't LOUGNIJS Maandel ijkse informatiekrant voor de dorpen Kantens- Rottumen Stitswerd 24e JAARGANG No. 6 REDACTIE: Dhr.W.J.van der Bijl Mw.A.E.van der Hoek-Linstra Dhr.G. Werkman Mw. A. van Vliet-Vermeulen Mw. F.F.Doornbos-Dijkhuis Mw. A.Y.Holtman
FEBRUARI2OO5 UITER,STE IIILFVER&íTUTUI ROPl,lt
U kunt uw kopij inleverenbii A. van der Hoek BREDEWEG1 9995 PT KANTENS. tlougnijs @yahoo.com E-mail: Administratie adres:'t LageEind10,9998XA Rottum. Tel.(0595)55 25 73. Bankrek.no.34.22.17.933 Rabobank Noord-Groningen t.n.v.'t Lougnijs, Rottum. Wijverzoeken rekening. u om giftenoverte makenop bovengenoemde
Een abonnement voor lezersbuitende genoemde dorpenen randgebieden is mogelijk, doorstorting van€ 15,00op bovengenoemde rekening. 't Lougnijs wordtu dantoegezonden. Aanallendie ietste koopen/ofte koopvragen,is er altijdplaatsvooruw adveftentie in onzerubriek: Vraagen Aanbod. Copyright 1994't Lougnijs Rottum. Overname wordttoegejuicht, mitsonderbronvermelding. uitdezeuitgave geschiedt Drukwerk en verzorging van't Lougnijs, door: Drukkerij Sikkema, Hoofdstraat 16te Warffum. À t\
,[JÈ De uitgave van dit blad wordt mede mogelijk gemaakt door Rabobank Noord-Groningen ,, t ' \ i 1 5
PREDIKBEURTEN. G E R E F O R M E E R DKEE R K E N H E R V O R M D E GEMEENTE 6 februari 13 20 27
GK HK GK HK
1 1 . 0 0u u r 1 1 . 0 0u u r 1 1 . 0 0u u r 1 1 . 0 0u u r
D s . K r i s t e n s e nH,. A . D s .L a v o o y D s . D e nA d m i r a n t Ds.Kristensen
GEREFORMEERDE KERK VRIJGEMAAKTTE KANTENS 6
f e b r u a r i 1 1 . 0 0u u r 1 4 . 3 0u u r 13 februari 9.30 uur 14.30uur 20 februari 9.30 uur 1 6 . 3 0u u r 27 februari 9.30 uur 14.30uur 6
maart
d s . J . M . A .G r o e n e v e l dB,e d u m d s . J . K l a p w r yW k , i n s u ml e e r d i e n s t ds. T. Groenveldemerituspredikant, Uithuizen ds. T. Groenveldemerituspredikant, Uithuizen leesdienst d s . L . v a n ' t F o o r t ,E n s c h e d e ds. T. Groenveldemerituspredikant, Uithuizen ds. W.L.de Graaff,Middelstum leerdienst
1 1 . 0 0u u r d s .A . G .d e B r u i j nU i t h u i z e n 14.30uur ds. W.L.de GraaffMiddelstum leerdienst
Schoenenkopen is een zaakvanvertrouwen Bij ons zín uw voeten in vakkundige handen. Voor merkschoenen en goed advies:
Dijllhtil'5ehc€ffin Hoofdstraat Oost 4
UITHUIZEN
Telefoon (OSg5) 4g 12 04
\ryEEKENDDIEN'TEN. Huisartsen: Groningen: Doktersdiensten 0900- 9229(0,10euro p.min.) Tandartsen: 2 9 - 3 0j a n . J . D .B u w a l d aB, e d u m 0 5 - 0 6f e b r . H . B e r g h a u s ePr o n t ,L o p p e r s u m . 1 2 - 1 3 f e b r .F . H .B e n n i n kT, e nB o e r . o f. . . . . 1 4 - 1 5f e b r . P . B r o u w e rU, i t h u i z e .n Wmi n, s u m 1 6 - 1 7f e b r . A . F .B r u i n i n g - G e l d e r b l o 19-20febr. L.G.Jager,Bedum 26-27febr. D.L.W.de Graaf,Eenrum 0 5 - 0 6m f t . M . J .d e n E n g e l s e - B o e l k eEsz,i n g e
. . . 0 5 0- 3 0 1 3 9 9 4 . . 0 5 9 6- 5 7 2 8 1 8 . . . . . . . . . 0 5- 300 2 2 7 2 0 . 0 5 9 5- 4 6 4 4 3 3 . . . 0 5 9 5- 4 3 1 6 4 2 . . . . . . . 0 5 9-54 4 1 7 4 0 .050- 301 54 62 - 49 19 49 ......0595 . . . . . . . . 0 5 9- 46 2 2 1 2 1
O p z a t e r d a ge n z o n d a gi s e r o m 1 1 . 0 0e n 1 7 . 0 0u u r e e n s p r e e k u u r . tandartstelefonischte Buiten deze spreekurenis de verantwoordelijke consulteren. Dierenartsen: Bellenmet het centralenummerin Bedum:050 - 301 42 60 Psychotherapieen supervisie: 38, Middelstum. Mw.drs.J.R. Boelema.Praktijk:Groensingel van ma.Vm vr. tussen8.00-8.15uur, Voor het makenvan afspraken tel. 06 - 51255926. Koks Herberg b.v. Tafeltjedek je: tel.nr.050 - 31 40 211.
Begraf enisvereniging Kontens I
Ledenodministrotie:
I
.f.O.rtl.Wqls-Stolloert
(osgs-+z?Bo5 |
(05e5-b5z3o3
Uítvoqrtverzo?ge?:
C. Boersemo
geboorte en/of v erhuizingen Gelieve wl lzigingenbij huwelij k, somenwonen, doorgevenoonde ledenadministrqtie
VAN DE REDAKTIE Ontvangen giften In de maandendecemberen januarimochtenwe de volgendegiftenontvangen: Ver.V. Dorpsbel.K. Ver. Dorpsbel.R. R . E .t e S . TheaterParadox
€ € € €
50,25,15,40,-
Wij dankenu voor uw bijdrage. I(fuARTERFGOEDVAN GRONINGEN. Ter gelegenheidvan Koppermaandag2005, het jaarlijksefeest van de 'Erfgoed van Groninger grafische bedrijven, verscheen de kaart van ScholmaDruk,organisator van de Groningen'. De kaartis een initíatief Koppermaandag, en wordt uitgegevendoor Profiel.Bij de kaart hoorteen begeleidendboekje, waarin uitleg wordt gegeven.Op de Erfgoedkaart staan alle cultureleerfschattenvan de provincievermeld,zoals boerderijen, borgen,kerken,landschappen, molensen monumenten. Rondomde kaartbevindenzich foto'svan het erfgoeden de wapensvan allegemeengetekenden ingekleurd ten in Groningen.Dezewapenszijn ambachtelijk door Koen Heidema.De foto's zijn gemaaktdoor Hans Hut en Willem Friedrich.De in kleuruitgevoerdekaart(formaat50 x 70 cm) en het boeklezijn samenverpaktin een koker;prijs€ 11,50,verkrijgbaarbij boekhandel en Profiel(www.profiel.nD. BEDANKT. Hierbijwil ik iedereenbedankenvoor het meelevenen de kaartendie ik heb gekregentijdensmijnverblijfin het ziekenhuis. M. Hadog. - FEBRUARI2005. AGENDASCHIENVAT Tot nu toe zijn de volgendeactiviteitenbekend. 1. 8.22 febr. 9 . 4 5u u r V o l k s d a n s e n . 2 , 9 , 1 6 ,2 3 f e b r . 1 9 . 3 0u u r B r i d g e c u r s u s . 19.30uur Vergadering Schienvatbestuur. 2 Íebr. 1 9 . 3 0u u r V e r g a d e r i nVg. D . K . 3 febr. 9, 23 febr. 1 9 . 3 0u u r H a n d w e r k e n . 22 febr. 20.15uur Vergadering Optochtcommissie. 23 febr. 1 9 . 3 0u u r B r i d g e n . 24 febr. 20.00uur Jaarvergadering Vrouwenraad. 4
BERNLEFTHEATER Usquerderweg 23, Helwerd-Rottum. Het Bernleftheater brengtvoor de vierdekeer een eigenproductie,die in januarien februari2005 wordtgespeeld.Regisseur Albertvan Ham heeft gekozenvoor het stuk 'Met geslotendeuren'vanJean-PaulSaftre,die in dit toneelstukde esthetieken filosofieop een boeiendewijze heeftgecomen uitgesproken ideeën.De toeschouwer wordt bineerdmetveeldramatiek aan het denkengezet. Kofteinhoud:Driemensenzittenopgeslotenin een kameren vragenzich af waaromjuistzij bij elkaargeplaatstzijn.Kan het een vergissingztjn,toeval of is deze combinatiejuist met liefdevoloverleggeregeld?Als blijktdat de karaktersvan de huisgenotenerg verschillendzln, zullenze toch een maniermoetenvindenom hun tijd door te komen.ln iedergeval is het ' andersdan allenhaddenverwacht want je weet toch wat ze daarginds zeggenover hier?' Speeldata: Vrijdag:20.30uur. 28 januari. 1 1e n 1 8 f e b r u a r i .
