Marktpositie en Imago Accountant. t.b.v. NBA

Marktpositie en Imago Accountant t.b.v. NBA

Heliview Research Lage Mosten 1 Postbus 3327 4800 DH Breda www.heliview.nl [email protected]

September 2011

Voor meer informatie over deze rapportage kunt u terecht bij: Thanassis Vassiliadis ([email protected]). Copyright © 2011 Heliview Research, Breda Behoudens uitzondering door de wet mag zonder schriftelijke toestemming van de rechtshebbende(n) op het auteursrecht c.q. de uitgever van deze uitgave, door de rechtshebbende(n) gemachtigd namens hem (hen) op te treden, niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilms of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op de gehele of gedeeltelijke bewerking. De uitgever is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor kopiëren, als bedoeld in artikel 17 lid 2, Auteurswet 1912 en in het KB van 20 juni 1974 (Stb 351) en artikel 16b, Auteurswet 1912, te innen en/of daartoe in en buiten rechte op te treden. All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted in any form by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, without the written permission of the publisher. De uitgever is zich volledig bewust van zijn taak een zo betrouwbaar mogelijke uitgave te verzorgen. Voor eventueel in deze uitgave voorkomende onjuistheden kan Heliview echter geen aansprakelijkheid aanvaarden.

INHOUDSOPGAVE

1

INTRODUCTIE

5

1.1

Doelstelling ................................................................................................................................5

2

CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN

6

3

ONDERZOEKSVERANTWOORDING

9

3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8

Heliview B.V. .............................................................................................................................9 Onderzoeksmethode .................................................................................................................9 Populatie .................................................................................................................................10 Steekproef ...............................................................................................................................10 Veldwerk..................................................................................................................................15 Verwerking ..............................................................................................................................16 Projectcoördinatie ...................................................................................................................17 Opmerkingen met betrekking tot het onderzoek en de rapportage ........................................17

4

INSCHAKELING ACCOUNTANT

4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 4.9 4.10 4.11

Inschakeling accountant en andere financieel adviseurs .......................................................18 Inschakeling accountant vergelijking 2006-2011 ....................................................................21 Vestigingen die geen accountant inschakelen ........................................................................22 Inschakeling accountant over vijf jaar .....................................................................................24 Onderscheid tussen accountant en overige financiële dienstverleners ..................................26 Diensten die accountant verleent ............................................................................................37 Beoordeling van eigen accountant door MKB-vestigingen en ZZP‟ers ..................................42 Redenen van ontevredenheid .................................................................................................44 Redenen van tevredenheid .....................................................................................................45 Keuzeproces inschakeling accountant ....................................................................................47 Samenhang algemene indruk en oordeel op items ................................................................52

5

PROACTIVITEIT VAN DE INTERMEDIAIR

54

6

IMAGO

58

6.1 6.2 6.3 6.4

Associaties met de accountant ...............................................................................................58 Profiel van de accountant........................................................................................................60 Positieve en negatieve kenmerken van de accountant ..........................................................62 Stellingen met betrekking tot de accountant ...........................................................................64

18

3

7

VERSCHIL AA- EN RA-ACCOUNTANT

66

8

BIJLAGE: UITLEG CORRELATIEANALYSE

70

4

1 Introductie De Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) is de nieuwe fusieorganisatie waarin het NIVRA en de NOvAA hun krachten bundelen. Een samenwerking die uiteindelijk zal resulteren in één publiekrechtelijke beroepsorganisatie van en voor alle accountants in Nederland. Een van de twee fusiepartners, NovAA, heeft in 2006 een onderzoek laten uitvoeren waarbij het imago en de identiteit evenals het onderscheidend vermogen van de AA-accountant in kaart werd gebracht. De doelstelling van het onderzoek was het, intern gepercipieerd, zelfbeeld en waardeoordeel van de AA-accountants te spiegelen met de percepties en waardeoordelen van enerzijds intermediairs en anderzijds de MKB-klantorganisaties. Naar aanleiding van de onderzoeksresultaten heeft NOvAA in de jaren 2007-2010 een voorlichtingscampagne uitgevoerd teneinde de kennis over de werkzaamheden en toegevoegde waarde van de AA-accountant in het MKB-bedrijf te vergroten. In het kader van de bovenstaande vindt NBA nu de tijd rijp om het imago en onderscheidend vermogen van de accountant in kaart te brengen. Het is nadrukkelijk de bedoeling de percepties en waardeoordelen van enerzijds de intermediairs en anderzijds de MKB-bedrijven te onderzoeken, evenals de feitelijke marktpositie van de accountants in kaart te brengen. Tegelijkertijd wenst NBA de effecten van de voorlichtingscampagne van het NOvAA te meten. Het gaat in deze meting om de accountant werkzaam in het MKB en niet meer, zoals in voorgaande meting, om de AAaccountant. Om de benodigde kengetallen en informatie te verkrijgen, heeft Heliview Research van NOvAA de opdracht gekregen om onderzoek uit te voeren onder drie doelgroepen: intermediaire organisaties, MKB-organisaties en tevens ZZP‟ers. 1.1

Doelstelling

Het onderzoek heeft als doelstelling te achterhalen of het bij ondernemers bekend is wat een accountant doet en wat een accountant voor hen kan betekenen.

5

2 Conclusies en aanbevelingen Lichte daling inschakeling accountant overall In de voorgaande meting (2006) lagen de penetratiecijfers van de accountant iets hoger. Deze daling ligt voornamelijk binnen de kleine MKB-vestigingen, die vanwege de hoge vertegenwoordiging in de steekproef het overall gemiddelde percentage naar beneden halen. De MKB-vestigingen van 20 tot 50 werknemers schakelen in 2011 juist vaker een accountant in, vergeleken met 2006. Prijs is een aandachtspunt MKB-vestigingen en ZZP‟ers die geen accountant inschakelen voeren zelf de accountanttaken uit, hebben een andere externe financiële dienstverlener (boekhouder, administratiekantoor, belastingadviseur of kennis) of zeggen de eigen vestiging te klein te vinden om een accountant in te schakelen. Verder vindt 16% van het MKB en 7% van de ZZP‟ers de accountant te duur De prijs komt nog vaker terug in dit onderzoek als verbeterpunt voor de accountant. Accountant onderscheidt zich van andere financiële dienstverleners door brede kennis, de jaarrekening en fiscale diensten De accountant onderscheidt zich voornamelijk door de brede kennis, door alle jaarrekeningdiensten en door het advies wat de accountant kan bieden. Intermediairs noemen daarnaast relatief vaak de deskundigheid en de fiscale diensten die de accountant biedt, ten opzichte van andere financiële dienstverleners. Het is van belang om niet alleen aandacht te besteden aan de communicatie naar starters toe, maar net zo goed naar volwassen ondernemingen. Starters zien soms nog meer dan volwassen ondernemingen toegevoegde waarde in de accountant boven andere financieel dienstverleners. Verder dient de focus in de communicatie te liggen op de brede kennis en deskundigheid van de accountant. De accountant is er niet alleen voor de controle en de jaarrekening, maar de deskundigheid mogelijkheid tot advisering en het aanbod van diensten reiken veel verder dan alleen de basic taken. De accountant wordt voornamelijk overwogen voor de jaarrekening en voor de belastingaangifte, dat wil zeggen, boven andere financiële dienstverleners. Aan de intermediairs is gevraagd in welke gevallen men specifiek een accountant zou aanbevelen aan een klant en niet een overige dienstverlener. De intermediairs denken specifiek aan een accountant indien de klant te maken heeft met een bedrijfsovername, financieel complexe zaken of fiscale zaken.

6

Advies met betrekking tot fusies, bedrijfsoverdrachten en verbetering van de bedrijfsvoering wordt minder afgenomen dan een aantal jaar geleden De accountant wordt nu het meest ingezet voor de jaarrekeningen (opmaken en controleren) en voor belastingaangiften en fiscale advisering. Dit waren in 2006 ook al de drie meest afgenomen diensten. Echter, advies met betrekking tot fusies en bedrijfsoverdrachten werd in 2006 door een aanzienlijk deel van de vestigingen met een accountant afgenomen. Dit lijkt nu afgenomen te zijn. Advies met betrekking tot de verbetering van de bedrijfsvoering, lijkt nu ook minder te worden afgenomen. Deze daling in afname van adviesdiensten is mogelijk te verklaren door de economische crisis. Wellicht wordt de accountant nu alleen ingeschakeld voor de basic accountantsdiensten en veel minder voor extra diensten zoals advisering, vanwege de bijkomende kosten van de adviesdiensten. Wat in dit kader echter opvalt is het feit dat een groot deel van de ondervraagde bedrijven aangeeft behoefte te hebben aan advies van de accountant betreffende de toekomst op basis van de jaarrekening, terwijl zij dit advies NIET ontvangen van de accountant (10% wordt niet geadviseerd terwijl zij grote behoefte hebben aan dit advies). Daarbij is er nog een groep die in kleine mate geïnteresseerd is in een dergelijk advies van de accountant en van hen wordt slechts 68% geadviseerd over de toekomst door de accountant. Een derde van deze bedrijven ontvangt dit advies NIET. De accountants laten hier dus een grote kans liggen om adviesdiensten te leveren. MKB en ZZP’ers tevreden over hun accountant, met uitzondering van de prijs De ZZP‟ers geven hun accountant een 8,2 gemiddeld en de MKB-bedrijven een 7,8. Verder geldt dat hoe kleiner de vestiging is, hoe hoger de tevredenheid met de accountant uitvalt. Slechts 6% is ontevreden met de eigen accountant (4% geeft een 6 als rapportcijfer, 1% geeft een 5 en 1% geeft een 4). Een kwart van de bedrijven geeft de accountant een 9 of 10! De klantvriendelijkheid van de accountant wordt, binnen alle gesegmenteerde groepen, het meest positief gewaardeerd. De prijs is het aspect waarover men het minst tevreden is. Hoe groter de vestiging, hoe lager de beoordeling op het prijsaspect. De prijs hangt matig positief samen met de algemene tevredenheid, maar de tevredenheid met de prijs (6,9) is lager dan het kritieke punt van 7,0. De prijs is daarom duidelijk een aandachtspunt. Accountant heeft goed imago Intermediairs associëren het beroep accountant met de woorden „betrouwbaar‟, „fiscaal‟, „deskundig‟, „saai‟ en „noodzakelijk‟. Het MKB en ZZP‟ers associëren de accountant voornamelijk met „cijfers‟, „saai‟, „deskundig‟, „boekhouder‟, „belasting‟. Intermediairs, MKB-bedrijven en ZZP‟ers omschrijven het profiel van de accountant in eerste instantie als vertrouwenspersoon en belastingadviseur.

7

Kenmerken van de accountant zijn betrouwbaar en professioneel maar duur In de voorgaande meting vonden de MKB-bedrijven en ZZP‟ers de accountant vooral correct, nauwgezet en betrouwbaar. In 2011 professioneel, betrouwbaar en correct. De intermediairs vonden de accountant in 2006 vooral betrouwbaar, correct en intelligent. Nu noemen zij voornamelijk nauwgezet, betrouwbaar en professioneel. Flexibel, creatief en innovatief passen juist niet goed bij de accountant. Alle doelgroepen vinden de accountant voornamelijk duur, dit wordt genoemd als best passende negatieve kenmerk. „Duur‟ was ook in 2006 het best passende negatieve kenmerk volgens de doelgroepen. Gemakzuchtig, onvriendelijk en onprofessioneel passen juist niet bij de accountant. Bekendheid twee typen accountants, AA- en RA-accountant in de afgelopen jaren iets groter geworden Vrijwel alle intermediaire partijen weten dat er twee typen accountants bestaan; AA- en RAaccountants. Ook geldt, hoe groter de vestiging, hoe vaker men bekend is met het feit dat er een AA- en een RA-accountant is. Ruim de helft van de ZZP‟ers is op de hoogte van het bestaan van de twee typen (56%).

8

3 Onderzoeksverantwoording 3.1

Heliview B.V.

