M r Hugins. [Sir Edward Cecil, Viscount Wimbledon, aan Constantijn Huygens. Londen, 28 februari 1628 Old Style]

VERENIGING HOFWIJCK jaarverslag 2012 HUYGENSMUSEUM HOFWIJCK

Mr Hugins Whereas at my beinge last in those countries, I told his Excellei of a map of Brabant, made by yr enemie; wh, hee much desired to see, and I promised; and not knowinge anie one that cann better present it wh my seruice to his Excie, I haue heere sent it you, and entreat that courtessie of you. [Sir Edward Cecil, Viscount Wimbledon, aan Constantijn Huygens. Londen, 28 februari 1628 Old Style]

Vereniging jaarverslag 2012

Hofwijck

Huygensmuseum

Inleiding 2012 stond in het teken van Het Nieuwe Hofwijck. De plannen voor een vernieuwd en compleet gerenoveerd museum zijn tot in detail uitgewerkt en de directie bestaande uit Janelle Moerman en Peter van der Ploeg, heeft veel aandacht en energie gestoken in de fondsenwerving. Dat heeft tot een uitstekend resultaat geleid. Verschillende culturele fondsen en sponsors hebben zich in 2012 aan Hofwijck verbonden en een financiële toezegging gedaan. Dat betekende dat op 2 december het museum werd gesloten voor het publiek en de voorbereidende werkzaamheden door de aannemer in en om het huis zijn gestart. Op Kaarsjesavond, 24 december, was het leeggeruimde museum opengesteld voor het publiek en werden de oude verweerde grisailles tentoongesteld in de Pronkzaal. Die avond is ook de crowdfundingsactie voor de nieuwe grisailles van start gegaan. Er is op Kerstavond maar liefst 18.000 euro opgehaald. Onder het motto: Hart voor Hofwijck. Schenk een grisaille verbond burgemeester Hans van der Sluijs van Leidschendam-Voorburg zich als ambassadeur aan het project. Inmiddels (juni 2013) is het museum compleet vernieuwd. Het huis draagt nieuwe grisailles, nieuwe luiken en heeft twee museale verdiepingen: De Gouden Eeuw van Constantijn en Christiaan onder de Sterren. Christiaan Huygens is na 318 jaar terug op de buitenplaats. Het vernieuwde museum is

op 25 april 2013 geopend door astronaut André Kuipers, een groot bewonderaar van Christiaan Huygens. Daarover in een volgend jaarverslag meer. Maar in 2012 gebeurde er veel meer. 2012 was ook het jaar van de succesvolle dichtwedstrijd Dichter op Hofwijck. De door Hofwijck georganiseerde dichtwedstrijd kende tientallen inzendingen van volwassenen en jongeren, allen van zeer hoge kwaliteit. Door de samenwerking met de ondernemers uit Leidschendam-Voorburg, de Bibliotheek aan de Vliet, verschillende dichtforums en de Voorburgse Courant/De Leidschendammer zijn er veel mensen bereikt. De prijsuitreiking volgde op 26 januari op Hofwijck door de directeur van het CPNB Eppo van Nispen tot Sevenaer. In maart en april deed Hofwijck samen met Kasteel Duivenvoorde mee aan Museum Jeugd Universiteit. 45 kinderen van 8 tot 12 jaar volgden de colleges. De prestigieuze Christiaanlezing werd dit jaar verzorgd door prof. Dr. Robbert Dijkgraaf in een volle Oude Kerk in Voorburg. Het thema van zijn lezing was De grenzen van de wetenschap. Op 1 september participeerde Hofwijck voor het eerst in de Haagse Museumnacht. Theatermaakster Annemarie de Bruijn bewerkte speciaal voor deze gelegenheid Trijntje Cornelis, Huygens enige klucht, tot solotheater. Het stuk werd opgevoerd in de Pronk-

pagina 1

Vereniging Hofwijck

jaarverslag 2012 Huygensmuseum

zaal en buiten in de vijver en leverde een prachtig schouwspel op. Ineke Huysman gaf op 6 september de Constantijnlezing. Het thema was de correspondentie van Constantijn Huygens. Op 13 september 2012 opende de bijzondere tentoonstelling Huygens met Oranje op Campagne. Er waren prachtige bruiklenen, schilderijen en prenten te zien. Voor de tentoonstelling werd onder meer samengewerkt met het Veteraneninstituut. In de Gouden Eeuw gingen stadhouder Frederik Hendrik en Constantijn Huygens op veldtocht in eigen land en werd er gevochten tegen de Spanjaarden. In onze tijd zijn er missies naar Afganistan waarbij jaarlijks vele soldaten worden uitgezonden. Oorlog Toen en Nu was een thema in de tentoonstelling en in het educatieprogramma. Huygens met Oranje op Campagne bevatte een speciaal kinderspoor met teksten voor en door kinderen.

In de maand oktober werd de lezingenreeks Buitenplaatsen in en om Den Haag in samenwerking met HOVO Leiden georganiseerd. Ook dit jaar ontving Hofwijck tijdens het Museumweekend en Open Monumentendag honderden bezoekers. Daarnaast werden in 2012 tal van activiteiten als rondleidingen, familiemiddagen, high tea’s, concerten georganiseerd. Memorabel is ook het bezoek van André Kuipers en zijn medeastronauten aan Hofwijck op 19 september. ‘s Morgens werden de astronauten ontvangen door koningin Beatrix en ’s middags kregen zij een rondleiding en high tea op Hofwijck. Huygensmuseum Hofwijck is in belangrijke mate afhankelijk van de inzet van haar vrijwilligers. Zij hebben ook dit jaar veel werk in het huis en de tuin verricht en ondersteuning geboden bij de vele activiteiten. 2012 was een mooi jaar!

Plannen voor Het Nieuwe Hofwijck Het N i e uw e Ho f w i j c k In 2012 is er veel werk verricht voor Het Nieuwe Hofwijck. In het vorige jaarverslag is toegelicht waarom de vernieuwing noodzakelijk is. 1. Het verhaal van de buitenplaats, een uniek ensemble van huis en tuin, kan door een nieuwe bezoekersentree aan het begin van de buitenplaats beter worden verteld. De tuin wordt daarmee een museaal onderdeel van het museum. 2. Het ontruimen van het kantoor op de zolderverdieping vergroot het museale oppervlak met 25%.

pagina 2

3. Er was in het oude museum vrijwel geen aandacht voor Christiaan Huygens. Het doel van de vernieuwing is een sterkere positionering als museum. Hofwijck wordt het museum over Constantijn én Christiaan Huygens en de Gouden Eeuw. Er is aandacht voor kunst, wetenschap, politiek, literatuur, muziek, geschiedenis en het boeiende leven van Constantijn en Christiaan. Door de ogen van vader en zoon Huygens beleven bezoekers op Hofwijck de Gouden Eeuw. Door in het poortgebouw de kassa te plaatsen is de samenhang tussen huis en tuin terug. Hofwijck krijgt opnieuw de sfeer


Hofwijck

Huygensmuseum

van een zeventiende-eeuws buitenhuis. Daarnaast biedt de vernieuwing meer mogelijkheden voor cultureel ondernemerschap en het vergroten van de eigen inkomsten. Dit is noodzakelijk om de bezuinigingen op de jaarlijkse gemeentelijke subsidie het hoofd te bieden. Om de vernieuwing te kunnen realiseren is veel geld nodig. De succesvolle fondsenwerving is door de directie in eigen hand uitgevoerd. VSB Fonds, Fonds 1818, Siemens Nederland BV, Stichting Diorapthe, Prins Bernhard Cultuurfonds, de gemeente Leidschendam-Voorburg en een aantal plaatselijke fondsen en particulieren hebben de plannen omarmd. Er is in 2012 door Janelle Moerman en Peter van der Ploeg ruim 350.000 euro bij elkaar gehaald. Daarnaast is er een crowdfundingsactie voor nieuwe grisailles gestart, doel is om 65.000 euro bijeen te brengen.

Ontwerper Victor de Leeuw en Conserf zijn vanaf het begin bij de plannen voor Het Nieuwe Hofwijck betrokken geweest. Halverwege 2012 werd duidelijk dat de benodigde vergunningen voor het omvormen van de poortwoning tot bezoekersentree meer tijd zouden vergen. Er is besloten om het project in twee delen te knippen en in december 2012 te starten met fase 1: de renovatie en vernieuwing van het museum. In 2013/2014 wordt een start gemaakt met fase 2, de omvorming van de poortwoning tot bezoekersentree met daarin een winkel, tearoom, kassa, een voor de verhuur bestemde vergaderlocatie en een kantoor. Het kantoor van Hofwijck is in december 2012 overgeplaatst naar de eerste verdieping van de poortwoning. In de toekomst zal het kantoor op de zolderverdieping worden gehuisvest.

