Jaarverslag Boekjaar 2012 01-07-2011 t/m 30-06-2012
Colofon Dit publieksjaarverslag is een uitgave van Habitat for Humanity Nederland. Prof. Van der Scheerstraat 207a 2035 AM Haarlem Postbus 4426 2003 EK Haarlem t +31 (0)23 547 48 14 f +31 (0)23 547 98 22
[email protected] www.habitat.nl www.bouwmee.nl Giften: Rekening 6261 Tekst: Habitat for Humanity Nederland Eindredactie: Custom Copy + Communicatie, René Moscou Vormgeving: Studio57, Jeroen van der Star
Inhoudsopgave Het jaar in beeld
4
Habitat uitgelicht
6
Woord vooraf
8
1. Ons werk in het buitenland
10
2. Ons werk in Nederland
19
3. Over Habitat
29
4. Toekomstvisie
33
5. Verantwoording en goed bestuur
36
6. Samenvatting jaarrekening
40
Het jaar in beeld
4
juli 2011
augustus 2011
september 2011
oktober 2011
november 2011
december 2011
Professionalisering interne data. In juli is een nieuw CRM-systeem geïmplementeerd. Pagina 31
Start van een speciaal project voor wezen en kwetsbare kinderen in het Berea-district in Lesotho. Pagina 14
Projectbezoek van Stichting op Eigen Wieken aan een project in Kirgizië. Hun steun levert in 3 jaar tijd 527 gezinnen een beter bestaan op. Pagina 12
Maandag 3 oktober 2011 was het Wereld Habitat Dag. In Maai Mahui, Kenia, is het 500.000ste Habitat huis opgeleverd. Pagina 29
De samenwerking met Whirlpool EMEA die aan het begin van het boekjaar groots is gestart, is helaas tot een vroegtijdig einde gekomen. Pagina 23
Dankzij de stemmen van onze achterban heeft Habitat de door Red Kiwi ter beschikking gestelde website met een waarde van € 10.000 gewonnen. Pagina 23
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
januari 2012
februari 2012
maart 2012
april 2012
mei 2012
juni 2012
De verscherpte aandacht voor productdonatie en -sponsoring heeft dit jaar meteen goede resultaten opgeleverd. Pagina 23
In februari 2012 trokken de eerste 155 nieuwe bewoners van Santo in Haïti in hun nieuwe Habitat huis. Pagina 16
Habitat heeft dit jaar voor het eerst de Habitat Business Assembly, een evenement voor topbestuurders uit het bedrijfsleven, georganiseerd om ook hen en hun organisaties bij Habitat te betrekken. Pagina 23
Start van een jubileum: de 10-jarige samenwerking met vermogensbank Schretlen & Co werd ingeluid met een bouwreis naar India. Pagina 21
Ambassadeur van Habitat Nederland Wim Dik heeft een aantal projecten van Habitat in Roemenië bezocht. Pagina 25
In 2012 hebben wij de nieuw te volgen strategie tot 2015 bepaald, met het doel nog meer mensen een thuis te bieden. Pagina 33
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
5
Habitat uitgelicht Wie is Habitat for Humanity?
Wat ging goed?
Financieel overzicht
Habitat is een non-profitorganisatie die bouwt aan een wereld waarin iedereen een veilig (t)huis heeft. Een solide dak boven het hoofd, stevige muren en schoon drinkwater – dat is de basis. Daarom bouwt Habitat huizen, samen met de nieuwe huiseigenaren.
• In februari 2012 trokken de eerste 155 nieuwe bewoners van Santo in Haïti in hun nieuwe Habitat huis. Dit project dat zich richt op de wederopbouw van Haïti wordt gefinancierd met de bijdrage die wij van de Samenwerkende Hulp Organisaties ontvingen van de giro 555 actie. • Habitat heeft dit jaar voor het eerst de Habitat Business Assembly, een evenement voor topbestuurders uit het bedrijfsleven, georganiseerd om ook hen en hun organisaties bij Habitat te betrekken. • De steun van Stichting op Eigen Wieken aan een project in Kirgizië levert in 3 jaar tijd 527 gezinnen een beter bestaan op. • De verscherpte aandacht voor productdonatie en -sponsoring leverde onder andere een zestal mobiele telefoons van ICT-detachering- en adviesbureau Legian, kleding en bouwschoenen voor bouwreizigers van Randstad Bouw en Van den IJssel en een door Red Kiwi ter beschikking gestelde website ter waarde van € 10.000 op. • Ons actieve persbeleid heeft dit jaar een recordaantal gratis publicaties van en over bouwreizigers opgeleverd: 145 publicaties en 86 online publicaties. Dit leverde een bereik op van 4.311.225 personen en een advertentiewaarde van € 124.260.
1. 2. 3. 4. 5.
Wat is Habitats missie? Mensen een betere toekomst bieden met een degelijk en veilig huis als basis. Bijna twee miljard mensen hebben geen fatsoenlijk dak boven hun hoofd. Habitat wil deze mensen een steun in de rug geven om zelfstandig een beter bestaan op te bouwen. Habitat gelooft dat een veilig en degelijk onderkomen hiervoor hét middel is. Daarom bouwt en renoveert Habitat eenvoudige en betaalbare huizen. Habitat verstrekt hiervoor een lening zonder winstoogmerk die de eigenaren via een periodieke aflossing terugbetalen. Hiervan worden weer nieuwe huizen gebouwd en verbeterd. Zo kan Habitat steeds meer mensen ondersteunen. Habitat for Humanity Nederland wil mensen en organisaties in Nederland actief bij haar werk betrekken. Wij willen mensen inspireren en mobiliseren om mee te bouwen aan een betere toekomst.
Terugblik over 2012 Wij blikken terug op een jaar waarin veel is gebeurd, zowel in onze huisvestingsprojecten als hier in Nederland. Zo hebben wij het afgelopen jaar weer mooie projecten kunnen ondersteunen en daarmee vele gezinnen die daarvoor in armoede leefden geholpen met het opbouwen van een beter bestaan. Ook hier in Nederland kunnen wij terugkijken op een aantal mooie successen. Maar de aanhoudende economische recessie heeft ook op Habitat Nederland zijn weerslag gehad en heeft een tegenvallend financieel resultaat opgeleverd.
6
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
Wat ging minder goed? • De inkomsten uit bouwreizen vielen tegen dit jaar. Er zijn 16 teams op bouwreis geweest, 11 particuliere teams en 5 bedrijfsteams. Er zijn ook 16 bouwreizen afgezegd of doorgeschoven naar een later tijdstip. • De samenwerking met Whirlpool EMEA die in boekjaar 2011 groots is gestart, is na de grote wereldwijde ontslagronde bij Whirlpool in het najaar van 2011 tot een vroegtijdig einde gekomen. • Het boekjaar is door tegenvallende resultaten als gevolg van de aanhoudende recessie afgesloten met een negatief exploitatieresultaat van € 124.283.
Totale inkomsten Besteed aan doelstelling Doelbestedingspercentage Fondsenwervingspercentage Kosten beheer en administratie (in procenten)
€ 1.960.946 € 1.739.499 88,7% 24,7% 8,2%
Vooruitblik 2013 Vertrouwend op eigen kracht, en vanuit die kracht de toekomst tegemoet tredend, heeft Habitat for Humanity Nederland een nieuwe 3-jarenstrategie ontwikkeld. Hiermee wil Habitat haar impact vergroten – zowel in Nederland als elders in de wereld – met als doel nog meer mensen een thuis te bieden! Om onze impact te kunnen vergroten, moet onze organisatie (financieel) gezond en zelfstandig blijven en inspirerend zijn voor de mensen die bij en met ons werken. In het eerste en aankomende boekjaar zullen wij ons vooral, maar niet uitsluitend richten, op: • bouwreizen • de inzet van Bouw Mee voor bouwreizen en evenementen • ledenwerving voor de Habitat Business Club • evenementen waaraan wij met fondsenwervende deelnemers kunnen meedoen • sponsoring in natura Een ambitieuze koers waarmee wij nog meer mensen een veilig thuis en een betere toekomst willen bieden.
“Een huis met ramen” De familie Mwansa woont in een Habitat huis in het Changa compound, Lusaka, Zambia. Weduwe Sharon Mwansa (41) heeft acht kinderen en één kleinkind. Zij deelt het huis met haar zus Rebecca (33) en haar neefje. Sharon is erg gelukkig met haar nieuwe huis. “Ons oude huis had maar één kamer. Hier heb ik mijn eigen slaapkamer. Dit is dan ook mijn favoriete plek van het huis, een plek waar ik me even terug kan trekken om privacy te hebben.” Ook haar dochter Jacquelin (16) vind het nieuwe huis een grote vooruitgang. “Ik zit graag in de grote stoel bij het raam. Naar buiten kijken vind ik heerlijk! Dit huis heeft namelijk ramen, ons vorige huis had dat niet.”
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
7
Voorwoord van de directeur “Een betere toekomst begint met een (t)huis” Ik kijk in de stralende ogen van een 10-jarig meisje dat samen met haar moeder en zusje de trotse bewoners zijn van een nieuw appartement in Comanesti. Samen met Wim Dik, ambassadeur van Habitat Nederland, bezoek ik een aantal van onze projecten in Roemenië. En ook nu weer word ik geraakt door de wilskracht van de mensen die wij ontmoeten, hun gedrevenheid om zelf het heft in handen te nemen en hun toekomst te verbeteren. En ik zie dat het Wim Dik ook raakt. Mijn bezoek in Roemenië was één van de hoogtepunten in een moeizaam jaar. De aanhoudende economische recessie – zo moet ook ik uiteindelijk erkennen – heeft zijn weerslag op onze organisatie. En ik weet dat wij helaas niet de enigen zijn die lastige tijden meemaken. Je hoeft maar een krant open te slaan of je leest over de effecten van de crisis. Effecten die juist de allerarmsten het hardst raken. Ondanks het tegenvallende financiële resultaat kijken wij ook terug op een jaar met successen. Een jaar waarin de start van een jubileum werd ingeluid: de 10-jarige samenwerking met vermogensbank Schretlen & Co. Een jaar ook waarin wij de top van het bedrijfsleven bij elkaar brachten dankzij de inzet van ons Comité van Aanbeveling. En ook was
8
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
2012 het jaar waarin wij samen met het bestuur de nieuwe 3-jarenstrategie hebben vormgegeven. Als wij hier in Nederland zuchten en steunen over hoe moeilijk het is, dan denk ik terug aan die moeder die ik ontmoette in Comanesti in Roemenië. Net als de moeders hier wil ook zij het beste voor haar kinderen. Een veilig en degelijk huis. Een betere toekomst voor haar en haar dochters. En als wij maar half de wilskracht hebben van deze Roemeense moeder, dan zetten wij ons ook het volgende jaar en de jaren die komen vol overtuiging in voor dat waar wij in geloven: het begint met een (t)huis!
Jennifer Lemke Directeur Habitat for Humanity Nederland
Voorwoord van de voorzitter “Ons werk gaat over echte mensen” Dit jaarverslag kent twee accenten. In de eerste plaats is het gevuld met cijfers en informatie over onze Nederlandse organisatie en vertelt het over het uitdagende jaar dat wij achter de rug hebben, met tegenslagen en successen. Een hoogtepunt waar ik zelf een nauwe betrokkenheid bij had betrof de eerste Habitat Business Assembly. Een bijzondere bijeenkomst met als gastheer de voorzitter van de Raad van Bestuur van ABN AMRO, de heer Gerrit Zalm, waarbij tevens andere bestuurders uit het bedrijfsleven aanwezig waren. De gedachte hierachter was om het bedrijfsleven meer te betrekken bij de doelstellingen en activiteiten van Habitat. Ik ben de heren Gerrit Zalm, Alexander Rinnooy Kan, Kees Storm en Wim Dik zeer erkentelijk dat zij zich als Comité van Aanbeveling aan dit evenement wilden verbinden. Dankzij hun inzet en die van de sprekers – naast Gerrit Zalm waren dit Jonathan Reckford, CEO Habitat for Humanity International, en Gerbert Mos, directievoorzitter van Schretlen & Co – heeft deze inspirerende bijeenkomst Habitat Nederland waardevolle nieuwe contacten opgeleverd voor de toekomst. Het andere accent van dit jaarverslag; de mensen voor wie wij ons inzetten. De families die dit jaar een nieuwe start kregen, die met een huis een betere toekomst tegemoet gaan. Zij vertellen het échte verhaal van Habitat for Humanity. Zoals Olga en haar kinderen Margarita en Anton in
hun gerenoveerde flat in Kirgizië. En Binda en haar gezin in Nepal die alle namen van de Nederlandse bouwreizigers nog uit haar hoofd kent. In 2012 hebben wij de nieuw te volgen strategie tot 2015 bepaald. Een ambitieuze koers waarmee wij onze impact nog meer willen vergroten, met het doel nog meer mensen een thuis te bieden. Als bestuur spraken wij over de miljoenen families over de wereld die in armoede leven. Over de grote uitdaging die voor ons ligt. Natuurlijk is ‘groot denken’ belangrijk om zo veel mogelijk te bereiken. Maar laten wij vooral ook niet vergeten dat het werk van Habitat gaat over échte mensen. Mensen die elke dag vechten voor hun bestaan. Mensen als Olga en Binda die met een steuntje in de rug zelfstandig een toekomst kunnen opbouwen voor zichzelf en hun gezin. Daar doen wij het voor! Namens alle nieuwe huiseigenaren dank ik u voor uw steun en loyaliteit. Juist in deze roerige tijden!
Rob van der Heijden Voorzitter Habitat for Humanity Nederland
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
9
1. Ons werk in het buitenland 1.1 Het wereldwijde huisvestingsprobleem De wereld kampt met een huisvestingscrisis. 1,6 miljard mensen wonen in krotten, sloppen of op straat. En de oprukkende verstedelijking maakt het probleem met de dag groter. Elke week komen er een miljoen mensen bij in de stedelijke gebieden. Velen van hen trekken uit bittere noodzaak naar de stad. Zonder geld en zonder werk komen zij terecht in een van de vele sloppenwijken, en als wij niets doen wonen er over dertig jaar twee miljard mensen in overbevolkte sloppenwijken. Ontsnappen is nauwelijks mogelijk Mensen die in lekkende, tochtige krotten leven in overbevolkte sloppenwijken lopen grote gezondheidsrisico’s. Vooral kinderen. Miljoenen kinderen krijgen malaria, longontsteking of diarree als gevolg van
“Geen wens, maar een recht” “Een degelijk huis is geen wens, het is een mensenrecht”, zo wijst oud-president en huidig Habitat ambassadeur Jimmy Carter op de universele verklaring van de rechten van de mens (VN, 1948). “De zekerheid van een solide dak boven je hoofd, stevige muren en schoon drinkwater – daar heeft iedereen recht op.”
