m

Jaarverslag Boekjaar 2013 01-07-2012 t/m 30-06-2013

Colofon Dit publieksjaarverslag is een uitgave van Habitat for Humanity Nederland. Gatwickstraat 1 1043 GK Amsterdam t +31 (0)20 800 29 70 [email protected] www.habitat.nl www.bouwmee.nl Giften zijn welkom op rekening NL79 INGB 0000006261 Tekst en eindredactie: Habitat for Humanity Nederland Vormgeving: Studio57, Jeroen van der Star

Inhoudsopgave Woord vooraf

4

Het jaar in cijfers

6

1. Ons verhaal

7

2. Ons werk – iedereen een thuis

12

3. Ons werk in Nederland – samen bouwen

23

4. Onze organisatie

30

5. Financieel verslag boekjaar 2013

36

6. Verantwoording en goed bestuur

48

Voorwoord van de directeur Veel is in cijfers uit te drukken. In dit boekjaar heeft Habitat for Humanity wereldwijd een recordaantal van 124.964 huizen gebouwd, gerepareerd of gerenoveerd, waarmee meer dan 600.000 mensen een beter (t)huis hebben. Vanuit Nederland zijn er 14 teams op bouwreis gegaan, en hebben 460 handen meegebouwd aan een huis in één van de 70 landen waar Habitat actief is. Voor het eerst dit jaar hebben 40 golfers meegedaan aan ons eigen Habitat golftoernooi, en hebben 50 lopers zich voor Habitat ingezet tijdens de Dam-tot-Damloop. In Lesotho, Haïti, Nepal, Kirgizië, Armenië, Indonesië zijn met Nederlandse donaties projecten gerealiseerd op het gebied van aidswezen, noodhulp, renovatie en sociale huisvesting. Maar ook was dit het boekjaar waarin wij van 6 collega’s afscheid hebben genomen als gevolg van een reorganisatie. En hebben wij helaas 46% minder bijdragen ontvangen dan gebudgetteerd.

Samen met haar en een team uit Nederland hebben wij een echt, stenen huis gebouwd. Diep geëmotioneerd was ze op de dag van ons vertrek, haar huis was op het dak na afgebouwd. Het besef dat haar leven en dat van haar kinderen vanaf dat moment voor altijd zou veranderen, ten goede!, was overweldigend. En zij was niet de enige die dat zo voelde. Ik mocht weer even getuige zijn van wat het hebben van een huis betekent voor een mens. En dat is gewoonweg niet te kwantificeren. Gelukkig maar.

Maar cijfers, aantallen of bedragen verbleken als ik in de ogen van die ene vrouw in Nicaragua kijk, die 50 jaar in een krot heeft gewoond.

Jennifer Lemke Directeur Habitat for Humanity Nederland

4

Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2013

Voorwoord van de voorzitter Als bestuursvoorzitter van Habitat for Humanity Nederland ben ik zeer betrokken bij de organisatie, in goede en in slechte tijden. Vooral als de organisatie in zwaar weer verkeert, is het bestuur alert, en denkt en beslist mee over de te volgen koers. En Habitat Nederland verkeerde dit boekjaar in zwaar weer. Het bestuur heeft daarom ook de moeilijke maar noodzakelijke beslissing moeten nemen om de kosten terug te brengen naar een betaalbaar niveau. Deze besparing ging gepaard met een reorganisatie en het verlies van een aantal functieplaatsen. Dat was een ingrijpende maatregel met als doel de organisatie haar toegevoegde waarde te laten behouden. Want van die toegevoegde waarde is het bestuur van harte overtuigd. Er is nog zoveel meer te doen, er is nog zoveel meer over het wereldwijde huisvestingsprobleem te vertellen, er zijn nog zoveel meer fondsen te werven om nog meer mensen een (t)huis te kunnen bieden!

Om dit initiatief en andere spreek ik het nogmaals nadrukkelijk uit: uw ondersteuning, in welke vorm dan ook, is van grote waarde. Habitat Nederland wil u blijven informeren en motiveren om met haar - ergens op de wereld - letterlijk of figuurlijk mee te bouwen aan een beter bestaan voor mensen die nu nog in slechte omstandigheden wonen. Habitat is ambitieus. Leven er nu al 3,75 miljoen mensen wereldwijd met hulp van Habitat in een beter huis, over 2 jaar moeten dit er 5 miljoen zijn. Bouwt u mee?

Ook zijn er voldoende, vaak nieuwe initiatieven die ik verwachtingsvol volg. De lancering van de Habitat Business Club bijvoorbeeld, met haar eerste bijeenkomst in de Kuip, laat zien dat bedrijven elkaar vinden op het snijvlak van goed doen en zaken doen.

Rob van der Heijden Voorzitter Habitat for Humanity Nederland


5

Het jaar in cijfers 230

44.781 euro

53

Het aantal Nederlandse bouwreizigers die dit jaar hebben meegebouwd aan Habitat huizen elders op de wereld.

Het bedrag dat Habitat Nederland dit jaar heeft geworven met evenementen.

Het percentage weeskinderen in Lesotho.

1.713

783 miljoen

150 dollar

Onze fans, volgers en vrienden op Social Media.

Het aantal mensen dat wereldwijd geen toegang heeft tot schoon drinkwater.

Een standaard jaarinkomen op het platte land van Haïti.

45

120.000

81

Het percentage huizen in Nicaragua zonder een degelijke vloer.

Het aantal nieuwe bewoners per dag in de grote steden in Azië.

De virtuele huizen op Bouwmee.nl die dit jaar zijn afgebouwd.

52

124.964

5 miljoen

De vrijwilligers die zich dit boekjaar inzetten voor Habitat Nederland.

Het aantal huizen dat Habitat wereldwijd heeft gebouwd, gerepareerd of gerenoveerd in dit boekjaar.

Het aantal mensen dat we eind 2015 in totaal onderdak willen hebben geholpen.

6


1 Ons verhaal


7

1.1 De noodzaak Het wereldwijde huisvestingsprobleem Bijna twee miljard mensen - dat is een kwart van de wereldbevolking - hebben geen fatsoenlijk dak boven zijn hoofd. Ze leven in lekkende, tochtige krotten of in overbevolkte sloppenwijken en lopen grote gezondheidsrisico’s. Vooral kinderen. Miljoenen kinderen krijgen malaria, longontsteking of diarree als gevolg van slechte huisvesting, smerig drinkwater en onhygiënisch sanitair. Wie in deze slechte omstandigheden woont, kan nauwelijks ontsnappen aan de armoede. Kinderen missen school door ziekte. Voor volwassenen is de kans op werk klein. Thuiswerk is vaak niet mogelijk in een onhygiënisch en lekkend krot zonder licht. En wie geen huis heeft, heeft geen toegang tot kapitaal om als zelfstandige een eigen bron van inkomsten te creëren. Mensen die in krotten wonen, leven in angst. Angst voor een slechte gezondheid en de veiligheid van hun kinderen. Angst voor regen, natuurrampen, diefstal en angst om uit hun (vaak illegale) onderkomen te worden gezet. Zij missen de rust en veiligheid van een gezonde, veilige leefruimte om zich verder te kunnen ontwikkelen en ook aan hun toekomst kunnen werken.

“Ontsnappen is nauwelijks mogelijk” De wereld verkeert in een huisvestingscrisis. Ongeveer 1,6 miljard mensen leven in slechte huizen en 100 miljoen mensen zijn dakloos, blijkt uit cijfers van de Verenigde Naties (VN). De oprukkende verstedelijking maakt dit probleem met de dag groter. De stedelijke bevolking groeit dagelijks met meer dan één miljoen mensen. Op dit moment woont 32% van de stedelijke bevolking in de sloppenwijken. Als er geen actie wordt ondernomen dan stijgt het aantal sloppenwijkbewoners de komende 30 jaar naar 2 miljoen, volgens de VN. Slechte woonomstandigheden leiden tot een slechte gezondheid en dat beïnvloedt de mogelijkheden om een inkomen te verdienen. School en gezondheidszorg kost veel geld; een beperkt inkomen betekent dan ook dat beide er vaak bij inschieten. Dat heeft als gevolg dat de kans om uit de armoede te ontsnappen kleiner wordt. Slechte huisvesting houdt de negatieve spiraal van armoede generaties lang in stand.

8


1.2 Wie wij zijn Habitat gelooft dat een eigen huis hét middel is om mensen te helpen uit de armoede te komen. Daarom bouwt Habitat for Humanity aan een wereld waarin iedereen een dak boven zijn hoofd heeft: een thuis. Habitat Nederland maakt deel uit van de internationale non-profitorganisatie Habitat for Humanity, die actief is in meer dan zeventig landen over de hele wereld. Habitat Nederland is een zelfstandig opererende en financieel onafhankelijke fondsenwervende organisatie en ontvangt geen subsidies. Habitat Nederland heeft de ANBI status en het CBF Keurmerk.

We bouwen door 1,000,000

750,000

600,000 500,000

300,000

Habitats visie

Habitats missie

Een wereld waarin iedereen een dak boven zijn hoofd heeft; een thuis.

Mensen een betere toekomst bieden met een degelijk en veilig huis als basis.

15 20

08

10 20 11 20 1 20 2 13

20

20

03

05 20

20

00 20

19 9

6

200,000 150,000 100,000 50,000 6

Habitat Nederland bestaat sinds 1993 en werkt aan de twee doelstellingen van Habitat in Nederland: 1. Mensen bewust maken van het wereldwijde huisvestingsprobleem en de oplossing van Habitat – een veilig (t)huis – én 2. Donaties werven om de Habitat bouwprojecten wereldwijd te financieren.

400,000

19 7

Dankzij Habitat leven wereldwijd meer dan 750.000 gezinnen (3,75 miljoen mensen) in een veilig huis met een solide dak, stevige muren en schoon drinkwater. In boekjaar 2013 heeft Habitat wereldwijd een recordaantal van 124.946 families geholpen met nieuwbouw, renovatie of reparatie. En we bouwen door. Ons doel is om eind 2015 minimaal één miljoen families te hebben geholpen.


9

1.3 Onze aanpak Habitat ziet mensen in ontwikkelingslanden niet als slachtoffers, maar als zelfstandige mensen die – met een steuntje in de rug – heel goed in staat zijn om een eigen toekomst op te bouwen. Dat steuntje wil Habitat for Humanity bieden. Habitat gelooft dat een veilig en degelijk onderkomen hiervoor hét middel is. Daarom bouwt Habitat - samen met de nieuwe huiseigenaren - eenvoudige en betaalbare huizen. Een solide dak boven je hoofd, stevige muren en schoon drinkwater – dat is de basis. Kinderen kunnen er veilig opgroeien, ouders krijgen meer kans om in hun eigen inkomen te voorzien. Een eigen huis biedt toegang tot kapitaal en kan fungeren als onderpand voor een lening, voor microkrediet. Het biedt mensen net die steun in de rug om zelfstandig een beter bestaan op te bouwen, voor zichzelf en voor de volgende generaties. De mensen betalen met een periodieke aflossing hun lening zonder winstoogmerk in termijnen terug en worden zelf eigenaar van hun huis. Zo worden ze niet afhankelijk van de geboden hulp, maar kunnen juist op eigen kracht verder. En van de aflossingen worden weer nieuwe huizen gebouwd, zodat Habitat steeds meer mensen kan ondersteunen om zelfstandig hun leven te verbeteren. Habitat staat voor projecten waar letterlijk ‘gebouwd’ wordt aan een betere toekomst gericht op duurzame huisvesting en economische ontwikkeling. Habitat zet mensen aan tot ondernemen, ondersteunt en begeleidt de toekomstige huiseigenaren bij het op- of uitbouwen van een eigen bestaan met trainingen, het ontwikkelen van specifieke vaardigheden en het opzetten van kleine ondernemingen. Zo draagt Habitat eraan bij dat huiseigenaren op eigen kracht verder kunnen. Habitat is ervan overtuigd dat deze methode net zo belangrijk is als het huis zelf.

Zo werkt Habitat: De bouw van een Habitat huis gebeurt op eigen initiatief. Een gezin dient zelf een verzoek in voor de bouw van een huis. Deze aanvraag wordt beoordeeld door de lokale Habitat organisatie.

10

Habitat verstrekt een lening zonder winstoogmerk. Deze ‘hypotheek’ betaalt de nieuwe huiseigenaar via een periodieke aflossing terug. Dit geld komt in een fonds waaruit weer nieuwe huizen worden gebouwd (“revolving funds”). Zo kan Habitat steeds meer families die steun in de rug geven om zelfstandig hun leefomgeving én hun leven te verbeteren.


Habitat biedt concrete hulp bij de bouw van een huis. Naast nieuwbouw zijn er ook renovatie- en reparatieprojecten. Habitat bouwt altijd samen met lokale vakmensen en vaak ook met lokale duurzame materialen. Om de kosten te drukken maakt Habitat zo veel mogelijk gebruik van de inzet van vrijwilligers.

De nieuwe huiseigenaren bouwen mee aan hun eigen Habitat huis én dat van anderen (“sweat equity”). Juist dit werkt kostenverlagend en versterkt het gemeenschapsgevoel. En het draagt bij aan de trots en het zelfrespect van de huiseigenaren.

Habitat ondersteunt de nieuwe huiseigenaren bij het opbouwen van een eigen bestaan door trainingen in specifieke vaardigheden. En Habitat begeleidt mensen naar zelfstandig ondernemerschap. Het Habitat huis biedt de huiseigenaren toegang tot kapitaal, omdat het kan dienen als onderpand voor een lening of microkrediet.

Habitat bevordert ook gelijke rechten voor vrouwen. In veel landen waar Habitat actief is hebben vrouwen geen wettelijke rechten op grond of kennen hun rechten niet, en hebben daardoor minder kans op veilig wonen, het aanvragen van krediet en het genereren van inkomen. Hierdoor kunnen zij zichzelf en hun kinderen onvoldoende beschermen. Habitat maakt vrouwen bewust van hun rechten en leert hen hiervoor op te komen.

