MEDIARECHTELIJKE RICHTLIJNEN voor programma's op RTL 4, RTL 5, RTL 7 en RTL 8
I. RECLAMEREGELS Reclame in reclameblok Reclame mag in beginsel alleen worden uitgezonden in een reclameblok (als zodanig herkenbare reclamezendtijd) die onderscheiden is van de programma’s. Deze vorm van reclame wordt “reclameboodschappen” genoemd. Reclame buiten reclameblok Buiten een reclameblok – dus in een programma – mag geen reclame worden uitgezonden. Reclame in een programma wordt aangemerkt als “sluikreclame” en is verboden.
II. GESPONSORDE PROGRAMMA’S 1. ALGEMENE REGELS GESPONSORDE PROGRAMMA’S a.
Wat is sponsoring?
Sponsoring is het verstrekken van een financiële of andere bijdrage ten behoeve van de totstandkoming of aankoop van een programma, om de uitzending daarvan als programma te bevorderen of mogelijk te maken.
b.
Welke bedrijven mogen sponsoren?
De meeste bedrijven mogen tv-programma’s sponsoren. Voor een aantal branches zijn er beperkingen: - Farmaceutische bedrijven: Sponsoring door een farmaceutische bedrijf voor geneesmiddelen of medische behandelingen die uitsluitend op doktersvoorschrift verkrijgbaar zijn is niet toegestaan. - Bedrijven uit de tabaksindustrie: Sponsoring door tabaksmerken is niet toegestaan. Eveneens is sponsoring van programma's door bedrijven die qua naamgeving een sterke gelijkenis vertonen met tabaksmerken niet toegestaan (Voorbeeld: Pall Mall Clothing Company);
WEL sponsoring door bedrijven/particuliere ondernemingen Sponsoring door farmaceutische industrie voor merken geneesmiddelen of medische behandelingen die biju apotheek of drogist (niet op recept) verkrijgbaar zijn Sponsoring door overheidsbedrijven Sponsoring door non-profit- en overheidsinstellingen Sponsoring door alcoholmerk
-1-
NIET sponsoring door tabaksindustrie Sponsoring door farmaceutische industrie voor merk geneesmiddel of medische behandeling die uitsluitend op recept verkrijgbaar is
sponsoring van specifiek op minderjarigen gerichte tv-programma’s door alcoholmerk
2. VOORWAARDEN TEN AANZIEN VAN DE INHOUD VAN EEN GESPONSORD PROGRAMMA a. verplichte sponsorvermelding op aftiteling of billboard Een sponsor moet duidelijk met naam en/of logo aan het begin en/of aan het einde van de programma's als zodanig identificeerbaar zijn. Een sponsorvermelding kan door middel van: 1) een vermelding op een billboard; en/of 2) door middel van het opnemen van de naam of het logo van de sponsor (zgn. credits) in de aftitelrol van het programma. Het billboard mag niet zodanig worden vormgegeven dat het voldoet aan een reclameuiting. De specifieke voorwaarden voor billboards staan vermeld in de Spelregels en Richtlijnen voor Billboards.
Do’s Sponsorvermelding aan het begin en/of einde van programma Sponsorvermelding op de aftitelrol onder ‘programmasponsoring’ of ‘mede mogelijk gemaakt door’ Sponsorvermelding op billboard (conform Spelregels en Richtlijnen van RTL Nederland)
Don’ts Sponsorvermelding tijdens het programma Sponsorvermelding: ‘dit programma wordt u aangeboden door’, ‘programmaparticipatie’ Sponsorvermelding onder ‘met dank aan’
b. ‘Met dank aan’ op aftiteling Onder ‘met dank aan’ mogen geen sponsors worden vermeld, tenzij zij een niet-financiële bijdrage van “ondergeschikte waarde” hebben geleverd. Bijdragen van ondergeschikte waarde zijn bijdragen die: 1. in het programma niet of niet identificeerbaar wordt getoond of vermeld; én 2. waarbij de economische waarde van de bijdrage niet hoger is dan € 500,-. Voorbeelden van deze bijdragen zijn het in bruikleen geven van kleding, bloemen, de catering, etc. Let op: Onder “met dank aan” mogen uitsluitend namen van bedrijven worden vermeld (en dus geen logo’s). c. Tonen en vermelden producten of diensten in een gesponsord programma. In een gesponsord programma mag het product of de dienst van de sponsor worden vermeld of getoond. Ten aanzien van het tonen of vermelden van producten of diensten gelden de volgende criteria: 1. het gebruik van producten of diensten moet plaatsvinden op natuurlijke en organische wijze binnen de context van het programma; 2. de producten en diensten mogen uitsluitend neutraal in beeld worden gebracht; 3. de producten of diensten mogen niet in een wervende context worden geplaatst. Ad 1: Het gebruik op natuurlijke wijze binnen de context van het programma betekent dat er steeds een redactionele aanleiding moet zijn voor het tonen of vermelden van een product van de sponsor. Het product of de dienst moet een wezenlijke functie hebben binnen het programma c.q. het betrokken onderwerp. Niet het product of de dienst mag centraal staan of het onderwerp zijn; het product of de dienst staat slechts ten dienste aan c.q. is onderschikt aan het redactionele kader (onderwerp) waarbinnen het wordt gebruikt of behandeld. -2-
