MARLENE DUMAS. The Widow, The Widow, 2013

mas Kaapstad (ZA), 1953 woont en werkt in Amsterdam (NL)

Cape Town (ZA), 1953 lives and works in Amsterdam (NL)

The Widow, 2013

The Widow, 2013

olieverf op doek Defares Collection

oil on canvas Defares Collection

De weduwe waarnaar de titel verwijst is Pauline Lumumba, de echtgenote van de eerste democratische president van het onafhankelijke Congo. Patrick Lumumba werd kort na zijn benoeming ontvoerd en vermoord door de oppositie (met hulp en medeweten van België en de CIA). Pauline loopt met een ontbloot bovenlijf als teken van rouw door de straten van Léopoldville (het huidige Kinshasa). Dumas liet zich inspireren door een nieuwsfoto uit 1961 en maakte twee verschillende uitsneden. Het grote schilderij geeft de voorstelling in close-up weer, geconcentreerd op de vrouw en twee mannen. Het tweede, kleinere doek toont meer van de omgeving en de omstanders. The Widow brengt veel motieven samen die van betekenis zijn voor Dumas’ werk, en die als een rode draad door haar hele oeuvre lopen: thema’s als verraad, verlies en rouw, het vrouwelijk naakt, en politieke onderwerpen zoals het koloniale verleden van Afrika.

The widow in the title of this work refers to Pauline Lumumba, the wife of the first democratic president of the Democratic Republic of the Congo. Shortly after his inauguration, Patrick Lumumba was assassinated by the opposition (with the aid and knowledge of the Belgian government and the CIA). Pauline bares her breasts as a sign of mourning and walks through the streets of Léopoldville (now Kinshasa). Dumas cropped a 1961 news photo in two different ways to arrive at her resulting works. The large painting zooms in on the woman and two men, while the smaller-format work includes more of the setting and bystanders. The Widow unites many key themes that can be found throughout Dumas’s oeuvre, including betrayal, loss, and mourning, the female nude, and political conditions such as Africa’s colonial past.

CD-teksten Dumas_01.indd 1

01-09-14 11:48



Don’t Talk to Strangers, 1977

Don’t Talk to Strangers, 1977

olieverf, papier, grafiet en sellotape op papie collectie De Ateliers, Amsterdam (NL)

oil, paper, graphite and sellotape on paper collection De Ateliers, Amsterdam (NL)

Don’t Talk to Strangers is een van de belangrijkste werken van Dumas uit de jaren 70. Voor dit werk scheurde zij de briefhoofden en de afscheidswoorden uit brieven die aan haar waren gericht. De tekst tussen aanhef en slot is vervangen door strepen, geschilderd met olie die diep in het papier is getrokken. Dumas maakte dit werk toen ze net zes maanden in Nederland woonde. Het roept het verlangen op om elders te zijn, dicht bij de afwezige ander. Tegenover de intimiteit van de brief stelt Dumas de anonimiteit van het publiek. Dumas maakte Don’t Talk to Strangers in het jaar dat de Sex Pistols doorbraken met hun eerste album, Never Mind the Bollocks. Het gefragmenteerde en geïmproviseerde karakter van het beeld herinnert aan de anti-esthetiek van de punkbeweging.

One of the most important works Dumas produced during the seventies, Don’t Talk to Strangers, includes opening and closing phrases torn from personal letters. Stripes painted in oil, which has permeated the paper, replaces the text between the salutation and the closing lines of the letters. Dumas, who had been living in the Netherlands for about six months when she made this work, reveals a powerful yearning for an elsewhere or to be with an absent other. She contrasts the intimacy of the letter with the anonymity of the audience. The disjointed, improvised character of the image—which was made the same year as the Sex Pistols’s groundbreaking first album, Never Mind the Bollocks—recollects the antiaesthetic of the punk movement.


01-09-14 11:48



I Won’t Have a Potplant, 1977

I Won’t Have a Potplant, 1977

kleurpotlood op papier collectie De Ateliers, Amsterdam (NL)

colour pencil on paper collection De Ateliers, Amsterdam (NL)

Dumas geeft haar commentaar op de samenleving, waarin iedereen een kamerplant op de vensterbank heeft staan. ‘I won’t have a potplant, they die on me’, schrijft de 23-jarige Dumas, net aangekomen in Nederland. Zij was hier gekomen om de moderne kunst die ze alleen van reproducties kende in het echt te zien. Uit dit vroege werk spreekt een sterk gevoel van onbehagen met – en verzet tegen – het conformisme dat zij in Holland tegenkwam.

