Marlene Dumas in Stedelijk Museum Amsterdam 2014 !
Anne Mie Emons EPONA kunstpraatgroep 30 september 2014
South african born, 1953, living in the Netherlands (al 40 jaar), opgegroeid op wijnboerderij Zelfportret Het kwaad is banaal
detail linker oog
Expositie: ‘The image as burden’, het beeld als last dochter Helena als ‘the painter’, 1994, en foto met dochter
Op de academie begin jaren ‘70 zeiden leraren dat beelden niet letterlijk mochten zijn; dat maakte haar ongelukkig.
DUMAS VOOR SKULL OF A WOMAN, 2005
Realisme vanaf 1983; realisme is ook een ‘concept’ black drawings, 1991: Eerbetoon aan ZWART.
Genetic Longing Dumas zegt: ‘de onderwerpen ‘kiezen mij’.
The 3 Martha’s, 1984 Huisbediende, Sigmunds wife, Ouma
EERDERE TENTOONSTELLING DIE IK [anne mie emons] ZAG MET VEEL KRUISBEELDEN Forsaken Frith Street Gallery, London 2011 Exhibited works
Osama, 2010 oil on canvas 50 x 40 cm
Peter O’Toole as Lawrence of Arabia, 2010-2011 oil on canvas 80 x 70 cm
Forsaken, 2011 oil and crayon on canvas 200 x 100 cm
Tree of Life, 2011 oil on canvas 200 x 100 cm
Ecce Homo, 2011 oil on canvas 200 x 100 cm
The Crucifix, 2011 oil on canvas 120 x 90 cm
Solo, 2011 oil on canvas 175 x 87 cm
Phil Spector - To Know Him is to Love Him, 2011 oil on canvas 60 x 50 cm
1
DUMAS: “I am an artist who uses secondhand images and firsthand experiences’
Haar werken geven inzicht in de werkelijkheid, niet door de ‘ziel’ van de geportretteerde te vangen maar door een diepere werkelijkheid vast te leggen.
Zij wil de slordige, oppervlakkige manier waarop wij de gefotografeerde werkelijkheid tot ons nemen aan het wankelen brengen. Gravita, 2012
Osama Bin Laden, 2010: vriendelijk ! show samen met Jesus, Amy Winehouse, Phil Spector
! Thema: de vader, of meer nog: paternale relaties
! Zelfs Christus aan het kruis twijfelde over de juiste beslissing van zijn vader:
! ‘My God, why hast thou forsaken me’
The neighbour, 2005 olieverf op doek, 89,5 x 100 cm Mohammed B, moordenaar van Theo van Gogh, Het kwaad laat zich niet zomaar aan het uiterlijk aflezen, de waarheid kent vele gezichten.
Amy Winehouse Bianca Stigter: ‘Dumas’ werk kan alleen door een mens gemaakt zijn, niet door een fototoestel’
Gezien in Frieze Art Fair Londen 2012 !
Mannen Dumas in Tronies, 2010: ’Het lichaam van Christus is van meet af aan metaforisch en abstract. Er is geen origineel om te kopieren.’
Dead Girl, 2002, Palestijns meisje Dumas heeft schoenendozen vol met kranteknipsels, foto’s, polaroids: ordners met titels: War, dood, film, liefde, erotiek
!
Naomi, 2011 De aankoop van Marlene Dumas’ Naomi uit 1995 door Victoria de HeusZomer berustte op een misverstand. Victoria zag in haar de hooghartige bijbelse Naomi, Dumas portretteerde het wereldse model Naomi Campbell.
Pasolini, 2012, en moeder van Pasolini
Johan Cruijff Te koop op Realisme-beurs voor hedendaagse figuratie Artkitchen Gallery biedt voor 3500 euro het dubbelportret aan, oplage 50,uitgevoerd in steendruk.
Missing Picasso, 2013, vrouw die haar hand in de duisternis op een schouder legt ! betekenis? ! verwijzing naar eigen situatie? ! ! De vrouw wacht in het donker af en verlangt naar de grote kunstenaars die haar voorgingen. ! !
Antonioni, film ‘Blow up’ 1966
barby !
The mother, 2009 black-roped Lebanese woman beside one of many open graves with her son’s photograph in front of her zeer maatschappelijk geengageerd
Krantenknipsel naast werk WIDOW Pauline Lumumba, weduwe van Lumumba, de eerste democratisch gekozen president van onafhankelijk Congo (ontvoerd en vermoord met medeweten van België en de CIA)
The widow, 2013 Dumas duidt de lichaamstaal Wat een verdriet! rode draad in Dumas’ werk: verraad, verlies, rouw, vrouwlijk naakt, koloniaal verleden Afrika
The blind-folded man, 2007
Against the wall, 2010 !
tegenover de snelheid van de fotografie plaatst ze de traagheid van het schilderen
The first people (dochter Helena), 1990 Dumas: ‘The how smiles at the what’
Dumas vervangt de jacht op het tijdelijke van de fotograaf door de jacht op het eeuwige van de schilder.