Nicolas Antoine (5 jaar) begroet Jimmy en Rosalynn Carter verlegen. Zij hebben vorig jaar geholpen bij het bouwen van het huis van de familie Antoine. Zijn moeder, Marie Veronila Antoine, en Claude Jeudy, directeur Habitat for Humanity Haïti, staan ernaast. 10
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
slechte huisvesting, smerig drinkwater en onhygiënisch sanitair. En als ze de ziektes al overleven, dan missen ze door de erbarmelijke leefomstandigheden meestal goed onderwijs en wacht hen een armoedig bestaan. Net als hun ouders. Wie in deze slechte omstandigheden woont, kan nauwelijks ontsnappen aan de armoede die in vele gevallen van generatie op generatie wordt doorgegeven. Dat moet anders De kans op werk is klein. Sloppenwijkbewoners hebben veel minder kans op een baan. Thuiswerk is vaak niet mogelijk in een onhygiënisch en lekkend krot zonder licht. En wie geen huis heeft, heeft geen toegang tot kapitaal om als zelfstandige een eigen bron van inkomsten te creëren. Mensen die in krotten wonen, leven in angst. Angst voor een slechte gezondheid en de veiligheid van hun kinderen. Angst voor regen, natuurrampen, diefstal en angst om uit hun (vaak illegale) onderkomen te worden gezet. Zij missen de rust en veiligheid van een gezonde, veilige leefruimte om zich verder te kunnen ontwikkelen en ook aan hun toekomst kunnen werken. Alle 192 leden van de VN hebben zich verbonden aan de millenniumdoelstellingen die in 2015 moeten zijn behaald: minder armoede, minder kindersterfte en betere bestrijding van epidemieën zoals aids (United Nations Millennium Declaration, 2000). Habitat gelooft dat goede huisvesting een essentieel middel is om deze doelen te bereiken.
1.2 Onze aanpak Habitat is ervan overtuigd dat een veilig (t)huis hét middel is voor mensen om een eigen toekomst op te bouwen. Het begint met een solide dak boven je hoofd, stevige muren en schoon drinkwater. Dat is de basis. Daarom bouwt Habitat samen met lokale vakmensen en de toekomstige huiseigenaren eenvoudige, betaalbare huizen. Zo werkt Habitat: • De bouw van een Habitat huis gebeurt op eigen initiatief. Een gezin dient zelf een verzoek in voor de bouw van een huis. Deze aanvraag wordt beoordeeld door de lokale Habitat organisatie.
• Habitat verstrekt een lening zonder winstoogmerk. Deze ‘hypotheek’ betaalt de nieuwe huiseigenaar via een periodieke aflossing terug. Dit geld komt in een fonds waaruit weer nieuwe huizen worden gebouwd (“revolving funds”). Zo kan Habitat steeds meer families die steun in de rug geven om zelfstandig hun leefomgeving én hun leven te verbeteren. • Habitat biedt concrete hulp bij de bouw van een huis. Naast nieuwbouw zijn er ook renovatie- en reparatieprojecten. Habitat bouwt altijd samen met lokale vakmensen en vaak ook met lokale duurzame materialen. Om de kosten te drukken maakt Habitat zo veel mogelijk gebruik van de inzet van vrijwilligers. • De nieuwe huiseigenaren bouwen mee aan hun eigen Habitat huis én dat van anderen (“sweat equity”). Juist dit werkt kostenverlagend en versterkt het gemeenschapsgevoel. En het draagt bij aan de trots en het zelfrespect van de huiseigenaren. • Habitat ondersteunt de nieuwe huiseigenaren bij het opbouwen van een eigen bestaan door trainingen in specifieke vaardigheden. En Habitat begeleidt mensen naar zelfstandig ondernemerschap. Het Habitat huis biedt de huiseigenaren toegang tot kapitaal, omdat het kan dienen als onderpand voor een lening of microkrediet. • Habitat bevordert ook gelijke rechten voor vrouwen. In veel landen waar Habitat actief is hebben vrouwen geen wettelijke rechten op grond of kennen hun rechten niet, en hebben daardoor minder kans op veilig wonen, het aanvragen van krediet en het genereren van inkomen. Hierdoor kunnen zij zichzelf en hun kinderen onvoldoende beschermen. Habitat maakt vrouwen bewust van hun rechten en leert hen hiervoor op te komen. Op eigen kracht Een eigen huis is voor elke familie de basis voor een gezond en veilig bestaan. Kinderen kunnen er veilig opgroeien, ouders krijgen meer kans om in hun eigen inkomen te voorzien. Want dat is het doel. Habitat werkt aanvullend door het eigen initiatief te steunen. Habitat creëert geen afhankelijkheid, maar draagt er aan bij dat nieuwe huiseigenaren op eigen kracht bouwen aan hun toekomst.
“We betalen graag voor ons eigen huis” “Ik weet dat we geld apart moeten houden om onze lening terug te betalen, maar dat doen we graag”, zegt Grace uit Malawi. “Want we betalen nu voor ons eigen huis! Een huis met een keuken en een toilet. Met ons kleine salaris was dat zonder Habitat nooit gelukt. We zijn erg gelukkig met deze kans.”
Bij de bestrijding van armoede komt uiteraard meer kijken dan alleen een huis bouwen. Het huis staat altijd centraal in de aanpak, maar Habitat werkt ook samen met lokale partners aan zaken zoals waterlevering en sanitaire voorzieningen, inkomensgenererende activiteiten en trainingen op het gebied van bouw, techniek, huishoudboekje, gezondheid en hygiëne. Hierdoor is er bij Habitat een breed scala aan projecten ontstaan dat zich vanuit de basis – het huis – richt op een aantal pijlers. Zo zijn er projecten die specifiek zijn opgezet voor kwetsbare doelgroepen, waaronder weeskinderen en vrouwen. Ook noodhulp en wederopbouw na natuurrampen zijn belangrijke pijlers van Habitat wereldwijd. Habitat richt zich bovendien steeds meer op innovatief en duurzaam bouwen. Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
11
1.3 De projecten Verdeling projectbestedingen boekjaar 2012
Kirgizië Kirgizië behoort tot één van de armste landen in Centraal Azië. De helft van de bevolking woont in slecht onderhouden appartementenblokken. De flats zijn na de onafhankelijkheid in 1991 geprivatiseerd, maar de bewoners hebben geen geld om hun appartement en de centrale ruimtes te onderhouden. Na de val van de Sovjet-Unie (1991) kregen de nieuwe onafhankelijke staten zoals Kirgizië het financieel zwaar. Het vangnet van economische en sociale voorzieningen vanuit de unie kwam te vervallen. De nieuwe regering had de structuur noch de middelen om dit voort te zetten. Degelijke en betaalbare huisvesting werd voor veel families een probleem. In Kirgizië wonen circa 1,3 miljoen mensen in condominiums, appartementencomplexen uit de tijd van de Sovjet-Unie, die in zeer slechte staat verkeren. Na de privatisering is het onderhoud door de staat gestopt en de bewoners zelf hebben er geen geld voor. Nu ruim twintig jaar na de ineenstorting van de Sovjet-Unie begint het gebrek aan onderhoud ernstige gevolgen te hebben.
Japan Noodhulp € 13.495 Kenia € 15.000 Filippijnen € 17.131 Overige landen € 30.202 India € 44.803 Kirgizië € 52.425 Lesotho € 61.469 Nepal € 104.684 Indonesië € 112.686 Haïti Noodhulp € 742.914
Projecten uitgelicht Hierna volgt een selectie van projecten die Habitat Nederland het afgelopen boekjaar financieel heeft ondersteund. 12
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
Een waterig probleem In één gebouw wonen over het algemeen tussen 30 tot 100 families. De grootte van de kamers ligt tussen de 16 m² en 18 m² waarin dikwijls meerdere generaties wonen. Regelmatig delen ongeveer zes families, gemiddeld 24 mensen, één badkamer. Niet zelden lekt de riolering of is volledig doorgerot. De daken lekken en waterafvoersystemen zijn kapot, wat leidt tot beschadiging van de vloeren, balken en muren. De lekkages tasten muren en plafonds aan, en zorgen geregeld voor kortsluiting. Dat is niet alleen gevaarlijk, maar het gebrek aan elektriciteit zorgt er ook voor dat kinderen niet in de juiste omgeving leven om bijvoorbeeld hun huiswerk te maken. Vocht en schimmel vormen een bedreiging voor de gezondheid van de bewoners, maar ook voor de veiligheid van de constructie. Het komt geregeld voor dat lekkages er in de winter voor zorgen dat slechts 16 m² tot 32 m² van het appartement bewoonbaar is. Een echt dak boven het hoofd De bewoners hebben verenigingen van huiseigenaren opgericht en het dagelijks bestuur van deze stichtingen is het aanspreekpunt voor Habitat Kirgizië. Aangezien de overheid niet in staat is financiële steun te verlenen, hebben de verenigingen de hulp van Habitat ingeroepen. In 2006 zette Habitat Kirgizië een programma op, speciaal voor het verstrekken van leningen voor huisrenovaties van complete appartementengebou-
wen om zo honderden mensen tegelijk te kunnen helpen. De werkzaamheden zijn op verzoek van de huiseigenaren in eerste instantie gericht op de reparatie van de daken, omdat het geen zin heeft om bijvoorbeeld met de reparatie van elektra te beginnen als het dak nog lekt. De looptijd van de leningen is gemiddeld vijf tot acht jaar. Groepsleningen Habitat for Humanity Kirgizië (HFHK) biedt de bewoners van condominiums de kans om de gezamenlijke ruimtes en faciliteiten als dak of
“Habitat activeert de bewoners zelf” De Stichting Op Eigen Wieken is voortgekomen uit een kleine woningstichting en ondersteunt huisvestingsprojecten over de hele wereld. Habitat mag al een aantal jaren rekenen op de hulp van de stichting. De stichting helpt Habitat onder andere bij renovatieprojecten van appartementencomplexen in Kirgizië. Dit project ondersteunt de lokale bewonersverenigingen bij het uitvoeren van reparaties en renovaties van bijvoorbeeld daken, gemeenschappelijke ruimtes, ramen en rioleringen. Tijdens een bezoek aan het project in Kirgizië zeiden zij: “Wij steunen Habitat omdat wij het belangrijk vinden dat door Habitats werkwijze bewoners zelf actief deelnemen aan het proces om hun eigen woonomgeving te verbeteren. Door het aflossen van leningen ontstaat een vliegwieleffect zodat anderen weer geholpen kunnen worden om hun woningen te verbeteren.”
verwarmingssysteem te verbeteren met behulp van een groepslening. Voorwaarde voor een lening is dat de bewoners zich organiseren in een vereniging van eigenaren. Elke bewoner betaalt periodiek een klein gedeelte van de lening terug. Het bedrag is afhankelijk van de grootte van zijn of haar appartement. De afbetaling gebeurt maandelijks en de looptijd van de leningen is gemiddeld 6 jaar. Wanneer de renovaties voor de gezamenlijke ruimtes en faciliteiten zijn afgerond, kunnen bewoners in aanmerking komen voor een eigen lening om hun eigen appartement op te knappen. Renovatieplan De vereniging stelt samen met HFHK een renovatieplan op en zoekt naar de juiste aannemer voor de renovatie. Stap voor stap en in volgorde van noodzaak worden de renovaties uitgevoerd aan: 1. Dak, 2. Verwarmingssysteem, 3. (Warm)watertoevoer en sanitair, 4. Trappenhuis, gang, ramen, elektriciteit, 5. Liften, afvalverzamelpunten. Door de kosten met elkaar te delen en stap voor stap te renoveren wordt het voor de bewoners mogelijk om te investeren in hun woonomgeving en hun eigen leefomstandigheden te verbeteren. Op Eigen Wieken Habitat Nederland steunt met hulp van onder andere Stichting Op Eigen Wieken het vierjarige project ‘improving living conditions of condominium inhabitants’ in Kirgizië. Deze stichting is voortgekomen uit een kleine woningstichting in Nederland. In het eerste jaar van dit project zijn met de steun vanuit Habitat Nederland de daken van twee appartementenblokken in Tokmok in de Chui-regio gerepareerd, waarmee 140 families een verbeterd en veiliger onderkomen kregen. In het tweede jaar zijn renovaties uitgevoerd van zes flatgebouwen op drie locaties: Bishkek en Tokmok in de Chui-regio, en Karakol in de Ysykkul-regio. Hiermee zijn 262 families geholpen. In dit boekjaar is een start gemaakt met de renovatie van het dak van een condominium in Karakol waarmee 40 families veiliger kunnen wonen. Ook zullen families in het dorpje Chirak worden aangesloten op de gemeentelijke watervoorziening, zodat 85 gezinnen kunnen beschikken over schoon drinkwater in hun eigen huis. Naar verwachting zal dit project eind 2012 zijn afgerond, waarmee er in drie jaar tijd 527 gezinnen in Kirgizië zijn geholpen. Dan zullen ook de doelstellingen voor het laatste jaar van dit project worden vastgesteld.
“Het regent niet meer ín huis” Olga Gratushkina (32) woont in Tokmok, Kirgizië, met haar dochter Margarita (12) en zoon Anton (7). Haar echtgenoot woont en werkt tijdelijk in Rusland. De eerste jaren in dit huis waren de leefomstandigheden redelijk, totdat regenwater met bakken door het dak heen lekte door gebrek aan onderhoud. “Ik checkte voortdurend de weersvoorspellingen of er regen op komst was”, zegt Olga. In 2011 hielp Habitat met het repareren van het dak. “Nu is iedereen blij en is mijn nachtmerrie voorbij. Het regent niet meer in huis.”
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
13
Lesotho Lesotho is een onafhankelijk koninkrijk in Zuid-Afrika. 56,6% van de bevolking leeft onder de armoedegrens. Hoewel Lesotho een groen land is, hebben veel mensen niet genoeg te eten. Bovendien is Lesotho hard getroffen door hiv/aids; ongeveer een kwart van de bevolking van Lesotho heeft hiv/aids. Vernietigende invloed De aidsepidemie in Lesotho heeft een vernietigende invloed op het land. De impact op individuen, families en de natie als geheel is groot als volwassenen te ziek worden om te werken, en (wees)kinderen de huishoudens draaiende moeten houden. Een van de schrijnendste gevolgen van aids zijn de aidswezen, de kinderen die achterblijven zonder geld of een fatsoenlijk onderkomen. De onderkomens waar de kinderen terechtkomen, zijn meestal slecht onderhouden, hebben lekkende daken
en geen sanitaire voorzieningen. Omdat de zorg voor het gezin vaak neer komt op de schouders van kinderen of pleegouders is er geen geld om het huis op te knappen. Hulp aan een extra kwetsbare groep Voor de werkwijze van Habitat heeft dat verstrekkende gevolgen. Wat doe je als organisatie die de huizen niet weggeeft, als er geen ouders meer zijn om mee te bouwen of om de lening terug te betalen? Speciaal voor deze extra kwetsbare groep kinderen heeft Habitat for Humanity een programma ontwikkeld waarbij de afbetalingsregeling drastisch is aanpast, partnerorganisaties borg staan of huizen worden geschonken. Ook het meehelpen tijdens de bouw is aangepast. Nieuwe bewoners dragen bij door iemand anders, bijvoorbeeld een familielid, mee te laten bouwen.
