2e VUmc nascholingsdag over het jonge slechthorende kind:
Medische diagnostiek naar gehoor bij meningitis: het landelijk protocol
Paul Merkus
Postmeningitis follow up in Nederland Eén jaar na meningitis heeft dit meisje een ernstig spraak- en taal- probleem.. Reden: 55dB perceptief verlies bdz Deze jongen had een meningitis en werd doof in een ziekenhuis dicht bij een CI centrum Toch had hij een onvolledige cochleaire implantatie.. verwijzing duurde >8 weken Gehoor evaluatie en verwijzing snel na meningitis.
Literatuur
Koomen et al. In Nederland werden 32% van de postmeningitis kinderen niet routinematig getest op gehoorverlies. Riordan et al. 25% van de postmeningitis kinderen wordt gehoorverlies gemist of hun gehoorverlies wordt pas laat ontdekt. Obliteratie van het slakkenhuis is een bekende complicatie van bacteriële meningitis en kan CI implantatie ernstig bemoeilijken. Rotteveel et al. Postmeningitis CI patiënten met een partiële insertie doen het slechter dan patiënten met een volledige insertie.
Doel
Het creëren van een protocol met alle CI centra van Nederland wat bij alle (post)meningitis patiënten goede gehoorevaluatie en behandeling waarborgt. • Het bewustzijn van postmeningitis gehoorproblemen te vergroten • De kansen op een vroege detectie en revalidatie te vergroten • Succeskans bij een mogelijke implantatie te vergroten
Cochleaire Implantatie Overleg Nederland
CION consensus over postmeningitis follow up 8 Cochlear Implant Centra Groningen
Amsterdam Leiden
Utrecht
Rotterdam Nijmegen
Otology Neurotology 2010 Cochleaire Implantatie Overleg Nederland Maastricht
Bacteriële
meningitis
Cochleaire Implantatie Overleg Nederland
dexamethason
voor
start
antibiotica audiologisch
onderzoek
zodra
toestand
van
patiënt
het
toelaat/
voor
ontslag
patiënt
kind
OAE
pass
volwassene
toonspraakaudiogram
en
consult
kno-arts/AC
verwijzing
naar
audiologisch
centrum
(AC)/
CI
team
voor
gehooronderzoek
fail
spoed
SNHL
>
30
dB
SNHL
≤
30
dB
mild
tot
ernstig
perceptief
verlies
geen
tot
gering
perceptief
verlies
Cochleaire Implantatie Overleg SNHL
>
30
dB Nederland
SNHL
≤
30
dB
mild
tot
ernstig
perceptief
verlies
geen
tot
gering
perceptief
verlies
spoed
•
MRI
brughoek
en
brein
met
contrast
•
herhalen
gehooronderzoek
•
consult
CI
team
spoed
toename
perceptief
gehoorsverlies
audiologische
follow
up
(advies:
1,
2,
6
and
12
maanden
na
eerste
gehoortest) Voortgangsdiagnostiek,
revalidatie
en
begeleiding
passend
bij
gehoorverlies
(multidisciplinaire
zorg
met
zonodig
hoortoestellen
of
CI)
geen
aankleuring/
geen
tekenen
van
fibrose
van
de
cochleae
aankleuring/
tekenen
van
fibrose
van
de
cochleae
30-70
dB
(matig
tot
ernstig
perceptief
verlies):
frequent
gehooronderzoek
en
individueel
beleid. evt
MR
herhalen/
CI
≥70
dB
bilateraal
zeer
ernstig
perceptief
verlies
spoed
(bilaterale)
CI
operatie
Cochleaire Implantatie Overleg Nederland
•
en
brein
met
contrast
MRI
brughoek •
herhalen
gehooronderzoek •
consult
CI
team
geen
aankleuring/
geen
tekenen
van
fibrose
van
de
cochleae
aankleuring/
tekenen
van
fibrose
van
de
cochleae
MR T1 C+ fase I : aankleuring
MR T2 CISS GEEN vocht verlies
Acute Meningitis fase I
HR CT GEEN calcificatie
fase I : aankleuring
fase II : aankleuring
& vocht verlies Acute Meningitis fase II
vocht verlies
& calcificatie: final fase III
Acute Meningitis fase I MR T1 C+ fase I : aankleuring
GEEN vocht verlies
Wat zegt ons de eerste fase? Kan MRI aankleuring op T1 beelden voorspellen wat er gaat gebeuren? Casus A
Casus A: Jongen, 14 maanden Bacteriele meningitis (Str.Pneumoniae) In de week van ontslag: ABR: links: doof oor rechts: normale drempels Cochleair Implant: geen? links? beiderzijds? Wat zal er met het goede rechter oor gebeuren? Kunnen we dat voorspellen?
