Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep
19-4-2016 | L. Freese
INHOUD 1
Document informatie..................................................................................................................................... 3
2
Kern van het advies ........................................................................................................................................ 3 2.1
Inleiding ................................................................................................................................................. 4
2.2
Speerpunten.......................................................................................................................................... 4
3
Aanleiding en opdracht .................................................................................................................................. 6
4
Informatiemanagement ................................................................................................................................. 7
5
6
4.1
Waar gaat informatiemanagement over?............................................................................................. 7
4.2
Inrichting van informatiemanagement bij de Veluwse Onderwijsgroep .............................................. 8
4.3
Maatregelen invoering informatiemanagement .................................................................................. 9
Architectuur ................................................................................................................................................. 10 5.1
Complexiteit hanteerbaar ................................................................................................................... 10
5.2
Op hoofdlijnen .................................................................................................................................... 10
5.3
Architectuurprincipes: wat en waarom ? ............................................................................................ 11
Bijlagen: ....................................................................................................................................................... 12 6.1
Bijlage samenvatting principes: .......................................................................................................... 12
6.2
Bijlage : Algemene Principes ............................................................................................................... 15
6.3
Bijlage : Organisatie Principes ............................................................................................................. 19
6.4
Bijlage : Informatie Principes .............................................................................................................. 25
6.5
Bijlage : Techniek Principes ................................................................................................................. 46
6.6
Bijlage Informatieplanning .................................................................................................................. 51
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep
DOCUMENT INFORMATIE
Versiebeheer Versie
Datum
Auteur
Omschrijving
00.1
24-11-2015
Lex Freese
Initieel document
00.2
17-2-2016
Lex Freese
Vervolg concept
00.3
23-2-2016
Lex Freese
Samenhang in speerpunten en opdrachten
00.4
04-03-2016
Lex Freese/E. Boswinkel
Format aangepast
00.5
14-4-2016
Lex Freese / Marlien Muller
Aansluiting op de strategie van de Veluwse Onderwijsgroep
00.51
14-4-2016
Lex Freese
Ter inzage verstuurd aan MT
00.6
19-4-2016
Lex Freese / Marlien Muller
Opmerkingen doorgevoerd.
Distributie De volgende personen hebben een exemplaar ontvangen.
Versie
Datum
00.1
10-12-2015 E. Boswinkel
00.3
1-3-2016
00.4
Aan
Status
Opmerking
Informeel
Ter koersbepaling
E. Boswinkel CMT
00.5
14-4-2016 M. Muller
Concept
00.51
14-4-2016 N. Aarts; M. Wolthuis; H. Tuin; J. Jansen-Vreling; E. Teeuwen
Concept
Ter inzage
00.6
19-4-2016 M. Muller
Concept
Voorstel versie 1.0
3
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep
KERN VAN HET ADVIES INLEIDING Dit masterplan gaat over de meerjaren informatieplanning bij de Veluwse Onderwijsgroep en is opgesteld in opdracht van het CMT. Het plan beoogt de huidige informatieplanning en realisatie aan te vullen, aan te scherpen, meer focus aan te brengen en waar nodig te corrigeren. Het plan is bedoeld als grondslag voor het vormgeven van informatiemanagement en een betere aansluiting op de strategische doelstellingen van de Veluwse Onderwijsgroep. Het masterplan sluit aan op het gedragsanker “hoge kwaliteit van onderwijs, medewerkers en ondersteunende processen” uit het strategisch plan van de Veluwse onderwijsgroep, Waarde geef je door. Daarnaast geeft het masterplan concreet vorm aan de volgende strategische doelen: 1. 2. 3.
Wij geven vorm en inhoud aan een eigentijds en toekomstgericht didactisch concept waarbij ICT als middel ingezet wordt. Wij zorgen voor een goede aansluiting van PO naar VO op het gebied van onderwijsinhoud en overdracht van leerlinggegevens. Wij streven naar het verder optimaliseren van een efficiënte bedrijfsvoering. Bij het organiseren van ondersteunende processen in en voor de scholen is daarom harmonisatie en een effectieve besteding van middelen uitgangspunt.
Bij informatievoorziening gaat het dus om de gehele keten. Het beeld in de organisatie is dat er nu onvoldoende tot stand komt en vernieuwing achterblijft bij wat mogelijk is, wat nodig is en wat geambieerd wordt. Groot knelpunt is dat er te veel gepraat wordt en te weinig gebeurt. Er zijn te veel doelen en er is niet genoeg focus. Dit vertraagt de voortgang. Die vertraging is onnodig. Er is bij de Veluwse Onderwijsgroep voldoende kwaliteit om op niveau te presteren in informatievraagstukken; mits de juiste maatregelen worden genomen en er strakker gestuurd wordt op het realiseren van die prestaties. Waarbij overigens vermeld zij dat er op veel punten naar behoren gepresteerd wordt. Maar –terecht- gaat er veel aandacht en zorg uit naar wat niet gebeurt en wel zou moeten. Ook in dit plan. Het masterplan is samen te vatten in drie speerpunten en achttien daarmee corresponderende opdrachten. Deze speerpunten, opdrachten kunnen niet los van elkaar worden gezien: de kracht van het masterplan zit in de onderlinge samenhang van de opdrachten, de gekozen prioritering en fasering. Met andere woorden dit plan zal alleen succesvol zijn als het wordt uitgevoerd op de beschreven wijze en in de beschreven volgorde, natuurlijk binnen een bandbreedte zodat het bestuurbaar blijft.
SPEERPUNTEN De strategische informatievraagstukken waar de Veluwse Onderwijsgroep voor staat in de voorliggende periode zijn helder te definiëren: • • •
betere dienstverlening aan medewerkers, docenten en leerlingen. “ Operational excellence” efficiëntere bedrijfsvoering door betere stroomlijning, demand & supply-regiefunctie Kernbegrippen in deze informatievraagstukken zijn de termen verbinden en delen. Door de inrichting van informatiemanagement kan worden bevorderd dat hetgeen wordt ontwikkeld binnen de speerpunten, ook goed beheerd en onderhouden wordt.
Onderstaande speerpunten en opdrachten vloeien alle voort uit de strategische opgaven. Speerpunt 1 : Verbeteren van de ICT infrastructuur : het technisch fundament
4
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep Doelstelling is te zorgen voor een technisch fundament dat in staat is mee te groeien met de strategische doelen en gevraagde functionaliteit uit de organisatie. Dit betekent dat het technisch fundament toekomst vast, flexibel, schaalbaar, kosteneffectief en voorspelbaar dient te zijn en de gewenste kwaliteit kan waarborgen. Voor de periode van december 2015 tot en met juli 2016 liggen er zes technische opdrachten vanuit dit speerpunt: A. B. C. D. E. F.
Vervanging AD 2003 naar ADFS 2012 R2 Migratie naar Office 365 Migratie naar Exchange Online Sharepoint Online (Back-end & Front-end) Upgrade WAN verbinding 10 Gb Vervangen Antivirus (trendmicro vs Kaspersky uitgevoerd 12-2015 t/m 2-2016)
Speerpunt 2 : Implementatie van informatiemanagement Informatiemanagement is een term die verwijst naar de manier waarop de ontwikkeling en het beheer van de informatievoorziening is geregeld. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om applicatiebeheer, proces- en documentbeheer, implementatieprojecten, systeem- en netwerkbeheer. Er zijn allerlei ‘wereldwijde’ standaard methodieken om informatiemanagement vorm en inhoud te geven: PRINCE 2, ITIL, BISL, ASL. In hoofdstuk 4 is het onderwerp informatiemanagement verder uitgewerkt en is een gewenste en passende werkwijze voor de Veluwse Onderwijsgroep beschreven. Voor de periode december 2015 tot en met december 2016 liggen er zes opdrachten vanuit dit speerpunt: G. H. I. J. K. L. M.
Invoering ITIL voor incident- en changemanagement, eventueel Probleembeheer & Projectmanagement Verbetering inrichting ticket registratietool TOPdesk op basis van beschreven processen Verbetering communicatie/afstemming ICT en organisatie : “Doe wat je zegt, zeg wat je doet” Single Point of Contact (SPoC) voor ICT en facilitaire vragen en eventueel voor de overige afdelingen Gebruik/invoering TOPdesk voor afdeling facilitair en eventueel voor de overige afdelingen. Demand & supply regie functie / Hybride ICT infrastructuur Professionalisering van de I & A functie. Onder andere toekenning change manager rol en Informatie manager rol.
Speerpunt 3 : Afstemming informatievoorziening (Enterprise Architectuur) Doelstelling : Het is zaak om een optimale samenhang tussen ICT infrastructuur, applicaties, informatievoorziening, werkprocessen, besturing en beleid te realiseren, zodat de effectiviteit en efficiency van de organisatie optimaal is. Op basis van de strategische beleidsplannen van de drie onderwijsstichtingen en de samenwerkingsstichting. Voor de periode december 2015 tot en met december 2016 ligger er vijf opdrachten vanuit dit speerpunt: N. O. P. Q. R.
Opstellen Architectuur principes, zie bijlage 6.1, 6.2, 6.3, 6.4 en 6.5 Opstellen requirements vanuit de domeinen Business, Informatie, Applicatie en Techniek Inventariseren bedrijf kritische processen, applicaties en informatie Toekennen eigenaarschap bedrijf kritische processen, applicaties en informatie Correct inrichten van de Informatie Management functie (ODIN)
5
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep
AANLEIDING EN OPDRACHT
Veluwse Onderwijsgroep Met veertien katholieke basisscholen, een school voor speciaal basisonderwijs, vier katholieke scholen voor voortgezet onderwijs en drie scholen voor christelijk voortgezet onderwijs biedt de Veluwse Onderwijsgroep dagelijks kwalitatief hoogstaand onderwijs in Apeldoorn en omgeving. Om ervoor te zorgen dat de collega's op de scholen zich vooral kunnen richten op het primaire proces, het verzorgen van goed onderwijs, worden zij ondersteund door een professioneel servicebureau. Missie en visie De missie en visie van de Veluwse Onderwijsgroep zijn bepalend voor het handelen van de scholen en de organisatie als geheel. Scholen kunnen zich binnen deze kaders op specifieke punten onderscheiden en profileren. Missie De Veluwse Onderwijsgroep wil alle kinderen in Apeldoorn en omgeving eigentijds en vooruitstrevend onderwijs bieden voor een succesvolle toekomst, geïnspireerd door christelijke waarden en normen. Visie Wij geloven dat ieder mens het in zich heeft zich te ontwikkelen tot een waardevol lid van onze maatschappij en naar vermogen bij te dragen aan een rechtvaardige samenleving. Wij doen dit door leerlingen en medewerkers gelijke kansen te bieden op persoonlijke groei. Servicebureau Om goed onderwijs te kunnen bieden, heeft een school verschillende faciliteiten nodig. Zo is een school gebaat bij goede huisvesting, moderne computers, bekwaam personeel en een goed financieel beleid. Het Servicebureau heeft specialistische kennis in huis zodat het bestuur, de schoolleiding en de individuele medewerkers goed ondersteund worden. Het Servicebureau bestaat uit de volgende afdelingen: •
Secretariaat
•
Personeel & Organisatie
•
Facilitair Beheer
•
Financiën
•
ICT & Automatisering
•
PR & Communicatie
Opdracht De service organisatie van de Veluwse Onderwijsgroep vraagt om een doortimmerd plan om de ict-organisatie en haar dienstverlening aan de scholen en de ondersteunende afdelingen in te richten en af te stemmen op de behoeften van de Onderwijsgroep.
