Interplast Holland missie Burundi 18 maart t/m 3 april 2010 Teamleden Rein J. Zeeman Esther Mesters Rutger van Leersum Leo Sitta Els Gerritsen Marie-Therese de Bakker Deo Mbonimpa Ellen de Campagne Andre Nkeshimana Bezochte ziekenhuizen:
- plastisch & reconstructief chirurg (teamleider + verslag) - plastisch & reconstructief chirurg - anesthesioloog - anesthesie medewerker - operatieassistent - operatieassistent - operatieassistent - verpleegkundige - voorzitter “Izere” (Burundi Diaspora), The Netherlands Kliniek Prince Louis Rwagasore, Bujumbura Ngozi Hospital, Ngozi
Een week voor vertrek bleken in het CHUK (waar we vorig jaar werkten) de O.K.’s niet beschikbaar i.v.m. een verbouwing. We werden gedirigeerd naar Kliniek Prince Louis Rwagasore. Omdat we dit ziekenhuis niet kenden, besloten André en ik een dag eerder te vertrekken om één en ander voor te bereiden. Donderdag vertrokken we met een nachtvlucht naar Nairobi en door naar Bujumbura. Er deden zich geen problemen voor , visa werden bij aankomst geregeld. Ingecheckt in guesthouse en ‘s middags naar Kliniek Prince Louis. Dit bleek tegenover het Ministerie van Gezondheid te liggen.
In de veertiger jaren door de Belgen neergezet, was in die tijd het ziekenhuis voor de expats. Na kennismaking met de directrice eerst de O.K. geïnspecteerd. Eenvoudig, klein, maar er valt te werken: twee anesthesie machines, twee tafels en twee keer lichtvoorziening. Een Recovery is niet aanwezig, maar de I.C.U. met 8 bedden is vlakbij. Na de inspectie een presentatie gegeven over het werk van Interplast en de te verwachten medewerking van het Ziekenhuis. Gevraagd om een zaaltje met 10 tot 15 bedden, verpleging, etc. O2, Halothaan waren voorradig (via Direct. Gen.). Na de presentatie voor de staf, directrice, anesthesist, hoofd verpleging etc. werd iedereen enthousiaster en hoefde ik de komst van het team niet af te blazen. Na dit bezoek toch nog even langs CHUK gereden om te zien wat de problemen waren. De directeur en Liduine (Deputy Director) waren niet aanwezig. Op de O.K. leek alles gewoon, echter volgens de verhalen zou de zaak op instorten staan??, er ging verbouwd worden. Er was net een Frans team geweest (gynaecologen). Erg duidelijk werd het allemaal niet. Maar er kon zover bekend niet gewerkt worden!! De directrice (Basil) van de Kliniek Prince Louis Rwagasore was blij met onze komst en voelde zich min of meer vereerd. Alle teams gaan altijd maar naar CHUK! en Interplast durft het hier aan . Zaterdagochtend 20 maart Team van luchthaven afgehaald zonder Leo Sitta, die de vlucht miste en pas ’s avonds laat kwam. Visa ter plekke geregeld (gratis). Transport naar guesthouse, waar ik de verdeling van de kamers reeds had gemaakt. De dames boven (luxe) en de heren beneden! Na de lunch op naar de screening. Screening Er stonden zeker 200 mensen te wachten om gezien te worden, grote tumoren, schildklieren, verlamden, blinden. Eerst triage gedaan en alle kinderen met schisis voorrang gegeven en enkele ernstige contracturen na brandwonden. Er werd een wachtlijst schisis/PBC voor volgend jaar gemaakt! Programma’s werden gemaakt voor de komende week.
Zondag 21 maart Dozen uitgepakt en O.K. ingericht, instrumenten, sterilisatie etc. We zouden de komende dagen twee o.k. assistenten krijgen, die ook keurig om 8 uur begonnen en om 15.30 h de O.K. verlieten (namen?) Verder assisteerde een anesthesie technician en een KNO arts aan mijn zijde. ’s Middags nog even bezoek aan het strand van Lake Tanganyika gebracht met uitzicht op de Congo! Maandag t/m Vrijdag (22 t/m 26 maart) Geopereerd op 2 tafels voornamelijk schisis en enkele contracturen en een grote groeiende exophytisch tumor van de orbita van een kindje. Twaalf kinderen per dag was iets te veel voor de opvang op de afdeling. De patiënten met palatum chirurgie gingen voor 1 nacht naar de I.C.U. Els en Deo maakten na de visite ’s ochtends alle lipjes schoon en gaven instructies aan de ouders. Het eten van de patiënten was aanvankelijk een probleem maar dit heeft zich zonder onze bemoeienis opgelost. Het vervoer, 2 pick ups waren iedere ochtend op tijd zodat we ook op tijd konden beginnen.
