meer info: 1

DEELTIJDS LEREN. be

JE RECHTEN EN PLICHTEN IN HET DEELTIJDS ONDERWIJS / 2013

meer info: www.magik.be

1

ADRESSEN MAGIK? 9300. . Aalst. . . . . . . . . . . . . . 2018. . Antwerpen . . . . . . . . . 8000. . Brugge . . . . . . . . . . . . 1060. . Brussel. . . . . . . . . . . . 9200. . Dendermonde . . . . . . . 9000. . Gent. . . . . . . . . . . . . .

8800. . Roeselare . . . . . . . . . . 9600. . Ronse. . . . . . . . . . . . . 9100. . Sint-Niklaas . . . . . . . . 2300. . Turnhout. . . . . . . . . . .

Houtmarkt 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . 053 72 78 21 Ommeganckstraat 35. . . . . . . . . . . 03 220 66 92 Zilverstraat 43. . . . . . . . . . . . . . . . 050 44 10 40 Zwedenstraat 45. . . . . . . . . . . . . . . 02 552 03 63 Dijkstraat 59 . . . . . . . . . . . . . . . . . 052 25 92 83 Vrijdagmarkt 9. . . . . . . . . . . . . . . . 09 265 52 32 09 265 52 66 Gouverneur Roppesingel 55. . . . . . . 011 28 71 41 Rijselsestraat 19 . . . . . . . . . . . . . . 056 24 05 36 Maria Theresiastraat 119 . . . . . . . . 016 27 18 94 Zakstraat 16. . . . . . . . . . . . . . . . . . 015 29 90 45 J. Peurquaetstraat 27 *. . . . . . . . . . 059 55 60 55 * in 2013 Nieuwpoortsesteenweg 98 Zuidstraat 22 / 22 . . . . . . . . . . . . . 051 26 00 93 Stationsstraat 21. . . . . . . . . . . . . . 055 33 90 15 Vermorgenstraat 9 . . . . . . . . . . . . . 03 760 04 35 Grote Markt 48. . . . . . . . . . . . . . . . 014 40 03 18

WEBSITE:

www.magik.be

MAIL:

[email protected]

3500. . Hasselt. . . . . . . . . . . . 8500. . Kortrijk. . . . . . . . . . . . 3000. . Leuven . . . . . . . . . . . . 2800. . Mechelen. . . . . . . . . . . 8400. . Oostende. . . . . . . . . . .

De informatie in deze brochure is vrij algemeen en werd bijgewerkt tot februari 2013. Wijzigingen in de wetgeving zijn echter steeds mogelijk, zeker nu in de periode dat ons land volop in verandering is. Je kan altijd nog even kijken op www.magik.be voor de laatste nieuwtjes en je kan ook altijd terecht op bovenstaande adressen. Dit is een uitgave van Magik? vzw / februari 2013 - D/2013/7525/4 VU: Caroline Copers, Magik? vzw, Watteeustraat 10, 1000 Brussel Eindredactie: Agata Osicka, Mike De Herdt Vormgeving: www.postvorm.be / Cartoons: Aaargh… Druk: New Goff

DEELTIJDSLEREN.BE INHOUD p. 4

VOORWOORD

DEEL 1 DEELTIJDS LEREN & WERKEN VOOR –18 JARIGEN p. 6 p. 16 p. 24 p. 27 p. 28 p. 29 p. 31

Het werknemersleercontract Het Syntra-leercontract Een deeltijds arbeidscontract Brugprojecten Thuishulp Individuele beroepsopleiding (IBO) voor deeltijds leerplichtigen

Bon Gratis Magik?-Lid

DEEL 2 DEELTIJDS LEREN EN WERKEN VOOR +18 JARIGEN p. 37 p. 38 p. 42 p. 45

Het werknemersleercontract en de Syntra-leerovereenkomst De Syntra stage-overeenkomst De individuele beroepsopleiding (IBO) voor schoolverlaters De startbaanovereenkomst

DEEL 3 HET ABVV, JOUW VAKBOND p. 47 Een vakbond p. 48 Het ABVV p. 50 Magik? vzw

DEEL 4 ONS STANDPUNT DEEL 5 (SCHOOL)STAGES p. 58 p. 62

Arbeidswetgeving Onderwijswetgeving

VOORWOORD KEUZE AL GEMAAKT?

voor het deeltijds onderwijs. De deeltijdse leerplicht eindigt dan in het jaar waarin je 18 wordt op 30 juni.

LEREN & WERKEN

Afhankelijk van het stelsel waarvoor je kiest, gebeurt het lesgeven: • in

Een afwisseling tussen leren en werken lijkt jou dé ideale oplossing. Maar ben je voldoende ingelicht omtrent je rechten en plichten als deeltijds lerende? En gezien deze opleiding gecombineerd wordt met een werkervaring is het aangeraden werk te hebben. Doorheen onze dienstverlening stellen we vast dat jullie vaak vragen en problemen stellen omtrent arbeid of het sociaal statuut van een deeltijds lerende. Niet alles loopt dus van een leien dakje. Een goede begeleiding en voldoende informatie zijn dan ook van groot belang, en die vind je zeker en vast in deze brochure. In deze brochure geven wij dan ook een overzicht van de diverse mogelijkheden van deeltijds leren en werken. De brochure is opgesplitst in twee grote delen:

De mogelijkheden voor –18 jarigen:

deeltijds leren in combinatie met een werknemersleercontract (het vroegere industrieel leercontract), een Syntra-leerovereenkomst, een deeltijds arbeidscontract, een brugproject, thuis werken en een individuele beroepsopleiding (IBO).

De mogelijkheden voor +18 jarigen:

het werknemersleercontract, het Syntra-leercontract, de stageovereenkomst in het kader van de ondernemersopleiding, een individuele beroepsopleiding (IBO) voor schoolverlaters en deeltijds leren in combinatie met een startbaanovereenkomst.

DEELTIJDSE LEERPLICHT

De VOLTIJDSE leerplicht eindigt op je 16de, of op je 15de als je de eerste twee leerjaren van het secundair onderwijs hebt beëindigd (je hoeft dus niet geslaagd te zijn). Daarna blijf je verder voltijds onderwijs volgen, of kies je

4

laat je niets wijsmaken

een centra voor deeltijds onderwijs; onderwijsinstellingen die deeltijdse vorming organiseren en erkend zijn door de bevoegde minister; • in een Syntra-centrum. • in

Ervaar je moeilijkheden bij het deeltijds werken en is de overstap niet zo gemakkelijk, dan kan je een individuele opleiding (een vorm van ‘vóór’opleiding) van bepaalde duur volgen. In dat geval kom je in aanmerking voor de brugprojecten. Tot slot gaan we ook dieper in op onbezoldigde (school)stages.

VOLTIJDS ENGAGEMENT

Sinds 1 september 2008 ziet het ‘Leren en Werken’ er anders uit. Met een voltijds engagement moeten jongeren in het deeltijds onderwijs via een aangepast leertraject een duidelijk beeld krijgen van een beroepsgerichte kwalificatie (diploma). Ook de spijbelaars worden grondig aangepakt. Je moet min. 28 uren per week leren en werken, waarvan 15u in het centrum wordt gegeven. Hiervoor worden er meer “werkervaringsplaatsen” voorzien. Wanneer dit niet meteen wil lukken, kun je terecht in de zogenaamde brugprojecten (vb. net niet echte jobs bij lokale besturen) of voortrajacten (voorbereiding op de werkvloer). Daarnaast zijn ook persoonlijke ontwikkelingstrajecten mogelijk. Extra begeleiding en ondersteuning staan centraal, zodat er effectieve resultaten worden geboekt.

STUDIETOELAGE

Sinds het studiejaar 2008-2009 kan je ook voor het deeltijds secundair onderwijs een studietoelage aanvragen. Meer informatie vind je op onze website www.magik.be


5

DEEL 1

Dankzij dit opleidingssysteem kan je dus:

DEELTIJDS LEREN & WERKEN VOOR -18 JARIGEN

• Praktische

kennis verwerven van het gekozen beroep; beroepskennis verwerven; • Algemene kennis verwerven op sociaal-economisch vlak. • Theoretische

1.2 Voorwaarden Niet om het even wie kan een werknemersleercontract afsluiten.

1) HET WERKNEMERSLEERCONTRACT

• je

1.1 Leren en werken

hebt voldaan aan de voltijdse leerplicht; bent minstens 16 jaar of 15 jaar oud en hebt 2 jaar secundair onderwijs achter de rug; • als minderjarige heb je de toestemming van je ouders of voogd nodig; • je bent nog geen 18 jaar bij het starten van de leerovereenkomst (individuele afwijkingen mogelijk); • je mag nog geen opleiding hebben gevolgd voor dit beroep en dus niet in het bezit zijn van een diploma of getuigschrift; • je moet fysisch geschikt zijn (medisch onderzoek georganiseerd door de werkgever); • je inschrijven in een Centrum voor Deeltijds Onderwijs tot 31 januari van het lopende schooljaar (afwijkingen mogelijk mits motivering). • je

Het werknemersleercontract kan je afsluiten binnen het leerlingstelsel voor werknemersberoepen (LWB), waarin jongeren een beroep kunnen aanleren dat doorgaans wordt uitgeoefend door een werknemer in loondienst. Vroeger was het systeem ook bekend als het industrieel leerlingenstelsel (= industrieel leercontract), maar deze benaming is niet helemaal correct. Het stelsel is immers veel ruimer dan enkel de industrie. Ook in de dienstensector of in de non-profitsector kunnen jongeren een werknemersleercontract afsluiten. Met het werknemersleercontract verbindt de patroon er zich toe jou op te leiden in een bepaald beroep, door jou een praktische beroepsopleiding te verstrekken en te waken over jouw aanvullende theoretische opleiding en algemene vorming. Je leerovereenkomst is geen arbeidsovereenkomst. Het gaat hier om een voltijdse opleiding waarbij jouw arbeid deel uitmaakt van je opleiding. Zowel je lesuren op school als je tewerkstelling in een onderneming of in een instelling (bijvoorbeeld rusthuis) vormen één geheel.Je ontvangt dan ook geen loon, maar een leervergoeding. De leertijd omvat enerzijds een theoretische opleiding die je volgt in een onderwijs- of opleidingsinstelling (een Centrum voor Deeltijds Beroepssecundair onderwijs of een Centrum voor Deeltijdse Vorming), en anderzijds een praktische opleiding in een onderneming onder begeleiding van ervaren werknemers.

6

Voorwaarden voor de leerling:


Voorwaarden voor de onderneming: • indien

de werkgever zelf de leerling begeleidt, dan moet hij/zij minstens 25 jaar oud zijn en ten minste 7 jaar beroepservaring hebben in het beroep waarvoor een leerovereenkomst wordt afgesloten; • de werkgever kan een opleidingsverantwoordelijke aanduiden voor de praktische opleiding: hij/zij moet min. 25 jaar oud zijn en 7 jaar beroepservaring hebben én erkend zijn door het Paritair Leercomité; • als de opleidingsverantwoordelijke niet voldoet aan de vooropgestelde voorwaarden, dan kan de werkgever instructeurs aanduiden die beantwoorden aan de leeftijd- of beroepsvoorwaarden; • de werkgever en de begeleiders moeten erkend zijn door het Paritair Leercomité. meer info: www.magik.be

7

1.3 Paritair Leercomité (PLC) Je kan niet om het even waar een werknemersleercontract afsluiten. Per beroepssector wordt door een Paritair Comité (=vertegenwoordigers van werknemers en werkgevers) bepaald of er in de sector (b.v. metaal, bouw, voeding, textiel,…) een werknemersleercontract kan worden afgesloten. Een Paritair Leercomité werkt dit dan verder uit.

