magazine Wouter Torfs: Zoek wat je gelukkig maakt en investeer daarin okra.be

maandblad, verschijnt niet in januari en in augustus - jaargang 47 nr. 1

magazine FEBRUARI 2014

Wouter Torfs:

‘Zoek wat je gelukkig maakt en investeer daarin’

1

Win een weekendje in de Vlaamse Ardennen blz. 50

blz. 18

12 Worden ouderen betutteld? 24 Eva De Roovere heeft plannen 42 Light, lekker én makkelijk Afgiftekantoor Aarschot - Erkenningsnummer P106333 Tijdschriften - Toelating gesloten verpakking - Antwerpen X - BC 1145

okra.be

Publi-redactioneel

Mobiliteit thuis

Duurzaamheid anders bekeken:

levenslang comfortabel thuis wonen met de juiste zorgmiddelen Niet minder dan 84% van de Belgen, tussen 18 en 65 jaar, wil het liefst oud worden… thuis*, in hun vertrouwde, veilige omgeving. Enige voorwaarde? De juiste zorg genieten! Mensen leven niet alleen langer, ze blijven ook langer actief. We staan op onze onafhankelijkheid en willen zo lang mogelijk comfortabel thuis blijven wonen. Moderne technieken en technologieën spelen hierop handig in. Zo beantwoorden domotica, praktische toestellen, onderhoudsvrije materia-

len,… aan het verlangen naar bewegingsvrijheid. Wie dus vandaag doordacht investeert in zijn woning, maakt er een slimme accommodatie van. Een plek waar heel lang, comfortabel en veilig thuis wonen niet langer een een kwestie van ongelukken vermijden. Een kwestie van droom is. investeren in veiligheid en geluk. Investeren in thuis… een veilige belegging! Neem nu valpartijen op de De traplift: beter voorkomen trap. Vallen doet iedereen, dan genezen. maar ouderen net iets vaker. Vallen heeft voor een senior Het kan zware gevolgen heb- vaak heel nare gevolgen. U ben: hospitalisatie, revalida- kan uw woning, van kelder tie,… Dikwijls gaat dit ook tot zolderverdieping, heel ge‘mobiel-veilig’ gepaard met een toenemend makkelijk gevoel van onzekerheid. maken! De traplift vormt Kortom, investeren in een hierbij dan ook de ideale moveilig, comfortabel huis is biliteitsoplossing. Dat blijkt

uit het gemak van installatie en gebruik, uit de ruime keuze van stijlen en uit het redelijke kostenplaatje. Kortom, de traplift is voor elke trap een duurzame oplossing. Ontdek meer op www.encasa-experts.be Deze rubriek werd gebracht door ThyssenKrupp Encasa, producent en leverancier van trapliften. *Onderzoek Synovate bij 800 Belgen.

ThyssenKrupp Trapliften

Opnieuw vlot de trap op en af! Met een traplift van ThyssenKrupp Encasa.

KIES VOOR SERVICE & KWALITEIT: • Voor elke trap: steil, smal, wenteltrap. • Makkelijk te bedienen. • Heel veilig en comfortabel. • Slechts 1, zeer esthetische, rail. • Geleverd en geplaatst op 1 dag! • 24/24u – 7/7d service. In uw buurt.

Bel gratis

0800 94 365

www.tk-traplift.be

Gratis documentatie Gratis prijsofferte

Empathie Je leeft niet alleen. Zelfs al is je familie schaars, er zijn ook buren, oudcollega’s, mensen die samen met jou aanschuiven aan de kassa, de poetshulp die iedere week langskomt en wandelaars die je passeren op straat. Allemaal hebben ze hun gedachten en hun zorgen. Jij ook. Wat komt er vanavond op tafel? Is de elektriciteitsrekening al betaald? Wanneer zal je naar de autokeuring gaan? En zal de auto dan wel goedgekeurd worden? En toch is er in je hoofd meer plaats dan enkel voor jouw zorgen. Bij iedereen die je ontmoet, kijk je even in het hoofd. Regende het niet te hard toen de poetshulp op de fiets naar jou kwam? Hoe gaat het met de kinderen van je kinesist? Wat gaat die jongeman klaarmaken met dat mooie stuk kabeljauw dat in zijn mand ligt? Hoe gaat de buurvrouw reageren als ze merkt dat ze niet voor de deur kan parkeren?

Soms is het nieuwsgierigheid, vaak gaat het verder en leef je je helemaal in.

Soms is het nieuwsgierigheid, vaak gaat het verder en leef je je helemaal in. Als je kleindochter je trots komt vertellen dat ze een goed rapport heeft, ben je blij. Blij omdat zij jouw kleindochter is maar ook, gewoon blij voor haar, omdat haar goede rapport haar gelukkig maakt. Net zoals je een schouderklopje geeft aan je buurman die vertelt dat hij zijn vrouw zo mist. Je luistert naar zijn verhaal en vraagt of je misschien soep kan maken. Of hem dat deugd zou doen? Soms is empathie ook zwijgen. Dan vertel je net niet aan je vriendin dat jouw broer succesvol geopereerd is. Zij zoekt bij jou immers troost voor de routineoperatie van haar man die helemaal misliep. Toch is het niet eenvoudig om altijd empatisch te zijn. Had je niet geweten dat de operatie misgelopen was, had je misschien in geuren en kleuren verteld over je genezen broer. Enkel als je je oren en ogen openhoudt en weet waarmee je rekening moet houden, kan je je inleven in een ander. En er is nog een voorwaarde: we kunnen blijkbaar maar heel moeilijk empathie tonen voor mensen die we niet kennen, die heel ver van ons af staan. We zappen snel weg als we de Syrische vluchtelingen in hun geïmproviseerde tenten in de sneeuw zien. We kunnen en willen ons niet voorstellen hoe het is om zo te moeten leven. Het is te confronterend, te hard. Net dat maakt van ons harde, meedogenloze mensen. Pas als het leed een gezicht krijgt, durven we verder denken. Dan is dat inlevingsvermogen er wel en zamelen we warme dekens in of steunen hulpacties. Echt durven kijken en luisteren, even in het hoofd van een ander durven kruipen maakt van ons warmere mensen. Nele Joostens

3

inhoud

26

okramagazine februari 2013 6 8

OKRA-ZINGEVING

De bril van een ander

STANDPUNT

Voor een beter en betaalbaar openbaar vervoer

32 GEZONDHEID

Pas op voor ondervoeding bij ouderen

34 MIJN EERSTE KEER

Met mooie stem op de planken

10 IK VIND DE AARDE LEUK

36 INFO

12 OKRA-ZORG

38 DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS

Herstellen, niet weggooien ‘Behandel me toch als volwassene’

14 INFO

Hospitalisatieverzekering voortaan voor iedereen

16 INFO

Servais Verherstraeten: ‘Onzekerheid moet geen ongerustheid teweeg brengen’

18 OVER WAT TELT

‘We moeten de goede dingen doen’

22 BOEKEN

Het testament van Maria

23 FILM

De schande van de slavernij

24 MUZIEK

Eva De Roovere viert het leven

26 TENTOONSTELLING

Wezenzorg, van de Amstel tot de Schelde

28 PODIUM

Romeo en Julia in België

30 GROEN

Van sneeuwklokje tot cyclaam

OKRA-magazine Ledenmagazine van de grootste beweging voor 55+. OKRA, trefpunt 55+: Open, Kristelijk, Respectvol en Actief. Je ledenmagazine zit boordevol OKRA-leven, niet te missen info, lifestyle, cultuur, ontspanning, ledenvoordelen… Vertel wat je ervan vindt aan Chris Van Riet 02 246 44 37, [email protected].

Betaal minder voor gezondheidszorg

Onverwerkt verleden

40 IK WEET NOG HOE HET WAS Alles met de hand

42 MENU

Heerlijk light!

44 UIT

Op zoek naar geuzen en molens

47 MET DE KLEINKINDEREN The Art of the Brick

50 KRUISWOORDRAADSEL 52 OKRA-LIDKAART = GELD WAARD! 53 EEN GREEP UIT DE REGIONALE ACTIVITEITEN

10 10 Herstellen, niet weggooien Waar kan je terecht met een oude radio die stuk is? En met die rok die je eigenlijk te lang vindt? Sinds eind 2012 vinden overal Repair Cafés plaats, ideaal om je herstellingen uit te voeren. De Cafés zijn gratis, duurzaam en vooral gezellig.

30 Van sneeuwklokje tot cyclaam De eerste bloemetjes van het jaar zijn sneeuwwit. Nochtans zijn sneeuwklokjes eigenlijk niet wit maar doorschijnend. Enkele weken later worden ze steevast gevolgd door de wintercyclaam. Even prachtig maar vooral kleurrijk.

40 Alles met de hand Een nieuw jaar, een nieuwe rubriek. Voortaan vind je in elk OKRA-magazine een verhaal van vroeger. Deze maand vertelt Maria De Wals over haar jeugd in Vossem, lang geleden. Ze is nu negentig maar toen ze klein was, zag de wereld er helemaal anders uit.

47

Je kan OKRA-magazine ook lezen via

okramagazine maart 2011

Lego® kan heel indrukwekkend zijn.

okra.be

5

OKRA-ZINGEVING

De bril van een ander “Priester word je dankzij mensen die in je geloven, je vragen, je de ruimte geven. Het is door een ander zijn bril kijken, vertrouwen geven en een kader maken rond wat mensen meemaken.” Geert Dedecker (66) is priester en in het bisdom Brugge verantwoordelijk voor de diaconie en voor Kerkwerk Multicultureel Samenleven. Hij is er ook actief in de basisgroepen.

“Priester worden, was een kans om iets van mijn leven te maken. Hoe ik die roeping concreet heb ingevuld, is in de loop der jaren ongelooflijk veranderd en gelukkig maar. De kajottersbeweging vroeg me of ik hun proost wilde worden. Dat was een scharnierpunt in mijn leven. Dat je gevraagd wordt, dat mensen iets in je zien, dat ze een appel op je doen en dat ze je carte blanche geven om je ding te doen, vond ik ongelooflijk. Meer nog: wat ik ook ontwierp, ze ondersteunden me met hun leven en hun volle inzet. In diezelfde geest heb ik ook de basisgroepen leren kennen. Ik mocht twee keer mee naar El Salvador en draai daar nu goed in mee. Ook bij hen was er de vraag: wil je meedoen

Je bent maar goed bezig als je de meest kwetsbare centraal stelt. met ons? Wat een ervaring, dat je iets voor mensen kan betekenen en daartoe de ruimte krijgt. Meer nog: ik krijg meer terug dan ik investeer.”

okramagazine februari 2014

De bril van een ander

6

“Ik vertel je een markant, symbolisch verhaal. We waren op bezoek bij Roger Ponseele in Morazán, El Salvador. Roger wou net voorgaan in de zondagsviering maar vond zijn bril niet. Ten einde raad nam hij de bril af van een vrouw die op de eerste rij zat en zette

die bril op zijn neus. Je kan maar goed preken, bidden, vieren en de boodschap verkondigen als je door de bril van een ander kijkt. Je kan maar goed kajotteren als je de bril opzet van die jonge gasten voor wie je je engageert. Welke bril zet jij op om te kijken naar de realiteit? En kan die bril, ondanks alles, een positieve bril zijn? Ik heb bij de KAJ geleerd om regelmatig door een ander zijn bril te kijken. Doe je dat niet, dan zie je niet wat er gebeurt. Zienoordelen-handelen, zei Cardijn. Dankzij een ander zijn bril, zie je beter wat je moet doen en welke mensen op je werf staan.”

Moderne profeten “Rita Vandenberghe (ASKOVI Izegem) vangt asielzoekers en mensen zonder papieren op. Elke keer dat ik met haar in contact kom, is dat een ongelooflijk appel. Soms zeer zorgwekkend, het appel van mensen in barre nood. Telkens ik Rita’s bril opzet, zie ik mensen die naar mij kijken en me vragen: wil je iets doen voor mij? Zet ik de bril van Romero of van Mandela op, dan zie ik hetzelfde: mensen die een appel doen op mij. Het wordt voor mij almaar belangrijker door de ogen van zo’n profeten te leren kijken. In de bijbel zijn er drie belangrijke ambten: de koning, de priester en de profeet. De koning moet de maatschappij organiseren. De priester moet de Kerk rechthouden. Maar de profeet kijkt met de bril van de slachtoffers en de ver-

liezers zeer kritisch. Hij wijst er voortdurend op dat je maar goed bezig bent als je de meest kwetsbare centraal stelt. Jezus van Nazareth was geen priester maar een profeet. Wie zijn de mensen die mij die bril aanreiken, wie zijn de profeten van vandaag? Rita Vandenberghe, Daniël Alliët, noem maar op. Anders dan te zeggen ‘wuk ’n avance’ roeren zij tegen de stroom in. Dààr begint Kerk, dààr begint het Rijk Gods, dààr begint de droom van Jezus van Nazareth vorm te krijgen.”

Kadermaker Als priester voel ik me een kadermaker. Als mensen me vragen voor een viering grijp ik terug naar hun verhaal en ik kader dat in. Onlangs ging ik voor in de uitvaart van Anna, een vrouw die ik niet kende. De kleinkinderen vertelden dat hun oma de beste frietjes maakte, de beste pannenkoeken bakte. Anna betekent: genade. Er zijn twee soorten van genade: de heiligmakende genade en dadelijke genade. Dat stond in onze catechismus. We verkijken ons vaak op de heiligmakende genade maar het is de kleine, dadelijke genade die het doet. Uit zo’n leven van Anna, een leven in het verborgene, valt ontzettend veel te leren.” “Het is mijn opdracht om het leven in een ruimer kader te plaatsen. Als ik met een schilderijtje bij mijn kadermaker ga, doet hij dat ook. Hij zegt dan: ‘Ho, dat is een mooi schilderijtje’. En hij geeft het een meerwaarde. Ingekaderd komt het beter tot zijn recht. Onlangs kwam een koppel, tweede relatie, vragen om een viering te doen. Ik ben een kadermaker: ik luister, kijk aandachtig naar hun schilderijtje. En samen werken we aan het kader, zitten daarvoor vier of vijf keer

samen. Gaat het om een doop, dan vraag ik: wat betekent dat kind nu voor jullie? Wat doet dit met jullie? Welke verantwoordelijkheid voel je daarin?”

Herstel van het gelaat “Ik probeer ook het verhaal van mensen zonder papieren te helpen inkaderen. Dat is veel moeilijker. Ken je Het herstel van het gelaat van Carlos Mesters? Mijn opdracht is: de brokken en stukken uit het gelaat van een mens die geen werk heeft, een gedetineerde, een mens zonder papieren proberen te herstellen. Rita Vandenberghe is daar voortdurend mee bezig. Els Soenens van OCMW Waregem was daarmee bezig voor Navid, een Afghaanse vluchteling. De vroegere gevangenisdirecteur van Leuven Cen-

traal was daarmee bezig. De uitdaging voor mij: telkens een andere bril opzetten.”

45 jaar trouw “En elk op zijn plek. Een vrouw, mantelzorger, vertelde me dat ze in 45 jaar huwelijk nog nooit een dankjewel van haar man had gekregen. Ze zei: ‘Hij heeft nog nooit iets positief over me gezegd. Ik heb al honderd keer gedacht: ik ga van hem weg. Intussen is hij ziek, zit in een rolstoel. Het is nog lastiger nu.’ Ik vraag waarom ze niet weggaat. Zij zegt: ‘Hij heeft mij nodig. Als ik er niet ben, is hij verloren.’ Wat een prachtig en tegelijk tragisch verhaal. Ik wil regelmatig de bril van zo’n vrouw opzetten om na te denken over trouw. En de bril van die Man van Nazareth opzetten die tegen die

vrouw zegt: wat heb jij een groot geloof! Hij zegt niet: leer iets van mijn geloof. Hij zegt: wat een geloof, wat een moed dat je dit al 45 jaar volhoudt. Ik kan daar veel van leren. Geloven gebeurt waar mensen zien, waar ze elkaars verhaal beluisteren en elkaar aanmoedigen, waar ze kansen scheppen. Het drama van deze tijd is dat er geen grote verhalen meer zijn. De banken, de politiek, de Kerk, het gerecht, het ACW: alles is verdacht. Terwijl het concrete verhaal van mensen niet verdacht kan zijn. ’t Is zo eerlijk.” Tekst Dominique Coopman Foto Violet Corbett Brock


Geert Dedecker: “Het is sterk als mensen een appel op je doen. Als ze niet zeggen van ‘je bent maar dit of dat’ en niets van jou verwachten. Maar als ze je vragen om uit je kot te komen. Dàt zijn grote momenten.”

7

STANDPUNT

Voor een beter en betaalbaar openbaar vervoer Een openbaar vervoer dat voor iedereen toegankelijk is en dat mensen naar de plaatsen brengt waar ze moeten zijn, dat is de basiseis van OKRA over het openbaar vervoer. Maar dat kost geld. Geld waarover De Lijn niet beschikt en de overheid zegt dat het er niet is. Gratis openbaar vervoer mag maar een goed en toegankelijk openbaar vervoer moet. Het standpunt van OKRA over het openbaar vervoer in acht vragen en antwoorden. 1. Is basismobiliteit een recht voor iedereen? Ja, ook op het platteland. Vandaag hebben mensen die op den buiten wonen geen of weinig mogelijkheid om openbaar vervoer te gebruiken. Dat moet beter. 2. Is het openbaar vervoer voor ouderen noodzakelijk? Ja, want voor vele ouderen is het de enige vorm van mobiliteit. Ze is nodig om zo lang als mogelijk in de vertrouwde omgeving te blijven wonen.


3. De Lijn veranderde het aanbod in 2012. Vond OKRA dit voldoende? Neen, want enkel het woonwerkverkeer en het woonschoolverkeer werden ontzien. De rest van het aanbod ging er op achteruit. 4. Ging OKRA akkoord met de nieuwe uurregeling van De Lijn ingevoerd in de loop van 2012? Neen, want tal van ritten verdwenen, bepaalde haltes worden niet meer of onvoldoende bediend en de dienstverlening op zondag en tijdens de daluren werden beperkt. OKRA

kreeg negatieve reacties van (bestuurs)leden die wel een gratis ticket hebben maar er niets mee kunnen doen omdat er geen bus rijdt. 5. Is het openbaar vervoer voldoende toegankelijk voor ouderen? Neen. Sinds 2012 werkt De Lijn steeds meer volgens het overstapmodel. De bus rijdt dan niet meer tot het stadscentrum. De reiziger moet aan de stadsrand overstappen op ander vervoer. Bovendien werden haltes afgeschaft waardoor de afstand tussen twee haltes vergroot. 6. Staat OKRA positief tegenover de invoering van de MOBIB-kaart (elektronische betaalkaart)? Ja, maar niet op de wijze waarop dit gebeurt door de verschillende vervoersmaatschappijen. Hierdoor is het gebruik van het openbaar vervoer in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest totaal onoverzichtelijk geworden. De Brusselse en Waalse vervoersmaatschappij en De Lijn moeten samen met de NMBS het openbaar vervoer in de hoofdstad en in België dringend op elkaar afstemmen en gebruiksvriendelijker maken.

7. Moet het openbaar vervoer betaalbaar zijn en blijven voor iedereen? Ja, omdat elke financiële drempel mensen uitsluit om het openbaar vervoer te gebruiken. 8. Zal OKRA akkoord gaan met een volgende Vlaamse regering die om besparingsredenen het gratis openbaar vervoer voor alle 65–plussers afschaft? Neen. De volgende Vlaamse regering moet blijven investeren in een voldoende uitgebreid en toegankelijk openbaar vervoer voor iedereen. Enkel investeren op drukke lijnen en op werken schoolverkeer is voorbijgaan aan de fundamentele behoeften bij de 65-plussers.

Jan Vandecasteele Algemeen secretaris

© Jürgen Doom

8

Prachtige pullover

SPECIALE AANBIEDING

van € 53.voor

€ 39.

90

+

gratis verzending

+

gratis catalogus In vijf prachtige kleuren

•

Ook in korte maten

•

Met sierkleppen

•

Met lange mouwen

•

100% polyacryl

•

Wasbaar

GRATIS S! CATALOGU

Bestller e s n e

nu

en !

•

i

no

ur

Onderhoudsvriendelijk

34048009-BNL

•

l g meer k

JA, ik profiteer graag van deze AANBIEDING voor € 39.90 in plaats van € 53.-

Rosé

Voornaam

Wit

Postcode

Jeansblauw

Naam

Straat en huis-/busnr. Woonplaats

1 9

Geboortedatum

Tel.

Handtekening:

Ik wil niet bestellen maar wil wel graag DE NIEUWE CATALOGUS GRATIS ontvangen. Taupe

Ja, houdt u mij per e-mail op de hoogte van de laatste informatie en actuele aanbiedingen. Mijn e-mailadres is:

Lila

Ik bestel de pullover graag in kleur en maat: KLEUR

Bestel telefonisch via:

070 – 22 28 28 via www.ateliergs.be

of vul de bon in en stuur hem op.

