vóórgelijke behandeling tegen discriminatie
Rotterdam, 10februari 2011 Ref. nr.:11/CT/016 Betreft: cijferoverzicht conformWGA Gemeente Drimmelen Reg. nr.
Gemeente Drimmelen Aan: het College van Burgemeester en Wethouders
Klass. nr.
T.a.v. Marcelvan 't Zand
Inatononop
Postbus 19 4920AADrimmelen
MtD
MA
j j pEß PI
20U
OW BRW BMO Gg
Diverse
Paraaf
GeachtCollege, Bijgaand zenden wij ude rapportage omtrent discriminatievoorvallen in uw gemeente die wij conform de subsidieafspraken met uw gemeente hebben opgesteld. Inde bijlage worden de gegevens gepresenteerd conform het rapportageformat zoalsdat is vastgesteld door deMinister van BZKenis gepubliceerd in de Staatscourant nummer 17434van 16 november 2010 (BZK-2010-0000711007). Ukunt dit format met gegevens gebruiken om te voldoen aan de gemeentelijke verplichting omvoor 1april 2011aan deMinister van BZKte rapporteren over de waargenomen voorvallen. Vande kant kan hetMinisterie van BZKzult udezer dagennog nader worden geïnformeerd over deverdere gangvanzaken. Mocht uvan onsvorigjaar ook een dergelijke rapportage hebben ontvangen, danwijs ik er voor devolledigheid nogopdat deze twee rapportages niet volledig vergelijkbaar zijn. Vorigjaar bestond nog niet de verplichting de rapportage door te sturen aan BZKeniseen eerste format gehanteerd dat enigszins afwijkt van het nugebruikte. RADARheeft toen, bij wijze van pilot en als service aande gemeenten met wie wij een subsidierelatie hebben, iedere gemeente voorzien van een rapportage volgens het toen geldende format. Indeze pilot bleek dat het format voor verbetering vatbaar was. Wij hebben het Ministerie van BZKdaarvan in kennis gesteld waarna het format gelet op onze ervaringen verder is geoptimaliseerd. Devoornaamste wijziging in het nieuwe format isdat niet langer alleen uw gemeenteals plaats voorval centraal staat. Uit dit format isook af te lezen of ingezetenen van uw gemeente elders een discriminatievoorval hebben meegemaakt en gemeld. Bovendien ziet uin hoeverre zaken die voorvielen in uw gemeente aldan niet door ingezetenen vanuw gemeente zijn gemeld. Ik benadruk dat dit format hoofdzakelijk is bedoeld voor landelijke totalisering van alle discriminatiemeldingen in Nederland. Het patroon vande klachten en meldingenin uw gemeente leidt niet tot specifieke op- of aanmerkingen, noch in absolute, noch in vergelijkende zin met andere gemeenten. • RADAR centraal bureau
• SWUAR KolHtfl.im Rijntmm')
• v . s f n ; ' i i>,
Grotekerkplein 5, Rotterdam Postbus 1812, 3000 BV Rotterdam t 010-411 3911 e
[email protected] www.radar.nl ING-bank 3455290 KvK41128222
Discriminatie?
•• • • • •
0900 - 2 354 354 (i0ct/m)
radar.nl
vóórgelijke behandeling tegen discriminatie
Indehuidigevormisdebestuurlijke enbeleidsrelevantie vandegegevensoplokaal niveauuitermate beperkt. Daaromtreft uhierbij ooknogeenkorteanalyseaanmeteen aantalalgemenehighlights overtendensenin klachtenenmeldingenvoordetotaliteit van onswerkgebiedin2010,ookafgezet tegeneenaantal landelijke trendsen ontwikkelingen. Dezenotitie isspecifiekopgesteldvoor bestuurdersoplokaalniveauen plaatst de 'kale' cijfers uit deWGA-rapportageineenwat breder perspectief. Daarmeelooptdezenotitie watvooruit opdeFeitenkaart discriminatie voor detotaliteit vandepolitieregio die ueind maarttegemoet kunt zien. Daarinwordendegegevensvoor detotaliteit vanhet gebiedgepresenteerdengeanalyseerdenzijn ookdegegevens per gemeentevergeleken. Defeitenkaart leent zichveelbetervoor naderebesprekingen beschouwingvandetendensenoplokaalof regionaalniveau. Ikvertrouw eropuhiermedevoordit momentvoldoendete hebbengeïnformeerd. Uiteraard zijnwij desgewenst beschikbaar voor naderetoelichting, Methoogachtingenvriendelijke groet,
Bijlagen: Cijferoverzicht Stemmingenenkoersen
Vrt
vóórgelijke behandeling tegen discriminatie
