Machines voor de voedingsmiddelen industrie: Latijns-Amerika. Mei 2010

Machines voor de voedingsmiddelen industrie: Latijns-Amerika Mei 2010

NL EVD Internationaal | Machines voor de voedingsmiddelen industrie: Latijns-Amerika

Colofon

Naam marktscan

Machines voor de voedingsmiddelenindustrie: LatijnsAmerika

Opgesteld voor Contactpersoon

Het Nederlandse mkb-bedrijfsleven in de machineindustrie

Opgesteld door Contactpersoon

NL EVD Internationaal

Datum

1 | 5 | 2010

Agentschap NL is een agentschap van het Ministerie van Economische Zaken. Agentschap NL voert beleid uit voor diverse ministeries als het gaat om duurzaamheid, innovatie en internationaal. Agentschap NL is hèt aanspreekpunt voor bedrijven, kennisinstellingen en overheden. Voor informatie en advies, financiering, netwerken en weten regelgeving. De divisie NL EVD Internationaal stimuleert internationaal ondernemen en samenwerken en een positieve beeldvorming van Nederland in het buitenland.

© 2010 Agentschap NL Hoewel deze publicatie met de grootst mogelijke zorg is samengesteld kan Agentschap NL geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele fouten. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Pagina 2 van 75


Inhoud Colofon—2 1

Voorwoord—5

2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.4.1 2.4.2 2.4.3

Samenvatting—7 Economische vooruitzichten—7 Innovatie—7 Regelgeving—8 Analyse per subsector—8 Groente- en fruitverwerking in Brazilië, Chili en Mexico—8 Vleesverwerking in Argentinië en Brazilië—9 Bakkerijproducten in Argentinië en Mexico—9

3 3.1 3.1.1 3.1.2 3.1.3 3.2 3.2.1 3.2.2 3.2.3 3.3 3.3.1 3.3.2 3.4 3.4.1 3.4.2 3.4.3 3.4.4 3.4.5 3.5

Argentinië—11 De voedingsmiddelensector in Argentinië—11 Gezonde eetgewoonten en gemaksvoedsel—11 Machines voor de voedingsmiddelenindustrie—12 Investeringen—14 Vlees: van vervoer tot en met verpakkingstechnologie voor vlees en opslag—15 Rundvlees—15 Varkensvlees—16 Pluimvee—17 Bakkerijproducten—18 Trends—18 Belangrijke spelers—20 Stappenplan—20 Wet- en regelgeving—20 Distributiekanalen—21 Zakencultuur—22 Vakbeurzen en andere activiteiten—22 Vakbladen, brancheorganisaties, overige instanties en websites—23 SWOT-analyse Argentinië- benoemen sterktes/zwaktes, en kansen/bedreigingen 25

4 4.1 4.1.1 4.1.2 4.1.3 4.2 4.2.1 4.2.2 4.2.3 4.2.4 4.3 4.3.1 4.3.2 4.3.3 4.3.4 4.3.5

Brazilië—27 De voedingsmiddelensector in Brazilië—27 Convenience food en een gezondere levensstijl—28 De voedselverwerkende industrie—28 Machines voor de voedingsmiddelenindustrie—29 Vlees—32 Export bedreigd door bezorgdheid over voedselveiligheid—34 De verwerking van groente en fruit—34 Diepvries—35 Conserven—36 Exportstappenplan—37 Wet- en regelgeving—37 Distributiekanalen voor toelevering aan producenten—38 Cultuur van het zakendoen—39 Vakbeurzen en andere activiteiten—39 Vakbladen, brancheorganisaties en overige instanties en websites—40

Pagina 3 van 75


4.4

SWOT-analyse Brazilië, benoemen sterktes/zwaktes en kansen/bedreigingen—41

5 5.1 5.1.1 5.1.2 5.2 5.2.1 5.2.2 5.2.3 5.3 5.3.1 5.3.2 5.3.3 5.3.4 5.4 5.4.1 5.4.2 5.4.3 5.4.4 5.4.5 5.5

Chili—43 De voedingsmiddelenindustrie in Chili—43 Belangrijke spelers—45 Machines voor de voedingsmiddelenindustrie—46 De groente- en fruitketen van oogst tot opslag—48 De verwerking van fruit en groente—48 Tuinbouw—48 Innovatie in de tuinbouwsector—49 Diepvries en conserven—49 Diepvriessegment—49 Distributie—50 Logistiek en technologie—50 Conserven—51 Exportstappenplan—51 Wet- en regelgeving—51 Cultuur van het zakendoen—52 Distributiekanalen—53 Vakbeurzen en andere activiteiten Vakbeurzen—54 Vakbladen, brancheorganisaties en instanties—54 SWOT analyse Chili, benoemen sterktes/zwaktes en kansen/bedreigingen—56

6 6.1 6.1.1 6.2 6.3 6.3.1 6.3.2 6.4 6.4.1 6.4.2 6.4.3 6.4.4 6.4.5 6.5

Mexico—59 De voedingsmiddelensector in Mexico—59 Machines voor de voedingsmiddelenindustrie—60 Brood- en banketsector—62 Verwerkte groente- en fruitindustrie—63 Conserven—64 Diepvriesvoeding—65 Exportstappenplan—66 Wet- en regelgeving—66 Distributiekanalen voor toelevering aan de producenten—67 Cultuur van het zakendoen—68 Vakbeurzen en andere activiteiten—69 Vakbladen, brancheorganisaties en overige instanties en websites—70 SWOT-analyse Mexico, benoemen sterktes/zwaktes en kansen/bedreigingen—70

Bijlage 1

Bronnenlijst—72

Pagina 4 van 75


1

Voorwoord

Beste lezer, Naar aanleiding van signalen uit de markt en gesprekken met de brancheorganisatie GMV in het kader van het opstellen van een sectorfocusplan heeft de achterban van de brancheorganisatie zijn interesse voor Latijns-Amerika en specifiek de landen Brazilië, Argentinië, Mexico en Chili uitgesproken. Tegelijkertijd gaf de brancheorganisatie aan niet tot nauwelijks te beschikken over informatie voor de bedrijven uit de doelgroep, waardoor het specifiek aangeven van kansen en belemmeringen voor het Nederlandse mkb-bedrijfsleven in deze sector werd bemoeilijkt. In samenspraak met de brancheorganisatie GMV is vervolgens besloten om actie te ondernemen om in het gebrek aan informatie te voorzien en deze landenvergelijking samen te stellen.1 Landenvergelijking Een landenvergelijking bestaat uit een analyse met informatie voor bepaalde landen met daaraan toegevoegd een overkoepelende conclusie. Het doel is overeenkomsten en verschillen tussen landen te duiden. Het doel van deze vergelijking is om voor een aantal landen inzicht te geven in bepaalde subsectoren, kansen en knelpunten te identificeren en belangrijke lokale spelers in kaart te brengen en tevens praktische ondersteuning te bieden door middel van een exportstappenplan. Aan de hand van analyse van informatie uit databases, waaronder Euromonitor International, Business Monitor Intelligence (BMI), en ITC databank TradeMap2, de marktverkenningen en marktschetsen op agentschapnl.nl/evd internationaal, informatie-uitwisseling met de desbetreffende ambassades en een aantal interviews met ervaren bedrijven op deze markten presenteert NL EVD Internationaal een vernieuwend product dat in de informatiebehoefte van de sector kan voorzien. Latijns-Amerika Om succesvol te exporteren is kennis van een buitenlandse markt onontbeerlijk. Mkb-bedrijven in de machine-industrie voor voeding- en genotmiddelen moeten onderscheidend zijn om op buitenlandse markten te concurreren. Dit geldt ook voor Latijns-Amerika, waar onder druk van groeiende supermarktketens en exportplannen van de binnenlandse voedingsmiddelenindustrie de eisen op het gebied van hygiëne, kostenefficiëntie en veiligheid voor voeding steeds hoger komen te liggen. Dit biedt kansen voor buitenlandse machineproducenten die al jaren te maken hebben met de hogere Europese eisen. Om de Nederlandse ondernemer bij te staan in het onderzoeken van potentiële afzetmarkten in LatijnsAmerika dient deze landenvergelijking de keuze voor een bepaalde markt of subsector te vergemakkelijken of een inzicht te geven in welke aanpassingen het product nodig heeft om aan lokale voorwaarden te voldoen.

Deze actie is opgenomen in het sectorfocusplan Machines voor de voedingsmiddelenindustrie (opgesteld door accountmanager food C Boelstra in 2009). 2 Bedrijven kunnen zelf ook gebruik maken van deze databases via www.agentschapnl.nl/evdinternationaal.nl. 1

Pagina 5 van 75


De vergelijking start met een samenvatting, waarin kort de gekozen landen op macro- en op subsectorniveau worden vergeleken en de belangrijkste conclusies op een rij worden gezet. Vervolgens volgen de verschillende landenhoofdstukken: Brazilië (vlees en groente & fruit) in hoofdstuk 2, Argentinië (vlees, brood & banketbakkerijproducten) in hoofdstuk 3, Chili (groente & fruit en diepvries & conserven) in hoofdstuk 4 en Mexico (brood & banketbakkerijproducten, groente & fruit) in hoofdstuk 5. Voor ieder land wordt een overzicht gegeven van de ontwikkelingen in de voedingsmiddelenbranche algemeen en in de genoemde subsectoren, en de stand van zaken wat betreft voedingsmiddelenmachines. Een exportstappenplan geeft per land aan wat de aandachtspunten voor ondernemers zijn voor regelgeving, distributiekanalen en marktentree. Voor ieder land is een conclusie geschreven in de vorm van een SWOT-analyse; het benoemen van sterktes/zwaktes en kansen/bedreigingen. Voor hun bijdrage aan het tot stand brengen van de landenvergelijking Machines voor de voedingsmiddelenindustrie: Latijns-Amerika wil ik brancheorganisatie GMV en de bedrijven Hak, Kiremko en Meyn hartelijk bedanken. Corien Boelstra Accountmanager Food Agentschap NL, NL EVD Internationaal

Pagina 6 van 75


2

Samenvatting

In deze samenvatting worden de vier grootste Latijns-Amerikaanse economieën Argentinië, Brazilië, Chili en Mexico in kort bestek met elkaar vergeleken wat betreft economische vooruitzichten, de mate van innovatie, en de invoerregelgeving voor de machine-industrie. Tenslotte worden de conclusies op subsectorniveau weergegeven.

2.1

Economische vooruitzichten n economisch opzicht zijn Brazilië en Chili de sterkste en meest onafhankelijke landen in Latijns-Amerika en hebben de beste kaarten om de economische crisis snel te boven te komen. Brazilië heeft een sterke economie en is bovendien de grootste afzetmarkt in de regio. Chili heeft als vrije markteconomie een goed investeringsklimaat en is weinig afhankelijk van de andere Latijns-Amerikaanse landen. Argentinië hoort eveneens tot de grootste afzetmarkten en beleefde een flinke economische groei in de afgelopen jaren. Dit land heeft echter volgens marktonderzoekbureau Business Monitor Intelligence BMI een groter risico waar het om internationale financiering gaat. Nederlandse bedrijven die zaken doen met dit land merken op dat Argentinië financieel onzeker is en dat dit merkbaar is in het niveau van investeringen. Het is aan te raden om zaken te doen met kredietwaardige bedrijven, met een eigen deviezenstroom, of met bedrijven die een goede investeringspartner hebben.3 Mexico is van de vier landen het meest kwetsbaar vanwege de nauwe economische banden met de Verenigde Staten. Door de crisis aldaar is ook in Mexico het consumentenvertrouwen flink gedaald; dit heeft effect op de markt voor voedingsmiddelen. 4

2.2

Innovatie Brazilië ontwikkelt zich langzaam tot een regionaal knooppunt voor voedingsmiddelenbedrijven in Zuid-Amerika. Het land is de belangrijkste machineproducent van Latijns- Amerika, maar kan (nog) weinig of geen gespecialiseerde machines en geïntegreerde onderdelen leveren. Argentinië investeert veel in machines, vooral in sectoren die internationaal concurrerend zijn, zoals de vleesverwerkende industrie. Argentinië is soms een concurrent voor Nederlandse machinebouwers.5 Door de afname van de rentabiliteit is innovatie voor veel Chileense bedrijven noodzakelijk. Chili importeert veel machines voor de fruit- en groenteverwerkende industrie uit de Verenigde Staten en Europa. Mexicaanse bedrijven willen apparatuur die eenvoudig te installeren is en waarvoor voldoende reserveonderdelen voorhanden zijn. Bedrijven investeren hier in specifieke apparatuur, zoals verpakkingsmachines.

3 Informatie afkomstig uit interviews NL EVD Internationaal met de bedrijven Meyn Food Processing Technology, Hak & Partners en Kiremko.

4

In deze publicatie zijn genoemde bedragen in US dollar en/of de valuta van het betreffende

land steeds omgerekend in euro met de gemiddelde koers in het betreffende jaar. 5 Informatie uit interview NL EVD Internationaal met het bedrijf Hak & Partners B.V.

Pagina 7 van 75


Hak & Partners: 'Kansen voor Nederland liggen in machines met toegevoegde waarde, leveren van knowhow, een geïntegreerde benadering en ketenkennis. Logistieke oplossingen bieden extra voordeel. Mkb'ers kunnen hierbij samenwerken met Nederlandse bedrijven die logistieke kennis in huis hebben'.

2.3

Regelgeving Argentinië Argentinië en Brazilië zijn lid van de Mercosur, waardoor zij onderling gemakkelijk toegang hebben tot elkaars markt. In Argentinië stimuleert de regering de invoer door een nultarief en belastingvoordelen voor nieuwe kapitaalgoederen te hanteren. Dit is een uitzondering op het gemeenschappelijk Mercosur-buitentarief van 14 procent. Chili Chili heeft een vrijhandelsverdrag met de EU afgesloten, voor machines en onderdelen hoeven vaak geen invoerrechten betaald te worden. Wel zijn er bijkomende heffingen. Chili is geassocieerd lid van Mercosur.

Brazilië In Brazilië zijn invoertarieven op machines en bijkomende heffingen vrij hoog. Hierdoor kan het prijsverschil tussen nationaal geproduceerde machines en geïmporteerde machines hoog uitvallen. 'Local content': Machines die in Brazilië verkocht worden moeten voor een bepaald percentage in het land zelf gemaakt zijn. Mexico Mexico heeft een vrijhandelsverdrag met de EU, waardoor vaak over en weer preferentiële invoerrechten gelden. Door het NAFTA-verdrag hebben de VS en Mexico over en weer bijna volledige markttoegang.

Invoervergunningen kunnen nodig zijn, onder meer voor gebruikte machines in Mexico en Chili.

2.4

Analyse per subsector

2.4.1

Groente- en fruitverwerking in Brazilië, Chili en Mexico Chili is wereldwijd een grote leverancier van verse en verwerkte fruit en groente. In dit land is vooral veel vraag naar innovatie in de logistieke keten. In Mexico is de groente- en fruitsector winstgevend. Er zit evenals in Chili vooral groei in de fruitsector. In Brazilië is de markt voor verse groente klein. Er is daar echter wel een markt voor productvariatie en innovaties in verpakkingen van groente en fruit, zoals voor gekoeld fruit en fruit in snackformaat. Brazilië, Argentinië en Chili hebben een aandeel van respectievelijk 4, 0,6 en 0,5 procent in de totale Noord- en Zuid-Amerikaanse markt voor diepvriesproducten. In Mexico is diepvries een nichemarkt, waarbij de meeste vraag is naar diepvriesgroenten. Brazilië is in de diepvriesbranche de grootste speler. Er is in dit land een groeimarkt voor investeringen in de productie van diepvries kant- en klaarmaaltijden. Ook in Chili hebben kant- en-klaarmaaltijden het grootste aandeel in de diepvriesbranche, maar het aandeel van groenten en fruit in deze branche is hier belangrijk. In beide

Pagina 8 van 75


landen zit de komende jaren groei in de diepvriesbranche, echter in Chili is deze minder groot dan in Brazilië. Ook in Argentinië wordt overigens geïnvesteerd in verwerking van groente en fruit, onder meer in de sector diepvriesgroente. In Mexico en Brazilië wordt veel voeding uit blik (ook groenten) geconsumeerd. Chilenen prefereren echter diepvriesvoeding boven voeding uit blik, omdat ze het eerste als gezonder oordelen. Marktonderzoekbureau Euromonitor verwacht voor de periode 2009-2013 slechts lage groei voor blikverpakkingen in Argentinië, Brazilië en Chili. Mexico wordt aangegeven als een groeimarkt voor groenten in blik.

Hak & Partners: 'De meeste kansen liggen in Brazilië, Peru, Chili en Colombia, in deze volgorde.

2.4.2

Vleesverwerking in Argentinië en Brazilië Agentinië en Brazilië zijn zeer grote spelers op de wereldwijde markt voor vlees. Brazilië is wereldwijd de grootste producent van rundvlees, Argentinië komt op de vijfde plaats. In Argentinië wordt in de komende jaren een flinke verschuiving verwacht, waarbij het accent van rundvlees op varkensvlees en kippenvlees komt te liggen. Er is vraag naar verwerkingsapparatuur voor varkensvlees, een sector waar nu nog veel vlees uit Brazilië wordt geïmporteerd. Er komt verandering in doordat de sector zeer gunstige voorwaarden heeft voor groei. Verder liggen er ook goede kansen voor machines in de pluimveesector. Deze vleesketen is goed geïntegreerd en er zijn veel bedrijven die investeren in technologisch hoogwaardige machines. De Argentijnse rundvleessector kent weinig groei. De sector heeft onder meer te maken met quota en uitvoerverboden. Braziliaanse bedrijven hebben hiervan geprofiteerd en hebben grote Argentijnse vleesverwerkers overgenomen. In de Braziliaanse productie van rundvlees, varkensvlees en gevogelte (kip) wordt een sterke groei voorspeld tot 2014. Het land is sinds een aantal jaren ook de grootste producent ter wereld van gevogelte. In de pluimveesector zijn al meerdere Nederlandse toeleveringsbedrijven actief.

Meyn Processing Food Technology: 'Er zijn ook kansen voor pluimvee in Colombia en Peru'.

Braziliaans rundvlees en varkensvlees worden nu nog geblokkeerd door de EU en andere importlanden. Certificeringsystemen voor uitvoerbedrijven zouden op termijn verbetering kunnen brengen voor de export.6

2.4.3

Bakkerijproducten in Argentinië en Mexico De brood- en banketsector in Mexico groeit. Voorverpakte brood- en banket roducten en ingevroren brood en banket winnen aan populariteit. Dit past in de trend van gemaksvoeding. Voor 2010 wordt een stagnatie verwacht in de totale sector, maar de markt zal daarna waarschijnlijk weer gaan aantrekken. I Argentinië wordt veel brood gegeten. De broodmarkt als totaal zal naar verwachting niet sterk groeien, maar er is vraag naar nicheproducten, zoals nieuwe broodvariëteiten. Dit

In het landenhoofdstuk over Brazilië, paragraaf 3.2 meer over de werking van certificeringsystemen bij de export van rund- en varkensvlees. 6

Pagina 9 van 75


biedt kansen voor leveranciers van bakkerijmachines. Er is inmiddels een markt ontstaan voor lokale 'in-house' afbakapparatuur.

Pagina 10 van 75


3

Argentinië

3.1

De voedingsmiddelensector in Argentinië De Argentijnse voedingsmiddelenindustrie is goed ontwikkeld en bestaat vooral uit de sectoren zuivel, vlees en vleeswaren, fruit, groenten, vis, eetbare oliën, pasta, bakkerijproducten, zoetwaren, chocolade, frisdranken, bier en wijn. De sector neemt ongeveer 15 procent van het bruto binnenlands product (bbp) voor zijn rekening en de totale omzet van de industrie bedraagt tussen de 36 en 48 miljard US dollar (25,8 tot 34,5 miljard euro)7. De voedingsmiddelenindustrie is traditioneel de grootste werkgever binnen de industriesector en is verantwoordelijk voor 34 procent van de totale Argentijnse export. Doordat Argentinië lid is van de Mercosur hebben bijna alle Argentijnse voedingmiddelen vrije toegang tot de lidstaten van dit economisch samenwerkingsverband en dan met name tot de enorme Braziliaanse markt.De sector profiteert van het sterke herstel van de binnenlandse consumptie na de economische crisis van 2001-2002 en de huidige autonome groei.