1.4 Onze achtergrond Het verhaal van Habitat begint in 1942, in Koinonia Farm, een kleine gemeenschap in de Verenigde Staten (Georgia). Boer en godsdienstgeleerde Clarence Jordan zet zich daar in voor gelijke rechten in het sociaal en raciaal verdeelde zuidwesten van de VS. Als het echtpaar Millard en Linda Fuller in de jaren ‘60 Koinonia bezoeken, besluiten zij hun luxe leven in Alabama vaarwel te zeggen en Jordan te steunen. Zij geloven dat een thuis voor iedereen de basis is voor onafhankelijkheid. Wie een veilig huis heeft, kan bouwen aan een betere toekomst. Zij starten daarom ‘partnership housing’-projecten; mensen in de gemeenschap werken samen aan de bouw van eenvoudige huizen. De toekomstige huiseigenaar bouwt zelf mee en financiert zijn huis door middel van een lening zonder winstoogmerk. Het zijn de eerste Habitat huizen. De Fullers gaan met het idee van het Habitat huis naar Afrika. En na drie jaar hard werken, hebben 2.000 mensen in voormalig Zaïre een betaalbaar, degelijk huis. Het biedt de gezinnen zekerheid, onafhankelijkheid, en zij zijn weer in staat verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen toekomst. Het echtpaar Fuller ziet dat hun Habitat project een succes is en terug in de Verenigde Staten richten zij in 1976 Habitat for Humanity op. De organisatie groeit en krijgt in Amerika grote bekendheid als Nobelprijswinnaar en oud-president van de Verenigde Staten Jimmy Carter en zijn vrouw Rosalynn zich actief gaan inzetten voor Habitat.


11

2 Ons werk een thuis voor iedereen

12


2.1 Wereldwijd bouwen Vanuit onze visie dat iedereen recht heeft op een degelijk en veilig onderkomen bouwen we aan betere huisvesting over de hele wereld. Omdat we geloven dat mensen - met de basis van een thuis - zelfstandig een beter bestaan op kunnen bouwen voor zichzelf en voor toekomstige generaties. Uiteraard komt er bij de bestrijding van armoede meer kijken dan alleen een huis. Het huis staat altijd centraal bij Habitat, maar om tot een geïntegreerde aanpak te komen, werken wij samen met lokale partners aan water en sanitaire voorzieningen, inkomensgenererende activiteiten en trainingen op het gebied van bouw, techniek, huishoudboekje, gezondheid en hygiëne. Hierdoor is er een breed scala aan projecten ontstaan vanuit dat huis als basis. Zo zijn er projecten die specifiek zijn opgezet voor kwetsbare doelgroepen, waaronder weeskinderen en vrouwen. Ook noodhulp en wederopbouw na natuurrampen zijn belangrijke pijlers van Habitat wereldwijd. Habitat richt zich bovendien steeds meer op innovatief en duurzaam bouwen en microfinanciering waarbij zij kleine leningen verstrekken voor verbouwingen en verbeteringen aan het huis. Deze vorm van microfinanciering is ontstaan vanuit de kern van onze missie en de wil om meer mensen te helpen en de impact van ons werk te vergroten

Verdeling inkomsten naar bestemming

Roemenië Ethiopië

India Armenië Nicaragua

Haïti Lesotho

Kirgizië

Nepal Indonesië

Habitat Nederland heeft dit jaar bijdragen ontvangen voor projecten in negen landen. In dit hoofdstuk presenteren wij u een aantal Habitat projecten in een van deze landen.


13

2.2 Haïti Met Claude Jeudy, de directeur van Habitat Haïti blikten wij afgelopen april terug op de drie jaar die verstreken zijn sinds de allesvernietigende aardbeving. In een openhartig gesprek vertelt Claude - een bevlogen en inspirerende Haïtiaan – ons hoe trots hij is op wat we samen bereikt hebben de afgelopen jaren. ‘In Léogane waar het epicentrum was, vaagde de aardbeving 90% van de bestaande gebouwen in een klap weg. De nood was daar vreselijk groot. Maar samen met jullie hebben we hier gewerkt aan de wederopbouw. Wij zijn heel blij met de hulp van Habitat Nederland en iedereen in Nederland die heeft geholpen. We hebben zij aan zij gewerkt, jullie zijn deel van onze familie geworden!’ Claude vertelt dat Santo – de gemeenschap in Léogane waar Habitat aan het werk is gegaan – in zijn ogen hét voorbeeld is van hoe je een gemeenschap opbouwt na een ramp. ‘Wij hebben een systeem gebouwd in Santo. Niet alleen zijn er 300 huizen gebouwd, er zijn ook waterpompen en eco-toiletten geplaatst. Maar minstens zo belangrijk, er zijn trainingen gegeven en er zijn verschillende initiatieven opgezet om mensen te helpen in hun levensonderhoud te voorzien. Dan wordt zo’n project als in Santo pas echt duurzaam’.

De aardbeving van 12 januari 2010 Met een kracht van 7.0 op de schaal van Richter was het de sterkste aardbeving die het gebied trof in ruim 200 jaar. De hoofdstad van Haïti, Port-au-Prince - in principe gebouwd voor 250.000 mensen - huisvestte 4 miljoen mensen in slechte onderkomens. Niet verwonderlijk dat de aardbeving zo’n zware klap toebracht aan het armste land van het westelijk halfrond. Het land was lange tijd ontwricht. Er waren meer dan 220.000 doden en 300.000 gewonden. De toch al gebrekkige infrastructuur was verwoest waardoor hulpverlening moeilijk op gang kwam en puin niet kon worden afgevoerd. De meer dan twee miljoen getroffenen leefden lange tijd in tenten of in tijdelijke, onveilige, onhygiënische en overvolle onderkomens. Toen het regenseizoen kwam was een cholera-uitbraak dan ook bijna onvermijdelijk..

14


Bijdrage van de Samenwerkende Hulporganisaties ‘Wat we hebben gerealiseerd in Santo, zouden we nooit alleen hebben kunnen doen, zegt Claude. ‘We kregen hulp van meerdere organisaties, uit verschillende landen en met verschillende expertise. Zo heeft het geïnvesteerde geld uiteindelijk twee keer zoveel waarde.’ Santo is gebouwd met bijdragen uit onder andere Ierland, de Verenigde Staten en Nederland. Habitat Nederland heeft na de aardbeving in Haïti als gastorganisatie meegedaan aan de actie van de Samenwerkende Hulporganisaties (SHO) en ontving een bijdrage van ruim € 1.500.000 van de opbrengst van Giro555 voor de wederopbouw in Haïti. Deze bijdrage is ingezet bij de wederopbouw in Santo. De bijdrage van de SHO is benut voor de bouw van eenvoudige basishuizen. Van de 300 huizen in Santo zijn er 245 gefinancierd met de bijdrage van de SHO. De eerste 155 gezinnen zijn in februari 2012 al in hun huizen getrokken. En de tweede oplevering in Santo van 145 huizen, waarvan er 90 zijn gefinancierd met het SHO-geld was in februari 2013. Ook zijn er met de SHO bijdrage 20 eco-toiletten gebouwd en 108 reparaties uitgevoerd, waarmee in totaal 540 mensen rechtstreeks geholpen zijn. Er zijn in Santo waterpompen geplaatst en straatlantaarns op zonne-energie om de kwaliteit van leven in deze gemeenschap te verbeteren. En de bewoners hebben een Disaster Risk Reduction-training gekregen, ze kregen les op het gebied van huishoudelijke financiën en leerden over basisveiligheid- en bouwtechnieken. Ook zijn er met de bijdrage van de SHO 260 bouwvakkers en contractors getraind in ‘best practices’ en kwaliteitscontrolesystemen, waarmee wij zowel de kwaliteit van het project als van de locale bouwsector en de locale economie versterken. En tot slot, om de bedrijvigheid in Santo te stimuleren hebben we met de SHO bijdrage een marktplaats gebouwd waar bewoners, maar ook mensen uit omliggende dorpen hun waar te koop aan kunnen bieden. Met de oplevering van een marktplaats in mei 2013 is het project afgerond.

“Merci en piel” Blogpost uit april 2013 van Jennifer Lemke, directeur Habitat Nederland

Bijna drie jaar na de aardbeving ben ik terug in Haïti. Al bij aankomst op het vliegveld zie ik de vooruitgang: die ene hangar waar alle passagiers aankwamen en vertrokken is vervangen voor een heuse terminal en ook de weg van de luchthaven naar het Habitat kantoor is gemaakt. De vooruitgang is overal in de stad zichtbaar - wat een verschil! Ook in Santo kijk ik mijn ogen uit, wat is er veel te zien! Toen ik hier twee en een half jaar geleden stond, was hier niets anders dan een groot grasveld. Nu is er een hele gemeenschap gevestigd. Een dorp waar mensen tuinen hebben aangelegd, kleine bedrijfjes aan huis zijn begonnen, waar kinderen spelen in de straten, waar men een deur heeft die op slot kan. Het is een bont gezicht, de kleuren spatten van de huizen af. Het valt niet te ontkennen: de tijd heeft hier niet stil gestaan! Wat fijn dat wij - met steun van onze donateurs en de mooie bijdrage van de SHO - daar aan konden meebouwen. Hartelijk dank, of zoals ik het hier in Santo herhaaldelijk hoorde “merci en piel”!


15

Bij een van de initiatieven om mensen te helpen een bestaan op te bouwen in Santo werkt Habitat samen met de Israëlische goede doelenorganisatie IsraAID. Samen met IsraAID is er een groentetuin aangelegd op een stuk grond aan de zijkant van het dorp. IsraAID heeft een groep huiseigenaren getraind die de groente verbouwen en oogsten. De tomaten, bonen, paprika en ochra van de beste kwaliteit verkopen ze aan restaurants in de stad, iets mindere groente gaat naar de markt en de rest is voor eigen gebruik. De eerste oogsten zijn al geweest en de groep krijgt nu training om ook de andere huiseigenaren te helpen zelf een groentetuin aan te leggen. Habitat werkt in Santo ook samen met GiveLove, een hulporganisatie gespecialiseerd in compost en recycling. Zij hebben compostbakken geplaatst en de huiseigenaren getraind om de ontlasting, die in de eco-toiletten wordt gecomposteerd, verder te verwerken tot bruikbare compost die ze kunnen verkopen in de stad. ‘Nu het project in Santo met de oplevering van het marktterrein afgelopen mei is afgerond, staan we eigenlijk nog voor één grote uitdaging’, vertelt Claude. ‘We moeten zorgen dat wij het project goed overdragen aan de bewoners, zij moeten nu de verantwoordelijkheid op zich nemen en de gemeenschap verder uitbouwen. Veel goede doelen organisaties zijn alweer vertrokken uit Haïti, maar Habitat werkte hier al 26 jaar voor de aardbeving en wij blijven. We blijven Santo ondersteunen tot deze prille gemeenschap op eigen benen kan staan!’

16


SIDDEVAS - de toekomst van Santo Het comité van buurtbewoners, SIDDEVAS, is in mei 2012 actief geworden in Santo. Na een training van 6 maanden hebben zij namens alle bewoners van de gemeenschap regels voor de leefbaarheid opgesteld. Regels die deze nieuwe buurt nodig heeft om in harmonie met elkaar te kunnen leven. Zo werden er onder andere afspraken gemaakt over een eenduidige en gelijke verdeling van de grond en hoe de openbare ruimte schoon te houden. De leden van het comité zijn het eerste aanspreekpunt van de buurt. Ze hebben in korte tijd al heel wat bereikt. Of het nou gaat om het sussen van een burenruzie, of het schrijven van een pleidooi aan het telecombedrijf voor het installeren van een telefoonantenne - deze mensen zijn tot op het bot gemotiveerd om van hun buurt een succes te maken! Samen met de Habitat gemeenschapswerkers, de lokale overheid en afgevaardigden van omliggende buurten wordt nagedacht over verdere stappen. Er is een gezondheidscentrum nodig, maar ook scholing. En elektriciteit. Want naast de lampen op zonne-energie die worden geplaatst op de publieke wegen, is er nog geen elektriciteit in de gemeenschap zelf. En dat heeft de eerste prioriteit. Habitat zal deze gemeenschap nog een stapje verder helpen met het op eigen benen staan, maar er komt een moment dat zij het moeten overnemen. Maar dat komt goed – zeker met deze groep mensen!.

2.3 Nepal Nepal kampt met een enorm huizentekort. Na meer dan tien jaar conflict en een onstabiele politieke situatie leeft een groot deel van de bevolking in armoede. De bestaande bouwtechnieken en bouwmaterialen zijn onbetaalbaar voor de arme bevolking. Daarom heeft Habitat Nepal in haar zoektocht naar betaalbare woningen voor de arme bevolking het traditionele bouwen met bamboe in ere hersteld en een geheel nieuwe en duurzame manier van werken ontwikkeld waarmee de armste bevolkingsgroepen hun leven blijvend kunnen verbeteren.

Duurzaam bouwprogramma In februari van dit boekjaar is het project afgerond waarin Habitat Nederland – onder andere met steun van Stichting op Eigen Wieken - Habitat Nepal twee jaar lang heeft ondersteund. In dit project in Jhapa, Morang, Illam en Sunsari in Zuidoost-Nepal wil Habitat de bouw van ecologisch verantwoorde bamboehuizen stimuleren en tegelijkertijd het lokale ondernemerschap bevorderen - met name bij vrouwen - door kwekerijen, bamboeplantages en bamboeverwerkingsbedrijven op te zetten. Zo worden de vrouwen getraind in het genereren van een eigen inkomen. Dit stimuleert de positie van vrouwen binnen de gemeenschappen. Het doel van dit project is het bieden van betaalbare en degelijke huisvesting én de financiële verzelfstandiging van vrouwen en daarmee de vermindering van armoede in de gemeenschappen. Habitat Nepal werkte in dit project samen met diverse lokale organisaties en de lokale overheid. In dit project zijn er 100 bamboehuizen gebouwd. Naast het veilig thuis dat deze huizen bieden aan de 540 mensen die er in leven, dienen de huizen als voorbeeld voor de gemeenschap. Bamboe wordt in Nepal namelijk vaak geassocieerd met armoede en als minderwaardig bouwmateriaal gezien. De voorbeeldhuizen laten de bevolking zien hoe bruikbaar en duurzaam een bamboehuis wel degelijk is. De meeste mensen wisten niet dat bamboe eenvoudig te verwerken was en dat het met een simpele bewerking heel lang meegaat.

