C
België - Belgique PB / PP 2099 Antwerpen X BC 30170
magazine
CRUISE
nr. 16 | winter 2010
EEN NIEUWE QUEEN
Cunard neemt de Queen Elizabeth in ontvangst
ZOETE NOORSE DROMEN
Wij vertellen u waar ze van gemaakt zijn
RCI’S NUMMER TWEE
Allure of the Seas nu opgeleverd
WEG NAAR GROENLAND Koude natuur, warme mensen
Driemaandelijks tijdschrift * februari, mei, augustus, november * P708018 * 2099 Antwerpen X
8253 Doordat kajuit 8253 midden op het schip, meer bepaald in de ronding van de Celebrity Solstice is gesitueerd, heeft deze hut een ultradiep balkon wat dan weer aanzet tot dineren en ontspannen op de kamer. Foto: Ralph Grizzle
een woordje van de hoofdredacteurs
Op een nieuwe golf Men zou kunnen stellen dat het van hier af aan alleen maar bergafwaarts zal gaan. Met de pas geleverde Allure of the Seas heeft Royal Caribbean nu niet één, maar twee van de grootste passagiersschepen ooit gebouwd, in de vaart. Alles wijst er ook op dat Allure en Oasis ook voor een flink aantal jaren de grootsten ter wereld zullen blijven. Terzelfder tijd is het aantal cruiseschepen, dat op het punt staat door gespecialiseerde scheepswerven geleverd te worden, beginnen verminderen. De Finse werf die onlangs nog de Allure of the Seas heeft afgebouwd, heeft geen nieuw cruiseproject in z’n orderboekje staan. Weliswaar zijn andere werven nog cruiseschepen aan het voltooien, maar ook zij zullen geen nee zeggen tegen nieuwe opdrachten. Dit jaar zijn er meer dan tien nieuwe schepen geleverd en in 2011 zullen dat er nog eens tien zijn. In 2012 vermindert dat aantal tot acht nieuwe schepen en in 2013 mogen we nog slechts drie nieuwe schepen verwelkomen. Allemaal tot nog toe natuurlijk: voor 2013 zouden er nog meer schepen op de bestellijst kunnen komen. Desondanks lijkt de neerwaartse trend duidelijk. Moeten liefhebbers van nieuwe schepen dan wanhopen? Niet noodzakelijk. Met het aantal nieuwe schepen dat de laatste jaren is opgeleverd, biedt de cruise-industrie meer keus dan ooit tevoren, zowel wat betreft de schepen zelf als de bestemmingen die ze aandoen.
Hoofdredactie Ralph Grizzle Andreas Lundgren Art Director | Stijn Swinnen Gepubliceerd door Avid Travel Media Vertegenwoordiger voor België Jean Alen Stierstraat 12 • 2018 Antwerpen telefoon 03/236.89.39 Druk Drukkerij Moderna Ind. Ravenshout 7, 234 3583 Paal-Beringen Schrijf ons |
[email protected] Bezoek ons www.c-magonline.com Copyright © 2010 Kenilworth Media Inc.
Alle rechten voorbehouden
Misschien heeft het dalend aantal nieuw gebouwde schepen ook een positieve kant. Terwijl cruisemaatschappijen de vele nieuwe schepen die in dienst werden genomen momenteel evalueren, mogen we wellicht hopen op nieuwe ontwikkelingen aan boord van de schepen die volgens analysten uiteindelijk toch zullen besteld worden. Zij zullen een nieuwe golf vormen, die de komende jaren waarschijnlijk nog zal aanzwellen. Hoewel er de afgelopen jaren niet zoveel scheepsbestellingen zijn geplaatst, kunnen we toch gerust aannemen dat de divisies voor nieuwe projecten bij de cruisemaatschappijen niet de hele tijd met hun duimen hebben zitten draaien. Het blijft alleen afwachten wat ze uit hun hoge hoed zullen toveren. Want van één ding kunt u zeker zijn: de cruise-industrie zal de nieuwe golf om op verder te surfen wel vinden. Andreas Lundgren & Ralph Grizzle Hoofdredactie
Over onze cover Genieten aan boord van een Seabournschip. 2
C Magazine
Winter 2010
C
magazine
CRUISE
nr. 16 | winter 2010
Inhoud
4 Achterklap op het achterdek
Dorpen, bergen en fjorden 18 Daar zijn Noorse dromen van gemaakt: kom maar mee naar
De deal van Crystal 7 Of bent u toch beter af met de ‘alles-inclusief’-formule?
enkele van de beste belevenissen in Noorwegen.
Nieuws en weetjes voor de ervaren cruiser.
Dineren met een Celebrity 10 Vertrouw erop dat de zon nog niet onder is als het op dineren aan boord van de Celebrity Solstice aankomt.
Van niemand de mindere 13 De Allure of the Seas is natuurlijk de tweede van twee zusterschepen, maar eigenlijk lichtjes langer dan de Oasis.
Pracht en praal 15 Precies zoals het hoort wanneer Cunard een nieuw schip in ontvangst neemt. Kennismaking met de Queen Elizabeth.
Vaarwel aan het goeie leven 24 Of is het juist een hallo, welkom? Seabourn Sojourn kan een prima plek zijn als u van een gezonde levensstijl wilt genieten.
Ontspannen op AIDA 27 La Dolce Vita op een Duits schip? Absoluut. IJsbergen in Ilulissat 30 Waarschijnlijk één van de meest fascinerende ervaringen ter wereld.
In de tuinen van Groenland 32 En hoe verschillend die wel van de uwe zijn.
pagina 18
pagina 27
pagina 10
Winter 2010
C Magazine
3
achterklap op het achterdek
Kleine schepen hebben nog andere voordelen, zoals minder en kortere rijen wachtenden bij het diner of bij het ontschepen, meer ruimte per passagier wat neerkomt op minder gasten per vierkante meter. Kleine schepen voelen in het algemeen ook intiemer en minder druk aan dan grote schepen. Terwijl de prijzen voor luxecruises op kleine schepen toch nog altijd aanzienlijk hoger liggen dan de prijzen voor een gelijkaardige cruise op een groot schip, is in luxecruises meer in de prijs inbegrepen en dat heeft natuurlijk zijn weerslag op het totale bedrag dat u betaalt.
Luxe — meer binnen bereik dan ooit Door onderlinge concurrentie tussen cruisemaatschappijen, zijn de gasten de echte winnaars. De foto hierboven is genomen vanaf het balkon van hut 720 op de Seabourn Sojourn tijdens de doortocht van de Noorse Geirangerfjord, door Unesco beschermd als Werelderfgoed. Ervaren cruisers weten dat kleine schepen zoals de Seabourn Sojourn, die maximaal 450 passagiers aan boord kan hebben, makkelijk door de Noorse fjorden kan navigeren en er in kleine havens kan aanleggen of voor anker kan gaan wat de grote schepen niet kunnen.
Op luxeschepen hoeft bijvoorbeeld niet extra betaald te worden voor alcoholische dranken, speciale koffies (zoals Irish of French Coffee) of frisdranken. Fooien voor het personeel, die op grote schepen gewoon bij op de eindrekening van de passagiers worden gezet, zijn bij luxecruises in de vooraf betaalde prijs inbegrepen. (Crystal vormt een uitzondering daarop, maar die omzeilt het onderwerp door zogenaamde ‘on-board credits’.) De tarieven voor luxecruises staan momenteel op een historisch laag peil — of toch zo ongeveer — wat betekent dat luxecruises nu nóg meer waar voor hun geld geven dan nog maar kort geleden. Want niet vergeten: u cruiset wel champagne-inclusief! Behalve Seabourn bieden ook Silversea Cruises, Regent Seven Seas Cruises, Crystal Cruises en SeaDream Yacht Club gelijkaardige kortingen in het altijd-competitieve luxecruise-segment.
Michelin-star chef voert Europa naar nieuwe hoogtes Dieter Müller wordt verantwoordelijk voor een nieuw restaurant aan boord van Hapag-Lloyd’s ultraluxueuze cruiseschip Europa. De topchef — al meer dan 18 jaar hooggewaardeerd door zowel de Michelin-gids als de Gault Millau — was tot 2008 hoofdchef en tot 2010 ook uitbater van het restaurant in het Duitse Schlosshotel Lerbach, dat drie Michelin-sterren achter z’n naam heeft. Het “Restaurant Dieter Müller” aan boord van de Europa zal een tijdelijk menu aanbieden met een combinatie van Franse, Aziatische en mediterrane invloeden. Dieter Müller zal als uitbater van het restaurant zeventig dagen per jaar zelf aan boord van het schip zijn. Er zal niks extra’s aangerekend worden voor een etentje in het nieuwe restaurant. Hapag-Lloyds beslissing om met dit nieuwe restaurant aan boord van de Europa te beginnen viel samen met de “vijf-sterren-plus”-kwalificatie die het schip eens te meer ontving van Berlitz’ Complete Guide to Cruising & Cruise Ships. Gedurende de voorbije elf jaar, was Europa het enige cruiseschip ter wereld dat steeds de hoogste waardering kreeg in de Berlitz-gids. 4
C Magazine
Winter 2010
achterklap op het achterdek
Nieuwe cruisebestemming voor MSC De Italiaanse cruisemaatschappij introduceert een nieuwe cruisebestemming: de Verenigde Arabische Emiraten. De MSC Lirica zal tijdens het winterseizoen 2011/2012 ingezet worden voor cruises vanuit Abu Dhabi. Met dit initiatief treedt MSC in de voetsporen van andere operators zoals Royal Caribbean, AIDA Cruises en Costa Cruises, die allemaal al schepen in die regio inzetten. Tijdens de periode tussen oktober 2011 en maart 2012, zal MSC Cruises 19 cruises met zeven overnachtingen vanuit Abu Dhabi aanbieden. De cruises tellen zes bestemmingen: Abu Dhabi (tevens de haven van vertrek), Dubai, Ajman, het eilandenkoninkrijk Bahrein, Al Fujairah en Muscat (Oman) MSC Lirica zal volgend jaar op 14 oktober vanuit het Italiaanse Genua vertrekken voor een 17-daagse cruise die eindigt in Abu Dhabi. Onderweg zal het schip halt houden in het Italiaanse Napels en het Egyptische Port Said. Dan gaat het verder door het Suezkanaal en vervolgt MSC Lirica z’n weg naar Aqaba in Jordanië, Salalah en Muscat in Oman om tenslotte Dubai aan te doen en te eindigen in Abu Dhabi in de Verenigde Arabische Emiraten. De MSC Lirica is één van MSC Cruises’ nieuwste schepen, opgeleverd in 2003 met als voornaamste troef een combinatie van Italiaanse en internationale keuken alsook een uitgebreid gamma aan entertainment en activiteiten.