Taken van het PLC

Per beroep wordt een model van opleidingsprogramma opgesteld, waarbij de inhoud van de opleiding en de duur van de leertijd wordt bepaald. Per sector maakt het Paritair Leercomité een voorstel op van een leerreglement waarin o.m. de volgende elementen aan bod komen: • de beroepen waarvoor een leerovereenkomst mag afgesloten worden; • de duur van de leertijd per beroep; • de berekeningswijze van de maandelijkse leervergoedingen; • de eventuele afwijkingen op de leeftijdsgrens voor het afsluiten van een leerovereenkomst; • de verdeling van de praktische en theoretische opleiding; • het inrichten van de proeven op het einde van de leertijd; • het model van de leerovereenkomst. Zij staan afwijkingen toe op de maximumleeftijd van de leerling en erkennen de werkgevers binnen de verschillende opleidingen. Zij houden ook toezicht op de opleidingen, en krijgen hiervoor ondersteuning van de ondernemingsraad of de syndicale afvaardiging in het bedrijf.

Binnen de 3 werkdagen bezorgt de werkgever een kopie van de leerovereenkomst en een getuigschrift van de arbeidsgeneesheer aan het Paritair Leercomité en de ondernemingsraad (of aan de syndicale afvaardiging). De leerovereenkomst is opgesteld volgens een vast model en omvat onder meer volgende elementen: • duur van de overeenkomst en de proeftijd; • gegevens omtrent het ondernemingshoofd (en de opleidingsverantwoordelijke en/of de instructeur) en de leerling; • gegevens omtrent de theoretische en praktische opleiding (adres, tijdstip,...); • het bedrag van de leervergoeding; • de verplichtingen van beide partijen; • het leerreglement; • het opleidingsprogramma. Je ontvangt de volgende documenten: • de leerovereenkomst; • het leerreglement (met de rechten en plichten van beide partijen); • het opleidingsprogramma.

Duur van de overeenkomst

Het contract is van bepaalde duur en omvat minstens 6 maanden en over het algemeen maximum 2 jaar. Het contract heeft een proeftijd van minimum 1 maand en maximum 3 maanden. Indien de proeftijd niet bepaald wordt in het contract, dan bedraagt deze 1 maand. Wanneer je niet slaagt voor het eindexamen, kan de leerovereenkomst verlengd worden voor eventuele herexamens. (de duur wordt bepaald door het PLC)

1.5 Verplichtingen tijdens de overeenkomst

1.4 De Overeenkomst

Verplichtingen van de leerling:

De leerovereenkomst moet voor iedere leerling afzonderlijk worden opgesteld. Je ontvangt deze ten laatste op het ogenblijk dat je begint te werken.

aanleren onder het gezag van de werkgever; taken zorgvuldig en nauwkeurig uitvoeren; • het geheim houden van bedrijfsaangelegenheden; • het materiaal en werkkledij in goede staat terugbezorgen; • onder toezicht van de werkgever de nodige lessen bijwonen en je aanbieden voor de examens.

8


Ga na of je overeenkomst correct is opgesteld en of je de nodige documenten hebt ontvangen.

Schriftelijke overeenkomst


• beroepspraktijk • jouw

9

Verplichtingen van de werkgever:

• een individueel opleidingsprogramma opstellen in overleg met het Centrum voor

Deeltijds Onderwijs; • bijhouden van het opleidingsboekje, waarin het programma is opgenomen; • zorgen voor een degelijk onthaal van de leerling en een praktische beroepsopleiding zoals in het programma vermeld staat; • toepassen van de sociale zekerheid en de arbeidswetgeving (b.v. verzekering arbeidsongevallen, naleven van het uurrooster); • een geneeskundig onderzoek voorzien voor de leerling; • ervoor zorgen dat de leerling regelmatig de theoretische opleiding volgt; • de nodige hulp (materiaal, kledij,…) verschaffen om zijn taken te kunnen volbrengen; • de nodige maatregelen nemen ter bescherming van de veiligheid en de gezondheid van de leerling.

1.6 Leervergoeding Je ontvangt een maandelijkse leervergoeding van de werkgever. Deze vergoeding geldt zowel voor het volgen van de theoretische opleiding als voor de praktijkopleiding.

Minimumvergoeding

De leervergoeding wordt berekend op basis van 50% van het gewaarborgd gemiddeld minimum maandinkomen. Je krijgt een percentage daarvan, afhankelijk van je leeftijd. De bedragen worden regelmatig verhoogd. (Cijfers 1 december 2012) Leeftijd

%

Vergoeding in EUR

21 jaar en ouder 20 jaar 19 jaar 18 jaar 17 jaar 16 jaar 15 jaar

100% 94% 88% 82% 76% 70% 64%

751,00 705,90 660,90 615,80 570,70 525,70 480,60

10


Lagere leervergoeding?

Heb je geen getuigschrift van het derde jaar secundair onderwijs en/of geen werkervaring van 6 maanden, dan word je beschouwd als een “laaggeschoolde leerling”. Je leervergoeding kan dan de eerste maand of maanden van het leercontract minder bedragen dan hierboven. De percentages worden dan toegepast op een derde van het gewaarborgd gemiddeld minimum maandinkomen. Leeftijd

%

21 jaar en ouder 20 jaar 19 jaar 18 jaar 17 jaar 16 jaar 15 jaar

100% 94% 88% 82% 76% 70% 64%

Vergoeding in EUR

500,70 470,60 440,60 410,50 380,50 350,50 320,40

In een aantal sectoren zoals bijvoorbeeld metaal, textiel,… bestaan er afwijkende, hogere vergoedingen.

Geen lessen?

Als je tijdens de leerovereenkomst niet aanwezig moet zijn in het Centrum voor Deeltijds Onderwijs (bv. schoolvakanties), dan heb je recht op een hogere maandelijkse leervergoeding. Naargelang het aantal dagen dat je extra gewerkt hebt in het bedrijf, wordt jouw leervergoeding verhoogd.

Vervoersonkosten

De terugbetaling van de verplaatsingskosten naar het werk is wettelijk vastgelegd en afhankelijk van de afstand.

1.7 Schorsing van de leerovereenkomst Jouw overeenkomst kan geschorst worden om een aantal redenen, onder meer door: • ziekte of een ongeval; • vakantie; meer info: www.magik.be

11

• verlof

om dwingende familiale redenen (bv. dringende hulp bij een ongeval van de ouders); • klein verlet (bv. huwelijk van je broer of zus); • overmacht; • zwangerschapsrust; • tijdelijke werkloosheid.

1.8 Einde van de leerovereenkomst De leerovereenkomst wordt onmiddellijk beëindigd om volgende redenen: • einde van de leerovereenkomst; • door het overlijden van de leerling; • bij wederzijds akkoord; • door overmacht; • om dringende redenen* kan zowel de werkgever als jijzelf onmiddellijk de leerovereenkomst beëindigen zonder opzegtermijn noch opzegvergoeding. * een ernstige tekortkoming die iedere verdere professionele samenwerking tussen jou en de werkgever onmiddellijk en definitief onmogelijk maakt; het ontslag wordt uiterlijk 3 werkdagen na de feiten aan de betrokkene medegedeeld.

Wie de leerovereenkomst vroeger wil beëindigen moet een aantal regels respecteren. Einde van de leerovereenkomst tijdens de proefperiode: • tijdens

de eerste maand kan jij of de werkgever het contract beëindigen mits een opzegtermijn van 7 kalenderdagen, maar het contract wordt ten vroegste beëindigd de laatste dag van deze maand; • tijdens de 2de en de 3de maand van de proeftijd kan het contract beëindigd worden met een opzegtermijn van 7 kalenderdagen; • ben je tijdens de proeftijd langer dan 1 maand afwezig (ziekte of ongeval) dan kan de werkgever de overeenkomst opzeggen zonder opzegvergoeding. De leerovereenkomst wordt schriftelijk opgezegd. De opzegging gebeurt bij overhandiging (laat een exemplaar tekenen voor ontvangst) of met een aangetekend schrijven. De opzeggingstermijn van 7 kalenderdagen gaat in de dag volgend op deze opzegging.

12


Einde van de leerovereenkomst na de proefperiode: • indien er ernstige twijfels zijn om de overeenkomst tot een goed einde te brengen

en het zinloos is om verder te zetten, dan kan het contract na de proeftijd verbroken worden door beide partijen zonder opzegging of opzegvergoeding (een motivatie is noodzakelijk); • indien je langer dan 6 maanden ziek of lichamelijk ongeschikt bent, kan de werkgever de overeenkomst opzeggen mits het betalen van 3 maanden leervergoeding; jij kan eveneens het contract opzeggen mits betaling van 1,5 maanden leervergoeding; • wanneer de werkgever zijn verplichtingen niet nakomt of het opleidingsprogramma niet volgt, dan kan jij de overeenkomst beëindigen en moet de werkgever jou 3 maanden leervergoeding betalen én een vergoeding van min. 3 maanden loon; • De opzegging gebeurt bij overhandiging (van kracht de dag nadien) of met een aangetekend schrijven (opzeg gaat in de derde werkdag volgend op de verzending). Toezicht Paritair Leercomité: Het PLC wordt steeds op de hoogte gebracht van de vroegtijdige beëindiging van de leerovereenkomst. Bij betwisting beslist het Paritair Leercomité of de aangehaalde reden gegrond was. Is de opzegging van de overeenkomst ongegrond, dan wordt deze overeenkomst verder gezet of er wordt een opzegvergoeding uitbetaald (opzeg door werkgever: 3 maanden leervergoeding verschuldigd; opzeg door de leerling: 1,5 maanden leervergoeding betalen).

1.9 Sociaal statuut Arbeidsrecht

De leerlingen worden hier gelijkgesteld met de werknemers. Het arbeidsrecht is dus ook van toepassing, zoals onder meer de loonbeschermingswet, het recht op feestdagen, tussenkomst sociaal abonnement, de reglementering inzake veiligheid en gezondheid, het arbeidsreglement, enz. meer info: www.magik.be

13

Sociale zekerheid (RSZ)

Voor januari van het jaar waarin een leerling 19 jaar wordt, betaalt het ondernemingshoofd bijdragen enkel voor de volgende “takken” van de SZ : jaarlijkse vakantie, arbeidsongevallen en beroepsziekten. Ten aanzien van de regeling heeft de leerling dezelfde rechten als gewone werknemer. De leerling zelf betaalt geen RSZ-bijdragen. Vanaf januari van het jaar waarin een leerling 19 jaar oud wordt, is hij vervolgens onderworpen aan alle SZ-takken.

Kinderbijslag

Tot 31 augustus van het jaar waarin je 18 wordt, ontvang je kinderbijslag zonder enige voorwaarden. Tot je 25ste behoud je het recht op kinderbijslag als je minder dan e 520,08 per maand verdient.

Ziekte

De leerovereenkomst wordt tijdelijk geschorst. Je bezorgt de werkgever onmiddellijk een doktersattest. Je bent zelf ingeschreven bij de mutualiteit, dus jouw dokterskosten worden gedeeltelijk terugbetaald. Na de periode van gewaarborgde leervergoeding, betaald door je werkgever, heb je recht op arbeidsongeschiktheidsuitkeringen; jongeren die het 3de jaar (= 1ste jaar van de 2de graad) van het technisch of beroepssecundair onderwijs beëindigd hebben, moeten niet de normale wachttijd van 6 maanden doorlopen.

