LOOKING BACK
MAASTRICHT COLOURS YOU Introductie Landelijke Roze Zaterdag 2015 in Maastricht Heel 2015 mocht Maastricht zich “Roze Stad van Nederland” noemen. Het hoogtepunt van dit Roze Jaar was de Landelijke Roze Zaterdag op 20 juni. De dag begon met een Roze Viering met aansluitend een PrideWalk. Daarna werd de dag op de Markt geopend door Burgemeester Hoes. Naast een InfoPromenade en een InfoStage waren er 2 podia en een aantal feesten. 250 Regenboogvlaggen hingen trots in de straten van Wyck en de bijna 15.000 bezoekers hebben genoten van alle activiteiten op de zaterdag en gedurende de Roze Week. Dank aan alle partners voor hun bijdrage en medewerking!
MAASTRICHT COLOURS YOU Voorwoord – Philippe Courbois Dit jaar was het de eer aan Maastricht om de rest van het land én de Euregio te laten zien hoe een stad trots kan zijn op haar diversiteit. Maastricht zou Maastricht niet zijn als het bij de (Roze) Zaterdag zou blijven. Wat in het bidbook begon als de ‘Korte Roze Week’ groeide al snel uit tot een volledige week vol programma’s van debat, kunst, cultuur, theater, bezinning en feest. Vanaf het begin wilden we alle leeftijdscategorieën bedienen en geen cultuur overslaan. Bovendien zou het een programma worden vóór en dóór de stad Maastricht, zonder er een chauvinistische bedoeling van te maken. Toen we op 29 juni 2013, op de Roze Zaterdag in Utrecht, te horen kregen dat we met het beste bidbook de titel Maastricht Roze Stad 2015 hadden binnengesleept, wisten we dat er een flinke berg aan werk te verzetten was. Na een gedegen en doordachte zoektocht van samenstelling van bestuur en commissies waren we in augustus 2014 klaar voor het grote werk. Grootse plannen werden minder groots. En van minder groots naar een goed gefundeerd en intiem plan. Maastricht Colours You stond als een huis! Het eerste evenement was al op 4 januari tijdens onze ‘First Impressions’ in de Muziekgieterij. Op 15 maart volgde de opening van de tentoonstelling ‘Gijsen Flikker Op’ en al snel daarna de opening van het regenboogzebrapad. Het officiële startschot gaf ik samen met burgemeester Hoes en COC voorzitter Gerrit-Jan Meulenbeld op zaterdag 13 juni. In de week daarop volgde prachtige activiteiten die veelal door de (culturele) instellingen waren georganiseerd. Verderop in dit verslag een uitgebreid overzicht van de meeste activiteiten. Toen in 1979 de eerste editie in Roermond plaatsvond wist niemand dat het evenement zo’n groei zou doormaken. Een groot compliment voor iedereen die zich hiervoor heeft ingezet al die jaren! Maar, een groeiend evenement, met steeds meer (veiligheids)regels brengt ook hogere kosten met zich mee. Kosten die steeds minder gemakkelijk dekkend te krijgen zijn.
