor deze actie schreef. U kunt daarna met het koor mee het podium op! Bij Toko Tong Tong is de speciale HALIN-cd verkrijgbaar. vrij 18 mei, bibit-theater, bintang-theater, tong-tong-podium en bengkel

en verder

Ampat is de nieuwe formatie van Arnold van Dongen en Erwin van Ligten op gitaar, Sandra Sahupala op percussie en Eveline Carels op drums. bintang-theater, ma 21 mei Uit Indonesië komt de jazzformatie Ambon Jazz Plus. bintang-theater, 23 en 24 mei

In haar lange loopbaan verkocht Anneke Grönloh meer dan 30 miljoen platen. Ze ontving zestien gouden en platina onderscheidingen en had hits in bijna vijftig landen. “Schandalig dat wij, iemand die zoveel heeft betekend voor de Nederlandse en internationale muziek, eigenlijk niet kennen”, zei de populaire Ali B in het programma Ali B op volle toeren

waar hij wereldster Anneke Grönloh te gast had. Hun optreden samen liet geen kijker onberoerd. Op zaterdag 26 mei mei geeft Anneke Grönloh een feestelijk concert dat in het teken staat van jazz. Ali B verzorgt een gastoptreden. Voor deze voorstelling geldt een toeslag van € 6,–. Kijk op pagina 2 hoe u reserveert.

Hiphop en rap met Dj Durian & Rasa

muzikale talkshow

Hotel Slotania Martijn Apituley en Herman Keppy presenteren ‘Hotel Slotania’, een muzikale talkshow over de Indische (rock)scene in Amsterdam rond 1960. Eind jaren vijftig, begin jaren zestig van de vorige eeuw speelden ieder weekend de eerste rockbandjes in de Amsterdamse uitgaanscentra.

In de vele cafés op de beruchte Zeedijk bijvoorbeeld. Net als in Den Haag en Rotterdam was de ‘Indische’ inbreng overheersend. In Hotel Slotania werden regelmatig Indische dansfeesten gehouden. In het Bibit-Theater schuiven rockers van toen aan. Hoe komt het dat de Indo’s en Ambonezen zo hip waren; was er thuis sprake van een generatiekloof; leverde het spelen in de cafés nog wat op naast drank en vrouwen; waarom zijn ze niet beroemd geworden; sterker, waarom weet niemand iets van die Amsterdamse pioniers; en alsjeblieft, kan je nog eens vertellen van Duitsland en The Beatles? Natuurlijk wordt er muziek gedraaid van toen. bibit-theater, do 24 mei

Verwacht geen rustige zondagavond wanneer Dj Durian zijn hiphop naar het Bintang-Theater brengt! De deejay maakt vooral hiphop en dubstep georiënteerde beats waarbij hij streeft naar een mooie balans tussen het gebruik van vinylsamples, synthesizers en echte instrumenten. Diezelfde avond treedt Rasa op, twee Indische jonge rappers die zich laten inspireren door hun Indische roots. Rick Wester van Rasa: “Rappen en muziek maken is al een hele tijd voor ons een manier om ons te uiten en eigenlijk kunst te maken van het dagelijks leven. Onze Indische achtergrond is daar natuurlijk ook een onderdeel van. Omdat we allebei Indisch zijn, wordt dat versterkt wanneer we samen nummers schrijven. Daarbij zijn er in de Nederlandse hiphopscene’s best veel Indo’s actief, maar de meesten brengen hun achtergrond niet naar voren. Daar is natuurlijk niks mis mee, maar wij hebben er voor gekozen om dat wel te doen. Juist omdat we het zo down-to-earth mogelijk proberen te houden gaat dat eigenlijk heel natuurlijk.” bintang-theater, zo 27 mei

Ernst Jansz De invloed van Indische musici ‘verkrontjongt’ Bob Dylan talkshow stan rijven

Zoals de Tong Tong Fair met Den Haag verklonken is, zo onlosmakelijk horen muziek en Den Haag bij elkaar. Mondain Den Haag en frivool Scheveningen werden vanaf de jaren ’20 de bakermat van de jazz, vooral dankzij de invloed van Indische Nederlanders. Dit proces herhaalde zich in de jaren ’50 toen Indorockers de basis legden voor een bloeiende Haagse muziekscene waaruit in de sixties beatgroepen ontstonden. Muziekpublicist Stan Rijven (Den Haag, 1949) demonstreert met uniek beeld- en geluidsmateriaal de grote rol die Indische Nederlanders – zoals Andy Tielman – hebben gespeeld. Te gast zijn pianist Rob Agerbeek en gitarist Woody Brunings. bintang-theater, vrij 25 mei

Ais Lawa-lata brengt een heerlijk programma met o.a. Angela – Popstar 2011 – Moyra en Debora Hulskamp. bintang-theater, wo 23 mei

Simon Broughton (Songlines) interviewt Elsje Plantema over gamelan In het buitenland is de gamelan nog steeds vrij onbekend, maar door het Indische verleden van Nederland is de gamelan hier redelijk bekend. Mede hierom komt Simon Broughton, hoofdredacteur van het Britse magazine Songlines naar het Tong Tong Festival. Songlines is het belangrijkste tijdschrift over wereldmuziek. Broughton interviewt Elsje Plantema, leider van gamelanensemble Widosari. Eind vorig jaar ontving zij de prestigieuze Professor Teeuw Prijs 2011 voor haar inspanningen voor de gamelanmuziek in Nederland. Widosari treedt ook op met composities van de Amerikaanse componist Lou Harrison. interview bibit-theater, ma 21 mei, optreden widosari, bintang-theater, zo 20 & ma 21mei

cd-presentatie van het indisch muzikanten collectief

De liefde voor krontjong in woord en muziek

Singer-songwriter Ernst Jansz speelt zijn succesvolle theaterprogramma Dromen van Johanna (genomineerd voor de Buma Gouden Harp 2011) in een bijzondere, aangepaste vorm op het Tong Tong Festival 2012. Zijn muzikale ode aan Bob Dylan presenteert hij in een krontjong-uitvoering. Ook bijzonder: Ernst Jansz en Bob Dylan zijn allebei op 24 mei jarig, de dag van Jansz’ optreden! Ernst Jansz zal 21 mei met Yvonne Keuls een programma verzorgen over het land van hun ouders. bintang-theater, do 24 mei

Het eerste optreden van het Indisch Muzikanten Collectief, aangevoerd door Eduard Sebastian, was in 1986, tijdens de 28e Pasar Malam Besar in de Houtrusthallen. Inmiddels maakt het collectief, nog altijd in de originele bezetting, al weer 25 jaar krontjong. Het is tekenend voor hun liefde voor krontjong, eeuwenoude mengmuziek met elementen uit Oost en West. Het tekent ook hun muzikale ambities en innovatief te zijn door vernieuwende elementen toe te voegen zonder de essentie van de oorspronkelijke krontjong uit

17 t/m 28 mei 2012

het oog te verliezen. Tijdens het Tong Tong Festival 2012 presenteert het Indisch Muzikanten Collectief zijn vijfde cd, Dageraad. Aan de nieuwe cd hebben ook Frans Lopulalan (schrijver), Jill Stolk (violiste, publiciste), Edy Seriese (Neerlandica, publiciste), Yvonne Groeneveld (cabaretière), Ernst Jansz (musicus) en Alfred Birney (schrijver) meegewerkt. bintang-theater, vrij 18 mei, tong-tong-podium, do 24 mei

Festivalnieuws 7

Tentoon­ stelling

Boek:

Meer Yvonne Keuls:

Gedragen lees op de Indisch wind Anders

schrijversinterviews

eerbetoon

Yvonne Keuls ontvangt de Haagse Cultuurprijs 2012

Op de 54e Tong Tong Fair staat Yvonne Keuls in de spotlights, een van de meest invloedrijke hedendaagse Nederlandse auteurs. Bij het grote publiek werd zij bekend met haar sociale romans, zoals Jan Rap en z’n maat en De moeder van David S. Bezoekers van het Tong Tong Festival kennen Yvonne natuurlijk van haar boek Alle Indische Tantes en haar vele voorlees-sessies, leeskringen en

optredens met Wieteke van Dort, Coen Pronk en anderen. Yvonne Keuls is tachtig jaar geworden, een gelegenheid die de gemeente Den Haag heeft aangegrepen om haar te eren met de prestigieuze Cultuurprijs van Den Haag. Op donderdag 24 mei zal Yvonne Keuls deze prijs in ontvangst nemen in het Bintang-Theater. Het Letterkundig Museum heeft een metersgrote collage laten maken die in het Cultuurpaviljoen van de 54e Tong Tong Fair is te zien. Natuurlijk is de schrijfster ook in de theaters te vinden. Op maandag 21 mei presenteren Yvonne Keuls en Ernst Jansz een theaterprogramma over het land van hun ouders (toeslagvoorstelling: € 3,–). Edy Seriese interviewt de schrijfster over haar recente boek Gedragen op de wind (dinsdag 22 mei). Lees ook de speciale interviews met Yvonne Keuls in Indisch Anders en op onze programmawebsite www.tongtongfestival.nl.