Heliview is opgericht in 1983 en heeft zich sindsdien ontwikkeld tot een vooraanstaand leverancier van business-to-business en business-to-consumer informatie. Met haar eigen research-, congres-, consultancy- en trainingsorganisatie is Heliview een full-service aanspreekpunt in de Nederlandse markt. De organisatie kenmerkt zich door een platte structuur met korte communicatielijnen. Dit betekent voor u dat er altijd professionele en enthousiaste medewerkers klaarstaan om uw vragen snel en adequaat te beantwoorden. De activiteiten en specialiteiten van Heliview zijn: Research Consultancy Conferences Training Online

Marktonderzoeken: ICT, Finance, HRM en Transport & Verkeer Advisering, begeleiding en specifieke maatwerk dienstverlening: ICT Evenementen: ICT, Finance, HRM, Mobiliteit en Overheid Trainingen en workshops: ICT, management en directiesecretaresses Online leadgeneratie voor zakelijke dienstverleners

Belangrijke referenties van Heliview Research zijn onder andere: 365 | ArboNed, ASR Verzekeringen, De Lage Landen, De Nederlandsche Bank, ING, KPN, Microsoft, Ministerie van Economische Zaken, Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Nederlandse Hartstichting, Rabobank, RHI, Royal Haskoning, SAP, SDU, T-Mobile, Unicef en Ziggo. 3.2

Onderzoeksmethode

Uit naam van Heliview Research hebben met betrekking tot de vragenlijst netto 776 telefonische interviews plaatsgevonden met intermediairs, MKB-bedrijven en ZZP‟ers. Deze interviews zijn uitgevoerd op locatie van Heliview Research te Breda. De interviews hebben plaatsgevonden binnen het kader van het onderzoek en hadden uitsluitend betrekking op het betreffende onderwerp. Dat wil zeggen dat er in het veldwerk geen combinatie van verschillende onderwerpen heeft plaatsgevonden.

9

3.3

Populatie

De populatie van ZZP‟ers, MKB-bedrijven en intermediairs is in het onderstaande schema weergegeven. Werknemers

Populatie 0

1 tot 10

10 tot 20

20 tot 50

50 tot 100

Eindtotaal

141.022

49777

5.594

3.605

1.164

201.162

Detail- / Groothandel

89770

106347

12127

6497

1502

216.243

Industrie

21050

17293

4445

3651

1392

47.831

Zorg

39741

27838

5623

3701

1413

78.316

Bouw/ transport

95027

36133

6445

4779

1716

144.100

Horeca

12639

27516

2585

1113

193

44.046

Intermediairs

18904

11964

2085

1412

475

34.840

418.153

276.868

38.904

24.758

7.855

766.538

Branche Zakelijke/overige dienstverlening

Eindtotaal

Onder intermediairs wordt verstaan advocatenkantoren, assurantietussenpersonen, banken, Kamer van Koophandelkantoren en notariskantoren. De geselecteerde MKB-bedrijven in dit onderzoek zijn actief in de volgende branches: zakelijke en overige dienstverlening, detail-/ groothandel, industrie, zorg, bouw, transport en horeca. Onder een ZZP‟er verstaan we in dit onderzoek zelfstandig ondernemers zonder personeel binnen eerder genoemde branches. 3.4

Steekproef

3.4.1

Responsoverzicht

Bruto steekproef

5838



Geen aansluiting (opgeheven) / onjuist telefoonnummer

464



Valt buiten de doelgroep / Niemand kan iets over onderwerp vertellen

60



Dubbel in bestand / overig

14



Juiste persoon niet bereikbaar op korte termijn

1046



Alles via het hoofdkantoor

523 3731

100%

Mag niet meedoen aan marktonderzoek / bedrijfsbeleid

197

5%

Alleen schriftelijk

99

3%

2659

71%

776

21%

Totale basis voor respons

Weigering om aan onderzoek mee te werken Netto aantal interviews (netto steekproef)

10

Het percentage weigeringen (71%) is hoog te noemen. Bij soortgelijke andere onderzoeken die Heliview Research uitvoert ligt dit percentage meestal tussen 50% en 60%. Indien contactpersonen aangeven te weigeren aan het onderzoek mee te werken, is hen gevraagd aan te geven welke redenen hieraan ten grondslag liggen. De redenen om niet mee te werken aan het onderzoek betreffen geen redenen die samenhangen met het onderwerp van onderzoek. Het gaat om redenen als: "geen tijd", "geen belangstelling", "te druk", "werk nooit mee aan onderzoeken”. Dit betekent dat de non-respons geen vertekening van de onderzoeksresultaten oplevert. Met andere woorden de steekproefresultaten geven een representatief beeld van de opvattingen die leven binnen de totale populatie. Deze resultaten zijn in ieder geval niet structureel beïnvloed door de non-respons. 3.4.2

Steekproefbeschrijving en steekproefomvang

Hieronder volgt de verdeling van de steekproef. Let op: zes intermediairs staan in de kolom met 0 werknemers. Dit zijn ZZP‟ers, maar zij zijn niet als zodanig in het onderzoek meegenomen. Wanneer in het onderzoek gesproken wordt over ZZP‟ers dan worden hiermee vestigingen bedoeld zonder werknemers in de branches zakelijke en overige dienstverlening, handel, industrie, zorg, bouw/ transport en horeca. Intermediairs zijn zoals eerder vermeld advocatenkantoren, assurantietussenpersonen, banken, Kamer van Koophandelkantoren of notariskantoren. Werknemers

Steekproef 0

1 tot 10

10 tot 20

20 tot 50

50 tot 100

Eindtotaal

58

94

26

26

10

214

Detail- / Groothandel

12

42

14

16

2

86

Industrie

9

25

24

18

11

87

Zorg

8

14

15

9

9

55

Bouw/ transport

30

43

22

22

10

127

Horeca

4

21

8

4

1

38

Intermediairs

6

77

38

22

26

169

127

316

147

117

69

776

Branche Zakelijke/overige dienstverlening

Eindtotaal

Naast de segmentatie naar organisatietype, branche en werknemersaantal is ook een verdeling te maken op basis van de leeftijd van de onderneming; 118 vestigingen zijn opgericht na 2006 en worden in deze rapportage benoemd als startende onderneming. De vestigingen die opgericht zijn in 2006 of eerder worden als volwassen onderneming beschouwd. Hiervan zijn er 633 in het onderzoek meegenomen.

11

3.4.3

Functie respondent

Functie MKB-respondenten Eigenaar

27%

Algemeen directeur

23%

Hoofd administratie

14%

Adjunct directeur

8%

Functie

Boekhouder

6%

Financieel directeur/ manager

6%

Administratief medewerker

5%

Bedrijfsleider

3%

Controller

3%

Projectmanager/ praktijkmanager

2%

Secretaresse

1%

Accountmanager

1%

Overig

1%

0% Basis: MKB Bron: Heliview Research / Juli 2011

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

% respondenten

12

Functie intermediair-respondenten Eigenaar

57%

Functie

Algemeen directeur

18%

Boekhouder

5%

Hoofd administratie

5%

Notaris

2%

Bedrijfsleider

2%

Advocaat

2%

Controller

2%

Administratief medewerker

2%

Financieel directeur/ manager

1%

Adviseur

1%

Adjunct directeur

1%

Secretaresse

1%

Overig

1% 0%

Basis: Intermediairs Bron: Heliview Research / Juli 2011

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

% respondenten

13

3.4.4

Wijze van steekproeftrekken en bron adresgegevens

Het onderzoek is uitgevoerd met een a-selecte gestratificeerde steekproef, dat wil zeggen dat de interviews niet willekeurig zijn verdeeld over de branches en werknemersklassen, maar volgens een vooraf opgestelde verdeling. Binnen deze groepen instellingen is vervolgens willekeurig geselecteerd. Eventuele afwijkingen ten opzichte van de populatie zijn gecorrigeerd door middel van weegfactoren. 3.4.5

Betrouwbaarheid resultaten MKB-bedrijven

Onderstaand nomogram betreft de oneindige populatie van MKB-bedrijven.

Nomogram 95%-norm bij 'oneindige' populatie 15% 14%

n

13%

10%/90%

12%

marges steekproefresultaat

11%

20%/80%

10%

30%/70%

9%

40%/60%

8% 7%

50%/50%

6% 5% 4% 3% 2% 1%

50 10 0 20 0 30 0 40 0 50 0 60 0 70 0 80 0 90 0 10 00 11 00 12 00 14 00 16 00 18 00 20 00 22 00 24 00 26 00 28 00 30 00

0%

omvang netto steekproef

In het nomogram voor een oneindige populatie is te zien dat voor een steekproef van 486 interviews met als interviewresultaat 10% (of 90%), een bovenen ondermarge geldt van ongeveer 2,7%. Dit betekent dat bij herhaling van het onderzoek bij een soortgelijke steekproef, met 95% zekerheid, het resultaat zal liggen binnen de range (10-2,7)% tot (10+2,7)%. Of anders gezegd, in "werkelijkheid" zal, met 95% zekerheid, het antwoord liggen tussen 7,3% en 12,7%. Indien we bij een volgende meting uitkomen op 30% bij een zelfde aantal interviews dan ligt het "werkelijke" percentage (zie nomogram) tussen 25,9% en 34,1% (30% +/- 4,1%). Bovengenoemde range (7,3% - 12,7%) en de nu gevonden range (25,9% - 34,1%) overlappen elkaar niet. 14

Dit betekent dat het verschil tussen het eerste percentage (10%) en het tweede percentage (30%) statistisch significant is. Er is dus pas sprake van een significant verschil als beide ranges elkaar niet overlappen. 3.4.6

Betrouwbaarheid resultaten intermediairs

Voor een steekproef van 169 interviews met als interviewresultaat 10% (of 90%), geldt een bovenen ondermarge van ongeveer 4,5%. Dit betekent dat bij herhaling van het onderzoek bij een soortgelijke steekproef, met 95% zekerheid, het resultaat zal liggen binnen de range (10-4,5)% tot (10+4,5)%. Of anders gezegd, in "werkelijkheid" zal, met 95% zekerheid, het antwoord liggen tussen 5,5% en 14,5%. Indien we bij een volgende meting uitkomen op 30% bij een zelfde aantal interviews dan ligt het "werkelijke" percentage (zie nomogram) tussen 23,1% en 36,9% (30% +/- 6,9%). Bovengenoemde range (5,5% - 14,5%) en de nu gevonden range (23,1% - 36,9%) overlappen elkaar niet. Dit betekent dat het verschil tussen het eerste percentage (10%) en het tweede percentage (30%) statistisch significant is. 3.4.7

Weegfactoren

Zoals uit de populatie- en steekproefbeschrijving naar voren komt, is binnen dit onderzoek gewerkt met een disproportionele steekproef: de verdeling van de steekproef komt niet exact overeen met de daadwerkelijke verdeling binnen de populatie. Bij de berekening van de percentages voor MKBbedrijven en intermediairs zijn dan ook weegfactoren gebruikt. 3.5 3.5.1

Veldwerk Vragenlijst

Heliview Research heeft een gestructureerde vragenlijst opgesteld na overleg met de opdrachtgever. Tevens is gebruik gemaakt van de door Heliview Research opgebouwde expertise van onderzoek op het gebied van imago en identiteit en de kennis en ervaring op het gebied van financiële dienstverlening. 3.5.2

Pilot fase

Voor de daadwerkelijke start is de gehanteerde vragenlijst uitgebreid getest op lengte, consistentie en validiteit. Bij de telefonische verzameling van de gegevens is gebruik gemaakt van een CATIsysteem (Computer Assisted Telephone Interviewing), waarbij de gegeven antwoorden tijdens de interviews meteen zijn ingevoerd in de computer. Daarna is de gehanteerde vragenlijst kort getest gedurende tien interviews. Op grond van de bevindingen zijn geen wijzigingen in de vragenlijst doorgevoerd.