Bamboe Bamboe is een grassoort, maar het is harder dan hout. Het groeit vooral in Azië en Latijns-Amerika. Het is de snelst groeiende plant ter wereld. Al na 3 jaar is bamboe klaar om geoogst te worden. Ter vergelijking: de snel groeiende eucalyptus doet daar 15 jaar over, een beuk 40 jaar, en een eik zelfs 80 jaar. Een bamboeplant produceert per jaar ook nog eens meerdere stammen. Omdat de plant na kap blijft leven kan één bamboewortel tijdens zijn levensduur maar liefst 15 kilometer aan bruikbare stam produceren! Bamboe neemt een grote hoeveelheid CO2 op uit de atmosfeer, tot 5 keer meer dan bomen. Bamboevelden produceren ook meer zuurstof en het uitgebreide wortelsysteem beschermt tegen bodemerosie. Bovendien is bamboe relatief makkelijk en goedkoop te verbouwen voor de lokale bevolking. Er zijn meerdere oogsten per jaar en de kans op een misoogst is klein. Tot slot hoef je bij de oogst van bamboe niet – zoals bij bomen – de hele plant te kappen. Een bamboeplantage groeit voortdurend door, elk jaar komen er nieuwe scheuten uit het wortelnet omhoog. Deze ontwikkelen zich in drie jaar tijd tot volwassen stammen. Dat betekent dat elk jaar alle stammen die drie jaar oud zijn worden gekapt en dat alle jongere stammen gewoon blijven staan.


17

Ook zijn de huizen gebruikt om lokale timmerlieden te enthousiastmeren om ook met bamboe aan de slag te gaan en hebben ze een aantal trainingen bijgewoond over het gebruik van bamboe. Uit de 26% toename van de bouw van bamboehuizen in de regio blijkt dat de doelstelling om bamboe populairder te maken is behaald. Daarnaast is er veel bereikt in de verbouw en bewerking van bamboe. Er zijn 10 bamboekwekerijen opgezet. In iedere kwekerij worden elke zes maanden 1.500 planten opgekweekt die daarna worden overgeplaatst naar de grote bamboevelden. Op dit moment is er al 253 hectare aan bamboevelden op verlaten en verwaarloosde grond en langs rivierbeddingen. De uitgeputte en ontboste grond wordt hierdoor weer vruchtbaar en de bamboeplanten dienen tegelijkertijd ter voorkoming van bodemerosie en als buffer tegen overstromingen. Hiermee heeft het project positieve neveneffecten voor de hele gemeenschap. Ook voor de lokale werkgelegenheid had het project positieve gevolgen. Zo zijn er in de afgelopen twee jaar 731 vrouwen getraind om in een grote kwekerij te werken aan het opkweken en oogsten van bamboe. Al deze vrouwen hebben momenteel werk gevonden bij de kwekerijen. Ook zijn er 809 andere vrouwen opgeleid om thuis bamboe te kweken. Meer dan 80% van hen genereert inmiddels inkomsten met de verkoop van de opgekweekte bamboeplantjes. Om de bamboe te verwerken tot bruikbare bouwmaterialen hebben nog eens ruim 1500 Nepalese vrouwen les gekregen in het weven van bamboematten die bij de bouw van de huizen gebruikt worden. Ook leerden ze om van de bamboe huishoudelijke artikelen zoals manden te maken, die ze kunnen verkopen. Door al deze inkomensgenererende activiteiten hebben niet alleen de nieuwe huiseigenaren een beter bestaan op kunnen bouwen, ook andere gezinnen in de gemeenschap hebben zo een opstap gekregen en kunnen zelfstandig verder werken aan het verbeteren van hun situatie.

Bouwen met bamboe

In veel landen wordt neergekeken op bamboe – het wordt gezien wordt als ‘bouwmateriaal voor de armen´, van slechte kwaliteit en snel kapot – terwijl een huis met bakstenen en beton juist een statussymbool is. Maar als bamboe goed wordt bewerkt is het als bouwmateriaal onovertroffen en dé ideale oplossing voor de grote woningnood in veel ontwikkelingslanden.

Bamboehuizen zijn: Goedkoop. Een bamboehuis is minimaal 20% goedkoper dan een vergelijkbaar huis van hout of steen.

18

Eeenvoudig in bouw en onderhoud. Een bamboehuis is snel en met simpel gereedschap te bouwen en beschadigde of versleten onderdelen kunnen eenvoudig worden vervangen.

Goed bestand tegen aardbevingen. Omdat bamboe flexibel en licht is, zijn bamboehuizen beter bestand tegen aardbevingen dan huizen van andere materialen.


Geschikt in een warm klimaat. In een bamboehuis blijft het binnen koel tijdens hete zomers.

Goed voor de werkgelegenheid. De bouw van huizen zorgt voor werkgelegenheid, maar ook de bamboeplantages en de verwerking dragen bij aan de lokale economie.

Onverwoestbaar. Met de juiste behandeling en goed onderhoud gaat een bamboehuis dertig jaar mee.

Duurzaam. Bamboehuizen scoren hoog op alle duurzaamheidscriteria. Het materiaal zelf is bijzonder milieuvriendelijk, maar ook de verwerking van bamboe kost minder energie dan bij andere bouwmaterialen. Ter vergelijking; de verwerking van bamboe kost 1/3 van de energie die de verwerking van hout en 1/8 van de energie die de productie van cement kost. Bovendien is het zeer zuinig in gebruik. Met een bamboeplantage van 70 hectare kunnen jaarlijks 1000 bamboehuizen worden gebouwd terwijl voor 1000 houten huizen 600 hectare aan bos moet worden gekapt.

2.4 Lesotho HIV/aids in Lesotho De aidsproblematiek in Zuidelijk Afrika heeft verstrekkende gevolgen voor de werkwijze van Habitat. Wat doe je als organisatie die de huizen niet weggeeft, als er geen ouders meer zijn om mee te bouwen of om de lening terug te betalen? Zoals bijvoorbeeld in Lesotho, een klein, onafhankelijk koninkrijk in Zuid Afrika, is hard getroffen door hiv/aids. Zo´n 23% van de bevolking heeft hiv/aids. De aidsepidemie heeft een vernietigende invloed op het land. Eén van de schrijnendste gevolgen van aids zijn de aidswezen. Vele volwassenen zijn te ziek om te werken en voor de kinderen te zorgen. Kinderen staan veel te jong al aan het hoofd van een gezin en moeten het huishouden draaiende houden. Als de ouders overlijden blijven de kinderen achter,zonder geld of een fatsoenlijk onderkomen. De onderkomens waar de kinderen terechtkomen zijn meestal slecht onderhouden, hebben lekkende daken en geen sanitaire voorzieningen. Omdat de zorg voor het gezin vaak neer komt op de schouders van kinderen of pleegouders is er geen geld om het huis op te knappen. Speciaal voor deze extra kwetsbare groep kinderen heeft Habitat for Humanity in Lesotho en andere Afrikaanse landen een programma ontwikkeld voor weeskinderen die onder slechte omstandigheden wonen. Pleegouders die voor weeskinderen zorgen, of al wat oudere kinderen die zelfstandig wonen komen in aanmerking voor een eenvoudige, maar solide, stenen tweekamerwoning met toilet. In dit programma is de afbetalingsregeling drastisch aangepast. Ook hoeven de kinderen niet mee te bouwen aan het huis, ze laten in hun plaats een familielid meebouwen of helpen zelf door bijvoorbeeld water te halen of de lunch voor de bouwvakkers te bereiden. Habitat regelt de eigendomsrechten van de woning en geeft training in onderhoud van het huis. Ook leert Habitat de kinderen over het gebruik van het toilet en hun persoonlijke hygiëne. In samenwerking met partnerorganisaties zorgt Habitat dat de kinderen naar school kunnen. Hoe meer inkomsten we genereren, hoe meer we kunnen bouwen. Daarbij willen wij zoveel mogelijk mensen, bedrijven en organisaties hier in Nederland informeren over het wereldwijde huisvestingsprobleem en onze aanpak, ze daadwerkelijk bij ons werk betrekken en mobiliseren om met ons mee te bouwen. Uiteraard is het erg belangrijk voor ons dat onze achterban vertrouwen heeft in onze organisatie en onze werkwijze. Habitat Nederland voldoet aan alle wettelijke regels en het werven van fondsen gebeurt op verantwoorde wijze. We hebben de ANBI status, het CBF Keurmerk en informeren onze supporters nauwgezet over de besteding van de gelden.

Een nieuwe toekomst De veertienjarige Mapuleng en haar broer Moeketsi van zeventien wonen in het Berea district in Lesotho. Toen hun ouders stierven, zijn de kinderen bij hun oom en tante en kleine nichtje ingetrokken. Met zijn vijven leefden ze overdag in de eenkamerwoning van de familie en ’s nachts sliepen Mapuleng en haar broer in een krot naast de woning. Habitat Lesotho heeft Mapuleng en Moeketsi opgenomen in hun weeskinderenprogramma. Afgelopen jaar kregen ze een tweekamerwoning met toilet. Omdat hun ouders geen grond bezaten, heeft het dorpshoofd een stuk land aangewezen naast het huis van hun oom en tante waar het huis voor de weeskinderen is gebouwd. Habitat regelde de eigendomsrechten van de grond en het huis en leerde de kinderen hun huis goed te onderhouden. Habitat Lesotho werkt in dit project samen met WorldVision, een internationale kinderhulp organisatie die Mapuleng en Moeketsi blijft begeleiden en ervoor zorgt dat de kinderen hun opleiding kunnen afmaken. Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2013

19

Negen families onderdak dankzij Nederlandse stichtingen Een viertal Nederlandse stichtingen, waaronder de ASN Foundation en de Diaconie Westerkerk Amsterdam heeft het afgelopen jaar een project ondersteunt, waardoor 9 huizen zijn gebouwd in het Berea district. In totaal hebben 45 weeskinderen en hun families een nieuw onderkomen gekregen voorzien van toilet.

20


2.5 Nicaragua La Gallina ligt in de provincie San Rafael del Sur, op 40 minuten rijden van de hoofdstad Managua. Toen Habitat deze gemeenschap een paar jaar geleden voor het eerst bezocht waren de omstandigheden erbarmelijk. De 280 veelal grote families leefden in te kleine krotten, zonder wc, waterleiding of douche. Alle onderkomens waren gebouwd van golfplaten, sloophout en oud plastic en hadden een moddervloer. Omdat de families op houtvuur kookten in dezelfde ruimte als ze sliepen, hadden veel kinderen en baby’s last van hun longen. Ook met de watervoorziening was het slecht gesteld. De inwoners haalden hun water ruim een kilometer verderop, uit één van de drie open bronnen. Water om te wassen of om mee te koken haalden ze uit de rivier. Geen van deze watervoorzieningen was hygiënisch. Uit een onderzoek van Habitat bleek dat zowel de waterbronnen als de rivier besmet waren met bacteriën. Het grondwater was sterk vervuild door oude, lekkende latrines, maar vooral doordat veel mensen in la Gallina helemaal geen toilet hadden en hun behoeften buiten moesten doen. Habitat begon in 2011 met bouwen in la Gallina. De dorpsbewoners hebben de kans, om samen met Habitat echt iets blijvend te veranderen, met beide handen aangegrepen. Er is een klein fabriekje opgezet waar bakstenen worden gemaakt. Hier helpen de nieuwe huiseigenaren zelf de bakstenen te maken voor hun huis. En onder begeleiding van Habitat bouwt de gemeenschap vol enthousiasme degelijke, nieuwe huizen. Allemaal voorzien van een woon/eetkamer en twee slaapkamers. Met goede kookvoorzieningen. En ecologische toiletten. De eerste fase van het project in la Gallina is afgerond en de eerste 50 woningen zijn opgeleverd. Habitat Nicaragua staat nu in de startblokken om nog eens 100 huizen en 100 ecologische toiletten te bouwen. In mei 2012 startte Habitat in la Gallina het waterproject. Met de bouw van een nieuwe waterpomp en de aanleg van waterleidingen moesten de gezondheid en de leefomstandigheden van meer dan 800 mensen uit de gemeenschap verbeterd worden. Tussen mei 2012, en de oplevering van het watersysteem in januari 2013, is er veel werk verzet. Er werd een water- en sanitatie-comité opgericht met bewoners uit de gemeenschap. Het comité is getraind en zal de watervoorziening in de toekomst onderhouden. De infrastructuur voor het project werd gebouwd met de hulp van de gemeenschap – ze groeven in totaal maar liefst ruim 4,4 kilometer aan geulen voor de installatie van de waterleidingen. In januari 2013 werden de pomp en de watertoren, met een inhoud van 5.000 liter, geïnstalleerd. De toren wordt 2 tot 3 keer per dag gevuld met water zodat alle inwoners van La Gallina gebruik kunnen maken van de nieuwe watervoorziening. Voor het eerst is er schoon drinkwater om de baby’s en kinderen gezond op te laten groeien.

Schoon water is onlosmakelijk verbonden met een Habitat huis Schoon drinkwater en goede sanitaire voorzieningen zijn onlosmakelijk verbonden met een Habitat huis. Ze zijn essentieel voor een betere gezondheid en voor economische vooruitgang. Niet voor niets is het voor meer mensen toegankelijk maken van water- en sanitaire voorzieningen opgenomen als een van de Millennium doelen: “Zo’n 1,1 miljard mensen hebben geen toegang tot schoondrinkwater en 2,4 miljard mensen hebben geen toegang tot sanitaire voorzieningen. Daardoor sterven jaarlijks twee miljoen mensen aan diarree, de meesten jonger dan vijf jaar.” – World Health Organisation (WHO), 2013 Habitat werkt in vele gemeenschappen aan voorzieningen voor schoon water en biedt toiletten. Om de gezondheid blijvend te verbeteren traint Habitat de huiseigenaren. Zo worden goede hygiënische gewoontes onderdeel van het dagelijks leven in het nieuwe huis. Een betere gezondheid zorgt ook voor economische vooruitgang voor wie in armoede leeft. Gezonder en dus minder vaak ziek zijn, bekent minder kosten voor medicijnen en doktersbezoek én zorgt voor minder werkverzuim en dus meer inkomsten.


