VERSLAG VAN WERKZAAMHEDEN + KRITISCHE REFLECTIE MBO-3/MBO-4 SCHOEVERS STUDIEJAAR 2012/2013
Inhoud Inleiding ............................................................................................................... 4 Kenmerken ........................................................................................................... 5 1 Algemene informatie ..................................................................................... 7 1.1 Ontstaan en groei van de Schoevers Groep .................................................. 7 1.2 Ambitie .................................................................................................... 7 1.3 Kernwaarden ............................................................................................ 8 1.4 Organisatiestructuur Schoevers ................................................................... 9 1.5 Het onderwijsaanbod van Schoevers ...........................................................11 2 Naleving Wettelijke vereisten ........................................................................13 3 Kwaliteitsborging .........................................................................................14 3.1 Uitvoering ...............................................................................................14 3.2 Verbetering en verankering .......................................................................14 3.3 Dialoog en verantwoording ........................................................................15 3.4 Monitoring ...............................................................................................15 4 Kwaliteitsdoelstellingen ................................................................................18 4.1 Inleiding..................................................................................................18 4.2 Indicatoren en resultaten cyclische kwaliteitsdoelen 12/13 ............................18 4.3 Resultaten specifieke kwaliteitsdoelen 12/13 ...............................................20 4.4 Kwaliteitsdoelen 2013/2014 .......................................................................20 5 Rendement, diplomering ..............................................................................21 5.1 Doelstelling .............................................................................................21 5.2 Resultaten 2012/2013 ..............................................................................21 6 Rendement, uitval .......................................................................................21 6.1 Doelstelling .............................................................................................22 6.2 Resultaten 2012/2013 ..............................................................................22 7 Intake en plaatsing ......................................................................................23 7.1 Doelstelling .............................................................................................23 7.2 Uitvoering ...............................................................................................23 7.3 Monitoring ...............................................................................................23 7.4 Resultaten 2012/2013 ..............................................................................23 7.5 Ontwikkelingen/Verbeteracties ...................................................................24 8 Informatievoorziening ..................................................................................25 8.1 Doelstelling .............................................................................................25 8.2 Uitvoering ...............................................................................................25 8.3 Monitoring ...............................................................................................25 8.4 Resultaten 2012/2013 ..............................................................................25 8.5 Ontwikkelingen/Verbeteracties ...................................................................26 9 Leertijd ......................................................................................................27 9.1 Doelstelling .............................................................................................27 9.2 Uitvoering ...............................................................................................27 9.3 Monitoring ...............................................................................................28 9.4 Resultaten 2012/2013 ..............................................................................28 9.5 Ontwikkelingen/Verbeteracties ...................................................................28 10 Onderwijsproces, samenhang .......................................................................30 10.1 Doelstelling ..........................................................................................30 10.2 Uitvoering ............................................................................................30 10.3 Monitoring ............................................................................................32 10.4 Resultaten 2012/2013 ...........................................................................32 10.5 Ontwikkelingen/Verbeteracties ................................................................33 11 Onderwijsproces, praktijkgerichtheid .............................................................34 11.1 Doelstelling ..........................................................................................34 11.2 Uitvoering ............................................................................................34 11.3 Monitoring ............................................................................................35 11.4 Resultaten 2012/2013 ...........................................................................35 11.5 Ontwikkelingen/Verbeteracties ................................................................35 12 Onderwijsproces, didactisch handelen ............................................................36
2
12.1 Doelstelling ..........................................................................................36 12.2 Uitvoering ............................................................................................36 12.3 Monitoring ............................................................................................37 12.4 Resultaten 2012/2013 ...........................................................................37 12.5 Ontwikkelingen/Verbeteracties ................................................................37 13 Kwaliteit van het leraarschap ........................................................................38 13.1 Doelstelling ..........................................................................................38 13.2 Uitvoering ............................................................................................38 13.3 Monitoring ............................................................................................41 13.4 Resultaten 2012/2013 ...........................................................................41 13.5 Ontwikkelingen/Verbeteracties ................................................................42 14 Leeromgeving .............................................................................................43 14.1 Doelstelling ..........................................................................................43 14.2 Uitvoering ............................................................................................43 14.3 Monitoring ............................................................................................43 14.4 Resultaten 2012/2013 ...........................................................................44 14.5 Ontwikkelingen/Verbeteracties ................................................................44 15 Studieloopbaanbegeleiding ...........................................................................45 15.1 Doelstelling ..........................................................................................45 15.2 Uitvoering ............................................................................................45 15.3 Monitoring ............................................................................................47 15.4 Resultaten 2012/2013 ...........................................................................47 15.5 Ontwikkelingen/Verbeteracties ................................................................48 16 Leren in de beroepspraktijk ..........................................................................49 16.1 Doelstelling ..........................................................................................49 16.2 Uitvoering ............................................................................................49 16.3 Monitoring ............................................................................................50 16.4 Resultaten 2012/2013 ...........................................................................51 16.5 Ontwikkelingen/Verbeteracties ................................................................53 17 Examinering ...............................................................................................54 17.1 Doelstelling ..........................................................................................54 17.2 Uitvoering ............................................................................................54 17.3 Monitoring ............................................................................................57 17.4 Resultaten 2012/2013 ...........................................................................58 17.5 Ontwikkelingen/verbeteracties ................................................................59 18 Diplomering ................................................................................................60 18.1 Doelstelling ..........................................................................................60 18.2 Uitvoering ............................................................................................60 18.3 Monitoring ............................................................................................60 18.4 Resultaten 2012/2013 ...........................................................................60 18.5 Ontwikkelingen/Verbeteracties ................................................................60
3
Inleiding Dit verslag van werkzaamheden heeft betrekking op de competentiegerichte opleidingen van Instituut Schoevers B.V. die vallen onder de Wet Educatie en Beroepsonderwijs, te weten: Secretaresse (CREBO-nummer 95380), WEB-niveau 3, BOL Secretaresse (CREBO-nummer 95380), WEB-niveau 3, BBL (Philips project) Directiesecretaresse/Managementassistent (CREBO-nummer 95391), WEB-niveau 4, BOL In dit verslag van werkzaamheden is tevens opgenomen de kritische reflectie over studiejaar 2012/2013. Per hoofdstuk is een indeling gemaakt in doelstellingen, uitvoering, monitoring, resultaat en ontwikkelingen/verbeterplannen. In najaar 2013 heeft de onderwijsinspectie de opleidingen van Schoevers onderzocht. Daarbij zijn kritische kanttekeningen geplaatst bij de punten stagebegeleiding en – beoordeling en bij de invulling van de wettelijke taken door de examencommissie. Hoewel dit verslag van werkzaamheden formeel terugblikt op het laatste geheel afgeronde studiejaar (2012/2013) is er daarom voor gekozen bij deze punten steeds ook de in studiejaar 2013/2014 ingezette verbeteracties te vermelden. Het verslag ligt ter inzage op het hoofdkantoor van Schoevers Opleidingen te Houten en op alle vestigingen van Schoevers Opleidingen en is gepubliceerd op www.schoevers.nl. Houten, april 2014
Joyce Steenveld Algemeen directeur
4
Kenmerken Secretaresse Instelling Adres BRIN-nummer
Schoevers College Papiermolen 10 3994 DK HOUTEN 24GP
Telefoon Fax
(030) 2808 770 (030) 2808 775
Opleiding Niveau CREBO code
Secretaresse WEB niveau 3 95380
Aard Omvang
Initiële, voltijdse opleiding (BOL) 1600 sbu
Onderwijslocaties
Amsterdam, Arnhem, Den Haag, Eindhoven, Rotterdam, Utrecht
Secretaresse Instelling Adres BRIN-nummer
Schoevers College Papiermolen 10 3994 DK HOUTEN 24GP
Telefoon Fax
(030) 2808 770 (030) 2808 775
Opleiding Niveau CREBO code
Secretaresse WEB niveau 3 93233
Aard Omvang
Opleiding in de beroepsbegeleidende leerweg (BBL) 1600 sbu
Onderwijslocaties
Eindhoven (Maatwerktraject i.s.m. Philips)
5
Directiesecretaresse Instelling Adres BRIN-nummer
Schoevers College Papiermolen 10 3994 DK HOUTEN 24GP
Telefoon Fax
(030) 2808 770 (030) 2808 775
Opleiding Niveau CREBO code
Directiesecretaresse/Managementassistent WEB niveau 4 95391
Aard Omvang
Initiële, voltijdse opleiding (BOL) 1600 sbu
Onderwijslocaties
Amsterdam, Arnhem, Den Haag, Eindhoven, Rotterdam, Utrecht
6
1 Algemene informatie 1.1
Ontstaan en groei van de Schoevers Groep
In 1913 startte Adriaan Schoevers een opleidingsinstituut voor kantoor en handel. In de ruim honderd jaar van zijn bestaan is het opleidingsinstituut uitgegroeid tot wat nu heet de Schoevers Groep. De Schoevers Groep omvat de volgende onderdelen.
Schoevers Opleidingen (Instituut Schoevers BV): biedt vanuit zes vestigingen erkende mbo- en hbo-opleidingen aan in voltijd en deeltijd. Hogeschool Schoevers en Schoevers College zijn werknamen van Schoevers Opleidingen. Schoevers Academie levert beroepsopleidingen, cursussen en open trainingen voor werkenden. Schoevers Incompany levert maatwerktrainingen en open trainingen voor bedrijfsleven en overheden met daarnaast onderzoek, advisering en coaching. Schoevers Baanbemiddeling is specialist in arbeidsbemiddeling voor managementondersteuners.
1.2
Ambitie
Schoevers werkt vanuit het uitgangspunt “life long learning”. De snelle ontwikkelingen in de huidige kennissamenleving maken het nodig om voortdurend bij te leren. Wat gisteren werd geleerd, is morgen wellicht volkomen achterhaald. Het is zaak kritisch vast te stellen wat binnen een beroepsopleiding de harde kern aan beroepsspecifieke competenties vormt, en wat als het ware een variabel deel is. De afgestudeerden dienen in ieder geval te beschikken over die harde kern aan beroepsspecifieke competenties en dienen bovendien in staat te zijn na afronding van hun mbo- of hbo-opleiding nieuwe bekwaamheden (kennis, inzicht en vaardigheden) in belangrijke mate zelfstandig te verwerven. De Schoevers Groep kent een viertal activiteiten; voltijdopleidingen, deeltijdopleidingen, training/advies en baanbemiddeling. Teneinde het concept van “life long learning” concreet vorm te geven, heeft Schoevers de ‘work & learn cycle’ ontwikkeld. Deze cycle visualiseert Schoevers als fullservice-organisatie voor iedere stap in de loopbaan van een student: leren èn werken.
7
1.3
Kernwaarden
Werd Schoevers vroeger geassocieerd met Pumps, Parelkettingen en Plooirokken. Nu kent Schoevers de volgende vier P’s als kernwaarden:: Praktijkgericht, Persoonlijk, Performance en Prettig. De opleidingen van Schoevers sluiten aan bij de beroepspraktijk, kenmerken zich door persoonlijke aandacht voor de talenten van de student, stimuleren de student tot performance en excelleren en waarborgen dat de omstandigheden van intake tot diploma-uitreiking door de student als prettig worden ervaren. De kernwaarden zijn belangrijk binnen Schoevers. Ze spelen een grote rol bij de selectie van medewerkers en vormen de basis van de omgang met elkaar en met de studenten. De kernwaarden worden breed gedragen in de organisatie. In de volgende paragrafen wordt weergegeven hoe de kernwaarden concreet vorm krijgen. Persoonlijk en prettig Docenten zijn degenen die de 4 Ps van Schoevers inhoud geven door hun persoonlijke benadering en het creëren van een prettige leeromgeving. Studenten waarderen dat: Schoevers docenten worden zowel bij interne als bij externe evaluaties bijzonder goed beoordeeld door studenten. Het docentencorps van Schoevers is een mix van theoretisch geschoolde docenten en docenten die hun sporen verdiend hebben in de beroepspraktijk. Schoevers streeft naar brede inzetbaarheid van docenten, niet alleen uit praktische overwegingen maar ook omdat de ervaring is dat juist het lesgeven aan voltijdstudenten in combinatie met het lesgeven aan studenten die een opleiding volgen naast hun werk, de ontwikkeling van de docent bevordert en hen betrokken houdt bij de beroepspraktijk. De persoonlijke aandacht voor de student uit zich ook in begeleidingsmogelijkheden die aansluiten bij de persoonlijke behoeften van de student. Begeleiding bij de studiekeuze is er via een persoonlijk intakegesprek. Begeleiding tijdens de studie krijgt vorm via mentoren, tutoruren en een zorgvuldige begeleiding van stage en afstuderen. Overigens staat de P van persoonlijk hier niet voor “pamperen”, maar heeft de begeleiding ten doel de student te helpen zijn persoonlijke talenten te ontdekken en te ontwikkelen. Praktijkgericht In de opleidingsvisie van Schoevers staat: De opleidingen van Schoevers kenmerken zich door een hoge mate van beroepsgerichtheid en een consequente koppeling van leren aan werken. Het beroep wordt in de opleiding gehaald. Waar mogelijk door de student daadwerkelijk kennis en ervaring te laten opdoen op de werkplek en anders in gesimuleerde praktijkomstandigheden. Afgestudeerden beschikken op die manier niet alleen over actuele beroepsspecifieke kennis en vaardigheden (competenties) maar zijn bovendien in staat zelfstandig nieuwe kennis en vaardigheden te verwerven. De P van praktijkgerichtheid is op verschillende manieren in de organisatie verankerd. Input vanuit het beroepenveld is er via de klankbordgroep Secretarieel, waarin net beginnende beroepsbeoefenaars (Schoevers alumni) en ervaren professionals ten minste twee maal per jaar meedenken en meepraten over de invulling van de opleidingen. Daarnaast is er directe input vanuit het beroepenveld via de contacten met zusterorganisaties Schoevers Baanbemiddeling en Schoevers Incompany, via stagebedrijven en alumni.
8
Deelnemers krijgen van meet af aan beroepsgerichte, geïntegreerde leerstof voorgelegd. Een deel van het curriculum is thematisch van aard. Deelnemers werken in hun opleiding op gevarieerde wijze aan beroepstaken die in de vorm van opdrachten aan hen worden gegeven. Een deel van de lesuren staat in dienst van die opdrachten. Schoevers werkt voor zowel mbo3 als mbo4 met praktijkexamendagen bij de examinering. De vakken Nederlands, Engels, Financiële calculatie, Secretariaatspraktijk, Zakelijk telefoneren worden tijdens deze dagen geïntegreerd getoetst. De ervaringen van studenten en docenten met deze manier van toetsen zijn positief. Performance Aan de basis van de opleidingen liggen het door Ecabo opgestelde kwalificatiedossier Secretariële beroepen en de daarin vermelde kerntaken en werkprocessen. Schoevers vindt het belangrijk dat studenten uiteindelijk het te realiseren eindniveau bereiken en goed toegerust de arbeidsmarkt opgaan. Schoevers verwacht wat van zijn deelnemers. Aanwezigheid bij de lessen en open staan voor feedback van medestudenten en docenten horen daarbij. In iedere situatie wordt de beroepscontext als uitgangspunt genomen. Zo bereidt de deelnemer zich optimaal voor op de rollen die hij/zij in de beroepspraktijk gaat vervullen. Voor het verkrijgen van een adequate beroeps- en werkhouding wordt er veel aandacht besteed aan de sociale kant van leren en werken. De sociale kant van werken wordt vormgegeven door werkvormen waarbij samenwerking, teamvorming en werkverdeling van belang zijn.
1.4
Organisatiestructuur Schoevers
1.4.1 Directie Joyce Steenveld is sinds augustus 2011 Algemeen Directeur van de Schoevers Groep. In voorjaar 2012 is onder haar leiding een reorganisatie doorgevoerd. De traditionele scheidslijnen tussen de vier in paragraaf 1.1 genoemde bedrijfsonderdelen zijn vervallen. Schoevers breed is er nu sprake van twee units: een operationele unit en een commerciële unit, waarin de activiteiten van de verschillende werkmaatschappijen zijn ondergebracht. Hiermee wordt gewaarborgd dat de bedrijfsonderdelen optimaal gebruik maken van elkaars expertise en er op een natuurlijke manier sprake is van “kruisbestuiving”. Joyce Steenveld stuurt de operationele unit aan. Marco Broeknellis is verantwoordelijk voor de commerciële unit. Raad van Commissarissen Schoevers heeft een Raad van Commissarissen waaraan de directie verantwoording aflegt. De directie legt aan de Raad van Commissarissen een begroting voor. De Raad van Commissarissen keurt deze goed. De Raad denkt mee over het strategisch en commercieel beleid, maar heeft geen invloed op onderwijsinhoudelijke zaken. 1.4.2 Management- en coördinatiestructuur Hogeschool Schoevers Schoevers College kent in de organisatiestructuur twee lijnen: een managementlijn en een onderwijslijn. De lijnen komen samen bij de algemeen directeur, die verantwoordelijk is voor de besluitvorming. Managementlijn De managementlijn loopt van de algemeen directeur naar de vestigingsmanagers en via hen naar de opleidingscoördinatoren en de docenten en medewerkers op de vestigingen. Commerciële, financiële en organisatorische besluitvorming vindt langs deze lijn plaats.