3.1.1

Gezonde eetgewoonten en gemaksvoedsel Argentijnen besteden een groot deel van hun inkomen aan voeding. In 2007 ging 81,3 miljard ARS (15,76 miljard euro), ofwel 17,5 procent van de totale consumentenbestedingen, naar voedingsmiddelen. Van oudsher heeft de Argentijnse bevolking gezonde eetgewoonten. Argentijnen zijn de grootste consumenten van verse voedingsmiddelen in Zuid-Amerika. Per persoon wordt jaarlijks 423 kilo aan vooral vers rundvlees, gevogelte en aardappelen geconsumeerd. Steeds meer consumenten doen hun boodschappen in supermarkten omdat dat tijd bespaart. In Argentinië zijn - in vergelijking met andere geïndustrialiseerde landen - minder bewerkte en/of voorverpakte voedingsmiddelen te koop. Dit komt waarschijnlijk doordat er veel redelijk geprijsde verse producten verkrijgbaar zijn. Toch stijgt de consumptie van bewerkt voedsel gestaag. De periode 2005 - 2007 liet een stijging zien van 41 procent, wat vooral kwam door een grotere afzet van vleesvervangers, noodles en snackrepen. Ook kant-en-klaar maaltijden worden steeds populairder. Deze trend benadrukt het feit dat Argentijnen steeds meer kiezen voor gemaksvoedsel en voor lichtere, kleinere of gezondere voedingsmiddelen die een alternatief vormen voor een complete maaltijd.Er is een tendens naar het gebruik van gezondere levens iddelen. Bedrijven spelen hierop in door producten op de markt te brengen als pasta's waarin groenten zijn verwerkt of die zijn verrijkt met calcium of Omega-3 oliën.Het aantal Argentijnen met grotere besteedbare inkomens groeit en deze groep kiest steeds vaker voor duurdere voedingsmiddelen en nieuwe eettrends. In de hogere sociale klassen wordt vaak gekozen voor light- of dieetvarianten van producten. De verpakking is voor deze groep even belangrijk als de inhoud.

7

Argentijnse Nationale Instituut voor de Statistiek, Instituto de Estudios Economicos sobre la

Realidad Argentina y Latinoamericana (IEERAL)

Pagina 11 van 75


Meyn Food Processing Technology BV: 'Introduceer nieuwe producten, zoals kipnuggets. Het inkomen van de inwoner in Latijns-Amerika stijgt en volgt de wereldwijde convenience trend. De binnenlandse vraag naar nieuwe producten stijgt.'

3.1.2

Machines voor de voedingsmiddelenindustrie Argentinië investeert flink in kapitaalgoederen. Dit is nodig om internationaal te kunnen blijven concurreren op markten waar de kwaliteitseisen (vooral in grote afzetmarkten als de VS en de EU) steeds hoger worden. De sectoren die exporteren, en dus inkomsten hebben in dollars of euro's, kunnen zich dit makkelijker permitteren dan de bedrijven die strikt voor de binnenlandse markt werken. Van alle voedselverwerkende machines in Argentinië is 85 procent van buitenlandse makelij. De Amerikaanse USDA Foreign Agricultural Service schat de totale markt voor deze machines in 2007 op 82 miljoen US dollar (59,9 miljoen euro), een stijging met 20 procent ten opzichte van 2006. In de eerste elf maanden van 2008 werd voor 119 miljoen US dollar (81,32 miljoen euro) aan machines geïmporteerd. In vergelijking met 2007 betekende dat een stijging met 45 procent. Belangrijke leveranciers van machines en uitrustingen zijn de VS en buurland Brazilië, terwijl China in deelmarkten sterk in opkomst is en vanuit Europa vooral Spanje, Italië en Duitsland een marktpositie hebben opgebouwd. Voornamelijk in de voedselverwerkende industrie is er vraag naar moderne (buitenlandse) technologieën. Volgens gegevens van het International Trade Center (ITC) was Nederland in 2008 met een bedrag van 1,7 miljoen euro de vijfde leverancier van voedselverwerkingmachines (H.S.-code 8438) aan Argentinië (zie tabel). De eerste vier leveranciers waren Duitsland, de VS, Italië en Brazilië.

Pagina 12 van 75


Import van voedselverwerkingmachines wereldwijd in Argentinië (x 1.000 euro)

Product code

'843850

'843810

'843880

'843890

'843860

'843820

'843830 '843840

Product label

Argentina's import from World Value in 2007

Value in 2008

6025

11826

10455

5910

3990

6687

6632

5872

7091

9720

7658

10774

1399

2952

2020

3584

1139

4931

930

235

194

1936

87

0

Value in 2006 Machinery for the preparation of meat or poultry Bakery mach and machy for the mfg of macaroni, spaghetti or sim prods Mach nes f the ind prep/mfr of food/drink ex f extrac/prep veg fat/oil Pts of mach nes f the ind prep/mfr food etc ex f ex/prep veg fat/oil Machinery for the preparation of fruits, nuts or vegetables Machinery for the manufacture of confectionary, cocoa or chocolate Machinery for sugar manufacture Brewery machinery

Pagina 13 van 75


Import van voedselverwerkingmachines wereldwijd in Argentinië (x 1.000 euro)

Product code

'843850

'843810

'843880

'843890

'843860

'843820

'843830 '843840

Product label

Argentina's import from World Value in 2007

Value in 2006 Machinery for the preparation of meat or poultry Bakery mach and machy for the mfg of macaroni, spaghetti or sim prods Mach nes f the ind prep/mfr of food/drink ex f extrac/prep veg fat/oil Pts of mach nes f the ind prep/mfr food etc ex f ex/prep veg fat/oil Machinery for the preparation of fruits, nuts or vegetables Machinery for the manufacture of confectionary, cocoa or chocolate Machinery for sugar manufacture Brewery machinery

Value in 2008

1124

4511

880

221

0

688

24

379

544

400

432

470

200

423

19

35

0

7

0

8

0

0

0

0

Bron: UNCTAD - maart 2010

3.1.3

Investeringen Binnen de voedingsmiddelenindustrie in Argentinië zijn er subsectoren waarin veel, waarin minder en waarin bijna niet wordt geïnvesteerd.

Kiremko BV: 'Argentinië heeft dezelfde industriële structuur als Brazilië en focust ook op zelfbouw. Een groot knelpunt is de financiering.'

Momenteel investeert de sector veel in de productie van eetbare oliën, diepvrieskip en diepvriesgroenten. Verwacht wordt dat dit in de nabije toekomst zo blijft omdat deze industrietak hoogwaardige producten oplevert waar internationaal veel vraag naar is. Machines in deze subsector worden daarom ook eerder vervangen dan strikt noodzakelijk is. Dit levert grote kansen op voor Nederlandse machinefabrikanten. Per industrietak worden andere afwegingen gemaakt als er nieuwe machines

Pagina 14 van 75


moeten worden aangeschaft. In de pluimveesector koopt men stallen en vriesmachines op basis van prijs-kwaliteitverhoudingen, terwijl bij andere machines (zoals slachtmachines) de hoogste kwaliteit doorslaggevend is. In de subsector diepvriesgroente is hoge kwaliteit belangrijk als het gaat om de diepvriesmachines (bijvoorbeeld Individually quick freezing (IQF) tunnels). Ook voor pletterijen is de kwaliteit van sommige machines (zoals centrifugepompen) belangrijker dan de prijs. In de subsectoren varkensvlees- en zuivelproductie wordt iets minder geïnvesteerd. De varkensvleessector heeft een grote groeipotentie. Om die groei mogelijk te maken zijn grote investeringen nodig voor de aanschaf van technologisch hoogwaardige stallen die uit het buitenland moeten komen. De zuivelindustrie heeft problemen met onduidelijke regelgeving. Daarom is het onzeker of er de komende jaren zal worden geïnvesteerd in uitbreiding. In de rundvleessector en bakkerijindustrie wordt bijna niet geïnvesteerd. Dat komt doordat dergelijke producten voornamelijk lokaal en/of regionaal worden afgezet. In beide subsectoren worden goedkope machines van lage kwaliteit gebruikt. Twee grote bedrijven op het gebied van rundvleesverpakking zijn in Braziliaanse handen. Zij importeren hun machines uit het thuisland. De bakkerijindustrie gebruikt voornamelijk machines van binnenlandse makelij. In de volgende paragraaf wordt ingegaan op de vlees- en de bakkerijsector in Argentinië.

3.2

Vlees: van vervoer tot en met verpakkingstechnologie voor vlees en opslag De Argentijnse vleessector zal de komende jaren een grote groei en verandering doormaken. De rundvleesproductie krimpt in 2010 sterk, maar er komt een forse verschuiving van de rundvleesconsumptie naar kippen- en varkensvlees. Vanwege de overvloedige aanwezigheid van varkensvoer groeit de varkensvleesproductie, waardoor ook de export toeneemt. Het voordeel van lage voederkosten wordt versterkt door gedifferentieerde exportbelastingen die de productie van varkens- en kippenvlees sterk bevoordelen. Met een productie van 3,2 miljoen ton per jaar is het land wereldwijd de vijfde producent van rundvlees. Daarnaast wordt jaarlijks ruim 1,5 miljoen ton kip en ongeveer 225.000 ton varkensvlees geproduceerd.

3.2.1

Rundvlees Rundvlees is voor Argentijnen belangrijk basisvoedsel. Nergens ter wereld wordt zoveel rundvlees gegeten als in Argentinië. In 2008 werd aan rundvlees alleen al 68 kg per persoon geconsumeerd en in 2009 is de consumptie naar verwachting met 5,5 procent toegenomen. De wereldwijde economische recessie en een droogteperiode in 2008 heeft tot gevolg dat de rundvleesproductie is teruggelopen. De prijzen zijn in 2008 met 15 procent gestegen. Volgens Argentinië's landbouw en boeren associaties 'Confederaciones Rurales Argentinas' en 'La Federación Agraria Argentina', kunnen de prijzen in 2010 verder stijgen met ongeveer 50 procent als Argentinië

Pagina 15 van 75


genoodzaakt is om rundvlees in te voeren. De bevoorrading van de markt tegen lage prijzen is een prioriteit van de overheid die de inflatie ten koste van alles laag wil houden. Daarom is ook de export van rundvlees aan banden gelegd. Sinds 2006 hebben exporteurs te maken met quota en uitvoerverboden en is de export teruggeschroefd van 750.000 ton in 2005 tot 480.000 ton in 2008. In de rundvleessector zijn de afzetkansen voor voedselverwerking- en verpakkingsmachines uit Europa en Noord-Amerika gering. Allereerst omdat 50 procent van alle runderen verwerkt wordt in slachterijen die gericht zijn op de binnenlandse markt. Hier worden zeker geen moderne machines gebruikt. Daarnaast hebben de slachterijen die produceren voor de export te kampen met een herstructurering van de sector. Er zijn grote verliezen geleden vanwege een exportstop op rundvlees. Braziliaanse bedrijven hebben hiervan geprofiteerd door grote Argentijnse vleesverwerkers over te nemen. Deze bedrijven importeren hun machines uit Brazilië, vanwege de grote financiële en logistieke voordelen. Negentig procent van alle slachterijen en koelhuizen zijn gevestigd in het midden van het land: provincies Buenos Aires, Cordoba, Santa Fe en entre Rios. De belangrijkste exporteurs zijn: Swift Armour (www.swift.com.ar), JBS, Brazilië (www.jbs.com.br), Quickfood (www.quickfood.com.ar), Marfrig, Brazil (www.marfrig.com.br), Frigorífico Gorina S.A., (www.friggorina.com), Arrebeef (www.arrebeef.com), Logros, Ecocarnes, (http://ecocarnes.galeon.com/), Finexcor (www.cargill.com.ar/finexcor), en AB&P, (www.abyp.com.ar/spain/quienes.asp).

3.2.2

Varkensvlees In de varkensvleessector zijn er afzetkansen voor producenten van vleesverwerkingapparatuur. Vanwege de stijgende rundvleesprijzen is de varkensvleesproductie en -consumptie gestegen. De productie is weliswaar nog gering, maar deze industrietak is er één om in de gaten te houden. Alle factoren die belangrijk zijn voor de opkomst van deze sector zijn aanwezig: lage exportbelastingen, geen exportbelemmerende veterinaire status, goede infrastructuur, beschikbaarheid van land en water, en overvloedig en goedkoop voer in de vorm van maïs en soja. Momenteel wordt nog veel varkensvlees uit Brazilië geïmporteerd. Ongeveer 8 procent van de 107 kilo vlees die per hoofd van de bevolking wordt gegeten bestaat uit varkensvlees. Varkensvlees werd het vaakst genuttigd in de vorm van ham en bacon, maar de laatste jaren wordt er steeds meer vers varkensvlees verkocht. Verwacht wordt dat de binnenlandse markt fors zal groeien. Door nieuwe foktechnieken en opslagfaciliteiten, gefinancierd uit het fiscaal budget van de overheid, is het aantal varkens in Argentinië toegenomen met een half miljoen tot een totaal aantal van ruim 3 miljoen. Deze investeringen hebben ervoor gezorgd dat varkensvlees betaalbaarder is geworden. Toch liggen de prijzen nog niet heel veel lager dan die van rundvlees. Verbetering van de efficiency en concurrentiepositie van de varkensvleessector moet zorgen voor lagere prijzen en een hogere consumptie. De afgelopen vijf jaar is de productie van varkensvlees gegroeid tot 225.000 ton. Verwacht wordt dat de productie tot 2014 zal oplopen tot 251.600 ton, wat niet

Pagina 16 van 75


wegneemt dat het land tot die tijd een netto importeur van varkensvlees zal blijven. 85 procent van de 171 geregistreerde varkensslachterijen in Argentinië is gevestigd in de provincies Buenos Aires, Córdoba en Santa Fe. Driekwart van de slachterijen verwerkt minder dan 1.000 dieren per maand en maar vier bedrijven slachten meer dan 10.000 dieren per maand. Belangrijkste producenten: PACUCA Pig Farm S.A., Campofrío (www.campofriofoodgroup.com), Paladini (www.paladini.com), Magret, AGD (www.agd.com.ar). Belangrijkste slachterijen: Frigorífico Pompeya (www.lapompeya.com.ar/), Minguillón (www.alibaba.com/member/minguillonfoods/contactinfo.html), Pork Industries, Paladini (www.paladini.com).

3.2.3

Pluimvee Het strategische ontwikkelingsplan 2003-2010 dat de pluimveesector in 2002 heeft opgesteld werpt zijn vruchten af. Belangrijkste aspecten van dit plan waren het vergroten van de export van kippenvlees, bescherming van de pluimveesector tegen dumping uit Brazilië en het uitbannen van pluimveeziektes. De productie en export van kippenvlees is de afgelopen jaren flink gestegen, wat alles te maken heeft met de openstelling van buitenlandse markten voor Argentijns kippenvlees. Verwacht wordt dat de export verder zal toenemen als ook de Verenigde Staten hun markt openstellen. In voorbereiding daarop hebben Argentijnse kippenboeren grote investeringen gedaan in de sector. Ook de binnenlandse consumptie stijgt, vooral nadat de hoge exportdruk voor rundvlees de prijs daarvan heeft opgedreven. Ook gezondheidsoverwegingen spelen een rol bij de keuze voor meer kip op het Argentijnse menu. Naar verwachting zal de productie van kippenvlees toenemen van 1,4 miljoen ton in 2009 tot 2,7 miljoen ton in 2014. Daarvan zal ruim 1,2 miljoen ton worden geëxporteerd.

Meyn Food Processing Technology B.V: 'Brazilië is de nummer 1 exporteur van kippenvlees in de wereld en dit levert veel vraag naar innovatie in de industrie op. Voor Argentinië geldt dit ook.'

De pluimveesector voldoet aan internationale kwaliteitsstandaarden; ook die voor dierwelzijn. Bij leghennen is de mate van dierwelzijn gering, maar dat gaat veranderen. De branche is bezig te moderniseren. Er liggen grote kansen voor levering van machines in de pluimvee-industrie. Momenteel zijn de kippenfokkerijen, -slachterijen en -vleesverwerkers bijna geheel verticaal geïntegreerd, wat wil zeggen dat ze volledig op elkaar zijn ingesteld. Zestig procent van de bedrijven gebruikt hoogwaardige technologie. Ongeveer 15 bedrijven hebben een exportlicentie. Dat zijn de bedrijven die hoogwaardige machines en apparaten gebruiken bij hun productieproces. Zij zullen blijven investeren in verwerkingsmethodes en -machines. De broedmachines van deze bedrijven komen voornamelijk uit de VS. De voornaamste redenen hiervoor zijn het gebruiksgemak en de makkelijke verkrijgbaarheid van reserveonderdelen.

Pagina 17 van 75


De modernste bedrijven zijn bezig hun productiesystemen te veranderen. Zij gebruiken de nieuwste geautomatiseerde stallen met geïntegreerde water-en voersystemen, controle van temperatuur en vochtigheidsgraad, enz. Het Nederlandse materiaal voor deze stallen is duur, maar heeft een goed marktaandeel. De stallen worden gebouwd door lokale bedrijven die hun onderdelen vanuit diverse landen importeren. De belangrijkste leveranciers voor stalonderdelen zijn: Big Dutchman (Duitsland), Chore Time (VS), Roxell (VS), Plasson (Israël), Lubing (India), Spetch (Duitsland), Zucami (Spanje) en Ziggity (VS). Nederland heeft een goede naam als het gaat om machines voor de pluimveesector, maar vaak worden die gezien als erg duur. Daarom kan de beslissing voor de aankoop van een Nederlandse machine positief uitvallen als machinefabrikanten de Argentijnse koper een goede financieringsregeling en gedegen after-sales service kan aanbieden. Transport van kuikens naar de fokkerij en daar vandaan naar de slachterij gebeurt door integrators die daarvoor hun eigen of gehuurde trucks gebruiken. Zes integraties doen 50 procent van de totale productie. Tachtig procent van de kippenslachterijen is gevestigd in de provincies Entre Rios en Buenos Aires. De rest zit voornamelijk in Santa Fe, Córdoba en Río Negro. In 2008 waren er 48 kippenslachterijen in Argentinië. Vijf van de grootste bedrijven die meer dan 1,5 miljoen kippen per maand verwerken zijn: Grupo Rasic (www.rasic.com.ar), Granja Tres Arroyos (www.granjatresarroyos.com.ar/), Soychú (www.soychu.com.ar/), Las Camelias (www.lascamelias.com.ar/) and FEPASA (www.fepasa-cedal.com.ar/). Belangrijkste spelers in deze sector zijn: Tres Arroyos (www.granjatresarroyos.com.ar/), Rasic Hnos. SA (www.rasic.com.ar), Frigorífico Soychú SA (www.soychu.com.ar/), Miralejos (www.miralejos-sapucai.com.ar/), Las Camelias (www.lascamelias.com.ar/) en Avex (www.avex.com.ar/).

3.3

Bakkerijproducten In Argentinië wordt veel brood gegeten. Argentijnen zijn erg Europees ingesteld en zien brood als een volwaardig voedingsmiddel en als een snack. De afzet van fabrieksbrood is relatief klein doordat dit soort brood niet bij de lunch wordt gegeten. Bij de maaltijd worden heel veel andere broodvariëteiten geserveerd. De broodmarkt zal de komende jaren niet groeien, maar zal wel anders worden bevoorraad. De Nederlandse ambassade verwacht dat er een markt is voor lokale 'in-house' afbakapparatuur. De ontwikkeling van nieuwe broodvariëteiten is ook iets wat nog wel een tijdje door kan gaan. Hier liggen er kansen voor leveranciers van bakkerijmachines.

3.3.1

Trends • Argentijnse consumenten willen gezonder eten en kopen vaker producten die worden aangeprezen met slogans als "nul procent cholesterol", "bevat omega 9" en "vezelrijk". Hoewel de prijs van deze broden iets hoger ligt,

Pagina 18 van 75


•

•

•

kiest de consument eerder voor deze varianten dan voor gewoon fabrieksbrood of zelfs ambachtelijk brood. Naar verwachting zal deze tendens doorzetten en zullen er soortgelijke nieuwe producten in de markt worden geïntroduceerd. In 2009 zijn deegwaren het snelst gestegen qua omzetwaarde, maar als het gaat om het omzetvolume, dan is voorverpakt fabrieksbrood de snelste groeier. Taarten en cakes worden in Argentinië vooral bij de bakker gekocht en hele voorverpakte cakes ook wel in supermarkten. Per portie verpakte cakes worden iets populairder, maar zijn in verhouding nog erg prijzig. Deegwaren zijn voorverpakt bijna niet verkrijgbaar omdat Argentijnen die liever vers bij de bakker halen. De verkoop van deegwaren bestaat voor het overgrote deel uit Medialunas, de lokale croissants, die onderdeel uitmaken van het traditionele Argentijnse ontbijt of middagmaal.

Verkoop van bakkerijproducten in 2009 Brood

Deegwaren

Cakes/taart

Volume

1.965.700 ton

44.200 ton

103.700 ton

Waarde

9.027.100 ARS

573.700 ARS

2.542.200 ARS

(1.749.994 euro)

(111.217 euro)

(492.830 euro)

Bron: Euromonitor, oktober 2009

Verwachte verkoop van bakkerijproducten in 2014 Brood

Deegwaren

Cakes/taart

Volume

1.939.700 ton

48.800 ton

113.400 ton

Waarde

9.522.200 ARS

669.000 ARS

2.819.600 ARS

(1.845.974 euro)

(129.692 euro)

(546.608 euro)

Bron: Euromonitor, oktober 2009

In 2009 is er, evenals in 2008, ruim 2 miljoen ton aan bakkerijproducten verkocht in Argentinië. De waarde hiervan is met 15 procent gestegen tot 12 miljard Argentijnse peso (2,32 miljard euro). De grootste omzetstijging, in absolute termen, was te zien in de verkoop van gebak. Italië, Duitsland, Oostenrijk en Frankrijk zijn wereldleiders op het gebied van bakkerijmachines. Iets meer dan de helft van dit soort machines in Argentinië komt uit genoemde landen.