Ad 2: De producten of diensten van de sponsor mogen niet op een overdreven of overdadige wijze worden genoemd of getoond. Dit betekent dat er geen sprake mag zijn van packshots, in-of uitzoomen of het anderszins nadrukkelijk (te lang en/of te vaak) in beeld brengen van een bepaald product. Als stelregel wordt toegepast: het één keer noemen en één keer tonen. Ad 3: In geen geval zal de presentator/trice van het programma dan wel de externe deskundige de producten/diensten aanprijzen of een voorkeur uitspreken. Indien de producent gebruik maakt van een medewerker van de sponsor, dan zal door middel van een ondertitel de naam van de betreffende persoon worden vermeld en de functie die hij of zij bekleedt. De medewerker zal slechts algemene informatie (zonder in de wij-vorm te spreken) mogen geven over generieke eigenschappen van de producten of diensten, zonder dat sprake is van promotie of aanprijzingen van de specifieke producten of diensten van de sponsor. Er mag geen sprake zijn van aanprijzingen of het direct of indirect aansporen om een product of dienst te kopen of te gebruiken. Het gaat niet alleen om directe aanprijzingen (zoals ‘koop’, ‘bestel’ of ‘ga’). Ook indirecte aanprijzingen kunnen promotioneel zijn, zoals bijvoorbeeld een uitgebreide of veelvuldige beschrijving of demonstratie van het product van de sponsor, of het noemen van louter positieve eigenschappen of kenmerken van het product of de dienst van de sponsor. USP’s mogen in geen geval in het programma worden genoemd of getoond.
-3-
Do’s Don’ts Gebruik van producten of diensten van de Het aanprijzen van het product of de dienst van de sponsor op natuurlijke wijze danwel het aansporen om naar de website of winkel van de sponsor te gaan Het geven van verkoopinformatie (zoals het noemen van kortingsacties, prijzen of verkooppunten) Het verwerken van logo’s of merknamen van de sponsors in de vormgeving van het programma Het neutraal in beeld brengen van producten of Het in- of uitzoomen op producten en/of diensten van de sponsor merknamen/logo’s van de sponsor, bijv. in een packshot Het geven van lange en/of veelvuldige beschrijvingen van het product of de dienst Het lang en/of veelvuldig tonen van het product of de dienst en/of de merknaam/logo Geven van algemene, generieke informatie over het noemen van uitsluitend positieve producten of diensten eigenschappen van het product of dienst van de sponsor het noemen van USP’s van het product of dienst van de sponsor medewerkers van sponsoren die spreken in de “wij”-vorm d. Koppelen naam sponsor aan programmatitel Titelsponsoring: Het is onder voorwaarden toegestaan merknamen van sponsors te koppelen aan programmanamen, zoals het Prenatal Babyprogramma, de Coca Cola EK spel Show e.d. Voorwaarden zijn oa: - Merknaam dient neutraal verwerkt te zijn in programmatitel en -logo; - Beperkt gebruik van de programmatitel in het programma (dat wil zeggen, aan het begin en eind van het programma, en na elke onderbreking). Loterijen: Het is toegestaan de naam van een loterij te koppelen aan een programma waarin trekkingsuitslagen bekend worden gemaakt, zoals de Staatsloterijshow, de Postcode Record show e.d., mits in het programma niet wordt opgeroepen om loten te kopen en/of anderszins de (deelname aan de) loterij wordt aangeprezen. Evenementen: Het is toegestaan de naam van een gesponsord evenement als titel te gebruiken voor een programma waarin verslag wordt gedaan van het evenement (waarin de sponsornaam reeds is verweven), zoals de Red Bull Race of de Jupiler League, mits de naam of het logo van de evenementsponsors - al dan niet als onderdeel van de programmatitel - niet in woord of in beeld overheersend in het programma aanwezig is. De voorwaarden zijn: 1. Het programma is een tv-registratie van het gesponsorde evenement; 2. Het programma heeft dezelfde naam als het evenement; 3. Het evenement is een culturele manifestatie of soortgelijke gebeurtenis waarbij publiek aanwezig is én a. waarbij ook publiek aanwezig zou zijn geweest wanneer het niet als programma zou zijn uitgezonden; en b. dat ook zou hebben plaatsgevonden wanneer het niet in het programma zou worden uitgezonden. 4. Het evenement is niet voornamelijk bestemd om als programma te worden uitgezonden. -4-