With this work, Dumas delivered commentary on the apparent popularity of windowsill plants in Dutch society. “I won’t have a pot plant, they die on me,” wrote the 23-year-old Dumas, who had just recently come to the Netherlands to see in person the modern art she knew only from reproductions. This early work conveys Dumas’s pronounced dissatisfaction with—and resistance against—the conformism she encountered in Holland.


01-09-14 11:48


Cape Town (ZA), 1 953 lives and works in Amsterdam (NL)

Elisabeth Eybers, 2007

Elisabeth Eybers, 2007

olieverf op doek collectie van de kunstenaar

oil on canvas collection of the artist

De Zuid-Afrikaanse dichteres Elisabeth Eybers (1915–2007) emigreerde in 1961 naar Nederland. Zij woonde in Amsterdam, maar bleef schrijven in het Zuid-Afrikaans. In 1991 ontving zij de P.C. Hooft-prijs voor haar gehele oeuvre. Dumas heeft grote waardering voor Eybers’ gedichten en ziet overeenkomsten in hun werk, 'een toenemend streven om het werk “kaler” te krijgen.’ Dumas portretteerde Eybers op hoge leeftijd, met witgrijs haar en indringende, donkere ogen, vastgelegd in een sobere, schetsmatige stijl.

The South African poet Elisabeth Eybers (1915–2007) immigrated to the Netherlands in 1961. Living in Amsterdam, she continued to write her work in Afrikaans. She was awarded the P.C. Hooft Prize for her oeuvre in 1991. Dumas, who greatly admires Eybers’s poetry, believes she shares many aspirations with the writer, including “an increasing desire to ‘strip down’ the work.” Dumas painted Eybers in a sober, gestural style at an advanced age, capturing her with white-gray hair and penetrating dark eyes.


01-09-14 11:48


Cape Town (ZA), 1 953 lives and works in Amsterdam (NL)

Martha – Sigmund’s Wife, 1984

Martha – Sigmund’s Wife, 1984

olieverf op doek Stedelijk Museum, Amsterdam verworven in 1985

oil on canvas Stedelijk Museum, Amsterdam acquired in 1985

In 1984 schilderde Dumas drie Martha’s: drie vrouwen met dezelfde naam maar zeer verschillende achtergronden. een van hen was een huisbediende in Zuid-Afrika. Haar echte naam gaf zij nooit aan haar werkgevers door. De tweede was de vrouw van Sigmund Freud. Martha Bernays was een belezen en ontwikkelde vrouw, die altijd in de schaduw van haar beroemde echtgenoot stond. Dumas baseerde de derde Martha op een foto van haar eigen grootmoeder. Over dit laatste werk zei Dumas ooit: ‘God kan niet geschilderd worden. en Hij is geen man. Maar als Hij een vrouw zou zijn geweest, dan zou Hij er zo uit hebben gezien soms.’

In 1984, Dumas painted three Marthas from different backgrounds who shared only a name. One was a maid in South Africa, who never disclosed her real name to her employers. The second, Martha Bernays, was a wellread and educated woman who was overshadowed throughout her lifetime by her famous husband, Sigmund Freud. Dumas based the third Martha on a photo of her own grandmother. When speaking of this work, Dumas once remarked: “God cannot be painted, and He isn’t a man. But if He had been a woman, He would have looked like this sometimes.”


01-09-14 11:48



Het Kwaad is Banaal, 1984

Evil is Banal, 1984

olieverf op doek collectie Van Abbemuseum, Eindhoven (NL)

oil on canvas collection Van Abbemuseum, Eindhoven (NL)

Wat kun je afleiden aan iemands uiterlijk, aan de kleur van zijn huid en zijn haar, en aan zijn gelaatstrekken? Welke vooronderstellingen, aannames en ideologieën spelen mee wanneer we naar een portret kijken? Deze vragen intrigeren Dumas, zelf opgegroeid in een land waar huidskleur een politieke lading had en het verschil tussen blank en zwart een diepe scheidslijn in de maatschappij trok. In dit schilderij, gebaseerd op een foto van haarzelf, associeert Dumas de blonde vrouw met ‘het kwaad’. De titel ontleende zij aan De Banaliteit van het Kwaad, Hannah Arendts studie van de nazi-bureaucratie.