LENGTE

MAAT

Rosé bestelnr. 4476-902

40

42

44

46

Wit bestelnr. 4035-010

50

52

54*

56*

Jeansblauw bestelnr. 4037-310

* Niet in korte maten.

48

Normaal

Lengte pullover 67 cm. U bent groter dan 1.65 m Kort

Lengte pullover 63 cm. U bent kleiner dan 1.65 m

Taupe bestelnr. 4036-210 Lila bestelnr. 4475-802

Stuur de bestelling op naar: AtelierGS, Z.5 Mollem 390, B-1730 ASSE Code catalogus: 0855

Code bestelling: 0854

Ik bestel volgens de algemene leverings- en betalingsvoorwaarden zoals vermeld op www.ateliergs.be. Aanbieding geldig tot 15-03-2014. Geldig zolang de voorraad strekt. Uw adresgegevens worden, behoudens bezwaren van uw kant, in een verwerking opgenomen, zodat wij u op de hoogte kunnen houden van toekomstige aanbiedingen van Atelier Goldner Schnitt, houder van het bestand. U heeft het recht om deze gegevens in te kijken en ze aan te passen. Wet verwerking persoonsgegevens 8/12/1992. Als u niet gecontacteerd wenst te worden voor onze commerciële acties, kunt u dit schriftelijk aan ons meedelen.

IK VIND DE AARDE lEUK

Herstellen, niet weggooien


Ze schieten als paddenstoelen uit de grond, de Repair Cafés. Clara Moeremans: “Ze vullen duidelijk een gat in de markt en bovendien zijn ze het toonbeeld van duurzaamheid. Spullen herstellen in plaats van weggooien, ideaal toch?”

10

Wat is dat, een Repair Café? Clara Moeremans: “Het is een ontmoetingsplek waar mensen samenkomen om kleine meubelen, elektronica en fietsen te laten herstellen. Vrijwilligers zullen hen daarbij helpen. Bedoeling is dat wie iets laat herstellen, ook zelf aan de slag gaat en iets opsteekt van de reparatie. Repair Cafés zijn echt lokaal, meestal op wijk- of buurtniveau. Ook wie niets te herstellen heeft, kan er terecht. Repair Cafés bieden ook een gezellig samenzijn.”

Waar kunnen geïnteresseerden daarvoor terecht? Clara Moeremans: “In grote steden als Gent en Brussel kan je in de meeste wijken elke week naar een Repair Café. In Antwerpen groeit het initiatief langzaam. Maar ook in kleinere steden en gemeenten vinden Repair Cafés plaats. Iedereen kan het immers organiseren. Een groepje vrienden, een vereniging, kringwinkels,

een dienstencentrum, zelfs een individu kan een Repair Café op poten zetten. Ook OKR Atrefpunten.” Wat is daarvoor nodig? Clara Moeremans: “Iedereen die wenst te starten, krijgt van ons een draaiboek. Daarin staat nauwkeurig beschreven wat je nodig hebt - een geschikte locatie bijvoorbeeld - en welke stappen je onderneemt, van promotie over verzekering tot evaluatie. Wij vragen enkel dat Repair Cafés politiek neutraal zijn en gebruik maken van onze huisstijl. We gaan samen op zoek naar vrijwilligers die de aangeboden spullen kunnen herstellen. Intussen hebben we een uitgebreide data-

Drie op de vier voorwerpen raken hersteld.

Welke spullen kan je laten herstellen tijdens een Repair Café? Clara Moeremans: “Alles. Enige voorwaarde is dat je het voorwerp kan meebrengen. Kleding kan hersteld worden, fietsen gerepareerd, meubels opgeknapt, elektro-apparaten opnieuw aan de praat gebracht. Soms herstellen de vrijwilligers ook computers en printers en af en toe zijn er zelfs personen aanwezig die horloges kunnen repareren of messen slijpen.”

Hoeveel kost die herstelling dan? Clara Moeremans: “In principe is een herstelling bij een Repair Café gratis. Maar als je fiets, kledingstuk of meubel hersteld is, kan je een vrije bijdrage leveren. Daarmee betalen de organisatoren hun kosten zoals hun uitgaven voor promotie en de huur van de zaal. Als er voor de herstelling van jouw goed een onderdeel nodig is, dan bestel je dat zelf. Enkel voor fietsreparaties hebben de vrijwilligers vaak wat onderdelen bij. Uiteraard betaal je dan wel de aankoopprijs van die nieuwe binnenband of dat remblokje.”

Hoe verklaar je de snelle opgang van de Repair Cafés? Clara Moeremans: “Je kon met kapotte spullen nergens terecht. Mensen hebben vaak weinig zin om goederen die stuk zijn, onmiddellijk weg te gooien. Ze hoeven niet steeds het nieuwste te hebben. Repair Cafés vulden dus een gat in de markt. Bovendien zijn ze supergezellig, iedereen haalt er energie uit. Dat drie op de vier voorwerpen hersteld raken, maakt initiatiefnemers ook warm om met Repair Cafés door te gaan. We hebben trouwens de ambitie om in elke gemeente een Repair Café te openen.”

Maar Repair Cafés hebben ook een sociale functie? Clara Moeremans: “Zeker en vast. Overal kan je iets drinken en soms zorgen de organisatoren ook voor soep, wafeltjes of cake. Repair Cafés zijn ontmoetingsplaatsen waar je gezellig kan bijbabbelen met mensen uit je buurt of van je vereniging. Bovendien zijn de Repair Cafés ook een mooie manier om de talenten van de vrijwilligers in de verf te zetten. Zo worden ze gewaardeerd.”

Tekst Nele Joostens

Een overzicht van de geplande Repair Cafés vind je op www.repaircafe.be. Meer info via info@repaircafe. be of 02 894 46 09.


bank van kandidaat-vrijwilligers. We willen het initiatiefnemers zo makkelijk mogelijk maken om een Repair Café uit de grond te stampen.”

11

OKRA-ZORG

“Ik ga je nu in je bedje leggen hé Marietje.” Al bedoelen verzorgenden het vaak goed, vele bewoners van woonzorgcentra horen zulke zinnen liever niet. De betutteling waarmee ze soms geconfronteerd worden, doet hen veel pijn.


‘Behandel me toch als volwassene’

12

Annie (86) verhuisde bijna drie jaar geleden naar een woonzorgcentrum. Dat viel haar heel zwaar maar ze beseft goed dat er geen andere mogelijkheid was. Gelukkig is ze er nog steeds niet maar ze ziet wel de positieve dingen. Aan de betutteling waarmee ze sinds haar verhuis geconfronteerd wordt, blijft ze zich wel mateloos ergeren. Annie: “Waarom spreken mensen je opeens aan met een verkleinwoord? Ik voel me daar helemaal niet goed bij. Het was al zo moeilijk om naar hier te verhuizen, door die zogezegde koosnaampjes had ik het gevoel mijn waardigheid te verliezen. Personen die bewoners op zulke manier aanspreken, lijken net een trapje hoger te staan. Daar heb ik het geweldig moeilijk mee gehad. Als verzorgenden me vragen: ‘Annie, waar zijn je schoentjes?’

dan antwoord ik dat ik geen schoentjes heb, enkel schoenen. Ik laat niet over me heen lopen en probeer het personeel er op een vriendelijke manier op te wijzen dat ik die betutteling niet apprecieer. Ik ben ook naar de directie gestapt en heb het probleem aangekaart. Zij kenden het en proberen er wel iets aan te doen maar vele personeelsleden blijven er zich aan bezondigen.”

Zelfstandigheid “Ik wil dingen zelf kunnen regelen, mijn kappersbezoeken, wanneer de dokter langs moet komen. Daar kijken ze hier vanop, dat wordt niet echt geapprecieerd. Ze zijn het ook niet gewoon. Nochtans verwittig ik het personeel altijd, ik doe niets achter hun rug. Vroeger regelde ik al deze zaken ook, waarom zou ik dat nu niet meer kunnen? Laat me mijn beetje zelf-

standigheid behouden, behandel me toch als volwassene. Mijn medebewoners hoor ik niet zo vaak klagen over de betutteling. Ik denk dat veel mensen gewoon niet durven of kunnen reageren. Of ze denken dat het er nu eenmaal bij hoort. Zeker dementerenden zijn totaal afhankelijk van het personeel. Van een kennis hoorde ik dat het er in een naburig rusthuis anders aan toe gaat. Word je daar opgenomen, vragen ze hoe je aangesproken wil worden. Ieder personeelslid zal je dan met die naam aanspreken, niet met het verkleinwoord ervan. Dat zou overal toch zo moeten zijn?”

Waardigheid “De bewoners respectvol behandelen, dat zit in vele kleine dingen. Ik weet wel dat het personeel

Geen klachten over betutteling Sabine De Brabanter werkt bij de Vlaamse Woonzorglijn. Daar kunnen bewoners en hun familieleden terecht met al hun vragen of klachten over woonzorgcentra. De Woonzorglijn zoekt naar een oplossing en stuurt indien nodig een inspecteur op pad. Sabine De Brabanter: “Klachten over betutteling heb ik niet kunnen terugvinden. Dat komt waarschijnlijk omdat bewoners slechts zelden zelf bellen, vaak zijn het hun familieleden die ons contacteren. Ik denk dat zij het gebruik van verkleinwoorden minder snel zullen ervaren als betutteling.”

Namen noteren “In veel voorzieningen wordt in het dossier van elke bewoner wel genoteerd hoe ze aangesproken willen worden. Dat is vaak een vast onderdeel van de opnameprocedure. Als een inspecteur opmerkt dat personeelsleden te pas en te onpas verkleinwoorden gebruiken tegen hun bewoners, zullen ze daar wel een opmerking over maken. Mochten bewoners voortdurend op dezelfde manier praten tegen personeelsleden, zouden zij dat ook niet appreciëren.”

Klachten oplossen

Ik wil dit rusthuis niet viseren, daarom wil ik ook enkel anoniem getuigen. Annie is niet mijn echte naam. En ik begrijp ook dat ik voortaan in een gemeenschap leef en dat niet alles meer kan. Maar laat ons toch onze waardigheid.” Tekst Nele Joostens

“Ben je bewoner van een woonzorgcentrum of verblijft een van je familieleden of vrienden er en word je geconfronteerd met betutteling, raad ik je aan om zeker te reageren. Spreek er het personeelslid over aan, stap naar de directie of neem contact op met ons. Wij zullen er alles aan doen om hiervoor een oplossing te vinden. Uiteraard zullen we pas een inspecteur sturen als de persoon die klacht indient dit ook zelf wenst.”

Bij de Woonzorglijn kan je terecht met al je vragen en klachten over ouderenzorgvoorzieningen. Je kan de Woonzorglijn bereiken op 078 15 25 25 (elke dag van 9.00 tot 12.00 uur) of via [email protected]. Antwoorden op veel gestelde vragen vind je ook op www.woonzorglijn.be. Je kan ook terecht bij OKRA-ZORGRECHT via 02 246 57 72 of [email protected].


het hier heel druk heeft en dat ze met te weinig zijn. Ik weet ook dat niet alles mogelijk is. Maar iemand om acht uur in bed leggen terwijl die thuis nooit voor elf uur ging slapen, daarmee laat je die persoon niet in zijn waarde. Je komt hier binnen met veel verdriet. Als je dan meteen al om acht uur in je beddeke moet, doet dat er geen goed aan.

“We ontvangen hier wel geregeld klachten over de verzorging of de verpleging. Soms zijn personeelsleden onbeleefd of bruut tegen de bewoners. Maar dat blijven uitzonderingen, ik wil hier zeker niet veralgemenen. Het ging om 25 klachten in 2012 waarvan er 4 gegrond bleken. We horen soms ook dat er te weinig personeel is om hulp te bieden bij dagelijkse dingen zoals eten, aankleden en wassen. Of dat hulpmiddelen wel aanwezig zijn maar onvoldoende gebruikt worden. Nadat we een klacht ontvangen hebben, proberen we een oplossing te vinden. Als het om een financiële klacht gaat, lossen we het vaak samen met de bewoner op. Over andere klachten nemen we contact op met de directie van de voorziening. Soms gaat er ook een inspecteur langs. Klachten over de omgang tussen personeel en bewoners zijn moeilijk vast te stellen. Het gaat immers om een momentopname en vaak een subjectieve beleving. Maar de inspecteur zal de directie hierover zeker aanspreken.”

13

INFO

Hospitalisatieverzekering voortaan voor iedereen Sinds begin dit jaar kunnen 65-plussers ook aansluiten bij een betaalbare hospitalisatieverzekering. Dat is goed nieuws voor vele ouderen die vaak moeilijk een betaalbare verzekering vonden. Tussen 65 en 85 jaar verdubbelt de kans dat je in het ziekenhuis terecht komt. Ben je ouder dan 65, is je ziekenhuisfactuur ook gemiddeld 28 procent duurder dan voor de rest van de volwassen bevolking. 20 tot 64-jarigen hebben een gemiddelde factuur van 498 euro, terwijl dit bij 65-plussers gemiddeld 638 euro is. Daarbovenop komt dat je in het verleden als 65-plusser niet meer kon aansluiten bij een betaalbare hospitalisatieverzekering. Wie al een hospitalisatieverzekering had via zijn werkgever, kon deze bij pensionering verder zetten maar dan wel doorgaans tegen hoge premies. De verzekeringsmaatschappijen hanteerden immers een leeftijdsgrens van 65 jaar. CM schaft

die nu af zodat 65-plussers ook kunnen instappen bij de CM-hospitalisatieverzekeringen.

Betaalbaar voor iedereen De opheffing van de leeftijdsgrens kwam er door de grote vraag naar een betaalbare hospitalisatieverzekering voor 65-plussers. Bovendien wil het ziekenfonds een ziekenhuisopname voor iedereen betaalbaar houden. Daarom pleit ze ook voor een verdere afbouw van de ereloonsupplementen die artsen mogen aanrekenen en de betere terugbetaling van bepaalde medische materialen en geneesmiddelen. Maar zelfs als deze eisen ingewilligd zijn, zal een hospitalisatieverzekering nodig zijn om de rest van de kosten te helpen dekken.

Kamiel (71):

Dekking Wie aansluit bij het CM-hospitaalplan betaalt zijn premie driemaandelijks of jaarlijks. De polis betaalt het overgrote deel van de kosten terug bij ziekenhuisopname. Maar de verzekering geeft ook een tegemoetkoming bij pre- en posthospitalisatiekosten en bij ernstige ziekten. Bovendien wordt bij de aansluiting niemand geweigerd wegens vooraf bestaande medische aandoeningen. Meer info via www.cm.be/hospitalisatieverzekeringen of de CM-Hospilijn 078 151 151. Je kan ook terecht in het regionale CM-kantoor.

Maandpremie 2014 bij aansluiting na de 66ste verjaardag ➔ 65 tot 69 jaar 25,33 euro ➔ Vanaf 70 jaar 37,59 euro

“Mijn vrouw en ik zijn al jaren verzekerd via de hospitalisatieverzekering van mijn werkgever. Nu ik met pensioen ben, moeten we de premies zelf betalen. Een hele hap uit het budget. Maar de kosten van een opname zijn ook niet mis. Een alternatief hebben we helaas niet.”


Annie (67):

14

“Ik vergelijk meestal wat prijzen als ik iets koop. Ik deed dat ook voor mijn hospitalisatieverzekering. Het is echt ongelofelijk hoeveel sommige maatschappijen aan oudere mensen durven vragen.”

En ook voor karEls factuur wordt goEd gEzorgd NIEUW. Nu kun je ook nà je 65ste aansluiten bij het CM-Hospitaalplan Karel is blij, want hij mag naar huis. Daar moet hij alleen denken aan herstellen, niet aan zijn ziekenhuisfactuur. Dit jaar laat CM de leeftijdsgrens voor haar hospitalisatieverzekering vallen. Bovendien zijn de waarborgen voor iedereen uitgebreid. Want op gezondheid staat geen leeftijd.

Het CM-Hospitaalplan is er ook voor jou. Kijk op www.cm.be/hospitalisatieverzekering

INFO

‘Onzekerheid moet geen ongerustheid teweeg brengen’ Eind vorig jaar keurde de Kamer de zesde staatshervorming definitief goed. Daarmee werd het Vlinderakkoord in de praktijk omgezet. Twee jaar lang werkte staatssecretaris voor Staatshervormingen Servais Verherstraeten aan deze wetten. Maar wat verandert er nu? Servais Verherstraeten: “Deze staatshervorming maakt een beter en efficiënter beleid mogelijk. Voortaan krijgen de deelstaten meer bevoegdheden en die zijn minder versnipperd dan nu het geval is. De deelstaten kunnen op maat van hun inwoners werken. Vlaanderen vergrijst bijvoorbeeld veel sneller dan Wallonië. Vlaanderen bezit nu

hulp aan bejaarden genieten er zeker van zijn dat ze die morgen ook ontvangen? Servais Verherstraeten: “De nieuwe wetten worden van kracht op 1 juli 2014. Op dat ogenblik worden de federale bevoegdheden overgeheveld naar de deelstaten. Maar dat wil niet zeggen dat er dan ook iets zal veranderen. In de wet die we eind vorig jaar goedkeurden, staat uitdrukkelijk dat alle regelingen van kracht blijven tot de deelstaat iets anders beslist. En dat kan nog lang duren. Ik ver wacht dat Vlaanderen een aantal elementen snel zal wijzigen, zoals de woonbonus maar andere zullen nog jaren ongewijzigd blijven. Deze bevoegdheidsverschuiving is ook een gigantische operatie, die gaat nog een lange tijd in beslag nemen. Maar mensen kunnen gerust zijn, wie nu een tegemoetkoming hulp aan bejaarden ontvangt, zal die na 1 juli 2014 nog steeds ontvangen.”


Vlaanderen moet ervoor zorgen dat het zorgaanbod volstaat en dat de kwaliteit van deze zorg verbeterd wordt.

16

de mogelijkheden en de financiële middelen om haar beleid daarop af te stemmen. Tot vandaag zijn er veel instanties bevoegd voor ouderenbeleid: de Rijksdienst voor Ziekte- en invaliditeitsverzekering, de federale overheidsdiensten Volksgezondheid en Economie en het Vlaams departement Welzijn. Straks komt het ouderenbeleid onder één overheid. Het beleid zal dan sowieso efficiënter worden en er zullen makkelijker keuzes kunnen worden gemaakt. Nog een voorbeeld. Nu Vlaanderen zowel bevoegd is voor de kinderbijslag als de kinderopvang, kan de deelstaat de keuze maken om minder te investeren in de kinderbijslag en meer in de kinderopvang. Daardoor zouden meer ouders aan de slag kunnen wat ook de economie ten goede komt. Maar die keuze moet de Vlaamse regering maken.” Kunnen mensen die vandaag bijvoorbeeld een tegemoetkoming

Vanuit de regio’s klinkt wel eens de kritiek dat er onvoldoende middelen mee verhuizen van de federale overheid naar de deelstaten. Is die bezorgdheid terecht? Servais Verherstraeten: “Vlaanderen krijgt alle middelen die nodig zijn om de nieuwe bevoegdheden te financieren. Die gelden komen uit dotaties en fiscaliteit. Die nieuwe inkomsten voor de regio’s zijn zorgvuldig berekend. Om de vergrijzing op te vangen, zal er in het budget voor ouderenzorg ook rekening gehouden worden met de evolutie

van het aantal tachtigplussers. De Vlaamse regering zal ieder jaar 38 miljard euro kunnen besteden. Over dit bedrag zal ze zelf kunnen beslissen. Een aantal bevoegdheden zullen meer middelen krijgen, andere minder.” Is daarbij ook rekening gehouden met de groeiende noden, bijvoorbeeld in de ouderenzorg? Servais Verherstraeten: “Die groeiende noden zouden er ook zijn mochten er geen bevoegdheden verschoven worden. Maar inderdaad, ik zie het opvangen van de vergrijzing als een van de grote uitdagingen voor de volgende jaren. Vlaanderen zal hiervoor voldoende middelen moeten uittrekken. Ik denk wel dat het mogelijk zal zijn om efficiënter te werken. Minder versnippering van bevoegdheden betekent sowieso winst. Er moeten bijvoorbeeld minder gebouwen verwarmd en gehuurd worden. Vlaanderen moet ervoor zorgen dat het zorgaanbod volstaat en dat de kwaliteit van deze zorg verbeterd wordt. Dat is een grote uitdaging. Woonzorgcentra moeten aangepast worden aan de noden en wensen van ouderen. Die evolueren snel. Een negentigjarige van vandaag heeft niet dezelfde verwachtingen als een negentigjarige van dertig jaar geleden. Over tien jaar zullen die wensen opnieuw anders zijn.” Is al het werk gedaan nu de wetten gestemd zijn? Servais Verherstraeten: “Neen, nu begint het pas. Ongeveer 5 000 ambtenaren zullen overgeheveld worden van de federale overheid naar de deelstaten. Dat is een immense opdracht die jaren in beslag zal nemen. Daarbij is veel overleg nodig. Nu al vertrekt er een voorhoede van ambtenaren naar Vlaanderen zodat ze de overgang kunnen voorbereiden. Zij zullen vooral de continuïteit van de dienstverlening garanderen. Het is trouwens niet de eerste keer dat zulke operatie gebeurt.