MRI T1 met contrast
R
Niet-aankleurende zijde: normaal gehoor
L
Aankleurende zijde: totale doofheid
Nieuwste inzicht na analyse van 15 acute meningitis gevallen met uitgebreide MRI analyse: Vroege MRI T1 beelden met contrast direkt na een bacteriele meningitis hebben een hoge correlatie met de ontwikkeling van gehoorsverlies
• •
Aankleuring voorspelt gehoorsverlies! Geen aankleuring krijgt waarschijnlijk geen gehoorsverlies
Casus A: Jongen, 14 maanden ABR: links: doof oor rechts: normale drempels MRI: links: aankleuring & vochtverlies rechts: geen aankleuring Geen cochleair implant: Het goede rechter oor zal zeer waarschijnlijk goed blijven. Geen hoortoestel nodig
T2 gewogen beelden hebben een goede correlatie met chirurgische bevindingen (obliteratie of niet) zowel in ‘vroege’ als ‘late’ cases (>3mnd na begin)
verlies van vocht
obliteratie v/d cochlea
Beijen et al, Eur Arch Otorhinolaryngol 2009
Casus B: Jongen, 11 jaar, pneumokokken meningitis dg 0-10: antibiotica (Ceftriaxon) en dexamethason dag 2:
hoortest OAE: AD onvoldoende AS voldoende »
dag 7: VUmc: MRI narcose bdz aankleuring en vochtverlies
MRI met contrast: aankleuring van de cochleae = verhoogde perfusie= intracochleaire activiteit leidend tot fibrosering
MRI T2 dag 7
normaal
Casus B: Jongen, 11 jaar, pneumokokken meningitis dg 0-10: antibiotica (Ceftriaxon) en dexamethason dag 2:
hoortest OAE: AD onvoldoende AS voldoende »
dag 7: VUmc: MRI narcose bdz aankleuring en vochtverlies dag 9: toonaudiometrie >100dB geen reaktie dag 15: VUmc: bilaterale cochleaire implantatie volledige insertie melkachtige perilymfe
Casus C: Jongen, 2 jaar 2 mnd, pneumokokken meningitis 9 dgn
antibiotica (Ceftriaxon) en dexamethason
dag 10: hoortest OAE bij ontslag: ‘fail’ dag 17: audiologisch centrum: vrije veld meting en brainstem response (ABR): >85dB geen reaktie dag 35: VUmc: MRI narcose bdz aankleuring en ernstig vochtverlies
MRI T1: aankleuring dag 35
MRI T2: vochtverlies
Casus C: Jongen, 2 jaar 2 mnd, pneumokokken meningitis 9 dgn
antibiotica (Ceftriaxon) en dexamethason
dag 10: hoortest OAE bij ontslag: ‘fail’ dag 17: audiologisch centrum: vrije veld meting en brainstem response (ABR): >85dB geen reaktie dag 35: VUmc: MRI narcose bdz aankleuring en ernstig vochtverlies dag 42: VUmc: bilaterale cochleaire implantatie onvolledige insertie i.v.m. veel fibrose
CION consensus protocol betreffende postmeningitis gehoorevaluatie en behandeling. Hoewel er veel bekend is over de risico’s van meningitis, worden er nog steeds gevallen van gehoorverlies postmeningitis gemist. Een nationaal consensus protocol garandeerd hopelijk een actief beleid bij alle meningitis patiënten:
Groningen Cochleaire Implantatie Overleg Nederland Amsterdam Leiden Utrecht Rotterdam Nijmegen
Gehoor testen voor ontslag - vroege en herhaalde gehoortesten, - MRI met contrast zijn de hoekstenen van het protocol. - MRI T1 met contrast voorspelt gehoorverlies - MRI T2 correleert met obliteratie
Maastricht
u k n a d
