Marktverslag Week 51. Power NL. Power BE. Power DE. Gas TTF. Crude Oil. Coal. Emission allowances. Weather & temperature. Macroeconomics

Marktverslag Week 51 Verwachting voor week 51

Outlook

Next week

Power NL Power BE Power DE Gas TTF Crude Oil Coal Emission allowances Weather & temperature Macroeconomics

Bullish Neutraal Bearish

1

Marktverslag Week 50

Marktverslag Week 51 Power NL Power NL spot, gelijke prijzen verwacht De spot prijzen op de APX handelden vorige week lager en kwamen uit op een gemiddeld niveau van 35.13 €/MWh. De week daarvoor was dat 37.90 €/MWh. De gemiddelde prijs voor december komt tot dusver uit op een gemiddelde van 36.77 €/MWh voor het base product (november kwam gemiddeld uit op 38.45 €/MWh). Het weersignaal voor deze week is wederom neutraal tot bearish met eerst nog relatief hoge temperaturen en later lagere temperaturen met meer zon. Voor de komende week verwachten we gelijke niveaus te zullen zien op de APX spot markt.

Power NL (APX), Day Ahead Base Peak 01/12/2015 40.84 47.25 02/12/2015 37.61 44.05 03/12/2015 41.06 46.75 04/12/2015 38.75 46.36 05/12/2015 36.33 40.24 06/12/2015 32.19 36.05 07/12/2015 40.88 49.36 08/12/2015 35.60 40.86 09/12/2015 35.61 41.45 10/12/2015 32.11 38.58 11/12/2015 33.12 40.53 12/12/2015 33.89 39.45 13/12/2015 34.73 36.73 14/12/2015 42.10 50.14 Gemiddeld dec.

2

Marktverslag Week 50

36.77

Marktverslag Week 51 Power NL Power NL forwards, lagere prijzen verwacht De Nederlandse CAL16 heeft eigenlijk geen reden om op te lopen, de combinatie van een algeheel zwak energiecomplex, slecht presterende financiële markten en warmere weersvoorspellingen zorgen daar wel voor. Een verder herstel is gezien de huidige zwakke TTF gas curve (lees: olie curve) niet direct heel waarschijnlijk. Het enige wat zou kunnen zorgen voor een verdere opleving zijn de zogenaamde klantenorders. Deze zie je vaak aan het einde van het jaar verschijnen. We hebben hier 2 weken geleden al een kleine rally in klantenorders gezien, deze week zien we dat niet gebeuren en verwachten we lagere prijzen te zullen zien.

3

Marktverslag Week 50

Power NL 11/12/2015 Jan-16 34.32 Feb-16 34.78 Mar-16 32.22

04/12/2015 -1.98 36.30 -1.79 36.57 -1.23 33.45

Q1-16 Q2-16 Q3-16 Q4-16

33.75 32.48 31.61 33.98

-1.67 -0.76 -0.47 -1.21

35.42 33.24 32.08 35.19

Cal-16 Cal-17 Cal-18 Cal-19

32.96 31.83 30.79 31.70

-1.02 -1.06 -1.21 -0.53

33.98 32.89 32.00 32.23

Marktverslag Week 51 Power BE Power BE spot, gelijke prijzen verwacht De Belgische spotprijzen kwamen vorige week licht hoger uit op een gemiddeld niveau van 43.81 €/MWh voor het base product. De week daarvoor kwam uit op een gemiddelde van 42.93 €/MWh. December komt tot nu toe uit op een gemiddelde prijs van 43.83 €/MWh voor het base product (november kwam gemiddeld uit op 43.12 €/MWh). Voor de komende week lijkt er ook weer iets licht warmere temperaturen op komst te zijn, de wind en de zon daarentegen staan op neutraal. We verwachten daarom voor de Belgische spotprijzen gelijke prijzen te zullen zien voor deze week.

Power BE (Belpex), Day Ahead Base Peak 01/12/2015 44.81 51.25 02/12/2015 53.32 60.34 03/12/2015 46.52 55.22 04/12/2015 41.14 47.35 05/12/2015 39.34 41.86 06/12/2015 34.32 40.27 07/12/2015 40.93 48.56 08/12/2015 39.15 43.80 09/12/2015 51.15 61.28 10/12/2015 49.87 56.80 11/12/2015 46.28 51.12 12/12/2015 40.68 42.77 13/12/2015 38.64 42.56 14/12/2015 47.44 56.70 Gemiddeld dec.