De reclame-uitingen op het evenement zelf mogen niet overheersend en overdadig getoond worden in het programma. Of het overheersend is hangt af van de vraag of het noodzakelijk of onvermijdelijk is om de reclame-uiting in beeld te brengen. Zowel voor de reclame van de sponsor op het evenement als naamsvermeldingen in de titel geldt dat dergelijke reclameuitingen niet overheersend en overdadig in het programma aanwezig mogen zijn. Hierbij moet je denken aan het aantal vermeldingen en de nadruk daarvan binnen het programma. Ten aanzien van het noemen van de naam van de (evenement)sponsor in het programma geldt dat het zowel in beeld als gesproken woord veelvuldig laten voorkomen daarvan niet is toegestaan.
e. Prijssponsoring Het is niet toegestaan prijzen uit te reiken en/of promotionele kansspelen te organiseren in een programma zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van RTL. Voor prijssponsoring geldt dat het toegestaan is de merknaam van een ter beschikking gestelde prijs op een neutrale wijze te noemen of te tonen tijdens de uitreiking van de prijs. Indien er in plaats van een product een dienst, zoals bijvoorbeeld een reis, wordt weggegeven kan hierbij de naam van het bedrijf die de dienst verzorgd, worden genoemd of getoond, indien dit op neutrale wijze geschiedt (Voorbeeld: “U wint een door Holland International verzorgde reis.”) Let op: Het is niet toegestaan in het programma te melden wie de prijzen in het programma ter beschikking heeft gesteld (Voorbeeld: “Deze prijs wordt u aangeboden door Holland International”), omdat dit als een sponsorvermelding wordt beschouwd. Sponsorvermeldingen mogen alleen op een billboard of op de aftiteling worden gedaan. g.
Redactionele onafhankelijkheid De inhoud en programmering van de gesponsorde programma's mogen in geen enkel geval op zodanige manier door de sponsor worden beïnvloed, dat de verantwoordelijkheid en de redactionele onafhankelijkheid van de omroeporganisatie met betrekking tot de programma's wordt aangetast.
III. VERWIJZINGEN IN OF VANUIT PROGRAMMA'S 1. Verwijzingen naar teletekst Vanuit een programma mag niet verwezen worden naar een commerciële pagina op teletekst van de sponsor of een andere derde. Voor algemene (niet commerciële) informatie kan naar de redactionele internetpagina of teletekstpagina van het programma verwezen worden. Desgewenst kan op de redactionele pagina een doorverwijzing naar de commerciële pagina van de sponsor worden geplaatst. 2. Verwijzingen naar een internetsite Vanuit een programma mag niet verwezen worden naar een internetsite van een derde of naar een internetsite waarvan de domeinnaam (URL) van een derde -anders dan RTL of de producent- is. Desgewenst kan op de redactionele internetsite een doorverwijzing naar de internetsite van de sponsor worden geplaatst. 3. Melden of tonen van telefoonnummers en postbus nummers Het is niet toegestaan in een programma een telefoonnummer (o.a. 0900-nummers) of een postbus nummer van de sponsor of een andere derde -anders dan RTL of de producent- te vermelden waar de kijker meer informatie kan opvragen. Desgewenst kan vanuit het -5-
programma verwezen worden naar de redactionele internetsite van het programma waarop een doorverwijzing naar de internetsite van de sponsor kan worden geplaatst.(Voorbeeld: “Ga voor meer informatie en telefoonnummers naar onze website”) 4. Melden of tonen van gironummers Het tonen van gironummers is alleen mogelijk indien sprake is van charitatieve doelen, waarvoor in een programma of door middel van promo's aandacht wordt gevraagd.
-6-
