Titel project
Associate Degree Longitudinale MBO-HBO-leerroute ‘Associate Degree’ energietechniek / industriële techniek
Aanvrager Contactpersoon Begin- en einddatum van het project
Deltion College B. de Boer 1 januari 2005 t/m 31 mei 2007
A. Uitgangspunten voor project 1. Probleemstelling Beschrijf het probleem dat het project beoogt op te lossen, de situatie die wordt verbeterd in termen van regio / sector en betrokken opleidingen Beschrijf het probleem dat het project beoogt op te lossen, de situatie wordt verbeterd in termen van regio / sector en betrokken opleidingen Associate Degree is een kwalificatieniveau dat bestaat binnen het European Framework for Qualifications en wordt uitgevoerd binnen Ierland, Finland en Denemarken. Dit opleidingsniveau bestaat nog niet in de Nederlandse opleidingsstructuur, maar kan een duidelijke plaats krijgen doordat het MBO-plus en het tussenniveau in het HBO op termijn verdwijnt. Ook binnen het MKB is een behoefte geconstateerd aan functies in het bedrijfsleven tussen MBO-middenkader en HBO-bachelor. Dit gat kan gevuld worden met het zogenaamde Associate Degree (AD). Dit blijkt uit een onderzoek dat MKB in het eerste kwartaal van 2004 onder 619 bedrijven in een vijftal branches heeft uitgevoerd. Binnen dit onderzoek geeft ruim de helft van de ondervraagde bedrijven aan dat ze verwacht functies te hebben op het niveau van Associate Degree. Tevens is gevraagd naar voorbeelden van functies die hierop aansluiten. In algemene zin gaat het om functies waarbij: - Qua werk- en denkniveau een HBO-niveau benodigd is, dat wil zeggen op aspecten als het vermogen tot anticiperen, signaleren en oplossen vermogen, communicatieve vaardigheden, e.d.; - Theoretische basis van het volledige HBO-niveau niet noodzakelijk is. In de praktijk betreft het functies die op dit moment bij bedrijven veel ingevuld worden door doorgegroeide MBO’ers. Voorbeelden van functies die aansluiten op het tussenniveau vanuit de technische sector zijn: projectleiders, werkvoorbereiders, calculators, verkopers en technisch commercieel adviseurs (overgenomen uit Fact-sheet – juni 2004 van het landelijk platform Associate Degree). Vanuit het bedrijfsleven is er vraag naar opleidingen die beter aansluiten op de regionale wensen. Vanuit de verschillende type bedrijven is er echter een sterk verschil te zien in de inhoudelijke opleidingsvraag. Het ene bedrijf heeft heel specialistisch opgeleide mensen nodig terwijl een ander bedrijf juist generalisten, breed opgeleide mensen zoekt. Ook allerlei tussenvormen zijn mogelijk. Om in te kunnen spelen op deze vragen is een nieuwe marktconforme opleidingsvariant nodig die professionals opleidt op meerdere vakgebieden met verschillende variaties in diepgang en breedte. Ook vanuit het onderwijs, zowel MBO als HBO, is er een tendens te bespeuren om de opleidingen te verbreden en het aantal opleidingen in te dikken.
1
Om tegemoet te komen aan zowel de wensen van het bedrijfsleven als het onderwijsveld willen we binnen dit project vanuit de bestaande opleidingen werktuigbouw, elektrotechniek installatietechniek en technische bedrijfskunde op MBO- en HBO-niveau leerroutes op maat aanbieden die aansluiten op zowel de wensen en behoefte van het regionale bedrijfsleven als de student. Het gaat hierbij niet om het creëren van een nieuwe opleiding met bijbehorend crebonummer, maar om het samenstellen van leerroutes uit bestaande middenkaderen HBO-opleidingen. Bij het vormgeven van deze nieuwe leerroutes zal het bedrijfsleven een zeer belangrijke rol spelen. Met het creëren van het niveau Associate Degree willen we tevens het probleem aanpakken van de grote uitval van doorgestroomde MBO-deelenemers die binnen de technische richtingen binnen het HBO het niveau van bachelor niet halen. Uit gegevens van de HBO-raad blijkt dit 51% te zijn. Tevens denken we een groter aantal studenten te kunnen motiveren voor een vervolgopleiding in het HBO als de studiehorizon verlaagt wordt door een HBOdiploma te kunnen halen binnen een kortere tijd. Ten slotte is er de laatste tijd sprake van een trend om banen waarvoor een lager beroepsniveau nodig is, te verplaatsen naar het buitenland. In plaats daarvan zoeken bedrijven naar mogelijkheden om hoogwaardig werk in ons land te positioneren. Met dit onderhavige project denken we in te kunnen spelen op deze trend.
