Oosseldstraat 8 7004 DM Doetinchem
Tel.: 06-27473325 www.huisvanmarabout-gambia.nl
Rabo: 11.60.74.221 KVK nr. 09196368
Reisverslag 27 november t/m 7 december 2013 Woensdagmorgen om 02.30 uur liep de wekker af. Om 03.45 uur zaten we in de auto richting Schiphol. Er stond weer een reis naar Gambia op het programma. Vertrek dit keer vroeg, om 07.45 uur. Alles verliep voorspoedig, er was bijna niets op de weg. Om 05.15 uur stond ik voor vertrekhal 2 op Schiphol. De incheckbalie was al open dus mijn koffers was ik al snel kwijt. Even een kop thee en een broodje en daarna op weg naar gate D12 van waar het vliegtuig zou vertrekken. De securitycheck verliep ook vlotjes en om 07.15 uur zat ik al in het vliegtuig. Klokslag 07.45 hingen we al in de lucht, geheel volgens planning.
Dit keer geen tussenstop omdat het high season is. Vliegtijd ca. 6.05 uur en geplande aankomsttijd ca. 13.00 gambian time. Het was die morgen vroeg dus de eerste uurtjes lekker gedoezeld en weinig van de vlucht meegekregen. Het filmprogramma tijdens de vlucht viel tegen, een beetje wazige film achter de ontwikkeling van Google. Dit keer had ik een boek meegenomen (ik ben niet zo’n lezer): De blanke Masai. Het verhaal gaat over een zwitserse vrouw die tijdens haar vakantie in Kenya een Masai-krijger ontmoet. Zij wordt verliefd en gaat later weer terug naar Kenya en beschrijft haar ervaringen. Erg interessant boek en ik ben nu al blz 100 (van de 395, dit is een typische niet-lezer opmerking). Ik denk dat ik het boek wel uit krijg tijdens deze reis.
Om 12.30 uur zette het vliegtuig de landing in en een half uur later zette ik weer voet op gambiaanse bodem. Ik keek even rond of ik Yusupha zag maar hij was er nog niet. De buschauffeur die de reizigers naar de aankomsthal moest brengen zei tegen mij: please sir go and sit in front, there is just one seat. Ik zat mooi naast de chauffeur voor in de bus. Bij de ingang van de aankomsthal zag ik Yusupha al staan. I am sorry I am a little bit late. No problem zei ik tegen Yusupha en liep met hem naar de paspoortcontrole. Mijn paspoort werd weer aandachtig bekeken en ook mijn inreisformulier. De dame van de controle zei: welcome back sir en wenste mij een pleasant stay. Op naar de kofferband, gelukkig kwam mijn koffer al vrij snel. Nog
even door de laatste check en dan naar het appartement. De man bij de checkpoint zette met een krijtje een grote letter D op mijn koffer en vroeg: do you carry medicine? Mijn koffer ging naar een dame die dit ging controleren. Ik knoop altijd een touw stevig door de opening van de rits zodat deze niet los kan lopen. Het touw zat zo stevig dat deze er niet meer af wilde. Geduldig probeerde de dame de knopen te ontwarren. Na ca. 10 minuten lukt dit en mijn toilettas werd gecontroleerd. Mijn toelichting: a cure for malarone, dhiarrea an paracetamol was voldoende en een paar minuten later stonden Yusupha en ik in de aankomsthal.
Mijn gambian brother Yaya en Wuday stonden mij al op te wachten. Yaya bracht mij naar het appartement in Kololi van de familie Senghore. Wuday had voor ons red benachin met fish gekookt. Mijn eerste gambiaanse lunch van deze reis!! En die ging er wel in. Ik had sinds 02.30 uur een paar broodjes gegeten en een enkele kop thee genomen. Voor het eerst lukte het mij om alles op te krijgen, ze hebben hier grote maten qua porties. Na de lunch namen Wuday en Yaya afscheid en was het time to relax. Na een kleine siësta heb ik mij verder geïnstalleerd in het appartement. Koffer uitgepakt, kast ingeruimd e.d. Toen ik in de keuken kwam bleek dat ik mijn bord toch niet helemaal leeg gegeten had. Vorige keer had ik kleine vriendjes in mijn koelkast, dit keer liepen hun grote broers over mijn borden in de gootsteen. Ze hielden schijnbaar ook van red benachin with fish. Toch maar even snel de afwas gedaan en een aantal vriendjes naar de eeuwige kakkerlakkenvelden verwezen.