6
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep
INFORMATIEMANAGEMENT WAAR GAAT INFORMATIEMANAGEMENT OVER? Traditioneel kent de Veluwse Onderwijsgroep drie ICT taken: coördinatie I&A ten behoeve van de ontwikkeling, technisch beheer en applicatiebeheer voor de borging. Met de ontwikkeling van de ICT is het takenpakket gegroeid. Met de term informatiemanagement duiden we het geheel aan ICT-taken aan; onderstaand negenvlaksmodel laat zien wat de reikwijdte is van de ICT.
Bedrijfsdomein
Informatiedomein
Technologiedomein
Bedrijfsbeleid
Informatiebeleid
ICT beleid
Inrichten Organiseren Projecten
Procesmanagement
Informatiemanagement
ICT management
Verrichten Uitvoeren Processen
Procesbeheer
Functioneelbeheer
Systeembeheer
Richten Strategie Doelen
Uitgangspunt voor informatiemanagement is de positionering van ICT als een strategisch bedrijfsmiddel dat ertoe dient de informatievoorziening in een organisatie optimaal te ondersteunen. De informatievoorziening is op zijn beurt ondersteunend aan de werkprocessen in de organisatie. Via die werkprocessen realiseert de Veluwse Onderwijsgroep haar beleid en voert het haar beheertaken uit. Het is zaak om een optimale samenhang tussen ICT infrastructuur, applicaties, informatievoorziening, werkprocessen, besturing en beleid te realiseren, zodat de effectiviteit en efficiency van de organisatie optimaal is (zie afbeelding hiernaast).
Bepalen
Beleid
Ondersteunen
Besturing
De afhankelijkheid tussen ICT en de effectiviteit en efficiency van de organisatie als geheel, betekent dat de eerder genoemde groei en doorontwikkeling van de ICT, gevolgen heeft voor de organisaties.
Processen Informatievoorziening Applicaties ICT Infrastructuur
De inzet van ICT levert een grotere meerwaarde op, naarmate de ICT-infrastructuur, informatiesystemen, informatievoorziening en werkprocessen meer zijn gestandaardiseerd en geharmoniseerd. Dan kan gestuurd worden op integraliteit, interoperabiliteit en kostenbeheersing 7
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep
Het door VOG te omarmen perspectief van ‘werken onder architectuur’ maakt dit mogelijk. In feite is werken onder architectuur een wijze om vanuit strakke centrale kaders te sturen op de ICT ontwikkeling. Op het gebied van beheer wordt een vergelijkbare ontwikkeling bepleit als bij de ontwikkeling van ICT: standaardisatie en harmonisatie vanuit een centraal beleidskader. Deze standaardisatie en harmonisatie van het informatiebeheer kan het beste tot stand worden gebracht door centrale sturing op dit beheer van de ICT. Een goed beheer van de informatievoorziening waarborgt immers de kwaliteit en beschikbaarheid van informatie en is van primair belang voor de gehele bedrijfsvoering en dienstverlening. INRICHTING VAN INFORMATIEMANAGEMENT BIJ DE VELUWSE ONDERWIJSGROEP Het inrichten van informatiemanagement bij de Veluwse Onderwijsgroep vraagt de nodige aanpassingen in de inrichting van de I&A taken. Het is de bedoeling tot een andere sturing en een andere werkwijze te komen. Voor de sturing geldt dat integraliteit en de goede afstemming tussen strategische en tactische doelen cruciaal is. Niet alleen voor de middelen-inzet maar ook voor de goede inhoudelijke argumentatie. De eindverantwoordelijkheid lag en ligt bij het CMT, die meer expliciet dan nu in de rol van CIO kruipt en als opdrachtgever optreedt voor de realisatie van een integrale informatievoorziening ‘onder architectuur’. Voor de realisatie van de speerpunten, en in de toekomst voor nieuwe speerpunten en programma’s, geldt dat de verschillende managers als (deel)programmamanager gaan zorgen dat de beoogde resultaten bereikt gaan worden. Daarbij hebben ze elkaar nodig! Dat versterkt de verbinding en zorgt voor betere afwegingen. Het Management Overleg kan dienen als afstemmingsinstrument voor de voortgang op de deelprogramma’s. De rol van informatiemanager is hierin cruciaal. Deze zit ‘aan de kant van de business’ en levert inhoudelijke kennis, adviezen én, niet in de laatste plaats kader en normen zoals het werken onder architectuur. Hoe de rol van informatiemanager in de huidige omstandigheden het beste kan worden ingevuld staat nog open. Wat niet open staat is dat de informatiemanager vanuit zijn rol, niet tevens de ‘supply’ moet aansturen.
8
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep MAATREGELEN INVOERING INFORMATIEMANAGEMENT In onderstaande tabel is aangegeven welke inrichtingsaspecten met de implementatie van informatiemanagement gemoeid zijn. Kenmerken 1.
Eenduidige sturing op informatiebeheer. Op managementniveau één verantwoordelijke voor informatiebeheer die aanspreekbaar is op de kwaliteit van de informatievoorziening (CIO).
2.
Informatiemanager rol. De informatiemanager geeft op tactisch en operationeel niveau leiding aan het organisatiebrede informatiemanagement, vanuit een gemandateerde verantwoordelijkheid. De informatiemanager maakt geen deel uit van de ICT organisatie maar van ‘de lijn’.
3.
CMT-leden als (deel)programmamanager aanwijzen om het masterplan te realiseren en (structureel) de opdrachtgeverrol in ICT projecten geven.
4.
Centrale inrichting van cluster I&A waarin alle taken geconcentreerd en gecentraliseerd zijn; niet alleen A maar ook I.
5.
Centrale beleidskaders, zowel voor de ‘I’ als voor de ‘A’ die toetsbaar zijn en waarop ook getoetst wordt, vanuit het ‘werken onder architectuur’.
6.
Informatieplanning (meerjarig) binnen planning en control cyclus.
7.
Gebruik methodieken en procedures om informatiestromen digitaal te beheren zoals BISL, ASL, ITIL, en ICT-projecten uit te voeren zoals Prince 2. Dit is op korte termijn niet meteen haalbaar maar op langere termijn een must.
8.
Consequent aandacht voor formuleren informatiebehoefte in lijn; de informatiemanager ondersteunt het (strategisch) management hierbij.
9.
Centrale sturing op effectieve inzet budgetten ICT (ICT-control).
10. Centraal contractbeheer. Dit kan gaan van groot (SLA) tot klein (verplichtingen onderhoudscontract software e.d.). 11. Business case denken introduceren; denken in kosten en baten. 12. Voldoende capaciteit kwalitatief en kwantitatief. Er is nader onderzoek nodig om te duiden hoe groot die moet zijn. 13. Medewerkers inzetten op basis van bekwaamheid, motivatie en kansen. (AMO: abilities, motivation en opportunity). Management Control : Doel congruentie. 14. Communiceren over wat ieder doet en hoe het ermee staat. 15. Meer vertrouwen in elkaars informatie en elkaars kunnen
9
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep
ARCHITECTUUR COMPLEXITEIT HANTEERBAAR De hedendaagse maatschappij stelt het onderwijs voor fikse uitdagingen. Het aantal trends en ontwikkelingen waarmee rekening gehouden moet worden is groot en vormt een complex geheel. Denk hierbij aan vernieuwingen in het onderwijs, invloeden van externe partijen en ontwikkelingen in het ICT-werkveld (SaaS: Software As A Service, Web2.0, Cloud en Portal ontwikkelingen). Het werken onder architectuur maakt deze complexiteit hanteerbaar. Het biedt een richtinggevend kader, een bestemmingsplan voor de inrichting en ontwikkeling van de informatievoorziening en delen van de organisatie. Hierdoor kunnen risico’s worden verminderd, prioriteiten worden gesteld en lopende en nieuwe ontwikkelingen in de informatievoorziening worden getoetst. Het biedt de grondslag bij het opstellen van de projectenportfolio, voor begrotingen en investeringen.
OP HOOFDLIJNEN •
De bedrijfsprocessen en de inrichting van de organisatie zijn leidend voor de inrichting van de informatiesystemen.
•
De bedrijfsprocessen zijn uniform en gestandaardiseerd ingericht.
•
Elk proces heeft een eigenaar. Elk gegeven heeft een eigenaar. Elke applicatie heeft een eigenaar. De proceseigenaar is verantwoordelijk voor de benoeming van de andere eigenaren. Kritische bedrijfsinformatie heeft een eigenaar, benoemd door het CMT.
•
Gegevens worden eenmalig en eenduidig vastgelegd. Er zijn afspraken over de beschikbaarheid, toegankelijkheid, kwaliteit en het onderhoud van gegevens.
•
Een applicatie is zoveel mogelijk standaard ingericht en bedient één informatiegebied.
•
Informatie wordt vanuit een geborgd proces en volgens gestandaardiseerde koppelingen aan de gebruikers beschikbaar gesteld.
•
Het portaal met aanvullende webapplicaties vormen de basis voor ontsluiting van informatie.
•
Toegang en gebruik van gegevens en applicaties is beveiligd en traceerbaar.
•
De technische infrastructuur is opgebouwd uit gestandaardiseerde componenten.
10
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep ARCHITECTUURPRINCIPES: WAT EN WAAROM ?
Architectuurprincipes zijn uitgangspunten die richting geven bij besluiten over de ICTvoorzieningen van de onderwijsinstelling. Een goede set architectuurprincipes voorkomt adhoc besluiten die achteraf niet blijken te passen in de langere termijnstrategie van de instelling. Daarmee is direct duidelijk dat architectuurprincipes niet uitsluitend technisch van aard zijn, maar zeer zeker ook strategisch en ‘politiek’. Het opstellen van architectuurprincipes is dan ook één. Je er als organisatie vervolgens aan houden, vergt bestuurlijke daadkracht! Architectuurprincipes hebben dus niet enkel betrekking op het technische niveau van de architectuur, maar op alle drie de architectuurniveaus: •
De onderwijs- en ondersteunende processen: de business architectuur
•
De informatievoorziening: de informatie architectuur
•
De ICT-voorzieningen: de technische en applicatie architectuur
11
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep
BIJLAGEN: BIJLAGE SAMENVATTING PRINCIPES: Kenmerk
Principe
(CTRL-Klik) VOG-A-001
De Veluwse Onderwijsgroep werkt onder architectuur.