2. Doelen Beschrijf de doelen specifiek, meetbaar, realistisch en tijdgebonden. Omschrijf het draagvlak voor de doelen binnen het samenwerkingverband. Beschrijf de doelen / het doel van het project Het ontwikkelen van een opleidingsaanbod op het niveau van Associate Degree. Dit opleidingsaanbod wordt samengesteld uit de MBO-middenkaderopleidingen elektrotechniek, installatietechniek, werktuigbouwkunde en verwante opleidingen uit het HBO. Hieruit stellen studenten een individuele leerroute samen die aansluit bij de wensen van het bedrijfsleven, maar die ook aansluit bij hun leerbehoefte en leerwensen. Dit opleidingsaanbod wordt in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven uit de regio Zwolle vormgegeven. Bovengenoemde doelstelling nader uitgewerkt: • Het opleidingsaanbod voor Associate Degree is gesitueerd op het breukvlak tussen het MBO en HBO. De diplomering vindt dan ook binnen het HBO plaats. • Om deze individuele leerroutes mogelijk te maken, wordt het onderwijs zo ingericht dat vraaggestuurd leren mogelijk is. Tot op heden was het onderwijs met name aanbodgericht. Vraaggestuurd onderwijs houdt dus een verandering van de inrichting en organisatie van het onderwijs in. • Door middel van een onderzoek bij de bedrijven in de regio Zwolle wordt nagegaan aan welke concrete functies op het niveau van Associate Degree behoefte is. In nauw overleg met het bedrijfsleven worden de bijbehorende competentieprofielen opgesteld. • De competenties worden beoordeeld met behulp van proeven van bekwaamheid die in de beroepspraktijk worden afgenomen. Samen met het bedrijfsleven wordt hiervoor een methodiek ontwikkeld. • De modulestructuur uit de bovengenoemde opleidingen wordt in gezamenlijkheid ontwikkeld door docenten van het MBO en het HBO met een duidelijke inbreng van het bedrijfsleven. De begeleiding van de studenten in hun individuele leerroute wordt tevens in gezamenlijkheid uitgevoerd. • De beroepspraktijk is uitgangspunt voor de verdere invulling van het onderwijs. Het onderwijs is competentiegericht. De competenties worden ontleend aan levensechte situaties uit de beroepspraktijk. • Om in de organisatie in te kunnen spelen op de individuele leervragen, is het noodzake-
•
• •
•
lijk dat de modules plaats en tijdonafhankelijk in te zetten zijn. Hiervoor wordt het curriculum vormgegeven met behulp van ICT. De te ontwikkelen multimediale content wordt in een elektronische leeromgeving geplaatst waardoor vormen van teleleren mogelijk worden. Het leren vindt niet alleen meer binnen de muren van het schoolgebouw plaats, maar het leerproces krijgt in toenemende mate een plaats- en tijdonafhankelijk karakter. Om het ontwikkelingsproces van de studenten naar behoren te kunnen volgen wordt een passende portfoliomethodiek ontwikkeld. In dit portfolio wordt de ontwikkeling vastgelegd die de student doormaakt op de diverse terreinen: cognitief, sociaal-emotioneel, vaardigheden en attitudes. Verder wordt er een assessmentinstrumentarium ontwikkeld dat de individuele portfolio’s ondersteunt. De resultaten en verrichtingen van de student moeten beoordeeld en geregistreerd worden. Zoals hierboven al beschreven speelt het bedrijfsleven een zeer belangrijke rol bij de vormgeving van de verschillende leerroutes. Concreet houdt dit in dat het bedrijfsleven betrokken wordt bij: - Het vaststellen van de functies op niveau van Associate Degree; - De invulling van de leerroutes aan de hand van bestaande modules uit het bestaande opleidingsaanbod van MBO en HBO; - De ontwikkeling van de multimediale content; - Ontwikkelen van en beoordelen bij proeve van bekwaamheid. Het opzetten van een implementatietraject om de resultaten van het project binnen en buiten het consortium kenbaar te maken.
Draagvlak • Zoals uit onderzoek blijkt heeft het MKB behoefte aan het tussenliggend niveau Associate Degree. • Vanuit het regionale bedrijfsleven zijn deze signalen ook opgevangen. Nader onderzoek bij de bedrijven moet inzicht geven welke specifieke functies dit betreft. • Het Deltion College en Hogeschool Windesheim zien het vormgeven van het onderwijsaanbod op het niveau van Associate Degree als een nieuwe mogelijkheid om het beroepsonderwijs in Zwolle landelijk te positioneren. Zij streven ernaar om samenwerking tussen MBO en HBO te intensiveren. Dit project biedt hiervoor een goede mogelijkheid.
3. Thema's Thema's van het project Het project is gericht op versterking van de relatie onderwijs – bedrijfsleven: Verbetering van rendement van het beroepsonderwijs verhoging van de kwaliteit en professionaliteit van de output innovatie van pedagogiek en didactiek
Ja
Nee X X X
4. Samenwerkingsverband Beschrijf de samenstelling, inhoudelijke inbreng en expertise van het samenwerkingsverband Naam partner samenwerkingsverband Deltion College
Hogeschool Windesheim
Unica
Salinco
AWL Techniek
Omschrijving inhoudelijke inbreng Initiatiefnemer en penvoerder van het project. Binnen dit project werken docenten uit de afdelingen elektrotechniek, werktuigbouw en installatietechniek samen met collega’s uit het HBO en het bedrijfsleven aan het opzetten van het onderwijsmodel op basis van beroepscompetentieprofielen die uit het te voeren onderzoek naar voren komen. Daarnaast leveren ze een grote bijdrage aan het ontwikkelen van multimediale content. Binnen dit project werken docenten van het HBO samen met collega’s uit het MBO en het bedrijfsleven aan het onderwijsmodel en de multimediale content.