Landbouw en onderwijs waren bijvoorbeeld ook oorspronkelijk een federale bevoegdheid. Maar er is geen enkele school dichtgegaan na de regionalisering van het onderwijs. En er is geen enkele bus minder gaan rijden toen Vlaanderen hiervoor bevoegd werd. Wel integendeel, de dienstverlening ging erop vooruit.”

Bij een aantal van deze overgehevelde bevoegdheden, in de gezondheidszorg bijvoorbeeld, speelt het middenveld een grote rol. Zal dit na de overheveling zo blijven? Servais Verherstraeten: “Ik weet dat er de laatste maanden veel kritiek klinkt op het middenveld. Maar ik ben een believer. Het middenveld heeft veel technische en menselijke expertise. Die gaan we niet overboord gooien. We weten trouwens dat in die domeinen van de sociale zekerheid waar het middenveld actief is, de sociale zekerheid efficiënter is. Het middenveld is de beste verbindingslijn tussen de burger en de overheid. Zeker in de ouderenzorg hebben vrijwilligers een belangrijke rol te spelen. Ze kunnen de overheid helpen om kwaliteit te bieden. Maar ook als stem in het beleid zijn vrijwilligers hoognodig. Anders schrijf je wetten vanuit een ivoren toren en maak je fouten die geld kosten. Betrek het middenveld en je beleid zal veel efficiënter zijn.” Tekst Nele Joostens


Nog steeds blijven enkele bevoegdheden federaal terwijl bevoegdheden die er nauw bij aansluiten toch geregionaliseerd worden. Dringt een nieuwe staatshervorming zich op? Servais Verherstraeten: “Die komt er, de vraag is alleen wanneer. Maar laat ons eerst deze staatshervorming tot een goed einde brengen. Daarna is het tijd om te evalueren en eventueel bij te sturen. Ik vind het ook belangrijk om na te gaan hoe de deelstaten omgaan met deze staatshervorming. En als er een volgende staatshervorming komt, dan hoop ik dat die in een sereen klimaat gestalte krijgt. Door de woelige periode voor de ondertekening van het Vlinderakkoord ging nu immers veel kostbare tijd verloren.”

17

over wat telt


‘We moeten de goede dingen doen’ 18

Toen hij in het familiebedrijf stapte, werd Wouter Torfs daar niet meteen gelukkig van. Intussen is dat helemaal veranderd. Hij voelt zich immers als een vis in het water bij de keuze voor menselijkheid die hij als ondernemer maakt.

Advocaat worden “Na mijn middelbaar besloot ik om rechten te studeren. Ik had LatijnGriekse gedaan en was niet goed in wiskunde. Ik wilde vooral een algemene studierichting die veel mogelijkheden bood. En de tv-reeks die op dat moment liep, Beschuldigde sta op, heeft me ook beïnvloed. Advocaat worden, dat wilde ik ook. De eerste twee jaar studeerde ik in Antwerpen en keerde ik elke avond met de bus naar huis. Ik was een braaf studentje. Daarna trok ik naar Leuven en veranderde mijn leven. Ik ging veel uit en haalde mijn schade in. Een hele leuke tijd was dat. Nadat ik was afgestudeerd, werd ik voor een jaar assistent aan de faculteit economie. Ik studeerde ook aan de Fiscale Hogeschool. Op het einde van mijn studies woonden mijn vrouw en ik samen. Daar

hadden mijn ouders geen problemen mee. We kenden elkaar al jaren, van bij de jeugdclub in Lier. Zij studeerde nog terwijl ik al werkte. In 1982 zijn we dan getrouwd en gingen we in Berlaar wonen. Mijn vrouw startte er een kleine tandartsenpraktijk. Ik werd advocaat aan de balie. Financieel hadden we het niet makkelijk, ik verdiende amper iets en ook als beginnende zelfstandige had mijn vrouw het niet breed. Maar ik deed dat enorm graag, advocaat zijn.”

De goede dingen doen “In 1986 vroeg mijn grootmoeder me om mee in de schoenenhandel te komen. Het was moeilijk om haar dat te weigeren. Daarenboven had ik heel wat waardering voor het familiebedrijf en voelde ik me er ook verbonden mee. Toen waren er twintig winkels en bedroeg de omzet 8 à 9 miljoen. Ik zou het spijtig gevonden hebben mocht dat verloren zijn gegaan. Er was niemand anders in de familie die op dat ogenblik die taak kon opnemen. Maar voor mij was het wel een bruuske carrièrewending. Als advocaat was ik erg begaan met mijn cliënten en ik hield er ook van mijn eigen baas te zijn. Ik kwam in een bedrijf terecht samen met mijn vader en nonkel, dat was een aanpassing. Ik maakte de overstap van een job waarbij ik me als een vis in het water voelde naar een baan waarbij elke intellectuele uitdaging wegviel. Ook de ondernemerszin ontbrak mij op dat ogenblik. Toen kopieerden we de strategie van onze voorgangers en openden we vooral winkels in kleine centrumsteden. Maar we deden het niet goed. Er waren concurrenten die zich stelselmatig aan de rand van de steden vestigden en die winkels floreerden. De consument wilde niet meer in een oud winkelpand in het midden van de stad zijn schoenen kopen. Die wilde vlot parkeren en veel keuze in een moderne winkel.

Dat hadden wij pas laat door. We veranderden van koers midden jaren negentig. Toen bepaalden we heel bewust onze strategie. We huurden consultants in die ons de goede vragen stelden en ons opnieuw op het goede spoor zetten. Zij reikten ons niet de oplossingen aan maar hielden ons een kritische spiegel voor. Er is een verschil tussen de dingen goed doen en de goede dingen doen. Dat is voor mij de essentie van strategie. Sindsdien stellen we elke drie jaar een strategisch plan op voor de komende drie jaren. Dan denken we met het managementteam van enige afstand na of we de juiste keuzes maken. Zo zijn we bewuster met het bedrijf bezig.”

Mensen centraal “Dankzij deze manier van ondernemen, heb ik mijn draai gevonden in het bedrijf. En we zijn ook succesvoller geworden. We verhuisden onze winkels systematisch naar de rand van de stad en telkens zagen we onze omzet spectaculair groeien.

Verenigingen, sportclubs én bedrijven zijn belangrijk voor een gelukkigere samenleving. We hechten ook veel belang aan klantvriendelijkheid. Dat was ook voor mijn grootouders al belangrijk maar nu zeggen we dat we daar het best in willen zijn, dat we daar het verschil in willen maken. Om zo goed te scoren in klantvriendelijkheid, willen we ook heel graag een goede werkgever zijn. Klantvriendelijkheid kan enkel als ons personeel enthousiast is om voor ons te werken. Intussen zijn we al vier keer verkozen tot beste werkgever van het jaar. Hoe we daarin slagen? Dat is een optelsom van vele kleine dingen. Bij ons staan de mensen centraal. Zo hebben we onze bedrijfswaarden laten opstellen door onze medewerkers. Dat was een lang en intensief proces. Enkele voorbeel-


“Ja, nu sta ik aan het hoofd van het familiebedrijf. Ook mijn vader werkte al mee in het schoenenbedrijf dat mijn grootouders opgestart hadden. Aanvankelijk maakten ze alle schoenen ook zelf maar dat was na een tijdje niet langer mogelijk. Ik ben in 1958 geboren in Lier en had twee zussen en een broer. Moeder bleef thuis voor ons, al vermoed ik dat ze liever ook uit werken was gegaan. Ze had economie gestudeerd aan de universiteit. Maar als vrouw een gezin en een job combineren, dat ging nog niet in die tijd. Vader bracht ons ’s morgens naar school en pikte ons ’s middags weer op. Dat ging zolang het depot in Lier gevestigd was. Nadat het bedrijf verhuisde naar Sint-Niklaas, zagen we hem minder. In die tijd telde de schoenenhandel tien winkels, allemaal in de ruime omgeving van Lier. Een keer per week ging mijn vader langs de winkels, de lichtingsronde noemde hij dat. Ik vermoed dat hij de kassa’s ging leegmaken. Als we geen school hadden, mochten we mee. Dat was plezant, vooral omdat we ’s middags samen gingen eten. Maar verder merkten we weinig van het werk van mijn vader.”

→

19

over wat telt den van de waarden die daaruit gekomen zijn: echt contact, spreken en werken vanuit het hart, goesting, wij doen ons werk met passie en plezier, jezelf kunnen zijn.

Mediteren beschouw ik als geestelijk onderhoud.


We investeren heel erg in werkplezier. Zo organiseren we medewerkersdagen, een kerstmarkt voor alle gezinsleden. We vinden het ook belangrijk om oprechte waardering uit te drukken voor de medewerkers. Geef iemand een pluim en hij krijgt vleugels. Dat is zo belangrijk en kost weinig moeite. Die positieve werksfeer zit ook in kleine dingen zoals een ijsje of een frisse fles cava voor alle medewerkers op een warme dag. Drie dagen per jaar mag iedereen ook een opleiding volgen die niets te maken heeft met het verkopen van schoenen. Dat kan yoga zijn, fotografie, gezond koken of nog iets helemaal anders. Zulke opleidingen maken mensen gelukkiger. Dat zal ook afstralen op hun werk. Die ijsjes en

20

die opleidingen zijn leuke extra’s maar we vinden het in de eerste plaats belangrijk dat mensen hun werk hier graag doen omwille van het werk zelf. Mensen mogen hier niet in de eerste plaats werken omwille van de bonussen. Deze politiek heeft natuurlijk een kostenplaatje. Zo bedraagt de loonkost bij ons 22 procent van de omzet. In andere vergelijkbare bedrijven is dat slechts 16 procent. Medewerkers zijn hier beter betaald, ondersteund en getraind. Daartegenover staat dat onze marketingkost slechts twee procent bedraagt tegenover acht procent bij andere bedrijven. Voor ons zijn onze medewerkers de belangrijkste en beste manier om aan marketing te doen.”

Verantwoordelijk bedrijf “Wil je een goed ondernemer zijn, ben ik van oordeel dat het heel belangrijk is dat je een open blik en geest hebt. Je moet buiten komen, niet in je ivoren toren blijven zitten. Zo voel je wat er gebeurt, wat er speelt. Ten tweede hoef je niet zelf de grote specialist te zijn, het is veel belangrijker dat je mensen kan

laten samenwerken. Het proces is belangrijker dan de inhoud, het product dat je verkoopt. Een derde voorwaarde voor een goed ondernemer is passie. Je moet wat je doet, heel graag doen. Bij mij is dat ook gegroeid. Ik heb gezocht wat me boeide in deze job en heb me daarop toegelegd. Een goede werkgever zijn bijvoorbeeld, vind ik heel belangrijk en daar investeer ik in. Ik hecht er ook veel belang aan dat een bedrijf zijn verantwoordelijkheid neemt voor zijn plaats in de samenleving. Daarom gaat 1,5 procent van onze cash flow naar een goed doel. Dat gaat toch makkelijk om ongeveer 180 000 euro per jaar. Dat geld gaat naar een aantal projecten waaronder Cunina, een ontwikkelingsorganisatie die ervoor zorgt dat kansarme kinderen in het Zuiden school kunnen lopen. Elke winkel heeft een pleegkind, je vindt de foto in de winkel. We hielpen mee met de bouw van twee schooltjes in Nepal waar zeventig kinderen les kunnen krijgen. Eind vorig jaar hebben acht medewerkers hen bezocht. Die reis maakte veel indruk. Deze medewerkers zullen deze reis verder uitdragen. Zo zijn

Geestelijk onderhoud “Mijn inspiratie haal ik uit het leven. Ik probeer goed te kijken en veel te lezen. En ik ben ook beïnvloed door het boeddhisme. Oosterse waarden als verdraagzaamheid, mededogen en vriendelijkheid vind ik heel belangrijk. Die waarden probeer ik toe te passen in mijn persoonlijk leven maar ook in het bedrijf. Tegen mijn medewerkers zeg ik: ‘kom maar af met ideeën.’ Mijn interesse voor het boeddhisme groeide dankzij mijn moeder. Zij was daar als tiener al erg mee bezig en was ook in India geweest. Ik raakte langzaam geïnteresseerd. Ik probeer ook regelmatig te mediteren, dat brengt rust in mijn hoofd. Dat zet je met de voeten op de grond, ik beschouw het als geestelijk onderhoud. In de jaren negentig raakte ik ook geboeid door neuro-linguïstisch programmeren. Ik ben altijd een zoeker geweest. Wat maakt me gelukkig? Hoe doe ik de dingen goed? Zo kwam ik toevallig in contact met neuro-linguïstisch programmeren. Dat is een manier van persoonlijke ontwikkeling, een methode die je meer inzicht geeft in jezelf en je relaties met anderen. Je ziet patronen en achtergronden, je weet beter waarom je op een bepaalde manier reageert in een bepaalde situatie. Het is een heel pragmatische methode die uit allerlei theorieën en filosofieën het beste heeft meegepikt. Ik gaf daarin ook trainingen. Ik ben van oordeel dat je altijd aan jezelf moet blijven werken, neuro-linguïstisch programmeren is daartoe een methode. Ik zeg niet dat dat het evangelie is, het is een mogelijke manier om jezelf in vraag te stellen en jezelf uiteindelijk beter te begrijpen.”

Mooi doorgeven “Mijn gezinsleven is ook enorm belangrijk voor mij. We hebben vier kinderen, tussen 19 en 28 jaar.

Twee zijn het huis uit, twee studeren nog. Mijn gezin is altijd mijn hoeksteen geweest. Een veilige haven, een warm nest. Ik ben natuurlijk veel weg geweest maar ik heb altijd geprobeerd om een goed en intens contact te houden met de kinderen. Sinds ze twaalf zijn, ga ik een keer per jaar met elk kind apart uit eten naar een goed restaurant. Dan bespreken we de dingen van het leven. Ik wil hen die dag maar een ding zeggen, dat ik hen graag zie. In het begin voelden ze zich wat gegeneerd maar ze vonden het wel oké. Nu doen we die etentjes nog steeds. Zeker nu ze het huis uit zijn, vind ik dat heel belangrijk. Mijn vrouw en ik kennen elkaar nu 38 jaar en we zien elkaar graag. Nog steeds. Nu de kinderen het huis verlaten, moeten we leren leven in en met het bijna lege nest. Het is nu opnieuw meer aan ons. Dat heeft voordelen, we kunnen er meer met z’n tweeën op uit. Dat is goed. Mijn vrouw denkt er over na hoe lang ze nog wil werken. Ook ik ben bezig met de opvolging. Dat is de grootste

dienst die ik aan het bedrijf kan geven: het op een duurzame en mooie manier doorgeven. Daarover denken we trouwens met de hele familie na. Als het kan zal mijn opvolger uit de familie komen. Maar mijn opvolger moet de best mogelijke ceo voor Torfs zijn van binnen of buiten de familie. Naast een goede opvolging, zijn er nog wel een aantal dingen waarvan ik droom. Zo wil ik graag een boek schrijven over de succesformule van een goede werkplek. Kwalitatieve tijd doorbrengen op je werk is immers een goede zaak voor de werknemer, het bedrijf en ook voor de samenleving in het algemeen. Verenigingen, sportclubs én bedrijven zijn belangrijk voor een gelukkigere samenleving. Ik wil ook nog een lange voettocht maken, naar Compostela bijvoorbeeld. En ik droom van kleinkinderen. Maar dat weten de kinderen wel.” Tekst Nele Joostens Foto’s François De Heel

Peter van Elke club telt Wouter Torfs wil zich ook inzetten voor OKRA. Zo nam hij het peterschap van Elke club telt op zich. Met die actie wil OKRASPORT haar sportclubs aanmoedigen én ondersteunen om te groeien en zo meer ouderen aan te zetten om te sporten. Elke club telt wil werken op vier domeinen: het sportaanbod, de communicatie, het bereik en de rekrutering en ten slotte de samenwerking. Wouter Torfs: “Ik werk heel graag mee aan Elke club telt omdat ik het belangrijk vind dat senioren fysiek actief blijven. Dat draagt immers bij tot hun gezondheid én welzijn. Dat OKRA én Elke club telt laagdrempelig zijn, vind ik super oké. Ook het sociale aspect vind ik belangrijk. Samen sporten zorgt er immers voor dat senioren niet alleen zijn, dat is sowieso de grote troef van OKRA. Zelf ga ik nu twee keer per week joggen en speel ik tennis in de zomer. Maar als ik gepensioneerd ben, wil ik zeker in een groep aan sport doen. Maar daarvoor ontbreekt me nu de tijd.”


ze niet enkel ambassadeurs van Torfs maar ook van Cunina.”

21

BOEKEN

Het testament van Maria


Met De Meester, Brooklyn en Een lange winter werd Colm Tóibín een wereldauteur. Het testament van Maria zal die faam nog verstevigen.

22

Al is dit boek slechts een kleinood, een novelle, het is een prachtboek. Maria verblijft de laatste jaren van haar leven in stille eenzaamheid in Efeze. Twee overheidswachters verhoren haar regelmatig over haar staatsgevaarlijke gekruisigde zoon. Maria wil daar niet echt op ingaan. De naam van haar gestorven kind wil of durft ze niet uit te spreken. Maar de herinneringen komen scherp terug door de ondervraging. Voor zichzelf vertelt ze fragmenten over haar zoon, die geleidelijk leiden naar zijn veroordeling en kruisiging. Jezus die zijn apostelen ronselt, de bruiloft van Kana, de opwekking van vriend Lazarus uit de dood, de genezing van de lamme, de veroordeling en de kruisdood. Deze gebeurtenissen krijgen een menselijke dimensie. Het zijn geen plaatjes uit een klassiek evangelieboek. Tóibín beschrijft de moeder-zoonrelatie op een psychologisch virtuoze manier. Net zoals in zijn andere boeken, gebruikt hij zijn lyrisch en ontroerende proza. De onvoorwaardelijke liefde en het verdriet van een moeder voor haar kind, dat is de kern van dit boek. Tóibín schrijft een hedendaags verhaal dat menselijk is en van alle tijden: het ultieme verdriet van ouders die hun kinderen weten sterven. Het is precies dit menselijke dat bijna vergoddelijkt wordt door zijn echtheid. De lezer voelt Maria, de lezer ademt mee met haar en haar zoon.

Een passage: “Ik (Maria) heb gedroomd dat ik erbij was. Ik heb gedroomd dat ik mijn gebroken zoon in mijn armen hield, terwijl hij onder het bloed zat en opnieuw, nadat hij gewassen was, dat ik hem voor korte tijd terug had, dat ik zijn huid aanraakte en mijn hand op zijn gezicht legde, dat prachtig en uitgemergeld was, nu zijn lijden voorbij was.” Tekst Annemie Verhenne en Hugo Verhenne Colm Tóibín, Het testament van Maria, De Geus, Breda, 2013, 128 blz., 14,95 euro.

Ook te lezen deze maand Timur Vermes, Daar is hij weer, De Bezige Bij, Antwerpen, 2013, 319 blz., 22,50 euro. Een megasucces in Duitsland. Hoe Hitler terug opduikt in Duitsland in 2011. Een situatiekomedie met politieke diepgang. Christophe Van Gerrewey, Trein met vertraging, De Bezige Bij, Antwerpen, 2013, 238 blz., 19,95 euro. Het verhaal van een treinreis Oostende-Antwerpen-Centraal. Herkenbaar. Haruki Murakami, De kleurloze Tsukuru Tazaki en zijn pelgrimsjaren, Atlas Contact, Amsterdam, 2014, 361 blz., 19,95 euro. Voor literaire fijnproevers. Van de Japanse wereldauteur van Norwegian Wood, Kafka op het strand en 1Q84.

FIlm

De schande van de slavernij De slavernij vormt nog altijd een donkere bladzijde in de geschiedenis van de VS en is een onderwerp dat niet zo vaak aangesneden wordt in films. Je herinnert je misschien de populaire tv-reeks Roots nog die eind jaren zeventig duizenden kijkers wist te boeien. Maar daarnaast vind je niet meteen grote films rond het onderwerp terug.