De aantrekkingskracht van Noorwegen op cruisers Dit Scandinavisch land blijft toch één van de echte trekpleisters voor cruisemaatschappijen en hun gasten. De cruiseschepen die tijdens de zomermaanden Noorwegen op hun agenda hadden staan, hebben intussen koers gezet naar warmere wateren. Ze hebben nochtans hun sporen achtergelaten, niet in het minst onder de vorm van statistieken, die zeer bemoedigend zijn voor Noorwegen. In 2010 bezochten zomaar eventjes 1.827.280 cruisepassagiers het land. Dat cijfer vertegenwoordigt een groei van 7,1 procent vergeleken bij 2009. Daar houdt het echter niet bij op. De marketingorganisatie Cruise Norway voorspelt dat er volgend jaar 1.679 cruiseschepen in Noorwegen halt zullen houden, twee procent meer dan dit jaar. En dat is nog maar de voorlopige balans: er zullen heus nog meer bezoeken toegevoegd worden aan de lijst van volgend jaar. We hebben het gissen naar de redenen waarom Noorwegen tot zo’n populaire cruisebestemming is uitgegroeid, maar één van de hoofdattracties lijkt wel de diversiteit van het land te zijn. Voor een meer diepgaande kijk op wat Noorwegen te bieden heeft, gaat u naar pagina 18.
Winter 2010
C Magazine
5
achterklap op het achterdek
Seabourns hoogwaardig internetpakket: altijd verbonden Eindelijk hoogwaardig internet aan boord van een cruiseschip. U zult er wel diep voor in de buidel moeten tasten maar dan bent u ook 24u op 24, 7 dagen per week verbonden. Voor 175 euro hoeft u tijdens een cruise van een week geen eens meer uit te loggen. Als u langer dan een week aan boord bent, bedraagt de prijs 293 euro. Dat kan veel lijken, maar hou toch goed voor ogen dat u het internet opgaat vanaf een schip op volle zee. En het is aangenaam om niet voortdurend het aantal megabytes van uw inlogkrediet te moeten tellen dat u al hebt opgesoupeerd.
Princess introduceert nieuwe kustexcursies Nu vele schepen van Princess Cruises voor het winterseizoen naar het Caraïbisch gebied terugkeren, heeft de maatschappij van de gelegenheid gebruik gemaakt om een serie nieuwe kustexcursies te introduceren. Passagiers krijgen de keuze uit 16 nieuwe opties en daar is een reeks zogenaamde “Connoisseur”trips bij, op maat gesneden voor kleine(re) groepen zodat de beleving een meer persoonlijk cachet krijgt. Connoiseur-trips met maximaal 20 deelnemers, bieden mogelijkheden die andere trips niet (kunnen) aanbieden. Sommige ervan bevatten ook etentjes in toprestaurants. Princess heeft tijdens het huidige winterseizoen in 38 Caraïbische havens ongeveer 550 kustexcursies in de aanbieding. De activiteiten variëren van trektochten door de bergen, over aapjes kijken tot strandvertier. Er zijn ook gezinstrips die, met jonge cruisers in het achterhoofd, speciale activiteiten aanbieden. Eén van de toppers in dat assortiment is een zeiltocht aan boord van het piratenschip Bones, een klassieke schoener die wordt bemand door zeerovers. 6
C Magazine
Winter 2010
Wanneer ik zelf mijn laptop bij me heb op cruises van andere maatschappijen, betrap ik mezelf er soms ook op dat ik de ‘log off’-link in het pop-upvenster van mijn browser vergeet aan te klikken. Soms gaat dat venster verloren, sluit het of opent het niet om te beginnen. En als u vergeet uit te loggen, raakt uw inlogkrediet snel opgebruikt. Wat u dan weer noodzaakt om htttp://1.1.1.1 in te tikken om uit te loggen. Alleszins is het op z’n minst een omslachtig proces. Op Seabourn Sojourn daarentegen gaat alles bijna precies zoals thuis of in een hotel, waar uw computer altijd verbonden blijft. Er bestaan goedkopere pakketten, 7,3 euro voor een uur of 28,5 euro voor 24 uur toegang maar het “altijd-verbonden”-pakket voor de hele duur van de cruise biedt uiteindelijk toch de meeste waar voor uw geld. Ik weet wat u nu denkt: het gaat om een vakantie, moet ik dan echt de hele tijd met het internet verbonden zijn? U hebt volkomen gelijk natuurlijk en ik geloof ook dat niet verbonden zijn essentieel is voor uw gevoel van welbehagen. Maar de realiteit gebiedt me ook om te zeggen dat constant verbonden zijn en blijven sommige reizigers de mogelijkheid biedt om vaker te reizen, iets wat we allemaal kunnen appreciëren. — Ralph Grizzle U komt meer te weten over Seabourn en zijn nieuwste schip op de pagina’s 25-26.
Ontspan. U bent uitstekend beschermd.
Stressloos op vakantie. Daar ga ik voor. Mondial Assistance. Door kies ik voor.
“
I k ben gek op reizen. Maar ik wil zorgeloos vertrekken. Daarom kies ik voor Mondial Assistance! Zowel voor hun annuleringsverzekering, als voor de kwaliteit van hun bijstand als er me ginder iets mocht overkomen.
”
Rustig van het leven genieten – samen met je gezin. Dat wil toch iedereen? Maar iedereen weet ook dat er elke dag heel wat kleine of grote ongemakken die rust kunnen verstoren. Om haar klanten zo goed mogelijk te beschermen staat de wereldwijd Nr 1 in reis- en bijstandsverzekering hen bij, van boeking tot thuiskomst. Annuleringsverzekering, medische bijstand, medische kosten, bagageverzekering, … Mondial Assistance en haar 400.000 dienstverleners staan samen klaar voor hun klanten. Zo komen die alleen maar met mooie herinneringen naar huis.
Wereldwijd nr1. Reken gerust op ons.
www.mondial-assistance.be - 02 290 64 11
recensie
Crystal Cruises’ ‘Onboard Credit’: meer waar voor uw geld? Hoe verhoudt deze formule zich tot de “Alles Inbegrepen”-formules? Door Ralph Grizzle
Luxecruisemaatschappijen hebben er altijd naar gestreefd om vakanties met om ter meest ‘inclusief’ te kunnen aanbieden, luxeverwennerijen zoals bijvoorbeeld champagne à volonté zonder bij te moeten betalen. Maar bij Crystal Cruises beweren ze dat een open-bar-politiek neerkomt op het subsidiëren van andermans drankgebruik. Crystal stelt daar tegenover dat hun ‘Onboard Credit’ gasten de controle geeft over hoe ze hun geld willen spenderen. Toen Crystal Cruises vorig jaar z’n “As You Wish, All Inclusive”-programma introduceerde — waarbij het toekennen van een ‘aan-boord-krediet’ passagiers toelaat hun krediet te besteden aan wat ze maar willen — ging de maatschappij de strijd aan met het concept van de “alles inbegrepen”-cruises. Luxecruisemaatschappijen vechten een bikkelharde strijd uit om consumenten de meest exclusieve ‘alles inclusieve’8
C Magazine
Winter 2010
vakanties te kunnen voorschotelen. Wat ze daaronder verstaan, verschilt van maatschappij tot maatschappij, maar voor de meesten — Regent Seven Seas, Silversea Cruises, Seadream Yacht Club en de Yachts of Seabourn — komt het neer op premium sterke dranken en wijnen, gebottelde waters, speciale koffies, specialiteitenrestaurants en fooien die allemaal in de prijs zijn inbegrepen. Op één of andere manier is Crystal altijd al een buitenbeentje geweest in het assortiment van luxecruisemaatschappijen. Wijnen, likeuren of fooien zijn er nooit in de prijs inbegrepen geweest. Crystal heeft altijd al klanten gelokt met andere gerieflijkheden die in de prijs waren inbegrepen, zoals Berlitz’ taalklassen en een specialiteitenrestaurant zoals dat waar Nobu Matsuhisa als uitvoerende chef dienst doet. Crystal heeft ook wel de speciale koffies, water in flessen en frisdranken in zijn prijs
recensie
inbegrepen. Toen de economie in 2008 crashte en de crisis zelfs de meest welvarende reizigers trof, lieten verschillende luxecruisemaatschappijen hun prijzen aanzienlijk dalen — Silversea en Seabourn zelfs met meer dan 65 procent. Regent besliste om zijn tarieven niet te laten zakken en koos ervoor om meerwaarde te bieden: het stak z’n concurrenten op het “allesinbegrepen”-front de loef af door in elke aanleghaven een selectie gratis excursies aan wal toe te voegen. Crystal, dat altijd al onder vuur lag vanwege de dingen die “niet inbegrepen” waren, stond plots voor de opgave om het hoofd te bieden aan de druk van de concurrentie door likeuren en fooien al dan niet in de prijs in te calculeren en misschien zelfs Regent met gratis uitstappen te beconcurreren. In plaats daarvan deed Crystal iets wat geen enkele cruiselijn hen ooit had voorgedaan. In wezen voegde het al die bonussen in één of andere vorm toe aan het “As You Wish, All-Inclusive Onboard Credit” van elke passagier. Crystals Senior Vice President op het vlak van de verkoop, Bill Smith, zegt dat de term “alles-inbegrepen” eigenlijk een verkeerde benaming is. Terwijl de concurrentie er prat op gaat meer in de prijs te vervatten dan Crystal door een open-bar-politiek en enkele uitstappen gratis te maken, legt Smith uit dat alleen Crystal z’n gasten toestaat om hun vakantiebeleving naar eigen smaak in te vullen. Smith maakt zijn punt hard door erop te wijzen waaraan Crystal-passagiers hun “onboard credit” besteden: voornamelijk excursies en spa-behandelingen. De uitgaven aan de bar, zegt hij, komen zelfs niet in de buurt als top-item. Dat zal wel waar zijn, maar bij andere luxecruisemaatschappijen is het best aangenaam om, wanneer men een drankje bestelt, niet telkens een bon te moeten aftekenen. Regent biedt wel een aantal gratis excursies aan wal aan, maar dat zijn niet noodzakelijk de excursies waaraan elke gast wil deelnemen. En voor iemand die niet veel alcohol drinkt, staat een open-bar politiek op een cruise inderdaad gelijk met het sponsoren van andermans drankgebruik. Of
zoals Smith zegt, komt het eigenlijk neer op uw gasten iets cadeau geven wat ze misschien niet willen. Met de “As You Wish”-formule, zo beweert de maatschappij, kunnen gasten hun “aan-boord-krediet” spenderen aan een “Vintage Room”wijn beleving of aan fooien voor hun favoriete obers of gebruiken voor het huren van een auto. Om het even! En als ze willen, kunnen ze het hele bedrag aan de bar nog altijd door hun keel kappen.