Zondag:14.30uur. 30 januari. 13en 20 februari.
tel. 425221. Entree:€ 7.50;reserveren FOTO's. Zoals u al wist, is er een commissiebezig een boek over Kantenste maken.De bewonersis gevraagdfoto'suit 2004 over hun dorp in te leveren voor een tentoonstelling, die einddecemberis gehouden. Er deden21 mensenaan de tentoonstelling mee, die een grote variatie aan materiaalaangeleverd hadden. Op 29 en 30 decemberkondende bewonersalle foto'sbezichtigenin het Schienvaten de mooistedaar uit kiezen.Daar hebbenongeveer70 mensen gebruikvan gemaakt;een mooieopkomstvond de commissie. Het publiekheeft een duidelrjkekeuze gemaakten dat is een foto van Geertde Boergeworden.De vakjuryhad al eerdereen keus gemaakten juryrapport. hieroverkuntu lezenin het bijgevoegde Wij, als boekcommissie, willenalle mensenbedankendie aan deze tentoonstelling hebbenmeegedaanen denkende gekozenfoto in het boekte publiceren. Namensde Boekcommissie, Johnvan de RUdt. JuryrapportFototentoonstelling Kantens2004. Algemeen:De jury heeftallefoto'saandachtigbekekenen komttot de vol"We haddennogwel ietsmeervan de traditionele gendeconclusie: aspec-
ten van het dorpsedagelijkselevenwillenzien,ietspersoonlijker uitgelicht, intiemeren gewaagdergefotografeerd. We hebbende menseneen beetje gemist.De gebouwen,de kerken andere,kennenwe wel, maarde mensen die het dorp makenniet". \Aht gebeurter in Kantens? Daaromis voor de volgendefoto'sgekozen. - MarjoleinKromhout. (inhuldiging) 1. Sinterklaas De humoren het dorpseis typerendvoor dezefoto. Elkjaarweerwachtenop de boot,maaraltijdweer een andervervoermiddel. aspectpast in de opzetvan het boek. Het persoonlijke 2. Torenvan binnenuit- LinetAten. Artistiek, compositie en technischgoed. Een anderebenadering van de kerk(detail). Mooivan sfeer(mooielichtinval), scherp,kleuren materiaaluituoering. (vlieger)- Axel Bos. 3. Luchtfoto,vogelperspectief De foto is opgevallen vanwegezijn andereinvalshoek. Jammerdat je naasthet vliegeftouw nietmeervan het dorp ziet,maarde is origineelen dat kan de jury waarderen. maniervan fotograferen Juryleden. - fotograaf- galeriehoudster, AnnetBakker,beeldendkunstenaar Wirdum. Joostvan de Werf,fotograaf,Groningen. KERSTKARAOKEPARTYK.R.C. 2004. Hetwas eenzeergeslaagdeavondtijdensde karaokeparty van KRC.Bijna 50 leden/donateurs lietenonderhet genotvan een hapjeen drankjeverschillende nummershorenvan hun favorieteartiest. Een zeergezelligfeestdat zekervoor herhalingvatbaarrs! Tijdensde Karaokepartywas ook de trekkingvan de KRC-verlotingdie werdverzorgddoor onzedorpsagent HermanWassink. UitslagKRC-verloting 24 december2004: : 7 5 , -o p l o t n r 1 1 e p r i j s€ . 48 2e prijs:€35,- op lotnr.654 3e prijs:€25,- op lotnr. 26 4e prijs:€10,- op lotnr.376 5e prijs:€ 5,- op lotnr. 31 6e prijs:€ 5,- op lotnr.303 7e prijs:€ 5,- op lotnr.725 Prijzenzijn tot 25 juni 2005 af te halenmet het winnendlot brj Klaas Knot, B r e d e w e g1 2 . v.v. K.R.C.
DAMCLUB'HET LEERTVANZULF'. Uitslagenonderlinge competitie overde maandendecember/januari. 16december: 23 december: ....1-1 A . S m i d s- J . v a n D r j k . . . . . . . . . 2 - 0 A . R i t z e m a- J . Z w e w e r ..2-0 J . W i e r i n g a- J . v a n D i j k. . . . . . . 2 - 0 B . L e y e n a a-r K . B r o e k h u i z e. n A . R i t z e m a- D . H o l t m a n. . . . . . 0 - 2 K . O o m k e n s- P . H o o g w e r f . . . . . . . . 2 - O K . O o m k e n s- B . L e y e n a a r . . . 1 - 1D . H o l t m a n- M . H o l t m a n. . . . . . . . . . 2 - 0 M . H o l t m a n- J . Z w e r v e r . . . . . . . 2 - O P . H o o g w e r-f J . Z w e w e r . . . . . . 0 - 2
6 januari.