Naam antidiscriminatievoorziening Rapportageten behoevevangemeente Jaarvanregistraties
RADARMidden-enWest-Brabant Drimmelen 2010
1. Totaalaantalklachten
Klachtvaningezetene
Totaal
over voorvalin de gemeente
over voorvalin andere gemeente
Totaal
Klachtvannietingezeteneover voorvalinde gemeente
4
1
5
1
Totaal
6
Vrt
vóórgelijke behandeling tegen discriminatie
2. Discriminatiegrond1
Klachtvaningezetene
Ras Antisemitisme Nationaliteit Handicap/chronische ziekte Leeftijd Seksuelegerichtheid Gestacht Arbeidsduur Arbeidscontract vast/tijdelijk Burgerlijkestaat Godsdienst Levensovertuiging Politieke gezindheid Overig(niet wettelijke) gronden Onbekend Totaal
Klachtvan nietingezetene Totaal over voorvalin de gemeente
Totaal
over voorvalin de gemeente
over voorvalin andere gemeente
2 0 0 0
0 0 0 0
2 0 0 0
1 0 0 0
3 0 0 0
0 0 0 0 0
1 0 0 0 0
1 0 0 0 0
0 0 0 0 0
1 0 0 0 0
0 0 0 0 2
0 0 0 0 0
0 0 0 0 2
0 0 0 0 0
0 0 0 0 2
0 4
0 1
0 5
0 6
0 6
1
Hettotale aantal indezetabel kanafwijken vanhet totaal aantal klachtenen/of meldingen. Eenklacht kan namelijk overdiscriminatie op meerdere grondengaan,waardoor ereenverschilontstaat tussendetwee totalen.
Vrt
vóórgelijkebehandeling tegendiscriminatie
3. Maatschappelijkterrein Klachtvaningezetene
Klachtvan nietingezetene Totaal over over Totaal over voorvalin voorvalin voorvalin de andere de gemeente gemeente gemeente Arbeidsmarkt Buurt/wijk Collectievevoorzieningen Commerciëledienstverlening Horeca/amusement Huisvesting Mediaenreclame Onderwijs Politie/OM/Vreemdelingendienst Privésfeer Politieke/publiekeopinie Sport/recreatie Openbareruimte/publiek domein Overig Onbekend/n.v.t. Totaal
2 0 0 0 0 1 0 0 0 1 0 0 0
1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
3 0 0 0 0 1 0 0 0 1 0 0 0
0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
3 1 0 0 0 1 0 0 0 1 0 0 0
0 0 4
0 0 1
0 0 5
0 0 1
0 0 6
4. Aard
Klachtvaningezetene
over voorvalin de gemeente Omstredenbehandeling Vijandigebejegening Geweld Bedreiging Overig Onbekend Totaal
n
4 0 0 0 0 0 4
Klachtvan nietingezetene Totaal over Totaal over voorvalin voorvalin andere de gemeente gemeente 1 0 0 0 0 0 0
5 0 0 0 0 0 5
0 0 1 0 0 0 1
5 0 1 0 0 0 6
Vrt
vóórgelijke behandeling tegen discriminatie
5. Klachtbehandeling2
over voorvalin de gemeente
over voorvalin andere gemeente
Totaal
Klachtvan nietingezetene over voorvalin de gemeente
1 2 0 0 0 1 0 0 4
0 0 0 0 0 0 0 1 1
1 2 0 0 0 1 0 1 5
1 1 0 1 0 1 0 1 5
Klachtvaningezetene
RegistratieJ Advies/informatie Beïnvloedingbeleid Bemiddeling Bijstaaninprocedures Doorverwijzing EigenonderzoekADV Overig Totaal
Totaal
2 3 0 1 0 2 0
T 10
2
Perklachten/of meldingkunnenmeerderewijzen vanklachtbehandelingworden toegepastengeregistreerd. Daarbij kandewijze vanklachtbehandeling nietofnietvolledig ingevuldzijnvoordeophet momentvan rapportage noglopende klachten. Hettotale aantalgeregistreerdewerkwijzenvanklachtbehandeling kanom dieredenendanookafwijken het totale aantalklachten. 3 Dewerkwijze 'registratie' betekent dat deklachtbehandeling heeft bestaanuithetregistrerenvandeklacht of meldingenuithetgevenvaneenkorte reactie (telefonischofper e-mail). 4 Eenklacht loopt nogophetmomentvanrapportage. 4
Vrt
vttr9*UjktbtlwMtotln« t t f M ftcrtmlnatf«
Stemmingen en koersenten aanzienvandiscriminatie in 2010 eenoverzicht invogelvlucht, RADARfebruari 2011
Stemmingenenkoersentenaanzienvandiscriminatiein2010 een overzicht in vogelvlucht
• • • • • •
Het aantal klachten enmeldingenin2010 isstabiel ten opzichte van 2009 Discriminatie opgrondvanetniciteit daalt relatief verder Discriminatiegrondenleeftijd, godsdienst enhandicapmet ieder acht ónegen procent duidelijk inde lift Landelijk gerapporteerde stijging antisemitisme niet zichtbaar in RADAR-cijfers Toenemende acceptatie homoseksualiteit, maar langnog niet overal geaccepteerd Specifiekeaandachtvoor: o woonwagenbewoners, Roma enSinti o discriminatie opde werkvloer o onderzoeknaar uitsluiting endiscriminatie vanmensen met eenbeperking o zorg omde TurkseenSomalische gemeenschap o mensen die zich eenvreemdevoelenineigen tand