Moraal van het verhaal? Is Crystals programma beter dan dat van de concurrenten? Niet noodzakelijk. Er zijn nl. veel factoren in het spel — de prijs per dag die u betaalt, de grootte van uw hut en van het schip, dineermogelijkheden enzoverder. Bereken alles maar en beslis zelf. Waarin Crystal zich onderscheidt van alle anderen is het aanbod van luxe op een groot schip op een kleine markt van zulke schepen.
Winter 2010
C Magazine
9
recensie
Celebrity Solstice, een geduchte concurrent voor de luxeschepen? Vanuit het perspectief van één persoon: ‘Crystal Light’ Hoe verhouden Celebrity’s schepen uit de Solsticeklasse zich tot de luxecruisemaatschappijen waar de prijzen minstens het dubbele bedragen? In november 2008 schreef ik een verhaal onder de titel ‘Celebrity’s nieuwste schip breekt met de traditie’. Celebrity Solstice had duidelijk indruk gemaakt op mij en op zovele anderen. Eind augustus was ik opnieuw aan boord van Celebrity Solstice voor een hernieuwde kennismaking met wat een vriendin van mij ‘Crystal Light’ noemt. Daarbij doelt ze natuurlijk niet op suikervrije ‘light’-frisdranken als wel op Celebrity’s concurrentiepositie tegenover luxeoperator Crystal Cruises. Zij beweert dat Celebrity op sommige vlakken een geduchte rivaal is van Crystal, namelijk waar het de hutten, de keuken en andere aanbiedingen aan boord betreft. Da’s een ferme bewering, vooral in acht genomen dat Celebrity’s prijzen zowat de helft lager liggen dan die van Crystal. Zijn de schepen uit Celebrity’s Solstice-klasse aan het marktaandeel van de luxecategorie van hun concurrenten aan het knabbelen? Ik had geen gedetailleerde vergelijking op het oog, maar ik heb de sterke — en de minder sterke punten — van Celebrity Solstice toch even op een rij gezet. Mijn eerste indruk was hetzelfde als bij mijn eerste keer aan boord: Solstice getuigt van een uitzonderlijk goeie smaak zowel op het vlak van design als van het aanbod aan boord. De openbare ruimtes zijn grandioos, de restaurants zijn zowel talrijk (tien in totaal, afhankelijk van hoe je telt; in vijf ervan moet een extraatje worden betaald) als indrukwekkend. De kajuiten zijn comfortabel en mooi ontworpen. Die van mij, nummer 8253, had een diep balkon wat te danken was aan de ligging precies in de midscheepse curve. Het design van de hutten onderstreept wat u van Celebrity Solstice mag verwachten: goeie smaak en klasse over het hele schip. Sindsdien heeft de maatschappij nog twee schepen uit de Solstice-klasse in dienst genomen, Celebrity Equinox en Celebrity Eclipse. Sommigen beweren dat het geduchte concurrenten zijn van de luxecruisemaatschappijen. 10
C Magazine
Winter 2010
Door Ralph Grizzle
Maar hoe kwam Celebrity Solstice uit de vergelijking aan het eind van de rit? Natuurlijk weten puristen dat Celebrity op een aantal vlakken niet opgewassen is tegen de spelers in het luxesegment. 1. Met een capaciteit van meer dan 2.800 gasten, heeft één enkel schip van de Solstice-klasse meer capaciteit dan de volledige vloot van de meeste, zo niet alle, luxerederijen. 2. Bij de kleinere luxemaatschappijen spreekt het personeel de gasten vaak bij naam aan. Op grotere schepen zoals die van de Solstice-klasse is dat niet het geval. 3. Met uitzondering van Crystal is bij luxecruisemaatschappijen alles in de prijs inbegrepen, wat er in de praktijk op neerkomt dat u na het bestellen van een soft drink, een speciale koffie of een alcoholisch drankje geen bon ter ondertekening onder uw neus krijgt geschoven. Bij Celebrity zult u echter gelegenheid te over hebben om uw handtekening te oefenen. Crystal omzeilt het “alles-inbegrepen” onderwerp dan weer door het verstrekken van een “As You Wish Credit”.
recensie
Downgrade Celebrity z’n hoofdrestaurant? Door Ralph Grizzle
Kwatongen onder cruisers beweren dat Celebrity Cruises de kwaliteit van z’n keuken in het hoofdrestaurant bewust naar beneden haalt om de gasten zo in zijn specialiteitenrestaurants te krijgen. Daar kan op schepen als Celebrity Solstice namelijk een extra tussen 4 en 27 euro per persoon voor worden aangerekend. Omdat ik in augustus toch aan boord was van de Celebrity Solstice, legde ik de vraag voor aan Jacques Van Staden, vicepresident van de culinaire operaties. “Het is een gemene roddel,” vertelde Van Staden mij tijdens een interview in Silk Harvest, het restaurant waar voor het diner 20 euro extra wordt aangerekend. “De specialiteitenrestaurants zijn niet in het leven geroepen
om onze omzet te doen stijgen. Waar de mensen zich niet bewust van zijn is het feit dat die extra’s voor de volle honderd procent naar het personeel gaan. Het vormt hun fooi.” “De kwaliteit van het eten in het hoofdrestaurant verminderen druist regelrecht tegen Celebrity’s bedrijfsfilosofie in,” aldus Van Staden. “Vanaf het hoogste echelon, voorzitter en CEO Dan Hanrahan, tot de laagste bediende luidt de opdracht om uit naam van Celebrity geen enkele maatregel te nemen die de beleving van de gasten negatief beïnvloedt. Uiteraard zoekt Celebrity, net als alle andere maatschappijen, naar kostenbesparingen maar die worden gehaald uit typische zaken zoals een grotere efficiëntie en niet door het terugschroeven van de kwaliteit.
Winter 2010
C Magazine
11
recensie
Het is ons gewoon niet toegestaan om op ons product te besparen,” zegt Van Staden. “Nooit. Ik zou makkelijk de telefoon kunnen pakken en zeggen dat alle steaks voortaan geen 180 maar nog slechts 120 gram mogen wegen. Dat zou ons hypothetisch 12 miljoen euro op jaarbasis besparen. Maar zo werkt het niet. Wel doen ons uiterste best om zo efficiënt mogelijk te werken en het aldus bespaarde geld investeren we weer in een beter product.” Een vermeldenswaardig voorbeeld van upgrade is Celebrity’s nieuwe aanpak om vis in te slaan. Sinds kort koopt Celebrity namelijk geen diepgevroren vis meer in, maar “op zee ingevroren vis”, waar de vangst binnen het kwartier na het binnenhalen ervan al de diepvriezers ingaat. “Uiteraard betalen we daar meer voor,” zegt Van Staden, “maar de kwaliteit van de vis is dan ook beter.”
Food Network-cruise. Niemand heeft ook maar enige teleurstelling laten blijken. Integendeel, iedereen die ik erover aansprak was vol lof. Dus laat die roddels maar voor wat ze zijn: er zit zelfs geen grond van waarheid in want in feite is de situatie in werkelijkheid net omgekeerd. Celebrity legt de lat in z’n hoofdrestaurant net hoger in plaats van lager.
Voortdurende verbeteringen Tijdens mijn cruise zaten de specialiteitenrestaurants goed vol met gasten die, elders dan in het hoofdrestaurant, in een intieme sfeer wilden dineren. Sommige specialiteitenrestaurants bieden menu’s aan die aan land veel meer zouden kosten. Murano biedt voor 27 euro per persoon bijvoorbeeld zoveel kwaliteit in zo’n mooie setting dat het er eigenlijk een Michelin-ster voor verdient. (Maar bij mijn weten kent Michelin geen sterren toe aan restaurants op cruiseschepen.) Terwijl gasten specialiteitenrestaurants net bijzonder appreciëren, zegt Van Staden dat cruiselijnen vaak geen credits krijgen voor diezelfde specialiteitenrestaurants. “Alles draait om het hoofdrestaurant en het lido,” weet hij. “Dat zijn de twee punten waarop men focust. We hebben onze buffetten vernieuwd en de variëteit van ons aanbod verhoogd. We hebben de menu’s gewijzigd. Voor het hoofdrestaurant investeren we een hoop tijd en geld om voortdurend te verbeteren. Ons doel bestaat erin om ons te onderscheiden van die immens monotone zee van hoofdrestaurants op andere cruiseschepen.” Veel gasten wagen zich nooit verder dan het hoofdrestaurant of het Oceanview (lido) Café. Mijn eigen indruk van deze twee eetgelegenheden tijdens mijn cruise: de keuken, de presentatie en de bediening zijn er uitstekend. Ik kan me niet voorstellen dat wie dan ook teleurgesteld zou zijn in één van beide restaurants en ik was dan nog in het gezelschap van 150 fijnproevers die deelnamen aan Celebrity’s eerste 12
C Magazine
Winter 2010
Jacques Van Staden, vicepresident culinaire operaties voor Celebrity Cruises, beweert dat de hoeksteen van het merk Celebrity precies de eet-beleving is. “Dat is werkelijk waar het bij ons om draait: het eten, de wijn en de service. Daarom is het ook zo frustrerend wanneer mensen denken dat we uitgerekend daarop bezuinigen. Dat doen we juist niet, integendeel. We werken zelfs met groepen die zich toespitsen op eten om na te gaan hoe we onze gasten nog beter kunnen dienen. We vragen onszelf constant af hoe we onze gasten een ervaring kunnen aanbieden die ze zullen koesteren en zich altijd zullen blijven herinneren.”