Huis en tuin O nd er ho u d h u i s In december is gestart met de voorbereidingen voor de omvangrijke renovatie en vernieuwing van Hofwijck. De afgelopen jaren werd zichtbaar dat met name het hout en schilderwerk, zoals de luiken, de ramen, de dakkapellen en de grisailles nodig moesten worden opgeknapt. De Rijkssubsidie Instandhouding Monumenten (BRIM) die eerder is toegekend, wordt hiervoor aangewend. O nd er ho u d t u i n In 2012 zijn de maaien snoeibeurten van respectievelijk het gras en de hagen wederom volgens planning uitgevoerd. Omdat de hagen hun volgroei-

de fase hebben bereikt en aan de tuin een harmonieus en beschut karakter geven, is het essentieel dat strak aan het regime wordt vastgehouden. Het tuinonderhoud is verdeeld tussen de vrijwilligers en de hovenier. De vrijwilligers pakken zoveel mogelijk het dagelijks onderhoud op zoals schoffelen, bladruimen, onkruid trekken, kanten snijden, knippen van hagen en het wekelijks grasmaaien. Hiermee verzetten de vrijwilligers jaarlijks circa 1250 uren aan werk. Een aantal vrijwilligers heeft onderdelen van de tuin geadopteerd, zoals de kruidentuin die weer in de oorspronkelijke staat wordt hersteld. De hovenier Van der Tol verzorgt het groot onderhoud zoals het snoeiwerk, het twee keer per jaar

pagina 3

Vereniging Hofwijck


maaien met de vingerbalk en het maaien van de slootkanten. Ook zorgt de hovenier voor het aanvullen van het schelpengrid. De hovenier en de vrijwilligers werken onder leiding van hortulanus Henk Boers. De begeleidingssnoei van de historische fruitbomen is uitbesteed aan Walter den Hollander, een historisch fruit specialist. In het voor- en najaar

worden de fruitbomen gesnoeid, waar mogelijk met hulp van de vrijwilligers. Ook dit jaar was er helaas weer regelmatig sprake van vandalisme in de tuin. Tot grote frustratie van de tuinvrijwilligers die met zoveel toewijding iedere dinsdag in de tuin werken. Er is nauw contact met de wijkagent en in de zomermaanden worden er extra controles in de tuin uitgevoerd.

Collectie en Conservering T ent oo ns te ll i ng sr u i mt e n De vaste presentatie in de tentoonstellingsruimtes heeft midden september plaatsgemaakt voor de tentoonstelling Huygens met Oranje op Campagne. De ruimtes voldeden aan de museale eisen. Er waren diverse bruiklenen. Voor de tentoonstelling zijn zaalpapieren voor kinderen en volwassenen gemaakt en er waren bijschriftbordjes. Beide werden vormgegeven door Victor de Leeuw. A an w in st en In het verslagjaar is een brief van de Engelse generaal Sir Edward Cecil, Viscount Wimbledon, aan Constantijn Huygens aangekocht. Het is een unieke aankoop. In de brief geeft Sir Edward Cecil aan dat hij geheime informatie heeft voor de prins omtrent de belegering van de “Spaanse” stad ’s-Hertogenbosch, die in de zomer van 1629 zou gaan plaatsvinden. De ondenkbare overwinning die stadhouder Frederik Hendrik aan het eind van de zomer behaalde, zal misschien wel mede te danken zijn geweest aan de inhoud van de brief. De brief van Sir Edward Cecil was het pronkstuk van de tentoonstelling Huygens met Oranje op Campagne.

pagina 4

Do cu m en t at ie b ib l io th ee k De bibliotheek is aangevuld met nieuwe uitgaven over Constantijn Huygens of aanverwante onderwerpen. In enkele gevallen werden deze publicaties aangekocht, in de meeste gevallen betrof het bewijsexemplaren voor bruiklenen of afbeeldingen die Hofwijck leverde. Br u i kl e en ver k eer In het verslagjaar vond tot en met 14 januari de tentoonstelling Kerst op


Hofwijck

Huygensmuseum

Hofwijck plaats. Voor deze tentoonstelling werd kerstboomversiering uit de periode 1880-1960 getoond afkomstig uit twee particuliere collecties. Van 15 september tot en met 2 december was de tentoonstelling Huygens met Oranje op Campagne te zien in het museum. Voor de tentoonstelling zijn bruiklenen verkregen van diverse instellingen. Tevens zijn enkele objecten uit de collectie van Huygensmuseum Hofwijck uitgeleend aan andere musea.

-

Huygens opgeplakt op losbladig katern Twee brieven van Amalia van Solms aan Constantijn Huygens Drie brieven van A. Ploos van Amstel aan Constantijn Huygens, waarvan 1 met geheimschrift

Erfgoed Delft / Museum Het Prinsenhof: Daniel Cletcher, De voorbereiding van het beleg van ’sHertogenbosch, 1630

De volgende instellingen gaven objecten in bruikleen voor de tentoonstelling Huygens met Oranje op Campagne:

Geschiedkundige Vereniging Oranje-Nassau: Daniel Cletcher, Het beleg van Grol, 1627

Atlas van Stolk: Anoniem, Kaart van het beleg van ’s-Hertogenbosch, 1629 Claes Jansz. Visscher, Perfekte afteykeninghe van de gelegentheyt ende belegeringe der starcke stadt Grol, 1627 Salomon Saverij, Invictissimo Heroi Frederico Henrico; allegorische intocht van Frederik Hendrik te ’sGravenhage na de verovering van ’s-Hertogenbosch en Wezel, 1629 Anoniem, Portret Frederik Hendrik op verovering Grol, 1627 Anoniem, Portret Frederik te paard na de verovering van ’sHertogenbosch, 1629

Koninklijke Bibliotheek: Constantijn Huygens, Sur la siege de Grol, gedicht Constantijn Huygens, Op de doorschoten kerck te Grol Pieter Cornelisz. Hooft, De Klaghte der Prinsesse van Oranjen, over 't oorloogh voor 's Hartogenbosch, houtsnede van Andras Theodorus van der Vossen, 1931

Stadsarchief Groenlo: Constantijn Huygens, Akte van vrijgeleide voor de burgers van Groenlo door Frederik Hendrik, 1627 Koninklijk Huisarchief: Brieven van Constantijn Huygens aan Amalia van Solms: 15 kleine briefjes uit 1633 van Constantijn

De volgende objecten uit de collectie van Huygensmuseum Hofwijck werden dit jaar in bruikleen afgestaan. Gemeentemuseum Den Haag, XXSmall, Pop van Susanna Huygens Amsterdam Museum, De Gouden Eeuw. De proeftuin van onze wereld, Pop van Susanna Huygens Jan van der Groen, De Nederlantsche Hovenier, editie 1699 Historisch Museum Voorschoten, Historische Buitenplaatsen

pagina 5

Vereniging Hofwijck


Publiek en activiteiten M us e u mb ez o e k Bijna 11.000 mensen brachten in 2012 een bezoek aan Hofwijck. Dit aantal ligt iets onder het aantal bezoekers in 2011. In 2011 telde Hofwijck in de maand december ruim 2000 bezoekers. Dit verslagjaar was Hofwijck vanaf 2 december in verband met de voorbereidingen voor de vernieuwing gesloten voor het publiek. De tentoonstelling Huygens met Oranje op Campagne zorgde voor een stijging van het aantal gebruikers van de museumkaart. Mede door speciale rondleidingen voor museumkaarthouders in de maand oktober. De directie verwacht dat de bezoekersaantallen van Hofwijck de komende jaren door de vernieuwing en de sterkere positionering zullen stijgen. Het aantal rondleidingen is licht gestegen naar 108 rondleidingen (106 in 2011). Het totaalcijfer van 11.000 bezoekers betreft individueel museumbezoek, deelnemers aan rondleidingen, concerten, lezingen, activiteiten, familiemiddagen en ontvangsten. Voor de individuele museumbezoeker was Hofwijck open op dinsdag, woensdag, donderdag, zaterdag en zondag van 13.00 tot 17.00 uur. Hofwijck was dit jaar net als andere jaren op feestdagen gesloten. Er is een mooie meerderheid aan museale bezoekers, ruim 60% (net als in 2011). Hu we l ij k en e n P ar t ij en In het verslagjaar hebben er op Hofwijck 32 partijen plaatsgevonden met externe cateraars. Het betreft hier door Hofwijck geselecteerde cateraars. Het gaat om lunches, recepties en exclu-

pagina 6

sieve diners in zowel de Pronkzaal als de Oudhollandse keuken. Daarnaast waren er op Hofwijck 48 proseccoarrangementen, lunches en high tea’s waarbij de catering door de vrijwilligers is verzorgd in samenwerking met de plaatselijke bakker. Dat laatste heeft ervoor gezorgd dat de verhuurinkomsten en de cateringinkomsten van Hofwijck zijn gestegen met 60%. Assistent beheerder Jack Zuurmond faciliteerde dat en speelde hier een belangrijke rol in. Het aantal huwelijksvoltrekkingen bedroeg dit jaar 46. Dat is een daling ten opzichte van 2011. T ent oo ns te ll i ng H uy g e n s m e t Or a nj e o p C am p a gn e De tentoonstelling Huygens met Oranje op Campagne die van 15 september tot en met 2 december te zien was, schetste een uniek en persoonlijk beeld van de Tachtigjarige oorlog, aan de hand van een selectie bijzondere brieven van Constantijn Huygens, schilderijen en prenten. Zo waren er onder meer minuscule briefjes van Constantijn Huygens aan Amalia van Solms, de vrouw van Frederik Hendrik te zien. De briefjes waren zo klein omdat zij door koeriers in hun laars door vijandelijke linies moesten worden vervoerd. Toen Constantijn Huygens in 1625 werd benoemd tot secretaris van Frederik Hendrik woedde de Tachtigjarige oorlog nog volop. Het Spaanse leger hield grote delen van de Republiek bezet, vooral in het Zuiden. De Gouden Eeuw was voor Nederland, naast een tijd van welvaart, ook lange tijd simpelweg een militaire strijd om het voortbestaan. Huygens nam