21

2.6 MicroBuild: stap voor stap naar een beter huis Wilfredo Cohelo woont met zijn vrouw en drie kinderen in Cerro Camote, een bergachtig gebied in Peru. ‘Mijn huis was gemaakt van matten en plastic en was erg stoffig’, vertelde Wilfredo Cohelo. ‘Als het regende kwam het water gewoon naar binnen en de wind, die sterk is op dit deel van de heuvel, waaide dwars door ons huis. Daardoor waren mijn kinderen veel ziek.’ Dankzij een kleine lening van Financiera Edyficar, een verstrekker van microkrediet in Peru, konden Wilfredo en zijn familie een nieuw dak bouwen om hun huis droog te houden. De familie is een stuk gezonder en Wilfredo loopt te stralen alsof hij de loterij gewonnen heeft. Habitat for Humanity heeft samen met Financiera Edyficar in Peru het

programma “Stap voor stap” opgezet. Dit programma combineert kleine leningen, voor verbeteringen aan het huis, met bouwtechnische hulp van Habitat, zodat gezinnen hun huis op een duurzame manier kunnen verbeteren. Het programma “Stap voor stap” waarmee de familie van Wilfredo een nieuw dak heeft gebouwd, is onderdeel van het Habitat MicroBuild fonds, het sociaal investeringsfonds van Habitat dat geld aan microfinancieringsinstellingen over de hele wereld leent. Zij verstrekken op hun beurt met dat geld - in samenwerking met Habitat én altijd gecombineerd met de bouwexpertise van Habitat - kleine leningen waarmee mensen hun huis in stappen kunnen verbeteren.

Hoe werkt het Habitat MicroBuild fonds Maar liefst 40% van de wereldbevolking moet rondkomen van minder dan twee dollar per dag. Deze gezinnen hebben hun geld grotendeels nodig voor de basis levensbehoeften als voedsel en medicijnen. Ze leven vaak in bouwvallige en slechte onderkomens en zullen alleen iets aan hun huisvesting kunnen verbeteren als ze iets over hebben. Terwijl ze niets liever willen dan een solide vloer of dak op hun huis, een aansluiting op de watervoorziening of een extra kamer na gezinsuitbreiding. De werkende onderklasse moet het stellen zonder formeel arbeidscontract of vast inkomen en heeft daardoor geen toegang tot de financiële sector en komt niet in aanmerking voor een gewone lening of hypotheek. Zij kunnen voor een lening alleen terecht bij microfinancieringinstituten. Maar die verstrekken vooral leningen om een bedrijfje mee op te zetten en niet om je huis mee te verbeteren. Om betere huisvesting voor meer mensen toegankelijk te maken, heeft Habitat het MicroBuild fonds opgezet. Hiermee biedt Habitat de lokale microfinancieringsorganisaties het kapitaal en de expertise die nodig zijn. Deze organisaties lenen het in kleine porties uit aan mensen in de gemeenschap die een verbetering aan hun huis willen aanbrengen en geven, samen met Habitat, bouwkundige hulp om te zorgen dat het geld goed wordt ingezet. En als een familie de kleine lening heeft terugbetaald, kan dit bedrag weer aan anderen worden geleend. Het geld blijft in de gemeenschappen en biedt dus kansen voor nog meer families.

22


Habitat werkt momenteel samen met microkredietverstrekkers in 30 landen en wereldwijd is er al bijna $144 miljoen aan microleningen verstrekt voor het verbeteren van woningen. Dankzij het Habitat MicroBuild fonds en de samenwerking met lokale microkredietverstrekkers kan Habitat veel meer gezinnen bereiken. Dankzij dit eenvoudige concept van microfinanciering worden jaarlijks veel meer gezinnen geholpen aan een beter onderkomen en gaan ze een betere toekomst tegemoet.

3 Ons werk in Nederland samen bouwen


23

3.1 Fondsenwerving De basis voor onze bijdrage aan Habitat’s wereldwijde werk ligt hier in Nederland. Habitat Nederland ontvangt geen subsidies maar met de steun van onze donateurs werven we in Nederland fondsen om mensen elders op de wereld een veilig thuis en een betere toekomst te bieden. Habitat werft daarom donaties en sponsorgelden bij particulieren, stichtingen, organisaties en het bedrijfsleven voor de ondersteuning van de Habitat programma’s over de hele wereld. Uiteraard is daarom erg belangrijk voor ons dat onze achterban vertrouwen heeft in onze organisatie en onze werkwijze. Habitat Nederland voldoet aan alle wettelijke regels en het werven van fondsen gebeurt op verantwoorde wijze. We hebben de ANBI status, het CBF Keurmerk en informeren onze supporters nauwgezet over de besteding van de gelden.

Habitat Business Club en de deelname van het eerste Habitat team aan de Dam-tot-Damloop. Ondanks deze nieuwe initiatieven was boekjaar 2013 een uiterst moeilijk jaar. Een jaar waarin wij door de huidige economische recessie gedwongen waren een reorganisatie door te voeren om de organisatie financieel gezond te houden. In hoofdstuk 4 leest u meer over onze organisatie en vindt u een overzicht van onze inkomsten.

3.1.1 Particuliere donateurs De trouwe steun van particulieren is een belangrijke basis voor onze organisatie. Vooral de donateurs die ons steunen met een doorlopende machtiging of een notariële schenking bieden ons een stevig fundament. Dankzij hun vertrouwen zijn wij verzekerd van een stabiele stroom inkomsten.

Een moeilijk jaar De inkomsten van zowel particuliere donateurs als van bedrijven staan onder druk. Dit komt onder meer door de economische recessie, de kritische blik van de samenleving ten opzichte van ontwikkelingssamenwerking en de toenemende focus van bedrijven en donateurs op goede doelen dichtbij, in ons eigen land. Ook zien wij dat donateurs minder geneigd zijn een lange termijn verbintenis aan te gaan, maar vaker incidenteel steunen.

Ook de Bouwbrief – onze nieuwsbrief met acceptgiro die vier keer per jaar op de mat valt bij onze donateurs – zorgde voor een belangrijk deel van de inkomsten. De Bouwbrief geeft informatie over onze projecten, “nieuws en giften”, bouwreizen en evenementen. Naast informatie geven en verantwoording afleggen is het werven van donaties een belangrijke doelstelling van de Bouwbrief.

Toch was er ook goed nieuws. De eerste editie van het Habitat Golftoernooi werd een groot succes, evenals de onlangs opgerichte

Dit boekjaar was een moeilijk jaar met tegenvallende inkomsten van bedrijven en instellingen. Hoewel Habitat voor veel bedrijven en orga-

3.1.2 Bedrijven en instellingen

nisaties een logische partner is vanwege de duidelijk link met de bouw of het concrete en tastbare eindresultaat van Habitats werk resulteerde dat dit boekjaar helaas minder vaak in financiële ondersteuning. Omdat vele bedrijven Habitat wel een warm hart toedragen, maar in deze economisch moeilijke tijden niet altijd kunnen bijdragen, zijn wij dit boekjaar actief aan de slag gegaan om (product)sponsors te werven. Deze laagdrempelige manier van steunen levert weliswaar geen directe donatie op aan de projecten wereldwijd, maar zorgt er wel voor dat wij als Nederlands kantoor onze kosten laag kunnen houden. Zo blijft er meer geld over voor onze missie. In deze tijd is dit voor bedrijven een toegankelijke manier om toch hun steentje bij te dragen. Zo ontvingen wij een zestal mobiele telefoons en bijbehorende telefoonabonnementen van ICT-detachering- en adviesbureau Legian. Randstad Bouw en Van den IJssel steunen ons door sponsoring van shirts, broeken en bouwschoenen voor bouwreizigers en Pijnenburg Bouw en Industrie voorzag onze bouwreizigers van de benodigde gereedschappen. Dit boekjaar gingen diverse bedrijven op bouwreis en/of werden lid van de nieuw opgerichte Habitat Business Club. Daarnaast deed de Stichting Op Eigen Wieken projectdonaties voor projecten in Nepal en Kirgizië en steunde een groep donoren, met onder andere de ASN Bank, een Aidswezen en Kwetsbare Kinderen project in Lesotho.

Habitat Business Club Dit boekjaar zijn wij van start gegaan met de Habitat Business Club - een initiatief dat ons de mogelijkheid geeft om bedrijven op een laagdrempelige manier aan ons te binden. De Business Club biedt de aangesloten bedrijven de gelegenheid om hun maatschappelijk betrokkenheid te tonen en sluit aan bij het nieuwe ondernemen door ze een interessant platform om te netwerken te bieden. Zo komen ‘goed doen’ en ‘zaken doen’ op een mooie manier bij elkaar. Er bestaan twee lidmaatschappen; het basis lidmaatschap en een uitgebreider lidmaatschap inclusief deelname aan de Habitat Business Club bouwreis. De eerste Habitat Business Club bouwreis staat gepland voor voorjaar 2014 en gaat naar Cambodja. 24


De officiële start van de Habitat Business Club was in juni van dit boekjaar tijdens het eerste HBC event dat plaatsvond in de Kuip in Rotterdam. Het was een geslaagde middag voor zowel leden als aspirant-leden van de Habitat Business Club. Na inspirerende sprekers als Patrick van Hees (auteur van de bestseller De Geluksprofessor) en Comité van Aanbevelingslid en oud topman van Siemens Martin van Pernis werd de middag afgesloten met een rondleiding door de catacomben van “De Kuip”.

3.2 In actie voor Habitat Actief bijdragen aan een betere wereld en daar erkenning voor krijgen, dat is de nieuwe manier van geven aan een goed doel. Onze bouwreizen zijn al jaren op dit principe gebaseerd – letterlijk bijdragen en jouw netwerk daarbij betrekken. Het was dan ook niet meer dan logisch dat wij in het vorige boekjaar een aantal sportevenementen hebben toegevoegd aan onze activiteitenmix. Ook de vele vrijwilligers die onze organisatie op diverse gebieden ondersteunen komen letterlijk in actie voor betere huisvesting. Hieronder leest u meer over de vele manieren om in actie te komen voor Habitat.

3.2.1 Bouwreizen Een bouwreis is een unieke gelegenheid om aan den lijve te ervaren wat het werk van Habitat inhoudt en is tegelijkertijd een concrete en bijzondere manier om een steentje bij te dragen aan ons werk, zowel fysiek als financieel. Bouwreizigers financieren zelf hun reis- en verblijfskosten en doen een donatie aan Habitat. Bovendien werven veel bouwreizigers extra donaties voor hun bouwreis door hun familie, vrienden en relaties te vragen ook een bijdrage te doen. De bouwreisdonatie van bedrijfsteams en particulieren gaat deels naar de projecten in het bouwreisland en is deels bestemd voor ondersteuning en ontwikkeling van het Nederlandse bouwreisprogramma.

Een bijzondere ervaring Tijdens een bouwreis wordt er heel wat werk verzet. Toch gaat het uitdrukkelijk niet alleen om het bouwen. Een bouwreis is een unieke belevenis die de bouwreizigers delen met hun team en met de nieuwe huiseigenaren. De ontroering, het respect en de band die wordt opgebouwd, maken een bouwreis tot een bijzondere ervaring! Eenmaal terug in Nederland is een bouwreiziger een echte Habitat ambassadeur als hij vertelt wat hij met eigen ogen heeft gezien.

Bijzondere steun voor Nepal Profund is een projectontwikkelingbedrijf in Amersfoort. Na jaren met flink wat mensen in het vastgoed actief geweest te zijn, heeft de teruggang in de woningbouwsector ervoor gezorgd dat Profund nu weliswaar een kleine onderneming is, maar slagvaardiger dan ooit! Profund ontwikkelt nu succesvol vastgoed waar echt vraag naar is, zoals woningen voor starters op de woningmarkt. Profund steunt het werk van Habitat op bijzondere wijze en maakt hiermee de bouw van bamboehuizen in Nepal mogelijk. Bij de aankoop van een starterswoning vraagt Profund de toekomstige bewoners een virtueel huis op bouwmee.nl te bouwen en donaties voor Habitat te werven. De Amaze-bewoners maakten daarmee kans op een door Profund betaalde bouwreis naar Nepal. Zo kon het woongeluk van starters in Amersfoort ook het woongeluk worden van gezinnen in Nepal. In november 2012 vertrok het Amaze-wonen/Profund team op bouwreis naar Nepal. Vlak voor vertrek overhandigde Kees van Loon, directeur Profund, een cheque van € 41.750 aan Habitat.


25

Bouwreizen in 2013 Wij merken dat bedrijven langer de tijd nemen om tot een beslissing te komen ten aanzien van een bouwreis. Ook zien wij dat veel bedrijven wel degelijk echt geïnteresseerd zijn, maar een bouwreis vanwege de financieel/economische omstandigheden (reorganisaties of ontslagen) momenteel niet kunnen verantwoorden.

Aantal Bouwreizen in 2013

14

Aantal deelnemers

230

Nepal Indonesië India Roemenië Ethiopië Nicaragua Bouwreislanden

In actie voor een bouwreis Om tegemoet te komen aan de groeiende vraag van onze bouwreizigers om ondersteuning bij het werven van fondsen voor hun bouwreis, hebben wij voor de Bouw Mee website een sponsortool ontwikkeld. Hiermee kunnen bouwreizigers op eenvoudige wijze sponsors werven. Met deze tool hopen wij nu ook die mensen mee op bouwreis te krijgen voor wie de kosten tot nu toe nu nog een te hoge drempel zijn. Ook verwachten wij meer mensen te bereiken en onze bekendheid te vergroten, doordat deze bouwreizigers voor het werven van fondsen hun familie, vrienden en relaties betrekken bij hun bouwreis.

26


Haarlem voor India werft sponsors Het team Haarlem for India had de primeur; ze hebben als eerste bouwreisteam gebruikt gemaakt van de “Bouw Mee sponsortool”, de nieuwe online crowdfunding-tool waarmee bouwreizigers hun netwerk kunnen inzetten en sponsors kunnen werven voor hun bouwreis via onze website Bouwmee.nl. Het team Haarlem for India heeft zich individueel en gezamenlijk ingezet om de bouwreissom en extra donaties bijeen te krijgen voor hun bouwreis naar India. Zo hebben ze gefeest tijdens een “Indian Huis Party”, waren ze te vinden op de kerstmarkt in Haarlem en hebben ze speculaaspoppen gebakken. Ook zijn uit zowel zakelijke als privé netwerken van de bouwreizigers mooie donaties voortgekomen. Het team heeft de doelstelling dan ook ruim overtroffen. Habitat is erg blij met deze extra donaties. Na deze succesvolle primeur is de Bouw Mee sponsortool voor alle bouwreisteams beschikbaar. Habitat hoopt zo om de unieke ervaring van een bouwreis voor meer mensen bereikbaar te maken.