Arbeidsongeval / Beroepsziekte

Bij een ongeval in de onderneming, of op weg van en naar het werk of de lessen, ben je verzekerd via de arbeidsongevallenverzekering van de werkgever. Alles wordt rechtstreeks geregeld met de verzekering. (idem voor beroepsziekten)

1.10 Start- en stagebonus Invoering Startbonus

Het bedrag van de startbonus is: • 500 • 750

EUR op het einde van het eerste en het tweede opleidingsjaar; EUR op het einde van het derde opleidingsjaar.

Deze startbonus wordt door de jongere /werkgever aangevraagd bij de RVA met het formulier C 63 BONUS, binnen de drie maanden na de start van de arbeids- of opleidingsovereenkomst. Dit formulier wordt ingevuld door de jongere, de onderwijsinstelling en de werkgever. Om de startbonus dan effectief te ontvangen, moet je deze aanvragen binnen vier maanden na het einde van het opleidingsjaar. Bij deze aanvraag moet een attest van de onderwijs- of opleidingsinstelling worden gevoegd, waaruit blijkt dat je geslaagd bent. De RVA betaalt de startbonus rechtstreeks aan de jongere zelf, op het einde van elk geslaagd opleidingsjaar. De stagebonus wordt toegekend aan werkgevers die deze jongeren tewerkstellen.

1.11 Preventie en bescherming op het werk In kader van bescherming van de jongeren op het werk, is de werkgever volgens de welzijnswetgeving verplicht om een risicoanalyse te laten uitvoeren door de preventieadviseur bij elke tewerkstelling van een jongere. Dit onderzoek moet vaststellen aan welke risico’s de leerling is blootgesteld en welke preventiemaatregelen dienen te worden genomen om deze risico’s op te vangen. De werkgever moet de jongere hiervan op de hoogte stellen. In dit kader is er ook een verbod op de uitvoering van of aanwezigheid bij bepaalde activiteiten (bijvoorbeeld het besturen van heftrucks). Ook het (gratis) ter beschikking stellen van persoonlijke beschermingsmiddelen (bijvoorbeeld handschoenen, veiligheidsbril, helm,…) kadert in dit opzet. Indien vereist, is de leerling verplicht deze te dragen.

De overbruggingsuitkering wordt vanaf 1 september 2006 vervangen door de startbonus. Dit is een premie die toegekend wordt aan de jongere die deeltijds onderwijs volgt en onderworpen is aan de deeltijdse leerplicht (de deeltijdse leerplicht eindigt op 30 juni van het jaar dat je 18 wordt), samen met een stage (= praktijkopleiding) in een onderneming van minstens 4 maanden. De startbonus wordt toegekend gedurende maximum 3 jaar, telkens wanneer je geslaagd bent voor een opleidingsjaar.

Je moet je inschrijven bij de VDAB als werkzoekende. Indien je bij de VDAB ingeschreven bent en een schriftelijke toestemming aan het CDO gegeven hebt, dan kan de trajectbegeleider je registreren in het CVS-systeem (Cliënt Volgsys-teem).

14



1.12 Inschrijven bij de VDAB

15

2) HET SYNTRA-LEERCONTRACT 2.1 Leren en werken Wil je een zelfstandig beroep aanleren, dan kies je voor het Syntra-leercontract. Het Syntra-leercontract is een contract van bepaalde duur tussen een leerling en een onderneming, met bemiddeling van een leertrajectbegeleider. Het syntra-leercontract is geen arbeidscontract, maar een leerovereenkomst. Je tewerkstelling in de onderneming maakt deel uit van je opleiding. De praktijkcommissie (vertegenwoordigers vakbonden en organisaties van zelfstandigen) erkent en controleert de leerovereenkomsten. De onderneming zorgt voor de praktijkervaring, en een Centrum voor Middenstandsopleiding (CMO) of Syntra-centrum zorgt voor een aanvullende theoretische opleiding. Leerplichtige leerlingen kunnen een leerovereenkomst beginnen tussen 1 juli en 31 januari. De duur van de opleiding (1, 2 of 3 jaar) hangt af van de leeftijd en de vooropleiding van de leerling. Het totaal van de uren praktijk en van de lesuren mag de in de sector geldende arbeidsduur niet overschrijden. SYNTRA is het Vlaams Agentschap voor Ondernemersvorming.

2.2 Voorwaarden Niet om het even wie kan een Syntra-overeenkomst afsluiten.

Voorwaarden voor de leerling: • je

hebt voldaan aan de voltijdse leerplicht; je bent minstens 16 jaar of 15 jaar oud en 2 jaar secundair onderwijs achter de rug; • ben je minderjarig, dan heb je de toestemming van je ouders of voogd nodig; • je moet lichamelijk geschikt zijn - ARAB (medisch onderzoek ondergaan georganiseerd door de werkgever). •

Voorwaarden voor de werkgever: • minstens

25 jaar oud zijn en ten minste 5 jaar beroepspraktijk hebben waarvan 2 jaar als ondernemingshoofd;

16


• of

23 jaar oud en in het bezit zijn van een diploma ondernemingsopleiding of een bewijs van bijzondere bekwaamheid of opleiding; • van onberispelijk gedrag zijn; • een degelijke praktijkopleiding kunnen verzekeren binnen het bedrijf; • het ondernemingshoofd kan een monitor of begeleider aanduiden voor de praktische begeleiding (zelfde voorwaarden met uitzondering van 2 jaar ondernemingshoofd).

2.3 Leertrajectbegeleider De leerovereenkomst moet schriftelijk opgemaakt worden door bemiddeling van een leertrajectbegeleider. Volg je een opleiding in het bedrijf van je ouders, dan wordt er een leerverbintenis afgesloten tussen jouw ouders en de leertrajectbegeleider.

Taken van de leertrajectbegeleider: • brengt

de administratie in orde, wijst je op je rechten en plichten en begeleid je tijdens deze periode; • wijst beide partijen op de voorwaarden, de verplichtingen (lessen, programma, takenboekje,…) en de formaliteiten; • maakt de overeenkomst op en laat ze ondertekenen; • bezorgt de nodige aanvullende informatie ; • maakt het aanvraagdossier over aan Syntra opdat de overeenkomst kan worden erkend of geweigerd; • na erkenning overhandigt hij aan het ondernemingshoofd en de leerjongere een exemplaar van de overeenkomst en de nodige documenten voor de kinderbijslag, ziekenfonds,...; • heeft een bemiddelende rol bij eventuele geschillen.

2.4 Leerovereenkomst Ga na of je overeenkomst correct is opgesteld en of je de nodige documenten hebt ontvangen. Ben je jonger dan 18, dan kan je een leerovereenkomst afsluiten tussen 1 juli en 31 januari. Ben je ouder dan kan je dit het hele jaar door. meer info: www.magik.be

17

Schriftelijke leerovereenkomst

2.5 Verplichtingen tijdens de overeenkomst

De leerovereenkomst moet de volgende elementen omvatten: • duur van de overeenkomst en de proeftijd; • gegevens omtrent het ondernemingshoofd (of de monitor) en de leerling; • het bedrag van de vergoeding; • verwijzing naar de wettelijke arbeidsbepalingen die van toepassing zijn; • de aansprakelijkheid van het ondernemingshoofd en de leerling; • bij uitsluiting van het ondernemingshoofd moet een vergoeding betaald worden aan de leerling. Bij deze leerovereenkomst worden de volgende documenten toegevoegd: • het opleidingsprogramma; • rechten en plichten van beide partijen; • bepalingen inzake schorsing en einde van de overeenkomst; • het takenboekje.

Verplichtingen van de leerling: • de

opleiding willen voleindigen en geen overeenkomst verbreken zonder belangrijke redenen; • de eventuele reden van verbreking schriftelijk meedelen aan de leertrajectbegeleider; • bijhouden van het takenboek waarin een overzicht gegeven wordt van jouw ervaringen en taken in het bedrijf en de gevolgde lessen; • de richtlijnen volgen van het ondernemingshoofd of de monitor in functie van je opleiding; • de opgedragen taken zorgvuldig en op tijd zoals overeengekomen te volbrengen; • regelmatig de lessen bijwonen; • deelnemen aan examens; • het geheim bewaren inzake bedrijfsaangelegenheden; • het materiaal en werkkledij in goede staat terugbezorgen.

Verplichtingen van de werkgever: • een

geneeskundig onderzoek voorzien voor de leerling; van en bespreken van de notities van de leerjongere in zijn takenboek; • toepassing van de sociale zekerheid en de arbeidswetgeving (b.v. verzekering arbeidsongevallen, naleven van het uurrooster); • ongewettigde afwezigheden melden aan de leertrajectbegeleider; • zorgen voor praktische vorming zoals in het programma vermeld staat; • de nodige hulp (materiaal, kledij,…) verzekeren; • de ouders en de leersecretaris op de hoogte houden van het verloop van de opleiding; • ervoor zorgen dat de leerling regelmatig de cursussen volgt en aan het eindexamen deelneemt; • de bemiddeling van de leertrajectbegeleider vragen bij moeilijkheden; • de leerovereenkomst niet zonder dringende reden éénzijdig verbreken, eventuele redenen van verbreking van het contract schriftelijk melden aan de leertrajectbegeleider; • de aangekondigde pedagogische vergaderingen of bijscholingen bijwonen; • de nodige maatregelen nemen ter bescherming van de veiligheid en de gezondheid van de leerling. • opvolgen

18



19

• vakantie;

2.6 Leervergoeding

• verlof

Bij een leerovereenkomst is je werkgever verplicht je een maandelijkse minimumvergoeding te betalen voor je werk en het volgen van de lessen.

-18 jaar**

1e jaar 2e jaar 3e jaar

€ 314,74 € 419,66 € 520,08 * * cijfers van 01.01.2013

Wat met een gecontroleerde leerverbintenis? (= Werken bij je ouders)

Een gecontroleerde leerverbintenis is een verbintenis van het ondernemingshoofd tegenover de leertrajectbegeleider, waarbij het ondernemingshoofd zich ertoe verbindt een praktijkopleiding te geven aan de leerling over wie hij de ouderlijke macht of de voogdij uitoefent. Jouw ouders zijn niet verplicht om een vergoeding te betalen als je thuis werkt. Maar indien je tijdens je opleiding meerderjarig wordt, dan wordt het automatisch een leerovereenkomst met vergoeding.

Na je examens

Ben je geslaagd voor je examen en stap je over naar het volgende jaar, dan krijg je de verhoogde leervergoeding vanaf 1 juli. Ben je niet geslaagd, dan blijft de vergoeding ongewijzigd.

Vervoersonkosten

De terugbetaling van de verplaatsingskosten naar het werk is wettelijk vastgelegd en afhankelijk van de afstand.

om dwingende familiale redenen; verlet; • overmacht; • zwangerschap; • tijdelijke werkloosheid. • klein

2.8 Einde van de leerovereenkomst Jouw overeenkomst kan eindigen op het afgesproken tijdstip maar kan ook vroegtijdig onderbroken worden om volgende redenen:

Onmiddellijke beëindiging: • door

het overlijden van één van de betrokken partijen of het vertrek van de monitor; • door overmacht; • wegens intrekking of opheffing van de erkenning van de overeenkomst; • wanneer de overeenkomst langer dan 6 maanden is geschorst (bv. ziekte of ongeval), dan kunnen beide partijen deze onmiddellijk opzeggen; de leertrajectbegeleider wordt hiervan op de hoogte gebracht; • je kiest een ander beroep, mits ernstige motieven en na advies van het centrum.

Tijdens de proefperiode:

De overeenkomst kan door beide partijen schriftelijk schriftelijke opgezegd worden mits een opzeggingstermijn van 10 kalenderdagen. De opzegging gebeurt bij overhandiging of met een aangetekend schrijven en gaat in de dag na deze opzegging. Het ondernemingshoofd brengt de leertrajectbegeleider op de hoogte.