Het bedrijfsleven werkt mee aan het onderzoek om vast te stellen welke functies op niveau van Associate Degree in de regio Zwolle van toepassing zijn. Daarnaast leveren zij deskundigen die meewerken aan de invulling van de leerroutes aan de hand van modules uit het bestaande opleidingsaanbod van MBO en HBO. Hierbij worden de modules beoordeeld op praktische relevantie en directe bruikbaarheid voor de beroepspraktijk. Daarnaast denken ze ook mee over de beoordeling middels proeve van bekwaamheid. Verder levert het bedrijfsleven deskundigen die casussen kunnen aanleveren van levensechte
Omschrijving deskundigheid Deltion College is in het verleden betrokken bij een groot aantal innovatieve projecten uit de regelingen BVE2000, KeBB en SILO en heeft in deze projecten het penvoerderschap en projectleiding gevoerd.
Hogeschool Windesheim werkt al jaren in projectverband samen met Deltion College om de aansluiting tussen MBO en HBO te verbeteren. Een goed voorbeeld hiervan is het DTGOproject, tevens een innovatiearrangement dat vorig jaar gestart is. Unica is het grootste zelfstandige installatiebedrijf van Nederland. Unica realiseert alle soorten installaties, zowel elektrotechnisch als werktuigbouwkundig. Salinco is een joint venture van Akzo Nobel en Essent. Zij verzorgt de energievoorziening en utiliteiten zoals water, persluchten, brandbluswater voor de Akzo Nobel locatie in Hengelo. AWL Techniek is de ervaren lastechniek- en systeemintegrator die voor vele markten industriële productiemiddelen ontwerpt en realiseert. Ze verzorgen het hele traject: van ontwerp tot inbedrijfstelling op de productieplaats.
Naam partner samenwerkingsverband Vereniging Vrienden van Elektrotechniek
Omschrijving inhoudelijke inbreng praktijksituaties waarom heen nieuwe leerstof kan worden ontwikkeld. Hierbij worden accommodatie(s) beschikbaar gesteld voor het maken van film, video voor de multimediale modules die voor het project worden ontwikkeld.
Designserver
Binnen dit project leveren ze de kennis om docenten te ondersteunen bij het ontwikkelen van multimediale content en het online publiceren van deze content in een elektronische leeromgeving.
Terrazur
Terrazur zorgt in samenwerking met docenten van MBO en HBO en Designserver voor het opzetten van een adequaat begeleidingssysteem. Zij brengen hierbij kennis in op het hanteren van een adequate portfoliomethodiek.
Kenniscentrum Kenteq
Kenteq is betrokken bij diverse denktanks, platformen, innovatiegroepen en concrete toepassingen die het experimentele stadium vrijwel gepasseerd zijn, om een nationale bijdrage, die regionaal ingekleurd kan worden, te leveren aan onder andere onderwijsvernieuwing. Deze ervaringen worden in dit project ingebracht. Kenteq levert dan ook een bijdrage bij de ontwik-
Omschrijving deskundigheid Vrienden van Elektrotechniek is een samenwerkingsverband waar een groot aantal bedrijven aan deelnemen. Een aantal doelstellingen van dit samenwerkingsverband betreffen het stimuleren van de interesse in elektro- en installatietechniek, het dichterbij elkaar brengen van onderwijs en bedrijfsleven, in de toekomst voorzien van vakkundig personeel en het promoten van verschillende onderwijs- en doorstroomprogramma’s. Designserver is een bedrijf dat gespecialiseerd is in intraneten internettechnologie. Ze hebben in het kader van projecten uit de KeBB- en SILOregeling scholen ondersteund in het ontwikkelen van multimediale content en het bouwen van deze content in een elektronische leeromgeving. Voorbeelden van projecten zijn ‘Zinvolle leerwegen’, ‘ELI 033’ en ‘De ELMO’. Dit zijn elektronische leeromgevingen gevuld met multimediale content die via een toegangscode en password toegankelijk zijn. Terrazur is een bedrijf, dat zich heeft gespecialiseerd in het ontwikkelen van, via het internet te gebruiken databasetoepassingen, waarbij communicatie een belangrijke rol speelt. In dat kader zijn zowel voor het onderwijs, voor een tweetal gemeenten en voor het bedrijfsleven sinds het ontstaan in 1991 veel projecten tot tevredenheid van de klanten opgeleverd. Kenniscentrum Kenteq is betrokken bij de onwtwikkeling van de kwalificatiestructuur in de technische branche. Kenteq heeft ook de nodige kennis op het gebied van competentiegericht onderwijs, individuele loopbaanontwikkeling, flexibele leerroutes, assessment, proeve van bekwaamheid en portfolio.
Naam partner samenwerkingsverband
Nehem KMC
Omschrijving inhoudelijke inbreng keling van de multimediale content, assessment, portfolio, begeleidingssystematiek en proeve van bekwaamheid. Nehem KMC brengt in het project haar kennis in over projectmanagement, onderzoek, ontwikkeling en implementatie. Daarnaast brengt zij haar kennis in over afstandsbegeleiding uit de projecten MENTAC, PABOM, KENPRO en On the Move.
Omschrijving deskundigheid
Nehem Kennismanagement Consultants is een bureau, dat zich heeft gespecialiseerd in het oplossen van kennisvraagstukken bij het onderwijs en het bedrijfsleven. In dat kader is zij direct betrokken bij veel onderwijskundige vernieuwingen.