3.2.2 Acties en evenementen Actie voeren, meedoen aan een sportevenement en je laten sponsoren; deze manier van fondsenwerving is al een aantal jaar in opmars in Nederland. Mensen willen niet langer aan de zijlijn blijven staan, maar actief bijdragen en zelf het verschil maken. Zo heeft een goed doel steunen vele malen meer impact dan wanneer je enkel een donatie overmaakt. Deze manier van fondsenwerven past helemaal bij Habitat. Want naast de fondsen die het oplevert, raken mensen echt betrokken, vertellen anderen over Habitat en inspireren hen mee te doen.

Eerste Habitat Golftoernooi De eerste editie van het Habitat Golftoernooi op 4 juni 2013 was een fantastische dag. In totaal werden er voor het toernooi tien flights verkocht. Diverse bedrijven waaronder ABN AMRO Mees Pierson, Blueriq, Legian, Profund, Schretlen & Co , Smile en Talent & Pro sloegen af op Golf en Businessclub De Scherpenbergh in Apeldoorn. Na afloop van het toernooi was er een veiling waar de gesponsorde veilingitems een prachtige € 5.500,- opleverde.

Het zomerse weer en de mooie golfbaan droegen onmiskenbaar bij aan de ontspannen sfeer, maar de inzet en het enthousiasme van de deelnemers maakten de dag écht tot een groot succes. Dit boekjaar heeft Habitat Nederland bij een aantal sportevenementen met een team meegedaan. In september deed het eerste Habitat Dam-tot-Damloop-team van vijftig deelnemers mee aan

de populaire hardloopwedstrijd in Amsterdam en wierf fondsen door virtuele huizen te bouwen op Bouw Mee. In totaal heeft het team ruim € 15.000 opgehaald voor Habitat. Ook verschenen er Habitat teams aan de start van de Classico Boretti fietstocht en de 30 van Zandvoort wandeltocht.

Schaatsen voor Habitat Ieder jaar schaatsen de derdeklassers van College Hageveld uit Heemstede de laatste schooldag voor de kerstvakantie een sponsorschaatstocht waarbij ze geld inzamelen voor een goed doel. Dit jaar gingen de ruim 200 leerlingen, verdeeld over acht klassen, de schaatsbaan op om te schaatsten voor Habitat. Ze lieten zich sponsoren en bouwden virtuele huizen voor Habitat projecten voor weeskinderen in Afrika. Ze hebben ruim zeven virtuele huizen gebouwd en daarmee € 3.000 opgehaald.


27

3.2.3 Vrijwilligers Habitat Nederland is een kleine professionele organisatie die niet zou kunnen draaien zonder de inzet van een netwerk aan vrijwilligers. Zo wordt Habitat Nederland ondersteund door ons bestuur, Comité van Aanbeveling, vrijwillige webredacteuren, reisbegeleiders en mensen die bij ons op kantoor werken, evenementen van Habitat ondersteunen of voorlichting geven op scholen en bij organisaties. De inzet van vrijwilligers maakt Habitat Nederland slagvaardiger, waardoor wij geld besparen en meer geld kunnen uitsturen om huizen te bouwen voor en met mensen elders op de wereld die dat het hardst nodig hebben.

Comité van aanbeveling Afgelopen jaar heeft Habitat een Comité van Aanbeveling aangesteld om haar activiteiten bij een groter publiek onder de aandacht te brengen. Het comité van aanbeveling bestaat uit:

Prof. ir. W. Dik; voormalig Staatssecretaris van Economische Zaken en bij het grote publiek bekend als voorzitter Raad van Bestuur KPN. Momenteel is de heer Dik freelance hoogleraar bij de Technische Universiteit Delft.

28

Ing. M.C.J. van Pernis; de voormalige voorzitter van de Raad van Bestuur van Siemens Nederland N.V. en president van de Siemens Groep in Nederland. Momenteel is hij eigenaar/ directeur van Vapecon B.V. van waaruit hij een aantal commissariaten en andere toezichtfuncties bekleedt.


Prof. dr. A.H.G. Rinnooy Kan; van 2006-2012 voorzitter van de Sociaal Economische Raad (SER). Per september 2012 is hij gestart als Universiteitshoogleraar Economie en Bedrijfskunde aan de Universiteit van Amsterdam.

Drs. K.J. Storm; tot zijn pensionering in 2002 voorzitter van de Raad van Bestuur van AEGON. Momenteel is hij voorzitter bij AB Inbev en tevens voorzitter van de Raad van Commissarissen van KLM en vicevoorzitter van PON Holdings en Unilever.

Dr. G. Zalm; van 1994-2006 minister van Financiën. In 2008 trad hij als vicevoorzitter toe tot de Raad van Bestuur van ABN AMRO. Een jaar later leidde hij het team dat verantwoordelijk was voor de integratie van ABN AMRO en Fortis Bank Nederland. In datzelfde jaar werd hij benoemd tot voorzitter van de Raad van Bestuur.

3.3 Communicatie Om onze achterban te inspireren, bij onze missie te betrekken en te mobiliseren mee te bouwen willen wij hen vertellen over het wereldwijde huisvestingsprobleem en over onze aanpak. Ook willen wij hen vooral laten zien hoe mensen daadwerkelijk zelfstandig en op eigen kracht verder kunnen met een huis als basis. Wij zijn voortdurend op zoek naar goede en kostenefficiënte manieren om aandacht te krijgen voor ons werk en onze missie. Habitat Nederland is een kleine organisatie en beschikt niet over een uitgebreid communicatie- of voorlichtingsbudget. Daarom kiezen wij er voor om onze bewustwordingsdoelstelling te combineren met onze fondsenwervende doelstelling. Gratis publiciteit Gratis publiciteit is een belangrijk middel voor Habitat Nederland om de bekendheid in Nederland van onze organisatie en ons werk te vergroten. Bij gratis publiciteit gaat het om redactionele artikelen en interviews in kranten, tijdschriften en online media. Een van de belangrijkste pijlers hierbij zijn onze bouwreizen. Wij ondersteunen de bouwreizigers die ons werk met eigen ogen hebben gezien om hun verhaal te vertellen in de – veelal lokale en regionale – media. Door de bouwreizigers centraal te stellen en ze hun persoonlijke verhaal te laten vertellen, wordt het voor media interessanter om er over te publiceren. Dat heeft het afgelopen boekjaar geresulteerd in een groot aantal publicaties van en over

bouwreizigers: 133 print- en 50 online publicaties en een regionale TV uitzending. Daarmee hebben wij in totaal meer dan vier miljoen mensen bereikt. Deze gratis publiciteit vertegenwoordigt een advertentiewaarde van meer dan € 100.000 – het spreekt voor zich dat deze gratis publiciteit van grote waarde is voor onze organisatie. Communicatie met onze achterban Wij hebben dagelijks contact met onze supporters via uiteenlopende kanalen. Van een schriftelijke voortgangsrapportage over een specifiek project voor een Nederlandse donateur tot het beantwoorden van een vraag van een geïnteresseerde aan de telefoon. Van een verhaal op onze website of in de Bouwbrief - over een huiseigenaar wiens leven veranderd is dankzij zijn nieuwe Habitat huis - tot een presentatie tijdens een informatiebijeenkomst voor een bouwreis. Hoe wij ook met onze achterban communiceren, wij doen dit zo zorgvuldig mogelijk hetgeen ertoe leidt dat onze communicatie eerlijk, transparant en open is. Online communicatie en social media Online communicatie heeft de afgelopen jaren aan belang gewonnen. Onze online aanwezigheid is belangrijk: Habitat.nl geeft een goed beeld van wat onze organisatie doet en hoe men mee kan bouwen. Bouwmee. nl is interactief en actueel, het geeft een kijkje in de keuken van onze

projecten. En door social media zijn we in direct contact met onze supporters en gaan we de dialoog aan. Een luisterend oor Uiteraard proberen wij onze communicatie en communicatiekanalen zo veel mogelijk af te stemmen op de wensen van onze achterban. Daarom inventariseren wij geregeld de wensen en tevredenheid van de betrokken partijen en bieden wij hen de mogelijkheid hun wensen op eenvoudige wijze aan ons kenbaar te maken. Op onze website habitat.nl staat aangegeven wat donateurs kunnen doen. Bijvoorbeeld wanneer zij minder post willen ontvangen of willen weten hoe de klachtenprocedure van Habitat werkt. Daarnaast voeren wij onderzoek uit onder doelgroepen uit de achterban om klanttevredenheid en verbeterpunten te achterhalen. Zo worden de bouwreizen op structurele wijze geëvalueerd. Elke bouwreiziger ontvangt na afloop van de reis een evaluatieformulier om klanttevredenheid te meten en verbeterpunten op te sporen. Wanneer de scores hierop sterk afwijken van het gemiddelde wordt telefonisch contact met de bouwreiziger opgenomen om de evaluatie door te spreken. Zo zorgen wij er voor dat bouwreizigers een luisterend oor vinden voor hun opmerkingen en dat de bouwreizen, waar mogelijk, worden verbeterd.

Bouw Mee Bouw Mee is ons online platform waar virtual reality werkelijkheid wordt. Met de website Bouwmee.nl kun je vanachter je computer meebouwen aan een huis voor een gezin elders op de wereld. Bouw Mee is de nieuwe manier van doneren: zelf actief betrokken zijn bij een project door gebruik te maken van social media. Met vrienden, collega’s en familie een virtueel huis bouwen en zo geld bijeenbrengen voor het Habitat project van je eigen keuze. Kies een project, leg met een donatie de virtuele fundering en nodig anderen uit om mee te bouwen. Naast de virtuele huizen staan de echte bouwprojecten en de nieuwe bewoners centraal op Bouw Mee, waar je het laatste nieuws van de bouwprojecten en de verhalen van de nieuwe huiseigenaren kunt lezen. Blogs, foto’s en filmpjes tonen hoe de bouw van de echte huizen verloopt. Op Bouw Mee draait alles om de mensen die hier virtuele huizen bouwen, de verhalen over de bouwreis én de mensen daar voor wie wij bouwen. Onze bouwreizigers hebben dit jaar hard gebouwd op Bouw Mee. Bijna elk bouwreisteam heeft een eigen pagina op Bouw Mee, is hier actief mee aan de slag gegaan en heeft zijn netwerk gevraagd virtueel een steentje mee te bouwen. Op de teampagina kunnen de thuisblijvers meer informatie vinden over de bouwreis, de belevenissen volgen en bijdragen aan een van de virtuele huizen. Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2013

29

4 Onze organisatie

30


4.1 Internationale organisatie Habitat for Humanity Nederland is onderdeel van de internationale Habitat for Humanity federatie met meer dan zeventig onafhankelijke landenorganisaties over de hele wereld. De internationale organisatie heeft haar hoofdkantoor in Atlanta. Internationaal heeft Habitat haar organisatie verdeeld in vier regio’s: • Europa, Midden-Oosten en Afrika (34 landen) • Azië en Oceanië (19 landen) • Latijns-Amerika en Caraïben (18 landen) • Verenigde Staten en Canada (2 landen)

Elke regio heeft een regiokantoor dat de nationale vestigingen in de regio ondersteunt en controleert. Alle Habitat landenorganisaties opereren zelfstandig, maar werken vanuit dezelfde visie en missie aan een degelijk en veilig onderkomen voor iedereen. Ook conformeren de landen zich aan afspraken omtrent merkgebruik en werkwijze. De meeste landenorganisaties zijn opgericht voor het ontwikkelen en uitvoeren van bouwprojecten in eigen land. Daarnaast hebben sommige landen als doelstelling om gelden te werven voor de projecten in eigen land en/of in andere landen. Slechts een klein deel van de landenorganisaties, waaronder Habitat Nederland, heeft geen bouwprogramma

in eigen land, maar werft alleen fondsen voor Habitat bouwprojecten elders op de wereld. In landen waar Habitat een bouwprogramma heeft zijn lokale Habitat vestigingen actief die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de bouwprojecten. Zij zorgen voor praktische zaken zoals: de selectie en begeleiding van gezinnen, de bouwtekeningen, de inkoop van materialen, de inzet van vaklieden en het innen van de aflossing. Ook zijn zij verantwoordelijk voor een geïntegreerde aanpak van de armoedebestrijding, samenwerking met andere lokale en internationale organisaties en het vastleggen van eigendomsrechten van het huis en de grond.

Verenigde Staten en Canada Azië en Oceanië

Alle 50 staten, District of Columbia, Canada, Bermuda, Guam, Porto Rico en de Maagdeneilanden.

Australië Bangladesh Cambodja China Fiji India Indonesië

Latijns-Amerika en het Caribische gebied Argentinië Bolivia Brazilië Chili Colombia Costa Rica Dominicaans Republiek Ecuador El Salvador

*

Guatemala Guyana Haïti Honduras Mexico Nicaragua Paraguay Peru Trinidad en Tobago

Partnerschap-programma: betekent dat Habitat daar samenwerkt zonder een lokale Habitat vestiging.

Japan Maleisië Mongolië Myanmar* Nepal Nieuw Zeeland Filippijnen Singapore Zuid-Korea Sri Lanka Oost-Timor* Vietnam

Europa, Midden-Oosten en Afrika Armenië Azerbeidzjan Bosnië en Herzegovina* Bulgarije Côte d’Ivoire

Egypte Ethiopië Duistland Ghana Groot-Brittannië Hongarije

Jordanië Kenia Kirgizië Libanon Lesotho Macedonië

Madagascar Malawi Mozambique Nederland Noord-Ierland Polen

Portugal Republiek Ierland Roemenië Servië* Slowakije*

Zuid-Afrika Tadzjikistan Tanzania Oeganda Oekraïne* Zambia


31

4.2 Nederlandse organisatie Habitat Nederland bestaat sinds 1993 en heeft de ANBI status en het CBF Keurmerk en ontvangt geen subsidies. Habitat Nederland richt zich op het bedrijfsleven, op particuliere donateurs, vermogensfondsen en overheden en instellingen voor financiële ondersteuning van onze projecten. Daarnaast bieden wij particulieren en bedrijven de mogelijkheid om als bouwreiziger een week lang huizen te bouwen samen met de toekomstige huiseigenaren en lokale arbeiders. Als bijdrage aan onze projecten is in de reissom een donatiebedrag opgenomen.