What can you learn from someone’s appearance, from the color of his or her skin, hair, and other features? What assumptions, preconceptions, and ideologies come into play when we look at a portrait? Having grown up in a country where skin color signals a deep political and social divide, Dumas is intrigued by these questions. This painting, whose title comes from Hannah Arendt’s study of Nazi bureaucracy, The Banality of Evil, is based on a photo of Dumas and associates a blonde woman with “evil.”

Reageer op dit werk: www.watdoetdumasmetjou.nl/evil


01-09-14 11:48



Reinhardt’s Daughter, 1994

Reinhardt’s Daughter, 1994

olieverf op doek collection of Liz and Eric Lefkofsky

oil on canvas collection of Liz and Eric Lefkofsky

Dumas toonde Cupid en Reinhardt’s Daughter op Not from Here (1994), haar eerste solotentoonstelling in de Verenigde Staten. De figuren in deze serie, waartoe ook The Painter behoort, omschreef zij zelf als ‘ingebeelde wezens, dichter bij de wereld van spoken en engelen, dagdromen en nachtmerries dan bij echte mensen op straat. In zekere zin zijn ze altijd “niet van hier”, wat niet betekent dat ze geen rol spelen in onze seksuele fantasieën en angsten, en onze politieke vooroordelen.’

Dumas presented Cupid and Reinhardt’s Daughter in Not from Here (1994), her first solo exhibtiion in the United States. She described the figures in this series, which also includes The Painter, as “imagined beings, closer to the world of ghosts and angels, daydreams and nightmares than to real people in the streets. In a sense they are always ‘not from here,’ which does not mean that they don’t play with our sexual fantasies and fears, and our political preconceptions.”

Voor beide schilderijen gebruikte Dumas dezelfde foto van haar slapende kind, maar de kleuren zijn zeer verschillend. Cupid verwijst naar de lelieblanke cupido’s uit de westerse kunstgeschiedenis. De titel Reinhardt’s Daughter refereert aan de Amerikaanse schilder Ad Reinhardt (1913–1967), die met zijn zwarte monochromen streefde naar schilderkunst die alleen naar zichzelf verwijst. Dumas daarentegen suggereert dat alles met alles verband houdt en niets op voorhand is uitgesloten.

For both paintings, Dumas used the same photo of her sleeping child, but the colors of the works are very different. Cupid refers to the lily-white cupids that populate Western art history. The title Reinhardt’s Daughter alludes to the American painter Ad Reinhardt (1913–1967), who maintained that his black monochromatic canvases held no reference to the external world. By contrast, Dumas suggests that everything is connected to everything else and associations cannot be ruled out.


01-09-14 11:48



The Painter, 1994

The Painter, 1994

olieverf op doek The Museum of Modern Art, New York, fractionele en beloofde schenking van Martin en Rebecca Eisenberg

oil on canvas The Museum of Modern Art, New York, fractional and promised gift of Martin and Rebecca Eisenberg

The Painter is een van Dumas’ meest intrigerende doeken, waarin haar belangrijkste thema’s samenkomen: het portret, het naakt en de reflectie op de schilderkunst. We zien de beeltenis van een jong meisje; ze is tegelijk kwetsbaar en sterk, onschuldig en boosaardig. Haar handen zijn bedekt met dieprode en donkerblauwe verf, haar blote buik is lichtblauw. Meer dan levensgroot staart zij ons aan, als een ‘nobele wilde’. Dumas baseerde de voorstelling op een kinderfoto van haar dochter. Zij isoleerde de figuur door deze tegen een kille achtergrond te plaatsen. Het kind treedt hier op in de rol van kunstenaar, en zo vormt het werk ook een allegorie op het kunstenaarschap. Terwijl traditioneel gezien de kunstenaar een man was en het model een vrouw, zijn ze hier beiden vrouwelijk.