Een heel andere aanpak Habitat geeft eigenlijk geen huizen weg, maar biedt mensen de kans zelf hun toekomst te verbeteren. Mensen die eerst in een krot leefden komen in aanmerking voor een eigen huis. Hiervoor krijgen ze een lening waarvan ze periodiek iets aflossen. Ze bouwen zelf mee aan hun eigen huis en aan dat van anderen. Maar in Afrika, waar een hele generatie volwassenen is weggevaagd door aids en miljoenen aidswezen leven, is een heel andere aanpak nodig. Daarom heeft Habitat hier speciale projecten voor minderjarige kinderen en pleegouders in het leven geroepen. De pleegouders die in aanmerking komen voor nieuwe huisvesting zijn meestal grootouders, tantes of buren die de zorg voor de weeskinderen op zich hebben genomen. Samenwerking Deze projecten zijn in het leven geroepen om de kinderen weer een toekomst te bieden. Daarom zorgt het programma er ook voor dat de kinderen naar school kunnen. Habitat realiseert dit in samenwerking met lokale organisaties en overheden. De focus in Lesotho ligt op samenwerking met andere hulporganisaties om de woon- en leefomstandigheden van aidswezen en andere kwetsbare kinderen te verbeteren. Prioriteiten • Een toonaangevende rol spelen in een campagne die is gericht op het verkrijgen van gelijke rechten en goede opleidingen. • De bescherming van het huizenbezit en de rechten van vrouwen en kinderen. • De samenwerking met verschillende andere organisaties om wezen en andere kwetsbare kinderen uitgebreide hulp te bieden. In dit boekjaar is de start gemaakt met een project in het Berea-district in Lesotho. Dit project wordt vanuit Habitat Nederland ondersteund dankzij de bijdragen van een viertal stichtingen, waaronder de ASN Foundation en de Diaconie Westerkerk Amsterdam. In dit project zullen 9 huizen worden gebouwd die ruimte en veiligheid zullen bieden aan 45 weeskinderen en hun families die momenteel geen goede huisvesting hebben. De huizen zullen worden voorzien van toiletten. De families ontvangen een oriëntatiecursus gericht op de bouw van het huis en zullen training krijgen op het gebied van erfenis- en eigendomsrechten zodat ze hun familie en eigendommen (hun huis) beter kunnen beschermen. De afronding van het project staat gepland voor begin 2013, medio volgend boekjaar.
14
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
“Met drie slaapkamers plaats genoeg” Mantsane Tsatsi woont in de Mohalalitoe-gemeenschap van Maseru-Oosten in Lesotho. Hier is ze beter bekend als Nkhono (Oma in de lokale taal). Ze verzorgt zeven kinderen die nergens anders heen konden. Ze hebben een of beide ouders verloren aan aids of zijn in de steek gelaten. De jongens Tsoanelo (14), Tsepo (11), Moshoeshoe (10), Lehlohonolo (10) en de meisjes Tlotliso (11), Kananelo (3) en Nthebiseng (2) wonen in een woning met drie slaapkamers die samen met Habitat gebouwd is. Het huis staat op de grond van een kerk. De eenjarige Rethabile woont vooralsnog bij de pastoor en zijn vrouw. Als Rethabile twee jaar is komt ze ook bij Tsatsi wonen. “Met drie slaapkamers is er plaats genoeg voor de kinderen, de meisjes en jongens hebben aparte slaapkamers waar ze goed kunnen slapen en hun huiswerk kunnen maken”, zegt oma Tsatsi.
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
15
Haïti De aardbeving op 12 januari 2010 van 7.0 op de schaal van Richter en de sterke naschokken in de omgeving van de hoofdstad van Haïti, Portau-Prince, hebben een extra dimensie toegevoegd aan de al heersende armoede in Haïti. Met ruim 220.000 doden en meer dan 300.000 gewonden was dit de zwaarste aardbeving die het gebied trof in ruim 200 jaar. Ongeveer 190.000 huizen werden beschadigd, waarvan 105.000 volledig werden vernietigd. Van de meer dan twee miljoen getroffen mensen leefden velen lange tijd in tenten of tijdelijke, onveilige, onhygiënische en overvolle onderkomens. Wederopbouw in Haïti Habitat werkte voor de aardbeving al 26 jaar in Haïti en kon daarom direct beginnen met het noodhulpprogramma: uitdelen van ‘emergency shelter kits’, opruimen van puin en het plaatsen van zogenoemde ‘transitional shelters’. Habitat maakte hierbij ook gebruik van lokale expertise. Direct na de aardbeving stelde Habitat zich ten doel om in vijf jaar 50.000 gezinnen te helpen. Met dank aan donateurs en sponsoren uit de hele wereld heeft Habitat in de eerste noodhulpfase al meer dan 40.000 families geholpen met tijdelijke of permanente huisvesting, reparaties, shelter kits, training en werkgelegenheid. Dat betekent dat de levens van meer dan 200.000 mensen veiliger en stabieler zijn geworden. Sinds 2011, de start van de wederopbouwfase, bouwt Habitat in Haïti eenvoudige basishuizen van beton met sanitaire voorzieningen. Het ontwerp sluit aan bij wat in Haïti gebruikelijk is en is aardbeving- en orkaanbestendig. Het gezin kan deze woning later uitbreiden, zodra het hiertoe de mogelijkheid heeft. Habitat Resource Centers Habitats wederopbouwactiviteiten in Haïti worden gecoördineerd en uitgevoerd via Habitat Resource Centers die samenwerken met lokale bedrijven en andere non-profitorganisaties. De centers stimuleren de lokale economie door ter plekke bouwmaterialen te produceren, training te geven in bouwvaardigheden, het leveren van vaklui en financiële ondersteuning.
16
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
Actie Habitat Nederland heeft na de ramp als gastorganisatie meegedaan aan de actie Giro 555 van de Samenwerkende Hulp Organisaties (SHO) voor Haïti. Met de SHO-bijdrage van ruim € 1.500.000 richt Habitat for Humanity Nederland zich op de wederopbouwfase met renovaties en de bouw van permanente huisvesting. Het project is in maart 2011 van start gegaan in de Santo gemeenschap in Léogane. Terugkeer van bedrijvigheid Er is het afgelopen jaar veel bereikt in Haïti. Er zijn stapels puin geruimd en duizenden mensen zijn vanuit de tentenkampen naar permanentere huisvesting getrokken. Ook in Santo is er veel veranderd. De eerste 155 gezinnen zijn in februari 2012 in hun huizen getrokken en de gemeenschap begint steeds meer te leven. Mensen maken de huizen echt hun thuis. Ze zijn bezig tuintjes aan te leggen of beginnen een winkeltje aan huis om in hun onderhoud te voorzien. Met de huizen is ook de bedrijvigheid terug. Trainingen Naast de eerste 155 huizen zijn er 20 toiletten gebouwd en 108 reparaties uitgevoerd, waarmee in totaal 540 mensen rechtstreeks geholpen zijn met SHO-gelden. Ook zijn er in Santo waterpompen geplaatst en straatlantaarns op zonne-energie om de kwaliteit van leven in deze gemeenschap te verbeteren. In het afgelopen kwartaal hebben deze bewoners ook een Disaster Risk Reduction-training gekregen, training op het gebied van huishoudelijke financiën, en basisveiligheiden bouwtechnieken. Bovendien zijn er 260 bouwvakkers en contractors getraind in ‘best practices’ en kwaliteitscontrolesystemen, waarmee wij zowel de kwaliteit van het project als van de locale bouwsector en de locale economie versterken. In dit boekjaar is een start gemaakt met de tweede fase van het project in Santo en zijn de voorbereidingen getroffen voor de volgende 145 huizen, waarvan er 90 worden gefinancierd met het SHO-geld. De bouwlocaties zijn bouwklaar gemaakt, er zijn families geselecteerd en er zijn funderingen gelegd. De verwachting is dat begin 2013 weer 145 gezinnen een veilig onderkomen hebben.
“Mijn droom is uitgekomen” Yvette Vertilius uit Haïti herinnert zich de aardbeving als de dag van gisteren. “Als mijn kinderen niet net in de tuin waren geweest toen ons huis instortte, waren ze er nu niet meer geweest.” Na de aardbeving woonden Yvette en haar gezin een jaar lang in een tent. “Overdag was het er veel te warm en ’s nacht leek het alsof het sneeuwde in de tent, zo koud.” Yvette en haar gezin behoren tot een van de families die oktober 2011 samen met Habitat hun eigen huis bouwden. Nu woont ze met haar man, hun zes kinderen en twee door de aardbeving wees geworden neefjes in een Habitat huis. “Ik heb gedroomd van een huis waar mijn kinderen veilig kunnen opgroeien. Mijn droom is uitgekomen. Mijn gezin gaat nu echt een beter leven tegemoet!”
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
17
Nepal Nepal – vooral bekend vanwege de Mount Everest, de hoogste berg ter wereld – heeft naast een indrukwekkende natuur een rijke historie en een kleurrijke bevolking. Het is echter ook een land waar gemiddeld 25,2% van de bevolking onder de armoedegrens leeft. Het overgrote deel van de bevolking leeft op het platteland. Waar in de hoofdstad Kathmandu maar 3% van de bevolking als arm geclassificeerd wordt volgens de Verenigde Naties, loopt het percentage op het platteland op tot wel 59% van de bevolking. Ook zijn de verschillen in welvaart groot en hardnekkig en worden vooral vrouwen en de lagere kasten hard getroffen. Met de politieke instabiliteit, de hoge inflatie, droogte, overstromingen en landverschuivingen wordt de arme bevolking van Nepal hard getroffen.
Duurzaam bouwprogramma Habitat Nepal heeft in haar zoektocht naar betaalbare woningen de traditionele bouwtechniek van bouwen met bamboe in ere hersteld. Bamboe is een voordelig en gemakkelijk beschikbaar bouwmateriaal. In combinatie met het stimuleren van ondernemerschap, bij met name vrouwen, door bamboekwekerijen op te zetten is een duurzaam bouwprogramma ontstaan waarbij ecologisch verantwoorde bamboehuizen worden gebouwd. Habitat Nederland steunt een project in Jhapa, Morang, Illam en Sunsari in Zuidoost-Nepal waar duurzame bamboehuizen worden gebouwd en bamboekwekerijen worden opgezet. Ook worden hier de vrouwen getraind in het genereren van een eigen inkomen. Dat de vrouwen werken met traditionele bouwtechnieken bevordert bovendien de waardigheid en de trots van de gemeenschappen. Het programma zorgt niet alleen voor een beter milieu, het helpt ook de lokale, kleine ondernemingen die nauw verbonden zijn met de bamboeteelt en het bouwen met bamboe. Naast het verbeteren van de gezondheid door onder meer sanitaire voorzieningen voor de gezinnen, vinden trainingen in inkomstengenererende activiteiten plaats. Dit stimuleert de positie van de vrouwen binnen de gemeenschappen. Het doel van dit project is het bieden van betaalbare en degelijke huisvesting en de financiële verzelfstandiging van vrouwen, de vermindering van armoede. Twee fasen Dit project dat Habitat Nederland ondersteunt is vlak voor het begin van dit boekjaar van start gegaan en zal aan het eind van het komend boekjaar (juni 2013) worden afgerond. Dankzij dit project zullen in totaal 2.400 vrouwen vaardigheden en kennis opdoen waarmee zij verkoopbare huisvestingsproducten kunnen produceren, waardoor hun inkomen stijgt. Er zullen tien bamboekwekerijen en zaaibedden worden opgezet en er worden honderd ecovriendelijke huizen van bamboe gebouwd, waardoor 540 Nepalezen degelijke huisvesting krijgen. Een van de doelstellingen was ook het opleiden van 25 vrouwen als metselaar en inmiddels zijn al 35 vrouwen opgeleid. In de eerste fase van het project zal lag de nadruk vooral op de trainingen liggen en het opzetten van de kwekerijen en zaaibedden, om hiermee in de tweede fase de huizen te kunnen bouwen. Bamboe en nog meer bamboe Na het eerste jaar is het project goed op stoom gekomen en is er al heel wat bereikt. Van de 2.400 vrouwen die in totaal zullen worden getraind, hebben momenteel al 1.986 vrouwen een training gevolgd. De helft
18
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
van de vrouwen volgde een training over bamboe en het gebruik ervan voor huisvesting en inkomensgeneratie. Een kwart van de vrouwen is opgeleid om bamboekwekerijen op te zetten en te onderhouden. De laatste groep van bijna 500 vrouwen volgde trainingen om bamboe te verbouwen en te oogsten. Ook zijn er al 35 vrouwen opgeleid als metselaar. Ze hebben onder andere geleerd om een bamboehuis te bouwen in 7 dagen. Beter dan gepland Ook het verbouwen van bamboe gaat goed. Er is nu al 235 hectare grond beplant met bamboe waar de planning was om 200 hectare te bebouwen. Van de tien geplande kwekerijen zijn er drie al volop in bedrijf. Helaas heeft een kwekerij de deuren weer moeten sluiten vanwege slechte grond. In iedere kwekerij zullen elke zes maanden 1.500 planten worden opgekweekt die daarna worden overgeplaatst naar de grote bamboevelden. Tot slot zijn er al twintig huizen gebouwd van de honderd te bouwen huizen, zijn er 25 families geselecteerd die de volgende serie huizen gaan bewonen en worden er al onderdelen van huizen voorgefabriceerd in een bamboeverwerkingscentrum om de bouwsnelheid te bevorderen.
“Een huis zoals wij zelf mooi vinden” Binda uit Nepal woonde in een huis met een aarden vloer en een strodak. Zij en haar gezin hadden geen sanitaire voorzieningen en geen schoon drinkwater. In het regenseizoen lekte het dak en werd de vloer drijfnat. Er was geen plek voor de schoolgaande kinderen om te studeren. “Nu hebben wij een bamboehuis dat de regen buiten houdt”, zegt ze stralend. Nadat de bouwgroep ’Morang here we come’ uit Nederland het dorp had verlaten, hebben Binda en haar gezin hard gewerkt om het huis af te maken. “Het was heel fijn dat wij ons huis helemaal konden maken zoals wij zelf mooi vinden”, vertelt ze. “We blijven het bouwteam voor altijd dankbaar voor hun hulp bij het bouwen.”