Die avond voor het diner naar Yasminas. Ik had mij gedoucht en omgekleed. Nog even sokken en schoenen aan. Ik ging op de rand van het bed zitten. Met een luide knal zakte ik door het bed heen. De verbindingen hadden het begeven. Ik liep even naar Alagie om hem over mijn doorzak-ervaring te vertellen. Hij kwam meteen om het te repareren maar de schade was dusdanig dat de timmerman de volgende dag moest komen. Ik mocht gebruik maken van een bed in een ander appartement dus probleem opgelost, no problem!! Het diner bij Yasminas was weer goed. Veel kennissen gesproken, het was gezellig. Tijd om te gaan slapen. Het was en lange dag en na twee baco’tjes bij Yasminas werden mijn ogen steeds kleiner. Terug in mijn (tijdelijke) appartement snel tanden poetsen en naar bed. Mijn ogen gingen van klein naar slaapstand.
Doel van deze reis is om weer extra aandacht te vragen voor de pomp. Daarnaast wil ik ook gaan kijken naar de verdere ontwikkeling van de groentetuin. De put is er, de omheining staat er dus nu kan er gewerkt worden in de tuin. Vorige keer had ik met de marabout afgesproken dan hij met de vrouwen van het dorp zou overleggen over het tuingereedschap dat zij nodig hebben. Onze marabout is kort na mijn vertrek in september overleden aan een longziekte. Zijn broer heeft het nu overgenomen. Het proces rond de aanschaf van het tuingereedschap staat stil, waarschijnlijk door het overlijden van de marabout. Ik wil dit deze week weer opnieuw in gang zetten. Daarnaast ben ik ook hier voor de handel. Afgelopen tijd hebben veel mensen de weg naar de webshop en marktkraam van Kumpara Art & Design gevonden. Met de
vele kerstmarkten in het zicht gaan we het assortiment weer aanvullen c.q. uitbreiden. Afgelopen week is de nieuwe tassencollectie al binnengekomen dankzij de welwillende medewerking van het reisgezelschap van Stichting PRO8 Gambia. Zij hebben met 12 personen Gambia bezocht om naar hun schoolprojecten in Njaba Kunda en Jambur te kijken. Hartelijk dank voor jullie hulp!! Ik maak ook deel uit van hun werkgroep en heb samen met mijn brother Yaya in 2010, de London Corner School in Serekunda namens PRO8 voorzien van schoolmeubilair. In 2012 heb ik samen met mijn collega Stephan Papen de voorbereidingen gedaan voor de offertestelling mbt zonnepanelen voor Jambur en Njaba Kunda. Dit in samenwerking met Alfusanieh Syllameh van Gamsolar. Komende dagen staan in het teken van de handel, volgende week breng ik een bezoek aan het Huis van Marabout in Busura. Indien mogelijk zal ik van hier uit de nieuwe collectie al in de webshop zetten. Dus hou onze webshop in de gaten!!! www.kumpara-artdesign.com
Donderdag een rustig dagje. Woensdag was een lange dag en het is altijd weer even wennen aan de warmte, de warmte die s ’nachts ook blijft hangen. Toch redelijk op tijd opgestaan en mijn eerste hernieuwde kennismaking met mijn koude douche. Als je er eenmaal door bent dan is het best lekker zo’n koude douche. Nu eerst een lekker ontbijtje. De man van de local shop begroette mij met: happy to see you back again! 1 senfou met canned beef en juice. Een ontbijtje buiten op het terras van mijn appartement in de ochtendzon.