5. Innovatie Beschrijf de innovatie in het project Beschrijf de innovatie in het project: • • • • •
• •
Deze ontwikkeling sluit aan bij de ontwikkeling van een minor/major bachelorprogramma in het HBO en het indikken van de kwalificaties binnen het MBO. Het ontwikkelen van nieuwe leerroutes die opleiden tot het niveau van Associate Degree. Dit is een tussenniveau tussen het secundair- en het tertiair beroepsonderwijs. Dit niveau bestaat in het Nederlands onderwijsbestel nog niet. Een nieuw onderwijsaanbod met bestaande modules uit het MBO en HBO wordt vorm gegeven door docenten uit het MBO en het HBO met een grote inbreng vanuit het bedrijfsleven. Ook de uitvoering zal in gezamenlijkheid plaats vinden. Het in samenwerking met de bedrijven opstellen van beroepscompetentieprofielen behorende bij de nieuwe functies in de beroepspraktijk, zoals die in het te voeren onderzoek naar voren komen. Het curriculum wordt vorm gegeven op basis van competenties die door middel van proeve van bekwaamheid in de beroepspraktijk worden beoordeeld. Samen met het bedrijfsleven wordt hiervoor een methodiek ontwikkeld. Het kenniscentrum Kenteq heeft hierbij een advisirende rol (zie projectorganisatie). Voor de nieuwe leerroutes wordt multimediale content ontwikkeld die in een elektronische leeromgeving geplaatst wordt. Vormen van E-learning, met andere woorden niet plaats-en tijdgebonden leren zijn hierdoor te organiseren. Innovatief is ook de wijze waarop de nieuwe onderwijsleermiddelen ingezet worden in het onderwijsleerproces, zoals: individueel op de computer, in de gesimuleerde praktijk, beperkte instructie die op afroep beschikbaar is en in de beroepspraktijkvorming.
Overzicht van projecten in de basis- en breedte strategie binnen het samenwerkingsverband: Naam partner Naam project Korte omschrijving Basis Breedte strategie strategie Deltion College Elektronische leerom- Ontwikkelen van multigeving voor multimediale content X mediale modules (SILO-project) Deltion College Multimediale leerstof Ontwikkelen van multiin een elektronische mediale content leeromgeving voor de X opleidingen tot installatiemonteur Deltion College en Flexileren Het ontwikkelen van Hogeschool Windesmultimediale leerstof X heim voor wiskunde en natuurkunde
Heeft het samenwerkingsverband zich georiënteerd op vergelijkbare innovatieve projecten?
Ja
Nee X
Zo ja, omschrijf de wijze van oriëntatie de resultaten van de oriëntatie hoe gebruik is gemaakt van deze resultaten en waarin het eigen project onderscheidend is.
Innovatieproject DTGO Het Deltion College is tevens penvoerder van het project DTGO. Dit project heeft tot doel de problematiek van onvoldoende goed opgeleide werknemers in de elektrotechnische branche aan te pakken. Hiervoor richt het project zich op het beroepsonderwijs voor de opleidingen in de elektrotechniek in de regio Zwolle, zowel op het VMBO, MBO als het HBO. De instroom in het elektrotechnisch beroepsonderwijs wordt o.a. vergroot door het elektrotechnisch beroepsonderwijs attractief en praktijkgericht in te richten. Dit gebeurt in nauwe samenwerking met het regionale bedrijfsleven door in gezamenlijkheid de doelen en de inhoud van de opleidingen te bepalen. Het elektrotechnisch beroepsonderwijs wordt aantrekkelijk gemaakt door in te steken op duaal en themagestuurd onderwijs op basis van competentieleren. Het elektrotechnisch onderwijs wordt afgestemd op de competenties die door het hedendaagse (regionale) bedrijfsleven gevraagd worden. Er is een groot overlap aan partners binnen het project DTGO en het project Associate Degree. Er wordt binnen de projectorganisatie van Asssociate Degree dan ook gebruik gemaakt van het bestaand overlegstructuur binnen DTGO. Daarnaast worden binnen DTGO verschillende producten, zoals een begeleidingssysteem, competentiegerichte toetsmethodiek en leermateriaal, ontwikkeld die als resultaten meegenomen kunnen worden binnen Associate Degree. Echter omvat Associate Degree meer dan alleen de elektrotechnische branche. Het is juist de bedoeling om leerroutes over verschillende opleidingen, zoals bijvoorbeeld werktuigbouw, elektrotechniek, installatietechniek en technische bedrijfskunde, mogelijk te maken. Verder is de leerroute tussen MBO en HBO bij beide projecten verschillend. Binnen het project DTGO wordt eraan gewerkt om de doorstroom tussen MBO en HBO te verbeteren voor de elektrotechnische branche. Dit betekent dat studenten in 7 jaar tijd een MBO- en een HBO-bachelor diploma kunnen halen. Binnen het project Associate Degree wordt eraan gewerkt om een leerroute mogelijk te maken om het tussenniveau te behalen. Daarnaast hebben de studenten natuurlijk de mogelijkheid om door te stromen naar het niveau HBObachelor. Project Zeeland Dit is een samenwerkingsverband tussen de Hogeschool Zeeland en ROC Zeeland en ROC Westerschelde. In dit samenwerkingsverband is ervaring opgedaan met het ontwikkelen en in gezamenlijkheid uitvoeren van geïntegreerde longitudinale leerwegen MBO en HBO en assessmenttrajecten.
Omschrijf hoe docenten en management bij de ontwikkeling van de innovatie zijn betrokken. Zie de projectorganisatie (hoofdstuk 7).