De onverzettelijke chef Cat Cora geeft een kookdemonstratie tijdens Celebrity Cruises’ eerste Food Network-cruise. Meer dan 150 mensen tekenden in om praktische workshops en demonstraties door beroemde chef-koks te volgen. Iedereen die ik sprak was vol lof over Celebrity’s keuken, zowel in het hoofdrestaurant als elders op het schip.
recensie
Onderweg: Allure of the Seas Door Ralph Grizzle
Winter 2010
C Magazine
13
recensie
Begin september was ik in het Finse Turku, samen met een groep andere verslaggevers. Net zoals een jaar eerder, werden we overgevlogen om een rondleiding te krijgen op ’s werelds grootste cruiseschip. In feite wordt Allure pas het grootste cruiseschip ter wereld wanneer het schip eind oktober zal zijn opgeleverd. Dit zusterschip van Oasis of the Seas is volgens de kapitein van de Allure precies vijf millimeter (!) langer dan z’n ietwat oudere zus. Een definitieve meting van Allures brutotonnenmaat moet overigens nog volgen. Hoe dan ook komt het neer op haarkloverij want Allure is grotendeels een replica van Oasis. Er zijn wat nieuwigheden in de restaurants en theatershows van Allure enzo, maar in wezen zijn beide schepen exact hetzelfde en ook ontworpen om dezelfde sensaties te bieden. Misschien was dat de reden waarom de verslaggevers tijdens het vragenuurtje, na een volle dag rondleiding op Allure of the Seas op de STX Europe-scheepswerf in Turku, weinig vragen hadden voor het personeel van de hoofdscheepswerf en voor het Royal Caribbean-personeel. Alleszins overduidelijk minder vragen dan vorig jaar. Veel was er niet veranderd aan de schepen. Wat nochtans wel grondig was veranderd, was de manier waarop Royal Caribbean deze keer over de bouw van het schip communiceerde. Het getal dat we dit jaar herhaaldelijk te horen kregen, betrof niet de maten van het schip of de capaciteit qua passagiers maar eerder dat Allure al voor 96% klaar was. Oasis daarentegen was slechts voor 95% klaar toen we het schip vorig jaar omstreeks dezelfde tijd bezochten. Belachelijk, die éne procent horen we u al denken. “Maar die éne procent is wel een erg zichtbare procent,” benadrukte Raymund Gschaider, hoteldirecteur bij Royal Caribbean. Vorig jaar liet de maatschappij de reporters namelijk een schip zien, waarvan iedereen dacht dat het nooit op tijd klaar zou raken. Dit jaar kregen de journalisten een veel vollediger beeld van het schip dat eind oktober moest worden geleverd. Het theater leek bijvoorbeeld al klaar voor opvoeringen en om publiek te ontvangen. Vorig jaar was dezelfde ruimte nog een bouwwerf met overal steigers en stellingen. Deze bijkomende éne procent onderstreept wel hoe ver het met Royal Caribbean gekomen is het voorbije jaar, waarin de aandelen van de firma op de beurs onder 6 dollar (4,5 euro) per aandeel zakten, met zelfs een analist die suggereerde dat de duik zich zou verderzetten tot onder de 1 dollar (0,75 euro). In Turku dit jaar zagen we nochtans geen lusteloze maatschappij maar een competente firma. Terwijl het nog 14
C Magazine
Winter 2010
een hele opgave zal worden om al die hutten week in week uit gevuld te krijgen, lijkt de maatschappij wel op de afspraak om die uitdaging aan te gaan. Allure verliet Turku op 29 oktober, de ochtend na oplevering door de scheepswerf, en werd op 11 november in Fort Lauderdale verwacht. Tijdens de overvaart werd nog weinig op en aan het schip gewerkt. “We verwachten dat we Turku met een compleet voltooid schip kunnen verlaten,” zei Gschaider in september al. Eens in Fort Lauderdale wordt het enige werk dat nog overblijft het aan boord brengen van de 12.156 planten en 57 bomen die binnen 72 uur in Central Park moeten worden geplaatst. De proefvaarten op zee in september brachten enkele ongebruikelijke uitdagingen aan het licht. De certificatiestandaard voor de Rising Tide Bar (een bar die over verschillende dekken op en neer kan bewegen; red.) vereist namelijk dat die een slagzij van een volle drie procent kan weerstaan. Dat is niet eens zóveel. “Maar vertrouw me maar,” zei Gschaider, “het is héél erg moeilijk om dit schip drie graden slagzij te laten maken.” Zowel Allure als Oasis zijn uitzonderlijk stabiele schepen, net als Royal Caribbean zelf, dat getoond heeft dat het in staat is ook turbulente tijden te doorstaan.
recensie
Queen Elizabeth: art-deco-elementen roepen vervlogen tijden op Door Ralph Grizzle
De traditie regeert bij Cunard Line en daarom vormt de Queen Elizabeth in zijn totaliteit een eerbetoon aan de vroegere lijnschepen van de maatschappij. Het art-decodesign van Queen Elizabeth is geïnspireerd op de eerste twee Queens, Queen Elizabeth en Queen Mary die gebouwd werden in de jaren dertig van vorige eeuw.
Winter 2010
C Magazine
15
recensie
In de Grand Lobby stamt de magnifieke artdecokroonluchter uit de periode van de eerste Queen Elizabeth. De nieuwe Queen pronkt ook met een Midship’s Bar, een teruggrijpen naar de eerste Queen Elizabeth, die ook drie vitrinekasten met memorabilia herbergt. De antiquiteiten verwijzen naar het oorspronkelijke lijnschip, zoals een factuur van de scheepsbouwer uit 1938 en een telefoon van het originele lijnschip. QE2-fanaten zullen met plezier vernemen dat enkele van de meest waardevolle relicten van het oorspronkelijk vaartuig hier tentoongesteld worden, zoals de QE2scheepsbel en een buste van Queen Elizabeth die in de Queens Room van QE2 stond. Ook bogend op de vroege historie, maakte de nieuwe Queen radicaal komaf met het Engels Todd-restaurant hoewel zowel de Queen Mary 2 als de Queen Victoria nog een Todd’s hebben. Op Queen Elizabeth introduceert Cunard opnieuw een specialiteitenrestaurant van de eerste Queens , The Verandah. Het wordt geleid door Jean-Marie Zimmermann, al lange tijd Cunard-chef, en de ruimte vormt een eerbetoon aan z’n voorgangers met identieke kunst en originele menukaarten als in de vroegere Verandahrestaurants.
Dineren Op het vlak van eten trekt de Queen Elizabeth wel de lijn van haar zusterschepen door. Net zoals op de Queen Mary 16
C Magazine
Winter 2010
2 en Queen Victoria wordt elke hutcategorie gekoppeld aan een restaurant met zicht op zee. De restaurants volgen hetzelfde patroon als dat op Queen Mary 2 en Queen Victoria, met de Queens Grill en de Princess Grill Restaurants speciaal voor gasten in Grills-suites, en het Britannia Restaurant voor mensen met een deluxe kajuit. Net als op de Queen Mary 2 heeft Queen Elizabeth voor gasten die in kajuiten van categorie AA reizen de Britannia Club in petto. Zij kunnen voor het diner, op het uur van hun keuze, apart zitten in een restaurant met zeezicht. Het hoofdrestaurant, Britannia Restaurant, overspant twee dekken op de achtersteven van het schip en roept herinneringen op aan de restaurants van klassieke oceaanschepen. De zwevende trap en het gemarmerde plafonddesign met sfeerlicht dragen daartoe bij. Ontbijt en lunch worden geserveerd op basis van een open formule en voor het diner kunnen de gasten kiezen tussen de vroege of de late(re) shift. Zowel de Queens Grill als de Princess Grill Restaurants bevinden zich bovenaan het schip (op dek 11), omheind door gracieuze en zacht gebogen panoramische glazen wanden aan de zeekant en boven dek 10 zelfs vrijdragend over de zijkant van het schip heen. Beide Grills bieden ‘single seating’ zodat gasten kunnen komen en gaan wanneer ze maar willen. Hoewel de restaurants architectonisch hetzelfde zijn, zijn ze toch onmiskenbaar anders gedecoreerd zodat ze elk een apart
recensie
gevoel oproepen. Grill-gasten hebben ook het exclusief gebruik van hun eigen privébar en –lounge, gerieflijk vlak naast de Grills-restaurants gelegen en voorzien van de service geleverd door een vaste concierge. Deuren in Franse stijl geven vanaf elk Grill Restaurant toegang tot de Courtyard – een exclusief patio-gebied, waar het diner in openlucht wordt geserveerd en trappen naar het Grills-terras leiden – een afzonderlijke ruimte op het hoogste scheepsdek waar Grills-gasten van luxueuze zonnebedden en een toegewijde kelnerservice kunnen genieten. Bovendien heeft de Queen Elizabeth nog tal van alternatieve dinergelegenheden: • The Garden Lounge, genoemd naar een kamer op de eerste Queen Elizabeth, herbergt occasionele, avondlijke “Supper Clubs” met muzikaal entertainment en gelegenheid tot dansen. Deze ruimte geeft u het gevoel in een serre vol palmen te zitten, want ze is geïnspireerd op de broeikassen in de Kew Gardens en het gewelfd plafondglas maakt het gebied tot een werkelijk lichte, heldere en luchtige plek om ook overdag te zitten. • The Lido Restaurants, op dek 9 zijn licht en ruim en geven uit op zee. Ze verzorgen het ontbijt en de lunch in de vorm van een buffet. ’s Avonds offreren twee van deze Lido Restaurants verschillende stijlen van regionale keuken, in een meer formele setting, terwijl het derde restaurant een uitgebreid buffet blijft aanbieden.
• Café Carinthia werd geïntroduceerd op Queen Victoria – ingericht met art-decotoetsen en rijkelijk gedecoreerd. Het serveert zoete gebakjes, fijne thees en koffies. • Golden Lion Pub, een ander Cunard-handelsmerk, dient als lunch Engels “pub food” op in een traditioneel Engels cafédecor.
Hutten en suites Queen Elizabeth heeft 1.046 kajuiten in de aanbieding, waarvan 892 (85%) buitenhutten met 738 (71%) balkons. Er zijn 127 Queens Grill en Princess Grill Suites op de Queen Elizabeth. Die geven recht op dineren in de Grills restaurants. De zes voornaamste Queens Grill suites zijn genoemd naar de zes Cunard Commodores (een Commodore is de oudste kapitein van een rederij; red.) die geridderd zijn: Commodore Sir Arthur Rostron, Commodore Sir Edgar Britten, Commodore Sir Ivan Thompson, Commodore Sir Cyril Illingworth, Commodore Sir James Bisset en Commodore Sir James Charles. Elke suite is voorzien van een portret en een biografie van de Commodore naar wie ze is vernoemd. Er bestaan ook negen verschillende hut- en kajuitcategorieën: Grand Suites, Master Suites, Penthouses, Queens Suites, Princess Suites, Britannia Club, Balcony, Outside en Inside.