De volgende dag was Wuday al vroeg bij mij aan het appartement. You have to go early else it gets too hot. En daar zat natuurlijk wel wat in. De markt is grotendeels in de openlucht en de zon staat en vanaf vroeg in de morgen al op te branden zonder dat er ook maar een zuchtje wind bij kan komen. Ik had de oude mobieltjes van Stijn en Isa meegenomen. Mohammed wilde er graag één hebben en ook Wuday kon er één gebruiken. Ik had ze geprobeerd maar er zat een sim-lock op. No problem!! Op de markt in Serekunda kunnen ze dat wel oplossen. Eerst de sim-lock laten verwijderen en dan naar de kleermaker voor de tassen. We liepen aan de achterkant van de markt een aantal trappen op en kwamen op een soort van galerij met allemaal kleine shopjes. Het was er erg druk, er was geen toerist te zien. Vanaf de galerij had ik een mooi overzicht over de marktkramen. Het was een bonte aaneenschakeling van plastic daken, ijzeren golfplaten en zelfs oude deuren en houten platen. Onder deze afdekking vindt 7 dagen per week de markt plaats, een verzamelplaats van alles wat men dagelijks nodig heeft tot andere minder belangrijke goederen. Na een half uurtje sleutelen had de man van de mobile-shop de mobieltjes sim-lock vrij en waren ze gereed voor gebruik. We wurmden ons weer door de menigte via de trappen naar beneden. Zelfs op de trappen zaten nog mensen met hun handelswaar. Ik werd regelmatig een beetje vreemd en verbaasd aangekeken want het is schijnbaar niet gebruikelijk dat een tubaab op dit gedeelte van de markt komt.
Op naar de kleermaker. Hij had weer een nieuwe serie tassen voor ons gemaakt. Dit keer een medium size shoppingbag. Hij had er een paar als sample gemaakt. Ik heb er gelijk wat meer besteld, de tassen waren weer erg mooi en in diverse schitterende kleuren. Maandag zijn is de bestelling gereed en kan ik ze ophalen. Dan kan ik ze mooi zelf nog meenemen. Vanwege de vele kerstmarkten moest mijn voorraad kettingen en armbanden aangevuld worden. Langs alle vaste adresjes gelopen en ook de nieuwe adresjes die we de dag ervoor weer hadden ontdekt. Met mijn lijst in de hand zijn we (lees Wuday) aan het handelen gegaan. Die avond ervoor hadden we de prijzen al opgeschreven die we wilden geven. Ik bewaar altijd mijn lijsten van de vorige keren met de daadwerkelijke prijzen zodat ik een inschatting kan doen voor een volgende keer. Wuday zei: you have to write down lower prices because they dont know what you paid last time. En deze tactiek werkte perfect. Bijna alle prijzen waren volgens onze inschatting. De nieuwe aankopen zijn al te bewonderen op Facebook en binnenkort ook op onze webshop www.kumpara-artdesign.com. Bij terugkomt in het appartement hebben we alles uitgestald in de kamer. Het was een mooie collage van grote en kleine plastic zakken met daar omheen de tassen van kleermaker Bubacarr Jallow. Op de markt krijg je alles in zwarte plastic zakken mee. Diezelfde plastic zakken liggen ook links en rechts in de berm of her en der verspreid in het landschap. Er wordt al wat meer opgeruimd maar dit zwerfafval is echt een probleem. Eerst maar eens even wegen hoeveel ik nu al heb. Want alles binnen de reguliere 20 kilo mag zo mee. Voorheen had ik een kofferweger met een wijzer maar deze was behoorlijk onbetrouwbaar, met een afwijking van -3 of +3 kilo. Ik heb een paar weken geleden bij de ANWB een digitale kofferweger gekocht, deze weegt op grammen nauwkeurig. Alle kettingen, armbanden en andere spullen in één grote zak en wegen maar! 10,3 kilo schoon aan de haak. Dat is mooi want alleen de tassen komen er nog bij en misschien een aantal sjaals, maar die wegen bijna niets. Ik had al minimale eigen bagage ingepakt (wat niet meevalt voor mij) zodat ik zoveel mogelijk mee terug kan nemen. De voorraad is weer mooi aangevuld!