2. Ons werk in Nederland Habitat for Humanity Nederland is een zelfstandige en financieel onafhankelijke fondsenwervende organisatie met de missie om mensen een betere toekomst te bieden. Een degelijk en veilig huis dat zijn bewoners bescherming biedt is de basis. Onze organisatie geeft mensen in ontwikkelingslanden een steun in de rug om zelfstandig een beter bestaan op te bouwen. Habitat in Nederland kent twee doelstellingen. De eerste is fondsenwerving voor de internationale huisvestingsprojecten van Habitat. De tweede doelstelling is het Neder¬landse publiek bewust te maken van het wereldwijde huisvestingsprobleem om mensen te inspireren en te mobiliseren om mee te bouwen aan een betere toekomst.
2.1 Fondsenwerving in Nederland Habitat Nederland ontvangt geen subsidie en is voor haar inkomsten afhankelijk van donateurs en sponsors. Habitat werft donaties en sponsorgelden bij particulieren, stichtingen, instellingen en het bedrijfsleven voor de ondersteuning van de Habitat programma’s over de hele wereld. De fondsenwerving binnen onze organisatie is verdeeld over de afdeling marketing, communicatie en bouwreizen – die financiële bijdragen werft bij particulieren via onder meer de Bouwbrief en bouwmee.nl – en de afdeling fondsenwerving en programma, die zich onder meer richt op bedrijven, instellingen, bouwreisgroepen en vermogende particulieren. De baten uit eigen fondsenwerving van dit jaar bedroegen € 1.059.451. Deze baten zijn opgebouwd uit de opbrengsten van bouwreizen, sponsoring, particuliere donaties en giften en nalatenschappen. Deze komen aan de orde in dit hoofdstuk. De totale baten van de organisatie bestaan daarnaast uit baten uit acties van derden, baten uit beleggingen en overige baten, die worden beschreven in hoofdstuk 3.
•
•
“Prachtige momenten die levenslang meegaan” “Ik ben met Habitat op reis geweest naar het prachtige Nepal waar ik heb gewerkt aan een huis. Die ervaring was zo mooi dat ik datzelfde jaar met leden van mijn Rotaryclub naar India ben geweest. Mijn samenwerking met Habitat is een blijvende. Ik heb vertrouwen in hun werkwijze. Voldoening en het gevoel dat je iets concreets gedaan hebt, zijn de kernaspecten van mijn ervaring met Habitat. Hun kracht is kleinschaligheid en zelfredzaamheid. Mensen lenen een bedrag om hun huis te betalen en ze zijn verplicht om mee te bouwen. Dat vergroot het zelfrespect. Aan het eind van zo’n bouwweek word ik ontroerd door de blijde gezichten van het gezin voor hun nieuwe huis. Prachtige momenten die levenslang worden toegevoegd aan mijn persoonlijke harde schijf. Ik zeg: doen.” Bouwreiziger Harry van de Kuijt, ondernemer te Alkmaar.
Bouwreizen Habitat Nederland organiseert bouwreizen naar verschillende landen. Een bouwreis combineert op unieke wijze de twee doelstellingen van Habitat: • mensen bewust maken van het wereldwijde huisvestingsprobleem en de oplossing van Habitat – een veilig (t)huis • donaties werven om de Habitat bouwprojecten te financieren.
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
19
Een bouwreis is een concrete en bijzondere vorm om een steentje bij te dragen aan het werk van Habitat, zowel fysiek als financieel. Bouwreizigers schenken, naast de kosten voor hun reis en verblijf, een donatie aan Habitat. Bovendien werven veel bouwreizigers extra donaties voor hun bouwreis door hun familie, vrienden en relaties te vragen ook een bijdrage te doen. De bouwreisdonatie van bedrijfsteams en particulieren gaat deels naar de projecten in de bouwreislanden en is deels bestemd voor ondersteuning en ontwikkeling van het Nederlandse bouwreisprogramma. Een bijzondere ervaring Tijdens een bouwreis wordt er heel wat werk verzet. Toch gaat het niet alleen om het bouwen. Een bouwreis is een unieke belevenis die de bouwreizigers delen met hun teams en met de nieuwe huiseigenaren. De ontroering, het respect en de band die wordt opgebouwd, maken een bouwreis tot een bijzondere ervaring! Eenmaal terug is een bouwreiziger een echte Habitat ambassadeur als hij vertelt wat hij met eigen ogen heeft gezien. Habitat ondersteunt de bouwreizigers bij het vertellen van hun verhaal in de – veelal lokale en regionale – media. Dat heeft het afgelopen boekjaar geresulteerd in een recordaantal publicaties van en over bouwreizigers: 145 publicaties en 86 online publicaties. Dat is een bereik van 4.311.225 personen en een advertentiewaarde van € 124.260. Dergelijke publiciteit is van grote waarde voor onze organisatie. Voorbereiding Het afgelopen boekjaar hebben wij veel aandacht besteed aan het bouwreisprogramma met het doel bouwreizigers een prachtige ervaring te bezorgen, zodat zij echte ambassadeurs voor ons zullen zijn. Anderzijds is het ons doel te zorgen dat bouwreizigers meer inzicht krijgen in de lokale situatie en hun bouwreis in een helder perspectief zien. In dit kader hebben wij de bouwreisvoorbereiding uitgebreid met een extra bijeenkomst en komen onderwerpen als cultuurverschillen, ontwikkelingssamenwerking en Habitats aanpak aan de orde – mensen ondersteunen zélf aan een betere toekomst te bouwen zodat ze zelfredzaam en niet afhankelijk van de geboden hulp worden. Bovendien is er extra aandacht gekomen voor de updates na afloop van een bouwreis. Hiermee zien de bouwreizigers ook na hun terugkeer in Nederland welke impact hun bijdrage heeft.
20
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
Bekendheid Tot slot hebben wij voor de Bouw Mee website een tool ontwikkeld waarmee mensen sponsors kunnen werven voor hun bouwreis. Hiermee hopen wij dat er mensen mee op bouwreis kunnen voor wie de kosten nu nog een te hoge drempel zijn. Ook verwachten wij – doordat deze bouwreizigers hun familie, vrienden en relaties betrekken bij hun bouwreis – dat wij meer mensen bereiken en onze bekendheid zullen vergroten. Aantal bouwreizen Het lag in de lijn der verwachting dat het aantal bouwreizen in dit boekjaar lager zou liggen dan in boekjaar 2011. In 2011 was er immers een recordaantal van 43 bouwreizen dankzij het jubileum van de Stiho Groep, dat werd gevierd met een bouwreisestafette van 20 reizen. In 2011 was de totale opbrengst uit bouwreizen dan ook hoger dan ooit met € 865.661. Maar ook zonder een dergelijk groots jubileum hadden wij ingezet op forse groei ten opzichte van eerdere jaren. Deze doelstelling is te ambitieus gebleken. Uiteindelijke zijn er 16 teams op bouwreis geweest,
“Op naar een nog mooiere toekomst!” “Toen Habitat mij in 2008 vroeg mee te denken over de verdere professionalisering van de reisbegeleiders was ik direct enthousiast. Ik zag dit als een mogelijkheid om mijn kwaliteiten als trainer en coach in te zetten en zo een bijdrage te leveren aan een mooiere wereld. De 4 jaar dat ik mij met Habitat heb verbonden, zijn voorbij gevlogen en ik heb er zelf heel veel plezier aan beleefd. Op naar een nog mooiere toekomst!” Roland de Bruijn, vrijwillige trainer/ coach reisbegeleiders Habitat Nederland.
11 particuliere teams en 5 bedrijfsteams. Er zijn ook 16 bouwreizen afgezegd of doorgeschoven naar een later tijdstip. De totale bouwreisopbrengst bleef dit jaar steken op € 348.212, een daling ten opzichte van het boekjaar 2011, maar een stijging van bijna € 25.000 ten opzichte van het jaar daarvoor. Wij merken dat de beslistijd langer wordt en zien ook dat veel bedrijven echt geïnteresseerd zijn, maar een bouwreis vanwege de financieel/ economische omstandigheden (reorganisaties of ontslagen) momenteel niet kunnen verantwoorden. • Aantal Bouwreizen: 16 • Bouwreislanden: Guatemala, India, Zambia, Nepal, Lesotho, Ghana, Kenia, Roemenië • Aantal deelnemer: 266 Maatschappelijk verantwoord ondernemen Bedrijven die maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) hoog in het vaandel hebben, hebben een voorsprong. Uit de vijfde editie van het jaarlijkse Edelman goodpurpose® onderzoek blijkt dat het publiek en (potentiële) klanten hen meer vertrouwen en waarderen. Het is goed voor het imago van een onderneming als het haar sociale betrokkenheid uitdraagt. Ook om economische redenen is MVO goed. Klanten zijn geneigd over te stappen naar producten die een goed doel ondersteunen. Werknemers zetten zich graag in voor een werkgever die het verschil maakt. Daarom is maatschappelijk verantwoord ondernemen een investering in de eigen organisatie en in een betere wereld. Zo komen goed doen en zaken doen op een mooie manier bij elkaar. Natuurlijke partner Habitat is voor veel organisaties een vanzelfsprekende partner. Het concrete en tastbare eindresultaat van Habitats werk is voor vele organisaties een succesvolle en zinvolle manier om invulling te geven aan teambuilding, relatiebeheer, PR, maatschappelijke betrokkenheid en duurzaam ondernemen. Dankzij de steun van bedrijven en instellingen helpen wij mensen aan een veilig onderkomen.
“Al tien jaar mee op bouwreis” Al tien jaar steunt Schretlen het werk van Habitat, jaar na jaar en bouwreis na bouwreis. Vele gezinnen hebben daardoor een nieuw leven kunnen beginnen. Beide partijen zijn heel blij met deze hechte samenwerking. Maar liefst 14 bouwreizen naar 8 verschillende landen op 3 continenten heeft Schretlen & Co met Habitat for Humanity gemaakt. De 14de bouwreis van Schretlen was de aftrap van de viering van 10 jaar samenwerking; een feestelijk jubileumjaar. In 2002 kwam Harold Knebel, destijds directievoorzitter, voor het eerst in aanraking met de bouwreizen van Habitat. Nu gaan klanten en medewerkers van Schretlen & Co al tien jaar met Habitat mee op bouwreis. Er is de afgelopen jaren in vele landen gebouwd: Guatemala, Costa Rica, Sri Lanka, Ghana, Filippijnen, Zuid-Afrika, Zambia en met deze reis ook in India.
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
21
Vrouwenbouwreis ‘Hammers and Heels’ “De meesten van ons zijn dit jaar 40 geworden. Een bijzonder jaar en dus wilden we graag iets bijzonders doen. Dat werd een bouwreis naar India met 13 vrouwen. We hebben allemaal een druk en rijk leven. In Nesal, India, hielpen we vrouwen met het bouwen van een eigen huis. Vrouwen die een heel ander leven leiden, maar sterk genoeg zijn om een nieuw bestaan op te willen bouwen. Tijdens de bouwreis realiseerden we ons pas echt dat een bouwreis met Habitat veel verder gaat dan alleen een huis bouwen,“ aldus Margot de Swart uit Soest.
22
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
Het is een investering die veel verder reikt dan alleen een donatie. Dankzij hun steun krijgen meer mensen een thuis en de mogelijkheid om op eigen kracht een betere toekomst op te bouwen. Gezamenlijk zorgen wij voor een beter bestaan voor de toekomstige bewoners en voor de volgende generaties. Een moeilijk jaar Habitat Nederland weet zich gesteund door een groot en gevarieerd aantal bedrijven en instellingen, met name in de bouw en de financiële sector. Dit hebben wij het afgelopen jaar verder weten uit te bouwen. Wij hebben extra aandacht besteed aan het leggen van nieuwe contacten en het dichter naar ons toehalen van het bedrijfsleven door beter gebruik te maken van ons eigen netwerk. Ook hebben wij de netwerken benaderd van de bedrijven die al bij ons betrokken zijn of waar wij internationaal contacten mee hebben. Hierdoor hebben wij dit boekjaar veel interessante verbindingen tot stand weten te brengen. Wij hebben contacten gelegd met onder andere Shell en de Shell Foundation, Dow Chemicals, Nissan, Coca Cola en Wavin. Ondanks deze hoopgevende ontwikkeling en een aantal nieuwe initiatieven was 2012 een uiterst moeilijk jaar. Habitat Business Assembly: inspirerend evenement Ook hebben wij dit jaar voor het eerst een evenement voor topbestuurders uit het bedrijfsleven georganiseerd om ook hen en hun organisaties bij Habitat te betrekken. De heer Gerrit Zalm was afgelopen maart 2012 onze gastheer van deze eerste Habitat Business Assembly op het hoofdkantoor van ABN Amro. Naast de heer Zalm spraken ook Jonathan Reckford, CEO Habitat for Humanity International en Gerbert Mos, directievoorzitter van Schretlen & Co de aanwezige bestuurders toe. Speciaal voor de Habitat Business Assembly hebben wij een Comité van Aanbeveling geformeerd, bestaande uit de heer Wim Dik, de heer Alexander Rinnooy Kan, de heer Kees Storm en de heer Gerrit Zalm. Zij verleenden hun medewerking aan het evenement en hebben mensen uit hun netwerk uitgenodigd aanwezig te zijn. Het is een inspirerende bijeenkomst geworden die nieuwe en interessante contacten heeft opgeleverd voor de toekomst. Steun van alle kanten Het afgelopen boekjaar is Habitat door diverse bedrijven en instellingen gesteund. Zo deed de Stichting Op Eigen Wieken projectdonaties voor projecten in Nepal en Kirgizië, en steunde een groep donoren met onder
andere de ASN Bank een aidswezen en kwetsbare kinderen project in Lesotho. Ook zijn wij dit boekjaar actief aan de slag gegaan om productsponsoring te werven. Dit levert geen directe donatie op aan de projecten wereldwijd, maar door te zorgen dat wij als Nederlands kantoor onze kosten laag houden, blijft er meer geld over voor onze missie om mensen een betere toekomst te bieden met een degelijk en veilig huis als basis. In moeilijkere economische tijden is dit voor bedrijven een toegankelijke manier om toch hun steentje bij te dragen.
om tot een keuze te komen en wanneer een organisatie tegenvallende resultaten heeft, is het ondersteunen van een goed doel een van de eerste dingen die afvallen. Zo is de samenwerking met Whirlpool EMEA – die in boekjaar 2011 groots is gestart met een investering in de Bouw Mee website en een grote campagne voor Whirlpools 100-jarig bestaan – door de economische recessie tot een vroegtijdig einde gekomen. Na de grote wereldwijde ontslagronde bij Whirlpool in het najaar van 2011 heeft het bedrijf de campagne helaas ‘on-hold’ moeten zetten.