VOG-A-002
De visie (missie, strategie en organisatiedoelstellingen) is leidend voor het opstellen van de Enterprise architectuur van de Veluwse Onderwijsgroep.
VOG-A-003
De architectuurdomeinen (Bedrijf, Informatie en Technologie) beïnvloeden elkaar wederzijds.
VOG-A-004
De samenhang van architectuurdomeinen is geborgd.
VOG-A-005
Programma’s en projecten werken onder de architectuur van de Veluwse Onderwijsgroep.
VOG-A-006
Ontwikkeling van beleid geschiedt in samenhang en is centraal belegd
VOG-A-007
De inrichting en organisatie van de Veluwse Onderwijsgroep voldoet aan relevante wet- en regelgeving.
VOG-A-008
De inrichting van de informatievoorziening is platform en leverancier onafhankelijk.
VOG-BO-001
De organisatie architectuur (organigram) is de concrete uitwerking van de inrichtingsstructuur van de Veluwse Onderwijsgroep.
VOG-BO-002
De volgorde van sturing en verantwoording van interne stakeholders ligt vast in de organisatiestructuur.
VOG-BO-003
Ontwikkelen en beheer zijn gescheiden en hebben eigen kaders en regels.
VOG-BO-004
Medewerkers gaan zorgvuldig en verantwoordelijk om met bedrijf kritische informatie en middelen.
VOG-BO-005
Gebruikers hebben plaats-, tijd- en apparaat onafhankelijk toegang tot de informatievoorziening
VOG-BS-001
Vraag en aanbod zijn ontkoppeld.
VOG-BP-001
De procesarchitectuur structureert de processen en hun onderlinge samenhang.
VOG-BP-002
Processen zijn beschreven.
VOG-BP-003
Elk proces heeft één eigenaar
VOG-BP-004
Ieder proces (of processtap) voegt waarde toe voor de klant.
VOG-BP-005
De regie op de kritische bedrijfsprocessen is centraal belegd.
VOG-BP-006
Beheerprocessen m.b.t. de informatievoorziening zijn gestandaardiseerd.
VOG-IA-001
De inrichting van de informatievoorziening gaat uit van de informatiebehoefte.
VOG-IA-002
De informatievoorziening is aanpasbaar (flexibel).
VOG-IA-003
Informatiebeveiliging is uitgewerkt, geformaliseerd en geregeld.
VOG-IA-004
Een calamiteitenplan is uitgewerkt en geformaliseerd.
VOG-IG-001
Bij de presentatie van informatie wordt uitgaan van de persoonlijke informatiebehoefte van de gebruiker.
VOG-IG-002
Elke applicatie heeft één eigenaar.
VOG-IG-003
De applicatie-eigenaar wordt bepaald door de proceseigenaar van het proces waar het gegeven ontstaat.
12
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep VOG-IG-003
De applicatie-eigenaar wordt bepaald door de proceseigenaar van het proces waar het gegeven ontstaat.
VOG-IG-004
De proceseigenaar bepaald de toegangsrechten van gebruikers.
VOG-IG-005
Er worden standaard applicaties gebruikt.
VOG-IG-006
Een functionele behoefte (domein) wordt door één applicatie afgedekt.
VOG-IG-007
Hergebruik van een applicatie gaat boven kopen en kopen gaat boven maatwerk.
VOG-IG-008
Standaardapplicaties worden niet aangepast.
VOG-IG-009
De Veluwse Onderwijsgroep gebruikt één versie van een applicatie.
VOG-IG-010
De proceseigenaar stelt de functionele en kwaliteitsspecificaties m.b.t. applicaties vast.
VOG-IG-011
Uitwisseling van gegevens tussen applicaties vindt plaats met behulp van generieke koppelvlakken
VOG-IG-012
Applicaties worden gekoppeld met behulp van middleware.
VOG-IG-013
Applicaties worden web-enabled aangeboden.
VOG-IG-014
De regie over bedrijf kritische applicaties is centraal belegd.
VOG-IG-015
Gebruikersinterfaces zijn eenvoudig en functioneel in gebruik.
VOG-IG-016
Het functioneel, applicatie- en technisch beheer van applicaties is geborgd.
VOG-IG-017
Het beheer van toegangsrecht is geborgd.
VOG-IG-018
Gebruikers hebben op iedere tijd, plaats en apparaat onafhankelijk toegang (anytime, anywhere & any device) tot de informatie.
VOG-IG-019
Elke gebruiker heeft een eigen unieke digitale identiteit.
VOG-IG-020
Elke gebruiker beschikt over zijn ‘eigen’ omgeving.
VOG-IG-021
Elke gebruiker is adequaat opgeleid.
VOG-IB-001
Essentiële activiteiten zijn traceerbaar en herleidbaar.
VOG-IB-002
Uitsluitend voor de informatiebehoefte benodigde gegevens worden vastgelegd.
VOG-IB-003
Kritische bedrijfsinformatie heeft één eigenaar.
VOG-IB-004
Het eigenaarschap van kritische bedrijfsinformatie wordt bepaald door het CMT.
VOG-IB-005
De juistheid van de informatie is geborgd.
VOG-IB-006
Er worden uitsluitend formeel vastgelegde informatiesystemen gebruikt voor de bewerking en opslag van gegevens.
VOG-IB-007
De informatie die een informatiesysteem levert is herleidbaar naar de bron.
VOG-IB-008
Gebruikers hebben één toegang tot de informatievoorziening.
VOG-IB-009
Elke (bron)gegeven heeft één eigenaar.
VOG-IB-010
Gegevens hebben een eenduidige definitie.
VOG-IB-011
Elk gegeven heeft één bronsysteem.
VOG-IB-012
De gegevenseigenaar bepaald de autorisatie op gegevens.
VOG-IB-013
De gegevenseigenaar van het leverende systeem is eigenaar van de gegevensuitwisseling.
VOG-IB-014
De gegevenseigenaar wordt bepaald door de proceseigenaar van het proces waar het gegeven ontstaat.
VOG-IB-015
Gegevens worden alleen beschikbaar gesteld aan bevoegde personen.
VOG-IB-016
Gegevens worden beschermd tegen ongeoorloofde toegang en misbruik. 13
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep VOG-IB-017
De Veluwse Onderwijsgroep houdt bij de registratie en beheer van gegevens rekening met de wettelijke eisen.
VOG-IB-018
Alle gegevens worden slechts eenmalig vastgelegd.
VOG-II-001
Gegevensoverdracht vindt plaats via eenduidige, beveiligde en gecontroleerde transacties.
VOG-II-002
De Veluwse Onderwijsgroep neemt maatregelen bij gegevensuitwisseling met externe partijen en partners.
VOG-TA-001
De technische architectuur is de technische uitwerking van de informatiebehoefte van de Veluwse Onderwijsgroep.
VOG-TT-001
De componenten van de technische infrastructuur zijn geüniformeerd.
VOG-TT-002
Het ontwerp en de inrichting van de technische infrastructuur zijn geüniformeerd.
VOG-TT-003
De componenten van de technische infrastructuur voldoen aan breed geaccepteerde standaarden.
VOG-TT-004
Alle ontwerpen en oplossingen zijn schaalbaar m.b.t. alle capaciteitsaspecten.
VOG-TG-001
Databasesystemen zijn gestandaardiseerd.
VOG-TN-001
Beveiliging is op alle niveaus integraal onderdeel van het ontwerp en de inrichting.
VOG-TN-002
De technische infrastructuur is optimaal beveiligd tegen aanvallen, ongeoorloofde toegang en misbruik.
VOG-TN-003
Authenticatie en autorisatie vindt plaats op alle lagen van de infrastructuur.
VOG-TN-004
Essentiële systemen en netwerken worden gemonitord om ongewenst gebruik te ontdekken.
14
BIJLAGE : ALGEMENE PRINCIPES Kenmerk
VOG-A-001
Principe
De Veluwse onderwijsgroep werkt onder architectuur.
Classificatie
Algemeen
Uitleg
De architectuur is leidend als richtinggevend kader voor elk verandertraject.
Onderbouwing
Architectuur is het stuurinstrument voor kwaliteit bij de inrichting en organisatie van de Veluwse Onderwijsgroep tijdens elk verandertraject.
Consequentie
1. De architectuur moet worden uitgewerkt, vastgesteld, geïmplementeerd en beheerd; 2. De architectuur wordt beschikbaar gesteld aan medewerkers van de Veluwse Onderwijsgroep; 3. Het gebruik van de architectuur wordt verplicht gesteld binnen de Veluwse Onderwijsgroep.
Kenmerk
VOG-A-002
Principe
De visie (missie, strategie en organisatiedoelstellingen) is leidend voor het opstellen van de Enterprise architectuur van de Veluwse Onderwijsgroep.
Classificatie
Algemeen
Uitleg
De Enterprise architectuur van de Veluwse Onderwijsgroep vormt de vertaling van de missie, strategie en organisatiedoelstellingen naar vastlegging van de formele organisatie en inrichting van de Veluwse Onderwijsgroep met betrekking tot de architectuurdomeinen.
Onderbouwing
Door vastlegging van de architectuur is elk verandertraject in samenhang met missie, strategie en doelstellingen uit te voeren.
Consequentie
1. De Enterprise architectuur moet worden uitgewerkt, vastgesteld, geïmplementeerd en beheerd; 2. De Enterprise architectuur voldoet aan de missie, strategie en doelstellingen van de Veluwse Onderwijsgroep; 3. De Enterprise architectuur wordt beschikbaar gesteld aan medewerkers van de Veluwse Onderwijsgroep.
Kenmerk
VOG-A-003
Principe
De architectuurdomeinen (Bedrijf, Informatie en Technologie) beïnvloeden elkaar wederzijds.
Classificatie
Algemeen
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep Uitleg
Alle architecturendomein staan in onderlinge relatie met elkaar en hebben daarom invloed op elkaar.
Onderbouwing
De wederzijdse beïnvloeding maakt samenhang tussen de diverse domeinen mogelijk waardoor de kwaliteit van de inrichting en organisatie van de Veluwse Onderwijsgroep kan verbeteren.
Consequentie
1. Wijzigingen in de architectuurprincipes van een domein hebben invloed op de andere domeinen; 2. De Enterprise architectuur wordt regelmatig getoetst op consistentie en coherentie. Naar Samenvatting
Kenmerk
VOG-A-004
Principe
De samenhang van architectuurdomeinen is geborgd.
Classificatie
Algemeen
Uitleg
De ontworpen architectuurdomeinen worden op samenhang gereviewed door de beherende instantie.