Wuday zou op zaterdag Domoda koken. Dus vrijdag op de markt al alle boodschappen gedaan. Op zich al een mooi ervaring. Van kraam tot kraam gelopen. In de ene kraam uien gekocht, de andere weer de peanutpowder, net zo lang tot we alles bij elkaar hadden. Dit was het geval na ongeveer 10 kraampjes. Nu nog even beef halen bij de lokale slager. De slager had zijn kraam midden op de markt is de brandende zon. Zijn vrouw had een soort van zwabber aan een lange stok. Hiermee verjaagde zij de zwerm met grote, groene, dikke vliegen die elke keer weer een aanval inzetten op het vlees dat uitgestald lag op de ‘toonbank’. Op de grond voor de toonbank lage een grote, dikke kat met tevreden en kleine oogjes te spinnen. Hij deed zich blijkbaar elke keer te goed aan alles dat over de rand van de toonbank viel. Zijn rustplaat was dan ook één van de schoonste plaatsen op de markt. Een lekker stukje beef voor in de Domoda en alle ingrediënten voor een lekkere lunch waren aanwezig.
De Domoda was zaterdag weer voortreffelijk. Mijn gambian brother Yaya en Mohammed kwamen op bezoek en lunchten ook mee. Yaya heeft al sinds een tijdje een eigen touristbus. Hij leidt groepen rond en organiseert sinds kort ook cultural festivals in zijn woonplaats Brufut. Zo ook komende woensdag. Ik ben als gast uitgenodigd en ben natuurlijk erg nieuwsgierig naar zijn evenement. Hij brengt een programma van 16.00 tot 19.00 uur inclusief eten en drinken. Hij haalt de gasten op aan het hotel en brengt ze natuurlijk ook weer terug. Dit alles inclusief voor € 20,00. Dit is erg goedkoop aangezien de meeste van dit soort evenementen al gauw rond de € 40,00 kosten. Ik ben daarom erg benieuwd hoe hij dit organiseert.
Zondag was ik uitgenodigd door de moeder van Wuday voor de lunch. Rond 11.30 uur kwam Karamba mij ophalen en om 12.00 uur was ik in Banjulinding. We reden van daar uit eerst naar Lamin. De vader van Wuday is daar met een huis aan het bouwen en dat wilde ik graag zien. Ze wonen nu nog in government quarters omdat de vader van Wuday op de luchthaven in Yundum werkt. Hij gaat over twee jaar net pensioen en dan moeten zij dat huis verlaten. Het huis is Lamin is nog niet helemaal af maar zodra de keuken en de toiletten af zijn en er plafonds in zitten dan verhuist het gezin. Er moet dan nog veel gebeuren maar zij vinden het dan bewoonbaar. Voorheen stond het huis leeg maar er werd veel bouwmateriaal gestolen. Dus nu wonen de zonen van het gezin al in het huis. Water en elektriciteit is er al. Een klein gedeelte van de vloer is betegeld, de rest is nog ruwbouw. Elke keer wanneer er wat geld over is dan wordt er verder gebouwd. Het is een groot gezin met 6 van de 8 kinderen die nog schoolgaand zijn dus dat valt niet mee.
Toen we weer terug kwamen in Banjulinding namen we plaats onder de boom in de schaduw. De vader van Wuday was dit weekend niet thuis. Hij was bij Wudays stepmom, de tweede vrouw van hem. Met haar heeft hij een zoontje van een paar maanden oud, little Amadou. De vriend van vader en buurman was er wel. Ik heb hem al een paar keer gesproken. Het is een vriendelijk en praatgrage man die ook op de luchthaven werkt. Hij spreekt redelijk engels maar is moeilijk te verstaan omdat hij geen tanden heeft en tijdens het praten rolt zijn tong een beetje op. Maar de flarden van zijn verhaal die ik opvang zijn voldoende om te begrijpen wat hij wil vertellen. Op de achtergrond beginnen de zusjes van Wuday te lachen, he is driving you crazy with his broken-english zeggen ze tegen mij. Maar dat valt wel mee. Het is een leuk gesprek. Rond 13.50 uur neemt hij vriendelijk afscheid want het is time to pray. Hij nodigt mij uit om met hem mee te gaan omdat hij gehoord heeft dat ik ooit al eens in de moskee van Bundung ben geweest. Tijdens een bruiloft van een kennis in 2011 ben ik daar ingewijd door de imam. Ik heb de buurman bedankt voor zijn uitnodiging maar toch vriendelijk afgewezen. Nog even met de moeder van gepraat. Haar engels is erg beperkt maar toch was het te volgen. Ze vroeg het ging met Isa en met de rest van de familie. Ik had mijn Iphone bij me. Op de cover staat een foto van Stijn, Isa en Nova. De moeder van Wuday zag dit en ze herkende Isa. De zusjes van Wuday wilden ook even kijken. Hey your son looks like Justin Bieber zeiden ze allebei in koor. How old is he? Ow he is just like our age!!