boekpresentatie

Gebleekte ziel, een nieuwe roman van Reggie Baay Amsterdam 1879. De jonge en intelligente Nyoman Darma, zoon van een verbannen Balinese edelman, komt aan in ‘het land van de overheerser’. Wat hij niet weet, is dat de koloniale bewindvoerders hem als een gevaar beschouwen voor de stabiliteit van de kolonie Nederlands-Indië. Om dit gevaar te neutraliseren, is hij naar Nederland gestuurd. Zijn privé-leraar heeft de 8  Festivalnieuws

opdracht gekregen hem te ‘bleken’ en hem te ontdoen van zijn inheemse identiteit. Eenmaal terug in zijn geboorteland, maakt vertwijfeling zich van Darma meester: hij is te blank voor zijn landgenoten, en te donker voor de blanke elite. Wie is hij eigenlijk? En aan welke kant staat hij? De keuzes die hij dan maakt leiden uiteindelijk tot een dramatische ontknoping.

Gebleekte ziel is een op historische feiten gebaseerde roman en werpt licht op een onbekende zwarte bladzijde van onze koloniale geschiedenis. Dit nieuwe boek van Reggie Baay wordt in het BibitTheater feestelijk gepresenteerd. Met muzikale begeleiding van Anna Montan en Patrick Lauwerends. bibit-theater, do 17 mei

54e tong tong fair

Djam Boekoe! Edy Seriese interviewt Yvonne Keuls over haar recente boek Gedragen op de wind. bibit-theater, di 22 mei Vilan van de Loo interviewt Berthe Korvinus over Salto naar het leven en Wies Koppijn over Hally. bibit-theater, do 24 mei Edy Seriese interviewt Alfred Birney over De dubieuzen en Sylvia Pessireron over De verzwegen soldaat. bibit-theater, ma 28 mei

interview

Het Bali van Bloem in het Bibit-Theater Marion Bloem vertelt over haar nieuwe boek Het Bali van Bloem. De schrijfster komt al sinds 1977 op Bali, het eiland waar ze tot rust komt en ongestoord kan schrijven. Hoewel ze het eiland heeft zien veranderen, bleef haar liefde overeind. In haar nieuwe boek deelt Marion Bloem haar Bali met lezers: in verhalen, foto’s, familierecepten en adviezen over onveranderd mooie plekjes en de beste waroengs. In het programma worden foto’s getoond uit het boek (van Ivan Wolffers). Muzikale begeleiding: Erwin van Ligten. bibit-theater, za 19 mei

Marion Bloem draagt op woensdag 23 mei haar gedicht Vrijheid voor, vertaald in tientallen talen.

Gustaaf Peek lust Vincent Mahieu

foto: maaike hermes

Gustaaf Peek publiceerde vorig jaar een essay in literair tijdschrift De Revisor, ‘En ik lustte het; Het geweld van Tjies en Tjoek’. De schrijver stelde dat Vincent Mahieu (a.k.a. Tjalie Robinson/Jan Boon) een van de weinige auteurs in het Nederlands is, die over geweld heeft geschreven. In het Bibit-Theater houdt Gustaaf Peek een lezing n.a.v. zijn essay. bibit-theater, vrij 19 mei

Expositie: De Indische Keuken – deel 2 In het Cultuurpaviljoen presenteert Stichting Tong Tong het tweede deel van een overzichtstentoonstelling over de Indische keuken, een van de oudste fusion-keukens van de wereld. Juist omdat de Indische keuken zo’n centrale rol inneemt in de Indische identiteit van ook de tweede en derde generatie, is het jammer dat de kennis van de geschiedenis en de eigenheid van de Indische keuken steeds vaker hiaten vertoont. De tentoonstelling beschrijft de Indische keuken en Indische eetcultuur maar vertelt ook de ontstaans­

geschiedenis, die zo nauw verbonden is met de Indische geschiedenis en de gemengde groep Nederlanders uit Indië. De Indische geschiedenis is de (deels onbekende) Nederlandse koloniale geschiedenis, met pre-Nederlandse wortels tot in het Portugese en Chinese tijdperk van de handel en ontdekkingsreizen. Uiteraard loopt die geschiedenis door tot na de onafhankelijkheid van Indonesië, met de repatriëring en de tijd van het settelen in Nederland. Deel 2 van deze druk­bezochte tentoonstelling!

Schrijvers signeren in de stand van Stichting Tong Tong.

interview

foto: panji susanto

Een ontmoeting met Ayu Utami

fotografe patricia steur:

Hoe tatoeagekunst 3 culturen samenbrengt Eind 2011 presenteerde Patricia Steur samen met Gordon Toi haar nieuwste boek: Thin Blue Line, over de overschrijdende kracht van de Ta Moko, de tatoeagecultuur van de Maori. In dit boek staan portretten van in Nederland wonende Molukkers en Indische Nederlanders die hun Maori tatoeages – moko’s – van de hand van Gordon Toi laten zien. In de traditionele Maori cultuur staat het ontvangen van een moko voor een belangrijke gebeurtenis. Patricia Steur vertelt over dit bijzondere fotoboek dat drie culturen verbindt. bibit-theater, za 19 mei Meer over tatoeages ‘De vlucht van de Fregatvogel. Alifuru, Maori en neo-Molukse tattoo’s in Nederland’, een lezing door conservator Jet Bakels i.s.m. Museum Maluku bibit-theater, wo 23 mei

Ayu Utami is de belangrijkste hedendaagse schrijfster van Indonesië. Speciaal voor de 54e Tong Tong Fair komt de schrijfster naar Nederland om te spreken over haar nieuwe boek Het Getal Fu, dat in maart in de Nederlandse vertaling is verschenen. Utami geniet in Indonesië veel aanzien, vooral onder jongeren. Maar ook buiten Indonesië is Utami beroemd. Haar eerste roman, Samans missie, verscheen net voor de val van het Soeharto-regime. Het veroorzaakte grote opschudding en werd uitgeroepen tot beste roman van Indonesië. In 2000 kreeg Utami de Prins Claus Award. In haar nieuwste boek Het Getal Fu combineert de schrijfster de zinderende (stille) kracht van Indonesië met de realiteit en de veranderingen die zich in het land voltrekken. Op donderdag 17 mei interviewt Beatrijs van Agt Ayu Utami; vrijdag 18 mei leest zij in het Indonesisch voor uit haar boek, acteur Frank Irving in het Nederlands. Met medewerking van Ruloff Manuputty (muzikaal decor).

17 t/m 28 mei 2012

en verder

Menghong Chen heeft haar onderzoek naar de Chinese gemeenschap in Batavia in de 19e eeuw en het Kongkoan Archief, in 2011 afgerond. Ze vertelt over het resultaat, bibit-theater, zo 27 mei Onderzoeksbureau Kroon en Wagtberg Hansen maakt een inventarisatie van het Haagse erfgoed uit de periode 1853–1945. Een update van Sporen van Smaragd, bibit-theater, ma 21 mei Helga Ruebsamen interviewt de acteurs van Behind the Actors over het werk van Vincent Mahieu en hun voorstelling Douwes. bibit-theater, wo 23 mei Kristine Groenhart vertelt over haar nieuwe boek Mangalaan

27, een dramatisch leven in Nederlands-Indië. bibit-theater, zo 27 mei

Festivalnieuws 9

Indisch icoon: Rudi van Dalm Rudi van Dalm is een Indisch icoon. Nog altijd doet alleen al het noemen van zijn naam de harten van veel (Indische) Nederlanders sneller kloppen. Dit jaar viert Rudi zijn 75-jarig artiestenjubileum: in 1937 deed hij mee aan een talentenjacht van Oom Dik van de NIROM. Samen met His Raindrops brengt hij zijn grootste hits. Meer informatie: zie de website van het Tong Tong Festival. tong-tongpodium, za 19 mei

Kijk voor meer programma­nieuws op de website www.tongtongfestival.nl.