Omwille van ernstige redenen:

• de leerling of de werkgever komt de verplichtingen van de leerovereenkomst niet na; • de

2.7 Schorsing van de leerovereenkomst

praktijkopleiding wordt ernstig belemmerd.

Jouw overeenkomst kan geschorst worden om een aantal redenen, zoals: • ziekte of een ongeval;

Dan moeten beide partijen de reden schriftelijk melden aan de leertrajectbegeleider. De provinciale dienst van Syntra tracht beide partijen te verzoenen. Indien zij daar niet in slaagt, dan beslist zij of de leerling of het ondernemingshoofd een geldige reden heeft om de leerovereenkomst te verbreken.

20



21

Wegens een dringende reden: • een

ernstige tekortkoming waardoor elke verdere professionele samenwerking tussen de leerling en het ondernemingshoofd onmiddellijk en definitief onmogelijk wordt (bv. diefstal)

Het ontslag wordt uiterlijk 3 werkdagen na de feiten aan de betrokkene medegedeeld. Na uiterlijk 5 werkdagen wordt de reden van ontslag meegedeeld aan de leertrajectbegeleider. Na onderzoek oordeelt de praktijkcommissie van Syntra of de reden van het ontslag geldig is.

(in geval van een beroepsziekte is een vergoeding voorzien die meestal gelijk is aan deze voor een arbeidsongeval)

2.10 Startbonus en stagebonus De regeling voor deze premies werden eerder besproken onder punt 1.10 (zie pag. 14)

2.11 Preventie en bescherming op het werk 2.9 Sociaal statuut

In kader van bescherming van de jongeren op het werk, is de werkgever volgens de welzijnswetgeving verplicht om een risicoanalyse te laten uitvoeren door de preventieadviseur bij elke tewerkstelling van een jongere. (zie ook werknemersleercontract punt 1.11)

Arbeidsrecht

Zie werknemersleercontract 1.9 (pag. 13)

Sociale zekerheid (RSZ)

Vóór 1 januari van het jaar waarin de leerling 19 jaar wordt, is hij enkel onderworpen aan dezelfde regelingen als gewone werknemers voor “vakantie”, “arbeidsongevallen” en “beroepsziekten”. Vanaf 1 januari van het jaar waarin hij 19 jaar wordt is hij/zij volledig onderworpen aan de RSZ-regels.

Kinderbijslag

Tot 31 augustus van het jaar waarin je 18 wordt, ontvang je kinderbijslag zonder enige voorwaarden. Tot je 25ste behoud je het recht op kinderbijslag zolang je minder dan e 520,08 per maand verdient. De terugbetaling van de vervoerskosten, het vakantiegeld en kosteloze maaltijden worden niet bij de leervergoeding geteld en hebben dus geen invloed op het recht op kinderbijslag. Fooien worden wel bij de leervergoeding bijgeteld.

Arbeidsongeval

Bij een ongeval in de onderneming, of op weg van en naar het werken of de lessen, ben je verzekerd via de arbeidsongevallenverzekering van de werkgever. Alles wordt rechtstreeks geregeld met de verzekering. Het ondernemingshoofd brengt de leertrajectbegeleider hiervan op de hoogte. Als de schorsing langer dan 1 maand duurt, dan kan de duur van je opleiding verlengd worden.

22



23

3) EEN DEELTIJDS ARBEIDSCONTRACT 3.1 Wie? Deeltijds leerplichtige jongeren, d.w.z. 15 jaar en eerste twee leerjaren (= de eerste graad) van het voltijds secundair onderwijs hebben voleindigd (het is niet nodig dat je slaagt) of 16 jaar.

3.2 Wat? Volg je les aan een Centrum voor Deeltijdse onderwijs van het DBSO (Deeltijds Beroepssecundair Onderwijs), dan kan je werken met een deeltijds arbeidscontract. Het betreft hier een deeltijdse arbeidsovereenkomst van bepaalde of onbepaalde duur.

Leeftijd % Maandloon Uurloon 38u/week 21 100 € 1.501,82 € 9,12 20 94 € 1.411,71 € 8,57 19 88 € 1.321,60 € 8,03 18 82 € 1.231,49 € 7,48 17 76 € 1.141,38 € 6,93 16 70 € 1.051,27 € 6,38 15 70 € 1.051,27 € 6,38

3.4 Statuut Voor jou gelden dezelfde rechten en plichten als voor elke andere werknemer binnen de onderneming!

Het betreft hier geen leerovereenkomst. Je ontvangt dus geen leervergoeding, maar een loon. Het leren gebeurt in een Centrum voor Deeltijds Onderwijs (CDO) of een Centrum voor Deeltijdse Vorming (CDV). Meestal praktische, technische vakken en algemene vakken.

3.5 Ziekenfonds Individuele aansluiting bij het ziekenfonds is verplicht.

3.3 Loon Het loon wordt in de meeste bedrijven bepaald door een CAO (Collectieve Arbeidsovereenkomst), afgesloten tussen vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers. In elk geval heb je recht op minstens het minimale “jeugdloon”. Wil je weten hoeveel je gaat verdienen, contacteer Magik? voor het juiste bedrag in die sector. Een overzicht van het gewaarborgd gemiddeld minimum maandinkomen en het daarvan afgeleide bruto jeugdloon, voor werknemers die jonger zijn dan 21 jaar (cijfers 1 december 2012).

24


3.6 Kinderbijslag Het recht op kinderbijslag blijft bestaan tot 31 augustus van het jaar waarin je 18 wordt, ongeacht het bedrag van het loon dat je krijgt. Ben je ouder dan 18 jaar, dan blijft je kinderbijslag behouden als je minder dan e 520,08 bruto per maand verdient.

3.7 Werkloos > Start- en stagebonus De regeling voor deze premies werden eerder besproken onder punt 1.10 (zie p. 14)


25

3.8. Preventie en bescherming op het werk In kader van bescherming van de jongeren op het werk, is de werkgever volgens de welzijnswetgeving verplicht om een risicoanalyse te laten uitvoeren door de preventieadviseur bij elke tewerkstelling van een jongere. (Zie ook onder punt 1.11 bij het werknemersleercontract, pag. 15)

4) BRUGPROJECTEN 4.1 Wie en wat? Je slaagt er niet in om een gepaste tewerkstelling te vinden. Een tewerkstelling op de werkvloer vergt van jou extra inspanningen. Door een individuele begeleiding in een onderneming kan je dan voldoende arbeidsattitudes en –vaardigheden ontwikkelen. In dat geval kom je in aanmerking voor een brugproject. Een brugproject omvat een sterk begeleide leerwerkperiode om jongeren voor te bereiden op een inschakeling in het gewone arbeidscircuit. Normaal ingeschreven zijn in het deeltijds onderwijs is voldoende. Werkgevers kunnen VZW’s, OCMW’s of gemeentebesturen zijn. Er bestaan heel wat formules. Informeer je bij Magik?!

4.2 Leren en werken Je volgt les in een Centrum voor Deeltijds Onderwijs (CDO) dat steeds verbonden is aan een voltijds TSO- of BSO-school of een erkend Centrum voor Deeltijdse Vorming (CDV) gedurende 15 uren per week. Tijdens de overige 20 uren volg je een opleiding in een brugproject. Een brugproject wordt georganiseerd door een promotor. Dit is een organisatie met rechtspersoonlijkheid die structureel, organisatorisch en financieel volledig onafhankelijk werkt van het CDO of CDV.

26



27

4.3 Vergoeding Je opleidingsvergoeding is een vast bedrag per maand, te weten € 308,56 (zoals geïndexeerd op 1 januari 2013). In theorie is dit bedrag afkomstig van € 3,40 per werkelijk gepresteerd uur. Over de berekeningswijze van gelijkgestelde uren is er echter geen eensgezindheid... Dit kan dus discussie opleveren. Je behoudt wel het recht op kinderbijslag.

4.4 Ziekenfonds Je blijft voor de mutualiteit bij je ouders.

4.5 Nog andere trajecten Naast deze brugprojecten bestaan er ook nog ‘voortrajecten’ (niet klaar zijn voor de arbeidsmarkt) en ‘persoonlijke ontwikkelingstrajecten’ (voor meer complexe problemen).

5) THUISHULP Je kan een opleiding volgen in het bedrijf van jouw ouders. Maar bij een werknemersopleiding wordt er geen arbeidscontract afgesloten waardoor de leerjongere geen arbeidsstatuut heeft. Je volgt 2 dagen per week (15u) opleiding in het Deeltijds Beroepssecundair Onderwijs, een Centrum voor Deeltijdse Vorming of in een Syntra-centrum. Je hebt recht op kinderbijslag tot 31 augustus van het jaar waarin je 18 wordt. Nadien behoud je het recht op kinderbijslag indien je niet meer dan e 520,08 maand verdient. Voor de ziekteverzekering blijf je ten laste van je ouders.

28



29

6) INDIVIDUELE BEROEPSOPLEIDING VOOR DEELTIJDS LEERPLICHTIGEN 6.1 Wie? De individuele beroepsopleiding wordt georganiseerd door de VDAB. Ben je een deeltijdse leerling en vind je geen werk of leercontract, neem dan best zo snel mogelijk contact op met de VDAB.

6.2 Voorwaarden Een individuele beroepsopleiding (IBO) voor deeltijds leerplichtigen behoort tot de mogelijkheden als je ingeschreven bent in een Centrum voor Deeltijds Onderwijs en geen werknemersleercontract, Syntra-leercontract, deeltijdse arbeidsovereenkomst hebt en niet in een brugproject of als helper van een zelfstandige actief bent.

6.3 Leren en werken

ABVV-Jongeren

DA 852 – 072 – 9

1000 Brussel

6.4 Vergoeding

ONNODIG TE FRANKEREN

Het opleidingsplan en het jobprofiel worden opgesteld met de hulp van de trajectbegeleider van het Centrum voor Deeltijds Onderwijs. De aard van de IBO hoeft echter niet noodzakelijk overeen te stemmen met de aard van je opleiding in het centrum voor deeltijds onderwijs. De IBO duurt maximum 3 dagen per week. Je moet immers nog 2 dagen naar school gaan. De opleidingsduur is min. 1 maand en max. 6 maanden. (verlengbaar tot max. 12 maanden)

Compensatievergoeding

Je krijgt een compensatievergoeding van e 9,60 per dag voor alle dagen van de week (behalve zondag). De compensatievergoeding is belastbaar (bedrijfsvoorheffing van 11,11%) De compensatievergoeding wordt tijdens de IBO doorlopend uitbetaald. Je hebt er geen recht op tijdens ziekte, voor een arbeidsongeval en ongewettigde afwezigheid,…

30


SCHOLIEREN EN STUDENTEN WORDEN GRATIS LID Via onze website www.magik.be of met deze bon

STUDENTEN EN SCHOLIEREN WORDEN GRATIS MAGIK?-LID VANAF 15 JAAR. De beste informatie over jobstudenten, schoolverlaters, stages, studietoelagen, deeltijds leren en werken en elke drie maanden ons campagne- en ledenblad Magik? in je brievenbus!

JA IK WIL GRATIS LID WORDEN

Naam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voornaam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Straat + Nr: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

WORD SNEL LID VIA ONZE WEBSITES WWW.MAGIK.BE OF WWW.ABVVJONGEREN.BE OF VUL DEZE BON IN. Je kan de bon gratis terugsturen maar vergeet hem zeker niet dicht te kleven (met plakband) zodat je persoonlijke gegevens beschermd blijven.

