Marktverkenning
Auteurs Ben Römgens (DNV) Michiel van der Vight (2MV procesbegeleiding) Peter Koppert (VNTF)
Routekaart Tapijt
Inhoud 1 Inleiding
4
2
De zorgmarkt 2.1 Overzicht trends en issues in de zorgmarkt 2.2 Issues in de zorgmarkt 2.3 Kansen en randvoorwaarden
5 5 5 7
3 De kantoormarkt 3.1 Overzicht trends en issues in de kantoormarkt 3.2 Issues in de kantoormarkt 3.3 Kansen en randvoorwaarden
8 8 8 10
4
11 11 11 13
De woonmarkt 4.1 Overzicht trends en issues in de woonmarkt 4.2 Issues in de woonmarkt 4.3 Kansen en randvoorwaarden
5 Kansen voor tapijt in de toekomst
14
6 Randvoorwaarden
17
7 Mogelijke acties 7.1 Overzicht acties rond belangrijkste tapijtconcepten 7.2 Overzicht acties rond belangrijkste randvoorwaarden
20 20 23
Bijlage 1 Geraadpleegde externe experts
25
3
1 Inleiding Marktverkenning
Inhoud document: een samenvat-
In het kader van het routekaart project voor tapijt verkennen de VNTF en DNV in samenwerking met de tapijtfabrikanten de zorg-, kantoor- en woonmarkten van de toekomst. De verkenning bestond uit een literatuurstudie, interviews en een expertatelier met kennis en ketenpartners.
ting resultaten marktverkenning
Routekaart Tapijt
Dit document geeft een samenvatting van de volgende onderliggende rapporten, die in het kader van de routekaart zijn opgesteld: Trends, issues en kansen in de zorg markt Trends, issues en kansen in de kantoor markt
Trends,
issues en kansen in de woon markt Werkdocument gemeenschappelijke acties voor marktontwikkeling De hoofdstukken twee tot en met vier beschrijven de belangrijkste issues per deelmarkt. Deze issues zijn het startpunt van het
onderzoek naar de kansen voor de tapijtsector De hoofdstukken worden telkens afgesloten met een overzicht waarin ook de belangrijkste kansen en randvoorwaarden voor succes opgenomen zijn. In hoofdstuk vijf worden de belangrijkste kansen voor tapijt ‘over de drie markten heen’ beschreven. De nadruk ligt daarbij op de innovatieve tapijtconcepten die op basis van het literatuuronderzoek, de expertateliers en de discussies tijdens het sectorseminar de potentie hebben om een belangrijke rol in de markt van de toekomst te spelen. Op basis van de uitkomsten, wordt voor elke tapijtconcept per markt een strategisch advies gegeven. Hierbij is een keus gemaakt uit drie mogelijke strategieën: Oppakken. Dit moeten we zeker tijdens de routekaart verder oppakken. In het achterhoofd houden. Op basis van ontwikkelingen bekijken of de kans voldoende potentie heeft en gezamenlijke acties nodig zijn. Niet doen. Geen gemeenschappelijke acties ontplooien.
In hoofdstuk zes zijn de randvoorwaarden beschreven waaraan voldaan moet zijn om de kansen te kunnen verzilveren. We sluiten het document af met een lijst van mogelijke acties van de sector. We richten ons daarbij op de gezamenlijke acties die nodig zijn om de gesignaleerde kansen op een effectieve en efficiënte wijze te ontwikkelen en implementeren. Gezamenlijk oppakken kan betrekking hebben op activiteiten van enkele tapijtfabrikanten, meerdere fabrikanten in samenwerking met kennis of ketenpartners, alle fabrikanten of de gehele keten. Deze acties zullen tijdens het tweede deel van de routekaart geprioriteerd en verder aangescherpt worden. Tijdens de integratiefase in november zullen de acties uit de marktverkenning, samen met de acties uit de andere deelprojecten geïntegreerd worden in een samenhangend actieprogramma voor de Routekaart Tapijt 2030.
2 De zorgmarkt 2.1 Overzicht trends en issues in de zorgmarkt De Raad voor de gezondheidszorg stelt in Perspectief op gezondheid 20/20, dat het eiland van zorg steeds meer een schiereiland wordt, waarin maatschappelijke ontwikkelingen doordringen en waardoor de sector steeds minder specifiek wordt. Dit betekent dat de zorgaanbieders adequaat moeten inspelen op ontwikkelingen zoals toenemende
individualisering, globalisering en de toenemende pluriformiteit van onze samenleving. De maatschappelijke trends zullen een aantal trends versterken, die nu al waarneembaar zijn in de zorg. De belangrijkste zorgtrends zijn opgenomen in tabel 1. Tijdens de marktverkenning zijn deze trends vertaald naar issues, die een impact kunnen hebben op de inrichting van de zorgomgeving. Zie tabel 2 met de issues die in dit hoofdstuk beschreven
Trends in de zorgmarkt Grote groei chronisch zieken en multimorbiditeit Schaarste Patiënt
in zorgprofessionals en financiën
centraal en groeiende diversiteit in vraag en behoeften
Concentratie Langer
levensloopbestendig thuis wonen
Doorbraken Gerichter Van
en spreiding zorgaanbod
in informatie en communicatietechnologie (zorg 2.0)
behandelen
Veiligheid Kwaliteit,
toegankelijkheid, patiëntgerichtheid en persoonlijke dienstverlening
Veranderende
rol zorgverzekeraars en patiënten/ consumentenorganisaties
Maatschappelijke Naar
Tabel 1.
baten van de zorg
een duurzame, groene zorg?
van de zorg en de focus op preventie en zelfmanagement
Schaarste
2.2. Issues in de zorgmarkt
Kwaliteit Flexibel
Van de zorgverlener wordt steeds meer verwacht: meer kwaliteit, doelmatigheid en transparantie. Ziektepreventie en leefstijlverandering worden steeds belangrijker. Voor het realiseren van gezondheidswinst lijken combinaties van wettelijke maatregelen, accijnzen, omgevingsinterventies en leefstijlinterventies nodig. De burger (patiënt) is als eerste verantwoordelijk voor zijn gezondheid en gedrag. De patiënt zal niet alleen eisen stellen aan de zorgverlening zelf maar ook aan de omgeving waarin de zorg verleend wordt.
Concentratie en spreiding zorgaanbod
Marktwerking, toenemende technologische mogelijkheden en de wens van de consument om nabij en op maat bediend te worden leiden tot concentratie en spreiding van het zorgaanbod en
Inzet
en spreiding zorgaanbod en zorgnetwerken
in handen aan het bed en in geld
Regievoering
Kwaliteit van de zorg: preventie en zelfmanagement.
ondernemerschap en marktwerking
en transparantie
Kwaliteit
Concentratie
zorg en ziekte naar gezondheid en gedrag
Verzakelijking,
Issues in de zorgmarkt
worden. Deze issues zijn het startpunt van het onderzoek naar de kansen van de tapijtsector.
door de verzorgde/klant
van de leefomgeving en het binnenklimaat
en levensloopbestendig
van technologie
Niet verder uitgewerkt Doelmatigheid Transparantie De
en effectiviteit (outcomes)
en toegankelijkheid
maatschappelijke baten van de zorg
Veiligheid1
Tabel 2. Gaat vooral over het voorkomen van fouten en ongelukken (medicijnverstrekking, verkeerde operatie, fouten in de informatie overdracht ongelukken van dwalende patiënten). Initiatieven in de langdurige zorg richten zich op veiligheidssystemen. 1
tot zorgnetwerken. Naast hooggespecialiseerde topinstituten ontstaan lokale multifunctionele gezondheids- en zorgcentra. Complexen voor langdurige zorg worden een integraal onderdeel van een wooncomplex en is vaak van buitenaf niet herkenbaar als zorghuisvesting. Vaak worden hiervoor bestaande gebouwen zoals kantorenpanden in en rond de binnenstad gebruikt. Ze bieden ‘flexibiliteit’, een herkenbare omgeving en veel voorzieningen.
Gespecialiseerde instellingen zullen als onderdeel van zorgnetwerken klanten effectief en efficiënt bedienen. Door de verdere differentiatie aan functies zullen de zorginstellingen ook hun eigen eisen stellen aan bijvoorbeeld de tapijtleveranciers. Tapijtleveranciers met goede contacten met de zorgnetwerken zijn eerder in staat om instellingen op goed op maat te bedienen.
5
Schaarste in handen aan het bed en in geld
In 2025 komen we in Nederland 40% handen aan het bed tekort. Vooral in de verpleging zal sprake zijn van grote tekorten. Bij ongewijzigd beleid groeien de zorgkosten van 9% BNP naar 15% BNP in 2040. Overheid, zorgverzekeraars en zorgverleners zijn daardoor continue op zoek naar mogelijkheden om de totale kosten voor zorg te verlagen. Hierbij kan gedacht worden aan het inrichten van lean en mean zorgpaden, scheiden van cure en care. Herstellen doen we steeds meer thuis of in zorghotels. De inrichting die betere uitkomsten biedt op efficiency dan wat nu gangbaar is, valt in de smaak bij facilitaire managers. Oplossingen die betaalbaar, eenvoudig te onderhouden of energiezuinig zijn, hebben een streepje voor.
Regievoering door de verzorgde/klant De behoeften en eisen aan zorg zullen heel sterk verschillen tussen generaties. Ook binnen generaties zullen de verschillen in vraag en behoeften als gevolg van de individualisering verder toenemen. Cliënten willen steeds meer zelf bepalen, welke zorg, wanneer, hoe en door wie geleverd wordt. Ook is privacy (het behoud van de voordeur) thuis en in het ziekenhuis voor de patiënt, de bezoeker en de zorgverlener van
Routekaart Tapijt
belang. De groeiende verschillen in behoeftes maken het lastig om precies te bepalen wie wat nodig heeft. Het denken in klantengroepen met verschillende behoeften en zorgwensen is nieuw en zal een blijvend issue zijn. Qua inrichting zal de vraag naar maatwerkproducten voor tijdelijke bewoners toenemen.