Winter 2010
C Magazine
17
bestemming
De verborgen edelstenen van Noorwegen
Of u nu uit bent op een heftig avontuur of integendeel op zoek naar een meer verfijnde belevenis, tijdens een bezoek aan niet zo bekende stadjes en dorpen in Noorwegen zult u alleszins vinden wat u zoekt. En tussendoor zult u genieten van de fjorden, terwijl u op weg bent van de éne bestemming naar de andere. De natuur kan soms zo oneerlijk zijn: neem nu Noorwegen. Met bijna 1.200 benoemde fjorden vormt het Scandinavisch land één van de rijkste gebieden op aarde als het aankomt op smalle, diepe zee-inhammen tussen torenhoge kliffen. De fjorden worden bovendien vaak gekenmerkt door een groot aantal watervallen. Noorwegen herbergt verschillende van ’s werelds langste fjorden en twee ervan staan op de lijst van Unesco’s Werelderfgoed: de Geirangerfjord en de N�røyfjord. Groenland is het enige land ter wereld waar je nog langere fjorden zult aantreffen. U mag zichzelf best als een gelukzak beschouwen indien u de vele Noorse fjorden vanop het dek van een cruiseschip kunt bewonderen. Het zicht op de grillige kustlijn en de
18
C Magazine
Winter 2010
berglandschappen zijn nauwelijks te overtreffen. Maar er valt ook heel wat te beleven eens u aan wal bent. Steden als Bergen en Trondheim staan bekend tot ver buiten de Noorse grenzen, zowel voor hun schoonheid als voor de ervaringen die ze te bieden hebben. Maar als u zich deze steden voor de geest haalt als de grote edelstenen in een halssnoer, dan zijn er nog vele kleine edelstenen tussenin die net zo fel schitteren. We hebben ervoor gekozen om ons hoofdzakelijk op twee Noorse regio’s te focussen: Sogn og Fjordane en Hordaland, waar veel van de langste en meest bekende fjorden te vinden zijn. De stadjes en dorpen die u in de buurt van deze fjorden aantreft — Eidfjord, Flåm, Olden, Ålesund en Molde — zijn nochtans slechts een paar voorbeelden van de enorme variëteit die Noorwegen te bieden heeft. Met zo’n verscheidenheid, valt gemakkelijk te verstaan waarom de auteur van het Noors nationaal volkslied zijn inspiratie heeft gevonden voor de regel “Ja vi elsker dette landet”: ja, wij houden van dit land!
bestemming
Eidfjord Fjord: Hardangerfjorden, 183 km lang, de op één na langste fjord in Noorwegen. Eidfjord mag dan niet het centrum van de wereld zijn , maar dit Noorse dorp is zeker wel een middelpunt als het op outdoor-ervaringen aankomt. Gesitueerd op de plek waar de Hardangerfjord eindigt, ligt Eidfjord in het centrum van een regio waarnaar soms wordt verwezen als de tuin van Fjord Noorwegen (Noorwegens meest westelijke streek). Het milde klimaat langs de 183 km lange Hardangerfjord doet er appelen, pruimen, peren en kersen groeien. Mei en juni, wanneer alles hier in de bloesem staat, zijn uniek: de witte, rose en rode bloesems van de fruitbomen overdekken dan nagenoeg de hele bergflank tot helemaal beneden bij de blauwe fjord. Vlak in de buurt van Hardangervidda gelegen, hebben de 958 inwoners van Eidfjord voor hun deur één van de best gekende nationale parken liggen. Met z’n 6.475 vierkante kilometer is de Hardangervidda ook Europa’s grootste bergplateau. Eén van Noorwegens grootste gletsjers bevindt zich op het plateau, dat volledig boven de de boomgrens ligt. Hoewel Eidfjord wel kan bogen op een aantal restaurants, is uit eten gaan of shoppen er niet echt the-thing-to-do. Outdoor ervaringen opdoen daarentegen... Al sinds de eerste toeristen er in de jaren 1820 arriveerden, was de spectaculaire natuur Eidfjords hoofdattractie. Afgezien van de Hardangervidda, zijn andere hoogtepunten de indrukwekkende Vøringfossen-waterval, elke denkbare activiteit die aan bergen is gerelateerd (zoals trekking, klimmen en mountainbiken) of vissen in één van de rivieren in de buurt.
Eidfjord voor cruisepassagiers De speciaal gebouwde cruisehaven is gesitueerd vlakbij het dorpscentrum, wat het dorp makkelijk toegankelijk maakt voor cruisepassagiers die deze bestemming te voet willen verkennen. Voor wie wil wandelen zijn verschillende attracties van dit gebied te voet bereikbaar, zoals de H�reid Viking-graven (20 minuten te voet vanuit het dorpscentrum) en de Oude Kerk (gebouwd in 1309).
Niet te missen • De Vøringsfossen-waterval is met zijn val van 183 meter lange tijd Noorwegens meest bezochte natuurlijke attractie geweest. De afstand vanaf het dorp is 19,5 kilometer. Er zijn ook nog verschillende andere watervallen in het gebied, sommige ervan zelfs hoger dan de Vøringfossen. • Het Hardangervidda-plateau staat bekend tot ver buiten de Noorse grenzen en veel toeristen vinden hun weg naar Eidfjord om het plateau te bezoeken (en de Hardangerfjord, Noorwegens tweede langste fjord). Voor bezoekers die geen zin hebben om in een Alpijns klimaat aan trekking te doen, vormt het Hardangervidda Natursenter een alternatief. Het bezoekerscentrum en het museum (twee in één) geven een goed overzicht van deze Noorse regio.
Winter 2010
C Magazine
19
bestemming
Flåm
meer bekende Geirangerfjord staat ook de Nærøyfjord op de Unesco-lijst met Werelderfgoed.
Fjord: Sognefjorden, 204 km lang (de langste fjord in Noorwegen) Volg in de voetsporen van de Britse ‘Salmon Lords’ als u in Flåm bent. Of geniet gewoon van de Noorse natuur op z’n best. Flåm is een klein dorp dat 380 inwoners telt. Het maakt deel uit van de gemeente Aurland, een regio die ruw geschat aan 1.700 Noren een thuis biedt. Men zou kunnen stellen dat Aurland eerder een typisch voorbeeld is van een Noorse plattelandsgemeente: in dit land van bergen en fjorden zijn er soms maar enkele honderden inwoners nodig om een gemeente te vormen. (hoewel de meeste ervan veel dichter bevolkt zijn dan dat). Ondanks z’n kleinheid, is Flåm het hele jaar door een levendige bestemming – ook tijdens de winter wanneer er weinig toeristen zijn. Vergeleken bij grotere dorpen en steden, zou het Flåm aan entertainment, shows en ander vertier kunnen ontbreken. Inwoners van Flåm hebben echter andere voordelen. Wat dacht u van spectaculaire zichten op steile berghellingen, diep blauw-groene fjorden, makkelijke toegang tot bergwandelingen en een spectaculaire flora en fauna? Dat zijn natuurlijk exact dezelfde factoren die elk jaar een groot aantal bezoekers aantrekken – en vaak arriveren ze per cruiseschip. Het toerisme begon hier in de vroege 19e eeuw, toen zowel Noren als buitenlandse bezoekers in de streek begonnen rond te reizen. Een specifieke groep reizigers waren de Britse, zogenaamde ‘Salmon Lords’, die naar Noorwegen begonnen te komen om in de rivieren op zalm te vissen. Flåm ligt aan een arm van de Sognefjorden, die met z’n 204 kilometer lengte één van de langste fjorden ter wereld is. Op z’n diepst is deze fjord zo’n 1.308 meter diep. De Nærøyfjord, een fjord-arm vlakbij Flåm, wordt beschouwd als het meest spectaculaire deel van Sognefjord. Net als de 20
C Magazine
Winter 2010
Flåm voor cruisepassagiers Al sinds het einde van de 19e eeuw is Flåm een bestemming voor cruiseschepen, het is de vierde populairste aanleghaven in Noorwegen. Het dorp is vanaf het havengebied makkelijk bereikbaar per auto, bus of trein.
Niet te missen • De Flåmsbana (Flåm Spoorweg) is zonder twijfel de best gekende attractie in Flåm. Deze spectaculaire spoorweg verbindt Flåm met het stadje Myrdal, 20,2 kilometer verderop. Wat deze spoorweg zo verbluffend mooi maakt is hoofdzakelijk de combinatie van het hoogteverschil van 863,5 meter en de vergzichten die zich langs het traject aanbieden. Elk jaar ervaren zo’n 585.000 reizigers de 20 tunnels van de Flåmbana aan den lijve. Het is één van de steilste spoorwegen ter wereld met normale spoorbreedte, maar het was een enorme uitdaging voor de ingenieurs om hem te bouwen. Gemiddeld deed men er een maand over om één meter tunnel te voltooien. • Het Otternes Boerenerf. Als centrum voor de traditionele Noorse keuken en handwerktechnieken bestaat Otternes uit 27 huizen die bewaard zijn gebleven uit de jaren 1600. Bezoekers kunnen traditionele activiteiten zoals spinnen, weven, garen kleuren, bakken en brouwen bekijken. Het zicht op de fjord van hieruit is spectaculair.
Olden Fjord: Nordfjord, 106 kilometer lang (de zesde langste fjord in Noorwegen) De winter is nooit ver weg in de Olden Vallei. Dee Jostedalsbre, of Jostedals gletsjer, sluit het kleine dorp langs drie kanten in: in het oosten, het zuiden en
bestemming
Trondheimfjord Trondheim Kristansund
het westen. Als grootste gletsjer op het Europese vasteland bedekt de Jostedalsbre met z’n vele zijarmen een gebied van 487 vierkante kilometer. De gigantische gletsjer dankt zijn naam aan het Jostedalsbreen Nationaal Park. In tegenstelling tot wat men zou kunnen denken, draait in dit Nationaal Park niet alles om ijs: weelderige valleien en kale rotsen omringen de gletsjer. ’s Zomers kunnen trekkers die uitgekeken zijn op het ijs en het poolklimaat, makkelijk iets heel anders gaan doen in het 1.310 vierkante kilometer grote Nationaal Park. Voor de incidentele bezoeker is Olden zelf waarschijnlijk ook al iets buitengewoons. Er zit een bepaalde tijdloosheid in het landschap, net zoals in het smeltwater dat onder de gletsjer vandaan stroomt: de Jostedalsbre bestaat namelijk uit ijs en sneeuw die duizenden jaren geleden is gevallen. Als u kunt, schaf u dan een fles Oldens mineraalwater aan. Ze bevat smeltwater van de gletsjer, dat recht naar de brouwerij en in de fles loopt. Dichter bij een “gletsjer van ’t vat” zult u nooit komen. Het dorpje Olden maakt deel uit van de gemeente Stryn, die daarnaast nog negen andere kleine dorpen telt. Met 480 inwoners, is Olden geen aangewezen plaats om ’s nachts eens lekker uit de bol te gaan of op restaurant te gaan. Olden ligt op de plek waar de Nordfjord eindigt en vormt een ideaal vertrekpunt om de gletsjer, de omringende bergen en de fjord zelf te bezoeken.