Een vrij man Regisseur McQueen begint zijn film ruim halfweg Solomons verhaal, om vervolgens in flashback zijn belevenissen te vertellen. In een minimum aan tijd maakt McQueen duidelijk dat Solomon een vrij man is die samen met zijn gezin, zijn vrouw Anne en hun drie kinderen, een gelukkig bestaan leidt en een gerespecteerd lid van de lokale gemeenschap is. Tot hij door twee mannen onder valse voorwendsels meegelokt, ontvoerd en aan een slavenhandelaar verkocht wordt. Het

grootste deel van de film gebruikt McQueen dan om verslag te brengen van Solomons leven in een situatie die voor hem een hel is.

Psychische marteling De filmmakers slagen er in niet alleen de lichamelijke ontberingen die slaven ondergaan haast voelbaar te laten overkomen maar ze tonen ook de psychische marteling die deze mensen te verduren krijgen. Zo wordt een moeder door de slavenhandelaar ongenadig van haar dochter gescheiden en wordt een fiere, vrije man als Solomon

Geen goedkoop melodrama 12 years a slave is een ode aan het uithoudingsvermogen, het karakter en de moed van een man die zich niet laat breken. Hij doorstaat twaalf jaar mishandeling en geeft zijn droom, eens terug vrij te zijn, niet op. McQueen brengt dit episch avontuur niet alleen in grootse beelden maar heeft ook veel aandacht voor meer intieme scènes. Hij is daarbij zo verstandig goedkoop melodrama te vermijden. 12 years a slave is een uitstekende film die je vermoedelijk in de lijstjes van de Oscar-uitreiking zal terugvinden. Tekst Willy Verbestel

Ook interessant deze maand Short Term 12 Uitstekende, aangrijpende film over het leven in een jeugdinstelling in de VS.

Gloria Boeiend portret van een eenzame 58-jarige gescheiden vrouw die open staat voor een nieuwe relatie.

Philomena Een oudere Ierse vrouw, ooit in een weeshuis opgevoed, gaat op zoek naar haar kind dat de nonnen voor adoptie afstonden.


Nu is die grote film er wel, namelijk 12 years a slave van de Britse regisseur Steve McQueen. 12 years a slave is de verfilming van het gelijknamige boek van Solomon Northup uit 1853. Northup was een vrije neger die in het noorden van de VS woonde en er in april 1841 op 33-jarige leeftijd ontvoerd werd om in Louisiana als slaaf verkocht te worden. Northup schreef het boek meteen nadat hij er in januari 1853 in slaagde opnieuw vrij te komen.

gedwongen zijn geestelijke vermogens te verbergen, want alleen al dat een slaaf kan lezen en schrijven, is verdacht.

23

muziek

Eva De Roovere viert het leven


Popzangeres Eva De Roovere (35) heeft wat te vieren. Vorig jaar kwam haar vierde Nederlandstalige solo-cd uit, ze staat vijftien jaar op de planken en heeft toekomstplannen in de Verenigde Staten. In de Gentse Vooruit zet ze de dingen op een rijtje.

24

Eva zat nog op de schoolbanken van de Antwerpse Studio Herman Teirlinck toen haar gitaarleraar Wannes Van de Velde haar aanmoedigde om auditie te doen bij Kadril. De folkrockband zocht iemand om de legendarische Patrick Riguelle te vervangen. “Ik was het meisje met de frêle stem”, begint Eva. “Er was geen vergelijking met de ruige frontzanger mogelijk en dat heeft zeker in mijn voordeel gespeeld.

Zeven jaar heb ik me met Kadril kunnen verdiepen in de traditionele muziek. Het zijn verhalenvertellers, zoals ook in Afrika de geschiedenis wordt doorgegeven via liedjes. Ik ging met hen echt naar de roots van de muziek.” Na enkele omzwervingen zoals Kleine Blote Liedjes met de band Oblomow, bracht Eva in 2006 haar eerste eigen Nederlandstalige pop-album uit: De

Jager. Meteen goed voor triple goud. “We kwamen op het juiste moment met de juiste muziek én het waren de liedjes die bij mij pasten”, zegt ze. “Je kan op een podium niet anders zijn dan wie je echt bent. Je publiek heeft het meteen door als er iets niet klopt. En ik kwam op dat moment zeker ook de juiste mensen tegen die allemaal hebben bijgedragen tot het succes van De Jager. Intussen is Eva toe aan haar vierde solo-cd waarvan ze de meeste liedjes zelf heeft geschreven. “Die evolutie heeft me zelfstandiger gemaakt op het podium. Anderzijds is het ook een grotere verantwoordelijk-

THUISZORGWINKEL

Twee mijlpalen Over de vraag welke momenten bepalend waren voor haar muzikale carrière, moet Eva niet lang nadenken. “Zonder twijfel de beslissing om niet langer de muziek van anderen te zingen maar om solo te gaan met mijn eigen liedjes. En nu sta ik weer voor een cruciaal moment. De cd Viert is het - voorlopige - sluitstuk van mijn Nederlandstalig repertoire. Ik wil mijn kans wagen in de Verenigde Staten. Er is al een boekingsagent die me ginder in de voorprogramma’s van de grotere artiesten probeert te krijgen. Binnenkort trek ik dus met Engelstalige liedjes naar Californië. Niet dat Vlaanderen me te klein is maar ik voel de taal als te beperkend aan. Ik heb veel anderstalige vrienden die me zeggen dat ze mijn muziek wel mooi vinden maar dat ze er niets van begrijpen. Een half jaar ginder toeren en een half jaar hier, dat zou toch ideaal zijn? Ik weet het, dat klinkt ambitieus maar het is net die drijvende kracht die maakt dat je jezelf steeds opnieuw heruitvindt en een stapje verder gaat dan je voor mogelijk hield.” Tekst Suzanne Antonis

STERK IN ADVIES EN SERVICE

In de Thuiszorgwinkel vind je talrijke hulpmiddelen die het leven een stuk makkelijker en comfortabeler maken.

kwaliteit en advies • • • • • • • •

uitgebreid netwerk van 58 Thuiszorgwinkels aankoop online via webshop klantvriendelijk professioneel advies oplossingen op maat fabricage en aanpassingen in eigen atelier ruime keuze en voorraad kwaliteit voor een eerlijke prijs levering aan huis

specialist in persoonlijk advies, mobiliteit, audiologie, bandagisterie en orthopedie Onze specialisten staan garant voor een uitstekende service en een deskundig, discreet advies. Zij werken op consultatie, maar ook huisbezoek is mogelijk.

Aurilis Hoorcentra: deskundige en onafhankelijke dienstverlening. Voor info en vestigingen kijk op www.aurilis.be.

www.thuiszorgwinkel.be Surf naar onze thuiszorgWEBwinkel en schrijf je in op onze digitale nieuwsbrief. Zo blijf je steeds op de hoogte van onze acties. Bestel online en laat thuis leveren. Heel gemakkelijk! Zoek je een Thuiszorgwinkel in je buurt? Je vindt ons via de website of 02 246 49 49.


heid. Als je iets brengt dat helemaal van jezelf is, ben je veel kwetsbaarder.”

25

TENTOONSTELLING

Wezenzorg, van de Amstel tot de Schelde


Tot einde 19de eeuw bood het Antwerpse Maagdenhuis onderdak aan meisjes zonder ouders. Vandaag is het een museum over hoe de wezenzorg in ons land werd georganiseerd. Ook Amsterdam had zo’n Maagdenhuis, met quasi dezelfde opvoedingsprincipes. De tentoonstelling ‘Van de Amstel tot de Schelde’ vergelijkt.

26

In de 16de eeuw was de levensverwachting veel lager en kinderen die zonder ouders verder moesten, waren geen uitzondering. Voor wie niet bij familie terecht kon, was het weeshuis de enige oplossing. Meisjes gingen naar het Maagdenhuis, de jongens vonden onderdak in het Knechtjeshuis. Ze werden bestuurd door regentessen, bijgestaan door binnenmoeders en het leven was er voor iedereen gelijk. In de 19de eeuw kwam de kentering, met wetten op kinderbescherming. Bovendien stierven er minder vrouwen in het kraambed. Wie toch nog wees werd, kon nu terecht in een adoptie- of pleeggezin.

Hoe de dag doorkomen

Hun krullen werden afgeknipt en ze kregen een uniform. ‘We moesten altijd in de put spelen.’ In de tentoonstelling zien we hoe die speelplaats geen enkel uitzicht bood op de buitenwereld. Wie gehoorzaamde, werd de lieveling, wie uit de pas liep, meteen gestraft. ‘En al deed je nadien nog zo je best, je was voorgoed getekend.’ Van onderwijs was er nauwelijks sprake. Er was enkel de naaikamer, met een stekenproeflap als diploma. Toch was niet alles kommer en kwel. Zingen stond hoog aangeschreven en de katholieke hoogdagen werden met veel luister gevierd. ‘Ons Heilig Vormsel was één groot feest, Veni Creator Spiritus zong de hele kerk, en dat allemaal voor ons.’

‘Wie op latere leeftijd in het maagdenhuis kwam, wist hoe het thuis was en ging vergelijken. Ik kwam er als baby en wist niet beter.’ Als de meisjes arriveerden, waren ze een nummer en dat bleven ze.

Vanaf hun achttiende werden de meisjes volwassen geacht om buitenhuis in dienst te gaan bij een rijke familie. Wereldvreemd als ze waren, hadden ze geen idee van

Getuigenissen van vrouwen die hun kindertijd doorbrachten in het Amsterdamse Maagdenhuis lopen als een rode draad door de tentoonstelling. Over kattenkwaad en de straf die volgde, de eentonige naailessen, kapotte knieën van het vele bidden, het extra plakje kaas op je verjaardag. Soms blije herinneringen, meestal hartverscheurend.

Tekst Suzanne Antonis Info Van de Amstel tot de Schelde, tot 29 juni 2014 in het Maagdenhuismuseum, Lange Gasthuisstraat 33, 2000 Antwerpen, 03 338 26 20, www.maagdenhuismuseum.be. Open van 10.00 tot 17.00 uur, in het weekend vanaf 13.00 uur. Gesloten op dinsdag en feestdagen. Tickets: 7 euro, met reductie: 5 euro. De getuigenissen zijn in boek verkrijgbaar Vele vaders en moeders, prijs: 10 euro.

Ook te bezoeken deze maand Gezichtsverlies Het door de oorlog geïnspireerde werk van Jan Vanriet wordt hier voor het eerst bijeen gebracht. Tot 30 maart 2014 in Kazerne Dossin, Goswin de Stassartstraat 153, 2800 Mechelen, 015 29 06 60 (info en reservaties) (maandag tot vrijdag); 015 28 86 40 (zaterdag en zondag), www.kazernedossin.eu. Tickets: 10 euro. Open alle dagen van 10.00 tot 17.00 uur. Gesloten op woensdag.

Zurbarán. Meester uit de Spaanse Gouden Eeuw Een uniek overzicht van het oeuvre eerst in België. Van 29 januari Ravensteinstraat 23, 1000 Brussel, Open van dinsdag tot zondag van 21.00 uur.

van Francisco de Zurbarán. Voor het tot 25 mei 2014 in de BOZAR, 02 507 82 00. Tickets: 12 euro. 10.00 tot 18.00 uur. Donderdag tot

Lang leve de tv. 60 jaar televisie Wandelen door authenthieke decors en honderden beeldfragmenten bekijken van nostalgische momenten. Tot 27 april 2014 in de Sint-Pietersabdij, Sint-Pietersplein 9, Gent, 09 243 97 30, www.sintpietersabdijgent.be. Tickets: 14 euro. Open van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 18.00 uur.

Zorgbehoevend en toch thuis blijven wonen? Ontdek hoe Flanders’ Care slimmer zorgt voor morgen op vlaandereninactie.be/zorg


het gezinsleven, noch hoe ze een huishouden moesten bestieren. Laat staan dat ze iets wisten over mannen. Het deed menig meisje terugverlangen naar het Maagdenhuis.

27

PODIUM

Romeo en Julia in België


Het Noord-Franse toneelgezelschap Comédie PoitouCharentes pakt dit seizoen uit met een originele benadering van Shakespeare’s liefdesdrama Romeo en Julia. Ze zetten de plot over naar Belgische toestanden en verplaatsten de handeling van Verona naar Brussel.

28

Regisseur Yves Beaunesne heeft een Vlaamse vader en een Waalse moeder. Eigenlijk heet hij Boonen maar toen hij aan zijn theatercarrière begon koos hij voor de fonetische Franse versie van zijn naam. Hij is dus vertrouwd met de communautaire problemen in ons land. Dit was zijn vertrekpunt om de vete tussen de Capulets (familie van Julia) en de Montaigus (clan van Romeo) te transponeren naar Brussel. De rollen van Julia en haar familie worden gespeeld door Vlaamse acteurs en actrices, de teksten van de aanhang van Romeo zijn voor Waalse spelers. De Vlamingen spreken Nederlands en de Walen Frans. Omdat de voorstelling zowel in Vlaanderen als in Wallonië - maar ook in Brussel en Noord-Frankrijk gespeeld wordt, zijn er boventitels voorzien voor de vertaling. Hoewel de actie naar het Brussel van vandaag is gebracht, blijft de originele tekst van Shakespeare nagenoeg integraal bewaard. Dit toont des te sterker aan hoe tijdloos die 15de-eeuwse verzen zijn en hoe weinig het mensdom in die vijf eeuwen is veranderd.

zeer poëtische Julia. Ze evolueert zeer harmonisch van een speelse tiener naar een getormenteerde jonge vrouw die alles over heeft voor haar grote liefde. Laurens Aneca is als Romeo een romantische dromer die twijfelt tussen zijn gehechtheid aan zijn familie en zijn liefde voor Julia. Uiteindelijk kiest hij resoluut voor haar. We zagen ook een zeer dynamische broeder Lorenzo. Het slotbeeld waarbij de families verenigd staan

rond de dode lichamen van de twee geliefden, lijkt weggeknipt uit een portret van Rembrandt. Theatraal maar heel mooi opgebouwd. De voorstelling is echt een aanrader voor wie van degelijk klassiek toneel houdt en toch een actueel accent wil zien. Tekst Nic Fruru

De productie wordt in februari nog in Brussel gespeeld. Meer info op http://comedie-pc.fr/romeo-et-juliette.

Ook de moeite deze maand Met de ogen dicht Leo Van der Elst vertelt over de belevenissen van de Rode Duivels tijdens de Wereldbeker Voetbal in Mexico ’86. Voorstellingen over heel Vlaanderen in februari en maart. Info op www.metdeogendicht.be.

Costa Blanca Komedie met Clara Cleymans, Bert Verbeke en Bob De Moor. Overal in Vlaanderen. Info: www.vernieuwdgentsvolkstoneel.be.

Rembrandt op de scène

Petrus en den dodendraad

Eveline Bosmans, die we kennen van Rang één, Red Sonja, Groenten uit Balen en Marina speelt een

Jo Demeyere en Sofie Palmers in een stuk over de ‘dodendraad’ die tijdens WO I gespannen was tussen België en Nederland. Info: www.hetgevolg.be.

GEHOOR

publi-reportage

U hoort goed, maar verstaat de mensen vaak slecht? Veel mensen hebben moeite met het verstaan van gesprekken, terwijl ze toch goed kunnen horen. Hierdoor voelt men zich soms een buitenstaander en onzeker, omdat veel informatie verloren gaat. Vooral als er achtergrondgeluid is, wordt verstaan erg lastig. Vaak denkt men dat dit gewoon weer één van die ongemakken is die hoort bij het ouder worden, maar er is iets aan te doen! De oorzaak is vaak een beschadiging van de zgn. haarcellen in het binnenoor. De recentste hoortoesteltechnologie is speciaal ontwikkeld om dit te compenseren. AudioNova Hoorcentrum zoekt 500 testpersonen om deel te nemen aan een onderzoek naar een nieuw hoortoestel. Verstaan in groep dankzij unieke technologie

Onderzoek heeft aangetoond dat problemen met “spraakverstaan” vaak veroorzaakt worden door beschadiging van de haarcellen in het binnenoor. Deze haarcellen zijn verantwoordelijk voor aanpassingen in het geluid. Ze zorgen er o.a. voor dat zachte geluiden luider worden en harde geluiden juist wat worden gedempt.

Spraak hoorbaarder

Als deze haarcellen beschadigd zijn, hoort u het geluid dus wel, maar zachte geluiden klinken zachter en harde geluiden juist harder! Omdat spraak vaak net iets zachter is dan omgevingsgeluid is het dus niet goed te verstaan. Wanneer de haarcellen niet functioneren, is het niet zinvol om het geluid alleen maar te versterken, zoals dat gebeurt in traditionele hoortoestellen. Veel beter is het als het toestel zachte spraak en hinderlijke luide omgevingsgeluiden van elkaar onderscheidt en zo spraak weer hoorbaar maakt.

Testpersonen gezocht

AudioNova wil weten of dit hoortoestel ook in de praktijk aan de verwachtingen voldoet en stelt daarom een onderzoek in. Iedereen met gehoorverlies kan meedoen aan deze test. U kunt het hoortoestel gedurende 2 weken volledig vrijblijvend ervaren en uitproberen in diverse situaties. Het onderzoek wordt afgesloten met een uitgebreid interview waarin gevraagd wordt naar uw bevindingen.

Mieke: “Een tijdje geleden las ik in de krant over de mogelijkheid om een hoortoestel uit te proberen in het kader van een onderzoek. Op deze manier kon ik het hoorapparaat direct meenemen en uitproberen in allerlei situaties. En ik moet bekennen, er ging een wereld voor mij open. Ik merkte nu hoeveel geluiden ik had moeten missen. De stemmen van mijn kleinkinderen, geluiden uit de natuur en de gesprekken tijdens bijeenkomsten. Tijdens een vervolgafspraak bespraken we de eerste ervaringen. Niet alles liep perfect, en de audioloog heeft het toestel dan ook aangepast aan mijn persoonlijke voorkeuren en bemerkingen. Dat was erg fijn. Ik voelde mij weer een stuk zekerder nu ik zo veel beter kon horen. Een week later had ik weer een afspraak bij AudioNova. Samen met de audiologe heb ik toen een uitgebreide vragenlijst ingevuld over het hoortoestel. Ik was in het algemeen erg aangenaam verrast door wat een hoortoestel vandaag de dag allemaal kan!”

3

2

1

0

√ Opnieuw verstaan in groep √ Direct meer horen √ Heel onopvallend √ Nieuwste technologie

Geïnteresseerd? Meld u voor 28 februari aan! Gratis en vrijblijvend via 0800 133 40 of www.audionova.be/okra


Beschadiging binnenoor

AudioNova Hoorcentrum introduceert een nieuw hoortoestel dat uitblinkt in het herkennen van spraak tussen andere geluiden. Het toestel helpt u om u te concentreren op de geluiden die voor u het belangrijkst zijn, waardoor gesprekken – ook in groep – beter te volgen zijn. Uniek is de wijze waarop het toestel aanpasbaar is aan de persoonlijke voorkeuren. Dit alles zorgt voor een betere verstaanbaarheid van spraak met minder inspanning.

Mieke (68) werkte onlangs mee aan een onderzoek naar een nieuw hoortoestel.

29

GROEN

Van sneeuwklokje tot cyclaam Als de winter zacht is, is het sneeuwklokje al in januari van de partij. Is de winter berenkoud, dan is het vaak februari voor dit frêle knikkende bloempje ontluikt. Maar altijd wordt het een week of drie later gevolgd door de wintercyclaam. Terwijl er een heuse sneeuwklokjesmanie aan de gang is en sommige liefhebbers tot een half weekloon veil hebben voor een bolletje van het meest zeldzame sneeuwklokje, heeft de veel minder bekende wintercyclaam ook haar charmes. Moeiteloos weeft de cyclaam prachtige tapijten en net als het sneeuwklokje vergt de bloem geen onderhoud.


Doorzichtige bloemen

30

Het gewone sneeuwklokje, Galanthus nivalis, is een kindervriend. Wie kent het niet van in zijn jongste jaren? Dat eerste bloempje dat sterker dan de sneeuw zijn frisse klokjes laat bengelen, is inderdaad een klein wonder. Dit bolgewas uit de nar-

cissenfamilie heeft in feite doorschijnende bloempjes. Als je het over je hart kan krijgen een bloemblaadje fijn te knijpen, zie je dat het glashelder wordt. Omdat in gewone toestand luchtbelletjes in het bloemblad het licht weerkaatsen zien we het als een wit bloempje met groene randjes aan de kroon. Helemaal inheems is het niet maar omdat het al zo lang wordt aangeplant, is het in onze streken verwilderd aan te treffen. Het gewone sneeuwklokje groeit het liefst in de halfschaduw, onder bladverliezende bomen en struiken in een vruchtbare, vochtige maar tegelijk goed doorlatende grond. Je kan het ook in potten kweken. Heb je nog geen sneeuwklokjes in de tuin of in pot, dan

doe je er goed aan in het voorjaar sneeuwklokjes te kopen die zogenaamd in het groen staan. Die slaan beter aan dan de bolletjes die je in de nazomer plant. De plantdiepte bedraagt ongeveer drie keer de hoogte van de bol. Het gewone sneeuwklokje heeft een aantal cultuurvariëteiten,

Moeiteloos weeft de cyclaam prachtige tapijten. onder meer met dubbele of langere bloemen. Echt iets voor ‘galantofielen’, want het gewone sneeuwklokje is op zich al meer dan elegant genoeg.