Indo klapt uit de kast Uit de kast komen als Indo is de meeste bezoekers van de Tong Tong Fair inmiddels wel gelukt. Maar uit de school klappen over de prachtige en soms schrijnende verhalen die in Indische families leven, is wat anders. Wij zijn juist op zoek naar dit soort verhalen. Ken je ‘Achterwerk in de kast’ nog, de populaire jeugdserie van de VPRO uit de jaren tachtig? Stel je er zoiets bij voor. Maar dan anders. Achterwerk In do kast! Duik de kast in met een voorwerp van vroeger of nu, dat voor jou de band met Nederlands-Indië weergeeft. Vertel daar kort over voor de camera en laat je gegevens achter. En wie weet zie je jouw bijdrage later terugkeren. Als lied. Als tekst. Of als scène in onze theatervoorstelling in wording, die volgend jaar op de Tong Tong Fair te zien is. Dit programma wordt samengesteld door Wendy Ripassa (communicatiespecialist en verhalenverzamelaar) en Elsbeth Vernout (theatermaker en schrijfster). Met medewerking van Susan Koenen (filmmaker). Achterwerk In do kast! Staat op 23 en 24 mei in de Bengkel. Meld je aan via [email protected] of kom langs met je voorwerp en je verhaal en bouw mee aan ons theaterproject! bengkel, wo 23 en do 24 mei

Pentjak silat: vechtsport, ballet of allebei?

Workshop: cultuuroverdracht in een reiskoffer Kunstenares Shelly Lapré weet als geen ander hoe zij de Indische cultuur op een originele manier onder de aandacht kan brengen: door ermee te werken. In de Bengkel laat zij zien hoe je een reiskoffer kunt ombouwen tot een klein huiskamermuseum. Zelf heeft Shelly de reiskoffer die haar moeder bij zich had op de bootreis van Indië naar Nederland in 1950, bewerkt met batikstoffen en familiefoto’s. Shelly: “De reiskoffer staat niet meer op zolder, maar uitgestald – als een klankkast van herinneringen aan het leven van mijn familie in Nederlands-Indië. Ik hoop jongeren nieuwsgierig te maken naar deze geschiedenis!” Voor de workshop in de Bengkel maken we gebruik van schoenendozen. Neem zelf een schoenendoos mee en verander deze in een klein kunstwerk van herinneringen. Shelly en haar zus Hedy Lapré helpen je. Neem ook (kopieën van) foto’s, brieven, postzegels, enveloppen, tekeningen, bijzondere formulieren, batikstoffen mee. Opa’s, oma’s, (klein) kinderen: doe mee! bengkel, vrij 25 mei

kookstudio Meer pentjak silat Op 19 mei geeft pentjak-legende Paatje Phefferkorn op het Tong-Tong-Podium een demonstratie. Een week later zorgt de groep Panca Sila van Henry Otgaar voor spanning en bewondering. Op 28 mei geeft de groep Satria Pusaka van Rob Brandt een pentjak silat-demonstratie.

Charles Renoult en Gerindo Kartadinata presenteren een zogenaamde wayang-orangperformance. Pentjak-speler Renoult heeft Gerindo vast aan twee stokken en manipuleert hem; Gerindo speelt mime met menselijke en dierlijke elementen. In 2011 experimenteerde het duo met deze bijzondere vorm van pentjak, dit jaar presenteert het een complete uitvoering. Charles Renoult en Gerindo Kartadinata zijn beiden docent aan de Acteerschool Rotterdam. Studenten zullen ook meedoen aan dit spektakel. Rudy Tuhusula begeleidt hun performance. tong-tong-podium, zo 27 mei

Ricky Risolles test je kennis over de Indische cultuur Performer Ricky Risolles presenteert de Indo-Quiz: alles wat je meent te weten over de Indische cultuur en op een podium durft te zeggen. De vragen zijn serieus, maar wie er vorig jaar in de overvolle Bengkel bij was, weet dat elke vraag tot grote hilariteit leidde. Natuurlijk wordt het publiek om raad gevraagd. Laat je uitdagen, doe mee! bengkel, zo 27 en ma 28 mei

10  Festivalnieuws

54e tong tong fair

Jeff Keasberry onthult Indische Keukengeheimen De naam Oma Keasberry laat nog altijd de harten van liefhebbers van de Indische keuken sneller kloppen. Oma had het wereldberoemde restaurant Djokja in Amsterdam: ze bracht Indisch eten naar de hoofdstad. Haar kleinzoon Jeff heeft nu een kookboek uitgebracht, Indische Keukengeheimen, waarin hij de recepturen van zijn oma onthult. Jeff beschouwt het boek als een eerbetoon aan de Indische keuken. Hij legt smeuïg uit wat nou precies de verschillen zijn tussen de Indische en Indonesische keukens. In het Bibit-Theater vertelt Jeff over zijn boek. Samen met zijn moeder en nichtje geeft hij workshops in de Bengkel. Na de workshops zal hij signeren in de stand van Stichting Tong Tong. bengkel, vrij 18 , za 19 mei, bibit-theater, vrij 18 mei

In de Bengkel o.a. workshops pidjit, batik, pentjak, vliegers maken, gamelan...

Batik – niet zomaar een stofje

De Eerste Generatieshow In haar populaire Eerste Generatieshow interviewt Vilan van de Loo voor­ malige leden van het Vrouwenkorps KNIL. bibit-theater, wo 23 mei

De 54e Tong Tong Fair presenteert een themaprogramma over batik, met een tentoonstelling, diverse modeshows van topontwerpers uit Indonesië en batik-workshops in de Bengkel. In het Indonesië-Paviljoen staan nieuwe winkels met batik-mode van topontwerpers. In het Indonesië-Paviljoen staat een kleine tentoon­stelling: Oma’s Sarong – Familieverhalen in Batik. Samensteller Rens Heringa groeide op in een Twentse textielfamilie, en kwam zo al op jonge leeftijd in contact met batik-imitaties bestemd voor de export naar Indië. Vanaf de jaren ’50 woonde zij decennia lang in Indonesië waar ze zich verdiepte in de Javaanse batik-technieken, in de symboliek van patronen en kleuren en verschillende wijzen van dragen. Speciaal voor de 54e Tong Tong Fair heeft zij een tentoonstelling samengesteld over batik-doeken die al generaties in het bezit zijn van Indische families in Nederland. Nu ligt de ene doek misschien opgerold in een kast, terwijl de ander dient als tafelkleedje. Maar zonder uitzondering werden ze alle zorgvuldig bewaard. Hoe kwam de doek in de familie en wat was de oorspronkelijke functie? En wat zeggen de kleuren en de patronen? Het bijzondere verhaal van elke batik wordt verteld aan de hand van kleine familie­geschiedenissen. Lees in de Boekoe Pienter een interview met Rens Heringa. Modeshows, workshops... Hanum Gularso is een grote naam in de Indonesische modewereld door de heel eigen wijze waarop ze batik toepast in haar ontwerpen. Gularso komt speciaal voor de 54e Tong Tong Fair naar Nederland, samen met Indonesische mannequins die haar nieuwe creaties showen op een catwalk in het Indonesië-Paviljoen. Daar heeft zij tijdens de Tong Tong Fair ook een winkel met batik-mode. Wie zelf wil leren batikken, kan terecht in de Bengkel waar Nunuk Ngesti Inggarnasih (uit Jakarta) workshops geeft. In datzelfde ‘doe’-theater laat Esmeralda Zee-Hilal traditionele batik-kleding zien. Meer mode is er op het Tong-Tong-Podium waar o.a. het jonge modemerk Mooch de nieuwe collectie Love for Batik showt. Louise Rahardjo van Museum Nusantara vertelt over de tentoonstelling ‘Sarongs van Naam. Design in batik 1880–1940’.

In een andere aflevering van deze show reconstrueert Vilan van de Loo samen met haar gasten het bijzondere verhaal van de Zusters Ursulinen in Nederlands-Indië, de orde die in 1856 in Indië arriveerde en daar nog altijd aanwezig is. bibit-theater, zo 27 mei

De groep Red Batik Solo uit Solo (Midden-Java) laat bezoekers kennismaken met het nieuwste fenomeen aldaar: Batik Carnaval – geïnspireerd op het beroemde carnaval van Rio. Red Batik Solo presenteert modeshows met uitbundige muziek en dans.

Acties met Haagse musea tijdens de 54e Tong Tong Fair Den Haag is de Indische hoofdstad van de wereld. Diverse Haagse musea sluiten met programma’s en tentoonstellingen aan op de 54e Tong Tong Fair. Een overzicht. Meer informatie op tongtongfestival.nl. Museum Meermanno

Het Museum voor Communicatie

Museum Meermanno maakt een kleine expositie over de gebatikte boekbanden van de uitgaven van Louis Couperus. Tot de ontwerpers behoorden kunstenaars als Jan Toorop, Chris Lebeau en R.N. Roland Holst. Museum Meermanno is het oudste boekenmuseum ter wereld. Het museum is gelegen recht tegenover het Malieveld aan de Prinsessegracht 30.