13ianuari: J . W i e r i n g a- J . R .d e W i n t e r . 2 - 0 D . H o l t m a n- R . \ A r l p k e m.a. . . . . . . 0 - 2 M . H o l t m a n- A . R i t z e m a . . . . . . 0 - 2 J . W i e r i n g a- A . R i t z e m a ...1-1 - D. Holtman}-2 K. Broekhuizen - B. Leyenaarafgebr. K. Broekhuizen J . Z w e r v e -r J . v a n D i j k. . . . . . . . 2 - 0 P . H o o g w e r-f M . R .v . d .M o l e n. . 1 - 1 P. Hoogwerf- B. Leyenaar...0-2 M. Holtman- J. van Dijk. ...2-0 Standonderlinoecomoetitieper 13 januari: gesp. pnt. 1. J. Wieringa 14 24 10 2. D. Holtman 17 3. J. Zwerver 13 16 4. B. Leyenaar 12 15 5. R. \Ar\tpkema 8 13 11 6. A. Smids 12 10 7. A . R i t z e m a 11 I 10 8. K. Oomkens 10 9 . K . B r o e k h u i z e n1 2 14 6 1 0 .P .H o o g w e r f 10 6 11.M.Holtman 1 2 .J . v a n D i j k 14 3 1 3 . M . v . d .M o l e n 1 1 1 4 .J . d e W i n t e r 9 0 Jan Zwerverzien we weer een plaatsstijgen,promptgevolgddoor Bo gering. Leyenaar.In de middelmoot zijn ook de verschillen Als nieuwlid mochtenwij MeindertJan v.d.Molenbegroeten. Hij gaf dadelijk zijn visitekaartje af door zijn eerstepartijremisete spelen. C o m p e t i t iN e .N.D.B. Met de returnwedstrijdenzijn wij gestart in een uitwedstrijdtegen Garrelsweer.De wedstrijdwerd door ons gewonnenmet 10-6,zodat de gedeeldeeersteplaatskon wordenbehouden.
Ainige tied leden Haar damclub nog mor zes leden. Deur toun gewoon deur te goan Blieven zai nou veurlopegop vattíenleden stoan. Der is aal optie op grode zoal, Mor de daansers willen nait aan de hoal. Doarom blíeven wie mor ien t klaainste vertrek Dicht bie keuken is n prima sÍek. Veurop staaitsportiefgedrag en gezelleghaid Doarom vergait de damclub nait. POEPAAN JE SCHOEN? begintweer.Gezelligom elkaarna Dinsdag11januari,het handwerkclubje de kerstvakantie te zien.Het is dezekeerniet's middags,maar's avonds. Met de auto word ik tot voor de deur van ons handwerkadres aan de gereden.De deur staatal op een kier en ik stap naar binnen. Kerkstraat Gauw de jas aan de kapstok.De gastvrouwkomt mij begroeten. "Hebje iets aan je schoen",vraagtze me. Naar benedenkrlkendzie ik "Och,herinnertzezich ineens,er lag overafvlekkenin de vloerbedekking. hondenpoep voor mijndeur en ik ben vergetenom het weg te spoelen."ln het donkerheb ik nietsgemerktof gezien.Voetenomhoogen ja hoor,het is raak. Hoe moetdat nou? Doordatik nietzo mobielben. ben ik niet in staatom staandeveneen schoenuit te trekken.Naarmijnstoelin de kamerlopen, k a n n i e t , w a n t d a n k o m e ne r n o g m e e rv l e k k e n E . v e ng o e d n a d e n k e n ! Conclusie,ik ga weer naar buiten.Er wordteen emmerwatergehaalden mrj vasthoudendaan het raamkozijn,wordt de zool van mijn schoen geboend. Eindelijkben ik in de kamer,waarde anderenal zittente wachten.Er volgt natuurlijk een hondenpoepgesprek. De een heefteen drol op haarstoepje gevonden.En met een poepschoen in de autostappen,is ook zo leuk.Je krrjgthet haastnietweer uit de kokosmaten dan de geur in de auto!De spuitbusmoeter aan te pas komen.De verhalenzijn nietvan de lucht. Gelukkiggaanwe ook nog onzewerkstukken besprekenen het wordtheel gezellig. Om half tien rijdtde autovoor om me op te halen.Beteruitkijkendloop ik "Pasop",roepenze me schuinnaarbenedenrichtingoudegemeentehuis. na,daarligtookwat bijde houtenschutting. Verdraaid, mijntas hangtbijna i n e e n h o o p ,h e t g a a tn e t g o e d . Wat is dat hier in ons dorp? In de auto wordt verslag uitgebracht. Thuisgekomen is het commandoom direct in de keukenstoelplaatste nemen.Schoenuit en nu blijktdat de profielennog bruinztln.Ermoeteen mes aan te pas komenom het er uit te halenen een borstel.Dan is alles schoon.Er zullenmeermensenzijndie dit overkomt.Er zijn ergeredingen mensen,maarvies is het wel. Op de trottoirslangsde Pastorieweg liggen
momenteelveel platgetrapte, verregendedrollen,o.a. bij het schoolhek. Leuk voor de moedersals de schoolkinderen thuiskomenmet een poepgeen zin hebt om een grasstrookop te schoen!Als je als hondenbezitter zoeken,is het dan mogelijkom een hondte lerenzijn behoeftein de goot bij een zinkputte doen? Vroegerstonder op de vuilnisauto's in de stad Groningen: HoudtUw stad rein. Als we dat in het nieuwejaar nu eens met elkaargingenproberen? Heelveel voetgangers zoudener dankbaarvoorzijn. A.E.v.d.H.-L. JOSTI.BANDNAAR WARFFUM. Op zaterdag9 aprilzalde Josti-Bandvan 15.00tot 17.00uur een optreden verzorgenin de Evenementenhal Op Roakeldais in Warffum. Op 4 decemberis de voorverkoopgestart.Wilt u nog kaartenvoor de JostiBand,wees er dan snel bij,want op is op. Voorinlichtingen overde voorverkoopadressen of informatie kuntu contact opnemenmet Evenementenhal Op Roakeldais, tel. 0595-422496. VERZOEK. D e m e d e w e r k e r sv a n ' t S c h i e n v a tv r a g e n d e b e z o e k e r sv a n h e t Advendofeestop 29 januaride consumptieszo mogelijkmet gepastgeld af te rekenenen niet met SO-eurobiljetten te komen rz,_1)
\à Q<
VooRAANKoNDIGING LEZINGc.S.c.W./FEESTcoMITE .I \=]] I.'Nild ,EN VROUWENRAAD. Op donderdag3 maartzal de heer C. Reindersuit Middelstum een lezing verzorgenover de Groningergeschiedenis en cultuur.Belangstellenden kunnendezeavondalvastin hun agendanoteren.In de volgendeLougnijs meeroverdeze lezing. GRATISAF TE HALEN: 8, te|..551428. 1 vrouwtjescavia6 mnd oud, bij Max Keizer,Pastorieweg OPHALENOUD PAPIER Zaterdagmorgen 12 maartom 9.00 uur bij de weg klaarzetten. Zet uw papiertrjdigen voor de ophalerszichtbaarbij de weg. Oud papieren kaftongraag inleverenin dozen of papierenzakken.Bij tel. 551788. klachtenkan men zichwendentot de o.b.s."Klinkenborg", 10
OPHALENKLEINCHEMISCHAFVAL/KLEINEELEKTR.APPARATEN Op maandagmorgen2lmaaft kunt u bij het personeelvan de chemokar uw kleinchemischafualinleveren. Heeftu kleinchemischafualaan te bieden dan kuntu dit, in de weekvoorafgaand aan de inzameling, telefonisch doorgevenaan het gemeentebedrijf, tel. 437662.u kunt ook een e-mail sturennaar:
[email protected]. Uw afualwordtvanafuw huismeegenomen.Ook afgedankte elektrischeapparate n zoalskoffiezetapparaten, strijktjzers,broodroosters, boormachines,haarfohns,elektrischetandenborstels,mixersetc. kunt u gratismeegevenaan de chemokar.