Opa R met bilat macrostomia De op te leiden K.N.O. arts had zijn opleiding in Rusland gehad, helaas lukte het tekenen van de lip al niet (inzicht?) maar gezien zijn tremor durfde ik hem geen mes in zijn hand te geven. Er kwam nog een Egyptische chirurg langs, die ons werk wel interessant vond. Er blijken nogal wat Egyptenaren te werken in Burundi. De Directeur Generaal van het ministere de Sante (Norbert Biritanya )kwam langs om ons werk te zien. Ondanks de matige faciliteiten hebben we er goed kunnen werken. Er waren ook geen no shows. Els en Deo hadden duidelijke afspraken gemaakt .
Zaterdagochtend 27 maart Pakken en op weg naar Ngozi, alwaar ’s Middags screening. Ondergebracht in een soort guesthouse, de week tevoren nog door André geregeld. Het is schoon en eenvoudig, Esperance en haar kok zijn meegekomen om ons te verzorgen qua eten en drinken! De screening heeft zoveel mensen aangetrokken dat we (André en ik) vanaf de achterbak van de pick-up de menigte hebben moeten toespreken. Eerst kinderen met schisis, dan ouderen met schisis daarna diegene met brandwondcontracturen, geen schildklieren etc. meer dan 400 patiënten waren geregistreerd en gekomen !! Het werd uiteindelijk toch nog een lange sessie waarbij programma’s werden gemaakt en een wachtlijst werd aangelegd voor de volgende missie . Het was al ruim donker voordat we naar het guesthouse terug konden.
Zondagmiddag 28 maart We begonnen met het inrichten van de O.K. Helaas bleken de anesthesie machines geen verdampers meer te hebben en ook de centrale O2 leiding paste niet. Goede raad was duur. Zo konden we de schisis-kinderen niet opereren. Lokaal werkte de anaesthesie met Ketamine en een O2 concentrator . De directeur wist een oplossing. In een naburig ziekenhuis cq. Health Clinic zouden twee machines staan met verdampers. Op weg naar het op 7 km. afstand gelegen Health Centre in Buyo, waar alleen sectio’s werden gedaan en geen verdere chirurgie. In de opslag stond een nooit gebruikte machine met verdamper (Belgisch). Op de verloskamer stond dezelfde machine met verdamper en aangesloten aan een O2 fles. Deze machine werd eens in de maand gebruikt. De lokale anesthesiste vond dat we ook deze machine konden lenen. Nadat we de directeur hadden gezien en gesproken konden we in de avond beide machines in de pick-up meenemen met 6 flessen Halothaan die ook niet werden gebruikt. Deo en Rutger achterin de pick-up om de machines in bedwang te houden terug naar Ngozi. He was een hobbelige en frisse tocht. Maar we konden aan de slag! De volgende ochtend één en ander aangesloten. De drukregulatoren pasten niet op O2cylinder en N2O aansluiting zat op de O2 aansluiting, verkeerde aansluitingen dus. Uiteindelijk is het gelukt de machines, na enige verbouwing, aan de praat te krijgen. Er kon nog redelijk op tijd worden gestart met het programma. We hadden weer twee tafels op één O.K. geregeld.