Sponsoring De totale inkomsten uit sponsoring bedroegen in totaal € 406.105, ruim 38% van de totale inkomsten uit eigen fondsenwerving. Dit percentage is vergelijkbaar met boekjaar 2011, maar in absolute zin is dit een forse daling van inkomsten met meer dan € 200.000. Net als bij de bouwreizen zien wij dat bij sponsoring de wervingstrajecten aanzienlijk langer zijn dan voorheen. Bedrijven en instellingen hebben meer tijd nodig
Productsponsoring Onze verscherpte aandacht voor productsponsoring heeft dit jaar meteen goede resultaten opgeleverd. Zo ontvingen wij een zestal mobiele telefoons en bijbehorende telefoonabonnementen van ICT-detacheringen adviesbureau Legian. Randstad Bouw en Van den IJssel steunen ons sinds begin 2012 door sponsoring van shirts, broeken en bouwschoenen voor bouwreizigers. Ook hebben wij afgelopen jaar als één van de twintig deelnemers meegedongen naar de Goede Doelen Award van internetbureau Red Kiwi en hebben wij dankzij de stemmen vanuit onze achterban de door Red Kiwi ter beschikking gestelde website ter waarde van € 10.000 gewonnen. Veranderd MVO-beleid Een andere ontwikkeling heeft te maken met het MVO-beleid van organisaties. Zij gaan anders om met de keuze voor een goed doel en Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
23
achten het belangrijker dan voorheen dat het goede doel nauw aansluit op de doelstellingen van het bedrijf. Huisvesting staat dan vaak lager op de prioriteitenlijst. Dit argument hoorden wij van een aantal instellingen waarmee wij samenwerken. Waar in het verleden de samenwerking als vanzelfsprekend werd verlengd, horen wij nu vaak dat de focus van het beleid veranderd is. In het afgelopen boekjaar liep een aantal langlopende projecten af van zowel instellingen als vermogende particulieren. Wij hebben hiervoor twee grote nieuwe voorstellen mogen doen, waar wij veel tijd en energie in hebben gestoken. Helaas zijn die toch niet doorgegaan, omdat huisvesting niet langer een eerste prioriteit is. Ook wachten er nog een aantal projecten op hun eventuele vervolg, maar is de beslissing vertraagd. Particuliere donateurs Trouwe steun van particulieren is een belangrijke basis voor onze organisatie. 6.500 particuliere donateurs genereren € 235.135 aan inkomsten, wat 22% van het totaal van onze baten uit fondsenwerving vormt dit jaar. Dit is weliswaar een absolute daling ten opzichte van de € 294.711 aan particuliere giften en donaties in het vorige boekjaar, maar het aandeel van de particuliere donateurs in het geheel is toegenomen. Vooral de donateurs die ons steunen met een doorlopende machtiging of een notariële schenking bieden ons een stevig fundament. Dankzij hun vertrouwen zijn wij verzekerd van een stabiele stroom inkomsten. En ook donateurs die ons steunen via Bouw Mee of die zich hebben ingezet voor ons eerste Habitat evenement dragen een belangrijk steentje bij.
Bouwbrief Met de Bouwbrief – onze nieuwsbrief die vier keer per jaar op de mat valt bij onze particuliere donateurs, bouwreizigers, sponsoren en andere geïnteresseerden – houden wij onze achterban op de hoogte. De Bouwbrief geeft informatie over onze projecten, nieuws, giften, bouwreizen en evenementen. Naast informatie geven en verantwoording afleggen, is donaties werven een belangrijke doelstelling van de Bouwbrief. Twee jaar geleden zijn wij gestopt met het werven van nieuwe particuliere donateurs via direct marketing. De reden was dat de kosten waren gestegen terwijl de inkomsten terugliepen, waardoor dit niet langer een verantwoorde investering was voor onze organisatie. Hierdoor krimpt de donateurdatabase langzaam en zien wij een teruggang in het aantal donateurs dat de Bouwbrief ontvangt. Momenteel ontvangen nog 6.172 donateurs de Bouwbrief. Toch hebben wij dit jaar de inkomsten uit de Bouwbrief op gelijk niveau weten te houden als het voorgaande jaar. In totaal werd er dit jaar € 56.549 gedoneerd via de Bouwbrief. Machtigingen en notariële schenkingen In een tijd waar doorlopende steun aan een goededoelenorganisatie steeds moeilijker te verwerven is, zijn wij blij dat een deel van onze particuliere achterban ons op structurele wijze steunt. Habitat Nederland wordt gesteund door 988 mensen die een doorlopende machtiging hebben afgegeven en 69 personen die hun steun voor minimaal vijf jaar hebben vastgelegd in een akte bij de notaris. Deze inkomsten bedroegen dit jaar net als het voorgaande jaar bijna € 105.000, met slechts een heel kleine terugloop van een paar honderd euro door enkele opgezegde machtigingen.
Bouwbrief
Nieu wsbrief van Hab
itat for Humanit y
win ter 2012 Nederland Edit ie
Bou w mee op reke
ningnummer 6261
Nieuw sbrief van Habit at
for Humanity Nederland
Editie voorjaar 2012 Bouw mee op rekeningnu
Bouwbrief
mmer 6261
Nieuw sbrief van Habit at
vel
rwijzeres en een opleiding voor onde rs… van 21 jaar. Ze volgt e zelfverzekerde meid r dat was wel eens ande omst zonnig in. Maa Dorcas Phiri, een jong toek aan en haar stell ziet as voor u Mag ik Zambia. Dorc zusjes en broertje in ok haar moeder om woont met haar twee tent. Op haar 16e vertr
Geachte
,
Bouw Mee Bouw Mee is ons online platform waar virtual reality werkelijkheid wordt. Met de website bouwmee.nl kun je vanachter jouw computer meebouwen aan een huis voor een gezin elders op de wereld. Bouw Mee is de nieuwe manier van doneren: zelf actief betrokken zijn bij een project door gebruik te maken van social media. Met vrienden, collega’s en familie een virtueel huis bouwen en zo geld bijeenbrengen voor het
Bouwbrief
seconden aïti duurde enkele De aardbeving ine H jaren nodig) nog (maar onze hulp blijft
Nalatenschappen Habitat Nederland heeft geen actief beleid voor het werven van nalatenschappen. Wel doen wij als VFI-lid automatisch mee met de Campagne Nalaten van de gemeenschappelijke goede doelen. Vorig jaar ontvingen wij geen inkomsten uit nalatenschappen. Dit jaar hebben wij één nalatenschap mogen ontvangen. Met € 70.000 levert dit een mooie bijdrage op aan ons werk.
Mensen kunnen niet zond er schoon water
(en wij dus niet zonder u)
for Humanity Nederland
| Editie kerst 2012 | Bouw mee
op rekeningnummer 6261
Nieu wsbrief va
an Habitat for Hum
Habitat project van je eigen keuze. Kies een project, leg met een donatie de virtuele fundering en nodig anderen uit om mee te bouwen. Naast de virtuele huizen staan de echte bouwprojecten en de nieuwe bewoners centraal op Bouw Mee, waar je het laatste nieuws van de bouwprojecten en de verhalen van de nieuwe huiseigenaren kunt lezen. Blogs, foto’s en filmpjes tonen hoe de bouw van de echte huizen verloopt. Op Bouw Mee draait alles om de mensen die hier virtuele huizen bouwen én de mensen daar voor wie wij bouwen. Bouw Mee telde het afgelopen jaar 66.298 bezoekers. Met 925 donaties is er in totaal een bedrag van € 38.769 opgehaald via Bouw Mee. Het gemiddelde bedrag per donatie is daarmee € 41,91. Onze bouwreizigers hebben dit jaar hard gebouwd op Bouw Mee. Bijna elk bouwreisteam is actief aan de slag gegaan met Bouw Mee en heeft zijn netwerk gevraagd iets extra’s te doen door virtueel mee te bouwen. Habitat Nederland heeft deze ontwikkeling dit jaar verder gefaciliteerd door elk team op de site een teampagina te geven waar al het teamnieuws is verzameld. Hier kunnen de thuisblijvers meer informatie vinden over de bouwreis, de belevenissen en bijdragen aan een van de virtuele huizen. Evenementen Dit jaar heeft Habitat Nederland een eerste team geformeerd dat in september 2012 heeft meegedaan aan de Dam-tot-damloop. Sportieve fondsenwervende evenementen zijn in de Verenigde Staten al jaren populair – miljoenen Amerikanen lopen, rennen en fietsen per jaar 25 miljard dollar bij elkaar voor heel veel goede doelen. Ook in Nederland is deze vorm van fondsenwerving in opkomst. Bij evenementen draait het om impact. Als deelnemer draag je daadwerkelijk bij aan een betere wereld en krijg je daar erkenning voor. Onze bouwreizen zijn ook op dit
Bouwbrief
anit y Nederland |
Edit ie najaar 2012 |
Bouw mee op reke
ningnum mer 6261
“Dáárvoor doen ze het“ De heer Wim Dik, ambassadeur van Habitat Nederland, bezoekt een aantal projecten van Habitat in Roemenië. “Een zesjarig meisje met heel grote donkere ogen zegt verlegen maar stralend “thank you very much”. Ze is met haar moeder en zusje van tien in een splinternieuw Habitat huis getrokken. Ze laat trots haar kamertje zien. Dáárvoor doen ze het. Met verve en toewijding. Al die timmerende en sjouwende Habitat vrijwilligers, hier in Roemenië, en overal in de wereld. Wat een indrukwekkende reis!”
principe gebaseerd – letterlijk bijdragen en jouw netwerk daarbij betrekken – waardoor de stap om ons ook op dergelijke evenementen te richten een heel logische is. Dit eerste Dam-tot-damloopteam van vijftig deelnemers heeft fondsen geworven door virtuele huizen te bouwen op Bouw Mee. In totaal heeft het team ruim € 15.000 opgehaald voor Habitat. Dit bedrag valt deels in dit boekjaar en deels in het volgende jaar. Voor het komende jaar staat een aantal evenementen op de planning, zoals de Classico Boretti, de 30 van Zandvoort en de Dam-tot-damloop 2013.
2.2 Draagvlak vergroten en bewustwording creëren Onze tweede doelstelling is om het Nederlandse publiek bewust maken van het wereldwijde huisvestingsprobleem en zo mensen te inspireren en te mobiliseren mee te bouwen aan een betere toekomst. Wij zijn voortdurend op zoek naar goede en kostenefficiënte manieren om aandacht te krijgen voor ons werk en onze missie. Habitat Nederland is een kleine organisatie en beschikt niet over een uitgebreid communi catie- of voorlichtingsbudget. Daarom kiezen wij er voor om onze bewustwordingsdoelstelling te combineren met onze fondsenwervende doelstelling. Wij zijn ervan overtuigd dat deze doelstellingen heel goed hand in hand kunnen gaan. Enerzijds omdat mensen meer geneigd zijn een organisatie te steunen als zij de noodzaak begrijpen, en anderzijds omdat zij meer openstaan voor informatie als zij zelf betrokken zijn door een eigen bijdrage, financieel of anders. Daarom willen wij mensen bij
onze missie betrekken door hen te vertellen over het grote huis vestingsprobleem en onze aanpak én vooral ook door te laten zien hoe mensen daadwerkelijk zelfstandig en op eigen kracht verder kunnen met een huis als basis. Een trouwe achterban die goed geïnformeerd is over de noodzaak van ons werk zorgt voor een stevige basis onder onze organisatie. Voor het uitdragen van onze naam en het vergroten van onze naamsbekendheid zijn onze bouwreizigers onmisbaar die ons werk met eigen ogen hebben gezien en het aan den lijve hebben ondervonden. Merk en huisstijl Om ons draagvlak te kunnen vergroten is het belangrijk dat wij goed (kunnen) overbrengen waar Habitat voor staat: een wereld waarin iedereen een dak boven zijn hoofd heeft, een thuis. Met onze focus op huisvesting als basis voor een beter leven onderscheiden wij ons van andere organisaties. Dit boekjaar hebben wij ons merkbeleid en onze huisstijl onder de loep genomen om ons merk, dat in Nederland nog weinig bekendheid heeft, nog steviger en eenduidiger te maken. Wij hebben ons gebogen over vragen als welke boodschap wij willen overbrengen, hoe wij ons onderscheiden van andere goededoelenorganisaties en wat wij willen uitstralen. Welke woorden en beelden passen hier het beste bij en op welke toon praten wij? Door in al onze communicatie-uitingen hetzelfde imago en dezelfde identiteit uit te stralen, denken wij in de toekomst de unieke Habitat aanpak nog beter te kunnen uitleggen. Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
25
Gratis publiciteit Gratis publiciteit is een belangrijk middel voor Habitat Nederland om de bekendheid in Nederland van onze organisatie en ons werk te vergroten. Bij gratis publiciteit gaat het om redactionele artikelen en interviews, in kranten, tijdschriften en online media. Wij hebben deze kostenbesparende manier van publiciteit het afgelopen jaar extra aandacht gegeven. Een van de belangrijkste pijlers hierbij zijn onze bouwreizen. Wij ondersteunen de bouwreizigers om hun verhaal te vertellen in de – veelal lokale en regionale – media. Door de bouwreizigers centraal te stellen en ze hun persoonlijke verhaal te laten vertellen, wordt het voor media interessanter om er over te publiceren. Bovendien krijgen wij publiciteit die goed past bij de manier waarop wij Habitat willen profileren: authentiek, actief, betrokken en concreet. Behalve dat wij onze bouwreizen op deze manier onder de aandacht brengen, zorgt het voor meer naamsbekendheid en ‘lading’ van het merk Habitat.
die wij in het voorgaande boekjaar realiseerden. In totaal hadden deze publicaties een totaalbereik van 4.311.225 mensen en vertegenwoordigden de gratis plaatsingen een advertentiewaarde van € 124.260. Daarmee is gratis publiciteit van grote waarde voor onze organisatie!
In het nieuws Naast de bouwreizen is Habitat Nederland in het afgelopen boekjaar in het nieuws gekomen met een bericht over Wereld Habitat Dag in oktober 2011. Ook kregen de samenwerkingen met bedrijven als Red Kiwi, Randstad Bouw en Van den IJssel persaandacht, en stond er een algemeen artikel over bouwreizen in het tijdschrift Esta. Ons actieve beleid met betrekking tot gratis publiciteit heeft het afgelopen boekjaar geresulteerd in een recordaantal publicaties: 145 publicaties en 86 online publicaties. Een forse stijging vergeleken met de 97 publicaties
Authenticiteit De verhalen van de huiseigenaren en hun gezin staan centraal in onze communicatie. De verhalen en beelden zijn altijd waarheidsgetrouw en authentiek. Vol trots beschrijven wij hoogtepunten, maar ook als een project minder voorspoedig verloopt, zijn wij daar open over. Habitat werkt met mensen die nergens anders voor een lening en een huis terechtkunnen. Daarom is ons werk voor deze doelgroep zo waardevol. Een dergelijke aanpak brengt wel eens met zich mee dat sommige projecten anders lopen dan gepland en er bijvoorbeeld minder huizen
Letterlijk en figuurlijk een steentje bijdragen “Wij hebben Habitat via Schretlen leren kennen. Onze bouwreis naar India was een geweldige ervaring. Voor de thuisblijvers vonden wij het een prima plan om virtuele huizen te bouwen op bouwmee.nl. Zo konden zij hun betrokkenheid tonen en wij hadden toegezegd de medebouwers van extra van informatie te voorzien. Wij vonden het heel bijzonder om zo letterlijk en figuurlijk ons steentje bij te dragen. Daar wij het zelf heel goed hebben vinden we het vanzelfsprekend om ook te denken aan mensen die het minder goed hebben en die hulp kunnen gebruiken.”aldus Wilma en Dick Heemskerk uit Eefde.