4.2.1 Doelstellingen en strategische keuzes Habitat Nederland werkt aan de volgende doelstellingen: 1. Mensen bewust maken van het wereldwijde huisvestingsprobleem en de oplossing van Habitat - een veilig (t)huis – én 2. Donaties werven om de Habitat bouwprojecten te financieren. Boekjaar 2013 was het eerste jaar van het strategisch plan voor de periode 2013-2015. Kernpunt in deze strategie is onze wens en onze ambitie om meer mensen met en door ons werk te ‘raken’. Wij hebben deze ambitie als volgt uitgedrukt: wij willen onze impact vergroten! Dat geldt voor ‘daar’ – in onze programmalanden – waar wij mensen helpen aan betere huisvesting. En dat geldt uitdrukkelijk ook voor ‘hier’ – in Nederland. Onze initiatieven en activiteiten zijn er dan ook op gericht om een nog grotere impact te creëren. Om die impact te kunnen vergroten, moet onze organisatie (financieel) gezond en zelfstandig blijven, en bovendien inspirerend zijn voor de mensen die bij en met ons werken.

De reorganisatie ging gepaard met een afslanking van de organisatie. Gekozen is voor inkrimping van ondersteunende functies zoals office management en (financieel) administratieve- en secretariële ondersteuning, bouwreiscoördinatie en PR. Daarnaast hebben we projectmanagement vanuit Nederland als volledige functie laten vervallen en ondergebracht bij de financiële afdeling. Dit had tot gevolg dat er een zestal functies zijn komen te vervallen.

Verandering kost tijd, maar aan het eind van dit boekjaar zien we al dat met de verandering - door herverdeling van taken en duidelijke keuzes tussen hoofd- en bijzaken - ook een organisatorische efficiencyslag in gang is gezet. Gelukkig heeft Habitat gemotiveerd personeel, zodat in 2013 wederom veel werk is verzet.

Voor de kleine, hechte organisatie die Habitat Nederland is, was dit een bijzonder moeilijke periode waarin wij geprobeerd hebben de onvermijdelijke maatregelen op zo goed mogelijke wijze door te voeren. Voor de medewerkers die als gevolg van de reorganisatie hun baan verloren was een minimale ontslagregeling beschikbaar. Hiermee heeft Habitat Nederland willen voldoen aan de vereisten voor goed werkgeverschap. Ook de overgebleven medewerkers hebben de gevolgen van de reorganisatie direct ervaren, voor hen leverde dit een taakverzwaring op.

• fondsenwerving • marketing en communicatie

Organogram per 30 juni 2013

In maart van het afgelopen boekjaar hebben wij een noodzakelijke reorganisatie doorgevoerd. Met als doel de slagkracht te behouden en de organisatie financieel gezond te houden, zodat Habitat Nederland zich kan blijven inzetten voor haar missie. Op het gebied van personeel en organisatie was 2013 daardoor een bewogen jaar voor Habitat Nederland. 32


en de staffunctie financiën en interne zaken.

directeur

manager financiën en interne zaken

Deze ambitie om impact te vergroten stond dit boekjaar door de huidige economische recessie onder zware druk en om de organisatie economisch gezond te houden waren we genoodzaakt maatregelen te treffen en de strategie aan te scherpen.

4.2.2 Personeel en organisatie

Na de reorganisatie bestaat de organisatie uit twee afdelingen:

manager fondsenwerving

fondsenwerver

manager marketing en communicatie

medewerker bouwreizen

coördinator evenementen en vrijwillgers

coördinator online

4.3 Financiën 4.3.1 Behaalde resultaten Het boekjaar is afgesloten met een negatief resultaat van € 321.273. Hiervan is € 103.246 geen werkelijk verlies. Het gaat hier om donaties die in voorgaande jaren zijn ontvangen en in dit boekjaar zijn uitgegeven aan de projecten waar ze voor bestemd waren. Blijft een werkelijk tekort van €218.027. Dit wordt in mindering gebracht op de continuïteitsreserve. Hierdoor ontstaat een negatieve continuïteitsreserve van €161.872. Zodra de financiële situatie dit toelaat zal de continuïteitsreserve worden aangevuld, zodat er weer een buffer gevormd kan worden.

4.3.2 Baten De totale baten van dit jaar bedroegen € 1.056.230 en zijn opgebouwd uit baten uit eigen fondsenwerving, die € 806.263 bedroegen, baten uit acties derden die € 147.163 bedroegen (dit is het laatste deel van de bijdrage van de SHO-actie voor Haïti in 2010), baten uit beleggingen van € 2.804 en overige baten van € 100.000. De totale baten in dit boekjaar zijn ten opzichte van het vorige boekjaar gedaald met 46%. De begrote baten voor boekjaar 2013 bedroegen € 1.922.000. Deze begroting kende een gezonde ambitie die door de gewijzigde marktomstandigheden niet langer realistisch bleek. De werkelijke baten bleven in dit boekjaar sterk achter ten opzichte van de begrote baten en bleven steken op 53% van de doelstelling. Baten uit eigen fondsenwerving De baten uit eigen fondsenwerving daalden ruim € 200.000 ten opzichte van boekjaar 2012. De inkomsten daalden over de hele linie, maar de grootste daling zien we bij de inkomsten uit sponsoring van bedrijven en instellingen. Met bijna € 150.000 minder inkomsten daalde deze post ruim 35%. Dit wordt veroorzaakt door de economische recessie die veel bedrijven raakt, vooral in de sectoren waar Habitat van nature actief is, zoals de bouw en de financiële sector. Ook ontvingen wij dit jaar € 6.276 uit de afwikkeling van een nalatenschap terwijl deze post vorig jaar nog € 70.000 bedroeg. Donaties en giften van particulieren via onder andere mailingacties, machtigingen en notariële schenkingen daalden met minst, slechts 3% en de inkomsten uit bouwreizen daalden met 10%. Vergeleken met de begroting bleven vooral de inkomsten van bedrijven en bouwreizen sterk achter. Onze ambitie om vooral onze inkomsten

van bedrijven, middels sponsoring en bouwreizen, te laten groeien was niet realiseerbaar in deze economisch moeilijke tijd. Ook de particuliere inkomsten haalden hun groeidoelstelling niet. De eerste evenementen die we organiseerden waren weliswaar succesvol, maar nog niet zo grootschalig als we hadden begroot. Baten uit acties derden Na twee jaar intensief bouwen in Haïti hebben wij dit boekjaar de laatste bouwwerkzaamheden verricht en hebben wij ons wederopbouwproject vanuit SHO-financiering afgerond. Deze post komt dan ook overeen met de opgestelde begroting maar is conform verwachting sterk gedaald ten opzichte van het vorige boekjaar. Baten uit beleggingen De baten uit beleggingen betreffen alleen renteopbrengsten. Het beleid van Habitat Nederland is er op gericht geen beleggingen te doen. Overige baten Dit betreft een bijdrage die wij van Habitat for Humanity International hebben ontvangen ter ondersteuning van communicatie activiteiten en zal in komende jaren als uitgave worden opgenomen.

4.3.3 Lasten Ondanks tegenvallende inkomsten is dit jaar € 970.179 besteed aan de doelstelling. Dit is weliswaar lager dan vorig jaar en dan begroot, maar het doelbestedingspercentage van de baten is gestegen van 88,7 naar 91,9. De totale kosten voor beheer en administratie zijn ten opzichte van vorig jaar en ten opzichte van de begroting gestegen. De reorganisatie die in dit boekjaar is doorgevoerd heeft extra kosten meegebracht terwijl de beoogde kostenbesparing pas in het volgende boekjaar zichtbaar zal zijn. Ook het fondsenwervingspercentage stond dit boekjaar onder druk door de gedaalde inkomsten en is voor het eerst boven de 25% uitgekomen. Door de maatregelen die dit boekjaar zijn genomen, verwacht Habitat komend jaar een aanzienlijk lager fondsenwervingspercentage te realiseren, zodat het driejaarsgemiddelde onder de 25% blijft zoals het CBF als norm heeft gesteld.


33

4.4 Toekomstvisie 4.4.1 Strategische beleidskeuzes 2013 – 2015 De reorganisatie en daarmee de in dit boekjaar ingezette efficiencyslag zal in het komend boekjaar verder worden uitgewerkt. Wij verwachten dat, nu de organisatie betaalbaarder geworden is, wij aan slagkracht zullen winnen en dat wij in boekjaar 2014 wederom veel werk kunnen verzetten en een significante bijdrage leveren aan onze missie. Met minder mensen hetzelfde doen, vraagt om heldere keuzes. De keuzes in onze 3-jaren strategie staan echter niet ter discussie. Wat we doen is bewust gekozen, maar zal vanwege de omvang van onze organisatie moeten worden aangepast: • Het aantal activiteiten moet worden gereduceerd (o.a. keuzes in evenementen) • Niet alles kunnen wij meer zelf doen (o.a. inzet van meer vrijwilligers) De initiatieven en activiteiten benodigd om die strategie te kunnen uitvoeren, zijn als volgt:

De 3-jaren strategie 2013-2015:

Habitat for Humanity Nederland richt zich op

Habitat for Humanity Nederland wil: De impact van de steun aan projecten wereldwijd vergroten

De impact van het werk in Nederland vergroten

Doelstelling

Huisvesting te verbeteren

Betrokkenheid te verhogen Initiatieven die: - meer mensen bij ons werk betrekken - meer mensen mobiliseren voor onze organisatie

Met als basis een stevige en inspirerende organisatie Financiële flexibiliteit

34


in Nederland Bouwreizen

Bouw Mee (online platform)

door

Ondersteuning van: - nieuwbouw-, renovatie-, reparatieprojecten - projecten met Housing Support Services (bijvoorbeeld vaktrainingen) - projecten die grote aantallen mensen bereiken (bijvoorbeeld Disaster Response)

wereldwijd

Goed leiderschap

Financiële onafhankelijkheid

Samenwerkingen

Evenementen Cause Related Marketing ReStore

4.4.2 Doelstellingen boekjaar 2014

4.4.3 Begroting boekjaar 2014

In dit boekjaar zullen wij ons (en nog meer) blijven op richten op: • bouwreizen • Bouw Mee om online fondsen te werven voor bouwreizen en evenementen • evenementen waaraan wij met een team van fondsenwervende deelnemers kunnen meedoen • cause marketing campagnes • sponsoring in natura

Het budget voor boekjaar 2014 ziet er als volgt uit:

Baten

Bedrag in euro’s

Lasten

Bedrag in euro’s

Baten uit eigen fondsenwerving

998.000

Structurele hulp

502.000

Overige baten

115.000

Voorlichting en bewustmaking

246.000

Kosten eigen fondsenwerving

271.000

Kosten beheer en administratie

87.000

Begroot overschot

7.000

Totaal

1.113.000

1.113.000


35

5 Financieel verslag boekjaar 2013

36


Balans per 30 juni 2013 (in euro’s, na resultaatbestemming) Activa 30-06-2013 30-06-2012 Materiële vaste activa Bedrijfsmiddelen 15.521 34.026 Voorraden 7.814 9.510 Vorderingen en overlopende activa Debiteuren 65.059 57.515 Belastingen en premies sociale verzekeringen 2.226 4.680 Overige vorderingen en overlopende activa 76.454 327.482 143.739 389.677 Liquide middelen 263.515 601.873 Totaal 430.589 1.035.086 Passiva Reserves en fondsen Reserves Continuïteitsreserve -161.872 37.650 Reserve activa bedrijfsvoering 15.521 34.026 -146.351 Fondsen Bestemmingsfonds bestemde donaties 327.031 430.277 Bestemmingsfonds noodhulp Haïti - 327.031 180.680 Kortlopende schulden Belastingen en premies sociale verzekeringen 13.925 20.719 Crediteuren 32.844 39.210 Overige schulden en overlopende passiva 203.140 473.204 249.909

71.676

430.277 501.953

533.133

Totaal 430.589 1.035.086


37

Staat van baten en lasten over het boekjaar 2013 (in euro’s) Baten

Boekjaar 2013

Baten uit eigen fondsenwerving Baten uit acties van derden Baten uit beleggingen Overige baten Som der baten

Begroting boekjaar 2013 806.263 147.163 2.804 100.000 1.056.230

1.847.000 145.000 - - 1.992.000

2012 1.059.451 787.465 7.448 106.581 1.960.946

Lasten Besteed aan doelstellingen Structurele hulp 741.991 1.278.000 1.302.104 1.481.517 Voorlichting en bewustmaking 228.188 241.000 274.064 257.982 970.179 1.519.000 1.739.499 Werving baten Kosten eigen fondsenwerving 213.316 272.000 261.182 Beheer en administratie

194.008

169.000

179.004

Som der lasten

1.377.503

1.960.000

2.179.686

Resultaat -321.273 32.000 -218.740 Resultaatbestemming Ten laste/gunste van bestemmingsfonds bestemde donaties -103.246 - -94.457 Ten laste/gunste van de continuïteitsreserve -218.027 32.000 -124.283 -321.273 32.000 -218.740

38


Kasstromenoverzicht boekjaar 2013 (in euro’s)

Boekjaar 2013

2012

Kasstroom uit operationele activiteiten Resultaat boekjaar -321.273 -218.740 Aanpassingen voor: afschrijvingen 18.505 18.614 Mutaties in werkkapitaal Afname vorderingen 245.938 -219.626 Afname voorraden 1.696 -4.041 Toename overige schulden en overlopende passiva -283.224 -446.098 -35.590 -669.765 Kasstroom uit operationele activiteiten -338.358 -869.891 Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa - -35.850 Kasstroom uit investeringsactiviteiten - -35.850 Afname/toename geldmiddelen -338.358 -905.741 Liquide middelen aanvang boekjaar 601.873 1.507.614 Liquide middelen einde boekjaar 263.515 601.873 -338.358 -905.741


39

Grondslagen voor financiële verslaggeving Algemeen De grondslagen die worden toegepast voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling zijn gebaseerd op historische kosten. Voorzover niet anders is vermeld, worden activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. De opbrengsten en kosten worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben. Richtlijn Fondsenwervende instellingen Dit jaarverslag is opgesteld conform de ‘Richtlijn 650’ voor fondsenwervende instellingen van de Raad voor de Jaarverslaggeving. Grondslagen voor de omrekening van vreemde valuta De rapporteringsvaluta van de jaarrekening is de euro (€). De vorderingen en schulden in vreemde valuta worden worden omgerekend tegen de koers per balansdatum. Transacties in vreemde valuta worden gedurende het boekjaar worden verantwoord tegen de koers op transactiedatum. Koersverschillen worden onder de financiële baten of lasten ten gunste respectievelijk ten laste van de staat van baten en lasten gebracht.