VERENIGING DORPSBELANGEN ROTTUM Dorpshu is Kloosterstee Jaarwisselino De jaanruisseling verlieprustigin Rottum.Vooralde jeugd vermaaktezich met vuunverkafsteken.Om 0.00 uur maaktenvelen van de uitnodiging gebruikom elkaarin de schuurbij Linekeen Mikeeen gelukkignieuwjaar te wensen.De vrijwillige bijdragedie een iederkon doenwerd door Lineke en Mikegedoneerdaan de slachtoffers van de zeebevingin Azië. Aloemeneledenverqaderinq Op vrijdagavond 28 januariis de jaarlijkseledenvergadering om 20.00uur. D e l e d e nh e b b e ne e n a g e n d ao n t v a n g e n . Toneelavond Zaterdagavond19 februarikunt u genietenvan het optredenvan onze eigenKloosterspeulers. Zij voerenhet blijspel:stampot mous met worst v o o ru o p . Hetstukis in het Groningsen heeftdriebedrrjven. Omdathet een langstuk is de aanvangdeze keerom 19.30uur. Het stukspeeltzichal op een boerderij.Dezewordtgehuurddoor een boerengezinvan eenjonkheer. Hetgezinheefthet nietgemakkelijk, vooralnietomdatde jonkheerop een arrogantemaniertoch zrjngeld probeertte krijgen.Het varkenKnorretjeen een oude sjacheraar, een huisvriend, bemoeienzich er ook nog mee en zorgenvoorde ontknoping. Zoalsaltijdzal het een gezelligeavondworden.Na afloopis er nog een verlotingmet leukeprijzendoorde toneelvereniging. ledereenis welkom.Ledenbetalen€ 2,50 entree,niet-leden€ 3,50 en kinderen € 1,50.
11
Andere activiteiten verdernog voor u in pettodit serzoen? Wat heefrde dorpsverenigino - we informeren naareen rondleiding in de parktuinOosterhouwin Leens. Nietalleenbloemenen plantenstaanhiercentraal,maarook de tuinkunstsoortenstinzenhistorie.ln maarVapril zijnhiermaarliefst80 verschillende plantente bewonderen. Als het lukt,willenwe hier medio april op een zaterdagmiddag heen - we informeren voor een rondleiding bij de Gasunre - we willennog een sjoelwedstrijd organiseren voorjong en oud - in mei wordter wat georganiseerd voor de vroegevogelsen natuurliefhebbersonderu - met Pasenhebbenwe natuurlijk het aloudenotenschieten - stillekniep Genoegideeëndus, nu de uitvoeringnog. U wordt nader geïnformeerd zodrawe meerweten over datumen tijdstip. REISVERSLAG COOSJEDOORNBOS. DEEL4 Besteinwonersvan Kantensen omstreken, Een week nadatjulliedit stukjegelezenhebben,zet ik (afweer)voet op Nederlandsebodem. Wat zln die maandenhier hard gegaan!We hebben nog steeds vakantieen ik ben twee weken op vakantiegeweest naar een ander deel van Brazilië:dat was de moeite w a a r d . D e N e d e r l a n d s ek o l o n i e w a a r i k v e r b l i j f s t a a t i n d e ( v o o r provincieMinasGerais.En ik ben geweestin proNederlandse begrippen) vincieParana,aan de kust. Daar hebbenwe (ik was met drie anderen, onderandereTjacoSchuiling) de stad Foz do lguagubezocht,bekendom haargrotewatervallengenaamdCataratas.Dat moetende grootstewatervallenter wereldzijn. Met de bus zijn we daarheengereden.De bussen hebbenhier een heel handigsysteem,zonder,door kaartverkoop bij de chauffeurvertragingop te lopen.Je staptnamelijkin de bus en dan drie stappenverder zit er een hekje. Daar kun je niet langs voordatje eerst betaaldhebtaan de meneer/mevrouwdie daarbqzit op een stoelmet een kassa.Dan gaat er een lampjeop groen,en kunje het hekjedoorduwen. Aan de kantvan de weg warenwederomverscheidene kraampjesopgesteldmet groentenen fruittekoopmaarook met zonnebrillen, hangmatten enwieldoppen! EenmaalbUde watervallenmochtik als toegangsprijs hetzelfdebetalenals B r a z i l i a n e nz, e m a k e n h i e r n a m e l i j ko n d e r s c h e i di n p r i j z e n t u s s e n Brazilianen en buitenlanders. Daarik een Braziliaanse identiteitskaart heb, carteiragenoemd,die je moethebbenals je hierlangerals drie maanden verbhjft, mochtik door gaanvoor een Braziliaan. 13
Met een Een bus van het park brachtons nog dichterbij de watervallen. van zo'n vier uur hebbenwe de heleBraziliaanse kantvan de wandeltocht gezien,ontzettendmooi.Wantje kuntde watervallen ook van watervallen de kant van Argentiniëbekijken.Dat komt omdatde watervallenhet drie en Paragua.Net als de Benelux landenpuntvormtvan Brazilië, Argentinië wordtdit Braparag,klinktalleennietzo mooi. lk ben dus ook in Argentiniëgeweesten heb op een truckeen tochtdoor de junglegemaakten met een motorbootzijnwe langsen door de watervallengeweest.Een hele ervaring.VanuitFozztlnwe naar Curitibadoorgereisd.In het hotelwaar we verblevenook enigeNederlanders ontmoet, erg leuk als je denktdat Nederlanders alleenmaarop de koloniezijn.Zo wat stondenwe laatstbij de McDonaldste overleggenin het Nederlands we zoudeneten,zegt opeenseen man naastons "Ze hebbenhier geen met worsthè?" boerenkool kolonie VlakbijCuritiba,twee uur daarvandaan ligt ook een Nederlandse Die hebbenwe bezocht.Die koloniebestaatal met de naamCastrolanda. meerdan 50 jaar en heeftzo'n duizendinwoners,heelverschillendmet de kolonieBrasolandia. Verderontwikkeld.En die kolonieheefteen molen! Ja, ik heb in Braziliëop een molengestaan.Bijnanet zo'n uitzichtals van de molen van Kantens...Maar toen we daar rondredenkwam dat gevoelweer helemaalboven,koeiengrazenop laagvlakten Nederlandse (we reden,zo werd gezegd,door de poldersvan Brazilië),sloten aan weerskantenwat ik nog niet eerderheb gezien,het dorp zelf zo'n vredig , u u rg e n i e t e n ! A m e l a n d sd o r p j e p Na nog een tour met de bus door Curitibahebbengemaakten een rit met de trein door de Bergenben ik weer terug op mijn thuisbasishier bij de en een beoordelingsgefamilieSchuiling. Nu moetik stagequa papienruerk in eén en verjaardagsfeest sprek nog afronden.Nog een afscheidsfeest jarig)en dan kom ik jul(bennamelijkop de dagvan aankomst organiseren want inplakken, lie kantweerop. Dan kan ik beginnenmet mijnplakboeken ik heb heelwat verzameldin de loopvan vijf maanden. van wat ik heb lk heb in dezevierverslagennietalleskunnenbeschrijven vertelik er graagover.Overhet landvan maareenmaalterug meegemaakt koloniesen dichtbevolkte steden,goed zwerversen ambassadepersoneel, geasfalteerde (lees:nauwelijksonderhouden) wegen en avonturistische voetbalen houtskoolen wegen,slotenen bergen,fietsersen wegpiraten, noemmaarop. Ja, ik benverliefdop dit land.Ga dus zekereen keerterug. Bedanktvoor het lezenvan mijnverslagen,ook bedanktvoor de reacties die ik daar indirectop gekregenheb, ik heb het met veel pleziergedaan. Totspoedigziens,pa, moeke,Ard,Arnolden lnekein het bijzonder. groet, Met vriendelijke CoosjeDoornbos
14
