Maatjescontact smal en breed georganiseerd

Maatjescontact – smal en breed georganiseerd

15-03-2007

13:29

Pagina 1

Maatjescontact smal en breed georganiseerd

1

Humanitas – Handreiking

Hum Hand3/07

Landelijk Bureau Humanitas Maart 2007 Tweede druk


15-03-2007


Hum Hand3/07

13:29

Pagina 2

Inhoud Voorwoord

.......................................................................................

4

1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6

Het maatjescontact bij Humanitas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kenmerken van sociaal isolement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sociaal isolement doorbreken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Een smal of een breed georganiseerd maatjescontact . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kenmerken van cliënten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het belang van een persoonlijk netwerk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Preventieve werking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5 6 7 8 8 9 9

2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.7.1 2.7.2 2.7.3 2.8 2.9 2.10 2.11 2.12

Voorbereiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Een initiatiefgroep instellen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Begeleiding aanvragen bij het districtskantoor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Behoefte peilen en draagvlak creëren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Eerste ideeën op papier zetten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Oriënteren op andere aanbieders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Besluit nemen: verder gaan of niet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Een plan opstellen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Smal of breed opzetten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het plan vormgeven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het plan compleet maken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Waar haalt u het benodigde geld vandaan? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Begrotingsvoorstel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het plan presenteren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het plan indienen bij financiers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Besluit nemen: het maatjescontact starten of niet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3 3.1 3.1.1 3.1.2 3.1.3 3.1.4 3.2 3.2.1 3.2.2 3.2.3 3.2.4 3.2.5 3.2.6 3.3 3.3.1 3.3.2 3.3.3 3.3.4 3.3.5

Opbouw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Een coördinator aantrekken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Profiel, taken en verantwoordelijkheden vaststellen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Vaststellen selectieprocedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Op zoek naar de juiste kandidaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Selectie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 De organisatie verder vormgeven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Afspraken maken over samenwerking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Profiel van de cliënt vaststellen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Voorbereiden van de werving van cliënten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Profielen, taken en verantwoordelijkheden van vrijwilligers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Richtlijnen opstellen voor de vrijwilligers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Dossiervorming en administratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Vrijwilligers aanstellen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23 Vaststellen selectieprocedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Op zoek naar kandidaat vrijwilligers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Een aspirant vrijwilliger meldt zich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Kennismakingsgesprek voeren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Inwerken vrijwilligers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

11 12 12 12 13 14 15 15 15 15 15 17 17 17 18 18

Inhoud

2


15-03-2007

13:29

Pagina 3

3.3.6 Groepsbijeenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 3.4 Werving cliënten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 3.5 Veranderende motieven van vrijwilligers en de brede opzet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 4. 4.1 4.1.1 4.1.2 4.1.3 4.2 4.2.1 4.2.2 4.2.3 4.3 4.3.1 4.3.2 4.3.3 4.3.4 4.4 4.4.1 4.4.2 4.4.3 4.4.4 4.4.5 4.5

Uitvoering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het eerste contact met de cliënt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Een cliënt meldt zich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kennismakingsgesprek voeren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wachttijden voor cliënten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Koppelen cliënt en vrijwilliger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De koppeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het eerste contact tussen cliënt en vrijwilliger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De kennismaking evalueren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het maatjescontact . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoeveel bezoeken en in welke frequentie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Uitgangspunten voor de bezoeken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Met de cliënt het traject evalueren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Beëindiging van het contact . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Begeleiding van vrijwilligers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Persoonlijke begeleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De groepsbijeenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Themabijeenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Waarderen van vrijwilligers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Exitgesprek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Contacten met verwijzers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

27 28 28 28 29 29 29 30 30 30 30 31 31 31 32 32 32 33 33 34 34

Nawoord

........................................................................................

35

Bronnen

........................................................................................

36

Colofon

.........................................................................................

37

3 .................................................................................

38

........................................................................................

39

Inhoud cd-rom Bijlagen


Hum Hand3/07

Inhoud


15-03-2007

13:29

Pagina 4

Voorwoord Voor u ligt de handreiking Maatjescontact. Deze handreiking is geschreven in het kader van het kwaliteitsbeleid en maakt onderdeel uit van een serie handreikingen. Humanitas laat op deze wijze zien wat zij doet en hoe zij dat doet. Deze handreiking is bedoeld voor afdelingsbesturen en coördinatoren van Humanitas die erover denken een maatjescontact op te zetten en uit te voeren. In vier hoofdstukken staat beschreven hoe zij dat op verantwoorde wijze kunnen doen. Bij een maatjescontact ondersteunt een vrijwilliger, het zogenoemde maatje, mensen die in een sociaal isolement verkeren. Het maatjescontact is een vorm van georganiseerde vriendschap, die doorgaans leidt tot het doorbreken van het isolement. De cliënt heeft meestal professionele hulp en begeleiding van een instelling (gehad) en probeert de draad van het gewone leven weer op te pakken. Het contact is niet probleemgericht, maar gebaseerd op het ondernemen van leuke en alledaagse activiteiten. Praktijkervaringen met ondersteuning door een maatje hebben inmiddels uitgewezen dat maatjescontacten een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de kwaliteit van het leven van zowel cliënt als vrijwilliger en aan maatschappelijke activering in het algemeen. Een maatjescontact kan smal of breed worden georganiseerd. Smal betekent dat één doelgroep, bijvoorbeeld (ex-)gedetineerden of mensen met psychiatrische klachten, ondersteund wordt. Breed betekent dat er een breed scala aan doelgroepen is. In beide concepten staat centraal het doorbreken van het isolement van de cliënt waardoor de maatschappelijke participatie van de cliënt vergroot wordt. Bij het schrijven van deze handreiking is gebruik gemaakt van de praktijkervaring die in de afgelopen jaren her en der bij Humanitas is opgedaan. Geprobeerd is van alle aanwijzingen en tips uit de praktijk het beste te kiezen, zodat u met de meeste kans op suc-

4

ces aan de slag kunt gaan. De handreiking is praktisch opgezet. U wordt stapsgewijs dichter bij het starten van een goed draaiende activiteit gebracht. Aparte hoofdstukken zijn gewijd aan de voorbereiding, de opbouw en de uitvoering.


Hum Hand3/07

In de bijlagen staan voorbeelden uit de praktijk (zonder uitputtend te kunnen zijn) en ander praktisch materiaal waar u gebruik van kunt maken. Daarom is voor een losbladig systeem gekozen: u kunt uw eigen voorbeelden aan de map toevoegen. Daarnaast treft u een cd-rom aan met de tekst van deze handreiking: u hoeft dan niets over te typen en kunt de tekst overnemen in uw eigen documenten. Daarnaast treft u op de cdrom interessante artikelen en publicaties aan en voorbeelden van projectplannen van smal en breed georganiseerde maatjescontacten. De tekst is ook op Humanet van Humanitas gepubliceerd (www.humanitas.nl/humanet).

Lodewijk de Waal Directeur vereniging Humanitas

Voorwoord


15-03-2007

13:29

Pagina 5

Het maatjescontact bij Humanitas

1 5


Hum Hand3/07

Hoofdstuk 1 – Het maatjescontact bij Humanitas


15-03-2007

13:29

Pagina 6

In onze maatschappij zijn veel mensen die door gebeurtenissen in hun leven uit hun evenwicht zijn geraakt, bijvoorbeeld door verlieservaringen, wegvallen van sociale contacten, werkloos worden, ziekte, verhuizing, nieuwkomer of oudkomer zijn en de Nederlandse taal niet goed beheersen. Door een ingrijpende gebeurtenis kan iemand de ‘draad’ in zijn leven kwijt raken. Er is dan iemand nodig om te helpen de draad weer op te pakken, om te ontdekken hoe je om kunt gaan met veranderende omstandigheden. Een vrijwilliger die met de cliënt op weg gaat, die samen zoekt en leert, die een tijdje meeloopt tot het evenwicht en het welzijn zo goed mogelijk hersteld zijn en de cliënt weer alleen verder kan. Eén van de activiteiten van Humanitas om sociaal isolement te doorbreken, het organiseren van maatjescontacten, is hierop gebasseerd. Het betreft een tijdelijke en doelgerichte ondersteuning door vrijwilligers van cliënten die daarna weer zelfstandig verder moeten kunnen. Een vrijwilliger activeert zijn/haar cliënt en helpt bij het zoeken naar nieuwe sociale contacten in diens omgeving. Belangrijk is dat een maatje en een cliënt iets gemeenschappelijks hebben: iets waarover ze kunnen praten of dat ze samen kunnen doen. Een vrijwilliger en een cliënt gaan bijvoorbeeld naar een buurthuis, samen vissen of iets drinken op een terrasje. Een maatje staat een cliënt bij op basis van gelijkwaardigheid. ‘Geen hulp vanuit de hoogte, maar geboden uit een besef van saamhorigheid, van verantwoordelijkheid, ook voor het lot van de naaste, die in nood verkeert’, in de woorden van de eerste voorzitter van Humanitas Mr. Joris in het Veld (31 mei 1945). Maatjescontacten worden tevens gezien als een goed antwoord op de met name door de overheid gewenste ‘vermaatschappelijking van de zorg’. Belangeloos stellen de vrijwilligers van Humanitas tijd en aandacht beschikbaar voor medemensen die daaraan behoefte hebben.

Petra over haar invalide dochter ‘Ze heeft er zeker profijt van want ze zit erg veel alleen en hoe vaker ze alleen zit hoe minder prikkels ze uiteindelijk verdraagt. Dan zit ze maar in haar eigen kamertje en doet haar eigen dingen en wordt steeds dwangmatiger. Dat ze nu mee naar buiten genomen wordt en contact met de vrijwilligster heeft. Dat is gewoon fantastisch. Wij vinden het prachtig. Het is schitterend dat er iemand bereid is om bepaalde uren met haar bezig te zijn. Wij kunnen alleen in het weekend naar haar toe en verder heeft ze niemand.


Hum Hand3/07

Hoe meer ze bezig is, hoe lekkerder ze zich voelt. Ze zit best in een moeilijke groep en er is van het personeel niet veel tijd voor haar beschikbaar. Zij vraagt niet om aandacht maar dat wil niet zeggen dat zij het niet nodig heeft. Wij zijn ontzettend blij met de vrijwilligster. Het contact is erg belangrijk. Onze dochter zit anders altijd alleen en valt overal buiten.’

1.1 Kenmerken van sociaal isolement Wanneer iemand voldoende sociale contacten heeft draagt dat bij aan diens persoonlijk welzijn. Sociaal isolement als gevolg van te weinig of geen sociale contacten, schept een gevoel van alleen zijn. Sociaal isolement, eenzaamheid en vereenzaming hangen


6


15-03-2007

13:29

Pagina 7

nauw samen. Iemand die eenzaam is, is veelal onvoldoende in staat om zelf contacten te leggen en te onderhouden. Hierdoor mist zo iemand de veiligheid, bescherming en geborgenheid die persoonlijke contacten kunnen bieden. Sommige mensen hebben wel relaties met anderen maar blijken niet of onvoldoende in staat om deze te verdiepen, waardoor er nooit echt contact ontstaat. Zo is de ene persoon eenzaam binnen een vriendengroep, terwijl de ander eenzaam is omdat hij/zij letterlijk weinig mensen ziet. Eenzaamheid wordt met name gekenmerkt door een intens gemis. Wat iemand dan precies mist is sterk afhankelijk van de gegeven omstandigheden, de ervaringen en de gemoedstoestand van zo iemand. Zo zal de één vooral gezelligheid missen en de ander met name intiem contact. Migranten, m.n. vrouwen, kunnen zich eenzaam voelen als ze in een isolement zijn geraakt, doordat ze de Nederlandse taal niet voldoende beheersen en niet of nauwelijks actief deel (kunnen) nemen aan de samenleving.

1.2 Sociaal isolement doorbreken Maatjescontact bestaat uit een koppeling van een met zorg gekozen vrijwilliger aan een persoon die aangegeven heeft in een sociaal isolement te verkeren. Maatjescontact sluit goed aan op de menselijke behoefte aan persoonlijke verbindingen met anderen. De ondersteuning van een vrijwilliger kan gezien worden als een eerste verbinding die leidt tot het weer ontwikkelen van iemands persoonlijke netwerk.

Interview met Esther bij afsluiting maatjescontact ‘Ik had veel moeite om alleen te zijn, toen ik op mezelf ging wonen. Op de een of andere manier heeft mijn maatje me daar toch mee geholpen.’ Ervaar je dat nu als minder zwaar? ‘Ja. Ik heb nu minder moeite om alleen te zijn en ik heb nu twee vriendinnen. Het gaat eigenlijk op dit moment steeds beter.’

7 Een vrijwilliger bezoekt een cliënt gedurende een afgebakende periode regelmatig thuis. De vrijwilliger koerst op sociaal emotionele ondersteuning die veelal leidt tot activering van de cliënt. Activering wil zeggen, mensen in beweging brengen, stimuleren en helpen.Vooral bij het verhelderen van hun levensvragen, het bepalen van hun per-


Hum Hand3/07

soonlijke behoeften, het leggen van sociale contacten, het oppakken van activiteiten en het gebruik te maken van regelingen en voorzieningen.

Fraaie uitkomst onderzoek bij VOC Tandem Maatjesproject verbetert het welzijn van cliënten ALMELO Het Maatjesproject van VOC Tandem Twente voldoet in alle opzichten aan de verwachtingen. Het haalt mensen uit een isolement, stimuleert ze om hun leven weer op te pakken en biedt een luisterend oor. Voor de organisatie redenen te over om op de ingeslagen weg voort te gaan (Bron: artikel Twentsche Courant/Tubantia)



15-03-2007

13:29

Pagina 8

1.3 Een smal of een breed georganiseerd maatjescontact De ondersteuning door een maatje is bedoeld voor iedereen die om welke reden dan ook aan de rand van de samenleving of daarbuiten heeft geleefd en weer (volledig) deel wil uitmaken van die samenleving. Daarbij is iemands achtergrond niet van wezenlijk belang. Dit laatste houdt in dat cliënten zich in principe ongeacht leeftijd, levensverhaal, functiebeperking, leefomstandigheid, levensopvatting of etnisch/culturele achtergrond voor een maatjescontact kunnen aanmelden. Bij het organiseren van een Maatjescontact-initiatief nemen sommige afdelingen van Humanitas echter de achterliggende problematiek van de doelgroep als startpunt. Zij organiseren dan bijvoorbeeld maatjescontacten voor ex-gedetineerden of ex-psychiatrische patiënten. We spreken in dat geval van een smal georganiseerd of smal maatjescontact. Bijvoorbeeld het initiatief Studiemaatjes of het initiatief Twintigers voor Tieners (Match Epe). Andere afdelingen nemen het sociaal isolement als startpunt. Zij staan daarmee direct open voor verschillende doelgroepen. In dat geval spreekt Humanitas van een breed georganiseerd of een breed maatjescontact. Bijvoorbeeld voc Tandem en het Maatjes Contact Bureau Midden-Limburg.

1.4 Kenmerken van cliënten Bij de ondersteuning door een maatje kan het gaan om verschillende uitgangssituaties van cliënten. Men kan te maken krijgen met cliënten die om wat voor reden dan ook in een isolement of in de problemen dreigen te raken en nog niet met professionele hulp en/of begeleiding te maken hebben gehad en behoefte hebben aan een maatje. Het maatje kan dan preventief werken en hopelijk een professioneel hulpverleningstraject voorkomen. Maar veel maatjes ondersteunen ook cliënten die tegelijkertijd van een instelling professionele hulp en begeleiding hebben en die de draad van het gewone leven weer proberen op te pakken met vrijwilligershulp naast de professionele hulpverlening.Verder kunnen vrijwilligers in een maatjescontact ook te maken krijgen met cliënten die professionele hulp en begeleiding achter de rug hebben en weer op eigen kracht verder moeten in de maatschappij maar feitelijk nog steeds ondersteuning nodig hebben.


Hum Hand3/07

De meeste cliënten van een maatjescontact hebben: • weinig of geen sociale banden (meer); • nauwelijks contact met familie; • geen werk of andere gestructureerde dagbesteding; • weinig inkomen; • weinig sociale vaardigheden; • nogal eens het vertrouwen in de samenleving verloren. Voor allochtone cliënten gelden bovengenoemde kenmerken niet zonder meer. Zij hebben vaak goede/hechte familiebanden, ook als de familie nog in Turkije/Marokko woont.Voor hen geldt vaak dat zij weinig of geen contact hebben met autochtone Nederlanders. Zij functioneren binnen hun eigen kring, net zoals de autochtonen dat doen.


8


15-03-2007

13:29

Pagina 9

Verder is het niet zo dat zij geen gestructureerde dagbesteding hebben of weinig sociale vaardigheden. Wel kan er, vanuit een andere culturele/religieuze achtergrond sprake zijn van een andere dagindeling en sociale vaardigheden. Als ze het vertrouwen in de samenleving hebben verloren dan gaat het bij hen om de Nederlandse samenleving, waar ze voor hun gevoel niet volwaardig in worden opgenomen.Weinig inkomen klopt wel. Een ander kenmerk is ook dat de cliënten weinig tot geen ervaring hebben met het leren van een nieuwe taal. Deze studievaardigheden hebben de meesten niet kunnen ontwikkelen in hun land van herkomst. Typerend aan eenzame mensen is dat zij dikwijls de neiging hebben om zich nog verder terug te trekken en tegelijk te praten over een gemis en/of een leegte. Niet zelden stellen zij ook hoge eisen aan hun omgeving en hebben zij (te) grote verwachtingen van een (mogelijke) partner, vrienden (etc). Maatjescontact biedt een goede mogelijkheid om deze situatie te doorbreken.

Henk, 68 jaar ‘Altijd als ik uit het raam kijk zie ik mensen vrolijk met elkaar praten. En ik zit daar maar in mijn eentje binnen, in mijn stoel. Nooit komt iemand op bezoek. Nooit eens gezellig een kop koffie drinken. Nooit…’

1.5 Het belang van een persoonlijk netwerk Een persoonlijk netwerk vormt een belangrijk onderdeel van ons bestaan. Een dergelijk netwerk bestaat vooral uit mensen bij wie we ons het meest direct betrokken voelen. Uit onderzoek van Hortulanus, Machielse en Meeuwesen (zie bronnen) blijkt dat 750 duizend mensen in Nederland als sociaal geïsoleerd kunnen worden beschouwd. Deze mensen hebben géén of een te klein persoonlijk netwerk. Ook kan het subjectief ervaren van een gemis aan kwaliteit van het bestaande persoonlijk netwerk de oorzaak zijn van ernstige gevoelens van eenzaamheid.

Sanne, 18 jaar


Hum Hand3/07

‘Ik voel me zo rot... Dagen lang!! Sommige dagen voel ik me wel aardig!! Ik heb nergens plezier meer in... Ik wil niet meer werken omdat ik problemen met twee collega’s heb. Ik wil rust, maar ik krijg geen rust!! Ik heb het gevoel dat niemand mij begrijpt, dat niemand van mij houdt. Dat ik me aanstel en dat ik er helemaal alleen voor sta’.

Een persoonlijk netwerk draagt bij aan iemands sociale integratie wanneer dit netwerk als bevredigend wordt ervaren. Het voldoet aan de basisbehoefte om ergens bij te horen. Men kan zich ergens mee identificeren. En men ervaart dan persoonlijke betrokkenheid, vertrouwelijkheid en/of vriendschap. Het draagt verder bij aan ontwikkelen en handhaven van identiteit en zelfrespect: men ervaart steun, waardering en erkenning. Een ontbrekend persoonlijk netwerk of het ervaren van een netwerk van onbevredigen-


9


15-03-2007

13:29

Pagina 10

de kwaliteit kan mensen fysiek en/of mentaal ziek maken zelfs zodanig dat professionele hulpverlening noodzakelijk kan worden. Bij (ex-)cliënten van hulpverlenende organisaties doet zich regelmatig het probleem voor dat er (bijna) geen persoonlijk netwerk meer is. De meeste contacten zijn er met hulpverleners of lotgenoten, waardoor het veelal probleemgerichte of therapeutische contacten zijn. Dit kan leiden tot terugval in de oude problematiek. Het sociaal isolement blijft bestaan.

1.6 Preventieve werking Maatjescontacten hebben een preventieve werking. Wetenschappelijk onderzoek in Groot-Brittannië onder vrouwen met een psychiatrische achtergrond toont dit helder aan.Terugval is significant lager bij vrouwen die snel na het verlaten van een instelling beschikken over een maatje. Maatjes leveren goed werk. De resultaten van twee onderzoeken bij voc Tandem Twente (onder verwijzers en vrijwilligers enerzijds en onder cliënten anderzijds), geven een zeer positief beeld van de effecten van de verrichte werkzaamheden.