Het was een drukte van belang. Moeder was net terug van het vliegveld waar zij lunches verkoopt aan het personeel. Het ene zusje deed de was. Een ander zusje was uien aan het snijden een derde zusje schilde cassave’s voor de verkoop van de volgende dag. Wuday had dit keer de lunch gekookt. Stew Kong stond dit keer op het menu: stoofpot van Catfish (kong) met rijst. Samen met een paar glaasjes wonjo was dit weer een heerlijke lunch.
Het programma voor de rest van de week: Maandag naar Serekunda om de tassen op te halen en misschien nog wat extra spullen op de markt. Ik moet eigenlijk niets meer kopen omdat ik al zo veel heb maar iedere keer zie ik weer leuke dingen. Dinsdag gaan we naar het project. Eerst de condoleances overbrengen n.a.v. het overlijden van Mr. Kebba Janneh, de 1e marabout. Daarna overleg met zijn broer Ebou Janneh die hem vervangt. Woensdag het cultural festival in Brufut bij Yaya. Ik hoop daar natuurlijk weer contacten te leggen voor onze stichting en zeker ook voor de business. Donderdag en vrijdag zijn nog niet ingevuld maar dat zal snel genoeg gebeuren want iedereen weet ondertussen dat ik er weer ben.
Maandag op weg naar Serekunda om de tassen op te halen. Toen ik in november de eerste serie bestelde, heeft Wuday van het resterende geld een ander model tas laten maken. 8 stuks in verschillende frisse kleuren. Tevens had zij een tas voor haar laptop laten maken. De tassen waren zo mooi dat ik besloten heb om er meer te laten maken. Bubabcarr, onze kleermaker zei dat ze maandag klaar waren en dat was ook zo. Ik vroeg hem naar de laptoptassen, en hij kon deze donderdag af hebben. Dus ook maar een serie besteld want nu ben ik er toch!!
Dinsdag dan eindelijk op weg naar het project. Rond 09.30 uur kwam Muhammed mij ophalen. Dan Wuday oppikken in Banjulinding en als laatste Yusupha in Busumbala. Het bezoek aan het Huis van Marabout was enerzijds vanwege het overlijden van Kebba, de 1e marabout. Anderzijds was ik ook wel benieuwd wat de stand van zaken m.b.t. de tuin was. In Brikama een stop om een zak rijst te kopen voor de Alkalo. Ik heb er nog één gekocht voor de familie van Kebba. Het is een gebruik dat wanneer je op condoleance bezoek gaat bij een familie dat je een zak rijst of geld meebrengt voor de achtergebleven familie. Na overleg met Yusupha bleek dat een zak rijst een beter geschenk zou zijn. Bij aankomst in Busura even een korte stop bij de Alkalo en daarna door naar het mental home. Een uitgebreid gesprek gevoerd met Ebou, de broer en plaatsvervanger voor Kebba. Ook een andere broer schoof aan. Kebba was al geruime tijd ziek, zijn longen waren niet goed. Uiteindelijk is hij voor observatie opgenomen in het ziekenhuis van Brikama waar het e.e.a. in een stroomversnelling kwam en hij toch vrij plotseling overleed. Ebou bedankte ons hartelijk voor onze belangstelling en stelde voor om in de tuin te gaan kijken. Het had natuurlijk stil gelegen rond het overlijden
van Kebba. Er wordt een periode van rouw in acht genomen die ca. 40 dagen duurt. Het werk was nu weer hervat. Men was volop bezig met het planten van bomen langs het hekwerk: citroenbomen, bananenbomen, paw paw trees (ben er nog niet achter wat dat is maar het schijnt de normale engelse naam te zijn. Er komen grote soort kokosnoten aan en deze kleuren helemaal geel als ze rijp zijn. De binnenkant bestaat uit een geleiachtige vloeistof die zoet van smaak is) Het zand van de put lag er ook nog steeds, Door de omstandigheden was dit blijven liggen maar ze proberen het nu weg te krijgen. Doordat