Conservator Janneke Hermans vertelt in haar lezing ‘Grote afstanden, grote emoties’, over vier eeuwen communicatie tussen Indonesië en Nederland. Ze vertelt o.a. over communicatie ten tijde van de VOC, brieven versturen via de Kaapse Stenen, radiotelegrafisch en radiotelefonisch contact via Radio Kootwijk met Bandoeng en fonopost.

Waar: Prinsessegracht 30, 2514 AP Den Haag, www.meermanno.nl Open: Ma t/m zo 12–17u (buiten de Tong Tong Fair-periode is het museum dicht op maandag) Wanneer: Vrijdag 18 en zaterdag 19 mei, 15.00 uur: Meermanno organiseert twee lezingen over de gebatikte boekbanden van Louis Couperus. Toegang: Op vertoon van het kaartje van de Tong Tong Fair krijgt u € 2,– korting op de entreeprijs. Bezoekers van de Tong Tong Fair kunnen de expositie, en de rest van Museum Meermanno bezoeken.

Waar: Museum voor Communicatie, Zeestraat 82, 2518 AD Den Haag Wanneer: Vrijdag 25 mei, 14.00 uur. Reserveren: Noodzakelijk: [email protected]. Toegang: Volw. € 8,50; 65+ € 7,–; kind. t/m 3 jr gratis; kind. 4 t/m 18 jr € 5,–; studentenpas en CJP € 6,50; Museumkaart gratis.

houdt conservator Joke van Grootheest een inleiding over Japanse interneringskampen. Waar: Stadhouderslaan 37, 2517 HV Den Haag. www.museon.nl. Wanneer: Donderdag 24 mei, 13.00 uur. Reserveren: Nee, vol is vol. Kosten: € 5,50 p.p. (dit is inclusief toegang Museon)

Museum Nationaal Archief

Het Centraal Bureau voor Genealogie Het Centraal Bureau voor Genealogie, naast het Centraal Station, organiseert enkele workshops waarin de Indische en Molukse familiegeschiedenis centraal staat. Kijk voor meer informatie over het exacte programma op de website van het CBG: www.cbg.nl. Deze workshops zijn voor iedereen toegankelijk (niet gratis), maar het is wel verstandig om u van tevoren even aan te melden.

Waar: Centraal Bureau voor Genealogie, Prins WillemAlexanderhof 22, Den Haag, tel. 070 – 3150500, www.cbg.nl Open: Di 10–21u, wo t/m vr 10–17u, za 10–16u (alleen in de oneven weken, behalve op officiële feestdagen). Op maandag gesloten. Toegang: Deze workshops zijn voor iedereen toegankelijk (niet gratis), maar het is wel verstandig om u van tevoren even aan te melden.

Haags Historisch Museum De intensieve contacten tussen Indië en Den Haag staan borg voor een interessante kijk op het nabije verleden, waaraan het Haagse stadsbeeld nog herinnert. Presentatie aan de hand van projecties en verhalen van de ‘weduwe van Indië’ tussen ca. 1850 tot 1950. Waar: Korte Vijverberg 7, Den Haag, www.haagshistorischmuseum.nl Wanneer: Vrijdag 25 mei,14.00 uur Reserveren: Ja, via [email protected] Toegang: Op vertoon van uw Tong Tong Fair toegangskaart betaalt u alleen de museumentree € 5,– p.p. (normale prijs € 7,50). Museumkaart gratis.

Museon Het Museon presenteert de theatermonoloog Noem mij maar Kartini door Anita Poolman, gebaseerd op de brieven van Raden Adjeng Kartini (1879–1904), met dansen door Romanita Santoso. Kartini wordt gezien als de eerste feministe in Indonesië. Diezelfde dag

17 t/m 28 mei 2012

Het Nationaal Archief, achter het Centraal Station, beheert het geheugen van onze staat. U kunt er bijvoorbeeld onderzoek doen naar stamboekregistraties van onderofficieren en manschappen van het KNIL in Oost-Indië of naar Japanse interneringskaarten. Tijdens de 54e Tong Tong Fair organiseert het Archief speciale activiteiten rondom de Indische collecties. Meer informatie over het programma en over aanmelden vindt u op de website van het Archief: www.gahetna.nl. Waar: Prins Willem Alexanderhof 20 (pal achter Centraal Station), 2595 BE Den Haag, www.gahetna.nl Wanneer: Kijk op de website www.gahetna.nl.

Letterkundig Museum Het Letterkundig Museum heeft een kleine tentoonstelling ingericht ter ere van Yvonne Keuls. Deze is nog tot en met Tweede Pinksterdag te bezoeken. Waar: Prins Willem Alexanderhof 5 (naast Centraal Station), 2595 BE Den Haag, 070 – 333 9666, www.letterkundigmuseum.nl. Open: Di t/m vrij 10–17u, za-zo-ma 12–17u (NB: gesloten op ma 21 en zo 27 mei) Toegang: Volw. € 7,50; 65+ € 7,–; kind. t/m 3 jr gratis; kind. 4 t/m 18 jr € 6,–; studentenpas € 6,–; Museumkaart gratis.

Festivalnieuws 11

Programma Tong Tong Festival op de 54e Tong Tong Fair – malieveld, den haag * Vooraf inschrijven in de stand van Stichting Tong Tong in het Cultuurpaviljoen, tegenover de Bengkel.

do

17

mei — wijzigingen voorbehouden —

bintang-theater 16.00 Anggun, i.s.m. Institut Français 18.00 ‘We came from the East’, moderne dansvoorstelling door JeckoSDANCE uit Jakarta 20.00 Feestelijke opening door Z.E. staatssecretaris Sapta Nirwandar van het Ministerie van Toerisme en Creatieve Industrie van Indonesië met o.a. JeckoSDANCE, Behind the Actors en Hanum Gularso (alleen voor genodigden en Sobats, reserveren verplicht) 21.00 Dangdut Behind The Actors uit Bandung (Indonesische popmuziek)

Tong-Tong-Podium 12.15 DwiBhumi (Balinese en Midden-Javaanse dans) 13.30 Dans- en muziekgroep uit Lampung, Sumatra 15.00 Keroncong Behind The Actors uit Bandung (krontjong) 16.30 DwiBhumi 18.00 Wipe Out Selection (Indorock) 19.30 Modeshow door Soesoe PR & Events: Lula Lapis, zomer­ collectie van Love for Batik (made by Mooch) 21.00 Wipe Out Selection

Bibit-theater 13.00 Boekpresentatie Gebleekte Ziel door Reggie Baay met muzikale begeleiding van Anna Montan & Patrick Lauwerends 14.00 Indonesische schrijfster Ayu Utami geïnterviewd door Beatrijs van Agt n.a.v. de verschijning van Het getal Fu (Engelstalig)

Bengkel 12.15 Workshop angklung door Behind The Actors uit Bandung 14.00 Animal Pop, workshop urban dance o.l.v. Jecko Siompo van JeckoSDANCE uit Jakarta

12  Festivalnieuws

16.30 ‘Workshop batikken o.l.v. Nunuk Ngesti Inggarnasih uit Jakarta, materiaal­ kosten € 6,–, max. 20 deelnemers* 18.30 Workshop pidjit (Indische massage) o.l.v. Cis Everhard van Stichting Pitjit 20.30 Workshop Javaanse dans o.l.v. Romanita Santoso

vr

18

mei — wijzigingen voorbehouden —

bintang-theater 17.00 ‘Douwes’, multimediale theatervoorstelling door Behind the Actors uit Bandung, naar een verhaal van Vincent Mahieu 19.00 ‘Dageraad’, cd-presentatie van het Indisch Muzikanten Collectief (krontjong) 21.00 ‘Help Halin Helpen’ door Wouter Muller en het Colourful Citykoor o.l.v. Johnny Rahaket

Tong-Tong-Podium 12.15 Dans- en muziekgroep uit Lampung, Sumatra 13.30 Keroncong Behind The Actors uit Bandung (krontjong) 15.00 Hawaiian Treasure (Polynesische dans) 16.30 ‘Help Halin Helpen’ door Wouter Muller en het Colourful Citykoor 18.00 Brenda Frans met muzikale begeleiding van Wim Lohy, Erik Robaard en Nippy Noya ( jazz) 19.30 Hawaiian Treasure 21.00 Dangdut Behind The Actors uit Bandung (Indonesische popmuziek)

Bibit-theater 12.30 ‘Help Halin Helpen’: Inge Dümpel in gesprek met Wouter Muller en Johnny Rahaket 13.30 Multimediale voordracht uit Het getal Fu door Ayu Utami, Frank Irving, Ruloff Manuputty 14.30 ‘Indische keukengeheimen’, een gesprek met Jeff Keasberry 15.30 ‘En ik lustte het. Het geweld in Tjies en