Grondslagen voor waardering van activa en passiva Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen aanschafprijs verminderd met lineaire afschrijvingen. Materiële vaste activa die om niet worden verkregen, worden gewaardeerd tegen de waarde in het economisch verkeer. De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de aanschafprijs Voorraden Voorraden worden gewaardeerd op historische aanschafwaarde. Voor incourante voorraden wordt een voorziening getroffen. Vorderingen Vorderingen worden gewaardeerd op de nominale waarde onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid.

40


Reserves Het bestuur geeft door de benoeming van de reserves aan op welke wijze zij de ter beschikking staande middelen wenst aan te wenden Continuïteitsreserve Het bestuur streeft ernaar de continuïteitsreserve zo laag mogelijk te houden. Deze reserve dient ter waarborging van de continuïteit. De continuïteitreserve mag niet hoger zijn dan het gewogen gemiddelde van de organisatiekosten van het boekjaar en de twee daaraan voorafgaande boekjaren. Indien in enig jaar het gestelde maximum wordt overschreden, bepaalt het bestuur een bestemming in het kader van de doelstelling ter grootte van de overschrijding, welke zal worden toegevoegd aan de “bestemmingsreserve door het bestuur bepaald”. De bestemmingsreserve is een onderdeel van de reserves waarvan de beperkte bestedingsmogelijkheid door het bestuur is bepaald. Het bestuur heeft deze beperking zelf aangebracht en kan deze dus ook zelf opheffen. Reserve activa bedrijfsvoering De reserve activa bedrijfsvoering betreft het deel van de reserves dat is aangewend voor de financiering van de materiële vaste activa.

Fondsen Bestemmingsfonds bestemde donaties Het bestemmingsfonds bestemde donaties is een afgezonderd deel van de middelen waarvan de beperkte bestedingsmogelijkheid door derden is bepaald. In veel gevallen geeft de donateur bij zijn gift aanwijzingen omtrent de besteding ten behoeve van een specifiek project of in een bepaald land. Voor zover deze donaties niet reeds in het boekjaar zijn afgewikkeld worden zij opgenomen in dit fonds. Bestemmingsfonds noodhulp Haïti De bestedingsmogelijkheid van het bestemmingsfonds noodhulp Haïti is beperkt volgens de regels van het SHO actiereglement.

Grondslagen voor de resultaatbepaling Baten uit eigen fondsenwerving Opbrengsten uit mailings en particuliere donaties worden verantwoord in het jaar van ontvangst. Overige donaties worden verantwoord wanneer deze schriftelijk zijn overeengekomen. Opbrengsten uit bouwreizen worden verantwoord in het jaar waarop zij betrekking hebben. De brutowinst op bouwreizen wordt verantwoord. Dit betekent dat de kosten zoals reis- en verblijfkosten, in mindering worden gebracht op de bouwreisomzet. Nalatenschappen worden opgenomen in het boekjaar waarin de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld.

Grondslagen voor kostentoerekening De loonkosten worden toegerekend aan één van de volgende kostendragers: Structurele hulp, Voorlichting en bewustmaking, Eigen Fondsenwerving, en Beheer & Administratie. Toerekening geschiedt op basis van tijdsbesteding. De reis-, huisvestings- alsmede de kantoor-, afschrijvings- en algemene kosten worden toegerekend op basis van het aantal fte’s (full time equivalenten) in één van deze categorieën ten opzichte van het totale aantal fte’s. Bij de verdeling is uitgegaan van de volgende verdeling van fte’s: gemiddel fte. 2013 gemiddeld fte. 2012 Personeel, toegerekend aan: - Structurele hulp 3,5 4,3 - Voorlichting en bewustmaking 3,1 3,4 - Werving baten 2,9 3,5 - Beheer en administratie 2,7 2,5 12,2 13,7

Grondslagen voor het opstellen van het kasstromenoverzicht Het kasstromenoverzicht wordt opgesteld volgens de indirecte methode, waarbij het resultaat als uitgangspunt wordt genomen voor het bepalen van de kasstroom uit operationele activiteiten.

Toelichting op de balans per 30 juni 2013 (in euro’s) Activa

30-06-2013 30-06-2012 Vorderingen en overlopende activa

Materiële vaste activa Debiteuren 65.059 57.515 Bedrijfsmiddelen Inrichting en inventaris Hardware Software Telefonie Totaal Stand per 1 juli 2012 Aanschafwaarde 65.489 53.787 131.904 3.221 254.401 Cumulatieve afschrijving 64.564 37.460 115.130 3.221 220.375 Boekwaarde 925 16.327 16.774 - 34.026 Mutaties in het boekjaar Investeringen Afschrijvingen

- 637 -637

- 8.647 -8.647

- 9.221 -9.221

- - -

18.505 -18.505

Dit betreft gefaktureerde, maar nog niet ontvangen bedragen met betrekking tot bouwreizen en donaties. Belastingen en premies sociale verzekeringen Omzetbelasting 2.226 4.680 Overige vorderingen en overlopende activa Rekening courant Habitat for Humanity International 302 Nog te ontvangen bijdrage SHO over het boekjaar 2012 - 227.386 Overige vorderingen en overlopende activa 76.152 100.096 76.454 327.482 Totaal vorderingen en overlopende activa

Stand per 30 juni 2013 Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijving Boekwaarde

65.489 53.787 131.904 3.221 254.401 65.201 46.107 124.351 3.221 238.880 288 7.680 7.553 - 15.521

Afschrijvingspercentage 20,0-33,3% 33,3% 33,3% 20,0%

143.739

389.677

Liquide middelen Kas 1.399 1.277 ABN-AMRO bank 178.730 568.512 ABN-AMRO bank (dollarrekening) 2.736 3.948 INGbank 80.650 28.136 263.515 601.873 De liquide middelen staan geheel ter vrije beschikking van de stichting.

30-06-2013 30-06-2012 Voorraden 7.814 9.510 De verantwoorde voorraden betreffen aan de bouwreizen gerelateerde artikelen zoals t-shirts, petten en rugzakjes.


41

Passiva Reserves en fondsen Bestem- Bestem mings- mingsMutatie-overzicht Con- Reserve fonds fonds tinuïteits financiering bestemde noodhulp reserve activa donaties Haïti Totaal Stand per 1 juli 2012 37.650 34.026 430.277 - 501.953 Toevoeging - 356.441 147.163 503.604 Onttrekking 199.522 18.505 459.687 147.163 824.877 Stand per 30 juni 2013 -161.872 15.521 327.031 - 180.680 Continuïteitsreserve Het resultaat van 2013 is, rekeninghoudend met de toevoegingen/onttrekkingen aan de bestemmingsfondsen en bestemmingsreserve, onttrokken aan de continuïteitsreserve. Het verloop van het fonds gedurende het boekjaar is: Stand per 1 juli 2012 Toevoeging aan het fonds Resultaatbestemming boekjaar 2013 -218.027 Mutatie Fonds activa bedrijfsvoering 18.505 Per saldo onttrokken aan het fonds Stand per 30 juni 2013

37.650

-199.522 -161.872

Reserve activa bedrijfsvoering Deze bestemmingsreserve wordt aangehouden ten behoeve van de financiering van de activa voor de bedrijfsvoering. De stand van het fonds is gelijk aan de boekwaarde van de materiële vaste activa per 30 juni 2013. Bestemmingsfonds bestemde donaties Het verloop van het fonds gedurende het boekjaar is: Stand per 1 juli 2012

42


430.277

Toevoeging aan het fonds Bestemde donaties 356.441 Onttrekking aan het fonds Afwikkeling bestemde giften 459.687 Per saldo onttrokken aan het fonds

-103.246

Stand per 30 juni 2013

327.031

Het bestemmingsfonds is als volgt over de landen te verdelen: 01-07-12 Toevoeging Onttrekking 30-06-13 Armenië 15.339 14.702 15.339 14.702 Ethiopië 2.060 6.737 - 8.797 Filippijnen 7.367 70 - 7.437 Ghana 122.177 364 105.925 16.616 Guatemala 12.328 - - 12.328 Haïti Noodhulp 10.336 146 - 10.482 India 46.701 12.340 37.880 21.161 Indonesië 31.443 136.450 117.734 50.159 Japan Noodhulp 315 - 315 Kenia 13.653 - - 13.653 Kirgizië 5.781 51.252 56.059 974 Lesotho 6.081 34.560 5.735 34.906 Madagascar 3.752 81 - 3.833 Malawi 1.471 - - 1.471 Nepal 135.804 65.237 117.415 83.626 Nicaragua - 24.593 - 24.593 Noodhulp 1.883 - - 1.883 Overige < € 500 715 350 - 1.065 Roemenië 920 9.366 3.600 6.686 Zambia 12.151 193 - 12.344 430.277 356.441 459.687 327.031 * De onttrekking van € 105.925 betreft een vrijval wegens het afronden van het project in Ghana. Dit bedrag is toegevoegd aan de continuïteitsreserve.

Bestemmingsfonds noodhulp Haïti Het verloop van het fonds gedurende het boekjaar is:

Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen

Stand per 1 juli 2012 Toevoeging aan het fonds Ontvangen bijdrage SHO actie Haïti 386.160 Als vordering opgenomen per 30 juni 2012 -241.130 Rentebaten 2.133 147.163 Onttrekking aan het fonds Overmakingen ten laste van het resultaat 450.000 Als verplichting opgenomen per 30 juni 2012 -351.422 Dekking apparaatskosten 9.170 Als verplichting opgenomen per 30 juni 2013 39.415 147.163 Stand per 30 juni 2013

Huurverplichtingen Stichting Habitat for Humanity Nederland huurt twee kantoorunits gelegen aan de Prof. van der Scheerstraat in Haarlem. De huurcontracten van beide units eindigen van rechtswege op 14 september 2013. Het huurcontract is beëindigd per 30 september 2013. De resterende huurlast bedraagt € 8.611.

-

30-06-2013 30-06-2012 Kortlopende schulden Belastingen en premies sociale verzekeringen Loonbelasting 13.925 20.719 Overige schulden en overlopende passiva Reservering vakantiegeld en vakantiedagen 26.524 40.743 Vooruitontvangen bedragen 119.086 75.028 Verplichting inzake noodhulp Haïti 39.415 351.422 Overlopende passiva 18.115 6.011 203.140 473.204


43

Toelichting op de staat van baten en lasten over het boekjaar 2013 Baten uit eigen fondsenwerving 2013 2012 Donaties en giften Mailingacties 38.163 56.549 Noodhulp - 100 Machtigingen en notariële aktes 97.403 104.572 Particuliere donaties en giften 92.827 73.914 228.393 235.135 Sponsoring Bedrijven 128.702 178.343 Major donors - -15.672 Instellingen 128.998 243.434 257.700 406.105 Nalatenschappen

6.276

70.000

Opbrengsten uit bouwreizen Omzet bouwreizen 405.731 426.026 Kostprijs omzet bouwreizen -344.796 -365.564 Brutowinst bouwreizen 60.936 60.462 Bouwreisdonaties 252.958 287.750 Totaal opbrengst bouwreizen 313.894 348.212 Totaal baten eigen fondsenwerving

806.263

1.059.451

De baten uit eigen fondsenwerving zijn als volgt te verdelen: Bestemde baten eigen fondsenwerving 356.441 471.938 Onbestemde baten eigen fondsenwerving 449.822 587.513 806.263 1.059.451 In veel gevallen geeft de donateur of subsidiegever bij zijn donaties aanwijzingen omtrent de besteding ten behoeve van een specifiek project of in een bepaald land. Ook de bouwreisdonaties worden besteed in het betreffende bouwreisland.

44


Deze bestemde baten eigen fondsenwerving zijn als volgt over de bestemmingen te verdelen: Bouwreis donaties Donaties Totaal Armenië - 14.702 14.702 Ethiopië 4.638 2.099 6.737 Filippijnen - 70 70 Ghana - 364 364 Haïti Noodhulp - 146 146 India 11.670 670 12.340 Indonesië 48.000 88.450 136.450 Kirgizië - 51.252 51.252 Lesotho - 34.560 34.560 Madagascar - 81 81 Nepal 57.150 8.087 65.237 Nicaragua 23.750 843 24.593 Overige < € 500 - 350 350 Roemenië 9.000 366 9.366 Zambia - 193 193 Totaal 154.208 202.233 356.441 Resultaat uit beleggingen Rentebaten 5.799 12.763 Bankkosten -3.003 -4.024 Koersresultaten 9 -1.291 2.804 7.448 Overige baten Bijdrage Habitat for Humanity International

100.000

106.581

Baten uit acties van derden

SHO actie Aardbeving Haïti

Boekjaar 2013

Tot en met boekjaar 2013

Noodhulp Wederopbouw Totaal Noodhulp Wederopbouw Totaal Baten Baten uit gezamenlijke actie 145.030 1.568.160 Rente 2.133 11.544 Totaal baten 147.163 1.579.704 Kosten voorbereiding en coördinatie (AKV) AKV 9.170 90.288 Totaal beschikbaar voor hulpactiviteit 137.993 1.489.416 Lasten Committeringen van deelnemer • verstrekte steun via de uitvoerende organisatie ter plaatse • verstrekte steun via de IK • verstrekte steun via de deelnemer zelf 137.993 137.993 1.477.823 1.477.823 Totaal beschikbare committeringsruimte 137.993 1.477.823 Inzicht in kasstromen van de deelnemer Overmakingen door deelnemer met betrekking tot; • verstrekte steun via de uitvoerende organisatie ter plaatse • verstrekte steun via de internationale koepel • verstrekte steun via de deelnemer zelf 450.000 450.000 1.450.000 1.450.000 Totale overmaking 450.000 1.450.000 Inzicht in bestedingen ter plaatse • Besteding ter plaatse door de uitvoerende organisatie ter plaatse • Besteding ter plaatse door de internationale koepel • Besteding ter plaatse door de deelnemer zelf 867.332 867.332 1.477.817 1.477.817 Totale besteding 867.332 1.477.817


45

Lastenverdeling Doelstelling

Subsidies en bijdragen Publiciteit en communicatie Personeelskosten Reis- en verblijfkosten Huisvestingskosten Kantoorkosten Afschrijvingen Overige algemene uitgaven

Structurele hulp 491.755 200.062 9.653 13.063 6.345 5.269 15.844 741.991

Doelbestedingspercentage van de baten Bestedingen aan doelstellingen / totale baten Doelbestedingspercentage van de lasten Bestedingen aan doelstellingen / totale lasten Fondsenwervingspercentage Kosten eigen fondsenwerving / baten eigen fondsenwerving Kosten beheer en administratie Kosten beheer en administratie / totale lasten

Bezoldiging directie en bestuur

Voorlichting 32.449 150.213 8.758 11.853 5.758 4.781 14.377 228.188

Werving baten 12.434 159.518 7.958 10.769 5.231 4.344 13.062 213.316

Boekjaar 2013

Boekjaar 2012

91,9%

88,7%

70,4%

79,8%

26,5%

24,7%

14,1%

8,2%

Beheer en administratie 154.865 7.530 10.191 4.950 4.111 12.361 194.008

Totaal Boekjaar 2013 491.755 44.883 664.658 33.899 45.876 22.285 18.505 55.643 1.377.503

Begroting Boekjaar 2013 1.010.881 100.000 642.000 46.000 47.000 56.000 18.000 40.000 1.959.881

Totaal Boekjaar 2012 1.194.809 87.892 721.828 37.709 46.039 63.283 18.614 9.512 2.179.686

Directie Het salaris van de directie is als volgt opgebouwd: Naam Functie Dienstverband Aard (looptijd) Uren Part-time percentage Periode

J. Lemke directeur

onbepaald 40 80 1/7-30/6

Bruto loon Vakantiegeld Eindejaarsuitkering, 13e/14e mnd Variabel jaarinkomen Totaal jaarinkomen

64.830 5.180 70.010

SV lasten (wg deel) Pensioenlasten (wg deel)

8.878 4.366 13.244

Totaal bezoldiging Boekjaar 2013 83.254 Totaal bezoldiging Boekjaar 2012 76.340 Bestuur Het bestuur ontvangt geen bezoldiging. Ten behoeve van de stichting gemaakte kosten worden vergoed.