The Painter is one of Dumas’s most intriguing works, as it unites her most important themes: the portrait, the nude, and her chosen medium— painting. We see the likeness of a young girl, which we might read as variously vulnerable and strong, innocent and hostile. Her hands are coated with deep red and dark blue paint; her naked belly is light blue. Larger than life, she stares out at us, like a “noble savage.” Dumas based the painting on a photo of her daughter as a child, isolating the figure by placing it against a cold background. Here, the child performs the role of artist, and the work thus is an allegory of artistic practice. Traditionally, the artist has always been considered a man, and his model a woman: here, both are female.

Reageer op dit werk: www.watdoetdumasmetjou.nl/painter


01-09-14 11:48



Jesus Serene, 1994

Jesus Serene, 1994

inkt, aquarel en grafiet op papier collectie De Heus – Zomer

ink, watercolor and graphite on paper collection De Heus – Zomer

Deze serie waterverf-tekeningen op papier toont het serene gelaat van de man van wie door de eeuwen heen talloze beeltenissen zijn gemaakt, zonder dat wij weten hoe hij er heeft uitgezien. Dumas gebruikte voorbeelden uit de kunstgeschiedenis, maar ook foto’s van bekenden, zoals haar broer Pieter Dumas en de kunstenaars Rob Birza en Bert Boogaard. Dumas: ‘De gelaatsuitdrukkingen van Jezus moesten een fysieke afwezigheid suggereren, alsof hij door je heen kijkt. een gevoel van ‘raak me niet aan’, alsof hij zegt: ‘Ik ben niet meer van deze wereld en ik interesseer me niet voor fysieke, alleen voor geestelijke sensualiteit.’ en toch moest je je wel aangetrokken voelen tot deze man, ook al wilde hij je niet ‘als vrouw’ of als een materieel wezen.’

The watercolors on paper in this series present a serene image of Jesus, who has appeared in countless images over the centuries but for whom no factual information regarding appearance exists. For her depiction, Dumas used examples from art history, as well as photos of family and friends, such as her brother Pieter Dumas and the artists Rob Birza and Bert Boogaard. Of these works, Dumas proposes that “the facial expressions of Jesus must suggest a physical absence, as if he is looking through you. A sense of ‘touch me not,’ as if he is saying, ‘I’m no longer of this world and have no interest in physical, but only spiritual sensuality.’ And you still need to feel attracted to this man even though he didn’t want you ‘as a woman’ or as a creature of the flesh.”


01-09-14 11:48



Phil Spector – To Know Him is to Love Him, 2011

Phil Spector – To Know Him is to Love Him, 2011

olieverf op doek privécollectie, Madrid (ES)

oil on canvas private collection, Madrid (ES)

Naast de Britse jazz-soulzangeres Amy Winehouse (1983–2011) portretteerde Dumas in 2011 ook Phil Spector, de excentrieke muziekproducer die in de jaren 60 en 70 bekend werd met de Wall of Sound en indrukwekkende pophits van The Righteous Brothers, The Beatles en The Ronettes produceerde. In 2009 werd hij schuldig bevonden aan de moord op zijn vriendin. Hij zit nu een gevangenisstraf van 19 jaar uit. In Phil Spector – To know him is to love him is hij in close-up afgebeeld, schichtig kijkend van onder één van de vele pruiken die hij tijdens de rechtszaak droeg. In Phil Spector – Without Wig lijkt hij bijna onherkenbaar. ‘Ieder draagt zijn eigen masker van “herkenbaarheid”’ constateert Dumas.

In 2011, Dumas painted a portrait of Phil Spector, the eccentric innovator of the Wall of Sound recording technique and the producer of remarkable pop hits by the Righteous Brothers, the Beatles, the Ronettes, and many others. In 2009, Spector was found guilty of murdering his girlfriend, and is currently serving a 19-year jail term for the crime. Phil Spector—To know him is to love him shows Spector in close-up, nervously peeking out from beneath one of the many wigs he wore during his trial. In Phil Spector— Without Wig, the producer is almost unrecognizable. Dumas also painted British jazz-soul singer Amy Winehouse (1983–2011) that year. “everyone wears their own mask of ‘recognizability,’” observes Dumas.