Onderbouwing
Door de beherende instantie wordt geborgd dat de diverse architectuurdomeinen op elkaar afgestemd zijn en blijven.
Consequentie
1. Er is een beherende instantie ingericht; 2. Elk (her)ontworpen architectuurdomein moet aansluiten aan de andere architectuurdomeinen; 3. Elk (her)ontworpen architectuurdomein wordt aan de beherende instantie aangeboden ter review; 4. Elk (her)ontworpen en goedgekeurd architectuurdomein wordt opgenomen door de beherende instantie.
Kenmerk
VOG-A-005
Principe
Programma’s en projecten werken onder de architectuur van de Veluwse Onderwijsgroep.
Classificatie
Algemeen
Uitleg
Programma’s en projecten moeten aansluiten / zich houden aan de architectuurkaders van de Veluwse Onderwijsgroep.
Onderbouwing
Omdat de architectuur, om de kwaliteit te waarborgen, leidend is bij verandertrajecten dienen programma’s en projecten zich te houden aan de architectuurkaders.
Consequentie
1. De architectuur is randvoorwaardelijk voor bestaande en nieuwe programma’s en projecten; 2. Relevante projectarchitectuur moet ontwikkeld worden en beschikbaar gesteld aan de programma’s en projecten; 16
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep 3. Het programma of project overlegt frequent de (deel)resultaten aan de architect; 4. De architect toetst frequent de (deel)resultaten van het programma of project aan de architectuur.
Kenmerk
VOG-A-006
Principe
Ontwikkeling van beleid geschiedt in samenhang en is centraal belegd.
Classificatie
Algemeen
Uitleg
Om de samenhang van beleid te waarborgen wordt deze centraal ontwikkeld.
Onderbouwing
Door het centraal ontwikkelen van beleid wordt het eenvoudiger om de diverse beleidsonderwerpen/-onderdelen op elkaar afgestemd te houden en afgestemd te houden met de Enterprise architectuur.
Consequentie
1. Beleidsontwikkelaars overleggen frequent de (deel)resultaten aan de Enterprise architect; 2. De Enterprise architect toetst regelmatig de consistentie en coherentie van bestaand en nieuw beleid aan de architectuur.
Kenmerk
VOG-A-007
Principe
De inrichting en organisatie van de Veluwse Onderwijsgroep voldoet aan relevante wet- en regelgeving.
Classificatie
Algemeen
Uitleg
De organisatie is verplicht om zich te houden aan wet- en regelgeving.
Onderbouwing
Om de vereiste wettelijke transparantie van de organisatie en de beveiliging van informatie en gegevens te waarborgen moet worden voldaan aan relevante wet- en regelgeving.
Consequentie
1. Op regelmatige basis zal geïnventariseerd worden welke wet- en regelgeving geldend is voor de Veluwse Onderwijsgroep; 2. De enterprise architect toetst regelmatig de consistentie en coherentie van de architectuur m.b.t. wet- en regelgeving.
Kenmerk
VOG-A-008
Principe
De inrichting van de informatievoorziening is platform en leverancier onafhankelijk.
Classificatie
Algemeen 17
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep Status
Verplicht
Uitleg
Er bestaat in de informatievoorziening geen harde relatie met of afhankelijkheid van hardware, software en/of leveranciers.
Onderbouwing
Om de informatievoorziening zo flexibel mogelijk te houden worden er geen systemen ingericht die een specifiek platform of een specifieke leverancier nodig hebben. Hierdoor is migratie naar bv nieuwe, krachtigere hardware mogelijk. Tevens is, indien gewenst, het informatiesysteem eenvoudiger onder te brengen bij een andere leverancier.
Consequentie
1. Onafhankelijkheid tussen onderdelen in de informatievoorziening is expliciet onderdeel van selectietrajecten. Naar Samenvatting
18
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep BIJLAGE : ORGANISATIE PRINCIPES
Kenmerk
VOG-BO-001
Principe
De organisatie architectuur (organigram) is de concrete uitwerking van de inrichtingsstructuur van de Veluwse Onderwijsgroep.
Classificatie
Bedrijfsarchitectuur - Organisatie
Uitleg
Componenten van de organisatie architectuur zijn de standaards en structuren waaraan moet worden voldaan bij de ontwikkeling en inrichting van de organisatie van de Veluwse Onderwijsgroep.
Onderbouwing
De informatievoorziening moet aangesloten blijven bij de “werking” van de organisatie. Dit moet geborgd worden in de architectuur.
Consequentie
1. De organisatie architectuur moet worden uitgewerkt en goedgekeurd zijn; 2. De organisatie architectuur moet worden beheerd; 3. De organisatie architectuur wordt beschikbaar gesteld aan medewerkers van de Veluwse Onderwijsgroep; 4. Het gebruik van de organisatie architectuur wordt verplicht gesteld binnen de Veluwse Onderwijsgroep.
Kenmerk
VOG-BO-002
Principe
De volgorde van sturing en verantwoording van interne stakeholders ligt vast in de organisatiestructuur.
Classificatie
Bedrijfsarchitectuur - Organisatie
Uitleg
De organisatiestructuur is uitgewerkt in het organigram van de Veluwse Onderwijsgroep.
Onderbouwing
Door vastlegging van de organisatiestructuur is elke verantwoordelijkheid belegd en vastgesteld. Iedereen weet wie waarvoor verantwoordelijk is.
Consequentie
1. De organisatiestructuur moet uitgewerkt en goedgekeurd zijn; 2. De organisatiestructuur moet worden beheerd; 3. De organisatiestructuur wordt beschikbaar gesteld aan medewerkers van de Veluwse Onderwijsgroep; 4. De organisatiestructuur is leidend voor de inrichting van het informatiesysteem binnen de Veluwse Onderwijsgroep; 5. De organisatiestructuur ligt in één systeem vast. 19
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep Naar Samenvatting Kenmerk
VOG-BO-003
Principe
Ontwikkelen en beheer zijn gescheiden en hebben eigen kaders en regels.
Classificatie
Bedrijfsarchitectuur - Organisatie
Uitleg
Er wordt een expliciet onderscheid gemaakt tussen het ontwikkelen van nieuwe (informatie)systemen, het beheren van bestaande en het uitvoeren van ontwikkelactiviteiten of experimenten. Voor deze zaken worden verschillende kaders en regels ontwikkeld en van toepassing verklaard.
Onderbouwing
Vanwege het verschil in karakter en gerichtheid van beide activiteiten is een onderscheidende positionering in de organisatie noodzakelijk om deze verschillen duidelijk te maken.
Consequentie
1. De verschillende kaders en regels moeten worden ontwikkeld en beheerd; 2. De kaders en regels moeten ter beschikking gesteld worden aan medewerkers.
Kenmerk
VOG-BO-004
Principe
Medewerkers gaan zorgvuldig en verantwoordelijk om met bedrijf kritische informatie en middelen.
Classificatie
Bedrijfsarchitectuur - Organisatie
Uitleg
Medewerkers gedragen zich zodanig dat al dan niet opzettelijk verlies, beschadiging of in handen van derden komen van bedrijf kritische informatie en middelen wordt voorkomen.
Onderbouwing
Het (tijdelijk) niet beschikbaar zijn of in handen van derden komen van bedrijf kritische informatie en middelen brengt de bedrijfsvoering en / of de reputatie van de Veluwse Onderwijsgroep in gevaar en kan juridische consequenties voor de Veluwse Onderwijsgroep hebben.
Consequentie
1. De definitie van bedrijf kritische informatie moet worden opgesteld; 2. Er zijn gedragsregels t.a.v. het omgaan met deze middelen; 3. Er moet een gedragscode opgesteld, vastgesteld, bekend gemaakt en gehandhaafd worden; 4. Er moet op gedrag gestuurd worden.
Kenmerk
VOG-BO-005 20
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep Principe
Gebruikers hebben plaats-, tijd- en apparaat onafhankelijk toegang tot de informatievoorziening.
Classificatie
Bedrijfsarchitectuur – Organisatie
Uitleg
Op alle plaatsen, tijdstippen en met diverse apparaten kan een gebruiker beschikken over de voor hem/haar toegankelijke delen van de informatievoorziening. Voorwaarde is wel dat de gebruiker toegang heeft tot een netwerk (bv. Internet).
Onderbouwing
Dit is een uitvloeisel van het 24x7 karakter van leren en werken. Er is een maatschappelijke ontwikkeling naar leren en werken op andere plaatsen en tijdstippen dan de tot nu toe gebruikelijke kantooruren. Vermenging van privé en werken wordt daarmee gemeengoed en is steeds vaker gewenst door gebruikers. Zowel studenten/deelnemers als medewerkers beschikken daarnaast steeds vaker over andere (eigen) apparatuur dan de standaard PC waarmee informatie verkregen kan worden en/of bewerkt. Deze ontwikkeling ondersteunt het plaats- en tijdonafhankelijk leren en werken.
Consequentie
1. Beleid over plaats, tijd- en apparaat onafhankelijk leren en werken moet worden vastgesteld en geïmplementeerd. Naar Samenvatting
Kenmerk
VOG-BS-001
Principe
Vraag en aanbod zijn ontkoppeld.
Classificatie
Bedrijfsarchitectuur – Services en diensten
Uitleg
Vraag en aanbod zijn ondergebracht in afzonderlijke organisatorische eenheden of aanbod is ondergebracht bij een externe partij.
Onderbouwing
Door vraag en aanbod te ontkoppelen wordt een klant leverancier relatie bereikt die er voor zorgt dat de leverancier levert wat de klant vraagt en niet wat de leverancier wil leveren.
Consequentie
1. De klant wordt in staat gesteld zijn vraag te formuleren; 2. Er zijn gescheiden organisatie-eenheden voor vraag en aanbod.
Kenmerk
VOG-BP-001
Principe
De procesarchitectuur structureert de processen en hun onderlinge samenhang.
Classificatie
Bedrijfsarchitectuur – Processen
Uitleg
Binnen de procesarchitectuur worden de hoofdprocessen van de Veluwse Onderwijsgroep uitgewerkt.
Onderbouwing
De kwaliteit van de processen van de Veluwse Onderwijsgroep wordt hiermee geborgd.
21
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep Consequentie
1. De procesarchitectuur moet worden uitgewerkt en goedgekeurd zijn; 2. De procesarchitectuur moet worden beheerd; 3. Het gebruik van de procesarchitectuur wordt verplicht gesteld binnen de Veluwse Onderwijsgroep; 4. De procesarchitectuur wordt beschikbaar gesteld aan medewerkers van de Veluwse Onderwijsgroep.
Kenmerk
VOG-BP-002
Principe
Processen zijn beschreven.
Classificatie
Bedrijfsarchitectuur – Processen
Uitleg
Procesbeschrijvingen structureren de activiteiten van de Veluwse Onderwijsgroep.