Tjoek’, lezing door Gustaaf Peek over het werk van Vincent Mahieu

Bengkel 12.15 Vliegers maken met Rubens Agaatsz, Rob van der Schaft, Tony Ernst en Hayo Wielandt (bij mooi weer na afloop vliegeren), materiaal­ kosten € 3,–, max. 20 deelnemers* 14.00 Workshop koorzingen, met liederen uit het programma ‘Help Halin Helpen’ o.l.v. Wouter Muller en Johnny Rahaket van het Colourful Citykoor (met na afloop zingen op het Tong-Tong-Podium) 16.30 Kookstudio: Indische Keukengeheimen o.l.v. Jeff Keasberry uit de VS, bijdrage ingrediën­ ten € 3,50, max. 20 deelnemers* 18.30 Workshop batikken o.l.v. Nunuk Ngesti Inggarnasih uit Jakarta, materiaal­ kosten € 6,–, max. 20 deelnemers* 20.45 Workshop Polynesische dans o.l.v. Regina Butteling en Bernard Tunui van de Polynesische dansgroep Hawaiian Treasure

za

19

mei — wijzigingen voorbehouden —

bintang-theater 17.00 ‘We came from the East’, moderne dansvoorstelling door JeckoSDANCE uit Jakarta 19.30 ‘Nomads’ door Julya Lo’ko, Izaline Calister en Lilian Vieira 21.00 Mai’ana (Polynesische dans)

Actors uit Bandung (Indonesische popmuziek) 19.30 Diah Ayu Lestari en Red Batik Solo uit Surakarta ( jazz met batikshow) 21.00 Challenge (allround)

Bibit-theater 12.30 Boekpresentatie Paradijsvogels in de polder en talkshow o.l.v. Nancy Jouwe (Kosmopolis Utrecht) 13.30 Wim Manuhutu interviewt fotografe Patricia Steur, n.a.v. haar fotoboek The thin blue line 14.30 Première korte speelfilm Arigato, gevolgd door interview met filmmaker Sandra Beerends door Pamela Pattynama 15.30 Marion Bloem leest voor uit haar nieuwste boek Het Bali van Bloem, met foto’s van Ivan Wolffers en muzikale begeleiding door Erwin van Ligten

Bengkel 12.15 Kookstudio: Indische Keukengeheimen o.l.v. Jeff Keasberry uit de VS, bijdrage ingrediën­ ten € 3,50, max. 20 deelnemers* 14.00 Animal Pop, workshop urban dance o.l.v. Jecko Siompo van JeckoSDANCE uit Jakarta 16.30 Workshop batikken o.l.v. Nunuk Ngesti Inggarnasih uit Jakarta, materiaal­ kosten € 6,–, max. 20 deelnemers* 18.30 Workshop Polynesische dans o.l.v. Conchita Joenoes van Polynesische dansgroep Mai’ana 20.30 Workshop angklung door Behind The Actors uit Bandung

zo

20

Tong-Tong-Podium 12.15 Klederdrachtenshow uit Zuid-Sulawesi 13.30 Keroncong Behind The Actors uit Bandung (krontjong) 15.00 Rudy van Dalm and his Raindrops (Indo-pop) 16.30 Mai’ana (Polynesische dans) 18.00 Dangdut Behind The

mei — wijzigingen voorbehouden —

bintang-theater 17.30 Chris Hinze meets Dangdut Behind The Actors 19.30 ‘We came from the East’, moderne

54e tong tong fair

dansvoorstelling door JeckoSDANCE uit Jakarta 21.00 ‘Harrison & Gamelan’, gamelanensemble Widosari speelt composities van de Amerikaanse componist Lou Harrison (gamelan en saxofoon)

20.30 Workshop angklung Behind The Actors uit Bandung

ma

21

mei — wijzigingen voorbehouden —

Tong-Tong-Podium 12.15 Klederdrachtenshow uit Zuid-Sulawesi 13.30 Keroncong Behind The Actors uit Bandung (krontjong) 15.00 Modeshow door Soesoe PR & Events: Lula Lapis, zomer­ collectie van Love for Batik (made by Mooch) 16.30 Tjendol Sunrise (Indorock) 17.30 Uitreiking Zilveren Rijstlepel aan het beste restaurant van de Tong Tong Fair 18.00 Tjendol Sunrise 19.30 Demonstratie Pentjak Silat o.l.v. Paatje Phefferkorn (vechtkunst) 21.00 Dangdut Behind The Actors uit Bandung (Indonesische popmuziek)

Bibit-theater 12.30 ‘Rauwe Sprookjes’ door Theatergroep VILT 13.30 Interview door Pamela Pattynama met Liesbeth Dolk, samensteller van tentoonstelling ‘Met stille trom; F. Springer en het einde van Nieuw-Guinea’, en Springer’s zoon Jan Tom Schneider 14.30 ‘Requiem voor een djago’, theatermonoloog uit De Ogen van Solo door Reggie Baay 16.00 ‘Van Tibet tot Tanger’, multimediale lezing door Chris Hinze

Bengkel 12.15 Workshop Pidjit (Indische massage) o.l.v. Sonja Bloem, max. 20 deelnemers* 14.00 Workshop batikken o.l.v. Nunuk Ngesti Inggarnasih uit Jakarta, materiaal­kosten € 6,–, max. 20 deelnemers* 16.00 Professionele dancemeeting met JeckoSDANCE 18.30 Interactieve demonstratie batikkleding door Esmeralda Zee-Hilal

bintang-theater 18.00 ‘Harrison & Gamelan’, gamelanensemble Widosari speelt composities van de Amerikaanse componist Lou Harrison (gamelan en saxofoon) 19.30 Yvonne Keuls en Ernst Jansz over het land van hun ouders (toeslag € 3,–) 21.00 AMPAT, nieuwe Indische formatie met Arnold van Dongen, Erwin van Ligten, Sandra Sahupala en Eveline Carels (allround)

Tong-Tong-Podium 12.15 Streetrollers (rock & roll, Indorock) 13.30 Klederdrachtenshow uit Zuid-Sulawesi 15.00 Keroncong Behind The Actors uit Bandung 16.30 Uitreiking Ems Grizèl Trofee aan de bestverzorgde stand van de Tong Tong Fair 17.00 Music Road Pilots (country & western) 19.30 Dangdut Behind The Actors uit Bandung (Indonesische popmuziek) 21.00 Music Road Pilots

Bibit-theater 12.30 ‘De natuur in NieuwGuinea’, lezing door Hans Beukenboom i.s.m. Wereld Natuurfonds 13.30 Simon Broughton, hoofdredacteur van Songlines, interviewt Elsje Plantema, winnaar van de Prof. Teeuw Prijs 2012 (Engelstalig) 14.30 ‘Sarongs van naam; Design in batik 1880–1940. Indo-Europese en Indo-Chinese batiks uit de collectie van Museum Nusantara’, lezing door assistent-curator Louise Rahardjo 15.30 ‘Sporen van Smaragd: een onderzoek naar Nederlands-Indisch erfgoed in Den Haag

(1853–1945) door Monumentenzorg’, lezing door Andréa Kroon van bureau Kroon & Wagtberg Hansen

Bengkel 12.15 Workshop batik­ kleding knopen door Red Batik Solo uit Surakarta 14.00 Workshop batikken o.l.v. Nunuk Ngesti Inggarnasih uit Jakarta, materiaal­ kosten € 6,–, max. 20 deelnemers* 15.30 Theater Boven Water (terugspeeltheater) 17.00 Kom kijken: Masterclass Animal Pop door JeckoSDANCE met Ill Skill Squad i.s.m. Kosmopolis Den Haag, Kosmopolis Utrecht 19.30 Workshop wayang golek door Behind The Actors uit Bandung

di

22

mei — wijzigingen voorbehouden —

bintang-theater 17.30 ‘Douwes’, multi­ mediale theatervoorstelling door Behind the Actors uit Bandung, naar een verhaal van Vincent Mahieu 19.00 ‘Cinta’: muziekprogramma van Anna Montan en Patrick Lauwerends 21.00 Dangdut Behind The Actors uit Bandung (Indonesische popmuziek)

Tong-Tong-Podium 12.15 DwiBhumi en Ina Dance (Balinese en West-Javaanse dans) 13.30 ‘Cinta’: muziekprogramma van Anna Montan en Patrick Lauwerends 15.00 Keroncong Behind The Actors uit Bandung 16.30 Diah Ayu Lestari en Red Batik Solo uit Surakarta ( jazz met batikshow) 18.00 Louis Drabe en Friends (allround) 19.30 DwiBhumi en Ina Dance 21.00 Louis Drabe en Friends