Molde/Andalsnes Romsdalfjord Alesund Geiranger Hellesylt Nordfjord Olden NORWAY Fjaarland Sognefjord Vik Ulvik
Flam Gudvangen
Eidfjord Jondal Hardangerfjord
Bergen
Oslo Oslofjord
Stavanger
Kristansand Gothenburg
Frederikshaven Kattegat
N o r t h S e a
Halmstad DENMARK
Helsinger
Arhus Korsor
Helsingbor
Copenhagen
Malmo
Olden voor cruisepassagiers Cruiseschepen doen Olden al langer dan een eeuw aan, met de gletsjer als voornaamste trekpleister. Een wandeling van tien minuten vanaf de kaai brengt u in het dorpscentrum. Het dorp maakt deel uit van de haven van Nordfjord, dat ook Måløy, Selje, Nordfjordeid en Sandane omvat.
Niet te missen • De Jostedalsbreen National Park Centre. Gevestigd op de oevers Visitor Centre van het Stryn-meer richt het Visitor Centre zijn aandacht niet alleen op de nabijgelegen gletsjer maar ook op lawines en dieren en planten die in het Nationaal Park aangetroffen worden. Het hoofdgebouw van het Visitor Centre is gebouwd in dezelfde stijl als een langwerpige Viking-woning. Een
botanische tuin herbergt 400 verschillende, individueel Kiel ook een S benoemde plantensoorten. Bezoekers kunnen Kielerkanaal film over het Nationaal Park bekijken. De afstand vanaf Warnemunde Lubeck Cuxhaven Olden bedraagt 37,1 kilometer. • Singerheimen. Oorspronkelijk kwam William Henry Singer uit het Amerikaanse Pittsburgh, maar in 1912 arriveerde hij in Olden. Hij raakte zo gesteld op het dorp en zijn omgeving dat hij hier in 1914 een studio liet bouwen en in 1921 een groter huis. Singer verkoos kunst boven zaken: hij was de erfgenaam van Singer Nimick & Co — een groot staalbedrijf — maar verkoos uitgebreid door Europa te reizen alvorens zich in Olden te vestigen. De Singerheimen, waar hij woonde, is tegenwoordig toegankelijk voor bezoekers. Singerheim bevindt zich op wandelafstand van het centrum van Olden. Winter 2010
C Magazine
21
bestemming
vervingen veel van de houten gebouwen die in de brand waren gebleven. Ålesund is tegenwoordig één van de weinige steden ter wereld in art-nouveaustijl met ontelbare torens, spitsen en middeleeuwse ornamenten. Ålesund is ook een belangrijke vissershaven. Eén van de voornaamste exportproducten is gedroogde en gezouten kabeljauw – de zogenaamde Klippfisk, letterlijk vertaald: klipvis. Die wordt ter plekke veel gegeten maar hij vindt ook z’n weg naar landen als Italië, Portugal en Spanje.
Ålesund voor cruisepassagiers
Ålesund Fjord: Storfjorden, 86 kilometer. De binnenste arm van de Storfjord staat bekend als de Geirangerfjord. Door zijn erkenning als Werelderfgoed door de Unesco is de Geirangerfjord misschien wel de meest bekende fjord in Noorwegen. Cruise naar het stadje dat de Noren zelf als het mooiste van Noorwegen beschouwen. Een combinatie van fjorden, bergen en een stadscentrum in art-nouveaustijl zijn enkele factoren die ervoor hebben gezorgd dat Ålesund de eerste plaats wegkaapte in een rondvraag door de Noorse krant Dagbladet. Grotere steden als Bergen (tweede plaats) en Trondheim (vierde plaats) – misschien beroemder om hun schoonheid – werden niet zo pittoresk bevonden als Ålesund, tenminste als men de Noren hun stem laat uitbrengen en het van hen laat afhangen. Met ongeveer 43.000 inwoners ontbreekt het Ålesund aan het drukke ritme dat grotere steden zo vaak kenmerkt. Maar die puls, dat stadsritme zou wel eens niet de voornaamste reden kunnen zijn om Ålesund op de lijst van te bezoeken plaatsen te zetten. Want maar weinig bestemmingen kunnen reizigers een gevarieerder aanbod bieden. Ålesund herbergt fijne restaurants, goeie musea en een architecturaal interessant stadscentrum. En, zoals zo vaak in Noorwegen het geval is, een overweldigend landschap. Ålesund is het sprekend voorbeeld van het feit dat een ramp uiteindelijk ook tot iets goeds kan leiden. Bij een grote brand in 1904 brandden 850 huizen in de stad tot de grond af. Ongeveer 10.000 mensen hadden geen dak meer boven hun hoofd, slechts 230 huizen overleefden de brand. De Duitse Keizer Wilhelm II was één van de eersten om hulp te sturen; hij had namelijk de gewoonte om in Ålesund met vakantie te gaan. In 1907 waren grote delen van het stadscentrum al in ere hersteld. Huizen in art-nouveaustijl, die toen in de mode was, 22
C Magazine
Winter 2010
Cruisepassagiers ontschepen op een steenworp afstand van het stadscentrum, in een moderne cruiseterminal. Met zo’n 70 à 80 scheepsaankomsten per jaar, beschikt Ålesund over vijf aanlegkaaien voor cruiseschepen.
Niet te missen Bezoekers van Ålesund die niet per cruiseschip arriveren, zullen hoogstwaarschijnlijk een bezoek aan de Geirangerfjord op hun verlanglijstje hebben staan. Als u in Ålesund van een cruiseschip stapt daarentegen, dan is het gebruikelijk dat u zich tijdens uw bezoek op de stad zelf toespitst en de wereldbekende fjord (op de lijst van Unesco’s Werelderfgoed, jawel!) laat voor wat hij is. Want ofwel hebt u hem al gezien, ofwel zal uw schip u er spoedig naartoe brengen. Wat valt er dan nog te zien? Hier hebt u enkele suggesties: • Atlanterhavsparken is één van de grootste zoutwateraquariums in Scandinavië. De ligging, met de auto slechts enkele minuten vanaf het centrum van Ålesund, is mooi en het aquarium zelf hoogst aanbevelenswaardig. • Gelegen aan de uiterste westpunt van de Aksla-berg, biedt de Fellstua vanop 130 meter boven de zeespiegel een adembenemend zicht op Ålesund. Als u beslist het voetpad te nemen om boven te geraken, dan zou u wel ens heel dankbaar kunnen zijn dat u aan het eind van uw tocht een café vindt.
PERSONAL D I S C O V E RY I S O U R TRADEMARK. YOU KNOW WHEN YOU’VE FOUND SOMETHING SPECIAL. IT’S A FEELING YOU GET DEEP FROM W I T H I N T H AT T E L L S Y O U T H AT Y O U A R E ONE WITH YOUR THOUGHTS AND ACTIONS. WHETHER I T ’ S A M E D I TAT I V E MOMENT ON DECK O R A N E X P L O R AT I O N INTO A PICTURESQUE VILLA, YOU’LL EMBARK ON AN ENRICHING JOURNEY ALL YOUR OWN. THIS IS THE REGENT EXPERIENCE.
TA H ITI & SO UTH PACIFIC ALASKA EUROPE & MEDITERRA NEAN SOUTH AMERICA AFRICA CARIBBEAN ASIA
www.TheRe ge ntExperience.com/av idcruis e r RESERVATION S AND IN FORMATION 866 -2 17 -1 369
LUXURY GOES EXPLORING®
bestemming
Molde Fjord: Moldefjorden, 13 kilometer lang Het meest jazzy stadje in Noorwegen heeft veel meer te bieden dan alleen maar muziek. Bij een eerste blik op de kaart van Noorwegen lijkt het alsof Molde één van z’n dichtste buren de rug heeft toegekeerd: de Atlantische Oceaan. Bekend als “Stad van de Rozen” is Molde gebouwd op de zuidkant van een landengte. Terwijl de golven van de Noordelijke Atlantische Oceaan inbeuken op de noordelijke kust van diezelfde landengte, lijkt de stad Molde zich naar binnen hebben gekeerd, naar het Noorse binnenland. Toch is Molde geen stad met introverte intenties. U hoeft maar stil te staan bij het feit dat het Molde International Jazz Festival sinds zijn start in 1961 erin geslaagd is om de bekendste muzikanten ter wereld naar hier te krijgen. Miles Davis, Stevie Wonder, Dexter Gordon, Van Morrison, Oscar Peterson, Paul Simon, Dizzy Gillespie en Bob Dylan zijn slechts enkele grote namen die Molde hebben aangedaan. Bezoekers van dichtbij en van heinde en verre zijn hen gevolgd. Toch was Molde op toeristisch vlak al een grote naam lang voor het Jazzfestival het daglicht zag. Toen het toerisme in Noorwegen in de 19e eeuw de kop opstak, met de fjorden als voornaamste attractie, werd Molde algauw één van de meest populaire bestemmingen. Het kleine stadje met z’n houten huizen, weelderige tuinen en parken stond in een mum van tijd bekend als “de Stad van de Rozen”. De bommen die tijdens de Tweede Wereldoorlog op Molde vielen, veranderden het karakter van de stad met als gevolg dat het er vandaag de dag modern uitziet. Maar ook vóór de bombardementen van 1940, namelijk na een brand in 1916 waarbij 225 huizen in vlammen opgingen, was de stad al grondig van uitzicht veranderd. Nee, niemand kan beweren dat Molde zijn rug naar de rest van de wereld toekeert. Integendeel zelfs. Ietwat 24
C Magazine
Winter 2010
in tegenspraak met de landkaart is de Atlantische Oceaan zelfs één van de voornaamste aantrekkingspunten van de regio. Niet in het minst als gevolg van de ‘Atlantic Road’, waarschijnlijk één van de meest fascinerende wegen waar ook ter wereld. Met 24.000 inwoners vormt Molde het administratieve centrum van een streek die 250.000 bewoners telt.
Molde voor cruisepassagiers Cruiseschepen kennen Molde en het vlakbij gelegen stadje Åndalsnes al sinds 1882 als bestemming. Passagiers gaan praktisch in het stadscentrum van boord wat het makkelijk toegankelijk maakt voor iedereen die het gebied op zichzelf wil ontdekken.