9
De algemeen directeur is verantwoordelijk voor de efficiënte en servicegerichte uitvoering van het onderwijs en de beoogde groei. Schoevers kent 6 vestigingen, te weten: Amsterdam Arnhem Den Haag Eindhoven Rotterdam Utrecht De vestigingsmanager is verantwoordelijk voor de uitvoering van het landelijk beleid op regionaal niveau en is verantwoordelijk voor de kwaliteit, studenttevredenheid en resultaten van zijn eigen vestigingen. Iedere vestigingsmanager stuurt twee vestigingen aan. De opleidingscoördinator is het dagelijkse aanspreekpunt voor studenten en docenten en is verantwoordelijk voor de interne organisatie op de vestiging. Onderwijslijn De onderwijslijn loopt van de algemeen directeur via de afdeling Onderwijs & Ontwikkeling naar de landelijk vakcoördinatoren en vervolgens naar vakgroepen en docenten. Onderwijsinhoudelijke besluitvorming vindt langs deze lijn plaats. De afdeling Onderwijs en Ontwikkeling De afdeling O & O staat onder leiding van de manager O & O en is een stafafdeling die zich, centraal voor alle vestigingen, bezighoudt met het ontwikkelen en herzien van de onderwijsprogramma’s binnen de kaders van de WHW en WEB. De afdeling is ook verantwoordelijk voor de samenwerking met CITO met betrekking tot de tentamenontwikkeling. De afdeling O & O adviseert de algemeen directeur over gewenste en noodzakelijke wijzigingen in het curriculum. Landelijk vakcoördinatoren Onder verantwoordelijkheid van de manager O & O vallen ook de landelijk vakcoördinatoren. Er zijn vakcoördinatoren voor de vakgebieden: Management en organisatie Marketing/Bedrijfskunde Communicatie/PR Nederlands Engels Duits Spaans Communicatieve vaardigheden/Officemanagement Informatica Het vakgebied Beroepsvorming wordt inhoudelijk gecoördineerd door de onderwijskundigen van de afdeling O & O. Docenten Docenten worden vakinhoudelijk aangestuurd door de Landelijk vakcoördinator. Voor alle andere zaken (functioneren, inzet, urenverantwoording, studiebegeleiding, etc.) rapporteren zij aan de vestigingsmanager. Docenten hebben via vakgroepvergaderingen rechtstreeks invloed op het onderwijsprogramma. De landelijk vakcoördinator neemt op basis van de input van de docenten en in overleg met de afdeling O & O, de besluiten en informeert hierover de
10
docenten via de vakgroepvergadering, via intranet en via nieuwsbrieven. Vakgroepvergaderingen vinden ten minste twee maal per jaar plaats. Binnen de organisatie bestaat een gezond spanningsveld tussen de managementlijn en de onderwijslijn. In het vestigingsmanagersoverleg, onder leiding van de algemeen directeur, waar bij onderwijsinhoudelijke punten ook de manager O & O bij aanwezig is, en in de vergaderingen van de manager O & O met de vakcoördinatoren, waarbij ook een vestigingsmanager aanwezig is, worden de discussies vanuit beide perspectieven gevoerd. 1.4.3 Examencommissie De examencommissie houdt zich (conform artikel 7.4.5 van de WEB) specifiek bezig met de toetsing en examinering van de opleiding en het afgeven van diploma’s. De algemeen directeur van Schoevers benoemt de leden van de examencommissie. De examencommissie van Schoevers verricht taken en werkzaamheden voor de erkende mbo en de hbo-opleidingen van Schoevers alsmede voor de eigen Schoevers trajecten. De examencommissie verricht haar taken en werkzaamheden voor zowel de voltijd- als de deeltijdopleidingen. De examencommissie verricht haar taken en werkzaamheden voor alle Schoevers vestigingen. Documenten die door de examencommissie worden uitgegeven gelden voor alle Schoevers studenten. Voorzitterschap en secretariaat van de examencommissie zijn belegd bij de afdeling O & O. Docenten zijn in de examencommissie vertegenwoordigd door de landelijk vakcoördinatoren van de vakgebieden: Marketing, Management en Nederlands. In 2013 is Dr. Ruud Klarus, lector bij de HAN, als extern lid toegetreden tot de examencommissie. Samenstelling, taken en bevoegdheden van de examencommissie zijn vastgelegd in het examenreglement.
1.5
Het onderwijsaanbod van Schoevers
In het studiejaar 2012/2013 omvatte het aanbod van Schoevers de volgende beroepsopleidingen: Hogeschool Schoevers, hbo-opleidingen: - Bachelor Commercieel Communicatiemanagement, voltijd en deeltijd - Associate degree Officemanagement, voltijd en deeltijd Schoevers College mbo-opleidingen (competentiegericht): - Secretaresse (mbo3 WEB-diploma) BOL - Directiesecretaresse/Managementassistent (mbo4 WEB-diploma) BOL Voor Philips heeft Schoevers in Eindhoven als maatwerktraject de BBL-opleiding Secretaresse verzorgd. (mbo3 WEB-diploma) 1.5.1 Relatie mbo/hbo Vanzelfsprekend is Schoevers erbij gebaat het voor studenten zo aantrekkelijk mogelijk te maken om binnen de eigen onderwijsorganisatie door te stromen. Aan potentiële doorstromers wordt dan ook op vele manieren aandacht besteed: er zijn aparte informatierondes, persoonlijke gesprekken en studieadviezen enz. Teneinde onderwijs ook onderwijsinhoudelijk aantrekkelijk te maken wordt bij de ontwikkeling van het onderwijs uitgebreid aandacht besteed aan de aansluiting tussen de verschillende curricula.
11
Schoevers was de eerste particuliere opleider die een geaccrediteerde Associate degree Officemanagement (hbo-niveau) mocht aanbieden, waarmee een doorlopende leerlijn van mbo3, via mbo4 en Associate degree naar Bachelor werd gerealiseerd.
12
2 Naleving Wettelijke vereisten OER De OER 2012/2013 is op alle vestigingen aanwezig en is beschikbaar via het Schoevers intranet. Onderwijsovereenkomst Studenten hebben in 2012/2013 een onderwijsovereenkomst getekend. De onderwijsovereenkomsten zijn gearchiveerd op de vestiging. BPV-overeenkomst Studenten hebben in 2012/2013 een BPV-overeenkomst getekend. De BPVovereenkomsten zijn gearchiveerd op de vestiging. BPV De lengte van de BPV was in studiejaar 2012/2013 9 weken. Daarmee is de lengte van de BPV in overeenstemming met de wettelijke bepaling dat bij een Beroepsopleidende leerweg het praktijkdeel ten minste 20% en minder dan 60% van de studieduur omvat. Klachtenafhandeling Schoevers kent een klachtenprocedure. Deze staat vermeld op het intranet. Ook is Schoevers aangesloten bij de geschillencommissie van NRTO. De geschillencommissie bestaat uit een aantal onafhankelijke deskundigen die de klacht beoordelen. Het oordeel van de geschillencommissie is bindend. Over het studiejaar 2012/2013 zijn op het hoofdkantoor geen klachten van mbostudenten binnengekomen.
13
3 Kwaliteitsborging 3.1
Uitvoering
Schoevers definieert kwaliteit als: 'De mate waarin het geheel van eigenschappen en kenmerken van haar opleidingen en het opleidingsproces voldoet aan de eisen en verwachtingen van de gebruiker/klant.' In deze definitie staat de klant centraal. Er zijn diverse klanten te onderscheiden. De student meet de kwaliteit van de opleiding af aan de lessen, zijn/haar studieresultaten, de snelheid waarmee hij of zij aan het werk komt en aan de mate waarmee hij of zij de verworven kennis en vaardigheden kan toepassen in de nieuwe functie. In het verlengde van de student als klant, beschouwt Schoevers in beginsel de ouders/verzorgers van studenten als klant. Deze ouders/verzorgers verwachten een opleiding die niet alleen opleidt tot een functie op mbo-niveau, maar ook effectief en efficiënt georganiseerd is. Behalve de student is ook de overheid te beschouwen als klant. De mbo-diploma's van Schoevers zijn immers erkend en geregistreerd in het CREBO. Ten slotte stelt ook het beroepenveld kwaliteitseisen: alle bedrijven en organisaties die gediplomeerden van Schoevers in dienst nemen. Deze klant verwacht dat de student goed voorbereid is op de te verrichten werkzaamheden, dat hij of zij zelf passende initiatieven neemt en dat hij of zij, indien wenselijk, kan doorgroeien naar een zwaardere functie. Om integrale kwaliteitszorg te realiseren is een 'systeem van kwaliteitszorg' noodzakelijk. Kenmerkend voor een dergelijk systeem is, dat er op systematische en structurele wijze aandacht is voor kwaliteit, kwaliteitshandhaving en kwaliteitsverbetering. Een dergelijk kwaliteitssysteem kent een cyclisch karakter, waarmee wordt gegarandeerd dat kwaliteitsverbetering frequent en op vaste momenten plaatsvindt. Schoevers hanteert een kwaliteitszorgsysteem volgens de Deming cirkel: plan, do, check, act.
3.2
Verbetering en verankering
Schoevers hanteert bij het kwaliteitsbeleid de onderstaande uitgangspunten. Het management (centraal én decentraal) is verantwoordelijk voor het formuleren, implementeren en controleren van het kwaliteitsbeleid. Schoevers kiest voor integrale kwaliteitszorg. Het integrale karakter van de kwaliteitszorg komt enerzijds tot uitdrukking in het feit dat alle betrokkenen binnen de Schoevers-organisatie (directie, coördinatoren, docenten, onderwijsondersteunend personeel) een bijdrage leveren aan kwaliteitszorg. Daarmee is kwaliteitszorg niet beperkt tot het primaire proces zelf, maar omvat het ook alle ondersteunende processen (financiën, marketing, personeel etc.). Medewerkers, zowel docenten als onderwijsondersteunend personeel zijn ook zelf verantwoordelijk voor kwaliteit en kwaliteitsverbetering van de eigen werkprocessen en producten. Het kwaliteitsbeleid maakt integraal onderdeel uit van het opleidingsbeleid en van het vestigingsbeleid.
14
Het kwaliteitsbeleid kenmerkt zich door het regelmatig agenderen van kwaliteitsbeleid op vestigingsmanagersvergaderingen, vakgroepvergaderingen en vestigingsvergaderingen. De aandacht voor kwaliteit moet onafhankelijk zijn van de eventuele externe toetsing en door iedereen binnen de organisatie gedragen worden. De kleinschaligheid van de Schoevers organisatie waarborgt dat het systeem op deze manier kan functioneren.
3.3
Dialoog en verantwoording
Van een goed functionerend systeem van kwaliteitszorg kan pas sprake zijn als de managementinformatie die in het kader van kwaliteitszorg wordt verzameld beschikbaar is voor de direct betrokkenen en op adequate wijze wordt gebruikt voor het ontwikkelen van verbetertrajecten. Uitgangspunten hierbij zijn: 1. Rapportages naar aanleiding van enquêtes worden beschikbaar gesteld aan alle medewerkers van de Schoeversorganisatie. 2. Rapportages over het individueel functioneren van personen (zoals verzameld in de studentenenquête) worden slechts aan betrokkene en diens direct leidinggevende kenbaar gemaakt. 3. Geformuleerde doelstellingen op het gebied van kwaliteitszorg worden landelijk c.q. per vestiging bekend gemaakt, teneinde betrokkenheid bij deze doelstellingen te waarborgen.
3.4
Monitoring
3.4.1 Business plan en managementcontracten De directie van Schoevers stelt één maal per jaar een Business plan op. In november wordt geëvalueerd of de in het jaar daarvoor gestelde doelen zijn gehaald. In november/december worden vervolgens de kwaliteits- en commerciële doelstellingen voor het nieuwe jaar geformuleerd. De resultaten worden gepresenteerd aan de aandeelhouders en tijdens het vestigingsmanagersoverleg aan de vestigingsmanagers. Ieder jaar in maart sluit de algemeen directeur met iedere vestigingsmanager een managementcontract waarin de kwaliteits- en commerciële doelen voor zijn/haar vestigingen voor het komende jaar worden vastgelegd. In het jaarlijkse beoordelingsgesprek in januari wordt het contract geëvalueerd. 3.4.2 Verslag van werkzaamheden Schoevers evalueert jaarlijks de kwaliteit van de werkzaamheden van de instelling. De laatste jaren vindt de zelfevaluatie voor de mbo-opleidingen plaats aan de hand van het toezichtkader BVE van de Inspectie van het Onderwijs. Informatie voor de zelfevaluatie komt onder meer uit de diverse studentenenquêtes. 3.4.3 Jaarverslag examencommissie De examencommissie stelt jaarlijks in september een verslag van werkzaamheden op, waarin de werkzaamheden van de examencommissie worden geevalueerd. 3.4.4 Enquêtes Sinds 1995 kent Schoevers een systeem van jaarlijkse studentenenquêtes. In deze enquêtes wordt studenten gevraagd een oordeel te geven over de inhoud en de opzet van de opleidingen. Er vinden enquêtes plaats aan het begin en midden in het studiejaar, en tevens onder afgestudeerden.
15
Deze regelmatige en systematische bewaking van kwaliteit vormt een cruciaal onderdeel van het systeem van kwaliteitszorg. De gegevens die verkregen worden via de enquêtes vormen het uitgangspunt voor de zelfanalyse van de organisatie, staan centraal bij het vaststellen van sterke en zwakke kanten van de opleiding en bepalen mede op welke punten landelijk en op vestigingsniveau kwaliteitsverbetering wenselijk dan wel noodzakelijk is. De instrumenten die gebruikt worden voor kwaliteitsmonitoring zijn zo ontworpen dat, indien noodzakelijk, verdiepend onderzoek snel mogelijk is. Daarnaast bieden de instrumenten de mogelijkheid een kwantitatieve norm te stellen, bijvoorbeeld in de vorm van een tevredenheidpercentage. Met behulp van deze scores kan men concrete verbeterambities formuleren (bijvoorbeeld: volgend jaar 10% meer tevredenheid voor de klachtenbehandeling) en kan men vergelijkingen maken tussen scores van voorgaande jaren en tussen scores van twee of meer vestigingen. Dergelijke kwantitatieve gegevens bieden een uitstekend uitgangspunt voor de communicatie inzake kwaliteit en kwaliteitsverbetering. De meetinstrumenten worden ieder jaar geactualiseerd en verder toegespitst. Het betreft: een instroomenquête; deze enquête wordt jaarlijks in de maand september afgenomen. Hierin wordt de tevredenheid gemeten over het informatie-, inschrijf- en introductietraject. een algemene studentenenquête; deze enquête wordt jaarlijks in de maand februari afgenomen. Hierin wordt de tevredenheid gemeten over het onderwijsproces (docenten, lessen, begeleiding). een uitstroomenquête; deze enquête wordt jaarlijks in de maand oktober afgenomen. Hierin wordt de tevredenheid gemeten over het afgeronde studiejaar; alle aspecten van introductie tot diploma-uitreiking worden bevraagd. Voor alle bovengenoemde enquêtes geldt dat ze onder alle voltijdstudenten worden afgenomen. Voor alle bovengenoemde enquêtes geldt dat een score van 70 % tevredenheid als norm wordt gehanteerd. Het indien nodig verbeteren van de gemeten score geldt als het kwaliteitsdoel. Door het steeds opnieuw meten van de studententevredenheid is inmiddels een grote hoeveelheid studentengegevens gegenereerd, waaruit duidelijk ontwikkelingslijnen en trends af te leiden zijn. De gehanteerde norm van 70 % studenttevredenheid maakt het mogelijk snel in kaart te brengen waar een trendbreuk optreedt en waar kwaliteit verbeterende maatregelen nodig zijn. Stage-enquête Jaarlijks beoordelen de stagebedrijven de studenten en geven zij hun oordeel over opzet en duur van de stage en de stagebegeleiding. Schoevers kan aan de hand van de resultaten vaststellen of het onderwijsprogramma de studenten adequaat voorbereid op de beroepspraktijk. 3.4.5 Onafhankelijke deskundigen Klankbordgroepen Schoevers kent een klankbordgroep met vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven (secretarieel). De klankbordgroep komt twee maal per jaar bijeen en spreekt zich dan uit over het curriculum en de relatie met de beroepspraktijk. (zie ook paragraaf 1.3)
16
Accreditatie hbo-opleidingen Schoevers verzorgt ook hbo-opleidingen. Deze opleidingen worden een keer per zes jaar integraal beoordeeld conform de accreditatiekaders van de NVAO. In 2012 zijn de opleidingen weer beoordeeld. Voor Schoevers wordt de beoordeling verzorgd door Hobéon als visiterende en beoordelende instantie. Beoordeling vindt plaats op de onderwerpen Doelstellingen, Programma, Inzet van personeel, Voorzieningen, Interne kwaliteitszorg en Resultaten. Voor met name de onderwerpen Inzet van personeel, Voorzieningen en Interne kwaliteitszorg en voor het programma-aspect Beoordeling en toetsing geldt dat de procedures voor hbo en mbo in grote lijnen overeen komen. In januari 2013 heeft Schoevers bericht ontvangen dat de hbo-opleidingen opnieuw voor een periode van 6 jaar zijn geaccrediteerd.
17
4 Kwaliteitsdoelstellingen 4.1
Inleiding
Schoevers heeft voor de gebieden Rendement, Intake en plaatsing, Informatievoorziening, Leertijd, Onderwijsproces, Kwaliteit van het leraarschap, Leeromgeving en Examinering en Diplomering kwaliteitsdoelen geformuleerd. Deze kwaliteitsdoelen vormen de grondslag voor het kwaliteitssysteem. Jaarlijks wordt getoetst of de doelen worden behaald. Toetsing vindt plaats aan de hand van indicatoren. In paragraaf 4.2 wordt een overzicht gegeven van de indicatoren en de behaalde resultaten. Een nadere toelichting op kwaliteitsdoelen en de resultaten staat in de desbetreffende hoofdstukken. Naast de cyclische kwaliteitsdoelen worden per jaar specifieke doelstellingen geformuleerd in het kader van innovatie en/of kwaliteitsverbetering. De voor 2012/2013 geformuleerde doelstellingen en de daarop behaalde resultaten staan in paragraaf 4.3 In paragraaf 4.4 staan tenslotte de doelen die op basis van de resultaten 12/13 en in het kader van innovatie zijn geformuleerd voor studiejaar 2013/2014.