Hofwijck

Huygensmuseum

met Frederik Hendrik deel aan de veldtochten tegen de Spanjaarden. Hij was getuige van het harde militaire leven ver weg van huis. Uit onderzoek dat is uitgevoerd door stagiaire kunstgeschiedenis Lucia van der Horst bleek dat Constantijn een belangrijke rol speelde bij de veldtochten. Als rechterhand van de Oranjeprins vervulde Huygens administratieve taken en was hij verantwoordelijk voor het ontcijferen van talloze onderschepte, vijandelijke brieven. Heel interessant is Huygens eigen correspondentie tijdens de oorlogsmaanden. Hij schreef ruim honderd brieven per maand naar tal van werken privérelaties. In deze brieven beschrijft hij gedetailleerd het verloop van belegeringen en de dreiging van de vijand. Maar evengoed heeft hij oog voor de uitstapjes van de prins naar omliggende dorpen op zonnige zomerdagen. In de tentoonstelling zijn onder het thema Oorlog toen en

Nu uitzendingsverhalen verwerkt van oorlogsveteranen van het Nederlands Veteraneninstituut. De vergelijking tussen hedendaagse en historische oorlogspraktijk bood stof tot nadenken voor jong en oud. Hofwijck presenteerde in de tentoonstelling een verhaallijn voor kinderen. Leerlingen van groep 7 en 8 van de Montessorischool Nieuw Vreugd en Rust in Voorburg maakten bijschriften voor schilderijen en andere objecten. Jonge bezoekers konden zo een spoor volgen van teksten, gemaakt voor en door kinderen. Over stadhouder Frederik Hendrik schreef een kind: “Frederik Hendrik staat in een stoere houding. Hij is klaar voor de strijd!” De opening van de tentoonstelling werd verricht door Peter ter Velde, oorlogscorrespondent bij het NOS journaal. Hij vertelde over zijn ervaringen tijdens missies van Nederlandse soldaten in Afganistan. Peter van der Ploeg schetste een beeld over de veldtochten van Frederik Hendrik en Huygens in de Gouden Eeuw. Huygenstentoonstelling Grote Kerk In het verslagjaar is door Peter van der Ploeg en Janelle Moerman namens Hofwijck meegewerkt aan de voorbereidingen voor de Huygenstentoonstelling Constantijn & Christiaan Huygens: Een Gouden Erfenis in de Grote Kerk in Den Haag. Hofwijck is founding partner van de tentoonstelling die in 2013 te zien is. Ook is de buitenplaats de officiële buitenlocatie van de tentoonstelling. Peter van der Ploeg is gastconservator van de Huygenstentoonstelling en Janelle Moerman is betrokken bij de communicatie rondom de tentoonstelling en de activiteiten in het Huy-

pagina 7

Vereniging Hofwijck


gensjaar 2013. Ad Leerintveld, voorzitter van de Vereniging Hofwijck, is ook gastconservator van de tentoonstelling in de Grote Kerk. De coördinatie van de tentoonstelling, die is gericht op een groot en internationaal publiek, ligt bij het bureau XPEX. Christiaan en Constantijn lezing De jaarlijkse Christiaanlezing werd op 12 april verzorgd door prof. Dr. Robbert Dijkgraaf. Theoretisch natuurkundige Robbert Dijkgraaf was ten tijde van de lezing president van de Nederlandse Academie van Wetenschappen en universiteitshoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam. Het thema van zijn lezing was De Grenzen van de wetenschap. De lezing werd verplaatst naar de Oude Kerk in Voorburg vanwege de overweldigende belangstelling. Op 6 september hield Ineke Huysman de Constantijnlezing op Hofwijck. Ineke Huysman is werkzaam bij het Huygensinstituut voor Nederlandse Geschiedenis. Het thema van haar lezing was De correspondentie van Constantijn Huygens. In de omvangrijke correspondentie van Constantijn Huygens wordt duidelijk hoe groot de rol was die hij speelde in de culturele, wetenschappelijke en politieke wereld van de zeventiende eeuw. Hov o le z i ng e n In 2012 was er opnieuw een serie HOVO-lezingen te volgen op Hofwijck. Het thema van de reeks was Buitenplaatsen in en om Den Haag. De lezingen werden gegeven door drs. Kees van der Leer, dr. Willemien de Vries, drs. Jacques Moerman en drs. Paul Gerretsen. De serie startte met een tocht langs diverse buitenplaatsen

pagina 8

en hun bewoners, vooral aan de Vliet in Voorburg. De tweede lezing toonde hoe het Hofwijck van Constantijn Huygens, Zorgvliet van raadpensionaris Jacob Cats en Ockenburgh van Jacob Westerbaen zijn blijven voortleven in hofdichten. De twee laatste lezingen in de reeks concentreerden zich op de buitenplaatsen Sion en Zorgvliet. Andere lezingen en voordrachten Tijdens de opening van de tentoonstelling Huygens met Oranje op Campagne was er een lezing door NOSoorlogscorrespondent Peter ter Velde. Op 27 september was er een themaavond Oorlog toen & missies nu op Hofwijck. Huibert van Eijsden sprak die avond over zijn ervaringen tijdens uitzendingen, over de militaire en humane dilemma’s, de politiek en het mandaat. Peter van der Ploeg vertelde over oorlogsvoering in Huygens’ tijd. Hortulanus Henk Boers gaf in het kader van het jaar van de Buitenplaatsen verschillende rondleidingen in de tuin van Hofwijck. De hortulanus vertelde de deelnemers over het ontwerp van de tuin en de beplanting, de boomsoorten en de 17e eeuwse fruitrassen in de boomgaard. Co n cer te n Gedurende het verslagjaar werden vijf concerten gegeven op Hofwijck. De concerten waren ook dit jaar uitverkocht. Anneke Visser was verantwoordelijk voor de programmering van de drie concerten in januari, februari en maart. Anneke Visser heeft aangegeven de programmering niet langer te kunnen verzorgen. Hofwijck heeft in maart tijdens het laatste concert afscheid van haar genomen. Wij zijn Anneke Visser ontzettend dankbaar


Hofwijck

Huygensmuseum

voor haar inzet en betrokkenheid bij de concerten op Hofwijck. Jan Verduijn is de nieuwe programmeur van de concerten. Hij heeft de concerten in november en december verzorgd. De kwaliteit van de musici en hun programma’s was uitstekend. Leden betalen € 12,50 per concert, niet leden betalen € 15,00. De concerten worden van te voren geboekt en betaald. Nu al is duidelijk dat de concertreeks 2012-2013 kostendekkend zal zijn. Dichtwedstrijd Dichter op Hofwijck Hofwijck startte het jaar met de organisatie van de dichtwedstrijd Dichter op Hofwijck. Het thema van de dichtwedstrijd was Stroom. Hofwijck ontving tientallen inzendingen. De prijsuitreiking vond plaats tijdens de feestelijke poëzieavond op Hofwijck op 26 januari, Landelijke gedichtendag. De winnaars werden tijdens die avond gehuldigd door juryvoorzitter Eppo van Nispen tot Sevenaer, directeur CPNB. De andere juryleden waren Ad Leerintveld voorzitter van de Vereniging Hofwijck, Annelies Stumpel directeur van de Bibliotheek LeidschendamVoorburg en Peter van der Ploeg en Janelle Moerman. De winnende gedichten werden tijdens de poëzieavond voorgelezen en er waren voordrachten door Ad Leerintveld en Kees van der Leer. De muziek en gedichten van Huygens werden door duo Seraphim bestaande uit Elly van Munster en Margot Kalse ten gehore gebracht. Het was een prachtige avond met veel aandacht voor de dichter Huygens. Hof w ij c k d ag Op 12 februari 1642 nam bouwheer Constantijn Huygens zijn geliefde buitenplaats Hofwijck in Voorburg in