01-09-14 11:48



Mindblocks, 2009

Mindblocks, 2009

olieverf op doek privécollectie

oil on canvas private collection

Mindblocks is een uitzonderlijk schilderij: de menselijke figuur ontbreekt. er is een ‘roadblock’ (wegversperring) van zeer nabij te zien, alsof we er tegenaan lopen. Het schilderij is een compositie van vlakken, vlekken en spetters in blauw, zeegroen en grijstinten. Hoewel het om iets heel concreets gaat, om betonblokken van een wegversperring in een niemandsland van controleposten, wordt dit ook een metafoor voor geestelijke verstarring en morele afstomping. Qua compositie is het schilderij een tegenhanger van The Mother, een doek met een bijzonder perspectief. Dat werk biedt vanuit een vrij hoog standpunt zicht op enkele open graven, waar een moeder treurt om haar dode zoon. Haar houding en donkere gewaad roepen ook associaties op met de verbeelding van de Dood in Middeleeuwse kunstwerken.

Mindblocks is an unusual work in Dumas’s oeuvre: the human figure is absent. A roadblock painted in extreme close-up seems to function literally, as an obstruction of our view. A composition of blocks, stains, and spatters in blue, sea green, and shades of gray, the painting renders its massive and weighty subject—blocks of concrete used as a barricade in a no-man’s land of checkpoints—as a metaphor for mental rigidity and moral desensitization. In pictorial terms, the painting is a counterpart to The Mother, which employs an unusual perspective: this work looks down from a high vantage point on to a group of open grave sites, where a mother mourns her dead son. Her pose and dark garments also suggest the representation of the figure of Death in Medieval artworks.


01-09-14 11:48



Stern, 2004

Stern, 2004

olieverf op doek Tate, verworven met steun van Stichting Dutch Art Works en de Bank Giro Loterij, 2007

oil on canvas Tate, purchased with assistance from Foundation Dutch Artworks and Bank Giro Loterij, 2007

Dit doodsportret is gebaseerd op een politiefoto van Ulrike Meinhof, liggend op de grond van haar cel in de Stammheim-gevangenis. De schokkende foto, die in juni 1976 werd afgedrukt in het Duitse weekblad Stern, toont de jeugdige terroriste van de Rote Armee Fraktion nadat zij dood werd aangetroffen. De striemen van de strop zijn nog te zien in haar hals. Gerhard Richter gebruikte dezelfde foto in 1988 voor een van de werken in zijn serie 18 Oktober 1977. Hij schilderde Meinhof in wazige grijstinten. Dumas kiest voor contrast en een scherpe belichting, waarbij voor de bleke huid het doek bijna onbeschilderd blijft.

This portrait is based on a police photo of Ulrike Meinhof lying dead on the floor of her Stammheim prison cell. The shocking image, reproduced in the June 1976 issue of the German news magazine Stern, shows the young Red Army Faction terrorist after she was found dead. The marks of the noose are still visible on her neck. Gerhard Richter used the same photograph for a number of paintings in his October 18, 1977 series. He painted Meinhof in hazy gray hues, whereas Dumas opted for high contrast and stark lighting; she arrived at the skin’s pallid tone by leaving the canvas nearly unpainted.

Reageer op dit werk: www.watdoetdumasmetjou.nl/stern


01-09-14 11:48



Lucy, 2004

Lucy, 2004

olieverf op doek Tate, verworven met steun van Stichting Dutch Art Works en de Bank Giro Loterij, 2007

oil on canvas Tate, purchased with assistance from Foundation Dutch Artworks and Bank Giro Loterij 2007

Lucy werd voor het eerst getoond in een oud klooster in Sicilië, samen met werken als Alfa en Stern. Het zijn alle drie monumentale vrouwenportretten, waarbij het moeilijk is te bepalen of de vrouwen dood, in slaap of misschien seksueel opgewonden zijn. Bij Lucy is deze dubbelzinnigheid het meest opvallend. Is deze blonde vrouw aan het rusten of verkeert ze in een staat van erotische vervoering? Dumas leidde de pose en de titel af van het schilderij De begrafenis van St. Lucia (1608) van Caravaggio. De heilige Lucia van Syracuse was een martelares voor haar geloof. Nadat zij weigerde met een heiden te trouwen werd ze opgesloten in een bordeel, gemarteld en tenslotte gedood met een messteek in de keel, die in het schilderij van Dumas zichtbaar is.