Ten onrechte minder bekend maar sterk, volkomen winterhard en trouw is die andere lentebode Cyclamen coum, de wintercyclaam, rondbladige of kleine cyclaam. Er bestaat ook een zomercyclaam die almaar populairder wordt, Cyclamen hederaefolia. Deze laatste bloeit in augustus en september en heeft een mooi getekend blad waarvan de vorm op een klimopblad gelijkt. De wintercyclamen heeft een rond blad dat ofwel donkergroen is ofwel zilverig getekend is, naar gelang het type. De bloemkleur varieert van wit over roze tot magenta. De wintercyclaam verlangt dezelfde standplaats en bodemgesteldheid als het sneeuwklokje en valt er dan ook perfect

mee te combineren. De knollen hebben bovenaan een ingezonken plek. Als je ze in de zomer plant, moet de bolle kant naar beneden en de holle naar boven. De plantdiepte is driemaal de hoogte van de knol. De bladeren verschijnen in de herfst, blijven de hele winter

groen en verdwijnen wanneer de lente vordert. Er liggen dan spiraalvormige structuren op de grond. De bloemsteel heeft zich na de bloei en de bevruchting spiraalvormig opgerold. Eens het zaad rijp, slingert de zich ontspannende spiraal het zaad weg. In tegenstelling tot de sneeuwklokjes levert de wintercyclaam veel zaad zodat je een jaartje later in de buurt zeker zaailingen vindt. Die kan je naar believen uitplanten. Je moet deze winterharde cyclaam uit de Balkan, Sicilië en het oosten van het Middellandse Zeegebied zeker eens proberen. Het is een weinig bekende maar daarom niet minder charmante lentebode. Tekst en foto’s Ivo Pauwels


Spiraalvormige stelen

31

GEZONDHEID

Pas op voor

ondervoeding


bij ouderen

32

Ondervoeding bij ouderen is een onderschat maar ernstig en vaak onbehandeld probleem. Door ondervoeding mis je essentiële voedingsstoffen. Dit heeft zware gevolgen voor de gezondheid en de levenskwaliteit van de oudere personen.

Kathy Van De Velde is diëtiste bij Vdito. Dit is een groep van diëtisten die in verschillende ziekenhuizen ondervoeding bij senioren behandelen.

Wat is ondervoeding? Kathy Van De Velde: “Bij ondervoeding nemen mensen te weinig energie, eiwitten of andere voedingsmiddelen op waardoor ze vatbaarder voor ziektes worden of het langer duurt eer ze gene-

zen. De belangrijkste risicogroepen zijn dan ook senioren en zieken. Een verminderde eetlust, minder smaak, slik- of kauwproblemen, depressie of vereenzaming kunnen allemaal redenen zijn waarom mensen te weinig voedingsmiddelen opnemen. Maar ook braken, diarree, open wonden of onvoldoende eten na een chirurgische ingreep kunnen problemen opleveren.”

Hoe groot is het probleem?

Wat zijn de gevolgen van ondervoeding? Kathy Van De Velde: “Je voelt je minder goed in je vel, je vertoont depressief en apathisch gedrag, je verliest gewicht, je hebt minder weerstand, je spieren breken af, de ziekenhuisopname verlengt, wonden genezen trager en je loopt een verhoogd risico op overlijden. Aangezien de gevolgen van ondervoeding ook invloed hebben op elkaar, zit je snel in een vicieuze cirkel.”

Zijn bepaalde groepen ouderen er kwetsbaarder voor? Kathy Van De Velde: “Ouderen zijn sowieso vatbaarder voor ziekten, het lichaam heelt trager bij een breuk. Daarom kan je stellen dat personen ouder dan 75 jaar kwetsbaarder zijn en meer risico hebben op ondervoeding. Ook wie meer gewicht verliest dan gewenst of dementerende, eenzame, depressieve personen lopen meer

Kathy Van De Velde: “Het probleem is vooral onbekend bij het grote publiek, ook in België. Uit onderzoek van Nutri-Action van 2009 en 2013 blijkt dat ondervoeding voorkomt zowel in rusten verzorgingstehuizen als thuis. Veertig tot vijftig procent van de nog thuiswonende ouderen loopt risico op ondervoeding, ongeveer tien procent is ondervoed. In woonzorgcentra liggen de percentages nog hoger. Er is zeker nog nood aan verder onderzoek om in kaart te brengen in welke mate ondervoeding voorkomt in België. Vaak horen we de patiënten zeggen ‘ik beweeg in het ziekenhuis toch niet, ik lig heel de dag in mijn bed. Waarom zou ik dan meer calorieën moeten innemen?’ In 2009 gebeurde een studie op een geriatrische afdeling van een Vlaams ziekenhuis. Van de 2 329 patiënten die werden onderzocht, bleek een derde effectief ondervoed te zijn, 43 procent had risico op ondervoeding en slechts 24 procent van de patiënten was goed gevoed.”

Hoe zie je of iemand aan ondervoeding lijdt? Kathy Van De Velde: “Het belangrijkste signaal van dreigende ondervoeding is gewichtsverlies. Ongewenst gewichtsverlies van meer dan drie kilo in een maand of zes kilo in zes maanden kan op

ondervoeding duiden. Ook personen met overgewicht kunnen ondervoed zijn. Andere tekenen die kunnen wijzen op een verminderde voedingstoestand zijn een dunne, droge en bleke huid, moeheid, ingevallen wangen en gelaat, slappe handdruk, dof haar of een verminderde interesse voor de omgeving.”

Wat kan je er aan doen en hoe kan je ondervoeding vermijden? Kathy Van De Velde: “Er bestaat een vragenlijst die een thuisverpleegkundige of huisarts kan afnemen om ondervoeding op te sporen. Bij deze vragenlijst zijn enkele gegevens nodig zoals de BMI (verhouding tussen gewicht en lengte), het gewichtsverlies en de voedselinname. Voor een goede voedingstoestand kan je wel enkele tips in acht houden. Sla geen maaltijd over, neem drie hoofdmaaltijden per dag. Maak ook tijd voor drie tussendoortjes. Neem ten minste een stuk fruit per dag. Dit kan ook onder de vorm van fruitmoes of fruit op sap. Geef ook aandacht aan melkproducten, zij bevatten suikers, vetten en eiwitten. Zure melkproducten verhogen bovendien de eetlust. Maak maaltijden klaar die je lekker vindt en zorg voor voldoende afwisseling. Indien de bereiding van de warme maaltijden een grote opgave is, maak dan samen met buurman of buurvrouw de maaltijd klaar. Eventueel kan je ook een thuishulp inschakelen. Er bestaan ook verschillende maaltijdservices of je kan de warme maaltijd nuttigen in een buurt- of verzorgingshuis in de buurt.” Tekst Katrien Vandeveegaete


risico. Patiënten met kauw- en slikproblemen, met een chronische aandoening, met een hersenbloeding of kankerpatiënten zijn belangrijke risicogroepen. Wie medicijnen moet nemen die de eetlust verminderen of de spijsvertering bemoeilijken of wie een operatie onderging, loopt een hoger risico. Met een eenvoudige vragenlijst kan een verpleegkundige of arts een patiënt met risico op ondervoeding tijdig herkennen.”

33

Mijn eerste keer Een nieuw jaar, een nieuwe rubriek. Mensen vertellen over hun eerste keer. Niet (allemaal) over hun eerste keer seks, wel over andere opmerkelijke eerstekeerervaringen. Suzy De Cauwer bijt de spits af. Zij stond voor de eerste keer op de planken.

Met mooie stem op de planken Suzy is 54 jaar en woont op een appartement in het centrum van Sint-Niklaas. Ze werkt als stikster in een sociale werkplaats. De wijk en de verenigingen in de buurt kennen Suzy als de persoon die ze altijd mogen inschakelen om te komen helpen. Croque monsieurs maken, mensen bedienen, afwassen, een keer per week vind je Suzy in Zigzag, een ontmoetingshuis voor mensen in de geestelijke gezondheidszorg.

Knikkende knieën “Op de nieuwjaarsreceptie van het buurthuis moest ik een speech geven, na de burgemeester en de

het zo heeft aangepakt want anders had ik het nooit gedaan.”

Prins en prinses “We mochten zelf kiezen welke rol we wilden spelen. Daar moest ik echt niet lang over nadenken. Ik wou de prinses zijn. We hebben allemaal onze dromen hé. De prinses mogen zijn, spreekt toch echt tot de verbeelding. Het werd uiteindelijk wel een fantasierijk stuk. De prins moest de prinses wakker kussen maar de prins reed met zijn fyra voorbij. En om dat goed te maken, verrasten de medespelers me. Dat was het verhaal van het stuk, Folle maan. Ook de titel is een beetje absurd, die heeft niet echt een betekenis. Het asielcentrum in de buurt werkte ook mee. We mochten daar repeteren en onze voorstellingen brengen. Een van de bewoners van het asielcentrum speelde trouwens de prins. Ik kwam voordien ook al eens in het asielcentrum dus zo nieuw was dat voor mij niet.”


Ze hebben me bijna op het podium moeten duwen om het toch te doen.

34

schepen. Ik was zo zenuwachtig, ik stond te trillen op mijn benen. Mijn papier daverde in mijn hand. Het is omdat ze zo aandrongen dat ik het ook deed want uit mezelf zou ik dit nooit doen. Nadien vroeg Johan, iemand van het buurthuis, wie er mee wou doen aan een toneelstuk. Dat stuk zou met buurtbewoners gemaakt worden: wij mochten acteren en gaandeweg zou het toneelstuk vorm krijgen. ‘Jij gaat dat doen’, zei Johan, ‘omdat je zo’n mooie stem hebt’. Ik vond niet dat ik veel keuze had. Maar het is wel goed dat hij

Moeilijke tekst “Het moeilijkste vond ik om mijn tekst te onthouden. Gelukkig was daar veel begrip voor en mocht ik mijn blad altijd bijhouden, ook tijdens de voorstelling. Slechts een zin moest ik echt zelf onthouden en dat ging wel. En tijdens de voorstellingen bleek wel dat ik toch

foto Theater Irena

vaak wist wat ik moest zeggen. Maar omdat ik zo’n slecht geheugen heb, had ik toch veel schrik om op het podium te staan. Ik was al helemaal aangekleed en geschminkt toen ik riep ‘ik wil niet op het podium’. Ze hebben me bijna moeten duwen om het toch te doen. Het plezantste moment op de scène was wanneer ik mocht slapen, dan kon ik zeker mijn tekst niet vergeten.”

Fiere familie “Toen ik na de voorstelling de dvd bekeek, trok ik wel grote ogen. ‘Ben ik dat’, heb ik vaak gedacht. Ik ben trots dat ik het gedaan heb. Ik kreeg veel complimenten, mijn zus en haar kinderen zijn komen kijken en die zeiden allemaal ‘je moet dat nog doen’. Toch wel een teken dat het goed was hé. Het allertofste vond ik de gezelligheid. Zeker de laatste weken voor

OKRA-BEDEVAARTEN

de voorstelling aten en dronken we altijd samen. Ik heb er toffe mensen leren kennen. Iemand is me zelfs komen opzoeken toen ik pannenkoeken bakte in het buurthuis. Maar ondertussen heeft iedereen zijn bezigheden terug dus het contact verwatert wel.”

Woon je in Oost- of West-Vlaanderen? Ga dan met OKRA naar Lourdes!

Nog meer “In het volgende stuk speel ik niet mee. Mijn meter is opgenomen in het woonzorgcentrum. Ik ga haar heel vaak bezoeken, ik trek het me erg aan. Ik kan me dan moeilijk op iets anders concentreren. Bovendien maakten de repetities ’s avonds het wel zwaar aangezien ik ’s anderendaags moest gaan werken. Soms viel ik in slaap achter mijn naaimachine, dat wil ik niet nog eens meemaken. Maar mocht ik niet meer werken, ja, dan wil ik het nog wel doen. En bij het nieuwe stuk wil ik toch wel eens naar een repetitie gaan om de mensen terug te zien. Ik hoor ook dat ze regelmatig naar andere toneelstukken gaan kijken. Als ik vervoer heb, wil ik graag eens mee. Ik ben vroeger zelf ooit een keer naar toneel geweest. Maar ik vond er niets aan. Ik weet ook niet meer welk stuk het was. Maar nu heb ik toch een beetje de smaak te pakken.”

Want naar Lourdes met OKRA is kiezen voor … ■ een deugddoende beleving op jouw maat en ritme ■ een groep waarin je je thuis voelt en jezelf kan zijn ■ verzorgde vieringen en sterke inspirerende momenten ■ een mooi cultureel, sportief en toeristisch programma ■ een puike organisatie, logistiek, inhoudelijk en menselijk ■ een menselijke en sterke begeleiding van een grote ploeg medewerkers ■ thuiskomen met de glimlach en aftellen naar de volgende editie. Ga met honderden andere OKRA-leden samen naar de bron. Met dit thema blijft OKRA doen zoals Maria het aan Bernadette vroeg: naar de bron gaan, de processie van het licht stappen en meebouwen aan een Kerk voor de wereld. Het is een ervaring die blijft aanspreken en kracht geeft.

Tekst Katrien Vandeveegaete

Praktisch:

foto Theater Irena Suzy is de vrouw met het kroontje, de prinses.

Ook OKRA-leden uit andere provincies kunnen aansluiten, mits ze zich op eigen kracht verplaatsen naar een vertrekpunt in Oost- en WestVlaanderen. Zij nemen het best contact op met OKRA-Midden-Vlaanderen. Vanuit Oost-Vlaanderen zijn er in dezelfde periode ook bedevaarten per fiets en per bus.


■ treinbedevaart (rechtstreeks) van woensdag 25 tot maandag 30 juni 2014 ■ ophaaldiensten met bus in Oost- en WestVlaanderen ■ prijs: 620 euro (15 euro korting voor CM-leden), single toeslag van 120 euro, (annulatie)verzekering inbegrepen ■ Meer info en inschrijvingen bij de Oost- en WestVlaamse regiosecretariaten. Adressen op blz. 54.

35

INFO

Betaal minder voor gezondheidszorg


Mensen met een laag inkomen betalen minder voor gezondheidszorg dankzij de verhoogde tegemoetkoming in de ziekteverzekering. Sinds 1 januari 2014 bestaat er daarvoor nog maar één systeem. De naam omnio-statuut verdwijnt dus.

36

De verhoogde tegemoetkoming in de ziekteverzekering wil gezinnen met een beperkt inkomen beschermen tegen hoog oplopende medische kosten. Wie recht heeft op de verhoogde tegemoetkoming, betaalt dus minder voor geneeskundige verzorging. Maar ook buiten de ziekteverzekering levert dit voorkeurstatuut voordelen op, zoals bijvoorbeeld een goedkoper abonnement op het openbaar vervoer. De verhoogde tegemoetkoming is bijgevolg een belangrijke hefboom in de armoedebestrijding.

Een hervorming? Tot eind vorig jaar bestonden er twee systemen naast elkaar: de

klassieke verhoogde tegemoetkoming en het omnio-statuut. Beide systemen gaven een andere invulling aan het begrip ‘gezin’ en hanteerden een andere inkomensgrens. Dit zorgde voor onduidelijkheid. Daarenboven komt nog dat weinig personen met een laag inkomen de weg naar de verhoogde tegemoetkoming vonden. Daarom besliste de regering om het systeem aan te passen en naar één samenhangende regeling te gaan. Bovendien moet de verhoogde tegemoetkoming voortaan ook zoveel mogelijk automatisch toegekend worden. Ziekenfondsen zullen aan de hand van elektronische informatiestromen vanuit

andere instanties (bijvoorbeeld de fiscus) gezinnen met een bescheiden inkomen proberen op te sporen. Daardoor kunnen ze het recht automatisch toekennen of de persoon uitnodigen om de aanvraag tot verhoogde tegemoetkoming zelf in te dienen.

Eerste toegangspoort: zonder inkomensonderzoek Om zo objectief mogelijk vast te stellen of een gezin een laag inkomen heeft, doet het ziekenfonds een inkomensonderzoek tenzij een andere officiële instantie dat al eerder deed. Dit is het geval voor wie bepaalde uitkeringen ontvangt zoals het leefloon, de inkomensgarantie voor ouderen, het gewaarborgd inkomen voor bejaarden, de integratietegemoetkoming, de inkomensvervangende tegemoetkoming of tegemoetkoming hulp aan bejaarden. Kinderen die een toeslag ontvan-

Kinderen die een toeslag ontvangen bij de kinderbijslag zullen automatisch recht hebben op de verhoogde tegemoetkoming.

Tweede toegangspoort: met inkomensonderzoek In de andere gevallen zal het ziekenfonds wel een inkomensonderzoek doen. Al de gezinsleden moeten dan het bewijs leveren van al hun inkomsten van het voorbije jaar. Ook het laatste aanslagbiljet van de belastingen wordt opgevraagd om een zicht te krijgen op de verschillende inkomsten van het gezin. Van bepaalde doelgroepen weten de ziekenfondsen dat zij vaak lage inkomsten hebben en dat hun inkomen redelijk stabiel is. Deze doelgroepen moeten geen bewijs leveren van de inkomsten van een heel jaar. Zij moeten enkel de inkomsten doorgeven van de maand die voorafging aan de aanvraag. Concreet gaat het bijvoorbeeld om de groep van gepensioneerden, mindervaliden, weduwen en weduwnaars, personen die een invaliditeitsuitkering ontvangen en ambtenaren die in disponibiliteit geplaatst zijn.

Welk inkomen?

Het gezin

Het inkomen dat het ziekenfonds in rekening neemt, mag niet hoger zijn dan 16 965,47 euro. Per bijkomend gezinslid verhoogt dit bedrag met 3 140,77 euro (bedragen sinds 1 september 2013). De inkomsten die meetellen zijn de bruto belastbare inkomsten: bedrijfs- en beroepsinkomens, roerende en onroerende inkomens, pensioenen, ziekte- en invaliditeitsvergoedingen, werkloosheidsuitkeringen, onderhoudsgelden. Ook buitenlandse inkomens worden meegerekend. Bepaalde inkomens moeten niet worden aangegeven, zoals wettelijke kinderbijslag, tegemoetkomingen voor personen met een handicap en beroepsinkomsten van kinderen indien ze voor die periode nog recht hebben op kinderbijslag (bv. uit vakantiejobs van studenten).

Het recht wordt altijd geopend voor het hele gezin, dit zijn alle personen met wiens inkomen rekening werd gehouden bij het inkomensonderzoek. Het speelt dus geen rol of de persoon met het voordeel een gerechtigde of een persoon ten laste is. Het gezin bestaat uit de aanvrager, zijn partner (echtgenote, wettelijk samenwonende of feitelijk samenwonende partner) en hun personen ten laste, indien de aanvrager zelf gerechtigde is in de ziekteverzekering. Als de aanvrager persoon ten laste is, bestaat het gezin uit de aanvrager, de gerechtigde waarbij de aanvrager ten laste staat, de partner van deze gerechtigde en hun personen ten laste. Tekst Ann Lhoëst en Niek De Meester

Meer info? Voor algemene informatie kan je terecht bij het CM-Infopunt Chronisch Zieken, [email protected] of 078 05 08 05 (maandag tot donderdag van 9.00 tot 12.00 uur en van 13.00 tot 17.00 uur, op vrijdag enkel van 9.00 tot 12.00 uur). Wie graag surft vindt veel informatie op www.cm.be.


gen bij de kinderbijslag (bijvoorbeeld wegens een lichamelijke of geestelijke ongeschiktheid) zullen automatisch recht hebben op de verhoogde tegemoetkoming. In een beperkt aantal gevallen is het inkomensonderzoek ook overbodig, omdat uit de situatie zelf blijkt dat er geen inkomsten zijn. Dat is bijvoorbeeld het geval voor kinderen die bij het ziekenfonds ingeschreven zijn als niet-begeleide minderjarige vreemdeling of als wees.

37

DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS

Onverwerkt verleden De ‘locas van de Plaza de Mayo’, werden ze smalend genoemd. De ‘gekke moeders’ die elke week kwamen betogen voor het presidentieel paleis in Buenos Aires.


