REISVERSLAG VIERDE TRANSPORT NAAR MOLDAVIË 23 T/M 29 AUGUSTUS 2008 Aanwezig namens de stichting: Henk van Veldhoven (deelverslag) en Elly Spiekerman (eindverslag en foto’s) Zaterdag 23 augustus Na aankomst in Chisinau worden we van de luchthaven opgehaald door Liliana Calmatui van onderwijsorganisatie Step by Step. Dit keer logeren we in een Sociaal Centrum van de Katholieke kerk in Stauceni (een klein dorpje dichtbij de hoofdstad). De Duitse priester Klaus Kniffki heet ons van harte welkom. Hij woont en werkt al 10 jaar in Stauceni en heeft hier veel opgebouwd. Het kleine kerkje in Stauceni bestaat in 2009 tien jaar. Naast de kerk wonen de zusters; zij verzorgen niet alleen alles wat met de kerk te maken heeft, maar bereiden samen met vrijwilligers voor de allerarmsten in Stauceni ook iedere dag 120 warme maaltijden.
De zusters staan iedere dag klaar voor jong en oud Zondag 24 augustus We wonen de Mis bij in het kleine kerkje; er zijn ongeveer 60 personen aanwezig. Het is bijzonder om hier bij te zijn. Aan het eind van de dienst worden wij aan de aanwezigen voorgesteld en wordt er iets verteld over wat wij in Moldavië doen. De aanwezigen reageren enthousiast. Priester Klaus heeft buiten op het pleintje van de kerk voor iedereen een luisterend oor. Je ziet echt dat mensen op hem wachten om even wat met hem te kunnen bespreken. Daarna vertrekt hij met een groepje jongeren naar een andere kerk waar de volgende dienst wordt gehouden. Aan het eind van de ochtend nemen wij de minibus naar het centrum van Chisinau. Hier is op dit moment een marktverkoop van schoolartikelen, kleding en schoenen. Op 1 september starten de scholen weer en gaan alle kinderen op hun mooist naar school (de eerste schooldag is hier een echte feestdag).
Goedkope schoolartikelen op de markt We wandelen door het centrum, eten en drinken wat en nemen de minibus terug naar Stauceni. Hier hebben we een afspraak met priester Klaus voor een rondleiding.
-1-
Tegenover de kerk ligt het Sociaal Centrum waar wij logeren. Je kunt het zien als een soort buurthuis, waar allerlei activiteiten plaatsvinden. Beneden is een kinderopvang en een medische hulppost. Boven zijn twee zalen voor activiteiten en verder een keuken, toiletten, douches en 2 slaapkamers. Het is geweldig dat we deze week hier mogen verblijven. Verderop in het dorp is een opvanghuis voor daklozen. Vanaf 7 uur ’s avonds kunnen de daklozen (veelal mensen van middelbare leeftijd en ouder, die psychisch in de war zijn of drankproblemen hebben) zich melden voor een slaapplaats. Zij kunnen een douche nemen en krijgen een bed toegewezen. De volgende ochtend krijgen ze een ontbijt en om 9.00 uur vertrekt iedereen weer. Er is momenteel geen geld om een dagprogramma aan te bieden, waarmee deze mensen hun leven weer op het juiste spoor zouden kunnen zetten. De Moldavische arts/psychiater Anatul Nacu is op dit moment bezig hiervoor een programma op te zetten; dit programma wordt door ons financieel ondersteund. We hopen dat dit spoedig gestart kan worden. Maandag 25 augustus We worden opgehaald en hebben een eerste afspraak op het kantoor van Step by Step. Liliana heeft de chauffeur van onze truck gesproken en die staat nog aan de grens. Het zal zeker een aantal uren duren voordat hij in Chisinau arriveert. Met Cornelia Cincilei (directeur van Step by Step) bespreken wij het boekenproject. Er ligt een aantal boeken vertaald klaar om gedrukt te worden; hiervoor is echter geen budget. Dit boekenproject is een combinatie van training van docenten, het drukken van boeken en het motiveren van ouders om met de kinderen te gaan lezen. In samenwerking met Unicef zijn deze boeken ontwikkeld en in het Engels aangeleverd, Step by Step zorgt zelf voor de vertaling. Om dit project te kunnen uitvoeren is financiële ondersteuning nodig. Wij gaan ons sterk maken om hierbij te helpen. Aan het eind van de ochtend krijgen we een telefoontje dat de truck is gearriveerd. Liliana vertrekt naar het douanekantoor. Wij blijven op kantoor en bespreken met Cornelia de lopende projecten. ‘s Middags moet bij de douane nog wat worden toegelicht. Gelukkig kunnen we alle vragen beantwoorden. Aan het eind van de dag krijgen we te horen, dat alles goed verloopt en dat de truck binnen niet al te lange tijd zal worden vrijgegeven. We vertrekken naar school 152 voor het uitladen. Henk krijgt nog snel een rondleiding door de school en bewondert de schuifbedjes, waarbij hij uitbundig wordt bedankt voor zijn aandeel daarin. Deze bedjes, die momenteel door het ROC in Leiden worden gemaakt, zijn door zijn toedoen hier terechtgekomen. Henk was vroeger leraar meubelmaken op het ROC in Leiden en is nu met pensioen.
Henk krijgt veel complimenten voor de goede kwaliteit van de bedjes
-2-
We krijgen bericht dat de vrachtwagen is gearriveerd en gaan naar buiten om te helpen.