Kwaliteit van de leefomgeving en het binnenklimaat
Mensen herstellen sneller als ze in een omgeving verblijven waar ze zich prettig voelen. Patiënten en ouderen doen dan meer zelf en vragen minder zorg. Chronische ouderdomsziektes zoals dementie ontwikkelen zich langzamer. Dit heeft een positieve invloed op de kwaliteit van leven en de zelfredzaamheid. De cliënt wil verblijven in een vriendelijke en “eigen” omgeving met een goed en comfortabel binnenklimaat. De inrichting activeert en straalt huiselijke warmte uit. Er ontstaan slimme gebruikersvriendelijke omgevingen, die weten wie met welke eigenschappen, behoeften en emoties aanwezig is. Licht, muziek en temperatuur worden automatisch aangepast aan lichamelijke toestand of de stemming van de dag. Waar nodig krijgt de bewoner advies of wordt een signaal naar een contactpersoon gestuurd. In instellingen zorgt een heldere routing met architec-
tuur, kleur en vormcoderingen dat de oriëntatie verbetert en de stress afneemt. Ook hier is het noodzakelijk dat tapijtproducten op de behoefte van een specifieke zorginstelling en haar patiënten afgestemd zijn.
Flexibel en levensloopbestendig We willen en moeten langer thuis wonen en levensloopbestendig wonen. We willen zelfstandigheid, privacy, comfort en keuzevrijheid. We moeten, omdat het goedkoper
is en er personeelstekorten zijn en tekorten aan wooneenheden in verzorgingstehuizen. Thuis wonen vereist niet alleen flexibele levensloop bestendige woningen met aantrekkelijke leeffuncties (zoals ontmoetingsruimtes), maar ook passende voorzieningen in de buurt (sociaal, zorg en anderszins). Ziekenhuizen worden meer ingericht als hotels (hotelbouw). Bij de bouw wordt rekening gehouden met zorgbehoeftes, zodat woningen voldoen aan wensen van onze ouders en ons-
zelf. De inrichting kan eenvoudig toegespitst worden op tijdelijke zorgprocessen of aangepast worden aan veranderende eisen van het proces. De woning is hiervoor flexibel ingericht en er is ruimte voor tijdelijke mobiele oplossingen. Er moet voldoende ruimte zijn voor de scootmobiel/rolstoel of er kan eenvoudig ruimte gemaakt worden.
Technologie: vergroot zelfredzaamheid en verlaagt arbeidsintensiteit zorg. Technologie maakt zorg op afstand mogelijk en versterkt de zelfredzaamheid en de mantelzorg. Zorg op afstand vermindert de belasting en het tijdbeslag van de zorg, waardoor er tijd vrij komt voor andere diensten. Er komen toepassingen gericht op: Comfort. Bijvoorbeeld op afstand bedienen licht, gordijnen, apparatuur en deuren, instellingen voor het binnenklimaat passend bij de stemming en/of taak van het moment en videoverbinding met voordeur en op afstand openen deur. Veiligheid en energiebeheer. Bewegingssensoren, valdetectiesensoren en toegangssystemen. Leefcirkels, GPS dwaaldetectie vormen een alternatief voor traditionele vrijheidsbeperkende maatregelen. Regelmatige monitoring van vitale functies (bloed, bloeddruk etc) via eenvoudig te bedienen apparatuur en de inzet van IT en robots. Virtueel fietsen, virtuele fysiotherapie, spelenderwijs bewegen en bewegingscoaches maken in combinatie met telemonitoring revalidatie thuis mogelijk. Communicatie en informatie (Zorg 2.0). Toepassingen die
participatie tussen patiënten onderling, tussen professionals onderling en tussen patiënten en professionals stimuleren. De uitdaging is de ontwikkeling van gebruikersvriendelijke high tech systemen, waarbij de klant aan de knoppen blijft staan.
De zorgmarkt
Zorgissues voor tapijt preventie en zelfmanagement
Tapijtkansen oppakken
Randvoorwaarden
Zorgkwaliteit,
2.3 Kansen en randvoorwaarden
Regievoering
In de figuur op de volgende pagina worden de belangrijkste tapijtconcepten voor de zorgmarkt van de toekomst en de randvoorwaarden voor een succesvolle realisatie van die kansen benoemd. De kansen en randvoorwaarden zijn in hoofdstuk vijf en zes kort omschreven.
door
Objectieve
Gezond en zorg tapijt
Gemak
en ontzorg tapijt
verzorgde
Aantrekkelijke
aanschafprijs en dalende schoonmaakkosten
Technotapijt Kwaliteit
van de leefomgeving en het binnenklimaat
Full
Service concepten Tapijt
Duurzaam Schaarste
op maat en afgestemd op de individuele behoeften te leren kennen en imago te verbeteren
tapijt
in handen en
geld Flexibel
en levensloopbestendig
Tapijtkansen achterhoofd
Co-creatie,
ketenintegratie en systeemintegratie
Belevingstapijt: Inzet
informatie over kosten en onderhoud
van technologie Activerend,
Veiligheid
ontspanning en gaming tapijt
Plof
Proof en airbagtapijt
Energie-leverend Easyin,
easy out
Budget
tapijt
tapijt
Tabel 3.
7
3 De kantoormarkt 3.1 Overzicht trends en issues in de kantoormarkt
Trends in de kantooromgeving
Via een deskstudie, interviews en een expertatelier ‘kantooromgeving van de toekomst’, zijn trends in de kantooromgeving geïdentificeerd. Deze zijn opgenomen in onderstaande tabel 4.
- Plaats- en tijdonafhankelijk werken (decentralisering)
Tijdens de marktverkenning zijn de trends vertaald naar issues. In dit hoofdstuk komen de issues aan bod, die ook een impact kunnen hebben op de inrichting van de kantooromgeving. Deze issues zijn het startpunt van het onderzoek naar de kansen van de tapijtsector.
Humanisering
Het
nieuwe werken:
- Informatisering / digitalisering Individualisering:
Zelfontplooiing, zelfbeschikking en eigen verantwoordelijkheid van medewerkers (medewerker als ondernemer, Veldhoen: “kantoor als clubhuis”)
Toename
van mobiele werknemers en zelfstandige professionals
Professionalisering,
Werkomgeving moet voldoen aan
flexibilisering en efficiencyverhoging van
kantoorruimte SMART
buildings (comfort, gezondheid, duurzaamheid, productiviteit)
Tendens
naar kantoor in stadskernen (nabij OV en met parkeergelegenheid
Kantoorwerkgelegenheid
neemt af, wel een relatieve groei van kenniswerkers (werken met je hersenen).
Leegstand
3.2 Issues in de kantoormarkt
van kantooromgeving (Sfeer in kantoor)
van kantoren
Duurzaamheid
en MVO (incl. eerlijke en gezonde business
praktijken) Internationalisatie
van bedrijven en markten.
Tabel 4.
de eisen van de medewerker
Niet de werkgever, maar de medewerker is leidend in de keuzes die gemaakt worden ten aanzien van de inrichting van de werkomgeving. In toenemende mate maken passie, zelfontplooiing, gedrevenheid, geluk, plezier, autonomie en eerlijk, duurzaam handelen ook deel uit van de formule om meerwaarde te creëren in de kantooromgeving. De medewerker
Routekaart Tapijt
Issues in de kantooromgeving Kantoor moet voldoen aan de wensen van medewerkers F lexibilisering Hoge
van kantoren met behoud van identiteit en sfeer
eisen t.a.v. gezond, veilig, duurzaam en eerlijk
Integraal
aanbieden van slimme oplossingen
K lant
krijgt een belangrijkere rol en meer zeggenschap in de productieketen
Kostenbesparing Herbestemming
Tabel 5.
en optimaal gebruik van kantoorruimte
van bestaande en leegstaande kantoorpanden
wordt steeds vrijer in het bepalen wanneer, waar en met wie deze wil werken. Er blijft behoefte aan onderling contact, zowel aan fysiek contact als via virtuele / sociale media. De medewerker bepaalt en zoekt zelf de balans tussen privé en werk. Dit heeft impact op de inrichting van werkprocessen en de aansturing van personeel. Werkgevers moeten de balans vinden tussen het creëren van ruimte en vrijheid en het bieden van structuur. Bij de fysieke inrichting van het kantoor speelt de vraag welke functies daadwerkelijk in het kantoorgebouw nodig zijn. Bijvoorbeeld: als mensen elkaar liever in externe lunch- en koffietentjes opzoeken, moet je deze functies dan wel intern aanbieden? De wens om de productiviteit van kennis-/medewerkers verder te verhogen, leidt tot hogere functionele eisen aan bijvoorbeeld de IT functies. Daarnaast stellen medewerkers zelf ook steeds meer functionele eisen aan hun werkomgeving. De wens naar meer zingeving in het werk en de toenemende wens naar duurzaam ondernemen, zorgen ervoor dat naast profit, ook de planet en people component belangrijker
worden. Leveranciers moeten hier op in kunnen spelen en bijdragen aan het creëren van een hoogwaardige werkomgeving waarin werknemers zich thuis voelen èn productief en met plezier kunnen werken.
Flexibilisering van kantoren met behoud van identiteit en sfeer
Naar verwachting neemt het aantal flexkantoren (incl. het delen van kantoorruimte) en ‘functionele ontmoetingsplekken’ verder toe, waardoor mensen op steeds meer plaatsten in een hoogwaardige omgeving kunnen werken. Het flexibel maken van kantoren betekent niet dat alle kantoren hetzelfde worden. Er blijft behoefte bij bedrijven om zich te onderscheiden (eigen identiteit en sfeer). Wel zal zowel de bestemming van kantoren, als de werkplekken, flexibel moeten zijn. Het toevoegen van een eigen identiteit (bijvoorbeeld aan een afdeling) draagt bij aan het “thuisgevoel”. Dit lijkt in tegenstelling te staan met het flexibele werkplekconcept. Een van de oplossingsrichtingen is om diversiteit aan te brengen, zodat mensen hun eigen voorkeur kunnen opzoeken.