Pagina 19 van 75


3.3.2

Belangrijke spelers • Bloem en meel: Cargill (www.cargill.com.ar/), Lagomarsino (www.lagomarsino.com.ar), Molinos Cabodi Hnos. S.A., Cañuelas (www.molinocanuelas.com), Molinos Bruning S.A., Fénix (www.molinosfenix.com.ar/), Florencia en Morixe. • Fabrieksbrood, koekjes, crackers en toast: Arcor-Danone (www.arcor.com/Default.aspx), Nabisco (Philip Morris), Granix, Fargo (www.fargo.com.ar) en Bimbo (www.bimbo.com.ar/).

3.4

Stappenplan

3.4.1

Wet- en regelgeving Machines Argentinië is voor kapitaalgoederen in belangrijke mate afhankelijk van het buitenland. De regering stimuleert de invoer onder meer door een nultarief en belastingvoordelen voor nieuwe kapitaalgoederen en turnkeyprojecten te hanteren. Hiermee maakt Argentinië een uitzondering op het gemeenschappelijk buitentarief van de Mercosur, dat 14 procent bedraagt. Voor invoer van kapitaalgoederen vanuit Mercosurlanden bestond dit tariefprivilege al langer. Voor gebruikte apparatuur bestaan op dit moment eveneens mogelijkheden om tegen dit nultarief te importeren. Ook kunnen bedrijven die in kapitaalgoederen investeren versneld hun betaalde btw terugkrijgen. Gebruikte machines De import van gebruikte machines wordt geregeld in onder meer resolutie 909/94 en aanvullende regelgeving. Gebruikte machines worden in drie klassen onderverdeeld, te weten: • toegelaten voor import, mits aan een importheffing van 28 procent wordt voldaan. Dergelijke machines moeten gereviseerd of hersteld worden. Als dit gebeurt in het land van oorsprong of herkomst, dan moet dit worden gestaafd met een certificaat van de oorspronkelijke producent of een certificeringbedrijf en gelegaliseerd worden door de Argentijnse diplomatieke vertegenwoordiging (annex I). Ook moet de fabrikant een officiële vertegenwoordiger aanwijzen die reserveonderdelen, reparatie en after-sales service aanbiedt; • verboden voor import op grond van economische redenen (gebruikte reservedelen ten behoeve van deze machines mogen eventueel wel worden geïmporteerd) (annex II); • niet onderworpen aan resolutie 909/94, wat inhoudt dat op de import van gebruikte machines precies hetzelfde regime van toepassing is als in het geval van nieuwe apparatuur. In een aantal gevallen ziet Argentinië af van importheffingen (zie resoluties 8/2001 en 27/2001). Resoluties 511/2000, 272/2000, 157/2003 en 255/2003 voorzien in de vrije import van complete productielijnen, meestal bestaande uit gebruikte apparatuur. Voor deze vrijstelling van importheffing moet wel goedkeuring van het Argentijnse ministerie van Economische Zaken worden verkregen. Om te bepalen onder welke regeling uw machines vallen, kunt u terecht bij de NL EVD INTERNATIONAAL of de Nederlandse ambassade in Buenos Aires.

Pagina 20 van 75


Meer informatie: • NL EVD Internationaal: Argentinië invoerreglementering: www.agentschapnl.nl/evdinternationaal/113 • NL EVD Internationaal, Argentinië invoerrechten: www.agentschapnl.nl/evdinternationaal/117 • NL EVD Internationaal, Argentinië documenten: www.agentschapnl.nl/evdinternationaal/121

3.4.2

Distributiekanalen Bedrijven die nieuw zijn op de Argentijnse markt kunnen het beste een agent/distributeur in de arm nemen. Argentijnse distributiekanalen worden steeds efficiënter. Grote bedrijven doen meestal direct zaken met buitenlandse aanbieders, terwijl kleinere bedrijven de voorkeur geven aan een tussenpersoon. Machines worden voornamelijk via agenten of vakbeurzen aan de man gebracht. Agenten/distributeurs Alhoewel het gebruik van een agent niet verplicht is, is het wel de meest effectieve manier om uw product aan de man te brengen in Argentinië. Een goede vertegenwoordiger kan uw product introduceren en orders binnenhalen die u niet op een andere manier zou hebben gekregen. De Nederlandse ambassade (www.mfa.nl/bue) en de Nederlands-Argentijnse Kamer van Koophandel (www.ccah.org.ar), beiden in Buenos Aires, kunnen helpen bij het vinden van een betrouwbare agent of distributeur. Agentenwetgeving De rechten en plichten van principaal en agent zijn vastgelegd in het Argentijnse Burgerlijk Wetboek (Código Civil) en het Wetboek van Koophandel (Código de Comercio). Er is geen aparte agentenwetgeving. In het contract tussen principaal en agent moeten de specifieke verantwoordelijkheden van de agent precies beschreven staan. Het staat de principaal geheel vrij eenzijdig de overeenkomst te beëindigen. Onder de Argentijnse arbeidswetgeving kunnen hierbij wel extra kosten gemoeid zijn. Ook kan de principaal aansprakelijk worden gesteld voor schade die is ontstaan door een onrechtmatige wijze van contractbeëindiging. Alle overeenkomsten moeten een beëindigingclausule bevatten. Het is raadzaam om bij het opstellen van het contract advies in te winnen van zowel een lokaal advocatenkantoor als een advocatenkantoor in Nederland. Adressen agenten/distributeurs • Asbeta S.R.L. E. Lamarca 4961 1419 ASO Capital Fed., Buenos Aires, Argentina Website: www.asbeta.com Food & bevrage processing supplies, pumps • Benagro S.A. F.C. Rodrigues, 143 1706 Haedo, Buenos Aires, Argentina E-mail: [email protected] Contact: Jorge O. Bencardino Website: www.andritz.com

Pagina 21 van 75


Instruments (process control, packing and packaging equipt.& parts, Food & beverage processing supplies • Pirlone & Aranovich Represent. Bartolome Mitre 2073, P.B. "6" 1039 Buenos Aires, Argentina Chemicals & allied products, scientific & laboratory instruments, optical fibers, food & beverage processing supplies. Een online database met adresgegevens van agenten over de hele wereld is de Manufacturers Agents National Association www.manaonline.org Meer informatie: • NL EVD Internationaal, Argentinië marktentree: www.agentschapnl.nl/evdinternationaal/101

3.4.3

Zakencultuur Argentinië heeft door historische en politieke gebeurtenissen een eigen identiteit en cultuur gekregen, maar toch zijn er veel overeenkomsten tussen Argentinië en Zuid-Europa. Dit wordt zichtbaar in de architectuur en de inwoners, die veelal afstammelingen zijn van Europese immigranten. Argentijnen hebben oog voor formaliteiten, wat bijvoorbeeld tot uiting komt in het dragen van mooie en nette kleding, ook als het erg warm is. Ook in Argentinië is een zakenrelatie en het persoonlijke contact op de lange termijn belangrijker dan het contract op zich. De ondertekening van een contract is eerder een vertrekpunt voor een relatie die nog vele veranderingen zal ondergaan dan de afsluiting van de onderhandelingsfase, zoals het sluiten van een contract vaak in Nederland wordt gezien. Daarnaast communiceren Argentijnen op een andere wijze dan de gemiddelde Nederlander. Zo is het van belang om te beseffen dat u de punten die uw Argentijnse gesprekspartner naar voren brengt, niet altijd al te letterlijk moet nemen. Tussen zwart en wit bestaan vele nuances en een gedane belofte is zeker nog geen contract. Heronderhandelingen zijn geen uitzondering in Argentinië. Het Argentijnse volk heeft meer eergevoel dan het Nederlandse en er wordt dan ook veel gepraat over de nationale voetbalsterren, het beroemde vlees en de prachtige natuur. Kennis van deze onderwerpen wordt dan ook zeer op prijs gesteld. Ook het tonen van interesse in het persoonlijke leven en het bedrijf van uw gesprekspartner en een stevige handdruk kunnen wonderen doen. Tot slot: een goede Argentijnse partner of kennis die weet wat de codes en gebruiken zijn in het Argentijnse zakenleven zal zeker een goede uitkomst bieden. Meer informatie: • NL EVD Internationaal, Praktijk van het zakendoen in Latijns-Amerika: www.agentschapnl.nl/evdinternationaal/192347

3.4.4

Vakbeurzen en andere activiteiten Vakbeurzen • Alimentaria Mercosur & Restaurama: van 15 tot 17juni 2010 wordt in Buenos Aires de jaarlijks terugkerende internationale vakbeurs Alimentaria Mercosur & Restaurama gehouden. De exposerende sectoren zijn: de voedingsmiddelen en drankenindustrie, producenten van voedselverwerkingmachines en van apparaten voor de horeca.

Pagina 22 van 75


FITHEP Mercosur: op 15 juni 2010 wordt in het Costa Salguero Convention Center in Buenos Aires de FITHEP Mercosur gehouden. Dit is een jaarlijks terugkerende beurs op het gebied van technologie voor roomijs, gebak en suikergoed, chocolade, bakkerijproducten, pasta, pizza en gemaksvoedsel. • Avicolas & Porcinos: van 23 tot en met 25 juni 2010 is in Buenos Aires de tweejaarlijkse beurs Avicolas & Porcinos, de enige grote vaktentoonstelling op het gebied van de intensieve veehouderij in Argentinië. • Tecno Fidta: van 21 tot en met 24 september 2010 in Buenos Aires de tweejaarlijkse beurs Tecno Fidta gehouden op het gebied van voedingsmiddelentechnologie, waaronder voedselverwerking en verpakking, diepvriezen, additieven, kwaliteitscontrole en industriële diensten. • Van 20 tot en met 23 september 2011 wordt in Buenos Aires de tweejaarlijkse beurs Envase gehouden. Deze beurs bestaat uit twee delen, namelijk: • Envase-International Packaging Show: machines voor de verwerking van voedsel en dranken, verpakkingsmachines, nieuwe technologie, etc. • Alimentek-Food and Beverage Processing Machinery and Equipment Show: vlees, kip, zeevruchten, melkproducten, conserven, (fris)dranken, bewerkten bevroren voedingsmiddelen, fruit, groenten, brood en bakkerijproducten. Een actueel overzicht van de vakbeurzen die in Argentinië plaatsvinden, is opgenomen op de website van de Nederlandse ambassade te Buenos Aires: www.mfa.nl/bue/economie_en_handel/beurzen_en. •

3.4.5

Vakbladen, brancheorganisaties, overige instanties en websites Vakbladen • Maquinas y Equipos, Herramientas e Insumos Industriales: Spaanstalig maandblad over industriële machines. Kosten: 100 US dollar (74,3 euro) per jaar. E-mail: [email protected] • Tecnica e Industria: Spaanstalig maandblad, onder meer over machines. Kosten: 120 US dollar (89,17 euro) per jaar. • C A I C H A: Spaanstalig maandblad op het gebied van voedsel, de voedingsmiddelenindustrie en landbouw (met name pluimvee en veeteelt). • Andere bladen op het gebied van voedsel en de voedingsmiddelenindustrie zijn La Alimentación Latinoamericana, Industria Alimentaria, Tecnologia Alimentaria. Het zijn alle drie Spaanstalige bladen die tweemaandelijks verschijnen. • Envasamiento: Spaanstalig maandblad op het gebied van onder meer verpakkingen en verpakkingsmachines. Kosten 150 US dollar (111,46 euro) per jaar. Brancheorganisaties • Unión Industrial Argentina Avda Leandro N. Alem 1067 Piso 11°, Buenos Aires - C1085ABB, Argentina Telefoon: +54 11 4313 4474, +54 11 4313 2012 Fax : +54 11 4313 2413 E-mail : [email protected], [email protected] Website : www.uia.org.ar

Pagina 23 van 75


Overige instanties • CCAH - Argentijns-Nederlandse Kamer van Koophandel (Cámara de Comercio Argentino-Holandesa) Contactpersoon: Coen van Iwaarden Edificio Porteño II, Olga Cossenttini 831, Piso 3, 1107 Buenos Aires, Argentinië Telefoon: +54 11 4338 0080 Fax: +54 11 4338 0081 E-mail: [email protected] Website: www.ccah.org.ar • CARMAHE (Cámara Argentina de la Máquina Herramienta) Fax: +54 11 4343 1493, 3996 E-mail: [email protected] Website: www.carmahe.com • Consorcio de Exportadores de Carnes Argentinas (Argentijnse associatie van vleesexporteurs) Website: www.abc-consorcio.com.ar/ • CIPA (Cámara de Industriales de Productos Alimenticios) (Kamer voor voedingsmiddelenproducenten) Av. Córdoba 1345 9e Piso Buenos Aires - C1055AAD, Argentina Telefoon: +54 11 4814 1230 Website: www.cipa.org.ar/esquema.html • CAPIA (Cámara Argentina de Productores Avícolas) (Kamer voor producenten van pluimvee) Corrientes 119 7e '710', Buenos Aires - C1043AAB, Argentina Telefoon: +54 11 4313 5666 Website: www.capia.com.ar/

Meer informatie: NL EVD Internationaal, Regiopagina Latijns-Amerika, Exportstappenplan: www.agentschapnl.nl/evdinternationaal/Latijns-Amerika > Exportstappenplan

Pagina 24 van 75


3.5

SWOT-analyse Argentinië- benoemen kansen/bedreigingen Sterktes Vleesindustrie • Lage voederkosten en de beschikbaarheid van land en water maakt het winstgevend om varkens en kippen te fokken waardoor deze industrietakken snel groeien. • Lage exporttarieven voor varkens- en kippenvlees stimuleert groei van de sector. • Er is geen exportbelemmerende veterinaire status. Bakkerijsector • Argentijnen eten veel brood. Steeds vaker kiest men voor voorverpakt fabrieksbrood. Algemeen • Nultarief voor import van nieuwe machines. • Certificering voor internationale kwaliteitsstandaarden wordt nagestreefd.

sterktes/zwaktes, en

Pagina 25 van 75

Zwaktes Vleesindustrie • Lage productieschaal • Weinig samenwerking tussen de diverse agenten in de keten. Bakkerijsector • Nauwelijks groei in de bakkerijsector de komende jaren. Algemeen • Een zwakke infrastructuur die het internationaliserende bedrijfsleven niet ondersteunt. • Gebrek aan vermogen van exporterende bedrijven om moderne, hoogwaardige machines aan te schaffen.


Kansen Vleesindustrie • Productie en consumptie van kippen en varkensvlees groeit snel. • Bedrijven zitten tegen hun productieplafond aan en moeten zorgen voor meer capaciteit. Bakkerijsector • Toenemende vraag naar gemaksproducten en gezondere producten. • Verkoop van voorverpakt fabrieksbrood groeit. • In de bakkerijsector worden geregeld nieuwe producten geïntroduceerd en zijn er kansen voor leveranciers van machines. • Iets meer dan de helft van de bakkerijmachines in Argentinië komt uit Europa. Algemeen • Nederland heeft een goede naam als het gaat om hoogwaardige en gespecialiseerde machines.

Bedreigingen Vleesindustrie • Beperkende overheidsmaatregelen, als quota's en prijsbepalingen in de vleessector. Bakkerijsector • Algemeen • Onherstelbaar verlies van gekwalificeerd personeel. Betalingsverkeer: • Door de crisis worden meer garanties op betalingen (L/C) gevraagd, wat betaling vertraagt of uitsluit8

Informatie afkomstig uit interview NL EVD Internationaal met Meyn Food Processing Technology BV 8

Pagina 26 van 75


4

Brazilië

4.1

De voedingsmiddelensector in Brazilië Brazilië is een belangrijke producent en exporteur van landbouwproducten en voedingsmiddelen. Agribusiness is verantwoordelijk voor ongeveer 40 procent van de export en ongeveer 9 procent van het bruto binnenlands product (bbp). De waarde van de export van landbouwproducten bedroeg in 2008 71,9 miljard US dollar. In 2009 daalde de export met 9,8 procent naar 64,7 miljard US dollar. Dit werd vooral veroorzaakt door lagere internationale prijzen. Het exportvolume bleef nagenoeg gelijk. Overigens was de afname van de exportwaarde van landbouwproducten aanzienlijk minder dan in de overige export, waarvan de waarde met 30 procent afnam. In 2008 kende Brazilië een economische groei van ruim 5 procent en een grote groep consumenten, vooral in de groeiende middenklasse, wist een hoger inkomen te genereren. In 2009 kromp de Braziliaanse economie met 0,3 procent, maar de verwachting voor 2010 is dat de economie weer zal aantrekken (met 5 procent groei). Naar verwachting neemt de werkloosheid, na een lichte stijging in 2009 naar 8,1 procent, weer af in 2010 naar 6,9 procent. Het besteedbaar inkomen, dat vooral bij middenklasseconsumenten daalde, zal naar verwachting verbeteren in 2010. Er wordt ook verwacht dat het aantal huishoudens met een maandelijks besteedbaar inkomen van meer dan 500 US dollar zal toenemen tot meer dan 82 procent van het aantal huishoudens in 2014. De perspectieven voor zowel de verkoop van verpakt voedsel zowel in de detailhandel als in de horeca zijn positief. De consumptie van voedingsmiddelen (voedsel en dranken excl. alcohol) per hoofd van de bevolking is een van de laagste van Latijns Amerika. Dit komt vooral door grote inkomensverschillen, met een derde van de bevolking die op of onder de armoedegrens leeft. Echter, dit lage consumptieniveau zorgt er ook voor dat de totale voedselconsumptie relatief gezien zeer snel groeit. Tussen 2004 en 2008 groeide de voedselconsumptie met 125 procent (gemeten in lokale valuta). Verwacht wordt dat de consumptie per hoofd van 2009 tot 2014 zal toenemen met 38,8 procent en dat de bevolking in die periode met 6 procent groeit, waardoor de totale voedingsmiddelenconsumptie met 46,5 procent zal stijgen. De laatste jaren is een sterke stijging te zien geweest van de verkoop van be- en verwerkte voedingsmiddelen, inclusief kant-en-klaarmaaltijden. Als wereldmacht op het gebied van de productie van landbouw- en voedingsmiddelen is Brazilië er inmiddels in geslaagd steeds meer waarde toe te voegen aan zijn producten. Die ontwikkeling zal zich naar verwachting de komende jaren voortzetten. Marktonderzoekbureau Euromonitor verwacht voor de komende vijf jaar een positieve maar conservatieve groei voor de markt voor verpakte voedingsmiddelen in Brazilië. Grote productgroepen zoals zuivel en bakkerijproducten zullen waarschijnlijk innovaties blijven vertonen, en merken richten zich meer op health en wellness. Met een bevolking die in 2011 bijna 200 miljoen mensen zal bedragen en de creatie van een nieuwe middenklasse, zal Brazilië investeringen in de voedingsmiddelenindustrie blijven aantrekken. Verder ontwikkelt het land zich

Pagina 27 van 75


langzaam tot een regionaal knooppunt voor voedingsmiddelenbedrijven in ZuidAmerika.

4.1.1

Convenience food en een gezondere levensstijl Gemaksproducten en gezondere voedingsmiddelen hebben een sterke aantrekkingskracht op de midden- en hogere inkomensgroepen, wier levensstijl steeds meer op die van hun tegenhangers in de ontwikkelde landen gaat lijken. Eind 2008 en begin 2009 steeg de detailhandelsverkoop van verpakte voedingsmiddelen en steeg de vraag naar gemaksproducten om thuis te bereiden. Deze stijging werd veroorzaakt door het beperkte besteedbare inkomen van de Braziliaanse consument en de daarmee samenhangende lagere uitgaven aan fastfood, restaurants en cafés. Naar verwachting vertraagt deze trend vanaf 2010 vanwege het herstel van de economie in Brazilië en wereldwijd. Braziliaanse consumenten worden zich steeds meer bewust van het belang van een gezonde levensstijl en besteden meer aandacht aan hun eetgewoonten. Hoge cholesterolgehaltes, hartziektes, diabetes, een onregelmatige stoelgang en hun uiterlijke verschijning zijn zaken waarover veel Brazilianen zich druk maken. De leidende voedingsmiddelenproducenten hebben zwaar geïnvesteerd in 'health & wellness' en producten met een toegevoegde waarde ontwikkeld, zoals sojadrankjes met toegevoegde vitamines en mineralen (Nestlé), 'light' yoghurt (Perdigão) en poedermelk met toegevoegde phytoserols om het cholesterolgehalte te verlagen (Nestlé). Producenten van verpakt voedsel zullen blijven investeren in gemaksproducten en producten met een toegevoegde waarde vanwege de behoefte van de consumenten aan praktische producten die tijd besparen. Grote investeringen worden verwacht in soep, diepvries voedsel en kant-en-klaarmaaltijden, met verwachte stijgingen in verkoopvolume van respectievelijk 70, 23 en 21 procent tot 2014.