15

3.5.3

De briefing

De enquêteurs hebben een interne opleiding op het gebied van business-to-business interviews gehad. Voorafgaand aan het veldwerk zijn de interviewers uitgebreid mondeling ingelicht over de achtergronden van het onderzoek, de opdrachtgever, de wijze van steekproeftrekken, de gewenste respondenten, de vraagstelling, de te verwachten problemen tijdens de interviews en de mogelijkheid dat er wordt meegeluisterd. 3.5.4

De interviews

Voor dit onderzoek zijn zestien interviewers in dienst van Heliview Research ingeschakeld. De interviews zijn uitgevoerd in het callcenter van Heliview Research te Breda. De interviews zijn afgerond gedurende de weken 27, 28 en 29 op werkdagen van maandag tot en met vrijdag. Een gesprek duurde gemiddeld circa vijftien minuten. 3.5.5

Gehanteerde gedragscodes

De interviews zijn uitgevoerd conform de gedragscodes van ESOMAR en MOA (MarktOnderzoeksAssociatie) voor marktonderzoek en de WBP (Wet Bescherming Persoonsgegevens). Dit betekent onder meer dat geen informatie kan worden geleverd over wie wat heeft geantwoord. De opdrachtgever wordt dan ook geen zogenaamde één-op-één informatie verschaft. 3.6 3.6.1

Verwerking Invoercontrole

De interviews zijn gecontroleerd door steekproefsgewijs en onaangekondigd meeluisteren door de veldwerkleiding, door middel van een geautomatiseerde controle op de interne consistentie (CATI/SPSS) en het terugbellen op vraaggevallen (onduidelijkheden in de interviewresultaten). 3.6.2 Verwerking van de (open) vragen Met behulp van het softwarepakket SPSS zijn de onderzoeksgegevens geanalyseerd en verwerkt tot tabellen en overzichten. Mogelijke antwoorden op open vragen zijn in de vragenlijst vooraf voorzien van een code waaronder de enquêteur de antwoorden van de respondent kon categoriseren. Na afronding van de interviews zijn de tekstuele antwoorden onder „overig‟ zoveel mogelijk gecategoriseerd naar bestaande codes of voorzien van een nieuwe code. „Missing values‟ worden buiten beschouwing gelaten in het onderzoeksresultaat en worden als normaal verdeeld verondersteld.

16

3.7

Projectcoördinatie

De algehele coördinatie van het onderzoek is in handen van de Business Unit Manager. Daarnaast dragen gekwalificeerde analisten zorg voor de controle en kwaliteitsbewaking van het veldwerk, de statistische analyse en de rapportage. 3.8

Opmerkingen met betrekking tot het onderzoek en de rapportage

De antwoorden en opvattingen van de respondent zijn generaliseerbaar naar de populatie, maar er moet bij de interpretatie van de resultaten rekening mee worden gehouden dat deze zijn gebaseerd op interviewgegevens en dat antwoorden van de respondenten kunnen afwijken van de feitelijke realiteit. Tevens kan het voorkomen dat onderzoeksresultaten gebaseerd zijn op de antwoorden van een gering aantal respondenten. Deze resultaten dienen, alhoewel vermeld, slechts als indicatief te worden beschouwd. Bij de rapportage van resultaten gebaseerd op een schaal, of vragen waarbij slechts één antwoord mogelijk is, komt het soms voor dat het totaal aan antwoorden uitkomt op een enkel procent meer of minder dan 100%. Dit is het gevolg van een optelling van afgeronde cijfers. Er is voor gekozen geen correcties in de resultaten aan te brengen om optelling tot 100% mogelijk te maken; dit om een zo exact mogelijk beeld weer te geven van de afzonderlijke onderzoeksuitkomsten.

17

4 Inschakeling accountant 4.1

Inschakeling accountant en andere financieel adviseurs

Ten eerste kijken we naar de inschakeling van externe financieel adviseurs, opgesplitst naar MKBvestigingen en ZZP‟ers. Inschakeling externe financieel adviseurs 70%

Accountant

48% 23%

Boekhouder

32% 12%

Belastingadviseur

7% 8%

Administratiekantoor

4% 1% 2%

Verzekeringsadviseur Juridisch adviseur

0% 1%

Overig

1% 0%

MKB ZZP

6%

Geen

14% 0%

Basis: MKB en ZZP'ers Bron: Heliview Research / Juli 2011

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

% respondenten

De meeste MKB-vestigingen (94%) en ZZP‟ers (86%) schakelen een externe financieel adviseur in. Meest genoemd zijn de accountant en boekhouder. De meerderheid van de MKBbedrijven (70%) en circa de helft van de ZZP‟ers (48%) schakelt een accountant in.

18

De volgende grafiek toont het onderscheid tussen volwassen en startende ondernemingen.

Inschakeling externe financieel adviseurs 59% 56%

Accountant 27%

Boekhouder

32% 9% 10%

Belastingadviseur 6% 3%


2% 0%

Verzekeringsadviseur

1% 0%

Juridisch adviseur

Volwassen onderneming Startende onderneming

0% 2%

Overig

10% 13%

Geen 0%


10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

% respondenten

Van de startende ondernemingen (MKB en ZZP) schakelt 87% een externe financieel adviseur in, tegenover 90% van de volwassen ondernemingen. Dit verschil is statistisch niet significant. Starters en volwassen ondernemingen verschillen ook niet significant als het gaat om het inschakelen van een accountant.

19

Inschakeling accountant 100%

94% 90%

90%

80%

74% 70%

67%

70% 60% 50%

56% 48%

59%

48%

40% 30%

20% 10% 0% 0

1 tot 10

10 tot 20

20 tot 50

>= 50

ZZP

MKB

Startende Volwassen onderonderneming neming


Wanneer we alleen kijken naar de inschakeling van de accountant dan valt op dat hoe groter de vestiging is, hoe hoger het percentage vestigingen dat een accountant inschakelt. Circa de helft van de ZZP‟ers schakelt een accountant in tegenover 67% van de kleinere MKBvestigingen en maar liefst 94% van de grote MKB-vestigingen.

20

4.2

Inschakeling accountant vergelijking 2006-2011

In vergelijking met 2006 is het gemiddelde percentage bedrijven dat een accountant inschakelt licht gedaald. Inschakeling financiële dienstverleners in 2006 en 2011 2006 totaal

2011 totaal

2011 ZZP

2011 MKB

Geen

5%

11%

14%

6%

Accountant

81%

58%

48%

70%

Belastingadviseur

18%

9%

7%

12%

Boekhouder

16%

28%

32%

23%


6%

4%

8%

Juridisch adviseur

1%

1%

0%

Verzekeringsadviseur

1%

2%

1%

1%

0%

1%

Fiscaal jurist

3%

Overig

4%

Deze daling, overall gezien, wordt voornamelijk gezien binnen de kleinere MKB-vestigingen, tot 20 werknemers. Kleine MKB-vestigingen komen vaker voor in de populatie dan grote MKBvestigingen, vandaar dat zij het overall gemiddelde percentage naar beneden halen. De daling binnen de groep MKB-vestigingen tot 10 werknemers is hoger dan in de groep met 10 tot 20 werknemers. Deze daling kan mogelijk verklaard worden door de crisis die vanaf 2008 heerst. De MKB-vestigingen van 20 tot 50 werknemers schakelen in 2011 juist vaker een accountant in, vergeleken met 2006. Inschakeling accountant in 2006 en 2011 naar aantal werknemers 2006

2011 0 wn 48%

0 tot 10 wn 80% 1 tot 10 wn 67%

10 tot 20 wn 96%

10 tot 20 wn 74%

20 tot 50 wn 89%

20 tot 50 wn 90%

>= 50 wn 61%

>= 50 wn 94%

21

4.3

Vestigingen die geen accountant inschakelen

Aan MKB-vestigingen en ZZP‟ers die geen accountant inschakelen is gevraagd waarom men geen gebruik maakt van de diensten van een accountant.

Reden waarom men geen gebruik maakt van een accountant Niet nodig/ niet van toepassing voor dit bedrijf

25% 23% 23%

We doen het zelf

30% 17%

De boekhouder doet alles

8% 16%

Te duur

7% 8%

Bedrijf is te klein

27% 7%

Administratiekantoor doet alles

MKB

2%

Belastingadviseur doet alles

2% 1%

Kennissen/ familie doen alles

1% 2%

Overig

2% 0% 0%

ZZP

10%

Basis: MKB en ZZP die geen accountant inschakelen Bron: Heliview Research / Juli 2011

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

% respondenten

Circa een kwart (23% tot 25%) geeft aan geen accountant nodig te hebben, maar zij leggen niet verder uit wat daar de reden van is. 23% van de MKB-instellingen en 30% van de ZZP‟ers voeren zelf de accountanttaken uit. 27% van de MKB-organisaties en 13% van de ZZP‟ers zegt al een andere uitvoerende partij te hebben waardoor een accountant niet meer nodig is (boekhouder, administratiekantoor, belastingadviseur of kennis). Verder zegt 16% binnen het MKB en 7% van de ZZP‟ers een accountant te duur te vinden. 8% van de MKB‟ers en 27% van de ZZP‟ers vindt de eigen vestiging te klein om een accountant in te schakelen.

22

Reden waarom men geen gebruik maakt van een accountant Niet nodig/ niet van toepassing voor dit bedrijf

22% 30% 31%

We doen het zelf

18% 11% 11%

De boekhouder doet alles 5%

Te duur

20% 23%

Bedrijf is te klein

16% 4% 4%

Administratiekantoor doet alles Belastingadviseur doet alles

2% 1%

Kennissen/ familie doen alles

2% 0%

Volwassen onderneming Startende onderneming

1% 1%

Overig 0%

10%

Basis: MKB en ZZP die geen accountant inschakelen Bron: Heliview Research / Juli 2011

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

% respondenten

Tussen startende en volwassen ondernemingen zitten verschillen in de redenen die men opgeeft. Volwassen vestigingen geven significant vaker aan dat zij de accountanttaken zelf uitvoeren dan startende vestigingen. Starters vinden op hun beurt significant vaker dan volwassen ondernemingen de accountant te duur (starters 20% en volwassen vestigingen 5%). Overige verschillen zijn niet significant.

23

4.4

Inschakeling accountant over vijf jaar

In de onderstaande grafiek staat het percentage vestigingen dat nu een accountant inschakelt en het percentage vestigingen dat nu geen accountant inschakelt, maar dit over vijf jaar waarschijnlijk wel doet.

Schatting inschakeling accountant over 5 jaar 100% 90% 0%

90%

% dat nu niet maar over 5 jaar wel een accountant inschakelt

96% 2%

% dat accountant inschakelt

77% 2%

80%

70% 1%

67% 0%

70% 60% 50%

51% 3% 90%

40%

94%

51% 3%

74%

60% 1%

56%

59%

70%

67%

30%

60% 4%

48%

48%

20%

10% 0% 0

1 tot 10

10 tot 20


20 tot 50

>= 50

ZZP

MKB


Afgerond 51% van alle ZZP‟ers verwacht over vijf jaar gebruik te maken van de diensten van een accountant, tegenover 70% van de MKB‟ers, ervan uitgaande dat vestigingen die nu een accountant inschakelen dit over vijf jaar nog steeds doen. In de voorgaande meting (2006) lagen de penetratiecijfers van de accountant aanzienlijk hoger; 81% van de vestigingen met 0 tot 100 werknemers maakte toen gebruik van een accountant als externe adviseur. Van de vestigingen die geen gebruik maakten van een accountant zei 41% dit wel van plan te zijn in 2007. Nu, in 2011, zegt slechts 70% van het MKB en 48% van de ZZP‟ers een accountant te hebben en daar zal naar verwachting slechts respectievelijk 1% en 3% bijkomen in de komende vijf jaar.

24

Overwogen diensten in de toekomst 10%

Begeleiding bij fusies en overnames

23% 74%

Belastingaangifte en -advisering

54%

27%

Salarisadministratie Ondersteuning bij financiële aanvragen

54% 0% 30%

16%

Advisering over winstoptimalisatie/ kostenbeheersing

0%

Risicomanagement

0%

Begeleiding bij subsidieaanvragen

64%

0%

ZZP

30%

53%

Jaarrekening opmaken

100% 100%

Controleren jaarcijfers

77% 27%

Administratieve ondersteuning Advisering over investeringen

MKB

54% 16%

Begeleiding bij internetboekhouden

54% 0%

30% 47%

Advisering over bedrijfsorganisatie

54%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

% respondenten Basis: MKB en ZZP'ers die geen accountant inschakelen, maar dit wel van plan zijn te gaan doen in de komende 5 jaar Bron: Heliview Research / Juli 2011

De vestigingen die in de komende vijf jaar van plan zijn een accountant in te schakelen overwegen voornamelijk diensten met betrekking tot de jaarrekening.