26
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
Communicatie met onze achterban Wij hebben dagelijks contact met onze achterban via vele uiteenlopende kanalen. Van een schriftelijke voortgangsrapportage over een specifiek project voor een Nederlandse donateur tot het beantwoorden van een kritische vraag van een geïnteresseerde aan de telefoon. Van een verhaal op onze website of in de Bouwbrief over een huiseigenaar wiens leven veranderd is dankzij zijn nieuwe Habitat huis tot een presentatie tijdens een informatiebijeenkomst voor een bouwreis. Hoe wij ook met onze achterban communiceren, wij doen dit zo zorgvuldig mogelijk en in al onze communicatie naar eerlijk, transparant en open te zijn.
gebouwd kunnen worden dan wij hoopten. Of dat een huiseigenaar na een bepaalde periode niet meer in zijn Habitat huis woont omdat hij – ondanks begeleiding vanuit Habitat – gestopt is met terugbetalen. Wij geloven dat goede informatie over de problematiek en de uitdagingen die wij tegenkomen in het veld de betrokkenheid bij ons werk juist vergroot. Een luisterend oor Uiteraard proberen wij onze communicatie en communicatiekanalen zo veel mogelijk af te stemmen op de wensen van onze achterban. Daarom inventariseren wij geregeld de wensen en tevredenheid van de betrokken partijen en bieden wij hen de mogelijkheid hun wensen op eenvoudige wijze aan ons kenbaar te maken. Op onze website habitat. nl staat aangegeven wat donateurs kunnen doen. Bijvoorbeeld als zij minder post willen ontvangen of hoe de klachtenprocedure van Habitat werkt. Daarnaast voeren wij onderzoek uit onder doelgroepen uit de achterban om klanttevredenheid en verbeterpunten te achterhalen. Zo worden de bouwreizen op structurele wijze geëvalueerd. Elke bouwreiziger ontvangt na afloop van de reis een evaluatieformulier om klanttevredenheid te meten en verbeterpunten op te sporen. Wanneer de scores hierop sterk afwijken van het gemiddelde wordt telefonisch contact met de bouwreiziger opgenomen om de evaluatie door te spreken. Zo zorgen wij er voor dat bouwreizigers een luisterend oor vinden voor hun opmerkingen en dat de bouwreizen, waar mogelijk, worden verbeterd.
Habitat wereldwijd De landen waar Habitat in boekjaar 2012 actief is
Werelddeel Aantal landen Afrika en het Midden-Oosten 15 Azië en de Stille Oceaan 20 Europa en Centraal Azië 21 Latijns-Amerika en het Caribische gebied 18 Verenigde Staten en Canad 2
*Partnerschap-programma: betekent dat Habitat daar samenwerkt zonder een lokale Habitat vestiging.
Europa en Centraal Azië Armenië Bosnië en Herzegovina* Bulgarije Frankrijk* Duistland
Verenigde Staten en Canada Alle 50 staten, District of Columbia, Canada, Bermuda, Guam, Porto Rico en de Maagdeneilanden.
Groot-Brittannië Hongarije Kirgizië Macedonië Nederland Noord-Ierland
Polen Portugal Republiek Ierland Roemenië Rusland Servië* Slowakije* Tadzjikistan Turkije* Oekraïne*
Azië en de Stille Oceaan Australië Bangladesh Cambodja China Fiji India Indonesië Japan Maleisië
Latijns-Amerika en het Caribische gebied Argentinië Bolivia Brazilië Chili Colombia Costa Rica Dominicaans Republiek El Salvador Guatemala
Guyana Haïti Honduras Jamaica* Mexico Nicaragua Paraguay Peru Trinidad en Tobago
Afrika en het Midden-Oosten Cote d’Ivoire Egypte Ethiopië Ghana Jordanië Kenia Libanon
28
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
Lesotho Madagascar Malawi Zuid-Afrika Tanzania Oeganda Zambia
Mongolië Myanmar* Nepal Nieuw Zeeland Filippijnen Singapore Zuid-Korea Sri Lanka Oost-Timor* Vietnam
3. Over Habitat Habitat bouwt aan een wereld waarin iedereen een veilig (t)huis heeft. Een solide dak boven het hoofd, stevige muren en schoon drinkwater – dat is de basis. Daarom bouwt Habitat huizen, samen met de nieuwe huiseigenaren.
3.1 Internationale organisatie Habitat for Humanity, met het hoofdkantoor in Atlanta, is een interna tionale non-profitorganisatie die actief is in bijna tachtig landen. Dankzij Habitat leven wereldwijd 600.000 gezinnen (3 miljoen mensen) in een veilig huis met een solide dak, stevige muren en schoon drinkwater. In boekjaar 2012 heeft Habitat wereldwijd een recordaantal van 94.618 families geholpen met nieuwbouw, renovatie of reparatie. Het is ons doel om vanaf 2013 jaarlijks 100.000 families te helpen. Habitat verstrekt een lening zonder winstoogmerk aan de toekomstige huiseigenaar en bouwt huizen samen met lokale vakmensen. Het
initiatief daartoe ligt bij de gezinnen zelf. Zij helpen mee bij de bouw van hun eigen huis en dat van anderen.
door middel van een lening zonder winstoogmerk. Het zijn de eerste Habitat huizen.
Een thuis voor iedereen Het verhaal van Habitat begint in 1942, in Koinonia Farm, een kleine gemeenschap in de Verenigde Staten (Georgia). Boer en godsdienstgeleerde Clarence Jordan zet zich daar in voor gelijke rechten in het sociaalraciaal verdeelde zuidwesten van de VS. Als het echtpaar Millard en Linda Fuller in de jaren ‘60 Koinonia bezoeken, besluiten zij hun luxe leven in Alabama vaarwel te zeggen en Jordan te steunen.
De Fullers gaan met het idee van het Habitat huis naar Afrika. En na drie jaar hard werken, hebben 2.000 mensen in voormalig Zaïre een betaalbaar, degelijk huis. Het biedt de gezinnen zekerheid, onafhankelijkheid, en zij zijn weer in staat verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen toekomst.
Zij geloven dat een thuis voor iedereen de basis is voor onafhankelijkheid. Wie een veilig huis heeft, kan bouwen aan een betere toekomst. Zij starten daarom ‘partnership housing’-projecten; mensen in de gemeenschap werken samen aan de bouw van eenvoudige huizen. De toekomstige huiseigenaar bouwt zelf mee en financiert zijn huis
Habitat huizen Het echtpaar Fuller ziet dat hun Habitat project een succes is en terug in de Verenigde Staten richten zij in 1976 Habitat for Humanity op. De organisatie groeit en krijgt in Amerika grote bekendheid als Nobelprijswinnaar en oud-president van de Verenigde Staten Jimmy Carter en zijn vrouw Rosalynn zich actief gaan inzetten voor Habitat.
500.000ste huis op Wereld Habitat Dag “Een basisrecht van ieder mens” Maandag 3 oktober 2011 was het Wereld Habitat Dag. De eerste maandag van de maand oktober. Een door de Verenigde Naties uitgeroepen dag om stil te staan bij een basisrecht dat ieder mens heeft: goede leef- en woonomstandigheden. Op deze Wereld Habitat Dag bereikte Habitat for Humanity een bijzondere mijlpaal in de realisatie van haar ideaal waarbij iedereen een goede en veilige plek heeft om te wonen. Habitat had 24 jaar nodig om de eerste 100.000 huizen te bouwen. In de laatste 11 jaar zijn daar 400.000 huizen aan toegevoegd. Op 3 oktober leverde Habitat het 500.000ste huis op in Maai Mahiu in Kenia. Dit betekent dat er sinds 1976 wereldwijd al 500.000 huizen gebouwd, gerenoveerd of gerepareerd zijn door de inzet van Habitat.
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
29
Internationaal heeft Habitat haar organisatie verdeeld in vijf regio’s: • Afrika & Midden-Oosten • Azië & Oceanië • Europa & Centraal Azië • Latijns-Amerika & Caraïben • Verenigde Staten & Canada Elke regio heeft een regiokantoor en de meeste landen hebben een nationale vestiging. Alle zijn onafhankelijke entiteiten die onderdeel zijn van een internationale federatie. Entiteiten die per land verschillende doelstellingen kunnen nastreven, waaronder het ontwikkelen en uitvoeren van bouwprojecten in eigen land en/of het werven van gelden voor projecten in eigen land of voor andere landen.
“Bijdragen aan het leven van anderen” Toen Sybout van der Meer, oprichter van Habitat Nederland, begin jaren ‘90 een bouwproject bezocht, viel hij meteen voor de werkwijze van Habitat. “Bouwen op non-profit basis, samen met bewoners. Dan draag je op een positieve manier bij aan het leven van anderen, juist daar waar zij zich thuis voelen.” Van der Meer is de eerste in Nederland die op pad gaat om geld in te zamelen voor Habitat projecten.
Bijna twee miljard mensen hebben geen fatsoenlijk dak boven hun hoofd. Veel kinderen groeien op in ongezonde, onveilige leefomstandigheden. En talloze mensen zijn elke dag bang uit hun (veelal illegale) krot in een sloppenwijk te worden gezet. Habitat ziet mensen in ontwikkelingslanden niet als slachtoffers, maar als zelfstandige mensen die – met een steuntje in de rug – heel goed in staat zijn om een eigen toekomst op te bouwen. Met een veilig thuis als basis. Habitat wil hen die steun bieden, samen met u!
3.2 Nederlandse organisatie Habitat Nederland, gevestigd in Haarlem, bestaat sinds 1993 en is in die tijd uitgegroeid van een vrijwilligersclub tot een professionele organisatie met vijftien medewerkers die samen werken aan de volgende doelstellingen van Habitat in Nederland: 1. Mensen bewust maken van het wereldwijde huisvestingsprobleem en de oplossing van Habitat - een veilig (t)huis - én 2. Donaties werven om de Habitat bouwprojecten te financieren.
30
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
Habitat for Humanity Nederland wil mensen en organisaties in Nederland actief bij haar werk betrekken. Wij willen mensen inspireren en mobiliseren om mee te bouwen aan een betere toekomst. Habitats visie: een wereld waarin iedereen een dak boven zijn hoofd heeft; een thuis.
Nederland valt onder de regio Europa & Centraal Azië, maar werft fondsen voor Habitat projecten wereldwijd. In de landen waar Habitat bouwt, zijn lokale Habitat gemeenschappen verantwoordelijk voor de bouwprojecten. Zij zorgen voor de selectie en begeleiding van gezinnen, de bouwtekeningen, de inkoop van materialen, de inzet van vaklieden, het innen van de aflossing en overige praktische zaken.
Habitat for Humanity Nederland (Habitat Nederland) is een zelfstandige en financieel onafhankelijke fondsenwervende organisatie met als missie mensen een betere toekomst te bieden met een degelijk en veilig huis als basis. Habitat Nederland ontvangt geen subsidie. Wij richten ons op het bedrijfsleven, op particuliere donateurs, vermogensfondsen, en overheden en instellingen voor financiële ondersteuning van onze projecten. Naast het werven van geld en sponsoring bieden wij particulieren en bedrijven ook de mogelijkheid om als bouwreiziger een week lang huizen te bouwen samen met de toekomstige huiseigenaren en lokale arbeiders. Als bijdrage aan onze projecten is in de reissom een minimum donatiebedrag opgenomen.
Daarom bouwt Habitat, samen met de nieuwe huiseigenaren, eenvoudige en betaalbare huizen. Habitat verstrekt hiervoor een lening zonder winstoogmerk die de eigenaren via een periodieke aflossing terugbetalen. Hiervan worden weer nieuwe huizen gebouwd. Zo kan Habitat steeds meer mensen ondersteunen om zelfstandig hun leefruimte te verbeteren.
3.4 Doelstellingen en strategische keuzes Boekjaar 2012 is het laatste jaar van de 3-jarenstrategie zoals wij die ontwikkeld hebben in 2009.
3.3 Missie en visie Het begint met een thuis! Habitat for Humanity ondersteunt mensen bij de bouw van een eigen huis om zelfstandig een beter bestaan op te bouwen. Habitats missie: mensen een betere toekomst bieden met een degelijk en veilig huis als basis. Habitat for Humanity wil mensen een steun in de rug geven om zelfstandig een beter bestaan op te bouwen. Habitat gelooft dat een veilig en degelijk onderkomen hiervoor hét middel is.
Het driejarenplan (2010-2012) steunt op vier pijlers: 1. De ondersteuning van internationale Habitat projecten 2. De verbetering van de financiële positie 3. De verdere professionalisering van de organisatie 4. De versterking van het imago en de naamsbekendheid Deze pijlers vormen de basis van onze plannen en activiteiten. Alle keuzes die wij maken worden hieraan getoetst. En niet alleen omdat wij gefocust moeten zijn en blijven, maar ook omdat wij beperkt zijn in de mensen en middelen die wij kunnen inzetten om onze doelen te bereiken. Wij kunnen niet alles doen, wij moeten selectief zijn.
Als je niet groot bent, moet je slim zijn: dat is de rode draad van ons werk hier in Nederland. Wij blijven ‘dichtbij onszelf, bij onze kracht’. Doen wat waardevol is in het kader van onze visie én met een bewuste investering in tijd en middelen, dat bepaalt onze strategische keuzes. De keuzes en de daaruit voortvloeiende activiteiten op het gebied van de eerste pijler, het ondersteunen van de internationale Habitat projecten worden beschreven in hoofdstuk 1. De activiteiten die betrekking hebben op het versterken van ons imago en naamsbekendheid komen aan de orde in hoofdstuk 2.
3.5 Organisatiestructuur De organisatie bestaat uit drie afdelingen: • fondsenwerving en programma • financiën en interne zaken • marketing en communicatie De managers van deze afdeling vormen samen met de directie het managementteam.
Organogram per 30 juni 2012
Jennifer Lemke
directeur
In het kader van de professionalisering van de organisatie is dit jaar een belangrijke stap gezet met de ingebruikname van ons nieuwe CRM-systeem E-tapestry. Met de mogelijkheden die dit systeem ons biedt, zoals een goede en gedetailleerde vastlegging van donateurs- en bouwreisgegevens en ondersteuning van onder andere het bedanktraject, kunnen wij onze achterban beter en doelgerichter benaderen en worden onze fondsenwervers beter ondersteund in het fondsenwervingtraject.