Bibit-theater 12.30 ‘Als het glas scherft’: muzikale poëzievoorstelling door Indigo 13.30 Film op dinsdag: korte speelfilm Arigato van Sandra Beerends 14.00 Film op dinsdag: Korte impressie van de nog te maken documentaire ‘Buitenkampers. De kleur van overleven’ van Hetty Naaijkens 14.30 Djam Boekoe: Edy Seriese interviewt Yvonne Keuls n.a.v. het Schrijversprentenboek Gedragen op de wind 15.30 ‘Een vondst van de onderzeeër bij Kuching’, lezing door Jan Spoelstra i.s.m. Vereniging NederlandMaleisië

Bengkel 12.15 Kom luisteren: leerlingen van het Northgo College krijgen angklung-les van Behind The Actors 14.30 Workshop Balinese dans door Aafke de Jong van DwiBhumi 16.30 Workshop batikken o.l.v. Nunuk Ngesti Inggarnasih uit Jakarta, materiaal­ kosten € 6,–, max. 20 deelnemers* 18.30 Workshop Animal Pop door JeckoSDANCE i.s.m. Kosmopolis Den Haag 20.30 Workshop wayang golek door Behind The Actors uit Bandung

woe

23

mei — wijzigingen voorbehouden —

16.30 Diah Ayu Lestari en Red Batik Solo uit Surakarta ( jazz met batikshow) 18.00 Ragmob 19.30 Kambing Kings 21.00 Dangdut Behind The Actors uit Bandung (Indonesische popmuziek)

Bibit-theater 12.30 Helga Ruebsamen interviewt Asep Budiman en Hendra van Behind The Actors n.a.v. Douwes 13.30 ‘De vlucht van de Fregatvogel. Alifuru, Maori en neo-Molukse tattoo’s in Nederland’, een lezing door conservator Jet Bakels i.s.m. Museum Maluku 14.30 Eerste Generatie Show: Vilan van de Loo interviewt voormalige leden van het Vrouwenkorps KNIL 15.30 ‘Vrijheid’: project van Marion Bloem, Patrick Drabe & friends

Bengkel 12.15 Delta-Dua: Koekblik , interactief theaterprogramma met Nel Lekatompessy 14.00 Workshop batikken o.l.v. Nunuk Ngesti Inggarnasih uit Jakarta, materiaal­ kosten € 6,–, max. 20 deelnemers* 16.00 Indo Klapt uit de Kast, met Wendy Ripassa, Elsbeth Vernout, Martijn Grootendorst en Susan Koenen 18.00 Workshop pidjit (Indische massage) o.l.v. Sonja Bloem, max. 20 deelnemers* 20.00 Workshop wayang golek door Behind The Actors uit Bandung

bintang-theater 17.30 Aïs Lawa-lata Show met gastoptredens van Debora Hulskamp en Angela Moyra 19.00 Ambon Jazz Plus uit de Molukken ( jazz) 21.00 ‘Wanao’ door Delta-Dua (muziekprogramma)

Tong-Tong-Podium 12.15 Ragmob (country & western) 13.30 Dansgroep uit Maluku Tenggara 15.00 Kambing Kings (Indorock)

do

24

mei — wijzigingen voorbehouden —

bintang-theater

Tong-Tong-Podium 12.15 Dans- en muziekgroep uit Boven-Digoel 13.30 Indisch Muziekantencollectief (krontjong) 15.00 Dansgroep uit Maluku Tenggara 16.30 Keroncong Behind The Actors uit Bandung 18.00 Ping Fang (Chinese jazz fusion) 19.30 Dans- en muziekgroep uit Boven-Digoel 21.00 Dangdut Behind The Actors uit Bandung (Indonesische popmuziek)

Bibit-theater 12.30 ‘Douwes’, multi­ mediale theatervoorstelling door Behind the Actors uit Bandung, naar een verhaal van Vincent Mahieu 13.30 Djam Boekoe: Vilan van de Loo interviewt Berthe Korvinus n.a.v. Salto naar het leven 14.30 Hotel Slotania, muzikale talkshow over de Indische (rock) scene in Amsterdam rond 1960 door Herman Keppy, met muzikale gasten 15.30 Feestelijke uitreiking van de Haagse Cultuurprijs aan Yvonne Keuls

Bengkel 12.15 Workshop batikken o.l.v. Nunuk Ngesti Inggarnasih uit Jakarta, materiaal­ kosten € 6,–, max. 20 deelnemers* 14.00 Workshop wayang golek door Behind The Actors uit Bandung 16.00 Workshop pidjit (Indische massage) o.l.v. Sonja Bloem, max. 20 deelnemers* 18.00 Indo Klapt uit de Kast, interactief theatraal programma met Wendy Ripassa, Elsbeth Vernout, Martijn Grootendorst en Susan Koenen 20.00 Dansworkshop door Behind The Actors uit Bandung

17.30 ‘Dromen van Johanna’ door Ernst Jansz 19.30 Ambon Jazz Plus uit de Molukken ( jazz) 21.00 DJ Komandan Garuda (house music)

17 t/m 28 mei 2012

vr

25

mei

18.00 Theater Boven Water (terugspeeltheater) 20.30 Dansworkshop door Behind The Actors uit Bandung

— wijzigingen voorbehouden —

bintang-theater

za

26

mei

17.30 Stan Rijven: Van jazz tot nederbeat – de — wijzigingen voorbehouden — invloed van Nederlands-Indië op de Haagse muziekwereld. bintang-theater M et gasten Rob Agerbeek en 17.30 Anneke Grönloh Show Woody Brunings ter gelegenheid van 19.30 Rob Agerbeek Trio haar aanstaande 70e ( jazz) verjaardag, met 21.00 Crazy Rockers gastoptreden van (Indorock) Ali B. (toeslag € 6,–) 19.30 ‘Circles’ van Boi Akih ( jazz) Tong-Tong-Podium 21.00 ‘Douwes’, multi­ mediale theatervoor12.15 Dans- en muziekgroep stelling door Behind uit Boven-Digoel the Actors uit 13.30 Red Strats (sixties) Bandung, naar een 15.00 Keroncong Behind The verhaal van Vincent Actors uit Bandung Mahieu (krontjong) 16.30 Dans- en muziekgroep uit Boven-Digoel Tong-Tong-Podium 18.00 Nightbreakers (allround) 12.15 Dans- en muziekgroep 19.30 Dangdut Behind The uit Boven-Digoel Actors uit Bandung 13.30 Keroncong Behind The (Indonesische popmuziek) Actors uit Bandung 21.00 Nightbreakers (krontjong) 15.00 Hawaiian Treasure (Polynesische dans) Bibit-theater 16.30 Pentjak Silat Show door Pencak Silat 12.30 Wim Manuhutu Panca Sila uit interviewt Reimar Maastricht Scheffold n.a.v. zijn 18.00 Dangdut Behind The nieuwe boek Wees goed Actors uit Bandung voor jezelf. Mijn begin (Indonesische popmuziek) jaren in Sakuddei 19.30 Hawaiian Treasure 13.30 ‘Het werk van 21.00 Tjendol Sunrise Nederlandse architec(Indorock) ten in Indië’, lezing door Jan van Dullemen 14.30 Hans Vervoort leest Bibit-theater voor uit Weg uit Indië, met interview door 12.30 ‘Een kikker in het Jill Stolk paleis’, theatrale 15.30 Stan Rijven: talkshow gamelanvoorstelling over de invloeden van door Gong Tirta Indorock en Indische 13.30 Het Indisch jazzmusici op Herinneringscentrum Nederlandse muziek Bronbeek presenteert een lezing van Ad van Liempt n.a.v. zijn Bengkel nieuwste boek Nederland valt aan; 12.15 Workshop wayang Op weg naar oorlog met golek door Behind The Indonesië 1945–1947 Actors uit Bandung 14.30 Liesbeth Dolk vertelt 14.00 Reiskoffers van over Vindplaatsen; Nederlands-Indië, De Indische jaren van F. workshop met Shelly Springer en Hedy Lapré, 15.30 ‘Requiem voor een materiaalkosten € 4,50, djago’, theatermonomax. 20 deelnemers* loog uit De Ogen van 16.00 Workshop batikken Solo door Reggie Baay o.l.v. Nunuk Ngesti Inggarnasih uit Jakarta, materiaal­kosten € 6,–, max. 20 deelnemers* Festivalnieuws 13

Programma Tong Tong Festival op de 54e Tong Tong Fair – malieveld, den haag * Vooraf inschrijven in de stand van Stichting Tong Tong in het Cultuurpaviljoen, tegenover de Bengkel.