Lucy was first exhibited in an old monastery in Sicily, together with a group of works that also included the works Alfa and Stern. All three are monumental portraits of women; it is uncertain whether they are dead, sleeping, or sexually aroused. This ambiguity is particularly present in Lucy. Is the blonde woman resting or in a state of erotic bliss? Dumas derived the pose and title from the Caravaggio painting The Burial of St. Lucy (1608), which depicts the martyred St. Lucy of Syracuse. On refusing to marry a heathen, Lucy was locked up in a brothel, tortured, and finally killed by a knife to the throat; the stab mark can be seen in Dumas’s painting.


01-09-14 11:48



Dead Marilyn, 2008

Dead Marilyn, 2008

olieverf op doek Kravis Collection

oil on canvas Kravis Collection

Dumas had al vele doden geschilderd toen zij in 2008 Dead Marilyn maakte: een intiem, expressief portret van de dode Marilyn Monroe. Het levenloze gelaat lijkt in niets meer op de verleidelijke superster die zij ooit was. Geschilderd in summiere vegen en spetters in blauw, grijs en wit is dit portret ver verwijderd van zijn fotografische voorbeeld, een autopsiefoto gemaakt op de dag van haar dood, 5 augustus 1962. Het kleine doek toont de keerzijde van Monroe’s sterrenstatus en haar rol als sekssymbool en icoon van de Amerikaanse populaire cultuur. Dit is het enige nieuwe doek dat Dumas maakte voor haar retrospectief in de Verenigde Staten (2008). Voor haar representeerde dit werk ook het einde van de Amerikaanse droom en van het Amerika dat ‘model stond’ voor modernisme en vrijheid.

Dumas had already painted many dead people by 2008, when she made her intimate, expressive portrait of the fallen Marilyn Monroe, whose lifeless face bears no resemblance to that of the seductive actress in life. Painted in ethereal streaks and mottled shades of blue, gray, and white, this portrait diverges from the source image, an autopsy photograph taken on the day of her death, August 5, 1962. The small canvas dwells on the dark side of Monroe’s celebrity status and her role as sex symbol and icon of American pop culture. This is the only new painting Dumas made for the retrospective of her work that toured the united States in 2008. For her, this work represented the death of the American dream and of the America that had served “as a model” for modernism and freedom.

Reageer op dit werk: www.watdoetdumasmetjou.nl/marilyn


01-09-14 11:48



Black Drawings, 1991–1992

Black Drawings, 1991–1992

inkt op papier en leisteen De Pont, museum voor hedendaagse kunst, Tilburg (NL)

ink on paper and slate De Pont, museum of contemporary art, Tilburg (NL)

De Black Drawings zijn typerend voor meerdere tekeningenseries die Dumas begin jaren 90 maakte. Dit is geen groepsportret, maar een groep van zeer verschillende individuele portretten. Voor Dumas werd de aanzet tot deze serie gegeven door een boek met prentbriefkaarten uit het begin van de 20ste eeuw in Afrika, maar toen de serie zich uitbreidde kwamen er personen uit allerlei tijden bij. ‘Het was het eerste werk waarin ik een grote hoeveelheid zwarte Indische inkt, laag op laag, heb gebruikt en dik, zwaar papier dat veel inkt en water kan absorberen. Behalve over de beladenheid van interpretatie en de spanning tussen kijken en bekeken worden gaat het ook over zwartheid als een positieve toestand, en is het werk een eerbetoon aan zwart als prachtige kleur.’

The Black Drawings are characteristic of numerous other drawing series Dumas produced in the early 1990s . As a whole, these works don’t comprise a group portrait; they are rather a group of individual portraits. A book of early 20th-century printed postcards of Africa initially inspired the series, but it evolved to include figures from many historical periods. “It was the first work for which I used enormous quantities of black India ink and water, layer on layer, and thick, heavy paper, which could absorb great amounts of the ink. As well as being about the politics of representation and the tension between seeing and being seen, it’s also about blackness as a positive state, and the work is a tribute to black as a beautiful color.”