4.1.2

De voedselverwerkende industrie De voedingsmiddelenindustrie in Brazilië is goed ontwikkeld en voorziet consumenten van een breed scala aan voedingsproducten. In 2008 bedroeg de productiewaarde van de voedingsmiddelen- en drankenindustrie 269 miljard real (100,3 miljard euro)9. Dit was 9,3 procent van het bbp van Brazilië, en 18 procent van de productie van de maakindustrie. De waarde van de productie van voedingsmiddelen was 230 miljard real (85,7 miljard euro) en van dranken 38,9 miljard real (14,5 miljard euro). De voedselverwerkende en drankenindustrie bestond in 2008 uit 38.500 bedrijven, waarvan 1,3 procent groot (meer dan 500 werknemers), 3,9 procent middelgroot (100 - 499 werknemers) 13 procent klein (20 - 99 werknemers) en maar liefst 81,7 procent zeer klein (minder dan 19 werknemers). De industrie gaf werk aan 1.412.400 mensen. Meer dan een derde van de industrie is in handen van buitenlandse multinationals als • Kraft (www.kraftfoodscompany.com) • Unilever (www.unilever.com.br) • Nestlé (www.nestle.com.br) 9

Gemiddelde wisselkoers 2008 1 euro is 2,68 real

Pagina 28 van 75


• Procter & Gamble (www.pg.com/pt_BR) • Bunge (www.bunge.com.br) • Cargill (www.cargill.com.br/brazil/en/home/index.jsp) • Coca-Cola (www.cocacola.com.br/pt/index.html) • PepsiCo (www.pepsico.com/Global-Sites/More.html) Door de fusie tussen de Braziliaanse bedrijven Perdigão Agroindustreal SA en Sadia SA is een van de grootste voedingsmiddelenbedrijven in de wereld ontstaan. De core business van het nieuwe bedrijf – Brasil Foods SA - blijft vleesproducten (zowel vers als verwerkt). Sadia en Perdigão zijn erg sterk in verpakte voedingsmiddelen, vooral in productsoorten zoals diepvriesvoeding, gekoelde voedingsmiddelen, zuivelproducten en oliën en vetten. • Perdigão Agroindustreal SA: www.perdigao.com.br • Sadia SA: www.sadia.com.br • Brasil Foods: www.perdix-international.com/index.cfm?area=0 De belangrijkste sectoren in de voedingsmiddelenindustrie zijn vleesproducten, de bewerking van koffie, thee en granen, oliën en vetten, zuivel, bakkerijproducten en groente- en fruitproducten. De productie is geconcentreerd rond grote steden, in het bijzonder Sao Paolo. De productie van voedingsmiddelen met een hogere toegevoegde waarde neemt toe. De industrie besteedt meer aandacht aan voedingswaarde, uiterlijk en verpakking van verwerkt voedsel.

4.1.3

Machines voor de voedingsmiddelenindustrie Brazilië is de belangrijkste machineproducent van Latijns- Amerika. De nationale aanbieders van voedselverwerking- en verpakkingmachines beheersen de belangrijkste segmenten en leveren vooral standaardmachines. Bij de zoektocht naar kostenbesparende, efficiënte en nieuwere types machines en technologieën voor de voedselverwerkende industrie wordt regelmatig over de landsgrenzen heen gekeken. Goede kansen voor het Nederlandse bedrijfsleven liggen bij de levering van moderne en gespecialiseerde machines en geïntegreerde onderdelen die de Braziliaanse fabrikanten (nog) niet kunnen leveren.

Kiremko BV: 'In Brazilië heb je toegevoegde waarde nodig om te exporteren door of hele grote apparatuur te leveren die de eigen industrie niet kan bouwen of hoogwaardig technologisch (specifiek en uniek).'

De voedingsmiddelen- en verpakkingsindustrie krijgen door het programma ‘Fome Zero’ (geen honger) van de regering Lula een impuls. Tegelijkertijd zijn de invoertarieven en cumulatieve belastingen aanzienlijk, waardoor Braziliaanse producenten op kunstmatige wijze een bepaalde mate van bescherming wordt geboden (zie ook 'Aandachtspunten' onder paragraaf 3.5).

Pagina 29 van 75


Import van voedselverwerkingmachines wereldwijd in Brazilië (x 1.000 euro) Product code

Product label

Brazil's imports from world Value in 2008

Value in 2007

Value in 2009

843850

Machinery for the preparation of meat or poultry

46,671

91,171

38,044

843820

Machinery for the manufacture of confectionary, cocoa or chocolate

10,445

18,315

29,013

843890

Pts of mach nes f the ind prep/mfr food etc ex f ex/prep veg fat/oil

18,750

29,583

21,231

843810

Bakery mach and machy for the mfg of macaroni, spaghetti or sim prods

28,556

37,180

29,689

843880

Mach nes f the ind prep/mfr of food/drink ex f extrac/prep veg fat/oil

9,203

18,512

14,325

843830

Machinery for sugar manufacture

2,884

3,426

1,007

843840

Brewery machinery

2,682

3,456

6,004

843860

Machinery for the preparation of fruits, nuts or vegetables

4,373

3,971

2,616

Bron: UNCTAD, 2010

Pagina 30 van 75


Import van voedselverwerkingmachines uit Nederland in Brazilië (x 1.000 euro) Product code

Product label

Brazil's imports from world Value in 2008

Value in 2007

843850


Value in 2009

15,511

24,625

22,006

843820


772

1,380

2,770

843890

Parts of machinery nes for the industrial prep/mfr food etc ex f ex/prep veg fat/oil

1,420

2,559

2,426

843810


3,371

870

1,580

843880

Mach nes f the ind prep/mfr of food/drink ex f extrac/prep veg fat/oil

199

672

136

843830


0

0

0

843840

Brewery machinery

0

0

0

843860


341

0

0

Bron: UNCTAD, 2010

De Braziliaanse machinefabrikanten zijn verenigd in ABIMAQ - Associação Brasileira da Indústria de Máquinas e Equipamentos (www.abimaq.org.br). Via hun database www.datamaq.com.br kunnen machinefabrikanten in Brazilië worden opgezocht op sector of naam. • Voor producenten van voedselverwerkende machines ga naar: www.datamaq.com.br > Pesquisas > Alimentício > Empresas (bedrijven) • Voor producenten van machines voor de vleesverwerking ga naar: www.datamaq.com.br > Pesquisas > Alimentício > Segmentos > Carne > Segmentos > Ave (Gevogelte) of Bovino (rundvlees) / Suïno (varkensvlees) Caprino (geitenvlees) In de volgende paragraaf wordt ingegaan op de subsectoren vlees en groente & fruit in Brazilië.

Pagina 31 van 75


4.2

Vlees De vleesindustrie is een van de grootste en meest winstgevende sectoren van de Braziliaanse voedingsmiddelenindustrie. Het land is de grootste rundvleesproducent van de wereld en de thuisbasis van de grootste rundvleesproducenten zoals Marfrig, Minerva en JBS. In september 2009 verwierf JBS Grupo Martin en werd daarmee de onbetwiste nummer 1 van de wereld. • Marfrig: www.marfrig.com.br • Minerva: www.mzweb.com.br/minerva/web/default_en.asp?idioma=1&conta=44 • JBS: http://jbs.riweb.com.br/JBS/Default.aspx?linguagem=en Veel bedrijven die zich oorspronkelijk concentreerden op het simpelweg verpakken van vers vlees concentreren zich nu op het maken van producten met een toegevoegde waarde. In de periode van 2004 tot en met 2008 is de productie van vlees in Brazilië gestaag toegenomen. Deze groei werd vooral veroorzaakt door een grote buitenlandse vraag, in het bijzonder naar rund- en varkensvlees. De binnenlandse vraag groeide langzamer. Veel consumenten kunnen het zich niet veroorloven regelmatig vlees te eten.

Meyn Food Processing Technology B.V.: 'Biedt kwaliteit op deze markten. Concurreren met nationale equivalenten is niet interessant. Lever geen me too-producten.'

Ondanks de uitbraak van ziekten en stijgende veevoederprijzen bleef de vraag naar Braziliaans vlees tot 2009 hoog, zowel in Brazilië zelf als in het buitenland. In de eerste helft van 2009 daalde de vraag naar Braziliaanse export van vlees. De Braziliaanse regering heeft een fonds ter waarde van 10 miljard real (3,6 miljard euro) ingesteld om leningen tegen lage rente te verstrekken aan worstelende vleesproducenten. Business Monitor International (BMI) verwacht tot en met 2014 nog een sterke groei in de productie van gevogelte (kip), varkensvlees en rundvlees, maar vanwege een krimpende vraag ten gevolge van de vertraging van de wereldeconomie zijn de verwachtingen iets naar beneden bijgesteld (zie hieronder).

Productie en export van pluimvee (kip) 2008

Verandering

2009*

t.o.v. 2007 Productie (x

11,03

+ 7,1 procent

4,70

+ 5 procent

mln ton) Export (in miljard euro) Bron: BMI, 2010

*Schatting

Pagina 32 van 75

Verandering t.o.v. 2008

11,11

+ 0,7 procent


De Braziliaanse pluimvee-industrie is de afgelopen decennia uitgegroeid tot een van de grootste ter wereld. Coöperaties en particuliere ondernemingen, zoals Sadia en Perdigão, controleren de gehele productieketen zowel in pluimveevlees als de eierensector. Er zijn meerdere Nederlandse bedrijven actief in de toelevering van de pluimvee-industrie. Voor 2010 verwacht BMI dat de productie van pluimvee weer sneller zal groeien als gevolg van de grotere vraag uit het buitenland. BMI verwacht wel dat het aanbod van kip de vraag zal overstijgen, waardoor producenten hun productie zullen moeten verlagen. Tot 2014 verwacht BMI een groei van de kipproductie met 35, 5 procent.

Productie en export van varkensvlees 2008

Verandering

2009*

Verandering


3,02

+0,8 procent

t.o.v. 2008 3,05

+ 1,6 procent

mln ton) Export (in miljard euro) Bron: BMI, 2010

*Schatting

De Braziliaanse varkenssector is vooralsnog sterk nationaal gericht. Er is een sterke binnenlandse vraag. De productie is voornamelijk geconcentreerd in het zuidelijke deel van het land, grofweg ten zuiden van São Paolo. Deelstaat Santa Catarina is de grootste producent. De sector bestaat overwegend uit kleine en middelgrote bedrijven, die doorgaans via integratie werken voor de grote vleesindustrieën. De productie van varkensvlees steeg van 2,6 miljoen ton in 2004 tot 3,2 miljoen ton in 2008. Daarvan werd in 2008 0,53 miljoen ton geëxporteerd, ofwel 17 procent. 83 procent was bestemd voor de binnenlandse markt (BB). Sadia en Perdigão beheersen sinds jaar en dag de productie en verkoop van (verwerkt) varkensvlees. Van 2005 tot en met 2007 groeide de productie van varkensvlees ieder jaar met 4 tot 5 procent, maar hoge veevoeder- en brandstoffenkosten veroorzaakten een lagere groei in 2008. In 2009 groeide de productie ook traag vanwege de zwakke exportvraag door zowel de economische neergang als de angst voor de H1N1 varkensgriep. Brazilianen hebben nog nooit zoveel varkensvlees gegeten als in 2009. De consumptie kwam uit op 14 kg per persoon, wat een groei betekent van 4,5 procent in vergelijking met 2008. De totale varkensvleesproductie wordt voor 2009 geschat op 3,19 miljoen ton, een volumegroei van 5,32 procent in vergelijking met 2008. Voor 2010 verwacht BMI een groei van de productie van Braziliaans varkensvlees met 3,8 procent ten opzichte van 2009 tot 3,16 miljoen ton. De productie van varkensvlees zal Tot 2014 toenemen met 22,7 procent.

Pagina 33 van 75


Productie en export van rundvlees 2008

Verandering

2009*


9,02

- 3,0 procent

Verandering t.o.v. 2008

8,95

mln ton) Export Bron: BMI, 2010

- 15 procent *Schatting

De daling van de rundvleesproductie in 2008 werd veroorzaakt door een tekort aan koeien, vanwege de hoge slachtratio van de jaren daarvoor. Voor 2009 verwacht BMI dat de productie wederom zal dalen als gevolg van de lage binnenlandse en buitenlandse vraag. Voor 2010 voorspelt BMI een groei van 3,7 procent. De productie van rundvlees zal tot 2014 toenemen met 21,1 procent. De indrukwekkende groeicijfers van de vleesproductie worden veroorzaakt door zowel een verbeterde productiviteit als wel het ontginnen van nieuw land. De overvloedige aanwezigheid van gewassen als maïs en sojabonen hebben ook een positief effect op de veeteelt in Brazilië. Omdat de groei van de productie groter zal zijn dan de consumptie blijft Brazilië de nummer één exporteur van de wereld van kip en rundvlees.

4.2.1

Export bedreigd door bezorgdheid over voedselveiligheid De varkens- en rundvleesindustrie werd in 2005 geraakt door een uitbraak van mond- en klauwzeer. Hoewel Brazilië nu mond- en klauwzeervrij is verklaard, zijn de grote markten nog steeds onwillig om de boycot op vleesimporten op te heffen. De EU heeft een certificeringsysteem opgezet voor bedrijven die toestemming hebben naar de EU te exporteren. Volgens de USDA Foreign Agricultural Service hadden in 2008 bijna 200 veeboeren ongeveer certificering en werd verwacht dat het aantal eind 2009 1.800 zou zijn. Eind 2009 blokkeerde de EU nog steeds de meeste rundvleesexport uit Brazilië. Daarentegen hief Indonesië in september 2009 een vijf jaar durende boycot op Braziliaans rundvlees op. In oktober 2009 keurde de Braziliaanse regering een verplicht 'tracking system' goed ter vervanging van het huidige vrijwillige systeem. Dit nieuwe systeem dat in twee jaar geïntroduceerd moet zijn, zou moeten helpen om het vertrouwen in Braziliaans rundvlees zowel thuis als in het buitenland te verbeteren. De varkensvleessector is ook geraakt door de importverboden.

4.2.2

De verwerking van groente en fruit Van de totale hoeveelheid fruit die in Brazilië wordt geproduceerd is 47 procent bestemd voor consumptie als vers fruit, waarvan 2 procent wordt geëxporteerd. Het overige en grootste deel is bestemd voor industrieën die het fruit verwerken tot sappen, gedroogde vruchten en andere producten. 80 procent van het in de wereld verhandelde sinaasappelsap komt uit Brazilië. Volgens Ibraf (Brazilian Fruit Institute) verwerken industrieën steeds meer fruit omdat consumenten meer

Pagina 34 van 75


vragen om bewerkte en verwerkte producten. Naar verwachting zal tot 2013 een groeiend aantal productvariëteiten en innovaties in verpakkingen gelanceerd worden om de verkoop van fruit in Brazilië te stimuleren. Groei zal vooral zitten in organisch fruit en minder 'bekende' vruchten als aardbeien en andere bessen. Maar ook zal in Braziliaanse winkels meer en meer gekoeld fruit in snackformaat, bedoeld voor impulsaankopen, te krijgen zijn. Ondanks het tropische klimaat met een grote verscheidenheid aan groenten, is de consumptie van groenten in Brazilië laag. Als reden hiervoor wordt aangenomen dat Brazilianen niet gewend zijn iedere dag groenten te eten. Verder is de kwaliteit van sommige groenten, bijvoorbeeld tomaten, in Brazilië niet goed.

4.2.3

Diepvries Verpakte bevroren levensmiddelen hebben in de jaren tachtig een grote vlucht genomen en hebben de Braziliaanse voedingsmiddelensector aanzienlijk veranderd. Het segment van bevroren producten is de laatste jaren het snelst groeiende segment van de Braziliaanse levensmiddelenindustrie gebleken. Ook de verkoop van kant-en-klare diepvriesmaaltijden is de laatste jaren verdubbeld. Hoewel het aandeel van kant-en-klare diepvriesmaaltijden in de totale markt voor diepvriesproducten nog beperkt is, investeren ondernemingen fors in uitbreiding van de productiecapaciteiten in efficiencyverbeteringen en dergelijke. Euromonitor verwacht dat de segmenten diepvriesgroenten en diepvriesaardappelproducten (frites) de komende vijf jaar sterk zullen groeien omdat er een groot consumptiepotentieel is en omdat de waarde van de omzet nog relatief laag is. Het merendeel van de producten in deze sector werd in 2009 nog geïmporteerd. Bonduelle do Brasil en McCain do Brasil zijn spelers op het gebied van diepvriesgroenten en - aardappelproducten. • Bonduelle: www.bonduelle.com • McCain: www.mccain.com/woerldwide/Pages/SouthAmerica.aspx

Omzet en afzet diepvriesgroenten en aanverwante producten 2009

Diepvriesgroenten

Volume (x 1.000

Waarde

ton)

(x miljoen euro*) 22,8

85,3

Diepvriesaardappelen/frites

20,0

59,2

Diepvriesmaaltijden

50,7

240,4

Diepvriespizza (x miljoen euro*)

36,0

217,7

Bron: Euromonitor International 2009 * Gemiddelde wisselkoers 2009: 1 euro is 2,785 real

Pagina 35 van 75


Verwachte omzet en afzet diepvriesgroenten en aanverwante producten 2014 Volume (x 1.000

Waarde

ton)

(x miljoen euro*)

Diepvriesgroenten

34,6

141,4

Diepvriesaardappelen/frites

26,4

86,2

Diepvriesmaaltijden

67,3

351,8

Diepvriespizza (x miljoen euro*)

38,2

245,9


Doperwten maakten het grootste deel uit van de diepvriesgroenten, namelijk 25,1 procent, gevolgd door maïskolven (22 procent), broccoliroosjes (14,3 procent), groentemixen (12,3 procent) en bloemkoolroosjes (7,3 procent). Overige groenten maakten in 2009 19,1 procent van de omzet uit.

4.2.4

Conserven Brazilianen houden erg van voedingsmiddelen uit blik, vooral groenten, vlees, vis en bonen. Verwacht wordt dat de verkoop daarvan tot en met 2014 zal stijgen. Dit geldt vooral voor het armere segment van de bevolking, waar deze betrekkelijk goedkope en lang houdbare producten een substantieel deel van de dagelijkse kost uitmaken. Brasfrigo (www.brasfrigo.com.br) en Coniexpress zijn de belangrijkste spelers op het gebied van groenten in blik en ingelegde groenten met de merken Jurema en Jussara Twist (Brasfrigo) en Quero (Coniexpress).