POSITIEFNIEUWSVAN PARADOX De províncie Groningenheeft afgelopendecember alsnog besloten om in het kader van de nieuwe cultuurnotavoor 2005-2008 subsidretoe te kennen aan TheaterstichtingParadox. Paradox dreigde haar subsidre te verliezen,maar mede door een brede ondersteuningvanjongeren, ouders , leerkrachten,dorpsbewonersen collega'sis hef gelukt de politiek te overtuigenvan het belang van theater voor en door jongeren in de provincie Groningen. Dit betekent dat er de komende vier jaar weer allerlei activiteitenworden georganiseerdin de werkplaatsin Kantens en dat er voorstellingenworden gemaakt voor scholen van het voortgezetonderwijs. Na de voorjaarsvakantie organiseren we in Kantens twee Theaterworkshopsvan 10 middagen met een presentatievoor publiek als afsluiting. Op maandagmiddagvoor kinderenin de leeftijd 10-12jaar en op dinsdagmiddag voor 13jaar en ouder. Voor íedereendie kenniswil maken met theater en zijn of haar talent wil ontdekkenen ontwíkkelen. Pak die kans en geef je zo snel mogelijk op, want vol is vol. Ook wordt er in de zomer (van 22 Um 27 augustus) weer een theaterweek georganiseerdvoorjongeren vanaf 13jaar. Voor meer informatieen aanmeldenkijk op de website www.theaterstichtingparadox.nl Of mail
[email protected] of bel 0595-551200 Theaterstichting Paradox Oosterweg4, Kantens
BRILLENVOOR SRI LANKA In Juli2005zijnwij van planom met onze kinderennaarSri Lankaop vakantiete gaan. Onze kinderenzijn daar geboren.Dit wordt de 4e keer dat wij naarSri Lankagaan.Op de eerstereishebbenwe een artsontmoet die voor de allerarmste mensenvan het eilandwerkt.Ze heefteen brillenproject.Onzevraagaanjullie:hebbenjullienog brillendie we mee kunnen nemenzodatdokterGoonewardene ze uit kan delenaan mensendie wel een bril nodighebbenmaar er zelf niet een kunnenkopen.Bij voorbaat hartelijke dank.De brillenkunneningeleverd wordenbij HarriëtWassink Kooistraat 20 in Kantens. Jacoben Swannet,Thijsen FrankVelema 15
NIEUWSOVER DE 5 MEI OPTOCHT i e b b e nw e d e i n f oa v o n dv o o ro u d e r se n v e r e n i g i n O p d i n s d a g1 8 j a n u a r h gen gehouden.Alle basisschoolkinderen zijn in groepjesingedeeldvan ongeveer10 kinderen.Er zijncontactpersonen aangewezen. Zij zullenbinnenkortcontactopnemenmetde oudersbinnenhungroep.En dan kan het echtewerk beginnen,het bouwen!Ook een aantalverenigingen heeftal g e z e g de e n w a g e n t e z u l l e nm a k e n E . r g a a n z e k e ra l l S w a g e n sm e e r i j den in de optocht.Verenigingen die nog mee willendoen kunnenzich nog tot 8 maaft aanmeldenbij MarjanVeldman.Tel 0595-552424. We gaangeenflessenactie houden,zoalseerderwerdvermeld.Wel gaan we een lijstcollecte houdenom de onkostente dekken.Erebogenkunnen op eigeninitiatiefgebouwdworden.Wel moetenze aan bepaaldeeisen voldoen.Minimaal0,60 cm vanuitde wegkantwordengeplaatst.De doorrij hoogteminimaal4.20 meter.En het geheelmoet op een deugdelijke manier aanlinde grond wordenverankerd,opdat de veiligheidgewaarborgdblijft.Ook de erebogenwordennet als de wagensbeoordeeld door jury en kunnenmeedingennaar een prijsof eervolle een onafhankelijke vermelding. Het zal een drukke maar gezelligetijd worden en de optochtcommissie plezieren succestoe bij het bouwen. wenstiedereenveel creativiteit, Optochtcommissie.
NIEUWSPEUTERSPEELZAAL POPPEDIJN gevierd. Op vrijdag3 decemberhebbenwe met elkaarhet sinterklaasfeest Omdathet altijdeen heeldruk gebeurenvoor de peutersis, vierenwe het de laatstejaren wat anders. Er wordtin de klaseen 'juf 'omgetoverd tot zwartepiet.De peutersziendat dit gebeurd.Het is heelleukom te ziendat als iemanddan geschminktis, dat dit ook echtde zwaftepietis voor de peuters.Zwartepietging nog rond met pepernoten en hadvoorze allemaalnogeen kadootjebrlzich.De peuters genotener allemaalerg van. Na het sinterklaasfeest hebbenwe de kerstspullen uit de kastgehaald.De peutersgingenenthousiast aan de gang om dennenappels te vervenen een kerstboomte kleurenen te plakkenwaar een waxinelichtje in kon branden.Op23 decembermochtenallepeutersop schoolkomen.Samen genoten.Met krentenbrood, hebbenwe van een broodmaaltijd suikerbrood en veel crackers.Dit ging er allemaalgoed in.Toende vadersen de moeders ze weer op kwamenhalenwarenalle buikjesdik en rond. Nu is de vakantiealweerafgelopenen zijnwe weer fris in het nieuwejaar 16
begonnen. We zijnnu bezigmettegenstellingen: grooten klein,dik en dun, zwaar en lichtenz...enz...Sommigetegenstellingen zrjnheel logischdat die blj elkaarhoren,maar anderevindenze best wel moeilijk.Je hebt A taar en licht,maar licht brandtook in de lamp.zo zijnwe met elkaar bezigom van allesspelendewijste leren. Wist u trouwensdat de peuterspeelzaal dit jaar 2O jaar bestaat?Hierover zal u de komendetrydnog wel meerhoren.
I
I
poppedijn GroetjesPeuterspeelzaal V R E U G D E V U UO R N D E RB I J D E M O L E N Op oudejaarsavond werd er onder bij de molen met carbidgeknald.Er m o e s to o k m a a re e n v r e u g d e v u ugre m a a k w t o r d e n ,o n d e ro q d e m o l e n . Een vuurstapel doetfeestelijk aan,maarnietondereen monumentbedekt met riet. Bryhet voetbalveldop de Bredewegwas een plek aangewezen doorde gemeenteEemsmond, waargebrandmochtworden.Al staaner 1 of 10 gietersmetwaterom hetvuurte doven,éenvonkjeis genoegom het riet in brandte steken.Bovenin de molenkan er niemandbilfomen,want dan is het toch al te laat.Gelukkigis door oplettendeburen meteenhet alarmnummer112 gebelden kon de brandweervan Middelstumvoorkomen dat er nog meerhoutop het vuurwerd gegooid. Mensenuit Kantens,dit had niet mogengebeuren.Met 2 molenbranden n o g v e r s i n o n s g e h e u g e nN . a m e l i j k1, 9 9 5 m o l e nd e H o o p G a r s t h u i z e n , door een brandendetakkenbosen in 2OOO de molenEnterprise in Kolham door kortsluiting in een naastgelegen schuur.Dit heeftveel mensentot schrikkengebracht. Jeugdvan Kantens,denktoch beterna. Nietbrandenondermonumenten bedektmet riet.Het zou jammerzijnvan onze mooiedorpsmolen. MolencomitéGroteGeert
I I
NIEUWSVAN KORENEN PELMOLENDE GROTEGEERT In de decembermaand stond koren en pelmolende Grote Geertweer samen met de Ned. Herv.Kerk van K a n t e n sv o l o pi n d e v e r l i c h t i n g . Av la n v e r k o n m e n d e skylinevan Kantenszien. Begindecemberhaddenwe onze jaarlijksebijeenkomstop het gemeentehuis van Uithuizen.De níeuwewethouderMevr.van \Aêrners, was blijdat er zo goed met de molenswordtgewerkt,en allemaalop vrijwilligebasis.Zij heeft beloofdom in het nieuwejaar alle molenseen keerte bezoeken.