gebruik. Het was een bijzonder feestelijke dag. Huygens was trots op zijn creatie en wilde dat met vrienden en familie delen. In 2012, het jaar van de historische buitenplaats, stonden we stil bij die bijzondere dag. Er waren gratis speedrondleidingen over de buitenplaats. In de Oudhollandse keuken werd koffie, thee en taart naar Oudhollands recept geserveerd. Hofwijckdag trok veel bezoekers, jong én oud. M us e u mw e e ke nd en O pe n Mo n u me nt end ag Het thema van het jaarlijkse museumweekend op 14 en 15 april was ‘Laat je verrijken’. Er waren elk uur rondleidingen door de tuin, ook werden er speciale familierondleidingen gegeven. (Groot)ouders en hun kinderen kregen te zien waar Christiaan Huygens de sterrenhemel bestudeerde, ook gingen zij op zoek naar het grafje van Geckie, het hondje van Constantijn. In het museum was de brief van Sir Edward Cecil te zien, een nieuwe aankoop van het museum. Het museum weekend trok dit jaar honderden bezoekers. Zij betaalden dit jaar, net als in andere musea, 1 euro toegang. Ook Open Monumentendag op 8 september trok honderden bezoekers. Het thema van Open Monumentendag was Groen van Toen. Er waren rondleidingen door de tuin. Hu yge ns Mu z i e k F e st iv al Het Huygens Muziek Festival vond plaats op 19 mei. De hippe kunstmarkt, die voor de derde keer in Voorburg werd gehouden, was nu ook in de tuin van Hofwijck. Naast de kunstmarkt konden bezoekers op Hofwijck ook genieten van veel muzikale optredens. Voor de allerjongsten

pagina 9

Vereniging Hofwijck


was er in de Pronkzaal het Tubatom vertelconcert. Verder werden er door Hofwijckgidsen tuinrondleidingen gegeven.

twee zeventiende-eeuwse telescopen. Het bezoek aan Hofwijck paste in een driedaagse tournee van de astronauten door Nederland.

Hig h t e a a r r ang e me nt e n Hofwijck organiseerde het hele jaar door diverse high tea arrangementen met een rondleiding en boottocht over de Vliet.

St ar t cr ow df u nd ing gr i sa i ll es De afgelopen jaren heeft een commissie van deskundigen zich gebogen over de grisailles van Hofwijck. De grisailles die in slechte staat waren, moesten worden vernieuwd. Uiteindelijk is besloten om de voorstellingen op de grisailles niet te wijzigen en vast te houden aan de schilderingen van Pol Dom uit de jaren ‘50. Eind 2012 heeft restaurator Kaat Eijbers de opdracht gekregen om nieuwe grisailles voor Hofwijck te maken.

Cultureel Zomerfestival Huygensmuseum Hofwijck en het Stadsmuseum Leidschendam-Voorburg presenteerden zich samen eind augustus tijdens het Cultureel Zomerfestival. Ha ag se Mu s eu m n ac ht Het museum deed op 1 september, als enig niet Haags museum, voor het eerst mee met de Haagse Museumnacht. Theatermaker Annemarie de Bruijn kreeg de opdracht om een korte solo te maken, geïnspireerd op Huygens klucht Trijntje Cornelis. Er waren veel bezoekers die de lotgevallen van de onfortuinlijke Trijntje Cornelis wilden meebeleven. De solovoorstelling Trijntje Cornelis werd in totaal vier keer gespeeld die avond. Trijntje begon in de Pronkzaal maar eindigde in een boot op de vijver van Hofwijck. B e zo e k An dr é K u i per s Op 19 september bracht André Kuipers samen met zijn mede-astronauten Don Pettit en Oleg Kononenko een bezoek aan Hofwijck. André Kuipers wilde graag aan zijn mede-astronauten laten zien waar zijn geliefde Christiaan Huygens woonde en werkte. Op Hofwijck kregen de astronauten en hun families een rondleiding van Peter van der Ploeg en Janelle Moerman. Peter Louwman toonde een aantal objecten uit zijn verzameling waaronder een door Christiaan zelf geslepen lens en

pagina 10

Om de grisailles en de steigers te kunnen financieren is 65.000 euro nodig. Dat bedrag was niet begroot. De directie is een crowdfundingsactie gestart en heeft burgemeester Hans van der Sluijs gevraagd om als ambassadeur van de grisailles op te treden. Op Kaarsjesavond, het museum was die avond opengesteld voor het publiek, ging de crowdfunding van start. Er is die avond 18.000 euro opgehaald. De crowdfundingsactie loopt door tot medio 2013. Ka ar sj es a vo nd Op Kaarsjesavond, Kerstavond, werd niet alleen het startsein gegeven voor de crowdfunding voor de grisailles. Hofwijck was die avond, net als vorig jaar, feestelijk verlicht. De verlichting op het Voorplein, de vuurkorven en de gluhwijn, de warme chocolademelk en de gepofte kastanjes zorgden voor veel sfeer. Op het terras voor het huis werden christmas carrols gezongen door de Haagse theatergroep Spot. Ruim 800 mensen bezochten de tuin.


Hofwijck

Huygensmuseum

Ro ndl e id i ng e n Er zijn op Hofwijck talloze rondleidingen gegeven. Het gaat om rondleidingen door huis en tuin maar ook om speciale tuinrondleidingen. Het bijzondere karakter van de tuin spreekt een brede doelgroep van tuinliefhebbers aan. Het aantal rondleidingen (106) is gestegen ten opzichte van het voorgaande jaar.

rondleiding door het oude centrum van Voorburg. Er zijn twee succesvolle familiemiddagen georganiseerd.

Het rondleidersklasje met gidsen (in opleiding) onder leiding van Peter van der Ploeg is ook dit jaar een aantal keer bijeen gekomen. De aandacht van tuinliefhebbers voor buitenplaatsen is in 2012 het Jaar van de Buitenplaatsen flink gegroeid. Hofwijck stimuleert dat door samenwerking met tijdschriften als Groei en Bloei en Buitenleven. Ook zijn er dit jaar weer rondleidingen aangeboden in combinatie met een hightea, een rondvaart en een

Communicatie en pr Over Hofwijck is ook dit jaar veelvuldig positief bericht in diverse media: kranten (landelijk en regionaal), tijdschriften, radio en televisie. Zo was Hofwijck te zien in een serie van TV West over Den Haag Culturele Hoofdstad 2018. De Haagse rapformatie De Kernkoppen bezocht het museum en maakte kennis met dichter Constantijn Huygens. Het leverde prachtige beelden van de buitenplaats op. In het blad Leven stond een portret van Janelle Moerman en Hofwijck. In het AD stond in de zomer een paginagroot artikel over Hofwijck. In het digitale museumkaartmagazine was aandacht voor de tentoonstelling Huygens met Oranje op Campagne. In samenwerking met het blad Groei en Bloei is een succesvol arrangement

met tuinrondleidingen door hortulanus Henk Boers gepubliceerd. Ook de plannen voor Het Nieuwe Hofwijck haalden veelvuldig de media. Dat is belangrijk. De buitenplaats is het afgelopen jaar voor een breed publiek tot leven gekomen. Dat heeft onmiskenbaar bijgedragen aan de succesvolle fondsen en sponsorwerving. Op Hofwijck wordt vrijwel alleen ingezet op free publicity. Er worden bijna wekelijks persberichten verzonden over de vele activiteiten en ontwikkelingen en er is nauw contact met journalisten. Ook Social Media worden ingezet, zoals Facebook en Twitter. Door een actief communicatiebeleid, een persoonlijke aanpak en een goed netwerk binnen de journalistiek is het rendement is zeer hoog.