Omzet en afzet groenten en vruchten in blik en aanverwante producten 2009

Groenten

Volume (x 1.000

Waarde

ton)


496,3

Tomaten

4,5

17,5

Bonen

0,1

0,6

25,6

152,0

Fruit


Pagina 36 van 75


Verwachte omzet en afzet groenten en vruchten in blik en aanverwante producten 2014

Groenten Tomaten Bonen

Volume (x 1.000

Waarde

ton)


680,6

6,2

25,7

0,1

0,7

29,6

180,8

Maaltijden

9,7

45,1

Soep

0,3

2,7

Fruit


4.3

Exportstappenplan

4.3.1

Wet- en regelgeving Aandachtspunten In Brazilië zijn invoertarieven op machines en bijkomende heffingen vrij hoog. Daar komt de zogenaamde ICMS of 'State Tax'(die ook geldt voor nationale producenten) bij. Omdat deze geheven worden over de waarde van de machines én het invoertarief, is het uiteindelijke prijsverschil op de Braziliaanse markt tussen geïmporteerde en nationaal geproduceerde machines groter dan alleen het invoertarief. Nederlandse (en andere niet-Braziliaanse) machinebouwers moeten daar rekening mee houden. Vaak wordt in de praktijk een oplossing gevonden door een gedeelte van de machines lokaal te produceren (de ‘simpelere’ delen), bijvoorbeeld via een joint venture, terwijl de hightech en de besturingssoftware vanuit Nederland wordt geïmporteerd. Meer informatie: • NL EVD Internationaal, Brazilië invoerreglementering: www.agentschapnl.nl/evdinternationaal/490 • NL EVD Internationaal, Brazilië invoerrechten: www.agentschapnl.nl/evdinternationaal/498 • Market Access Database: http://mkaccdb.eu.int/mkaccdb2/indexPubli.htm • NL EVD Internationaal, Brazilië documenten: www.agentschapnl.nl/evdinternationaal/502

Meyn Food Processing Technology B.V.: 'Voor Brazilië kan het interessant zijn om een extarifarium aan te vragen. Dit geeft een korting op het hoge invoertarief'

Pagina 37 van 75


Local content In diverse economische sectoren van Brazilië is sprake van de vereiste van een minimale lokale content in leveringen. Dit betekent dat producten die in Brazilië verkocht worden voor een deel in Brazilië gemaakt moeten zijn (d.w.z. onderdelen). De percentages kunnen variëren. Deze vereiste geldt ook voor voedingsmiddelenmachines. Meer informatie over de vereisten m.b.t. voedingsmiddelenmachines is te verkrijgen bij: • Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) - afdeling Ambassade Brasilia Contactpersoon: Ir. B. Vrolijk LNV-raad Bezoekadres: Ses Avenida das Nacoes, QD. 801, Lote 05 CEP 70405-900 Brasilia-DF, Brazilië Postadres: Caixa Postal 07/0098, CEP 70359-970 Brasilia-DF, Brazilië Tel: +55 (0)61 3961 3200 (BZ) Tel: +55 (0)61 3961 3208 (LNV) E-mail: [email protected] E-mail: [email protected] • Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) – LNV-steunpunt Sao Paolo Contactpersoon: mw. F.E. Heering, landbouwassistent Av. Brig. Faria Lima, 1779 - 3º andar - Jd Paulistano 01452-001 - São Paulo – SP, Brazilië Tel: + 55 11 3811 3313 Fax: + 55 11 3819 0903 Mobiel:+ 55 11 8292 1191 Website: www.mfa.nl/bra

4.3.2

Distributiekanalen voor toelevering aan producenten In Brazilië kopen fabrikanten van levensmiddelen hun machines in via de groothandel (doorgaans standaardmachines) of rechtstreeks van de fabrikant. Het is echter zeer gebruikelijk dat machines gericht op de bewerking van levensmiddelen in overleg met de fabrikant van levensmiddelen worden ontworpen en gefabriceerd ('tailor made'). De groothandel wordt dan overgeslagen. Indien een machine geïmporteerd wordt, wordt veelal gebruik gemaakt van een importeur. In de verpakkingsindustrie is een tendens waarneembaar waarbij fabrikanten in plaats van de machines te verkopen, deze bij levensmiddelenproducenten plaatsen, en per verpakt product een vergoeding ontvangen. Vanwege de relatief hoge invoerrechten, de nodige regelgeving betreffende de invoer van machines en de relatief goedkope arbeid in Brazilië gaan buitenlandse machinebouwers ertoe over om machines in licentie in Brazilië te vervaardigen op het moment dat de markt van voldoende omvang is. Er zijn in Brazilië maar weinig agenten en/of importeurs actief die zich geheel hebben toegelegd op het importeren en verhandelen van verpakkingsmachines en/of machines gericht op de levensmiddelenindustrie. De ondernemingen die zich wel hierop hebben toegelegd zijn doorgaans klein van omvang en hoofdzakelijk gericht op standaardmachines. De andere ondernemingen zijn meestal actief in de machinebouw en vertegenwoordigen één of meer buitenlandse machinebouwers die actief zijn in andere segmenten van de machine-industrie dan de levensmiddelensector. Vanwege de vele tijd die het kost om in een markt te starten, eisen ondernemingen doorgaans exclusiviteit en (technische)

Pagina 38 van 75


ondersteuning van buitenlandse partners. Ook komt het voor dat ondernemingen financiële steun vragen die hen in staat stelt om reserve onderdelen op voorraad aan te houden. Meer informatie: • NL EVD Internationaal, Brazilië marktentree: www.agentschapnl.nl/evdinternationaal/475 • NL EVD Internationaal, Brazilië agenten en contracten: www.agentschapnl.nl/evdinternationaal/513

4.3.3

Cultuur van het zakendoen Om toegang tot de Braziliaanse markt te krijgen kunt u het beste samenwerken met een lokale tussenpersoon - despachante in het Portugees. De despachante kan u helpen bij de bureaucratische formaliteiten en u informeren over de kredietwaardigheid van een bedrijf. Het zenden van catalogi of links naar de eigen website is niet voldoende om zaken te doen: persoonlijk contact is het belangrijkst. Om onderhandelingen te voeren hoeft u niet met een heel team naar Brazilië te gaan. Een manager/leidinggevende, eventueel vergezeld door een expert, is voldoende. Het onderhandelingsproces gaat langzaam. Oefen geen druk uit en stel u bescheiden op. Brazilianen houden niet van marchanderen. Over het algemeen worden aan het eind van de onderhandelingen concessies gedaan. Het is onontbeerlijk de betalingsmethode te bespreken. U dient zich in te dekken tegen alle zakelijke risico's voordat u het product gaat leveren. De Braziliaanse zakencultuur is individualistisch en hiërarchisch. Beslissingen worden meestal door één persoon genomen: de senior manager. Braziliaanse weten regelgeving is ingewikkeld. Laat u bijstaan door een locale juridische adviseur/advocaat voordat u een contract ondertekent. Meer informatie • NL EVD Internationaal, Brazilië zakencultuur: www.agentschapnl.nl/evdinternationaal/476 • NL EVD Internationaal, Praktijk van het zakendoen in Latijns-Amerika: www.agentschapnl.nl/evdinternationaal/192347

4.3.4

Vakbeurzen en andere activiteiten • Transfer, Latijn Business Consultancy organiseert een ‘Handelsmissie Foodservice Sector Brazilië’ van 6 t/m 11 juni 2010: http://transfer-lbc.com/nl/562/handelsmissie-foodservice-sectorbrazilie.html http://transfer-lbc.com/upload/file/handelsmissie-foodservice-brazilie2010.pdf • FISPAL Food Service, Feira Internacional de Produtos e Serviços para Alimentação (International Food Fair)

Pagina 39 van 75


•

•

4.3.5

Vindt plaats 7 tot en met 10 juni 2010 in Expo Center Norte São Paulo www.fispal.com FISPAL Tecnologia, Feira Internacional de Tecnologia & Embalagem para a Indústria Alimentícia (International Fair of Technology & Packaging for the Food Industry) Vind plaats van 8 tot en met 11 juni 2010 in Pavilhão do Parque Anhembi te São Paulo Informatie over beurzen op het gebied van landbouw, agribusiness en voedingsmiddelen is te vinden op de website van het LNV-bureau in Brazilië: http://www.mfa.nl/bra/landbouw_natuur_en/beurzen http://www.mfa.nl/bra/landbouw_natuur_en/actualiteiten

Vakbladen, brancheorganisaties en overige instanties en websites Vakbladen (beperkte selectie) • 'Alimentacao' Uitgegeven door Associacao Brasileira das Industrias da Alimentacao (ABIA) Verschijnt tweemaandelijks. Onderwerp: voedingsmiddelenindustrie www.abia.org.br • 'Brasil Alimentos' Uitgegeven door Signus Editora. Verschijnt eens per maand. Onderwerp: voedingsmiddelenindustrie. www.brasilalimentos.com.br/BA/ • 'Supermercado Moderno' Uitgegeven door Informa Publicacoes Especializadas Ltda. Maandblad. Onderwerpen: Economie en bedrijfsleven, marketing en inkoop, voedingsmiddelenindustrie, levensmiddelenhandel. • ' Top 5' Uitgegeven door Informa Publicacoes Especializadas Ltda. Verschijnt eens per jaar. Onderwerpen: Economie en bedrijfsleven, marketing en inkoop, voedingsmiddelenindustrie, levensmiddelenhandel. Brancheverenigingen • Braziliaanse Vereniging voor de Voedingsmiddelenindustrie ABIA: www.abia.org.br (alleen in het Portugees) • ABIMAQ - Associação Brasileira da Indústria de Máquinas e Equipamentos: www.abimaq.org.br • Adressen Braziliaanse machineproducenten per product of sector: www.datamaq.org.br Andere • • • • • • •

organisaties Nederlandse ambassade in Brasilia: www.mfa.nl/bra Nederlands Consulaat-generaal in Sao Paolo: www.mfa.nl/sao Nederlands Consulaat-generaal Rio de Janeiro: www.mfa.nl/rio NBSO Porto Alegre: www.mfa.nl/poa NBSO Recife: www.mfa.nl/rec Dutch Brazilian Chamber of Commerce: www.dutcham.com.br Transfer Latin Business Consultancy: www.transfer-lbc.com

Pagina 40 van 75


4.4

SWOT-analyse Brazilië, benoemen sterktes/zwaktes en kansen/bedreigingen Sterktes Zwaktes • Brazilië is een belangrijk • Grote producent en exporteur van inkomensongelijkheid. agrarische producten. De • De Braziliaanse agribusiness sector is infrastructuur moet verantwoordelijk voor 40 dringend verbeterd procent van de totale export worden. Slechte en ongeveer 9 procent van verbindingen jagen het bbp. bedrijfskosten op. Het • De export van rundvlees trekt wegennetwerk is een van weer aan omdat steeds meer de slechtste in Zuidexporteurs EU-certificering Amerika. verkrijgen. • Brazilië is een moeilijke • Brazilië heeft een enorme nog behoorlijk in zichzelf interne markt van 196 miljoen gekeerde markt. Het inwoners. Er is een groeiende investeringsklimaat wordt middenklasse met gekenmerkt door complexe belangstelling voor verpakte belastingwetgeving en voedingsmiddelen met een hoge belastingdruk, toegevoegde waarde. protectionistische handelspolitiek, een rigide arbeidsmarkt en omvangrijke complexiteit van regelgeving.

Pagina 41 van 75


Kansen • Toenemende vraag naar gemaksproducten en gezondere producten. • Met een bevolking die in 2011 bijna 200 miljoen mensen zal bedragen en de creatie van een nieuwe middenklasse, zal Brazilië investeringen in de voedingsmiddelenindustrie blijven aantrekken. • Brazilië ontwikkelt zich langzaam tot een regionaal knooppunt voor voedingsmiddelenbedrijven in Zuid-Amerika. • Bij de zoektocht naar kostenbesparende, efficiënte en nieuwere types machines en technologieën voor de voedselverwerkende industrie wordt regelmatig over de landsgrenzen heen gekeken. • Goede kansen voor het Nederlandse bedrijfsleven liggen bij de levering van moderne en gespecialiseerde machines en geïntegreerde onderdelen die de Braziliaanse fabrikanten (nog) niet kunnen leveren.

Bedreigingen • Nieuwe uitbraken van MKZ en vogelgriep ('Exotic Newcastle Disease') kunnen leiden tot daling van de productie en nieuwe importverboden • Als de economische crisis in de wereld langer duurt dan verwacht, daalt de vraag naar Braziliaanse export. • Hoge invoertarieven en belastingen (complex belastingsysteem) • Protectionisme van Braziliaanse machineindustrie.

Pagina 42 van 75


5

Chili

5.1

De voedingsmiddelenindustrie in Chili De Chileense voeding- en genotmiddelenindustrie is in de laatste twintig jaar sterk gegroeid, vooral in de periode 2003-2008. Dit is te danken aan de groei van de export van landen tuinbouwproducten en verwerkte voedingsmiddelen. Daarnaast is de consumptie van voedingsmiddelen sterk toegenomen. Chilenen geven gemiddeld ongeveer 20 procent van hun besteedbaar inkomen uit aan voedingsmiddelen, dranken en genotsmiddelen. Door de sterk gestegen welvaart en de grotere koopkracht kunnen meer mensen nu verwerkte en verpakte voedingsproducten kopen en producenten brengen nieuwe en innovatieve producten op de markt. In 2009 is de groei in de uitgaven aan voedingsmiddelen gestagneerd. Het consumentenvertrouwen daalde als gevolg van de wereldwijde economische crisis, en de gevoeligheid van de markt voor prijsschommelingen nam toe. In de periode 2009-2014 wordt opnieuw consumptiegroei verwacht – op basis van toenemende koopkracht - van in totaal 34,2 procent.

Indicatoren voedingsmiddelenconsumptie Chili 2005-2014

Voedingsmiddelencons umptie in miljarden CLP Voedingsmiddelencons umptie in miljarden US dollar Voedingsmiddelenconsumptie In miljarden euro's Consumptie per hoofd van de bevolking in CLP Consumptie per hoofd van de bevolking in US dollar Consumptie per hoofd van de bevolking in euro's Jaarlijkse groei in % van de voedingsmiddelencons umptie Voedingsmiddelencons umptie in % van het bbp

2007

2008*

2009*

2010*

2011*

2012*

2013*

2014*

8,711

9,812

9,325

10,084

10,883

11,732

12,453

13,249

16.64

18.75

16.71

19.83

21.55

24.32

26.87

28.80

12.16

12.81

12.02

14.82

16.10

18.17

20.08

21.52

521,998

581,248

546,047

583,729

622,772

663,657

696,335

732,373

997

1.111

978

1.148

1.233

1.375

1.502

1.592

729

759

703

858

921

1.027

1.122

1.190

11.00%

12.64%

4.97%

8.14%

7.93%

7.80%

6.14%

6.40%

10.17

11.08

10.50

10.73

10.90

11.05

11.06

11.03

NB nominal growth rate; * =BMI schatting/prognose CLP= Chileense peso Bron: BMI Chile food & drink report 2010, National Institute of Statistics Chili

Pagina 43 van 75


Chili had vooral in het tweede kwartaal van 2009 te lijden onder de crisis; de private consumptie, de bruutinvesteringen en de export en import zakten flink in. Dankzij de vraag naar koper is de export in 2009 minder sterk gedaald dan de import. Belangrijk is dat de overheidsfinanciën er goed voor staan. Dit vangt de tijdelijke vermindering in uitbreidingsinvesteringen van het bedrijfsleven op. Onderzoekbureau Business Monitor Intelligence verwacht dat de economie zich snel zal stabiliseren; voor 2010 wordt een reële groei van 3,6 procent van het bbp voorspeld. Als gevolg van de effecten van de economische crisis ontstaat meer belangstelling voor de consumptie van goedkopere voedingsproducten. Het marktaandeel van discount supermarkten zal hierdoor toenemen. De agribusiness is sterk gericht op de export van verwerkte voedingsmiddelen. Volgens de Amerikaanse dienst USDA Foreign Agricultural service heeft agribusiness een aandeel van 24 procent in het bbp van Chili. Als de groei in deze industrie doorzet zal de voedingsmiddelenbranche in Chili rond 2030 waarschijnlijk een aandeel van 35 procent in het bbp hebben. Marktonderzoekbureau Business Monitor International verwacht dat Chili in 2010 tot de wereldwijde top 10 van voedingsmiddelenexporteurs gaat horen. De Chileense export is voor een belangrijk deel afhankelijk van de uitvoer van koper. Een belangrijke ontwikkeling is dat het Chileense overheidsbeleid zich richt op een meer gediversifieerde export, waarin hoogwaardige landbouwproducten een groter aandeel moeten krijgen.

Chili handelsbalans voedingsmiddelen en dranken (x miljoen euro) 2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

Export

6.976

6.554

5.533

6.452

6.716

6.854

7.226

7.803

Import

1.931

2.235

1.878

2.295

2.480

2.574

2.749

2.981

Handelsbalans

5.045

4.318

3.655

4.157

4.236

4.279

4.477

4.822

Bron: BMI, 2010

Agro-exportproducten zijn vers fruit en verwerkte voedingsmiddelen, wijn, zalm, vlees en zuivel. Belangrijke verwerkte voedingsproducten in Chili zijn geconcentreerde vruchtensappen, gedroogde vruchten, diepvriesproducten en conserven. De meeste productie- en handelsbedrijven zijn gevestigd in de Metropolitana-regio rond de hoofdstad Santiago en in de regio’s Valparaíso (V), Maule (VII) en O’Higgins (VI). De verwerkte voedingsmiddelenindustrie wordt beheerst door 53 bedrijven. Het aantal bedrijven is in de afgelopen jaren verminderd door fusies en overnames. De grootste spelers in de Chileense markt voor verwerkte voedingsmiddelen zijn Empresas Carozzi, Empresas Lucchetti en Watt's. Het Chileense ministerie van Landbouw heeft in samenwerking met de brancheorganisatie 'Asociación de Empresas de Alimentos' (www.chilealimentos.com) een voedingscluster gecreëerd waar ook de sectoren fruit en verwerkt voedsel onder vallen. Het clusterprogramma is ontworpen door de overheidsorganisatie Corfo met als doel het

Pagina 44 van 75


concurrentievermogen te verhogen van de bedrijven en organisaties binnen dit voedingscluster. Multinationals zijn sinds lange tijd gevestigd in Chili. Nestlé, PepsiCo, Del Monte en Danone hebben fabrieken in dit land. Hoewel de verkoop van voedingsmiddelen in eigen land stijgt, zijn de meeste buitenlandse investerende bedrijven ook sterk gericht op export vanuit Chili. Nederlandse bedrijven die actief zijn in de Chileense agro- en voedingsmiddelenindustrie zijn: • Grasso (www.grasso-global.com) koelcompressoren en componenten voor industriële koel- en vriesinstallaties en airconditioning • DSM Food Specialties (www.dsm.com) ingrediënten voor verwerkte voedingsmiddelen, onder meer in de fruit- en wijnindustrie • Rijk Zwaan (www.rijkzwaan.com) groentezaadteelt en - handel Akzo Nobel (via het bedrijf Intervet Veteriania, www.intervet.com), Provimi en Nutreco (via het bedrijf Skretting, www.skretting.cl) behoren tot de grootste buitenlandse investeerders in de Chileense voedingsindustrie. Unilever Chile Foods, www.unilever.com produceert oliën en vetten. In de voedselverwerkende machine-industrie is onder meer het bedrijf Kiremko (aardappelen groenteverwerkende machines) actief. De Universiteit van Wageningen heeft een overeenkomst gesloten met Conicyt (de Nationale Commissie voor Wetenschappelijk en Technisch Onderzoek) om gedurende een periode van vijf jaar de samenwerking tussen Nederland en Chili op wetenschappelijk gebied te versterken. Deze samenwerking richt zich onder andere op post harvesting.

5.1.1

Belangrijke spelers Lokale spelers domineren de Chileense verpakkingsmarkt. Chileense verpakkingsproducent Inesa SA (www.inesa.cl) is de belangrijkste speler. Andere grote en middelgrote Chileense bedrijven in de verpakkingsindustrie zijn Cristalerías Toro SA (www.cristoro.cl), Condensa SA (conserven) (www.condensa.cl), Cristalerías Chile SA (www.cristalchile.cl) , Alprint SA, Fibrotambores SA (www.fibrotambores.cl), en Marinetti Packaging SA (www.marinetti.cl). Volgens meerdere bronnen kent Chili een kleine maar groeiende markt voor kanten-klaarproducten. De reden voor de groei zijn de hogere inkomens. Andere redenen zijn de verstedelijking en het toenemende aandeel van vrouwen op de arbeidsmarkt. Voorverpakte en voorgeprijsde fruit- en groenten worden meer dan voorheen aangeboden in de Chileense supermarkten. De detailhandel investeert in technologie en innovatie. Gezond leven en gezond eten worden steeds meer de trend. Binnen de sector softdrinks zijn de vooruitzichten voor de verkoop van vruchtensappen en 'nectars' erg goed. Er ontstaat ook een markt voor biologische producten. USDA Foreign Agricultural service geeft aan dat deze is in de afgelopen acht jaar langzaam is gegroeid. De sector had in 2008 een jaarlijkse verkoopomzet van 5,0 miljoen euro (7,4 miljoen US dollar). USDA verwacht dat deze omzet flink zal gaan toenemen; in 2013 wordt een omzet van 39 miljoen euro (53 miljoen US dollar) verwacht. Tenslotte wordt regelgeving steeds belangrijker in het terugdringen van ongezonde voeding. Recycling en milieuvoorschriften spelen een steeds belangrijker rol in Chili, onder meer in de verpakkingsindustrie

Pagina 45 van 75


In februari 2010 werd Chili door een zware aardbeving getroffen, waarbij voor een bedrag van ongeveer 30 miljard US dollar (22,4 miljard euro) schade is aangericht. De zwaarst getroffen sectoren zijn: visserij en havens, de cellulose-industrie en de algemene infrastructuur. Ook zal de beving als gevolg van het niet optimaal functioneren van koelhuizen en schade aan infrastructuur en havens, de export van wijn en landbouwproducten negatief beïnvloeden. Niettemin zorgen herstel en opbouw voor een extra groeiimpuls die de geleden schade min of meer zullen compenseren.

5.1.2

Machines voor de voedingsmiddelenindustrie Chili importeert bijna alle machines voor de fruit- en akkerbouwindustrie, grotendeels uit de VS (Atlas, FMC, Lewis), Italië (Rossi Catelli, Mondini, Delatofolla) en Spanje (Famaco, Sammic, Mafruvrer). Uit Nederland worden minder machines geïmporteerd, ondanks het goede imago van Nederland in Chili. Nederlandse bedrijven die tot nu toe apparatuur naar Chili hebben geëxporteerd, zijn Kiremko (verwerkingsmachines voor de tuinbouw) en CFS-F (machines voor het maken van hamburgers). De import van machines voor de fruit- en akkerbouwindustrie is in de afgelopen vier jaar gestegen naar 23,7 miljoen euro (33 miljoen US dollar) in 2009.