17
,i
Trjdensde zware storm op zaterdag8 januari,werd in een wiek van de GroteGeerteen zestalkleppenvernield.lk was evenin de molengeweest, m a a rh e t s p o o k t ee r b e h o o r l i j k . . . a l h e t k r a k e n dh o u t . .... ben ik goedgeschrokken, toen ik aan huisde melding Op oudejaarsavond kreegdat er brandwas bij de molenen dat de brandweeronderwegwas. gekregenvan een watermolenuit Alkmaar lk had net een krantenknipsel die voor de tweede keer door brandstichting in vlammenopging.Als je bijna26 jaar bezigbent met zo'n hobby,moetje er niet aan denkendat er kans is dat de molenwel eens in vlammenop kan gaan.En dat de molenaardan door het lintgaat,is begrijpelijk. De molenaar PRODUCTEN VERKRIJGBAAR NUOOKBIJ U IN DE BUURTBIOLOGISCHE genomeneen Biologische boerenuit NoordNederlandhebbenhet initiatief (EkoNoordNederland). te openen:vrnrvur.Ekonn.nl De noorinternetwinkel over een breedpakketsuper delijkeconsumentkan vanafnu beschikken productenuit de regio. versebiologische EkoNNis een webwinkelmet een zeer compleetassortiment biologische versproducten uit de regio.Consumenten maarook de horecae.d.kunnen wekelijksvia de websitevan EkoNN,www.EKONN.nl, uit dit assortiment zelf een bestellingsamenstellen. Heerlijkeverse productenals groente, wordenzoveelmogelijkgeleverddoor producenfruiten zuivelproducten provincies. ten uitde noordelijke De klantvan EKONNis zo verzekerdvan productuit de regio.Naastdeze(h)eerlijke een supervers biologisch verdroogwaarproductenaangeboden. sproducten wordenook biologische plaatsenvan die producElkeweek kan men op de websiteeen bestelling ten die men zelfwil hebben.U steltdus zelf uw groente-en of fruitpakket samen.Doorde telersuit het Noordenwordendie bestellingen de dag voor leveringgeoogsten geleverdaan hetcentraleverdeelcentrum in Leek.Van daaruitworden de besteldeproductenin tassen geleverdaan diverse afhaalpunten. Deze werkwijzegarcndeertdat productensuperversbij de klantkomen.Door zo veel mogelijkgebruikte makenvan regionaleproduc{enweet de klantwat hij eet en wordt onnodigegesleepmet voedsel voorkomen. De winkelvan InekeGroenewegis sinds2004één van dezeafhaalpunten geworden.Naastde voorvelenal bekendeOdintassenzijnnu ook de door u zeltsamengestelde Ekonntassente verkrijgen, die op woensdagdoor u afgehaaldkunnenworden.Een mooiegelegenheidom eens kenniste geteeldefruiten groentemaar ook met makenmet niet alleenbiologisch geitenkaasjes biologische rijst,of biologische of spaghettiof... Kortomte v e e lo m o p t e n o e m e n . 19
producten Doorbiologische te kopendraagtu bij aan een milieuvriendelijke duurzame landbouwwaar dierwelzijnen zorgzaamomgaan met de aardehoogin het vaandelstaan.Bovendien steltu biologische telers,veehoudersen akkerbouwers in staatom op dezewijzete blijvenproduceren. Voor meer informatiekunt u terechtbij Ineke'sbroodjesen kadootjes of kunt u een kijkjenemenop de websitevan ekonn:www.ekonn.nl. Kijk voor jubileum aanbiedingenvan "lneke's Broodjes en Kadootjes" elders in dit Lougnijs!
6rl{ao Jd)"t
*bra,fr
FLESSENACTIEVOOR AZIË, BeginjanuarihebbenThom Hovenkamp(9 jr) en MarijnWals(10jr) spontaan een flessenactieop touw gezet voor de slachtoffers van de ramp in Azië. Begaanmet het lot van de getroffenentogen beidejongensmet skelteren kar van deurtot deur in Kantensom legeflessenin te zamelen.De eigenaar van de Plus supermarktin Middelstum, JohanTurtman,vond dit zo'n geweldigeactiedat hij spontaanaanboodom de opbrengstvan de flessenactiete verdubbelen. De totaleopbrengstkwamhierdoorop € 70,50en is in inmiddelsgestortop giro 555 t.n.v.de Gezamenlijke HulpOrganisaties Den Haag.
20
Dry
(nne de Fê?t...
Evenvoorstellen, lk ben Johan-Renéde Winter,ben 32 jaar oud, en ben getrouwdmet KorneliaPrins.We hebbentwee dochters,Anouk van 27. j a a r e n M a n o nv a n 1 0 m a a n d e no u d . Waar komje vandaan? lk bengeborenin Delfzijl,en verhuisdnaarLoppersum, toen ik 11jaarwas. Voor mijn opleidingheb ik tussentijdsnog vierjaar in Wageningenop de gezeten,en heb daar in de uitenvaarden bakkersvakschool op een boerderijgewoond.Daarna weerterugnaarLoppersum. Hoe ben je in Kantens terecht gekomen? Doordatik hiervia een kennisin het toneelben beland,en daar Kornelia heb leren kenen.Vervolgenshebbenwe een huis gebouwd aan de Stitswerderlaan 3, daarwonenwe nog steeds. Doe je mee aan bepaaldeactiviteitenin het dorp? Zo ja, waaraan? J a , d a m m e no p d o n d e r d a g a v o n d . lk sta nog met stip onderaanin de onderlinge competitie. Omschrijfjezelf in 5 woorden. Ondernemend, handig,druktemaker, sociaal,wel eenseigenwijs. Met wie zou je wel een dagje willen ruilen? Rudolphvan Veen,omdathij naasttv kok een fantastischpatissieris , en daarmeein het Nederlandspatisserieteam zit.Van hem zou ik nog het een e n a n d e rk u n n e nl e r e no p d i t g e b i e d . Waar mogen ze je 's nachfs voor wakker maken? Overhet algemeenben ik 's nachtsaan het werk,vergeefsemoeitedus... Wat staater altíjd in je koelkast? Karnemelk, kaas,vleeswaren, drinkyoghurt, toetjesvoor de kid's Wat neemje mee naar een onbewoondeiland? Een boot,kan ik snelterugnaarKantens. Wat vindtje het leukstom te lezen in 't Lougnijs en wat zou je aan 't lougnijs willen veranderen? lk leesalleszodra't Lougnijsin de busvalt,en vind het een leukblad.Niks aan veranderen dus. En tenslotte,aan wie geef je de pen door? Aan PeterBeukema,mijnoverbuurman van de Stitswerderlaan 14. 21
HEARTBEAT School voor vrije dans en dansexpressie Annade Kuyer Cursus Dansexpressievoor kinderen van 6 t/m 8 jaar Vindje het leukom te dansenals de wind,of de zee, of de bomen, als een elÍ of een monster.als een reusof een kabouterof als Geefje dan op voordezecursus!!!! 26 januari2005 Vanafwoensdagmiddag 1 0 x v o o r€ 7 5 , -, 1 4 . 1 5 - 1 5 . 3u0u r DorpshuisStitswerd Opgave:Anna de Kuyer,06-11083127.