25

4.5

Onderscheid tussen accountant en overige financiële dienstverleners

In de volgende grafieken staat de toegevoegde waarde van de accountant boven andere financiële dienstverleners volgens de gesegmenteerde doelgroepen. Toegevoegde waarde van een accountant boven andere financiele dienstverleners Brede kennis

22% 24% 8%

Controle + Jaarrekening

10%

3%

Advisering

3%

Totaalpakket

10% 7% 8% 8%

7% 5%

Is deskundiger

6% 5%

Fiscaal advies/Aangifte/Voordelen

5% 6%

Wettelijke verplichting Specialisatie

Is voor grote bedrijven Onafhankelijk

15%

16%

Intermediair

2% 4% 3% 1% 3% 0% 1% 2% 1% 0% 1% 4% 1% 1% 1%

MKB ZZP

14% 12%

Geen Basis: Alle respondenten Bron: Heliview Research / Juli 2011

15%

3%

Denkt mee met het bedrijf

Hebben meer bevoegdheden

33%

0%

20%

22%

40%

60%

80%

100% % respondenten

De accountant onderscheidt zich voornamelijk door de brede kennis, door alle jaarrekeningdiensten en door het advies wat de accountant kan bieden. Intermediairs noemen daarnaast relatief vaak de deskundigheid en de fiscale diensten die de accountant biedt.

26

Toegevoegde waarde van een accountant boven andere financiele dienstverleners 24% 24%

Brede kennis 12% 12%

Controle + Jaarrekening 8%

Advisering

12%

9%

Totaalpakket

3% 6% 4%


5%

Is deskundiger

9% 7%


4%

3% 2%

Hebben meer bevoegdheden Wettelijke verplichting

1% 1%

Specialisatie

1% 2%

Is voor grote bedrijven

2%

Onafhankelijk

Startende onderneming

6% 0% 4%

18%


Volwassen onderneming

14%

0%

20%

40%

60%

80%

100% % respondenten

Tussen starters en volwassen ondernemingen zijn geen significante verschillen waar te nemen als het gaat om de toegevoegde waarde van de accountant ten opzichte van andere dienstverleners. Dit wil zeggen dat niet alleen aandacht besteed dient te worden aan de communicatie naar de starters toe, maar ook naar de volwassen ondernemingen. Verder dient de focus in de communicatie te liggen op de brede kennis en deskundigheid van de accountant. De accountant is er niet alleen voor de controle en de jaarrekening, maar de deskundigheid en het aanbod van diensten reiken veel verder dan dat.

27

Toegevoegde waarde van een accountant boven andere financiele dienstverleners 23% 23%

Brede kennis 7%

Controle + Jaarrekening

16%

4%

Advisering

12%

1%

Totaalpakket

12% 5% 6%


Is deskundiger

1%


1%

8% 7%

7%

Hebben meer bevoegdheden Wettelijke verplichting Specialisatie

Is voor grote bedrijven Onafhankelijk

Schakelen accountant in

2% 1% 7%

0% 2% 1%

33%


Schakelen geen accountant in

2%

1% 2%

8%

0%

20%

40%

60%

80%

100% % respondenten

Van de vestigingen die geen accountant inschakelen ziet 67% wel toegevoegde waarde in de accountant boven andere financieel dienstverleners. Van de vestigingen die geen accountant inschakelen zegt 93% dat de accountant dezelfde bevoegdheden heeft dan overige financiële beroepen (98% van de bedrijven die wel een accountant inschakelen).

28

Aan alle MKB-bedrijven en ZZP‟ers is gevraagd is welke gevallen men specifiek een accountant zou inschakelen en geen overige dienstverlener. Gevallen waarin men specifiek een accountant zou inschakelen 32%

Jaarrekening

18% 12% 15%

Belastingaangifte

11% 11%

Overname/fusie/verkoop (Financieel)advies Boekhouden

Wanneer men ergens zelf niet uitkomt Fiscale zaken Alle gevallen Investeringen Als bedrijf groter wordt Salarissen Verplicht

Controle Accountantsverklaring

8% 4% 5% 4% 4% 6% 4% 2% 2% 4% 2% 6% 2% 9% 2% 0% 1% 3% 1% 0% 1% 0%

ZZP

8%

Niet/nooit Basis: Alle respondenten Bron: Heliview Research / Juli 2011

MKB

15%

0%

20%

40%

60%

80%

100% % respondenten

Men denkt er voornamelijk aan een accountant in te schakelen voor de jaarrekening en voor de belastingaangifte. 9% van de ZZP‟ers zou een accountant inschakelen wanneer hun bedrijf zou groeien.

29

Gevallen waarin men specifiek een accountant zou inschakelen 25% 23%

Jaarrekening 14% 14% 12%

Belastingaangifte Overname/fusie/verkoop (Financieel)advies Boekhouden



9% 6% 7% 3% 9% 6% 2% 3% 1% 4% 0% 4% 3% 6% 5% 1% 0% 2% 4% 1% 0% 1% 0%


10%



19%

0%

20%

40%

60%

80%

100% % respondenten

81% van de starters zou een accountant overwegen, tegenover 90% van de volwassen ondernemingen. Men denkt hierbij voornamelijk aan de jaarrekening, belastingaangifte, hulp bij overnames, financieel advies en boekhouden.

30

Gevallen waarin men specifiek een accountant zou inschakelen 7%

Jaarrekening

35% 5%

Belastingaangifte

20% 18%

Overname/fusie/verkoop

7% 2%

(Financieel)advies

9% 4% 5% 7% 4% 2% 3% 1% 5% 5% 3%

Boekhouden




2% 1% 1% 5%

1% 0% 1% 0% 1%

27%


Schakelen geen accountant in 13%

2%

0%

20%

40%

60%

80%

100% % respondenten

73% van de vestigingen die geen accountant inschakelen zou in een aantal gevallen toch een accountant overwegen. Van de vestigingen die geen accountant inschakelen zou 18% een accountant overwegen bij een overname of fusie en 13% zou een accountant inschakelen (en niet een overige dienstverlener) wanneer het bedrijf zou groeien.

31

Aan de intermediairs is gevraagd in welke gevallen men specifiek een accountant zou aanbevelen aan een klant en niet een overige dienstverlener. Gevallen waarin men specifiek een accountant zou aanbevelen Bedrijfsovername

29%

Financieel complexe zaken

22%

Belastingzaken/Fiscale aspecten

18%

Advies

16%

Jaarcijfers/rekeningen

14%

Beëindiging bedrijf

13%

Opstarten bedrijf

6%

Doe ik vrijwel altijd

5%

Alleen als men er specifiek naar vraagt

3%

Overig

21%

Nooit

2% 0%

20%

40%

60%


80%

100%

% respondenten

De intermediairs denken voornamelijk aan een accountant indien de klant te maken heeft met een bedrijfsovername, financieel complexe zaken of fiscale zaken. Vijf procent van de intermediairs zegt in vrijwel alle gevallen een accountant aan te bevelen aan klanten. 21% van de intermediairs noemt een overig antwoord, waaronder: - problemen binnen een bedrijf - indien organisatie te klein is voor eigen boekhouder in dienst - bedrijfsadministratie - indien accountantsverklaring nodig is - echtscheiding - indien boekhouder geen bevoegdheden genoeg heeft - erfenissen - als een bedrijf body heeft

32

Aan alle MKB‟ers en ZZP‟ers is tevens gevraagd in welke gevallen men juist een administratiekantoor zou inschakelen in plaats van een andere dienstverlener. Gevallen waarin men specifiek een administratiekantoor zou inschakelen 15%

Voor (licht) administratieve handelingen

15% 14%

Loonadministratie/Loonbelasting

3% 12%

Boekhouding

11% 9%

Fiscale zaken

9%

Misschien als we administratie niet meer aan zouden kunnen

8%

15%

MKB

5%

Jaarrekeningen

3%

ZZP

1%

Als het niet te duur mag zijn

1% 3%

Overig

13%

44%

Geen enkel geval/ n.v.t.

Basis: MKB en ZZP Bron: Heliview Research / Juli 2011

39%

0%

20%

40%

60%

80%

100% % respondenten

Men zou het administratiekantoor voornamelijk in willen schakelen voor (licht) administratieve taken, loonadministratie (vrijwel alleen MKB) en de boekhouding. Een vrij groot gedeelte van de vestigingen zou in geen enkel geval een administratiekantoor inschakelen. Voor ZZP‟ers kan een administratiekantoor een interessante optie worden wanneer zij de administratie niet meer zelfstandig aan zouden kunnen.

33

Gevallen waarin men specifiek een administratiekantoor zou inschakelen 16%


9% 8%


7% 13%

Boekhouding

6% 10%

Fiscale zaken

8%


13%

10%



4%

Jaarrekeningen

5%


1%

0% 10%

Overig

5%

36%



57%

0%

20%

40%

60%

80%

100% % respondenten

Van de starters zou liefst 57% in geen enkel geval een administratiekantoor inschakelen. Van de volwassen ondernemingen is dit 36%

34

Gevallen waarin men specifiek een administratiekantoor zou inschakelen 18%


12% 7%


8% 12%

Boekhouding

11% 13%

Fiscale zaken

6%


16%

9%


7%

Jaarrekeningen

1%


1%


1% 14%

Overig

4%

26%



52%

0%

20%

40%

60%

80%

100% % respondenten

De helft van de vestigingen die een accountant inschakelen zou in geen enkel geval een administratiekantoor inschakelen, tegenover 26% van de vestigingen die geen gebruik maken van de diensten van een accountant.

35

Aan intermediairs is eveneens de vraag gesteld in welke gevallen men een administratiekantoor zou aanbevelen, boven andere dienstverleners. Gevallen waarin men specifiek een administratiekantoor zou aanbevelen

Eenvoudige administratie

34%

Kleine bedrijven/ZZP

23%

Jaarrekening

17%

Loonadministratie

1%

Overig

19%

Geen/Niet

19% 0%


20%

40%

60%

80%

100%

% respondenten

Men zou veelal specifiek een administratiekantoor aanbevelen aan klanten voor eenvoudige administratieve taken of voor de jaarrekening. Men denkt bij kleine vestigingen of ZZP‟ers ook vaak eerder aan de inschakeling van een administratiekantoor dan aan het in de arm nemen van een andere dienstverlener.

36

4.6

Diensten die accountant verleent

Binnen het MKB en aan de ZZP‟ers is een aantal diensten voorgelegd, met daarbij de vraag: “bent u ermee bekend dat u de volgende diensten af kunt nemen bij de accountant?” Mate waarin men ermee bekend is dat men diensten af kan nemen bij de accountant 93%


79% 99% 98%


95% 92%

Salarisadministratie

91%

Ondersteuning bij financiële aanvragen

81% 80%

Advisering over winstoptimalisatie/ kostenbeheersing

75% 71%

Efficiëntieverbetering bedrijfsvoering

62% 69%

Risicomanagement

61%

79%


MKB

67%

ZZP

70% 71%


96% 94%

Jaarrekening opmaken

95% 96%


90% 89%

Administratieve ondersteuning

86%

Advisering over investeringen

80%

81%

Advisering over bedrijfsorganisatie Basis: MKB en ZZP'ers Bron: Heliview Research / Juli 2011

70%

0%

20%

40%

60%

80% 100% % respondenten

Belastingaangiften en het opmaken en controleren van jaarrekeningen zijn de meest bekende diensten die de accountant biedt. Het minst bekend zijn diensten op het gebied van risicomanagement, begeleiding bij internetboekhouden, efficiëntieverbetering en begeleiding bij subsidieaanvragen. Binnen het MKB is men doorgaans vaker bekend met de diensten die kunnen worden afgenomen bij een accountant, dan voor de ZZP‟ers geldt.

37

Mate waarin men diensten afneemt bij accountant 23%


13% 77%


89%

59%

Salarisadministratie

24%

36%

Ondersteuning bij financiële aanvragen

31% 29% 28%

Advisering over winstoptimalisatie/ kostenbeheersing 14% 18%

Efficiëntieverbetering bedrijfsvoering

14% 15%

Risicomanagement

24%


MKB

16%

ZZP

16%


23% 87% 86%

Jaarrekening opmaken 80%


72% 37%

Administratieve ondersteuning

54%

34%

Advisering over investeringen

28%

24%

Advisering over bedrijfsorganisatie Basis: MKB en ZZP die accountant inschakelen Bron: Heliview Research / Juli 2011

16%

0%

20%

40%

60%


De accountant wordt het meest ingezet voor de jaarrekeningen (opmaken en controleren) en voor belastingaangiften en fiscale advisering. In de voorgaande meting is dezelfde vraag gesteld aan vestigingen met 0 tot 100 medewerkers (nu opgesplitst naar ZZP en MKB). Destijds is de accountant opgesplitst naar AA-accountant en RA-accountant. Het samenstellen van de jaarrekening, controleren van de jaarrekening en fiscaal advies waren toen ook al de drie meest afgenomen diensten. Advies met betrekking tot fusies en bedrijfsoverdrachten werd in 2006 door circa 40% van de vestigingen met een accountant afgenomen. Dit lijkt nu afgenomen te zijn. Advies met betrekking tot de verbetering van de bedrijfsvoering, in 2006 tussen de 31% bij de RA en 40% bij de AA, lijkt nu ook minder te worden afgenomen (14% MKB en 18% ZZP). Dat adviseringsdiensten in 2011 minder worden afgenomen dan in 2006 is mogelijk te verklaren door de economische crisis. Wellicht wordt de accountant nu alleen ingeschakeld voor de basic accountantsdiensten en veel minder voor extra diensten zoals advisering.