pagina 11

Vereniging Hofwijck


W eb s it e In 2012 werd de website van Hofwijck door ongeveer 50.000 bezoekers (geen hits) per maand bezocht. De website biedt veel informatie over het museum, de geschiedenis en de vele activiteiten. De website is een belangrijk communicatiemiddel N ie u we f ol der s In 2012 is een nieuwe folder over het museum ontwikkeld. De folder is ontworpen door Victor de Leeuw. In dezelfde stijl als de eerdere tuinfolder. De folder bevat informatie over het museum en over Constantijn én Christiaan Huygens. In augustus is er een folder over Het Nieuwe Hofwijck ontwikkeld. Die is ingezet om stakeholders te informeren over de plannen en om potentiële sponsors te benaderen. In december is een flyer en een poster ontworpen over de crowdfundingsactie Hart voor Hofwijck. Schenk een grisaille. Q R co de s Op Open Monumentendag presenteerde Hofwijck de eerste QR codes aan het publiek. Aan deze QR codes zijn unieke mobiele websites gekoppeld. De mobiele websites op Hofwijck zijn ontwikkeld en ter beschikking gesteld door Mobizzy uit Leiden. Ook bezoekers die alleen de tuin bekijken kunnen van de geschiedenis van Hofwijck genieten. Huygensmuseum Hofwijck is de eerste Zuid-Hollandse buitenplaats met QR codes. Re la t ie m an ag e me nt De directie van Hofwijck heeft sterk ingezet op het aanhalen van de contacten met de media, samenwerkingspartners, musea, tal van instellingen en organisaties, het bedrijfsleven, MKB, de politiek en het college van B&W. Er

pagina 12

is intensief contact geweest met het college van B&W van de gemeente Leidschendam-Voorburg om de plannen voor Het Nieuwe Hofwijck toe te lichten. De directie heeft daarnaast een werkbezoek voor de raadsleden aan Hofwijck geïnitieerd. Ook organiseerde de directie een cultuurborrel voor alle culturele partners in Leidschendam-Voorburg op het museum. Gastspreker tijdens de bijeenkomst was Jan Jaap de Haan de cultuurwethouder van de gemeente Leiden. Het was een belangrijke en inspirerende netwerkbijeenkomst. Om de plannen voor Het Nieuwe Hofwijck te promoten hebben Janelle Moerman en Peter van der Ploeg ook verschillende keren lezingen en presentaties gehouden over Hofwijck. Contacten met andere instellingen Hofwijck heeft het aantal samenwerkingspartners opnieuw uitgebreid. Zo participeert de directie in het overleg Haagse Museumdirecteuren. Hofwijck werkte het afgelopen jaar onder meer samen met De Koninklijke Bibliotheek, Stadsmuseum Leidschendam-Voorburg, de theaters in LeidschendamVoorburg, Trias, De Bibliotheek aan de Vliet, de Haagse musea, de Grote Kerk in Den Haag, Museum Boerhaave, de Nederlandse Museum Vereniging, Het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis, Historische Vereniging Voorburg, Vereniging Houdt Vlietland Groen, de winkelingsvereniging, MKB Leidschendam-Voorburg, Stichting Mooi Voorburg, Vrijwilligerspunt Leidschendam Voorburg, Woej, De Ooievaart, Salonboot Den Haag Delft, Erfgoedhuis Zuid-Holland, provincie ZuidHolland, Kasteel Duivenvoorde, Artifex, HOVO Leiden, Cultuurmenu 55+, basisscholen en middelbare scholen in


Hofwijck

Huygensmuseum

Leidschendam-Voorburg en omstreken, diverse VVV’s, Den Haag Citymarketing, Residentieontdekkingen en verschillende media. Janelle Moerman zit in het bestuur van de sectie Historische Musea van de Nederlandse Museum Vereniging. Daarnaast was zij lid van de werkgroep die in oktober de Beursvloer aan de Vliet organiseerde. De Beursvloer bevordert contacten tussen nonprofitorganisaties en het bedrijfsleven.

Er worden matches gemaakt tussen beide partijen. Janelle Moerman is daarnaast als communicatieadviseur vanuit Hofwijck betrokken bij de Huygenstentoonstelling in de Grote Kerk. Peter van der Ploeg is vanuit Hofwijck gastconservator van de Huygenstentoonstelling in de Grote Kerk in Den Haag.

Educatie In 2012 heeft Hofwijck meegedaan met (alweer) de zesde editie van het Cultuurmenu Leidschendam-Voorburg. Alle groepen 8 uit de gemeente Leidschendam-Voorburg hebben Hofwijck bezocht voor het speciale lesprogramma: ‘Hofwijck, een vakantiehuisje en meer…’ . Om het educatie-aanbod voor het voortgezet onderwijs opnieuw onder de aandacht te brengen is op 23 mei een docentenmiddag georganiseerd op Hofwijck. Voor Havo en Vwo zijn namelijk speciale lesprogramma’s te boeken welke ingaan op de bijzondere bouw van de buitenplaats, het leven van Constantijn Huygens en de historische context hierom heen. Deze museumlessen zijn speciaal afgestemd op het niveau van de leerlingen. Docenten van verschillende vakken (Klassieke Vorming, Nederlands, Geschiedenis en Culturele Kunstzinnige Vorming) uit Leidschendam-Voorburg, Rijswijk, Den Haag en Rotterdam hebben interesse getoond in deze activiteit en hebben met enthousiasme de docentenmiddag bezocht. De middag heeft zijn vruchten afgeworpen. Hofwijck heeft dit jaar nieuwe onderwijsinstellingen met dit aanbod bereikt.

Jaarlijks nemen de scholen OBS Waterland en de Dijsselbloem in het voorjaar de museumlessen; ‘Christiaan, wonderkind op Hofwijck’ en de ‘Tuinspeurtocht, elke boom heeft een verhaal’ af. Dit is een aanvullend educatieprogramma voor de hoogste groepen uit het Basisonderwijs naast het Cultuurmenu. M us e u mJ eu gdU ni v er s it e it Huygensmuseum Hofwijck heeft dit jaar geparticipeerd in de MuseumJeugdUniversiteit met colleges voor bollebozen van 8 tot 12 jaar. Leerlingen uit deze leeftijdscategorie konden zich inschrijven voor twee colleges op Hofwijck en twee colleges op Kasteel Duivenvoorde. Op Zondag 25 maart hebben zo’n 50 leerlingen geluisterd en actief meegedaan met het college: ‘Waarom schrijf je brieven in geheimtaal?’ door Ad Leerintveld. En een zelfde aantal leerlingen kwam terug op zondag 22 april voor het college: ‘Zat de Prins van Oranje al op Facebook?’ door Peter van der Ploeg. C ult u ur m en u 55+ In het kader van het Cultuurmenu 55 plus, heeft Hofwijck in 2012 twee groepen mogen ontvangen van cultu-

pagina 13

Vereniging Hofwijck


reel geïnteresseerde 55 plussers. Zij hebben een speciaal programma over Christiaan Huygens gevolgd. TU D e lft Op 5 september heeft een grote groep studenten van de TU Delft samen met hun docenten een bezoek gebracht aan Hofwijck om college te volgen over natuurkrachten. Waar anders dan onder het dak van Christiaan Huygens zelf kun je wetenschappelijk discussieren over de werking en de beweging van een slinger? Gel dl es Samen met het Verbond van Verzekeraars heeft Hofwijck op 12 november een speciale educatieve middag georganiseerd in het kader van de week van het geld. Tijdens het programma ‘Fix je Risk’ was Christiaan Huygens persoonlijk aanwezig en verheugd om de leerlingen in de Pronkzaal te ontvangen. Hier heeft hij de leerlingen van basisschool De Zonnewijzer uitgelegd, aan de hand van een kaartspelletje, hoe hij een speciale berekening ontdekte die belangrijk is geweest voor de verzekeringswiskunde. De leerlingen uit groep 7 hebben proefjes gedaan over natuurkrachten, een bordspel gespeeld en zijn enthousiast met de bus naar school terug gegaan. Ed u c at i e H uy g e ns m et Or a n je op C a mp ag ne Voor de tentoonstelling Huygens met Oranje op Campagne is door de educatiemedewerker Laura Wielders en de stagiaire die betrokken was bij de tentoonstelling een speciale kinderroute gemaakt voor en door kinderen uit

pagina 14

de bovenbouw van het basisonderwijs. Op de Montessori school Nieuw Vreugd en Rust zijn twee gastlessen verzorgd waarbij de leerlingen aan de hand van afbeeldingen uit de tentoonstelling alles over de tachtigjarige oorlog, veldslagen, Frederik Hendrik en Constantijn Huygens hebben geleerd. Vervolgens zijn door de leerlingen objecten uit deze tentoonstelling gekozen en hebben zij daarbij zelf tekstbordjes gemaakt. Hierdoor zijn er teksten (en kleine tekeningetjes) ontstaan die de objecten uit de tentoonstelling ook voor kinderen op een aansprekende manier inzichtelijk hebben gemaakt. In totaal hebben 956 leerlingen uit het Primair en het Voortgezet Onderwijs Hofwijck bezocht. Dat is een stijging. In 2011 waren het nog 664 basisschoolleerlingen en 125 middelbare scholieren.