4.2
Indicatoren en resultaten cyclische kwaliteitsdoelen 12/13 Indicatoren
Rendement
Intake en plaatsing
Informatievoorziening
Leertijd
Onderwijsproces Samenhang
Onderwijsproces Praktijkgerichtheid
1. 85% van de voltijd mbo-studenten verlaat Schoevers met een diploma 2. Niet meer dan 5% van de studenten verlaat de opleiding tijdens het studiejaar. 3. Ten minste 70% van de studenten beoordeelt in de instroomenquête de aspecten met betrekking tot informatievoorziening vooraf en introductie met een voldoende of hoger. 4. Ten minste 70 % van de studenten beoordeelt in de uitstroomenquête de aspecten met betrekking tot informatievoorziening en verwerking studieresultaten met voldoende of hoger. 5. Het percentage lesuitval is 0%. 6. Het gemiddeld verzuimpercentage per student is over een jaar gerekend niet hoger dan 10%. 7. In de modulewijzers worden de werkprocessen, alsmede de elementen en dimensies Loopbaan en Burgerschap en de domeinen op het gebied van Nederlandse taal en rekenen uitgewerkt in Schoevers leerdoelen. 8. Ten minste 70% van de studenten geeft een 7 of hoger als rapportcijfer voor de p voor praktijkgerichtheid in de uitstroomenquête. 9. Minimaal 90% van de studenten krijgt als
18
Stand van zaken april 2014 1. Deels gerealiseerd (Zie par.5.2) 2. Gerealiseerd (zie par 6.2) 3. Gerealiseerd (zie par. 7.4) 4. Gerealiseerd (zie par. 8.4) 5. Deels gerealiseerd 6. Gerealiseerd (zie par 9.4) 7. Gerealiseerd (zie par 10.4)
8. Gerealiseerd 9. Gerealiseerd (zie par. 11.4)
Onderwijsproces Didactisch handelen
Kwaliteit van het leraarschap Leeromgeving
Studiebegeleiding
Beroepspraktijkvorming
Examinering en diplomering
eindbeoordeling op de stage voldoende, goed of uitstekend. 10. Ten minste 70 % van de studenten beoordeelt de aspecten met betrekking tot de docenten met een voldoende of hoger. 11. Ten minste 70% van de studenten geeft een 7 of hoger als rapportcijfer voor de p voor persoonlijk in de uitstroomenquête. 12. Docenten scoren in de studentenenquête gemiddeld ten minste een 7 13. Docenten wonen ten minste 2 van de drie docentendagen bij. 14. Ten minste 70 % van de studenten beoordeelt de aspecten met betrekking tot locatie en faciliteiten in de uitstroomenquête met een voldoende of hoger. 15. Ten minste 70% van de studenten geeft een 7 of hoger als rapportcijfer voor de p voor prettige leeromgeving in de uitstroomenquête. 16. Het gemiddeld cijfer voor de mentor in de studentenenquête is 7 of hoger. 17. Ten minste 70 % van de studenten is in de studentenenquête tevreden over het aantal tutoruren. 18. Ten minste 70 % van de studenten beoordeelt in de uitstroomenquête de aspecten met betrekking tot de bedrijfssimulatiedagen als voldoende of hoger. 19. Ten minste 70 % van de studenten beoordeelt in de uitstroomenquête de aspecten met betrekking tot de stage als voldoende of hoger. 20. Ten minste 70 % van de studenten antwoordt in de studentenenquête voldoende op de vraag over de informatievoorziening en ten minste 70 % antwoordt voldoende of goed op de vraag over de begeleiding door de stagecoördinator. 21. Ten minste 70 % van de studenten wordt door het stagebedrijf beoordeeld met goed of uitstekend. 22. Tijdens een interne audit worden geen afwijkingen geconstateerd van de procedures en richtlijnen op het gebied van examinering en diplomering.
19
10. Gerealiseerd 11. Gerealiseerd (zie par. 12.4)
12. Gerealiseerd 13. Deels gerealiseerd Zie par. 13.4 14. Deels gerealiseerd 15. Gerealiseerd (zie par. 14.4)
16. Gerealiseerd 17. Niet gerealiseerd (zie par. 15.4) 18. Gerealiseerd 19. Gerealiseerd 20. Gerealiseerd 21. Gerealiseerd (zie par 16.4)
Wordt ingevoerd in zomer 2014
4.3
Resultaten specifieke kwaliteitsdoelen 12/13 Kwaliteitsdoelen
Focus op innovatie
4.4
1. Opstellen plan van aanpak voor geleidelijke invoering van blended learning in de onderwijsprogramma’s. 2. Uitrol nieuwe versie studenten- en cijferadministratiesysteem Dycoco en daarmee terugbrengen administratieve lasten door verdergaande uniformering en standaardisatie 3. Inrichten voorzieningen in vestigingen/lokalen teneinde optimaal gebruik te kunnen maken van technologische mogelijkheden (zie ook doelstelling 1) 4. Ontwikkelen scholingsbeleid om docenten in staat te stellen technologische mogelijkheden toe te passen in hun onderwijs
Stand van zaken april 2014 1. In progress, zie par. 12.5 2. In progress, zie paragraaf 17.5
3. In progress. zie par. 14.5 4. In progress, zie par. 13.5
Kwaliteitsdoelen 2013/2014
Teneinde de aandacht voor kwaliteitsborging steviger in de organisatie te verankeren is in najaar 2013 de projectgroep kwaliteitsborging opgericht. In deze projectgroep hebben zitting, Ingrid Kolenbrander, financieel manager, Thera Roes, proces- en kwaliteitsmanager en Caroline Calis, voorzitter Examencommissie. De projectgroep werkt vanuit de proposities: 1. Kwaliteit is van ons allemaal. 2. Kwaliteit mag geen toeval zijn. Eerste doelstelling van de projectgroep is voor deze proposities (opnieuw) binnen de organisatie een breed draagvlak te creëren. Daartoe is kwaliteitszorg het thema van de docentendagen in mei en augustus 2014. Ten aanzien van concrete doelstellingen voor 2013/2014 heeft de projectgroep de focus gelegd op de aandachtspunten zoals die door de inspectie in najaar 2013 zijn geconstateerd: Uniformering studentendossiers ten behoeve van betere monitoring door de examencommissie Verbetering van de stagebegeleiding en -beoordeling. Om ook daadwerkelijk te kunnen verantwoorden dat procedures en afspraken worden nagekomen en doelen worden gerealiseerd, is besloten dat de leden van de projectgroep in samenwerking met de leden van de examencommissie en de afdeling O & O, jaarlijks in juli een interne audit uitvoeren op de vestigingen met name met betrekking tot studentendossiers, verzuimregistratie, lesuitval en cijferverwerking. Vanzelfsprekend houdt de projectgroep zich ook bezig met de verdere ontwikkelingen op het gebied van de voor studiejaar 12/13 geformuleerde innovatieve doelen zoals weergegeven in paragraaf 4.3.
20
5 Rendement, diplomering 5.1
Doelstelling
85% van alle voltijd mbo-studenten verlaat Schoevers na de nominale studieduur + 1 jaar met een diploma.
5.2
Resultaten 2012/2013
% geslaagden cohort 2012/2013
Landelijk sec Landelijk dsma Landelijk Totaal
aantal
Aantal
studenten
geslaagd aug.13
87 126 213
76 80 156
aantal aantal totaal totaal geslaagd na geslaagd na nom. nom. later later studieduur geslaagd studieduur geslaagd + 1 jaar (peildatum + 1 jaar (peildatum (aug 14) ??-?-??) (aug 14) ??-?-??)
0
0
0
0
in %
geslaagd aug 11
87% 63% 73%
in % in % geslaagd na nom. later studieduur geslaagd + 1 jaar (juni (peildatum 12) 20-04-12)
0% 0% 0%
0% 0% 0%
% geslaagden cohort 2011/2012
Landelijk sec Landelijk dsma Landelijk Totaal
aantal
Aantal
studenten
geslaagd aug.12
98 131 229
65 86 151
aantal aantal totaal totaal geslaagd na geslaagd na nom. nom. later later studieduur geslaagd studieduur geslaagd + 1 jaar (peildatum + 1 jaar (peildatum (aug 13) 22-04-14) (aug 13) 22-02-14)
15 28 43
1 4 5
80 114 194
81 118 199
in %
geslaagd aug 12
66% 66% 66%
in % in % geslaagd na nom. later studieduur geslaagd + 1 jaar (peildatum (aug 13) 22-04-14)
82% 87% 85%
83% 90% 87%
% geslaagden cohort 2010/2011
Landelijk sec Landelijk dsma Landelijk Totaal
aantal
aantal
studenten
geslaagd aug.11
96 131 227
68 92 160
aantal aantal totaal totaal geslaagd na geslaagd na nom. nom. later later studieduur geslaagd studieduur geslaagd + 1 jaar (peildatum + 1 jaar aug (peildatum (aug 12) 22-04-14) 12) 22-04-14)
11 21 32
2 2 4
79 113 192
81 115 196
in %
geslaagd aug 11
71% 70% 70%
in % in % geslaagd na nom. later studieduur geslaagd + 1 jaar (peildatum (aug 12) 22-04-14)
82% 86% 85%
84% 88% 86%
% geslaagden cohort 2009/2010
Landelijk sec Landelijk dsma Landelijk Totaal
aantal
Aantal
studenten
geslaagd aug.10
110 133 243
57 90 147
aantal aantal totaal totaal geslaagd na geslaagd na nom. nom. later later studieduur geslaagd studieduur geslaagd + 1 jaar (peildatum + 1 jaar (peildatum (aug 11) 22-04-14) (aug 11) 20-04-12)
35 38 73
4 0 4
21
82 107 189
86 107 193
in %
geslaagd aug 10
52% 68% 60%
in % in % geslaagd na nom. later studieduur geslaagd + 1 jaar (peildatum (aug 11) 22-04-14)
75% 80% 78%
78% 80% 79%
6 Rendement, uitval 6.1
Doelstelling
Niet meer dan 5 % van de studenten verlaat de opleiding tijdens het studiejaar.
6.2
Resultaten 2012/2013
Opleiding Mbo3 Mbo4
Aantal studenten per 1 oktober 2012 87 126
Uitval
Uitvalpercentage
3 4
3,4% 3,2%
Redenen voor uitval zijn steeds (medische) persoonlijke omstandigheden. In vergelijking met het bekostigd onderwijs is de uitval bijzonder laag.
22
7 Intake en plaatsing 7.1
Doelstelling
Schoevers stelt zich ten doel iedere student voorafgaand aan de studie zorgvuldig te informeren over de opleiding. Schoevers stelt zich ten doel iedere student op het juiste niveau te laten instromen. Schoevers stelt zich ten doel studenten bij aanvang van de studie zorgvuldig te informeren over leermiddelen, rooster en lesplanningen.
7.1.1 Indicatoren Ten minste 70 % van de studenten beoordeelt in de instroomenquête de aspecten met betrekking tot informatievoorziening vooraf en introductie met een voldoende of hoger.
7.2
Uitvoering
7.2.1 Voorafgaand aan de studie Studenten die zich oriënteren op een studie bij Schoevers kunnen zich informeren via de website www.schoevers.nl, via een papieren brochure en op open dagen op de Schoevers vestigingen. Ook kunnen studenten een dag komen proefstuderen . Iedere student die zich bij Schoevers aanmeldt voor een beroepsopleiding wordt uitgenodigd voor een persoonlijk intakegesprek. In dit gesprek worden de wederzijdse verwachtingen besproken. Eventuele bijzonderheden worden direct aangetekend in het CRM-programma Archie. Dit programma wordt gedurende de gehele studietijd gebruikt om persoonlijke informatie over de student te registreren. De wederzijdse afspraken worden vervolgens vastgelegd in het onderwijscontract dat door de student wordt ondertekend.
7.3
Monitoring
De tevredenheid over het verloop van de eerste kennismaking met Schoevers tot en met de start van de opleiding wordt bevraagd in de Instroomenquête, die ieder jaar in september onder alle studenten wordt afgenomen.
7.4
Resultaten 2012/2013
In studiejaar 2012/2013 waren de belangrijkste resultaten als volgt. Ruim 60 % van de studenten komt via familie of vrienden het eerst in contact met Schoevers. Ruim 95 % van de studenten heeft de website bezocht. Studenten zijn over het algemeen zeer tevreden over de website. percentage voldoende, goed en uitstekend
percentage goed en uitstekend
gebruiksvriendelijkheid
97
80
volledigheid van de informatie op de website (N=148)
95
68
23
63 % van de mbo3 studenten en 59 % van de mbo4 studenten geeft aan een open dag/avond bezocht te hebben. De goede naam en korte opleiding worden het meest genoemd als reden om voor Schoevers te kiezen. Het behalen van een erkend diploma en de kleinschaligheid staan dit jaar op de derde en vierde plaats. Over de administratieve afwikkeling en betalingsprocedure zijn studenten bijzonder tevreden, de scores zijn respectievelijk 95 % en 97 % voldoende of hoger In onderstaande tabel staat de waardering voor open dag, intake en kennismakingsdag per vestiging. Gemeten is steeds het percentage voldoende of hoger. open dag
intake kennismaking pers. volledigheid pers. volledigheid organisatie informatie benadering info benadering organisatie info programma
N
2012 Amsterdam
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
94,4
100,0
72,2
29
2012 Arnhem
100,0
100,0
100,0
96,6
100,0
90,0
100,0
80,0
38
2012 Den Haag
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
88,9
26
2012 Eindhoven
93,3
93,3
93,3
96,4
96,4
91,7
95,8
70,8
31
2012 Rotterdam
100,0
100,0
100,0
96,9
100,0
96,4
100,0
92,9
40
2012 Utrecht
100,0
100,0
100,0
95,2
100,0
95,0
100,0
90,0
29
94,7
100,0
94,7
96,6
96,6
100,0
100,0
100,0
36
2011 Arnhem
100,0
100,0
100,0
95,5
100,0
96,2
92,0
76,9
35
2011 Den Haag
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
95,0
100,0
75,0
26
2011 Eindhoven
95,2
95,2
95,2
100,0
100,0
93,1
96,7
75,9
38
2011 Rotterdam
100,0
100,0
93,8
100,0
100,0
100,0
95,7
95,7
33
2011 Utrecht
100,0
100,0
100,0
96,2
100,0
100,0
100,0
96,0
35
2011 Amsterdam
7.5
Ontwikkelingen/Verbeteracties
Voortzetting van het huidige beleid.
24
8 Informatievoorziening 8.1
Doelstelling
Schoevers stelt zich te doel studenten tijdens de studie zorgvuldig en volledig te informeren over resultaten en studievoortgang.
8.1.1 Indicatoren Ten minste 70 % van de studenten beoordeelt in de uitstroomenquête de aspecten met betrekking tot informatievoorziening en verwerking studieresultaten met voldoende of hoger.
8.2
Uitvoering
8.2.1 Informatie bij aanvang van de studie Studenten ontvangen tijdig voor aanvang van de studie een boekenlijst, waarop de te gebruiken leermiddelen staan. In de introductieweek ontvangt de student zijn lesrooster en worden de studenten bekend gemaakt met het Schoevers intranet. Hierop staan alle voor de student relevante documenten: Onderwijs- en examenregeling Examenreglement Jaarplanning Toetswijzer Toetsplanning Modulewijzers Ook vindt de student hier eventueel aanvullend lesmateriaal 8.2.2 Informatie tijdens de studie Vestigingen informeren studenten over organisatorische zaken (bijvoorbeeld toetsroosters, bedrijfssimulatiedagen, etc.) via het forum op het intranet en/of via email. 8.2.3 Informatie over de studievoortgang Studenten kunnen hun resultaten online inzien op het Schoevers intranet. In februari en mei ontvangen de studenten een totaaloverzicht op papier. Deze papieren rapportage is in februari onderwerp van gesprek tijdens een verplichte afspraak met de mentor.
8.3
Monitoring
De tevredenheid over de informatievoorziening wordt bevraagd in de Uitstroomenquête, die ieder jaar in oktober onder alle studenten wordt afgenomen. De tevredenheid over de informatie in de toetswijzers wordt ook nog apart gemeten in de Studentenenquête van februari.
8.4
Resultaten 2012/2013
Het landelijk gemiddeld rapportcijfer dat mbo-studenten aan de informatievoorziening geven is een 7,4. Vorig jaar was dat 7,2. Hieronder zijn de aspecten die betrekking hebben op de informatievoorziening, gemeten is steeds het percentage voldoende of hoger.
25
vestiging
verw. studie result aten
tijdigheid info algemeen
2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013
Landelijk Amsterdam Arnhem Den Haag Eindhoven Rotterdam Utrecht
81,8 66,7 82,6 80,0 66,7 94,7 93,3
84,8 75,0 73,9 100,0 80,0 89,5 93,3
89,9 84,8 91,7 78,3 100,0 93,3 89,5 93,3
2012 2012 2012 2012 2012 2012 2012
Landelijk Amsterdam Arnhem Den Haag Eindhoven Rotterdam Utrecht
78,8 78,9 78,3 93,8 60,0 87,5 78,9
83,5 89,5 56,5 100,0 75,0 100,0 89,5
83,5 89,5 56,5 100,0 85,0 100,0 78,9
jaar
juistheid/vol ledigheid info algemeen
tijdigheid info lesuitval
juistheid/ volledigheid info lesuitval
85,9 58,3 90,9 86,7 90,0 88,9 93,3
89,9 87,0 58,3 86,4 86,7 90,0 100,0 93,3
81,7 78,9 60,9 94,1 80,0 100,0 84,2
83,2 78,9 63,6 94,1 85,0 94,1 88,9
tijdigheid info examenei sen
82,7 85,9 100,0 63,6 80,0 93,3 89,5 80,0 80,9 84,2 60,9 82,4 80,0 94,1 89,5
juistheid/volle digheid infor exameneisen
N
82,8 87,0 100,0 69,6 80,0 93,3 84,2 80,0 78,3 78,9 52,2 88,2 80,0 94,1 84,2
99 12 23 15 15 19 15 115 19 23 17 20 17 19
69 % van de mbo3-studenten beoordeelt de informatie in de toetswijzer als voldoende. Bij mbo4-studenten is dit 75%. 21% van de mbo3 studenten en 12% van de mbo4studenten heeft in februari de toetswijzer nog nooit doorgenomen.