38

Onderstaande grafiek is de grafiek uit de meting van 2006. Destijds is dezelfde vraag gesteld als in de huidige meting: „Neemt u de volgende diensten af bij uw accountant?‟ echter in 2006 is alleen gevraagd naar de diensten uit de grafiek. Het lijstje diensten in 2011 is uitgebreider.

Inschakeling diensten van accountant

88% 88%

Samenstellen jaarrekening

89%

Diensten

Fiscaal advies

77%

87%

Controleren jaarrekening

79%

Advies mbt verbetering bedrijfsvoering

AA-accountant

40%

RA-accountant

31%

Advies mbt fusie/ overname/ bedrijfsoverdracht

41% 37% 25% 25%

Advies mbt subsidies

0%

10%

Basis: MKB die accountant noemen Bron: Heliview Research / November 2006

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

% vestigingen

39

Wanneer de accountant de jaarrekening opmaakt, kan hij/zij op basis van deze jaarrekening een advies geven ten aanzien van de toekomst. Doet de huidige accountant dit? En is een dergelijk advies gewenst?

Advies van accountant op basis van jaarrekening Mate waarin de accountant op basis van de jaarrekening een advies geeft wat betreft de toekomst Mate waarin een dergelijk advies gewenst is

100% 90%

81% 80%

76% 75% 74%

70%

65%

63% 60%

75%

72% 64%

63%

61% 57%

71% 71%

57% 52%

50%

47%

44%

40% 30% 20% 10% 0% 0

1 tot 10

10 tot 20

20 tot 50

>= 50

Basis: MKB en ZZP'ers die jaarrekening door accountant laten opmaken Bron: Heliview Research / Juli 2011

ZZP

MKB


De accountant geeft aan 75% van de MKB-organisaties, die de jaarrekening laat opmaken door de accountant, advies betreffende de toekomst. Dergelijk advies wordt aan 63% van de ZZP‟ers geboden. De mate waarin een dergelijk advies wordt gegeven en de mate van wenselijkheid van het advies komen bij iedere groep redelijk overeen. Uitzonderingen hierop zijn de vestigingen met 20 tot 50 werknemers en vreemd genoeg ook de starters.

40

De mate waarin de accountant advies geeft op basis van de jaarrekening ten aanzien van de toekomst en de mate waarin een dergelijk advies gewenst is zijn met elkaar gekruist. De resultaten van deze kruising is in onderstaande grafiek te zien.

Advies van accountant op basis van jaarrekening 100% 9,50%

18,70%

90%

32,20%

80% 70% 77,70%

60% 50%

97,60% 90,50%

81,30%

40%

67,80%

30% 20% 22,30%

10% 0%

2,40% Helemaal niet gewenst

Niet echt gewenst

Neutraal

In kleine mate gewenst

In grote mate gewenst

Accountant geeft geen advies

97,60%

77,70%

18,70%

32,20%

9,50%

Accountant geeft advies

2,40%

22,30%

81,30%

67,80%

90,50%

Basis: MKB en ZZP'ers die jaarrekening door accountant laten opmaken Bron: Heliview Research / Juli 2011

Wat vooral opvalt zijn de resultaten van de bedrijven die in kleine mate of in grote mate behoefte hebben aan het advies van de accountant op basis van de jaarrekening. Aan 10% van de bedrijven die in grote mate advies wensen geeft de accountant GEEN advies. Daarnaast staat 32% van de bedrijven die in kleine mate geïnteresseerd zijn in een dergelijk advies, aan wie de accountant GEEN advies geeft. Een belangrijke aanbeveling voor de accountant is dus om te inventariseren wie behoefte heeft aan advies op basis van de jaarrekening, ten aanzien van de toekomst en om daarnaast die advisering daadwerkelijk te bieden.

41

4.7

Beoordeling van eigen accountant door MKB-vestigingen en ZZP’ers

De MKB-bedrijven en ZZP‟ers die gebruik maken van een accountant hebben een beoordeling gegeven ten aanzien van de onderstaande aspecten. Het blijkt dat men over het algemeen zeer tevreden is met de eigen accountant. De ZZP‟ers geven hun accountant een 8,2 gemiddeld en de MKB-bedrijven een 7,8. Verder geldt dat hoe kleiner de vestiging is, hoe hoger de tevredenheid met de accountant uitvalt. De grootste MKB-vestigingen, met meer dan 50 werknemers, geven een 7,2 gemiddeld. Verder valt op dat startende ondernemingen (8,3) een hogere beoordeling toekennen dan volwassen ondernemingen (7,9). De klantvriendelijkheid van de accountant wordt, binnen alle gesegmenteerde groepen, het meest positief gewaardeerd. De prijs is het aspect waarover men het minst tevreden is. Hoe groter de vestiging, hoe lager de beoordeling op het prijsaspect. Ontevredenheid met de prijs an sich zegt niet zoveel, dit is een aspect waar men het over het algemeen niet tevreden mee is. Maar hoe groot is de ontevredenheid met de prijs van de accountant, vergeleken met anderen dienstverleners. Om deze vraag te beantwoorden hebben we gekeken naar de resultaten van de Credit Management Monitor 2011 van Heliview Research. Hieruit blijkt dat de tevredenheid met de prijs van de accountant relatief hoog is. Gemiddeld krijgt de accountant een 6,9, waar de incasso-organisaties een 6,4 krijgen. 13% van de vestigingen geeft een 9 of 10 als rapportcijfer voor de prijs van de accountant, terwijl slechts 3% van de vestigingen een 9 of 10 geeft voor de prijs-kwaliteit van de incassoorganisaties. Rapportcijfer voor de prijs n

1 tot en met 6

9 en 10

Gemiddelde

Totaal tevredenheid prijs-kwaliteit incasso-organisaties

244

38%

3%

6,4

Totaal tevredenheid prijs accountants

388

32%

13%

6,9

Bron credit management monitor 2011 Bron imago accountants 2011

42

0

Werknemersklasse 1 tot 10 10 tot 20 20 tot 50

>= 50

A. Totaal oordeel

8,2

7,9

7,7

7,6

7,2

B. Prijs C. Kwaliteit D. Deskundigheid E. Klantvriendelijkheid F. De communicatie tussen u en uw accountant G. De mate/frequentie van de communicatie H. Helderheid en duidelijkheid van de communicatie I. Volledigheid van de communicatie J. Gekozen communicatiemiddelen K. De advieswerkzaamheden van uw accountant

7,1 8,0 8,0 8,2 8,0 7,7 7,8 7,8 7,8 7,7

6,8 7,7 7,9 8,0 7,9 7,6 7,7 7,7 7,9 7,6

6,7 7,7 7,8 8,0 7,7 7,5 7,5 7,5 7,7 7,7

6,7 7,5 7,7 7,7 7,5 7,3 7,5 7,3 7,7 7,4

6,6 7,1 7,3 7,5 7,1 7,0 7,2 7,1 7,3 7,2

ZZP

MKB



A. Totaal oordeel

8,2

7,8

8,3

7,9

B. Prijs C. Kwaliteit D. Deskundigheid E. Klantvriendelijkheid F. De communicatie tussen u en uw accountant G. De mate/frequentie van de communicatie H. Helderheid en duidelijkheid van de communicatie I. Volledigheid van de communicatie J. Gekozen communicatiemiddelen K. De advieswerkzaamheden van uw accountant

7,1 8,0 8,0 8,2 8,0 7,7 7,8 7,8 7,8 7,7

6,8 7,7 7,8 8,0 7,8 7,5 7,6 7,6 7,8 7,6

7,0 8,1 8,2 8,4 8,3 8,0 7,9 8,0 8,2 7,9

6,9 7,7 7,8 8,0 7,8 7,5 7,6 7,6 7,7 7,6

43

4.8

Redenen van ontevredenheid

Wanneer een respondent aangaf ontevreden te zijn met de accountant op een bepaald aspect (rapportcijfer zes of lager), dan is doorgevraagd wat de reden van ontevredenheid is. Hier dienst opgemerkt te worden dat het aantal vestigingen dat ontevreden is, laag is. Het aantal vestigingen staat steeds achter ieder aspect.

B. Prijs (n=133)

C. Kwaliteit (n=27)

D. Deskundigheid (n=24)

E. Klantvriendelijkheid (n=12)

F. De communicatie tussen u en uw accountant (n=29)

G. De mate/frequentie van de communicatie (n=29)

H. Helderheid en duidelijkheid van de communicatie (n=27)

I. Volledigheid van de communicatie (n=24) J. Gekozen communicatiemiddelen (n=8) K. De advieswerkzaamheden van uw accountant (n=33)

Duur Te duur Kan altijd goedkoper Onoverzichtelijke factuur Meer reactief dan proactief Ze zijn chaotisch/ hebben fouten gemaakt Personeel niet zo kundig Ze zijn niet snel Niet vernieuwend Meer reactief dan proactief Te weinig kennis van branche Personeel niet zo kundig Ze zijn chaotisch/ hebben fouten gemaakt Communicatie Vaak onbereikbaar Te weinig communicatie Meer reactief dan proactief Ik moet altijd te lang op antwoord wachten Te weinig communicatie Vaak onbereikbaar Meer reactief dan proactief Ik moet altijd te lang op antwoord wachten Niet nakomen van afspraken Te weinig communicatie Ik moet altijd te lang op antwoord wachten Brengt alle contactmomenten in rekening Neemt te vaak contact op Meer reactief dan proactief Geen goed advies Geen toegevoegde waarde Gebruikt veel vakjargon Geen advies nodig Geen goede communicatie Geen goed advies Geen goede communicatie Geen advies nodig Alles per mail Geen goed advies Geen goede communicatie

53% 36% 4% 2% 42% 13% 10% 4% 1% 44% 17% 12% 12% 6% 32% 29% 11% 3% 25% 16% 5% 4% 4% 51% 11% 5% 2% 2% 40% 29% 12% 7% 2% 44% 18% 14% 44% 72% 13%

44

4.9

Redenen van tevredenheid

Wanneer een respondent aangaf tevreden te zijn met de accountant op een bepaald aspect (rapportcijfer acht of hoger), dan is doorgevraagd wat de reden van tevredenheid is:

B. Prijs (n=109)

Prijs/kwaliteit Waar voor je geld Betrouwbaar

86% 6% 1%

C. Kwaliteit (n=205)

Betrokkenheid Voordeel/alles loopt goed Deskundig Advies Snel Prijs/kwaliteit Belasting zaken

26% 20% 17% 16% 7% 4% 1%

D. Deskundigheid (n=208)

Deskundig Advies Goed Correct

74% 11% 5% 3%

E. Klantvriendelijkheid (n=224)

Aardige mensen Netjes Snelle reactie Deskundig Alles gaat goed Persoonlijk contact Bereikbaar

25% 24% 18% 10% 9% 8% 3%

F. De communicatie tussen u en uw accountant (n=200)

Altijd bereikbaar Betrouwbaar Alles loopt goed Duidelijk Snelle reactie Persoonlijk

33% 18% 16% 14% 11% 3%

G. De mate/frequentie van de communicatie (n=135)

Alles gaat goed Vaste frequentie Altijd bereikbaar Voldoende

68% 18% 10% 5%

H. Helderheid en duidelijkheid van de communicatie (n=145)

Duidelijk Alles is goed Deskundig Transparant

65% 16% 14% 2%

I. Volledigheid van de communicatie (n=113)

Duidelijk Alles gaat goed Betrokken bij bedrijf Geen vragen meer

41% 34% 16% 9%

45

J. Gekozen communicatiemiddelen (n=157)

Alles is mogelijk per fax,mail, telefoon Goed Bij voorkeur mail Altijd bereikbaar Bijna altijd mondeling/persoonlijk Altijd snel antwoord Nieuwsbrief Directe lijnen

47% 16% 13% 11% 7% 5% 2% 0%

K. De advieswerkzaamheden van uw accountant (n=152)

Advies Deskundig Alles naar wens Duidelijk

49% 33% 12% 1%

46

4.10 Keuzeproces inschakeling accountant Hoe ziet het keuzeproces binnen het MKB en onder de ZZP‟ers eruit bij de inschakeling van een accountant? Door wie laat men zich adviseren, welke informatiebronnen raadpleegt men en hoe is men destijds bij de huidige accountant terecht gekomen? Externe partij waardoor men zich laat adviseren bij de keuze voor een accountant 22%

Zakelijke relatie

21%

13%

Kennis Bank Assurantietussenpersoon Boekhouder Hoofdkantoor

Advocatenkantoor Collega bedrijven Familie

29% 2% 0% 2%

0% 1% 1% 1%

MKB

0%

ZZP

1% 0% 0% 3%

0% 4% 61%

Geen 0% 20% Basis: MKB en ZZP die accountant inschakelen of dit van plan zijn Bron: Heliview Research / Juli 2011

48%

40%

60%

80%

100% % respondenten

39% van de functionarissen binnen het MKB en 52% van de ZZP‟ers laat zich door een externe partij adviseren in de keuze voor een accountant. Zakelijke relaties en kennissen zijn de meest geraadpleegde partijen. ZZP‟ers laten zich nog het meest leiden door het informele kanaal (29% van de ZZP‟ers raadpleegt een kennis).