Onderbouwing
De kwaliteit van de activiteiten van de Veluwse Onderwijsgroep wordt hiermee geborgd.
Consequentie
1. Processen worden beschreven en onderhouden; 2. Procesbeschrijvingen worden beschikbaar gesteld aan medewerkers van de Veluwse Onderwijsgroep. Naar Samenvatting
Kenmerk
VOG-BP-003
Principe
Elk proces heeft één eigenaar.
Classificatie
Bedrijfsarchitectuur – Processen
Uitleg
Voor elk proces is er één eindverantwoordelijke, die de kwaliteit van het proces en de uitvoering hiervan bewaakt.
Onderbouwing
De samenhang en kwaliteit van de processen onderling kunnen alleen worden bewaakt door op een hoger niveau eindverantwoordelijken deze aspecten te laten bewaken.
Consequentie
1. Elk proces heeft een proceseigenaar; 2. De proceseigenaar is verantwoordelijk voor de kwaliteit en het beheer van het proces; 3. De proceseigenaar draagt zorg voor de training van de medewerkers m.b.t. de uitvoering van het proces.
22
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep Kenmerk
VOG-BP-004
Principe
Ieder proces (of processtap) voegt waarde toe voor de klant.
Classificatie
Bedrijfsarchitectuur – Processen
Uitleg
Alleen waarde toevoegende proces(stappen) zijn van nut voor de klant.
Onderbouwing
Processen of processtappen die geen waarde toevoegen moeten worden verwijderd omdat ze overbodig zijn. Hierdoor worden de processen eenvoudiger en transparanter. Kosten voor uitvoering zullen dalen.
Consequentie
1. Processen moeten beschreven worden; 2. Processtappen moeten „gewaardeerd‟ worden; 3. Wijzigingen in processen moeten doorgevoerd worden in de organisatie; 4. Betrokken informatiesystemen moeten processen ondersteunen.
Kenmerk
VOG-BP-005
Principe
De regie op de kritische bedrijfsprocessen is centraal belegd.
Classificatie
Bedrijfsarchitectuur – Processen
Uitleg
De bedrijfsvoeringprocessen die voor de continuïteit van de Veluwse Onderwijsgroep van vitaal belang zijn, worden centraal en uniform geregeld.
Onderbouwing
Door kritische processen centraal te regelen wordt geborgd dat deze (resultaten van) processen voldoen aan de eisen die daaraan door de Veluwse Onderwijsgroep en externe partijen worden gesteld.
Consequentie
1. Kritische processen moeten als zodanig worden benoemd; 2. De regie over deze processen moeten centraal worden belegd.
Naar Samenvatting
23
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep
Kenmerk
VOG-BP-006
Principe
Beheerprocessen m.b.t. de informatievoorziening zijn gestandaardiseerd.
Classificatie
Bedrijfsarchitectuur – Processen
Uitleg
Door procesgerichte standaardisatie wordt uniformiteit in werkwijze afgedwongen en worden minder fouten gemaakt. Dit zorgt voor minder hiaten in de beveiliging. Door gebruik te maken van standaarden voor het beschrijven van beheerprocessen en het uitvoeren van deze processen, wordt de inwerktijd of leertijd voor vast en tijdelijk personeel beperkt. In uitbesteding situaties wordt de uit te besteden dienstverlening eenvoudiger overdraagbaar.
Onderbouwing
Door gebruik te maken van specifieke standaarden die op basis van best practice (ITIL, ASL, BiSL) zijn verworven ontstaan uitwisselbare processen.
Consequentie
1. De Veluwse Onderwijsgroep maakt een keuze m.b.t. de beheerprocessen; 2. De Veluwse Onderwijsgroep implementeert de beheerprocessen.
Naar Samenvatting
24
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep BIJLAGE : INFORMATIE PRINCIPES Kenmerk
VOG-IA-001
Principe
De inrichting van de informatievoorziening gaat uit van de informatiebehoefte.
Classificatie
Informatie architectuur - Algemeen
Uitleg
De informatievoorziening is er op (in)gericht om optimaal de informatiebehoefte van de organisatie te ondersteunen.
Onderbouwing
De informatievoorziening wordt zo minimaal mogelijk ingericht waarbij de processen en informatiebehoefte van diverse actoren optimaal wordt ondersteund. Niet gebruikte en/of overbodige functionaliteit wordt uitgefaseerd.
Consequentie
1. De informatiebehoefte moet inzichtelijk zijn; 2. De vertaling van behoefte naar inrichting is geborgd in een architectuur.
Kenmerk
VOG-IA-002
Principe
De informatievoorziening is aanpasbaar (flexibel).
Classificatie
Informatie architectuur - Algemeen
Uitleg
De onderdelen van informatievoorziening zijn aan te passen aan de geldende situatie/behoefte.
Onderbouwing
Om mee te kunnen groeien en bewegen met de ontwikkelingen is het noodzakelijk om de onderdelen van de informatievoorziening functioneel afdoende aanpasbaar te maken.
Consequentie
1. Bij ontwikkeling van (delen van) de informatievoorziening wordt rekening gehouden met toekomstige veranderende behoefte.
Kenmerk
VOG-IA-003
Principe
Informatiebeveiliging is uitgewerkt, geformaliseerd en geregeld.
Classificatie
Informatie architectuur - Algemeen
Uitleg
Beveiliging is uitgewerkt in informatiebeveiligingsbeleid en –plan.
Onderbouwing
Uitgewerkte en geïmplementeerde Informatiebeveiliging zorgt voor deugdelijke beveiliging van de informatievoorziening en het voldoen aan wettelijke kaders en regelgeving. 25
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep Consequentie
1. Informatiebeveiliging moet belegd worden; 2. De informatiebeveiliging moet beschreven worden; 3. Informatiebeveiliging wordt vastgesteld; 4. Informatiebeveiliging wordt geïmplementeerd en bewaakt. Naar Samenvatting
26
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep Kenmerk
VOG-IA-004
Principe
Een calamiteitenplan is uitgewerkt en geformaliseerd.
Classificatie
Informatie architectuur - Algemeen
Uitleg
Herstelmaatregelen bij ernstige verstoringen van de dienstverlening zijn ingericht en operationeel.
Onderbouwing
In het kader van „good governance‟ is het beheersen van calamiteiten noodzakelijk. Hierdoor kan lesuitval en bedrijfsstagnatie tot een minimum worden teruggebracht.
Consequentie
1. Bedrijf kritische onderdelen definiëren (risicoanalyse); 2. Herstelmaatregelen definiëren en beheren; 3. Calamiteitenplan uitwerken en beheren.
Kenmerk
VOG-IG-001
Principe
Bij de presentatie van informatie wordt uitgaan van de persoonlijke informatiebehoefte van de gebruiker.
Classificatie
Informatie architectuur – Gebruikers en applicaties
Uitleg
De informatie sluit aan bij ieders persoonlijke leer- en werkomgeving.
Onderbouwing
Gepersonaliseerde omgevingen leidt tot vergroting van het gebruiksgemak en -beleving en levert een bijdrage aan de verhoging van de beveiliging.
Consequentie
1. Inrichten van gepersonaliseerde omgevingen (bv cockpits/dashboards) voor alle gebruikers.
Kenmerk
VOG-IG-002
Principe
Elke applicatie heeft één eigenaar.
Classificatie
Informatie architectuur – Gebruikers en applicaties – Applicaties/Software
Uitleg
Voor elke applicatie is er één eindverantwoordelijke, die de beschikbaarheid en kwaliteit van de applicatie en het gebruik ervan bewaakt.
Onderbouwing
De eigenaar neemt de beslissingen m.b.t. de applicatie.
Consequentie
1. Elke applicatie heeft een applicatie-eigenaar; 27
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep 2. De applicatie-eigenaar is verantwoordelijk voor de kwaliteit en het gebruik van de applicatie; 3. De applicatie-eigenaar is verantwoordelijk voor het beheer van de applicatie; 4. De applicatie-eigenaar draagt zorg voor de training van gebruikers. Naar Samenvatting Kenmerk
VOG-IG-003
Principe
De applicatie-eigenaar wordt bepaald door de proceseigenaar van het proces waar het gegeven ontstaat.
Classificatie
Informatie architectuur – Gebruikers en applicaties – Applicaties/Software
Uitleg
De applicatie-eigenaar is verantwoordelijk voor de applicatie die het proces ondersteund waar het gegeven ontstaat.
Onderbouwing
Een applicatie verzorgt de (geautomatiseerde) verwerking van een proces. De verantwoordelijkheid voor deze verwerking ligt bij de proceseigenaar. Deze beslist wat en hoe geautomatiseerd wordt en draagt zorg voor implementatie en gebruik van de applicatie.
Consequentie
1. De proceseigenaar is automatisch ook applicatie-eigenaar; 2. Indien de proceseigenaar het applicatie-eigenaarschap delegeert dan dient dit te worden vastgelegd.
Kenmerk
VOG-IG-004
Principe
De proceseigenaar bepaald de toegangsrechten van gebruikers.
Classificatie
Informatie architectuur – Gebruikers en applicaties – Applicaties/Software
Uitleg
De proceseigenaar bepaalt wie toegang heeft tot een applicatie, hoe deze te gebruiken en hoe deze mag worden gebruikt. De applicatieeigenaar is verantwoordelijk voor de toekenning van de toegangsrechten.
Onderbouwing
Controle op toegang is noodzakelijk vanwege de veiligheid.
Consequentie
1. Toegangsrechten (rollen) moeten worden gedefinieerd, gecontroleerd en beheerd.
Kenmerk
VOG-IG-005
Principe
Er worden standaard applicaties gebruikt.
Classificatie
Informatie architectuur – Gebruikers en applicaties – Applicaties/Software 28
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep Uitleg
Het ROC gebruikt zoveel mogelijk op de markt verkrijgbare standaardpakketten.
Onderbouwing
Maatwerk leidt in het algemeen op lange termijn tot extra kosten, risico’s m.b.t. de continuïteit, beschikbaarheid en tot afhankelijkheid van individuen.
Consequentie
1. Er worden uitsluitend standaard pakketten in de markt aangeschaft. Naar Samenvatting
29
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep Kenmerk
VOG-IG-006
Principe
Een functionele behoefte (domein) wordt door één applicatie afgedekt.
Classificatie
Informatie architectuur – Gebruikers en applicaties – Applicaties/Software
Uitleg
Bij het afdekken van een functionele behoefte wordt één applicatie gebruikt.
Onderbouwing
Op deze wijze kan optimaal gebruik gemaakt worden van al aanwezige voorzieningen. Tevens worden middelen beter ingezet en dalen de kosten voor aanschaf, beheer en onderhoud van applicaties.