B. Operationaliseren van aanpak
6. Operationele activiteiten: planning & fasering Beschrijf de operationele activiteiten Definitie & ontwerpproces looptijd: jan. ‘05 – juli ‘05
Ontwikkeling looptijd: sept. ‘05 – juli ‘06
Testfase Looptijd: jan.’06 – dec. ‘06 Verspreiding Looptijd: jan. ‘07 – mei ‘07
Activiteit 1: Onderzoek binnen bedrijfsleven Activiteit 2: Startbijeenkomst Activiteit 3: Opzet onderwijsmodel Activiteit 4: Schets onderwijskundige inrichting en organisatie onderwijs en begeleidingsmodel Activiteit 5: Ontwikkelen van multimediale content Activiteit 6: Ontwikkelen proeve van bekwaamheid Activiteit 7: Portfolio-methodiek Activiteit 8: Assessmentinstrumentarium Activiteit 9: Pilot Activiteit 10: Evaluatie pilot
Activiteit 11: Implementatie-activiteiten (kosten ten laste van consortiumpartners)
Activiteit 1: Onderzoek binnen bedrijfsleven Omschrijving: Onderzocht wordt aan welke functies het bedrijfsleven in de regio Zwolle behoefte heeft op het niveau van Associate Degree. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van het onderzoeksinstrument van het MKB en/of de bedrijfsmonitor van Nehem KMC. Rol: Nehem KMC, bedrijfsleven, docenten van MBO en HBO Tijdplanning: januari – februari 2005 Beoogde resultaten in prestatie-indicatoren: Onderzoeksrapport met functie-omschrijvingen Activiteit 2: Startconferentie Omschrijving: Voor alle betrokkenen wordt een toelichting gegeven op het project. Het onderzoeksresultaat vormt hierbij de input. Daarnaast is er een toelichting op het projectplan, de beoogde resultaten, de fasering en de werkwijze. Rol: projectleiding Tijdplanning: Maart 2005 Beoogde resultaten in prestatie-indicatoren: n.v.t. Activiteit 3: Opzet onderwijsmodel Omschrijving: Samen met het bedrijfsleven opstellen van competentieprofielen behorende bij de functies die in het onderzoek naar voren zijn gekomen. Op basis van de competentieprofielen worden de leerroutes samengeteld uit bestaande modules binnen de MBO-middenkaderopleidingen elektrotechniek, installatietechniek, werktuigbouwkunde en verwante opleidingen uit het HBO. Rol: docenten MBO en HBO, bedrijfsleven, projectleiding en Kenteq Tijdplanning: maart – juli 2005
Beoogde resultaten in prestatie-indicatoren: competentieprofielen en bijbehorende leerroutes
Activiteit 4: Schets onderwijskundige inrichting en organisatie onderwijs en begeleidingsmodel Omschrijving: Daar de leerroutes vraaggestuurd en over kwalificaties en niveaus heen zijn opgezet, vergt dit een nieuwe schoolorganisatie en nieuwe onderwijskundige inrichting van het onderwijs. Hiervoor moet worden nagedacht over de bekostiging van het onderwijsleertraject, de inzet van docenten en management, de begeleiding van studenten, de inschrijving, de diplomering, accreditatie van de opleiding, etc. Rol: management MBO en HBO, financieel deskundigen MBO en HBO, organisatiedeskundige en onderwijskundige Tijdplanning: januari – juli 2005 Beoogde resultaten in prestatie-indicatoren: Blauwdruk van de inrichting en organisatie Activiteit 5: Ontwikkelen van multimediale content Omschrijving: Voor de relevante modules (zie activiteit 3) wordt multimediale content ontwikkeld zodat deze flexibel in te zetten zijn. Deze kern voor deze modules zijn de levensechte situaties uit de beroepspraktijk die door het bedrijfsleven in de vorm van cases worden aangeleverd. De content hierom heen wordt ontwikkeld door docenten van het MBO en het HBO. Het bedrijfsleven beoordeeld deze content op praktische relevantie en bruikbaarheid. De multimediale content wordt in een elektronische leeromgeving geplaatst. Deze elektronische leeromgeving is een beveiligd domein op internet waarnaar de docenten,die de content ontwikkelen, kunnen uploaden. Door middel van een toegangscode en wachtwoord kunnen de ontwikkelaars de ontwikkelde content bekijken en aanpassen. Designserver maakt een stramien voor navigatie van deze ELO en begeleidt en ondersteunt de ontwikkelaars. Door Designserver worden films gemaakt op basis van levensechte praktijksituaties en animaties. Het bedrijfsleven biedt mogelijkheden om te filmen en te interviewen op de werkvloer. Rol: docenten MBO en HBO, Designserver, Kenteq, bedrijfsleven, onderwijskundige en projectleiding Leading rol: projectleider en Designserver Tijdplanning: september – juli 2005 Beoogde resultaten in prestatie-indicatoren: multimediale modules Activiteit 6: Ontwikkelen proeve van bekwaamheid Omschrijving: Bij de competentieprofielen die aangegeven zijn door het bedrijfsleven moeten proeven van bekwaamheid ontwikkeld worden. Het onderwijs en het bedrijfsleven bepalen de proeven en het bedrijfsleven geeft mede aan hoe deze proeven moeten worden beoordeeld. Rol: docenten MBO en HBO, bedrijfsleven, Designserver, onderwijskundige, projectleiding en Kenteq Tijdplanning: september 2005 – juli 2006 Beoogde resultaten in prestatie-indicatoren: een niet te definiëren aantal proeven van bekwaamheid, dit is immers afhankelijk van het aantal competentieprofielen wat naar voren komt. Activiteit 7: Portfoliomethodiek Omschrijving: Studenten volgen ieder hun eigen leerroute en deze wordt in overleg met de coach samengesteld op basis van het competentieprofiel waar de student voor opteert. De bewijslast van de verrichte werkzaamheden wordt verzameld in het portfolio. De methodiek van het gebruik van portfolio’s, met name ter ondersteuning van de ontwikkelingsweg van de student, moet aansluiten tussen MBO en HBO. Rol: docenten MBO en HBO, Kenteq, Designserver, Terrazur, onderwijskundige en projectleiding