Ze droegen foto’s mee van hun vermiste geliefden. Mannen, dochters, zonen, opgepakt zonder spoor na te laten. Het waren de zwarte jaren van de Argentijnse dictatuur, eind jaren zeventig begin jaren tachtig. De militairen keerden uiteindelijk terug naar de kazernes maar de moeders bleven koppig voort betogen. Niet alleen zijn hun geliefden nooit meer opgedaagd, er is jarenlang geen poging gedaan om te achterhalen hoe ze aan hun einde zijn geraakt. Dat verleden is keurig onder de mat geveegd. Daar werd zelfs een amnestiewet voor goedgekeurd,

38

de ‘wet op het eindpunt’. Er werd niet gezocht naar de verantwoordelijken voor de folteringen en de moorden, voor het lot van de 30 000 vermisten. De nabestaanden bleven met hun vragen zitten, zonder rouwproces. Verzoening was het motto, beulen en slachtoffers samen naar een nieuwe toekomst.

Grootmoeders en kleinkinderen Maar, zo bleek een kwarteeuw later, onverwerkt verleden laat zich zo maar niet dumpen. Dankzij het merkwaardige bondgenoot-

schap tussen de locas - al lang grootmoeders - en de generatiegenoten van hun kleinkinderen. Ze ontdekten een bres in de amnestiewet. Sommige jonge vrouwen waren destijds opgepakt samen met een klein kind. Andere waren zwanger op het ogenblik van hun ‘verdwijning’. De grootmoeders bleven vragen wat er met die - intussen volwassen kinderen gebeurde. Hun doorzettingsvermogen maakte een golf van solidariteit los onder de jongere generatie. Massaal kwamen de Argentijnen op straat om de waarheid te eisen. De vooruitgang van de wetenschap kwam hen ter hulp. DNA-onderzoek bracht aan het licht dat die kinderen, van wie de moeders in gevangenschap hoogstwaarschijnlijk zijn vermoord, in adoptie waren gegeven aan kinderloze militaire koppels. Zij kregen de opdracht ze op te voeden volgens de normen van het toenmalige bewind. De kinderen wisten tot dan niet wie hun echte ouders waren. Dat was een kantelmoment. De ‘wet op het eindpunt’ werd afgeschaft. Er werden opgravingen aangevat om de stoffelijke resten van de vermisten te zoeken. Getuigen begonnen te spreken. Over de folteringen. Over de honderden mensen die vanuit een vliegtuig levend in zee zijn gegooid. Er werden rechtszaken geopend tegen de verantwoordelijken voor de terreur. De waarheid is nog lang niet helemaal bovengespit maar de wagen is aan het rollen. Het ziet er niet naar uit dat hij nog is tegen te houden.

In het kielzog van het Argentijnse verhaal kwam eenzelfde beweging op gang in het hele Zuid– Amerikaanse continent. Maar het gaat erg langzaam. Het ultieme bewijs is het feit dat Augusto Pinochet, de dictator van het buurland Chili, uiteindelijk een natuurlijke dood heeft mogen sterven. Toch wordt er nu geleidelijk werk gemaakt van het onderzoek naar de schendingen van de mensenrechten onder zijn bewind. In een aantal andere landen van Zuid- en Centraal-Amerika zijn waarheidscommissies opgericht. Maar dat wil nog niet zeggen dat

om procedureredenen. Het proces zal in 2015 worden overgedaan. In El Salvador liggen dan weer zo’n 50 000 dossiers met getuigenissen van slachtoffers van de burgeroorlog te rotten. De katholieke Kerk, die het archief beheert, heeft het kantoor gesloten.

Dicht bij ons We moeten het niet altijd ver van huis zoeken. Ook dichter bij ons smeult het vuur van het onverwerkt verleden. In Spanje wachten nog altijd duizenden slachtoffers van de burgeroorlog en de daaropvolgende Franco-dictatuur om de waarheid te kennen. Ze eisen dat de amnestiewet uit 1977 wordt opgeheven of gewijzigd, zodat er eindelijk een onderzoek kan komen naar de verdwijning van meer dan 114 000 mensen en naar het lot van zo’n 30 000 kinderen die toen van hun ouders zijn afgenomen. Het land is verdeeld over de kwestie. Onderzoeksrechter Baltazar Garzón stelt dat de misdaden tegen de menselijkheid buiten die wet vallen. Hij heeft daarbij de steun van de bevoegde commissie van de Verenigde Naties. Die zegt dat de familieleden van de vermisten het recht hebben om de waarheid te kennen. Maar hij krijgt lik op stuk van de conservatieve premier Mariano Rajoy en zijn regering. Die zien de wet als een instrument van verzoening onder de Spanjaarden. Merkwaardig genoeg worden ze daarin bijgetreden door de socialistische opposi-

Ook dicht bij ons smeult het vuur van het onverwerkt verleden. die allemaal efficiënt functioneren. Brazilië heeft zo’n waarheidscommissie sinds 2012. Ze is bevoegd om grondig onderzoek te doen naar de schendingen van de mensenrechten die onder het militair regime zijn gepleegd maar de amnestiewet verhindert dat de schuldigen worden gestraft. In Guatemala behaalden mensenrechtenactivisten enkele maanden geleden een ongeziene overwinning toen een rechtbank ex-president Rios Montt schuldig bevond aan genocide en misdaden tegen de menselijkheid. Hun opluchting was van korte duur: een paar dagen later werd het vonnis door het hooggerechtshof vernietigd,

tie. En het hooggerechtshof stelt dat het de taak is van historici om geschiedenis te schrijven, niet van politici of magistraten.

Begraven Er zijn voor zover bekend in Spanje 2 382 massagraven uit de Francotijd. Volgens de vereniging die de familieleden van de slachtoffers vertegenwoordigt, zijn er daar minder dan vierhonderd van opengemaakt. Zij wil dat er zeker nog eenenveertig andere worden onderzocht. Maar de regering Rajoy heeft de subsidiëring voor de opgravingen stopgezet. De premier vindt dat er meer dan genoeg geld naartoe is gegaan. Maar de vereniging denkt er niet aan de zoektocht stop te zetten. Er is zelfs een familie die via crowdfunding op internet geld verzamelde om de opgravingen naar haar nabestaanden te kunnen betalen. Onverwerkt verleden kan je niet voorgoed begraven. Vroeg of laat wreekt de geschiedenis zich. Tekst Liesbet Walckiers


Straffeloosheid

39

IK WEET NOG HOE HET WAS

Alles met de hand Aan de donkerbruine tafel bij de gaskachel vertelt Maria De Wals (90) over het dorpsleven van vroeger. Al haar hele leven woont ze in het Vlaams-Brabantse Vossem. Over dat oude dorpsleven loopt ze niet zo hoog op want het was hard werken. Maar ze weet er ook de goede kanten nog van, zoals het gezellig buurten op zomeravonden.

“De was doen, duurde een hele week. Het wasgoed werd eerst afgekookt met groene zeep in een grote marmiet op de Leuvense stoof. Met een dikke houten stok hevelden we het afgekookte goed over naar een waskuip. Tanke Tine, de tante bij wie ik opgroeide, en ik brachten elk aan een kant de zwengel in beweging om het vuile goed te wassen. Twintig

stroopten hun broekspijpen omhoog en trappelden met hun blote voeten om het vuil uit de dekens te krijgen. De kletsnatte dekens uitwringen en ophangen, was ook voor de manslie. De droge dekens werden opgevouwen, van mottenbollen voorzien en tot de winter in de kleerkast gelegd. Voorschoten, hemden en manchetten moesten gesteven worden, met stijfsel dat we zelf maakten. De dag voor de strijk moesten we dat linnen goed besprenkelen met water zodat we het makkelijk konden strijken. We hadden altijd twee strijkijzers op de stoof staan. Als het ene wat afgekoeld was, hadden we meteen een ander warm ijzer klaar.”


Als we ’s avonds een boekje wilden lezen, klonk het: ‘pak een brei en doe iets nuttigs’.

40

minuten lang. We hielden de wekker goed in het oog. Nadat we alles op den bleek gelegd hadden, kookten en wasten we het wasgoed een tweede keer maar dan met witte zeep. Op het einde spoelden we drie keer en voegden we blauwsel toe in het laatste spoelwater om een schone witte was te hebben. Droogwringen, was een zwaar karwei. We hingen alles buiten aan de waslijnen te drogen en in de winter spanden we een koord in de keuken bij de stoof. Om de zware marmiet van de stoof te tillen, hadden we mansvolk nodig. De rest van het werk was voor de vrouwen, behalve dan het wassen van de winterdekens in de zomer. De mannen zetten een grote kuip water buiten met wat groene zeep in geklutst, gooiden de dekens erin,

Kuisen “In huis lagen er rode stenen op de vloer en die schuurden we met groene zeep. Het vuile water liep weg langs het muizengat, zo’n kleine opening in de vloer. Aan de Leuvense stoof met al die buizen was echt veel poetswerk. Rond de stoof werd nadien witte zavel gestrooid als versiering. Met de zomerkermis werd alles getapisseerd en geverfd. Daarvoor kwam iemand aan huis. De gordijnen werden ook allemaal gewassen. In het afwaswater strooiden we sel de soude en op de wc gebruikten we verknipt krantenpapier. Wc-papier bestond nog niet en de

wc was buiten in een hokje op een plank met een gat uitgesneden.”

Eten “De vrouwen maakten het eten. De mannen waren op het veld en in de winter dorsten ze het graan in de schuur met de vlegel. In de winter aten we dikwijls hutsepot, veel kolen, opgelegde bonen en vlees uit het vleesvat. Als het varken geslacht werd met de winterkermis, werd het vlees in zout gelegd. We moesten opletten dat het onder het zout water bleef. Na een paar weken werden de hespen er uit gehaald en aan het plafond gehangen. Mijn grootouders hebben het varken nog zelf geslacht en verdeeld maar later kwam de slager dat doen en hij sneed het ook in stukken. De boeren maakten wel zelf de pensen, kipkap en geperste kop. Als kind had ik schrik van zo’n slachting. Ik wilde niet gaan kijken, ik durfde ook niet naar school want op dat moment zat de hele straat onder het bloed, omdat er huis na huis geslacht werd. Later mocht dat niet meer. Toen ik klein was, was er geen beenhouwer in het dorp. Er kwam er wel een uit Tervuren om de bestelling voor het ‘zondagsvlees’ op te nemen. Dat was dan rosbief, biefstuk of stoofkarbonaden. Boeren die kippen en konijnen hadden, slachtten die zelf. Elke week passeerde ook de visman. Hij verkocht mosselen, haring en stokvis. Veel mensen hadden een bakoven en bakten zelf brood. Waar nu het veevoederbedrijf is van Cumps in het centrum van het dorp, was een maalderij en kon je bloem kopen. Er kwam een bakker uit Leuven rond voor wie geen bakoven had.

haar hoofd. Ik kon dat niet. De melk verkochten we aan de melkboer. Als het nodig was, werden de koeien ook ingespannen voor het werk op het veld.”

Huisvlijt, dorpsleven “Alles werd met de hand gedaan. Onze vrienden Serafine en Albert hebben de stenen voor hun huis zelf gemaakt. De vrouwen voerden de grond aan in kruiwagens en de mannen persten de stenen met een simpel machientje. Vakantie bestond niet en als we ’s avonds een boekje wilden lezen, klonk het: ‘pak een brei en doe iets nuttigs’. Ik heb veel gebreid, kousen en pullovers. Gelukkig hadden we in het dorp een winkel van twee oude jonge dochters, waar je van alles kon kopen zoals wol, garen en voorschoten. Jan Poeke, een oude

jonkman, kwam de broeken van de mannen herstellen op onze Singer-naaimachine. Hij bleef bij ons logeren tot zijn werk klaar was en ging dan verder. Maar er was geen apotheker en geen dokter. In het naburige dorp Leefdaal was er wel een. Vossem had ook geen bank, de mensen hielden hun geld in huis. Er was wel een kasteel met heren die op jacht gingen en er waren twee muziekharmonieën die elkaar de loef afstaken. Op hun feest gingen ze rond in het dorp en slachtten ze een rund. Ze maakten het klaar voor de oude en zieke mensen. En er reed een stoomtram die vanuit Jodoigne kwam. Ons mooi romaans kerkje zat elke zondag vol. Iedereen kende elkaar. Maar dat is allemaal lang geleden.” Tekst Hilde Masui


Wij aten op de boterham liesevet van het varken dat we zelf maakten in een grote pot en confituur van alles wat we in den hof hadden. Wie kippen had, bakte wel eens een ei met een stuk spek. De mensen moesten hard werken en konden stevig voedsel gebruiken. Enkel met de kermis werden er taarten en koeken gebakken. Met Geitenkermis in de zomer, werd er een schaap of een geit geslacht. Dat werd gebraden bij wie een oven had en met groene kolen gegeten. Met de Winterkermis werd er een varken geslacht en gegeten. Wij hadden thuis drie melkkoeien op stal. We sneden voor hen klaver met de zeis op de weide en als er niet genoeg klaver was, sneden we met de sikkel voer bij langs de grachten. Tanke Tine droeg die grote zak voer op

41

mENU

Potige salade met steak • • • • • • • •

450 gr steak (dunne lende) 250 gr Ebly 2 takjes selder 2 volle handen jonge spinazie ½ bakje kerstomaatjes 3 lente-uitjes 2 el olijfolie 1 el Worcestershire saus (Engelse saus) • 1 tl graantjesmosterd • 1/2 citroen (rasp + sap) • peper en fleur de sel.


Heerlijk light! 42

“We moeten dringend wat gezonder eten.” We zeggen het zo vaak maar het komt er nooit van. We willen wel maar we hebben gewoon geen zin in smaakloos, fantasieloos eten. Gelukkig betekent ‘light’ helemaal niet saai maar boeiend, makkelijk en vooral lekker.

Kook de Ebly volgens de instructies op de verpakking. Snijd de selder in kleine blokjes, de lenteuitjes in plakjes en de kerstomaatjes in twee. Roer de spinazie onder de nog warme Ebly en zet er het deksel op. Zet ondertussen een grillpan op het vuur en laat gloeiend heet worden (tot ze begint te roken). Neem 1 el olijfolie en meng met de Worcestershire saus. Bestrijk hiermee de steak en kruid met peper en wat fleur de sel. Grill de steak 2-3 minuten aan beide kanten, haal uit de grillpan en laat 5 min. rusten onder wat zilverpapier. Meng de rest van de groenten onder de Ebly. Klop een vinaigrette van de rest van de olijfolie, het sap, de rasp en de mosterd en meng onder de Ebly. Snijd de steak in plakjes en dresseer samen met de Ebly op de borden.

Boterloze appelcake

Vederlichte erwtensoep met munt

• 3 eieren • 150 gr suiker • 150 gr zelfrijzende bloem • ½ tl kaneel of 1 tl vanille-extract • 65 gr appelmousseline • 3 kleine appelen (type cox).

• 1 doosje diepvrieserwten (450 gr) • 20 blaadjes verse munt • 750 ml water • 1 blokje zout- en vetarme groentebouillon.

Zalmburgers met groene asperges • 500 gr verse zalm • 2 el fijngehakte dille • 1 citroen (rasp + 1 el sap) • 1 tl mierikswortel (potje) • 1 el arachideolie • 200 gr Griekse yoghurt 0% • 1 el gehakte dille • 1 el citroensap • peper en zout • bussel groene asperges • wilde rijst • 1 el olijfolie • 1 el balsamico azijn. Doe de zalm, dille, citroenrasp, 1 el sap en de mierikswortelpasta in een keukenrobot en hak fijn maar zorg dat er nog wat brokjes zijn. Vorm hiervan burgers en zet ze een halfuur in de koelkast. Kook de rijst volgens de instructies op de verpakking. Breek het houterige gedeelte van de asperges en blancheer ze 2 min. in licht gezouten water. Laat uitlekken en meng met de eetlepel olijfolie. Zet een grillpan op het vuur en laat goed heet worden. Gril de asperges en doe er op het laatste moment de balsamico bij. Zet weg. Meng de Griekse yoghurt met de dille en de eetlepel citroensap. Kruid met zwarte peper van de molen en eventueel met een klein snufje zout. Verwarm de arachideolie in een pan en bak er de burgers in tot ze goudbruin zien (2 min. aan elke kant). Serveer samen met de asperges, de saus en de wilde rijst. Tekst en foto’s Ann Vertriest


Doe de eieren met de suiker in een kom en klop met een elektrische mixer of keukenrobot tot je een mooi dik beslag hebt dat verdubbeld is in volume. Doe er de vanille bij en zeef er de bloem onder (lepel per lepel). Vouw alles goed in, maar zorg dat de luchtigheid behouden blijft. Doe er nu de mousseline bij en meng voorzichtig. Schil de appelen, ontdoe ze van hun klokhuis en snijd ze in schijfjes van 1/2 cm dikte. Vouw ze onder het deeg. Vet de cakevorm in en bestuif met een beetje bloem. Giet hierin het deeg en zet in een voorverwarmde oven op 175°C. Normaal gezien is de cake na 35 tot 45 min. gaar.

Breng het water met het bouillonblokje aan de kook. Doe er de diepvrieserwtjes bij en laat 8 min. koken. Giet in de blender, doe er de munt bij en mix tot je een prachtig egaal groene soep hebt. Serveer meteen.

43

UIT

Tien enthousiaste gidsen uit de driehoek Ronse, Oudenaarde, Geraardsbergen zijn zo wild van hun streek dat ze haar een extra duwtje wilden geven. Ze leiden je rond in het glooiende landschap van de Vlaamse Ardennen. Het barst er van legendes, geuren en smaken. De gidsen kennen de streek als hun broekzak en ze kleuren het liefst buiten de lijntjes.


Op zoek naar geuzen en molens

44

De villa van Valerius de Saedeleer ligt verscholen in het groen.

We ontmoeten een delegatie van de gidsenvereniging die ons laat proeven van wat de Vlaamse Ardennen in hun mars hebben. Op het programma geen grote musea of standaard stadswandeling. Wel een kruidenkwekerij, een geuzenhoek, een draaiende windmolen en een rococokasteel. Deze mensen willen ons verrassen. Met andere woorden, ze organiseren een gidsbeurt à la carte. Wil je tussendoor een huifkartocht of een degustatie in een kasteel, alles kan. Alain Goublomme: “We trachten altijd te focussen op bekende en vooral minder bekende plekjes. Voor ons is het belangrijk een boeiende gidsbeurt te brengen. Wat hebben de mensen aan duizend en een data? Een verhaal of anekdote blijft veel langer hangen.” Wivine De Visscher: “Een stukje van het parcours van de ronde van Vlaanderen te voet of met de bus? Wat is er mooier dan de kasseien onder je voeten te voelen en de Koppenberg of Taaienberg aan den lijve te ervaren? Of op de top van de Patersberg tussen de plooien van deze prachtige omgeving naar beneden te kijken?” Sofie De Bosscher: “In Mullem, een verstild dorp, zijn alle huizen geel geschilderd. De weduwe van de Zuidpoolreiziger de Gerlache de Gomery woont nog steeds in het kasteel. De dorpskern is een plaatje en was ooit het decor van de tvserie Hard Labeur. Wij organiseren hier graag wandelingen. Wat weini-

Omer Wattez noemde dit landschap voor het eerst de Vlaamse Ardennen. gen weten, is dat baron de Gerlache de poort van zijn kasteel liet verplaatsen om zich officieel verkiesbaar te kunnen stellen als burgemeester van Mullem.”

Geuzenhoek Korsele, de laatste geuzenenclave in Vlaanderen, vormt een uniek verhaal. Korsele is niet meer dan een straat, enkele huizen rond een kerk. Met als uithangbord het Abraham Hans Museum in de Abraham Hansstraat. Tot 1982 was het museum een schooltje met één klaslokaal. Meisjes en jongens kregen samen les, op de speelplaats werden ze gescheiden. Je wordt hier teruggeworpen in de tijd. Binnen vitrines vol vergeelde documenten en boeken uit Korseles glorietijd. Boven het schoolbord oude prenten met Willem van Oranje, de Beeldenstorm en hagenprekers. Oud-leraar Wilfred De Jonghe: “Gent was vele jaren een calvinistische hoofdstad. Tussen Gent en Oudenaarde-Korsele waren altijd banden. Na de calvinistische periode kwamen de geuzen zich hier in Korsele verstoppen. Drie eeuwen lang overleefden ze met veel moeite tussen de katholieken maar ze hielden stand. Ze kwamen in het geheim samen in burgerhuizen. Zelfs onze doden kenden geen rust. We hadden geen eigen kerkhof. Ze werden in de tuin onder een boom begraven. Soms werden lijken van protestanten opgegraven en tegen de gevel van het huis gezet. Allerlei lugubere

verhalen doen daarover de ronde. Dankzij Willem I hebben we sinds 1824 een eigen kerkhof. Abraham Hans was een veelschrijver. Van zijn hand verschenen 1 155 Hanskes, geen hoogstaande literatuur, wel boeiende verhalen. Op de katholieke scholen was het verboden literatuur. De Vlaamse Filmkes vormde een tegenhanger. De schilder Vincent Van Gogh verbleef van 1878 tot 1880 in België, in de Borinage. Hij had ambities om dominee te worden en predikte er voor de mijnwerkers. Als mentor van de toenmalige dominee van Korsele kwam hij hier ooit op bezoek. Maar we vonden nooit een schilderij van hem terug. Jammer.”