Flexibiliteit creëren in kantoren roept ook de vraag op: kiezen we bij het inrichten van kantoren oplossingen die: 1. stevig & robuust zijn, waardoor een lange duurzame levensduur behaald wordt, 2. flexibel, goed vervangbaar en recyclebaar en daarmee adaptief zijn? In praktijk zal deze vraag gekoppeld moeten worden aan de functie van het gebied en de houdbaarheid en/of de voorspelbaarheid van de levensduur van een functie. De aanpasbaarheid van de inrichting draagt bij aan de eis voor een meer flexibele inrichting. Er zullen keuzes gemaakt moeten worden om de balans te vinden tussen flexibiliteit en duurzaamheid in de kantooromgeving.
zijn. Dit vraagt tevens om meer transparantie in de keten. De kwaliteit en levensduur van de materialen mag niet onderdoen voor de “oude” materialen. De eisen t.a.v. het energiegebruik / duurzaamheid van gebouwen zal verder toenemen. Er moet geëxperimenteerd worden met nieuwe technieken en materialen. Het kantoor moet van binnen en van buiten duurzaam en gezond zijn, en ook die uitstraling hebben. De systemen voor het binnenklimaat worden steeds intelligenter, maar moeten ook mensvriendelijk / bedienbaar zijn. Hoe kan aan al deze wensen en eisen tegelijk tegemoet gekomen worden in de technische realisatie van het kantoor? En, hoe om te gaan met tegenstrijdige eisen?
Hogere eisen t.a.v. duurzaamheid, veiligheid en gezondheid van
Integraal aanbieden van slimme
kantoren
Flexibele kantoren bouwen vraagt om een andere blik op het bouwproces. Gebouwen moeten in de loop van de tijd andere functies kunnen krijgen. Ook recycling van materialen vraagt een ander ontwerp en andere afhandeling van retourstromen. Het denken van wieg tot wieg en de toenemende eisen die gesteld worden aan gebouwen noodzaakt de keten om integrale oplossingen aan te bieden. Gebouwen worden steeds intelligenter en krijgen meer
In de afgelopen jaren is steeds meer bekend geworden over de impact van het binnenklimaat op de productiviteit (door comfort) en de gezondheid (luchtkwaliteit: luchtvochtigheid, gassamenstelling, stof, bacteriën en allergenen) van medewerkers. Materialen moeten gifvrij zijn en geen schadelijke emissies uitstoten. De herkomst (lokaal, herwinbaarheid) en productieprocessen van de materialen moeten ook duurzaam
oplossingen
geïntegreerde functies. Gebouwen zijn niet alleen om in te wonen en werken. Gebouwen wekken energie op, regelen actief het binnenklimaat, hebben groene daken en dragen daarmee bij aan fijnstofreductie, temperatuurverlaging in steden (hotspots). Al deze functies moeten met mensvriendelijke technieken worden aangeboden. Bovenstaande ontwikkelingen vragen om meer cocreatie en ketensamenwerking.
Klant krijgt een belangrijkere rol en meer zeggenschap in de
voeling hebben en contact onderhouden met hun klanten.
productieketen
Omdat de mens / eindgebruikers meer centraal wordt gesteld, worden de wensen en meningen van medewerkers belangrijker. Dit beïnvloed in het besluitvormingsproces bij de inrichting en functionaliteit van kantoren. Het centraal stellen van medewerkers levert andere aankoopcriteria op. Daarom wordt het nog belangrijker dat producenten een betere
Klanten vragen producenten ook steeds meer kennis en openheid t.a.v. de productie en de voor- en nadelen van producten in het gebruik. De klant / eindgebruiker stelt steeds vaker eisen aan de productieketen.
9
Kostenbesparing en optimaal gebruik van kantoorruimte
Hoewel er bereidheid is om te investeren in prestige en uitstraling van het kantoor, zal het uitgangspunt blijven om exploitatiekosten tot een minimum te beperken. Eén van de drijfveren achter het flexibele werkconcept is de reductie in het aantal m2 dat nodig is in het kantoor. Een kleiner kantoor is goedkoper in aanschaf / huur, maar ook in de exploitatiekosten (licht, verwarming, onderhoud, etc.). Ook duurzame bouwconcepten leiden tot kostenreductie.
3.3 Kansen en randvoorwaarden In de tabel op de volgende pagina worden de belangrijkste kansen voor de tapijtsector in de kantoormarkt van de toekomst en de randvoorwaarden voor een succesvolle realisatie van die kansen benoemd. De kansen en randvoorwaarden zijn in hoofdstuk vijf en zes kort omschreven.
De kantoormarkt
Kantoor issues voor tapijt
Tapijtkansen oppakken
Flexibilisering
Transparantie
van kantoren met behoud van identiteit en sfeer
Hoge
eisen gezond, veilig, duurzaam en eerlijk
Gezond en zorg tapijt Intensieve
Gemak Full
en ontzorg tapijt
Service concepten
Duurzaam
die voldoet aan eisen medewerkers
Herbestemming van bestaande en leegstaande kantoorpanden
aanbieden van slimme oplossingen en zeggenschap klant in de productieketen
Herbestemming
bestaande en leegstaande kantoorpanden
Tabel 6.
Routekaart Tapijt
Tapijtkansen achterhoofd
Duurzame
productie Variatietapijt Activerend
tapijt
in, easy out
en
optimaal gebruik kantoorruimtes
systeemintegratie en ketenintegratie samenwerking tussen bedrijven
Easy Kostenbesparing
Co-creatie,
Intensieve
Integraal
Rol
interactie met
de klant
tapijt
Werkomgeving
De afname in de vraag naar kantoorruimte en toename van leegstand leidt tot lagere huren en een ongunstiger investeringsklimaat in de kantoorsector. De opkomst van duurzame en energiezuinige vastgoed leidt tot meer leegstand. Hierdoor komt er meer druk op het investeringsklimaat in de kantoormarkt. Voor de oudbouw en lege kantoren moeten nieuwe bestemmingen gevonden worden. Hierdoor stijgt de noodzaak om oudbouw en lege kantoren geschikt te maken voor andere functies / bestemmingen dan kantoorruimte.
Randvoorwaarden
Budget
tapijt
en gezonde
4 De woonmarkt 4.1 Overzicht trends en issues in de woonmarkt Uit deskresearch, interviews en expertworkshop komen de volgende maatschappelijke trends naar voren die van invloed zijn op wonen, woninginrichting en de woonomgeving (Tabel 7). Tijdens de marktverkenning zijn de trends vertaald naar issues. In dit hoofdstuk komen de issues aan bod, die ook een impact kunnen hebben op de inrichting van de woonomgeving. Deze issues zijn het startpunt van het onderzoek naar de kansen van de tapijtsector (Tabel 8).
4.2 Issues in de woonmarkt
een verschuiving naar ‘binding’ met bijvoorbeeld meubels en daarvan afgeleid ‘interesse in crafting en werkmanschap’ onder andere door de toename van (en als tegenhanger aan) de digitale wereld. Een tapijt waar men op wat voor manier dan ook zelf aan meegewerkt heeft is een andere manier van uniek zijn. Punt is dat een deel van de mensen op zoek is naar veel kwaliteit voor weinig geld, de verwachtingen zijn hoog; aan fabrikanten de taak om aan te geven wat de meerwaarde is en hoe kwaliteit bijdraagt aan duurzame oplossingen. Andere groepen verwachten juist meer hulp bij het maken van keuzes. Zij verwachten een persoonlijk advies bij styling en comfortissues maar ook persoonlijke ondersteuning tijdens de gebruiksfase.
Beleving en comfort De consument wordt steeds bewuster en steeds veeleisender over producten en diensten. Thuis moet veilig, comfortabel en verantwoord zijn, openbare ruimtes moeten inspirerend en prettig zijn (ambient experience Philips). Beleving zit ook in het feit dat mensen graag origineel willen zijn, ook in hun woninginrichting maar dit wordt steeds lastiger. Er ontstaat
Modulair en flexibel Er is steeds meer behoefte aan levensloop bestendige huizen en producten. Dit heeft bijvoorbeeld betrekking op in hoogte verstelbare producten maar ook ergonomie, ontspanning en comfort krijgen steeds meer aandacht. Consumenten moeten slimmer omgaan met schaarse vrije tijd.
Werk en vrije tijd lopen steeds meer door elkaar heen (o.a. onder invloed van’ het nieuwe werken’). Hierdoor ontstaat meer behoefte aan efficiënt en multitask gebruik van woningen en woninggerelateerde producten. Er zullen meer ruimtes zonder specifieke functies in huis ontstaan. Compactere huizen ook. Vaak worden deze ruimtes ingezet voor welzijn, zingeving, ontspanning en recreatie.
Ontzorgen (serviceverlening) De druk op tijd en daarmee gebrek aan vrije tijd neemt toe. Dit zorgt er onder meer voor dat mensen op zoek gaan naar mogelijkheden om zorg en service in te kopen zodat er meer tijd over blijft voor andere zaken. Voorbeelden bij wonen zijn schoonmaakcontracten, leasecontracten en diverse full service concepten rond bijvoorbeeld inrichting. Ook zullen er steeds meer groepen ouderen ontstaan die gewoon mee willen blijven doen en zelf of gezamenlijk hun voorzieningen regelen en inkopen. Wonen, inrichting en zorg worden samen geregeld om schaalvoordelen te realiseren. Comfort en gemak zullen voor ouderen belangrijk zijn waarbij wel een zekere nuchterheid in acht wordt
Trends in de woonomgeving Multi-etnische samenleving Stijging
aantal kleine huishoudens
Vergrijzing
van de populatie in Europa
Individueel
maatwerk
Service
demand
Belang
van duurzaamheid blijft toenemen
Vraag
naar woningen en ruimte blijft toenemen
Toename
inzet van domotica
Toenemende
spanningen op de woonmarkt
Tabel 7.