Aantal klachten en meldingen Bij RADARkwamen in 2010904 meldingen en klachten binnenvan discriminatie. InMidden- en West-Brabant waren dat er 285, in Rotterdam-Rijnmond 526en in Zuid-Holland-Zuid 93. Dat aantal is bijna gelijk aan het aantal in 2009. Deforse toename van het aantal meldingen ten opzichte van dejaren daarvoor isgehandhaafd. In2010gaande meeste meldingen nogsteeds over discriminatie opgrondvan etniciteit. Maar het aantal meldingen over deze discriminatiegrond is sindsjaren dalende. In2009 gingvoor het eerst minder dan de helft van de meldingen over etnische discriminatie. In2010is het aandeel verder gedaald naar 47 procent. Met acht en negen procent hebben dediscriminatiegronden godsdienst, handicap en leeftijd een steeds groter aandeel. Vooral destijging van het aantal meldingen over leeftijdsdiscriminatie in 2010valt op. Ongeoorloofd onderscheid naar sekseisin zes procent van de gevallen onderwerp van melding. Voor seksuele geaardheid isdat in 2010vier procent. Actualiteit ten aanzien van discriminatie en uitsluiting Naast dejaarcijfers en deontwikkelingen over de totaliteit van het RADAR-werkgebied en specifiek over gemeenten, wijzen wij ook op eenaantal actuele thema's die waarschijnlijk hun weerslag hebben op bewoners in onswerkgebied. DeNederlandse overheid treft de nodige voorzieningen voor groepen die de dupe kunnen worden van uitsluiting en discriminatie en zorgt voor een internationaal gezien goede rechtsbescherming. Tochzijn er telkens weer signalen dat bepaalde groepen last hebben van uitsluiting of discriminatie enwordt dit door onderzoek gedocumenteerd. Onderstaand eenselectie vande hoofdzakelijk landelijke berichten in 2010met, waar mogelijk, een vergelijkende uitspraak met de RADAR-data of een referentie aaneigen onderzoek.
t * 9 t n 4tscrtw1ntt1«
Stemmingen en koersentenaanzienvandiscriminatie in 2010 eenoverzicht invogelvlucht, RADARfebruari 2011
Antisemitisme In2010verschenen in de media verontrustende berichten over de toename vanantisemitisme in Nederland. Erwerd gesproken over deinzet van zogenoemde 'lokjoden' en er werd een spoeddebat in deTweede Kamer gehouden. Het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI)sprak van eenexplosieve groeivanantisemitisch geweld. Detoename vanantisemitisme of antisemitisch geweld wordt niet bevestigd door de cijfers van RADAR. Het aantal meldingen in 2010is niet gestegen ten opzichte van 2009. Ook uit de Monitor Rassendiscriminatie 20091blijkt geen toename van het aantal incidenten. Alleen tijdens gebeurtenissen in het Midden-Oosten waarbij Israëlin het geding is, stijgt het aantal meldingen van antisemitische incidenten meestal tijdelijk. Wel is bekend dat deze klachten niet makkelijk worden gemeld. Wij bevelen udanook aan om navraagte doen bij dejoodse gemeenschap, als uw gemeente die kent, en oplettendheid te betrachten ten aanzien voorzieningen vanjoodse signatuur zoalseen begraafplaats of gebedshuis. De acceptatie van homoseksualiteit In2010was er in de media terugkerende aandacht voor homostellen die uit hun buurt werden weggepest. Indegemeente Utrecht is naar aanleiding vanverschillende incidenten een speciale meldlijn opgericht. Uit onderzoek van onder andere RADARen het SCPin 20102blijkt dat homoseksualiteit noglang niet overal geaccepteerd wordt, hoewel de acceptatie toeneemt. Vrijwel alle gaysstuiten op aanzienlijke weerstand ten aanzien van hun gerichtheid of identiteit. Deéén ervaart afwijzing vanouders bij de coming-out, een ander loopt op het werk, in zijn of haar woonomgeving of bij het uitgaan aantegen weerstand. Dieafwijzing