Huwen met je achternicht De ‘nieuwe’ kerk oogt echt wel Hollands. De oude kerk achter het kerkhof doet dienst als vergader- en ontmoetingscentrum voor onder andere de kerkraad. De lijst van predikanten toont allemaal Nederlanders behalve de huidige, een Roemeen. Het kerkhof is een stemmige plek en

→ okramagazine februari 2014

De treurbeuk van het stemmige kerkhof verbergt een grafzerk.

De familie Claus kweekt honderden kruiden.

45

Bij Kruiden Claus eet je lekkere kruidencake

niet in het minst omwille van de indrukwekkende treurbeuk waartussen een graf verscholen zit. Om grafschennis te vermijden, vermeldden de oudste graven geen namen. Veel variatie op de grafstenen is er anders niet. Onder iedere steen ligt een Blommaert, onder sommige zelfs twee! “Het resultaat van enkele eeuwen huwen in hetzelfde kringetje van een honderdtal dorpsgenoten. Want trouwen met een katholiek was taboe. Of je bleef ongehuwd of je zocht een bruid in ZeeuwsVlaanderen. Een laatste mogelijkheid was trouwen met je achternicht. Vandaag hebben we wel gemengde huwelijken, als de jongeren al trouwen”, grinnikt Wilfred. Onze tocht gaat verder langs dorpjes met tot de verbeelding sprekende namen als Dikkele, Rozebeke en Ooike. Vlaamser kan niet.

Kruidengebak

Zonder molen geen brood Aan de horizon van de eindeloze akkers en velden ontwaar je hier en daar een windmolen. Omdat ze op een hoogte staan, vallen ze


Aan kastelen geen gebrek in de streek. In de voormalige bijgebouwen van het kasteel van Lozer werd een bed & breakfast ondergebracht. Gasten genieten er van de schilderachtige vijver en de rust en natuur rondom het kasteel.

Sinds 1900 heeft de familie Claus in Kruishoutem een band met kruiden. Voor hen is het kweken van kruiden al vier generaties een echte passie. Tijdens een bedrijfsbezoek ontdek je de rijke geuren, kleuren en aroma’s van honderden kruiden. Je verneemt iets over de historiek en de inplanting in het landschap. Na een wandeling door de tuin en de kruidenperken beland je in de serre. Hier krijg je uitleg over medicinaal en culinair gebruik van kruiden. Welke kruiden gebruiken topchefs? Hoe kan je de planten succesvol vermeerderen? Hoe begin je zelf aan een kruidenbak? Vragen waarop je prompt een antwoord krijgt. Naargelang de gekozen formule eindigt de rondleiding in de oranjerie met een kopje kruidenthee en kruidengebak of met een gratis plantje in je rugzak. Het appel-citroentijmgebak kan op onze goedkeuring rekenen. Onderweg trakteren onze gidsen ons op sappige verhalen. De voormalige villa van schilder Valerius de Sadeleer ligt op een idyllische plek. “De Saedeleer schilderde vooral vanuit zijn woning. Hij had vier mooie dochters die regelmatig zwommen in de vijver van een villa in de buurt. Hij kreeg veel bezoek van bevriende schilders maar het is niet bekend of die voor hem kwamen dan wel om zijn dochters te bespieden”, verklapt Alain nog.

46

meteen op in het landschap. Alain Goublomme is gepassioneerd door windmolens en zelf molenaar. Hij is eigenaar van de molen te Rullegem, ooit eigendom van zijn overgrootvader. Alain Goublomme: “Windmolens zijn ouder dan onze kathedralen maar zo veel kwetsbaarder. Onze noorderburen horen het vast niet graag maar de windmolen is oorspronkelijk een Vlaamse uitvinding. De oudste molens werden teruggevonden in NoordFrankrijk. De meeste molenstenen bestonden uit Parijse kwartsietsteen. Over molenaars kan je veel verhalen vertellen. Molens stonden ver van de dorpskom om veel wind te vangen. Molenaars werden dieven en vrouwenverleiders genoemd. Waar ging je vroeger spelen? Op afgelegen plekken waar niemand je zag. Hier werden veel kinderen verwekt (lacht). Het kost 100 000 euro om zo’n molen terug maalvaardig te maken. Op een banmolen moest al het graan van de omliggende huizen vermaald worden. De molenaar was vroeger een soort fiscus. Hij mocht van al het gemalen graan een deel voor zichzelf houden maar velen pleegden bedrog. Ooit stond er een molen per vijfhonderd inwoners. De molen was van levensbelang. Zonder molen had je geen dagelijks brood. Vandaag zijn ze economisch niet meer rendabel. Een molensteen kon zo’n tweehonderd kilo graan per uur malen. Dat is niet zo veel. We hebben hier slechts tachtig à negentig dagen genoeg wind om te malen. Dat is weinig hé? Bovendien heb je drie Beaufort nodig om zo’n molensteen in gang te krijgen. Het molenkot weegt dertig ton en wil je de molen aan het draaien hebben, ben je zo’n half uurtje bezig.” Tekst en foto’s Chris Van Riet Info Vlaamse Ardennen Extra, 0476 56 78 40, www.gidsenvlaamseardennen.be.

Het landschap van de Vlaamse Ardennen heeft bij mist iets mystieks.

Maak kans op een gratis verblijft op kasteel Lozer. Kijk op blz. 51.

met de kleiNKINDEREN

The Art of the Brick

Eén miljoen LEGO®blokjes, heb je die ooit op een hoop gezien? En wat zou je daar dan mee maken? Het ging Arvo (7), Finn (5) en Joos (3) even boven hun telverstand. Ook kunstenaar Nathan Sawaya speelde als kind al met LEGO®, met dit verschil dat hij nooit is opgehouden en met die één miljoen blokjes zeventig kunstwerken heeft gemaakt. Voor de Yellow-man met de opengereten borstkas dat het uithangbord van de tentoonstelling is, had hij al 11 000 stuks nodig. “Daar zijn nog

mensen van Lego!” roept Arvo. Als ze bij Everlasting komen, zien ze een man en een vrouw, nog steeds verliefd. “Ze lijken toch wel wat oud”, mompelt Finn. Nonna legt uit dat eeuwige liefde echt wel bestaat.

Mooi gemaakt In het filmpje ontdekken ze hoe Nathan Sawaya de figuren opbouwt en lijm gebruikt om de steentjes bij elkaar te houden. Daar zien de kinderen geen graten in. Ze zijn onder de indruk van de cello en ja, ook Manneke Pis kreeg een versie in LEGO®. “Veel cooler dan de echte in Brussel”, zegt wijsneus Arvo. Lieve blijft hangen bij het danseresje: “Niet eenvoudig, om zo’n jurkje van vierkante blokjes toch een zwierig effect te geven.” De kunstenaar gaf ook beroemde schilderijen een nieuwe dimen® sie zoals De Schreeuw van Edvard Munch en

‘Manneke Pis in LEGO is veel cooler dan de echte!’

→


LEGO®blokjes in kinderhanden, dat betekent uren speelplezier en altijd weer een ander resultaat. Maar wat doet een kunstenaar met de beroemdste bouwstenen ter wereld? Nonna Lieve zocht het uit in de The Art of the Brick, een tentoonstelling van de Amerikaanse kunstenaar Nathan Sawaya. Kleinkinderen Arvo, Finn en Joos gingen graag mee.

47

Girl with the pearl earring van Vermeer. “Maar dat is een rond blokje”, wijst kleine Joos. De schitterende parel blijkt uit de Harry Potter collectie te komen. “Ga eens op een afstand staan”, legt Lieve uit, “dan kan je het gezicht beter zien.” Intussen treuzelt Arvo bij een blokjestapijt waarop paarden staan. “Herken je het niet?”, vraagt Lieve. “Jullie hebben het echte Tapijt van Bayeux toch gezien op vakantie in Normandië. Bij de zwemmer worden de jongens stil. Hij ligt zo mooi in het water! Tot ze zelf ook plat op de buik gaan en ontdekken dat bij de man onder water een been ontbreekt. “Is dat niet een beetje bedrog?” vraagt Arvo.

Blokjes stapelen


Als we in de speelhoek vragen of de kinderen met hun blokjes ook een kunstwerk kunnen maken, gaan ze meteen aan de slag. Arvo hoorde in de audiogids bij het standbeeld van de Romeinse Keizer dat die vanbinnen helemaal hol was, op enkele steuntjes na. Zoiets moet hij toch ook in elkaar krijgen. Finn denkt aan de dinosaurus waarvoor de kunstenaar 80 000 blokjes in elkaar zette. Hij was er een beetje bang van want

48

de zaalwachter had het vrolijke drietal in de gaten en haalde een grap met de dino uit. Plots konden LEGO® blokjes spreken. In de speelhoek vindt Finn warempel al de eerste poot. En Joos? “Ik maak een auto, zoals thuis”, zegt hij en zoekt meteen de wieltjes bij elkaar. Nonna Lieve vindt in de tentoonstelling nog een mooie afsluiter van het dagje uit. In een zetel zit de Blue Guy, diep nadenkend en de blauwe blokjesbenen over elkaar gekruist. De kinderen proberen dezelfde houding aan te nemen maar dat blijkt niet zo eenvoudig. “Zo zie je maar wat een grote kunstenaar Nathan Sawaya is”, lacht nonna. “Hij maakt van LEGO® wat mensen in het echt niet kunnen.” Tekst Suzanne Antonis Foto’s Lieven van Assche

Info The Art of the Brick, tot 21 april 2014 in het Beursgebouw, Beursplein 1, 1000 Brussel, 070 79 00 70. Elke dag open van 10.00 tot 19.30 uur, nocturnes op woensdag tot 21.00 uur. Tickets: 15,50 euro, met korting 12,50 en 9,50 euro (goedkoper op week- en feestdagen). Kinderen tot 4 jaar gratis. Meer info www.expo-artofthebrick.be.


M�� n�� Ar��

Q�� b�� ! *

* 100% genieten 49

www.Ardennes-Etape.be

aanse hertensoort 55 projectieplaatje 56 Engelse titel 58 herkauwer 59 arti32 vest 34 reeks 36 nachtroofvogel 38 deksel 42 verwonding 43 man van adel 44 plaat boom 63 takje 64 Indische vogel 66 werktuig 69 plaats in Spanje 71 dakbe45 Engelse titel 47 zoen 50 voorzetsel 52 vervoermiddel 54 deel van de arm 55 beelden in de slaap 57 aantal aaneengeregen voorwerpen 59 lucht (voorvoeg.) 60 behoeftig 62 stee 64 slaapplaats 65 dof 67 dierengeluid 68 muzieknoot 69 u (ouderwets) 70 niet parkeren. t 2 nummer 3 insluiting van een vesting 4 smart 5 Europees Monetair gelijke 8 uitroep van pijn 9 arbeidsduurverkorting 10 groep spelers HORIZONTAAL 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 onair 12 en 7anderen 13 groente 1 spierwit lancet 14 raar 16 droom- 15 Engels graafschap 18 partij in rechtsbeeld 17 onderwijs 18 een en ander 20 eidster 21 persoonlijkheid 22 weefsel 15 16 14 met zilverdraad 23 teken 25 bovenste Frans departement 21 gelofte 22 aan de hermd 27 gezouten kuit van de steur 28 linnenkast 30 deel van Frankrijk linkerkant 24 vent 26 bij geen gehoor 27 17 20 36 nachtroofvogel 43 man van adel1844 plaat 19 burcht 29 insect 3138 deksel en omgeving42 verwonding 32 sportterm 33 oevergewas52 vervoermiddel 35 kunstmati7 zoen 50 voorzetsel 54 deel van de arm 55 beelden in 21 22 23 24 25 ge inseminatie 36 ooievaar 37 insectenal aaneengeregen voorwerpen 59 lucht (voorvoeg.) 60 behoeftig 62 steen wapen 39 land in Zuid-Amerika 40 Duitse dofmisdaadserie 67 dierengeluid 26 69 u (ouderwets) 27 70 niet parkeren. 28 29 30 41 huur op68 muzieknoot lange termijn

KRUISWOORDRAADSEL

44 reisdeken 46 klein kind 48 puntig uitsteeksel 49 wijnsoort 50 Bijbelse 3 5 6 53 Amerikaanse 7 plaats 514 steensoort hertensoort 55 projectieplaatje 56 Engelse titel 58 herkauwer 59 artikel 15 (afk.) 61 loofboom 63 takje 64 Indische vogel 17 66 werktuig 69 plaats in 18 Spanje 71 19 dakbedekking 72 muf.

2

31

8

9

39

11

12

33

13

34 38 40

41 47

24

25 48

28 52

44

45

49

50

54

35

55

58

38

61

43 30

53 57

42

29

34

56 40

35

37

20

21

E E E M D E S D L K A G A M V E I E A S T A N R E R E K S E R T I E

32

36

16

22 23 VERTICAAL 1 in verband met 2 nummer 3 insluiting 46 27 4 smart 5 Europees van een vesting Monetair Stelsel 6 en dergelijke 8 uitroep 51 van pijn 329 arbeidsduurverkorting 10 33 groep spelers 11 Frans revolutionair 12 en 36 anderen 13 groente 15 Engels graaf- 37 schap 18 partij in rechtszaak 19 welpen60 leidster 21 persoonlijkheid 22 weefsel met zilverdraad 23 teken 25 bovenste dakrand 26 beschermd 27 gezouten kuit 66 42 43 deel van 44 45 van41de steur 28 linnenkast 30 Frankrijk 32 vest 34 reeks 36 nachtroof71 47 vogel 38 48 deksel 42 verwonding 43 man 49 van adel 44 plaat 45 Engelse titel 47 zoen 53 52 vervoermiddel 54 54 52 50 voorzetsel deel van de arm 55 beelden in de slaap aaneengeregen 56 57 aantal57 58 voorwerpen 59 lucht (voorvoeg.) 60 behoeftig 62 steen 64 slaapplaats 65 dof 67 dierengeluid 68 61 63 70 niet I N B L muzieknoot 6962u (ouderwets) V R E E parkeren. M L 69 E 67 68

10

59

62

63

67

64 69

68

© DENKSPORT PUZZELBLADEN

55 57

70

72

50

27

65

36

16

55

43

2

10

46

67

25

59 64

65

E E K L A A T M E S M D K I D E A A L S E E A V A R 70 A E D L I N K S M A N G K A S T E E L T O R G A M E L I E S K I U I V E R A N G E L V I L I K R I M I februari 2014 L E© A DENKSPORT S E P L APUZZELBLADEN I D E T A N D R O S E U R F10 R 46 E E H67E R 25 T D I A I R E L A N D A R T E I K E N T B E O M T S E R D G E R O N A S T I E K B E D O M P T

E B G E 72 O S C H Oplossing kruiswoordraadsel H U K 27 57 36 16 55 43 2T U S A R I M A Naam: K L A A T M E S kruidentuin K I D E A A L Straat: E E A V A R A I N K S M A N Postnr.: Woonplaats: S T E E L T O R E L I E S K I Tel.: E-mail: R A N G E L V K R I M I OKRA-lidnummer E P L A I D E of trefpuntnummer: D R O S E U R E H E R T D I A L A N D A R T Schiftingsvraag: E N T B E O Waar M staat het kasteel van de Zuidpoolreiziger D G E R O N A K B E D O M P T

SUDOKU

Alle cijfers van 1 tot en met 9 moeten Sudoku één keer voorkomen in alle kolomVul het diagram zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van men, in alle rijen en in elk van de 3 bij 3 vakjes alle cijfers van 1 tot en met 9 precies één keer voorkomen. 9 vierkantjes van 3 keer 3 vakjes.

6

Nr.:

5

9

9

6

7

2

7 2 4

5

8 8 de Gerlache de Gomery?

tuin Vergeet niet een postzegel van 0,77 euro toe te voegen!

2

4

3

1

3 2

7 1

7

9 6

3

8

6 3

© DENKSPORT PUZZELBLADEN

50

Stuur je oplossing naar: OKRA-magazine, Kruiswoord februari 2014, PB 40, 1031 Brussel, voor 28 februari 2014. De winnaars verschijnen in het aprilnummer 2014. Voeg één postzegel van 0,77 euro toe (niet vastkleven). Winnaars december 2013 zie hiernaast.

2i6jzen

pr

Kruiswoord

KRUISwOORDRAADSEl Maak kans op een van onderstaande prijzen en stuur je oplossing van HORIZONTAAL het kruiswoordraadsel naar OKRA-magazine.

4

1 bergweide 4 zoet Turks gebak 10 spoedig 13 bibliotheek 15 rang in d 16 brancard 17 zangstem 19 beroep 20 noodsein 21 meubel 23 ochten dend geblaf 28 sierheester 30 briefaanhef 32 leersoort 34 snelle trekk 35 vogel 36 voegwoord 38 godsdienst 40 hondenras 41 houtschaafsel 43 natuurkundige term 44 tuin 45 iemand die iets laat zien 46 soort st 48 voertuig 49 afvoerkanaal 51 neon 52 spoed 54 deel van Frankrijk 56 60 interval 61 plechtige verklaring 63 deel van Afrika 65 sprookjesfigu trouwjapon 68 Indisch gerecht 69 telwoord 70 werkplaats van een loo (afk.).

Speel en win een van deze prijzen VERTICAAL

Vijfentwintig boeken 1 hoofd van een abdij 2 vers 3 onbepaald telwoord 5 muzieknoot 6 k • Tien exemplaren van met bomen 8 deel van een dynamo 9 van de (afk.) 10 iedere dag 11 z Het testament van Maria tig 14 in de eerste plaats 16 sprot 18 verhoogd tuinbed 20 plakboek 22 van Colm Tóibín 24 Afrikaans dier 25 soort hut 27 patrijshond 29 belastingvrij 31 visje 3 (waarde 14,95 euro). 37 saai 39 nonsens 40 los zuigspeentje 42 boezem 43 lijdzaam 45 geba • Vijf exemplaren van Daar is 53 verbouw tersoldaat 48 verlichtingsmiddel 50 boom 52 rechthoekig hij weer van Timur Vermes 57 smalle opening 59 bakbenodigdheid 60 kilohertz 62 Schotse rivier ding 66 noot 67 poste restante.(waarde 22,50 euro).

5

2

Een overnachting voor twee personen in B&B Lozer Kasteel te Kruishoutem (waarde 140 euro). 13

3 14

17 Info: Deze prachtige B&B werd ondergebracht in de bijgebouwen van het kas21 teel van Lozer. Alle kamers van het koetshuis of de bijgebouwen liggen aan de zuidkant met een prachtig uitzicht op de vijver en het25park. 26 Naast de B&B formule kan je ook kiezen voor een vakantiewoning in het domein van het kasteel, een gezellig appartement met drie kamers. 30 31 B&B Lozer kasteel, Kasteelstraat 36, 9770 Kruishoutem, 09 383 50 27, 36 37 www.lozerkasteel.be.

• Vijf exemplaren van 4 5met 6vertraging 7 8 9 Trein van Christophe Van Gerrewey 15 (waarde 19,95 euro).

32

33 38

34 39

40

42

36 winnaars

43

45

44

47

16

19 20 18 • Vijf exemplaren van De kleurloze Tsukuru Tazaki 22 23 24 en zijn pelgrimsjaren van Haruki27Murakami28 (waarde 19,95 euro).

41

SPEEl EN wIN

10

46

Winnaars kruiswoord december 2013. Deze maand 48 telden we 1 400 deelnemers. 49 50

■ Wie kan aan de slag met Rummikub XXL? Karel Vetsuypens uit Sint-Martens-Lennik, Ria Haagen uit Poppel, André Terrijn uit Vichte, Leo Lambrechts uit Oostmalle, S. Lootens-Huys uit Drongen, Josée Timmermans uit Kermt.

■ Wie kan kokkerellen met Topkoks 5? 52 53 voor thuiskoks 54 Christian Degeeter uit Kontich, Werner Vandevoorde uit Lauwe, Christiane Vanwijnsberghe uit Deerlijk, Irma Neyens 56 57 58 uit Genk, Marcel Acke uit Zelzate.

■ Wie kan zich uitleven met Triominos XXL? Annie Vanzieleghem uit Harelbeke, Germaine Verschueren uit Hofstade, Noella Ladon uit Eeklo, Maria De Champs uit Letterhoutem, René Van Noten uit Sint-Katelijne-Waver, Louise Van Waeyenbergh uit Strombeek-Bever.