10


Hum Hand3/07


Humanitas – Handreiking Maatjescontact – smal en breed georganiseerd

Hum Hand3/07 15-03-2007 13:29 Pagina 11

Voorbereiding

2 11


15-03-2007

13:29

Pagina 12

2.1 Een initiatiefgroep instellen Tijdens de vergadering van uw afdelingsbestuur is besproken dat er signalen zijn in uw werkgebied dat er behoefte is aan maatjescontacten. Nu wil het bestuur weten of het opzetten van deze activiteit haalbaar is. Daarom heeft het bestuur een aantal (bestuurs-)leden en/of vrijwilligers gevraagd dat te onderzoeken. We noemen dat de initiatiefgroep. Hoe komt de initiatiefgroep erachter of het opzetten van maatjescontacten al dan niet levensvatbaar is? Om dat te onderzoeken kunt u de onderstaande stappen doorlopen. Deze stappen zullen in dit hoofdstuk uitgebreid worden toegelicht. • Begeleiding aanvragen bij het districtskantoor. • Behoefte peilen en draagvlak creëren. • Eerste ideeën op papier zetten. • Oriënteren op andere aanbieders. • Besluit nemen: verder gaan of niet? • Een plan opstellen. • Het plan presenteren aan het bestuur. • Het plan indienen bij financiers. • Besluit nemen: de activiteit wel of niet uitvoeren?

2.2 Begeleiding aanvragen bij het districtskantoor De medewerkers van het districtskantoor, in het bijzonder de ma-consulenten, hebben veel ervaring met de start en het begeleiden van activiteiten, waaronder ook de maatjescontacten. Deze ervaring kunt u benutten. Een medewerker van het districtskantoor kan de initiatiefgroep bijvoorbeeld ondersteunen bij het opstellen van het plan, bij het aanboren van financieringsbronnen of bij het aantrekken van een stagiair voor het verrichten van een haalbaarheidsonderzoek. U kunt hiervoor contact opnemen met het

12

districtskantoor.

2.3 Behoefte peilen en draagvlak creëren In de districten Oost en Zuid van Humanitas bleek uit onderzoek dat de behoefte groot


Hum Hand3/07

was aan maatjescontacten.Toch is het erg belangrijk de eventuele behoefte in uw eigen werkgebied zo goed mogelijk in kaart te brengen. U krijgt dan een duidelijk beeld of maatjescontacten in uw werkgebied bestaansrecht hebben.

Tip!

Start met de meest recente versie van de sociale kaart van uw werkgebied. Hiervoor kunt u bijvoorbeeld de gemeentegidsen van uw werkgebied gebruiken (zie bijlage 1).

1 Begin met het peilen van de mening van bestuursleden, vrijwilligers binnen uw eigen Humanitas-afdeling. Hebben zij tijdens het verrichten van hun werkzaamheden signalen opgevangen dat er behoefte bestaat aan maatjescontacten? En zo ja, bij welke doel-

Hoofdstuk 2 – Voorbereiding

13:29


15-03-2007

Pagina 13

groep(en) doen zich deze signalen voor. Ook kunt u navraag doen bij de leden van de afdeling, bijvoorbeeld tijdens een ledenvergadering.Vraag tevens de mening van de maconsulent. 2 Vervolgens kunt u de mening gaan peilen van vertegenwoordigers van de doelgroepen, bijvoorbeeld buurt- of wijkverenigingen, ouderenbonden of belangenorganisaties, migranten zelforganisaties, moskeeën. Maak in deze gesprekken duidelijk dat het om een oriëntatie gaat: u bent aan het onderzoeken of er behoefte is aan maatjescontacten. 3 Vraag daarna de mening van professionele hulpverleners en vrijwilligersorganisaties. Door hen al in dit vroege stadium te betrekken bevordert u de samenwerking en kunt u tegelijkertijd uw voordeel doen met hun kennis (ze denken met u mee). 4 Houdt rekening met weerstand bij organisaties die vanuit een andere visie dan Humanitas al een aanbod hebben ontwikkeld. Onderzoek de mogelijkheden tot samenwerking om niet het risico te lopen dat u in een concurrentiepositie belandt.

Tip!

Neemt u met organisaties of personen buiten Humanitas contact op, maak dan per telefoon een afspraak voor een persoonlijk gesprek. Afstandelijke brieven schrikken af, persoonlijk contact levert het meeste op.

Tip!

Informeer tijdens uw persoonlijke gesprekken of organisaties eventueel ook in ‘natura’ willen bijdragen, bijvoorbeeld groepsruimte, trainers, kantoorruimte enz.

Maak een vragenlijst of een lijst met punten om als gespreksonderlegger te gebruiken. U kunt in de gesprekken bijvoorbeeld de volgende vragen stellen: • Bestaat er behoefte aan maatjescontacten? • Zo ja, op welk gebied is die behoefte er?

13

• Op welke signalen is deze mening gebaseerd? • In hoeverre voorzien de professionele hulpverleners en andere vrijwilligersorganisaties al in de behoefte op dit vlak? (Inventariseer hun dienstverlening, zie ook paragraaf 2.5) • Kan en wil men cliënten verwijzen? • Kan het maatjesconcept een aanvulling zijn op de bestaande hulpverlening?


Hum Hand3/07

Leg alle informatie duidelijk en schriftelijk vast zodat een overzicht ontstaat van contactpersonen, specifieke deskundigheden, bereidheid tot samenwerking en eventuele afspraken over doorverwijzingen.

2.4 Eerste ideeën op papier zetten Is het duidelijk dat er inderdaad behoefte is aan een maatjescontact? Dan kunt u nu een plan gaan uitwerken. Zet het volgende op papier:


13:29


15-03-2007

Pagina 14

• Aanleiding Waarom is het nodig dat in uw werkgebied maatjescontacten worden opgezet? Vat hier samen wat de conclusies zijn van uw behoeftepeiling. • Doelstelling Wat wilt u met de maatjescontacten bereiken voor de doelgroep(en)? • Resultaten Welk resultaat wilt u bereiken? Let op dat u de resultaten niet verwart met de doelstelling. Een resultaat is een nadere uitwerking van de doelstelling en een resultaat is meetbaar. Bijvoorbeeld: jaarlijks twintig cliënten ondersteunen bij het uitbreiden of opzetten van het persoonlijk netwerk. • Doelgroepen Wilt u een smal of een breed georganiseerd maatjescontact gaan opzetten? • Activiteiten Welke dienstverlening gaat u bieden? Beschrijf ook de grenzen van de dienstverlening, welke ondersteuning wordt er niet geboden. Bijvoorbeeld: waar houdt het vrijwilligerswerk op en moet er worden doorverwezen naar professionele hulpverleners of een andere vrijwilligersorganisatie? • Tijdsduur Hoe lang gaat u een cliënt ondersteunen?

Tip!

Door uw plan binnen de initiatiefgroep goed te bediscussiëren scherpt u uw ideeën aan. Ook kan het helpen om met iemand van buiten de initiatiefgroep van gedachten te wisselen.

2.5 Oriënteren op andere aanbieders U heeft nu helder voor ogen wat u wilt gaan doen.Vervolgens gaat u onderzoeken in hoeverre de maatjescontacten een aanvulling zijn op het bestaande aanbod. En welke mogelijkheden er zijn voor samenwerking met andere organisaties (gemeenten stellen in hun subsidietoekenning steeds vaker deze eis).

Tip!

Leg contacten met bestaande vriendendiensten, hulpverlenende en dienstverlenende organisaties en beleidsmedewerkers van lokale/regionale overheden.

14 1 Breng in kaart welke dienstverlening de andere organisaties precies bieden. 2 Bekijk of maatjescontacten inderdaad een aanvulling zijn op het bestaande aanbod. Waar zitten ‘gaten’ in de hulp- en dienstverlening? 3 Organiseer een gesprek met alle relevante hulpverleners (als dit gesprek nog niet heeft plaatsgevonden bij het peilen van de behoefte). Wat vinden zij van uw plannen? U kunt


Hum Hand3/07

in principe dezelfde vragen stellen als genoemd onder ‘Behoefte peilen en draagvlak creëren’ (zie paragraaf 2.3). 4 Onderzoek eventueel ook de bereidheid tot mogelijke samenwerking. 5 Zet op papier wat de conclusies zijn van uw oriëntatie. Dit verslag kan straks deel gaan uitmaken van uw voorstel.

Tip!

Belangrijk is dat de gesprekken goed worden voorbereid. Wat wilt u van wie weten? Ook moet u rekening houden met vragen over het concept maatjescontacten.



15-03-2007

13:30

Pagina 15

2.6 Besluit nemen: verder gaan of niet? Wordt u gesterkt in uw plannen? Moet u ze hier en daar bijstellen? Of verwijzen uw gesprekspartners uw plannen naar de prullenmand? U kunt daar beter nu achterkomen dan wanneer u het project al heeft opgestart. De initiatiefgroep kan nu een weloverwogen besluit nemen: gaat u bij het bestuur van de afdeling een voorstel indienen voor het opstarten van smal of breed georganiseerd maatjescontact of ziet u van de plannen af?

2.7 Een plan opstellen Heeft de initiatiefgroep besloten om een voorstel voor maatjescontacten te doen aan het bestuur? Dan bent u nu zo ver dat u het plan verder kunt gaan uitwerken. Op de cdrom staan voorbeelden van projectplannen die u behulpzaam kunnen zijn.

2.7.1 Smal of breed opzetten? Door uw eerdere activiteiten heeft u overzicht gekregen van hiaten in de dienstverlening en waar het aanbieden van maatjescontacten zinvol zou zijn. Wilt u één doelgroep ondersteuning gaan bieden of kiest u voor de brede opzet? Een aantal organisatievormen staan in bijlage 2.

2.7.2 Het plan vormgeven Pak nu uw eerste ideeën over het concept maatjescontact erbij en pas waar nodig de tekst aan. Dit zijn de eerste pagina’s van een goed doordacht en realistisch plan. De volgende paragrafen zijn nu klaar: • Aanleiding Wat is de reden dat er een maatjescontacten wordt opgezet? • Doelstelling Wat wilt u met het maatjescontact bereiken? • Resultaten Welk meetbaar resultaat moet het opleveren? • Doelgroepen Wilt u één bepaalde doelgroep ondersteunen of kiest u voor meerdere doelgroepen? • Activiteiten Welke diensten gaat u bieden? • Is er een ‘markt’ voor maatjescontacten? Is er bij de beoogde doelgroep(en) behoefte aan maatjescontacten en in hoeverre is dit een aanvulling op het bestaande aanbod? Gebruik hiervoor het verslag ‘Oriënteren op andere aanbieders’ (zie paragraaf 2.5)


Hum Hand3/07

2.7.3 Het plan compleet maken Vul het plan nu aan met de volgende paragrafen: • Organisatie Gaat uw afdeling de maatjescontacten zelfstandig opzetten? Of zijn er argumenten voor samenwerking met andere organisaties? Er ontstaan steeds gevarieerder vormen van samenwerking met alle overlegvormen van dien. Exclusieve verantwoordelijkheid van één organisatie voor een project komt steeds minder voor. Regelmatig wordt samengewerkt met professionele organisaties voor hulp- en dienstverlening. Deelname aan deze samenwerkingsverbanden vraagt een specifieke ingevoerdheid en een toenemende hoeveelheid tijd.


15


15-03-2007

13:30

Pagina 16

Is er sprake van samenwerking? Geef dan aan met welke organisatie(s) en op welke wijze er kan worden samengewerkt. Samenwerking is mogelijk op drie niveaus: a verwijzing van cliënten; b bestuurlijke samenwerking; c gezamenlijke organisatie met gedeelde verantwoordelijkheid.

Tip!

Wilt u gaan samenwerken met een professionele organisatie? Belangrijk is dan dat binnen die samenwerking vanuit de humanistische visie gewerkt kan worden. Ook is het noodzakelijk goede afspraken te maken over verantwoordelijkheden en deze vast te leggen. Wie is bijvoorbeeld verantwoordelijk voor de coördinatie, begeleiding en financiën?

Uiteraard hoort in de paragraaf Organisatie ook beschreven te staan hoe de vrijwilligers straks (als uw plan wordt goedgekeurd) gecoördineerd gaan worden. • Coördinator De coördinator gaat het maatjescontact trekken en is verantwoordelijk voor het aannemen van vrijwilligers, de kennismakingsgesprekken met cliënten, de koppeling van vrijwilligers en cliënten en de coördinatie van de werkzaamheden. Ook zorgt hij/zij voor de contacten met andere organisaties, het afdelingsbestuur verzorgt de public relations.Voor de keuze tussen een onbetaalde of een betaalde coördinator heeft Humanitas een checklist gemaakt (zie cd-rom). De checklist kunt u ook opvragen bij het secretariaat van het landelijk bureau van Humanitas. • Uitvoerende vrijwilligers De vrijwilligers (maatjes) zijn de mensen die gekoppeld worden aan een cliënt. De consulent maatschappelijke activering (ma-consulent) van het districtskantoor kan zorgdragen voor de professionele begeleiding van coördinator en vrijwilligers. Bij een breed georganiseerd maatjescontact is de organisatie vaak complexer. Zo is bij voc Tandem sprake van een betaalde projectcoördinator, betaalde coördinatoren vrijwilligerswerk, vrijwillige coördinatoren en uitvoerende vrijwilligers. • Begroting Een activiteit uitvoeren betekent kosten maken. In het laatste onderdeel van uw plan brengt u daarom de financiële haalbaarheid van het maatjescontact in beeld.


Hum Hand3/07

Zorg voor een duidelijk kostenplaatje en ga na of er tegenover de uitgaven ook inkomsten staan. Zijn de kosten niet geheel gedekt, bekijk dan of er overheidsorganisaties, fondsen of bedrijven zijn die het maatjescontact financieel willen ondersteunen (zie verder ook paragraaf 2.8 en bijlage 3 en 4). Doorloop de volgende stappen: 1 Zet alle kosten op een rijtje, zoals loonkosten, pr-materiaal, het werven van vrijwilligers, trainers, administratiekosten (telefoon, postzegels, papier e.d.), reiskosten, huur van de ruimte en aanschaf van een computer. 2 Zet achter elke post een bedrag of desnoods pm. Dit betekent dat u rekening houdt met een kostenpost, zonder dat u nu al kunt bepalen hoe groot die kostenpost zal zijn. 3 Breng in kaart welke inkomsten er tegenover de uitgaven staan.


16


15-03-2007

13:30

Pagina 17

2.8 Waar haalt u het benodigde geld vandaan? Voor uw plan is geld nodig. Om de gemaakte begroting sluitend te krijgen kunt u denken aan de volgende financieringsbronnen: • een bijdrage van de afdeling zelf (de contributie van de leden van de afdeling van 18,25 euro per jaar komt geheel ten goede aan de afdeling en bij de verkoop van geoormerkte loten van de Sponsor Loterij vloeien de inkomsten van 39 euro per jaar eveneens naar de afdeling); • een bijdrage uit het Fonds Stimulering Activiteiten van het districtskantoor; • subsidie van gemeenten (dit kan een vaste subsidie zijn die u elk jaar opnieuw krijgt als u aan de voorwaarden voldoet. Of een eenmalige bijdrage, bijvoorbeeld voor de aanschaf van goederen of als startsubsidie. Informeer bij de afdeling Welzijnszaken van uw gemeente naar de mogelijkheden); • subsidies van particuliere fondsen (er zijn verschillende fondsen voor financiële steun aan welzijnsorganisaties. U kunt er nooit terecht voor vaste subsidies, maar wel voor eenmalige bijdragen, startsubsidies, e.d. Het districtskantoor of het landelijk bureau van Humanitas verschaft u desgevraagd een lijst van fondsen die landelijk werken en voor uw doel te benaderen zijn; • giften of schenkingen van particuliere personen (als dat vaste donateurs zijn, bent u verzekerd van regelmatig terugkomende inkomsten); • giften uit het bedrijfsleven (er zijn bedrijven die jaarlijks een bepaald bedrag uittrekken voor schenkingen aan organisaties met een ‘sociaal doel’), maar ook giften die ze in natura doen: bijvoorbeeld personeel of een kantoor- of vergaderruimte ter beschikking stellen; • hulpverlenende en dienstverlenende organisaties kunnen koppelingen voor hun cliënten ‘inkopen’; • maatschappelijke opvanggelden. Uniek in welzijnsland is de ‘no cure, no pay’ formule die voc Tandem Twente hanteert. Deze formule is een resultaat van de huidige marktgerichte prestatienorm, opgelegd door de subsidieverstrekkers. Om voor vergoeding in aanmerking te komen dient de ondersteuning door het maatje succesvol te zijn. Een ondersteuning krijgt pas het predikaat succesvol wanneer het maatjescontact minstens drie maanden heeft geduurd.

2.9 Begrotingsvoorstel Humanitas – Handreiking

Hum Hand3/07

Afhankelijk van het plan zijn er diverse mogelijkheden voor een begroting. In bijlagen 3 en 4 vindt u meerdere voorbeelden van begrotingsvoorstellen.

2.10 Het plan presenteren U heeft nu een plan in handen op basis waarvan het bestuur een besluit kan nemen over het al dan niet opstarten van de maatjescontacten. De initiatiefgroep presenteert de bevindingen persoonlijk in de bestuursvergadering en licht zaken toe. Zorg ook voor tussentijdse terugkoppeling, zodat het bestuur wordt meegenomen naar het eindplan. Het afdelingsbestuur besluit of het maatjescontact haalbaar is en of deze zelfstandig


17


15-03-2007

13:30

Pagina 18

wordt uitgevoerd of in samenwerking met een andere organisatie. Is het besluit positief, dan kan het plan worden ingediend bij de financiers. Zolang het financiële plaatje nog niet rond is, is het uiteraard nog steeds mogelijk dat er een streep door het project wordt gezet. Want wrang, maar waar: zonder geld geen maatjescontact.

2.11 Het plan indienen bij financiers Mogelijke financiers heeft u in een eerder stadium al geïnventariseerd (zie paragraaf 2.8). Met het door het bestuur goedgekeurde plan in de hand kunt u bij hen nu subsidie aanvragen. De ma-consulent of het districtskantoor kan u hierbij ondersteunen.

2.12 Besluit nemen: het maatjescontact starten of niet? Zijn de financiën rond? Dan is het aan het afdelingsbestuur om het project officieel groen licht te geven. Deze besluitvorming kan plaatsvinden tijdens de ledenvergadering (de ledenvergadering kan belangrijk zijn voor het verkrijgen van draagvlak binnen de afdeling, maar ook voor het werven van vrijwilligers). Is het bestuur akkoord met het starten van maatjescontacten, dan kan het al direct twee actiepunten noteren: • het aanvragen van begeleiding van een ma-consulent bij het districtskantoor, indien gewenst; • het aantrekken van een coördinator.

18


Hum Hand3/07



Hum Hand3/07 15-03-2007 13:30 Pagina 19

Opbouw

3 19


15-03-2007

13:30

Pagina 20

3.1 Een coördinator aantrekken Een afdeling kan ondersteuning aan het districtkantoor vragen. Meestal wordt deze ondersteuning geboden door een ma-consulent, die adviseert over en ondersteunt bij het optuigen van de organisatie achter het maatjescontact. Maar eerst moet het bestuur nog een coördinator vinden die de coördinatie van het maatjescontact op zich gaat nemen. U kunt hiervoor de onderstaande stappen doorlopen.

3.1.1 Profiel, taken en verantwoordelijkheden vaststellen Het is van belang profiel, taken en verantwoordelijkheden vast te leggen van de verschillende betrokkenen. Bij Humanitas zijn er verschillende organisatievormen variërend van eenvoudig tot complex. Afhankelijk van de gekozen organisatievorm zijn er verschillende typen functies. Ze staan in bijlage 5 omschreven.

3.1.2 Vaststellen selectieprocedure Bepaal wat de selectiecriteria voor de coördinator zijn. Uiteraard is het profiel uitgangspunt.Verdere criteria kunnen zijn: of iemand gemotiveerd overkomt en in de groep past. Ook bepaalt u wie bij de selectie van de kandidaten betrokken zijn, welke informatie aan potentiële kandidaten wordt gegeven, welke thema’s in een kritisch kennismakingsgesprek aan de orde worden gesteld en hoe informatie wordt gegeven over afwijzen of aantrekken.

3.1.3 Op zoek naar de juiste kandidaat Misschien zijn er binnen Humanitas mensen die uitstekend geschikt zijn voor de functie van coördinator. Zorg daarom dat de vacature bekend is onder de eigen vrijwilligers, leden en medewerkers van Humanitas. Het districtkantoor kan u daarbij helpen. Zijn er geen geschikte interne kandidaten, maak de vacature dan bekend in de lokale en/of regionale bladen.