en een overwegend heteroseksuele omgeving leiden tot eenzaamheid onder homoseksuelen. Onzichtbaarheid van homoseksualiteit werkt in dat opzicht fnuikend. Woonwagenbewoners, Roma en Sinti InNederland isweinig bekend over discriminatie van Romaen Sinti en ook de kennis over deze groep in het algemeen is niet wijd verbreid. Dat is éénvan de conclusies in de negende Monitor racisme & extremisme3. Duidelijk iswel dat de positie vandeze groep zowelin Nederland als in Europa problematisch is. Inhet afgelopen jaar stonden Romaen Sinti in Nederland enkele malen in de publieke belangstelling met betrekking tot etnische registratie, statenloosheid en huisvestingsproblematiek. IndeMonitor racisme ft extremisme wordt gewezen op het belang van de betrokkenheid vande Roma-gemeenschap bij het makenvan (lokaal) beleid envan inspanningen om het wantrouwen tussen Romaen omringende bevolking weg te nemen enzodoende een
1
Boog,I.,Dinsbach, W.,Donselaar,J.van,&Rodrigues,P.R.(2010).MonitorRassendiscriminatie2009. Landelijk expertisecentrum vanArt.1/Anne Frank Stichting/Universiteit Leiden. 2 Mink,I.&Schriemer,R.(2010).GayinRotterdam. Down &OutofOut&Proud?Rotterdam: RADAR. Keuzenkamp.S. (2010).Gewoon anders. Acceptatievan homoseksualiteitinNederland. DenHaag:Sociaalen CultureelPlanbureau. 3 Rodrigues,P.R.,&Donselaar,J.van(red.)(2010).Monitorracisme&extremisme:negende rapportage. Amsterdam,Leiden:AnneFrankStichting,UniversiteitLeiden.
t*9#ndiscriminate
Stemmingen en koersen ten aanzienvandiscriminatie in 2010 eenoverzicht invogelvlucht, RADARfebruari 2011
structurele achterstand te voorkomen. Deoverheid moet daarbij niet alleen ooghebben voor de problemen met Roma, maar ook voor de problemen die Romazelf hebben. Ookwoonwagenbewoners die niet tot deze doelgroep horen voelen zich gemarginaliseerd. Verschillende centra staan onder druk en er is meer vraag dan aanbod aanstandplaatsen. Discriminatie op de werkvloer DeCommissie Gelijke Behandeling (CGB) meldt in 2010dat het aantal klachten over discriminatie opdewerkvloer isgestegen4. Demeeste klachten hadden betrekking opdiscriminatie op grond van leeftijd (22 procent) en handicap/chronische ziekte (17procent). Uit onderzoek dat deCGB heeft laten uitvoeren door onderzoekers van de Universiteit Twente blijkt dat 14procent van de ondervraagde werknemers ervaring met discriminatie heeft5. Uit dit onderzoek komt ook naar voren dat veel werknemers, die (vermeende) discriminatie aandeorde stellen, daar problemen van ondervinden. Voor circa 19 procent pakt dit negatief uit: variërend vanvervelende reacties tot ontslag. Volgens de onderzoekers toont het aan dat eenwettelijk verbod opdiscriminatie alleen niet voldoende isomwerknemers te beschermen; er is hier een belangrijke taak weggelegd voor antidiscriminatiebureaus, advocaten en vertrouwenspersonen. Discriminatie van mensen met een beperking Demeldingen over discriminatie op grondvan handicap en/of chronische ziekte nemen langzaam toe. Toch is het aantal meldingen nogaltijd relatief beperkt. Uit onderzoek van RADARin 2010 blijkt dat dit waarschijnlijk een geflatteerd beeld van dewerkelijkheid geeft6. Niet alleen blijft de participatie vanmensenmet een beperkingopdiverse terreinen achter. Uit het onderzoek komt naar voren dat ongelijke behandeling en uitsluiting deel uitmaken van het leven vanalledag van heelveel mensen met een beperking. Voorbeelden daarvan zijn talrijk en hebben alles te maken met ontoegankelijkheid, stigmatisering enbeeldvorming. Denorm in onzesamenlevingis 'snel, mooi, gezond en slim'; dat zorgt ervoor dat mensen met een beperking worden nagestaard of gepest, niet worden aangenomen voor een baan of niet voor volworden aangezien. Integratie en zorgen om Turkse en Somalische gemeenschap Uit het tweejaarlijkse integratierapport van het