Niet te missen • In 2005 werd de ‘Atlantic Road’ uitgeroepen tot Noorwegens constructie van de eeuw. De weg die langs de boord van de oceaan slingert, werd in 1989 voltooid en krijgt ook buiten Noorwegen de nodige erkenning. De Engelse krant The Guardian zette de Noorse weg op de eerste plaats van z’n lijst met beste autotrips ter wereld. • Trollveggen (De Trollenmuur) is een steile berghelling met het hoogste overhangende gedeelte van om het even welke rots in Europa. Trollveggen is een bekende bestemming voor bergbeklimmers uit de hele wereld en is 1.700 meter hoog. De afstand tot Molde bedraagt 68 kilometer.
bestemming
Seabourn Sojourn met 300 calorieën per dag – of minder Door Ralph Grizzle
De titel boven dit stuk zou enigszins als alarmerend kunnen opgevat worden. Trouwe lezers van dit blad zouden zich zorgen kunnen maken omdat ze foto’s van mij, de uitgemergelde versie dan, te zien gaan krijgen. Maar de kop bovenaan slaat niet op het inslaan van 300 of minder calorieën per dag, maar juist op het kwijtspelen ervan. Dit in het volle besef dat 300 calorieën gelijk staan aan slechts twee chocoladekoekjes (zucht), die aan boord praktisch in je mond springen. In feite zit de Seabourn Sojourn boordevol verleidingen en voor luilakken als ik vormt de fitnessruimte er daar géén van – tot nog toe althans. Want onder mijn middenrif heb ik inmiddels een aardige uitstulping in de vorm van een Ardeense heuvel weten te kweken. Na zovele cruises en zo’n lange tijd op zee, moet ik voortdurend gaatjes in mijn broeksriem laten bijmaken – en niet in de richting die mijn
voorkeur geniet. Ik ben in de loop der jaren heel wat kilo’s aangekomen (maar ik heb er dan ook elke minuut van genoten). Door aan boord te gaan van de Sojourn hoopte ik dat deze reis een keerpunt zou kunnen betekenen en dus toog ik elke avond braafjes naar de fitness om te boeten voor mijn vele zonden. Sojourns fitnessruimte is heel goed uitgerust met talloze tuigen om in een aangename omgeving calorieën kwijt te spelen. Elke avond stapte ik op de loopband en tikte ik als streefdoel 300 te lozen calorieën in. Tot mijn opperste verbazing en ontgoocheling duurt het 30 minuten voor je 300 calorieën hebt verbrand! Terwijl het slechts twee minuten duurt om twee koekjes te verorberen. Het leven is, zoals al zovelen voor mij hebben vastgesteld, verschrikkelijk oneerlijk. Winter 2010
C Magazine
25
bestemming
Ik was trouwens niet alleen in de fitness. De eerste avond stond de hoteldirecteur van het schip op de loopband naast mij. Hij vertelde me over zijn gevecht om onder de 100 kilo te blijven, een gewicht dat mijn lichaam nog slechts kent uit ver vervlogen jeugdjaren. Ooit was hij tot 87 kilo geraakt, maar hoe kun je nu aan de verleidingen op een luxecruise blijven weerstaan? De hoteldirecteur sport elke dag een uur, wat bewonderenswaardig is en, belangrijker, wat betekent dat hij zonder enig schuldgevoel vier chocoladekoekjes per dag kan verorberen. Eén van onze lezers zal zonder twijfel trots zijn op mijn inspanningen. Regelmatig krijg ik een bericht van een ervaren cruiser en fitness-enthousiasteling die ik nog nooit persoonlijk heb ontmoet. Zijn kattebelletjes komen eigenlijk altijd neer op instructies voor mij om de fitnessfaciliteiten op diverse schepen na te trekken en aan hem te rapporteren. “Hoeveel rondjes lopen rond het schip om een mijl af te leggen?” vraagt hij me dan. Plichtsgetrouw geef ik hem zoveel mogelijk antwoord op zijn vragen. Ik bewonder mensen zoals hij die erin slagen om tijdens cruises fit te blijven. Bestaat er eigenlijk een betere plek dan een luxeschip om te beginnen met of het handhaven van een gezonde levensstijl? Wie werkelijk iets ‘transformationeels’ wenst veranderd te zien, zal weinig betere plaatsen dan een cruiseschip vinden om aan zo’n wezenlijke verandering te beginnen, of het moest Tibet zijn (maar da’s weer een heel ander verhaal). Gezonde menu’s met weinig calorieën staan gewoon op de kaart en 26
C Magazine
Winter 2010
die gerechten zijn zelfs lekker als ze worden klaargemaakt op de wijze van de Seabourn-chefs. Inderdaad, alcoholische dranken zijn in de cruiseprijs inbegrepen, maar ik heb geleerd om het glas champagne dat in mijn hand wordt gedrukt beleefd te weigeren. De loopbanden, stepmachines, cross-trainers en fietsen zijn allemaal voorzien van tv-schermen, flessenwater, handdoeken en koptelefoontjes. Tijdens mijn cruise gleed het Noorse landschap aan de andere kant van de grote ramen voorbij. Zou er een aangenamer omgeving bestaan om af te zien? Hoewel... in mijn ogen blijft fitness toch een hedendaags equivalent van de Spaanse inquisitie! Tijdens mijn Seabourn-cruise besteeg ik in Flåm het zadel van een fiets om een uur of meer te fietsen, iets wat me veel beter is bevallen dan binnenskamers fitnessen. Op andere bestemmingen testte ik Seabourns “In Motion”tours, wat actieve excursies zijn. Met al dat gezond aanbod, vermoed ik wel dat ik tijdens mijn cruise met Seabourn Sojourn uiteindelijk 300 calorieën per dag wist te verbranden – of minder. Seabourn Sojourn werd de voorbije zomer in de vaart genomen en is het tweede van drie nieuwe Seabournschepen. Een overzicht vindt u terug in ons nr. 15, het (vorige) herfstnummer van C Magazine.
recensie
Doe maar rustig aan met AIDA Ontspanning kan vele verschillende vormen aannemen, zo mochten we ervaren tijdens een Baltische cruise aan boord van de AIDAblu. Door Andreas Lundgren
In alle eerlijkheid weet ik niet waarmee ik beginnen moet als ik het over de AIDAblu wil hebben. Daarmee bedoel ik dat dit een schip is dat je met vele indrukken achterlaat en daar is de erg grafische schildering van de boeg er maar één van. Wat blijkbaar blijft hangen in het hoofd van deze schrijver is een gevoel van algehele ontspanning, van een schip waarop het informele hand in hand gaat met inventieve oplossingen. Neem nu bijvoorbeeld de Wellness Oase. Die maakt deel uit van de spa aan boord, een gebied vooraan dek 14 en 15 waar passagiers een leunstoel of een cirkelvormig type dekstoel kunnen vinden en, dus ja... kunnen relaxen. In het begin was ik niet helemaal zeker van wat ik van die ruimte kon verwachten. Ik had de aangewezen dresscode wel gecheckt — badmantel — maar ik had zonder erbij na te denken mijn laptop meegenomen. Ik weet niet of ik de dingen nu over-interpreteer, maar al snel kreeg ik op één of andere manier het gevoel dat laptops niet spoorden met het algemene idee van de Wellness Oase. In elk geval kan ik u verzekeren dat mijn laptop de enige in de hele zone was: ik heb niemand anders gezien die zijn computer bij zich had. Wat ik wel zag, waren mensen die boeken lazen, mensen die met zachte, gedempte stemmen praatten en mensen die sliepen. Af en toe vlijden enkele passagiers zich in de whirlpool.
Nadat ik een dekstoel voor mezelf had gevonden, slaagde ik erin om wat werk gedaan te krijgen. Maar na een tijd begon ik dat werk plotseling een beetje onbelangrijk te vinden. Ik legde mijn laptop aan de kant, ontspande me en viel in slaap. Deze gang van zaken leek dus wel te sporen met het concept van de Wellness Oase. Later, na de spa verlaten te hebben, kon ik er niet aan weerstaan om één van die cirkelvormige dekstoelen (gelijk aan die in de Wellness Oase, maar ook midscheeps bij de glasstructuren van de AIDAblu opgesteld) uit te proberen. Deze dekstoelen zijn ontworpen om tv te kijken — elke stoel heeft z’n eigen tv-scherm — maar ik vond ze ook geweldig om naar de zee te kijken. Ontspannend? Absoluut. En hetzelfde kan gezegd worden van de AIDA Lounge vooraan op dek 10. Betekent dit dan dat de AIDAblu maar een lui, slaperig ship is? Helemaal niet. De fitnessruimte is erg goed uitgerust, met een hele reeks toestellen voor training en gewichtheffen, en leek nog erg populair te zijn ook. Toen ik mijn ronde van het schip deed vlak nadat ik aan boord was gegaan, zat de gym tjokvol mensen. Ik probeerde het een keer op zaterdagavond en zelfs tegen etenstijd was ik er toen niet de enige. Meer nog, het actieve profiel van AIDA’s passagiers werd mij bevestigd door verschillende personeelsleden aan boord en misschien ook door het feit dat de fietsexcursies aan wal bij de meest populaire uit het aanbod hoorden. De AIDAblu
Winter 2010
C Magazine
27
recensie
heeft namelijk 85 fietsen aan boord en fietsuitstappen staan nagenoeg in elke aanleghaven op het programma. Er zijn drie verschillende niveaus voor wat betreft de fietsexcursies: makkelijk, avontuurlijk en “tussenin”. De gemiddelde afstand bedraagt 30 kilometer. Ik vond het interessant om vast te stellen dat er geen onverenigbaarheid leek te bestaan tussen activiteit en ontspanning aan boord. Maar dat komt omdat ik geneigd ben het oneens te zijn met mensen die beweren dat activiteiten en trainen ook een erg goeie manier van ontspannen zijn. Er bestaan nog andere gebieden waarop AIDApassagiers het zich makkelijk kunnen maken. In tegenstelling tot andere grote schepen, hoeven AIDA-gasten niet aan fooien te denken. Die bestaan hier aan boord gewoon niet — en er wordt ook geen dagelijkse fooi aan uw eindrekening toegevoegd. Het mag niks lijken, maar de meeste mensen zullen het met mij eens zijn dat de mogelijkheid om te investeren in enkele extra flessen wijn bij het diner meer voldoening schenkt. Dat doet me eraan denken: AIDA biedt de wijn bij de lunch en het diner in z’n drie buffetrestaurants (Markt Restaurant, East Restaurant en Bella Donna Restaurant) bovendien gratis aan. Rode en witte huiswijnen worden in karaffen geserveerd. Bier is ook een mogelijkheid als u dat verkiest. 28
C Magazine
Winter 2010
Het buffetconcept is iets waaraan AIDA sinds zijn begindagen in 1996 vasthoudt. Toen al was het buffet aan boord een belangrijke troef van AIDA’s schip dat tegenwoordig AIDAcara heet. Uiteraard heeft AIDA zich sindsdien wel ontwikkeld. De AIDAblu heeft drie restaurants waar een extraatje te betalen valt: het betere Rossini Restaurant, het Buffalo Steak House en de Sushi Bar. Als u gesteld bent op typische Duitse kost, probeer dan het menu in het Brauhaus, waar AIDAblu’s eigen brouwerij z’n thuis heeft. Het Brauhaus was trouwens de enige plek aan boord die ik typisch Duits vond. Natuurlijk was het klip en klaar dat AIDA Duitse wortels heeft — de taal aan boord is overwegend Duits — maar als er al een specifieke flair aan boord hangt, dan is die niet verbonden met een bepaald land maar komt die eerder neer op ‘modern’ en ‘slim’. En, nu vergeet ik het toch bijna zeker, ontspannend!