Snowewhite with the next generation
Turkse schoolmeisjes
schaammeisje (zwanger?): prachtig!, 1991 Is haar doodvonnis getekend? !
Dumas maakt de realistische illusie van de fotografie inzet van haar werk: het overstijgt dat ene moment van de fotografie
Leather boots, 2000 Dumas: ‘een foto neem je, een schilderij maak je’.
Magdalena (venus), 1995
Glorious Venice, 1995
terugkerende thema’s: erotiek, schaamte, verdriet, liefde, verlangen
Dorothy D-lite, 1998
Miss World, MD-light, Stripping girls ! De beeldcultuur waarin wij leven is de bron van haar werk ‘Mijn kunst speelt zich af tussen de pornografische neiging alles te onthullen en de erotische wil te verhullen waar het eigenlijk om gaat.’
Fingers 1999
Dumas: ‘Beelden wachten niet passief, ze leggen verbanden met andere dingen die steeds gebeuren. Ze borrelen en roken en vallen je zo lastig dat je niet kunt slapen. en dan wordt de druk zo groot dat ze exploderen op het doek’.
Dumas: ‘Als de schilderkunst moet wegblijven van duidelijk herkenbare beelden, laat je politiek en erotiek over aan seksblaadjes, modetijdschriften, nieuwsfoto’s etc.’.
Miss Pompadour, 1999: Bianca Stigter: ‘An ass like an ice cream, scoops of pistachio or mint and cookie dough, a cunt like an almond. Sweat meet’.
!
Immaculate, 2003 Dumas: ‘It’s so sad. As if no one entered here. As if no one ever returned from there. As if it has never been used. As if all colour has gone from the inside, has been drained. It is not the origin of the world. This is the end of the world’.
Give the people what they want, 1992
•
No, they are not all self-portraits
•
No, it is not always my daughter
•
No, I’ve never been in therapy
•
No, I’ve never slept with museum directors
! •
Yes, I find compassion the most difficult thing
•
Yes, I find myself the best example of evil
Dumas 1993: ‘I am an artist who uses second hand images and first hand experiences’.
D-rection, 1999 Zij zegt: ‘De beelden kiezen haar', niet omgekeerd vaak een foto uit krant of tijdschrift
heel soms grappig… imitating the moon
Nuclear family,2013 het kwetsbare gezin
2008: For whom the bell tolls periode van verdriet, haar moeder was in 2007 overleden
Sad Romy, 2008 (Romy Schneider)
waterproof mascara, 2008
Lucy, 2004 dood, in slaap. seksueel opgewonden?
Stern, 2004 doodsportret, gebaseerd op politiefoto van Ulrike Meinhof, met strop om hals dood in haar cel afgedrukt in weekblad Der Stern
detail neus
Mamma Roma, 2012, woman screaming
Dumas: ’It’s a pity that the Christian religion , including Judaism and Islam, did not create a god sexless’.
Waiting for meaning, 1988 Dumas onthult dat ook een dood lichaam een taal spreekt
Marilyn Monroe op doodsbed, 2008
loosing her meaning, 1988 lichaamstaal
The schoolboys, 1987 Gouda, aangekocht in 1987, onlangs geveild
Self Portrait at noon, 2008, de Pont, Tilburg
Models 1994 Dumas’ portraits reveal our common humanity:
The image as burden, 1993 Dumas zoekt naar een gemoedstoestand doet denken aan pieta, maar vooral aan nieuwsfoto’s uit oorlogsgebieden romantische minnaar of dader en slachtoffer? de zware last van een publiek imago? Geinspireerd op filmfragment uit Camille, 1936, met Greta Garbo
The art newspaper 260 september 2014, p31
•
Leontine Koelewij, curator stedelijk museum A’dam: !
•
Marlene’s painting is very much influenced by conceptual art: There is a very strong reflection on what it means to make a painting ! !
•
Deze tentoonstelling, samen met Tate Modern in Londen, heeft lang op zich laten wachten
Wat maakt haar zo bijzonder? vroeg volkskrant redacteur Sander van Walsum zich af
•
Gerda van Ham, kunstcriticus zocht antwoorden: !
• • • • •
Marlene is een ‘action painter’ ze speelt een geraffineerd spel met lijnen waterwassingen en kleuren bikkelharde onderwerpen confrontaties op groot formaat Dumas geeft haar ziel bloot
Het Vrouwenlichaam
Dumas: de emotie
Subirachs: de bouw
Picasso het seksuele