Zowel de Stichting als de Vereniging zijn door de Belastingdienst aangemerkt als Culturele Algemeen Nut Beogende Instelling (Culturele ANBI). Giften en legaten of erfstellingen zijn voor Hofwijck vrij van schenk- en erfbelasting. Bij een gift aan Hofwijck mag in de aangifte inkomstenbelasting 1,25 keer


Hofwijck

Huygensmuseum

O ver z i cht v a n d e be l a ng r i j k ste a ct i vi te i te n en g eb e ur t en i ss en Tot 16-1 Tentoonstelling Kerst op Hofwijck 8-1 Zondagochtendconcert Ensemble Rossignol 26-2 Poëzieavond dichtwedstrijd Dichter op Hofwijck 12-2 Zondagochtendconcert Tom Sol en Martin Kaaij 12-2 Hofwijckdag 11-3 Zondagochtendconcert Trio Botticelli 25-3 MuseumJeugdUniversiteit door dr. Ad Leerintveld 12-4 Christiaanlezing door prof. Dr. Robbert Dijkgraaf 14,15-4 Museumweekend 21-4 Speciale tuinrondleiding door hortulanus Henk Boers 22-4 MuseumJeugdUniversiteit door drs. Peter van der Ploeg 19-5 Huygensmuziekfestival met kunstmarkt en muzikale optredens 26-5 Speciale tuinrondleiding door hortulanus Henk Boers juni, juli Rondleidingen, vaartochten en high tea’s ism Salonboot Den Haag

1-9

Haagse Museumnacht komische eenakter door Annemarie de Bruijn 6-9 Constantijnlezing door drs. Ineke Huysman 8-9 Open Monumentendag 13-9 Opening tentoonstelling Huygens met Oranje op Campagne 15-9 tot en met 2-12 Tentoonstelling Huygens met Oranje op Campagne 22-9 Speciale tuinrondleiding door hortulanus Henk Boers oktober Lezingenreeks Buitenplaatsen in en om Den Haag 20-10 Speciale tuinrondleiding door hortulanus Henk Boers 11-11 Zondagochtendconcert door Duo Seraphim 2-12 Feestelijke sluiting Huygensmuseum Hofwijck 9-12 Zondagochtendconcert door Bart van Oort 24-12 Kaarsjesavond en start crowdfunding grisailles

Giften aan Hofwijck De in 2002 opgerichte stichting 'Vrienden van Huygensmuseum Hofwijck' heeft ten doel het bevorderen van de belangstelling voor Constantijn Huygens en zijn familie en voor het Huygensmuseum Hofwijck te Voorburg. Zowel de Stichting als de Vereniging zijn door de Belastingdienst aangemerkt als Culturele Algemeen Nut Beogende Instelling (Culturele ANBI). Giften en legaten of erfstellingen zijn

voor Hofwijck vrij van schenk- en erfbelasting. Bij een gift aan Hofwijck mag in de aangifte inkomstenbelasting 1,25 keer het bedrag van die gift afgetrokken worden. Dit geldt tot een bedrag van maximaal € 5.000 aan culturele giften per jaar. Een schenking van € 1.000 kost dan nog slechts € 350 bij een tarief van 52% inkomstenbelasting en € 475 bij een tarief van 42% inkomstenbelasting.

pagina 15

Vereniging Hofwijck

jaarrekening 2012 Huygensmuseum

De Vereniging L ed en Het aantal leden bedroeg eind 2012 275 (301 in 2011) en er waren 35 donateurs (37 in 2011). B es t uur Het bestuur bestaat eind 2012 uit: dr. Ad M.Th. Leerintveld voorzitter mr. Evert T.M. Urbanus penningmeester drs. Erland J.R. Swaving secretaris Per s on ee l De staf bestaat eind 2012 uit: drs. Janelle Moerman directeur drs. Peter van der Ploeg directeur Henk Boers hortulanus Jack Zuurmond assistent beheerder Laura Wielders medewerkster educatie Jessica Melis huishoudelijke medewerker Hu i s - en t ui nvr i j w ill ig e r s Hofwijck telde aan het eind van 2012 22 vrijwilligers voor het huis en 21 vrijwilligers voor de tuin. Dat is een teruggang in het aantal vrijwilligers. Eind 2012 is een nieuwe wervingsactie voor vrijwilligers in het huis en de tuin opgestart. De huisvrijwilligers verzorgen de kassadiensten zowel in het weekend als doordeweeks. Zij assisteren bij educatie, concerten, activiteiten, catering, communicatie en Social Media. Ook geeft een aantal vrijwilligers rondleidingen. De prosecco arrangementen na een huwelijk zijn erg geliefd bij de doelgroep. De vrijwilligers van Hofwijck verzorgen de catering daarvan op een enthousiaste manier. Ook de high tea arrangementen worden door hen begeleid. Dat zorgt voor een belangrijke nieuwe bron van inkomsten voor Hofwijck.

pagina 16

Van begin maart tot eind november is er weer een heel jaar in de tuin gewerkt. De reguliere tuinwerkzaamheden worden verdeeld tussen de vrijwilligers en hoveniersbedrijf Van der Tol. Die verdeling van taken is voor het jaar 2012 wederom in samenspraak met de vrijwilligers vastgelegd in een takenschema. Bijvoorbeeld het snoeien van de haagbeukhagen wordt bijna geheel door de vrijwilligers uitgevoerd; een enorme klus. Hofwijck beschikt over een vrijwilligersbeleid en een vrijwilligersstatuut. De vrijwilligers tekenen na een introductieperiode van een maand de vrijwilligersovereenkomst. Bij elkaar wordt er per jaar zo’n 2400 uur aan werk verzet door huisvrijwilligers. De tuinvrijwilligers verzetten 1250 uur werk. De huisvrijwilligers komen elke twee maanden bij elkaar. Ook zijn er informatieve bijeenkomsten voor de huisen tuinvrijwilligers. Jack Zuurmond is vrijwilligerscoördinator en zorgt voor de invulling van de roosters en het inzetten van de vrijwilligers. Tuinvrijwilliger Silvia Simonis organiseerde ook dit jaar weer een nieuwjaarsreceptie in haar huis voor de tuinvrijwilligers. De receptie op 15 januari was drukbezocht. De tuinvrijwilligers brachten gezamenlijk een bezoek aan Nyenrode. Voor huisen tuinvrijwilligers was er op 12 december een uitje naar het Streekmuseum Hoekse Waard waar Belle van den Berg (oud directeur van Hofwijck) nu directeur is. Aansluitend was er een borrel met hapjes op Hofwijck voor de vrijwilligers. De directie bedankte daarbij de vrijwilligers voor hun enorme inzet en

Vereniging jaarrekening 2012

Hofwijck

Huygensmuseum

betrokkenheid. Zij ontvingen namens het bestuur als dank een museumkaart of een cadeau/boekenbon. De huis en tuinvrijwilligers op Hofwijck zijn van zeer grote waarde. Zij zijn ware ambassadeurs van de buitenplaats en zetten hun tijd en ervaring in voor het museum en de tuin. Hofwijck heeft daar veel profijt van.Aan het eind van het verslagjaar maakten de volgende tuinvrijwilligers deel uit van het team: Olivier Chrétien IJsbrand Feeke Anke de Hoop Renate Huber Ingrid van Krogten Nora Lambrechts Loeki Laurentiu Marianne Nugteren Inge Ooms Hans Ooms Ideke Penning Jacques Plugge Janny Schipper Marion Schouten Sylvia Simonis-Blaakman Annemarie Splinter Gemma van den Oever Annemarth van der Touw Elly van Alderwegen Carlo Vezzola Corrie Westgeest

Jane Choy Hans Dikker Hupkes Paul van Engelen (ICT) Pia Feeke Marianna Franken Thea van der Graaff Ellen van Hasselt Mary van Kasteren Leonie Kool Kees van der Leer Marja Mentrop Linda Smallegange Anneke Smulders Ineke Verbeek-Kremer Jan Verduin Gemma Vezzola Wilma der Weduwe Kasja Weenink Mieke Wiebes Susan Witte We hebben dit jaar helaas afscheid moeten nemen van Indji Kleinjan. Zij is eind 2012 overleden. Indji heeft zich jarenlang op allerlei manieren voor Huygensmuseum Hofwijck ingezet en beschouwde de buitenplaats als haar “tweede huis”

Aan het eind van het verslagjaar maakten de volgende huisvrijwilligers deel uit van het team: Marga Barnard-Jezek Trui Casteleijn

pagina 17

Vereniging Hofwijck


Balans per 31 december 2012 de bedragen luiden in Euro’s

2012 ACTIVA Vaste activa historische buitenplaats Hofwijck restauratieprojecten Hofwijck reconstructieproject Tuin project Het Nieuwe Hofwijck totaal vaste activa

PM 10.000 221.733 -9.851

Vlottende activa voorraden Vorderingen op korte termijn debiteuren nog te vorderen bedragen vooruitbetaalde bedragen totaal vorderingen op korte termijn Geldmiddelen Vereniging Hofwijck Aankoopfonds Hofwijck Boekenfonds Hofwijck totaal geldmiddelen totaal activa

221.882

236.733

11.439

11.219 4.629 26.335 622

49.601 42.101 3.500 959

Voorzieningen onderhoud poortgebouw meerjarenonderhoud Hofwijck aankoopfonds boekenfonds totaal voorzieningen

1.400 40.000 3.500 959

Schulden op lange termijn hypotheek NRF lening Stichting Vrienden totaal schulden op lange termijn