8.5
Ontwikkelingen/Verbeteracties
De informatievoorziening rond lesuitval en de verwerking van studieresultaten zijn als aandachtspunt benoemd in het managementcontract met de vestigingsmanager van Amsterdam. Voor Arnhem is de tijdigheid van de informatie over exameneisen benoemd.
26
82,7
9 Leertijd 9.1
Doelstelling
Schoevers stelt zich ten doel de onderwijsprogramma’s zodanig in te richten en op alle vestigingen uit te voeren dat wordt voldaan aan de wettelijke urennorm Schoevers stelt zich te doel dat geen enkele student langer dan een dag afwezig is zonder dat de reden daarvan bekend is.
9.1.1 Indicatoren Het percentage lesuitval is 0%. Het gemiddeld verzuimpercentage per student is over een jaar gerekend niet hoger dan 10%.
9.2
Uitvoering
9.2.1 Urentabel en roostervoorschriften In de Onderwijs- en examenregeling van Schoevers is de urentabel opgenomen. In de urentabel worden contacturen, tutor/huiswerkuren en beroepspraktijkvorming weergegeven. Op basis van de urentabellen stelt de afdeling Onderwijs & Ontwikkeling in samenspraak met de landelijk vakcoördinator roostervoorschriften vast. Alle vestigingen hanteren deze roostervoorschriften. 9.2.2 Lesuitval De opleidingscoördinator houdt bij welke lessen zijn uitgevallen. Per les wordt geregistreerd of de les is vervangen. Als de les niet is vervangen wordt geregistreerd wanneer de les wordt ingehaald. Lessen worden altijd vervangen of ingehaald. 9.2.3 Verzuimregistratie Lesuitval door docenten kan Schoevers prima managen. Veel lastiger is het lesverzuim door de student. Schoevers spreekt de student aan op zijn verantwoordelijkheid om het lesprogramma daadwerkelijk te volgen, door regelmatig verzuimgegevens te verzamelen en studenten en ouders regelmatig te informeren over het verzuim. Daarnaast maakt Schoevers hierover afspraken in het onderwijscontract en kennen alle vestigingen huisregels waarin afspraken staan over ziekmelding, te laat komen enzovoort. Schoevers handhaaft strikt de volgende afspraken rond ongeoorloofd verzuim; 1. Iedere docent vult bij elke les de presentielijst in. 2. Studenten die niet aanwezig zijn en waarvan niet bekend is waarom ze afwezig zijn, worden diezelfde dag nagebeld. 3. Drie keer per jaar (herfstvakantie, kerstvakantie en in mei voor de stage begint) wordt aan ouders gecommuniceerd hoeveel lessen een student heeft verzuimd (absoluut en in %), tenzij ouders hebben aangegeven deze informatie niet te willen ontvangen. Ouders worden actief betrokken bij de bestrijding van het lesverzuim door studenten 4. Voor studenten die onder de kwalificatieplicht vallen, geldt dat bij structureel spijbelgedrag naar de ouders gecommuniceerd wordt dat de leerplichtambtenaar ingelicht zal worden. De vestigingsmanager is hiervoor verantwoordelijk. Na 7, 14 en 28 weken worden de presentiegegevens verzameld door de mentor. Met studenten die veelvuldig afwezig zijn geweest voert de mentor een voortgangsgesprek. Tevens worden de presentiegegevens per brief aan de ouders gestuurd. Bij ernstig verzuim voert de vestigingsmanager een gesprek met de student en zo nodig ook met de ouders.
27
9.3
Monitoring
9.3.1 Urentabel en roostervoorschriften De coördinator Onderwijs & Ontwikkeling controleert de roosters aan het begin van ieder semester, zodat gegarandeerd minimaal 850 uur worden geroosterd. 9.3.2 Lesuitval De gegevens met betrekking tot de lesuitval worden aan het eind van het studiejaar verzameld door de manager O & O. De gegevens worden indien daartoe aanleiding is, besproken in het vestigingsmanagersoverleg van september. 9.3.3 Verzuimregistratie In juli gaat er een standaardformulier met een totaaloverzicht van het verzuim per opleiding en per leerjaar naar de directie. Op basis hiervan wordt het gemiddeld verzuimpercentage per student per jaar berekend. De gegevens worden indien daartoe aanleiding is, besproken in het vestigingsmanagersoverleg van september.
9.4
Resultaten 2012/2013
9.4.1 850-uren norm Bij de controle van de roosters door de coördinator van de afdeling Onderwijs & Ontwikkeling zijn in 2012/2013 geen afwijkingen geconstateerd. In januari 2010 en september 2010 heeft de inspectie tijdens bezoeken aan respectievelijk de vestigingen Utrecht en Rotterdam de handhaving van de 850-uren norm gecontroleerd. De inspectie heeft vastgesteld dat Schoevers ruimschoots aan de norm voldoet. De roostervoorschriften zijn sindsdien niet ingrijpend gewijzigd. 9.4.2 Lesuitval Geconstateerd is dat er verschillen zijn in de wijze van registratie, waardoor een totaalpercentage niet te berekenen is. 9.4.3 Verzuimregistratie Voor beide groepen is dit kwaliteitsdoelstelling met betrekking tot het verzuim gehaald. Zorgvuldige informatie over de presentieplicht al bij het intakegesprek en de strikte controle leiden tot goede resultaten op dit punt. (Studiejaar 2011/2012: Secretaresse 7% en Directiesecretaresse/Managementassistent 7 %; 2010/2011: Secretaresse: 11%, Directiesecretaresse/Managementassistent 10%) Vestiging
Verzuimpercentage 2012/2013 Mbo3 Mbo4 6% 5% 8% 10 % 2% 2% 5% 2% 4% 2% 8% 10 % 6% 5%
Amsterdam Arnhem Den Haag Eindhoven Rotterdam Utrecht Landelijk gemiddeld
9.5
Ontwikkelingen/Verbeteracties
9.5.1 Lesuitval Teneinde de monitoring van de lesuitval een structurele plaats te geven in het systeem van kwaliteitsborging is besloten een standaard format in te voeren. Ook zullen deze gegevens ieder jaar tijdens de interne audit in juli worden geverifieerd.
28
9.5.2 Verzuimregistratie Schoevers heeft geen geautomatiseerd verzuimregistratiesysteem. Echter de persoonlijke benadering van Schoevers waarborgt dat studenten niet langere tijd ongeoorloofd afwezig kunnen zijn. De gehanteerde procedures met betrekking tot verzuimregistratie ondersteunen dit. Tijdens het inspectiebezoek van september 2013 is echter toch geconstateerd dat aanvullende maatregelen noodzakelijk zijn. Omdat aanschaf van een geautomatiseerd systeem niet haalbaar is, is besloten de procedures met betrekking tot de verzuimregistratie van met name leerplichtige en kwalificatieplichtige studenten nog verder aan te scherpen. Voor september 2014 wordt daarom specifiek voor deze groep studenten door de projectgroep Kwaliteitsborging een aangescherpt verzuimprotocol opgesteld.
29
10 Onderwijsproces, samenhang 10.1
Doelstelling
Schoevers stelt zich ten doel mbo-opleidingen aan te bieden die aansluiten op de kerntaken en werkprocessen zoals gedefinieerd in het kwalificatiedossier Secretariële beroepen en het document Loopbaan en Burgerschap en op de eisen op het gebied van taal en rekenen conform het referentiekader Meijerink. 10.1.1 Indicatoren In de modulewijzers worden de werkprocessen, alsmede de elementen en dimensies Loopbaan en Burgerschap en de domeinen op het gebied van Nederlandse taal en rekenen uitgewerkt in Schoevers leerdoelen.
10.2
Uitvoering
10.2.1 Kerntaken en werkprocessen Voor de mbo3 opleiding Secretaresse en voor de mbo4 opleiding Directiesecretaresse/Managementassistent geldt het kwalificatiedossier Secretariële beroepen versie 12/13. Hierin is een tweetal kerntaken gedefinieerd. 1. Voert taken rondom informatiemanagement uit 2. Voert taken rondom planning en organisatie uit Aan iedere kerntaak is een aantal werkprocessen gekoppeld. Deze werkprocessen geven weer welke werkzaamheden een beginnend beroepsbeoefenaar zal verrichten. Schoevers heeft de werkprocessen en de daaraan gekoppelde competenties geoperationaliseerd in leerdoelen. Leerdoelen geven aan wat de student moet kennen en kunnen. De leerdoelen zijn SMART uitgewerkt en zijn daarmee specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden. Vervolgens zijn de verschillende leerdoelen gebundeld in Schoeversmodules. In samenwerking met de afdeling Onderwijs en Ontwikkeling, bepaalt de landelijk vakcoördinator hoe de modules binnen zijn vakgebied eruit moeten komen te zien, welke leermiddelen worden gebruikt en hoe het programma van toetsing wordt ingericht. De keuze van de leermiddelen wordt bepaald door de factoren actualiteit, niveau en praktijkgerichtheid. Omdat Schoevers ook een eigen uitgeverij kent, heeft de landelijk vakcoördinator ook de mogelijkheid om te kiezen voor het ontwikkelen van een eigen leermiddel. Hiervoor wordt dan een ontwikkelproject opgestart. Met name in de vakgroep talen kent Schoevers een groot aantal eigen beroepsgerichte leermiddelen. Modules worden jaarlijks in de vakgroep geëvalueerd en geactualiseerd. 10.2.2 Loopbaan en Burgerschap Het document Loopbaan en Burgerschap beschrijft de kwalificatie-eisen op het gebied van burgerschap en loopbaan van deelnemers. Schoevers hanteert voor het onderwijs op het gebied van Loopbaan en Burgerschap de elementen en dimensies zoals gedefinieerd in het document Loopbaan en burgerschap uit 2011/2012:
30
Loopbaan, elementen Element 1: capaciteitenreflectie: beschouwing van de capaciteiten die van belang zijn voor de loopbaan, Element 2: motievenreflectie: beschouwing van de wensen en waarden van belang voor de loopbaan, Element 3: werkexploratie: onderzoek naar werk en mobiliteit in de loopbaan, Element 4: loopbaansturing: loopbaangerichte planning en beïnvloeding van het leer- en werkproces, Element 5: netwerken: contacten opbouwen en onderhouden op de arbeidsmarkt, gericht op loopbaanontwikkeling. De elementen zijn uitgewerkt in de leerdoelen van de Schoevers modules Persoonlijke effectiviteit en Sollicitatietechniek Burgerschap, dimensies de politiek-juridische dimensie de economische dimensie de sociaal-maatschappelijke dimensie de dimensie vitaal-burgerschap. De dimensies zijn uitgewerkt in de leerdoelen van de Schoevers modules Maatschappijleer, Bedrijfskunde, Communicatieve vaardigheden en de stage. Leerdoelen geven aan wat de student moet kennen en kunnen. De leerdoelen zijn SMART uitgewerkt en zijn daarmee specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden. 10.2.3 Referentiekader Nederlandse taal en Rekenen In het referentiekader Nederlandse taal en Rekenen staat beschreven wat kinderen op verschillende momenten in hun schoolloopbaan op het gebied van taal en rekenen moeten kennen en kunnen. Voor studenten op mbo3 niveau is het niveau vastgesteld als 2F, voor studenten op mbo4 niveau op 3F. Voor taal zijn per niveau de volgende domeinen beschreven: Mondelinge taalvaardigheid (gespreksvaardigheid, spreekvaardigheid en luistervaardigheid)
Lezen (lezen van zakelijke teksten)
Schrijven
Begrippenlijst en taalverzorging
Voor rekenen gaat het om de volgende domeinen: Getallen
Verhoudingen
Meten en Meetkunde
Verbanden
Schoevers heeft het onderwijs in Nederlandse taal en Rekenen voor een groot deel geïntegreerd in het onderwijs dat in het kader van de kerntaken en werkprocessen uit het kwalificatiedossier Secretariële Beroepen wordt gegeven, teneinde studenten zoveel mogelijk bewust te maken van het praktisch nut van deze vaardigheden. Voor dat deel waarvoor de praktische toepasbaarheid in het kader van het beroep minder is, wordt apart lestijd ingeruimd. 10.2.4 Centrale leerstofontwikkeling Schoevers Opleidingen hecht aan centrale leerstofontwikkeling. De naam Schoevers staat landelijk voor één en hetzelfde product, in het belang van kwaliteit en efficiëntie. De centrale aanpak maakt het mogelijk de kwaliteit van de opleidingen zorgvuldig te bewaken en de inhoud afgestemd te houden op de actuele eisen van de beroepspraktijk.
31
De afdeling Onderwijs & Ontwikkeling is verantwoordelijk voor de leerstofontwikkeling en voor de bewaking van de inhoudelijke en onderwijskundige kwaliteit. De afdeling bestaat uit een manager Onderwijs & Ontwikkeling, een coördinator/projectleider en twee ontwikkelaars (totaal 3.8 fte). De manager Onderwijs & Ontwikkeling geeft tevens leiding aan de acht vakcoördinatoren die betrokken zijn bij de producties van de afdeling. De landelijk vakcoördinatoren hebben ieder een aanstelling van ten minste 0,1 fte. Docenten hebben via vakgroepvergaderingen rechtstreeks invloed op het onderwijsprogramma. De vakcoördinator neemt op basis van de input van de docenten de besluiten en informeert hierover de docenten via de vakgroepvergadering, via intranet en via nieuwsbrieven. Vakgroepvergaderingen vinden ten minste drie maal per jaar plaats. Indien noodzakelijk/gewenst organiseert de afdeling Onderwijs & Ontwikkeling een informatiesessie of een training voor docenten.
10.3
Monitoring
Jaarlijks inventariseert de afdeling Onderwijs & Ontwikkeling of aanpassing van de curricula of module-inhouden noodzakelijk is. Hiertoe wordt gedurende het studiejaar via veel verschillende wegen informatie verzameld. Voorbeelden van informatiebronnen zijn: de resultaten van de diverse enquêtes, ervaringen van stagebegeleiders, de input van de klankbordgroep, informatie van de trainers van Schoevers training en advies, ervaringen van docenten tijdens het lesgeven, analyse van de tentamenresultaten, wijzigingen in leermiddelen etc. Vervolgens beoordeelt de afdeling Onderwijs & Ontwikkeling in overleg met de desbetreffende landelijk vakcoördinator welke maatregelen genomen moeten worden. Dit varieert van het ontwikkelen van een geheel nieuwe module in een bepaald vakgebied tot het bijstellen of actualiseren van het modulemateriaal (modulewijzer, leermiddelen, docentenmateriaal). Afdeling Onderwijs & Ontwikkeling coördineert en ondersteunt vervolgens het ontwikkel/aanpassingstraject waarbij de landelijk vakcoördinator en een of meer vakdocenten betrokken zijn. De landelijk vakcoördinator draagt de inhoudelijke verantwoordelijkheid.
10.4
Resultaten 2012/2013
10.4.1 Kerntaken en werkprocessen Voor studiejaar 2011/2012 verscheen een nieuwe versie van het kwalificatiedossier Secretariële Beroepen. Belangrijkste wijziging was dat de drie kerntaken 1. Verzorgt de correspondentie 2. Verzorgt bijeenkomsten 3. Verzorgt de post en het archief werden teruggebracht tot twee 1. Voert taken rondom informatiemanagement uit 2. Voert taken rondom planning en organisatie uit Deze wijziging in kerntaken en onderliggende werkprocessen was aanleiding om in studiejaar 2011/2012 het programma voor mbo3 aan te passen aan de nieuwe opbouw. In studiejaar 2012/2013 is deze aanpassing ook doorgevoerd voor mbo4. Omdat de
32
competenties die noodzakelijk zijn om de kerntaken uit te voeren echter niet ingrijpend wijzigen, heeft geen ingrijpende wijziging van de opbouw in Schoeversmodules plaatsgevonden. 10.4.2 Loopbaan en burgerschap Er zijn geen wijzigingen aangebracht in het programma. 10.4.3 Referentiekader Nederlandse taal en Rekenen Vanaf 2014/2015 krijgt ook Schoevers te maken met centraal ontwikkelde examens voor Nederlands en Engels. Teneinde organisatie, docenten en studenten goed voor te kunnen bereiden op deze examens is besloten al in 2011/2012 te beginnen met het inroosteren van extra uren voor Nederlands en Rekenen en mee te doen aan de pilotexamens. De resultaten in 2012/2013 waren als volgt.
mbo3 Nederlands, gemiddeld cijfer: 7,8; 44 deelnemers, slechts 3 scoren een onvoldoende. Percentage geslaagd: 93 %, geen scores onder 5. mbo3 Rekenen, gemiddeld cijfer: 6; 80 deelnemers, 51 scoren een voldoende. Percentage geslaagd: 64 %, 11 scores onder 5. mbo4 Nederlands, gemiddeld cijfer: 6,4; 77 deelnemers, 51 scoren een voldoende. Percentage geslaagd: 66 %, 7 scores onder 5. mbo4 Rekenen, gemiddeld cijfer: 4,6; 76 deelnemers, 20 scoren een voldoende. Percentage geslaagd: 26 %, 32 scores onder 5.