het nu dry season is wordt de zandbult keihard. Er wordt aan gewerkt!! Alleen de band van de kruiwagen is lek. Yusupha zal deze laten vervangen door een massieve band zodat de werkzaamheden door kunnen gaan, en natuurlijk geen lekke band meer! De dorpsmeeting met de vrouwen m.b.t. de aanschaf van tuingereedschap was ook uitgesteld vanwege het overlijden van Kebba. Ook dit zal nu z.s.m. gebeuren. Als we in Busura zijn dan nemen we altijd een paar zakken charcole mee, hier wordt op gekookt. Het is meestal hout maar soms is charcole handiger. Charcole is in Busura goedkoper dan rond de steden. Maar Busura zat out of charcole. Dus op naar Dimbayaa, de grensplaats met Senegal. Ook geen charcole. Dan maar de grens over, de Casamance in. You are comming now in the dangerous part of Senegal zei Wuday lachend. De Casamance is inderdaad gevaarlijk, het is een permanent oorlogsgebied. Maar het gedeelte net over de grens is relatief rustig. En ze hadden wél charcole!! Op de weg terug even een kort bezoekje gebracht aan het vorige project waar ik gewerkt, het schooltje in Naneto Seyoni. De kinderen hadden een speelkwartiertje. Toen we aankwamen klonk er al een luid gejuich en ‘Tubaab, tubaab’ uit de groep met ca 100 kinderen. Was leuk om er weer even terug te zijn, we werden hartelijk ontvangen door de leraren. Het hoofd Mrs. Ramatoulie Jatta was naar een meeting en we hebben haar helaas niet kunnen spreken. Nog even gedag gezegd bij de nurses op de health post en nu weer terug. Onderweg natuurlijk diverse “tubaab, tubaabs’ gehoord. Ik moest dit maar beantwoorden met ‘mofing, mofing’. Dit betekent zoiets als zwarte of zwarte man. Ik vroeg of dit niet beledigend was als ik dit antwoordde. So what, they call you tubaab, then you can call them mofing. Heb het niet gedaan want ik vind het wel grappig als er ergens vanuit de struiken of huizen, een ‘tubaab’ vandaan komt. Muhammed had de zakken met charcole boven op de jeep geknoopt. De weg is al een stuk minder hobbelig doordat het binnenkort verhard wordt. Toch vond één van de zakken charcole het nodig om los te rammelen. De zak rolde over het dak van de jeep heen, met een regen van kolengruis tot gevolg in de jeep. Met een doffe knal plofte de zak op de grond neer en rolde in de berm. Snel de jeep in z’n achteruit en de zak weer oppikken. Opnieuw vastknopen en weer verder, nu zal het wel goed gaan. Althans dat dachten we. Net voor Brikama zit een grote checkpoint van de politie. Muhammed remde af voor de check en een andere zak met charcole rolde over de voorruit via de motorkap van de jeep naar beneden. De zak rolde een paar meter voor de jeep uit en kwam tot stilstand tegen een
boom. Ook deze zak charcole zag zijn ontsnappingspoging mislukken en werd weer boven op de jeep geknoopt. Na de stop in Brikama was de volgende stop Busumbala, het huis van Yusupha. Traditiegetrouw lunchen we hier. We zaten onder de Baobabtree achter zijn huis. Lekker in de schaduw met een aangenaam zuchtje wind. Even bijkomen van het stof en de hitte in Busura. Zijn vrouw Fatou had weer heerlijk gekookt, Domoda with Buleto (fishballs), zij weet wat mijn favoriet is. Na de lunch afscheid genomen van Yusupha en zijn familie en op weg naar Banjulinding om de resterende zakken charcole bij Wuday’s ouders te brengen. Bij terugkomst in Senghore Kunda, een lekkere koude douche (het is echt lekker na zo’n dag met een verzengende hitte!). Het rode stof vermengde zich met het water uit de douchekop. De gekleurde stralen verdwenen in het doucheputje. Time for siësta!