Tijdplanning: september – december 2005 Beoogde resultaten in prestatie-indicatoren: portfolio-methodiek Activiteit 8: Assessmentinstrumentarium Omschrijving: Hierbij zullen we aansluiten bij een project van Hogeschool Windesheim met een aantal ROC’s om een assessmentinstrumentarium te ontwikkelen. Dit instrumentarium heeft tot doel de leerweg van de studenten te ondersteunen. Het brengt in beeld op welke terreinen tekorten vertonen en waar de student dus nog extra aandacht aan moet besteden. Rol: docenten MBO en HBO, Kenteq en projectleiding Tijdplanning: januari – juli 2006 Beoogde resultaten in prestatie-indicatoren: assessmentinstrumentarium en de toepassing hiervan binnen dit project Activiteit 9: Pilot Omschrijving: Aansluitend bij twee nog nader te definiëren functies gaan we de daarbij horende leerroutes uitproberen bij een twintigtal studenten. De beoogde studenten zitten in één van de laatste leerjaren van de middenkaderopleidingen elektrotechniek, installatietechniek of werktuigbouw. Bij hen wordt nagegaan in hoeverre de ontwikkelde producten van dit project leiden naar het gewenste doel, te weten een diplomering op het niveau van Associate Degree. Rol: studenten, docenten MBO en HBO, bedrijfsleven, Designserver, Terrazur, projectleiding en management. Tijdplanning: januari – oktober 2006 Beoogde resultaten in prestatie-indicatoren: pilot met twintig studenten voor twee functies op het niveau van Associate Degree in de eerste tien maanden. Activiteit 10: Evaluatie pilot Omschrijving: De pilot wordt geëvalueerd. Er wordt nagegaan of: - De multimediale content tijd- en plaatsonafhankelijk ingezet kan worden - De Proeven van bekwaamheid een adequaat alternatief vormen in plaats van de huidige manier van toetsen en examineren - Het gebruik van het portfolio goed is ingebed in de het hele begeleidingssyteem - Het assessmentinstrumentarium een toegevoegde waarde heeft bij de begeleiding van studenten Rol: docenten MBO en HBO, studenten, bedrijfsleven, Designserver, Terrazur en projectleiding Tijdplanning: oktober – december 2006 Beoogde resultaten in prestatie-indicatoren: Evaluatierapportage van de pilot Activiteit 11: Implementatie-activiteiten Omschrijving: Hierbij wordt gedacht aan: - Afsluitende conferentie om de projectresultaten kenbaar te maken voor het BVE- en HBO-veld en het (regionale) bedrijfsleven. - Het publiceren van een artikel om de projectresultaten kenbaar te maken voor het BVEen HBO-veld en het (regionale) bedrijfsleven - Organiseren van workshops voor Deltion College en Hogeschool Windesheim voor een verspreiding binnen deze onderwijsinstellingen. Rol: projectleiding, docenten MBO en HBO, bedrijfsleven, Designserver en Terrazur Tijdplanning: januari – mei 2007 Beoogde resultaten in prestatie-indicatoren: Conferentie, artikel en twee workshops
7. Projectorganisatie Beschrijf de projectorganisatie Beschrijf de projectorganisatie
Adviesraad (Externe) Deskundigen - Vertegenwoordiger van Kenteq; - Vertegenwoordiger Leido/Lica; - Vertegenwoordiger St. Ass. Degree;
- Vertegenwoordiger MKB.
Stuurgroep
Dagelijks Bestuur
Algemene vergadering van consortiumpartners - Bernard de Boer; - Ineke van der Wal; - Bert Michielsen; - Harry Verheesen; - Projectleider Windesheim; - Jan Mijnheer.
Projectleiding: - Projectleider Windesheim; - Projectleider Nehem KMC
Onderwijsmodel
Organisatie/ Inrichting/ Begeleiding
Ontwikkeling Content
Ontwikkeling PvB
Ontwikkeling PF/Assessment
Pilot Stuurgroep In de stuurgroep hebben alle consortiumpartners zitting. De stuurgroep is het besluitvormend orgaan van dit project. De voorzitter van de stuurgroep is de clusterdirecteur van de unit metalelektro en instalelektro van het Deltion College, dhr. B. de Boer. De stuurgroep komt in principe twee keer per jaar bijeen. Dagelijks bestuur Het dagelijks bestuur wordt gevormd door: - De penvoerder van het project, de heer B. de Boer; - Onderwijskundige vanuit Deltion College, de heer H. Verheesen; - Directeur domein elektrotechniek en ICT van Hogeschool Windesheim, mevrouw I. van der Wal - Projectleider vanuit Hogeschool Windesheim; - Projectleider vanuit Nehem KMC; - Voorzitter van Vrienden van Elektrotechniek en tevens directeur van Unica, de heer J. Mijnheer. De leiding van de operationele activiteiten is in handen van het Dagelijks Bestuur. Het Dagelijks Bestuur is verantwoordelijk voor het eindresultaat, zowel inhoudelijk als financieel. Het DB stuurt de projectleiders aan en zijn expliciet verantwoordelijk voor de onderwijskundige inrichting en het begeleidingsmodel. Daarnaast coördineert het DB de pilot en de implementatie-activiteiten.