46


Lasten 2013 2012 Subsidies en bijdragen Structurele hulp De financiering van bouwprojecten is als volgt over de landen te verdelen: Armenië 15.339 Filippijnen - 17.131 Ghana - 7.435 Guatemala - 5.231 Haïti Noodhulp 137.993 742.914 India 37.880 44.803 Indonesië 117.734 112.686 Japan Noodhulp - 13.495 Kenia - 15.000 Kirgizië 56.059 52.425 Lesotho 5.735 61.469 Malawi - 5.231 Nepal 117.415 104.684 Overige - 7.305 Roemenië 3.600 5.000 491.755 1.194.809

Publiciteit en communicatie

2013

2012

Voorlichting en bewustmaking Nieuwsbrieven 10.422 19.360 Databeheer 8.230 7.055 Wervingsacties - Evenementen 7.896 11.087 Advieskosten - 484 Kosten website 1.134 15.454 Voorlichtingsmateriaal 3.763 5.304 Overige kosten 1.004 1.235 32.449 59.979 Werving baten Nieuwsbrieven 6.948 12.908 Kosten website - 10.302 Databeheer 5.486 4.703 12.434 27.913 Totaal publiciteit en communicatie 44.883 87.892 Personeelskosten Salarissen 551.927 613.480 Verantwoord als projectmanagementkosten -17.159 -37.693 Sociale lasten 90.885 100.302 Pensioenlasten 30.636 28.928 Overige personeelskosten 8.368 16.811 664.658 721.828


47

6 Verantwoording en goed bestuur

48


In juli 2008 zijn het CBF-Keur en de Code Goed Bestuur voor Goede Doelen (Code Wijffels) met elkaar vervlochten. Vanaf die tijd dienen houders van het CBF-Keur verantwoording in hun jaarverslag af te leggen over toezicht, effectiviteit van de bestedingen en omgang met belanghebbenden. Een bij het CBF ingeschreven organisatie is verplicht om jaarlijks de verantwoordingsverklaring op te stellen en deze voor toetsing aan het CBF aan te bieden. In deze verklaring legt het bestuur verantwoording af aan de hand van drie grondregels die door de Commissie Vervlechting zijn geformuleerd.

De grondregels A. Binnen de stichting dient de functie toezicht houden (vaststellen of goedkeuren van plannen en het kritisch volgen van de organisatie en haar resultaten) duidelijk te zijn gescheiden van het besturen dan wel van de uitvoering. B. De stichting dient continu te werken aan een optimale besteding van middelen, zodat effectief en doelmatig wordt gewerkt aan het realiseren van de doelstellingen. C. De stichting dient te streven naar optimale relaties met belanghebbenden, met gerichte aandacht voor de informatieverschaffing en de inname en verwerking van wensen, vragen en klachten.

om zo tot voldoende diversiteit in de portefeuilleverdeling en ledensamenstelling te komen. Bovendien beoordeelt het bestuur of het nieuwe lid past in de ontwikkelingen die de organisatie doormaakt. Als leidraad hiervoor gelden de bestuursprofielschetsen en het bestuursreglement. De bestuursleden in 2013: De heer M.R. van der Heijden, voorzitter In functie sinds: 22 april 2008 Einde 2de termijn: 21 april 2014 Maatschappelijke functie: oud-burgemeester van Zandvoort De heer H.A.J.M. Knebel, penningmeester In functie sinds: 15 mei 2007 Einde 3de termijn: 14 mei 2016 Maatschappelijke functie: voormalig directeur Rabobank Wielerploeg De heer S. van der Meer, secretaris In functie sinds: 13 januari 2009 Einde 2de termijn: 12 januari 2015 Maatschappelijke functie: emerituspredikant

A. Toezicht houden en uitvoeren

De heer F. Dik, bestuurslid In functie sinds: 29 november 2011 Einde 1ste termijn: 29 november 2014 Maatschappelijke functie: hoofd divisie R&D

Bestuur en directie Habitat Nederland heeft gekozen voor het bestuursmodel (Code Wijffels noemt dit model III) waarbij het bestuur aan het hoofd van de stichting staat en een toezichthoudende en controlerende rol heeft. De dagelijkse leiding is in handen van de directeur.

Mevrouw J.M.W.G. Elissen , bestuurslid In functie sinds: 31 augustus 2010 Einde 1ste termijn: 30 augustus 2013 Maatschappelijke functie: directeur NewGenes business innovation network

Samenstelling bestuur en procedure voor (her) benoeming Het bestuur van Habitat Nederland bestaat uit minimaal vijf en maximaal acht leden. Een bestuurslid wordt voor een termijn van drie jaar aangesteld en kan tot twee keer toe opnieuw worden benoemd. Bij wijzigingen in het bestuur wordt bij de selectie van nieuwe bestuursleden gekeken naar de huidige samenstelling en de bestuursprofielschetsen

De directie in 2013: Mevrouw J.S. Lemke, directeur In functie sinds: 1 april 2009

In deze verantwoordingsverklaring legt Habitat uit hoe ze met deze drie grondregels omgaat.

Habitat Nederland en bespreken en keuren zij vier keer per jaar de beleidsstukken. De directeur heeft de verantwoordelijkheid het bestuur deze informatie te verschaffen. Het bestuur ontvangt geen bezoldiging. Wel ontvangen de bestuursleden een vergoeding voor de door hen ten behoeve van de stichting gemaakte kosten.

Het bestuur voldoet aan een aantal voorwaarden. Zo zetten de leden zich op vrijwillige basis in voor de organisatie, hebben zij – om belangenverstrengelingen te voorkomen – geen zakelijke banden met

Verhouding met het bestuur Onze organisatie hecht veel belang aan een open en betrokken samenwerking tussen de directeur en het bestuur. De directeur bereidt de vergaderingen van het bestuur voor. Tijdens de vergaderingen informeert zij de leden over alle belangrijke ontwikkelingen in de organisatie en houdt zij hen op de hoogte van de uitvoering van het jaarplan, zodat het bestuur de activiteiten en resultaten kan toetsen aan het beleid en de voortgang kan bewaken. Dit gebeurt door middel van inhoudelijke en financiële kwartaalrapportages. De directeur bepaalt samen met het bestuur de kaders van het nieuwe jaarplan. Voor het einde van het jaar wordt het definitieve jaarplan opgesteld. Het bestuur stelt jaarlijks de jaarrekening vast. Het bestuur evalueert jaarlijks het functioneren van de directeur. Taken van het bestuur In het bijzonder behoort het tot de taak van het bestuur: a. goedkeuren (meerjaren)beleidsplannen; b. goedkeuren begroting, jaarstukken en jaarverslag; c. alle overige handelingen waarvoor volgens de statuten goedkeuring van het bestuur nodig is; d. het aangaan van verplichtingen buiten de reguliere kaders zoals exploitatie- en investeringsbegroting; e. het aanstellen, inschalen, de promotie, de overplaatsing, schorsing en ontslag van leidinggevende of vertrouwensposities bekledende functionarissen (en in het algemeen daarmee samenhangende arbeidsvoorwaarden); f. het vaststellen van reglementen en het instellen van werkgroepen en commissies, welke besluiten al dan niet door het bestuur dienen te worden goedgekeurd. Het bestuur en de directeur van Habitat Nederland streven ernaar ten minste vier keer per jaar te vergaderen. Het bestuur stelt tijdens deze bijeenkomsten het jaarplan, de begroting, de jaarrekening en het jaarverslag vast en houdt toezicht op de activiteiten en resultaten aan


49

het beleid. De directeur onderhoudt geregeld contact met de bestuursvoorzitter. In het afgelopen verslagjaar heeft het bestuur vier keer vergaderd. Naast de goedkeuring van de voorgestelde begroting, het jaarverslag en de jaarrekening, zijn de volgende onderwerpen aan de orde geweest: • Samenstelling bestuur (schema van aan- en aftreden) • Huisvesting • Comité van Aanbeveling • Internationale initiatieven en ontwikkelingen • Branding West-Europa • Reorganisatie Beoordeling directeur Het bestuur evalueert het functioneren van de directeur en de overige medewerkers. De voorzitter houdt de beoordelings- en functioneringsgesprekken met de directeur. Het salaris van de directeur behoort in verhouding te staan tot de grootte van de organisatie en de activiteiten die daaruit voortvloeien. De beloning aan de directeur is getoetst aan de adviesregeling beloning directeuren van de goede doelen van de Vereniging Fondsenwervende Instellingen (VFI). De directeur van Habitat for Humanity Nederland verdiende in het boekjaar 2013 € 70.010,- inclusief vakantiegeld. De directeur ontvangt geen eindejaarsuitkering, toeslagen of variabele bonussen. Extern toezicht Extern toezicht wordt gehouden door: • Driebergen Accountants te Rijnsburg (jaarlijkse controle jaarrekening, jaarverslag en, indien relevant, op specifieke projectbestedingen) • CBF te Amsterdam (voor het CBF-keur) • Habitat for Humanity International (controle op doelbesteding en financiën)

50


B. Effectief en doelgericht besteden Optimale besteding van middelen Het bestuur van Habitat Nederland geeft sturing aan het behalen van de doelstellingen van de organisatie door in samenwerking met de directeur het strategisch meerjarenplan, de jaarplannen en de begroting vast te stellen. Periodieke rapportages voorzien het bestuur van actuele informatie en geven zicht op de activiteiten van de organisatie. Ook tonen de kwartaalrapportages het begrote en werkelijk behaalde resultaat. Met deze informatie kunnen het bestuur en de directie het beleid optimaliseren en daar waar nodig aanpassen. Om doelgericht te kunnen handelen, werkt Habitat Nederland nauw samen met de lokale Habitat kantoren in de zogenoemde programmalanden voor de uitvoering van haar projecten. Door de korte lijnen kunnen wij snel inspelen op veranderende omstandigheden. De afdeling financiën en de afdeling fondsenwerving stemmen met de programmalanden de voortgangsrapportages en overmakingschema’s af. Op deze wijze houden wij continu de vinger aan de pols over de besteding van onze middelen. De lokale Habitat kantoren worden ook gemonitord door een van de vijf regiokantoren.

te inhoudelijke en financiële informatie. Deze laatste omvat specifieke projectvoorstellen en terugkoppeling over projecten aan bedrijven en donateurs die een specifiek project steunen. Klant- en medewerkertevredenheid in binnen- en buitenland worden regelmatig gemeten en teruggekoppeld. Elke bouwreis wordt uitvoerig geëvalueerd op basis van input van zowel de bouwreizigers als de lokale Habitat vestiging waar de bouwreizigers te gast waren. Alle klachten worden afgehandeld volgens een vaste procedure en opgeslagen, waarvan verslag wordt gedaan in hoofdstuk 3, paragraaf 3.3 ‘communicatie’. Door het bestuur vastgesteld Haarlem, december 2013 Namens de leden van het bestuur: De heer H.A.J.M. Knebel, De heer S. van der Meer De heer F. Dik Mevrouw J.M.W.G. Elissen

C. Contact betrokkenen Habitat Nederland heeft door haar uitgebreide netwerk diverse belanghebbenden in het buitenland. Er is contact met bijvoorbeeld (toekomstige) huiseigenaren, Habitat International en de Habitat landenorganisaties waar Habitat projecten worden uitgevoerd. In Nederland onderhoudt de organisatie contact met particuliere donateurs, bedrijven, (semi-)overheid, institutionele donateurs, bouwreizigers, vrijwillige reisbegeleiders en andere vrijwilligers, leveranciers en dienstverleners, Partos, VFI en het CBF. Van de communicatie met belanghebbenden in het buitenland zijn voorbeelden beschreven in hoofdstuk 2 ’ons werk in het buitenland’. Habitat Nederland communiceert helder, open en eerlijk met haar achterban in Nederland. Hiervoor stelt Habitat Nederland algemene informatie op – zoals in dit jaarverslag, op haar websites en in folders en brochures. Voorbeelden hiervan zijn beschreven in hoofdstuk 3 ‘ons werk in Nederland’. Bovendien geeft Habitat Nederland ook doelgerich-

De heer M.R. van der Heijden, voorzitter

Accountantsverklaring

Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door de directie van de vennootschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Stichting Habitat for Humanity Nederland per 30 juni 2013 en van het resultaat over het boekjaar 2013 in overeenstemming met de Richtlijn voor de jaarverslaggeving Fondsenwervende instellingen (RJ 650). Wij melden dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening. Rijnsburg, 17 december 2013 DRIEBERGEN ACCOUNTANTS

drs. A.G. Driebergen RA


51

Gatwickstraat 1 1043 GK Amsterdam t +31 (0)20 800 29 70 [email protected] www.habitat.nl www.bouwmee.nl

Rekening NL79 INGB 0000006261

m

Recommend Documents