Voor mbo3 zijn de resultaten zoals verwacht kon worden. In aanmerking genomen dat er één 5 gehaald mag worden, lijken de centrale examens op dit niveau geen extra barrière te vormen om in de toekomst te slagen. Voor mbo3 geldt dat voor Nederlands de resultaten zijn zoals verwacht. Voor mbo4 geldt dat voor Rekenen de resultaten niet echt afwijken van het landelijke beeld (er is nog volop discussie over het niveau van het examen), maar dat neemt niet weg dat aandacht voor het niveau noodzakelijk blijft. Ten aanzien van het aantal specifiek voor deze onderdelen ingeroosterde uren was in studiejaar 11/12 geconstateerd dat het aantal voor Nederlands te hoog was. Dit is in studiejaar 2012/2013 gehalveerd (van 30 naar 15). Dit heeft geen nadelig effect gehad op de resultaten. Voor Rekenen voldoet het aantal uren (30).
10.5
Ontwikkelingen/Verbeteracties
Voortzetting van het huidige beleid.
33
11 11.1
Onderwijsproces, praktijkgerichtheid Doelstelling
Schoevers stelt zich ten doel dat de wijze waarop competenties verworven worden in de opleiding, is afgeleid van de wijze waarop dat in de beroepspraktijk gebeurt. Zo blijft de opleiding actueel en relevant voor de praktijk. 11.1.1 Indicatoren Ten minste 70% van de studenten geeft een 7 of hoger als rapportcijfer voor de p voor praktijkgerichtheid in de uitstroomenquête. Minimaal 90% van de studenten krijgt als eindbeoordeling op de stage voldoende, goed of uitstekend.
11.2
Uitvoering
Om dit doel te kunnen realiseren in de opleiding is het nodig te doorgronden hoe de actuele beroepspraktijk eruit ziet en zich ontwikkelt. Schoevers onderhoudt daarom intensieve contacten met de beroepspraktijk: Via de samenwerking met Schoevers Training & Advies. De algemeen directeur van Schoevers Opleidingen is tevens algemeen directeur van het zusterbedrijf STA (Schoevers Training en Advies). Via de relatie met zusterorganisatie Schoevers Baanbemiddeling die zorgt voor de baangarantie die Schoevers biedt. Schoevers Baanbemiddeling ervaart in de praktijk of de kennis die Schoeversstudenten meebrengen voldoende is. Op het moment dat hierin tekortkomingen worden geconstateerd wordt hiervan melding gemaakt bij de manager O & O. Via raadpleging van vertegenwoordigers uit de beroepspraktijk in de klankbordgroep secretarieel. Twee maal per jaar vindt overleg plaats tussen de algemeen directeur van Schoevers, de manager Onderwijs & Ontwikkeling, de opleidingsontwikkelaar en de klankbordgroep. De input die de vertegenwoordigers leveren wordt vervolgens vertaald naar de opleidingsinhoud. Via onderzoek. In opdracht van Schoevers wordt geregeld onderzoek gedaan naar ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Op grond van de conclusies van dit onderzoek worden eventueel wijzigingen in het programma en/of in de wijze van examinering doorgevoerd. In 2013 is samen met ECABO een groot arbeidsmarktonderzoek gedaan onder Secretaresses. De resultaten hiervan zijn in april 2014 gepresenteerd. Via docenten Via stages 11.2.1 Klankbordgroep Secretariële opleidingen De klankbordgroep Secretariële opleidingen kent elf leden, met een brede verdeling in leeftijd, functieniveau en bedrijfstak. De klankbordgroep komt ten minste twee maal per jaar bijeen. In de klankbordgroep wordt de mbo-opleidingsinhoud ten minste een maal per jaar aan de orde gesteld. Op basis van de input van deze klankbordgroep worden eventueel wijzigingen in het programma en/of in de wijze van examinering doorgevoerd. Leden van de klankbordgroep zijn: Mariet van der Burgt, Adviseur sector Secretarieel ECABO Joyce Hobert, secretaresse Raad van Bestuur KPN Thea Houtschild, vice-voorzitter Nederlandse Vereniging van Directiesecretaressen Marloes Kortes, bureaumanager marktonderzoekbureau Anneloes Kuijsten, ex-student Schoevers kort-hbo Officemanagement, secretaresse afdeling marketing en communicatie bij Arcadis Joyce Oomen, manager Secretarial Solutions Manpower
34
Geertruida Otten-de Weger, ex-studente Schoevers kort-hbo Officemanagement en Officemanager bij Intenz Wil Snoek, Executive Assistant ING Group en actief in EUMA Mariëtte van Tol, directiesecretaresse Bouwfonds Marjolijn Hartwig, vestigingsmanager Schoevers Professionals Anne van der Weijden, Secretaresse van het Jaar 2001, oud-voorzitter Nederlandse Vereniging van Directiesecretaressen
11.3
Monitoring
De tevredenheid over de praktijkgerichtheid wordt bevraagd in de Uitstroomenquête, die ieder jaar in oktober onder alle studenten wordt afgenomen. Studenten geven daarin rapportcijfers voor de 4 P’s. De tevredenheid van de stagebedrijven over de studenten wordt gemeten door de stagebeoordelingen landelijk te registreren en de gemiddelde scores te berekenen.
11.4
Resultaten 2012/2013
In de uitstroomenquête werden de volgende scores behaald voor praktijkgerichtheid. Percentage 7 of hoger. jaar opleiding praktijkgerichtheid 2013 mbo3 sec 94,7 2012 mbo3 sec 89,8 2013 mbo4 ds/ma 90,2 2012 mbo4 ds/ma 78,8
N 38 49 61 66
Door de stagebedrijven wordt 97% van de mbo3-studenten met voldoende, goed of uitstekend beoordeeld. Bij mbo4 is dit 100%. Wanneer de lat wordt gelegd bij goed of uitstekend zijn de percentages respectievelijk 79% en 95%.
11.5
Ontwikkelingen/Verbeteracties
Voortzetting van het huidige beleid.
35
12 12.1
Onderwijsproces, didactisch handelen Doelstelling
Schoevers stelt zich ten doel onderwijs te bieden dat de student stimuleert om de leerstof op actieve wijze te verwerken en toe te passen. Dit vraagt om toepassing van verschillende, specifieke werkvormen. Schoevers stelt zich ten doel alle studenten persoonlijk te benaderen, zodat iedere student optimaal gestimuleerd wordt de leerdoelen te realiseren.
12.1.1 Indicatoren Ten minste 70 % van de studenten beoordeelt de aspecten met betrekking tot de docenten met een voldoende of hoger in de uitstroomenquête. Ten minste 70% van de studenten geeft een 7 of hoger als rapportcijfer voor de p voor persoonlijk in de uitstroomenquête.
12.2
Uitvoering
Schoevers kiest bewust voor gestructureerd onderwijs met veel contactmomenten gekoppeld aan heldere leerdoelen. Daarnaast aandacht voor persoonlijke leerbehoefte van de student. Het verkrijgen van een adequate beroeps- en werkhouding staat altijd centraal en daarom is er veel aandacht voor de sociale kant van leren werken. Schoevers noemt deze vorm van onderwijs “attention learning”. Studenten werken in hun opleiding op gevarieerde wijze aan beroepstaken die in de vorm van opdrachten aan hen worden gegeven. In de opleiding neemt de eigen verantwoordelijkheid van de student voor het onderwijsproces toe. 12.2.1 Onderwijsmix BOL Voor de theoriecomponent geldt dat de kennis voornamelijk overgedragen wordt door middel van contacturen met docenten en zelfstudie. Docenten maken gebruik van verschillende werkvormen (doceren, vragen en opdrachten, discussie) en audiovisuele media om de lessen afwisselend, actief en boeiend te maken. In de praktijkcomponent passen de studenten het geleerde toe, in lesverband, bijvoorbeeld door het oefenen van mondelinge taalvaardigheid met rollenspellen, maar ook buiten lesverband, bijvoorbeeld bij projectwerk en tijdens de stages. In verschillende modules wordt projectmatig gewerkt. Studenten voeren projecten uit voor echte (of gesimuleerde) opdrachtgevers. Deze projecten zijn inhoudelijk gericht op het gebied van de opleiding en dienen volgens de regels van projectmatig werken uitgevoerd te worden. 12.2.2 Onderwijsmix BBL Ook in de BBLvariant wordt de student gestimuleerd om de leerstof op actieve wijze te verwerken en toe te passen. Doordat BBL-studenten al tijdens het leren in de praktijk werkzaam zijn, is het mogelijk in de lessen gebruik te maken van dit referentiekader. De theoriecomponent krijgt bij BBL vorm door contacturen waarin docenten de stof via verschillende werkvormen aanbieden, waarbij de link naar de praktijk waar mogelijk centraal staat. De praktijkcomponent krijgt vorm via opdrachten die, waar mogelijk, direct aan de eigen beroepspraktijk van de student worden gerelateerd. Daarnaast wordt deze component vormgegeven door de studenten tijdens hun opleiding een afsluitende bijeenkomst voor hun eigen praktijkbegeleiders te laten organiseren. Binnen deze geïntegreerde opdracht komen alle competenties die een secretaresse dient te bezitten aan bod.
36
12.3
Monitoring
De tevredenheid over de docent wordt bevraagd in de Uitstroomenquête, die ieder jaar in oktober onder alle studenten wordt afgenomen. Studenten beoordelen daarin het docentencorps als geheel. Tevens wordt hierin een rapportcijfer gegeven voor de P van persoonlijk. Individuele beoordeling van docenten vindt plaats in de studentenenquête. (zie hoofdstuk 13).
12.4
Resultaten 2012/2013
Studenten zijn bijzonder tevreden over het docentencorps van Schoevers. Percentage voldoende, goed of uitstekend jaar opleiding praktijkkennis- doceersfeer in betrokken- bereikbaar- N gerichtheid niveau vaardigheid de les heid heid 2013 mbo3 sec 94,7 100,0 94,7 97,3 86,8 92,1 38 2013 mbo4 ds/ma 98,4 98,4 93,3 96,7 96,7 95,1 61 2012 mbo3 sec 98,0 95,9 98,0 98,0 98,0 93,6 49 2012 mbo4 ds/ma 92,3 92,3 92,3 78,5 84,6 84,6 66 Percentage 7 of hoger de P van persoonlijk jaar Opleiding persoonlijk N 2013 mbo3 sec 81,6 38 2013 mbo4 ds/ma 80,3 61 2012 mbo3 sec 85,7 49 2012 mbo4 ds/ma 75,8 66
12.5
Ontwikkelingen/Verbeteracties
De meer traditionele onderwijsvorm die Schoevers hanteert (gestructureerd, klassikaal onderwijs, met relatief veel begeleide onderwijstijd en persoonlijke aandacht) leidt tot goede resultaten. Echter ontwikkeling op het gebied van techniek en communicatie (social media) zorgen er ook voor dat studenten anders leren en andere leerbehoeften hebben. In dat kader doet Schoevers onderzoek naar de mogelijkheden van blended learning. Doelstelling daarbij is niet om de hiervoor genoemde didactische principes los te laten, echter om te zoeken naar mogelijkheden om door gebruik te maken van nieuwe technologische ontwikkelingen te komen tot een aantrekkelijker onderwijs in de klas. Virtual attention learning (afgeleid van virtual action learning) is de term die daar goed bij past. In najaar 2013 is Schoevers een project Blended Learning gestart. Voor de projectbegeleiding is het bedrijf Innofun aangetrokken. Twee onderwijsontwikkelaars van de afdeling O & O ontwikkelen in samenspraak met vakinhoudelijke experts (landelijk vakcoördinator en docenten) en onder begeleiding van Claudia Wrede, adviseur van Innofun, twee pilotmodules. Het betreft hier een module voor Nederlands niveau mbo4 en een module Timemanagement. In najaar 2014 zullen de modules als pilot worden uitgevoerd, vooralsnog met een aantal deeltijdstudenten/werkenden. Als de pilot succesvol verloopt zal worden onderzocht hoe virtual attention learning breder kan worden vormgegeven.
37
13 Kwaliteit van het leraarschap 13.1
Doelstelling
Schoevers stelt zich ten doel dat een belangrijk deel van het onderwijs wordt verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Schoevers stelt zich ten doel dat haar docenten breed inzetbaar zijn, in zowel voltijd als deeltijd, in zowel mbo als hbo. Schoevers stelt zich ten doel docenten via de docentendagen steeds te informeren over actuele ontwikkelingen zowel vakinhoudelijk als didactisch.
13.1.1 Indicatoren Docenten scoren in de studentenenquête ten minste een 7 op de studentenenquête Docenten wonen ten minste twee van de drie docentendagen bij.
13.2
Uitvoering
13.2.1 Inzet van personeel Schoevers heeft, als commerciële organisatie, een andere personeelsplanning dan een reguliere mbo-opleiding. In de praktijk betekent dit dat naar behoefte invulling wordt gegeven aan de personeelsformatie. Er is een kern van vaste docenten, die naar behoefte wordt aangevuld met uurdocenten en freelancers. Jaarlijks wordt, op basis van het aantal inschrijvingen, het aantal te onderwijzen lesuren vastgesteld. Vervolgens worden deze uren eerst zo veel mogelijk ingevuld door de vaste docenten, daarna worden de uren ingevuld met uurdocenten en indien nodig freelancers. Uurdocenten zijn docenten die ingehuurd worden voor het geven van onderwijs en die geen taak hebben in bijvoorbeeld studiebegeleiding. Uurdocenten komen uit de database van Schoevers en zijn bekenden. Er wordt uitsluitend gebruikgemaakt van docenten waar positieve ervaringen mee zijn opgedaan. Functieprofiel Selectiecriteria voor het aannemen van personeel zijn vastgelegd in de functieomschrijvingen voor docenten, vakcoördinatoren en mentoren. Bij het opstellen van de functieomschrijvingen is gebruikgemaakt van de “zeven competenties van de docent” zoals geformuleerd door de Stichting Samenwerkingsorgaan Beroepskwaliteit Leraren. Landelijk vakcoördinatoren Een speciale rol hebben de landelijk vakcoördinatoren. In het takenpakket van de landelijk vakcoördinator zijn drie hoofdlijnen te onderscheiden. 1. De landelijk vakcoördinatoren zijn in de breedste zin van het woord verantwoordelijk voor het bewaken van de inhoudelijke kwaliteit van hun vakgebied, zowel wat het onderwijs, als wat de toetsing betreft. De coördinatoren voeren hun taken uit onder de verantwoordelijkheid van de afdeling Onderwijs & Ontwikkeling, maar hebben door hun takenpakket ook veel te maken met het CITO. 2. De landelijk vakcoördinator is de schakel tussen de vakdocenten en de afdeling Onderwijs & Ontwikkeling. Elke vakcoördinator geeft zelf les en heeft dus dagelijks voeling met de lespraktijk. In samenspraak met de afdeling Onderwijs & Ontwikkeling is hij/zij verantwoordelijk voor het voorbereiden, organiseren en verslaan van landelijke vakgroepvergaderingen. Daarnaast is hij/zij op vakinhoudelijk gebied aanspreekpunt voor de vakdocenten.
38
3. Een wezenlijk onderdeel van het takenpakket is tot slot het vaststellen van toetsen en het voeren van de eindredactie van toetsen. Betrokkenheid docenten Schoevers heeft een vaste kern van docenten met een “Schoevershart”: kwaliteitsgedreven docenten met een grote betrokkenheid bij de student. Zij verzorgen naast de lessen vaak ook het mentoraat en de stage- en afstudeerbegeleiding. Daarnaast is er de groep docenten die voor een aantal zeer praktijkgerichte modules de lessen verzorgt. Dit zijn veelal mensen die hun sporen in de beroepspraktijk ruimschoots hebben verdiend en/of daarin nog werkzaam zijn. Schoevers selecteert nieuwe docenten op inhoudelijke kennis en didactische vaardigheid. Brede inzetbaarheid Docenten worden zowel in voltijd als in deeltijd ingezet en docenten worden gestimuleerd ook als trainer binnen een bedrijf actief te zijn. Het omgaan met verschillende studenten/cursistengroepen en het combineren van het geven van onderwijs aan “full time studenten” en aan werkenden verruimt de blik van de docent. Stagebegeleiding Vrijwel alle docenten zijn betrokken bij de begeleiding van de beroepspraktijkvorming. Tijdens de stagebezoeken komen de docenten direct in aanraking met de beroepspraktijk van de student. Ontwikkeling leermiddelen Schoevers heeft een eigen boekenfonds. Het fonds omvat 60 titels op het gebied van talen, persoonlijke ontwikkeling en officemanagement, bestemd voor verschillende opleidingsniveaus. Het ontwikkelen en actualiseren van de leermiddelen gebeurt door Schoevers docenten in samenwerking met de afdeling Onderwijs & Ontwikkeling. 13.2.2 Professionalisering docenten In de CAO van Schoevers is een paragraaf ‘Loopbaanbeleid, opleiding en training’ opgenomen. Kern daarvan is dat jaarlijks 1,7 % van de brutoloonsom beschikbaar is voor opleiding en training van docenten en medewerkers. Docentendag De directie beschouwt kennisdeling en een open dialoog over nieuwe ontwikkelingen in het onderwijs als belangrijke middelen om kwaliteitsbewustzijn binnen de organisatie te bevorderen. Het leren van elkaars ervaringen is een belangrijk element in een kwaliteitscultuur. De directie stimuleert kennisdeling door het onderwerp steeds opnieuw in verschillende gremia te agenderen. Drie maal per jaar wordt een docentendag georganiseerd, waar gastsprekers spreken over onderwerpen die tot nadenken stemmen. Docentendagen zijn bedoeld voor kennisverwerving en kennisdeling. Voorbeelden van onderwerpen zijn: Werken in kantoren ingeleid door professor dr. Ton Wentink, bijzonder hoogleraar Kwaliteitsmanagement en Bedrijfsvoering aan de TIASNimbas business school van de Universiteit van Tilburg Ontwikkelingen in het Nederlands Onderwijssysteem ingeleid door professor dr. F. Leijnse Generatie Einstein ingeleid door Maaike van Schuppen, een van de onderzoekers van Bureau Keesie Competentiegericht onderwijs, ingeleid door professor dr. K. Stokking Interbeoordelaarskwaliteit en toetsvaliditeit ingeleid door Rick van Lent, toetsdeskundige CITO Competentiegericht beoordelen ingeleid door Jan Adema, adviseur CITO. Presentatie onderzoek Secretaresses en managementondersteuners in perspectief; een verkenning naar de ontwikkeling van beroepsprofielen, competenties en opleidingen, door professor dr. Ton Wentink.