Consequentie
1. De lijst van standaard applicaties moet worden vastgesteld en beheerd; 2. Bij meerdere applicaties voor dezelfde functionele behoefte (domein) wordt in overleg één applicatie als de standaardapplicatie aangewezen; 3. De overige applicaties moeten worden uit gefaseerd.
Kenmerk
VOG-IG-007
Principe
Hergebruik van een applicatie gaat boven kopen en kopen gaat boven maatwerk.
Classificatie
Informatie architectuur – Gebruikers en applicaties – Applicaties/Software
Uitleg
Bij een informatiebehoefte wordt eerst gekeken of de benodigde functionaliteit al „in huis‟ is. Zo niet dan kan aanschaf van een standaard pakket overwogen worden. Is voor de behoefte geen standaard pakket aanwezig dan pas kan overwogen worden om deze als maatwerk te laten ontwikkelen.
Onderbouwing
Uitgangspunt is het opnieuw gebruiken van al aanwezige functionaliteit. Pas daarna kan aanschaf of maatwerk overwogen worden. Hiermee bereik je kostenreductie en voorkom je dubbeling van functionaliteit.
Consequentie
1. Inventariseren welke applicaties er binnen de Veluwse Onderwijsgroep aanwezig zijn; 2. Definities en procedure voor pakketselectie moet gemaakt en beheerd worden; 3. Definities en procedure voor het ontwikkelen van maatwerk moet gemaakt en beheerd worden.
Kenmerk
VOG-IG-008
Principe
Standaardapplicaties worden niet aangepast. 30
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep Classificatie
Informatie architectuur – Gebruikers en applicaties – Applicaties/Software
Uitleg
Standaardapplicaties worden technisch niet gemodificeerd. Wel worden pakketten geconfigureerd binnen de mogelijkheden die het pakket daartoe biedt.
Onderbouwing
Programmatuuraanpassing leidt tot grote kosten bij introductie van nieuwe versies.
Consequentie
1. Applicaties worden volgens de standaard installatieprocedure geïnstalleerd en beschikbaar gesteld. Naar Samenvatting
31
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep Kenmerk
VOG-IG-009
Principe
De Veluwse Onderwijsgroep gebruikt één versie van een applicatie.
Classificatie
Informatie architectuur – Gebruikers en applicaties – Applicaties/Software
Uitleg
Alle applicaties worden binnen de Veluwse Onderwijsgroep in één en dezelfde versie ter beschikking gesteld. In een versiebeleid kunnen voorgenomen wijzigingen in applicaties vroegtijdig door betrokkenen worden onderkend en kunnen er tijdig maatregelen worden getroffen om de overgang zo flexibel mogelijk te maken.
Onderbouwing
Bij goed versiebeleid worden de inspanningen die nodig zijn om een applicatie beschikbaar te stellen en te houden minder omvangrijk. Tevens neemt de betrouwbaarheid toe en de complexiteit van de gebruikersondersteuning af.
Consequentie
1. Het applicatieoverzicht inclusief bijbehorende versie moet worden ontwikkeld en beheerd; 2. Het applicatieoverzicht wordt beschikbaar gesteld; 3. Alle applicaties worden naar één versie gebracht.
Kenmerk
VOG-IG-010
Principe
De proceseigenaar stelt de functionele en kwaliteitsspecificaties m.b.t. applicaties vast.
Classificatie
Informatie architectuur – Gebruikers en applicaties – Applicaties/Software
Uitleg
De proceseigenaar bepaalt in overleg met de gebruikersgroep (business) voorafgaand aan ingebruikname, de wensen en eisen waaraan een applicatie dient te voldoen.
Onderbouwing
De functionaliteit en kwaliteit (werking) van een applicatie behoren aangegeven te worden door de gebruikersorganisatie.
Consequentie
1. De gebruikersgroep moet worden ingericht.
Kenmerk
VOG-IG-011
Principe
Uitwisseling van gegevens tussen applicaties vindt plaats met behulp van generieke koppelvlakken.
Classificatie
Informatie architectuur – Gebruikers en applicaties – Applicaties/Software
Uitleg
Door gebruik te maken van een generiek koppelvlak wordt de uitwisseling gestandaardiseerd, geüniformeerd en beheersbaar („in-control‟).
32
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep Onderbouwing
Generieke koppelingen tussen applicaties zijn eenvoudiger te realiseren en te onderhouden. Hiermee wordt de uitwisselbaarheid van een applicatie vergroot.
Consequentie
1. Er moet een keuze voor te gebruiken koppelvlakken worden gemaakt; 2. De generieke koppelvlakken worden opgenomen in de pakketselectiecriteria; 3. Koppelvlakken die hier niet aan voldoen worden vervangen. Naar Samenvatting
33
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep Kenmerk
VOG-IG-012
Principe
Applicaties worden gekoppeld met behulp van middleware.
Classificatie
Informatie architectuur – Gebruikers en applicaties – Applicaties/Software
Uitleg
Bij veel applicaties zijn koppelingen ontwikkeld. Door de koppelingen met behulp van middleware structureel te ontwikkelen, zijn koppelingen beheersbaar geworden.
Onderbouwing
Middleware zorgt voor een beheersbare koppeling tussen applicaties.
Consequentie
1. Er moet een keuze voor de te gebruiken middleware worden gemaakt; 2. Inventariseer bestaande koppelingen; 3. Te vervangen koppelingen realiseren met behulp van de middleware oplossing.
Kenmerk
VOG-IG-013
Principe
Applicaties worden web-enabled aangeboden.
Classificatie
Informatie architectuur – Gebruikers en applicaties – Applicaties/Software
Uitleg
Gebruikers kunnen m.b.v. een internetbrowser van applicaties gebruik maken.
Onderbouwing
Gebruikers profiteren van plaats onafhankelijkheid. Zowel gebruikers als beheerders profiteren van het niet noodzakelijk zijn van applicaties op de werkplek.
Consequentie
1. Criterium opnemen in de pakketselectiecriteria; 2. Inventariseer bestaande applicaties; 3. Te vervangen applicaties web-enabled aanbieden.
Kenmerk
VOG-IG-014
Principe
De regie over bedrijf kritische applicaties is centraal belegd.
Classificatie
Informatie architectuur – Gebruikers en applicaties – Applicaties/Software
Uitleg
De regie over applicaties die voor de continuïteit van de Veluwse Onderwijsgroep van vitaal belang zijn, wordt centraal geregeld. 34
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep Onderbouwing
Door centraal regie te voeren over bedrijf kritische applicaties wordt geborgd dat deze applicaties voldoen aan de eisen die daaraan door de Veluwse Onderwijsgroep worden gesteld.
Consequentie
1. Kritische applicaties moeten als zodanig worden benoemd; 2. De regie over deze applicaties moet centraal worden belegd. Naar Samenvatting
35
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep Kenmerk
VOG-IG-015
Principe
Gebruikersinterfaces zijn eenvoudig en functioneel in gebruik.
Classificatie
Informatie architectuur – Gebruikers en applicaties – Applicaties/Software
Uitleg
Gebruikers moeten de interface niet als belemmerend ervaren.
Onderbouwing
Efficiënt gebruik van de gebruikersinterface moet mogelijk zijn.
Consequentie
1. Criterium opnemen in de pakketselectiecriteria.
Kenmerk
VOG-IG-016
Principe
Het functioneel, applicatie- en technisch beheer van applicaties is geborgd.
Classificatie
Informatie architectuur – Gebruikers en applicaties – Applicaties/Software
Uitleg
Scheiding van beheer biedt duidelijkheid over rollen en verantwoordelijkheden.
Onderbouwing
Adequaat beheer is essentieel voor de goede werking van de applicaties.
Consequentie
1. Het beheer moet worden belegd; 2. Per applicatie moeten de te onderscheiden beheerders bekend zijn.
Kenmerk
VOG-IG-017
Principe
Het beheer van toegangsrecht is geborgd.
Classificatie
Informatie architectuur – Gebruikers en applicaties – Interne gebruikers
Uitleg
Inzage en/of veranderrechten voor niet-publieke gegevens is alleen toegestaan aan bevoegden.
Onderbouwing
Gebruikers van de informatievoorziening van de Veluwse Onderwijsgroep wordt toegang tot de voor de rol benodigde delen van de informatievoorziening toegekend. De vertrouwelijkheid van gegevens moet worden gewaarborgd door gecontroleerd rechten op gegevens te verstrekken en in te trekken.
Consequentie
1. Rechtenstructuur op gegevens moet ontwikkeld en beheerd worden; 2. Gebruikers moeten (de juiste) rechten toegekend krijgen; 36
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep 3. Bij verlaten van de instelling of het verbreken van contacten met externen worden de rechten weer ingetrokken. Naar Samenvatting
37
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep Kenmerk
VOG-IG-018
Principe
Gebruikers hebben op iedere tijd, plaats en apparaat onafhankelijk toegang (anytime, anywhere & any device) tot de informatie.
Classificatie
Informatie architectuur – Gebruikers en applicaties – Interne gebruikers
Uitleg
Op alle plaatsen en tijdstippen kan een student/deelnemer of medewerker beschikken over de voor hem/haar toegankelijke informatie, gegevens en toepassingen.
Onderbouwing
Dit is een uitvloeisel van het 24x7 karakter van leren en werken.
Consequentie
1. Informatiesystemen zijn beschikbaar; 2. Informatiesystemen moeten zo worden ingericht dat ze diverse apparaten ondersteunen.
Kenmerk
VOG-IG-019
Principe
Elke gebruiker heeft een eigen unieke digitale identiteit.
Classificatie
Informatie architectuur – Gebruikers en applicaties – Interne gebruikers
Uitleg
Gebruikers gebruiken een eigen persoonlijke identiteit met bijbehorend wachtwoord.
Onderbouwing
Om de beveiliging van gegevens te kunnen waarborgen en ongeoorloofde toegang en omgang met de informatievoorzieningen te kunnen traceren hebben gebruikers een unieke identiteit nodig.
Consequentie
1. Ontwerpen en beheren van een identiteitenbeheersysteem.
Kenmerk
VOG-IG-020
Principe
Elke gebruiker beschikt over zijn ‘eigen’ omgeving.
Classificatie
Informatie architectuur – Gebruikers en applicaties – Interne gebruikers
Uitleg
De gebruiker krijgt direct na inloggen zijn eigen werkomgeving aangeboden.
Onderbouwing
De gebruiker kan efficiënt werken doordat deze in een op hem of haar toegesneden werkomgeving terecht komt.
Consequentie
1. Ontwerpen en beheren van de werkomgevingen; 2. Toegangsbeheer, inclusief het toekennen van rechten moet verzorgt zijn. 38
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep Naar Samenvatting Kenmerk
VOG-IG-021
Principe
Elke gebruiker is adequaat opgeleid.