Cultural festival in Brufut. Ik was uitgenodigd door mijn gambian brother Yaya. Dankzij een mooie actie van Hennie, Ine en Francine beschikt Yaya sinds enige tijd over een eigen touristbus. Daarnaast heeft hij nu ook zijn eigen bedrijfje: Gambia Santosu Tours. Op gezette tijden organiseert hij een Traditional Gambian Festival. Zo ook op woensdag. Rond 15.00 uur werd ik opgehaald. Daarna naar het Sunswing Hotel. Daar stapten Jan en Anita uit Rotterdam in. Nog even langs het Senegambia Beach Hotel voor de laatste gasten. Eenmaal daar aangekomen bleek dat de gasten nergens te bekennen waren. Helaas had Yaya geen telefoonnummer. Even ervoor had een ander gezelschap zich afgemeld terwijl ze beloofd hadden om te komen. Ik stelde voor aan Yaya om de namen van de gasten te noteren met hun telefoonnummers. Daarnaast ook de gasten de helft van de entree vooruit te laten betalen. Niet iedereen is helaas zo netjes om hun beloften na te komen. Yaya heeft echter wel zijn voorbereiding gedaan met de nodige onkosten. We kwamen aan op het strand van Brufut en het onthaal was geweldig. De waitresses stonden ons zingend op te wachten en we mochten plaats nemen onder de grote Baobab tree. De band met djembé’s, drums en saxofoon speelde onafgebroken en in het begin waren er een paar traditionele danseressen. Al snel kwamen er veel meer bij en het werd een fantastisch optreden. De opzwepende klanken van hun muziek nodigde uit om zelf ook mee te doen. Je kon er ook niet onderuit want je werd vanzelf van je stoel afgehaald. De dansende groep werd steeds groter, ook omdat de lokale bevolking die toevallig voorbij kwam ook spontaan mee begonnen te dansen. Het was een belevenis om hierbij te kunnen zijn. Jan en Anita hadden in hun hotel ook een cultural show gezien, maar na ongeveer een uur begonnen de bandleden op hun horloge te kijken. Het volgende hotel stond alweer op het programma. De cultural show bij Yaya begon om 16.00 uur en werd halverwege onderbroken voor een traditionele lunch: domoda met beef. Daarna barstte het festival weer volop los en duurde tot het invallen van de duisternis, ca 19.00 uur. Tijdens de show kwamen nog twee Britten en een Nederlands echtpaar aanschuiven. Zij kwamen toevallig voorbij en werden aangetrokken door het enthousiasme van de band en de dansers en danseressen. Het programma werd aangeboden voor € 20,00 per
persoon incl. drank/eten en vervoer. Het is een goede prijs voor een uitstekend programma. De belangstelling mag nog wat groeien maar het was pas zijn derde festival. Learning by experience!! Het enthousiasme bij Yaya, de band en alle anderen was volop aanwezig, de rest komt wel.