Marjo Frank
directie assistent
Mette Pronk
Een eigen keuken Josefina uit Guatemala woonde jarenlang met haar man en vijf jaar oude zoon bij haar moeder; samen met enkele andere familieleden. Veel privacy was er niet. De mogelijkheid om met Habitat for Humanity aan een nieuw huis te werken met hulp van vrijwilligers heeft ze met beide handen aangegrepen. Josefina zorgt voor hun zoon terwijl Reginaldo in Guatemala City werkt als bouwvakker. Hij komt 1 keer per maand naar Sololá. Het nieuwe huis staat op hetzelfde stukje land als het huis van haar moeder, en heeft drie kamers: een slaapkamer, een grote keuken/eetkamer en een woonkamer. Josefina is heel blij dat ze het huis kan inrichten zoals zij wil en dat ze een eigen keuken heeft. ”Het mooiste geschenk is dat ik mijn zoon op een veilige plek kan opvoeden. Ik ben erg gelukkig,” vertelt Josefina.
Bert de Boer
manager fondsenwerving en programma
Karin Nas
fondsenwerver
Jenet Fenenga
coördinator programma’s
Wilma van der Heide
manager financiën en interne zaken
Esther van Biezen
fondsenwerver
Monique Habets
medewerker fondsenwerving en programma
Marianne Oort
office manager
manager marketing en communicatie
Nicoli Kramer
coördinator marketing en communicatie
Marije Minderop
coördinator loyaliteit en vrijwilligers
Clair Streckfuss
coördinator bouwreizen
Kim Heemskerk
medewerker bouwreizen
Rosalie van Zeijts
coördinator online
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
31
3.6 Behaalde resultaten Resultaat Het boekjaar is afgesloten met een negatief resultaat van € 218.740. Hiervan wordt € 94.457 goedgemaakt door de reservering die was gemaakt in het bestemmingsfonds bestemde donaties. Het gaat hier om donaties die in voorgaande jaren zijn ontvangen en in dit jaar zijn besteed. Het resterende tekort van € 124.283 wordt in mindering gebracht op de continuïteitsreserve. De continuïteitsreserve daalt hierdoor naar € 37.650. Baten De totale baten van dit jaar bedroegen € 1.960.946 en zijn opgebouwd uit baten uit eigen fondsenwerving, die € 1.059.451 bedroegen, baten uit acties derden die € 787.465 bedroegen (dit is de bijdrage die wij als gastdeelnemer van de SHO-actie voor Haïti in 2010 in dit boekjaar van de SHO hebben ontvangen), baten uit beleggingen van € 7.448 en overige baten van € 106.581. Dit betreft een bijdrage die wij van Habitat for Humanity International hebben ontvangen ter ondersteuning van de fondsenwervende activiteiten in Nederland. De totale baten zijn ten opzichte van het vorige boekjaar gedaald met 30%. Dit komt vooral doordat de baten uit eigen fondsenwerving met ruim € 700.000 daalden. Ook de overige baten waren in het voorgaande jaar aanzienlijk hoger doordat wij vorig jaar een teruggave van de omzetbelasting over de jaren 2004-2011 ontvingen. De baten uit eigen fondsenwerving en uit acties van derden worden elders in dit jaarverslag uitgebreid besproken. De baten uit beleggingen betreffen alleen renteopbrengsten. Het beleid van Habitat Nederland is er op gericht geen beleggingen te doen. Lasten Ondanks tegenvallende inkomsten is dit jaar € 1.739.499 besteed aan de doelstelling. Dit is weliswaar lager dan vorig jaar en begroot, maar het doelbestedingspercentage van de baten is gestegen van 79,6 naar 88,7. De totale kosten voor fondsenwerving en beheer en administratie zijn ten opzichte van vorig jaar gedaald. Desalniettemin staan de percentages van kosten van eigen fondsenwerving en beheer en administratie onder druk als gevolg van de gedaalde inkomsten.
32
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
Meer ruimte – Mathapo Sefatsana uit Lesotho Mathapo Sefatsana woont in Butha-Buthe, Lesotho, met haar tienjarige zoon, zesjarige dochter en vier jaar jonge nichtje (foto). Haar moeder moest naar Zuid-Afrika vertrekken om werk te vinden. Samen met Habitat werkte Sefatsana aan een aangrenzende kamer aan haar bestaande huis, zodat er meer ruimte is om te leven en te slapen voor haar en de kinderen.
4. Toekomstvisie
4.1 Strategische beleidskeuzes 2013 – 2015
Vertrouwen op eigen kracht, en vanuit die kracht de toekomst tegemoet treden, dat is waar wij met het team van Habitat for Humanity Nederland voor staan. Niet alleen past deze visie in het gedachtegoed en de aanpak van onze wereldwijde organisatie, hij ligt ons ook heel na aan het hart. Habitat for Humanity Nederland wil: De impact van de steun aan projecten wereldwijd vergroten
De impact van het werk in Nederland vergroten
Doelstelling
door Huisvesting te verbeteren
Betrokkenheid te verhogen
Ondersteuning van: - nieuwbouw-, renovatie-, reparatieprojecten - projecten met Housing Support Services (bijvoorbeeld vaktrainingen) - projecten die grote aantallen mensen bereiken (bijvoorbeeld Disaster Response)
Initiatieven die: - meer mensen bij ons werk betrekken - meer mensen mobiliseren voor onze organisatie
Goed leiderschap
Ambitie Kernpunt in deze strategie is onze wens en onze ambitie om meer mensen met en door ons werk te ‘raken’ – in overdrachtelijke zin. Wij hebben deze ambitie als volgt uitgedrukt: wij willen onze impact vergroten! Dat geldt voor ‘daar’ – in onze programmalanden – waar wij mensen helpen aan betere huisvesting. En dat geldt duidelijk ook voor ‘hier’ – in Nederland. Onze initiatieven en activiteiten voor de komende drie jaar zijn er dan ook op gericht om een nog grotere impact te creëren. Om die impact te kunnen vergroten, moet onze organisatie (financieel) gezond en zelfstandig blijven, en bovendien inspirerend zijn voor de mensen die bij en met ons werken. De initiatieven en activiteiten benodigd om die strategie te kunnen uitvoeren, zijn als volgt:
Met als basis een stevige en inspirerende organisatie Financiële flexibiliteit
Het bestuur en het managementteam hebben samengewerkt aan het ontwerp van een nieuw strategisch plan voor de periode 2013-2015. Aan de formulering van de strategische beleidskeuze voor 2013-2015 ging een uitgebreid en creatief proces van denken en overleg vooraf. Het managementteam blikte terug naar de vorige strategieperiode om te evalueren wat wij hebben gedaan en bereikt. Welke activiteiten willen wij behouden, en waar nemen wij afscheid van? Daarbij hebben wij ons de vraag gesteld: wie willen wij zijn in 2015, hoe ziet onze organisatie er dan uit? Uit welke dilemma’s moeten wij een keuze maken om ons doel te bereiken? Het stellen van die vragen hielp ons om duidelijke antwoorden te geven en heldere keuzes te maken. En zo tekende zich onze nieuwe strategie steeds scherper af.
Financiële onafhankelijkheid
Habitat for Humanity Nederland richt zich op wereldwijd
in Nederland Bouwreizen
Bouw Mee (online platform) Samenwerkingen
Evenementen Cause Related Marketing ReStore
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
33
Ook hebben wij gekeken naar de organisatie die nodig is voor het uitvoeren van de nieuwe strategie. Hoe kunnen wij die optimaal in richten? Welke functies zijn vereist? Die nieuwe organisatiebehoefte hebben wij gematcht met het aanwezige talent en de bestaande expertise. En met een kleine omslag in de organisatie wordt het huidige team in staat gesteld om de nieuwe taak te verrichten.
Nieuw organogram directeur
directie assistent
manager fondsenwerving
manager financiën en interne zaken
manager marketing en communicatie
fondsenwerver
office manager
coördinator evenementen en vrijwilligers
fondsenwerver
senior coördinator projecten
coördinator communicatie
medewerker fondsenwerving
coördinator bouwreizen
medewerker bouwreizen
34
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
coördinator online
Vreugde van bouwen Toen de heer Perumal uit Inda een aantal jaar geleden verlamd raakte door een hersenbloeding, leek zijn droom van een eigen huis vervlogen. Gelukkig liet mevrouw Sarala zich niet kennen en nam de zorg voor het gezin over totdat haar man weer aan de slag kon. De behandeling van de heer Perumal is aangeslagen en hij loopt en werkt weer. Dat dit gelijktijdig met de bouw van het huis gebeurde is volgens zijn vrouw geen toeval: ”De vreugde van het bouwen van een huis en het plezier van het team hebben mijn man heel erg geholpen,” zegt mevrouw Sarala. De kledingmakerij die het gezin had is verplaatst naar hun huis zodat de heer Perumal kan werken zonder dat hij zijn huis uit hoeft.
4.2 Doelstellingen boekjaar 2013 De activiteiten hebben wij over drie jaar uitgespreid. Wij zullen veel nieuwe activiteiten initiëren die – vanwege capaciteit – niet allemaal tegelijk kunnen plaatsvinden. In het eerste en aankomende boekjaar richten wij ons daarom vooral, maar niet uitsluitend op: • bouwreizen • Bouw Mee om online fondsen te werven voor bouwreizen en evenementen • ledenwerving voor de Habitat Business Club • evenementen waaraan wij met een team van fondsenwervende deelnemers kunnen meedoen • sponsoring in natura
4.3 Begroting boekjaar 2013
”We zijn echt gelukkig nu” Dorcas Phiri uit Zambia is een jonge meid van 21 jaar. Ze volgt een opleiding voor onderwijzeres en woont met haar twee zusjes en broertje in Zambia. Dorcas ziet haar toekomst zonnig in. Dat was wel eens anders. Toen Dorcas 13 was overleed haar vader aan aids. Op haar 16de vertrok haar moeder om werk te zoeken en kwam niet meer terug. “Het was erg zwaar en we huilden veel. Mannen wisten dat we alleen waren.” De kinderen leefden al drie jaar in een tent toen Habitat ze vond. Ze kwamen in aanmerking voor een volledig gesubsidieerd Habitat huis. Dorcas is nu een vrolijk lachende meid die weer hoop heeft. “We zijn gelukkig, echt gelukkig nu!”
Het budget voor boekjaar 2013 ziet er als volgt uit: (In euro’s)
Baten Baten uit eigen fondsenwerving Baten uit acties van derden
1.847.000 145.000
Som der baten
1.992.000
Lasten Besteed aan doelstellingen Structurele hulp Voorlichting en bewustmaking
1.278.000 241.000 1. 519.000
Werving baten Kosten eigen fondsenwerving
272.000
Beheer en administratie Kosten beheer en administratie
169.000
Som der lasten Resultaat
1.960.000 32.000
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
35
5. Verantwoording en goed bestuur In juli 2008 zijn het CBF-Keur en de Code Goed Bestuur voor Goede Doelen (Code Wijffels) met elkaar vervlochten. Vanaf die tijd dienen houders van het CBF-Keur verantwoording in hun jaarverslag af te leggen over toezicht, effectiviteit van de bestedingen en omgang met belanghebbenden. Een bij het CBF ingeschreven organisatie is verplicht om jaarlijks de verantwoordingsverklaring op te stellen en deze voor toetsing aan het CBF aan te bieden. In deze verklaring legt het bestuur verantwoording af aan de hand van drie grondregels die door de Commissie Vervlechting zijn geformuleerd. De grondregels A. Binnen de stichting dient de functie toezicht houden (vaststellen of goedkeuren van plannen en het kritisch volgen van de organisatie en haar resultaten) duidelijk te zijn gescheiden van het besturen dan wel van de uitvoering. B. De stichting dient continu te werken aan een optimale besteding van middelen, zodat effectief en doelmatig wordt gewerkt aan het realiseren van de doelstellingen. C. De stichting dient te streven naar optimale relaties met belanghebbenden, met gerichte aandacht voor de informatieverschaffing en de inname en verwerking van wensen, vragen en klachten. In deze verantwoordingsverklaring legt Habitat uit hoe ze met deze drie grondregels omgaat.
36
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
A. Toezicht houden en uitvoeren
De bestuursleden in 2012
Bestuur en directie Habitat Nederland heeft gekozen voor het bestuursmodel (Code Wijffels noemt dit model III) waarbij het bestuur aan het hoofd van de stichting staat en een toezichthoudende en controlerende rol heeft. De dagelijkse leiding is in handen van de directeur.
De heer M.R. van der Heijden, voorzitter In functie sinds: 22 april 2008 Einde 2de termijn: 21 april 2014 Maatschappelijke functie: oud-burgemeester van Zandvoort
Samenstelling bestuur en procedure voor (her) benoeming Het bestuur van Habitat Nederland bestaat uit minimaal vijf en maximaal acht leden. Een bestuurslid wordt voor een termijn van drie jaar aangesteld en kan tot twee keer toe opnieuw worden benoemd. Bij wijzigingen in het bestuur wordt bij de selectie van nieuwe bestuursleden gekeken naar de huidige samenstelling en de bestuursprofielschetsen om zo tot voldoende diversiteit in de portefeuilleverdeling en ledensamenstelling te komen. Bovendien beoordeelt het bestuur of het nieuwe lid past in de ontwikkelingen die de organisatie doormaakt. Als leidraad hiervoor gelden de bestuursprofielschetsen en het bestuursreglement.
“Trots op ons thuis” Na bijna 11 jaar in een vluchtelingenkamp te hebben gewoond, was de situatie voor Margaretha en haar baby erg slecht geworden. Tijdens warme dagen leek hun onderkomen wel een oven, waardoor haar baby slecht sliep. ”Dankzij Habitat hebben we nu een goed huis,” zegt Margaretha uit Indonesië. Het belangrijkste is dat het gezin nu veilig en comfortabel kan wonen. “Hiervoor maakte we ons altijd zorgen, omdat we op land woonden dat niet van ons was. Maar nu zijn we eigenaar van de grond en maken we ons geen zorgen meer,” zegt een opgewekte Margaretha. Haar man Ruben is het huis iedere dag een beetje mooier aan het maken. ”Als er nu bezoek komt ben ik trots omdat we een thuis hebben,” zegt een gelukkige Ruben.