MAATSCHAPPIJTOT NUT VAN 't ALGEMEEN Opgerichtin 1784. Depaftement Middelstum. Middelstumorganiseertbinnenkoftvoor leden en Het Nutsdepartement weereen cursus'Luisteren naarklassiekemuziek'onderleiding niet-leden van muziekdocentEbo Reitsma. (woensdag9 en woensdag23 februarivan 10.00Op2 cursusochtenden 12.00 uur in Vita Nova te Middelstum)wordt aandachtbesteedaan de opbouw(thematisch, instrumentatie, vorm) van de op het concertuit te voeren werken. Ook achtergrondinformatie over het ontstaanervan en over de componistenkomenaan bod. Er wordt een boeiendevideodocumentairegetoondmet origineleoudeopnamen. AËluitend wordt op zaterdag 26 februari 's avonds het concert in Groningenbezocht.Het wordtdan een feestder herkenning van datgene wat op de cursusaan bod is gekomen. Dit conceftstaato.l.v.ArvoVolmer,m.m.v.LindaMabbs(sopraan). Uitgevoerd wordende werken"LuluSuite"van Bergen Symfonienr.4 van Mahler. Voormeer informatie overde cursuskan contactwordenopgenomenmet Hanniede Jong,Plataanlaan 23,9991 ED te Middelstum, telefoon0595552588.
23
KANTSTERSTIJDENSDE TSUNAMIIN SRI LANKA Er is ons gevraagdom een stukjete schrijvenvoor het Lougnijsover onze ervaringen in Sri Lankatijdensde tsunamiop 2e Kerstdag. Aangezienwe tijdensonze vakantieseen logverslagbijhoudenis dit een kleine moeite. Het volledigeverslagis te lezenop het internet(www.larkens.nl) maarvoor diegenendie hier nietover beschikken staathieronderhet verslagvan de bewuste26 december2004. Zondag26 december,2e kerstdag We slapenuittot 9 uur.We makener vandaageen rustigdagjevan.....denk e nw e . . . . Biancamerkteal op dat het waterverderhet strandop gekomenwas. lk sta rustigop het balkonte kijkenals het zeewaterhet terreinvan het hotel opkomt.Grappig,denk ik nog. Even m'n camerapakken(geborenramptoerist).En dan gaat het erg snel.Hetwater komtmet grotekrachthet land op. Veel mensenwordendoor het waterverrasten proberensnel weg te komen.Wij hebbenhet geluk dat we op de eersteetage overnachtenen nog niet naar het strandzqn gegaan.Het water komt tot ongeveer1,50 meter hoog het hotel in. We horen allemaal gebonk in het hotel. Waarschijnlijk zijn dit de beddenvan de kamersonder ons die tegen de murenslaan.We hopenmaardat het hotelbestandis tegendit geweld.We pakkenin iedergevalsnelallespullenin zodatwe snelweg kunnenmocht dit nodigzijn. Na 10 minutenzakt het water al weer weg. Een grotechaos achterlatend. Alle kamersop de beganegrond zijn venvoest.De bagage van de toeristendrijfroveral.Het restaurantvan het hotelis ook veruvoest. Het dak is ingestort.Op dit momentweten we nog niet hoe omvangrijk deze vloedgolfis geweest.We weten niet of het alleen Mirissazo heeft getroffenof dat andereplaatsen, zoalsGallewaarwe naaftoewillengaan, ook getroffenzijn. We blijvennog even veilig op ons balkonstaan. Het water komt af en toe nog even weer opzettenmaar komt niet meer zover toeristen,komenhun spullen als de eerstekeer,Andere,minderfortuinlijke Veel mensenhebbenschrammenop bij ons op het balkonverzamelen. hun benenen ze hebbenmoeiteom hun spullentussende modderterug is naarde zee ga ik even te vinden.Als al het waterweerteruggestroomd polshoogte nemenop de straat.Daaris het drukvan de mensen. van voetpadenen muurtjesdie doorde kracht Er liggenoveralbrokstukken van het water op straatzijn geworpen.Er is geen verkeermogelijk. Als ik weer terugkomstaat Biancaal ongeduldigop me te wachten.Er wordt en dat men heeftiemandgezegddat er nog een vloedgolfvenryacht niet weet of het hotel hiertegenbestandis. We moetendus het hotel zo mee en gaan op snel mogelijkverlaten.We nemenalleende handbagage , o g e rg e l e g e np, l e k . z o e kn a a re e n a n d e r e h Langsde hoofrwegis allesvenvoestdus we zullenwat verderhet land in moeten.We lopennog maar net een straatin of de mensenbeginnente rennenen te roepen.Het water komt er weer aan. We rennenmee door straat.Het water komt echterniet. een nog half ondergelopen 24
lopenkomenwe eén van de eigenaressen Terwijlwe verderlandinwaarts van ons hoteltegen.Ze zegt dat we met haar mee kunnenlopen.Haar ouderswonenvlakbijin eenwat hogergelegenhuismet ervooreen prachtig rijstveld. En dan is het wachten.Onze bagageligt nog in het hotel.We willen het graagophalenmaarde mensenvan het huiszeggendat het nog nietveilig genoeg is. Er zijn steedsgeruchtendat er nog een vloedgolfaan kan gaanwe toch naarhet hotelom de rugzakken komen.Na 3 uur atwachten op te halenen lopenmet vollebepakking terugnaar het huis.We hebben voorde zekerheidook nog maareen extrafleswateruit de puinhopen van het hotelgehaald.Waterkan nogwel eensschaarsworden.ln de loopvan de middagkomener nog een paartoeristennaarhet huis,twee Duitsestellen en een ltaliaansstel.De restvan de dag proberenwe met z'n allenwat informatiete verkrijgenover de ramp. Dit valt echterniet mee. De stroom is uitgevallen dus we hebbengeenTV of radiotot onze beschikking en de telefoonlijnen werkenook niet.Na verloopvan tijd wordt het steedsduidelijkerdat het een ramp is van grote omvang.De eersteverhalenover omgekomentoeristenbereikenons. Een Canadesevrouwdie verbleefin het hotel naast ons is overleden.De ziekenhuizen zijn overvol.We zijn bezorgdovereen Nederlands stelmettwee kleinekinderendie een kamer haddennaast onze kamer.We hebbenze niet meer gezien.We hebben allemaalwel mobieletelefoonsmaarwe willenspaarzaamzijn met de batterijenomdatwe die niet kunnenopladen.Bovendienis het netwerkerg slecht.Samenmet het ltaliaanse stelloopik een heuvelop achterhet huis. De ontuangstzou hier beterzijn.Met mijntelefoonkrijgik geen verbinding maar met de telefoonvan het ltaliaanse stel lukt het me eindelijkom het thuisfrontgerustte stellen. Zy zullenook wel geen rustige2e kerstdaghebb e ng e h a d . Er zit nietsandersop om hiervannachtte blijven.In het huisverblljvenook allemaallokalemensenuitde omgeving.ln totaalslapener ongeveer50 á 60 personenin en rondhet huis.De meesteop de grond.Wij,de toeristen, mogenom de beuftgebruikmakenvan een bed die we zo efficiëntmogelijk proberente benutten.Voor het eerst in m'n levendeel ik het bed met twee vrouwen.Buitenword ik werkelijklekgeprikt door de muskieten.Die Columbiakledingmagdan bescherming biedentegende zon e.d.maarde muskietenprikkener dwarsdoorheen.Alleenal op mijn rug heb ik ongev e e r3 0 j e u k b u l t e n . . . Het is nu 4 weken na de rampen we ztlnal weer 3 wekenaan het werk. Over belangstelling hebbenwe nietste klagengehad.een artikelop de voorpagina van de Ommelander Couranten vlakdaarnanog een interview op RadioNoord.En nu dan ons eigenLougnijs. We wordennog beroemd. Maareigenlijkvoeldehet ook wel een beetjevreemd.De meestemensen gingener vanuitdat we een traumahaddenopgelopen.Wel begrXpelrjk want in Nederland werdende meesttraumatische beeldenen verhalenuitgezonden.En voorveel mensenheeftde rampook voor enormveel mensehjkleedgezorgd.