39
Tentamenontwikkeling door Jan Adema, adviseur CITO Hoe kunnen we onze studenten stimuleren te excelleren? door Ria van ’t Klooster en Caroline Calis Social media in het onderwijs door Sigrid van der Hoeven, spreker/trainers gespecialiseerd in socail media Het Nieuwe Werken door Roos Wouters, ervaringsdeskundige.
Deskundigheidsbevordering CITO Schoevers werkt intensief samen met CITO ten aanzien van de toetsconstructie en toetsvaststelling. De samenwerking met het CITO is direct verbonden met het bevorderen van de deskundigheid van alle bij examinering betrokken medewerkers. De betrokkenheid van het CITO bij het proces van toetsconstructie en -vaststelling wordt door de directie beschouwd als een continue ‘training on the job’. Daarnaast vinden in samenwerking met CITO trainingsdagen plaats voor examenontwerpers. Vakgroepvergadering Docenten houden tenminste drie maal per jaar een vakgroepvergadering, onder voorzitterschap van de landelijk vakcoördinator. Tijdens deze vergaderingen wordt gesproken over ontwikkelingen in het vakgebied en komen adviezen tot stand over aanpassing en actualisering van modules en leermiddelen. Intranet Schoevers beschikt over een intranet waar alle onderwijsinhoudelijke docenten- en studenteninformatie te vinden is. Landelijk vakcoördinatoren en docenten kunnen op het intranet documenten en informatie plaatsen. Ook is er een bulletinboard waarop docenten informatie met elkaar kunnen uitwisselen. Docenten beschikken ook over een eigen homepage binnen het intranet. Tevens kunnen docenten inloggen op het algemene intranet van Schoevers waar (niet onderwijsinhoudelijke) informatie staat over ontwikkelingen binnen de organisatie of ontwikkelingen extern. Internationale activiteiten Internationale kennisuitwisseling vindt plaats doordat Schoevers docenten actief zijn als internationaal gecommitteerde bij de examens van de ESA (European Schools for Higher Education in Administration and Management). Individuele docenten reizen enkele malen per jaar af naar met name Duitsland om daar als gecommitteerde aanwezig te zijn bij examens Engels, Duits, Frans, Spaans en Internationale economie. De examens nemen zij af samen met een collega van de plaatselijke onderwijsinstelling. Rond de examens worden ook de, naar steeds weer blijkt, heel herkenbare gemeenschappelijke positieve en negatieve ervaringen in het hoger onderwijs gedeeld. Training en coaching Elke docent heeft de mogelijkheid gebruik te maken van een coach die hen op verschillende gebieden kan helpen. Afgelopen jaar is daar regelmatig gebruik van gemaakt. Steeds terugkerende aandachtsgebieden binnen deze coaching zijn didactische vaardigheden, omgaan met de mondiger wordende student, timemanagement etc.
40
13.3
Monitoring
13.3.1 Beoordelingssysteem In de studentenenquête die jaarlijks in februari wordt afgenomen, worden voltijddocenten door de studenten beoordeeld op de aspecten Legt de stof duidelijk uit Geeft gelegenheid tot het stellen van vragen Heeft goed contact met de groep Legt relaties met de beroepspraktijk Studenten geven een rapportcijfer per aspect. De resultaten worden landelijk verwerkt. De docent ontvangt via de vestigingsmanager zijn persoonlijke resultaten, een overzicht van de landelijke gemiddelden en de toelichtingen die de studenten gegeven hebben. De resultaten van de studentenenquête zijn onderdeel van het beoordelingssysteem (zie hieronder). In een beoordelingsgesprek bespreekt de vestigingsmanager de resultaten met de docent. Schoevers kent een personeelsbeoordelingssysteem. Voor alle functies geldt dat er een koppeling is gemaakt tussen prestatie en beloning. Aan de hand van standaard beoordelingsformulieren, waarin ook de beoordeling uit de studentenenquête wordt meegewogen, wordt de jaarlijkse salarisverhoging vastgesteld. Wanneer een docent onder de norm presteert, wordt hij door middel van een persoonlijk begeleidingstraject gestimuleerd zijn prestaties te verbeteren. Mocht een dergelijk traject niet tot verbetering leiden dan wordt een exit-traject ingezet.
13.4
Resultaten 2012/2013
13.4.1 Beoordeling De gemiddelde scores op de verschillende beoordelingsaspecten waren als volgt. (steeds voor docenten die door meer dan 15 studenten zijn beoordeeld.)
Legt de stof duidelijk uit
Geeft gelegenheid tot het stellen van vragen
Heeft een goed contact met de groep studenten
Legt relaties met de beroepspraktijk
Gemiddeld
7,2
7,5
7,2
7,1
7,2
In studiejaar 2012/2013 scoorden 57 van de 76 docenten (die door meer dan 15 studenten beoordeeld zijn) een 7 of hoger (75%). 13.4.2 Professionalisering Tijdens de docentendagen in mei en december 2012 is in gemêleerd samengestelde groepen gediscussieerd over wensen en mogelijkheden op het gebied van deskundigheidsbevordering. Onderwerpen die genoemd werden zijn; het gebruik van digitale media in de lessen en de omgang met de veranderende student. Naar aanleiding van deze inventarisatie heeft in december 2013 voor het eerst een docentendag nieuwe stijl plaatsgevonden, die geheel in het teken stond van deskundigheidsbevordering. In plaats van een plenaire ochtendsessie, gecombineerd met vakgroepvergaderingen in de middag, waren er deze keer ’s ochtends drie verschillende key note speakers en konden docenten ’s middags workshops bijwonen over de gepresenteerde onderwerpen. De ochtend werd ingeleid door Jacob Eikelboom, docent van het jaar bij de HVA. Hij sprak over: Waarom ben je docent? Wat motiveert jou?
41
De
drie onderwerpen van de key note speakers waren: Motivering veranderde student. Welke werkvormen helpen, Eveline Koster Msc Omgaan met lastig gedrag van studenten (Roos van Leary), drs. Relinde Leijten De ontwikkeling van de techniek. Wat kan ik als docent met de diverse tools in de klas, Jelle Drijver
13.5
Ontwikkelingen/Verbeteracties
Studenten zijn bijzonder tevreden over docenten. Teneinde docenten adequaat te kunnen begeleiden is het van belang dat het management nog beter zicht krijgt op de wijze waarop docenten hun taak vervullen. Besloten is dan ook dat binnen de kaders van het beoordelingssysteem ook een systeem van lesbezoeken zal worden opgezet. Streven is dat bij iedere docent ten minste één maal per jaar een lesbezoek plaatsvindt, door de vestigingsmanager of een van de onderwijskundigen van de afdeling O & O. De rapportage naar aanleiding van dit lesbezoek wordt opgenomen in het docentendossier en is element in het beoordelingssysteem.
42
14 Leeromgeving 14.1
Doelstelling
Schoevers stelt zich ten doel haar vestigingen een representatieve en zakelijke uitstraling te geven en stelt daarmee ook op dit gebied afstemming op de toekomstige beroepspraktijk centraal. Schoevers stelt zicht ten doel de faciliteiten af te stemmen op technologische ontwikkelingen en op de wensen van de moderne student. Kanttekening daarbij is wel dat Schoevers er in dit verband niet naar streeft trendsetter te zijn, maar trendvolger.
14.1.1 Indicatoren Ten minste 70 % van de studenten beoordeelt de aspecten met betrekking tot locatie en faciliteiten in de uitstroomenquête met een voldoende of hoger beoordeeld. In de uitstroomenquête is de gemiddelde score voor de p van prettige leeromgeving ten minste 7.
14.2
Uitvoering
14.2.1 Gebouwen en computers Bij de inrichting van de Schoeversvestigingen wordt gekeken naar een zo efficiënt mogelijk gebruik van de beschikbare ruimte. Algemene ruimtes in alle vestigingen zijn zodanig ingericht dat de gewenste representatieve en zakelijke uitstraling wordt gerealiseerd. Op technologisch gebied zijn de volgende stappen gezet. Uitbreiding van de bandbreedte is gerealiseerd.. De computer-student ratio op de vestigingen is in de informaticalessen 1:1. Ook zijn er in de kantine computers beschikbaar voor vrij gebruik. Elke vestiging heeft een draadloos netwerk, zodat studenten met hun eigen laptop kunnen inloggen.
14.3
Monitoring
In de uitstroomenquête wordt de tevredenheid van de studenten over locatie en faciliteiten gemeten.
43
14.4
Resultaten 2012/2013
rapportcijfer locatie en faciliteiten rapportcijfer prettige leeromgeving
kantine
computerlokalen
studieruimte
theorielokalen
bereikbaarheid
schoonmaak
schoolgebouw
Percentage voldoende of hoger
jaar vestiging 2013 landelijk 74,7 80,8 97,0 82,8 69,6 81,6 67,3 76,8 2013 Amsterdam 75,0 91,7 91,7 100,0 58,3 75,0 50,0 58,3 2013 Arnhem 39,1 69,6 100,0 56,5 54,5 81,8 73,9 65,2 2013 Den Haag 100,0 100,0 100,0 100,0 92,9 93,3 73,3 93,3 2013 Eindhoven 80,0 60,0 93,3 73,3 83,3 80,0 86,7 73,3 2013 Rotterdam 78,9 94,7 100,0 94,7 82,4 89,5 52,6 78,9 2013 Utrecht 93,3 73,3 93,3 86,7 53,3 66,7 64,3 93,3
78,8 75,0 65,2 86,7 80,0 94,7 73,3
2012 landelijk 2012 Amsterdam 2012 Arnhem 2012 Den Haag 2012 Eindhoven 2012 Rotterdam 2012 Utrecht
73,9 115 84,2 19 43,5 23 82,4 17 90,0 20 82,4 17 68,4 19
14.5
67,8 57,9 34,8 88,2 80,0 76,5 78,9
74,8 97,4 87,8 73,1 85,2 61,6 78,9 94,7 94,7 68,4 94,7 61,1 26,1 100,0 73,9 68,4 78,3 43,5 94,1 100,0 100,0 93,8 88,2 58,8 85,0 95,0 95,0 70,0 80,0 80,0 94,1 100,0 82,4 75,0 88,2 52,9 84,2 94,7 84,2 66,7 84,2 76,5
73,9 73,7 47,8 88,2 85,0 88,2 68,4
N 99 12 23 15 15 19 15
Ontwikkelingen/Verbeteracties
Er wordt met een externe partij een ontwerp gemaakt voor een nieuwe technische infrastructuur. Hierdoor is het eventueel mogelijk een BYOD (Bring Your Own Device) policy te introduceren waarbij de student een eigen laptop of tablet meeneemt om op te werken. Aandachtspunt hierbij is nog de afname van de Centraal Ontwikkelde Examens voor Nederlands en Rekenen. Of de studenten voor hun lessen een laptop nodig hebben in de komende jaren is een keuze die de afdeling Onderwijs & Ontwikkeling moet maken. Op iedere vestiging is een draadloos netwerk aanwezig, dit is echter gedimensioneerd op hooguit 15 à 20 gelijktijdige gebruikers. Omdat steeds meer laptops of tablets tegelijkertijd netwerktoegang zouden moeten hebben, zal een uitbreiding van het aantal draadloze toegangspunten gerealiseerd worden. De scores die niet voldoen aan de norm zijn aandachtspunten in het managementcontract van de desbetreffende vestigingsmanager.
44
15 Studieloopbaanbegeleiding 15.1
Doelstelling
Schoevers stelt zich ten doel studenten zorgvuldig en op maat te begeleiden vanaf het moment van intake tot het behalen van het diploma. 15.1.1 Indicatoren Het gemiddeld cijfer voor de mentor in de studentenenquête is 7 of hoger. Ten minste 70 % van de studenten is in de studentenenquête tevreden over het aantal tutoruren. Ten minste 70 % van de studenten beoordeelt de aspecten met betrekking tot de stagecoördinatie in de uitstroomenquête met voldoende of hoger. Ten minste 70 % van de studenten beoordeelt de aspecten met betrekking tot de stagebegeleiding in de uitstroomenquête met voldoende of hoger.
15.2
Uitvoering
In onderstaande overzichten is weergegeven hoe de begeleiding wordt vormgegeven. Begeleiding BOL-studenten Opleiding Mentoren (zie paragraaf Mbo3 10.3.1) Mbo4
Wie Daartoe aangewezen docenten
Opleidingscoördinator
Mbo3 Mbo4
Coördinator
Verzuimrapportage
Mbo3 Mbo4
Docenten en Coördinator
Tutoruren (zie paragraaf 10.3.2)
Mbo3 Mbo4
Docenten
Stagecoordinator
Mbo3 Mbo4
Coördinator of daartoe
45
Taak Signaleren achterblijvende leerprestaties van studenten en proberen met de desbetreffende student te werken aan verbetering Centraal aanspreekpunt voor vragen van organisatorische aard Met behulp van presentielijsten de aanwezigheid van de studenten monitoren Vaste ingeplande uren ingepland waarop de docenten beschikbaar zijn: bijvoorbeeld om extra uitleg te geven, werkstukken te bespreken of als extra voorbereiding voor de tentamens Begeleidt de studenten bij het
Evaluatie via Studentenenquête
Studentenenquête
N.v.t.
Studentenenquête en uitstroomenquête
Uitstroomenquête
Stagebegeleider
Mbo3 Mbo4
Bedrijfsbegeleider
Mbo3 Mbo4
aangewezen docent Docenten Door het stagebedrijf aangewezen persoon
vinden van een stageplaats Begeleiding van de stage vanuit Schoevers Begeleiding van de stage vanuit het stagebedrijf
Uitstroomenquête N.v.t.
De begeleiding van de BBL-studenten is als volgt verankerd in het onderwijsproces. Begeleiding deeltijd- en BBL-studenten Studiejaar Wie Mentoren Mbo3 Daartoe Mbo4 aangewezen medewerker Schoevers
Opleidingscoördinator
Mbo3 Mbo4
Coördinator
Stagebegeleider (n.v.t. bij BBL. Hier neemt de mentor deze taak op zich) Bedrijfsbegeleider
Mbo3 Mbo4
Daartoe aangewezen medewerker Schoevers Door het stagebedrijf aangewezen persoon
Mbo3 Mbo4
Taak Signaleren achterblijvende leerprestaties van studenten en proberen met de desbetreffende student te werken aan verbetering Centraal aanspreekpunt voor vragen van organisatorische aard Begeleiding van de stage vanuit Schoevers
Evaluatie via Studentenenquête
Begeleiding van de stage vanuit het stagebedrijf
N.v.t.
Studentenenquête
Uitstroomenquête
15.2.1 Mentoren Iedere student krijgt bij aanvang van de studie een mentor (m/v) toegewezen. De mentor is als vakdocent aan de opleiding verbonden en verricht deze functie als aanvullende taak. De mentoren signaleren achterblijvende leerprestaties van studenten en proberen met de desbetreffende student te werken aan verbetering. Zo worden studenten niet alleen ondersteund in hun studievaardigheden maar ook in problemen van persoonlijke aard, die samengaan met de leeftijd en de situatie van de meeste studenten (nieuwe opleiding, nieuwe stad, voor het eerst op zichzelf wonen, en dergelijke). Wat mag de student verwachten van de mentor? wekelijks een mentoruur aan het begin van het studiejaar een kennismakingsgesprek tijdens het studiejaar minimaal één verplicht voortgangsgesprek in de periode na de eerste tentamenweek tijdens het studiejaar (op initiatief van de student of van de studiebegeleider) gesprekken met betrekking tot studievoortgang, studieproblemen, persoonlijke aangelegenheden die van invloed zijn op de voortgang van de studie, studieadvisering
46
15.2.2 Tutor/huiswerkuren De student staat centraal bij de tutoruren. Elke dag zijn er vaste uren ingepland waarop de docenten beschikbaar zijn: bijvoorbeeld om extra uitleg te geven, werkstukken te bespreken of als extra voorbereiding voor de tentamens. Studenten die geen behoefte hebben aan extra begeleiding gebruiken deze uren om huiswerk te maken onder toezicht van een docent. Tutor/huiswerkuren zijn verplicht.
15.3
Monitoring
Studenten wordt in twee enquêtes (in februari en oktober) gevraagd hun oordeel te geven over de verschillende elementen in de studiebegeleiding. De beoordeling van studenten wordt gebruikt bij het zo nodig aanscherpen van de begeleiding. Daarnaast vindt op elke vestiging ten minste één maal per jaar een overleg plaats van vestigingsmanager en/of coordinator met vertegenwoordigers van de verschillende groepen/klassen om verbeterpunten bespreken.