Issues rond wonen Beleving
en comfort
Modulair
en flexibel
Ontzorgen Kwaliteit Gemak
(serviceverlening)
binnenklimaat
in onderhoud (zelfreinigend)
High
tech high touch: eenvoudige apps voor afstemming op jouw gedrag en wensen
Tijdelijke
woonruimtes: zorgloos woning afgestemd op jouw
wensen Lokaal
en globaal, samen en privé, open en gesloten
Niet verder uitgewerkt Aanbieden Levende
van de juiste kwaliteit met slimme renovatieconcepten
wijk/buurt
Tabel 8.
11
genomen, ouderen zijn minder trend gevoelig. Daarnaast willen ouderen flexibel zijn en bijvoorbeeld met een gerust hart op reis kunnen. Ze moeten hun huis goed achter kunnen laten. Dat stelt eisen aan veiligheid, domotica op afstand en gemak bij onderhoud.
Kwaliteit binnenklimaat Eisen aan woningbouw worden steeds strenger. Soms lijken deze eisen hun doel voorbij te
Routekaart Tapijt
schieten als het gaat om normen voor gezondheid. Met name de toenemende eisen op het gebied van isolatie staan in contrast met ventilatie en gezondheid van het binnenklimaat. De steeds groter wordende groep consumenten, met een bewust gezonde levensstijl gaat actief op zoek naar maatregelen om het binnenklimaat (luchtkwaliteit, vochtigheid, licht en visueel welbevinden) te verbeteren.
Gemak in onderhoud Ook tapijt moet aantoonbaar gemakkelijker worden in onderhoud en reiniging op een duurzame manier. Ook de tijd om schoon te maken en (in mindere mate) schoonmaakkosten spelen een rol. Een van de terugkomende issues voor de toekomst is het zelfreinigende vermogen van tapijt, bijvoorbeeld door de inzet van. nanotechnologie. Onduidelijk is of met concepten op nano basis het onderhoud van bijvoorbeeld
tapijt op een duurzame voor mens en milieu gezonde manier substantieel verbeterd kan worden.
High tech, high touch Techniek en de toenemende mogelijkheden worden door consumenten steeds meer benut. Het voorziet in de behoefte naar veiligheid en comfort voor jong en oud. Werkenden die de stofzuiger kunnen inschakelen of op afstand in hun huis kunnen kijken en ouderen die langer zelfstandig thuis kunnen wonen. Domotica moet vlekkeloos werken en bediend kunnen worden, niet te sophisticated zijn maar helder en begrijpelijk. Mensen willen bijvoorbeeld duurzaam met energie omgaan maar daar wel zelf inzicht in hebben. Betrokken bij eigen monitoring van energieverbruik, mensen empoweren om zelf consequenties van handelen te reguleren. Vraag naar interfaces van verschillende apparatuur en regelmogelijkheden in huis nemen toe. Drijfveren daarbij zijn de intrinsieke motivatie om bij te dragen aan een goed milieu maar ook het kostenbesparende effect, energie en stookkosten zijn duur en mensen willen daarop graag besparen.
Tijdelijke woonruimtes en gedeeld ruimtegebruik
De vraag naar flexibel woninggebruik en tijdelijke woonruimte neemt toe. Ruilen van woningen doordeweeks en in het weekend. Als gevolg van de toegenomen mobiliteit en globalisering zal het gedeelde ruimtegebruik sterk toenemen. Reislustigen hebben hun woning langer leeg staan en overwegen tijdelijke vormen van onderverhuur. Er ontstaan kleine (deels full service) wooneenheden, waar tijdelijke expats voor enkele weken tot maanden kunnen wonen. Brookers helpen aan de huizenruil, omdat vaak de match niet goed genoeg is. Op buurtniveau zal bij verdere verspreiding van gelokaliseerde sociale media ook een grote vraag ontstaan naar ruimtes, die je tijdelijk samen kunt huren. Deze gedeelde ruimtes moeten wel eenvoudig op maat en naar de eigen smaak ingericht zijn/worden.
Lokaal en globaal Door de menging van culturen ontstaan ook andere eisen aan comfort, hygiëne en etiquette. Zo komt uit het Floorcare onderzoek van Philips naar voren dat het niet dragen van schoenen steeds meer gemeengoed wordt op basis van veranderende normen op het gebied van comfort, hygiëne en etiquette. Dit biedt duidelijk kansen voor tapijt. Mensen zijn
onderdeel van een gemeenschap, kleiner geheel binnen een grotere wereld. Een ander aspect van lokaal en globaal is zelfvoorziening, groen, energie, duurzaamheid en zorg voor het milieu op lokale schaal.
De woonmarkt
Issues rond wonen 4.3 Kansen en randvoorwaarden
Beleving
Tapijtkansen oppakken
en comfort
Goed
In de tabel op de volgende pagina worden de belangrijkste kansen voor de tapijtsector in de woonmarkt van de toekomst en de randvoorwaarden voor een succesvolle realisatie van die kansen benoemd. De randvoorwaarden zijn hoofdstuk vijf en zes kort omschreven.
Modulair
Gezond en zorg tapijt
verkoopadvies en
tools
en flexibel Gemak
en ontzorg tapijt
Ontzorgen
(serviceverlening) Kwaliteit
Randvoorwaarden
Duurzaam
tapijt
binnenklimaat
Transparantie
en objectieve informatie o.b.v. verdiepend onderzoek
Intensieve
Zelfreinigend
Tapijtkansen achterhoofd
interactie met
de klant Intensieve
High tech high touch
Tijdelijke
woonruimtes
Full service concepten
verticale en horizontale samenwerking
Variatietapijt Garantie-
Lokaal
en globaal, samen en privé, open en gesloten
Easy
in, easy out
en onderhoudcertificaten
Tabel 9.
13
5 Kansen voor tapijt in de toekomst Op basis van het literatuuronderzoek, de drie expertateliers en de discussies tijdens het sectorseminar heeft de projectgroep geanalyseerd welke nieuwe tapijtconcepten: èn de potentie hebben om een belangrijke rol in de markt van de toekomst te spelen (bv door een belangrijk concurrentievoordeel t.o.v. andere vloersystemen te realiseren). èn waarvoor tijdens het voortraject ook gezamenlijke acties nodig zijn (van tapijtprodu-
centen en/of ketenpartners) om de kansen succesvol op te kunnen pakken. Gezamenlijk oppakken kan betrekking hebben op activiteiten van enkele tapijtfabrikanten, meerdere fabrikanten in samenwerking met kennis of ketenpartners, alle fabrikanten of de gehele keten Dit levert drie mogelijke strategieën op: Oppakken. Deze kans (dit tapijtconcept) heeft potentie,
Tapijt
Zorg
Gezond & zorgtapijt Plof Proof en airbag tapijt
meerwaarde. Dit moeten we tijdens de routekaart middels gerichte activiteiten verder oppakken (zie hfst. 7). “In het achterhoofd houden”. Voor deze kans moeten we later in het routekaarttraject nog eens bekijken of de kans voldoende potentie heeft en gezamenlijke acties nodig zijn. Actief volgen van ontwikkelingen om zo nodig tijdig te kunnen schakelen naar gerichte activiteiten.
Kantoor
Woning
Oppakken
Oppakken
Oppakken
Achterhoofd
Geen item
Geen item
Oppakken
Oppakken
Oppakken
Achterhoofd
Achterhoofd
Achterhoofd
Full-service concepten
Oppakken
Oppakken
Achterhoofd
Duurzaam Tapijt
Oppakken
Oppakken
Oppakken
Techno tapijt: routering & volgsystemen
Oppakken
Oppakken
Geen item
Gemak & ontzorg tapijt Multi purpose onverwoestbaar tapijt
Achterhoofd
Achterhoofd
Geen item
Belevingstapijt, variatietapijt
Activerend, ontspanning- & gaming tapijt
Achterhoofd
Achterhoofd
Achterhoofd
Energie leverend tapijt
Achterhoofd
Achterhoofd
Achterhoofd
Easy in-Easy out tapijt
Achterhoofd
Achterhoofd
Achterhoofd
Achterhoofd
Achterhoofd
Niet doen
Identity tapijt
Geen item
Niet doen
Geen item
Levend Tapijt
Niet doen
Niet doen
Niet doen
Binnen-buiten tapijt
Niet doen
Niet doen
Niet doen
Wand- en plafondbekleding
Niet doen
Niet doen
Geen item
Tapijt als meubel
Niet doen
Niet doen
Niet doen
Budget Tapijt
Tabel 10.
Routekaart Tapijt
Niet doen.
Geen gemeenschappelijke acties ontplooien. Voor nu benoemd en passief volgen, alert zijn op relevante, interessante ontwikkelingen.
De strategieën voor de diverse tapijtconcepten zijn per deelmarkt opgenomen in tabel 10. De diverse concepten worden hieronder kort beschreven. Alle tapijten zullen over een duurzaamheidkeurmerk beschikken. Ze worden afhankelijk van soort instelling, doelgroep en ruimte in verschillende kwaliteiten geleverd. Ook kunnen de concepten in de toekomst naar believen gecombineerd worden.
Gezond & zorgtapijt: reguleert binnenklimaat, desinfecteert en is anti-allergeen Het tapijt reguleert het binnenklimaat (temperatuur, luchtvochtigheid, geur en luchtverfrissing onder andere met esoterische oliën). Via in het tapijt verwerkte sensoren wordt de toestand van het binnenklimaat gemeten. Stof (inclusief allergenen) wordt door het tapijt optimaal vastgehouden en laat zich ook zeer goed verwijderen. Het tapijt heeft vuil- en bacterie indicatoren en is
waar nodig actief desinfecterend. Het tapijt heeft een lichte loop, weinig rolweerstand en voorkomt uitglijden. Dit tapijt zorgt voor branddetectie en is branddovend. De functionaliteiten zijn in veel varianten en specificaties leverbaar (afgestemd op specifieke doelgroepen en hun specifieke situatie) en eenvoudig af te stemmen op de wensen van (tijdelijke) gebruiker.
Plof Proof en airbagtapijt Valdetectie en bescherming, eventueel met airbag. Vooral voor kwetsbare groepen als ouderen en baby’s, kleine kinderen.