3.1.4 Selectie Met de kandidaten die zich naar aanleiding van de vacature hebben aangemeld voor de functie van coördinator, wordt (bijvoorbeeld door twee bestuursleden en de ma-consulent) een oriënterend gesprek gevoerd. Bereid het gesprek goed voor. Stel een vragenlijstje op en bedenk welke informatie u zelf wilt geven.Verzamel ook schriftelijk materiaal dat u wilt meegeven. U kunt het oriënterende gesprek beginnen met het geven van algemene informatie


Hum Hand3/07

over Humanitas en het maatjescontact. Informatie vragen Loop uw vragenlijstje na. U kunt bijvoorbeeld vragen waarom iemand interesse heeft, wat zijn/haar verwachtingen zijn van de geboden functie en wat zijn/haar achtergrond is qua opleiding en ervaring. Voorbeeldvragen zijn: • Hoe zou je jezelf omschrijven? • Wat heb je te bieden? • Wat verwacht je van je rol als coördinator? • Wat zijn je sterke en zwakke punten? • Waarom heb je je voor deze functie aangemeld?

Hoofdstuk 3 – Opbouw

20


15-03-2007

13:30

Pagina 21

Informatie geven Geef duidelijke informatie over bijvoorbeeld taken en verantwoordelijkheden, uren, communicatielijnen, begeleiding, cursussen en reiskostenvergoeding. Afronden Geef aan het einde van het gesprek aan wanneer bekend wordt welke kandidaat voor een vervolggesprek wordt uitgenodigd.

3.2 De organisatie verder vormgeven Het maatjescontact heeft nu een coördinator. Deze heeft het plan, dat door de initiatiefgroep is opgesteld, ontvangen en kan nu samen met de ma-consulent het maatjescontact verder voorbereiden.Tijdens de opbouw en de uitvoering van het maatjescontact rapporteert de coördinator regelmatig aan het afdelingsbestuur.

3.2.1 Afspraken maken over samenwerking Is er sprake van samenwerking met een andere organisatie, maak dan goede afspraken over verantwoordelijkheden en leg deze afspraken vast. Wie is bijvoorbeeld verantwoordelijk voor coördinatie, begeleiding en financiën? Maak met de coördinator afspraken over budget, financiering en publiciteit. Ook moet duidelijk zijn wie de administratie verzorgt. In de begroting die het bestuur heeft goedgekeurd en die te vinden is in het plan, staat hoeveel voor welke posten uitgegeven mag worden.

3.2.2 Profiel van de cliënt vaststellen Om ondersteuning van een maatje te krijgen moet de cliënt aan een aantal voorwaarden voldoen. U kunt hierbij denken aan: • de cliënt moet zich aan afspraken kunnen houden; • het (dreigend) sociaal isolement moet duidelijk zijn; • de cliënt moet redelijkerwijs (met ondersteuning) in staat worden geacht zijn of haar sociaal netwerk uit te kunnen breiden.

3.2.3 Voorbereiden van de werving van cliënten Breng in kaart hoe u diegenen die u ondersteuning wilt bieden, gaat bereiken. Zorg er bijvoorbeeld voor dat de maatjescontacten goed bekend zijn bij hulpverlenende en


Hum Hand3/07

dienstverlenende organisaties, huisartsen, fysiotherapeuten, buurthuizen etc. Sla hier het plan op na. Bepaal of cliënten zichzelf moeten aanmelden of dat zij door hulpverleners worden aangemeld. Beide opties behoren natuurlijk ook tot de mogelijkheden. Voor het bereiken van allochtone vrouwen is het raadzaam om gebruik te maken van intermediairs uit de doelgroepen zelf. Ga vervolgens van start met het klaarmaken van pr-materiaal, waarmee u straks het maatjesproject bij het publiek onder de aandacht gaat brengen. Denk hierbij onder meer aan een persbericht, folders en affiches. Enige creativiteit is geboden, maar opnieuw het wiel uitvinden is onnodig (zie bijlage 6). Benut materiaal dat al beschikbaar is


21


15-03-2007

13:30

Pagina 22

bij het Landelijk Bureau (bijvoorbeeld de inprintbare folders, zie het Handboek pr), bij andere afdelingen (bijvoorbeeld folderteksten) en bij de reeds bestaande smal en breed georganiseerde maatjescontacten. Het samenstellen van het pr-materiaal gebeurt in samenspraak met het afdelingsbestuur.

Tip!

Als afdeling beschikt u over een relatiebestand met namen van hulpverleners met wie u regelmatig contact onderhoudt. Stuur hen het jaarverslag en de afdelingsnieuwsbrief toe, zodat zij regelmatig herinnerd worden aan Humanitas. Overleg hierover met de secretaris van de afdeling die het relatiebestand beheert. Ook kunt u in overleg met het afdelingsbestuur een publiciteitsplan maken, zodat uw maatjescontacten met regelmaat de pers halen.

3.2.4 Profielen, taken en verantwoordelijkheden van vrijwilligers De functie van de projectcoördinator is inmiddels ingevuld. Maar uiteraard moeten er vrijwilligers worden geworven om een maatjescontact tot stand te brengen. In het plan van de initiatiefgroep is een overzicht opgenomen van alle functies binnen het project. Zie bijlage 5 voor voorbeelden van profielen van uitvoerende vrijwilligers en (eventueel) vrijwillig coördinatoren.

3.2.5 Richtlijnen opstellen voor de vrijwilligers Het is voor de vrijwilligers belangrijk om te weten wat er wel en niet van hen wordt verwacht. Stel daarom richtlijnen op voor het geven van laagdrempelige ondersteuning. Beschrijf hierin bijvoorbeeld: • Hoe gaat een vrijwilliger met de cliënt in het maatjescontact om? Iedereen in zijn/haar eigen waarde laten, meer luisteren dan praten. • Hoe vaak heeft de vrijwilliger contact met de cliënt? Is dit iedere week of om de week? Regelmaat is belangrijk want er wordt naar het bezoek uitgekeken. • Wat zijn de grenzen aan de vrijwillige dienstverlening? Wanneer moet er worden doorverwezen naar professionele hulpverlening? • Hoe is het behoud van privacy te combineren met de mondelinge of schriftelijke rapportage? Een voorbeeld van richtlijnen voor vrijwilligers vindt u in bijlage 7.

3.2.6 Dossiervorming en administratie


Hum Hand3/07

Voor de kwaliteit van de dienstverlening van maatjescontacten is een up-to-date administratie van ‘levensbelang’. Informatiestromen van en naar vrijwilligers, cliënten, externe contacten, afdelingsbestuur en de coördinator dienen daarom zorgvuldig en accuraat onderhouden te worden. Een functionele en goed opgezette administratie is daarom ook het hart van een goed lopende organisatie.Voor de verwerking van administratieve gegevens zijn diverse software programma’s en applicaties in omloop. Het districtskantoor kan u hierin adviseren.


22


15-03-2007

13:30

Pagina 23

3.3 Vrijwilligers aanstellen 3.3.1 Vaststellen selectieprocedure Stel de selectiecriteria voor uitvoerende vrijwilligers en (eventueel) vrijwillig coördinatoren vast en bepaal wie bij de selectie betrokken is (alleen de coördinator of ook anderen?).Buig u ook over de vraag welke informatie u aan potentiële vrijwilligers geeft, welke thema’s u in een kritisch kennismakingsgesprek aan de orde stelt en hoe u informatie geeft over wel of niet aannemen.

Tip!

Voer een kenningsmakingsgesprek met twee aspirant vrijwilligers tegelijk. Dit heeft het voordeel dat basisvaardigheden, zoals bijvoorbeeld ‘kunnen luisteren’, direct duidelijk worden en de aspirant vrijwilliger zich vaak meer op zijn/haar gemak voelt.

3.3.2 Op zoek naar kandidaat vrijwilligers Bekijk eerst of zich onder de huidige vrijwilligers en leden van de afdeling geschikte kandidaten bevinden. Indien nodig zult u ook extern kandidaten moeten gaan zoeken. Stel in samenspraak met het afdelingsbestuur daarvoor pr-materiaal samen. Denk hierbij ook aan internet of speciale groepen als jongeren en allochtonen. Maak persberichten voor de lokale en regionale media, folders en affiches. Verplaats u bij het opstellen van het pr-materiaal in de situatie van potentiële vrijwilligers. Wat zijn voor hen redenen om vrijwilligerswerk te gaan doen voor de maatjescontacten van Humanitas? Geef in het pr-materiaal ook duidelijk aan hoe en wanneer u bereikbaar bent. En zorg ervoor dat deze bereikbaarheid inderdaad goed geregeld is.

Tip!

Leg contacten met het stagebureau van bijvoorbeeld de opleiding maatschappelijk werk. Deze studenten moeten voor hun opleiding vrijwilligerswerk doen en zijn vaak erg gemotiveerd.

23

Tip!


Hum Hand3/07

Veel gemeenten beschikken over een vrijwilligersvacaturebank! Meld ook hier uw vacatures aan.

Waarom vinden mensen het leuk om vrijwilligerswerk te doen? De meest genoemde reden is dat ze graag iets voor een ander doen en daar zelf ook plezier aan beleven. Maar er zijn ook tal van andere redenen. Bijvoorbeeld: • om het gevoel te hebben zinvol bezig te zijn; • om anderen te ontmoeten, om je sociale contacten op te vijzelen, om weer in het leven te staan; • om bij een organisatie te horen, om erkenning en waardering te ontvangen; • om nieuwe kennis en vaardigheden op te doen; • om studiepunten te verwerven; • opstap naar arbeidsmarkt; • om eigen capaciteiten in te zetten.



15-03-2007

13:30

Pagina 24

3.3.3 Een aspirant vrijwilliger meldt zich Naar aanleiding van uw interne en/of externe werving melden zich aspirant vrijwilligers (telefonisch, per brief, per e-mail of persoonlijk). Loop tijdens dit gesprek bijvoorbeeld de volgende punten door: • licht de functie kort toe; • is er sprake van serieuze interesse? • noteer de volgende gegevens van de kandidaat: naam, adres, postcode, woonplaats, telefoonnummer, bereikbaarheid; • informeer de kandidaat over de werkwijze en de vervolgprocedure. Nodigt u de kandidaat uit voor een kennismakingsgesprek, stuur hem/haar dan een schriftelijke bevestiging toe met wat materiaal ter voorbereiding op het gesprek. Bijvoorbeeld informatie over Humanitas (zoals de folder ‘Vrijwilligerswerk, veelzijdig werk’) en over de maatjescontacten.

3.3.4 Kennismakingsgesprek voeren Het kennismakingsgesprek met de kandidaat-vrijwilliger wordt gevoerd om te weten te komen wat de kandidaat wil en kan. Wensen en mogelijkheden worden geïnventariseerd. Bereid deze gesprekken goed voor. Stel een vragenlijstje op, bedenk welke informatie u zelf wilt geven en verzamel schriftelijk materiaal dat u wilt meegeven. In bijlage 8 vindt u een voorbeeld van een aanmeldingsformulier en een ‘gespreksonderlegger’. Het verloop van een kenningsmakingsgesprek: a Opening van het gesprek U kunt beginnen met het geven van algemene informatie over Humanitas en de maatjescontacten. b Informatie vragen Loop nu uw vragenlijstje na. U kunt bijvoorbeeld vragen waarom iemand zich aanmeldt, wat hij/zij verwacht van het vrijwilligerswerk, wat zijn/haar achtergrond is qua

24

opleiding en ervaring en welke mogelijke beperkingen er zijn. c Informatie geven Geef duidelijke informatie over bijvoorbeeld de inhoud van het werk, aantal uren en bezoeken, aantal cliënten, (eventuele) basisintroductie en groepsbijeenkomsten, contact met de andere vrijwilligers, achterwacht en begeleiding, reiskostenvergoeding en verdere zaken rondom werkuitvoering (bemiddeling conflicten, afmelden, ondersteuning,


Hum Hand3/07

verzekering). d Afronden Naar aanleiding van het gesprek beslissen beide partijen of men met elkaar in zee gaat. Zo ja, nodig hem/haar dan uit voor de basisintroductie die in de volgende paragraaf staat beschreven.

Tip!

Houd altijd zelf het initiatief als kandidaat vrijwilligers nog bedenktijd willen. Neem na een paar dagen zelf telefonisch contact op in plaats van andersom.



15-03-2007

13:30

Pagina 25

3.3.5 Inwerken vrijwilligers Heeft u voldoende vrijwilligers geselecteerd, dan is het van belang om deze groep uitvoerende vrijwilligers een basisintroductie te laten doorlopen voordat zij aan een cliënt worden gekoppeld. Een voorbeeld van een programma voor de basisintroductie staat in bijlage 9. Deze basisintroductie heeft naast deskundigheidsbevordering nog drie doelen: • de vrijwilligers kunnen nagaan of zij dit soort vrijwilligerswerk inderdaad willen gaan doen en of zij er geschikt voor zijn; • de vrijwilligers kunnen helder krijgen welke achtergrond van cliënten het beste bij hen past; • de coördinator leert de vrijwilligers kennen en is zo beter in staat goede ‘koppelingen’ tot stand te brengen tussen uitvoerende vrijwilligers en cliënten.

Tip!

Werf voor deze basisintroductie professionele trainers bij organisaties waar u tijdens uw behoefte-inventarisatie contact mee heeft gehad.

De vrijwilliger ontvangt voor de basisintroductie tijdig een vrijwilligersovereenkomst in tweevoud (zie bijlage 10a of 10b), de folder ‘Goed verzekerd’ (zie bijlage 11), een uitnodiging, de agenda, declaratieformulier en namenlijst van alle deelnemende vrijwilligers.

Tip!

Een groepsgrootte van twaalf vrijwilligers is het meest effectief met het oog op de kosten en de werkbaarheid voor een eventuele trainer, coördinator en vrijwilligers.

Tip!

Vergeet niet uw vrijwilligers aan te melden bij het landelijk bureau van Humanitas. Ze ontvangen dan het magazine Van Mens Tot Mens en worden zo geïnformeerd over ontwikkelingen bij en activiteiten van Humanitas.

25 3.3.6 Groepsbijeenkomsten De vrijwilligers die de bezoeken gaan afleggen, hebben er behoefte aan om regelmatig hun ervaringen met elkaar te bespreken (zonder daarmee overigens de privacy van hun cliënten prijs te geven). Daarom is het aan te bevelen geregeld bijeenkomsten te organi-


Hum Hand3/07

seren, waar uitvoerende vrijwilligers de problemen die zij ondervinden bij hun maatjescontacten, kunnen bespreken. Ook kunnen er bepaalde thema’s en/of organisatorische zaken aan de orde komen. Zie ook hoofdstuk ‘uitvoering’, paragraaf 4.4.2.

3.4 Werving cliënten De vrijwilligers zijn er klaar voor. Nu moeten alle registers worden opengetrokken om potentiële cliënten op de hoogte te stellen van het maatjescontact. U heeft er nu gemak van dat u de werving van cliënten in een eerder stadium heeft voorbereid. U kunt de volgende acties ondernemen:



15-03-2007

13:30

Pagina 26

• De beschikbare folders worden verspreid op plaatsen waar veel mensen komen, bijvoorbeeld bij huisartsenpraktijken, fysiotherapeuten, apotheken, openbare bibliotheken, scholen, buurthuizen, postkantoren en andere openbare gebouwen. Affiches in die ruimten kunnen de aandacht vestigen op de folder. Ook kunt u affiches ophangen op de ‘vrije plakplaatsen’ die in iedere gemeente aanwezig zijn (vraag bij de gemeente na waar deze zich bevinden). • Regionale en lokale bladen (huis-aan-huisbladen) en regionale/lokale omroepen ontvangen een persbericht met de vraag of ze aandacht aan het onderwerp willen besteden. Informeer ook de redacties van parochiekranten, buurthuizen e.d. Het werkt over het algemeen goed om van tevoren persoonlijk contact op te nemen met de media. • Informeer verwijzers over de maatjescontacten, bijvoorbeeld met folders of posters. Deze kunt u ook op andere plaatsen neerleggen/ophangen waar mensen komen die belang hebben bij het bestaan van de maatjescontacten. • Belangrijk is dat in het pr-materiaal vermeld wordt hoe belangstellenden in contact kunnen komen met het maatjescontact. Zorg dat de bereikbaarheid inderdaad ook goed geregeld is.

3.5 Veranderende motieven van vrijwilligers en de brede opzet Breed georganiseerde maatjescontacten hebben het voordeel dat ze voldoen aan de veranderde motieven van de moderne vrijwilliger. Het nieuwe type vrijwilliger wil geen langlopende verplichtingen meer aangaan bij een en dezelfde organisatie maar kiest liever voor korte afgebakende taken met een duidelijk doel. Door de gevarieerde doelgroep kan de vrijwilliger immers ‘kiezen’ voor één bepaalde doelgroep die hij/zij wil ondersteunen. Het maatjescontact loopt in de regel één jaar, dus ook het tijdsbestek van de ondersteuning is afgebakend en voldoet aan de wensen

26

van de moderne vrijwilliger.


Hum Hand3/07



Hum Hand3/07 15-03-2007 13:30 Pagina 27

Uitvoering

4 27


15-03-2007

13:30

Pagina 28

Het maatjescontact staat op de rails. De organisatie is op orde en vrijwilligers zijn er klaar voor. Zodra de eerste cliënten zich melden kan de ondersteuning door een maatje van start gaan: kennismakingsbezoeken bij cliënten worden afgelegd door de coördinator waarna vrijwilligers aan de cliënten worden gekoppeld. Daarbij is het de taak van de coördinator om ervoor te zorgen dat het maatjescontact goed blíjft lopen en indien nodig wordt afgesloten.

4.1 Het eerste contact met de cliënt Na de bekendmaking van het maatjescontact melden cliënten zich aan of melden organisaties cliënten (met hun instemming) aan.

4.1.1 Een cliënt meldt zich Loop tijdens dit eerste contact de volgende punten door: • Wat is de vraag? Als de cliënt behoefte heeft om direct zijn/haar verhaal te vertellen, dan moet daar gelegenheid voor zijn. • Past de vraag binnen de doelstellingen van het maatjescontact? Als de vraag van de cliënt binnen de doelstellingen van het maatjescontact valt dan geeft u uitleg over de werkwijze. • Noteer de gegevens Noteer naam, adres, postcode en woonplaats, telefoonnummer en bereikbaarheid op het inschrijfformulier cliënt (zie bijlage 12). • Rond het gesprek af Rond het gesprek hierna af met het vastleggen van de gemaakte afspraken over de vervolgstappen.Vertel de cliënt wie contact gaat opnemen om een afspraak te maken voor een kennismakingsbezoek.

Tip!

Beantwoordt het maatjescontact niet aan de vraag van de cliënt? Verwijs deze dan naar een

28

organisatie waar de cliënt wel de juiste steun/hulp kan krijgen.

4.1.2 Kennismakingsgesprek voeren Om een beeld te krijgen van de thuissituatie houdt de coördinator het kennismakings-


Hum Hand3/07

gesprek bij de cliënt thuis.Tijdens dit huisbezoek wordt het inschrijfformulier verder ingevuld en ondertekend. Dit kennismakingsgesprek is bedoeld om een beeld te krijgen van de cliënt, zodat bekeken kan worden of deze binnen de doelstelling van het maatjescontact past (zwaarte van de problematiek) en om wensen en mogelijkheden te inventariseren die later van belang zijn bij het maken van een juiste koppeling met de vrijwilliger. Belangrijk uitgangspunt hierbij is dat de cliënt de ruimte moet krijgen om zijn/haar verhaal te vertellen. Ook dient het gesprek gevoerd te worden op basis van gelijkwaardigheid. Aan de hand van het inschrijfformulier kunnen wensen en mogelijkheden van de cliënt worden geïnventariseerd. Als de cliënt vooraf geen schriftelijk informatiemateri-

Hoofdstuk 4 – Uitvoering


15-03-2007

13:30

Pagina 29

aal heeft ontvangen, dan wordt dit na afronding van het kennismakingsgesprek achtergelaten. Na afloop van het gesprek kunt u de kennismaking evalueren (zie bijlage 13). Is duidelijk dat de vraag past binnen het aanbod, dan wordt de cliënt zo spoedig mogelijk aan een passend maatje gekoppeld.