Import van voedselverwerkingmachines wereldwijd in Chili (x 1.000 euro) Chile's imports from World Product code

'843890

'843810

'843880

'843850 '843860

'843820 '843830 '843840

Product label

Value in 2006

Pts of mach nes f the ind prep/mfr food etc ex f ex/prep veg fat/oil Bakery mach and machy for the mfg of macaroni, spaghetti or sim prods Mach nes f the ind prep/mfr of food/drink ex f extrac/prep veg fat/oil Machinery for the preparation of meat or poultry Machinery for the preparation of fruits, nuts or vegetables Machinery for the manufacture of confectionary, cocoa or chocolate Machinery for sugar manufacture Brewery machinery

Bron: UNCTAD, 2010

Pagina 46 van 75

Value in 2007

Value in 2008

17876

18.867

14572

13373

14.544

8457

23626

17.681

8651

11307

18.539

12389

7341

6.555

5121

2275

3.639

2858

1335 1044

415 194

48 46


Import van voedselverwerkingmachines uit Nederland in Chili (x 1.000 Euro) Chile's imports from World Product code

'843890

'843810

'843880

'843850

'843860

'843820

'843830 '843840

Product label

Value in 2006

Pts of mach nes f the ind prep/mfr food etc ex f ex/prep veg fat/oil Bakery mach and machy for the mfg of macaroni, spaghetti or sim prods Mach nes f the ind prep/mfr of food/drink ex f extrac/prep veg fat/oil Machinery for the preparation of meat or poultry Machinery for the preparation of fruits, nuts or vegetables Machinery for the manufacture of confectionary, cocoa or chocolate Machinery for sugar manufacture Brewery machinery

Value in 2007

Value in 2008

1696

2333

1752

137

101

1327

818

1526

953

1382

8107

702

20

37

100

180

60

0

0 0

0 0

0 0

Bron: UNCTAD, 2010

Door de afname van de rentabiliteit is innovatie voor veel Chileense bedrijven noodzakelijk. Bedrijven investeren bijvoorbeeld in moderne managementsystemen voor personeelszaken en financiën. Er is vooral een grote vraag naar investeringen in de logistieke keten in de tuinbouwsector. Hier gaat de navolgende paragraaf dieper op in. Een zwakke schakel in de logistieke keten is de opstopping in de havens. Investeringen in opslag- en transportfaciliteiten in de havens zijn daarom noodzakelijk, temeer doordat de havens getroffen zijn door de zware aardbeving in februari 2010. Tenslotte is er ook vraag naar technologie op het gebied van hygiëne en voedselveiligheid en naar milieuvriendelijke productiemethoden. Exportproducten moeten voldoen aan strenge Europese gezondheidseisen voor voedselimport. Chileense milieuwetgeving wordt strenger, bijvoorbeeld voor afval(water)zuivering in de industrie. De zaadindustrie richt zich al op een milieuvriendelijker productie; het gaat daarbij om investeringen in energiebesparende apparatuur. Daarnaast is de verpakkingsindustrie sterk gericht op innovatieve milieu-investeringen. Conama, de Chileense milieubescherminginstantie streeft namelijk naar een recyclingpercentage van 20 procent van het afval in 2010. In onderhandelingsrondes, de 'Santiago Recycla', is afgesproken dat dit percentage in 2018 tot 25 procent moet zijn gestegen. Conama is met de Chileense associatie voor verpakkingsbedrijven Cenem bezig met de organisatie van afvalreductie. Volgens marktonderzoekbureau Euromonitor internationaliseren Chileense verpakkingsproducenten steeds meer en produceren zij steeds meer kwalitatief

Pagina 47 van 75


hoogwaardige producten die aan internationale normen op het gebied van afvalregelgeving voldoen. In de volgende paragraaf wordt ingegaan op de subsectoren groente- & fruit en de diepvries- en conservenbranche in Chili.

5.2

De groente- en fruitketen van oogst tot opslag

5.2.1

De verwerking van fruit en groente Het verwerkingsproces van fruit en groenten is een belangrijke activiteit aangezien ongeveer de helft van de fruit- en tuinbouwproducten wordt verwerkt in onder meer sap, conserven, gedroogde en diepvriesproducten. Het grootste deel van deze producten wordt geëxporteerd. De subsector verwerkt vers fruit, verwerkte verse groenten en oilseed producten is de belangrijkste motor voor de groei van de export. De export is in de periode 1981-2008 jaarlijks gemiddeld met 14 procent gestegen. In de periode 2002-2008 bedroeg die jaarlijkse gemiddelde groei zelfs 18 procent. Naar verwachting bedraagt de export binnen deze sector in 2009 2 miljard US dollar (1,4 miljard euro) Er zijn in Chili 201 verwerkende firma's, voornamelijk mkb-bedrijven gevestigd in regio VI (O’Higgins), regio VII (Maule) en in de Région Metropolitana (RM). Dit zijn, samen met de regio Valparaíso (regio V) ook de gebieden waar de meeste tuinbouw plaats vindt. Deze regio's bevinden zich in het mediterrane, drogere en warmere centrale deel van Chili. In de zuidelijker gelegen regio La Araucanía (IX) wordt ook steeds meer fruit verbouwd. Een derde van de nationale Chileense aardappelproductie komt uit regio X (Los Lagos).

5.2.2

Tuinbouw Binnen de landbouw is tuinbouw de grootste subsector. De tuinbouw als geheel is meer op de binnenlandse markt gericht dan op het buitenland. De grotere firma’s concentreren zich op de agro-industrie en zijn voornamelijk exportgericht. De vooruitzichten voor de agrarische sector zijn gunstig. De fruit- en wijnexport blijven groeien. In Chili wordt een grote variëteit aan fruit en groente verbouwd en verwerkt. De helft van alle fruit, verscheept van het zuidelijk halfrond, is afkomstig uit Chili. Het land is de grootste producent ter wereld van druiven, appels en pruimen en de op een na grootste producent van kiwi’s en avocado's. Wat verwerkt fruit betreft is Chili een grote exporteur van diepvriesaardbeien en frambozen, perziken in blik en appelsap. De fruitsector telt 7.800 fruitproducenten. Invest in Chile geeft aan dat er investeringskansen zijn in verwerkende fabrieken voor fruitpulp, diepvriesvoeding, blikvoeding, gedroogde voedingsmiddelen, fruitsappen en fabrieken die voedingsmiddelen met hoge toegevoegde waarde produceren (zoals chocola, snoep, fruitpasta, babyvoeding). De wereldwijde economische crisis heeft in 2009 een negatief effect gehad op de branche. In het fruitseizoen 2009 is 0,3 procent minder fruit geëxporteerd dan in 2008 (2,4 miljoen ton). Dit had vooral te maken met een prijsdaling van appels en druiven. Jaarlijks wordt 52.000 ton aan verwerkte groenten geëxporteerd. De belangrijkste groentesoorten zijn uien, knoflook, radijs en asperges. Zaadteelt is belangrijk. Veel internationale zaadkwekers, zoals het Nederlandse Rijk Zwaan, zijn in Chili

Pagina 48 van 75


gevestigd. De Chileense kwekers telen graan, groente, zonnebloemen, snijbloemen, peulvruchten (vooral maïs) en veevoer voor de export. In 2008 bereikte de zaadexport een omzet van 296 miljoen US dollar (202,2 miljoen euro, een groei van 36 procent vergeleken met 2007). Meer dan de helft wordt naar de VS geëxporteerd; daarnaast zijn Frankrijk, Nederland en Japan belangrijke afzetmarkten. Biologische en milieuvriendelijk geteelde producten zijn ook in Chili in opkomst. Biologische landbouwproducten - vooral fruit, groente en wijn - worden het meest voor de export geproduceerd. Chileense consumenten zijn nog weinig geneigd deze producten te kopen, vanwege de hoge prijzen. Een actueel overzicht van de omvang van de Chileense fruitsector is te vinden via de website Invest in Chile: www.investchile.com/opportunities/agribusiness_industry/fruit_cluster

5.2.3

Innovatie in de tuinbouwsector Hoewel vooral in de tuinbouwsector in de afgelopen jaren redelijk hoogkwalitatieve productieketens voor exportproducten zijn ontwikkeld (met geavanceerde verwerking- en verpakkingsapparatuur), is modernisering en innovatie noodzakelijk. De huidige tuinbouwinfrastructuur is niet geschikt voor grootschalige export. Er zijn investeringen nodig in de hele logistieke keten van groente en fruit, van oogst en opslag tot transport. Dit geldt bijvoorbeeld voor de koeltechnologie, zoals 'controlled atmosphere' (CA). CA is onontbeerlijk voor de kwaliteitsbeheersing van verswaren tijdens internationaal transport van (zacht)fruit en groente. Er is in Chili echter een gebrek aan geavanceerde koelcellen. Volgens de Chileense exportpromotieorganisatie ProChile beschikt de Chileense tuinbouwsector over 385 moderne CA opslagfaciliteiten. Er zijn vier Nederlandse koelcellen geïnstalleerd dankzij een PESP-onderzoek van NL EVD-Internationaal, Chili: the feasibility of establishing a cold and controlled atmosphere storage (PESP06069): www.agentschapnl.nl/evdinternationaal/178374 Er is in de land-en tuinbouw ook vraag naar modernere verpakkingsvoorzieningen. Men gebruikt nu vaak dozen van golfkarton en hout. Verpakkingen moeten voldoen aan internationale milieuvereisten.

5.3

Diepvries en conserven

5.3.1

Diepvriessegment In Chili wordt ongeveer de helft van de fruit- en tuinbouwproducten verwerkt in sap, conserven, gedroogde voedingsmiddelen en diepvriesproducten. Het grootste deel van deze producten wordt geëxporteerd. Chili heeft een aandeel van 0,5 procent in de totale Amerikaanse markt voor diepvriesproducten (zowel LatijnsAmerika als de VS en Canada in Noord-Amerika). Marktonderzoekbureau Datamonitor meldt in een rapport uit 2009 dat de belangrijkste segmenten van de Chileense markt voor diepvriesvoeding kant-enklare maaltijden en pizza's zijn, met een omzet van 61,4 miljoen US dollar (41,9 miljoen euro) in 2008, een marktaandeel van 38,9 procent. Het marktaandeel van diepvriesfruit- en groente bedroeg 17,0 procent (2008) en het aandeel van diepvriesaardappelproducten was 10,3 procent. USDA Foreign Agricultural Service geeft aan dat er hoge groeiverwachtingen bestaan voor de export van diepvriesframbozen en -asperges.

Pagina 49 van 75


In 2008 werd 87,0 miljoen kg aan diepvriesproducten geproduceerd. De totale omzet in de diepvriessector bedroeg 157,9 miljoen US dollar (107,9 miljoen euro). In de periode 2004-08 is deze markt jaarlijks met gemiddeld 3,8 procent gegroeid. De groei in deze markt zal zich enigszins gaan versnellen in de komende jaren; de verwachting is een gemiddelde jaarlijkse groei van 3,9 procent over de periode 2008-2013. Datamonitor verwacht voor 2013 een marktomzet van 191,4 miljoen US dollar (143 miljoen euro). Dit zou een groei van ruim 21 procent betekenen ten opzichte van 2008. In vergelijking met Argentinië en Brazilië is deze groeiversnelling overigens marginaal; daar wordt een gemiddelde jaarlijkse groei van 7,3 en 7,5 procent verwacht. Er zijn drie grote spelers in deze markt, die samen een marktaandeel van ruim 30 procent hebben. Dit zijn de Zwitserse multinational Nestlé, de Amerikaanse multinational Schwan Food Company (www.theschwanfoodcompany.com) en het Chileense bedrijf Alimentos y Frutos (Alifrut, www.alifrut.cl). Het Nestléconcern heeft met 12,1 procent het grootste aandeel in de Chileense diepvriesmarkt. Nestlé betrekt de verse fruit en groenten altijd via de lokale markt in het land van vestiging. Zo ook in Chili. Schwan levert wereldwijd diepvriesvoeding aan grote supermarkten, aan restaurantketens 'home delivery' en is sterk in leverantie via foodservicekanalen. Binnen de diepvriesbranche produceren ze vooral ijs, pizza, vlees, vis en desserts. Schwan heeft in Chili een marktaandeel van 11,5 procent. Alifrut tenslotte heeft een marktaandeel van 6,9 procent. Dit bedrijf is een grote speler in de Latijns-Amerikaanse markt voor voedingsmiddelen. Het bedrijf heeft twee fabrieken in Chili, een productiefaciliteit en vestiging voor verpakkingen en distributie. Alifrut levert onder meer aan Europese supermarktketens. Het bedrijf produceert voor de diepvriesmarkt doperwten, broccoli, bloemkool, uien, salades, frambozen, aardbeien, fruitpulp en aardappelproducten. Het bedrijf is in Chili de grootste distributeur van diepvriesproducten en levert aan supermarkten en de foodservice branche.

5.3.2

Distributie Het grootste distributiekanaal voor diepvriesproducten is de retailsector, met de supermarkten en hypermarkten (aandeel 69,4%) als grootste distributeurs. Andere distributiekanalen zijn onafhankelijke detailhandelaren (18,9 procent aandeel) en gespecialiseerde winkels 95,6 procent aandeel). Het is voor nieuwe diepvriesproducenten erg moeilijk om een plek te veroveren in de retailmarkt, die voor een derde wordt beheerst door drie Chileense bedrijven. De vraag naar diepvriesvoeding wordt grotendeels gestuurd door de consumentenvraag. 'Brand loyalty' speelt hierbij een belangrijke rol; de consument is trouw aan de lokale merken.

5.3.3

Logistiek en technologie Het is in deze branche lastig om betrouwbare toeleverantieketens op te zetten, vooral voor beperkt houdbare producten. Bedrijven investeren veel in het productieproces. Productiefaciliteiten en marketing vergen grote uitgaven van de concerns van diepvriesproducten. Kleine investeringen met weinig risico zullen niet succesvol zijn in de Chileense diepvriesmarkt. 'Flash freezing' bijvoorbeeld is een industrieel proces waar veel gerichte technologische kennis voor nodig is. Sommige spelers investeren ook in andere voedingsverwerkingsprocessen, waarmee ze minder afhankelijk worden van de verkoop van diepvriesproducten. Al met al is de

Pagina 50 van 75


markt voor diepvriesproducten voor een behoorlijk deel (bijna 70 procent) sterk gefragmenteerd, maar daarbij ook een sterk competitieve markt.

5.3.4

Conserven Business Monitor Intelligence verwacht voor de periode tot 2014 een lichte daling in het verkoopvolume van conserven. De reden is dat de Chileense consument welvarender en daardoor meer koopkracht - eerder kiest voor verse voedingswaren of diepvriesproducten. Ze vinden deze gezonder dan conservenvoeding. In verband met de inflatie in Chili stijgt de verkoopwaarde naar verwachting wel licht. Door de inflatie worden voedingsmiddelen duurder. Op dit moment bestaat een groot deel van de verkoop van conservenvoeding in Chili uit visproducten. Makreel in blik heeft daarin een aandeel van 85 procent. Blikjes makreel zijn zo populair omdat ze goedkoop zijn. De belangrijkste producenten (en tevens exporteurs) van conservenvoeding in Chili zijn de eerdergenoemde Chileense producenten Empresas Carozzi (www.carozzi.cl), Empresas Lucchetti (www.tmluc.com) en Watt’s (www.watts.cl). Daarnaast zijn de bedrijven Del Monte Fresh Produce (www.freshdelmonte.com), Prunesco, Invertec Foods (www.invertecfoods.cl), Productas Silvestres en Hojas Export Limitada actief in de Chileense conservenbranche. Chileense bedrijven behoren echter niet tot de grootste Latijns-Amerikaanse spelers op het gebied van conservenvoeding; dat zijn de Braziliaanse bedrijven Petropar Embalagens, Cia Metalurgica prada en Cia Brasileira de Latas (CBL), en de Mexicaanse Grupa Zapata. Volgens een marktrapport van Euromonitor bevinden de grootste groeimarkten voor conservenvoeding wereldwijd zich in Aziatische landen en in Peru. Amerika Noord-Amerika en Latijns-Amerika samen - was in 2009 goed voor 38 procent van de wereldwijde omzet in conserven.

5.4

Exportstappenplan

5.4.1

Wet- en regelgeving De Europese Unie en Chili hebben sinds 2002 een uitgebreide samenwerkingsovereenkomst. Het associatieverdrag omvat onder meer een wederzijdse vrijhandelsovereenkomst en een overeenkomst voor wetenschappelijke/technische samenwerking. Chili heeft economische samenwerkingsovereenkomsten met Argentinië, Bolivia, Colombia, Ecuador, Peru en Venezuela en het land heeft een associatieverdrag met de Mercosur (Mercado Común del Sur). Meer informatie: • http://ec.europa.eu/external_relations/mercosur/intro/index.htm • www.mercosur.int • NL EVD Internationaal, Verdragen in Zuid-Amerika www.agentschapnl.nl/evdinternationaal/177990 Invoerrechten Door vrijhandelsverdragen zijn er verlaagde invoerrechten van toepassing op importproducten die afkomstig zijn uit onder meer de lidstaten van de Europese Unie. Voor alle machines voor de verwerking van voedingsmiddelen geldt een

Pagina 51 van 75


invoerpercentage van 6 procent. Zijn de machines aantoonbaar afkomstig uit de Europese Unie, dan geldt het 0-tarief! In de sector voedingsmiddelenmachines en koeltechniek gaat het vooral om de volgende groepen HS-codes uit de goederennaamlijst van het CBS: • HS-code 8438, machines en toestellen voor de industriële bereiding of vervaardiging van voedingsmiddelen of dranken • HS-code 8415, machines en apparaten voor de regeling van het klimaat in besloten ruimten • HS-code 8418, koelkasten, vrieskasten en andere machines, apparaten en toestellen voor de koeltechniek Invoerdocumenten Voor klimaatregelingmachines en machines voor koeltechniek zijn naast de gebruikelijke exportdocumenten de volgende extra documenten nodig: HS-code 8415: • Importer Registration for Ozone Depleting Substances • Certificate of Approval for Electrical Products (tevens voor producten die vallen onder HS-code 8418) • Voor de voedselverwerkingsmachines onder HS-code 8438 zijn geen extra documenten nodig. Meer informatie: • NL EVD Internationaal, Chili invoerreglementering: www.agentschapnl.nl/evdinternationaal/817 • NL EVD Internationaal, Chili invoerrechten: www.agentschapnl.nl/evdinternationaal/818 • NL EVD Internationaal, Chili documenten: www.agentschapnl.nl/evdinternationaal/822

5.4.2

Cultuur van het zakendoen Persoonlijke relaties spelen een belangrijke rol bij de markttoegang in Chili. Exporteurs van machinerie zonder lokaal netwerk zijn afhankelijk van lokale agenten of distributeurs voor markttoegang en after-sales services. Chili kent geen specifieke agentenwetgeving. Chili staat open voor buitenlandse investeringen. Het oprichten van een vennootschap kost ongeveer twee maanden en kost ongeveer 1.000 euro. Participatie van lokale aandeelhouders is niet vereist. Meer informatie: • NL EVD Internationaal, Zakendoen in Chili: www.agentschapnl.nl/evdinternationaal/804 • NL EVD Internationaal, Praktijk van het zakendoen in Latijns-Amerika: www.agentschapnl.nl/evdinternationaal/192347

Hak & Partners: 'Een knelpunt kan zijn het vinden van een goede partner die jouw belang wil behartigen en tevens kan en wil communiceren in een andere taal dan de thuistaal.' Meyn Food Processing Technology B.V.: 'De vier landen doen qua zakendoen bijna Europees aan. Chili bijvoorbeeld is erg gemakkelijk en to the point.'

Pagina 52 van 75


5.4.3

Distributiekanalen Agenten, tevens importeurs van machines en apparatuur voor verwerking van voedingsmiddelen zijn Raab, Rochette en Sasa: • Raab, Rochette S.A. Casilla 13640, Santiago, Chile Telefoon: + 56 2 632 9099 Fax: + 56 2 699 5448 Food & beverage processing supplies Contactpersoon: Bernardo Chauveau • Sasa S.A.C. Proyectos Ind. Casilla 423, Correo Central, Santiago, Chile E-mail: [email protected] Telefoon: +56 2 438 6470 Fax: +56 2 231 8010 Food & beverage processing supplies, packaging, packaging equipment & parts, refrigerators & refrigeration equipment Contactpersoon: Eduardo Sorensen Importeurs (Santiago) zijn Chacon, Eteco en M.R. & Sons: • Chacon e hijos Ltda, El Roble 163, Santiago Telefoon: +56 2 622 6338 Fax: +56 2 621 7293 Importeur van food & beverage processing supplies Contactpersoon: Mario Chacon • Eteco, Empresa Tecnica y comercial Ltda Chileoe 1353, SANTIAGO, XIII (Chili) Telefoon : +56 2 5442528 Fax : +56 2 5442528 E-mail: [email protected] Website: www.eteco.cl Importeur van food & beverage processing supplies, packaging & packaging equipment and parts, containers, regriferation equipment • M.R. & Sons, Ltd, Santiago Paraguay, 8761, La Florida, Santiago 17 Telefoon: +56 2 454 3368 Fax: + 562 454 3368 E-mail: [email protected] Contactpersoon: M. Roldan Importeur van food & beverage processing equipment; fast food equipment; packaging materials & containers De brancheorganisatie voor supermarkten, ASACH (Asociación Gremial de Supermercados de Chile) (www.asach.com), schat dat 89 procent van de Chilenen zijn levensmiddelen in supermarkten koopt. Zo vormen supermarkten de natuurlijke verkoopplaats voor voedingsmiddelen, speciaal voor geïmporteerde producten. De grote supermarktketens importeren rechtstreeks of via een importonderneming. In veel gevallen maken hotels en restaurants gebruik van dezelfde importeurs/distributeurs als de supermarkten. De belangrijkste supermarkten in Chili zijn Distribución y Servicio SA (www.dys.cl), Cencosud S.A. (www.cencosud.cl) en Supermercados Unimarc SA (www.unimarc.cl).