Gemak & ontzorg tapijt: deels zelfreinigend en zelfherstellend
Dit tapijt is optimaal ongevoelig voor vuilinwerking en vochtopname zodat er (niet snel) vlekken ontstaan. Het verwijderen van vuil en vocht kan zeer effectief, eventuele vlekken laten zich specifiek herstellen. Deze functionaliteiten zijn gerealiseerd door middel van vezel- en garen(oppervlak)structuur, garenveredeling, poolstructuur en poolcoating (niet zijnde backing). Statische elektriciteit wordt mogelijk gebruikt om (fijn)
stof te binden of juist af te stoten om het stof beter te kunnen verwijderen. Stofverwijdering (zuigen maar ook stroom- en geluidloos swiffen) en periodiek intensief onderhoud (herstel) zijn optimaal afgestemd op vezel, garen en pool samenstelling en structuur. De gebruiker (consument en professioneel) wordt daarin optimaal ondersteund door middel van permanent beschikbare informatie (scan-baar) en zo mogelijk vervuilingsindicatoren. Ook is tapijt (deels) zelfreinigend en zelfherstellend.
Multi-purpose, onverwoestbaar tapijt
Tapijt dat zeer intensieve wisselende belasting aankan, zoals in de kantine die ’s avonds gebruikt wordt om te sporten en in het weekend voor feesten.
Full Service concepten. Een groot deel van de tapijten wordt verkocht met bijbehorende serviceconcepten. Klanten in de woon, kantoor en zorgmarkten kunnen individueel een servicepakket kiezen. Dit pakket bevat
services rond het plaatsen, onderhouden, schoonmaken en vervangen van het tapijt. Het regelen van retourstromen, ondersteuning van klanten bij het maken van het design voor hun tapijt, turn-key concepten en het monitoren van de kwaliteit (incl. schoon) van tapijt vormt indien de klant dat wenst ook een onderdeel van de service. De concepten zijn erg populair bij klanten die een goede uitstraling en een gezonde werken leefomgeving van essentieel belang vinden.
Duurzaam Tapijt van natuurlijke materialen en synthetische materialen in een kringloop. Aspecten als ruimtebeslag voor het verbouwen van natuurlijke grondstoffen, energieverbruik voor productie en recycling en water- en luchtverontreiniging zijn geminimaliseerd. Het energieverbruik is maximaal gebaseerd op hernieuwbare bronnen. Ook CO2 voetafdruk tengevolge van het gebruik van synthetische materialen is nihil door die materialen in een technische kringloop te houden. Een deel van de collectie is gemaakt van natuurlijke lokale materialen Het gebruik van onschadelijke en emissievrije stoffen en materialen in tapijt legt de basis voor een veilig binnenklimaat. Tapijt verbetert het binnenklimaat (stof en allergeen-vrij houden) en draagt daarmee actief bij aan een gezonde woon-, werk- en zorgruimte. Tapijt is gezond en duurzaam en heeft ook die uitstraling.
Technotapijt: routerings- en volgsysteem
Tapijt vervult ruimtedekkend en fijnmazig diverse functies in een professionele omgeving (kantoor, zorg). In de ouderzorg ondersteunt tapijt de automatische routering van bedden en lunchkarretjes, bewegwijzering voor personeel en bezoekers ( Tom-tom tapijt) en natuurlijk ook oplichtende vlucht-
routes. Dit tapijt ondersteunt ook individuele leefcirkels en daarmee de veiligheid van de patiënt. In de kantorenmarkt heeft tapijt ingebouwde sensoren voor verlichting, verwarming, beveiliging etc. om optimaal het gebruik van de ruimte te ondersteunen tegen lage kosten. Daarnaast is er voor deze tapijt dat stroom en data geleid of zorgt voor bescherming tegen afluisteren en hacken. Het spreekt voor zich dat functionaliteiten naar behoefte kunnen worden ingericht en aan- en uitgezet.
Activerend, ontspanning en gaming tapijt
Vooral voor ouderen en chronisch zieken stimuleert het tapijt dat mensen voldoende beweging hebben. Naast massagetapijt, en stress reducerend tapijt is er een uitgebreide set aan bewegingspelletjes afgestemd op de doelgroep beschikbaar, die reactiesnelheid, grove en fijne motoriek en lenigheid ondersteunen. Het gaat hier soms om doelgroep specifieke varianten van WII-tapijt. Ook zijn er voor andere leeftijden en doelgroepen afgestemde games voor in huis of in het kantoor beschikbaar.
Belevingstapijt, variatietapijt: aanpasbaar aan sfeerwensen
Dit tapijt is ook op locatie nog gemakkelijk aanpasbaar aan sfeerwensen van de klant. Met dit tapijt wordt door flexibele
15
aanpassing van kleuren, design en poolstructuur de inrichting aangepast aan de smaak of zelfs de stemming van de bewoner. Kleur en design zijn aanpasbaar door met stoffen en coatings te werken die bij ander licht (in onzichtbaar spectrum) van kleur veranderen. De poolhoogte wordt beïnvloed door te werken met statische elektriciteit. Een bijzondere variant is het knuffeltapijt voor specifieke leeftijdsgroepen en tapijt voor de zorgsector met een herkenbare huiselijke uitstraling. In de kantooromgeving dragen kwaliteit, warmte en duurzame producten bij aan een prettige werkomgeving en een inspirerende en gemoedelijk sfeer. Variatie in kleurstellingen (in het uiterste zelfs tapijt dat van kleur kan veranderen), zorgt dat de sfeer aangepast kan worden.
Energie leverend tapijt Tapijt dat gebruikt wordt als zonnecollector, overtollige warmte opslaat of kinetische energie van voetstappen opslaat. Overtollige energie wordt afgegeven aan de energienetten. De integratie van de functionaliteit in een bestaand interieurelement en het ruimte dekkend zijn levert een voordeel op voor (energie)tapijt ten opzichte van separate (energie) systemen.
Routekaart Tapijt
Easy in, easy out, Doe het zelf tapijt Gemakkelijk te leggen en te verwijderen, opnieuw te gebruiken en, eenvoudig op maat te maken (kleiner en groter!). Dit tapijt kan ook gemakkelijk in delen van ruimtes worden gelegd en verwijderd. Na klein onderhoud is het weer als nieuw te hergebruiken. Uit de marktverkenning blijkt dat vooral in de residentiële en zorgmarkt een groot segment is waarvoor het eenvoudig en frequenter leggen en verwijderen van tapijt een belangrijk issue is. Voor de residentiele markt gaat het primair om de doe-het-zelvers. Voor de zorgmarkt gaat het vooral om de vaak korte en tijdelijke bewoning in woningen voor ouderen.
Budget tapijt Tapijt met een uitstekende prijs/ prestatie verhouding: redelijke prijs en redelijke levensduur. Goed schoon te maken en eenvoudig te leggen. Het tapijt is vooral zo aantrekkelijk omdat het gemakkelijk en goedkoop op te knappen is als vervanging uitgesteld moet worden. Via eenvoudige processen kunnen zelfs kleuren veranderen (denk aan lakmoes papier).
om klanten en partners een positief beeld mee te geven van het bedrijf. Individualisering en product customization (bijvoorbeeld door digitaal printbaar tapijt) zorgen ervoor dat het bedrijf tapijt kan krijgen in authentieke of trendy kleuren en/of kleuren die aansluiten op de eigen bedrijfskleuren. Bedrijven kiezen tapijt dat bijdraagt aan het gewenste imago. Ook kwaliteitsuitstraling van tapijt draagt hieraan bij.
Levend tapijt Identity Tapijt De uitstraling van kantoren is van belang om medewerkers aan te trekken en te binden, maar ook
Ademend en groeiend tapijt. De ultieme biomimicry, de natuur is huis, binnen is buiten geworden ofwel buitenstebinnen.
Binnen-buiten tapijt Dit tapijt is geschikt voor binnen en buiten. Het tapijt creëert geleidelijk en sfeervol de overgang van binnen en privé naar de gemeenschappelijke buitenruimte. Dit tapijt is vooral populair in de ouderenzorg en in gebouwen met gemeenschappelijke voorzieningen.
Wand- en plafondbekleding Geluiddempend, sfeerverhogend en veilig tapijt. Dit tapijt wordt gebruikt als systeemwand en tussen wanden. Het heeft mogelijkheden om te projecteren en flip-over vellen op te hangen (met speciaal klittenband, statische of
magnetische eigenschappen). Het tapijt is in een grote variëteit aan design en prints beschikbaar.
Tapijt als meubel Tapijt voor moderne varianten van zithoeken in gemeenschappelijke ruimtes in kantoren en zorginstellingen maar ook in woningen inclusief serres en terrassen. Vloeiend overlopend van vloer naar interieurelement, veelal flexibel en aanpassend aan de gebruiker.
6 Randvoorwaarden Tijdens de marktverkenning is vastgesteld, dat de tapijtsector alleen van de geïdentificeerde de kansen kan profiteren als aan de onderstaande randvoorwaarden wordt voldaan. In tabel 11 staat aangegeven voor welke markten de randvoorwaarden van belang zijn. De laatste drie randvoorwaarden zijn expliciet onderdeel van reeds geplande routekaart projecten. Deze randvoorwaarden zijn daarom niet verder uitgewerkt in deze marktverkenning.