4.1.3 Wachttijden voor cliënten Idealiter is er voor iedere cliënt die zich meldt, direct een passende vrijwilliger beschikbaar. Maar in de praktijk is dit niet altijd haalbaar, waardoor er wachttijden ontstaan. Er wordt onder meer gewacht op: • het kennismakingsgesprek met de coördinator; • het telefoontje dat er een (kandidaat-)vrijwilliger is; • de eerste kennismaking met de vrijwilliger. Over het algemeen hecht ook de cliënt meer aan een kwalitatief goede koppeling die een iets langere wachttijd vergt, dan aan een snelle koppeling waarbij er een vrijwilliger komt die na een paar keer weer afhaakt of met wie de cliënt zelf niet echt tevreden is. Is er sprake van wachttijden dan is het belangrijk om de cliënt vooraf hierover te informeren. Laat niet een al te lange periode van radiostilte ontstaan tussen de stappen in het koppelingsproces, maar houdt de cliënt tussentijds op de hoogte van de stand van zaken. Zo weet de cliënt waar hij/zij aan toe is en krijgt deze niet het gevoel dat hij/zij ‘vergeten’ is.

Tip!

Vraag een vrijwilliger om een zogenaamde bellijst bij te houden. Cliënten die ‘wachten’ op een geschikte vrijwilliger worden dan bijvoorbeeld maandelijks gebeld en op de hoogte gehouden.

4.2 Koppelen cliënt en vrijwilliger 29 4.2.1 De koppeling Op basis van het kennismakingsgesprek met de cliënt zoekt de coördinator een ‘passend’ maatje. De vrijwilliger beslist zelf of hij/zij de betreffende cliënt wil ondersteunen. Is er een ge-


Hum Hand3/07

schikte vrijwilliger gevonden, dan neemt de coördinator telefonisch contact op met de cliënt. De coördinator vertelt de cliënt over de vrijwilliger – bijvoorbeeld over leeftijd, ervaring, hobby’s – zonder vermelding van naam, adres en telefoonnummer. Op basis van de besproken informatie kan de cliënt beoordelen of hij/zij een afspraak wil maken voor een eerste kennismaking met de vrijwilliger.

Tip!

Van belang is om vooraf te bedenken of er een risico bestaat op seksuele spanningen tijdens het maatjescontact. Dit zou een reden kunnen zijn om bijvoorbeeld alleen vrouw-vrouw of man-man te koppelen.



15-03-2007

13:30

Pagina 30

4.2.2 Het eerste contact tussen cliënt en vrijwilliger Dit eerste contact kan op diverse manieren tot stand komen. Bijvoorbeeld: • de vrijwilliger belt de cliënt om een afspraak te maken; • de vrijwilliger en/of cliënt stellen het op prijs wanneer de coördinator bij de eerste kennismaking aanwezig is. Praktijkervaring bij bestaande maatjescontacten hebben uitgewezen dat de aanwezigheid van de coördinator voor cliënt en vrijwilliger meer handvatten geeft aan het gezamenlijk te bereiken doel; • de cliënt stelt het op prijs dat zijn/haar hulpverlener of ander persoon bij de kennismaking aanwezig is; • voor de doelgroep allochtone cliënten kan de intermediair (s) betrokken worden bij de eerste kennismaking. Dit eerste contact tussen de cliënt en de vrijwilliger is een kennismakingsgesprek, waarin zij samen wensen en mogelijkheden van het contact kunnen bespreken. Beiden kunnen aangeven welke verwachtingen zij van het contact hebben: op inhoudelijk vlak, maar ook op het vlak van bezoektijden en -frequentie.Ter afronding van dit gesprek geeft de coördinator aan dat hij/zij zowel de cliënt als de vrijwilliger nog belt om te bespreken wat ze van de eerste kennismaking vonden en of het maatjescontact van start kan gaan. Tijdens het kennismakingsgesprek kan het zo duidelijk zijn dat het klikt tussen de cliënt en de vrijwilliger, dat beiden dit uitspreken. Zij kunnen dan ter plekke zelf een vervolgafspraak maken.Toch is het ook in dit geval raadzaam om het gesprek later nog even te evalueren. Dit om uit te sluiten dat de cliënt en/of de vrijwilliger een onbezonnen besluit neemt, omdat men door het enthousiasme van de ander geen ‘nee’ durft te zeggen.

4.2.3 De kennismaking evalueren Om enige afstand te kunnen nemen en tot een doordacht besluit te kunnen komen, is het gewenst om minimaal 48 uur te plannen tussen de eerste kennismaking van cliënt en vrijwilliger en een evaluatie. Eerst vraagt de coördinator of de vrijwilliger het bezoeken van de betreffende cliënt ziet zitten.Vervolgens vraagt de coördinator of de cliënt het zinvol vindt om door de betreffende vrijwilliger bezocht te worden. Een voorbeeld van een evaluatie vindt u in bijlage 14. Als de koppeling slaagt kan het maatjescontact starten. Als de koppeling niet slaagt kan het zijn dat:


Hum Hand3/07

• cliënt in contact wil komen met een andere vrijwilliger; • verwachtingen bijgesteld moeten worden tijdens een nieuw gesprek; • cliënt behoefte heeft aan andere ondersteuning en doorverwezen dient te worden; • cliënt de vraag intrekt.

4.3 Het maatjescontact 4.3.1 Hoeveel bezoeken en in welke frequentie? Tijdens het eerste bezoek spreekt de vrijwilliger in overleg met de cliënt het aantal bezoeken af en de frequentie ervan. De vrijwilliger kan van ieder gesprek een kort verslag maken zodat deze ook later nog weet wat er is voorgevallen (zie bijlage 15). In de regel


30


15-03-2007

13:30

Pagina 31

duurt een koppeling één jaar. Wanneer later in het traject blijkt dat een cliënt de ondersteuning moeilijk kan missen, kan de vrijwilliger in overleg met de coördinator besluiten om de bezoeken nog een periode voort te zetten waarbij deze geleidelijk aan kunnen worden afgebouwd.

4.3.2 Uitgangspunten voor de bezoeken De bezoeken hebben het karakter van een vriendschappelijk ondersteunend en activerend contact, waarbij de vrijwilliger tijd en aandacht heeft voor de cliënt en ruimte geeft aan het vertellen van zijn/haar verhaal. Daarnaast tracht de vrijwilliger de cliënt te activeren en te motiveren om het persoonlijk netwerk uit te breiden. Samen bespreken zij de wensen en mogelijkheden van het contact en hoe zij het door de cliënt gestelde doel kunnen bereiken. De vrijwilliger werkt vanuit de humanistische uitgangspunten: zelfbeschikking, gelijkwaardigheid en wederkerigheid. In de praktijk betekent dit dat de vrijwilliger en de cliënt gelijkwaardige gesprekspartners zijn. Acceptatie van de ander, zonder vooroordelen en goedbedoelde adviezen, staat daarbij voorop. Het is niet de bedoeling een hulpverleningsrelatie aan te gaan. Het humanistische uitgangspunt van respect voor de medemens brengt ook met zich mee dat de vrijwilliger mag verwachten met respect behandeld te worden. In situaties waarin de vrijwilliger van mening is dat hij/zij niet respectvol benaderd wordt, signaleert hij/zij dit bij de coördinator. Samen kan dan naar een passende aanpak van de problematische verhouding gezocht worden. Soms kan het maatjescontact leiden tot het ontstaan van een echte vriendschap tussen vrijwilliger en cliënt. Als dit het geval is, brengt de vrijwilliger de coördinator hiervan op de hoogte. Het contact wordt dan officieel beëindigd en de cliënt en vrijwilliger kunnen op persoonlijke basis verdergaan.

4.3.3 Met de cliënt het traject evalueren Maatjescontacten staan ten dienste van de mensen die een beroep op deze vorm van dienstverlening doen. Maar sluit deze dienstverlening ook werkelijk goed aan op de behoefte van de cliënt? En is men tevreden over de organisatorische aspecten van de maatjescontacten (afspraken nakomen, bereikbaarheid)? Of zijn er verbeterpunten te noemen? Om ervoor te zorgen dat uw dienstverlening optimaal blijft aansluiten op de vraag, is het belangrijk de dienstverlening met de cliënt te evalueren.


Hum Hand3/07

Tijdens het gehele traject vinden bij voorkeur meerdere evaluaties plaats: • na de eerste kennismaking van cliënt en vrijwilliger; • wanneer de koppeling bijvoorbeeld 2 maanden loopt; • daarna bijvoorbeeld iedere 3 tot 6 maanden; • bij afsluiting van het traject. Deze evaluaties geven handvatten voor bewaking van de kwaliteit en het aanbrengen van verbeteringen (zie bijlage 16).

4.3.4 Beëindiging van het contact Het maatjescontact is eindig. Dit betekent dat na een bepaalde periode het contact weer moet worden beëindigd. Het beëindigen gebeurt wanneer:


31

13:31


15-03-2007

Pagina 32

• de cliënt te kennen geeft geen prijs te stellen op continuering; • de vrijwilliger het contact wil verbreken; • beiden het contact willen beëindigen; • cliënt en vrijwilliger vrienden zijn geworden; • de coördinator besluit dat het contact weer moet worden beëindigd; • het gestelde doel is bereikt; • de afgesproken termijn is verstreken. In bijlage 17 vindt u een voorbeeld van een stroomschema waarin het gehele traject stap voor stap wordt weergegeven.

4.4 Begeleiding van vrijwilligers 4.4.1 Persoonlijke begeleiding Iedere vrijwilliger maakt deel uit van een vaste groep vrijwilligers; een coördinator begeleidt hen. Omdat de vrijwilliger vrij zelfstandig werkt, is het belangrijk dat deze zich gesteund voelt door de organisatie en zich één voelt met de groep. Daarnaast is persoonlijke aandacht voor de vrijwilliger belangrijk. Wanneer een vrijwilliger een probleem heeft met het werk of gewoon zijn/haar hart wil luchten moet dit mogelijk zijn. Wanneer u kiest om met vrijwillig coördinatoren te gaan werken, is het zinvol om met hen regelmatig begeleidingsgesprekken te plannen.

Tip!

Voor de werkwijze, ondersteuning en begeleiding van vrijwillig coördinatoren bij het brede maatjescontact VOC Tandem Twente is in 2003 een handboek verschenen. Deze is verkrijgbaar bij Humanitas District Oost.

32 4.4.2 De groepsbijeenkomsten Een groepsbijeenkomst versterkt het gevoel deel uit te maken van een groep en een organisatie. Organiseer een dergelijke bijeenkomst daarom eens in de vijf à zes weken.


Hum Hand3/07

De coördinator is tijdens deze groepsbijeenkomsten verantwoordelijk het goede verloop en voor de zakelijke dingen die ter tafel komen: mededelingen en zaken die met de koppelingen te maken hebben. De coördinator houdt tevens een presentielijst bij. Als een vrijwilliger op een bijeenkomst zonder bericht afwezig is, is het verstandig om zo spoedig mogelijk even te vragen wat er aan de hand is. Tijdens deze groepsbijeenkomsten is het van belang dat de coördinator aanwezig is én indien gewenst een ingehuurde professional (trainer). De coördinator blijft op de hoogte van de ervaringen van de vrijwilligers uit zijn/haar groep en kan hierop inspelen. De trainer kan inhoudelijke vragen met betrekking tot de problematiek van diverse achtergronden beantwoorden.


13:31


15-03-2007

Pagina 33

Het is niet de bedoeling van groepsbijeenkomsten dat de vrijwilliger ‘deskundig’ wordt op de achterliggende problematiek van zijn/haar cliënt. Wel is het belangrijk dat vrijwilligers hun vragen kwijt kunnen. Zaken waar zij in de praktijk tegenaan kunnen lopen, zijn: • hoe motiveer ik de cliënt?; • hoe bewaak ik mijn grenzen?; • hoe werk ik naar een beëindiging van het contact toe?; • het eigen referentiekader; • basisvaardigheden communicatie; Wanneer meerdere vrijwilligers aangeven meer informatie te willen krijgen over een bepaalde doelgroep, kan hier een aparte themabijeenkomst aan worden gewijd voor alle vrijwilligers(groepen). In de volgende paragraaf vindt u voorbeelden.

Tip!

Laat vrijwilligers die samen de basisintroductie hebben gevolgd bij elkaar in de groep blijven. Tijdens de introductie heeft men elkaar beter leren kennen. Dit geeft een gevoel van veiligheid en saamhorigheid.

4.4.3 Themabijeenkomsten In bijlage 18 is een aantal veel voorkomende thema’s opgenomen.Vrijwilligers kunnen natuurlijk ook zelf thema’s waar zij meer over zouden willen weten, aandragen. Enkele voorbeelden hiervan zijn: • het verschil tussen angst en depressie; • omgaan met ‘moeilijke’ mensen; • vrouwenopvang; • tbs; • gedrag kenmerkend voor bepaalde problematiek; • m.b.t. doelgroep migranten: omgaan met cultuurverschillen, weten regelgeving voor

33

migranten, problemen die migranten (kunnen) ervaren. De coördinator of een daarvoor aangezochte deskundige organiseert de themabijeenkomsten. Een paar keer per jaar organiseert Humanitas een introductiedag voor nieuwe vrijwilli-


Hum Hand3/07

gers. U wordt hiervan op de hoogte gehouden en u kunt uw vrijwilligers motiveren om deze bij te wonen.

4.4.4 Waarderen van vrijwilligers Het is belangrijk dat een organisatie haar waardering voor de inzet van de vrijwilligers laat merken. Hierdoor zullen vrijwilligers gemotiveerder blijven. Zo kan een afdeling bijvoorbeeld jaarlijks een uitstapje of een feestelijke bijeenkomst voor vrijwilligers organiseren. Ook kan er met eervolle vermeldingen in jaarverslagen worden gewerkt of kan aan de vrijwilligers de gelegenheid worden geboden om hun activiteiten te presenteren binnen de afdeling of daarbuiten.



15-03-2007

13:31

Tip!

Pagina 34

Op het landelijk bureau van Humanitas zijn handgemaakte beeldjes uit Ghana verkrijgbaar die gebruikt kunnen worden om vrijwilligers te bedanken voor hun inzet. De beeldjes, die uit één stuk hout zijn gesneden, komen uit de Humanitas-wereldwinkel in Enschede. De vorm, drie in elkaar gedraaide lichamen, symboliseert verbondenheid. De beeldjes kosten € 10,50 per stuk (gereduceerde prijs), inclusief verzendkosten, en zijn te bestellen bij de afdeling communicatie, telefoon 020 523 1100.

4.4.5 Exitgesprek Houdt een vrijwilliger op met het werk voor de maatjescontacten? Rond de werkzaamheden dan goed af met een exitgesprek. Dit geeft de vrijwilliger een duidelijke afsluiting, waarin met de coördinator wordt teruggeblikt op de afgelopen periode.Vraag ook naar de redenen waarom iemand er mee stopt. Mogelijk kunnen eventuele opmerkingen en suggesties u helpen om zaken verder te verbeteren. Hierbij kan het exitformulier voor vrijwilligers als gespreksonderlegger als voorbeeld gebruikt worden (zie bijlage 19). De vrijwilliger ontvangt een schriftelijke bevestiging van de beëindiging en indien gewenst door de vrijwilliger zal de coördinator een getuigschrift verstrekken. Een vrijwilliger houdt op met zijn/haar vrijwilligerswerk als: • de vrijwilliger het vrijwilligerswerk wil beëindigen; • de vrijwilliger en de coördinator gezamenlijk besluiten dat het beter is het vrijwilligerswerk te beëindigen; • de coördinator tot beëindiging besluit.

4.5 Contacten met verwijzers Cliënten worden regelmatig aangemeld door hulpverleners uit de reguliere hulpverlening en vaak bestaat het sociaal netwerk van hun cliënt alleen uit hulpverleners. De praktijk heeft geleerd dat hulpverleners en/of casemanagers tijdens het koppelingstraject van de maatjescontacten informatie wensen van de vrijwilliger of de coördinator over het maatjescontact en de cliënt. Een belangrijke toegevoegde waarde van het contact tussen vrijwilliger en cliënt is dat


Hum Hand3/07

er vaak een vriendschappelijke vertrouwensbasis ontstaat. De cliënt krijgt immers bezoek van een medemens wiens opvatting is: ‘aandacht is geen luxe maar een mensenrecht’. Deze vertrouwensbasis is van groot belang bij het verloop van het maatjescontact om de doelstelling te behalen. Daarom is het van belang géén informatie over de cliënt, de vrijwilliger en/of koppeling te verstrekken. Uitgezonderd een melding dat de betreffende cliënt een passende vrijwilliger heeft gekregen of dat er geen passende vrijwilliger op afzienbare termijn is te verwachten. Wanneer de coördinator of de vrijwilliger meent dat er contact dient te worden opgenomen met de hulpverlener of dat verwijzing naar de hulpverlening nodig is, dient dit in overleg en pas ná toestemming van de betrokken cliënt en met medeweten van de betrokken vrijwilliger te gebeuren.


34


15-03-2007

13:31

Pagina 35

Nawoord Zoals in het voorwoord gesteld is, zijn in deze handreiking de ervaringen gebundeld van maatjescontacten uit het hele land. Deze maatjescontacten zijn zowel smal als breed opgezet en inmiddels al jarenlang succesvol. De reeds bestaande maatjescontacten stellen hun documenten, tips en leerpunten ter beschikking van afdelingen die ook mogelijkheden zien voor het opzetten van maatjescontacten in hun werkgebied. Zodat deze afdelingen kunnen voortbouwen op hun successen. Maak gebruik van hun ervaringen! En bouw met deze handreiking in de hand kwalitatief goede maatjescontacten op, waardoor nog meer mensen in Nederland kunnen rekenen op een steuntje in de rug. Wij wensen u daarbij veel succes toe!

35


Hum Hand3/07

Nawoord


15-03-2007

13:31

Pagina 36

Bronnen • Werkmap Vriendschappelijk Huisbezoek Humanitas Landelijk Bureau i.s.m. Gewestelijk Bestuur Noord-Holland • Oog voor de doelgroep Marketing voor welzijns- en andere non-profitorganisaties isbn 9031311308 • Borging van vrijwilligersbeleid Cliëntmap training civiq, Utrecht • Sociaal isolement Een studie over sociale contacten en sociaal isolement in Nederland. Roelof Hortulanus, Anja Machielse en Ludwien Meeuwesen isbn 905901846 • Vriendschap op maat Georganiseerde support door maatjes en buddy’s isbn 9066653019 • Aandacht is geen luxe maar een mensenrecht! Scriptie Hannie Pellen-van Ekelen – 2004 • Handboek vrijwillig coördinatoren VOC Tandem Twente Hannie Pellen-van Ekelen – 2003 • Reader ‘Sociaal isolement

36

Conferentie 17 februari 2004 – Zutphen Humanitas District Oost/voc Tandem • Draaiboek Vriendendiensten Opzet en werkwijzer van maatjesprojecten voor mensen met een psychiatrische achtergrond.


Hum Hand3/07

Trimbos-instituut 2001

Bronnen


15-03-2007

13:31

Pagina 37

Colofon De handreiking maatjescontacten is een uitgave van Humanitas Landelijk Bureau Afdeling Ontwikkeling en Ondersteuning Afdeling Communicatie Postbus 71 1000 ab Amsterdam Telefoon 020 523 11 00 Deze handreiking maakt deel uit van een serie handreikingen voor Humanitas-afdelingen.

Tekst Hannie Pellen-van Ekelen, Hengelo (O), gebaseerd op teksten van Sacha Maas Communicatie

Redactie Michael Kerkhof, Rudy Schreijnders, Gitta Overmaat, Astrid Kerkhoven

Met medewerking van Rob Detiger, Carrie van Hoef, Karin Hofland, Dick Metselaar, Willem de Vries, Cor Jonker, Chantal Elferink.

Vormgever Studio Casper Klaasse.