4

Marktverslag Week 50

43.83

Marktverslag Week 51 Power BE Power BE forwards, lagere prijzen verwacht Ook deze week hebben de Belgische forwards wederom bloedrode pijlen laten zien. De terugkeer van twee kerncentrales tezamen met een zeer bearish energiecomplex heeft veel druk weten uit te oefenen op de Belgische power curve. Bij aanhoudend warmere weersvoorspellingen, zeer lage olieprijzen en slecht presterende financiële markten verwachten wij lagere prijzen te zullen zien deze week in de Belgische power forwards.

5

Marktverslag Week 50

Power BE Jan-16 Feb-16 Mar-16

11/12/2015 37.59 39.74 35.24

04/12/2015 -3.75 41.34 -2.90 42.64 -1.53 36.77

Q1-16 Q2-16 Q3-16 Q4-16

37.47 31.15 30.30 38.05

-2.73 -0.85 -1.10 -1.35

40.20 32.00 31.40 39.40

Cal-16 Cal-17 Cal-18

34.24 33.98 33.89

-1.51 -1.52 -1.29

35.75 35.50 35.18

Marktverslag Week 51 Gas TTF Gas TTF spot, lagere prijzen verwacht De gas TTF spot prijzen zijn stevig in elkaar gezakt afgelopen week tot een gemiddeld niveau van 16.59 €/MWh. De week daarvoor kwam gemiddeld uit op een niveau van 17.47 €/MWh. Het gemiddelde niveau voor december komt tot dusver uit op een gemiddeld niveau van 16.95 €/MWh (november kwam gemiddeld uit op 17.04 €/MWh). De combinatie van warmere temperaturen en stevig onderuitgezakte olieprijzen leggen veel druk op de TTF spot prijzen. Voor de komende week verwachten we dan ook lagere prijzen te zullen zien.

Gas TTF (Ice Endex) End of day 01/12/2015 17.59 02/12/2015 17.86 03/12/2015 17.88 04/12/2015 17.40 05/12/2015 17.02 06/12/2015 17.02 07/12/2015 17.20 08/12/2015 16.83 09/12/2015 16.61 10/12/2015 16.52 11/12/2015 16.48 12/12/2015 16.24 13/12/2015 16.24 14/12/2015 16.37 Gemiddeld dec.

6

Marktverslag Week 50

16.95

Marktverslag Week 51 Gas TTF Gas TTF forwards, lagere prijzen verwacht De TTF forward curve laat ook deze week weer dieprode pijlen zien. Hoge temperaturen, het ontbreken van relevante problemen aan de aanbod kant en de dalende olieprijzen in combinatie met een sterkere euro zorgen nu weer voor prijsdruk. De hoge temperaturen en de aanhoudend zwakke olieprijzen blijven de TTF forward curve onder druk zetten. Voor deze week verwachten we lagere prijzen te zullen gaan zien op de TTF curve.

7

Marktverslag Week 50

Gas TTF Jan-16 Feb-16 Mar-16

11/12/2015 16.289 16.489 16.394

04/12/2015 -1.164 17.453 -1.169 17.658 -1.144 17.538

Q1-16 Q2-16 Q3-16 Q4-16

16.389 16.082 15.905 17.037

-1.158 -1.034 -1.032 -0.894

17.547 17.116 16.937 17.931

Cal-16 Cal-17 Cal-18 Cal-19

16.354 16.746 16.414 16.217

-1.029 -0.802 -0.638 -0.607

17.383 17.548 17.052 16.824

Marktverslag Week 51 Overige producten Power DE (Phelix) De Duitse CAL16 zet ook verder de daling in en sloot de afgelopen week lager af op een niveau van 28.26 €/MWh, de week daarvoor was dat 28.98 €/MWh. Kolenprijzen blijven onder druk staan, en nu zelfs de EUA’s afkomen heeft de Duitse CAL16 ook weer meer ruimte om af te komen. Voor de komende week verwachten we dan ook lagere prijzen te zullen zien.