Transparantie en objectieve informatie
Deze randvoorwaarde is van essentieel belang om het imago van het product en de sector te verbeteren, taart groter te maken. Klanten, met name professionele, eisen steeds meer dat bedrijven breed naar duurzaamheid, veiligheid en de effecten van hun producten op het integrale binnenklimaat kijken. De individuele consument gaat daar bij voorkeur vanuit en wil dat idee/ beeld bevestigd zien (in betrouwbare communicatie). Succesvolle bedrijven zijn volledig transparant, ze communiceren ook wat ze niet weten en zijn voortdurend en pro-actief op zoek naar
mogelijkheden om productkwaliteit en veiligheid te verbeteren. Objectieve informatie over de hele life-cycle (dus ook reinigen, onderhoud en verwijderen) is van essentieel belang. Tapijtfabrikanten kunnen de garantie geven dat wat werkt blijft werken. Ze kunnen dat bewijzen en wekken daardoor vertrouwen bij de klant (labels, certificering). De sector is gebaat bij objectieve informatie om de voordelen van tapijt te kunnen communiceren naar haar markten. Om de boodschap aan te laten komen (op overtuigende wijze) is betrouwbare informatie nodig. Bedrijven kunnen beperkt op een geloofwaardige manier objectieve informatie verstrekken
over hun eigen producten. Hiervoor is een onafhankelijke partij nodig. Er is vooral behoefte geuit om een vergelijking te kunnen maken tussen tapijt en andere typen vloerbedekking. De vergelijking zou gemaakt moeten worden voor duurzaamheid, veiligheid en gezondheid. De tapijtfabrikanten moeten zelf ook anders gaan argumenteren: van techniek naar ‘return on investment’ in termen van de klant (?bedoeld: market pull ipv technology push?). Dit stelt hoge eisen aan de competenties van de sales staf, contacten met bestekmedewerkers en de kwaliteit van de after sales.
Randvoorwaarden Transparante en objectieve informatie Intensieve interactie met de klant Co-creatie, systeem- en ketenintegratie Goed verkoopadvies en goede tools Intensieve samenwerking binnen de sector Full service concepten met certificaat Verdiepend onderzoek Sterke branche-organisatie (centre of excellence) Dalende kosten Duurzame productie Flexibele productie Innovaties in garen Tabel 11.
Zorg
Intensieve interactie met de klant Deze randvoorwaarden is van essentieel belang om het imago van het product en de sector te verbeteren, taart groter te maken en de behoeften van de klantgroepen beter te leren kennen en om producten op maat te kunnen leveren. De focus moet komen te liggen op de klant. De sector moet de klant de fabriek in trekken (open dagen). Dit is meer dan zenden, directe feedback loops! De sector kan letterlijk, zoals bij het expert seminar zorg, door beslissers, ontwerpers en gebruikers de fabriek in te halen, ontdekken wat voor de klant belangrijk is en samen nieuwe concepten ontwikkelen. Kantoren
Wonen
Andere marketing kanalen en nieuwe media kunnen ingezet worden om de markten beter te leren kennen en klanten ideeën te laten genereren voor productconcepten. Omdat de klant zich steeds meer laat informeren door digitale media moeten bedrijven en sectoren leren hoe ze via opinion leaders op deze media potentiële klanten leren kennen en bedienen. Deze media kunnen producten en bedrijven maken en breken. Het corrigeren van een foutief beeld is heel lastig.
Goed verkoopadvies en goede tools
Om potentiële klanten breed te bereiken is het noodzakelijk om nieuwe verkoopconcepten te ontwikkelen en daarbij in ieder geval aandacht te besteden aan het optimaal benutten van Internet. Er zijn dus online advies en design tools nodig en bijvoorbeeld visualisatie tools om een nieuw tapijt zeer realistisch (virtueel) in een beoogde ruimte weer te geven. De tools zijn afgestemd op specifieke marktsegmenten en de partners, die via meerdere distributiekanalen faciliteren dat de kennis op de goede plek komt. Bijvoorbeeld voor zorg en gezond via universi-
17
teiten, onderzoeksinstituten, artsen en patiëntenvereniging. Ook via binnenhuisarchitecten en binnenmilieu adviseurs – met name ook voor kantoorinrichting – en naar de consument via stijliconen (personalities en styles) en veelvuldige aanwezigheid op nieuwe en sociale media en op events.
Co-creatie, systeem en ketenintegratie
Intensieve samenwerking tussen tapijtbedrijven is van essentieel belang bij acties gericht op het verbeteren van het imago, het ontwikkelen van eenduidige, acceptabele keurmerken, het tot stand brengen van ketensamenwerking en het vernieuwen
van garens. Er zijn heel veel kruisverbindingen, die zullen nog veel sterker worden. Ook de grote diversiteit aan kwaliteiten kan je niet alleen produceren. Duurzaamheid, met name het definiëren (EPD’s) verkennen en uitwerken van oplossingsrichtingen (denk aan recycling) is bij uitstek een gemeenschappelijk
domein. Dus de samenwerking wordt dan nog veel intensiever. Samenwerking zou veel breder opgezet moeten worden; bijvoorbeeld rond en met verschillende (onderzoek) instituten en met ‘Den Haag ‘. Onderwerpen waarvoor dit in ieder geval speelt zijn: duurzaamheid, domotica, gezond en bouwen. Ook de samenwerking met interieuren technisch textiel biedt kansen, maar denk ook aan de kunststofverwerkende industrie en de maakindustie in brede zin. Daarbij horen natuurlijk ook de sectoren in de tapijtketen als groothandel, retail, inrichters en schoonmakers en finaal afvalinzamelaars en –verwerkers (recyclers). De branchevereniging kan de tapijtbelangen en marktvolume bundelen en daarmee effectiever samenwerking vormgeven (aantrekkelijk maken) en de onderzoeksresultaten overdragen. De individuele bedrijven kunnen hierbinnen hun eigen acties ontplooien.
Intensieve samenwerking binnen de sector
Intensieve samenwerking tussen tapijtbedrijven is van essentieel belang bij acties gericht op het verbeteren van het imago, het ontwikkelen van eenduidige, acceptabele keurmerken, het tot stand brengen van ketensamenwerking en het vernieuwen
Routekaart Tapijt
van garens. Er zijn heel veel kruisverbindingen, die zullen nog veel sterker worden. Ook de grote diversiteit aan kwaliteiten kan je niet alleen produceren. Duurzaamheid, met name het definiëren (EPD’s) en oplossingsrichtingen verkennen en uitwerken (denk aan recycling) is bij uitstek een gemeenschappelijk domein. Dus de samenwerking wordt dan nog veel intensiever. Samenwerking zou veel breder opgezet moeten worden; bijvoorbeeld rond en met verschillende (onderzoek) instituten en met ‘Den Haag ‘. Onderwerpen waarvoor dit in ieder geval speelt zijn: duurzaamheid, domotica, gezond en bouwen. Ook de samenwerking met interieur- en technisch textiel biedt kansen, maar denk ook aan de kunststofverwerkende industrie en de maakindustie in brede zin. Verder natuurlijk ook de sectoren in de tapijtketen als groothandel, retail, inrichters en schoonmakers en finaal afvalinzamelaars en – verwerkers (recyclers). De branchevereniging kan de tapijtbelangen en marktvolume bundelen en daarmee effectiever samenwerking vormgeven (aantrekkelijk maken) en de onderzoeksresultaten overdragen. De individuele bedrijven kunnen hierbinnen hun eigen acties ontplooien.
Full service concepten met garantie en onderhoudscertificaat. Dit omvat naast garantiecertificaat of onderhoudscertificaat ook leg- en terugname garantie. Goed organiseren vereist schaal. Dus daar moet je samen iets voor bedenken. Dat is ook duidelijk voor de klant en andere partners. Daarbij moet je ook de groothandel bij betrekken. De schoonmaakbranche moet betrokken worden bij het gezamenlijke garantiecertificaat of onderhoudscertificaat. Let op bij de meeste schoonmaakmiddelen staat tapijt niet op het lijstje!
Makelende en Schakelende Brancheorganisatie De brancheorganisatie makelt en schakelt tussen bedrijven, overheden, onderwijs en wetenschap. Zij organiseert en ontwikkelt op een marktgerichte wijze het netwerk waarin bedrijven kun weg kunnen vinden en in staat worden gesteld sneller en adequater te kunnen innoveren. Aangesloten bedrijven zien nut en noodzaak van een duurzame innovatiestructuur en zijn bereid daarin te investeren met tijd en geld. Hierdoor blijft er sprake van een sterke, aantrekkelijke innovatieve branche die altijd een stapje voor is op concurrerende sectoren en vooral ook aantrekkelijk is voor (potentiële) partners uit andere sectoren en markten. De structuur/Het netwerk leidt er
toe dat zij/ partijen (wederzijds) snel ontdekken welke betekenis zij kunnen hebben voor de branche/ elkaar en zullen sneller overgaan tot investeren en samenwerking in de tapijtbranche/ innovatieve tapijtontwikkelingen. De brancheorganisatie faciliteert en onderhoudt het netwerk en filtert de belangrijkste signalen de vertaalt die naar nieuw beleid en voorstellen naar individuele leden en de totale branche.
Verdiepend onderzoek Het realiseren van de gewenste product en technische innovaties vereist een veel pro-actievere aanpak van de sector. Resultaten van onderzoeken moeten intensief binnen en buiten de sector gecommuniceerd worden. De negatieve mythes moeten overtuigend worden ontkracht door een positief imago onomstotelijk neer te zetten. De VNTF moet dat onafhankelijk onderzoek bevorderen, daar waar nodig agenderen bij kennisinstellingen en initiëren, en uiteindelijk communiceren. Daarbij moet ook gekeken worden of op specifieke punten onderzoek voor een deel van de leden gedaan kan worden. Bijvoorbeeld voor kleine bedrijven die bepaalde onderzoeken zelf niet kunnen laten uitvoeren. Voorafgaand aan verdiepend onderzoek zal de brancheorganisatie (centre of excellence) alle potentieel relevante markt- en
technische ontwikkelingen actief of passief volgen afhankelijke van de prioriteit (ontwikkelstadium, zie indeling in oppakken, in achterhoofd houden, niet doen – hfst. 5 Kansen voor Tapijt).
waardoor een maximaal schoon en gezond binnenklimaat wordt bewerkstelligd. Dit maakt deel uit van de Gezond & Gemak deelstudie in het kader van het opstellen van deze Routekaart.
Dalende kosten voor de klant
Innovaties in garens
Het gaat hier primair om de ‘total cost of ownership’. Dus inclusief geld en tijd voor onderhoud en verwijderen. Hiervoor moet een goede en eenvoudig toepasbare rekentool worden ontwikkeld. De kosten moeten omlaag bij gelijkblijvende of zelfs verbeterde kwaliteit! Ook wordt dit tapijt natuurlijk op maat en afgestemd op de individuele behoeften gemaakt en geleverd.