Adviesraad (externe) deskundigen De adviesraad wordt gevormd door: - Vertegenwoordiger van Kenniscentrum Kenteq (consortiumpartner binnen dit project); - Vertegenwoordiger Leido/Lica (extern); - Vertegenwoordiger Stichting Associate Degree (extern); - Vertegenwoordiger MKB (extern). Op basis van hun deskundigheid op het gebied van ontwikkelen van kwalificatiestructuren, aansluiting MBO-HBO, het ontwikkelen van het tussenniveau Associate Degree en de wensen vanuit het bedrijfsleven is deze adviesraad gevormd. De adviesraad wordt vanuit de projectleiding/dagelijks bestuur om advies gevraagd. Projectleiding De projectleiding is in handen van twee projectleiders, te weten een vertegenwoordiger vanuit Hogeschool Windesheim en een vertegenwoordiger vanuit Nehem KMC. De taken van de projectleiders zijn: - bewaken van de voortgang; - rapporteren aan de stuurgroep en het dagelijks bestuur; - ondersteunen van de ontwikkelgroepen bij het ontwikkelen van het onderwijsmodel, de multimediale content, de proeve van bewkaamheid en het ontwikkelen van het portfoliomethodiek; - bewaken van de afstemming tussen de verschillende werkgroepen; - verantwoordelijk voor de tussen- en eindrapportages, zowel onderwijskundig als financieel; - onderhouden van contacten met derden. Binnen het project wordt een aantal ontwikkelgroepen ingericht voor het realiseren van de te ontwikkelen producten. A. Werkgroep Onderwijsmodel: Bemensing van deze werkgroep: - 3 MBO Docenten WTB/El/IT; - 3 HBO Docenten El./WTB/TBK; - 2 Vertegenwoordigers Bedrijfsleven; - 1 Vertegenwoordiger Kenteq; - 1 deskundige Designserver; - 2 Projectleiders. Naast het opzetten van het onderwijsmodel voert deze werkgroep tevens het onderzoek binnen het bedrijfsleven uit. B. Werkgroep Organisatie Onderwijskundige Inrichting en Begeleidingsmodel: Bemensing van deze werkgroep: - Bernard de Boer; - Ineke van der Wal; - Harry Verheesen; - Deskundige van Terrazur; - 2 Financieel deskundigen MBO&HBO. C. Werkgroep Ontwikkeling Content Bemensing van deze werkgroep: - 3 MBO Docenten WTB/El/IT; - 3 HBO Docenten El./WTB/TBK; - 2 Vertegenwoordigers Bedrijfsleven; - 1 Vertegenwoordiger Kenteq; - 2 Deskundigen Designserver; - 2 Projectleiders.
D. -
Werkgroep Ontwikkeling Proeve van Bekwaamheid 3 MBO Docenten WTB/El/IT; 3 HBO Docenten El./WTB/TBK; 1 Vertegenwoordiger Bedrijfsleven; 1 Vertgenwoordiger Kenteq; 1 Deskundige Designserver; 2 Projectleiders.
E. -
Werkgroep Ontwikkeling Portfoliomethodiek en Assessment 1 MBO Docent; 1 HBO Docent; 1 Vertegenwoordiger Kenteq: 1 Deskundige Designserver; 1 Deskundige van Terrazur; 1 Projectleider Hogeschool Windesheim.
8. Verspreiding en implementatie Beschrijf planmatig de wijze waarop de verspreiding en implementatie van projectresultaten worden gerealiseerd Het verspreiden en implementeren van projectresultaten zijn geen activiteiten die voor subsidiering vanuit de subsidieregeling Innovatiearrangementen 2004 in aanmerking komen. Tegelijkertijd is in het kader van de regeling van belang dat perspectief op implementatie bestaat. Beschrijf de implementatieactiviteiten, planning en betrokkenheid van de partners van het samenwerkingsverband. Geef aan welke afspraken zijn gemaakt, hoe de financiering is geregeld en hoe de projectresultaten publiek beschikbaar komen. Beschrijf de rol van docenten en managers bij het uitvoeren van de activiteiten. Beschrijf planmatig de wijze waarop de verspreiding en implementatie van projectresultaten wordt gerealiseerd Dit project wordt gezien als experiment hoe het niveau Associate Degree vorm gegeven kan worden binnen het Nederlanse onderwijsbestel. Het project levert een onderwijskundige opzet voor organisatie en inrichting om bovengenoemd niveau te behalen. Actitviteiten: - Afsluitende conferentie om de projectresultaten kenbaar te maken voor het BVE- en HBO-veld en het (regionale) bedrijfsleven. De conferentie wordt georganiseerd door de projectleiding. De conferentie wordt medio april op het Deltion College gehouden. - Het publiceren van een artikel om de projectresultaten kenbaar te maken voor het BVEen HBO-veld en het (regionale) bedrijfsleven. Het schrijven en het publiceren van het artikel wordt gecoördineerd door de projectleiding. Het artikel wordt gepubliceerd in een voor de sector relevant tijdschrift. De projectresultaten worden op de websites van Deltion College en Hogeschool Windesheim bekend gemaakt. De producten zullen door Deltion Training&Advies vermarkt worden. - Organiseren van workshops voor Deltion College en Hogeschool Windesheim voor een verspreiding binnen deze onderwijsinstellingen. Er wordt gedacht aan twee workshops, één op Deltion College en één op Hogeschool Windesheim. De workshops worden opgezet door projectleiding, Designserver en Terrazur. De workshops worden gehouden in maart en mei 2007. In de begroting is voor deze implementatie-acitiviteiten een post van 22.440 euro opgenomen. Deze kosten komen voor rekening van de consortiumpartners.