(Volgens Rutger hadden ze prima Anaesthesie machines Rolls Royce. maar gebruikten ze duwend alleen de radio .de geleende machines waren de - Deux Cheveaux maar werkten wel). Op de andere kamer kwamen Italianen werken, een uroloog met team voor de Vesico vaginale fistels. De benadering via de buik leverde mij nieuwe inzichten op. Het waren overigens vriendelijke Italianen, die soms tot laat werkten om de problemen van re-re operaties na fistel chirurgie te kunnen oplossen. 1 a 2 pat per dag. Maandag t/m donderdag 29 maart t/m 1 april We konden elke dag op tijd beginnen en draaiden onze O.K. programma’s goed af. We hadden als assistent de lokale chirurg Augustin en de lokale dokter die voornamelijk met Esther meedeed. Slechts één keer moest een tafel wijken voor een sectio
Esther at work
Deo geeft instructies
Elke ochtend werden de lippen schoongemaakt door Els en Deo en kregen ze instructie mee naar huis . Langer dan 1 nacht opname was niet mogelijk i.v.m. aantal toegewezen bedden. We kregen op de OK bezoek van de Gouverneur van Ngozi District, Niragira Félix, en later in de week van de Minister van Gezondheid zelf Dr. Emmanuel GIKORO met excuses dat hij niet eerder was geweest, nu moest hij helemaal naar Ngozi komen. Hij was zeer onder de indruk van de manier van werken en het aantal patiënten, die we opereerden, en die zich hadden aangemeld. De lokale chirurg begon ook al tegen zijn staf over efficiënt werken te praten. Ook van de kant van de anesthesie deden de lokalen goed mee en kwam de anesthesist uit Buye (waar we de machines hadden geleend) om instructies te krijgen over het gebruik van de geleende machines en het intuberen!
Vrijdag 2 april Visite en na-controle en poli voor patiënten die al ontslagen waren. De anesthesiemachines werden weer teruggebracht in de originele staat. Weinig complicaties hier. Het is al vrij koel in de bergen, soms gewoon koud en het regende regelmatig fors. De terugreis naar Bujumbura verliep vlot. Aldaar poli om 16.00 h. om de patiënten daar uit te pakken (brandwondcontracturen) en de overige te zien. Het was hier weer een stuk warmer. Op de verbandpoli hebben we de kinderen met Ketamine anesthesie kunnen uitpakken. We hebben de schisis-patiënten gezien, er waren toch zo’n 30 patiënten. Enkele complicaties een partiële lip dehiscentie en van een bilaterale een kant dehiscent (moeder legde uit dat het door de borstvoeding kwam??). Tevens een P.B.C. met z plastieken was geïnfecteerd geraakt en volledig dehicent Na deze drukke poli waren we uitgenodigd op een afscheidsreceptie door André, met Dr. Norbert Birantanya de directeur generale van het Min. De Santé en de directeuren van zowel de Kliniek St. Prince de Louis als de directeur van het Ngozi Hospital, de anesthesisten en zusters van Kliniek Prince Louis. We waren wat later in het restaurant He -Ho. Na de toespraken, ‘we moesten maar snel terugkomen!’, konden we nog even genieten van een life optreden van diverse artiesten in deze populaire uitspanning.
onze assistenten
Zaterdagochtend 3 april Mijn poli voor oorlogsslachtoffers ging niet door. Pakken en naar de Airport. Zonder problemen met overgewicht via Nairobi nachtvlucht naar Amsterdam. Alle bagage was aanwezig. Dank aan de ophalers op dit vroege uur!. Conclusie. Een succesvolle trip, waarin hard is gewerkt (113 patiënten waarvan 84 shisis ). Met Deo in het team verliep de communicatie met de patiënten véél beter! Aandachtspunten voor volgende trip: Clinique prince Louis 1. 2. 3. 4.
Kliniek: betere nazorg door lokaal personeel en lokale dokters Meer onderwijs aan chirurgisch geïnteresseerden Hoofd O.K. (Russin) moet ons wat vriendelijker benaderen De lokale anesthesist (Alexander) begreep ons goed en heeft ook geholpen waar nodig was
Nogzi Hospital Het is een stuk frisser in het Noorden!! 1. Infrastructuur Ziekenhuis goed (missie ) 2. Anesthesie machines niet functioneel 3. Opleiding van de lokale chirurgen en dokters loopt goed 4. Opleiding van de lokale anesthesisten loopt goed 5. Opvang was beter en de nazorg was ook beter geregeld door lokaal personeel 6. Nog veel patiënten op wachtlijst 7. Tijdig aankondigen in verband met Italiaanse teams Veel studenten aanwezig in dit ziekenhuis.
Verslag Rein Zeeman Oegstgeest April 2010
One see one teach one do
Bilat lip (Tessier 3 links )
Oogtumor