MAASTRICHT COLOURS YOU Vanaf deze plaats wil ik graag een aantal mensen bedanken. De denktank waardoor het oorspronkelijke plan en bidbook tot stand zijn gekomen. Alle deelnemende (culturele) instellingen. Het college van Burgemeester en Wethouders van de Gemeente Maastricht. En het bestuur van de stichting. Verder bedank ik de diverse commissies en vrijwilligers voor hun inzet en toewijding aan het festival en hun vertrouwen in de stichting. Een speciaal woord van dank gaat uit naar onze eigen kernteam helden: Rene Albers, Rick Blezer, Bart Cloosen, Harold Habets, John Huijnen, John Niessen, Hans Oele en Guy Thewissen. Mijn dank gaat ook uit naar onze Proud Partners, zoals wij onze sponsoren noemen, voor het vertrouwen dat zij in ons hebben gehad. Maar zeker ook voor het feit dat zij als bedrijf of organisatie de moed hebben om openlijk uit de kast te komen en te communiceren dat zij tegen elke vorm van LHBT-discriminatie zijn. Een extra dank aan onze belangrijkste subsidienten en fondsen: Gemeente Maastricht, Stichting Elizabeth Strouven, COC Limburg en Provincie Limburg. In de maanden na het festival is er nog een hoop werk verzet door hoofdzakelijk het bestuur. De afwikkeling van de boeken en bescheiden, het op gepaste wijze bedanken van alle vrijwilligers, het opstarten van een lobby voor een permanente status van het regenboogzebrapad en het schrijven van dit jaarverslag. Natuurlijk is het dan een kroon op ons werk als vervolgens, nog net op de valreep van het Roze Jaar, op 15 december het college van Burgemeester en Wethouders besluit het regenboog zebrapad een permanente status toe te kennen. Tot slot wens ik Stichting Amsterdam Gay Pride ontzettend veel succes met het overnemen van het stokje! Hun wacht in 2016 een extra zware taak! Naast Roze Zaterdag zijn zij ook de organiserende stad van de Euro Pride. Philippe Courbois Voorzitter en producent Maastricht Colours You
MAASTRICHT COLOURS YOU Programma Roze Week
11 CLUBS & PARTIES
3 SPORTS & GAMES
6 ARTS & CULTURE
VOLUNTEERS
8
35 ARTISTS & PERFORMERS
DEBAT & RELIGION
9 FILM & THEATRE
200
24
1 PRIDE WALK
DIFFERENT LOCATIONS
MAASTRICHT COLOURS YOU Tentoonstelling “Gijsen, Flikker Op!” “Gijsen, flikker op!” de bisschop en het ontstaan van Roze Zaterdag
In 1979 jaagt bisschop Joannes Gijsen heel progressief Nederland de stuipen op het lijf – en veel katholieken de kerk uit – met zijn oerconservatieve en bijna dogmatische uitspraken over het ‘echte’ katholieke geloof. Hij is tegen de pil, tegen abortus, tegen echtscheiding, vóór het gezin en vooral heel erg tegen homoseksualiteit. Behoudende katholieken zijn het vaak met hem eens. Een grote groep homoseksuelen besluit te gaan demonstreren in de bisschopsstad Roermond tijdens het paasweekend. Na Witte Donderdag en Goede Vrijdag ontstaat daar op 14 april 1979 de eerste Roze Zaterdag. Meer dan vierduizend mensen lopen mee en scanderen de leus ‘Gijsen, flikker op!’ door de straten. Deze leus staat ook op veel spandoeken. Voorafgaand aan Roze Zaterdag presenteerde Centre Céramique een tentoonstelling over het ontstaan van Roze Zaterdag en de homoemancipatie in (het katholieke) Limburg.
MAASTRICHT COLOURS YOU
17 maart t/m 21 juni ’15 | Centre Céramique Er waren filmverslagen te zien, een speciaal door L1 gemaakte documentaire, heel veel foto’s uit privéarchieven, interviews, verhalen van persoonlijk betrokkenen en originele steunbetuigingen van bekende Nederlanders en politici. Fotograaf Michel Vanderhoven maakte in opdracht van Centre Céramique een aantal portretten van de initiators van Roze Zaterdag.
Heel opmerkelijk is een foto van een homofiele demonstrant die cynisch in de camera kijkt en een bord omhooghoudt met de tekst: ‘Gijsen moet blijven!’ Wat? Zonder de conservatieve bisschop geen eerste Roze Zaterdag in 1979!
Bezoekers: 15,560 Leeftijd: alle Nationaliteiten: divers
MAASTRICHT COLOURS YOU Jongerendebat Het Jongerendebat: Out of the Box?