Centraal Bureauvoor deStatistiek7 blijkt dat de in Nederland geboren tweedegeneratie niet-westerse allochtonen het steeds beter doet in het onderwijs. Bovendien staat deze generatie er sociaaleconomisch beter voor dan de eerste generatie en beschouwen zij zichzelf veel vaker als Nederlander. Behalve dit positieve bericht zijn er in 2010 ook verschillende verontrustende geluiden te horen die te maken hebben met polarisatie, moeizame integratie en het zich 'niet welkom' voelen in Nederland. Steeds meer allochtonen zouden bijvoorbeeld emigreren of die optie overwegen vanwege het verharde maatschappelijke
4
CommissieGelijkeBehandeling(2010).Jaarverslag2009. Utrecht:CommissieGelijkeBehandeling. Genügten,M.van,&Svensson, J.(2010).Dubbeldedupe. Eenstudienaardebenadeling van werknemersdie ongelijkebehandelingaandeordestellen. Enschede: UniversiteitTwente. 6 Mink,I.(2010).BeperktOnbeperkt. Eenstudienaardeervaringen van mensenmeteenbeperking met discriminatieen uitsluiting. Rotterdam: RADAR. 7 Jaarrapportintegratie2010. DenHaag:CentraalBureauvoordeStatistiek. 5
vttt gtltjUbthMutollns ttfm discrtnlnattt
Stemmingen en koersenten aanzienvandiscriminatie in 2010 eenoverzicht invogelvlucht, RADARfebruari 2011
klimaat in Nederland. Ook isdejeugdwerkloosheid onder allochtonen nogaltijd vele malen hoger dan onder autochtone jongeren. Negatieve berichten zijn er over deSomalische gemeenschap; kinderen van Somalische herkomst doen het het slechtst op school, deschooluitval enwerkloosheid isgroot enveel Somaliërs kampen met drugs- enalcoholverslaving. Uit onderzoek van Regioplan blijkt dat met name Somaliërs die recent naar Nederland zijn gekomen maar moeilijk aansluiting bij desamenlevingvinden8. Promotieonderzoek aan de Universiteit vanTilburg in 2010naar deTurkse gemeenschap in Nederland vormde deaftrap voor enkeleverontrustende berichten over dezegroep. Begin2011 stuurt een groep Turks-Nederlandse professionals een manifest dewereld inwaarin zij hun zorgen uiten 9 . Turks-Nederlandse jongeren voelen zich steeds minder verbonden met de Nederlandse samenlevingwaardoor het gevaar van een maatschappelijk isolement dreigt. De psychische gezondheid vanTurkse Nederlanders isslechter dan dievan autochtonen envolgens de professionals is er een groeiende groep die zich steeds nadrukkelijker van desamenleving afkeert. Steedsmeer Turks-Nederlandse jongeren hebben het gevoel geen onderdeel van de Nederlandse samenleving te zullen worden. Dat komt niet alleen doordat zij nogaltijd als buitenstaander worden aangesproken, maar ook doordat zij zich op school, in het uitgaansleven en op de arbeidsmarkt minder gewaardeerd voelen. Onderzoek: Een vreemde in eigen land 10 In2010hebben onderzoekers van Forum en het Verwey-Jonker-Instituut onderzoek gedaan onder autochtonen in gemengde stadswijken enop het platteland. Uit het onderzoek komt naar voren dat achter de slechte ervaringen met allochtone buurtgenoten en negatieve sentimenten over migranten een sterk wantrouwen zit dat voorbij etniciteit of religie gaat. Deautochtonen in de wijken uit het onderzoek voelen zich door de (lokale) overheid achtergesteld en nooit serieus genomen in hun klachten over verloedering of overlast. Zezien onoverbrugbare verschillen tussen deeigen leefstijl en dievan migrantengroepen, maar hebben ook eenwoede ontwikkeld tegen de overheid 'die het allemaal maar heeft laten gebeuren'.
Klaver,J.,Poel,P.,&Stouten,J.(2010).SomaliërsinNederland. Een verkenning van hun maatschappelijke positieen aanknopingspunten voorhetbeleid. Amsterdam: Regioplan. 9 http://www.republiekallochtonie.nl/turkse-nederlanders-slaan-alarm 10 Gruijter,deM.,SmitsvanWaesberghe,E.,&Boutellier,H.(2010).'Een vreemdeineigenland'. Ontevreden autochtoneburgersovernieuweNederlandersen deoverheid. Amsterdam:AmsterdamUniversityPress.