Pagina 53 van 75


Kiremko B.V.: 'Zoek per land in Zuid-Amerika de juiste handelspartner, zelfs regiospecifiek!'

5.4.4

Vakbeurzen en andere activiteiten Vakbeurzen • Expo Packaging & Food Processing (onderdeel van de vakbeurs “Trade One 2009” ), jaarlijks in november, Espacio Riesco: www.trade-one.cl • Fipach Latinoamerica, november 2010, Espacio Riesco, organisator: Fisa: www.fisa.cl • Belangrijke internationale vakbeurzen in Chili zijn te vinden via de totaallijst van beurzen in Chili op de website Events Eye: www.eventseye.com/fairs/trade-shows-by-location.html 1. Fruit Trade, rondetafelbijeenkomst gericht op de internationale handel in fruit en groente, Santiago, jaarlijks in oktober 2. Alimenta, vakbeurs gericht op de voedselverwerkende industrie en de foodservice industrie, Santiago, jaarlijks in november 3. Expo-Logistika, internationale vakbeurs gericht op de logistieke en transportsector in Chili, Santiago. De beurs wordt om het jaar in november gehouden; de volgende editie is in 2011

5.4.5

Vakbladen, brancheorganisaties en instanties Brancheorganisaties en instanties • Chilean Fresh Fruit Association: www.cffa.org • Asoex, associatie van fruit- en tuinbouwexporteurs: www.asoex.cl • Fedefruta A.G., federatie van Chileense fruitproducenten: www.fedefruta.cl • Asociación Nacional de Productores de Semillas (ANPROS) brancheorganisatie van zaadproducenten www.anproschile.cl • Chileense associatie voor verwerkte voedingsmiddelen Asociación de Empresas de Alimentos de Chile: www.chilealimentos.com • De brancheorganisatie voor supermarkten, ASACH (Asociación Gremial de Supermercados de Chile): www.asach.com • Ministerie van Landbouw, Gobierno de Chile - Ministerio de Agricultura: www.minagri.gob.cl • Conicyt: www.conicyt.cl • 'Fundación para el Desarrollo Frutícola (FDF)' www.fdf.cl, is een private stichting zonder winstoogmerk met het doel investeringen en ontwikkelingen en innovatie in de fruitsector in collectief verband aan te moedigen. • In het Parque Industrial y Tecnolólogico de la Auracanía in Lautaro (regio la Auracanía) – hebben zich veel industriële bedrijven gevestigd. De beheersmaatschappij is CorpAuracanía: FIA, Fondo de Innovación Agraría: http://www.fia.cl • De B2B community Portal Mercantil www.mercantil.com is een goede bron om bedrijven te vinden die machines en apparatuur voor de verwerking van voedingsmiddelen produceren of daarin handelen • Chileense bedrijven die in februari 2010 als exposant op de internationale vakbeurs Fruit Logistica in Frankfurt hebben gestaan, zijn met enige moeite terug te vinden via de site van de in februari 2010 gehouden vakbeurs Fruit Logistica in Frankfurt: www.fruitlogistica.com

Pagina 54 van 75


•

•

•

•

•

•

Op de website van de Chileense exportpromotie-instantie ProChile http://www.chileinfo.com/pais.php?pais=Nederland staan veel exportbedrijven vermeld die fruit en groente verhandelen 1. Adres van Pro Chile in Nederland: Export Promotie Bureau - ProChile Nederland, Raamweg 2 2596 HL Den Haag Tel: +31-70-36455252 Fax: +31-84-7284208 E-mail: [email protected] Overheidsorganisatie Corfo is actief op landbouwgebied en maakt innovatieprojecten in landen tuinbouw bekend op de website: http://www.corfo.cl/buscador/buscador_de_proyectos Voorbeelden zijn de projecten 'Prospección del Mercado en La Unión Europea' in regio VII, Maule (tuinbouw) en 'Alta Tecnologica para la silvoagricultura' in regio Metropolitana (fruit). Rabobank Chile, Santiago Internet: www.rabobank.cl Contactpersoon: Brenda de Swart (Manager International Desk Chili) Telefoonnummer: +5624498508 Email: [email protected] Nederlandse ambassade in Santiago, Economische afdeling, contactpersoon Marcello Fuentes: [email protected] Royal Netherlands Embassy Locatie 503 / HMA Santiago de Chile Telefoon: + 56 2 756 9214 Fax: + 56 2 756 9226 Internet: www.embajadadeholanda.cl Nederlandse ambassade in Buenos Aires, Landbouwraad Argentinië en Chili, Contactpersoon: Freek Vossenaar Internet: www.embajadaholanda.int.ar Studieproject Chili Erasmusuniversiteit International Business Study IBS, een project van STAR, de study association van RSM Erasmus University, gericht op maatonderzoek voor bedrijven en non-profit organisaties. www.ibsresearch.nl

Pagina 55 van 75


5.5

SWOT analyse Chili, benoemen sterktes/zwaktes en kansen/bedreigingen Sterktes • Chili heeft een sterke, open economie en is het meest welvarende land in LatijnsAmerika • Snel herstel van de economische crisis is mogelijk door de gezonde overheidsfinanciën • Weinig corruptie • 0 % invoerrechten voor producten uit de EU-lidstaten • Beleid om de export te diversifiëren naar meer landbouwproducten met een hoge toegevoegde waarde • Bedrijven zijn gericht op investeringen in innovatie en modernisering • De voedingsmiddelenbranche is sterk exportgericht; bedrijven zullen hierdoor meer investeren in een kwalitatief sterke, competitieve en efficiënte productiewijze

Pagina 56 van 75

Zwaktes • In februari 2010 werd Chili door een zeer zware aardbeving getroffen, die ook de hoofdstad Santiago heeft beschadigd; • Chili is een ver weg gelegen markt, waardoor transportkosten hoog zijn • Chili heeft een kleine afzetmarkt vergeleken met de LatijnsAmerikaanse regio; 16,7 miljoen inwoners • Door de afhankelijkheid van de buitenlandse handel is de economie gevoelig voor de effecten van de wereldwijde economische crisis


Kansen • Meer vraag naar verpakte voedingsmiddelen • Groei in het segment (duurdere) nieuwe voedingsmiddelen, zoals kant- en klaarmaaltijden • De verwoesting door de aardbeving begin 2010 biedt kansen door de vraag naar wederopbouw van onder andere logistieke infrastructuur (koelhuizen) • Het belang van energieefficiency in de agrosector biedt kansen voor investeringen in energiebesparende technologieën • De groei in productdifferentiatie en marketing van landen tuinbouwproducten heeft effect op investeringen in apparatuur • Vraag naar verbetering in de logistieke keten van opslag, verpakking, transport, verwerking en vermarkting in de fruitsector • Er zijn kansen in de logistieke keten voor aardappelteelt • Chileense supermarkten investeren in technologie • De detailhandel (hyper- en supermarkten) is sterk concurrerend en blijft uitbreiden, vooral in en rond Santiago, maar ook in andere regio's

Pagina 57 van 75

Bedreigingen • De werkloosheid blijft hoog en een groot deel van de bevolking (25%) leeft onder de armoedegrens • Lagere economische groei en hogere inflatie kunnen er op termijn voor zorgen dat consumenten gaan bezuinigen op producten die niet tot de eerste levensbehoeften horen • Het businessmodel van Wal Mart ('every day low prices') kan de prijzen voor toeleveranciers doen dalen • Diepvriesconcerns hebben een sterke onderhandelingspositie; de prijzen voor toeleveranciers van fruit en groente kunnen daardoor laag uitvallen • Supermarkten: de overname van marktleider D&S door Wal Markt betekent meer concurrentiedruk voor Cencosud en Flabella


Pagina 58 van 75


6

Mexico

6.1

De voedingsmiddelensector in Mexico De waarde van de Mexicaanse voedingsmiddelensector werd in 2009 geschat op 6,3 procent van het bruto binnenlands product (bbp). De totale voedingsmiddelenconsumptie bedroeg in dat jaar naar schatting 752,3 miljard Mexicaanse peso (40,1 miljard euro)10. In de sector zijn 578 bedrijven actief als voedselverwerkingsbedrijf. Het traditionele consumptiepatroon in Mexico is aan het veranderen. Er is meer behoefte aan gezonde verse voedingsmiddelen. De maaltijdpatronen veranderen (kortere lunchperiodes, verschillende lunchtijden). Doordat het aantal personen per huishouden afneemt, mensen op andere momenten eten (eten onderweg) en soms door de moeilijkere economische situatie is er nu behoefte aan goedkopere huismerken, minder grote porties en aan voorgewassen en verpakte verse producten. De belangrijkste producten die worden verkocht zijn brood en banketproducten, verpakte maaltijden, oliën en vetten, en sauzen en specerijen. De vraag naar noedels en kant-en-klaarmaaltijden laat de hoogste groei zien. Er zijn vele lokale leveranciers van verse voedingsmiddelen in Mexico, maar er wordt ook geïmporteerd. Ook Mexico heeft last van de economische crisis, onder meer door de nauwe banden met de VS. De crisis heeft een negatieve invloed op het consumentvertrouwen en de consumptie. Desondanks wordt verwacht dat de Mexicaanse voedingsmiddelenconsumptie tussen 2009 en 2014 stijgt met 27 procent. Dit wordt vooral veroorzaakt door een groeiende bevolking en het relatief grote aantal jonge mensen (bijna 55 procent van de bevolking is 24 jaar of jonger). In de Mexicaanse voedingsmiddelensector zijn verschillende bedrijven actief. Deze zijn onder te verdelen naar grootte en type: • grote internationale bedrijven zoals PepsiCo (dranken), Unilever, Kerry Ingredients (ingrediënten voor de voedselverwerkende industrie) en Nestlé (voedingsmiddelen); • grote Mexicaanse voedingsmiddelenbedrijven: Bimbo (brood- en banketproducten), Industrial Lala en Alpura (melk en zuivel), Bachoco (pluimvee), Grupo Modelo en Femsa (bier); • staatsbedrijven: Liconsa (melk); • middelgrote bedrijven zoals Maizoro (granen), Canel's (zoetwaren), Mac'ma (brood- en banketproducten); en • kleine bedrijven, meestal lokaal met een beperkte productiecapaciteit en distributiekanalen. Distributie vindt voornamelijk plaats via groothandelaren, supermarktketens en overige detailhandel en daarnaast via markten, hotels, restaurants, catering en thuisbezorging.

10

Gemiddelde wisselkoers 2009

Pagina 59 van 75


6.1.1

Machines voor de voedingsmiddelenindustrie De consument in Mexico stelt steeds hogere eisen aan de kwaliteit van de voeding. Ook de eisen wat betreft verpakkingen, gezondheid, productvariatie en voedingsnormen maken dat voedingsmiddelen- en verpakkingsproducenten hun machines moeten aanpassen. De Mexicaanse bedrijven willen apparatuur, die eenvoudig te installeren is en waarvoor voldoende reserveonderdelen voorhanden zijn. Daarnaast is een goede after-sales service in het land zelf van groot belang. Buitenlandse bedrijven maken in Mexico vaak gebruik van een distributeur met landelijke dekking, waarbij ze de verkopers zelf trainen. Er is vraag naar de volgende apparatuur: • apparatuur voor vleesverwerking; • koelapparatuur; • apparatuur voor de tuinbouwsector; • apparatuur voor de behandeling van rauwe materialen; • opslagfaciliteiten; • clean in place systems; • apparatuur voor de verpakkingsindustrie. In 2008 bedroeg de Mexicaanse import van machines voor de industriële vervaardiging van voeding en dranken 270 miljoen euro. De VS was de grootste importeur (30 procent in de periode 2000-2008), gevolgd door Duitsland (25 procent) en Italië (13 procent). De import van machines uit Nederland staat op de 5e plaats met een importpercentage van 4,6 procent en een importwaarde van 10 miljoen euro in 2008. Nederlandse bedrijven zijn vooral succesvol op het gebied van exporteren van zuivelmachines en machines/technologieën voor de dierverwerkende industrie. Import van voedselverwerkingmachines wereldwijd in Mexico (x 1.000 Euro) Chile's imports from World Product code

Product label

'843820


22000.07

25168.09

36715.59

'843850


28774.35

30134.01

19666.47

'843890

Pts of mach nes f the ind prep/mfr food etc ex f ex/prep veg fat/oil

16879.96

17796.18

22550.92

'843860


5460.81

7927.08

8978.23

'843810


36753.03

24116.84

51789.64

'843880

Mach nes f the ind prep/mfr of

20699.35

33659.1

32609.8

Value in 2006

Pagina 60 van 75

Value in 2007

Value in 2008


food/drink ex f extrac/prep veg fat/oil '843830


1231.47

1187.68

1535.34

'843840

Brewery machinery

8574.91

16698.96

95209.33

Bron: UNCTAD, 2009

Import van voedselverwerkingmachines uit Nederland in Mexico (x 1.000 Euro)

Product code

'843820

'843850

'843890

'843860

'843810

'843880

'843830 '843840

Product label

Machinery for the manufacture of confectionary, cocoa or chocolate Machinery for the preparation of meat or poultry Pts of mach nes f the ind prep/mfr food etc ex f ex/prep veg fat/oil Machinery for the preparation of fruits, nuts or vegetables Bakery mach and machy for the mfg of macaroni, spaghetti or sim prods Mach nes f the ind prep/mfr of food/drink ex f extrac/prep veg fat/oil Machinery for sugar manufacture Brewery machinery

Value in 2006

Value in 2007

Value in 2008

2509.9

956.42

3587.89

5469.57

1237.28

2772.99

708.47

1049.07

1386.49

33.43

303.48

1166.97

1859.54

1705.64

954.23

179.9

23.34

441.1

0

0

0

0

0

0

Bron: UNCTAD, 2009

Pagina 61 van 75


Van alle agrarische machines die Nederland exporteert naar Mexico, is 21 procent bestemd voor de voedselverwerking. Het merendeel van deze machines zijn machines met niet-nader gespecificeerde functies (42 procent), gevolgd door machines voor het maken van eten en drinken (23 procent). Andere type machines die worden geïmporteerd vanuit Nederland zijn schoonmaakmachines en machines voor landbouwdoeleinden. Nederlandse producenten van voedingsmiddelenmachines houden zich wat de Mexicaanse markt betreft vooral bezig met handel. In slechts enkele gevallen is sprake van een directe investering. De bedrijven zijn actief in verschillende subsectoren: • sealing machines (Adion); • industriële en handmatige machines en apparatuur voor de brood- en banketindustrie (Bakon); • koffiesystemen (Douwe Egberts); • apparatuur voor de voedselverwerkende industrie (GMF Gouda, Heinen, Amixon Ruberg); • aardappelen verwerking (Kiremko). Daarnaast zijn er bedrijven actief in de eerste fase van het voedselverwerkingsproces: • verwerking van kip (Hatch Tech, Viscon, Janssen, Pas Reform en Meyn); • Sortering en verpakking van eieren (Moba); • Zuivelverwerking (Stork). Deze bedrijven zijn al langere tijd actief in Mexico en hebben veelal ook hun eigen kantoren. In de komende paragraven worden twee sectoren verder belicht: de brood- & banketsector en de verwerkte groente- en fruitindustrie.

6.2

Brood- en banketsector De brood- en banketsector in Mexico groeit. De belangrijkste subsector in 2008 was chocoladeproducten met een marktaandeel van 52 procent. Een andere belangrijke subsector was suikerproducten (41 procent). Door de economische crisis zijn de verkopen van de totale sector iets afgenomen. Voor 2010 wordt een stagnatie verwacht. Volgens marktonderzoekbureau Euromonitor zal de markt daarna waarschijnlijk weer gaan aantrekken. Redenen hiervoor zijn de jonge bevolking en de populariteit van bekende/grote merken. Naar verwachting zal de subsector brood- en banketgoederen in 2014 een retailwaarde bereiken van 284 miljard Mexicaanse peso (17,1 miljard euro) en een volume van 14,6 miljoen ton. De omzetwaarde van brood en banket steeg in 2009 met 4 procent naar respectievelijk 137 miljard en 54 miljard Mexicaanse peso (7,3 en 2,8 miljard euro). Onverpakte/ambachtelijke brood- en banketproducten zorgen voor 93 procent van alle retailverkopen, maar verpakte producten winnen langzaam aan populariteit. Dit komt vooral doordat de consument steeds vaker zoekt naar gemaksvoeding. Opmerkelijk is de sterke omzetgroei van ingevroren brood- en banket. Deze subsector groeide in 2009 met 22 procent. Dit kwam echter wel voornamelijk voort uit stijgende unitprijzen. Populaire producten binnen deze productgroep zijn wafels, pannenkoeken en wentelteefjes.

Pagina 62 van 75


Verkoop van brood- en banketproducten in 2009 Brood

Deegwaren

Cakes/taart

Volume

12.233.000 ton

1.296.600 ton

588.800 ton

Waarde

7,32 miljoen euro

4,0 miljoen euro

2,88 miljoen euro

Bron: Euromonitor International, december 2009

Verwachte verkoop van bakkerijproducten in 2014 Brood

Deegwaren

Cakes/taart

Volume

12.715.500 ton

1.340.900 ton

584.300 ton

Waarde

7,86 miljoen euro

4,20 miljoen euro

3,06 miljoen euro

Bron: Euromonitor International, december 2009

De grootste speler op het gebied van ambachtelijk brood en banket is Artisanal met een marktaandeel van meer dan 80 procent. De grootste spelers op het gebied van verpakte producten zijn Panificación Bimbo en Productos Marinela. Beide zijn onderdeel van Grupo Bimbo (www.grupobimbo.com). Dit concern heeft een grote productportfolio met voornamelijk traditionele merken. Hierdoor is het bedrijf goed in staat om haar leidende positie vast te houden. In 2008 was Panificación Bimbo marktleider in het segment 'verpakt brood' met een waardeaandeel van 96 procent. Productos Marinelo had in 2008 een waardeaandeel van 84 procent binnen het segment verpakte koeken. Internationale producenten spelen een zeer geringe rol, zij dragen bij aan 5 procent van de verkopen. Er zijn slechts enkele internationale merken in Mexico actief, waaronder Butter Krust en Nature's Own. Het grootste deel van de verkopen in de sector is in handen van lokale spelers. Door de economische crisis en devaluatie van de peso stegen de prijzen van grondstoffen. Grote producenten gingen in plaats van de prijzen te verhogen kleinere porties aanbieden. Hierdoor werd een zekere marge behouden. Ook de verpakkingsindustrie ging hierin mee en paste zijn producten erop aan. Zo zijn er ondermeer praktische verpakkingen geïntroduceerd voor kant-en-klaarmaaltijden en (kleine) snacks. Vanwege kostenbesparing wordt het ook steeds belangrijker om verpakkingen met een hoger rendement aan te bieden. Spelers op het gebied van verpakkingen van brood- en banketproducten zijn Envases Elopak SA de Cv (www.elopak.com) en Grupo Industrial Plastico Sa de Cv (gipsa).

6.3

Verwerkte groente- en fruitindustrie De groente en fruitsector (tot deze sector behoren ook wortelgewassen en knollen) was in 2008 de meest lucratieve sector binnen de agrarische sector. De totale opbrengst bedroeg 9,1 miljard euro, dit staat gelijk aan 45,4 procent van de totale opbrengst van de agrarische sector. De verwachtingen voor specifiek de fruitsector zijn positief, nu de consument in Mexico meer en meer kiest voor gezonde voeding. Sinaasappelen, mandarijnen en bananen zijn de meest verkochte fruitsoorten. Daarnaast winnen pomelo's en grapefruits aan populariteit. Door de gezondheidstrend is er ook een stijging

Pagina 63 van 75


zichtbaar in de verkoop van vruchtensappen. Deze worden, ondanks de toevoeging van suikers, gezien als een natuurlijk product omdat ze gemaakt zijn van vers fruit. De verkopen in de groentesector zijn licht gestegen in 2008 met 2 procent. Net zoals bij de aankoop van fruit laat de Mexicaanse consument zich bij aankoop van groenten steeds meer leiden door het gezondheidsaspect. Veruit de populairste groente is tomaten. Deze productgroep kende in 2008 de sterkste groei met 3 procent.