Datum uitgave Maart 2007, tweede druk

37


Hum Hand3/07

Colofon


15-03-2007

13:31

Pagina 38

Inhoud cd-rom • De volledige tekst van de handreiking maatjescontact als Word- en pdf-bestand. • De bijlagen 1 tot en met 20 van de handreiking in Word-bestand • Handreiking Checklist en scorekaart Vrijwillige of betaalde coördinatie • Projectplan Kamera Humanitas afdeling Zwolle en Kinderzorg 2002 • Projectplan Maatjesproject Humanitas afdeling Kop van Noord-Holland 2003 • Projectplan Twintigers voor tieners Humanitas afdeling Bommelerwaard 2000 • Artikelen uit het magazine Van Mens Tot Mens over maatjescontact:

– VOC Tandem Project Twente (dagboekverhaal), nr.2 maart 2001 – Buddywerk is bijzonder, nr.10 december 2001 – Contact maken door sjoelen, nr.2 maart 2002 – Studiemaatjes (dagboekverhaal), nr.5 juni 2002 – Maatjesproject ama’s (dagboekverhaal), nr.7 oktober 2002 – Een maatje voor iedereen, nr.9 december 2002 – Georganiseerde vriendschap, nr.6 december 2003 • Artikel van Angelique Mulders Half miljoen mensen sociaal isolement (Haagsche Courant 2003) • Artikel van D. Wiersma: ‘Befriending’ door vrijwilligers vermindert de problemen van chronisch depressieve vrouwen (tijdschrift Beproefd) • Tienduizenden mensen verloederen in Nederland (Metro 2002)

38


Hum Hand3/07

Inhoud cd-rom


15-03-2007

13:31

Pagina 39

Bijlagen B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 B11 B12 B13 B14 B15 B16 B17 B18 B19 B20

Voorbeeld van een sociale kaart Organisatievormen Voorbeeldbegroting smal maatjescontact Voorbeeldbegroting breed maatjescontact Profielen, taken en verantwoordelijkheden Hulpmiddelen publiciteit Voorbeeld van richtlijnen voor vrijwilligers Voorbeeld aanmeldingsformulier vrijwilligers en gespreksonderlegger voor kennismakingsgesprek Voorbeeld programma voor de basisintroductie Afspraken tussen vrijwilliger en Humanitas en een samenwerkingsovereenkomst voor vrijwilligerswerk bij een professionele instelling Goed verzekerd bij Humanitas Voorbeeld inschrijfformulier cliënt Voorbeeld evaluatie kennismaking cliënt Voorbeeld evaluatieformulier koppeling Voorbeeld van een bezoekformulier Evaluatieformulier cliënt bij beëindiging maatjescontact Voorbeeld stroomschema maatjescontacten (VOC Tandem) Voorbeeld themabijeenkomsten Voorbeeld van een exitformulier vrijwilliger (VOC Tandem) Overzicht Humanitaspublicaties

39


Hum Hand3/07

Bijlagen

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 40

Bijlage 1 – Voorbeeld van een sociale kaart Voorbeelden van onderwerpen en instellingen, die op een sociale kaart thuishoren zijn: Geldzaken Sociaal Raadslieden nibud

Gezondheidszorg Thuiszorg, Gezinsverzorging, Kruisvereniging De gemeentelijke afdeling Volksgezondheid Basisgezondheidsdienst Schorerstichting ggd Hartstichting Gemeentelijk Gehandicaptenoverleg Patiëntenverenigingen Patiëntenraad Stichting Manisch Depressieven Huisartsen Dementie: Alzheimer Stichting Huisdieren: Dierenbescherming, Dierenasiel

Huisvesting De gemeentelijke afdeling Volkshuisvesting Indicatiecommissie hshb owog-werkgroepen Woningbouwverenigingen Beheerders van verzorgingshuizen, aanleunwoningen en verpleeghuizen

Maatschappelijke dienstverlening

B1

Werkgroepen Humanitas Klussendiensten

Maatschappelijk werk Algemeen Maatschappelijk Werk riagg

Ouderenwerk anbo pco kbo Gecoördineerd ouderenwerk Seniorenraad owog-werkgroep ‘Keus Genoeg’ Ouderenalarm De gemeentelijke afdelingen Ouderenzorg of Volkshuisvesting Wijkposten voor ouderen

Bijlagen

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 41

Overlijden en rouwverwerking Stichting Terminale Thuiszorg Werkgroep rouwverwerking (Humanistisch Verbond)

Rechtshulp en justitie Sociale raadslieden Bureaus voor Rechtshulp

Slachtofferhulp Stichting Slachtofferhulp Politie Stichting Tegen haar Wil

Sociale verzekeringen Sociale raadslieden Gemeentelijke sociale dienst

Telefonische hulpdienst Vrouwentelefoon Kindertelefoon Praatlijn voor Ouderen

Verslavingen Alcohol en drugs: cad Roken: Psychotherapeutisch Instituut

Vervoersmogelijkheden Algemene Autohulpdienst Vervoer voor Ouderen

Welzijn Praatlijn voor ouderen

B1

Buurthuizen Ouderensociëteiten Gilde, Leerplaats 50+ Gemeentelijk Vrijwilligerswerk Migranten organisaties Moskeeën Culturele verenigingen nb: Raadpleeg de lokale gemeentegidsen of vraag een sociale kaart aan bij de gemeente. Ook kunt u op het internet digitale gemeentegidsen raadplegen.

Bijlagen

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 42

Bijlage 2 – Organisatievormen a Eenvoudige organisatievorm Coördinator

Uitvoerende vrijwilligers

b Tussenvorm Projectcoördinator

Vrijwillig coördinatoren


c Complexe organisatievorm Projectcoördinator

(evt.) Adm. kracht

Coördinator vrijwilligerswerk

Trainers

B2

Vrijwillige coördinatoren


Bijlagen

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 43

Bijlage 3 – Voorbeeldbegroting smal maatjescontact Begroting project ‘Twintigers voor tieners’ (2000) Uitgegaan wordt van een proefperiode van drie jaar, realisatie van ongeveer 50 geslaagde koppelingen en professionele coördinatie van het project.

Personeel Loonkosten 0,33 fte, scw-3 schaal 36 Reiskosten

33.400 3.200 36.600

Organisatiekosten Huisvesting coördinator

3.200 3.200

Vrijwilligerskosten Terugkombijeenkomsten

2.000

Vergoeding reiskosten

2.000

Vergoeding activiteitenkosten (62,50 pk)

3.200 7.200

Totaal van de jaarlijks terugkerende kosten

47.000

Eénmalige kosten Onvoorzien

2.500

Inhuren trainer

4.500

Inrichten werkruimte

2.500

Ontwikkeling pr-materialen

2.000

B3

11.500

Totale kosten voor een proefperiode van drie jaar (3 x 47.000) + 11.500 =

152.500

Bijlagen

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 44

Bijlage 4 – Voorbeeldbegroting breed maatjescontact Begroting en dekkingsplan Maatjescontact Bureau Midden-Limburg 2003-2005 Uitgaven

2003

2004

2005

27.225

29.000

31.000

Huur

7.500

8.000

8.500

Lokale groepen

2.500

2.500

2.500

Reiskosten medewerker

2.725

2.900

3.000

Administratieve medewerker

2.270

2.300

2.400

Bureaukosten

3.650

3.800

4.000

Werkbegeleiding

1.600

1.800

2.000

Werving

1.000

1.200

1.400

Training

3.000

3.000

3.000

Vergoeding onkosten

3.000

3.000

3.000

Methodiekbeschrijving

5.530

Personeel Salariskosten

Huisvesting

Organisatiekosten

Vrijwilligerskosten

Video-film/instuctiemateriaal

2.500

Maatjesboek

Totaal

1.500 60.000

60.000

60.000

Zorgverzekeraars

25.000

25.000

25.000

Rode Kruis

10.000

10.000

10.000

Humanitas

10.000

10.000

10.000

Oranjefonds

15.000

15.000

15.000

Totaal

60.000

60.000

60.000

Aanvragen naar B4

Eindhoven, 5 november 2002

Bijlagen

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 45

Bijlage 5 – Profielen, taken en verantwoordelijkheden Voorbeeld van een eenvoudig georganiseerd maatjescontact

Bestuur Taken en verantwoordelijkheden Het bestuur stelt voor de activiteit maatjescontact elk jaar een bepaald budget beschikbaar. Het bestuur is nauw betrokken bij het maatjescontact en de ontwikkeling van deze activiteit. Het is handig één bestuurslid aan te wijzen die als contactpersoon voor het maatjescontact fungeert. Het bestuur • is aanspreekpunt voor het beleid en alle zaken die samenhangen met het maatjescontact; • is begeleider bij eventuele problemen of actuele zaken die bespreking behoeven; • is eindverantwoordelijk voor de begroting en ziet erop toe dat deze na goedkeuring van het bestuur niet overschreden wordt; • bewaakt de gang van zaken door regelmatig overleg te voeren met de coördinator; • houdt de vinger aan de pols over de actuele voortgang, behoeften en/of problemen; • is eindverantwoordelijk voor de scholing of begeleiding van de maatjes; • draagt er zorg voor dat op- of aanmerkingen die gemaakt zijn in de bestuursvergadering, bij de coördinator en/of maatjes terechtkomen. Dit kan zowel schriftelijk als mondeling op de groepsbijeenkomsten; • ondersteunt de verdere ontwikkeling van de activiteit.

Coördinator Profiel Specifieke deskundigheden van de coördinatoren liggen op het gebied van organisatie, improvisatie, kennis van de ‘sociale kaart’ en kennis van vraag en aanbod. Hij/zij is de spil van de activiteit in organisatorische zin. De coördinator voldoet aan hetzelfde profiel als de uitvoerende vrijwilligers (zie later in deze bijlage). Daarnaast moet hij/zij over organisatorische kwaliteiten beschikken, gevoel hebben voor publiciteit, mensen in kunnen schatten en als persoon kunnen enthousiasmeren en binden. Taken en verantwoordelijkheden De coördinator organiseert de activiteit. De coördinator is verantwoordelijk voor het selecteren van vrijwilligers, de kennismakingsgesprekken met cliënten, de koppeling van vrijwilligers en cliënten, de coördinatie van de werkzaamheden en de begeleiding van de vrijwilligers. Ook zorgt hij/zij voor de contacten met andere organisaties en met het afdelingsbestuur. De taken van een coördinator zijn enerzijds inhoudelijk van aard en anderzijds ook organisatorisch. De meeste taken die onderstaand beschreven staan, hebben dan ook beide kanten in zich en zijn daarom niet echt te splitsen. Het hoofddoel van de functie van de coördinator is uiteraard om al deze losse taken met elkaar zodanig te verbinden dat de kwaliteit en de continuïteit (en/of groei) van de activiteit is gewaarborgd.

Bijlagen

B5

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 46

Een coördinator • is verantwoordelijk voor de werving, selectie, het introductieprogramma, het bevorderen van de expertise en de begeleiding van nieuwe vrijwilligers; • maakt op basis van de aanmeldingen de koppelingen tussen vrijwilligers en de cliënten; • voert de kennismakingsgesprekken met de cliënt en gaat bij de cliënt op evaluatiebezoek om op gezette tijden het verloop van de ondersteuning te bespreken; • is het aanspreekpunt voor het maatjescontact binnen Humanitas. Dat wil zeggen dat aanvragers, cliënten en vrijwilligers bij de coördinator terecht kunnen met vragen en/of problemen (telefonisch spreekuur); • overlegt over en/of verzorgt de pr voor de activiteit in samenspraak met het bestuur; • zorgt voor de agenda en de uitnodiging van het overleg met de vrijwilligers en leidt het overleg; • geeft informatie van het afdelingsbestuur en het district door aan de vrijwilligers; • denkt en werkt mee aan ontwikkelingen binnen de bezoekgroep. Eventuele aanpassingen of wijzigingen in het beleid worden na overleg met het bestuur als beleidsvoorstel aan het bestuur voorgelegd; • ziet erop toe dat de vrijwilligers zich in de praktijk houden aan het vastgelegde beleid; • is via het secretariaat van de afdeling te bereiken en /of via een ander telefoon- en/of faxnummer; • informeert het bestuur – over de gang van zaken tijdens een regelmatig overleg en doet in situaties waarin dit gewenst is ook tussentijds een beroep op het bestuur; – over de noodzaak van het werven van vrijwilligers; – over de noodzaak van bijstellen van het werkplan en/of het pr-materiaal; – over andere actuele zaken; – nodigt het bestuur uit voor het overleg met de maatjes en maakt de wenselijkheid van zijn/haar aanwezigheid kenbaar. Een afvaardiging van het bestuur zal daar waar nodig aanwezig zijn.

Begeleider uitvoerende vrijwilligers (de coördinator neemt deze taak vaak op zich, soms wordt een aparte vrijwilliger of beroepskracht met deze taak belast) Profiel De begeleider moet vooral een inhoudelijke steun en toeverlaat zijn voor de vrijwilligers: een mond om moed in te spreken. De begeleider moet beschikken over zelfvertrouwen om over te dragen, heeft kennis van gesprekstechniek en het vermogen om te beoordelen of een relatie voor beide partijen positief kan verlopen. Voor de rol van begeleider worden agogische kwaliteiten gevraagd. Taken en verantwoordelijkheden Een begeleider van de vrijwilligers: • voert eventueel samen met de coördinator de kennismakingsgesprekken met de cliënt; • voert de gesprekken voor werkbegeleiding, neemt deel aan het overleg met de vrijwilligers en neemt de taken van de coördinator waar als deze afwezig is (agenda opstellen, uitnodigingen versturen, overleg leiden); • is het aanspreekpunt voor vrijwilligers als zij vragen en/of problemen hebben; • kan verworven kennis en vaardigheden overdragen aan vrijwilligers;

Bijlagen

B5

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 47

• houdt zich op de hoogte van ontwikkelingen onder de vrijwilligers en maakt eventuele onderwerpen bespreekbaar; • signaleert dat de vrijwilligers behoefte aan scholing hebben en maakt afspraken met de vrijwilligers over de gewenste scholing volgens het vrijwilligersbeleid; • stimuleert de samenwerking en de samenhang binnen de werkgroep.

Uitvoerende vrijwilliger (maatje) Profiel Een vrijwilliger moet belangstelling hebben om met mensen te werken. Hij/zij moet in staat zijn zich in andermans problemen in te leven, maar ook om die problemen weer van zich af te zetten. Essentieel is dat de vrijwilliger kan luisteren. Hij/zij is in staat de cliënt te laten vertellen over de eigen situatie, slaagt erin concreet inzicht in die situatie te krijgen en is in staat zijn signalen te herkennen voor het geval er meer aan de hand is dan men zelf aankan. Daarnaast is enige levenservaring belangrijk. De vrijwilliger kan goed luisteren en zich inleven in een ander. Kennis van de sociale kaart is in veel gevallen belangrijk om te kunnen verwijzen. De vrijwilliger is geen solist. Hij/zij is bereid in een groep met medevrijwilligers ervaringen te delen en van elkaar te leren. Taken en verantwoordelijkheden De uitvoerende vrijwilligers bezoeken de cliënten. De vrijwilliger • gaat in principe een keer per week of eens in de twee weken twee uur bij de cliënt op bezoek; • biedt cliënten een luisterend oor en geeft de cliënt de gelegenheid over zijn/haar problemen te praten; de steun bestaat uit het bieden van een klankbord, meedenken en het steunen van de cliënt bij het doorbreken van het isolement. • geeft ondersteuning op vriendschappelijke basis, vanuit het humanistische gedachtegoed waarbij respect voor de ander en gelijkwaardigheid centraal staan; • werkt binnen het Humanitasbeleid met inzet van zijn/haar persoonlijke kwaliteiten met de cliënt(en). Hij/zij mag bij zijn/haar werk niet in de rol van professionele hulpverlener terechtkomen. Overleg met andere vrijwilligers en/of een gesprek met de coördinator moet voorkomen dat een dergelijke situatie ontstaat. Dreigt de situatie zich toch in die richting te ontwikkelen dan meldt de vrijwilliger dat zelf; • kan een kort verslag maken van elk gesprek. Dit verslag met privé-gegevens wordt tot maximaal twee jaar na het afsluiten van het contact met de betreffende cliënt bewaard en is alleen maar toegankelijk voor de betreffende vrijwilliger en de coördinator; • maakt nadat hij/zij circa tien bezoeken heeft afgelegd een afspraak voor een bespreking met de coördinator om het vrijwilligerswerk te evalueren; • kan zelf bepalen (of in overleg met de coördinator) wanneer een moment van evaluatie met de cliënt gepland moet worden; • verplicht zich gemaakte afspraken met cliënten en/of Humanitas na te komen. Wanneer een afspraak met een cliënt niet kan worden nagekomen, overlegt de vrijwilliger zelf met de cliënt. Ook bij vakanties of afwezigheid om andere redenen stelt de vrijwilliger zelf de cliënt daarvan op de hoogte. Hij/zij informeert ook tijdig de coördinator. Wanneer de vrijwilliger niet in staat is gemaakte afspraken met de coördinator of ande-

Bijlagen

B5

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 48

re vrijwilligers na te komen, neemt de vrijwilliger daarover zo snel mogelijk contact op met de betreffende persoon/personen; • houdt bij de cliënt zijn/haar eigen geloof of levensovertuiging op de achtergrond; • krijgt voor zijn/haar diensten geen vergoeding; • kan gemaakte onkosten ten behoeve van het vrijwilligerswerk declareren bij Humanitas (bijv. reiskosten). De vrijwilliger ontvangt declaratieformulieren en een instructie. Bijzondere kosten worden aan de coördinator voorgelegd; • tekent een vrijwilligersovereenkomst waarin hij/zij zich o.a. verplicht tot geheimhouding van alle vertrouwelijke informatie.

MA-consulent Taken en verantwoordelijkheden De maatschappelijke activeringsconsulent van het Humanitas-districtskantoor draagt zorg voor de professionele begeleiding van coördinator en eventueel begeleider. De MAconsulent adviseert en stimuleert. Anderzijds houdt deze medewerker er rekening mee dat de vrijwilliger persoonlijke motieven vorm wil geven en biedt hij/zij de coördinator en begeleider motiverende persoonlijke aandacht.

B5

Bijlagen

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 49

Voorbeeld van een complex georganiseerd maatjescontact (VOC Tandem)

Projectcoördinator breed maatjesproject Verantwoordelijkheden 1 Intern en extern beleid 2 Algehele leiding van de organisatie 3 Financiële zaken 4 Algemene zaken 5 Externe contacten, publicaties en rapportages. Werkzaamheden ad 1 • draagt zorg voor formulering, advisering van en voordracht in het bestuur, vaststelling en handhaving van intern en extern beleid op korte, middellange en lange termijn • vastlegging en na vaststelling in het bestuur: handhaving van (werk) procedures en regels/richtlijnen • onderneemt alle activiteiten, die samenwerking tussen voc Tandem en andere (hulpverlenings-)instanties tot stand brengen en/of bevorderen • neemt deel aan en legt verantwoording af in de bestuursvergaderingen Werkzaamheden ad 2 • geeft direct leiding aan de coördinator vrijwilligerswerk, de administratief medewerkster en indirect aan vrijwillig coördinatoren en vrijwilligers • is eindverantwoordelijk voor de kwaliteit van de begeleiding van: coördinator vrijwilligerswerk, administratief medewerker, vrijwillig coördinatoren, vrijwilligers en deelnemers • is eindverantwoordelijk voor de selectie vrijwillig coördinatoren • is eindverantwoordelijk voor de selectie van professionele trainers • houdt wekelijks werkoverleg met de medewerk(st)er Vrijwilligerswerk • is verantwoordelijk voor de besluitvorming in geval van twijfel of geschillen in de organisatie

B5

Werkzaamheden ad 3 • draagt zorg voor het uitvoeren van het beleid t.a.v. het verwerven van de financiële garanties voor het voortbestaan van de organisatie en onderhoudt hiertoe contacten met gemeenten en andere subsidiegevers • draagt zorg voor tijdige voorbereiding van de begroting • draagt zorg voor de werving van fondsen en onderzoekt hiertoe nieuwe mogelijkheden van subsidiëring en/of sponsoring, giften, e.d. • ziet toe op tijdige afrekening met subsidiënten • beheert de kleine kas en de girorekening voor de ‘dagelijkse’ uitgaven van de organisatie • overlegt maandelijks een overzicht van uitgaven (met bewijsstukken) aan het afdelingsbestuur • is verantwoordelijk voor de akkoordverklaring van declaraties van en de uitgifte van belastingverklaringen t.b.v. de coördinator vrijwilligerswerk en alle vrijwilligers

Bijlagen

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 50

Werkzaamheden ad 4 • verzorgt (of laat verzorgen) het secretariaat van het bestuur • is verantwoordelijk voor alle zaken aangaande de huisvesting in alle vestigingsplaatsen van de organisatie en de bereikbaarheid daarvan en voert hierover waar/wanneer nodig overleg met alle daarbij betrokken partijen • onderhoudt contacten met onderwijsinstellingen in het kader van het aanbieden van stageplaatsen en met vrijwilligerscentrales voor de werving van vrijwilligers Werkzaamheden ad 5 • verzorgt alle externe contacten, onder meer in het kader van publiciteit en samenwerking • draagt zorg voor de halfjaarlijkse nieuwsbrieven, jaarverslagen en andere gewenste rapportages t.b.v. bestuur, (mogelijke) subsidiegevers, sponsors, en/of belanghebbenden • is eindverantwoordelijke voor alle publicaties, waaronder de nieuwsbrieven en uitgaande correspondentie • draagt zorg voor de organisatie en de inhoud van de jaarlijkse werkbijeenkomst van de organisatie en de jaarlijkse (feest-)avond voor de vrijwilligers en medewerk(st)er(s). Bevoegdheden: De coördinator van voc Tandem heeft beslissingsrecht in alle voorkomende ‘dagelijkse’ uitvoeringszaken, waaronder financiële aangelegenheden tot een bedrag van € 450,–.