Bengkel 12.15 Workshop pentjak silat o.l.v. Henry Otgaar van Pencak Panca Sila uit Maastricht 14.00 Workshop Balinese gamelan o.l.v. Renadi Santoso van Gong Tirta 16.30 Indo-Quiz ‘IQ’ met uw spelleider Ricky Risolles 18.30 Workshop pidjit (Indische massage) o.l.v. Cis Everhard van Stichting Pitjit 20.30 Workshop Polynesische dans o.l.v. Regina Butteling en Bernard Tunui van de Polynesische dansgroep Hawaiian Treasure

zo

27

mei — wijzigingen voorbehouden —

bintang-theater 17.30 Duo Merpati: Sinta Wullur en Monique Copper met Maleise pantoens, Indonesische liederen en composities van Colin McPhee (piano en gamelan) 19.30 Maeva en Kaili (muziek en dans uit Polynesië) 20.30 RASA en DJ Durian (Hip-Hop)

interviewt Zusters Ursulinen en een oud-leerlinge 13.30 ‘Kameleon’ (première), een theatraal liedprogramma door Bufusanna 14.30 ‘De Chinese gemeenschap van Batavia, 1843–1865’, lezing door Menghong Chen, voorzitter van het Kong Koan Archief 15.30 Kristine Groenhart leest voor uit haar nieuwste boek Mangalaan 27, met een gesprek met Mischa de Vreede

Bengkel 12.15 Workshop Tahitiaanse dans o.l.v. Priscilla Scipio van de Polynesische dansgroep Maeva en gastartiest Kaili uit de VS 14.00 De Kracht van Pak, interactieve boekpresentatie met Robin Raven 16.30 Indo-Quiz ‘IQ’ met uw spelleider Ricky Risolles 18.30 Workshop ‘ontdek je roots via de muziek’ o.l.v. Rulof Manuputty 20.00 Dansworkshop door Behind The Actors uit Bandung

Bibit-theater 12.30 ‘Linda Bandára (1881–1960), Nederlands-Indisch componiste en de gamelan’, lezing door muzikant/componist Klaus Kuiper 13.30 ‘Nieuw-Guinea, een land voor de Papoea’s?’, lezing door Pieter Drooglever 14.30 Djam Boekoe: Edy Seriese interviewt Alfred Birney over De dubieuzen en Sylvia Pessireron over De verzwegen soldaat 15.30 ‘Rauwe Sprookjes’ door Theatergroep VILT

Bengkel

Wielandt (bij mooi weer na afloop vliegeren), materiaal­ kosten € 3,–, max. 20 deelnemers* 14.00 Workshop batikken o.l.v. Nunuk Ngesti Inggarnasih uit Jakarta, materiaal­ kosten € 6,–, max. 20 deelnemers* 16.00 Workshop pidjit (Indische massage) o.l.v. Cis Everhard van Stichting Pitjit 18.00 Workshop Tahitiaanse dans o.l.v. Priscilla Scipio van de Polynesische dansgroep Maeva en gastartiest Kaili uit de VS 20.00 Indo-Quiz ‘IQ’ met uw spelleider Ricky Risolles

12.15 Vliegers maken met Rubens Agaatsz, Rob van der Schaft, Tony Ernst en Hayo

Tong Tong Trail Op zaterdag 26 mei laat de fraaie Haagse Archipelbuurt zich van een andere kant zien. Dan kunt u mee op Tong Tong Trail: in een aantal bijzondere panden wordt met een voorstelling of verhaal iets verteld over het gebied waar de betreffende straat naar genoemd is. Zo zit in de Vredeskapel in de Malakkastraat Celine Marbeck klaar om u niet alleen te vertellen over haar geboortestad Malakka, en over de bevolkingsgroep van gemengde afkomst de Cristang waartoe ook zij behoort, maar zij serveert u ook een eenvoudige lunch uit de Cristang keuken, waarover zij in 2004 het kookboek Cuzinhia Cristang, een mengkeuken uit Malakka schreef, verschenen bij Stichting Tong Tong. In de Soendastraat kunt u in een kunstenaarsatelier een wayang-golek-voorstelling bijwonen, enzovoort. Alle informatie is te vinden op de website van Stichting Tong Tong: www.stichtingtongtong.nl. Vooraf reserveren is aanbevolen.

Advertenties

ma

28

mei Tong-Tong-Podium 12.15 Keroncong Behind The Actors uit Bandung (krontjong) 13.30 ‘Tontonan’, pentjakspektakel door Charles Renoult, Gerindo Kartadinata, Rudy Tuhusula en studenten van de Acteerschool Rotterdam 15.00 ‘Parekata’, Maria Lekransy met muzikale begeleiding van Viktor Lekransy, Gino Cochise en Lex Bolderdijk (lagu fusion) 16.30 Maeva en Kaili (muziek en dans uit Polynesië) 18.00 Tjendol Sunrise (Indorock) 19.30 Dangdut Behind The Actors uit Bandung (Indonesische popmuziek) 21.00 Tjendol Sunrise

Bibit-theater 12.30 Eerste Generatie Show: Vilan van de Loo 14  Festivalnieuws

— wijzigingen voorbehouden —

bintang-theater 17.30 Première: ‘Kameleon’ door Bufusanna (theatraal liederen­ programma) 19.00 Afscheidsvoorstelling met o.a. Behind The Actors en Jecko Siompo

Tong-Tong-Podium 12.15 Keroncong Behind The Actors uit Bandung 13.30 Pentjak Melayu door Pencak Satria o.l.v. Rob Brandt uit Roermond (vechtkunst) 15.00 Challenge (allround) 16.30 Maeva en Kaili (muziek en dans uit Polynesië) 18.00 Louis Drabe & Friends (allround) 19.30 Maeva en Kaili 21.00 Louis Drabe & Friends

HIVOS GEEFT MENSEN EEN STEM Steun Hivos, doneer op 133.133.133 of bezoek hivos.nl 54e tong tong fair

Algemene informatie 54e Tong Tong Fair EHBO In de Entree bevindt zich een hulppost van de EHBO. In beide weekenden en op Hemelvaart (17 mei) en op Tweede Pinksterdag (28 mei) is ook een EHBO-post in Eetwijk Oost geopend. FIETSENSTALLING Bij de ingang van de Tong Tong Fair bevindt zich een tijdelijke stalling. Deze is gratis en onbewaakt. FLYEREN EN ENQUÊTEREN Het is verboden op het Tong Tong-terrein (dus ook buiten, op het Malieveld) flyers uit te delen, tenzij het vanuit de eigen stand gebeurt. Ook is het verboden bezoekers te enquêteren zonder dat u daarvoor schriftelijk toestemming heeft gekregen van de organisatie van de Tong Tong Fair. GARDEROBE In de Entree bevindt zich een bewaakte garderobe. Gebruik daarvan kost € 0,80 per jas, tas of paraplu. Voor Sobats is de garderobe gratis. De Tong Tong Fair is niet aansprakelijk voor verlies of schade. HONDEN Helaas is de Tong Tong Fair niet toegankelijk voor honden, behalve voor zgn. ‘hulphonden’ (blindengeleidehond e.d.). HOTELOVERNACHTINGEN Den Haag is van oudsher een toeristische trekpleister. Overweeg eens om een extra dag aan uw Tong Tong-bezoek te plakken. Overnachten op loopafstand van de Tong Tong Fair kan in diverse hotels in het centrum, u vindt hotelkamers in alle prijsklassen. Sommige hotels hebben speciale Tong Tong-arrangementen zoals het Parkhotel in de Molenstraat, en in Wassenaar (dichterbij dan u denkt) vakantie- en attractiepark Duinrell. Boek met korting via www.duinrell. nl/tongtong. Dat is inclusief gratis toegang tot het attractiepark en u kunt eenvoudig uw tickets voor de Tong Tong Fair boeken! KINDEROPVANG Er is helaas geen kinderopvang op de 54e Tong Tong Fair. PERS Vertegenwoordigers van de pers die gratis toegang wensen, kunnen zich vooraf aanmelden via [email protected] of ter plaatse bij de Perskamer naast de Infostand in de Entree. PINNEN OP DE TONG TONG FAIR Helaas hebben wij geen enkele bank bereid gevonden een mobiele geldautomaat te plaatsen op de 54e Tong Tong Fair. Maar, bij veel standhouders op de Grand Pasar, in het Indonesië-Paviljoen en in de Eetwijk kunt u pinnen. Daarnaast bevinden zich op loop­ afstand van het Malieveld diverse pinautomaten, bijvoorbeeld op het Centraal Station. ROLSTOELEN EN ROLLATORS Bij de Infobalie in de Entree is een beperkt aantal rolstoelen en rollators te leen. Zij zijn bedoeld voor mensen die slecht ter been zijn, maar niet zelf in het bezit zijn van een rolstoel/ rollator. Wij raden u aan om ruim voor uw komst naar de Tong Tong Fair een rolstoel/ rollator te reserveren. Bel 0900 – 7272 762