Onderzocht dient te worden met welke grondstoffen, vezels of coatings de gewenste tapijtconcepten gerealiseerd kunnen worden. Dit is onderdeel van het deelproject Nieuwe materialen in het kader van het opstellen van deze Routekaart.
te combineren met de verwachte toename in variatie in polen, designs en afmetingen. Onderzocht moet worden met welke productieprocessen (en machines), de tapijtproductie in 2030 zijn flexibiliteit kan behouden of zelf vergroten. Dit is onderdeel van het deelproject flexibele productie in het kader van het opstellen van deze Routekaart.
Gericht technische componenten realiseren
Duurzame & gezonde oplossingen De kern wordt gevormd door het slim oplossen van het conflict tussen synthetische vezels en een lage CO2 afdruk en tussen kortcyclisch gebruik en duurzaamheid. Dit conflict wordt vooral opgelost door het gebruik van hoog-waardige duurzame materialen (ook synthetische) en zeer effectieve en efficiënte recycle systemen. Dit maakt deel uit van de Retour & Recycle studie in het kader van het opstellen van deze Routekaart. De gezondheid van tapijt zit expliciet in de uitmuntende stofafvangende functie (inclusief allergenen en zo nodig nog een allergeen neutraliserend effect)
Componenten realiseren die tapijt een onderscheidend product voor de markten maken. Hoge technologische waarde ontzorgt. Technische componenten zoals geleidbaarheid realiseren is echter lastig. Ook is nog onduidelijk welke componenten straks voor de klant het verschil gaan maken en of ze duurzaam geleverd kunnen worden. De integratie van markt en techniek is onderdeel van de implementatie van de Routekaart na 2011.
Behouden van flexibiliteit in productie van tapijt. Het realiseren van diverse technologische componenten is lastig
19
7 Mogelijke acties Voor de geïdentificeerde tapijtkansen en de geformuleerde randvoorwaarden heeft de projectgroep mogelijke gemeenschappelijke acties gedefinieerd. Van de in dit hoofdstuk opgenomen acties is een verdere uitwerking beschikbaar. Deze acties zullen tijdens het tweede deel van het routekaartproject in gesprek-
Routekaart Tapijt
ken met tapijtbedrijven geprioriteerd en verder aangescherpt worden. Tijdens de integratiefase in november zullen de acties uit de marktverkenning, samen met de acties uit de andere deelprojecten verder uitgewerkt en geïntegreerd worden in een samenhangend actieprogramma.
7.1 Overzicht acties rond belangrijkste tapijtconcepten Gezond & zorgtapijt Het
verzamelen en analyseren van feitelijke kennis en harde data over gezondheidsrisico’s en de functionele eisen m.b.t. een gezonde omgeving. Het
ontwikkelen van kennis, concepten en programma’s van eisen richt zich op: - Het binden, vasthouden en loslaten van stof en andere verontreinigingen in vezel en poolstructuur. - Signaleren en selectief doden van bacteriën, schimmels en mijten. - Het actief en gedoseerd vrij geven van geur. - Een informatie en systeem architectuur voor informatieverwerking in de actieve gezondheidscomponenten. Vaststellen en verbeteren van de concurrentiepositie door een scan naar andere oplossingen van andere leveranciers voor een gezonde omgeving en het vaststellen van de mogelijkheden om in de toekomst met die leveranciers te concurreren of samenwerken. In dit kader is het ook van belang om de vergelijking van de tapijtperformance t.o.v. andere vloeren voor de zorg vast te stellen. Ontwikkelen van specifiek op de zorg afgestemde concepten. Dit omvat onder andere het met ketenpartners ontwikkelen van gezond totaalconcepten, integrale
bouwconcepten of specifieke full service concepten voor de zorg. Zorgen voor een structurele zichtbaarheid van de tapijtsector en zicht op de zorgsector. Dit is van belang in het kader van de kennisopbouw maar ook om tapijt in de breinpositie van diverse spelers te krijgen en om vroegtijdig kansen te signaleren Verbeteren van het imago van en de kennis over het product door: - Ontwikkelen van een model, spreadsheet om total cost of ownership te berekenen. - Voorlichting over de gezondheidsclaim, - Het ontwikkelen van keurmerken en erkenningsregelingen.
Gemak & ontzorg tapijt Onderhoudspraktijken
in diverse marktsegmenten analyseren en voor de specifieke marktsegmenten in de deelmarkten kantoor en zorg vertalen naar programma’s van eisen voor tapijt, tapijtmaterialen (garens, coatinges) en reinigingsconcepten en middelen.
Ontwikkelen
van nieuwe duurzame onderhoud- en reinigingconcepten en middelen voor specifieke marktsegmenten in samenwerking met klanten en ketenpartners. Voorlichting aan klanten en reinigingsbedrijven over nieuwe onderhoud- en reinigingsmethoden en middelen. Mogelijkheden tot ontwikkeling van bijwerkbare kleur verkennen en bevorderen met kennis- en ketenpartners. Mogelijkheden tot ontwikkeling van zelfreinigende en zelfherstellende materialen verkennen en bevorderen (met kennis- en ketenpartners) ontwikkelen.
Techno tapijt Onderzoek
naar technocomponenten en het opbouwen en een netwerk in het Techno cluster om technische mogelijkheden te ontdekken en om partnerships op te bouwen om de kansen te kunnen realiseren. Daarbij dient in ieder geval aandacht besteed worden aan de volgende partijen en issues: - met high tech sector om te ontdekken welke oplossingsrichtingen er zijn. Dit bevat ook de selectie (en later toepassing) van standaarden voor de informatieuitwisseling
- met kennisinstituten en leveranciers van sensor technologie de mogelijkheden, oplossingen identificeren en doorontwikkelen voor toepassing in tapijt - met human interface designers een programma van eisen voor een gebruikersvriendelijke interface opstellen - afspraken met leveranciers van klimaatbeheersing systemen om in een brainstorm kansen en oplossingsrichtingen te definiëren - met ambient designers bij Philips onderzoeken waar raakvlakken liggen met geformuleerde tapijttoepassingen en kijken waar gezamenlijke ontwikkeling en marketing mogelijk is. - onderzoek naar de wijze waarop de problemen rond binnenklimaat monitoring (puntmeting) via vloersensoren (fijnmazig, flexibel en doelgericht) kunnen worden opgelost. Experience. Voorlichting met show cases, demo’s, voor de leisure (WII) vloer en de smart vloer voor zorg. Dit moet er voor zorgen dat marktpartijen en consumenten (de patiënt als klant en beïnvloeden van het systeem) een duidelijk beeld krijgen over de mogelijkheden en toegevoegde waarde van de techno oplossingen
Concurrentie-onderzoek
om de kansen en de USP’s voor technotapijt t.o.v. andere systeemaanbieders in kaart te brengen (en houden). Volgend op het onderzoek naar mogelijke technische toepassingen en componenten dient met betrokken partners een gezamenlijke innovatieagenda opgesteld en vastgesteld te worden. Marktonderzoek per specifiek segment. Op basis van een globaal beeld van de mogelijke
techno-oplossingen, kan voor kansrijke segmenten binnen de zorg en kantoormarkt onderzocht wat de marktpotentie is en welke eisen gesteld worden aan de specifieke techno functionaliteiten Over sectorgrenzen heen kijken naar mogelijke innovaties om inspiratie op te doen voor mogelijke techno toepassingen en componenten, Veiligheidimplicaties en risicobewaking (Trojaanse paarden) rond techno oplossingen
gericht in kaart brengen. Evenals het effect op duurzaamheid en recycling.
Full-service concepten Om als sector optimaal te kunnen profiteren van de potentie van full-serviceconcepten is het van essentieel belang dat de concepten herkenbaar en begrijpelijk zijn voor de beoogde klanten en kosten efficiënt en probleemloos door de benodigde combinaties van ‘leveranciers’ geleverd kunnen
21
worden. Een eenduidige (binnen grenzen) gestandaardiseerde specificatie van bouwstenen is dan een noodzakelijke randvoorwaarde om een efficiënte ontwikkeling, succesvolle marketing en uitstekende levering te realiseren. Dit betekent dat in samenwerking met ketenpartners de onderstaande acties uitgevoerd moeten worden Definiëren bouwstenen en de interfaces tussen bouwstenen: - Logistieke concepten inclu-
sief terugname systeem - Keurmerk voor tapijt(onderhoud) en onderhoudsbedrijven - Leg- en vervang en terugname garantie - Leaseconcepten - Specifieke onderhoudsconcepten voor specifieke marktsegmenten. - Kwaliteit en vervanggaranties Opstellen programma’s van eisen voor de full service con
cepten vanuit het perspectief van diverse klantgroepen (per markt). Dit kan via een combinatie van - Onderzoek naar behoeften en problemen bij klanten (vooral woningcorporaties, bedrijven en zorginstellingen) - Analyse van internationale tapijtvoorbeelden in de VS en voorbeelden in andere sectoren - Brainstorm met schoon-
maak, onderhoud en facilitaire bedrijven. - Brainstorm met leggers (en verwijderaars) en specialisten op het gebied van recycling technieken en processen Opstellen business Cases voor klanten en ketenpartners met bewijs van voordelen. Bevat ook verdienmodellen voor betrokken bedrijven, ketenpartners en garantiefonds. Gezamenlijk ontwikkelen van diensten, tools en hulpmiddelen zoals: - 3D augmented en virtual reality en designtools. Software, programmatuur en web interfaces voor 3D virtual reality en designtools voor de klant - RFID en PRODIS labelling inclusief apps om laatste tips over onderhoud en reiniging te krijgen: Opzetten onderhoud en reinigingsadvies op basis van een status/hygiënerapport. Organiseren retourstormen. Koppelen concepten aan duurzaamheidimago van de potentiële klanten. Lease mogelijk maken door aanpassing wet ®elgeving.