Coördinator vrijwilligerswerk Verantwoordelijkheden 1 Administratie 2 Werving en selectie van vrijwilligers 3 Werving en selectie vrijwillig coördinatoren en trainers

B5

4 Dagelijkse (bege-)leiding vrijwillig coördinatoren 5 Exit-interviews 6 Kwaliteit groepsavonden (inhoud en aanwezigheid) 7 Verzorging thema-avonden Werkzaamheden ad 1 • werkbijeenkomst van de organisatie en de jaarlijkse (feest-)avond voor de vrijwilligers en medewerk(st)er(s). • is verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken op de administratie van voc Tandem en de bereikbaarheid (op werkdagen) van de administratie • geeft leiding aan de aanwezige vrijwillige administratieve kracht(en) • is verantwoordelijk voor een steeds bijgewerkt vrijwilligers- en deelnemers-bestand en de beschikbaarheid van recente gegevens uit deze bestanden • is verantwoordelijk voor de contracten met de vrijwilligers en voor de be-/afhandeling van schriftelijke communicatie van het project (uitgezonderd de financieel administratieve zaken)

Bijlagen

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 51

Werkzaamheden ad 2 • organiseert en draagt zorg voor uitvoering van voorlichtingsbijeenkomsten en in vooren najaar • voert samen met de betreffende vrijwillig coördinator selectiegesprekken met de aangemelde aspirant-vrijwilligers (maatjes) en draagt zorg voor afhandeling van de uitkomst van deze gesprekken. Werkzaamheden ad 3 • draagt waar nodig zorg voor de werving van geschikte vrijwillig coördinatoren • voert samen met de coördinator selectiegesprekken met aspirant vrijwillig coördinatoren en handelt de uitkomst van deze gesprekken af • draagt zorg voor het aantrekken en de benoeming van één deskundige, professionele trainer per vrijwilligersgroep Werkzaamheden ad 4 • draagt zorg voor de dagelijkse leiding van en is in dit kader eerste aanspreekpunt voor de vrijwillig coördinatoren • houdt maandelijks individueel werkoverleg met de vrijwillig coördinatoren en organiseert 1 x per vastgestelde periode een teamoverleg • neemt 1 x per 6 weken deel aan het coördinatorenoverleg Werkzaamheden ad 5 • neemt interviews af bij vrijwilligers en deelnemers, wanneer zij voc Tandem verlaten (exit-interviews) Werkzaamheden ad 6 • bewaakt de kwaliteit van de groepsavonden qua inhoud en aanwezigheid • neemt hiertoe kennis van de inhoud van de verslagen van alle groepsavonden • bezoekt gedurende een seizoen minstens 1 groepsavond van elke vrijwilligersgroep en is alert op signalen van vrijwilligers of vrijwillig coördinatoren • maakt melding van geconstateerde negatieve feiten bij de projectcoördinator en onderneemt in overleg stappen ter verbetering/optimalisering

B5

Werkzaamheden ad 7 • stelt na belangstellingsonderzoek onder de vrijwilligers in overleg met de projectcoördinator onderwerpen vast voor de thema-avonden en is verantwoordelijk voor de realisatie/uitvoering van tenminste 1 thema-avond per jaar

Administratief medewerk(st)er Werkzaamheden • ontvangen, ophalen en inboeken van inkomende post en emailverkeer • inboeken van uitgaande post • archiveren van stukken en het – in overleg – regelmatig opschonen van het archief • uitwerken en vormgeven van teksten met behulp van een computer • verzendklaar maken en ter post bezorging van stukken • verzorgen van kopieerwerk en faxverkeer • bijhouden van voorraad kantoorartikelen • invoeren van rapportage en aanmeldingen

Bijlagen

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 52

• notulen groepsavonden verwerken en verzenden • database administratie up-to-date houden

Vrijwillig coördinator • functioneert als eerste aanspreekpunt voor vrijwilligers van zijn/haar groep en deelnemers in zijn/haar vestigingsplaats • draagt zorg mee voor de uitvoering van de organisatie op het gebied van werving, selectie en begeleiding van vrijwilligers • voert de hieruit voortvloeiende werkzaamheden uit • rapporteert aan de coördinator vrijwilligerswerk

Stagiair voc Tandem biedt een stageplaats aan studenten van de Saxion Hogeschool die de studierichting Maatschappelijk Werk en Dienstverlening volgen. Deze stageplaats staat gelijk aan de functie van vrijwillig coördinator. Om in aanmerking te komen als sollicitant dient de student in het derde jaar van de opleiding te zijn en minimaal 25 uur per week beschikbaar te zijn voor voc Tandem. Sollicitatiebrieven dienen gericht te worden aan de coördinator van voc Tandem. Wanneer een sollicitant wordt uitgenodigd voor een gesprek zullen de coördinator vrijwilligerswerk én de coördinator van voc Tandem aanwezig zijn. De vaste praktijkbegeleider is de coördinator vrijwilligerswerk. De praktijkbegeleider en de stagiaire maken afspraken met betrekking tot de werkzaamheden en de begeleiding conform de studiehandleiding van de postpropedeuse van de academie Mens en Welzijn van de Saxion Hogeschool te Enschede. B5

Trainer Train(st)ers zijn externe deskundigen. Zij worden per seizoen ingehuurd en betaald per dagdeel. Zij hebben als opleiding minimaal hbo+ of een universitaire opleiding en beschikken over relevante ervaring in het trainen en coachen van groepen. Vrijwillig coördinatoren kunnen indien zij dit nodig achten, buiten de groepsavond om, de coördinator vrijwilligerswerk verzoeken om een overleg met de train(st)er. Zaken met betrekking tot koppelingen of de vrijwilliger, die voor de train(st)er van die groep en een goed verloop van de groepsavond van belang zijn, worden telefonisch of per e-mail medegedeeld.

Vrijwilliger Werkzaamheden • ondersteunt als ‘maatje’ een deelnemer van voc Tandem bij het doorbreken van

Bijlagen

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 53

zijn/haar isolement en waar mogelijk bij de opbouw van een nieuw, eigen sociaal netwerk • ondersteuning vindt plaats door de deelnemer te bezoeken; samen te gaan wandelen, vissen, fietsen, kaarten, enz.; samen naar de markt, het museum of theater te gaan; die activiteiten te ondernemen, die de deelnemer in staat stelt zijn/haar eigen plek in de samenleving (weer) met plezier in te nemen Verantwoordelijkheden • minimaal 4 uur per week beschikbaar • verplichte deelname aan introductietraining en groepsavonden • geheimhouding van vertrouwelijke zaken

B5

Bijlagen

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 54

Bijlage 6 – Hulpmiddelen publiciteit Voorbeeld 1

Oproep nieuwe vrijwilligers Iedereen heeft behoefte aan contact, menselijk contact vooral. Er zijn echter omstandigheden waardoor iemand contacten verliest en in een sociaal isolement raakt. VOC Tandem brengt in de regio Twente ondersteunend contact tot stand tussen mensen die een tijd lang min of meer buiten de maatschappij hebben gestaan en vrijwilligers. Door samen activiteiten te ondernemen worden de deelnemers gestimuleerd weer een sociaal leven op te bouwen. voc Tandem Twente zoekt enthousiaste, betrokken Vrijwillig(st)ers (ong. 4 uur per week) om ondersteuning te bieden aan deze deelnemers. De vrijwilliger ondersteunt als ‘maatje’ een deelnemer bij het doorbreken van zijn/haar isolement en waar mogelijk bij de opbouw van en nieuw, eigen sociaal netwerk. Een vrijwilliger van voc Tandem ondersteunt een deelnemer door bijvoorbeeld: • hem te bezoeken • samen te gaan wandelen, vissen, fietsen, kaarten etc. • samen naar de markt te gaan • die activiteit te ondernemen, die de deelnemer in staat stelt zijn/haar eigen plek in de samenleving (weer) met plezier in te nemen. Van de vrijwilliger wordt verwacht dat hij/zij enkele uren per week of weekend contact heeft met een deelnemer en regelmatig deelneemt aan de groepsbijeenkomsten van vrijwilligers. De vrijwilliger ontvangt een contract, reiskostenvergoeding en is wa verzekerd. Uw vrije uurtje is onze deelnemers veel waard! Heeft u er een paar over, vraag dan op het onderstaande nummer om meer informatie of meldt u aan. voc Tandem Twente Mevr. H. Pellen Waarbekenweg 15b 7552 bc Hengelo telefoon 074 243 77 33 [email protected]

Bijlagen

B6

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 55

Voorbeeld 2

Gezocht: een maatje voor jonge asielzoeker hengelo – Contact met Hengelose jongeren moet ervoor zorgen dat alleenstaande minderjarige asielzoekers (ama’s) uit hun isolement komen. Het project Amizadi begint vandaag om 9.30 uur met een bijeenkomst in het stadhuis. Vijftien ama’s worden in drie jaar gekoppeld aan een vrijwilliger. Amizadi is het Portugese woord voor vriendschap.Vriendschap met een maatje moet ervoor zorgen dat de ama weer beter in het leven komt te staan. Over ama’s doen veel verhalen de ronde. Meestal geen positieve. Ama’s zitten psychisch in de knoop. En tot overmaat van ramp komen ze in aanraking met prostitutie, alcoholisme, politie en justitie.Vandaag wordt in het stadhuis het startsein gegeven van een project, dat de jeugdige asielzoekers uit hun isolement moet halen. Dat gebeurt door vijftien van hen te koppelen aan vijftien vrijwilligers. De ama en de vrijwilliger, oftewel de maatjes, gaan samen dingen ondernemen. ‘Het is in de eerste instantie gericht op contact van mens tot mens’, zegt coördinator J. Kremer van voc Tandem. De Hengelose vrijwilligersorganisatie koppelt de ama’s en de vrijwilligers.Vanaf vandaag kunnen vrijwilligers zich melden, als ze willen optrekken met een jonge asielzoeker. De ama’s komen meestal via de hulpverlening terecht bij het project. Ze worden verwezen door voogdij-instelling Nidos, Scala of door Carint. ‘Maar we hebben het liefst dat ze ons zelf bellen’, zegt Kremer. Ama’s krijgen eerst een huisbezoek. Dan wordt gekeken wat ze van het project verwachten, wat hun doel is en wat voor interesses ze hebben. Bij die gegevens wordt een passende vrijwilliger gezocht. ‘Het moet qua persoon en interesse klikken.’ Een coördinator begeleidt het contact in het begin. De doelstelling wordt in een plan vastgelegd. De activiteiten die daaruit voortvloeien, zijn divers. ‘Het bezoeken van een voetbalwedstrijd, zwemmen of lid worden van een club. Even de stad ingaan kan al een hele overwinning zijn, voor iemand die in een isolement zit.’ Vrijwilligers die zich melden om de jongeren te begeleiden, krijgen eerst een basistraining.Van de vrijwilligers van achttien tot ongeveer 28 jaar wordt gevraagd dat ze geduld hebben, een luisterend oor bieden en kunnen motiveren en stimuleren. Inmiddels hebben zich bij de vrijwilligersorganisatie al ongeveer acht vrijwilligers aangemeld. De gemeente Hengelo heeft ruim 20.000 euro beschikbaar gesteld. Daarmee worden de komende drie jaar vijftien ama’s geholpen.

Bijlagen

B6

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 56

Voorbeeld 3

Studiemaatje gezocht Een studiemaatje kan een steuntje in de rug zijn voor studenten met een psychiatrische achtergrond. Samen studeren, samen naar de bieb, samen achter de computer. De ander wegwijs maken in de onderwijsinstelling enzovoorts. Vereisten Zelf ook student zijn, affiniteit hebben met de doelgroep, zelfstandig en verantwoordelijk zijn en het leuk vinden om op basis van gelijkwaardigheid met de ander op te trekken. e-mail: [email protected]

Voorbeeld 4

Vrijwillige bezoekers (ex)gedetineerden Voor onze bezoekersgroep (ex)gedetineerden zijn wij op zoek naar nieuwe vrijwilligers. Deze vrijwilligers bezoeken mensen die in detentie zitten of hebben gezeten. Bijvoorbeeld mensen die in een proces van resocialisering zitten. Deze mensen zijn vaak eenzaam en vinden het heel leuk om eens met iemand te praten, of eens met iemand ergens een kop koffie te gaan drinken.Voor hen is de drempel vaak hoog om contact met mensen te maken, buiten hun werkkring. Ook bezoeken afleggen binnen de tbs inrichting ‘Veldzicht’ te Balkbrug hoort tot de mogelijkheden.Ook hier wonen mensen, die zelden tot nooit eens een bezoekje krijgen. Maatschappelijk Werk van deze kliniek bekijkt of bewoners geschikt zijn om bezoek te ontvangen en of waar de behoefte ligt. Verder zijn er contacten met reclasseringswerkers die ook mensen die onder hun hoede vallen, kunnen verwijzen. In alle gevallen is er samenwerking en ondersteuning vanuit deze disciplines.

B6

Alle nieuwe vrijwilligers krijgen eerst een training, om goed toegerust te zijn voor dit werk. Daarna zal eens per maand een intervisie worden georganiseerd, waarin een ieder zijn/haar ervaringen kan vertellen en af en toe een thema wordt besproken

Voorbeeld 5

Oproep vrijwilligers Bent u op zoek naar een nieuwe uitdaging? Zoekt u een zinvolle tijdsbesteding? Heeft u tijd en aandacht voor een ander? Kunt u luisteren zonder meteen te komen met goedbedoelde adviezen? Kunt u minimaal een halve dag per twee weken vrijmaken? Dan zijn wij op zoek naar u voor ons maatjescontact! Meld u aan bij [contactpersoon en telefoonnummer] of vraag meer informatie op.

Bijlagen

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 57

Voorbeeld 6

Kleine advertenties pakt u makkelijk de fiets? Gaat u makkelijk op bezoek? Onze deelnemers niet. Zij zoeken mensen om samen activiteiten mee te ondernemen, om zo verdere vereenzaming te voorkomen. Mensen zoals u. Heeft u een paar uur over in de week? Bel dan voc Tandem Twente : 074 243 77 33, tussen 10 en 12 uur. hoezo individualisering? bij ons niet. voc Tandem Twente ondersteunt deelnemers die in een sociaal isolement zijn geraakt of die dreigen te vereenzamen, door middel van een maatjescontact. Samen ondernemen deelnemer en vrijwilliger diverse activiteiten om de eenzaamheid te doorbreken. Wilt u onze organisatie als vrijwilliger ondersteunen? Bel dan tussen 10 en 12 uur met onze medewerkers, 074 243 77 33. bezoekvriendin gezocht om een duo te vormen met een allochtone vrouw en samen activiteiten te ondernemen, de ander wegwijs te maken in de stad en gelegenheid te bieden Nederlands te praten. Belangrijk uitgangspunt is het doorbreken of voorkomen van sociaal isolement.Tijdsinvestering: 3 uur per week. Wilt u er graag voor iemand anders zijn? vrijwilligers gezocht voor het ondersteunen, begeleiden en uit zijn/haar isolement halen van hiv/aids geïnfecteerden. Met name voor allochtonen worden vrijwilligers gezocht.

B6

Bijlagen

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 58

Bijlage 7 – Voorbeeld van richtlijnen voor vrijwilligers Voorbeeld Regels en richtlijnen voor vrijwilligers De vrijwilliger verricht uitsluitend aanvullend ondersteunende werkzaamheden, d.w.z. dat deze werkzaamheden niet behoren tot het werk, dat betaalde beroepskrachten of professionele hulpverleners doen of in het recente verleden hebben gedaan. De vrijwilliger is in eerste instantie verantwoordelijk voor de omgang met zijn/haar cliënt. voc Tandem Twente als geheel draagt verantwoordelijkheid voor het goed functioneren van vrijwilligers en voor het bereiken van de doelstellingen. voc Tandem Twente zorgt voor training en begeleiding van de vrijwilligers en organiseert in dit kader: • een introductietraining • groepsbijeenkomsten (ca. 1 x in de 5 weken) • thema-/studiedagen (ca. 2 x per jaar) • persoonlijke begeleiding van de vrijwilliger De vrijwilligers worden geacht bij de introductietraining én de groepsbijeenkomsten aanwezig te zijn.Thema- en studiedagen kunnen op vrijwillige basis worden bijgewoond. Alle aanvragen voor een maatje worden bij de staf c.q. vrijwillig coördinator gemeld. De vrijwilliger maakt geen afspraken met nieuwe cliënten buiten de staf/ vrijwillig coördinatoren om. De vrijwillig coördinator zoekt bij de vraag om een maatje een passende vrijwilliger en brengt de koppeling tot stand. Na afloop van het eerste bezoek van de vrijwilliger aan de cliënt heeft de vrijwillig coördinator contact met zowel vrijwilliger als cliënt om na te gaan of het contact voortgezet kan worden en welke afspraken gemaakt zijn over het vervolg van de contacten. De vrijwilliger en de cliënt bepalen in onderling overleg de duur per contact en de frequentie van de activiteiten. Na uiterlijk twee maanden vindt door de vrijwillig coördinator een evaluatie plaats van het verloop van de contacten tot dan toe en worden er vervolgafspraken gemaakt. voc Tandem Twente garandeert geheimhouding van vertrouwelijke zaken van de cliënt en verwacht dat de privacy van de cliënt door de vrijwilliger wordt gewaarborgd. Ook tijdens de groepsbijeenkomsten wordt zeer zorgvuldig omgegaan met de privacy van de cliënt. Indien de vrijwilliger in het contact met de cliënt op problemen stuit die volgens hem/haar andere hulp vereisen, dan onderneemt hij/zij zelf geen actie, maar neemt contact op met de vrijwillig coördinator. Deze beoordeelt, in overleg met de coördinator vrijwilligerswerk en projectcoördinator van voc Tandem Twente, of andere hulp geboden wordt en door wie. Een verwijzing zal altijd in overleg met de cliënt plaatsvinden. Indien er zich problemen voordoen in het contact met de cliënt, dient de vrijwilliger de vrijwillig coördinator hiervan onmiddellijk op de hoogte stellen. In geval van dringende vragen of problemen kan de vrijwilliger ten alle tijden terecht bij

Bijlagen

B7

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 59

de coördinator vrijwilligerswerk of bij de projectcoördinator van voc Tandem Twente. De vrijwilliger dient op geen enkele wijze verantwoordelijkheid te nemen voor geldzaken van de cliënt, zich niet laten betrekken bij afhandeling van financiële zaken of bij betalingen. De vrijwilliger leent geen dure zaken aan of van de cliënt en rijdt ook niet in de auto van de cliënt. Wanneer er wijzigingen zijn in de gegevens van de vrijwilliger (adres, etc.) dan worden deze doorgegeven aan de vrijwillig coördinator. Aan cliënten worden géén adres en/of telefoonnummer van de vrijwilliger verstrekt. Wanneer de vrijwilliger telefonisch contact opneemt met de cliënt, dan toetst de vrijwilliger eerst *31* in. (Bij isdn *310*) Dit om te voorkomen dat nummermelders het telefoonnummer van de vrijwilliger weergeven. De vrijwilliger is er van op de hoogte, dat voc geen vergoedingen uitkeert voor: • theaterabonnementen of andere uitgaven in uitgaansgelegenheden (w.o. ook koffie, drankjes, etc.) • attenties voor de cliënt • bellen per mobiele telefoon, etc. In geval van twijfel uitsluitend overleg met de coördinator vrijwilligerswerk of projectcoördinator van voc Tandem Twente.

B7

Bijlagen

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 60

Bijlage 8 – Voorbeeld aanmeldingsformulier vrijwilligers en gespreksonderlegger voor kennismakingsgesprek Aanmeldingsformulier Vrijwilligers Naam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .............................................................................................................

Voorletters

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Roepnaam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Geboortedatum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Adres

......................................................................................................

Postcode

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Woonplaats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Telefoonnummer

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Mobiel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

E-mail adres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Bank-/gironummer

...........................

□ Alleenwonend

□ Gehuwd

□ Weduwe/weduwnaar

□ Samenwonend

□ Gescheiden

□ Inwonend bij ouders

Nationaliteit

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Geslacht

Man/Vrouw

Wat is de hoogst genoten opleiding waarvan u een diploma heeft? □ lagere school □ mavo/havo/vwo □ lager beroepsonderwijs □ middelbaar beroepsonderwijs □ hoger beroepsonderwijs/academische opleiding In welke richting heeft u beroepsonderwijs gevolgd?