42.778 198.211

pagina 18

PM 15.000 221.733 0

5.558 43.221 822

PASSIVA Eigen vermogen

Schulden op korte termijn crediteuren nog te betalen bedragen vooruitontvangen bedragen totaal schulden op korte termijn totaal passiva

2011

31.586 38.896 3.500 1.880

46.560 329.482

44.276 323.814

12.874

12.877 1.400 40.000 3.500 1.880

45.859

46.780 45.487 198.211

240.989 19.620 4.173 5.967

243.698 4.000 3.625 12.834

29.760 329.482

20.459 323.814


Hofwijck

Huygensmuseum

Rekening van inkomsten en uitgaven over 2012 de bedragen luiden in Euro’s

INKOMSTEN subsidie gemeente L'dam-Voorburg algemene sponsoring verhuur entreegelden contributies, donaties en giften interest overige inkomsten bijzondere baten totaal inkomsten

UITGAVEN onderhoud/restauratie Hofwijck overige kosten Hofwijck personeelskosten vaste en wisselende presentaties concerten en lezingen publiciteit algemeen beheer bijzondere lasten

RECAPITULATIE totaal inkomsten totaal uitgaven resultaat

definitief 2012

definitief 2011

begroting 2012

begroting 2013

begroting 2014

85.855 15.000 34.577 14.986 8.206 415 2.816 3.203 165.058

84.453 35.000 21.668 13.916 10.080 479 3.000 0 168.596

86.000 15.000 40.000 30.000 15.000 0 5.000 0 191.000

75.000 25.000 40.000 30.000 15.000 0 5.000 0 190.000

66.400 18.000 66.600 37.600 11.000 500 6.500 206.600

35.653 11.425 91.800 6.730 -182 1.769 17.866 0 165.061

39.895 14.417 84.549 8.314 641 2.033 16.977 1.941 168.767

44.000 15.000 97.000 12.000 2.000 5.000 16.000 0 191.000

40.000 15.000 100.000 12.000 2.000 5.000 16.000 0 190.000

37.800 23.600 105.500 12.700 2.000 4.000 21.000 0 206.600

165.058 165.061 -3

168.596 168.767 -171

191.000 191.000 0

190.000 190.000 0

206.600 206.600 0

pagina 19

Vereniging Hofwijck


Toelichting op de balans Historische buitenplaats Hofwijck De historische buitenplaats Hofwijck bestaande uit het gebouw Hofwijck met tuin en het poortgebouw is een rijksmonument, het monumentennummer is 508185.

Re st a ur at ie pr o j ec te n Hof w ij c k Deze balanspost belichaamt het nog niet bijeengebrachte deel van de restauratieprojecten uit 1995. In 2012 is hierop € 5.000 afgeschreven (2011: nihil).

Het gebouw Hofwijck met tuin en water aan het Westeinde 2a te Voorburg is eigendom van Vereniging Hofwijck. Het is kadastraal bekend onder gemeente Voorburg, sectie F nummer 7850 en is groot 1 ha, 42 a en 47 ca. De WOZ waarde over 2012 bedroeg € 296.000 (€ 346.000 over 2011). Het gebouw Hofwijck is niet belast met hypothecaire inschrijvingen.

Re c on str u ct ie pr o j ec t T u in Onder deze noemer worden de kosten geactiveerd die te maken hebben met de reconstructie van de tuin van Hofwijck in 2004 en 2005. In 2012 en 2011 is hierop niets afgeschreven.

Aan het Westeinde 2 te Voorburg ligt het poortgebouw. Ook dit gebouw is eigendom van Vereniging Hofwijck. Het is kadastraal bekend onder gemeente Voorburg, sectie F nummer 4887 en is groot 1a en 73 ca. Het gebouw werd in 2012 gebruikt als kantoor. In het project Het Nieuwe Hofwijck wordt het poortgebouw omgebouwd tot Hofpoort met de toegang tot de buitenplaats, kassa, museumwinkel, kantoor en vergaderruimten. De WOZ waarde over 2012 bedroeg € 148.000 (€ 307.000 over 2011). Het poortgebouw is belast met twee hypothecaire inschrijvingen. De eerste ten behoeve van ABN AMRO als zekerheid voor een kredietfaciliteit van € 31.765 en een tweede ten behoeve van Stichting Nationaal Restauratiefonds als zekerheid voor een lening voor de Restauratieprojecten Hofwijck, oorspronkelijk groot € 79.412. Eind 2012 was nog verschuldigd € 42.778. Van de kredietfaciliteit is in 2012 geen gebruik gemaakt.

pagina 20

Pr o je c t H et N i e uw e H of w ij c k Hier worden de gemaakte kosten en de ontvangen sponsorbijdragen voor het project HNH gesaldeerd opgenomen. In 2012 is € 64.417 aan sponsorbijdragen ontvangen en zijn kosten gemaakt voor een bedrag van €54.566. Per saldo een post van negatief € 9.851. Vo or r ad en Dit betreft de voorraad boeken, etsen en andere Huygensartikelen, alsmede de voorraad kantoorartikelen. Nog t e vor der en b edr a gen Hierin zijn begrepen te ontvangen bedragen van de Stichting Museumkaart, Stichting Vrienden van Huygensmuseum Hofwijck, Fonds 1818, VlietgemeenschapsFonds, de Belastingdienst en de Gemeente Leidschendam-Voorburg. Vo or u itb et a al de b edr a gen Dit zijn diverse vooruitbetaalde kosten. Vo or zi en i ng ond er h o ud p oor t geb o u w In 2012 is niets toegevoegd aan de voorziening voor toekomstig onder-


Hofwijck

Huygensmuseum

houd van het poortgebouw Eind 2012 staat de voorziening op € 1.400. Vo or zi en i ng m eer jar en on der ho u d Hof w ij c k In 2009 zijn twee Periodiek Instandhoudingsplannen gemaakt met de raming van de kosten voor het onderhoud aan het gebouw Hofwijck en de brug en keermuur in de jaren 2010 tot en met 2015. De totale directe kosten (exclusief zogenaamde staartkosten) in die periode zijn begroot op € 123.181 voor het gebouw en € 14.776 voor de brug en de keermuur. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft op basis van deze plannen 60% subsidie verleend over maximaal € 100.000 per plan. In 2012 is niets toegevoegd aan deze voorziening meerjarenonderhoud (nihil in 2011). Eind 2012 bedraagt de voorziening € 40.000. Vo or zi en i ng a an k o opf ond s In het aankoopfonds worden gelden bijeengebracht voor aankoop van museale objecten. In 2012 is niets aan de voorziening onttrokken. Eind 2012 was er € 3.500 in het aankoopfonds. Vo or zi en i ng bo e ke nf o nds In 2012 is een brief uit 1629 van de Engelse generaal Sir Edward Cecil, Viscount Wimbledon aan Constantijn Huygens gekocht. Deze aankoop is ten laste van het boekenfonds gebracht. Eind 2012 was er € 959 in het boekenfonds. Sch u ld en o p l a ng e t er m ij n De hypothecaire geldlening van het Nationaal Restauratiefonds is in 1995 aangegaan voor de Restauratieprojecten Hofwijck. Het rentepercentage bedraagt 3,3. Deze rente is vast gedu-

rende de gehele 30-jarige looptijd van de lening. Als zekerheid is hypotheek op de poortwoning verleend. De gemeente Voorburg heeft voor deze hypothecaire lening gemeentegarantie afgegeven. De lening was oorspronkelijk groot € 79.412. Eind 2012 was nog verschuldigd € 42.778. De lening van Stichting Vrienden van Huygensmuseum Hofwijck is aangegaan voor de gedeeltelijke financiering van de kosten van reconstructie van de tuin en voor de ontwikkeling van de audiotour. De lening was in 2012 evenals in 2011 renteloos. Eind 2012 was verschuldigd € 198.211. Sch u ld en o p k or te t er m ij n De Vereniging beschikt bij ABN AMRO Bank over een rekening-courant krediet van € 31.765. In 2012 is geen gebruik gemaakt van deze kredietfaciliteit. Nog t e bet a le n b edr ag en Dit zijn voornamelijk nog af te dragen loonheffing en pensioenpremies over december 2012. Vo or u ito nt v ang en be dr ag en Naast vooruitontvangen toegangsgelden voor concerten 2012 ging het hier eind 2011 over een drietal subsidies waarvoor in 2011 nog niet alle uitgaven waren gedaan. Dit zijn subsidies van de gemeente LeidschendamVoorburg in het kader van het Cultuurmenu 55+ voor een tuinactiviteit/tuinfolder (€ 3.310, oorspronkelijk € 5.000) en voor het Christiaanprogramma (€ 5.300) en een subsidie van de Mondriaanstichting voor Christiaan onder de sterren (€ 3.070). De verwerking van de subsidie van de tuinactiviteit in het kader van het Cultuurmenu 55+ in de jaarrekening 2011

pagina 21

Vereniging Hofwijck


was niet juist. Alle kosten voor deze activiteit die in 2011 plaatsvond waren toch in 2011 betaald. Het bedrag van € 3.310 is in 2012 als bate verantwoord onder Bijzondere baten. Het ging hier om € 1.570 aan kosten voor de tuinfolder en € 1.740 aan ontwikkelingskosten. Eind 2012 ging het hier om de subsidie van de Mondriaanstichting (€ 3.070)

pagina 22

en een deel (€ 1.700) van de subsidie die in het kader van de tentoonstelling Huygens met Oranje op Campagne van de gemeente was verkregen. Deze worden in 2013 aangewend in het kader van de opening van de Christiaantentoonstelling. Daarnaast waren er vooruitontvangen bedragen voor concerten.