Postcode: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Woonplaats: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tel: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Email: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Leeftijd: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rijksregisternummer: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (Dit nummer staat op je SIS-kaart en begint met je geboortedatum achterstevoren)

Nationaliteit: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

CONTACTEER ONS TELEFONISCH 9300 . . Aalst . . . . . . . . 2018 . . Antwerpen . . . . 8000 . . Brugge . . . . . . 1060 . . Brussel . . . . . . 9200 . . Dendermonde . 9000 . . Gent . . . . . . . . 3500 . . Hasselt . . . . . . 8500 . . Kortrijk . . . . . .

053 72 78 21 03 220 66 92 050 44 10 40 02 552 03 63 052 25 92 83 09 265 52 66 011 28 71 41 056 24 05 36

3000 . . Leuven . . . . . 2800 . . Mechelen . . . 8400 . . Oostende . . . 8800 . . Roeselare . . . 9600 . . Ronse . . . . . . 9100 . . Sint-Niklaas . 2300 . . Turnhout . . . .

OF VIA MAIL: [email protected]

016 27 18 94 015 29 90 45 059 55 60 55 051 26 00 93 055 33 90 15 03 760 04 35 014 40 03 18

IK BEN… 0 Scholier - school: 0 Student – universiteit/hogeschool: 0 Net van school (schoolverlater) 0 Afgestudeerd en aan het werk (Lid worden is niet gratis voor wie afstudeerde en werkt, maar je krijgt de informatie toegestuurd)

0 Arbeider – bediende – openbare dienst (schrappen wat niet past) Naam bedrijf: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gemeente bedrijf: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Paritair comité: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (dit nummer staat op je contract of je loonbrief, bv. PC.121)

Productiviteitspremie

Tijdens de opleiding ontvang je van de VDAB een productiviteitspremie die progressief is. Het bedrag van de premie is een percentage van het verschil tussen het normale loon van een werknemer in het beroep en de compensatievergoeding. Ook hierop is een bedrijfsvoorheffing van 11,11% van toepassing.

Verplaatsingskosten

Je hebt ten laste van de werkgever recht op een tussenkomst in de verplaatsingskosten.

6.5 Stopzetting van de opleiding Indien jij of de onderneming de IBO wenst stop te zetten, dan moet de VDAB met jou en de onderneming over de stopzetting onderhandelen. De directeur van de VDAB of de gedelegeerd medewerker beslist dan op basis van het verslag over de stopzetting van de IBO.

ONNODIG TE FRANKEREN

ABVV-Jongeren

DA 852 – 072 – 9

1000 Brussel

Indien de onderneming de overeenkomst vroegtijdig stopzet zonder beslissing van de VDAB is hij jou een vergoeding verschuldigd die overeenkomt met het bedrag dat je betaald zou krijgen voor het resterende gedeelte van de opleiding. Wanneer de schorsing (= onderbreking) van je opleiding in geval van ziekte of ongeval zo lang duurt dat je niet zonder moeilijkheden de opleiding kan verder zetten, dan kan de IBO zonder opzegging worden beëindigd.

6.6 Beslissing en einde van de opleiding

SCHOLIEREN EN STUDENTEN WORDEN GRATIS LID

De directeur van de VDAB of een gedelegeerd medewerker beslist of je een opleiding in een onderneming, die in hun ambtsgebied gevestigd is, kan genieten. Hij beslist ook over de toelating, de beëindiging, de voorzetting of verlenging van jouw opleiding. De onderneming verbindt er zich toe je onmiddellijk na het einde van je opleiding in loondienst te stellen met een contract vanof onbepaalde duur. bon Via onzete werk website www.magik.be met deze Na de IBO kan je ook met een startbaanovereenkomst beginnen. meer info: www.magik.be

35

DIG WAAR K WER

NE GROE IE G ENER

E EN VRED ECT RESP

KE EERLIJ GEN TIN S A L E B

ZAME DUUR MPTIE U S N O C

ECHTE TIE CRA DEMO

IT ARITE SOLID IJKHEID L E EN G

ARE LEEFB ENS M O K IN

EEN T MS TOEKO

VERANDER MEE DE WERELD! Stop de besparingen op mensen en milieu! Stop met belastinggeld te investeren in banken en de rijken. Er komen enkel armen bij en onze aardbol gaat eraan kapot.

DEEL 2

DEELTIJDS LEREN & WERKEN VOOR +18 JARIGEN

1) HET WERKNEMERSLEERCONTRACT EN DE SYNTRA-LEEROVEREENKOMST Deze contracten werden reeds in het vorige deel besproken. Het werknemersleercontract wordt in principe afgesloten voor de leeftijd van 18 jaar. Toch zijn er afwijkingen mogelijk. De Syntra-leerovereenkomst kan ook na de leeftijd van 18 jaar worden afgesloten. Na je 18 jaar krijg je een hogere leervergoeding:

+18 jaar**

1e jaar 2e jaar 3e jaar

€ 419,66 € 472,11 € 520,08 ** Cijfers van 01.01.2013

Je hebt recht op kinderbijslag indien je bruto maandinkomen of je sociale uitkering niet meer bedraagt dan € 520,08.

2) DE SYNTRA STAGE-OVEREENKOMST

PROTESTEER MEE

2.1 De ondernemersopleiding

VOOR EEN MENS- EN MILIEUVRIENDELIJKE WERELD. www.abvvjongeren.be

Voor een goed begrip moeten we eerst even kijken naar de ondernemersopleiding. meer info: www.magik.be

37

De ondernemersopleiding is een voorbereiding op het uitoefenen van een zelfstandig beroep en/of het beheer van een KMO. Zowel technische als commerciële, administratieve als financiële vaardigheden komen erin aan bod. De ondernemersopleiding bestaat altijd uit twee delen: • Een stuk theorie in een centrum van “Syntra”. Syntra is een erkende opleidingsorganisatie. Het gaat hier zowel om de theorie van het beroep als om bedrijfsbeheer. • Een praktijkstage, vandaar dus de naam Syntra stage-overeenkomst. Met andere woorden: De stage-overeenkomst is het praktijk-gedeelte van een “Ondernemersopleiding”. Je kan het beschouwen als de moderne versie van het “middenstandsleercontract”.

2.2 De stage-overeenkomst De stage-overeenkomst is een overeenkomst waarbij: • een ondernemingshoofd zich ertoe verbindt je een beroepstechnische opleiding te (laten) geven • jijzelf je ertoe verbindt de praktijk van het beroep aan te leren onder leiding en het toezicht van dat ondernemingshoofd, én om de nodige theoretische cursussen te volgen in een Syntra-centrum. De overeenkomst wordt gesloten onder toezicht van een erkende leertrajectbegeleider. Dit is tevens de persoon die de stage-overeenkomst begeleidt. Je zou die kunnen zien als de moderne versie van de vroegere “leersecretaris”. Een stage-overeenkomst kan voltijds of deeltijds zijn. Een deeltijdse overeenkomst moet 2/5 ofwel 3/5 ofwel 4/5 van een voltijdse stageovereenkomst omvatten. De stage-overeenkomst is sowieso een overeenkomst van bepaalde duur. Dat betekent dat niet alleen de begindatum, maar meteen ook de einddatum in de overeenkomst worden vastgelegd. De minimale duur van de overeenkomst is 6 maanden en is slechts schriftelijk verlengbaar. De uiterlijke einddatum van de stage-overeenkomst is de einddatum van de ondernemingsopleiding, zijnde 2 à 3 jaar, al naargelang de duur van het opleidingsprogramma. Men kan slechts één ondernemingsopleiding combineren

38


met één stage-overeenkomst. Er zijn tal van opleidingsmogelijkheden in de meest uiteenlopende sectoren, gaande van voeding, hout en bouw, metaal, persoonsverzorging, … tot een uitgebreid gamma van dienstverlenende beroepen. Ben je geslaagd, dan ontvang je het diploma “ondernemersopleiding”. Het diploma beantwoordt meteen ook aan de eisen van de vestigingswet van het beroep.

2.3 Voorwaarden De stage-overeenkomst moet altijd samengaan met de theoretische opleiding. Die twee kunnen dus nooit losgekoppeld worden. Je moet voldaan hebben aan de voltijdse leerplicht. Dat wil dus zeggen minstens 16 jaar oud zijn, ofwel 15 jaar oud zijn én minstens de eerste twee jaar secundair onderwijs uitgedaan hebben. Je moet ook een bepaalde vooropleiding of praktijkervaring hebben. Beschik je niet over deze voorkennis, dan moet je een stage-overeenkomst sluiten vooraleer je tot de cursus ondernemersopleiding wordt toegelaten. Anderen kunnen op vrijwillige basis een stage-overeenkomst sluiten.

2.4 De stagevergoeding Er is een maandelijkse vergoeding. De stagevergoedingen worden op 1 januari van elk jaar aangepast. Het bedrag van de stagevergoeding is enkel afhankelijk van het opleidingsjaar dat je volgt. Hoeveel ervaring of vooropleiding je hebt, is van geen tel. De vergoeding bedraagt in 2013 minimum:

voltijds

4/5

3/5

2/5

tijdens het eerste stagejaar

E 714,83

E 571,86

E 428,90

E 285,93

tijdens het tweede stagejaar

E 844,80

E 675,84

E 506,88

E 337,92

tijdens het derde stagejaar

E 974,77

E 779,82

E 584,86

E 389,91


39

2.5 Proefperiode De stageovereenkomst bevat een proefperiode. Deze duurt: • minimum

1 maand en maximum 3 maand. de stage-overeenkomst tijdens de proeftijd wordt opgeschort (bijvoorbeeld omdat je een tijdje ziek was), dan wordt de proefperiode met dezelfde termijn verlengd. • Een proefperiode is belangrijk, omdat de stage-overeenkomst in die periode gemakkelijk kan beëindigd worden. De reden kan dan gewoon “einde proef” zijn. • Het woord “einde proef” zegt het zelf: “het gaat niet, ik kan het niet, het is niet wat ik verwacht had”. Maar let op: ook de ondernemer kan “einde proef” inroepen. • Wanneer

2.6 Einde van de overeenkomst Er zijn (slechts) twee geldige manieren om een einde aan de stage-overeenkomst te maken. In elk geval de leertrajectbegeider moet bij de zaak betrokken worden. De wettige reden. De stage-overeenkomst kan altijd beëindigd worden om een wettige reden. Het spreekt vanzelf dat je je terzake vooraf én goed moet laten inlichten! Er zijn drie soorten wettige redenen: • indien de andere partij ernstig tekort komt in de verplichtingen inzake de uitvoering van de stage-overeenkomst; • indien de stagiair op basis van ernstige motieven wil overschakelen naar een andere erkende opleiding in een zelfstandig beroep; • indien er omstandigheden zijn die het goede verloop van de praktijkstage ernstig belemmeren. Nogmaals: je begrijpt dat dit alles toch wel voor interpretatie vatbaar is; informeer je goed én vooraf !

Ook hier spreekt het vanzelf dat je je terzake vooraf goed moet inlichten! Zoals gezegd zijn er slechts die twee manieren om een stage overeenkomst correct te stoppen. Als er sprake is van een onjuiste, dus onwettige beëindiging, dan kan het zijn dat een schadevergoeding verschuldigd is. Met andere woorden, noch de stagiair noch de onderneming kunnen de overeenkomst “zomaar” stopzetten.

2.7 Kinderbijslag Het recht op kinderbijslag blijft behouden zolang je geen 25 jaar oud bent en niet meer dan E 520,08 per maand verdient. Dat zal dus enkel het geval zijn bij sommige deeltijdse stage-overeenkomsten.