Debat in het kader van de Roze Week. De gemiddelde Nederlander staat heel tolerant tegenover LGBT’s, maar zoenen in het openbaar gaat te ver. Is dat tolerantie om trots op te zijn of is dat aanmatigend? En hou je daar als LGBT’er rekening mee of maakt het boos? Lokt het uit tot provoceren? En wat vind je van LGBT’s op televisie, kun je je daarmee identificeren? Erger je je of helpt het je juist? Als niet-LGBT’er, mág je je dan ergeren aan Geer & Goor, mág je zoenende homo’s vies vinden? Het gaat toch om vrijheid? Out of the box denken en debatteren. Praat mee! Alle meningen en geaardheden welkom! Deze bijeenkomst was een samenwerking tussen debatcentrum Sphinx en Belvédère Maastricht. Code 043, het Sphinx debat, de Maastrichtse Jongeren raad en MCY sloegen de handen ineen om van dit debat een succes te maken. Bezoekers: 75 Leeftijd:15 - 60 Nationaliteiten: Nederlands
MAASTRICHT COLOURS YOU Roze Viering Zaterdag 20 juni vierden we de veelkleurigheid van mensen, ook op levensbeschouwelijk vlak. Voor het eerst in de geschiedenis van Roze Zaterdag namen aan de Roze Viering een katholiek priester, een dominee van de protestantse kerk, een imam en een vertegenwoordiger van het Humanistisch Verbond deel aan de Roze Viering. Zij gaven ieder vanuit hun eigen levensbeschouwing het thema veelkleurigheid inhoud en betekenis. Behalve dat deze vertegenwoordigers teksten uitspraken werd de viering uiteraard omlijst met muziek en kreeg veelkleurigheid een symbolische vorm…
Bezoekers: 200 Leeftijd:15 - 80 Amrâth Grand Hotel de l’Empereur
MAASTRICHT COLOURS YOU Bonnefantenmuseum Sebastiaan: van martelaar naar gay icon Speciaal voor de Roze Week presenteerde het Bonnefantenmuseum Van martelaar naar gay icon. Het thema (homo)seksualiteit is onlosmakelijk verbonden met verschillende uitingen in de kunst. De Heilige Sebastiaan is een geliefd onderwerp voor beeldende kunstenaars en beschermheilige van homoseksuelen. In de presentatie in het Bonnefanten waren afbeeldingen van Sebastiaan te zien en foto’s van het jonge kunstenaarsduo Zackary Drucker en Rhys Ernst met de titel Relationship. De foto’s boden een inkijk in hun liefdesrelatie in de periode waarin beiden een tegengestelde geslachtsverandering ondergingen, de één van man naar vrouw, de ander vice versa. Bezoekers van het Bonnefanten konden in de Roze Week op de foto gaan als Sebastiaan in de entreehal van het museum. Door de foto te posten op Twitter of instagram werd er kans gemaakt op bijvoorbeeld een jaar lang gratis toegang tot het museum.
Te zien van 13 juni 2015 tot september 2016 Nationaliteiten: divers Bonnefantenmuseum
MAASTRICHT COLOURS YOU Tentoonstelling: Books coming out of the closet In het kader van Maastricht Colours You 2015 en Roze Zaterdag, presenteerde de Universiteitsbibliotheek Maastricht een kleine expositie. “Books coming out of the closet” De bibliotheek heeft een bescheiden collectie boeken over LGBT (Lesbian, Gay, Bisexual and Transgender) gerelateerde onderwerpen. De collectie bevindt zich voornamelijk in het depot.