Classificatie
Informatie architectuur – Gebruikers en applicaties – Interne gebruikers
Uitleg
Bij invoering van of veranderingen aan applicaties behoort ook het scholen van gebruikers.
Onderbouwing
Goed geschoolde gebruikers is een van de voorwaarden voor een adequaat gebruik van het systeem.
Consequentie
1. Bij implementatie van of verandering aan applicaties hoort een scholingsplan.
Kenmerk
VOG-IB-001
Principe
Essentiële activiteiten zijn traceerbaar en herleidbaar.
Classificatie
Informatie architectuur – Berichten en gegevens – Informatiestromen, Informatiefunctionaliteit
Uitleg
Systeemactiviteiten moeten gelogd kunnen worden opdat fouten en misbruik opgespoord en verholpen kunnen worden.
Onderbouwing
Vanuit risicobeheersing moet traceerbaar zijn wie wat wanneer doet.
Consequentie
1. De gegevenseigenaar bepaalt welke activiteiten essentieel zijn; 2. Er is beschreven hoe deze activiteiten worden gelogd; 3. Monitoring van activiteiten is belegd en wordt onderhouden
Kenmerk
VOG-IB-002
Principe
Uitsluitend voor de informatiebehoefte benodigde gegevens worden vastgelegd.
Classificatie
Informatie architectuur – Berichten en gegevens – Informatiefunctie
Uitleg
Overbodige (niet gebruikte) gegevens worden niet opgeslagen.
Onderbouwing
Om wettelijke en efficiency redenen worden overbodige gegevens niet opgeslagen.
Consequentie
1. Geen bijzonderheden. 39
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep
Kenmerk
VOG-IB-003
Principe
Kritische bedrijfsinformatie heeft één eigenaar.
Classificatie
Informatie architectuur – Berichten en gegevens – Informatiesysteem
Uitleg
Voor alle kritische bedrijfsinformatie is er één eindverantwoordelijke, die verantwoordelijk is voor de kwaliteit van de informatie, de totstandkoming en ontsluiting ervan.
Onderbouwing
Kritische bedrijfsinformatie bestaat uit verantwoordingsinformatie, sturingsinformatie en die informatie die essentieel is voor de bredere bedrijfsvoering en moet daarom goed belegd zijn.
Consequentie
1. Het geheel aan kritische bedrijfsinformatie heeft een eigenaar. Naar Samenvatting
Kenmerk
VOG-IB-004
Principe
Het eigenaarschap van kritische bedrijfsinformatie wordt bepaald door het CMT.
Classificatie
Informatie architectuur – Berichten en gegevens – Informatiesysteem
Uitleg
Omdat het gaat om kritische bedrijfsinformatie is het CMT verantwoordelijk voor het aanwijzen van de informatie eigenaar.
Onderbouwing
Vanwege het belang van de kwaliteit van de bedrijf kritische informatie voor de hele organisatie wordt het eigenaarschap op het hoogste niveau bepaald.
Consequentie
1. Het CMT benoemt de eigenaar van de bedrijf kritische informatie.
Kenmerk
VOG-IB-005
Principe
De juistheid van de informatie is geborgd.
Classificatie
Informatie architectuur – Berichten en gegevens – Informatievoorziening
Uitleg
De juistheid van de informatie die wordt gebruikt voor bedrijfsvoering, besluitvorming en verantwoording is geborgd.
Onderbouwing
Hiermee wordt een adequate bedrijfsvoering, besluitvorming en verantwoording geborgd. 40
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep Consequentie
1. Er wordt gebruik gemaakt van controleerbare brongegevens; 2. Er wordt gebruik gemaakt van geverifieerde verwerkingsprocessen; 3. Informatie wordt gepresenteerd via geverifieerde rapportages.
Kenmerk
VOG-IB-006
Principe
Er worden uitsluitend formeel vastgelegde informatiesystemen gebruikt voor de bewerking en opslag van gegevens.
Classificatie
Informatie architectuur – Berichten en gegevens – Informatiesysteem
Uitleg
Voor het bewerken en opslaan van gegevens worden specifieke informatiesystemen benoemd.
Onderbouwing
Dit komt ten goede aan het efficiënt en effectief inrichten van de informatievoorziening (beheer, opleiding, uitwisseling, autorisatie enz.).
Consequentie
1. Vaststellen welke informatiesystemen gebruikt moeten worden; 2. Alle andere informatiesystemen uitfaseren. Naar Samenvatting
41
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep Kenmerk
VOG-IB-007
Principe
De informatie die een informatiesysteem levert is herleidbaar naar de bron.
Classificatie
Informatie architectuur – Berichten en gegevens – Informatiesysteem
Uitleg
De gehele keten van het ontstaan van gegevens en vervolgens van de informatie is inzichtelijk.
Onderbouwing
Informatie heeft pas toegevoegde waarde als duidelijk is hoe deze tot stand is gekomen.
Consequentie
1. Gegevenssets zijn vastgelegd inclusief hun definitie; 2. De rekenregels om te komen tot de informatie zijn vastgelegd.
Kenmerk
VOG-IB-008
Principe
Gebruikers hebben één toegang tot de informatievoorziening.
Classificatie
Informatie architectuur – Berichten en gegevens – Informatiesysteem
Uitleg
Toegang tot de informatievoorziening gaat via één “digitaal loket” zodat iedere gebruiker weet waar de benodigde/gewenste functionaliteit beschikbaar is.
Onderbouwing
Door deze centrale gebruikersvriendelijke ingang wordt de informatievoorziening optimaal ontsloten.
Consequentie
1. Het portaal is de centrale toegang; 2. Andere informatiesystemen worden ontsloten met het portaal.
Kenmerk
VOG-IB-009
Principe
Elke (bron)gegeven heeft één eigenaar.
Classificatie
Informatie architectuur – Berichten en gegevens – Gegevens
Uitleg
Voor elk (bron)gegeven is er één eindverantwoordelijke, die de kwaliteit van het gegeven en het gebruik ervan bewaakt.
Onderbouwing
In verband met beslissingen betreffende bronnen moet een verantwoordelijke bekend zijn.
Consequentie
1. Elk (bron)gegeven heeft een eigenaar; 2. De gegevenseigenaar is verantwoordelijk voor de kwaliteit van het gegeven. 42
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep Naar Samenvatting Kenmerk
VOG-IB-010
Principe
Gegevens hebben een eenduidige definitie.
Classificatie
Informatie architectuur – Berichten en gegevens – Gegevens
Uitleg
Gegevens zijn op een eenduidige manier beschreven.
Onderbouwing
Dit is ter voorkoming van misverstanden als gevolg van verschillen in interpretatie.
Consequentie
1. Opmaken en beheren van gegevensdefinities.
Kenmerk
VOG-IB-011
Principe
Elk gegeven heeft één bronsysteem.
Classificatie
Informatie architectuur – Berichten en gegevens – Gegevens
Uitleg
Voor elk gegeven wordt één bronsysteem gedefinieerd waarin dat gegeven wordt beheerd. Dit bronsysteem is tevens leidend voor de kwaliteit van het gegeven.
Onderbouwing
Dit is de enige mogelijkheid om de kwaliteit van het gegeven te borgen.
Consequentie
1. Vaststellen bronsysteem van gegevens.
Kenmerk
VOG-IB-012
Principe
De gegevenseigenaar bepaald de autorisatie op gegevens.
Classificatie
Informatie architectuur – Berichten en gegevens – Gegevens
Uitleg
De aangeleverde gegevens blijven eigendom van de gegevenseigenaar. De gegevenseigenaar bepaalt wie autorisatie heeft om de gegevens te gebruiken en hoe deze mogen worden gebruikt.
Onderbouwing
De gegevenseigenaar is verantwoordelijk voor de kwaliteit van gegevens.
Consequentie
1. Gegevens mogen alleen ter beschikking gesteld worden aan geautoriseerde gebruikers; 2. De gegevenseigenaar bepaalt het soort gebruik van de ter beschikking gestelde gegevens. 43
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep
Kenmerk
VOG-IB-013
Principe
De gegevenseigenaar van het leverende systeem is eigenaar van de gegevensuitwisseling.
Classificatie
Informatie architectuur – Berichten en gegevens – Gegevens
Uitleg
De gegevenseigenaar bepaald hoe en welke gegevens ter beschikking worden gesteld aan andere systemen.
Onderbouwing
De gegevenseigenaar is verantwoordelijk voor kwaliteit van en toegang tot gegevens. Daarom ligt het eigenaarschap voor de uitwisseling ervan naar andere systemen bij de leverende partij.
Consequentie
1. De gegevenseigenaar borgt de kwaliteit van de koppeling. Naar Samenvatting
Kenmerk
VOG-IB-014
Principe
De gegevenseigenaar wordt bepaald door de proceseigenaar van het proces waar het gegeven ontstaat.
Classificatie
Informatie architectuur – Berichten en gegevens – Gegevens
Uitleg
De verantwoordelijkheid voor de gegevensvoorziening ligt bij de proceseigenaar.
Onderbouwing
Vanuit de verantwoordelijkheid voor de gegevensvoorziening is de proceseigenaar ook verantwoordelijk voor het benoemen van een gegevenseigenaar.
Consequentie
1. De proceseigenaar is tevens de gegevenseigenaar; 2. Indien de proceseigenaar het gegevenseigenaarschap delegeert dan dient dit te worden vastgelegd.
Kenmerk
VOG-IB-015
Principe
Gegevens worden alleen beschikbaar gesteld aan bevoegde personen.
Classificatie
Informatie architectuur – Berichten en gegevens – Gegevens
Uitleg
De veiligheid van gegevens moet worden gewaarborgd, zeker in geval van onder wet- en regelgeving vallende gegevens.
Onderbouwing
Gegevens die bijvoorbeeld onder wet- en regelgeving vallen en/of die de organisatie, of de bedrijfsvoering kunnen compromitteren moeten uitsluitend voor daartoe bevoegden toegankelijk zijn. 44
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep Consequentie
1. Geautoriseerde gebruikers moeten worden gedefinieerd en beheerd inclusief hun rechten; 2. Rechtenstructuren moeten worden ingericht.
Kenmerk
VOG-IB-016
Principe
Gegevens worden beschermd tegen ongeoorloofde toegang en misbruik.
Classificatie
Informatie architectuur – Berichten en gegevens – Gegevens
Uitleg
De beveiliging van gegevens moet worden ingericht.
Onderbouwing
Ongeoorloofde toegang tot en misbruik van gegevens moet worden voorkomen.
Consequentie
1. Gegevensbeveiliging moeten worden ingericht. Naar Samenvatting
Kenmerk
VOG-IB-017
Principe
De Veluwse Onderwijsgroep houdt bij de registratie en beheer van gegevens rekening met de wettelijke eisen.
Classificatie
Informatie architectuur – Berichten en gegevens – Gegevens
Uitleg
DE VELUWSE ONDERWIJSGROEP moet binnen de wettelijke kaders gegevens kunnen aanleveren.