Duurzaam Tapijt Om tapijt als een duurzaam product te profileren zijn onderstaande activiteiten noodzakelijk
Routekaart Tapijt
Onderzoeken
en ontwikkelen van retour en recycle systeem vanuit internationaal perspectief (RECAM) voor de aardoliegebaseerde (kunst)stoffen met name de vezels PA en PP. Nieuwe herwinbare of hergebruikte grondstoffen. Hierbij wordt expliciet aandacht besteed aan: - Natuurlijke en bio-based materialen - emissievrije stoffen en natuurlijke kleurstoffen - gebruik van recyclede grondstoffen uit tapijt, textiel of andere ketens Onderzoeken naar mogelijkheden om reststromen in de productie-omgeving hoogwaardiger te benutten. Om als sector optimaal te kunnen profiteren van de potentie van de vraag naar duurzaamheid is het van essentieel belang dat de sector eenduidig en transparant over de duurzaamheid van producten, materialen en processen communiceert. Hiervoor dienen de onderstaande activiteiten ontplooid te worden: Begrippenkader over tapijtrelevante duurzaamheid issues en claims afstemmen Duurzaamheidlabel ontwikkelen. Voorlichting inclusief ketencommunicatie en issuemanagement: hoe kunnen we naar buiten effectiever het
onderwerp duurzaam communiceren en benutten. Doorontwikkelen duurzaamheidstrategie met name recycling, CO2 footprint, energiebesparend en gezond binnenklimaat. Daarnaast kan de sector nog de volgende activiteiten uitvoeren: Behouden en/of /versterken duurzaamheidnetwerk zodat kansen en problemen vroegtijdig gesignaleerd en opgepakt kunnen worden. De sector beter aansluit bij de klantperceptie rond duurzaamheid. Ketencommunicatie: voorlichting naar de markt over wat er al gebeurt en gaat gebeuren.
Ontwikkelen
Easy glue en lijm en voorbeelden voor nieuwe tapijt en tegelvormen ontwikkelen. Ontwikkelen full service concepten voor het leggen en verwijderen. Ideeën
7.2 Acties rond randvoorwaarden In deze paragraaf worden de acties rond een aantal belangrijke noodzakelijk randvoorwaarden voor succesvolle bediening van toekomstige markten uitgewerkt. Alleen de vier randvoorwaarden, die de vertegenwoordigers van de marktpartijen het meest essentieel vonden, worden uitgewerkt.
Transparantie en objectieve Easy in easy out tapijt
informatie
Om de Doe Het Zelf markt en de flexmarkt (woningen, zorgkamers en kantoren met hoge omloopsnelheid) beter en breder (dan met tapijttegels) te kunnen bedienen, kan de sector de volgende activiteiten ontplooien Met apparatenbouwers: - Ontwikkelen 3D scan voor het vaststellen van de exacte maat van tapijt. - DHZ apparaat voor het afwerken en op maat snijden. - Automatische laser snijder voor het exact op maat snijden van tapijt
Om de perceptie van de klant over tapijt en de tapijtsector te verbeteren en daarmee marktomvang en marktaandeel te vergroten, is het van essentieel belang dat de sector transparantie en objectieve informatie aanbiedt. Dit de tapijtbedrijven gezamenlijk de volgende activiteiten ontplooien: Ontwikkelen uniforme standaard over duurzaamheid, veiligheid, gezondheid en gemak. Dit vereist ook: - De selectie van de te gebruiken methodiek. - Onderzoek naar criteria en huidige situatie m.b.t.
de hierboven genoemde aspecten. - Breed onderzoek naar aankoopcriteria om de juiste informatie op te kunnen leveren. Het opzetten of selecteren voor een deskundig, betrouwbaar en onafhankelijk en testinstituut. Een uitmuntende en consequent uitgevoerde communicatiestrategie door de sector en de bedrijven.
Intensieve interactie met de klant Intensieve interactie met de klant is nodig om de behoeften leren kennen en het imago van tapijt en de tapijtsector te verbeteren. Ook sluit het nauw aan bij de wens van de individualistische klant naar persoonlijke aandacht en persoonlijke producten (slogan: klant aan de knoppen). Intensieve interacties is met andere woorden nodig om de marktomvang en marktaandeel te vergroten. Onderstaande gemeenschappe-
lijke acties leiden tot een intensievere interactie met (potentiële) klantgroepen: Klant massaal het verhaal achter het product en het proces laten ontdekken - Door ze tijdens een jaarlijkse nationale dag van het tapijt de fabriek in trekken - Story telling: Het systematisch verzamelen en verspreiden van stories via oude en nieuwe media - Digitale media in te zetten
23
die tijd het keuzeproces de look en feel van het tapijt product versteken Aanwezigheid in netwerken versterken Het ontwikkelen van betere verkoop- en adviestools Gericht onderzoek doen naar de mogelijkheid om specifieke groepen zoals binnenhuisarchitecten gericht te ondersteunen met tools. Dit vereist wel een beter inzicht in hun de behoeften van deze doelgroepen.
Routekaart Tapijt
Ontwikkelen
van hulpmiddellen waarmee klanten zelf hun tapijt ontwerpen. Inrichten communities voor specifieke doel-groepen, die een rol in het verkoopproces hebben.
Co-creatie en systeemintegratie Rondom veel onderwerpen kunnen tapijtproducenten alleen in nauwe samenwerking met ketenpartners, klanten en kennispartners concepten en producten ontwik-
kelen. Vooruitlopend op daadwerkelijke co-creatie moeten de sector in nauwe samenwerking met ketenpartners de volgende randvoorwaardelijke activiteiten uitvoeren: Formuleren van standaarden voor bijvoorbeeld techno smart functionaliteiten en componenten. Ontwikkelen kennis en innovatie infrastructuur met kennisinstellingen. Voorbeelden van succesvolle co creatie bespreken
Versterken
linking pin met innovatie en duurzaamheidprogramma’s van de overheid. Communiceren wens om samen aan systeeminnovaties te werken Definiëren platforms en gewenste outputs.
Sector samenwerking Een goede samenwerking tussen (clusters van) tapijtbedrijven is in ieder geval nodig om het imago van de sector te verbeteren en de innovatiekracht te versterken. Om de sectorsamenwerking te versterkten kunnen de volgende acties ontplooid worden: Opstellen Samenwerkingsmodellen inclusief handreikingen voor het omgaan met kritieke issues als - Intellectueel eigendom & omgaan met patenten, - Eerlijke verdeling van lusten en lasten. Verzamelen en verspreiden van voorbeelden van succesvolle samenwerking uit andere bedrijven Inrichten van een onafhankelijk loket, dat helpt bij het opstellen van specifieke samenwerkingsvromen. Gezamenlijk opstellen en onderhouden van een gedragen strategische agenda (deze routekaart dus). Dit veronderstelt ook de voortgang van de routekaart gemonitord wordt
en dat de betrokken partijen op basis van voortschrijdend inzicht de agenda, het routekaart plan aanpassen.
Tot slot: inrichting Centre of Excellence Terugkijkend valt op dat de volgende thema’s regelmatig terugkomen: Het systematisch en structureel verzamelen en analyseren van markt en technische ontwikkelingen. Het opzetten en onderhouden van relaties met netwerken van kennispartners en netwerken. Het sectorbreed en met ketenpartners opstellen van programma’s van eisen. Om voldoende kwaliteit en daadkracht te realiseren, kunnen deze activiteiten het best in een virtueel of feitelijk centre of excellence georganiseerd worden.
Bijlage 1. Geraadpleegde externe experts Zorg markt
Wonen
Leo
Andrea
van Bemmel (Vastgoed voor zorg, Zorggroep Almere) Ank van der Meer (Osiragroep en SWIZ) Mieke Jacobs (St. Maartenskliniek) Jan Willem Tellegen (Erasmus MC) Annekoos Littel (Interieurarchitecten bv) Jan Thie (Vilans) Mark Verlinde (BBA binnenmilieu) Frank Van Boven (STOAB) Theo Staats (TNO Zorg en Bouw) Marian Schoone (TNO Kwaliteit van Leven) Chris Meijs (Hogeschool Arnhem Nijmegen) Annemiek Goris (STG/Health Management Forum)
Wiegman, (trendbureau en magazine Second Sight) van Zee (de Informatiekamer en Evalutions). Jacomine van Veen (trendbureau Likely). Wim de Vos (interieur architect, BNI) Jos Stuyfzand (creative director Ambient Experience Design, Philips) Jeanette
Kantoren markt Roel
van der Palen (Ahrend) Helmink (UNETO/VNI) Jan Voogt (Priva) Annelies Meijers (Facility Management Nederland) Tom Bosschaert (Except) Irene Muller (Hogeschool ArtEZ) Jessica van Boxtel (Ex Interiors) Theo Staats (TNO Bouw en Ondergrond) Dirk Osinga (TNO Work and Employment) Ruud Hartmans (Bewegende Delen) Laura Hulsman (BBA binnenmilieu) Yvonne Peters (Tussen Muren) Monique Blacha (Slim Bouwen) Sheila Zautsen, (Veldhoen + Company) Ab Sprong (PPI) Kristel Leerkes-Boerhof (PPI / Boerhof) Peter Fiering, (PPI / Van Voorst) Peter
25
Marktverkenning Colofon: Deze brochure is een uitgave van de Verenigde Nederlandse Tapijtfabrikanten (VNTF) een ledengroepering van MODINT dé ondernemersorganisatie voor de mode, interieur, tapijt en textielbranche Postbus 428 3700 AK Zeist 030 - 232 09 00
[email protected] Meer informatie kunt u vinden op www.tapijtnet.nl/branche/ routekaarttapijt Auteurs: Peter Koppert (VNTF/MODINT), Michiel van der Vight (2MV procesbegeleiding) en Ben Römgens (DNV) Vormgeving: Adrichem reclame & evenementen Foto’s en illustraties: Illustraties van 2+3de jaars studenten interieurarchitectuur van de ArtEZ hogeschool voor de kunsten te Zwolle Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder toestemming van VNTF/MODINT. September 2011
Routekaart Tapijt