Was het voor ons dan niet erg? Nou ja...hetwater kwamwel hoog en de schadedie we zagen was groot maar gelukkigzijn we zelf ongedeerd geblevenen hebbenwe zelfsal onzebagagekunnenbehouden.Het was Íel even spannendof het hotel het zou houden maar een soortgelijk gevoelhad if ook toen ik voor het eerstmet een vliegtuigop vakantieging én Oe pilootde landinginzette.Het scheeldeook dat we in het beginde omvangvan de rampnog nietkondenoverzien. wonen (of Nee, vérgelekenmet de mensendie in de getroffengebieden 's avondsweer zitten prima We ons. gaat met het betergez1gd:woonden) waar de Tsunami lekkeimetéenkopjeSenseonaarhet Journaalte k'rjken terwijlde werkelijkgetrofplaatsheeftgemaaktvoor andereondenverpen fen mensenin Azië nogjarenmet de gevolgenmoetenleven. Edwarden BiancaLarkens
26
HET HOGELAND,LAND WAARINWE WONEN van Nederland, Op schoolhebbenwe veel geleerdover de geschiedenis twistenen de glorievanAmsterdamals hanoverHoekseen Kabeljauwse delsstad. Friezen,dat zijn Het verhaaldat nu komtis heelanders.De Ommelander hebbenbijna3000jaar een apartebeschawij zonderde stadGroningen, ving gehad.Toende Romeinenhier kwamentussen 12 v.C. tot 47 n.C. uit een aantaleilanden:Hunsingo,Fivelingo, bestondende Ommelanden En natuurhlk de eilandenUsquert,Warffum, Upgo,Eemsgoen Hummerke. Rasquerten misschienEenrum. lll" bij het jaar De RomeinPomponiusMelavermeldtin de "Chorographia Rijnarm,naarde waddenvaart 44, als hij doorde Lauwers,de noordelijke tusbij Zoutkampen daarnadoorde Visurgis,nu nog bekendals Kliefsloot sen Hoogkerken Saaksum,langsEzingezeilt,dat de Rijnzich nietver van zee in twee takkenverdeelt.De linkertakhoudtde naam Rijn(de Lauwers). De rivieraan de rechterzijde is eerstsmal,daarnawijkende oeverswijd en zijd terugen is geen riviermeer,maareen grootmeerdat bij overstroming van de landenMare Flevo(Meervan Fivelgo)genoemdwordt.Nadatze omvatheeft,wordtze opnieuw een eilandvan dezelfdenaam (Fivelingo) smalleren looptals een rivierin zee. Door het Flietdat langsde wierde MarsumtussenSolwerden Klein\Merumbij Delfzijlstroomde. Het begintal een beetjerevolutionair te klinken. Na binnen20 jaar 3 boekente hebbengeschrevenover het Meten en Wegen in Groningen,Frieslanden Drentheen het meewerkenaan het boerderijenboekMiddelstumKantens werd het me duidelijkdat onze geschiedenis veel boeienderis dan tot dusverwerd aangenomen.De Ommelandenrond de stad Groningen,de kleistreken van Friesland,de (West-Friesland) kop van Noord-Holland en Zeelandhebbentot 1824 de Romeinsevoet bij het landmetengebruikt,in tegenstelling tot de restvan Nederland. Het Flevomeerin Hollandis een verzinselvan wetenschappers die best welweten,dat het lJsselmeer is ontstaanrond 1175.De bestemethodeom de ouderdomvan de Ommelanden te vindenzijnde muntenen gewichten die in 2000 jaar hier verlorenzijn. In nieuwe poldersontdekje geen Romeinsevondsten,wel in wierden. Daaris trouwensook een verhaaltje bij.De dijkenzijn namelijkveel ouder dan de wierden.Hoe kondenin de 8e eeuw de 7 boerenin Ezingemet ongeveer140 melkkoeien die beestenvan zoetdrinkwater voorzienals er geen drjkenwaren? De puttenwaren daarvoorniet toereikend.Per koe is meerdan 30 literwaterper dag nodig.Telmaaruit hoeveeldat wordtvoor 140 koeienmet daarbijevenveeljongvee. Hoe komenzoveelvlasknoppen onderin de wierdenen vanwaarkomt al het stro? De boerenwistendeze wijsheidal heel lang, maar we mochten die wijsheidniethardopzeggen.
27
Toen ik 17 jaar was moest ik op de ChristelijkeMiddelbareLandbouwschoolin Groningeneenseen opstelmakenoverde eerstelandbouwin de Ommelanden.Mijn vader had me geleerd dat zonder zoet water geen levenop de zoute kweldermogelijkwas, dus schreefik die waarheidop. Drie dagen later moest ik voor de klas komen en vroeg de leraar me Een paal honendof ik beter wilde weten dan geleerdewetenschappers. ofi,veleen 1 kreeg ik voor het opstel,maar laterwerd het een 4, omdat er tochwel leukedingenin stonden.Maar ik stondvoor paal.ledereenlachte me uit! van Midhalmbij Vierhuizenvonden in 1978 in het Enkelelandbouwers Ze drooggelegde Lauwersmeer ongeveer100 palenvan een beschoeiing. trokkende palenvan ong. 3 metereruit,want het waren obstakelsbryhet ploegen.Een eind verderop,op het landvan de Schuttervan Vierhuizen, vond men in het verlengdevan die paleneen punt van zo'n paal en een onderzoekvan het houtwerd de stuk van een bijl.Bij dendrochronologisch leefiijdhiervanberekendop ouderdan 2700jaar. Ziehiereen boeiendondenuerpoverons verleden. van de FrieseOmmelanden Het geefteen nieuwekijkop de geschiedenis en het ontstaanvan dijken,wierden,dorpenen kerken. Lees het boek: Het Hogeland,het Lageland.Water,land,dijken,wierden. Een boekvan 340 blz. met tekeningenen foto'senzovooft. Verkrijgbaarbij de schrijver:M.A. HoltmanUsquerderweg7 Kantenstel. 0595-551292en ook bq lneke'sbroodjesen kadootjes.€ 36.M.A. Holtman.
28