De heer H.A.J.M. Knebel, penningmeester In functie sinds: 15 mei 2007 Einde 2de termijn: 14 mei 2013 Maatschappelijke functie: directeur Rabobank Wielerploeg De heer S. van der Meer, secretaris In functie sinds: 13 januari 2009 Einde 2de termijn: 12 januari 2015 Maatschappelijke functie: emerituspredikant De heer P.M.H. van Zijl, bestuurslid In functie sinds 8 april 2003 Afgetreden: 4 april 2012 Maatschappelijke functie: directeur MedicomZes De heer F. Dik, bestuurslid In functie sinds: 29 november 2011 Einde 1ste termijn: 29 november 2014 Maatschappelijke functie: Program Development Manager Habitat for Humanity International Mevrouw J.M.W.G. Elissen , bestuurslid In functie sinds: 31 augustus 2010 Einde 1ste termijn: 30 augustus 2013 Maatschappelijke functie: directeur NewGenes business innovation network De directie in 2012 Mevrouw J.S. Lemke, directeur In functie sinds: 1 april 2009
Het bestuur voldoet aan een aantal voorwaarden. Zo zetten de leden zich op vrijwillige basis in voor de organisatie, hebben zij – om belangenverstrengelingen te voorkomen – geen zakelijke banden met Habitat Nederland en bespreken en keuren zij vier keer per jaar de beleidsstukken. De directeur heeft de verantwoordelijkheid het bestuur deze informatie te verschaffen. Het bestuur ontvangt geen bezoldiging. Wel ontvangen de bestuursleden een vergoeding voor de door hen ten behoeve van de stichting gemaakte kosten. Verhouding met het bestuur Onze organisatie hecht veel belang aan een open en betrokken samenwerking tussen de directeur en het bestuur. De directeur bereidt de vergaderingen van het bestuur voor. Tijdens de vergaderingen informeert zij de leden over alle belangrijke ontwikkelingen in de organisatie en houdt zij hen op de hoogte van de uitvoering van het jaarplan, zodat het bestuur de activiteiten en resultaten kan toetsen aan het beleid en de voortgang kan bewaken. Dit gebeurt door middel van inhoudelijke en financiële kwartaalrapportages. De directeur bepaalt samen met het bestuur de kaders van het nieuwe jaarplan. Voor het einde van het jaar wordt het definitieve jaarplan opgesteld. Het bestuur stelt jaarlijks de jaarrekening vast. Het bestuur evalueert jaarlijks het functioneren van de directeur. Taken van het bestuur In het bijzonder behoort het tot de taak van het bestuur: a. goedkeuren (meerjaren)beleidsplannen; b. goedkeuren begroting, jaarstukken en jaarverslag; c. alle overige handelingen waarvoor volgens de statuten goedkeuring van het bestuur nodig is; d. het aangaan van verplichtingen buiten de reguliere kaders zoals exploitatie- en investeringsbegroting; e. het aanstellen, inschalen, de promotie, de overplaatsing, schorsing en ontslag van leidinggevende of vertrouwensposities bekledende functionarissen (en in het algemeen daarmee samenhangende arbeidsvoorwaarden); f. het vaststellen van reglementen en het instellen van werkgroepen en commissies, welke besluiten al dan niet door het bestuur dienen te worden goedgekeurd.
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
37
Het bestuur en de directeur van Habitat Nederland streven ernaar ten minste vier keer per jaar te vergaderen. Het bestuur stelt tijdens deze bijeenkomsten het jaarplan, de begroting, de jaarrekening en het jaarverslag vast en houdt toezicht op de activiteiten en resultaten aan het beleid. De directeur onderhoudt geregeld contact met de bestuursvoorzitter. In het afgelopen verslagjaar heeft het bestuur vier keer vergaderd. Naast de goedkeuring van de voorgestelde begroting, het jaarverslag en de jaarrekening, zijn de volgende onderwerpen aan de orde geweest: • Nieuwe 3-jarenstrategie • Bestuursreglement • Hertoetsing CBF • Habitat Business Assembly • Nieuwe strategie Habitat for Humanity International Beoordeling directeur Het bestuur evalueert het functioneren van de directeur en de overige medewerkers. De voorzitter houdt de beoordelings- en functioneringsgesprekken met de directeur. Het salaris van de directeur behoort in verhouding te staan tot de grootte van de organisatie en de activiteiten die daaruit voortvloeien. De beloning aan de directeur is getoetst aan de adviesregeling beloning directeuren van de goede doelen van de Vereniging Fondsenwervende Instellingen (VFI). De directeur van Habitat for Humanity Nederland verdiende in het boekjaar 2012 € 76.340, inclusief vakantiegeld. De directeur ontvangt geen eindejaarsuitkering, toeslagen of variabele bonussen. Extern toezicht Extern toezicht wordt gehouden door: • Driebergen Accountants te Rijnsburg (jaarlijkse controle jaarrekening, jaarverslag en, indien relevant, op specifieke projectbestedingen) • CBF te Amsterdam (voor het CBF-keur) • Habitat for Humanity International (controle op doelbesteding en financiën)
B. Effectief en doelgericht besteden
C. Contact betrokkenen
Optimale besteding van middelen Het bestuur van Habitat Nederland geeft sturing aan het behalen van de doelstellingen van de organisatie door in samenwerking met de directeur het strategisch meerjarenplan, de jaarplannen en de begroting vast te stellen. Periodieke rapportages voorzien het bestuur van actuele informatie en geven zicht op de activiteiten van de organisatie. Ook tonen de kwartaalrapportages het begrote en werkelijk behaalde resultaat. Met deze informatie kunnen het bestuur en de directie het beleid optimaliseren en daar waar nodig aanpassen.
Habitat Nederland heeft door haar uitgebreide netwerk diverse belanghebbenden in het buitenland. Er is contact met bijvoorbeeld (toekomstige) huiseigenaren, Habitat International en de Habitat landenorganisaties waar Habitat projecten worden uitgevoerd. In Nederland onderhoudt de organisatie contact met particuliere donateurs, bedrijven, (semi-)overheid, institutionele donateurs, bouwreizigers, vrijwillige reisbegeleiders en andere vrijwilligers, leveranciers en dienstverleners, Partos, VFI en het CBF. Van de communicatie met belanghebbenden in het buitenland zijn voorbeelden beschreven in hoofdstuk 1 ’ons werk in het buitenland’.
Om doelgericht te kunnen handelen, werkt Habitat Nederland nauw samen met de lokale Habitat kantoren in de zogenoemde programmalanden voor de uitvoering van haar projecten. Door de korte lijnen kunnen wij snel inspelen op veranderende omstandigheden. De afdeling fondsenwerving en programma stemt met de programmalanden de voortgangsrapportages en overmakingschema’s af. Op deze wijze houden wij continu de vinger aan de pols over de besteding van onze middelen. De lokale Habitat kantoren worden ook gemonitord door een van de vijf regiokantoren.
“Een plek voor een betere toekomst” “Ik woonde met mijn vrouw en twee dochters in een kamer van een appartement waar in totaal 13 mensen woonden”, vertelt Osei Kwame. “We hadden voor ons allemaal één geïmproviseerd bad van ijzeren platen en een gat in de grond als toilet. Erg onhygiënisch, waardoor continu ziektes uitbraken. Nu we ons eigen Habitat huis hebben, is dat verleden tijd. We hebben onze eigen badkamer, onze eigen keuken. Eindelijk is er een plek waar ik mijn gezin een kans op een betere toekomst kan geven.” Osei Kwame uit Ghana.
Habitat Nederland communiceert helder, open en eerlijk met haar achterban in Nederland. Hiervoor stelt Habitat Nederland algemene informatie op – zoals in dit jaarverslag, op haar websites en in folders en brochures. Voorbeelden hiervan zijn beschreven in hoofdstuk 2 ‘ons werk in Nederland’. Bovendien geeft Habitat Nederland ook doelgerichte inhoudelijke en financiële informatie. Deze laatste omvat specifieke projectvoorstellen en terugkoppeling over projecten aan bedrijven en donateurs die een specifiek project steunen. Klant- en medewerkertevredenheid in binnen- en buitenland worden regelmatig gemeten en teruggekoppeld. Elke bouwreis wordt uitvoerig geëvalueerd op basis van input van zowel de bouwreizigers als de lokale Habitat vestiging waar de bouwreizigers te gast waren. Alle klachten worden afgehandeld volgens een vaste procedure en opgeslagen, waarvan verslag wordt gedaan in hoofdstuk 2, paragraaf 2.6 ‘communicatie met de achterban’. Door het bestuur vastgesteld Haarlem, december 2012 Namens de leden van het bestuur: De heer H.A.J.M. Knebel De heer S. van der Meer De heer F. Dik Mevrouw J.M.W.G. Elissen
De heer M.R. van der Heijden, voorzitter 38
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
“We kunnen ons geluk niet op” Opa Grovindaraj uit India heeft een stuk land dat hij nu optimaal kan gebruiken. Met hulp van Habitat bouwt hij er twee huizen op voor zijn zonen. Het eerste huis voor zijn zoon Radhaksisha en zijn vrouw Tamilselni en hun twee kinderen is inmiddels klaar. ”Om te zorgen dat iedereen privacy heeft hebben we hard gespaard om twee huizen te kunnen bouwen,” vertelt Tamilselni. Het tweede huis, voor zijn andere zoon, is naar verwachting over een maand klaar. Grovindaraj gaat samen met zijn vrouw ook in het tweede huis wonen. Nadat een cycloon het dak van hun oude huis had verwoest, is het gezin meteen gestart met de bouw van beide huizen. “We kunnen ons geluk al bijna niet op met dit eerste huis. Het is veilig en beschermt ons tegen het weer. Als het regent slapen we allemaal binnen in het huis dat al klaar is,” zegt Tamilselni.
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
39
6. Samenvatting jaarrekening Balans per 30 juni 2012 (in euro’s, na resultaatbestemming) Activa Materiële vaste activa Bedrijfsmiddelen Voorraden Vorderingen en overlopende activa Debiteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige vorderingen en overlopende activa
Totaal
Fondsen Bestemmingsfonds bestemde donaties Bestemmingsfonds noodhulp Haïti
Kortlopende schulden Belastingen en premies sociale verzekeringen Crediteuren Overige schulden en overlopende passiva
Totaal
40
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
30-06-2011
34.026 9.510
16.790 5.469
57.515 4.680 327.482
Liquide middelen
Passiva Reserves en fondsen Reserves Continuïteitsreserve Reserve activa bedrijfsvoering
30-06-2012
45.766 6.930 117.355 389.677
170.051
601.873
1.507.614
1.035.086
1.699.924
37.650 34.026
179.169 16.790 71.676
430.277 –
195.959 524.734 –
430.277 501.953 20.719 39.210 473.204
524.734 720.693 20.995 58.701 899.535
533.133
979.231
1.035.086
1.699.924
Staat van baten en lasten over het boekjaar 2012 (in euro’s) Baten
Boekjaar 2012
Begroting Boekjaar 2012
2011
Baten uit eigen fondsenwerving Baten uit acties van derden Baten uit beleggingen Overige baten
1.059.451 787.465 7.448 106.581
2.102.000 782.000 8.000 102.000
1.781.431 645.075 1.471 336.531
Som der baten
1.960.946
2.994.000
2.764.508
1.739.499
2.493.000
1.965.274 236.252 2.201.526
261.182
342.000
342.171
179.004
145.000
129.114
2.179.686
2.980.000
2.672.811
-218.740
14.000
91.697
-94.457 -124.283 -218.740
– 14.000 14.000
10.731 80.966 91.697
Lasten Besteed aan doelstellingen Structurele hulp Voorlichting en bewustmaking Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Beheer en administratie Kosten beheer en administratie Som der lasten Resultaat Resultaatbestemming Ten laste/gunste van bestemmingsfonds bestemde donaties Ten laste/gunste van de continuïteitsreserve
1.481.517 257.982
2.276.000 217.000
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
41
Lastenverdeling
Subsidies en bijdragen Publiciteit en communicatie Personeelskosten Reis- en verblijfkosten Huisvestingskosten Kantoorkosten Afschrijvingen Overige algemene uitgaven
Doelstellingen Structurele hulp 1.194.809 – 227.155 16.482 14.427 19.831 5.833 2.981 1.481.517
Volledige jaarrekening
Voorlichting – 59.979 155.848 7.740 11.528 15.845 4.661 2.382 257.982
Werving baten – 27.913 190.222 7.904 11.771 16.180 4.759 2.432 261.182
Beheer en administratie – – 148.604 5.582 8.313 11.427 3.361 1.718 179.004
Totaal boekjaar 2012 1.194.809 87.892 721.828 37.709 46.039 63.283 18.614 9.512 2.179.686
Begroting boekjaar 2012 1.978.000 100.000 704.000 45.000 47.000 63.000 10.00 0 33.000 2.980.000
Totaal boekjaar 2011 1.699.129 168.022 612.702 39.016 43.964 49.004 14.333 46.641 2.672.811
Boekjaar 2012
Boekjaar 2011
Doelbestedingspercentage van de baten Bestedingen aan doelstellingen / totale baten
88,7%
79,6%
Doelbestedingspercentage van de lasten Bestedingen aan doelstellingen / totale lasten
79,8%
82,4%
Fondsenwervingspercentage Kosten eigen fondsenwerving / baten eigen fondsenwerving
24,7%
19,2%
8,2%
4,8%
Kosten beheer en administratie Kosten beheer en administratie / totale lasten Het fondsenwervingpercentage komt uit op 24,7%. Dit is onder de door het CBF gestelde norm van 25%. Het percentage kosten beheer en administratie komt uit op 8,2%. Habitat Nederland streeft ernaar dat deze kosten maximaal 8% van de totale kosten zijn.
42
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
Voor een uitgebreide financiële verslaggeving en toelichting over boekjaar 2012 verwijzen wij u naar het volledige jaarverslag inclusief jaarrekening op onze website habitat.nl. U kunt het verslag ook bij ons aanvragen via [email protected] of 023 5474814.
Controleverklaring De op pagina 40 t/m 42 opgenomen samenvatting van de jaarrekening bestaande uit de balans per 30 juni 2012 en de staat van baten en lasten over het boekjaar 2012 en het overzicht toelichting lastenverdeling 2012 zijn op de juiste wijze ontleend aan de gecontroleerde jaarrekening 2012 van de stichting Habitat for Humanity Nederland. Wij hebben bij deze jaarrekening een goedkeurende controleverklaring afgegeven op 20 december 2012. Driebergen Accountants
“The sky is the limit” Het leven van Flora uit Malawi is volledig veranderd sinds ze in haar nieuwe huis met 4 kamers woont. Haar vorige huis was piepklein. Ze heeft al planten en bomen om haar huis geplant. En planken opgehangen in haar voorraadkamer. “Eindelijk kan ik mijn spullen netjes opruimen”, vertelt ze. Flora heeft veel geleerd van het samenwerken met de bouwreisteams uit Nederland. “Nederlanders zijn erg gefocust als ze aan het werk zijn. Van hun aanpak heb ik geleerd dat ik mijn situatie ook kan verbeteren door hard te werken. Het team heeft me aangemoedigd en gemotiveerd. Door mijn gesprekken met het team en hun verhalen raakte ik zo gemotiveerd dat ik weer naar school ben gegaan. Ze hebben mij geleerd om echt te geloven dat “The sky the limit is.”
Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2012
43
Prof. van der Scheerstraat 207a
t +31 (0)23 547 48 14
2035 AM Haarlem
f +31 (0)23 547 98 22
Postbus 4426
[email protected]
2003 EK Haarlem
www.habitat.nl
Rekening 6261