Coal Ook de kolenprijzen hebben nu de ruimte om verdere dieptepunten op te zoeken. Het Cal-16 contract sloot de week dan ook lager af op 44.24 $/Mt (week daarvoor op 45.34 $/Mt). De dollar verliest wat terrein t.o.v. de euro. Voor de komende week verwachten we gelijke tot lagere niveaus voor de kolenprijzen.

8

Marktverslag Week 50

Marktverslag Week 51 Overige producten Crude Oil, Brent Het besluit van de OPEC dat er geen productie beperkingen gelden voor de leden weegt zwaar op de prijzen. Brent lag er de gehele week dan ook zeer zwak bij en zakte verder weg naar nieuwe lows voor dit jaar. Het Jan-16 contract sloot de week ruim 10 % lager af op 37.93 $/bbl (week daarvoor 43.00 $/bbl). Verder verwacht het IEA dat de situatie van overaanbod nog maanden zal aanhouden, mede als gevolg van een eventuele hervatting van de Iraanse export. Voor de komende week is de verwachting dat de neerwaartse druk zal aanhouden en het rentebesluit van de FED aanstaande woensdag zal voor meer beweeglijkheid in de markt gaan zorgen.

Crude Oil, WTI WTI lag ook zwaar onder druk en het Jan-16 contract sloot de week ruim 10 % lager af op 35.62 $/bbl (week daarvoor 39.97 $/bbl). Hiermee bereikte ook WTI nieuwe lows voor dit jaar. Tegenover een afname van de wekelijkse olievoorraden, stond een forse toename in de destillaten, waardoor ook de wekelijkse voorraadcijfers geen steun boden in de markt. Het rentebesluit van de FED dat voor aanstaande woensdag op het programma staat zal verhoogde volatiliteit in de markt met zich meebrengen. Brent-WTI spread is verkrapt naar minder dan US$ 2.50 voor het Jan-16 contract (eind vorige week circa US$ 3.00). Voor het Feb-16 contract staat de spread op ruim US$ 1.00 (eind vorige week op ruim US$ 2.00).

9

Marktverslag Week 50

Marktverslag Week 51 Overige producten Emissierechten De EUA’s hebben voor het eerst in maanden weer een stevig verlies laten zien. Het EUA DEC15 product sloot de handelsweek af op 8.07 €/Mt (vorige week 8.52 €/Mt). We verwachten voor de komend week gelijke tot licht hogere prijzen te zullen zien voor het DEC16, aangezien de algehele trend van EUA’s omhoog zou moeten zijn.

10

Marktverslag Week 50

Marktverslag Week 51 Dark & Spark Spreads De Clean Spark Spread (CSS) en de Clean Dark Spread (CDS) is een manier om de winstgevendheid van gas en kolen gestookte elektriciteitscentrales weer te geven. De onderstaande figuren geven de forward-spreads van Nederland en Duitsland weer. De gemiddelde efficiëntie van de centrale is gezet op 53% voor een gascentrale en 39% voor een kolencentrale. De emissie factor voor gas is 0.187 en voor kolen is het 0.34. De calorische waarde van kolen is 25.12 MJ/kg. En de wisselkoers euro/dollar is voor vandaag ($1 = €0.90). De spreads zijn berekend met de Duitse en Nederlandse CAL16 power future (Ice-Endex en EEX), TTF en NCG gas (Ice Endex), API2 coal futures (EEX) en EUA’s (Ice-ECX). De gas correctie factor van 35.17/31.65 is uiteraard van toepassing op de gas prijs. Onderhoud en andere kosten worden in deze berekening niet meegenomen.