2.8 Sociale Zekerheid (RSZ) Dit is identiek als voor de leerlingen die Syntra-leerovereenkomst volgen. Zie je pag. 22

3) DE INDIVIDUELE BEROEPSOPLEIDING VOOR SCHOOLVERLATERS 3.1 Wie en wat? De individuele beroepsopleiding (IBO) in de onderneming is een opleiding voor schoolverlaters in beroepsinschakelingstijd waarbij deze door de onderneming op de werkplek worden getraind en begeleid in het beroep waarin ze na de opleiding zullen tewerkgesteld worden binnen de onderneming.

3.2 Voorwaarden

Einde tijdens de proefperiode. Tijdens de proefperiode kan de stage-overeenkomst opgezegd worden. De opzeggingstermijn is 7 kalenderdagen, en gaat ten vroegste in de dag nadat de opzegging werd gegeven. De opzegging moet schriftelijk gegeven worden. De opzeggingstermijn wordt niet opgeschort door bv. ziekte en dgl. gebeurtenissen.

De directeur van de VDAB of een gedelegeerd medewerker beslist of je een opleiding in een onderneming, die in hun ambtsgebied gevestigd is, kan genieten en beslist over de toelating, de beëindiging, de voorzetting of verlenging van jouw opleiding.

40



41

3.3 Opleiding De opleidingsduur bedraagt minimum 1 maand en maximum 6 maanden en wordt vastgelegd in functie van een gedetailleerd opleidingsprogramma dat in gemeenschappelijk overleg tussen bedrijf en VDAB wordt vastgelegd, rekening houdend met jouw scholing. Dit programma wordt aan het contract gehecht. Word je beschouwd als een laaggeschoolde werkzoekende, dan kan een langere globale duurtijd worden voorzien tot maximum 12 maanden omwille van pedagogische noodzaak. De IBO kan georganiseerd worden in aansluiting op een opleiding in een centrum voor beroepsopleiding, waarbij de globale duurtijd de normale duurtijd van een opleiding in een centrum voor beroepsopleiding niet mag overschrijden. Ben je laaggeschoold, dan kan de globale maximumduurtijd van 12 maanden worden overschreden (centrum + IBO), voor zover evenwel de totale duur van de IBO 12 maanden niet overschrijdt. Verlengingen van de maximumduur is enkel mogelijk als je opleiding door geval van overmacht (b.v. ziekte) geschorst (= onderbroken) werd.

de compensatievergoeding. Ook hierop is een bedrijfsvoorheffing van 11,11% van toepassing. Als cursist heb je niet het statuut van werknemer. De premie wordt enkel betaald bij effectieve prestaties en loopt niet door bij ziekte, klein verlet,…

3.5 Vervoerskosten Je hebt ten laste van de werkgever recht op een tussenkomst in de verplaatsingskosten. 3.6 Vakantiegeld en eindejaarspremie Je hebt voor de duur van de IBO geen recht op betaalde vakantiedagen, eindejaarspremie of andere voordelen eigen aan de onderneming.

Deeltijdse IBO De toepassing van de deeltijdse IBO kan onder de voorwaarde dat het arbeidsregime van de deeltijdse IBO minstens 50% bedraagt van het voltijdse arbeidsregime in de onderneming.

3.4 Vergoeding Compensatievergoeding Je krijgt een compensatievergoeding van € 9,60/dag voor alle dagen van de week tijdens de IBO. De compensatievergoeding is belastbaar (bedrijfsvoorheffing van 11,11%) De compensatievergoeding wordt tijdens de IBO doorlopend uitbetaald, behalve tijdens ziekte, een arbeidsongeval en ongewettigde afwezigheid.

Productiviteitspremie Tijdens de opleiding ontvang je van de VDAB een productiviteitspremie die progressief is. Het bedrag van de premie wordt uitgedrukt in een percentage van het verschil tussen het normale loon van een werknemer in het beroep en

42



43

3.7 Kinderbijslag

4) DE STARTBAANOVEREENKOMST

Volgens de wetgeving op de kinderbijslag mag de kinderbijslag verder uitbetaald worden tijdens de beroepsinschakelingstijd. De toekenning van de kinderbijslag wordt evenwel geschorst voor de maand waarin een winstgevende activiteit wordt uitgeoefend waarvoor een brutoloon van minstens € 520,08 per maand wordt ontvangen.

4.1 Wie en wat? De startbaanovereenkomst (SBO) geeft jongeren de mogelijkheid hun eerste stappen op de arbeidsmarkt te zetten. Elke jongere die minder dan 26 jaar oud is komt in aanmerking voor een SBO.

3.8 Ziekteverzekering

4.2 De overeenkomst

Je blijft tijdens de beroepsinschakelingstijd ten laste van je ouders m.b.t. de ziekteverzekering. Op het moment dat je een inschakelingsuitkering krijgt, bezit je de hoedanigheid van gerechtigde van de ziekteverzekering. Dan moet je naar een kantoor van de (Socialistische) Mutualiteiten stappen en krijg je je eigen ‘boekje’.

3.9 Contract na het einde van de opleiding De onderneming verbindt er zich toe je onmiddellijk na het einde van je opleiding verder in loondienst te werk te stellen met een contract die in principe even lang moet duren. Na de IBO kan je ook met een startbaanovereenkomst beginnen.

3.10 Stopzetting van de opleiding Indien jij of de onderneming de IBO wenst stop te zetten, dan moet de VDAB met jou en de onderneming over de stopzetting onderhandelen. De directeur van de VDAB of de gedelegeerd medewerker beslist dan op basis van het verslag over de stopzetting van de IBO. Indien de onderneming de overeenkomst vroegtijdig stopzet zonder beslissing van de VDAB is hij jou een vergoeding verschuldigd die overeenkomt met het bedrag dat je betaald zou krijgen voor het resterende gedeelte van de opleiding. Wanneer de schorsing (= onderbreking) van je opleiding in geval van ziekte of ongeval zo lang duurt dat je niet zonder moeilijkheden de opleiding kan verder zetten, dan kan de IBO zonder opzegging worden beëindigd.

44


Er zijn 3 soorten startbaanovereenkomsten: • een

min. halftijdse arbeidsovereenkomst; combinatie van een deeltijdse arbeidsovereenkomst, minimaal halftijds, met een opleiding; • een andere vorm van opleiding: een werknemersleercontract, een Syntraovereenkomst, een overeenkomst voor socioprofessionele inschakeling (vb. een brugproject). • een

Je mag maar moet niet werkloos of werkzoekende zijn om een SBO te beginnen. Vroeger had je een startbaankaart nodig om zo te werken. Nu niet meer: De kaart werd afgeschaft sinds 1 april 2010. Wie tot een bepaalde doelgroep (fysische of sociale handicap ; …) behoort, en zich aldus op wat meer faciliteiten kan beroepen, moet een “werkkaart Start” (van de RVA) hebben. Er mag ook onbeperkt gewisseld worden van type arbeidsovereenkomst, zowel bij dezelfde werkgever als een andere werkgever. De startbaan eindigt wanneer de tewerkstelling van de jongere eindigt bij de betrokken werkgever.

Meer info nodig? CONTACTEER DAN MAGIK? IN JE BUURT! (ADRESSEN VOORAAN IN DEZE BROCHURE) meer info: www.magik.be

45

De vakbond beweegt. Met alle mensen die dezelfde vragen hebben als jij bewegen we. We informeren elkaar en leren van elkaar. We komen voor elkaar op en we voeren samen actie. Want wanneer we iets te zeggen hebben, laten we van ons horen. Wij vinden bijvoorbeeld dat iedereen gelijk moet behandeld worden, en alle jongeren recht hebben op degelijk en gratis onderwijs, of een degelijke job, met een fatsoenlijk loon.

DEEL 3

HET ABVV, JOUW VAKBOND

2) HET ABVV Het ABVV is de socialistische vakbond van België met ruim 1.400.000 leden. Het ABVV is een alom bekende en erkende “vakbond”, waardoor ze een enorme verantwoordelijkheid heeft en dit in overleg- en adviesraden van op je bedrijf tot in Vlaamse en nationale organen. Ze verdedigen overal de belangen van hun leden.

1) EEN VAKBOND Een vakbond is een grote organisatie van allemaal mensen. Mensen die werken, maar ook werklozen. Een vakbond komt samen voor elkaar op. Samen bereiken we immers meer. We staan op onze strepen. We eisen vooral werk… veilig en goed betaald werk en betere uitkeringen voor mensen die geen werk hebben. Samen formuleren we onze eisen naar de werkgevers en de overheid voor een beter inkomen voor iedereen. Een vakbond helpt zijn leden. Wij geven massa’s informatie en helpen bij de papierberg. Loonbrieven, belastingen, de werkloosheidsuitkering,… De vakbond legt het allemaal uit en zorgt ervoor dat alles in orde is. Het ABVV is ook de uitbetalingsinstelling voor werklozen, dus die taak hebben we sowieso al. We geven je dus niet alleen álle informatie. We lossen je problemen op!

2.1 Ik ga werken Mensen werken in verschillende bedrijven, in verschillende sectoren. Daar zijn er overlegorganen waarin vakbonden hun zeg hebben. Zo kunnen ze grote groepen van mensen die hetzelfde beroep uitoefenen, verdedigen. Het ABVV is dan ook ingedeeld in verschillende centrales. Elke centrale behartigt de belangen van een bepaalde categorie werknemers. Een centrale organiseert dus werknemers per economische sector, nijverheidstak of dienstenactiviteit (vandaar dat men ook het woord beroepscentrale gebruikt). Een opsomming van deze centrales maakt alvast één en ander duidelijk: • ACOD

• ABVV-METAAL • ABVV-HORVAL • TKD • BTB • AC • BBTK

De Algemene Centrale der Openbare Diensten De Bond der Bedienden, Technici en Kaders van België De Centrale der Metaalindustrie in België De Centrale Voeding-Horeca-Diensten De Centrale voor Textiel, Kleding en Diamant. De Belgische Transportarbeidersbond De Algemene Centrale die alle arbeiders groepeert die niet in een andere centrale zijn ondergebracht (Bouw, Chemie, Drukkerijen, Poetsdiensten, e.a.).

We vertegenwoordigen onze leden. Waar je ook werkt, er zullen altijd collega’s zijn die ook bij de vakbond zijn. Soms zelfs zoveel dat je enkele van hen kan verkiezen tot delegee of vakbondsvertegenwoordiger. Hij of zij vertegenwoordigt je dan tegenover je werkgever. Want alleen tegenover je baas,... is maar alleen. Wij steunen (op) elkaar. We zijn dus vooral niet egoïstisch, maar wel solidair. Voor ons telt iedereen. Wij eisen dat iedereen inspraak krijgt, ook binnen de vakbond zelf. Solidariteit, gelijkheid en democratie zijn dus uiterst belangrijk voor ons.

46



47

Als je werkt, word je dus lid van een centrale. Je kan lid worden door op je bedrijf een vakbondsafgevaardigde (of delegee) aan te spreken, of door een kantoor van het ABVV binnen te springen.

2.2 Ik ben werkloos… Naast die structuur op basis van je arbeid (beroepscentrales), bestaat er zoiets als een “interprofessionele werking”. Het gaat hier om de behoeften van doelgroepen zoals jongeren, migranten, vrouwen, senioren en werklozen. Vrouw of jongere zijn, heeft immers weinig te maken met wat voor werk je doet, nietwaar?

Voor je werkloosheidsuitkering kan je dus in alle “interprofessionele” kantoren van het ABVV terecht. Ook kan het ABVV niet langs regionale verschillen heen. Zo is het ABVV ook nog eens in regionale “gewesten” gestructureerd. Er zijn 6 gewesten in Vlaanderen: Limburg, Antwerpen, Mechelen-Kempen, VlaamsBrabant, Scheldeland, Zuid-Oost-Vlaanderen en West-Vlaanderen. Je kan dus terecht in alle kantoren van het ABVV als je werkloos wordt. We hebben er massaal veel. Je kan deze vinden op onze website of jezelf informeren bij Magik? in je buurt (adressen vooraan).