47

Informatiebronnen die men gebruikt wanneer men zich orienteert op het inschakelen van een accountant 69%

Contacten/relaties

81% 16%

Internet

19% 7%

Vakbladen

Hoofdkantoor

Bank

Adviseur/boekhouder

Niet van toepassing/al lang klant

Geen

5% 1%

0%

MKB

1% 0%

ZZP

1% 0% 7%

2% 14% 15%

0% 20% Basis: MKB en ZZP die accountant inschakelen of dit van plan zijn Bron: Heliview Research / Juli 2011

40%

60%

80%

100% % respondenten

Wanneer men zich oriënteert op de keuze voor een accountant, dan zijn relaties of contacten de grootste informatiebron. Daarnaast zoekt een deel van het MKB en de ZZP‟ers zelf informatie op internet en in vakbladen.

48

Manier waarop men uiteindelijk bij de huidige accountant terecht is gekomen

51% 48%

Bestaande contacten/relaties 17% 14%

Via netwerk(en)

11%

Ervaring uit het verleden

5% 8%

Adviezen collega-bedrijven

Reclame/naamsbekendheid Bank

17% 3% 11%

Door fusie/overname

2% 0%

Opgelegd door hoofdkantoor

1% 0%

Via externe adviseurs Voor mijn tijd

MKB

3% 0%

ZZP

1% 3%

1% 0%

0% Basis: MKB en ZZP die accountant inschakelen Bron: Heliview Research / Juli 2011

20%

40%

60%

80%

100% % respondenten

Contacten en relaties, netwerken en collega-bedrijven zijn, naast een belangrijke adviseur en informatiebron, het kanaal waarlangs men uiteindelijk bij de huidige accountant terecht is gekomen.

49

Functionarissen die de keuze voor de inschakeling van een accountant of accountantskantoor bepalen 63%

Algemeen directeur/adjunct directeur

32% 26%

Eigenaar/firmant Hoofd administratie Financieel directeur/financieel manager

58% 3% 0% 3% 0%

Mede-eigenaar /vennoot

2% 1%

Hoofdkantoor

2% 0%

Controller

1% 1%

Bedrijfsleider/general manager/locatiemanager

1% 0%

Bestuur

1% 0%

Directie

1% 0%

Boekhouder

1% 0%

Raad van Toezicht

MKB ZZP

0% 3%

0% 20% Basis: MKB en ZZP'ers die accountant inschakelen of dit van plan zijn Bron: Heliview Research / Juli 2011

40%

60%

80%

100% % respondenten

Binnen de vestiging is meestal de directie of de eigenaar de eindbeslisser in de keuze voor een accountant of accountantskantoor. Het aantal aanbieders dat men doorgaans in overweging neemt bij de keuze voor een accountant of accountantskantoor ligt gemiddeld tussen de 2 à 3 dienstverleners. Werknemers

Doelgroep

Leeftijd onderneming

0

1 tot 10

10 tot 20

20 tot 50

>= 50

ZZP

MKB



2,6

1,9

2,5

2,3

2,9

2,6

2

2,6

2,2

50

Binnen de MKB-vestigingen en aan de ZZP‟ers is gevraagd welke criteria van belang zijn in de keuze voor een specifieke accountant of een accountantskantoor. Deze vraag is open gesteld. Criteria van belang in de keuze voor een specifieke accountant of een accountantskantoor Prijs/kwaliteit

31%

Ruime kennis

21%

Betrouwbaar

21%

Persoonlijke klik

11%

Deskundig

10%

Bekend met de branche

7%

Communicatie

7%

Mond tot mond reclame

6%

Goed advies

4%

In de omgeving/buurt

4%

Kwaliteit

1%

0% 20% Basis: MKB en ZZP die accountant inschakelen of dit van plan zijn Bron: Heliview Research / Juli 2011

40%

60%

80%

100% % respondenten

De prijs/kwaliteitverhouding, de omvangrijke kennis van de accountant en diens betrouwbaarheid vormen de criteria die het meest van belang zijn in de keuze voor een accountant of een accountantskantoor.

51

4.11 Samenhang algemene indruk en oordeel op items Wat is de bijdrage van alle gemeten elementen op de algemene tevredenheid? Om deze vraag te beantwoorden is een correlatieanalyse gedaan. In de grafiek is ieder aspect met een bol aangegeven. Op de y-as is de gemiddelde tevredenheid op dat aspect af te lezen en op de x-as staat de samenhang met de algemene indruk, ofwel tevredenheid. Wanneer een aspect een hoge samenhang met de algemene indruk heeft, kan een hogere tevredenheid op dat aspect de algemene tevredenheid met de accountant verhogen. Correlatie met totaal oordeel III

9,0 I

E

8,0

D

F

J

H

C I

K

Score

G 7,0

B

6,0

IV

II 5,0 0,40 0,50 Basis: MKB en ZZP die accountant inschakelen Bron: Heliview Research / Juli 2011

B. Prijs C. Kwaliteit D. Deskundigheid E. Klantvriendelijkheid F. De communicatie tussen u en de accountant

0,60

0,70

0,80

Samenhang met algemene indruk

G. De mate/frequentie van de communicatie H. Helderheid en duidelijkheid van de communicatie I. Volledigheid van de communicatie J. Gekozen communicatiemiddelen K. De advieswerkzaamheden van de accountant

De correlatiegrafiek laat duidelijk zien dat alle tevredenheidsaspecten met betrekking tot de accountant, met uitzondering van de prijs, in het derde kwadrant liggen. Dit betekent dat de accountant hoog scoort op deze aspecten en dat deze tevens matig tot sterk samenhangen met het totaaloordeel over de accountant. De aspecten deskundigheid (D), volledigheid van de communicatie (I), de advieswerkzaamheden van de accountant (K) en de kwaliteit (C) hangen in hoge mate samen met het totaaloordeel (samenhang >0,7). Zij bepalen het totaaloordeel dus in grotere mate dan de overige aspecten. 52

De prijs is een aandachtspunt voor de accountant, want dit aspect ligt in het vierde kwadrant. De prijs hangt matig positief samen met de algemene indruk, maar de tevredenheid ten aanzien van de prijs wordt uitgedrukt in een gemiddeld rapportcijfer lager dan 7,0. In de Accountancy Monitor 2009 kwam een soortgelijk resultaat aan het licht: „In het algemeen worden het prijsniveau (29%; 2008: 17%), het grote personeelsverloop (14%; 2008: 9%) en het bureaucratisch karakter van een kantoor (10%; 2008: 12%) genoemd als de belangrijkste zwakke punten van de zes meest ingeschakelde accountantskantoren. Vooral het prijsniveau wordt procentueel gezien vaker genoemd als zwak punt.‟ (Bron: Accountancy Monitor 2009, Heliview Research)

53

5 Proactiviteit van de intermediair In welke mate is de intermediair proactief in het contact met de klant als het gaat om de inschakeling van een accountant? Vraagt men of de klant een accountant heeft, verwijst men wel eens door naar een accountant en wat zijn selectiecriteria voor de intermediair? Mate waarin men zakelijke klanten vraagt of zij een accountant inschakelen 100% 90% 80%

45%

22%

15%

18%

14%

16%

15%

19%

70% 60% 50%

41%

29%

40% 30%

20%

47%

19%

10% 0% (Bijna) nooit

Soms / hangt ervan af

Bijna altijd

Altijd (standaardprocedure)

Totaal intermediair

45%

22%

15%

18%

Advocaten, bank, KvK, notarissen

41%

29%

14%

16%

Assurantietussenpersoon

47%

19%

15%

19%

Basis: Intermediair Bron: Heliview Research / Juli 2011

18% van de intermediaire partijen vraagt altijd aan klanten of men een accountant heeft en 15% vraagt het bijna altijd. 22% stelt in sommige gevallen deze vraag. Of zij deze vraag stellen hangt af van een aantal zaken die in de grafiek op de volgende pagina zijn opgenomen. Intermediairs lijken minder proactief te zijn geworden met betrekking tot de inschakeling van accountants. Nu geeft 45% van de intermediairs aan dat zij nooit informeert of een klant een accountant heeft. In 2006 was dit nog 34%. Assurantietussenpersonen geven vaker dan andere intermediairs aan dat zij nooit vraagt of klanten een accountant inschakelen. De advocaten, banken, KvK‟s en notarissen geven vaker dan de ATP aan dat zij soms vragen of men een accountant heeft. Zij laten het vaker dan de ATP afhangen van de situatie van de klant.

54

Zaken waarvan het afhangt of men vraagt of zakelijke klanten een accountant inschakelen Risiconiveau van de onderneming

12%

Jaaromzet

10%

Aantal werknemers van de klantorganisatie

10%

Wanneer ik inzage wil in de boeken

Wanneer het om overdrachten/overnames gaat Wanneer het over bepaalde verzekeringen gaat Wanneer zich (fiscale) problemen voordoen Prestatie van de onderneming

6%

6% 4% 3% 2%

Kredietaanvraag

1%

Vertouwen in de ondernemer/ het ondernemerschap

1%

Overig Niet/nvt

50% 6%

0% 20% Basis: Intermediair die soms vraagt of klant accountant inschakelt Bron: Heliview Research / Juli 2011

40%

60%

80%

100% % respondenten

Of een intermediair aan een klant vraagt of men een accountant inschakelt hangt voornamelijk af van de aard van de organisatie. Wanneer het risiconiveau, de omzet of de grootte van de organisatie daar aanleiding toe geven, dan informeert de intermediair naar de inschakeling van een accountant. Intermediairs die nooit naar de accountant informeren geven meestal aan dat zij alleen naar de accountant zouden vragen indien het noodzakelijk is (71%), maar men heeft er vaak geen belang bij (12%). Tien procent geeft aan alleen met particuliere klanten te maken te hebben. De meerderheid van de intermediairs verwijst wel eens door naar een accountantskantoor (86%). De overgrote meerderheid van deze intermediairs heeft een aantal vaste accountants of accountantskantoren naar wie men doorverwijst (93%). Meestal heeft men één tot vijf vaste aanbieders in het bestand (gemiddeld 2). De intermediaire partijen die klanten nooit doorverwijzen naar een accountant geven aan dat dit nooit van toepassing is (44%), of dat men met uitsluitend particuliere klanten heeft te maken (5%). Vijf procent is van mening dat klanten dit zelf moeten regelen en verwijst daarom niet door.

55

Welke selectiecriteria hanteert men wanneer men een klant naar een accountant doorverwijst? De onderstaande figuur geeft inzicht. Selectiecriteria accountantskantoren waarnaar men doorverwijst

Ervaring met kantoor

55%

Bekendheid van accountantskantoor

31%

Goede naam van accountantskantoor

30%

Nabij gelegen accountantskantoor

16%

Afhankelijk van branche klant

2%

Respondent selecteert niet zelf

1%

Kwaliteit

1%

Afhankelijk waar behoefte aan is

1%

0% 20% Basis: Intermediair die wel eens doorverwijst naar accountantskantoor Bron: Heliview Research / Juli 2011

40%

60%

80%

100% % respondenten

De eigen ervaringen met een accountantskantoor vormen het belangrijkste criterium. Verder zijn de bekendheid van een accountantskantoor en de goede naam van het kantoor van groot belang om te kunnen rekenen op aanbevelingen vanuit intermediairs.