Clean Dark Spread

Clean Spark Spread

11

Marktverslag Week 50

Marktverslag Week 51 Weersvooruitzicht

De komende week keert langzaam maar zeker het warme, winderige en bewolkte weer terug in de Benelux. Langzaam maar zeker nemen depressies op de Oceaan namelijk het roer weer over en deze voeren met een zuiden- en later westenwind warme luchtmassa’s naar onze omgeving. Het weer is tegen het einde van de week dan ook weer oprecht herfstig. Tot die tijd is het de eerste dagen van de week nog even kalm weer met meer kans op zon en temperaturen die redelijk dicht bij het normale voor de tijd van het jaar liggen. De wind is dan slechts kalm en ook kan de zon even wat uurtjes maken. Het totaalbeeld van deze week is dan toch weer bearish, door de temperatuur en waarschijnlijk ook door de toenemende wind. Temperatuur: Bearish De temperatuur is deze week waarschijnlijk de meest uitgesproken factor. De temperaturen liggen over de hele week genomen ruim boven het gemiddelde voor december (6 graden ’s middags en 1 ’s nachts). Maandag en dinsdag is dat verschil overigens nog niet zo groot met 8 graden in de middag en 1 graad in de nacht, door het kalme weer. Als woensdag warmere lucht naar de Benelux stroomt loopt het kwik echter alleen maar op: vanaf dat moment wordt het in de middag 12 tot 15 graden, en ’s nachts is het met 10 tot 11 graden bekeken. Ok in het weekeinde kunnen dergelijke temperaturen gemeten worden, en het is dan ook niet ondenkbaar dat er dagrecords sneuvelen in de tweede weekhelft. Het temperatuursignaal is dan ook bearish. Zon: Neutraal In een van de kortste weken van het jaar qua daglichtperiode heeft de zon niet veel uren nodig om een echt signaal te bereiken. Deels maandag en dinsdag is er behoorlijk wat ruimte voor de zon. Een kleine hogedrukrug in onze omgeving zorgt dan voor zonnige omstandigheden. Vanaf woensdag betrekt de hemel weer behoorlijk, en ook donderdag en vrijdag is de kans op een straaltje zon erg klein. In plaats daarvan is het waarschijnlijk erg regenachtig. Met wat mazzel is er in de loop van het weekeinde weer iets meer kans op zon als een hogedrukrug passeert. Deze kan op vrijdag of zaterdag waarschijnlijk voor een heel aardige dag zorgen, en zo het aantal zonuren deze week nog wat laten oplopen. Dat moet dan net voldoende zijn voor een neutraal zonsignaal.

12

Marktverslag Week 50

Marktverslag Week 51 Weersvooruitzicht Wind: Neutraal De wind is de eerste dagen van de week nog nauwelijks aanwezig. De Benelux bevindt zich in een gebied zonder echte drukverschillen waardoor de wind de eerste dagen nauwelijks merkbaar aanwezig is. Het zijn deze dagen die een bearish signaal voor deze week om zeep helpen, want vanaf woensdag neemt de wind weer behoorlijk toe. Dit zal deze keer waarschijnlijk niet tot stormkracht zijn, omdat depressies op enige afstand blijven. In plaats daarvan waait vanaf donderdag een vrij stevige doorstaande wind. Deze wind ligt uiteraard wel net boven het gemiddelde van december, waardoor deze de kalmte van de eerste dagen kan compenseren.

13

Marktverslag Week 50

Marktverslag Week 51 Macro economische agenda Dinsdag 15 december: EU: Euro Zone-Employment DE: ZEW Economic Sentiment VS: API Wekelijkse Olie voorraden Woensdag 16 december: EU: Euro Zone-Inflation DE: PMI Flash VS: EIA Wekelijkse Olie voorraden , FED rentebesluit Donderdag 17 december: DE: Ifo Business Climate Vrijdag 18 december: EU: Euro Zone-ECB - Current Account

__________________________________________________________________________________________ Legal Disclaimer 1. No offer This market report is intended to give an overview. No information contained in this report should be considered as an offer, an invitation to offer or a recommendation to enter into any transaction. Prices and valuations contained in this report are indicative and they and other information published are for information purposes only. 2. No investment advice Information made available in this market report should not be considered as investment advice or any form of recommendation to purchase products described therein. 3. Historical performance Past performance information contained in this market report is not to be considered as an indication of future results. 4. No warranties Although details included in this market report were taken from sources considered to be reliable, no warranty is made as to its accuracy, completeness and adequacy. All quotations and prices are subject to change. All opinions expressed reflect the current assessment of E.ON Benelux N.V. which is subject to change without prior notice. 5. Copyright All rights reserved. Duplication and distribution requires the prior written consent of E.ON Benelux N.V.

14

Marktverslag Week 50