3) MAGIK? VZW Meer dan de jobstudentenvakbond Magik? verzorgt de service naar jobstudenten: we geven je informatie over je rechten en plichten, we geven raad en steunen je bij problemen. Verder helpen wij jongeren bij de overstap van school naar werk, maar ook schoolgaande jongeren bij de aanvraag van hun studiebeurs of wanneer jongeren deeltijds willen gaan leren (zoals deze brochure) of een stage volgen. Op al deze terreinen komen we samen met jou op voor je rechten en informeren we je over je plichten. Maar Magik? doet nog wel meer interessante dingen. We organiseren ook activiteiten, projecten en acties rond allerlei thema’s die jongeren aanbelangen. Studenten, scholieren en jongeren in hun beroepsinschakelingstijd kunnen gratis lid worden van Magik? en ontvangen dan ook ons ledenblad “Magik?”.

Deeltijds leren en werken Jongeren die deeltijds leren en werken kunnen ook gratis lid worden van Magik?. Maar we raden je toch aan om eerst bij je collega’s of je vakbondsafgevaardigde te informeren. Het kan interessant zijn om ineens betalend lid te worden bij onze vakbond (een centrale). Vakbondsafgevaardigden zullen je daar veel meer over kunnen vertellen. Vraag bijvoorbeeld naar de “syndicale premie”. Deze bestaat immers in sommige sectoren en bedrijven ook voor deeltijds leerplichtigen.

48



49

51


DEEL 4 CONTACTEER DAN MAGIK? IN JE BUURT! (ADRESSEN VOORAAN IN DEZE BROCHURE)

DEELTIJDS LEREN & WERKEN ONS STANDPUNT

Meer info nodig?

NUTTIG EN NODIG Deeltijds op de schoolbanken en deeltijds op de werkvloer. De resultaten liegen er niet om: het werkt! Veel scholieren kiezen expliciet voor een snelle en praktische opleiding waarna ze ook snel aan het werk kunnen. Onderzoek bevestigt dat deze jongeren meer kans maken op de arbeidsmarkt. We blijven wél mee bewaken dat het onderwijs niet volledig wordt georganiseerd met zicht op de arbeidsmarkt, maar ook op burgerschap. Het leven is immers meer als werken alleen.

Niet zelden worden veelal allochtone jongeren geweigerd in bepaalde bedrijven. Hierdoor is er tussen de drie grote vakbonden ABVV, ACV en ACLVB een protocol afgesloten m.b.t. non-discriminatie en diversiteit. In dit protocol werd de nondiscriminatie van stagiairs opgenomen.

EENVOUDIGER

Tijdens een stage staat het leerproces centraal. In de praktijk komt het voor dat stagegevers beroep willen doen op stagiairs om zo aan goedkope werkkrachten te geraken. Zorg er dus voor dat je stage je iets kan bijbrengen en je deze ervaringen in de toekomst kunt verzilveren. Hierbij spelen de stagebegeleider vanuit de school en je stagegever een zeer belangrijke rol. Bij hen moet je altijd terecht kunnen in geval van conflicten, onduidelijkheden, …


Welke schadevergoedingen zijn hier mogelijk?

50

Voor het eerste voorbeeld kan er geen sprake zijn van een vergoeding door de schoolverzekering, noch door de exploitatieverzekering. Het gaat om contractuele aansprakelijkheid. Het tweede voorbeeld valt onder de burgerrechterlijke aansprakelijkheid van de exploitatieverzekering. Schadevergoeding is steeds verzekerd.

Er is ook een kloof tussen de sociale en arbeidsrechten die leerlingen in verschillende systemen opbouwen of hebben. Dat is gewoonweg niet eerlijk. Dat kan beter: gelijk voor iedereen en toekomstgericht! Wij vragen dat alle werkprestaties, ook die in het kader van een opleiding, zoveel mogelijk rechten openen in de sociale zekerheid.

Kies voor een nuttige en leerrijke stage

MEER (GELIJKE) RECHTEN

Stages voor iedereen (non-discriminatie)

Wat een kluwen! Je kan deeltijds leren en werken voor en na je 18de in een hele reeks verschillende systemen. Dat zorgt niet alleen voor verwarring en onduidelijkheid over de rechten en plichten van de leerling, maar ook voor de mogelijke werkgevers. Het onoverzichtelijk kluwen zou er wel eens mee voor kunnen zorgen dat vele werkgevers geen leerlingen opnemen en die leerlingen dus alleen deeltijds leren, maar niet deeltijds werken. Dit moet eenvoudiger.

Goed verzekerd? De school moet jou verzekeren voor zowel lichamelijk ongevallen, de burgerrechterlijke aansprakelijkheid als rechtsbijstand. Deze verzekeringen dekken alle activiteiten, die onder het begrip schoolleven vallen. D.w.z. alle schoolse en buitenschoolse activiteiten, die verband houden met de onderwijsinstelling. Die activiteiten kunnen plaatshebben binnen of buiten de school, binnen of buiten de schooluren, in België of in het buitenland. Ook de weg van en naar de school komt in aanmerking. Je valt onder het schoolleven zolang je onder het gezag staat van de directie, haar plaatsvervanger of vertegenwoordiger. De ruime definitie van schoolleven zorgt ervoor dat je tijdens de stage ook gedekt wordt door de schoolverzekering. Materiële schade aan goederen of werktuigen, die jou werden toevertrouwd, vallen niet steeds onder de schoolpolis. Daarom betaalt de school best een bijkomende premie voor een polisuitbreiding ‘toevertrouwde goederen’. De burgerrechterlijke verantwoordelijkheid (of extra-contractuele verantwoordelijkheid) van de stagegever wordt gedekt door de exploitatieverzekering. Deze verzekering dekt de schade aan jou toegebracht door een werknemer van de stagegever of de stagegever zelf. Ook schade die je als stagiair zelf veroorzaakt, kan vergoed worden door de exploitatieverzekering. De stagegever verzekert jou echter niet tegen lichamelijke schade als gevolg van een arbeidsongeval. Je valt namelijk niet onder de wetgeving op arbeidsongevallen. Indien je bijvoorbeeld als gevolg van een ongeval een blijvend letsel oploopt, dan zal de schoolverzekering hierin tussenkomen. Deze tussenkomst is lager dan die van een arbeidsongevallenverzekering bij gewone werknemers. Tegen beroepsziektes ben je wèl verzekerd. Je valt zoals alle werknemers onder de toepassing van de beroepsziektewet. Het betreft een kosteloze verzekering. Er wordt dus aan de school noch aan jou hiervoor een bijdrage gevraagd. Bij elke verzekering zijn vooral de kleine lettertjes van belang. Grote risico’s en zware fouten worden wel gedekt door de schoolverzekering, tenzij het voorval

53


opgenomen is in de lijst ‘niet-verzekerde gevallen’. De polis moet deze gevallen duidelijk omschrijven. Voorbeelden zijn: • in de polis burgerrechterlijke aansprakelijkheid: dronkenschap, geweld, activiteiten in vervallen gebouwen, schade aan kleding zonder lichamelijk letsel, …; • in de polis lichamelijke ongevallen: ongevallen waarbij men onder invloed was,

weddenschappen, …;

In ieder geval moet de onderwijsreglementering strikt gevolgd worden om te kunnen genieten van de verzekering. Opzettelijke schade wordt dan weer volledig uitgesloten van verzekering. Deze schade moet persoonlijk vergoed worden.

Enkele verzekeringsvragen uit de praktijk Je veroorzaakt een ongeval op de stageplaats en een collega-werknemer wordt hierbij gekwetst. Hoe wordt deze schade gedekt? Voor de gekwetste werknemer gaat het om een arbeidsongeval. De lichamelijke schade zal door de arbeidsongevallenverzekeraar vergoed worden. In de veronderstelling dat je een fout zou begaan hebben, dus aansprakelijk zou zijn voor het ongeval, dan kan de arbeidsongevallenverzekeraar zijn uitgaven toch niet aan jou terugvragen, omdat dit bij wet verboden is. De arbeidsongevallenverzekeraar kan zich enkel verhalen op een collega of de werkgever van het slachtoffer bij opzet of verkeersongevallen. Voor de schade aan goederen komt de arbeidsongevallenverzekeraar niet tussen. Wanneer je voor de schade aansprakelijk zou gesteld worden (b.v. aan jas, bril, uurwerk) dan is dit verzekerd door de schoolpolis. Op stage bij de kapper gebeurt het volgende: • Je kleurt de haren van een klant. Je bekomt niet het gewenste kleurresultaat. knipt de haren van een klant. De klant wordt hierbij gekwetst aan het oor. Het oor moet gehecht worden. • Je


52

Op vele stageplaatsen ben je verplicht werkkledij te dragen die aan een aantal vereisten moet voldoen (uitgezonderd voor kantoorwerk). De werkkledij wordt geleverd, gereinigd en hersteld door de stagegever en blijft zijn eigendom. Je moet ze dus niet zelf aankopen.

De stagegever maakt - in samenwerking met de preventieadviseur - een analyse op van de risico’s waaraan je tijdens je stage wordt blootgesteld en treft de nodige preventiemaatregelen. Hij/zij zal je ook inlichten over de risico’s en de preventiemaatregelen.

Werkkledij en persoonlijke beschermingsmiddelen

Welzijnswet en K.B. ter bescherming van jongeren

In principe kan je als stagiair alle werkzaamheden uitvoeren die niet als gevaarlijk worden beschouwd. Volgende werkzaamheden zijn verboden of kunnen slechts onder strenge voorwaarden: • Arbeid die fysisch of psychisch belastend is; • Arbeid met gevaarlijke stoffen; • Arbeid met ioniserende straling; die risiscofactoren inhoudt waarvoor je nog te onervaren bent; waarbij je te maken krijgt met extreme koude, hitte, lawaai of trillingen.

Ook persoonlijke beschermingsmiddelen zijn vaak verplicht. Ze moeten gratis ter beschikking worden gesteld. Bovendien moet begrijpbare informatie over de persoonlijke beschermingsmiddelen worden verschaft.