...........................................

.............................................................................................................

Huidige werkzaamheden

.............................................................................

.............................................................................................................

B8

Talenkennis □ Nederlands □ Frans □ Engels □ Duits Overige talen Hobby’s

............................................................................................

...................................................................................................

Bij welke organisatie(s) bent u de laatste 2 jaar werkzaam (geweest) als vrijwilliger? ............................................................................................................. .............................................................................................................

Op welke wijze heeft u de maatjescontacten leren kennen? ............................................................................................................. .............................................................................................................

Bijlagen

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 61

Welke ervaring heeft u? □ Soortgelijk werk gedaan als beroepskracht □ Soortgelijk werk gedaan als vrijwilliger/mantelzorger □ Geen ervaring in de praktijk Hoeveel uren per week bent u beschikbaar?

......................................................

.............................................................................................................

Per wanneer bent u inzetbaar? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .............................................................................................................

Denkt u minimaal 1 jaar als vrijwilliger bij maatjescontacten te kunnen blijven werken? □ Ja

□ Nee

Wat is de reden dat u zich beschikbaar stelt?

.....................................................

.............................................................................................................

Welk belang heeft u persoonlijk om dit werk te doen?

..........................................

.............................................................................................................

Wat verwacht u van dit werk? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .............................................................................................................

Wat denkt u voor de cliënt(en) te kunnen betekenen?

..........................................

.............................................................................................................

Heeft u in uw leven een periode gehad waarin u erg eenzaam was? □ Ja

□ Nee

Zo ja, had u in die periode zelf wel een maatjescontact willen hebben? ............................................................................................................. .............................................................................................................

Heeft u zelf contact met een hulpverlener of pas een contact of therapie afgesloten? ............................................................................................................. .............................................................................................................

Kunt/wilt u met collega’s tijdens groepsbijeenkomsten over uw eigen handelen praten? ............................................................................................................. .............................................................................................................

Zijn er doelgroepen en/of probleemgebieden waar u moeite mee heeft, bijvoorbeeld door eigen ervaringen? ............................................................................................................. .............................................................................................................

Over welke probleemgebieden zou u graag info willen hebben?: (b.v. tbs/verslavingszorg/psychiatrie etc.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .............................................................................................................

Bijlagen

B8

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 62

Heeft u bepaalde voorkeuren t.a.v. cliënten? (b.v. leeftijd, man/vrouw, roken/niet-roken, activiteiten, hobby’s)

..................................................................................

.............................................................................................................

Zijn er fysieke beperkingen waar we rekening mee moeten houden?

.......................

............................................................................................................. .............................................................................................................

Rookt u? □ Ja

□ Nee

Heeft u eigen vervoer? □ Ja

□ Nee

□ Auto □ Fiets □ Brommer/scooter □ ov-jaarkaart □ Invalidentaxi Bent u ook beschikbaar voor andere activiteiten? (b.v. telefoondienst, vrijw. coördinator) ............................................................................................................. .............................................................................................................

Heeft u nog speciale vragen, opmerkingen of mededelingen?

................................

............................................................................................................. ............................................................................................................. ............................................................................................................. ............................................................................................................. ............................................................................................................. .............................................................................................................

B8

Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Handtekening vrijwilliger

Bijlagen

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 63

Voorbeeld van een gespreksonderlegger voor kennismakingsgesprek Gesprekspunten Het kennismakingsgesprek wordt gevoerd door de coördinator en eventueel ook een bestuurslid. Zij informeren de kandidaat-vrijwilliger over Humanitas in het algemeen, het werk van de vrijwilliger en wat er van hem/haar wordt verwacht (inhoud van het werk, duur en frequentie van de bezoeken, aantal cliënten, overleg, contact met de andere vrijwilligers etc.).Vragen kunnen zijn: • Wat zijn uw ervaringen met dergelijke bezoeken tot nu toe? (privé of vanuit een andere organisatie) • Wat is uw ervaring in het omgaan met de betreffende problematiek? • Waarom bent u gemotiveerd om dit vrijwilligerswerk te doen voor Humanitas? • Hebt u een idee over het verloop van een dergelijk huisbezoek? • Hebt u bepaalde kwaliteiten, die u zou kunnen gebruiken bij dit werk? • Wat lijkt u moeilijk bij dit werk? • Bij dit werk spelen emoties van mensen een grote rol. Hebt u ervaring in het omgaan met hevige emoties van anderen, denkt u daar mee om te kunnen gaan? • Hoeveel uren per week bent u beschikbaar voor dit werk? • Hoeveel cliënten zou u willen bezoeken? • Om dit werk goed te kunnen doen is het wenselijk dat u een relevante cursus of opleiding hebt gevolgd. Bent u bereid aan opleidingsactiviteiten deel te nemen? • Mocht u dit vrijwilligerswerk als een uitdaging ervaren, wilt u dat dan ook voor een langere periode doen? • Hebt u zelf nog vragen? • Wat vond u van dit gesprek?

Aandachtspunten Tijdens het gesprek letten de coördinator en het bestuurslid er op of de kandidaat: • de juiste grondhouding, affiniteit en enthousiasme voor dit werk heeft; • zich kan conformeren aan de uitgangspunten van Humanitas; • voldoende vaardigheden bezit om de cliënten te kunnen steunen (empathie, interesse, flexibiliteit, geduld, op de handen kunnen zitten, bereidheid om te leren); • inzicht in menselijke relaties in het algemeen heeft. Het is van belang daarbij: • open vragen te stellen; • de kandidaat zoveel mogelijk aan het woord te laten; • af en toe een stilte te laten vallen (niet te snel opvullen maar observeren); • de gesprekken niet langer dan één uur te laten duren.

Bijlagen

B8

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 64

Bijlage 9 – Voorbeeld programma voor de basisintroductie Programma Introductietraining VOC Tandem Twente Vrijdagavond en zaterdag de gehele dag

Vrijdagavond Fase

Focus

Onderwerpen

Start

Entree

Ontvangst met koffie/thee Kennismaking Verwachtingen van het werk als vrijwilliger Motivatie voor het vrijwilligerswerk

Pauze Beginfase

Het begin

De visie van voc Tandem

Aan de slag bij voc

De doelstelling van voc Tandem De organisatie voc Tandem. Hoe komt een koppeling tot stand (stroomschema) Regels en richtlijnen. Normen en waarden t.a.v. de deelnemer

Terugblik

Evaluatie en afsluiten

Afsluiten

Informeel afronden met een drankje B9

Zaterdagochtend- en middag Fase

Focus

Onderwerpen

Middenfase

Entree

Ontvangst met koffie/thee

In contact met

Ongelijkheid in posities

de deelnemer

Gelijkwaardigheid in relaties

Posities + onderlinge

Respect en acceptatie voor

verhoudingen

de eigenheid van de deelnemer Initiatief, invloed, zeggenschap en beslissen

Pauze

Bijlagen

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 65

Zaterdagochtend- en middag (vervolg) Fase

Focus

Onderwerpen

Middenfase

Communicatie; wat

Korte inleiding (communicatie theorie)

speelt er allemaal?

Doelen van communicatie Kenmerken van goede communicatie Misverstanden in communicatie Vier niveaus in communicatie

Lunch Communicatieve

Actief luisteren

vaardigheden voor

Vragen stellen (open- en gesloten vragen)

een goed contact

Feedback geven en ontvangen Complimenterende feedback Etc.

Pauze

Afstand en nabijheid

Veiligheid bieden

in het contact

Omgaan met grenzen (assertiviteit – manipulatie – emotionele chantage) Confronteren

Eindfase

Aan het werk

Formuleren van actiepunten voor jezelf als vrijwilliger Formuleren van leerdoelen voor jezelf als studentvrijwilliger

Terugblik

Evaluatie en afsluiting

Afsluiten

Informeel afronden met een hapje en drankje

B9

In overleg met de groepsleden kan het programma gedurende deze beide dagen op onderdelen en/of accenten worden aangepast.

Bijlagen

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 66

Bijlage 10 – Afspraken tussen vrijwilliger en Humanitas Afspraken tussen vrijwilliger en Humanitas en een voorbeeld van een samenwerkingsovereenkomst voor vrijwilligerswerk bij een professionele instelling Afspraken tussen vrijwilliger en Humanitas Afspraken over tijden en aard van het vrijwilligerswerk tussen: Vrijwilliger Adres

.................................................................................................

......................................................................................................

Telefoon

..................................................................................................

en Coördinator

..............................................................................................

Van de bezoekgroep Telefoon

....................................................................................

..................................................................................................

Datum ingang werkzaamheden Inhoud van het werk

.....................................................................

...................................................................................

............................................................................................................. .............................................................................................................

Tijdstip, tijdsduur en frequentie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................. .............................................................................................................

Werkoverleg

.............................................................................................

............................................................................................................. .............................................................................................................

Begeleiding, deskundigheidsbevordering en scholing

..........................................

............................................................................................................. .............................................................................................................

In geval van verhindering of ziekte stelt de vrijwilliger de coördinator hiervan zo spoedig mogelijk op de hoogte. De vrijwilliger heeft de welkomstbrief voor vrijwilligers van Humanitas ontvangen en is bekend met de rechten en plichten van de vrijwilliger. Handtekening vrijwilliger

............................................................................

Handtekening coördinator

...........................................................................

en/of handtekening afdelingsbestuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bijlagen

B10

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 67

Voorbeeld van een samenwerkingsovereenkomst voor het uitvoeren van vrijwilligerswerk bij een professionele instelling De Vereniging Humanitas, afdeling [plaatsnaam], vertegenwoordigd door de heer/mevrouw [naam] en [naam organisatie] vertegenwoordigd door de heer/mevrouw [naam] verklaren hierbij een samenwerking te hebben aangegaan, waarbij de volgende afspraken van kracht zijn. 1 De taken, die door Humanitas op basis van vrijwilligheid zullen worden verricht zijn: [taken invoegen] 2 Deze taken zullen voor tenminste [...] uur in de week worden verricht en in principe op de volgende dagen/dagdelen: [...] (of: in overleg met het hoofd van de betreffende afdeling). 3 De werkzaamheden zullen op de afdeling worden uitgevoerd, waarbij als contactpersoon zal optreden de heer/mevrouw [naam]. 4 De vrijwillig(st)ers gaan akkoord met de plicht tot geheimhouding omtrent alles wat hen over een patiënt ten gehore komt bij het uitoefenen van zijn/haar vrijwilligerswerk. 5 De werkzaamheden zullen regelmatig onderwerp van gesprek zijn tussen de door de instelling aangewezen contactpersoon en de coördinator van het vrijwilligerswerk. 6 Voor bovengenoemde werkzaamheden zal geen geldelijke vergoeding worden gevraagd noch gegeven. De vrijwillig(st)er heeft echter recht op volledige vergoeding van reiskosten, gemaakt voor het verrichten van het afgesproken vrijwilligerswerk, op basis van tweede klasse openbaar vervoer. 7 In geval van verhindering van de vrijwillig(st)er zal deze de coördinator tijdig op de hoogte brengen. 8 De vrijwillig(st)er is verantwoordelijk voor de taken, die hij/zij op zich genomen heeft. 9 De vrijwillig(st)er is verzekerd tegen wettelijke aansprakelijkheid, voor zover deze voortvloeit uit de werkzaamheden in de instelling. 10 Zowel van de kant van Humanitas als van de kant van de instelling kan deze samenwerkingsovereenkomst te allen tijde worden opgezegd. Bij opzegging vanuit de instelling moeten daarvoor dringende redenen aanwezig zijn.

B10

11 De vrijwillig(st)er zal zich houden aan de richtlijnen van de instelling, zoals deze zijn opgesteld voor het vrijwilligerswerk. De vrijwillig(st)er verklaart deze richtlijnen te hebben ontvangen. Getekend Datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Plaats Voor [naam instelling]

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Voor Humanitas, afdeling [naam] . . . . . . . . . .

Naam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Naam Handtekening

............................................

............................................

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Handtekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bijlagen

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 68

Bijlage 11 – Goed verzekerd bij Humanitas Overal waar gewerkt wordt, kunnen ongelukken gebeuren. Daarom is het goed dat een bedrijf of instelling al zijn medewerkers, dus ook de vrijwilligers, zo goed mogelijk verzekert. Nu is het zo dat een aantal verzekeringen en regelingen meestal al van toepassing zijn op de vrijwilligers, zoals: • De wettelijk voorgeschreven wa-verzekering (voor de financiële gevolgen van ongevallen met een auto, motor of brommer). • Het ziekenfonds of de particuliere ziektekostenverzekering voor dekking van de kosten van een ziekte of een ongeval. Voor deze zaken hoeft Humanitas voor haar vrijwilligers dus geen aparte verzekering af te sluiten.Voor andere zaken heeft Humanitas dat wel gedaan en in deze folder leest u welke dat zijn.

Ongevallenverzekering Als vrijwilligers tijdens hun werkzaamheden een ongeval krijgen, kan dat grote financiële gevolgen hebben. Een aantal kosten wordt namelijk niet automatisch door het ziekenfonds of de particuliere verzekering vergoedt. Het gaat hierbij om zaken als: • blijvende invaliditeit; • overlijden; • geneeskundige kosten als gevolg van een ongeval; • materiële schade aan persoonlijke eigendommen van een vrijwilliger. Humanitas heeft voor de bovengenoemde risico’s een verzekering afgesloten voor haar vrijwilligers: de persoonlijke ongevallenverzekering. Deze verzekering is per 1 juli 2002 aangepast en uitgebreid en omvat een uitkering van ten hoogste • € 12.500 bij blijvende invaliditeit; • € 2.500 bij overlijden; • € 500 bij geneeskundige kosten als aanvulling op ziekenfonds of particuliere ziektekostenverzekering; • € 500 materiële schade aan persoonlijke eigendommen. De dekking is van kracht tijdens de werkzaamheden voor de organisatie en onderweg van en naar de locatie waar u uw vrijwilligerswerk uitvoert.

Verzekering kindervakantieweken Voor de kinderen en de vrijwilligers die deelnemen aan de kindervakantieweken, is naast de bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering een doorlopende reisverzekering afgesloten. Deze biedt een uitgebreide dekking voor de reisbagage, persoonlijke ongevallen en geneeskundige hulp. Omdat de polisvoorwaarden nogal uitgebreid zijn, is een exemplaar verkrijgbaar bij de coördinator van de kindervakantieweken of bij de financiële medewerker van het district. Om voor verzekering in aanmerking te komen dient de coördinator vooraf het Landelijk Bureau te melden hoeveel kinderen waar en wanneer op vakantie gaan.

WA-verzekeringen Een organisatie als Humanitas, die in hoofdzaak met vrijwilligers werkt, wordt toch be-

Bijlagen

B11

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 69

schouwd als ‘werkgever’. De vrijwilliger wordt namelijk geacht ‘in opdracht van’ de vereniging Humanitas te werken. Als de vrijwilliger tijdens het ‘werk’ schade veroorzaakt kan de vereniging daarvoor aansprakelijk worden gesteld. Daarom heeft de vereniging haar aansprakelijkheid verzekerd voor schade die de vrijwilligers eventueel aan derden veroorzaken. Humanitas heeft daartoe een verzekering tegen Wettelijke Aansprakelijkheid Bedrijven (W.A.B.) afgesloten, met een uitkeringsbedrag per gebeurtenis van ten hoogste € 1.134.451,–.

Collectieve inzittendenverzekering Voor de inzittenden van een motorrijtuig heeft de vereniging een persoonlijke ongevallenverzekering afgesloten. Daarbij gelden de volgende voorwaarden: • de bestuurder is de eigenaar of houder van het voertuig; • er is een kentekenbewijs afgegeven; • het motorrijtuig is ingericht voor het vervoer van ten hoogste acht personen. Indien een verzekerde overlijdt als rechtstreeks gevolg van een ongeval zal een uitkering plaatsvinden van € 6.807. In geval van blijvende invaliditeit is het verzekerd bedrag vastgesteld op maximaal € 22.689. De aard van de invaliditeit is bepalend voor de hoogte van de uitkering.

Werkgeversverzekering voor de aansprakelijkheid van bestuurder van motorvoertuigen Vanaf 12 januari 2001 is de werkgever aansprakelijk voor de schade die de werknemer lijdt doordat deze in de uitoefening van zijn werkzaamheden een motorrijtuig bestuurt dat betrokken is bij een verkeersongeval. De verzekering heeft alleen betrekking op bestuurders van in eigendom gebruikte motorrijtuigen en geldt dus niet voor motorrijtuigen die het eigendom zijn van de vereniging. De dekking is maximaal € 1.000.000 per gebeurtenis.

Aansprakelijkheidsverzekering voor bestuursleden Op 16 oktober 2001 is een aansprakelijkheidsverzekering voor bestuursleden van de vereniging afgesloten. Deze verzekering geldt voor bestuursleden op alle niveaus: landelijk, district en afdeling. De dekking is maximaal € 2.268.902 per schade

Ten slotte Alle aanvragen op vergoeding van geleden schade dienen zo spoedig mogelijk op een schadeformulier, verkrijgbaar bij de financiële medewerker van het district of bij het Landelijk Bureau, met documenten zoals een proces-verbaal of getuigenverklaringen, opgestuurd te worden naar het Landelijk Bureau van de vereniging Humanitas, postbus 71,1000 ab Amsterdam.

Informatie Wilt u meer weten over de verzekeringen die voor vrijwilligers gelden? Neem dan contact op met de financiële medewerker op uw district of met de financiële afdeling op het Landelijk Bureau, telefoon 020 523 11 00. April 2003

Bijlagen

B11

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 70

Bijlage 12 – Voorbeeld inschrijfformulier cliënt Voorbeeld aanmeldingsformulier cliënt Naam (Dhr./Mevr) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voorletters

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Roepnaam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Adres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Postcode

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Woonplaats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Telefoon

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Mobiel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Geb. datum

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Nationaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Burgerlijke staat

.........................................................................................

Rookt u?

□ Ja

□ Nee

Heeft u huisdieren?

□ Ja

□ Nee

Zo ja, welke diersoorten? ..............................................................................................................

Welk onderwijs heeft u gevolgd? ..............................................................................................................

Wat is/was uw beroep? B12 ..............................................................................................................

Op welke wijze bent u in contact gekomen met maatjescontacten? ..............................................................................................................

Hoeveel contacten heeft u met familie/vrienden/kennissen? ..............................................................................................................

Heeft u momenteel hulp van een hulpverlenende instantie? ..............................................................................................................

Contactpersoon

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Telefoon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bijlagen

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 71

Zo nee, welke hulp heeft u eventueel in het verleden gehad? ..............................................................................................................

Wat zijn uw hobby’s? ..............................................................................................................

Heeft u voorkeuren voor tijden en/of dagdelen? ..............................................................................................................

Zijn er fysieke beperkingen waar we rekening mee moeten houden? ..............................................................................................................

Heeft u voorkeur voor bepaalde activiteiten, die U wilt ondernemen? ..............................................................................................................

Heeft u voorkeur voor een vrijwillig maatje? (man/vrouw/leeftijd) ..............................................................................................................

Wat wilt u over één jaar hebben bereikt met ondersteuning van een vrijwillig maatje? ..............................................................................................................

Wat verwacht u van een vrijwillig maatje? ..............................................................................................................

B12

Bent u ervan op de hoogte dat U géén adres/telefoonnummer van de vrijwilliger krijgt? □ Ja

□ Nee

Is er behoefte aan plaatsing op een bellijst? □ Ja

□ Nee

Heeft u nog vragen of opmerkingen? ..............................................................................................................

Datum aanmelding

.....................................................................................

Handtekening cliënt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bijlagen

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 72

Bijlage 13 – Voorbeeld een evaluatieformulier kennismaking cliënt In te vullen door de (vrijwillig) coördinator ná het kennismakingsgesprek Naam (vrijwillig) coördinator Naam cliënt

.........................................................................

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Bezocht op . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Valt de cliënt onder de doelgroep van eenzame personen met weinig sociale contacten? □ Ja

□ Nee

□ Onduidelijk

Gaat de cliënt verder voor een koppeling? □ Ja

□ Nee

□ Onduidelijk

Zo nee, wat is de reden? ..............................................................................................................

Is de cliënt na afwijzing verwezen naar een andere organisatie? Welke? ..............................................................................................................

Wat is de achtergrond van de cliënt? □ Adhesie □ Psychosociale klachten □ tbs □ Vrouwenopvang □ Jeugdzorg

B13

□ Rouw en verlies □ Psychiatrie □ Lichamelijke functiebeperking □ Ouderenzorg □ Verslavingszorg □ Reclassering □ Thuiszorg Opmerkingen t.a.v. achtergrond .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. ..............................................................................................................