56

Media waarlangs men in contact is gekomen met de accountantskantoren waarnaar men doorverwijst Via eigen netwerk

54%

Ontmoeting met accountant

24%

Persoonlijke contacten

12%

Vakbladen

11%

Via mond tot mond reclame

3%

Bestaande contacten

3%

We werken met een vaste lijst

1%

Hoofdkantoor

1% 0%

20%

40%

60%

80%

Basis: Intermediair die wel eens doorverwijst naar accountantskantoor Bron: Heliview Research / Juli 2011

100% % respondenten

Het eigen netwerk is het belangrijkste medium waarlangs men in contact is gekomen met de accountants naar wie men doorverwijst. Men komt verder met accountants in aanraking middels een ontmoeting met een accountant, via persoonlijke contacten en door middel van vakbladen. ATP‟s maken veel meer dan overige intermediairs gebruik van vakbladen, persoonlijke contacten als medium met betrekking tot de accountant. Zij hebben ook meer dan de overige intermediairs face-to-face contact met accountants (ontmoeting met accountant). Dit is te zien in onderstaand schema. Media waarlangs men in contact is gekomen met de accountantskantoren waarnaar men doorverwijst ATP


Totaal

We werken met een vaste lijst

0,0%

5,0%

1,1%

Communicatiemateriaal accountant (folders, visitekaartje)

0,0%

1,0%

0,2%

Ontmoeting met accountant

28,5%

10,1%

24,4%

Zoekmachine op internet

0,0%

1,1%

0,2%

Via eigen netwerk

50,5%

66,0%

54,0%

Bestaande contacten

1,4%

6,9%

2,6%

Beurs

0,0%

1,0%

0,2%

Hoofdkantoor

0,0%

2,7%

0,6%

Persoonlijke contacten

15,1%

2,9%

12,4%

Vakbladen

14,5%

0,0%

11,2%

Via mond tot mond reclame

1,4%

8,8%

3,0%

57

6 Imago 6.1

Associaties met de accountant

Welke woorden komen bij u op als u denkt aan het beroep van de accountant in het algemeen? Deze vraag is aan alle respondenten gesteld, dus zowel aan de ZZP‟ers en de intermediairs, als aan de MKB‟ers. Associaties met accountant 7%

Cijfers Saai

Boekhouder

3%

Aangifte Administratie Jaarrekeningen

Noodzakelijk Geld/Duur Controle

Vertrouwenspersoon Fiscaal Kennis

Accuraat Stoffig Mannen in pakken Gedegen

Degelijk Salarisadministratie

17%

9% 9%

3%

9%

14% 39%

9% 8% 4%

Belasting

Advies

20%

10%

Betrouwbaar

Financieel

15%

10% 10%

Deskundig

Duur

16%

8%

1%

13%

7% 9%

2%

3% 3% 2%

8%

6% 6% 7%

5%

9%

5% 4% 2%

3% 1% 3% 3%

Intermediair

12%

MKB ZZP

7%

4% 2% 1% 2% 2% 1% 23%

2% 2% 2% 2% 2% 2% 2% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 0% 1% 3% 2% 1% 3% 0% 0% 3%

0% 10% Basis: Alle respondenten Bron: Heliview Research / Juli 2011

20%

30%


58

Intermediairs denken bij het beroep accountant voornamelijk aan de woorden „betrouwbaar‟ (39%), „fiscaal‟ (23%), „deskundig‟ (20%), „saai‟ (15%) en „noodzakelijk‟ (12%). Het MKB associeert de accountant voornamelijk met „cijfers‟ (16%), „saai‟ (10%), „deskundig‟ (10%), „duur‟ (9%), „betrouwbaar‟ (9%) en „boekhouder‟ (9%). De ZZP‟ers denken voornamelijk aan de termen: „deskundig‟ (17%), „boekhouder‟ (14%), „belasting‟ (13%), „saai‟ (10%), „administratie‟ (9%), „financieel‟ (9%) en „duur‟ (9%). De intermediairs zijn nog eens opgesplitst. Wanneer we de ATP‟s uit de totaalgroep van intermediairs halen dan zien we dat de ATP voornamelijk denkt aan „betrouwbaar‟ en „fiscaal‟ en de overige intermediairs noemen „deskundig‟, „cijfers‟ en „betrouwbaar‟. Top associaties ATP, overige intermediairs en totaal intermediairs ATP

Overige intermediairs

Betrouwbaar 50%

Deskundig 21%

Fiscaal 33%

Cijfers 17%

Deskundig 19%

Betrouwbaar 17%

Saai 17%

Controle 12%

Noodzakelijk 16%

Jaarrekeningen 11% Saai 10%

59

6.2

Profiel van de accountant

Na het oplezen van een aantal omschrijvingen werd de vraag gesteld: “in welke mate passen deze omschrijvingen volgens u bij de accountant?” Deze imagovraag is wederom aan alle respondenten gesteld. Mate waarin omschrijving past bij de accountant 66%

Belastingadviseur

73% 75% 71% 72% 70%

Vertrouwenspersoon

53% Financieel adviseur

63% 63% Intermediair 46%

Boekhouder

MKB

58%

ZZP

22% 45% 45% 42%

Allround MKB adviseur

19% Administrateur

39% 52%

Basis: Alle respondenten Bron: Heliview Research / Juli 2011

0%

20%

40%

60%

80%

100% % respondenten

Intermediairs omschrijven de accountant in eerste instantie voornamelijk als een vertrouwenspersoon en belastingadviseur. Zij denken bij een accountant veel minder dan de MKB-bedrijven en de ZZP‟ers aan een administrateur. Het MKB ziet in de accountant voornamelijk een belastingadviseur, vertrouwenspersoon, financieel adviseur en boekhouder. De ZZP‟ers vinden de accountant op de eerste plaats een belastingadviseur en vertrouwenspersoon, maar ook een financieel adviseur. De ZZP‟er denkt niet zozeer aan de accountant als boekhouder, maar meer dan de andere doelgroepen aan een administrateur.

60

Wanneer we de intermediairs opsplitsen naar ATP en overige intermediairs dan zien we dat de meeste omschrijvingen overeenkomen, maar dat er verschillen zijn. De advocaten, banken, KvK‟s en notarissen vinden de accountant meer een administrateur en een financieel adviseur dan dat de ATP dat vindt. De ATP‟s vinden de accountant meer dan de overige groepen een allround MKBadviseur. Mate waarin omschrijving past bij de accountant 73% Vertrouwenspersoon 69%

37% Allround MKB adviseur 48% Advocaten, bank, KvK, notarissen

25% Administrateur 16%

64%

ATP

Belastingadviseur 67% 66% Financieel adviseur 48%

31% Boekhouder 32%


0%

20%

40%

60%

80% 100% % respondenten met 8, 9 of 10

61

6.3

Positieve en negatieve kenmerken van de accountant

Aan alle respondenten is een elftal positieve kenmerken en een tiental negatieve kenmerken voorgelegd. Vervolgens is aan de respondent gevraagd om per kenmerk aan te geven in hoeverre men het van toepassing acht op de accountant met een score van 1 t/m 10. In de grafiek is het percentage respondenten weergegeven dat de kenmerken in grote mate van toepassing acht op de accountant (8, 9 of 10 als score). Mate waarin men positieve kenmerken van toepassing vindt op de accountant 71%

Professioneel

80% 81%

74%

Betrouwbaar 68%

Correct Nauwgezet

76%

70% 70% 46%

Duidelijk

66%

38%

Betrokken

58%

22%

Flexibel

33%

46% 31%

Creatief

30%

10%


20%

70%

Intermediair MKB

64%

ZZP

48% 49%

Slagvaardig

0%

80%

74%

49% 50%

Pro-actief

Innovatief

79% 80%

30%

41% 39%

40%

53%

52%

47%

44%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

% respondenten met 8, 9 of 10

De top-3 kenmerken die de intermediairs van toepassing vinden op de accountant bestaat uit de kenmerken nauwgezet, betrouwbaar en professioneel. Flexibel vindt men niet goed passen bij de accountant. De MKB-vestigingen vinden de omschrijvingen professioneel, betrouwbaar en correct het best bij de accountant passen. De ZZP‟ers zijn het eens wat betreft de passendheid van de positieve kenmerken bij de accountant. Zij geven dezelfde top-3 aan. Creativiteit en innovatie vinden MKB‟ers en ZZP‟ers het minst bij de accountant passen. In de voorgaande meting vonden de MKB-bedrijven en ZZP‟ers de accountant vooral correct, nauwgezet en betrouwbaar. De intermediairs vonden de accountant vooral betrouwbaar, correct en intelligent. 62

Mate waarin men negatieve kenmerken van toepassing vindt op de accountant Duur

31%

16% 11% 14%

Bureaucratisch Saai

Hebzuchtig

Onvriendelijk Onprofessioneel

14% 22%

5% 3% 4% 4% 7%

Afstandelijk

Gemakzuchtig

25%

9%

Langzaam

Arrogant

48% 37%

MKB

8%

3% 5% 2% 2% 3% 1% 0% 1% 1% 0% 1%

0%

Intermediair

10%

3%

10%


ZZP

13%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

% respondenten met 8, 9 of 10

De prijs blijkt wederom een issue, hetgeen naar voren komt uit de passendheid van negatieve kenmerken. Alle doelgroepen vinden dit aspect het best bij de accountant passen. De assurantietussenpersoon (52%) vindt „duur‟ nog vaker passen bij de accountant dan de overige intermediairs (33%). Gemakzuchtig, onvriendelijk en onprofessioneel passen niet bij de accountant. De intermediair noemt naast de prijs ook regelmatig de kenmerken „saai‟ (25%) en „langzaam‟ (22%) als passend bij de accountant. Een klein deel van de MKB‟ers vindt de accountant naast duur ook bureaucratisch en saai. De ZZP‟ers laten een zelfde beeld zien. ZZP‟ers en MKB‟ers vonden de accountant in de vorige meting voornamelijk duur, saai en bureaucratisch. De intermediaire organisaties lieten dezelfde top-3 van negatieve kenmerken zien.

63

6.4

Stellingen met betrekking tot de accountant

Aan alle respondenten is een vijftal stellingen voorgelegd. In welke mate is men het eens of oneens met iedere stelling? Rechts in de grafiek is steeds het percentage respondenten weergegeven dat het met de stelling eens is (mee eens of zeer mee eens) en links in de grafiek staat het percentage respondenten dat het oneens is met de stelling (mee oneens of zeer mee oneens). Intermediair is groen/rood gearceerd, MKB is blauw gearceerd en ZZP is grijs. Intermediair

Mate waarin eens met stelling:

MKB ZZP

% oneens

% eens

4% De accountant is duidelijk in zijn communicatie

68%

5%

80%

9%

69%

24% De accountant heef t meer toegevoegde waarde dan het administratiekantoor

61%

18%

65%

15%

Ik begrijp welke werkzaamheden de accountant voor mij doet

61%

3%

92%

10%

78%

28% De accountant is de beste begeleider van het MKB-bedrijf naar krediet of f inanciering

40%

22%

48%

18%

48%

28% De accountant is de voornaamste adviseur van het MKB-bedrijf

57%

22%

52%

20%


0%

40%

20%

40%

60%


Het MKB heeft naar eigen zeggen goed inzicht in de werkzaamheden die de accountant voor hen doet (92%). Tevens vinden de MKB-bedrijven de accountant duidelijk in de communicatie naar hen toe (80%). Ongeveer de helft van de MKB-vestigingen (52%) is het eens met de stellingen over de accountant als voornaamste adviseur van het MKB en over de accountant als beste begeleider van het MKB naar krediet of financiering (48%). 68% van de intermediairs vindt de accountant duidelijk is zijn communicatie en 61% ziet toegevoegde waarde in de accountant ten opzichte van het administratiekantoor. Een ruime meerderheid van de intermediairs (57%) is het eens met de stelling over de accountant als voornaamste adviseur van het MKB. 40% ziet de accountant daarnaast als beste begeleider van het MKB naar krediet of financiering. 64

ZZP‟ers zeggen in ruime mate op de hoogte te zijn van de werkzaamheden die de accountant voor hen doet (78%). Een groot deel van de ZZP‟ers vindt de accountant daarnaast duidelijk in de communicatie (69%). Als we de intermediairs splitsen naar ATP en advocaten, bank, KvK, notarissen dan zien we een aantal grote verschillen. Percentage intermediairs dat het eens is met de stellingen, opgesplitst naar ATP en advocaten, bank, KvK, notarissen % eens 65% ATP De accountant is de voornaamste adviseur van het MKB-bedrijf

De accountant is de beste begeleider van het MKB-bedrijf naar krediet of financiering

De accountant heeft meer toegevoegde waarde dan het administratiekantoor

37%


38% ATP 46%


54% ATP 77%


68% ATP De accountant is duidelijk in zijn communicatie

69%


De ATP ziet de accountant meer dan de andere intermediairs als de voornaamste adviseur van het MKB. Daartegenover vinden de advocaten, notarissen, banken en KvK-kantoren de accountant meer dan de ATP de beste begeleider van het MKB naar krediet of financiering. En zij zien meer toegevoegde waarde in de accountant dan in het administratiekantoor.