• Arbeid • Arbeid

Enkele van deze activiteiten kan je toch uitoefenen als er voldaan is aan volgende strenge voorwaarden: • De activiteit is noodzakelijk voor de beroepsopleiding; • De stagegever gaat na of er voldoende efficiënte preventiemaatregelen zijn en controleert deze ook werkelijk; activiteit wordt uitgevoerd in het bijzijn van een ervaren werknemer. • De

Gezondheidstoezicht Ben je jonger dan 21 jaar, dan dien je bij je allereerste tewerkstelling (of stage) een medisch onderzoek te ondergaan. Het is de stagegever die hiervoor verantwoordelijk is. Een jaarlijks, gericht medisch onderzoek is op jou van toepassing: er uit analyse blijkt dat er een specifiek gezondheidsrisico bestaat; je – in voorkomend geval – nachtarbeid verricht. • Wanneer • Wanneer

Als er uit een risico-analyse blijkt dat een specifiek medisch onderzoek nodig is, moet de werkgever dit ook effectief uitvoeren. (en hiervoor de kosten betalen)

55



54

De arbeidswet beschermt elke werknemer. Voor jeugdige werknemers bestaan er specifieke beschermende maatregelen. Jeugdige werknemers zijn minderjarige werknemers die 15 jaar of ouder zijn en niet meer onderworpen aan de voltijdse leerplicht. Die stopt op 16 jaar of, als de eerste twee jaren van het secundair onderwijs achter de rug zijn, op 15 jaar. Voor stagiairs uit het secundair onderwijs geldt ongeacht de leeftijd altijd een maximum van 8 uur per dag (behoudens afwijkingen) en 38 uur per week. Je mag als minderjarige maximaal 4 ½ uur ononderbroken werken. Je mag

57


eveneens geen nachtarbeid verrichten. Als nachtarbeid wordt beschouwd arbeid verricht tussen 20 uur en 6 uur. Er wordt een uitzondering gemaakt voor jeugdige werknemers, ouder dan 16 jaar voor ploegenarbeid of arbeid die niet kan onderbroken worden en voor stages in een aantal sectoren zoals personenzorg, hotel, lichaamsverzorging, verkoop, handel, toerisme, land- en tuinbouw en slagerij. In dat geval blijft arbeid verboden tussen 22 uur en 6 uur of 23 uur en 7 uur. In geen geval mag je werken na 23u. Je moet als minderjarige over minstens 12 uur rust beschikken tussen het beëindigen en hervatten van de arbeid. Voor meerderjarige stagiairs gelden de bepalingen betreffende arbeidsduur zoals opgenomen in het arbeidsreglement, de collectieve arbeidsovereenkomsten en paritaire comités. Of je nu al dan niet 18 bent, het kan nooit dat je meer uren moet kloppen dan de ‘normale’ werknemers in het bedrijf. Werken op zondag is in principe verboden, maar kan door de Inspectie (Toezicht) op de Sociale Wetten worden toegestaan. Als je op zondag gewerkt hebt, moet je de dag voordien of de dag erna een extra rustdag krijgen.

Feestdagen Deze wet legt het verbod van tewerkstelling vast op 10 erkende feestdagen: • 1 januari - Nieuwjaar • Paasmaandag • 1 mei – Feest van de arbeid • Hemelvaartsdag • Pinkstermaandag • 21 juli – Nationale feestdag • 15 augustus – Maria Hemelvaart • 1 november - Allerheiligen november - Wapenstilstand december – Kerstmis • 11 • 25

In bepaalde gevallen zijn afwijkingen mogelijk. meer info: www.magik.be

56

• Wanneer je herhaaldelijk ongewettigd afwezig bent of als je opzettelijk zware schade veroorzaakt op de stageplaats.; • Bij een gebrekkige stagebegeleiding vanwege de school; ‘overmacht’ kan de stagegever dwingen tot verbreking van de stageovereenkomst. • Ook

1.2 HOGESCHOLEN EN UNIVERSITEITEN

2) ARBEIDSWETGEVING Als stagiair behoud je het statuut als leerling of student tot het einde van je studies. Je bent onderhevig aan de onderwijsregelgeving. In het kader van je opleiding bevind je je in het arbeidsmilieu om te leren. Daar word je voor een deel van de arbeidswetgeving gelijkgesteld aan de werknemer. Op die manier word je ook op de werkplek beschermd. Het levert een tweevoudig statuut op dat jouw juridische situatie erg complex maakt.

DEEL 3

• De

De arbeidswet regelt o.m.: • De arbeidsduur • De zondagsrust nachtarbeid jongerenarbeid (= jeugdige werknemers)

Een stagecontract is even bindend als om het even welk ander contract. De beide partijen moeten zich aan de overeengekomen bepalingen houden. Als één van de partijen zich niet aan de overeenkomst houdt, kan dit aanleiding geven tot een geding voor de rechtbank. In dit geval moet dat de burgerlijke rechtbank zijn vermits je als stagiair geen werknemer bent.

Arbeidswet

Elke onderneming beschikt over een eigen arbeidsreglement. Alle voorschriften zijn ook op jou als stagiair van toepassing.

De instelling kan zelf uitmaken of zij met stagecontracten werkt. Het is niet wettelijk vereist om met stagecontracten te werken, maar dit wordt wel sterk aanbevolen. Ook het soort contract kan verschillen. Loop je één lange aaneengesloten periode in hetzelfde bedrijf stage, dan kan er gewerkt worden met een contract tussen de onderwijs- en de stage-instelling waarbij je als student als derde partij betrokken bent. In gevallen waar je meerdere stages op meerdere plaatsen moet vervullen is een dergelijke werkwijze niet erg praktisch omdat men dan voortdurend bezig is met het sluiten van contracten. De onderwijsinstelling kan voor zo’n gevallen werken met een raamovereenkomst met de stage-instelling waarin in het algemeen alle rechten en plichten van de partijen opgenomen zijn. De partijen zijn vrij om - binnen de wettelijke grenzen - in het contract op te nemen wat zij willen.

Arbeidsreglement

Stagecontract

Wat die gelijkstelling betreft, treedt de stagegever op als werkgever. Op de stagiair zijn een aantal arbeidswetten van toepassing. Hierbij vind je de korte inhoud van de belangrijkste wetten die ook op jou als stagiair van toepassing zijn.

Hogescholen en universiteiten zijn voor het inrichten van stages veel vrijer dan het secundair onderwijs, omdat er in feite geen centrale regelgeving voor stages in het hoger onderwijs bestaat. In het hoger onderwijs (zowel hogescholen als universiteiten) bestaat wel de plicht om voor het begin van het academiejaar het onderwijsaanbod (waaronder stage) en de onderwijs- en examenregeling (waaronder stage) openbaar te maken. Je dient deze regelgeving bij je inschrijving in de onderwijsinstelling te ontvangen.

59


‘als persoon, die anders dan krachtens de arbeidsovereenkomst, arbeid verricht onder het gezag van een ander persoon’ val je als leerling-stagiair onder de toepassing van de arbeidswetgeving.

Collectieve arbeidsovereenkomsten en paritaire comités Collectieve arbeidsovereenkomsten regelen de rechten en plichten van werkgevers en werknemers. Deze overeenkomsten worden opgesteld door een paritair orgaan dat is samengesteld uit een gelijk aantal vertegenwoordigers uit de werkgevers - en werknemersorganisaties en heeft ook de opdracht geschillen tussen werkgevers en werknemers te voorkomen of bij te sturen.

• De

58


De stageovereenkomst De stageovereenkomst is een akkoord tussen de school, de organisatie die de stage aanbiedt en een stagiair, waarbij er afspraken worden gemaakt over de opleiding en de vorming op een reële arbeidspost. Het is dus geen arbeidsovereenkomst, noch een overeenkomst voor de tewerkstelling van studenten. Ook al neem je tijdens je stage deel aan het arbeidsproces, toch word je hiervoor niet verloond of vergoed. De gepresteerde arbeid wordt immers beschouwd als een middel dat in dienst staat van jouw opleiding en vorming.

In overleg met je stagegever en jezelf stelt de school de stageovereenkomst op. Ze bevat – naast de nodige gegevens over de 3 betrokken ‘partijen’ – de afspraken over de individuele regeling en het verloop van de leerlingenstage, zoals stagevorm, stageduur en uurregeling, de personen die verantwoordelijk zijn voor de stagebegeleiding (leraar en mentor) en de afspraken over de verzekeringen. Aanvullend kan de stageovereenkomst nog bepalingen bevatten, zoals deze door de ondertekenaars ervan nuttig worden geacht. Ook het stagereglement, de lijst van stageactiviteiten en attitudenlijst maken deel uit van deze overeenkomst, zij het als bijlagen. Voor de aanvang van de stage ondertekenen de 3 partijen de overeenkomst in drievoud. Ben je minderjarig, dan ondertekent één van je ouders (of voogd). Iedere ondertekenaar ontvangt hiervan een exemplaar.

Verbreken van de stageovereenkomst In sommige omstandigheden kan de schooldirecteur of de stagegever genoodzaakt zijn de stageovereenkomst te verbreken. Als stagiair kan je dat niet zelf. Zo’n verbreking – om welke reden dan ook – dient schriftelijk te worden bevestigd. Verbreking van de stageovereenkomst door de schooldirecteur • Wanneer de stagegever zware inbreuken pleegt tegen het stagereglement of de arbeidswetgeving; een inefficiënte of onnuttige stage of gebrek aan een (goede) begeleiding door de stagementor. • Bij

Na overleg met de stagegever beslist de directeur of de stageovereenkomst kan worden voortgezet of dient te worden verbroken. Bij een verbreking van de overeenkomst dient de school jou zo snel mogelijk een nieuwe stageplaats toe te wijzen. In afwachting ervan zorgt zij voor een activiteit op school waarbij dezelfde leerdoelstellingen worden nagestreefd. Verbreking van de stageovereenkomst door de stagegever • Wanneer

je wangedrag vertoont of als je zware inbreuken pleegt tegen het stagereglement;

61



60

DEEL 5

(SCHOOL)STAGES

Onderwijsreglementering en arbeidswetgeving Wanneer jouw school kiest om jou stage te laten lopen, doet zij dit op basis van een doordacht concept. De organisatie van jouw stage vereist immers een intense samenwerking en een nauwgezette opvolging. Je leert tegelijk op school en in het arbeidsmilieu. Als leerling/student ben je onderworpen aan de onderwijsregelgeving, terwijl je als stagiair op de werkvloer onderworpen bent aan zowel de onderwijsreglementering als de arbeidswetgeving.

1) ONDERWIJSWETGEVING Wij maken je wegwijs…. In de stagewetgeving. Jij bent misschien één van de duizenden jongeren die stage loopt of zal lopen in het kader van je opleiding of studies. Speciaal voor jou hebben we een bijdrage rond stages in deze brochure.

In de onderwijswetgeving is er m.b.t. stages een verschil tussen het secundair (met inbegrip van het buitengewoon secundair onderwijs) en het hoger onderwijs (hogescholen en universiteiten). Voor het secundair onderwijs is de organisatie van stages veel meer gereglementeerd dan voor het hoger onderwijs. Wat niet wil zeggen dat voor stages in het hoger onderwijs alles mag.

De onderwijsreglementering schrijft een éénvormig stagereglement voor, dat van toepassing is op alle stages in het secundair onderwijs. Bijgevolg kan je bij een kandidaat-stagegever, die dit stagereglement weigeren te aanvaarden, geen stage lopen. Je kan ook geen stage lopen bij bedrijven of instellingen die uitgebaat of beheerd worden door een familielid (bloed- of aanverwant tot en met de derde graad of persoon die het ouderlijk gezag uitoefent). Het spreekt voor zich dat stage lopen bij leraars, hun echtgeno(o)t(e) en ook bij hun bloed- of aanverwanten tot in de tweede graad absoluut verboden is.

Van zodra de vergoedingen echter als een supplementaire vergoeding voor geleverde prestaties gegeven zouden worden, verliest de studiestage haar onbezoldigd karakter en is onder meer de onderwerping aan de sociale zekerheid van toepassing.

Stagereglement

Je wil meer weten over je rechten en plichten? Je zit met vragen i.v.m. arbeidsduur, overuren, weekendwerk, veiligheid, verzekering,…? Je vraagt je af of je stagegever wel de wet toepast ? Je vindt dat het niet kan dat je als stagiair meer moet werken dan je collega’s? Met deze bijdrage wil Magik? je de basisinformatie geven die je als stagiair nodig hebt. Dit deel van de brochure beperkt zicht tot de stages die door studenten en scholieren onbezoldigd gepresteerd worden binnen een opleidingsprogramma. Soms betaalt je stage-instelling een deeltje van je kosten terug. Zolang deze vergoedingen enkel reëel gemaakte kosten betreffen die gerelateerd zijn aan de stage, blijft de stage onbezoldigd.

63


1.1 SECUNDAIR ONDERWIJS


62

STAGIAIR.

be

JE RECHTEN EN PLICHTEN OP STAGE / 2013

meer info: 1

Recommend Documents