15.4
Resultaten 2012/2013
In de enquête die Schoevers ieder jaar in februari afneemt onder haar studenten wordt specifiek een oordeel gevraagd over de begeleiding. Hieronder worden de resultaten van de enquête uit februari 2013 weergegeven. 15.4.1 Mentor Doelstelling die Schoevers hanteert is dat mentoren tenminste met een 7 beoordeeld worden op de diverse aspecten. Resultaten 2012/2013
mentor (gemiddeld rapportcijfer landelijk) Groep mbo3 (secretaresse)
Mean
mbo4 (dsma)
N
Bewaken Opvang bij Opvang bij Bereikbaar- Betrokken studievoort- studieprivéKlachtenheid heid gang problemen problemen behandeling 7,49 7,79 7,51 7,39 7,53 7,41 71
72
69
66
57
66
Mean
7,39
7,47
7,28
7,37
7,29
6,88
N
109
110
108
92
84
91
De resultaten worden in de verslaggeving naar aanleiding van de enquête uitgesplitst per vestiging en per klas. Op die manier wordt iedere mentor individueel beoordeeld. De resultaten worden door de vestigingsmanager met de mentor besproken. Indien de doelstelling niet is gehaald wordt een verbeterplan opgesteld. Eventueel wordt ook besloten de docent in het nieuwe studiejaar niet meer als mentor in te zetten.
47
15.4.2 Tutoruren/huiswerkuren Doelstelling is dat ten minste 70 % van de studenten tevreden is over het aantal tutoruren. Tutoruren/huiswerkuren (landelijk) Tutoruren Groep mbo3 (secretaresse)
te veel
Valid Frequency Percent 28 37,3
precies goed
42
56,0
5
6,7
Total
75
100,0
te veel
13
11,8
precies goed
77
70,0
te weinig
20
18,2
110
100,0
te weinig mbo4.(dsma)
Total
Tutoruren zijn verplicht voor alle mbo-studenten. Ook in 2012/2013 is het zo gunstig mogelijk roosteren van de tutoruren punt van bijzondere aandacht, immers slechts dan zijn ze optimaal effectief.
15.5
Ontwikkelingen/Verbeteracties
Voortzetting van het huidige beleid. 15.5.1 Tutoruren/huiswerkuren De score voor de tutoruren ligt bij mbo3 onder de norm. Met name bij mbo3 moeten de studenten in het begin van het studiejaar nog leren optimaal gebruik te maken van de mogelijkheden van de tutoruren/huiswerkuren. Daarnaast geven studenten die vinden dat er te veel tutoruren zijn, vaak aan dat ze moeite hebben met de hoeveelheid uren per dag, niet zozeer met het principe van tutoruren. Studenten die vinden dat er te weinig tutoruren zijn, benoemen daarbij vaak een vak waar ze persoonlijk moeite mee hebben. Schoevers roostert 3 tutoruren per week in, omdat is gebleken dat hiermee optimaal invulling kan worden gegeven aan de doelstellingen van de tutoruren/huiswerkuren. De score bij mbo3 is geen aanleiding om hierin verandering te brengen.
48
16 Leren in de beroepspraktijk 16.1
Doelstelling
Schoevers stelt zich ten doel beroepsopleidingen te geven in de meest letterlijke zin van het woord. Oriëntatie op en vorming ten behoeve van het latere beroep spelen een grote rol tijdens de opleidingen. In elke module worden relaties naar de beroepspraktijk gelegd met cases, rollenspelen, praktijkopdrachten, simulaties, en dergelijke. Daarnaast bevatten alle studiejaren specifieke beroepsvormingsonderdelen. 16.1.1 Indicatoren Ten minste 70 % van de studenten beoordeelt in de uitstroomenquête de aspecten met betrekking tot de bedrijfssimulatiedagen als voldoende of hoger. Ten minste 70 % van de studenten beoordeelt in de uitstroomenquête de aspecten met betrekking tot de stage als voldoende of hoger. Ten minste 70 % van de studenten antwoordt in de studentenenquête voldoende op de vraag over de informatievoorziening en ten minste 70 % antwoordt voldoende of goed op de vraag over de begeleiding door de stagecoördinator. Ten minste 70 % van de studenten wordt door het stagebedrijf beoordeeld met goed of uitstekend.
16.2
Uitvoering
16.2.1 Beroepspraktijkvorming BOL Praktijkdag Secretaresse In april wordt een Praktijkdag Secretaresse gehouden. Doel van de praktijkdag is de studenten voor te bereiden op de praktijkexamendagen en tegelijkertijd door de geïntegreerde opdracht aan den lijve te ondervinden wat er in de praktijk verwacht wordt. Opdracht voor de studenten is om gedurende een ochtend in een gesimuleerde omgeving te werken aan opdrachten voor het simulatiebedrijf Perfumax. Ze beantwoorden e-mails, schrijven brieven, zoeken informatie en plegen telefoontjes, zowel in het Nederlands als in het Engels. Bedrijfssimulatiedagen (voor Directiesecretaresse/Managementassistent) Halverwege het tweede semester vinden de bedrijfssimulatiedagen plaats. Hoofddoel van deze simulatie is de modules uit de opleiding op praktische wijze te integreren, waardoor de student de beroepsrelevantie van de gehele opleiding onderkent en relaties kan leggen tussen de modules onderling. Daarnaast is een doel om studenten ervaring op te laten doen met het samenwerken met onbekenden. De studenten worden namelijk ingedeeld in groepjes met studenten van een andere vestiging. Ook hebben de studenten zich aan strikte deadlines te houden, waarmee het doel: werken onder tijdsdruk, gerealiseerd wordt. De bedrijfssimulatiedagen worden gehouden in Kernwasser Wunderland in Kalkar in Duitsland. Tijdens de bedrijfssimulatiedagen werken de studenten in groepen van 5 of 6 personen aan een case. De case waaraan de studenten werken wordt in samenspraak met een bedrijf opgesteld. In 2013 was dit Q Music. De case wordt uitgewerkt in een aantal opdrachten, gekoppeld aan strikte deadlines. De opdrachten worden ter plekke beoordeeld door docententeams. Voor een aantal opdrachten vinden feedbacksessies plaats, zodat studenten het werk nog kunnen bijstellen. Aan het eind van de bedrijfssimulatiedagen presenteren de studenten de resultaten van de opdrachten aan een jury. De drie beste groepen presenteren vervolgens nogmaals plenair, waarna door een vakjury bestaande uit vertegenwoordigers van de directie van Schoevers en Q Music een winnaar wordt gekozen.
49
De studenten krijgen als groep een cijfer, gebaseerd op de resultaten van de verschillende deelopdrachten. Oriëntatiestage Het studiejaar wordt afgesloten met een oriëntatiestage van negen weken. In deze stage voert de student een aantal beroepsoriënterende opdrachten uit op de werkplek en loopt hij mee in de dagelijkse activiteiten van het bedrijf. In oktober ontvangen de studenten een stagewerkboek waarin informatie wordt gegeven over het vinden van een stageplaats en waarin de taken en opdrachten staan die tijdens de stage moeten worden uitgevoerd. De studenten gebruiken het stagewerkboek ook tijdens de stage. Daarnaast kent Schoevers een stagewebsite. Studenten kunnen via deze website contact onderhouden met hun begeleider en de verplichte stagedocumenten aanleveren. Iedere Schoeversvestiging kent een stagecoördinator die de studenten begeleidt tijdens het traject van het vinden van een stageplaats. De stagecoördinator combineert de functie van stagecoördinator over het algemeen met een functie als coördinator of docent. Wanneer de student een stageplaats gevonden heeft krijgt hij een docent toegewezen als stagebegeleider. 16.2.2 Beroepspraktijkvorming BBL Praktijkbezoeken BBL Tijdens de BBL leren de studenten afwisselend in de klas en in de praktijk, waarbij het zwaartepunt uiteraard in de praktijk ligt. De mentor gaat tijdens de opleiding drie keer op praktijkbezoek bij de student. Ieder praktijkbezoek heeft een eigen thema en vraagt enige voorbereiding van de student: Praktijkbezoek 1: Het correct voorbereiden en uitvoeren van de ontvangst van een externe bezoeker: o externe bezoeker uitnodigen en van de juist informatie voorzien o vergaderverzoek sturen o ruimte reserveren o de externe bezoeker op gepaste wijze ontvangen Het secretaresseprofiel. Waar staat de student als beginnend secretaresse Praktijkbezoek 2: Het evalueren en beoordelen van de gesprekstechnieken van de student De ontwikkeling van de student als secretaresse Praktijkbezoek 3: Afronding van de BBL-opleiding Praktijkopdrachten BBL Studenten werken tijdens hun opleiding aan verschillende praktische opdrachten. Een deel daarvan kan op de werkplek uitgevoerd worden (BBL-opdrachten) en een deel is gesimuleerd (praktijkopdrachten).
16.3
Monitoring
De bedrijfssimulatiedagen worden geevalueerd in de uitstroomenquête. In de studentenenquête wordt een oordeel gevraagd over de informatievoorziening over de stage. In de uitstroomenquête wordt een oordeel gevraagd over de stage zelf.
50
De stagebedrijven geven hun oordeel over het verloop van de stage via het beoordelingsformulier van de student. Deze gegevens worden landelijk verzameld, zodat een totaaloordeel over de stage kan worden bepaald.
16.4
Resultaten 2012/2013
16.4.1 Praktijkdag In 2011 werd geconstateerd dat het programma van de Praktijkdag weliswaar voldeed aan de doelstelling om studenten voor te bereiden op de praktijk, maar dat studenten vonden dat het nog onvoldoende een voorbereiding was op de praktijkexamendagen. Dit kwam met name door het feit dat op de Praktijkdag ook gewerkt werd met een groepsopdracht, dat de telefoonopdrachten een ander karakter hadden en dat het onderdeel financiële calculatie ontbrak. Met ingang van 2012 heeft de praktijkdag daarom een andere invulling gekregen, indeling en onderwerpen sluiten nu aan bij de praktijkexamendagen, echter zonder dat daarbij de praktijkgerichtheid in het gedrang komt. 16.4.2 Bedrijfssimulatie
BSD nuttig resultaat
BSD begeleiding docent
BSD inhoud case
BSD catering
BSD organisatie
BSD locatie
Percentage voldoende of hoger mbo4 landelijk
jaar N 2013 85,2 91,5 79,7 88,3 83,6 80,3 99 2012 84,8 90,8 82,5 92,3 81,5 73,8 115 16.4.3 Stage Stagebeoordeling door studenten (februari enquête) 79 % van de mbo4 en 69 % van de mbo3 studenten geeft een voldoende voor de stageinformatie (N = 110 en 75) 86 % van de mbo4 en 71 % van de mbo3 studenten geeft een voldoende of hoger voor de begeleiding door de stagecoördinator (N = 110 en 75) De resultaten worden in de verslaggeving naar aanleiding van de enquête uitgesplitst per vestiging per groep. Op die manier wordt iedere stagecoördinator individueel beoordeeld. De resultaten worden door de vestigingsmanager met de stagecoördinator besproken. Indien de doelstelling niet is gehaald wordt een verbeterplan opgesteld. Eventueel wordt ook besloten de stagecoördinator in het nieuwe studiejaar niet meer met deze taak te belasten. De scores voor de mbo3 groep zijn liggen net onder de norm. Mbo3 studenten zouden graag meer bij de hand worden genomen bij het vinden van een stageplaats. Er is drempelvrees bij het benaderen van bedrijven en het voeren van sollicitatiegesprekken. Schoevers is echter van mening dat het juist essentieel is dat studenten dit proces zo veel mogelijk zelfstandig doorlopen, omdat het daarmee een goede voorbereiding is op latere sollicitatieprocedures. Schoevers doet er vanzelfsprekend wel alles aan om de student over deze drempels heen te helpen.
51
Stagebeoordeling door studenten (oktober enquête)
stage nuttig resultaat
stage begeleiding docent
80,6 94,9 85,4 92,2
stage duus
91,7 93,3 89,6 81,3
stage tijdstip
opleiding mbo3 sec mbo4 ds/ma mbo3 sec mbo4 ds/ma
stage bereikbaarheid coordinator
jaar 2013 2013 2012 2012
stage organisatie
Percentage voldoende of hoger
91,7 93,3 89,6 89,2
86,1 68,3 73,5 75,4
91,7 93,3 91,8 92,2
83,3 91,5 81,6 90,6
N 38 61 49 66
Stagebeoordeling door stagebedrijven Doelstelling is ook hier een score van 70 % voldoende, goed of uitstekend. Door de stagebedrijven wordt 97% van de mbo3-studenten met voldoende, goed of uitstekend beoordeeld. Bij mbo4 is dit 100%. Wanneer de lat wordt gelegd bij goed of uitstekend zijn de percentages respectievelijk 79% en 95%.
Aantal
2013 85,8 90,6 82,1 87,7 84,0 70,8 96,2 92,5 88,7 92,5 68,6
83,0 97,2 92,4 95,3 106
Flexibiliteit
dsma
Motivatie
67
Initiatief
68,2 92,4 87,7 78,8
Werktempo
2013 64,2 79,1 57,6 74,2 71,2 54,5 79,1 79,1 77,6 88,1 53,0
Opleiding2
secrec
Opleiding
Eindoordeel
Houding t.o.v. klanten
Houding t.o.v. collega´s
uitdrukkingsvaardigheid
Schriftelijke en mondelinge
Probleemoplossend vermogen
Verantwoordelijkheidsgevoel
Werkhouding
Zelfstandigheid
Accuratesse
Communicatieve vaardigheden
Deskundigheid
Percentage goed en uitstekend per studierichting
Aan de bedrijven is ook gevraagd een oordeel te geven over lengte van de stage opzet van de stage stagebegeleiding
52
lengte Freq. Opleiding mbo3 precies goed 36
mbo4
opzet Valid Percent
Cumulative Percent
55,4
55,4 100,0
te kort
29
44,6
Total
65
100,0
precies goed te kort
42
40,0
40,0
63
60,0
100,0
105
100,0
Total
mbo4
Freq. 5
7,6
7,6
goed voldoende matig
43
65,2
72,7
15
22,7
95,5
3
4,5
100,0
Total
66
100,0
Total
81,3
voor verbetering vatbaar negatief
11
17,2
98,4
1
1,6
100,0
Total
64
100,0
positief voor verbetering vatbaar negatief
94
89,5
10
9,5
99,0
1
1,0
100,0
105
100,0
89,5
begeleiding naar student Cumulative Percent
Opleiding mbo3 uitstekend
uitstekend goed voldoende matig
Cumulative Percent
81,3
begeleiding algemeen
mbo4
Valid Percent
52
Total
Valid Percent
Freq.
Opleiding mbo3 positief
5
4,8
4,8
57
54,8
59,6
34
32,7
92,3
8
7,7
100,0
104
100,0
Valid Percent
Cumulative Percent
Opleiding mbo3 uitstekend
Freq. 4
6,5
6,5
goed voldoende matig
34
54,8
61,3
17
27,4
88,7
7
11,3
100,0
Total
62
100,0
mbo4
uitstekend goed voldoende matig slecht Total
3
2,9
2,9
62
60,8
63,7
31
30,4
94,1
5
4,9
99,0
1
1,0
100,0
102
100,0
bezoek begeleider aan stagebedrijf Valid Percent
Cumulative Percent
Opleiding mbo3 zeer nuttig
Freq. 9
13,8
13,8
nuttig niet nuttig
53
81,5
95,4
3
4,6
100,0
Total
65
100,0
zeer nuttig nuttig niet nuttig
20
19,8
73
72,3
92,1
8
7,9
100,0
101
100,0
mbo4
Total
16.5
19,8
Ontwikkelingen/Verbeteracties
Tijdens het bezoek van de inspectie in september 2013 werd aangegeven dat uit gesprekken die de inspectie gevoerd had met stagebedrijven bleek dat stagebedrijven over het algemeen bijzonder tevreden zijn over de Schoevers stagiaire, maar dat er enkele aandachtspunten naar voren kwamen op het gebied van de informatievoorziening en het stagebezoek. Naar aanleiding van deze opmerkingen heeft de afdeling O & O een protocolformulier stage ontwikkeld voor docenten met daarbij een set documenten met instructies en gesprekshandleidingen voor zowel de telefonische contacten als voor het stagebezoek. Hierbij krijgt enerzijds de docent meer handvatten voor de contacten met de bedrijven, anderzijds dient de docent op het formulier ook verslag te doen van aard en verloop van de contacten. Hiermee is het voor de stagecoördinator mogelijk de stagebegeleiding nauwkeuriger te monitoren.
53
17 Examinering 17.1
Doelstelling
In de toetswijzers worden de werkprocessen, alsmede de elementen en dimensies Loopbaan en Burgerschap en de domeinen op het gebied van Nederlandse taal en rekenen gekoppeld aan de toetsing. Het ontwikkel-, controle- en vaststellingsproces van de toetsen verloopt conform de door CITO ontwikkelde procedure. De afname vindt plaats conform de procedures vastgelegd in het examenreglement. De beoordeling van toetsen vindt plaats conform de richtlijnen in het examenreglement en aan de hand van gestandaardiseerde correctiemodellen.
17.1.1 Indicatoren Tijdens een interne audit worden geen afwijkingen geconstateerd van de procedures en richtlijnen zoals hierboven benoemd.