65

7 Verschil AA- en RA-accountant Is men bekend met het feit dat er twee typen accountants bestaan, namelijk de AA-accountant en de RA-accountant? Mate waarin bekend met het feit dat er 2 typen accountants bestaan, te weten de RA en AA-accountant 100%

90%

84%

80%

76%

70% 60%

96%

94%

68%

66% 58%

66%

69%

56%

52%

52%

50% 40% 30% 20% 10%




Intermediair

MKB

ZZP

>= 50


Basis: Alle vestigingen Bron: Heliview Research / Juli 2011

20 tot 50

10 tot 20

1 tot 10

0

0%

Vrijwel alle intermediaire partijen weten dat er twee typen accountants bestaan: de AA- en RAaccountant. Ook geldt, hoe groter de vestiging, hoe vaker men bekend is met het feit dat er twee typen accountants bestaan. Ruim de helft van de ZZP‟ers is op de hoogte van het bestaan van de twee typen (56%). In de voorgaande meting is de bekendheid met de twee accountanttypen anders bevraagd. Ten eerste is gevraagd „Welke typen accountants kent u?‟ 88% van de intermediairs noemt de AA en 80% noemt de RA. 43% van de intermediairs die niet beide accountants noemden zegt in de volgende vraag wel bekend te zijn met het feit dat er twee soorten accountants bestaan. 81% van de bedrijfsvestigingen (0 tot 100 medewerkers) noemt de AA-accountant en 74% noemt de RA. 20% van de vestigingen die niet beide accountants noemde, geeft later aan deze twee accountants wel te kennen.

66

Mate waarin men denkt dat er verschil is in bevoegdheid tussen RA en AAaccountant 96%

100% 90% 80%

80%

83%

85%

87%

79%

84%

83%

78%

86% 82% 70%

70% 60%

50% 40% 30% 20% 10%




Intermediair

MKB

ZZP


Basis: Vestigingen bekend met AA- en RA-accountant Bron: Heliview Research / Juli 2011

>= 50

20 tot 50

10 tot 20

1 tot 10

0

0%

De meerderheid van de vestigingen die het onderscheid kennen tussen de AA- en RAaccountant denkt dat er verschil in bevoegdheid bestaat tussen de twee typen accountants. Onder de vestigingen die geen accountant inschakelen heeft 70% het idee dat er verschil in bevoegdheid bestaat.

67

De vestigingen die dachten dat er verschil zit tussen de bevoegdheden van de AA-accountant en de RA-accountant konden aangeven wat dat verschil volgens hen is. Verschillen in bevoegdheid 9%

RA heeft meer bevoegdheden

31% 35% 16% 14%

RA is voor grotere bedrijven

3% 17%

RA is een hogere opleiding

12%

17% 34%

RA is voor de jaarrekening

10% 14% 17% 10% 13%

RA is meer gespecialiseerd 2%

AA is voor de administratie

AA is op MKB gericht AA is HBO opgeleid, RA is universitair opgeleid AA is een hogere opleiding AA is minder bevoegd Opleidingsduur van RA is langer

Intermediair

7% 6%

MKB

2% 2% 0% 0% 1%

ZZP

5% 0% 1% 3% 1% 0% 0% 0% 0% 3%

0%

20%

Basis: Vestigingen die verschil in bevoegdheid tussen AA en RA noemen Bron: Heliview Research / Juli 2011

40%

60%

80%

100% % respondenten

Een groot deel van de vestigingen denken dat een AA- en RA-accountant verschillende bevoegdheden hebben, maar ruim een kwart van hen kan geen specifieke verschillen benoemen. Circa een derde van de intermediairs zegt dat de RA-accountant specifiek voor de jaarrekening bevoegd is. Een kleiner deel van de intermediairs zegt dat de RA een hogere opleiding heeft genoten dan de AA, dat de RA meer gespecialiseerd is en dat de RA voor grotere bedrijven werkt dan de AA-accountant. Circa drie op de tien MKB‟ers zegt dat de RA meer bevoegdheden heeft dan de AA. Een kleinere groep MKB-vestigingen zegt dat de RA hoger is opgeleid of meer gespecialiseerd is, of dat de RA specifiek voor de jaarrekening is. De ZZP‟ers geven ongeveer dezelfde antwoorden als de MKB‟ers, namelijk dat de RA meer bevoegdheden heeft, een hogere opleiding heeft genoten, of dat de RA specifiek voor de jaarrekening is.

68

Er is een aantal verschillen tussen de genoemde bevoegdheden in 2006 en in 2011. Intermediairs zeggen nu vaker dan in 2006 dat de RA specifiek voor de jaarrekening is en dat de RA meer gespecialiseerd is. In 2006 werd de bevoegdheid te certificeren erg vaak genoemd (37%), evenals „RA heeft meer bevoegdheden‟ (23%). In 2011 wordt door slechts 9% gezegd dat de RA meer bevoegdheden heeft dan de AA. Deze genoemde verschillen zijn allen significant. Dat de RA een hogere opleiding heeft dan de AA en dat de RA voor grotere bedrijven is wordt onder intermediairs niet significant vaker genoemd in 2011 ten opzichte van 2006. Verschil in bevoegdheid tussen RA-accountant en AA-accountant intermediair 2011

intermediair 2006

RA is meer gespecialiseerd

17%


34%

0% 0%


17%

11%


16%

11%

RA heeft meer bevoegdheden

9%

23%

Bevoegdheid te controlerend

0%

37%

RA meer controle/controlerend

0%

10%

Het MKB en de ZZP‟ers laten heel andere resultaten zien dan de intermediaire partijen. In 2006 noemde 35% de bevoegdheid te controleren als kenmerk van de RA ten opzichte van de AA. 16% noemde destijds dat de RA meer bevoegdheden heeft. In 2011 zegt 35% van de ZZP‟ers en 31% van het MKB dat de RA meer bevoegdheden heeft. Het controleren wordt niet specifiek meer genoemd in 2011. Dat de RA-accountant een hogere opleiding heeft genoten werd in 2006 significant minder vaak genoemd dan in 2011. In 2006 werd door 7% van de vestigingen met 0 tot 100 werknemers genoemd dat de RA meer controlerende werkzaamheden verricht en in 2011 zegt men weer vaker dat de RA voor de jaarrekening is (10% tot 14%), de RA meer gespecialiseerd is (10% tot 13%) en dat de AA meer dan de RA voor de administratie is (6% à 7%). Verschil in bevoegdheid tussen RA-accountant en AA-accountant 2011

2006

ZZP

MKB

MKB en ZZP

35% 0%

31% 0%

16% 35%


3%

14%

10%


17%

12%

3%


14%

10%

0%

RA is meer gespecialiseerd

13%

10%

0%

AA is voor de administratie

6%

7%

0%

AA is op MKB gericht

0%

2%

0%

AA is HBO opgeleid, RA is universitair opgeleid

5%

1%

0%

AA is een hogere opleiding

3%

1%

0%

Opleidingsduur van RA is langer RA meer controle/controlerend

3% 0%

0% 0%

0% 7%

RA heeft meer bevoegdheden Bevoegdheid te controlerend

69

8 Bijlage: uitleg correlatieanalyse Een correlatieanalyse toont aan of er sprake is van samenhang tussen de deelaspecten en de algemene indruk en hoe sterk deze samenhang is. Het verhogen van de algemene indruk zal bewerkstelligd moeten worden door het realiseren van verbeteringen op deelaspecten. Het gaat hierbij om de deelaspecten die in dit onderzoek aan de orde zijn gekomen. Het is van belang de „speerpunten‟ te leggen bij die deelaspecten die het meest van belang zijn in relatie tot de algemene indruk. Als een indicatie voor dit belang zijn de correlatiecoëfficiënten van de deelaspecten met de algemene indruk te beschouwen. De correlatiecoëfficiënt staat voor de sterkte van de samenhang tussen twee variabelen. Deze kan liggen tussen –1 en +1. Indien deze uitkomst 0 is, dan is er totaal geen verband tussen de variabelen. Komt deze op –1 dan is er sprake van een perfect negatief verband, bij +1 is sprake van een perfect positief verband. In het volgende beldiagram worden de gemiddelde scores op de deelaspecten afgezet tegen de correlatiecoëfficiënten tussen het algemene oordeel en de oordelen op de afzonderlijke deelaspecten. Deze correlaties geven aan hoe sterk het verband is tussen een deelaspect en het totaaloordeel (algemene attitude). Hoe hoger de correlatie, des te sterker dit verband. Het snijpunt (de ‘ondergrens’) met betrekking tot de evaluatie (rapportcijfer) is gelegd op het rapportcijfer 7,0. Dit is de grens van een positief imago (>=7,0). Het snijpunt (de „ondergrens‟) met betrekking tot de sterkte van de samenhang (samenhang/correlatie) ligt op een correlatiecoëfficiënt van 0,5. Over het algemeen wordt alles onder de 0,5 gezien als zwakke tot zeer zwakke samenhang. Een correlatiecoëfficiënt tussen 0,5 en 0,7 is een matige positieve samenhang. Alle correlaties boven de 0,7 geven een sterke positieve samenhang aan van het betreffende deelaspect met de totale beoordeling van de kredietverstrekker. Wanneer een rapportcijfer beneden de 7,0 is en er sprake is van een sterke samenhang, beschouwen wij dat er op dat aspect verbetering nodig is.

70

De kwadranten in de volgende figuren kunnen als volgt worden uitgelegd: Kwadrant 1: Een hoge beoordeling en een zwakke samenhang met het totaaloordeel Verbetering van aspecten binnen dit kwadrant is niet noodzakelijk. Dat een aspect minder sterk samenhangt met het totaaloordeel wil niet zeggen dat dit aspect onbelangrijk is. Mogelijk is hier sprake van een dissatisfier: bij een voldoende waardering hangt dit aspect niet sterk samen met de algemene indruk, maar wanneer dit aspect ernstig zou verslechteren, zou dit een dusdanige bron van ergernis kunnen vormen, dat de samenhang tussen de algemene indruk en het deelaspect versterkt. Kwadrant 2: Een lage waardering en een lage samenhang met het totaaloordeel Verbetering van aspecten binnen dit kwadrant is niet noodzakelijk. Wel geldt als bij de aspecten in kwadrant 1 dat wanneer de indruk met deze aspecten nog lager wordt, het mogelijk is dat ze sterker met de algemene indruk zullen samenhangen en alsnog verbeteringen moeten worden aangebracht. Kwadrant 3: Een hoge waardering en een matige tot hoge samenhang met het totaaloordeel Dit zijn de belangrijke imagoaspecten. Op deze aspecten is niet direct verbetering noodzakelijk, gezien de samenhang met het totaaloordeel is het wel van belang om deze hoge scores te handhaven. Kwadrant 4: Een lage waardering en een matige tot hoge samenhang met het totaaloordeel De aspecten in dit kwadrant dienen te worden verbeterd gezien de matige tot hoge samenhang met het totaaloordeel. Naar verwachting zal de algemene indruk stijgen, wanneer deze punten worden verbeterd. Hierbij geldt dat de aspecten met een correlatiecoëfficiënt boven de 0,7 een hogere prioriteit verdienen dan de aspecten met een coëfficiënt tussen 0,5 en 0,7.

71

Marktpositie en Imago Accountant. t.b.v. NBA

Recommend Documents