01-09-14 11:48



Love versus Death, 1980

Love versus Death, 1980

blauwdruk en collage op papier collectie van de kunstenaar

positive blue print and collage on paper collection of the artist

Love versus Death (1980) is het meest monumentale werk uit Dumas’ vroege periode. Het bestaat uit tekeningen in blauwdruk – gemaakt met carbonpapier – die herhaald worden, en ‘clue strips’: stroken met foto’s en teksten die losjes onder elkaar geplakt of met spelden vastgezet zijn. Veel van de beelden komen uit Zuid-Afrikaanse kranten. Pas in 1976 werd de televisie geïntroduceerd in Zuid-Afrika. Dumas: ‘Het nieuws bestond uit krantenfoto's en de kranten berichtten onophoudelijk over dood en liefdesaffaires, alsof die twee gelijkwaardig waren.’ Te zien zijn de Italiaanse politicus Aldo Moro, gedood door de Rode Brigade; antiapartheidsactivist Steve Biko in een mortuarium; foto’s van gedode terroristen; rituelen van rouwen en begraven; Elvis Presley en Mao Zedong op hun doodsbed. Ook zijn er scènes uit speelfilms in verwerkt. Tezamen maken ze Love versus Death tot een index van beelden en motieven die in de jaren daarna regelmatig in Dumas’ werk zouden terugkeren.

Love versus Death (1980), the largest work dating from Dumas’s formative period, consists of duplicated blueprint drawings (made using a contact-print process on light-sensitive sheets of paper) and “clue strips”: strips with photos and texts loosely glued over each other or pinned in place. Many of the images originated in South African newspapers. Television was not introduced in South Africa until 1976. Dumas has noted that “news footage consisted of newspaper photos and the newspapers endlessly reported on death and love affairs, as if the two were equivalent.” Among the images are those of Italian politician Aldo Moro, who was killed by the Red Brigade; anti-apartheid activist Steve Biko in a mortuary; photos of executed terrorists; rituals of mourning and burial; and e Elvis Presley and Mao Zedong on their deathbeds. Interspersed are stills from movies. As an entirety, Love versus Death is an index of images and motifs to which Dumas would frequently return in the years that follow.


01-09-14 11:48



Dead Girl, 2002

Dead Girl, 2002

olieverf op doek Los Angeles County Museum of Art. Aangekocht met financiële steun van de Buddy Taub Foundation, Jill en Dennis Roach, Directors

oil on canvas Los Angeles County Museum of Art. Purchased with funds provided by the Buddy Taub Foundation, Jill and Dennis Roach, Directors

Dumas had al 20 jaar een foto van een gedood meisje in haar archief voordat ze deze gebruikte als basis voor haar schilderij Dead Girl. De jonge Palestijnse kwam om bij een gewelddadig beëindigde vliegtuigkaping. Haar bleke gezicht is besmeurd met geronnen bloed. Haar opengesperde ogen doen denken aan de beeltenissen van dode terroristen in de vroege collage Love versus Death (eveneens in deze zaal). Het doek wordt gestructureerd door de sterk contrasterende kleurvlakken in felrood, zwart en wit. Bepalend voor de compositie is de ongebruikelijke positie van de liggende figuur, met het hoofd gekanteld. In die zin is de Dead Girl de dramatische vrouwelijke tegenhanger van de Dead Man (1988, in zaal 1.3), die bijna diagonaal in het beeldvlak ligt.

A photo of a dead girl lay dormant in Dumas’s archive for 20 years before she used it as source material for her painting Dead Girl. The young Palestinian lost her life when an airplane hijacking culminated in violence. Her white face is smeared with streaks of blood, and her open eyes recall the faces of dead terrorists rendered in Dumas’s early collage Love versus Death (also on view in this gallery). Powerfully contrasting areas of color—bright red, black, and white— structure the image, while the unusual pose of the recumbent figure, with tilted head, dominates the composition. In this sense, Dead Girl is the more dramatic female counterpart to Dead Man (1988, in gallery 1.3), who almost diagonally transects the picture plane.


01-09-14 11:48

MARLENE DUMAS. The Widow, The Widow, 2013

Recommend Documents