Donderdag kon ik de laptoptassen ophalen bij Bubabcarr in Serekunda. We kwamen aan maar Bubacarr was nog niet klaar. We can wait zei Wuday maar hij was pas op de helft. Dus terug naar het appartement en Bubacarr zou bellen wanneer de tassen klaar waren. Toen we het atelier uitliepen zei Wuday: do you have my phone? Ik had hem niet dus was deze in de taxi blijven liggen. Onbekende taxichauffeur, geen license plate number dus een probleem. We reden terug met een andere taxi naar de plek waar wij die morgen ingestapt waren. De mensen kenden die chauffeur wel maar hadden geen nummer. We hadden allebei onze twijfels hierover. Elke keer het nummer bellen maar niemand nam op. De telefoon ging nog wel over dus de SIM zat er nog in. Op naar de zwarte markt in Serekunda. We hadden daar op vrijdag twee gsm’s simlock vrij laten maken dus wilden we daar doorgeven dat we een toestel misten. Mocht deze daar aangeboden worden dan konden ze ons bellen. Voor wat het waard was want wie zegt dat ze zullen bellen, het is ten slotte een zwarte markt. Onderweg naar de zwarte markt had ik ineens contact met Wuday’s nummer. Wuday nam het gesprek over en het bleek dat iemand de mobiel gevonden had en nu op het strand in Brufut was waar hij werkte. We dachten eerst nog dat het een truc was om ons van de zwarte markt in Serekunda weg te lokken maar we hadden ook geen ander alternatief. Taxichauffeur Karafa reed ons richting Brufut. Karafa rijdt ook op een local taxi en brengt ons regelmatig naar de markt in Serekunda als we in gaan kopen. Aangekomen op het strand van Brufut zagen we heel veel mensen. Het was namelijk bij de plaatselijke visafslag. Nog maar eens gebeld om te vragen waar de man was. I am working where the Chinese are working. Een Chinese bouwmaatschappij was de visafslag aan het renoveren en uitbreiden. Na een aantal keer bellen kwamen we in de buurt van de plek waar de man zou zijn. Am walking at the beach with a taxidriver and a tubaab hoorde ik Wuday tegen de man zeggen. Hij zag ons al aankomen en overhandigde meteen de telefoon. Wij gaven hem wat voor zijn eerlijkheid. De man was zo bescheiden en blij dat hij de telefoon terug kon geven dat hij in eerste instantie het geld niet eens aan wilde pakken. Het is echt een uitzondering dat de telefoon nog terugkwam. In de taxi laten liggen betekent bijna altijd dat de telefoon niet meer terugkomt. Zeker niet in Serekunda waar de zwarte handel welig tiert.
Ik zou die middag de lunch verzorgen omdat het laatste middag was. Wuday had al een paar keer gekookt dus nu was het mijn beurt. I want to eat Bolognese! Dus naar de markt om het e.e.a. te halen en het vlees bij Maroun’s Supermarket in Kololi. Doordat we veel tijd verloren hadden met het gsm-avontuur en we ook nog de laptoptassen op moesten halen besloten we om op te splitsen. Wuday naar Serekunda om de tassen te halen en ik bleef in het appartement om te koken. De
Bolognese was lekker maar ik had weer veel te veel gekookt. De rest nam Wuday na de lunch mee naar huis. We gonna eat Bolognese for dinner tonight at home. S ’avonds nog even naar Yasminas om afscheid te nemen van Norbert en zijn mensen. Wir sehen uns morgen noch am Flughafen zei Norbert. Om 13.30 uur komen er kennissen aan met de Arfefly vlucht die mij om 14.40 uur weer naar Amsterdam vliegt. Morgenvroeg koffer inpakken. Qua gewicht zal ik het wel redden, misschien net iets te veel mar qua volume zal het spannend worden. Heb natuurlijk weer veel te veel gekocht. Maar met de volgende kerstmarkten in het verschiet:
-
8 dec Kerstmarkt Zelhem (13.00-17.00 uur) 14 dec – wordt nog aan gewerkt (Kilder of ‘s-Heerenberg) 15 dec Ganzenmarkt Gendringen 18 dec Kerstmarkt Gemeente Oost Gelre 21 dec Kerstmarkt Graafschaphal Doetinchem (avond) 22 dec Kerstmarkt Graafschaphal Doetinchem (hele dag)
Hebben we veel spullen nodig. Ik heb al extra sterk plastic, tape en een watervaste stift klaarliggen. Dan neem ik een aantal tassen apart in een zak mee. Wordt alleen even sjouwen naar de trein maar gelukkig is het zonder overstap en in Arnhem wordt ik morgenavond opgehaald. Als alles meezit land ik rond 22.00 uur op Schiphol en hoop ik rond 24.00 uur in Arnhem te zijn. Het was weer een mooie reis en de tijd vloog voorbij. Veel mensen gesproken, goede gesprekken gehad in ons mental home en leuke spullen gekocht voor de winkel. Binnenkort verkrijgbaar in de webwinkel www.kumpara-artdesign.com op de diverse (zie boven) markten en aan huis!!