17.2
Uitvoering
17.2.1 Exameninstrumentarium Van oudsher is de beroepspraktijk leidend geweest bij het bepalen van de inhoud van de Schoevers opleidingen. Ook in onderwijsvisie komt dit naar voren. Er wordt gesproken over beroepsgerichte, geïntegreerde leerstof. Leerstof waarin er evenwicht is tussen praktijk én theorie. Ook worden in deze visie eigen verantwoordelijkheid én structuur in één adem genoemd. In de dagelijkse onderwijspraktijk betekent dit dat theoretische kennis direct wordt toegepast in praktische opdrachten en dat klassikaal onderwijs wordt gecombineerd met praktijkopdrachten en leren op de werkplek. Consequentie hiervan is dat ook in de examinering sprake moet zijn van een methodenmix. In deze mix vindt toetsing in de beroepspraktijk of in gesimuleerde omstandigheden plaats in combinatie met kennis- en vaardigheidstoetsen. Ook hier zijn theorie en praktijk, structuur en eigen verantwoordelijkheid complementair aan elkaar. Met het invoeren van praktijkexamendagen waarbij studenten door middel van een zo authentiek mogelijke nabootsing van de beroepspraktijk worden getoetst is de nagestreefde verdergaande integratie van school en beroepspraktijk gerealiseerd. Zowel docenten als studenten beoordelen deze wijze van toetsing als positief. Schoevers is van mening dat met de bovengenoemde wijze van toetsing een betrouwbaar en valide beeld wordt verkregen van de competenties van de student. Ook in de BBL is er sprake van een methodenmix bij de examinering. Hier worden de meeste vakken zowel in de beroepspraktijk als in een simulatie getoetst. Zo wordt op meer manieren nagegaan of studenten de benodigde competenties beheersen. Beoordeling van opdrachten in de beroepspraktijk wordt over het algemeen zowel door de praktijkbegeleider als door een docent van Schoevers gedaan. Zo wordt geborgd dat de student de vaardigheden op een praktische manier kan toepassen en dat deze vaardigheden op een inhoudelijk correcte manier worden uitgevoerd Opleidingsontwikkelaar Eveline Koster is in studiejaar 2012/2013 betrokken geweest bij de werkgroep Werken in de Praktijk van de Mbo-raad. In deze werkgroep is uitvoerig gesproken over de mogelijkheden om te komen tot regionale/landelijke afstemming van examinering tussen scholen onderling en met het bedrijfsleven. Daarnaast is aandacht geweest voor de wijze waarop toetsing zo betrouwbaar en valide mogelijk ingezet kan worden, zowel in binnenschoolse praktijksimulaties als in de beroepspraktijk.
54
Met name doordat Schoevers al jaren het concept van centrale examinering voor al haar scholen hanteert en door de vaste positie van de klankbordgroep secretarieel in de organisatie, lijkt Schoevers hier een lichte voorsprong te hebben ten opzichte van het regulier onderwijs. 17.2.2 Summatieve en formatieve examinering Summatief Aan het eind van elke module vindt toetsing plaats. De wijze van toetsing hangt af van de werkvorm van de desbetreffende module. Voor theoretische onderdelen wordt in het algemeen een schriftelijke toets met open of multiple choice vragen toegepast. De meeste praktijkvakken worden separaat getoetst door praktische opdrachten en/of het samenstellen van een portfolio of het houden van een mondelinge presentatie. Projectopdrachten worden eveneens apart beoordeeld door middel van een schriftelijk verslag en/of mondelinge presentatie. In de toetswijzer (beschikbaar op het Schoevers Intranet) staan de toetsperiodes vermeld en staat vermeld op welke wijze een module wordt afgesloten en hoe deze wordt beoordeeld, zodat ook voor de studenten helder is volgens welke criteria zij beoordeeld worden. Summatieve toetsen worden landelijk vastgesteld en worden op iedere Schoevers vestiging op gelijke wijze en conform het landelijk tentamenrooster gebruikt. Formatief Doel van de formatieve toetsing is studenten inzicht te geven in hun studievoortgang. Schoevers vindt het belangrijk dat er in het leerproces periodiek momenten zijn waarop de student kan vaststellen of hij over de op dat moment gewenste kennis en vaardigheden beschikt. Gedurende het semester vindt daarom bij de meeste modules periodiek tussentijdse toetsing plaats, waarbij toetsen gemaakt worden of werkstukken moeten worden ingeleverd. De docent beoordeelt de toetsen/werkstukken en bespreekt de resultaten met de student. De student krijgt hiermee inzicht in zijn eigen studievoortgang. Formatieve toetsen worden door de vakgroep vastgesteld. Teneinde studenten te stimuleren deel te nemen aan de formatieve toetsing is in de toetswijzer bepaald dat deelname aan een minimum aantal toetsen, gekoppeld aan een gemiddelde minimumscore van een 4, voorwaarde is voor deelname aan de eerste toetsronde van de desbetreffende module. Het op deze wijze vormgeven van de formatieve toetsing stimuleert de deelname aan deze toetsen en daarmee het leereffect ervan. 17.2.3 Toetsontwikkeling Samenwerking met CITO Schoevers werkt intensief samen met CITO ten aanzien van de toetsconstructie en toetsvaststelling. Toetsen die in de toetsperiodes worden afgenomen, worden ontwikkeld in samenwerking met de CITO-groep. De samenwerking met het CITO is direct verbonden met het bevorderen van de deskundigheid van alle bij examinering betrokken medewerkers. De investering van het CITO op het proces van toetsconstructie en vaststelling wordt door de directie beschouwd als een continue ‘training on the job’. Rollen in de toetsontwikkeling In de toetsontwikkeling zijn er steeds drie rollen: ontwerper, controleur en vaststeller. Ontwerper en controleur zijn over het algemeen docenten van Schoevers. Dit waarborgt dat zij bekend zijn met de stof. De uiteindelijke vaststelling van het examen gebeurt door de landelijk vakcoördinator aan de hand van een in overleg met CITO vastgestelde
55
checklist. Een uitgebreide beschrijving van de ontwikkelprocedure is te vinden op het Schoevers intranet. 17.2.4 Afname Informatie voor de student Schoevers waarborgt dat de deelnemer voldoende geïnformeerd is over de examinering door de volgende maatregelen. Tijdens de introductieweek wordt de student bekend gemaakt met het Schoevers intranet (www.schoevers.net). 1. Op het intranet zijn voor de student de volgende documenten te vinden - De toetswijzer, hierin wordt per module beschreven op welke wijze de desbetreffende module afgesloten dient te worden (praktijkexamendag, simulatie, vaardigheidstoets, kennistoets, portfolio, et cetera). Voor de toetsen wordt aangegeven wat de inhoud is van de toets, de tijdsduur van de toets en de hulpmiddelen die gebruikt mogen worden. - De modulewijzers, hierin staat een beschrijving van omvang, literatuur en lesprogramma van de module. Opdrachten die voor de desbetreffende module gemaakt moeten worden en die meetellen voor het succesvol afronden van de module, staan tevens in de modulewijzers beschreven. 2. Op het intranet staan ook: - De toetsplanning, hierin staat in welke periode een bepaalde toets wordt afgenomen. - De jaarplanning, hierin staat wanneer de stage en andere specifieke examenonderdelen plaatsvinden. - Een gedetailleerd toetsrooster. Dit verschijnt uiterlijk vier weken voor de desbetreffende toetsperiode 3. In oktober ontvangt de student de stagegids. Hierin staat beschreven wat de student voor, tijdens en ter afronding van de stage moet doen. Deze stagegids is tevens digitaal beschikbaar op de stagewebsite. 4. Gedurende de stage maakt de student gebruik van de speciale Schoevers stagewebsite. Hierop vindt de student de formats voor alle aan te leveren documenten, beoordelingsformulieren etc. Meeliftgedrag Ter voorkoming van meeliftgedrag heeft Schoevers de volgende maatregelen genomen. In de toetswijzer is ten aanzien van groepsopdrachten het volgende bepaald. Bij groepsopdrachten maakt u in het eerste groepsoverleg afspraken over wat te doen bij niet aanwezig zijn, werk niet af hebben, afspraken niet nakomen, deadlines overschrijden, etc. Deze afspraken worden door alle groepsleden ondertekend en bij de docent ingeleverd. Als een groepslid de afspraken niet nakomt, volgt de begeleidende docent de sancties die door de groep zelf afgesproken zijn. Protocol voor de vestigingen In het examenreglement zijn de regels voor toetsafname vastgelegd. De taken en verantwoordelijkheden van tentamenleider, surveillant en beoordelaar worden hierin beschreven.
56
17.2.5 Beoordeling Tentamens en portfolio’s Schoevers heeft voor iedere toets een correctiemodel of beoordelingsvoorschrift. Hierin wordt nauwkeurig aangegeven hoe het werk van de student beoordeeld moet worden. CITO ondersteunt Schoevers bij het zorgvuldig formuleren van de beoordelingscriteria. In het functieprofiel van de docent is standaard de bepaling opgenomen dat een docent wordt geacht in staat te zijn op zorgvuldige en correcte wijze tentamenwerk te beoordelen en dat hij verklaart dit te doen conform de bepalingen van het examenreglement. In het docentenbeoordelingssysteem is een paragraaf opgenomen waarin de docent beoordeeld wordt op het volgen van de procedure voor beoordelaars (examinatoren) uit het examenreglement. Met name aspecten als tijdigheid en zorgvuldigheid zijn objectief te beoordelen. Beoordeling beroepspraktijkvorming Beoordeling van de stages gebeurt door de stagebegeleider van Schoevers en de bedrijfsbegeleider van het stagebedrijf. Beoordeling geschiedt aan de hand van standaard beoordelingsformulieren. De beoordelingscriteria zijn gerelateerd aan de competenties.
17.3
Monitoring
17.3.1 Evaluatie Cito Schoevers en CITO evalueren twee maal per jaar de samenwerking waarbij de volgende onderwerpen aan de orde komen: evaluatie/verantwoording, bevindingen/conclusies, visie en aanbevelingen, constructie en controle werkzaamheden, kwaliteit medewerkers en screening tentamens. Ontwerpers en controleurs worden jaarlijks geëvalueerd door CITO. Deze evaluatie is bepalend voor het al dan niet verder inzetten van de desbetreffende ontwerper/controleur. Ook kan gekozen worden voor een trainingstraject voor de docent. 17.3.2 Evaluatie door studenten Studenten kunnen via de digitale postbus
[email protected] hun op- en aanmerkingen over vorm, inhoud, tijdsduur, procedure van afname, etc. van de tentamens kenbaar maken. In de tentamenprogrammeringen wordt verwezen naar de postbus. Op het Schoevers intranet is een rechtstreekse link naar de postbus geplaatst. De secretaris van de examencommissie beheert deze postbus. In het examenreglement is bepaald wanneer de examencommissie reacties uit de postbus moet bespreken. Bespreking vindt plaats in het overleg tussen examencommissie en tentamenleiders. De secretaris van de examencommissie communiceert indien noodzakelijk het resultaat van de bespreking naar de studenten. 17.3.3 Evaluatie door docenten Docenten kunnen via de digitale postbus
[email protected] hun op- en aanmerkingen over tentamen en correctiemodel rechtstreeks aan CITO kenbaar maken. De projectleider Schoevers van de Citogroep beheert deze postbus. 17.3.4 Evaluatie door de examencommissie In het examenreglement is vastgelegd op welke wijze de examencommissie de examinering evalueert. Evaluaties vinden plaats op de volgende gebieden. Evaluatie dekkingsgraad en moeilijkheidsgraad van de tentamens Evaluatie toetstechnische kwaliteit
57
Evaluatie afname van de examens Evaluatie van de examenresultaten Evaluatie van de beoordeling van de tentamens De resultaten van de evaluaties worden besproken in het overleg tussen examencommissie en tentamenleiders. Dit overleg vindt plaats in januari en juni. De examencommissie stelt ieder jaar in september een verslag van werkzaamheden op, waarin de resultaten van de verschillende evaluaties worden verwerkt.
17.4
Resultaten 2012/2013
17.4.1 Toetsontwikkeling Toetsontwikkeling heeft ook dit jaar plaatsgevonden in samenwerking met CITO. In totaal zijn 80 tentamens ontwikkeld, gecontroleerd en vastgesteld. Op 11 januari 2013 en 14 juni 2013 hebben de evaluatiegesprekken met CITO plaatsgevonden. 17.4.2 Evaluatie door studenten Aantal reacties in 12/13 per opleidingsniveau Mbo3: 1 Mbo4: 41 Hbo1: 10 Hbo2: 9 Hbo3 en 4: 5 17.4.3 Evaluatie door docenten In studiejaar 12/13 zijn in totaal 11 reacties binnengekomen in de postbus. CITO heeft de opmerkingen na consultatie van de landelijk vakcoördinator en in overleg met de voorzitter van de examencommissie actie ondernomen. 17.4.4 Accreditatie hbo-opleidingen In 2012 heeft een audit plaatsgevonden in het kader van de accreditatie van de hboopleidingen van Schoevers. Toetsing en examinering is daarin een van de beoordelingsstandaarden. De NVAO concludeert op basis van het auditrapport het volgende. De opleiding toetst en beoordeelt op een valide en betrouwbare wijze of de studenten de tussen- en einddoelen hebben bereikt. De verschillende vormen van de toetsen sluiten aan bij de competenties, het gestelde competentieniveau, de lesstof en de gestelde beoordelingscriteria. De opleiding werkt aantoonbaar aan de toetskwaliteit door bijvoorbeeld het hanteren ven het 'meer ogen principe' bij het opstellen van toetsen en bij het beoordelen van projecten en afstuderen; het construeren van toetsen aan de hand van een toetsmatrijs en het beoordelen op basis van een correctiemodel of beoordelingsvoorschrift. De opleiding beschikt over een examencommissie Het panel heeft, na een gesprek met representanten van deze commissies. geconstateerd dat zij zijn toegerust voor hun nieuwe wettelijke taken. (NVAO, februari 2013) 17.4.5 Inspectietoezicht op de examinering In het studiejaar 2010/2011 hield de Onderwijsinspectie toezicht op de examinering. De opleiding Directiesecretaresse werd onderzocht. In dit verband werd een zelfevaluatie Examinering opgesteld. Het definitieve rapport werd in september 2011 ontvangen. De competentiegerichte examinering van de opleiding Directiesecretaresse werd als voldoende beoordeeld. Het exameninstrumentarium voldoet aan de uitstroomeisen en aan de toetstechnische eisen. De examenprocessen van afname, beoordeling en diplomering verlopen deugdelijk en de integrale examenkwaliteit is voldoende
58
geborgd. Het beroepenveld heeft vertrouwen in de examenkwaliteit. Betrokkenen bij de examinering zijn voldoende deskundig. De onderzochte opleiding voldoet aan alle wettelijke vereisten rondom examinering. Bij deze competentiegerichte opleiding zijn ook de exameninstrumenten voor Nederlands en Spaans beoordeeld. Het oordeel voor Nederlands en Spaans is voldoende. De exameninstrumenten voldoen aan de uitstroomeisen en de toetstechnische eisen. De zelfevaluatie en het inspectierapport staan op www.schoevers.nl. In najaar 2011 heeft Schoevers meegewerkt aan een pilotonderzoek van de inspectie in het kader van het bepalen van het nieuwe toetsingskader. De ervaringen tijdens de pilot waren positief.
17.5
Ontwikkelingen/verbeteracties
17.5.1 Stagebeoordeling Zoals in paragraaf 15.5 al aangegeven is een nieuw protocolformulier stage ontwikkeld. Hierin documenteert de stagebegeleider zijn contacten met het stagebedrijf. Bij het protocolformulier hoort ook een eindbeoordelingsformulier. In dit formulier verifieert de stagebegeleider nog eens of aan alle formele eisen is voldaan, evalueert hij de beoordeling van de bedrijfsbegeleider en beoordeelt hij het reflectieverslag. Deze drie elementen leiden samen tot het eindoordeel. Voor studiejaar 2014/2015 wordt aanvullend nog een wijziging doorgevoerd in de beoordeling van de bewijsstukken van de verschillende stageopdrachten. De beoordeling van deze documenten wordt in het bedrijf neergelegd. 17.5.2 Beoordeling toetsen Zie paragraaf 16.5.
59
18 Diplomering 18.1
Doelstelling
In de toetswijzers is vastgelegd aan welke eisen de student moet voldoen om het diploma te behalen. De examencommissie verifieert of beoordeling en cijferregistratie correct hebben plaatsgevonden.
18.1.1 Indicatoren Tijdens een interne audit worden geen afwijkingen geconstateerd van de procedures en richtlijnen zoals hierboven benoemd.
18.2
Uitvoering
18.2.1 Eisen om te slagen De eisen om te slagen zijn vastgelegd in de toetswijzer. 18.2.2 Vaststellen examenresultaat Schoevers waarborgt via strakke protocollen en reglementen dat diplomering op deugdelijke gronden plaatsvindt door de volgende maatregelen. Alle toetsresultaten worden door de locatiecommissie ingevoerd in het digitale cijfersysteem Dycoco. Studenten kunnen de toetsresultaten digitaal raadplegen. Iedere student beschikt hiertoe over een eigen beveiligde toegangscode. De procedure voor vrijstelling en EVC is beschreven in het examenreglement. De examencommissie beoordeelt op grond van de door de locatiecommissie in het Schoevers cijfersysteem aangeleverde toetsnresultaten of een kandidaat geslaagd is voor het examen.
18.3
Monitoring
Zie paragraaf 18.5.
18.4
Resultaten 2012/2013
In september 2013 constateerde de inspectie dat de examencommissie onvoldoende toezicht houdt op de correcte beoordeling van examenstukken en de correcte verwerking van de tentamenresultaten. Daarmee waarborgt de examencommissie onvoldoende dat diploma’s op de juiste gronden worden verstrekt.
18.5
Ontwikkelingen/Verbeteracties
De projectgroep Kwaliteitsborging heeft in overleg met de vestigingsmanagers een richtlijn opgesteld voor het zodanig inrichten van de studentendossiers op de vestigingen dat het voor de examencommissie mogelijk is het hele proces van tentamenstuk tot diplomaprint te volgen. De examencommissie voert samen met de leden van de projectgroep kwaliteitsborging in de maand juli een interne audit. Tijdens deze audit wordt door middel van een steekproef van ten minste 3 studenten per vestiging per opleidingsjaar geverifieerd of het proces van beoordeling en cijferverwerking correct is verlopen. De resultaten van deze audits worden gerapporteerd aan het bevoegd gezag.
60
Commissie van Beroep Sinds april 2014 is Schoevers aangesloten bij de Commissie van Beroep van de NRTO.
61