9. Evaluatie Beschrijf de wijze van evaluatie van project Evaluatiemethode Middels de tussenrapportages wordt de voortgang van het project gerapporteerd aan het platform beroepsonderwijs en het college van bestuur van beide onderwijsinstellingen. De producten die ontwikkeld worden binnen dit project worden uitgetest in de pilotfase bij een beperkt aantal leerlingen en voor twee functies op het niveau van Associate Degree. In de evaluatie wordt nagegaan of: - De multimediale content tijd- en plaatsonafhankelijk ingezet kan worden - De Proeven van bekwaamheid een adequaat alternatief vormen in plaats van de huidige manier van toetsen en examineren - Het gebruik van het portfolio goed is ingebed in de het hele begeleidingssyteem - Het assessmentinstrumentarium een toegevoegde waarde heeft bij de begeleiding van studenten Hiervan wordt verslag gedaan in de eindrapportage. Naast de eigen evaluaties, kunnen de evaluaties van het CINOP een toegevoegde waarde geven voor de verdere invulling van het project.
C. Samenvatting 10.Samenvatting Geef een samenvatting van uw project in maximaal 1 A4 De hier gegeven samenvatting wordt mede gebruikt voor communicatiedoeleinden als het project wordt toegekend. Geef kort een samenvatting met achtereenvolgens doelen, activiteiten en beoogde resultaten en kern van de innovatie in het project. Binnen het MKB is een behoefte geconstateerd aan functies in het bedrijfsleven tussen MBOmiddenkader en HBO-bachelor. Dit gat kan gevuld worden met het zogenaamde Associate Degree. Associate Degree is een kwalificatieniveau dat bestaat binnen het European Framework for Qualifications en wordt uitgevoerd binnen Ierland, Finland en Denemarken. Dit opleidingsniveau bestaat nog niet in de Nederlandse opleidingsstructuur, maar kan een duidelijke plaats krijgen doordat het MBO-plus en het tussenniveau in het HBO op termijn verdwijnt. Het doel van het project is het ontwikkelen van een opleidingsaanbod op het niveau van Associate Degree binnen de technische sector in de regio Zwolle. Dit opleidingsaanbod wordt samengesteld uit de MBO-middenkaderopleidingen elektrotechniek, installatietechniek, werktuigbouwkunde en verwante opleidingen uit het HBO. Hieruit stellen de studenten een individuele leerroute samen die aansluit bij de wensen van het bedrijfsleven, maar die ook aansluit bij hun leerbehoefte en leerwensen. Dit opleidingsaanbod zal in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven uit de regio Zwolle worden vormgegeven. Bovengenoemde doelstelling nader uitgewerkt: • Om deze individuele leerroutes mogelijk te maken, moet het onderwijs zo ingericht worden dat vraaggestuurd leren mogelijk is. • Door middel van een onderzoek bij de bedrijven in de regio Zwolle zal nagegaan worden aan welke concrete functies op het niveau van Associate Degree behoefte is. In nauw overleg met het bedrijfsleven zullen de bijbehorende competentieprofielen opgesteld worden. • De competenties zullen worden beoordeeld met behulp van proeven van bekwaamheid die waar mogelijk in de beroepspraktijk worden afgenomen. Samen met het bedrijfsleven zal hiervoor een methodiek ontwikkeld worden. • De modulestructuur uit de bovengenoemde opleidingen wordt in gezamenlijkheid ontwikkeld door docenten van het MBO en het HBO met een duidelijke inbreng van het bedrijfsleven. De begeleiding van de studenten in hun individuele leerroute wordt tevens in gezamenlijkheid uitgevoerd. • Om in de organisatie in te kunnen spelen op de individuele leervragen, is het noodzakelijk dat de modules plaats en tijdonafhankelijk in te zetten zijn. Hiervoor wordt multimediale content ontwikkeld. • Om het ontwikkelingsproces van de studenten naar behoren te kunnen volgen wordt een passende portfoliomethodiek ontwikkeld. • Verder wordt er een assessmentinstrumentarium ontwikkeld dat de individuele portfolio’s ondersteunt. De resultaten en verrichtingen van de student moeten beoordeeld en geregistreerd worden. De bovengenoemde doelstellingen worden uitgewerkt in verschillende werkgroepen. De resultaten van deze ontwikkelgroepen worden getest middels een pilot bij een twintigtal studenten voor twee nog nader te definiëren functies op het niveau van Associate Degree.