It’s time to bring them out! Vier eeuwen en thema’s De expositie overlapte een tijdspanne van de 18e eeuw tot en met de 21e eeuw. Een gedeelte van de boeken was afkomstig van de Special Collections! De vier thema’s die werden tentoongesteld:
Vervolging – van sodomieten & homoseksuelen door de eeuwen heen Literatuur & Poëzie – homoseksuele en lesbische schrijvers Maatschappij – normen, waarden en opvattingen Medicalisering – van homoseksualiteit
Foto: Remo Markus
MAASTRICHT COLOURS YOU Oefenrechtbank
Docenten en studenten van de Oefenrechtbank van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid speelden een strafzaak ex artikel 248 bis Wetboek van Strafrecht zo waarheidsgetrouw als mogelijk na. “De meerderjarige, die met een minderjarige van hetzelfde geslacht wiens minderjarigheid hij kent of redelijkerwijs moet vermoeden, ontucht pleegt, wordt gestraft met een gevangenisstraf van ten hoogste vier jaar”.
De toenmalige grens voor meerderjarigheid was 21 jaar, terwijl de minimumleeftijd voor heteroseksuele contacten 16 jaar was en is. De zaak, die daadwerkelijk heeft gespeeld, was afkomstig uit het archief van het Regionaal Historisch Centrum Limburg. Maastricht University – Faculteit der Rechtsgeleerdheid in samenwerking met Antidiscriminatie Voorziening Limburg
MAASTRICHT COLOURS YOU PrideWalk en opening op de markt Ook dit jaar werd er weer een parade georganiseerd, in de vorm van een PrideWalk. Een tocht waarin we wilden laten zien dat diversiteit een thema van alle tijden is. Het werd een kleurrijke PrideWalk, de meer dan 450 deelnemers droegen vol trots de kleuren van de regenboogvlag mee.
De PrideWalk vond plaats in de binnenstad van Maastricht. De stoet vertrok in het stadsdeel Wijck nabij het station. Via de oude brug en het hoofdpodium werd er naar de markt gelopen. Zowel maatschappelijke als commerciële organisaties hebben deelgenomen en op vele plekken stonden er meerdere rijen publiek langs de PrideWalk. Bij aankomst op de markt speelde de stadsbeiaardier True Colors op het carillon van het oude stadhuis. Ivo van der Bijl opende met het toepasselijke lied ‘Ode aan Maastricht’ in meerdere talen. Aaneensluitend vond de officiële opening van Roze Zaterdag plaats door burgemeester Onno Hoes.
MAASTRICHT COLOURS YOU Openlunchtfilm ‘Pride’
In samenwerking met Lumiere vertoonden we 19 juni de film ’Pride’ in de openlucht. “Het is de zomer van 1984 en de mijnwerkers staken tegen het beleid van Margaret Thatcher. Tijdens de Gaypride wordt er een flinke donatie ingezameld om de mijnwerkers te steunen. De vakbond voelt zich echter gegeneerd om het geld aan te nemen. Een groep homoseksuelen besluiten om met een busje naar Wales te gaan om de donatie aan de mijnwerkers zelf te overhandigen”. Bezoekers: 250 Gratis entree Maaspromenade Maastricht
MAASTRICHT COLOURS YOU Jaarrekening Roze Zaterdag Verhuur marktkramen Drankomzet Totaal Roze Zaterdag Roze Week PR & Marketing Organisatie & Overhead (nadelig) Saldo Dekking nadelig saldo Gemeente Maastricht Provincie Limburg Aachen, Luik, Hasselt St. Elizabeth Strouven St. Kannunink Salden / Nieuwenhof Overige fondsen Sponsoring Overige omzet RESULTAAT * Controle door accountant toegepast.
BEGROOT 104.500 -2.500 -35.000 67.000 15.000 27.500 35.000 144.500
REALISATIE 99.283 -6221 -10.500 82.562 16.377 21.629 11.520 132.088
VERSCHIL 5217 3721 -24.500 -15.562 -1.377 5.871 23.480 12.412
50.000 50.000 15.000 0 0 0 29.500 0 144.500 0
50.000 15.000 0 15.000 2.500 21.785 20.351 7.144 131.780 -308
0 -35.000 -15.000 15.000 2.500 21.785 -9.149 7.144 1.320 -11.092
Mirjam Hendriks Fotografie