File met feiten: Onze cruise ging eind juli, begin augustus van Stockholm naar Kopenhagen. Het schip was met zo’n 2.500 passagiers aan boord nagenoeg volzet. 450 daarvan waren kinderen, meteen een bewijs voor de populariteit van AIDA bij gezinnen. De gemiddelde leeftijd van de AIDApassagiers bedroeg 45 jaar, maar dat cijfer heeft de neiging behoorlijk de hoogte in te gaan bij cruises die buiten de schoolvakanties vallen.
recensie
AIDAblu’s brouwmeester zegt proost Even voorstellen, AIDAblu’s brouwmeester André Klein. Hij staat in voor de brouwerij aan boord van AIDA’s nieuwste schip en Andrés verantwoordelijkheden zijn aanzienlijk: 2.000 passagiers gelukkig maken en houden met hun bier. Tenminste de biertjes die aan boord in het Brauhaus worden geserveerd. Om hem te helpen die taak tot een goed einde te brengen, heeft André een complete microbrouwerij te zijner beschikking waar hij het brouwproces van begin tot eind zelf in de hand heeft: vanaf het mengen van de ingrediënten tot het uitschenken en serveren van het bier. Bovendien geeft hij aan de passagiers lezingen over bierbrouwen. Elke cruise heeft gewoonlijk ook seminaries over bierbrouwen in z’n aanbod. De soorten bier in de aanbieding variëren. Aan het eind van de zomer werden drie verschillende soorten bier geschonken: een zogenaamd ‘Altbier’, gebrouwen naar een origineel recept van Hövels, de brouwerij waarmee AIDA voor z’n brouwsels aan boord samenwerkt, de ‘AIDA Zwickel’, een bier dat op de bodem van de fles fermenteert en licht van kleur is en een derde type bier, afhankelijk van het seizoen. Wanneer deze editie van C Magazine naar de drukker gaat, zal het ‘Festbier’ dat begin augustus gebrouwen werd waarschijnlijk al opgedronken zijn tijdens
het ‘Oktoberfest’ dat aan boord plaatsvond. André werkt telkens vier maanden aan boord om daarna naar zijn gewone job in de brouwerij bij Frankfurt terug te keren. “Mijn ervaring met brouwen aan boord is daar compleet verschillend van,” zegt hij. “Ten eerste heb ik direct contact met de consumenten aan boord en soms leiden suggesties van passagiers effectief tot ideeën voor nieuwe bieren. Daar hou ik van. Hier aan boord is het nog mogelijk om een beetje met de recepten te spelen,” zegt hij. Aan boord heeft André 13 bierreservoirs tot zijn beschikking — de drie achter de bar inbegrepen. Elk reservoir heeft een capaciteit van 1.000 liter bier. Hoewel elk nieuw brouwsel tenminste vijf weken moet opgeslagen blijven om te kunnen gisten, bestaat er voor de passagiers aan boord van de AIDAblu geen gevaar om zonder bier te vallen: tijdens een cruise wordt er in het Brauhaus gewoonlijk tussen de 1.500 en 1.800 liter bier geconsumeerd. Hoewel dat cijfer soms kan oplopen: “Tijdens de Wereldbeker Voetbal, eerder dit jaar, lag de consumptie hoger,” herinnert André zich. Het bier wordt gebrouwen van ontzilt zeewater. In tegenstelling tot wat u misschien denkt, is dit eerder een voordeel dan een nadeel voor het brouwproces. Het komt erop neer dat de waterkwaliteit te allen tijde gelijk blijft, onafgezien van waar op de zeven wereldzeeën de AIDAblu cruiset. En dat biedt André weer de mogelijkheid om zijn volledige aandacht te richten op alle andere factoren die een invloed hebben op het bier dat hij serveert. Proost!
Winter 2010
C Magazine
29
bestemming
IJsbergen in het Groenlandse Ilulissat: een dag in Disko Bay Door Ralph Grizle
30
C Magazine
Winter 2010
bestemming
We hadden grootse plannen die ochtend, toen de Discovery ons in Ilulissat afleverde. Het Noordpool-stadje vormt het centrum voor één van ’s werelds mooiste natuurwonderen, de met ijsbergen bezaaide Disko Bay. In feite betekent Ilulissat in het Groenlands gewoon ‘ijsbergen’. Het spektakel is zelfs zo mooi en de streek zo’n kostbare schat dat de Unesco het in 2004 toevoegde aan z’n lijst met Werelderfgoed. We waren van plan om met een tenderbootje naar de kust te varen, het stadje te verkennen en de wandeling van 40 minuten naar de Sermermiut-vallei te maken, een oude Inuït-nederzetting die in 1727 met 250 inwoners Groenlands grootste was. De vallei wijst de weg naar de ijsfjord, die we volgens plan tijdens een zeiluitstap zouden te zien krijgen. Later zouden we gaan lunchen in Hotel Arctic om daarna het Knud Rasmussen-museum te bezoeken. Sledehonden, die hier in het noorden van Groenland nog steeds een belangrijk transportmiddel vormen, wilden we zien en fotograferen. (Sledehonden zijn in Groenland trouwens uitsluitend toegelaten boven de poolcirkel). Op die dag in midden augustus dat we aankwamen, was de zon al om iets na vier uur ’s nachts opgekomen terwijl ze
de dag van tevoren al om 11u ’s ochtends was ondergegaan. We werden wakker in een dikke mist, waarvan we hoopten dat die tegen acht uur ’s morgens zou verdwijnen, het moment dat de tenders moesten vertrekken. Om vier uur ’s middags waren we nog aan het wachten op het optrekken van de mist. U kunt zich onze ontgoocheling voorstellen. Sinds we zes dagen eerder Reykjavik hadden verlaten, hadden onze voeten geen acht uur op vaste grond gestaan, meer bepaald in Nuuk, de hoofdstad van Groenland. Vanaf het schip konden we niks zien, behalve een dikke muur van mist. Verslagen door ‘Moeder Natuur’ kwam de kapitein van de Discovery melden dat het tijd werd om alle hoop te laten varen. Hij zou het schip Disko Bay uitloodsen, terug naar het zuiden van Groenland, zoals voorzien in het vaarschema. Terwijl we vertrokken begon de mist te verdwijnen, net als mijn ontgoocheling. Want we werden omringd door één van de allermooiste spektakels die ik ooit heb gezien, overal ijsbergen. De ijsbergen hadden er al die tijd gelegen, alleen hadden we ze niet kunnen zien. Wat een feest toen het mistgordijn eindelijk omhoog ging.
Winter 2010
C Magazine
31
bestemming
Nieuwe ‘vrienden’ in Nuuk, de hoofdstad van Groenland Door Ralph Grizzle
Afgelopen zomer bezocht ik Nuuk, de hoofdstad van Groenland. Nuuk is een cruisebestemming en een fascinerende aanleghaven. De oude ‘Colonial Harbor’ is immens historisch. U vindt er de thuis van Hans Egede, de Deens-Noorse stichter van Nuuk. Vlakbij zult u ook The National Museum aantreffen, waar de Qilakitsoq-mummies angstaanjagend goed zijn bewaard. Ze stammen uit de 15e eeuw en werden teruggevonden in een moeras. Maar het hoogtepunt van mijn dagje Nuuk was toch onze gids Else Marie Jerimiassen en haar moeder Augusta. Zoals u zou kunnen besluiten na het bekijken van hun foto, zijn moeder en dochter geweldige mensen. Wat het bijzonder interessant maakt voor mij, is dat we sinds onze eerste ontmoeting alledrie contact zijn blijven houden op een manier die enkele jaren geleden nog niet mogelijk was, nl. via Facebook. Thuis spreken de Jerimiassen Groenlands, een dialect van de Inuït-taal, maar ze beheersen ook het Deens en het Engels, wat het voor ons makkelijk maakt om te communiceren. De dag dat we Nuuk verlieten, vertelde Augusta me dat ze de volgende dag met haar man zou gaan jagen. Ongeveer een week later werden we “bevriend” via Facebook en vroeg ik haar hoe de jachtpartij was verlopen. 32
C Magazine
Winter 2010
Ze schreef: “Oh, we hebben 2 kariboes (rendieren; red.), 10 forellen en 16 kilo bosbessen buitgemaakt. Het was een geweldige trip. We zijn op donderdag vertrokken en zaterdag teruggekomen. Zondag zijn we opnieuw op pad gegaan, en mijn man ving zes tarmigans (een vogelsoort; red.) en ik plukte 3,5 kilo bosbessen. Zoveel bosbessen om smoothies van te maken en lekkere jam om op te eten.” Terwijl ik haar nota las, werd ik teruggekatapulteerd naar een eenvoudiger leven dan dat van mij in één van de drukkere delen van Noord-Amerika. Ik ben altijd geïntrigeerd geweest door de Groenlanders en hun vermogen om in zulke harde omstandigheden te overleven. Ik vroeg Augusta of jagen en vissen voor hen zoiets was als naar de kruidenier gaan bij ons. “De zee is onze grote tuin, net als de natuur, da’s ook onze tuin. Toen u hier was moet u opgemerkt hebben dat wij hier geen sla, fruit, rijst of andere dingen kunnen planten zoals andere mensen elders ter wereld in hun tuinen doen. Het is bijna onmogelijk om hier om het even welk gewas voor eigen consumptie te laten groeien.” Augusta en haar man gaan vaak naar zee en de wilde natuur in om te vangen wat ze zullen opeten. En natuurlijk gaan ze ook nog naar de kruidenier, maar de zee en de wildernis bezorgen de Jerimiassen toch, elke keer weer, extra oogsten.
Africa A laska Asia & Pacific Austr alia New Zealand Canada New England Caribbean Europe Hawaii Mexico Panama Canal South A merica World Voyage
Boundless
We invite you to explore. To see new things, and old things, in a new way. We invite you on board, and we are at your service. For more information, call your Travel Professional or 1-877-SAIL HAL, or visit www.hollandamerica.com. Ships’ Registry: The Netherlands
A room with a view Samsung onthult: de ultradunne LED TV 9000 State-of-the-art technologie in een oogstrelend strak design. De allerdunste LED TV, exclusief van Samsung. www.samsung.com Ultra Slim LED 0.8cm / Touch Remote Control / 3D / Internet@TV / AllShare DLNA LED 9000 series Home Cinema Set HT-C9930
Model: Miss Belgium 2010, Cilou Annys