Wat is de woonsituatie van de cliënt? ..............................................................................................................

Bijlagen

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 73

Is de woning toegankelijk voor rolstoelgebruikende vrijwilligers? □ Ja

□ Nee

□ Onduidelijk

Wat zijn de persoonlijke omstandigheden van de cliënt, welke van belang zijn voor een koppeling? .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. ..............................................................................................................

Aandachtspunten t.a.v. een koppeling .............................................................................................................. ..............................................................................................................

Gemaakte afspraken .............................................................................................................. ..............................................................................................................

B13

Bijlagen

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 74

Bijlage 14 – Voorbeeld van een evaluatieformulier koppeling (In te vullen door de coördinator na het eerste maatjescontact, liefst binnen 48 uur doch uiterlijk één week na de koppeling) Naam cliënt

..............................................................................................

Naam (vrijwillig) coördinator

.........................................................................

Naam vrijwillig maatje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Datum dat de koppeling van start is gegaan

.......................................................

Is bij de koppeling rekening gehouden met de wensen en voorkeuren van de cliënt? □ Voldoende

□ Onvoldoende

□ Onbekend

Notities .............................................................................................................. ..............................................................................................................

Wat was de reactie van de cliënt na de eerste kennismaking met de vrijwilliger? □ Positief: akkoord, doorgaan □ Negatief: niet doorgaan □ Twijfel: doorgaan onder voorbehoud Reden waarom de koppeling negatief was? .............................................................................................................. ..............................................................................................................

Aandachtspunten .............................................................................................................. ..............................................................................................................

Welke afspraken hebben de cliënt en de vrijwilliger gemaakt? .............................................................................................................. ..............................................................................................................

Volgende evaluatiedatum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Door . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bijlagen

B14

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 75

Bijlage 15 – Voorbeeld van een bezoekformulier Naam vrijwilliger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Naam cliënt

..............................................................................................

Adres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Postcode + woonplaats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Telefoon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Verslag van bezoek d.d.

................................................................................

.............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. ..............................................................................................................


................................................................................

.............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. ..............................................................................................................


................................................................................

.............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. ..............................................................................................................


................................................................................

.............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. ..............................................................................................................


................................................................................

.............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. ..............................................................................................................


................................................................................

.............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. ..............................................................................................................

Bijlagen

B15

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 76

Bijlage 16 – Evaluatieformulier cliënt bij beëindiging maatjescontact Naam deelnemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Datum

.....................................................................................................

Maatjesproject/Vriendendienst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling

...................................................................................................

Maatjescontact van

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .tot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Evaluatieformulier Voor deelnemers van Maatjesprojecten en Vriendendiensten van Humanitas of waarin Humanitas participeert. Om goede dienstverlening te bieden is het noodzakelijk te weten of wij de juiste dienst verlenen en of wij de dienst op een goede manier verlenen. Om deze vraag te beantwoorden hebben we informatie nodig van diegenen die een beroep op Maatjesprojecten/Vriendendiensten van Humanitas of waarin Humanitas participeert, hebben gedaan.Vandaar dat wij u willen vragen zo vriendelijk te zijn de volgende vragen te beantwoorden.

1 Hoe bent u voor het eerst in contact gekomen met [naam project/activiteit]? □ Ik kende Humanitas al. □ Via een bekende □ Via de krant □ Een instantie heeft mij doorverwezen □ Via de folder □ Anders, namelijk

....................................................................................

Uw opmerkingen/suggesties

B16

.............................................................................................................. ..............................................................................................................

2 Indien van toepassing: Heeft u bij het zoeken naar ondersteuning bewust gekozen voor een Humanitasactiviteit in plaats van een dergelijk project/activiteit van een andere organisatie? □ Ja, omdat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Humanitas heeft hierin wel/niet aan mijn verwachtingen voldaan. Evt. toelichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..............................................................................................................

□ Nee

Bijlagen

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 77

Wilt u over de volgende stellingen uw mening geven door aan te kruisen wat voor u geldt? 3 Tijdens het kennismakingsgesprek ben ik voldoende geïnformeerd over de verdere gang van zaken. □ Helemaal eens □ Eens □ Oneens □ Helemaal oneens □ N.v.t./geen mening Evt. toelichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..............................................................................................................

4 In het eerste gesprek met de coördinator werd mij voldoende duidelijk wat ik van mijn maatje zou kunnen verwachten. □ Helemaal eens □ Eens □ Oneens □ Helemaal oneens □ N.v.t./geen mening Evt. toelichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..............................................................................................................

5 Ik heb wel lang moeten wachten voor ik een maatje kreeg. □ Helemaal eens □ Eens □ Oneens

B16

□ Helemaal oneens □ N.v.t./geen mening Evt. toelichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..............................................................................................................

6 Ik ben op een zorgvuldige wijze in contact gebracht met de vrijwilliger die mijn maatje werd. □ Helemaal eens □ Eens □ Oneens □ Helemaal oneens □ N.v.t./geen mening Evt. toelichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..............................................................................................................

Bijlagen

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 78

7 Ik heb het idee dat er echt naar mij geluisterd werd/wordt. □ Helemaal eens □ Eens □ Oneens □ Helemaal oneens □ N.v.t./geen mening Evt. toelichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..............................................................................................................

8 De vrijwilliger heeft oprecht persoonlijke aandacht voor mij en mijn situatie (gehad). □ Helemaal eens □ Eens □ Oneens □ Helemaal oneens □ N.v.t./geen mening Evt. toelichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..............................................................................................................

9 Mijn maatje had voldoende tijd voor mij. □ Helemaal eens □ Eens □ Oneens □ Helemaal oneens □ N.v.t./geen mening Evt. toelichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..............................................................................................................

B16

10 Ik heb daadwerkelijk ondersteuning ervaren door het contact met de vrijwilliger. □ Helemaal eens □ Eens □ Oneens □ Helemaal oneens □ N.v.t./geen mening Evt. toelichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..............................................................................................................

Bijlagen

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 79

11 De vrijwilliger en ik kunnen/konden goed afspraken met elkaar maken. □ Helemaal eens □ Eens □ Oneens □ Helemaal oneens □ N.v.t./geen mening Evt. toelichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..............................................................................................................

12 We hebben die activiteiten kunnen doen die we hadden afgesproken in het koppelingsgesprek. □ Helemaal eens □ Eens □ Oneens □ Helemaal oneens □ N.v.t./geen mening Evt. toelichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..............................................................................................................

13 Er is veel voor mij veranderd door mijn maatje* □ Helemaal eens □ Eens □ Oneens □ Helemaal oneens □ N.v.t./geen mening Evt. toelichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..............................................................................................................

* Als er iets veranderd is als gevolg van het contact met uw maatje, wat is er dan veranderd? 14 Het gaat nu beter met mij dan voor ik een maatje had. □ Helemaal eens □ Eens □ Oneens □ Helemaal oneens □ N.v.t./geen mening Evt. toelichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..............................................................................................................

Bijlagen

B16

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 80

15 Ik heb meer (dagelijkse) bezigheden dan voordat ik een maatje had □ Helemaal eens □ Eens □ Oneens □ Helemaal oneens □ N.v.t./geen mening Evt. toelichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..............................................................................................................

16 Als er ooit nog een kans is zou ik best nog een keer een maatje willen hebben. □ Helemaal eens □ Eens □ Oneens □ Helemaal oneens □ N.v.t./geen mening Evt. toelichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..............................................................................................................

17 Ik ben voldoende geïnformeerd over andere/verdere mogelijkheden die er voor mij zijn na dit één-op-één vrijwilligerscontact van (naam project/activiteit) (denk aan: inloophuizen, soosmiddagen, groepscontacten en andere projecten/activiteiten). □ Helemaal eens □ Eens □ Oneens □ Helemaal oneens □ N.v.t./geen mening B16

Evt. toelichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..............................................................................................................

18 Wilt u nog iets toevoegen dat u heeft gemist in deze vragenlijst en wat u nog wilt melden? .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. ..............................................................................................................

Hartelijk dank voor uw medewerking!

Bijlagen

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 81

Bijlage 17 – Voorbeeld van een stroomschema maatjescontact (VOC Tandem) Aanmelding aspirant cliënt Valt aspirant cliënt binnen doelstelling maatjescontacten? Ja

Nee

Afwijzen/doorverwijzen

Kennismakingsbezoek door (vrijwillig) coördinator Valt aspirant cliënt binnen doelstelling maatjescontacten? Ja

Nee

Afwijzen/doorverwijzen

‘Passende’ vrijwilliger zoeken Vrijwilliger gevonden

Vrijwilliger niet gevonden

Bellijst

Niet akkoord

Andere vrijwilliger zoeken

Niet akkoord

Andere vrijwilliger zoeken

Voorstel koppeling aan vrijwilliger Akkoord Voorstel koppeling aan cliënt Akkoord

1e Bezoek vrijwilliger en (vrijwillig)coördinator aan cliënt 48-uurs Evaluatie met vrijwilliger en cliënt B17

Akkoord

Niet akkoord

Ontkoppelen

Niet succesvol

Ontkoppelen

Proeftijd van 2 maanden Evaluatiegesprek met cliënt Succesvol

Daarna iedere 3 maanden een evaluatiegesprek met cliënt Succesvol

Niet succesvol

Ontkoppelen

Ontkoppelingsgesprek met cliënt en vrijwilliger Eindevaluatiegesprek met cliënt

Bijlagen

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 82

Bijlage 18 – Voorbeeld van themabijeenkomsten • Een vertegenwoordiger van de gezinsverzorging vertelt over gespecialiseerde gezinsverzorging. • Een docent psychologie spreekt over eenzaamheid. • De coördinator van de Stichting Welzijn Ouderen belicht plaats en taak van zijn organisatie. • Een arts van de Geriatrische Dienst geeft informatie over omgaan met dementie. • Een maatschappelijk werkster spreekt over rouwverwerking. • Video: ‘U bent mijn moeder…’ van Joop Admiraal. • Omgaan met rouw en verlies. • Het hoofd maatschappelijk werk geeft een kijkje achter de schermen van de tbs-kliniek. • Unfinished business. • Het verschil tussen angst en depressie. • Vrouwenopvang.

B18

Bijlagen

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 83

Bijlage 19 – Voorbeeld van een exitformulier vrijwilliger (VOC Tandem) (Invullen door de coördinator vrijwilligerswerk samen met de vrijwilliger) Naam vrijwilliger

.......................................................................................

Datum exitgesprek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Registratienummer

.....................................................................................

Aanwezig bij gesprek

...................................................................................

Hoe kijkt u terug op uw tijd als vrijwilliger bij voc Tandem? □ Positief

□ Negatief

□ Niet positief/niet negatief

Kunt u dat toelichten? ..................................................................................... ..................................................................................... Hoe kijkt u terug op uw contact met de deelnemer? □ Positief

□ Negatief


Wat is de reden dat u stopt als vrijwilliger bij voc Tandem? □ Einde stageperiode □ Andere activiteiten, te druk □ Niet meer gemotiveerd □ Overige redenen

B19

Wat vindt u van de afbakening in werkzaamheden tussen vrijwilligers en anderen (b.v. professionals uit andere instellingen) die de deelnemer ook begeleiden? □ Onvoldoende

□ Negatief


Kunt u dat toelichten? ..................................................................................... ..................................................................................... ..................................................................................... .....................................................................................

Bijlagen

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 84

Sluit de begeleiding van voc Tandem aan op uw behoefte? □ Begeleiding is heel goed □ Begeleiding is voor mij voldoende □ Begeleiding is voor mij onvoldoende Kunt u dat toelichten? ..................................................................................... .....................................................................................

Wat kunt u zeggen over de wijze waarop voc Tandem gecoördineerd wordt? □ Coördinatie is zeer goed □ Coördinatie is voldoende □ Coördinatie is onvoldoende Kunt u dat toelichten? ..................................................................................... .....................................................................................

Wanneer u ook bij een andere organisatie werkzaam bent (geweest) waarin verschilt de begeleiding bij voc Tandem dan t.o.v. deze organisatie? ..................................................................................... ..................................................................................... Hoe lang bent u actief geweest als vrijwilliger bij voc Tandem? B19

□ minder dan 3 maanden □ 3 tot 6 maanden □ v6 tot 9 maanden □ 6 tot 9 maanden □ 9 tot 12 maanden □ 12 tot 24 maanden □ langer dan 2 jaar Ruimte voor aanvullende opmerkingen en/of kritiek. ..................................................................................... .....................................................................................

Bijlagen

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 85

Bijlage 20 – Overzicht Humanitaspublicaties Van alle publicaties is de bestelwijze als volgt: Mailen naar: [email protected]

Folders en brochures • Vrijwilligerswerk veelzijdig werk Humanitas Landelijk Bureau (januari 2003) (drieslagfolder) Algemene folder die ingaat op het vrijwilligerswerk bij Humanitas: wat houdt het in, hoe word je vrijwilliger bij Humanitas, introductie en begeleiding, afspraken, bestuurlijke vrijwilligers, de betekenis van vrijwilligers voor Humanitas en de betekenis van Humanitas voor de vrijwilligers, algemene informatie over Humanitas, Humanitasadressen. • Dienstverlening van mens tot mens Humanitas Landelijk Bureau (januari 2003) (drieslagfolder) Algemene beschrijving van de vereniging Humanitas en de daaruit voortgekomen werkstichtingen. • Goed verzekerd bij Humanitas: informatie over de vrijwilligersverzekering Humanitas Landelijk Bureau (april 2003) (3 p.) Folder over de verzekeringen die Humanitas voor haar vrijwilligers afsluit: ongevallenverzekering, verzekering Kindervakantieweken, verzekering tegen Wettelijke Aansprakelijkheid Bedrijven (W.A.B.), collectieve inzittendenverzekering, werkgeversverzekering voor de aansprakelijkheid van bestuurder van motorvoertuigen, aansprakelijkheidsverzekering voor bestuursleden. • Bescherming van persoonsgegevens en klachtenregeling voor cliënten van Humanitas Humanitas [Landelijk Bureau] (maart 2001) (2 p.) Folder die nader ingaat op wat er in het privacyreglement en de klachtenregeling voor cliënten van Humanitas beschreven staat. O.a. ook: Wie kan de gegevens over u inzien? Wat zijn uw rechten als cliënt? Waarover kunt u klagen? • Onkostenvergoeding Humanitas [Landelijk Bureau] (maart 2002) (2 p.) Folder over de onkosten gemaakt door vrijwilligers die de vereniging Humanitas vergoed; Wettelijke regeling onkostenvergoeding, kilometervergoeding, reiskosten. • Gedeelde naam, gedeelde waarden : Humanitas, de onderlinge banden versterkt Humanitas Landelijk Bureau (ca. 2002) (4 p.) Brochure waarin ingegaan wordt op de bindende factor tussen de werkstichtingen van Humanitas en de vereniging Humanitas. De werkstichtingen zijn: Stichting Alleenstaande Minderjarige Asielzoekers Humanitas (samah); Stichting Humanitas Rotterdam; Stichting Humanitas Thuiszorg en Maatschappelijke Dienstverlening Rotterdam (madi); Stichting Kinderopvang Humanitas (skh); Stichting Humanitas Dienstverlening aan Mensen met een Handicap (dmh); Stichting Humanitas Inkomensbeheer; Netwerk Bedrijven en Humanitas; Stichting Humanitas Persoonlijke Dienstverlening.

Bijlagen

B20

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 86

Handreikingen • Vrijwilligerswerk bij Humanitas : handreiking Hoofdbestuur Humanitas (maart 2003) (52 p.) Derde editie van de Nota Vrijwilligersbeleid van Humanitas, aangepast aan de ontwikkelingen en wensen vanuit de verenigingspraktijk. Deze geactualiseerde versie is tot stand gekomen na afstemming met de districtskantoren. Achtereenvolgens worden behandeld: uitgangspunten Humanitas vrijwilligersbeleid, verschillende ‘typen’ vrijwilligerswerk binnen Humanitas, Wat vraagt Humanitas aan de vrijwilligers? Wat biedt Humanitas haar vrijwilligers? Ook het klachtenreglement komt aan de orde. In de bijlagen o.a.: voorbeeld afspraken tussen vrijwilliger en Humanitas + welkomstbrief; protocol werving en selectie vrijwilligers die met minderjarigen werken; tips bij werving vrijwilligers; tips bij introductie van nieuwe (bestuurlijke) vrijwilligers; gedragscode Humanitas ter voorkoming en bestrijding ongewenst gedrag; adressenlijst districtskantoren & landelijk bureau. • Checklist en scorekaart Vrijwillige of betaalde coördinatie : handreiking : een hulpmiddel bij

de keuze voor betaalde of onbetaalde coördinatie van vrijwilligersactiviteiten Humanitas [Landelijk Bureau] (april 2003) (13 p.) Uit de inleiding: ‘Om te beoordelen of er voor de uitvoering en coördinatie van een verenigingsactiviteit wel of niet met een vrijwillige of met een betaalde (activiteits)coördinator moet worden gewerkt, is een checklist en een scorekaart ontwikkeld. Deze checklist maakt het mogelijk om volgens vaste criteria te bepalen of de aan een activiteit verbonden werkzaamheden een grens of schaal overschrijden. Een grens die we bewust willen trekken tussen vrijwilligerswerk en betaald werk’.Verder komen aan de orde: overwegingen bij de checklist en de scorekaart; de keuze voor betaalde of onbetaalde (vrijwillige) coördinator. • Handreiking Vriendschappelijk Huisbezoek Deze handreiking is geschreven in het kader van het kwaliteitsbeleid en maakt onderdeel uit van een serie handreikingen. Humanitas laat op deze wijze zien wat zij doet en hoe zij dat doet. Deze handreiking is bedoeld voor afdelingsbesturen en coördinatoren van Humanitas die willen beginnen met vriendschappelijk huisbezoek. In vier hoofdstukken staat beschreven hoe zij op verantwoorde wijze deze activiteit kunnen opzetten en uitvoeren. • Handreiking Het opzetten van een nieuwe Humanitasafdeling Deze handreiking is geschreven in het kader van het kwaliteitsbeleid en maakt onderdeel uit van een serie handreikingen. Humanitas laat op deze wijze zien wat zij doet en hoe zij dat doet. Deze handreiking is bedoeld voor geïnteresseerden die een Humanitasafdeling willen opzetten.

Bijlagen

B20

15-03-2007


Hum Hand3/07

13:31

Pagina 87

Diversen • Gedragscode Humanitas (2001) (6 p.) Door middel van een gedragscode wil Humanitas vorm en inhoud geven aan het voorkomen en bestrijden van ongewenst gedrag, zoals agressie, seksuele intimidatie en discriminatie. Deze code bevat 12 artikelen die o.a. ingaan op: status en reikwijdte van de gedragscode, arbeidsomstandigheden en onderlinge omgang, omgang met deelnemers aan activiteiten en met cliënten/bejegening, werking naar cliënten/deelnemers/bezoekers en derden, toezicht gedragscode en vertrouwenspersoon, klachtencommissie, klachtenprocedure, geheimhouding, dossiers klachtencommissie. • Brief ‘Geachte vrijwilliger’ Ineke v.d. Wel (ca. 2002) (2 p.) Standaardbrief voor nieuwe vrijwilligers waarin een opsomming van de voorzieningen die je als vrijwilliger van Humanitas mag verwachten staan opgesomd en tevens de verplichtingen (‘Wat verwacht Humanitas van u?’). • Afspraken tussen vrijwilliger en Humanitas (2002) (1 p.) Lijstje om afspraken tussen een vrijwilliger en de vereniging Humanitas in vast te leggen: gegevens v.w.b. de bereikbaarheid van de vrijwilliger en de coördinator van Humanitas, datum ingang werkzaamheden, inhoud van het werk, tijdstip/tijdsduur en frequentie, werkoverleg, begeleiding/deskundigheidsbevordering en scholing • Gids afdelingsactiviteiten 2003 Humanitas Landelijk Bureau (maart 2003) (94 p.) Jaarlijkse inventarisatie van de activiteiten die er door Humanitas in het land worden uitgevoerd.Vanaf deze (vijfde) editie worden de activiteiten ook op de website van Humanitas gepresenteerd (www.humanitas.nl) De afdelingen in de gids zijn alfabetisch gerangschikt, zodat de gegevens van een afdeling snel zijn op te zoeken. Daarnaast bevat de gids een overzicht van afdelingen, alfabetisch gerangschikt per district en provincie en ook een adreslijst van de districten, werkstichtingen en werkgroepen.

Bijlagen

B20

Maatjescontact smal en breed georganiseerd

Recommend Documents