Hofwijck

Huygensmuseum

Toelichting op de rekening van inkomsten en uitgaven Su bs id i e g e m ee nte L e id sc he nd a m -V oor b ur g De subsidie over 2012 bedroeg € 85.855 (€ 84.453 over 2011). Met ingang van 2013 wordt de subsidie verminderd met € 32.094. Om Hofwijck hieraan te laten wennen wordt over 2013 en 2014 een afbouwsubsidie verstrekt zodat in 2013 € 10.698 minder subsidie ontvangen wordt, in 2014 € 21.396 en in 2015 € 32.094. De subsidie over 2013 bedraagt € 75.915. Alg e m en e sp on sor in g Hieronder worden bedragen van sponsoren en subsidiënten verantwoord die niet voor een specifiek doel zijn verkregen. In 2012 betreft dit een bijdrage van Stichting Vrienden van Huygensmuseum Hofwijck.

Int er e st Het betreft hier de rente op de banktegoeden. O ver ig e i n ko m st en Hieronder zijn onder meer de resultaten op verkopen van boeken, etsen en prentbriefkaarten ed. verantwoord. Bi jz on der e b ate n Hier is de subsidie van € 3.310 als bate genomen die in 2011 het kader van het Cultuurmenu 55+ voor een tuinactiviteit/tuinfolder van de gemeente Leidschendam-Voorburg verkregen werd en die eind 2011 ten onrechte onder Vooruitontvangen stond opgenomen. Zie hiervoor ook de toelichting onder Vooruitontvangen bedragen. Daarnaast was er ook klein bedrag aan bijzondere lasten.

Ver h u ur Dit zijn de opbrengsten uit verhuur voor huwelijksvoltrekkingen, partijen, vergaderingen en cursussen. De verhuuropbrengsten zijn met 60% gestegen ten opzichte van 2011. Dit komt door een andere tarifering en het aanbieden van nieuwe diensten zoals een Prosecco arrangement.

Onderhoud/restauratie Hofwijck Naast het uitgevoerde onderhoud aan het gebouw en de tuin, maakt de betaalde interest voor de hypothecaire geldlening bij het Nationaal Restauratiefonds en afschrijving op de Restauratieprojecten Hofwijck hier deel van uit.

En tr e ege ld en De entreegelden zijn licht gestegen ten opzichte van 2011 voornamelijk door hogere ontvangen van de Museumkaart.

O ver ig e k os te n H of w i j c k Hierin zijn onder andere begrepen de kosten voor energie, water, beveiliging, klimaat, opstalverzekering, onroerende zaak belasting en de afschrijving van de inventaris.

Contributies, donaties en giften Deze ontvangen zijn lager door met name lagere giften.

Per s on ee ls k os te n De personeelskosten bedroegen € 101.500 en waren hoger dan in 2011 door de aanstelling per 1 maart

pagina 23

Vereniging Hofwijck


2012 van de twee parttime directeuren. Omdat als bate ontwikkelkosten geboekt werden voor de Cultuurmenu 55+ Christiaan activiteit (€ 2.880) en voor de tentoonstelling Huygens met Oranje op Campagne (€ 6.820), bedroegen de personeelskosten hierna nog € 91.800. Vaste en wisselende presentaties Hieronder zijn onder meer de kosten van tentoonstellingen, educatie, andere culturele evenementen en de verzekeringspremies voor inboedel en collectie begrepen. In maart 2012 werd een Christiaan activiteit georganiseerd in het kader van het Cultuurmenu 55+ waarvoor de gemeente in 2011 een subsidie van € 5.300 verleend heeft. Dit bedrag was in 2011 ontvangen en stond onder Vooruitontvangen bedragen. De kosten bestonden voor een bedrag van € 2.351 aan kosten voor folders en flyers en aan ontwikkelingskosten van € 2.880. Voor de tentoonstelling Huygens met Oranje op Campagne die van 15 september tot 2 december plaatsvond is subsidie verkregen van Fonds 1818 (€ 8.000), de gemeente LeidschendamVoorburg (€ 2.700), Van Ravesteyn Fonds (€ 1.500) en Vlietgemeen-

schapsFonds (€ 750). Met uitzondering van een bedrag van € 1.600 van Fonds 1818 en de bijdrage van VlietgemeenschapsFonds zijn de toegezegde bedragen in 2012 ontvangen. Van de subsidie van de gemeente is een bedrag van € 1.700 aangewend in het kader van de opening van de Christriaantentoonstelling in 2013. Dit bedrag is opgenomen onder Vooruitontvangen bedragen. Van de kosten had € 4.320 betrekking op ontwikkelkosten voor onderzoek en communicatie en voor € 2.500 voor educatie. Co n cer te n en le z in ge n Er wordt geprobeerd instellingen of bedrijven te interesseren voor sponsoring van de concertserie. P ubl i c it e it Dit bestaat uit kosten voor promotie van Hofwijck. Alg e m ee n B eh eer Hierin zijn onder meer begrepen de kantoor-, administratie-, advies- en bestuurskosten, de abonnementen, contributies en huishoudelijke uitgaven.

Accountantsverklaring deWaardKramer accountants uit Leidschendam heeft op verzoek van de Vereniging de Rekening van inkomsten en uitgaven over 2012 gecontroleerd. In de accountantsverklaring van 6 juni 2013 is deWaardKramer van oordeel

pagina 24

dat deze rekening van inkomsten en uitgaven de gegevens juist weergeeft en dat de in de verantwoording weergegeven uitgaven en inkomsten rechtmatig en doelmatig zijn, de activiteiten van de Vereniging daarbij in ogenschouw nemende.

Vereniging Hofwijck

informatie 2013 Huygensmuseum

HUYGENSMUSEUM HOFWIJCK Adr e s Westeinde 2a 2275 AD Voorburg Telefoon (070) 387 23 11 Fax (070) 386 72 57 www.hofwijck.nl [email protected] L id m a at s ch ap v an V er e nig i ng Ho fw i j c k De contributie bedraagt € 25 per jaar. Aanmelden als lid kan via www.hofwijck.nl. O pe ni ng st ij de n Dinsdag, woensdag, donderdag, zaterdag en zondag van 13.00 tot 17.00 uur. Alle feestdagen gesloten. A ud i ot our Op de tonen van Huygens’ eigen composities en aan de hand van versregels uit zijn gedicht Hofwijck leidt een audiotour u rond door het huis en de tuin. Het boeiende verhaal van Hofwijck komt zo echt tot leven. De audiotour is in het Nederlands en het Engels beschikbaar en is in de toegangsprijs begrepen. Kinderen van 8 t/m 11 jaar kunnen met Hofwijck kennismaken door een speciaal voor hen bestemde audiotour. En tr e epr i jz en in cl u s ie f a u di ot o ur Volwassenen: € 6,00 Jongeren 6 t/m 18 jaar: € 3,00 CJP/Cultuurkaart: € 3,00

Museumkaart: Rembrandtkaart: Leden en donateurs:

gratis gratis gratis

Bereikbaarheid met de auto: Vanaf het Prins Clausplein (vanuit de richting Amsterdam A4, Utrecht A12, Rotterdam A13) richting Den Haag aanhouden. Op de A12 (Utrechtse Baan) afrit 4 Voorburg nemen. Na de afrit driemaal rechts, onder de snelweg door en de eerste afslag links. Doorrijden tot de ingang van Hofwijck aan de overzijde van het Stationsplein. Parkeren onder het viaduct. met de trein: Station Voorburg, aan de spoorlijn Den Haag-Utrecht, is gebouwd op de voormalige overtuin van Hofwijck. De ingang van Hofwijck ligt dan ook schuin tegenover het station aan het Stationsplein. met de bus: HTM-bus 23 en 26 en Connexxionlijn 39 en 45 stoppen bij Station Voorburg.

pagina 25

M r Hugins. [Sir Edward Cecil, Viscount Wimbledon, aan Constantijn Huygens. Londen, 28 februari 1628 Old Style]

Recommend Documents