Onderbouwing
Er moet worden voldaan aan de wettelijke eisen m.b.t. gegevens.
Consequentie
1. Archiveringsbeleid moet worden opgesteld en geïmplementeerd; 2. De inrichting van informatiesystemen toetsen aan archiveringsbeleid.
Kenmerk
VOG-IB-018
Principe
Alle gegevens worden slechts eenmalig vastgelegd.
Classificatie
Informatie architectuur – Berichten en gegevens – Gegevens
Uitleg
Om duidelijkheid te houden welk gegeven valide is worden gegevens slecht één keer opgeslagen en eventueel hergebruikt waar gewenst.
Onderbouwing
Dat houdt in dat er niet meerdere instanties van hetzelfde gegeven wordt opgeslagen. Er wordt slechts één bron gebruikt. Voorkomt wildgroei aan opgeslagen gegevens.
Consequentie
1. Beschikbaarheid van gegevens is voor alle gebruikmakende systemen gewaarborgd. 45
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep
Kenmerk
VOG-II-001
Principe
Gegevensoverdracht vindt plaats via eenduidige, beveiligde en gecontroleerde transacties.
Classificatie
Informatie architectuur – Informatie-uitwisseling
Uitleg
Gegevensuitwisseling is eenduidig vormgegeven, de wijze waarop deze plaats vindt, de betrokken data en regels zijn duidelijk beschreven.
Onderbouwing
Door de koppelingen tussen verschillende informatiesystemen kunnen onzuiverheden ontstaan in de informatievoorziening. Door een transparante eenduidige vastlegging van de uitwisseling van gegevens wordt dit vermeden.
Consequentie
1. De koppeling moet beheerd worden.
Kenmerk
VOG-II-002
Principe
De Veluwse Onderwijsgroep neemt maatregelen bij gegevensuitwisseling met externe partijen en partners.
Classificatie
Informatie architectuur – Informatie uitwisseling
Uitleg
Gegevensuitwisseling met en gebruik door derden wordt omgeven met afspraken en procedures.
Onderbouwing
De Veluwse Onderwijsgroep is verantwoordelijk voor de veiligheid van gegevens bij het uitwisselen ervan met en gebruik door externe partijen. Daarom zijn maatregelen nodig om die veiligheid te waarborgen.
Consequentie
1. Maatregelen moeten gedefinieerd en beheerd worden; 2. Derden dienen zich te conformeren aan de maatregelen die de Veluwse Onderwijsgroep oplegt; 3. Regelmatig zal de naleving van de maatregelen gecontroleerd moeten worden. Naar Samenvatting
BIJLAGE : TECHNIEK PRINCIPES 46
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep
Kenmerk
VOG-TA-001
Principe
De technische architectuur is de technische uitwerking van de informatiebehoefte van de Veluwse Onderwijsgroep.
Classificatie
Technische architectuur – Algemeen
Uitleg
De technische architectuur is gericht op het bepalen van het beleid voor alle methoden, technieken, tools, platforms, besturingssystemen en dergelijke, die benodigd zijn voor de ontwikkeling, het beheer en gebruik van geautomatiseerde systemen.
Onderbouwing
De technische architectuur is noodzakelijk om de technische infrastructuur van de Veluwse Onderwijsgroep te ontwerpen, te realiseren en te beheren.
Consequentie
1. De technische architectuur moet uitgewerkt en beheerd worden; 2. De technische architectuur wordt beschikbaar gesteld aan medewerkers van de Veluwse Onderwijsgroep; 3. Het gebruik van de technische architectuur wordt verplicht gesteld binnen de Veluwse Onderwijsgroep.
Kenmerk
VOG-TT-001
Principe
De componenten van de technische infrastructuur zijn geüniformeerd.
Classificatie
Technische architectuur – Technische componenten
Uitleg
Er worden zo min mogelijk verschillende componenten gebruikt.
Onderbouwing
Hierdoor worden de inrichtings- en beheerskosten zo laag mogelijk gehouden en wordt de kwaliteit geborgd.
Consequentie
1. Een overzicht van uniforme componenten moeten vastgelegd en beheerd worden. Naar Samenvatting
Kenmerk
VOG-TT-002
Principe
Het ontwerp en de inrichting van de technische infrastructuur zijn geüniformeerd.
Classificatie
Technische architectuur – Technische componenten
Uitleg
Het ontwerp en de inrichting zijn zo veel mogelijk gelijk te houden.
Onderbouwing
Hierdoor worden de inrichtings- en beheerskosten zo laag mogelijk gehouden en wordt de kwaliteit geborgd. 47
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep Consequentie
1. Standaarden moeten vastgelegd en beheerd worden; 2. Aansluiten bij best-practices.
Kenmerk
VOG-TT-003
Principe
De componenten van de technische infrastructuur voldoen aan breed geaccepteerde standaarden.
Classificatie
Technische architectuur – Technische componenten
Uitleg
Standaarden zijn bijvoorbeeld IEEE, ANSI, ISO, NEN, de-facto standaarden.
Onderbouwing
Door het aanhouden van standaarden is de kans op incompatibiliteit tussen componenten zo klein mogelijk. Bovendien is kennis en specialisme makkelijker in de markt te vinden. Daarnaast zijn er vaak en veel „best-practices‟ ontwikkeld die tegen lage kosten en risico’s geïmplementeerd kunnen worden.
Consequentie
1. Standaarden voor componenten moeten vastgelegd en beheerd worden.
Kenmerk
VOG-TT-004
Principe
Alle ontwerpen en oplossingen zijn schaalbaar m.b.t. alle capaciteitsaspecten.
Classificatie
Technische architectuur – Technische componenten
Uitleg
Alle componenten moeten m.b.t. alle capaciteitsaspecten aanpasbaar zijn.
Onderbouwing
Hiermee wordt een structuur ingericht die flexibel aanpasbaar is m.b.t. toe- en/of afname van gebruik.
Consequentie
1. Ontwerpen en oplossingen dienen op schaalbaarheid getoetst te worden.
Kenmerk
VOG-TG-001
Principe
Databasesystemen zijn gestandaardiseerd.
Classificatie
Technische architectuur – Gegevensopslag
Uitleg
Er worden uitsluitend benoemde databasesystemen gebruikt bij de Veluwse Onderwijsgroep.
Onderbouwing
Door het terugdringen van het aantal databasesystemen wordt beheer eenvoudiger en van hogere kwaliteit. 48
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep Consequentie
1. Er moet vastgesteld worden welke databasesystemen gebruikt worden. Naar Samenvatting
Kenmerk
VOG-TN-001
Principe
Beveiliging is op alle niveaus integraal onderdeel van het ontwerp en de inrichting.
Classificatie
Technische architectuur – Netwerk – ICT-Infrastructuur
Uitleg
Bij het ontwerpen van een oplossing wordt het beveiligingsaspect nadrukkelijk betrokken.
Onderbouwing
Beveiliging van alle onderdelen van de informatievoorziening is noodzakelijk vanuit wet- en regelgeving en vanuit bedrijfsoptiek.
Consequentie
1. Beveiligingsbeleid moet ontwikkeld en beheerd worden.
Kenmerk
VOG-TN-002
Principe
De technische infrastructuur is optimaal beveiligd tegen aanvallen, ongeoorloofde toegang en misbruik.
Classificatie
Technische architectuur – Netwerk – ICT-Infrastructuur
Uitleg
Alle onderdelen van de technische infrastructuur zijn afdoende beveiligd zodat de beschikbaarheid, integriteit en vertrouwelijkheid is gewaarborgd.
Onderbouwing
Hiermee wordt voldaan aan wet- en regelgeving en interne beleidskaders.
Consequentie
1. De wijze van beveiliging vaststellen en realiseren.
Kenmerk
VOG-TN-003
Principe
Authenticatie en autorisatie vindt plaats op alle lagen van de infrastructuur.
Classificatie
Technische architectuur – Netwerk – ICT-Infrastructuur
Uitleg
Het aantonen wie je bent (authenticatie) zodat vervolgens de rechten beschikbaar gesteld kunnen worden (autorisatie) is nodig om gebruik te kunnen maken van de informatievoorziening.
Onderbouwing
Om een veilige toegang tot de informatievoorzieningen te borgen moeten gebruikers, transparant op alle lagen van de infrastructuur authentiseren (inloggen). 49
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep Consequentie
1. De authenticatie- en autorisatiestructuur moet ingericht en beheerd worden; 2. Gebruikers hebben een digitale identiteit nodig.
Kenmerk
VOG-TN-004
Principe
Essentiële systemen en netwerken worden gemonitord om ongewenst gebruik te ontdekken.
Classificatie
Technische architectuur – Netwerk – ICT-Infrastructuur
Uitleg
Al het verkeer en gedrag van gebruikers van de infrastructuur wordt opgeslagen en kan in geval van problemen bekeken worden op ongeoorloofd gedrag.
Onderbouwing
De Veluwse Onderwijsgroep valt onder de wet „dataretentie‟ waarbij binnen korte tijd informatie aan justitie geleverd moet kunnen worden. Om ongeoorloofde omgang met de informatievoorzieningen te kunnen traceren moeten gebruikers, transparant op alle lagen van de infrastructuur authentiseren (inloggen).
Consequentie
1. Inrichten monitoring systeem waarmee verkeer en gedrag vastgelegd kan worden; 2. Beheer inrichten van de opgeslagen informatie; 3. Ontwikkelen van procedures voor het beoordelen van de opgeslagen informatie. Naar Samenvatting
50
Masterplan Informatievoorziening Veluwse Onderwijsgroep BIJLAGE INFORMATIEPLANNING
Projecten portfolio 2016 Onderwerp
Scope
Start
Vervanging AD 2003 naar ADFS 2012 R2
VOG
dec-15
jun-16 €
Migratie naar Office 365
Medewerkers
jan-16
apr-16
€ 10.000,00
Migratie naar Exchange Online
Medewerkers
jan-16
apr-16
€ 10.000,00
Sharepoint Online (Back-end)
Medewerkers
feb-16
feb-16
€
Sharepoint Online (Front-end)
Medewerkers
feb-16
feb-16
€ 20.000,00
Upgrade WAN verbindingen 10Gb
VOG
jan-16
mrt-16 € 25.000,00
€
-
Digitaal toetsen online
Scholen
mrt-16
apr-16
€
-
Vernieuwen Anti virus (trendmicro vs Kaspersky)
VOG
jan-16
feb-16
€ 80.000,00
Vernieuwen/uitbreiding distributiepunten SCCM omgeving
VOG
mrt-16
mei-16
€
Totaal
Einde
Eenmalig 2015 3.800,00
€ 28.800,00
51
Eenmalig 2016 € 26.200,00
-
-
€ 146.200,00
Per maand