2012

(€ 0,45 p.min.). Er zijn geen kosten verbonden aan het lenen van een rolstoel/rollator. Wel dient u een borgsom te betalen van € 20,– en maken wij een kopie van uw legitimatie. Let op: het komt regelmatig voor dat alle rolstoelen en rollators zijn uitgeleend. Maak een reservering! TOILETTEN Op de Tong Tong Fair bevinden zich twee toiletgroepen. De toiletten vindt u rechtsachter in de Entree en linksachter in de Grand Pasar. Toiletbezoek: € 0,40. VERBODEN TE ROKEN Het niet toegestaan om in de tenten van de Tong Tong Fair te roken. U kunt wel op het terras buiten op de aloen-aloen roken. VIDEO’S/FOTO’S/GELUIDSOPNAMES Het is uitsluitend toegestaan om foto’s, geluids-, video- en/of filmopnamen te maken voor privé-gebruik. Volg aanwijzingen op van het theaterpersoneel als u vanaf andere plekken dan uw stoel wil fotograferen! WINDKRACHT 12 Het wil aan de kust wel eens flink waaien. Wees gerust: al onze accommodaties zijn gemaakt om zelfs een storm met windkracht 12 te doorstaan. Bovendien zijn 24 uur per dag medewerkers van Neptunus aanwezig op het Malieveld. Neptunus is wereldwijd een van de grootste aanbieders in tenten, demontabele en tijdelijke accommodaties, zie www.neptunus.eu. HOE BEREIK IK DE TONG TONG FAIR? De ingang van de Tong Tong Fair bevindt zich aan de Koningskade. Tussen het Centraal Station en het Malieveld ligt een brede promenade voor wandelaars. Het Malieveld ligt op 5 minuten loopafstand van het station. De HTM-tramlijnen 9, 10, 16 en 17 en buslijn 18 hebben een halte nabij het Malieveld.

PARKEREN INVALIDEN Voor invalide automobilisten, in het bezit van een invalidenparkeerkaart, is parkeerruimte vrijgehouden op het Malieveld, dichtbij de Entree. De invalidenkaart die recht geeft op gratis parkeren, moet zichtbaar in de auto worden gelegd. Automobilisten die niet in het bezit van een invalidenkaart zijn, maar wel een invalide passagier hebben (of iemand die slecht ter been is), kunnen het Malieveld oprijden om deze passagiers bij de Entree uit te laten uitstappen. Zij mogen hun auto echter niet op het Malieveld parkeren maar moeten deze elders in de stad parkeren. In beide gevallen meldt u zich met uw auto linksvoor bij de slagboom, aan het begin van de Boorlaan.

Reserveer hospitality lounge De Harmonie Heeft u iets te vieren? In het IndonesiëPaviljoen is hospitality lounge De Harmonie gevestigd. U kunt deze ruimte exclusief huren . Meer informatie? Bel 06 –1428 4072.

Colofon Pasarkrant ISSN 0926–3810, 4 mei 2012

Uitgever Stichting Tong Tong Bezuidenhoutseweg 331 2594 AR Den Haag T  0900 – 7272 762 (€ 0,45 p.min.) F  070 – 350 4497 E-mail uitgever  [email protected] E-mail redactie  [email protected] Oplage  60.000 ex. Druk  Dijkman, Diemen

Team Tong Tong Ellen Derksen  directie (financiën & operations) Siem Boon  directie (festival & communicatie) Arnaud Kokosky Deforchaux  artistiek leider Tong Tong Festival, programmeur Linda Sellier  beursmanager Leslie Boon  programmeur gesproken woord & projecten Stichting Tong Tong Robin Boon  medewerker operations Markus Huppe  kaartverkoop & tijdelijk personeel Amina Moeniralam  medewerker secretariaat Martine Saathof  medewerker partnerships Maik Wessels  stagiair Orlando Misseyer  financiële administratie Florine Koning  pers & communicatie

Hoofdredactie

Reserveer De Veranda In het Cultuurpaviljoen vindt u Grand Café De Veranda. Tijdens de 54e Tong Tong Fair zwaait het bekende Indische restaurant Didong uit Den Haag hier de scepter met overdag een kleine kaart en ’s avonds een grote kaart. U kunt uw tafel reserveren: 06–1428 4397 (dit nummer werkt alleen tijdens de 54e Tong Tong Fair).

Scripteq, Rotterdam www.scripteq.nl

Ontwerp Sabrina Luthjens BNO, Christina Schürmann www.makingwaves.nl

Advertentie-acquisitie Leslie Boon [email protected] T  070 322 8775

Fotografie Caro Bonink, Leslie Boon, Siem Boon, Henriëtte Guest, Glenn Kempf (foto Charles Renoult), Arnaud Kokosky Deforchaux (foto Jeff Keasberry), Serge Ligtenberg, Arenda Oomen, Panji Susanto (foto Ayu Utami), Paolo Zambaldi / Warner Music / April Earth (foto Anggun)

54e Tong Tong Fair

BEREIKBAARHEID DEN HAAG CENTRAAL STATION Het station van Den Haag wordt ingrijpend verbouwd. Dit heeft echter geen gevolgen voor de bereikbaarheid van de Tong Tong Fair. Op het station staat de route naar het Malieveld duidelijk aangegeven. PARKEREN De parkeermogelijkheden in de directe omgeving van het Malieveld zijn beperkt. De parkeergarage onder het Malieveld is meestal vol. De dichtstbijzijnde parkeergarage is van Q-Parking naast de Koninklijke Bibliotheek en Babylon. Andere garages zijn Helicon, Muzenplein en Plein. Kies vanaf de Utrechtsebaan afslag 2, en volg de borden P Centraal Station. Wie afslag 2 heeft gemist, of via de A44/N44 Den Haag binnenrijdt, slaat aan het eind van de Zuid-Hollandlaan linksaf (richting de Tong Tong Fair die dan al zichtbaar is) en volgt ook de borden voor P-garage Plein. PARKEREN OP HET MALIEVELD? Bezoekers kunnen helaas niet op het Malieveld parkeren. De beperkte ruimte is uitsluitend gereserveerd voor deelnemers, standhouders en invaliden. Het parkeren is aan strikte regels gebonden. Auto’s zonder parkeerkaart worden direct verwijderd.

17 t/m 28 mei 2012

17 t/m 28 mei 2012 Malieveld, Koningskade, Den Haag www.tongtongfair.nl

Copyright Stichting Tong Tong, Den Haag

Het Tong Tong Festival wordt mede mogelijke gemaakt door:

Ministerie van Cultuur en Toerisme van de Republiek Indonesië

Sobats Stichting Tong Tong

Pasar Malam Besar BV

NOVOTEL Den Haag City Centre, Hotel Duinzicht Scheveningen

Met dank aan: Gansewinkel, Heineken, Hofstad Security, Van der Veen Event Engineering, Drukkerij Van Deventer, Drukkerij Vegron, Making Waves, MFAS/Meyer Fiscale Adviessystemen, MTD, Neptunus Structures, Print Mail Factory, S & P Communicatie, Shipmate, Staats­­bos­beheer, Stadeco, Van Kooten Standbouw Festivalnieuws 15

Yvonne Keuls signeert op de Tong Tong Fair

Een beeldrijk en veelzijdig eerbetoon aan een van de meest invloedrijke Nederlandse auteurs.

www.yvonnekeuls.nl

Magie van de

Vrouw Verveling is van gisteren

Weefsels en sieraden uit de Gordel van Smaragd

Verbonden en geïnformeerd blijven, terwijl je wordt vermaakt op ruim 13.000 meter hoogte? Ontdek ice, ons in-flight entertainmentsysteem: gemakkelijk toegang tot telefoon- en e-mailservices, het laatste nieuws en eindeloos entertainment. Vlieg met Emirates naar 6 continenten.

5 april t/m 9 september Emirates is door Air Transport World 2011 verkozen tot luchtvaartmaatschappij van het jaar. Wilt u een stop-over in Dubai boeken? Neem dan contact op met uw reisagent, kijk op emirates.nl of bel ons op (020) 203 51 63. Hier kunt u ook terecht voor meer informatie, de voorwaarden en boekingen. Boek en betaal nu gemakkelijk met iDEAL of uw creditcard.

wereldmuseum