6.3.1

Conserven Naast gezonde voeding kiezen de Mexicanen ook steeds meer voor gemaksvoeding. Zo zijn voedingsmiddelen uit blik erg populair. Qua prijsniveau, aantal merken en innovaties doet deze productgroep het beter dan de diepvriesvoeding. In 2009 steeg de verkoop van voedingsmiddelen uit blik met 5 procent naar bijna 500 duizend ton. De populairste producten zijn schaal- en schelpdieren (vooral tonijn), bonen en groenten. Niet alleen de verse tomaten, maar ook de tomaten in blik kenden een sterke groei in 2008. Naar verwachting zal de conservensector in 2014 een totale waarde bereiken van 1,5 miljard euro. De belangrijkste speler op de markt is Pescados Industriales/Grupo PINSA (http://pinsa.com) met een marktaandeel van 12 procent. Op korte afstand volgen Grupo Herdez met 11 procent marktaandeel (www.grupoherdez.com.mx) en Marindustriales (9 procent marktaandeel).

Afzet en omzet groenten en vruchten in blik en aanverwante producten 2009 Volume (x1000 ton)

Waarde (x miljoen euro)

Groenten

76,8

182,1

Tomaten

0,1

0,2

145,3

164,0

58,7

105,9

6,6

34,7

17,2

42,9

Bonen Fruit Maaltijden Soep Bron: Euromonitor International 2009

Verwachte afzet en omzet groenten en vruchten in blik en aanverwante producten 2014 Volume (x1000 ton)


Groenten

92,5

252,1

Tomaten

0,1

0,3

159,5

214,9

67,5

143,5

9,5

59,4

20,2

57,9

Bonen Fruit Maaltijden Soep Bron: Euromonitor International 2009

Pagina 64 van 75


6.3.2

Diepvriesvoeding Diepvriesvoeding is in Mexico een nichemarkt. De Mexicanen eten al decennia lang voeding uit blik. Van oudsher bestaat de perceptie van diepvriesvoeding ongezond is vanwege de grote hoeveelheid calorieën en conserveringsmiddelen. Daarnaast is diepvriesvoeding duur en slechts in beperkte mate beschikbaar; kleine supermarkten hebben veelal geen plek voor een grote diepvries. Mocht er wel een diepvries aanwezig zijn dan is deze vaak bestemd voor frisdranken, waardoor de speelruimte van producenten van verpakte diepvriesvoeding wordt beperkt. Marktonderzoekbureau Euromonitor verwacht daarom dat diepvriesvoeding de komende jaren een nichemarkt blijft. Wel steeg het aantal verkopen in 2009 met 5 procent naar een waarde van 427 miljoen euro. Deze groei werd vooral veroorzaakt door de goede verkoop van diepvriesaardappelen, met voorsprong het belangrijkste product binnen dit segment. Ook populair binnen de verwerkte diepvriesvoeding zijn de diepvriesgroenten, zoals broccoliroosjes, bonen, maïs en wortelmix. Bijna alle diepvriesproducten in Mexico worden geïmporteerd. Naar verwachting zal de opbrengst van verwerkte diepvriesvoeding in 2014 gestegen zijn tot rond 586 miljoen euro. De belangrijkste speler op deze markt is McCain Mexico (www.mccain.com.mx) met een marktaandeel van 10 procent. Zij is vooral actief binnen het segment verwerkte diepvriesaardappelen. De producten die McCain afzet in Mexico worden geïmporteerd. Andere belangrijke spelers zijn Sigma Alimentos (marktaandeel van 8,9 procent) en American Beef (marktaandeel van 8 procent). Buitenlandse producenten domineren de markt, hun gezamenlijke marktaandeel komt boven 40 procent uit. De binnenlandse producenten zijn vooral actief op het gebied van verwerkte bevroren schaal- en schelpdieren/vis en bevroren groente.

Omzet diepvriesgroenten en aanverwante producten 2009 Volume (x1000 ton) Diepvriesgroenten (x


11,0

23,4

63,6

112,6

0,1

0,7

1,2

5,3

1.000 ton) Frites (niet voor in de oven) (x 1.000 ton) Diepvriesmaaltijden(x 1.000 ton) Diepvriespizza (x 1.000 ton) Bron: Euromonitor International 2009

Pagina 65 van 75


Verwachte omzet diepvriesgroenten en aanverwante producten 2014 Volume (x1000 ton)


Diepvriesgroenten

13,6

33,5

Frites (niet voor in de

77,6

156,8

Diepvriesmaaltijden

0,1

1,1

Diepvriespizza

1,2

6,4

oven

Bron: Euromonitor International 2009

6.4

Exportstappenplan

6.4.1

Wet- en regelgeving Importwetgeving Mexico kent uitgebreide regelgeving op het gebied van invoer van goederen. De meeste regels zijn ondergebracht in normen, die grofweg zijn in te delen in verplichte en vrijwillige normen. Verplichte normen staan bekend onder de naam Normas Oficiales Mexicanas (NOM's). Bedrijven of individuen dienen zich aan deze normen te houden Tegen een bedrijf of individu dat zich niet aan deze normen houdt, kunnen juridische stappen worden ondernomen. Vrijwillige normen worden Normas Mexicanas (NMX's) genoemd en zijn bedoeld om de kwaliteit van goederen en diensten te verbeteren. De meeste producten zijn vrijgesteld van een invoervergunning. Een invoervergunning is wél nodig bij onder meer de invoer van landbouwmachines, voedingsadditieven, kruiden, vlees, verwerkte voedingsmiddelen, gebruikte goederen, bepaalde producten van leer en bont, medische apparatuur en hulpmiddelen, farmaceutische producten, producten van bedreigde dieren plantsoorten, wapens en munitie, bepaalde chemische producten en giftige en gevaarlijke stoffen. De exporteur doet er goed aan vóór verzending van de goederen, de importeur te vragen of een invoervergunning nodig is. Aanvragen voor een invoervergunning moeten, afhankelijk van de productgroep, door de importeur van de goederen worden ingediend bij het ministerie van Economische Zaken, het ministerie van Gezondheid of het ministerie van Defensie. Vrijhandelsakkoorden Mexico heeft ongeveer veertig vrijhandelsverdragen, waaronder met de VS, de EU en Japan. Meer dan 90 procent van de export van het land geniet, op grond van de afgesloten vrijhandelsakkoorden, enige vorm van preferentiële markttoegang. Het 'North American Free Trade Agreement' (NAFTA), het vrijhandelsakkoord van Mexico, de Verenigde Staten en Canada, is voor Mexico met afstand het belangrijkste akkoord. In het kader van dit verdrag zijn de onderlinge invoertarieven tussen de drie landen verlaagd of zelfs afgeschaft. Meer informatie: • NL EVD Internationaal, Mexico: invoerreglementering: www.agentschapnl.nl/evdinternationaal/3928

Pagina 66 van 75


• •

6.4.2

NL EVD Internationaal, Mexico invoerrechten: www.agentschapnl.nl/evdinternationaal/3930 NL EVD Internationaal, Mexico documenten: www.agentschapnl.nl/evdinternationaal/3935

Distributiekanalen voor toelevering aan de producenten Om toegang te verkrijgen tot de Mexicaanse markt is een lokale agent, importeur of eigen verkoopkantoor in het algemeen onontbeerlijk. Gebruikmaken van een lokale agent kan in Mexico een efficiënt middel zijn om kleinere steden of minder centraal gelegen gebieden te bereiken. Ook voor de verkoop van buitenlandse kapitaalgoederen is een agent de aangewezen tussenpersoon. Een distributeur kan worden ingezet voor diverse gebieden en verschillende sectoren. Algemeen wordt aangeraden veel tijd te besteden aan het selecteren van de juiste agent of distributeur en het opbouwen van een goede relatie. Voor een succesvolle distributie zijn specifieke training, productondersteuning en levering van reserveonderdelen belangrijk.

Er zijn verschillende manieren om een markt te betreden. Groente- en fruithandelsmaatschappij Van Rijn doet dit in Mexico op een speciale manier. Zij werken samen met een Mexicaanse ondernemer en kweken in Mexico hun product op de Nederlandse manier, dat wil zeggen in kassen en met moderne teelt- en bewateringsmethoden. Bij deze manier van samenwerken worden innovaties door de Nederlandse ondernemer naar het buitenland geëxporteerd, omdat daar zijn eigen belangen mee zijn gediend. Tegelijkertijd wordt er in het betreffende land werkgelegenheid gecreëerd en wordt erop toegezien dat de arbeidsomstandigheden goed zijn, en de werknemers een behoorlijk salaris en goede secundaire voorwaarden krijgen. Van Rijn verkoopt veel groente en fruit in Noord-Amerika, maar werd geconfronteerd met explosief stijgende transportkosten. Het bedrijf zag het daarom als noodzaak om dichter bij de afnemers te gaan zitten.

Meyn Food Processing Technology B.V.: 'Het is lastig om een goede agent te vinden met het juiste profiel voor je product'

Adressen agenten/distributeurs • Commercializ. Vega imp/exp. SA/CV Prdong.faja/oro 901, c/gualdalu 36747 Salamanca, gto, Mexico Telefoon: + 52 464 648 6886 Contactpersoon: Javier Vega Barrientos Food & beverage processing supplies • Importadora Canmex, SA CV priv. orion #1906, col.gnz.hieto 64408 Monterrey, NL,. Mexico E-mail: [email protected] Telefoon: +52 81 8331 6370

Pagina 67 van 75


•

•

•

Contactpersoon: Gustavo Garza Fernandez Food & beverage processing supplies, kitchenware, cutlery & tableware, papercups & plates, paper products (household), party & carnival goods Ramiro Montes de Oca peatonal eriberto jara 223 66365 Santa Catarina, NL, Mexico tel: +52 81 8388 5472 Food & beverage processing supplies Rancho El Estanique 49300 Zaragoza, 208 Usmajac Jalisco, Mexico Telefoon: +52 33 3421 02 08 Contactpersoon: Julio Arechiga Food & beverage processing supplies, dairy equipment Een online database met adresgegevens van agenten over de hele wereld is de Manufacturers Agents National Association www.manaonline.org.

Meer informatie: • NL EVD Internationaal, Mexico marktentree: www.agentschapnl.nl/evdinternationaal.nl/30954 • NL EVD Internationaal, Mexico agenten en contracten: www.agentschapnl.nl/evdinternationaal.nl/3941

6.4.3

Cultuur van het zakendoen Het kost relatief veel tijd om in Mexico iets gedaan te krijgen, zowel bij overheidinstanties als bij bedrijven. De bureaucratie komt het meest tot uiting bij grens- en belastingformaliteiten. De beste manier om hier mee om te gaan is geduldig, vasthoudend en realistisch zijn. In Mexico wordt in vergelijking met Nederland niet veel gedelegeerd naar beneden. Er heerst meer hiërarchie. Opvallend is in Mexico dat buitenlandse (zaken)vrouwen vaak met meer respect en geloofwaardigheid worden behandeld dan Mexicaanse vrouwen. Vrouwen leggen bij het zakendoen ook gemakkelijker contact, maar moeten wel meer moeite doen om zich waar te maken. Een Mexicaanse zakenpartner kan het beste open en vriendelijk benaderd worden, maar wel serieus en voorzichtig. Een persoonlijke relatie is vaak de basis van zakelijk contact. En hoewel vertragingen en te laat komen vandaag de dag steeds minder worden getolereerd in Mexico zijn in meer informele settings tijdschema's niet altijd een prioriteit. Verder geldt dat het uiteraard een voordeel is om naast het Engels ook een basiskennis van het Spaans te hebben. In de zakenwereld wordt meer indirect en diplomatieker gecommuniceerd dan in Nederland. In het noorden zijn mensen over het algemeen wel directer. Formele gedragsregels en hiërarchie staan hoog in het vaandel. Bij het onderhandelen met een Mexicaanse zakenpartner geldt: een goede voorbereiding is het halve werk. In veel gevallen hoeven geen snelle beslissingen verwacht te worden bij onderhandelingen, Mexicanen zijn minder to the point dan Nederlanders. Meer informatie: • NL EVD Internationaal, Praktijk van het zakendoen in Latijns-Amerika: www.agentschapnl.nl/evdinternationaal/192347

Pagina 68 van 75


Kiremko B.V.: 'Brazilië en Chili zijn erg serieus, komen afspraken na, terwijl Argentinië en Mexico qua betalingen, nakomen afspraken erg flegmatiek zijn.'

Meyn Food Processing Technology B.V.: 'De vier landen doen qua zakendoen bijna Europees aan. Het noorden van Latijns Amerika is wat dat betreft meer 'latino' dan het zuiden. Mexico is hiërarchischer en de transparantie van de besluitvorming is minder onder druk van gezichtsverlies'

6.4.4

Vakbeurzen en andere activiteiten In Mexico worden internationale, regionale en lokale beurzen gehouden die goede mogelijkheden bieden tot productpresentatie, vooral in Mexico-Stad, Monterrey en Guadelajara. Vanwege de grote afstanden is het tijdrovend om in Mexico bedrijven op verschillende plaatsen te bezoeken. Door verkeersopstoppingen in de grote steden zoals Mexico-stad zijn gemiddeld drie à vier zakelijke afspraken per dag haalbaar. Een bezoek aan een vakbeurs kan dus tijdbesparend zijn. Daarnaast kan het bezoeken van en deelnemen aan Mexicaanse vakbeurzen waardevolle zakelijke contacten opleveren, die men anders niet zo gauw legt. Veel van de buitenlandse exposanten zijn afkomstig uit de Verenigde Staten. Vakbeurzen • Expo Antad Jaarlijks in maart, eerstkomende editie maart 2011 www.expoantad.net • Alimentaria México 2010 Jaarlijks in juni, eerstkomende editie 1 - 3 juni 2010 www.alimentaria-mexico.com • Latin American Food Show Jaarlijks in september, eerstkomende editie 8 - 10 september 2010 www.lafs.com.mx Joining Latin America's major food/drink related companies Machines • Mexialimentos 2010 1 - 3 september 2010 Website: www.mexialimentos.com.mx Machines en apparatuur voor de voedingsmiddelenindustrie Brood en banket • Expo Pan 2011 24-36 september 2011 Website: www.expopan.com

Pagina 69 van 75


6.4.5

Vakbladen, brancheorganisaties en overige instanties en websites Instanties • Ministry of Agriculture, Livestock, Rural Development, Fisheries and Food:

www.sagarpa.gob.mx • •

Ministry of Economics: Secretaría de Economia - www.economia.gob.mx Ministry of Health: Secretaría de Salud and COFEPRIS -

www.cofepris.gob.mx •

LNV Bureau Mexico: www.paisesbajos.com.mx

Brancheorganisaties Brood & banket: • Cámara Nacional de la Industria Panificadora & Similares de Mexico:

www.canainpa.com.mx •

Asociación Nacional de Fabricantes de Chocolate, Dulces y Similares:

www.aschoco.org.mx Verpakte voeding: • Cámara Nacional de la Industria de Conservas Alimenticias: www.canainca.org Vakbladen voedingsmiddelenindustrie • Abarrotes y Más: www.mediosiq.com/abarrotesymas • Industria Alimenticia: www.industriaalimenticia.com Vakbladen brood en banketindustrie • Pan: www.fuerzaeditorial.com • El Mundo Del Pan: www.canainpa.com.mx (Publicatie van de brancheorganisaties voor brood en banket).

6.5

SWOT-analyse Mexico, benoemen sterktes/zwaktes en kansen/bedreigingen Sterktes De voedselverwerkende industrie in Mexico draagt voor een aanzienlijk deel mee aan het bbp en de totale industriële output van het land. De laatste jaren heeft de sector ook veel buitenlandse investeringen aangetrokken Ondanks de voortdurende recessie wordt Mexico gezien als economisch stabiel Nederland heeft in Mexico het imago dat het kwaliteit levert

Pagina 70 van 75

Zwaktes De economische crisis heeft het prijsbewustzijn vergroot. Hierdoor is de trend van stijgende voedingsconsumptie niet doorgezet De agrarische sector blijft onderontwikkeld, mede door de grote concurrentie van gesubsidieerde importen vanuit de VS. Grote afhankelijkheid van de Amerikaanse markt


Kansen De consument in Mexico stelt steeds hogere eisen aan de kwaliteit van de voeding. Ook de eisen wat betreft gezondheid, productvariatie en voedingsnormen maken dat voedingsmiddelen- en verpakkingenproducenten hun veiligheidsmaatregelen moeten aanscherpen en hoogwaardigere machines moeten aanschaffen en gebruiken Laat zaken lopen via de VS. 90 procent van de zakelijke transacties lopen tussen VS en Mexico en de Mexicanen zijn erg op VS gericht. Mexico is dollargenererend en de duurdere euro maakt de export vanuit Europa ongunstig. Onder de NAFTA -regels zijn de importen vrij van heffingen. Mexico heeft ongeveer veertig vrijhandelsverdragen. Door de langere werkdagen en het stijgend aantal vrouwen dat werkt neemt de vraag naar verwerkte en voorverpakte voeding toe Behoefte aan machines van hoogwaardige kwaliteit Gunstig investeringsbeleid

Pagina 71 van 75

Bedreigingen Dure euro maakt export vanuit Europa ongunstig Hiërarchische zakencultuur Besluitvorming ondoorzichtig (angst voor gezichtsverlies) (voetnoot interview Meyn) Mogelijk economisch negatieve veranderingen


Bijlage 1 Bronnenlijst

Interviews met Nederlandse bedrijven in de voedselverwerkende industrie die ervaring hebben met zakendoen in Latijns-Amerika: Hak & Partners BV Meyn Food Processing Technology BV Kiremko BV Marktverkenningen en marktschetsen NL EVD Internationaal Facultad de Agronomia - UBA Marktverkenning 'Market Survey Argentina - Food processing and packaging machinery' uitgevoerd door Facultad de Agronomia - UBA, in opdracht van NL EVD Internationaal, december 2008 Transfer Latin Business Consultancy Marktschets ' Voedselverwerkende industrie Chili', uitgevoerd door Transfer, Latin Business Consultancy in opdracht van NL EVD Internationaal, december 2009 Marktverkenning: 'Kansen voor de Nederlandse agribusiness in de regio's La Araucania, de Los Lagos en de Los Rios'/ Nederlandse ambassade te Santiago, Chili, NL EVD Internationaal, 2008-06

Rapporten/artikelen Euromonitor International:

Baked Goods - Argentina October 2009 Canned/preserved Food Brazil, Country Sector Briefing, October 2009 Frozen Processed Food Brazil, Country Sector Briefing, October 2009 Fruits Brazil, Country Sector Briefing June 2009 Fruit vegetable juice Brazil, Country Sector Briefing, February 2010 Packaged Food Brazil, Country Market Insight, December 2009 Vegetables Brazil, Country Sector Briefing, June 2009 Food Packaging, Chile, July 2009 Packaging, Chile, September 2009 Frozen Processed Food Mexico, Country sector briefing, December 2009 Fruits Mexico, Country sector briefing, June 2009 Vegetables Mexico, Country sector briefing, June 2009 Baked Goods Mexico, Country sector briefing, December 2009 Canned/Preserved Food Mexico, Country sector briefing, December 2009 Packaging Mexico, Country market insight, December 2008 Metal Food Can Packaging, 2010-03 Business Monitor International, BMI:

Argentina Food and Drink Report, Q1 2010 Argentina Agribusiness Report, Q1 2010 Brazil Agribusiness Report, Q1 2010 Brazil Food & Drink Report Q1 2010 Chile food and drink report Q1, 2010

Pagina 72 van 75


Chile Food and drink report Q2, 2010 Chile Business forecast report, Q1, 2010 Mexico Food & Drink report Q1 2010 Datamonitor Frozen food in Chile, November 2009 Agricultural products in Mexico, November 2009 Germany Trade and Invest Mit Geduld zum Erfolg in LateinAmerika, 2009-10-07 Erdbeben in Chile zieht Investitionen nach sich, 2010-03-10 UNCTAD ITC Trade Map Handelscijfers machines voor alle geanalyseerde landen The international directory of agents, distributors & wholesalers, 2008 Adressen agenten en distributeurs Database Kompass, 2010 Adressen agenten, distributeurs, producenten voedingsmiddelenmachines Market Access Database, 2010 Invoerreglementering US Department of Agriculture Foreign Agricultural Service

Argentina Food Processing Equipment, December 2008 Brazil Food Processing Ingredients Sector 2007 (1/5/2007 Chile Food Processing sector, november 2009 Mexico Food processing Sector, januari 2009 Berichten Buitenland, uitgave Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Brazilië 'Brazilië - een markt voor doorzetters' Berichten Buitenland Special, april 2009 'Het Braziliaanse varken komt eraan!', Berichten Buitenland, november 2009 Berichten Buitenland, januari/februari 2010, p. 13 Chili Berichten Buitenland sectorspecial fruit, november 2009 Mexico Berichten Buitenland sectorspecial fruit, november 2009 Landbouw Economisch Instituut, LEI

The Poultry and Pig Sector in Argentina, February 2010 New Zealand Trade & Enterprise Mexico country brief, september 2008 AGF-vakblad Interview fruithandelaar op Latijns-Amerika, 2009-12

Pagina 73 van 75


Pagina 74 van 75

Dit is een publicatie van: Agentschap NL NL EVD Internationaal Postbus 20102 2595 CL Den Haag www.agentschapnl.nl

Machines voor de voedingsmiddelen industrie: Latijns-Amerika. Mei 2010

Recommend Documents