■ Wie van 60 kan lekker onderuit zakken61bij de biografie 62 63 Toots Thielemans? Godelieve Claes uit Teralfene, Mariette Vanderschueren uit 66 67 uit 65 Zaventem, Paul Dewaele uit Ingooigem, Frans Bijttebier Houthulst, Jan Dierickx uit Hamme.

■ Wie krijgt Woordzoeker XXL thuis bezorgd? Walter Vermeersch uit Landegem, Julienne Willekens uit Lommel, Henri Velghe uit Tiegem, François Rens uit Wilrijk, Maria Brusten uit Heverlee, Karel Janssens uit Burcht.

Oplossing kruiswoord: liftkooi.

■ Wie leest straks Oorlog en terpentijn? Louis Snacken uit Wommelgem, Cecile Van Belle uit Blankenberge, René De Caluwe uit Asse, Lucienne Vermeulen uit Begijnendijk, Marie-Thérèse De Moor uit Belsele. ■ Wie kan beginnen in Mist over Londen? Maria Bemus uit Mechelen, Lagae uit Roeselare, Daniel Lecluyse uit Izegem, Marthe Buckinx uit Hasselt, Agnes Joris uit Westerlo. ■ Naar wie ging Expo 58? Ronny Callens uit Wakken, Freddy Petit uit Lede, Jozef Van Hoeke uit Serskamp, Jan Janssens uit Sint-Genesius-Rode, Sonia Verbauwhede uit Heule. ■ Wie mag genieten van Het hele jaar taart? Maria Bastiaensen uit Zandhoven, Willy Van der Biest uit Aalst, Joseph Berteloot uit Wevelgem, Simonne Van Raemdonck uit Steendorp, Sterck Van Achter uit Zottegem.

70

69

Antwoord op de extra vraag: minderjarig – onderdak.

A L M B I E B T E N O D I V B G E L S N O P D A K R U L H O F U T K T H A K A A K W A R H E K S Z E S

B A S R A N B A A P T B T O A R A S R T T S F I

K L A T A N V A K N E S R P A I S L O T A N E R R I T E E R E E D L E E T T E

V A D B A L G L I I B E R U K A M F G K E O O L L Z A M A T K E P N R IJ

D A A G S F O P S I N A S

R A A R R M E T K A O X L F E R N E E G I A S I T R

Oplossing kruiswoordraadsel december 2013.

271 368 495 752 934 816 543 687 129

839 452 671 398 165 724 216 943 587

55

68 71

© DENKSPORT PUZZ

465 791 823 614 287 539 978 152 346

Oplossing sudoku januari 2014.


1

51

OKRA-LIDKAART = GELD WAARD

Info zie blz. 27.

Win gratis duoticket

Info zie blz. 27.


Tentoonstelling gelezen blz. 27? Heimwee naar kapitein Zeppos en Armand Pien? Maak kans op een van de tien gratis duotickets (waarde 28 euro) voor Lange leve de TV. 60 jaar televisie in de Sint-Pietersabdij in Gent. Stuur deze bon vóór 28 februari 2014 naar OKRA-magazine, Lang leve de TV, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Lang leve de TV.

Tentoonstelling gelezen blz. 27? Maak kans op een van de tien gratis duotickets (waarde 20 euro) voor Gezichtsverlies in de Dossinkazerne van Mechelen. Stuur deze bon vóór 28 februari 2014 naar OKRA-magazine, Gezichtsverlies, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Gezichtsverlies.

Naam en voornaam:

Naam en voornaam:

Straat en nr.:

Straat en nr.:

Postnr.: Woonplaats:

Postnr.: Woonplaats:

Telefoon:

Telefoon:

hotel Sandeshoved Midweekpromotie


Nieuwpoort

Elke midweek tussen 06/01/14 en 04/04/14 en tussen 22/09/14 en 19/12/14 (uitg. schoolvakanties) (28/04/14 – 02/05/14) Aankomst: maandag v.a. 16u Vertrek: vrijdag om 10u in halfpension (ontbijtbuffet & middag- of avondmaal (+ saladbar & dessertbuffet) Prijs op studio of appartement: ■ 1 pers.: € 375 ■ ■ 2 pers.: € 492 ■ ■ ■ 3 pers.: € 606

Nieuwpoortse Kleinste Seniorenweek prijzen, Grootse sfeer!!! Logement op een kamer of studio/appartement en dit in halfpension (ontbijtbuffet en middag- of avondmaal met saladbar) Ook de welkomstdrink, mosselfestijn en gastronomische brunch zijn inbegrepen! Een week met tal van activiteiten waaronder een begeleide natuurwandeling, bingo, quiz, petanque, hobby, film, optredens, crea-voormiddag, uitstappen met toeristisch treintje, bezoek aan Oostende, aperitiefvoormiddag, cake-namiddag,… ■ maandag 17/02 tot maandag 24/02/14 (of van zondag tot zondag) ■ maandag 17/11 tot maandag 24/11/14 (of van zondag tot zondag) ■ maandag 24/11 tot maandag 01/12/14 (of van zondag tot zondag) • € 280 p.p. met twee op een tweepersoonskamer • € 335 p.p. met twee op een studio of appartement (bijkomende persoon op studio of appartement: € 190) • € 365 p.p. alleen op een grote single Vraag vrijblijvend onze folder: Hotel Sandeshoved | Zeedijk 26 | 8620 Nieuwpoort | Tel: 058 22 23 60 www.sandeshoved.be | [email protected]

Maak kans op een van de twee gratis duotickets (waarde 12 euro) voor C-Mine expeditie, het permanent belevingsparcours in C-mine te Genk. Stuur deze bon vóór 28 februari 2014 naar OKRA-magazine, C-Mine, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling C-Mine.

Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.: Woonplaats: Telefoon:

Een greep uit het regionale aanbod ■ Kempen Academie ‘te Gek?’ door Kristien Hemmerechts 13 februari 2014 om 14.00 uur LDC Sprankel, Nieuwstraat 13, Vorselaar ■ OKRA-Academie: vorming privacy en doorverwijzen (Wim Wouters) 19 februari 2014, van 9.30 tot 12.00 uur Nationalestraat 111, Europazaal, Antwerpen ■ Wandelcriterium te Muizen (Mechelen) Begeleide groepswandelingen van 5 km 20 februari 2014, start om 13.00 en 15.00 uur aan de Parochiezaal van Muizen ■ Kempen Academie De eurocrisis ontrafeld door prof. Hendrik Vos 20 februari 2014 om 14.00 uur zaal ’t Rietje (WZC), Verlorenkost 22, Westerlo ■ Voordracht Zijn journalisten te vertrouwen? door Flip Voets 25 februari 2014 om 14.00 uur Parochiecentrum Blaasveld, Mechelsesteenweg 236 te Blaasveld (Willebroek) ■ Kempen Academie Samen voor ons eigen door bioloog-journalist Dirk Draulans 27 februari 2014 om 14.00 uur GC Den Dries, Kerkhofstraat 37, Retie ■ Voordracht De Sint-Gummaruskerk door Dirk de Pilleceyn 27 februari 2014 om 14.00 uur Parochiezaal H. Hart, Eeuwfeestlaan 60-62, Lier ■ Regionale creaworkshops 4 maart 2014, van 10.00 tot 15.00 uur Kerkstraat 121, 2060 Antwerpen Vlaams-Brabant

■ Daguitstap vriendschapsdag Busuitstap naar Postel met optreden van Gunter Neefs 21 februari 2014 ■ Voordracht door Manu Keirse: Waardig ouder worden tot het einde toe 26 februari 2014 om 14.00 uur Halle ■ Klimaatshow met Steven Vromman 18 maart 2014 om 14.00 uur Zaal In den Prins, Elewijt Limburg

■ Regionale winterwandeldagen. Begeleide wandelingen voor ervaren wandelgidsen. 25 en 27 februari 2014 in Epen (Nederland) Inschrijven bij: Patricia Schoenaers, 011 26 59 30, [email protected] ■ OKRA-modeshow 4 en 5 maart 2014 om 14.00 uur Dekenstraat 40, Heusden-Zolder Inschrijven bij: Patricia Schoenaers, 011 26 59 30 [email protected]

■ Feestelijke editie OKRA-Academie Herk-de-Stad Ieder zijn goesting? Over waarden en normen 10 maart 2014 om 14.00 Markt 2, Herk-de-Stad Inschrijven bij: Magda Mertens, 013 55 20 95, [email protected] Oost-Vlaanderen

■ OKRA-ACADEMIE: Achter de schermen van het Vaticaan door Tom Zwaenpoel, auteur 13 februari 2014 om 14.30 uur Schakel, Musselystraat 26, Zottegem. ■ Dagwandeling: Lorenzoroute en de Balkanstaten 17 februari 2014 om 10.00 uur Vertrek: voetbalkantine, Brugstraat, Grammene-Deinze ■ OKRA-ACADEMIE: voordracht Eén en al oor door Tom Cammaert, chirurg AZ Sint Lucas Gent 21 februari 2014 om 14.30 uur CM, Hundelgemsesteenweg 690, Merelbeke ■ Concert Known unto God Strijd, vrede en verzoening in woord, zang en beeld. 14 maart 2014 om 20.00 uur Kerk Ename, Lijnwaadmarkt, Oudenaarde Kaarten: 09 269 32 17 West-Vlaanderen

■ Crea doe-namiddag met nieuwe technieken: start Berenatelier vijf lessen, plastiektas, Hardanger, mooie uiltjes maken, breicafé. 17 februari 2014, 14.00 uur Zaal Driehove, Gitsestraat, Roeselare Inschrijven 051 26 53 07 ■ Provinciale sterwandeling 2-4-6-8 en 10 km 18 februari 2014, start tussen 13.30 uur en 14.30 uur Zaal De Korf, Ronsaardbekestraat 59, Brugge ■ Filmacademie i.s.m. BudaFilm: Nebraska 20 februari om 14.30 uur Budascoop, Kapucijnenstraat 10, Kortrijk ■ Theater De Roze Draad: liveshow met Jo Lemaire en Martine Jonckheere 23 februari 2014 om 15.00 uur CC De Spil, Spilleboutdreef 1, Roeselare ■ Wandeling in Sint-Lodewijk (Deerlijk) 2,5-5-7 km dinsdag 4 maart 2014, vertrek tussen 13.30 en 14.30 uur Start: Buurthuis De Statie, Sint-Jozefsweg Contact Romain Windels, 056 77 88 74, [email protected] ■ Createntoonstelling 7 maart 2014 om 14.00 uur Feestzaal Vismijn, Kaai, Nieuwpoort ■ OKRA-ACADEMIE: Alain Remu over de Cel Verdwijningen 10 maart 2014 om 14.00 uur CM Tielt, Oude Stationsstraat 12 ■ OKRA-ACADEMIE: Hoe komt het journaal tot stand? door Tijs Mauroo 11 maart 2014 om 14.30 uur OC d’Iefte, Hoogstraat 122 te Deerlijk


Antwerpen

53

OKRA-regio’s colofon OKRA-magazine ledenmagazine van OKRA vzw PB 40, 1031 Brussel 02 246 44 37, fax 02 246 44 42, www.okra.be, [email protected]

Antwerpen Brugge

Brussel

Redactieraad Herman De Leeuw, Niek De Meester, Nic Fruru, Piet Hendrickx, Jos Lacroix, Hilde Masui, Dirk Van Beveren, Jan Vandecasteele, Hugo Verhenne

Kempen

Korte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout, 014 40 33 50, fax 014 40 33 52 [email protected] • www.okra.be/kempen

Kortrijk

Wijngaardstraat 48C, 8500 Kortrijk, 056 26 63 53, fax 056 26 63 10 [email protected] • www.okra.be/kortrijk

OKRA-Limburg vzw Mechelen

Coverbeeld François De Heel

Oost-Brabant Oostende Roeselare Tielt

Koningin Astridlaan 33, 3500 Hasselt, 011 26 59 30, fax 011 22 59 50 [email protected] • www.okra.be/limburg Antwerpsesteenweg 259, 2800 Mechelen, 015 40 57 45 [email protected] • www.okra.be/mechelen

Midden-Vlaanderen

Druk Corelio Printing, Erpe-Mere

Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever mag geen enkele tekst of illustratie geheel of gedeeltelijk worden gereproduceerd. Advertenties vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever.

Sint-Jacobsstraat 24, 8900 Ieper, 056 26 63 40, fax 056 26 63 06 [email protected] • www.okra.be/ieper

Vormgeving Gevaert graphics nv

Oplage: 165 541 exemplaren

Bergensesteenweg 436, 1070 Brussel, 02 555 08 30, fax 02 555 08 39 [email protected] • www.okra.be/brussel

Ieper

Reclameregie Publicarto Sylvain Van Der Guchtlaan 24, 9300 Aalst 053 82 60 80 fax 053 82 60 90 [email protected]

Oude Burg 23, 8000 Brugge, 050 44 03 81, fax 050 44 03 90 [email protected] • www.okra.be/brugge

Redactie Nele Joostens, Chris Van Riet, Katrien Vandeveegaete

Verantw. uitgever Jan Vandecasteele, Vier Uitersten 19, 8200 Brugge

Nationalestraat 111, 2000 Antwerpen, 03 220 12 80, fax 03 220 17 68 [email protected] • www.okra.be/antwerpen

www.okra.be/middenvlaanderen Martelaarslaan 17, 9000 Gent, 09 269 32 15 • 09 269 32 16, [email protected] ■ Aalst Hopmarkt 10, 9300 Aalst, 053 76 16 53, fax 053 76 15 16, [email protected] ■ Eeklo Garenstraat 46, 9900 Eeklo, 09 376 13 40, fax 09 376 12 99, [email protected] ■ Gent Martelaarslaan 17, 9000 Gent, 09 269 32 15, [email protected] ■ Oudenaarde Sint-Jozefsplein 7, 9700 Oudenaarde, 055 33 47 33, fax 055 33 47 94, [email protected] Platte Lostraat 541, 3010 Leuven, 016 35 96 94, fax 016 35 95 55 [email protected] • www.okra.be/oostbrabant Ieperstraat 12, 8400 Oostende, 059 55 26 90, fax 059 55 26 12 [email protected] • www.okra.be/oostende Beversesteenweg 35, 8800 Roeselare, 051 26 53 07, fax 051 22 59 80 [email protected] • www.okra.be/roeselare

Oude Stationsstraat 12, 8700 Tielt, 051 42 38 08, fax 051 40 89 79 [email protected] • www.okra.be/tielt

OKRA-magazine, trefpunt 55+ is aangesloten bij de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers.

Waas en Dender

■

Het maartnummer verschijnt uiterlijk op 26 februari 2014.

Dendermonde Bogaerdstraat 33, 9200 Dendermonde, 052 25 97 90, fax 052 22 97 75, [email protected] ■ Land van Waas de Castrodreef 1, 9100 Sint-Niklaas, 03 760 38 66, fax 03 766 38 17 [email protected] • www.okra.be/waasendender

Wil jij je ook abonneren op OKRA-magazine, bezorg je naam en adres aan Chris Van Riet, Postbus 40, 1031 Brussel of [email protected].

54

Algemeen secretariaat | www.okra.be | [email protected] www.okrasport.be | www.okrazorgrecht.be | 02 246 44 41 OKRA-ZORGRECHT | Postbus 40 | 1031 Brussel | [email protected] | 02 246 57 72 (van 8 tot 12 en van 13 tot 16 uur, vrijdag van 8 tot 12 uur) | www.okrazorgrecht.be. Ook op Facebook.

GRATIS ADVIES ? Bel ons: 0800 20 950

Verbouwing bij plaatsing traplift? Onzin Het plaatsen van een traplift betekent niet dat uw huis ingrijpend moet worden verbouwd. Bent u bang voor hak- en breekwerk, enorme stofwolken, beschadigingen aan trap of muur? Dan kunnen we u gerust stellen. Dat gebeurt allemaal niet bij het installeren van een traplift. Hoe gaat het dan wel in de praktijk? Nadat u de beslissing heeft genomen om een traplift aan te schaffen, zal onze expert technieker bij u ter plaatse komen om de trap professioneel op te meten. Dit gebeurt met een fotocel techniek. Uw trap wordt tot op de millimeter precies in 3D weergegeven zodat de rail exact op maat van uw trap kan worden gemaakt. De rail wordt in gedeeltes gemaakt, zodat deze handelbaar blijft voor onze techniekers. Zo wordt eigenlijk een bouwpakket samengesteld dat door twee vakmensen bij u ter plaatse wordt geïnstalleerd. De rail wordt met behulp van pootjes op uw trap bevestigd. Dit houdt in dat er kleine gaatjes worden geboord in de trap. De bouten worden afgedekt met een sierplaatje.

E SERVIC 7/7 24/24 -

Heeft u bijvoorbeeld een natuurstenen trap en wilt u daarin geen gaatjes, dan is het ook mogelijk om de traplift aan de muur te bevestigen. De hele installatie van de traplift neemt maar een halve werkdag in beslag. Er is slechts een gewoon stopcontact nodig. Kabeltjes worden netjes weggewerkt en de traplift is klaar om te gebruiken! We zorgen er ook voor dat alles netjes is opgeruimd en gestofzuigd. We testen de installatie nadien altijd samen met de gebruiker om er zeker van te zijn dat alles naar wens is. Is dat alles? Inderdaad: zo eenvoudig is het installeren van een traplift! En dan hebben we het nog niet gehad over het voordeel dat een traplift u verschaft: u kunt in alle vrijheid van uw huis genieten.

Wenst u een vrijblijvend gesprek over de vele mogelijkheden? Wilt u meer weten over eventuele subsidies? Bel gratis naar Comfortlift op 0800 20 950 of surf naar onze nieuwe website: www.comfortlift.be Of kom zelf onze trapliften bekijken en uitproberen in onze nieuwe toonzaal in Waregem !

NIEUW ADRES: Mannebeekstraat 3 | B-8790 Waregem [email protected] | www.comfortlift.be

BEZOEK ONZE NIEUWE WEBSITE : WWW.COMFORTLIFT.BE

Vayamundo De Kinkhoorn, Ravelingen en Ol Fosse d’Outh

We hebben voor elk wat happiness! VALENTIJNMIDWEEK

ROMANTISCHE VALENTIJN

in Ravelingen en de Kinkhoorn

midweek in Ol Fosse d’Outh

INBEGREPEN

Een midweek • 5 dagen/4 overnachtingen op appartement aan de kust • Volpension vanaf het avondmaal op maandag tot en met het middagmaal op vrijdag, in romantische drankje inbegrepen sfeer • Aperitief • Lakens en handdoeken inbegrepen • Dansavond • 4-gangenmenu op donderdag inclusief dranken • Natuurwandeling • Belevenistocht in romantische sfeer • Onbeperkte toegang tot het zwembad en de fitness

INBEGREPEN

1 euro • 5 dagen/4 nachten korting per • 4 x Ontbijt • 4 x Middagmaal in zelfbediening huwelijksjaar (enkel in volpension) per koppel • 3 x Avondmaal in zelfbediening • 1 x Speciaal Valentijnmenu op donderdagavond • Dranken inbegrepen tijdens de maaltijd • Welkomstdrink op maandagavond • Daguitstap naar Maastricht op donderdag (busvervoer & lunch inbegrepen*) • Onbeperkte toegang tot het waterparadijs Aqua l’O en het fitnesscenter (badmuts verplicht) • Dansavond met Cliff op donderdagavond * Lunch inbegrepen enkel in volpension formule (hoofdgerecht en 1 drankje).

BESCHIKBAARHEID Geldig volgens beschikbaarheid van maandag 10/2 tot vrijdag 14/2/2014. Tarieven per persoon

Volwassene of kind* vanaf 12 jaar

Kind van 6 t.e.m. 11 jaar


Kind jonger dan 3 jaar

Volpension

€ 298,00

€ 126,50

€ 93,50

gratis

* Bij 2 volwassenen op appartement: extra volwassene of kind vanaf 12 jaar: € 190 Supplement single € 30/nacht

RESERVEREN Vayamundo De Kinkhoorn-Ravelingen Zeedijk 290-330 8400 Oostende 059 70 16 97 of 059 55 27 55 [email protected] www.vayamundoclubs.be

BESCHIKBAARHEID Geldig volgens beschikbaarheid van maandag 10/2 tot vrijdag 14/2/2014. Tarieven per persoon

Volwassene of kind* vanaf 12 jaar


Kind jonger dan 5 jaar

Halfpension

€ 244*

€ 69

gratis

Volpension

€ 296*

€ 93

gratis

* Op vertoon van het huwelijksboekje en huwelijksfoto krijgen alle koppels 1 euro korting per huwelijksjaar.

RESERVEREN Vayamundo Ol Fosse d’Outh Ol Fosse d’Outh 1 6660 Houffalize 061 28 88 01 [email protected] www.vayamundoclubs.be

magazine Wouter Torfs: Zoek wat je gelukkig maakt en investeer daarin okra.be

Recommend Documents