Het uitladen van de vrachtwagen gebeurt altijd bij school 152. Vanuit deze school wordt alles gedistribueerd naar de andere Step by Step scholen in Moldavië. Het uitladen kan beginnen Er is een groot gebrek aan goed schoolmeubilair. We hopen dat de technische scholen voor houtbewerking, binnen niet al te lange tijd, in staat zijn om zelf tafels en bedjes te gaan maken. Veel schooltafels
Ze zijn zo blij met deze goede kwaliteit houten stoelen, die ook nog verstelbaar zijn!
Veel schoolstoelen
Ook schoolborden zijn erg hard nodig, omdat op de oude bruine schoolborden bijna niet meer te schrijven valt.
Schoolborden en kapstokken
Dit soort veilige boxbedjes, kennen ze helemaal niet. Nu hebben ze een voorbeeld om deze zelf te gaan maken!
Veilige boxbedjes Moe maar voldaan neemt iedereen afscheid. Wat zijn ze blij met deze mooie schoolmeubelen. Hulde aan het Nova College Heemskerk/Beverwijk, die dit allemaal ter beschikking heeft gesteld!!
-3-
Dit keer kregen we hulp met uitladen van een Middelbare school hier in de buurt. Ook deze school krijgt komende week meubilair uit dit transport. De leerlingen, die hebben meegeholpen, worden door ons bedankt en mogen voor zichzelf wat kledingstukken uitzoeken.
Afscheid nemen en bedanken
De leerlingen mogen voor zichzelf wat kleding uitzoeken! Iedereen vertrekt naar huis en wij gaan met Cornelia en Vladimir (chauffeur van Step by Step) een hapje eten. Om kwart voor twaalf zijn we terug op ons logeeradres. De volgende dag begint ons programma om de projecten te bezoeken. Dinsdag 26 augustus Om 09.00 uur worden we opgehaald en bezoeken het Technische Lyceum. Dit is ons derde bezoek aan deze school (voor Henk is het de eerste keer). De docent houtbewerking ontvangt ons en i.p.v. van de directeur (die vanochtend met spoed in het ziekenhuis is opgenomen) is zijn assistente aanwezig. Deze school heeft eerder geld van ons ontvangen om zelf kasten te maken en bedden te repareren. Nu hebben zij een verzoek ingediend voor het verbeteren van de ramen in de woongebouwen. Zij zouden deze vóór de winter graag willen voorzien van dubbel glas. Dit betekent in Moldavië twee ramen achter elkaar. Henk kan veel technische vragen stellen en bekijkt de situatie van de ramen. Samen met de docent wordt hiervoor een plan gemaakt.
Samen een plan maken
-4-
Hierna worden we rondgeleid door de technische school en nemen ook een kijkje in de werkplaats. In opdracht worden hier meubels gemaakt, waarbij de leerlingen ervaring kunnen opdoen.
Bekijken van de technische school
Werkplaats om ervaring op te doen
Na alles nog eens goed te hebben doorgesproken, nemen we afscheid en vertrekken naar de tweede technische school aan de andere kant van de stad. Deze school is een echte praktijkschool, gericht op het bedrijfsleven. Men vertelt ons, dat alle leerlingen werk vinden nadat ze van school komen. Ook deze school bekijken we uitgebreid en we bespreken of zij eventueel de schuifbedjes (van het ROC in Leiden) zouden kunnen en willen maken. Ze zouden dit wel willen, maar hebben niet de beschikking over de juiste materialen en financiële middelen. Daarbij is de school niet gewend om met MDFplaten te werken. Indien we mogelijkheden vinden om dit te realiseren, zou Henk in het begin begeleiding moeten komen geven. Henk zegt, dat hij hiertoe bereid is.
Het bekijken van de machines
Deze prachtige zaagmachine is door iemand geschonken en wordt nu maar 2 keer per jaar gebruikt (door gebrek aan materialen) We beloven naar mogelijkheden te zoeken om deze school te helpen met het aanschaffen van goede materialen, zodat niet alleen de bedjes maar ook schooltafels hier gemaakt zouden kunnen worden. Wie weet wat voor nieuwe mogelijkheden we nog vinden! Het zou geweldig zijn om in het land zelf te kunnen maken wat nodig is voor de scholen, maar dan wel met goede materialen. Nu gebruikt men over het algemeen goedkoop spaanplaat, wat binnen een jaar al weer kapot is.
-5-
Hierna bezoeken we het woongebouw waar docenten (met hun gezin) en leerlingen met 3 of 4 op één kamer wonen. Het gebouw is in zéér slechte staat; alles is aan onderhoud toe. Douches zijn er niet, alleen per verdieping 4 wastafels. Toiletten zijn gaten in de grond zonder afscheiding en de stank is onbeschrijfelijk. De kapok komt uit de matrassen en de spiralen zijn vaak kapot. Hier en daar is iets met een stuk hout verbeterd. Dat hier 400 mensen wonen in zulke omstandigheden, is voor ons niet te bevatten. Doordat de leerlingen pas in september komen, krijgen we nu een goed beeld van de werkelijke situatie in lege staat. Er moeten in ieder geval nieuwe matrassen komen en als het kan een sanitairgebouw.
Gebouw in zeer slechte staat
Kapotte spiralen
Toiletten zonder afscheiding
Kapotte matrassen
We realiseren ons opnieuw, in wat voor weelde wij zelf eigenlijk leven!!! We nemen afscheid en beloven ons best te zullen doen om hier hulp te bieden. Hierna gaan we naar school 152 om in de opslag uitleg te geven over de spullen, die we met het transport hebben meegebracht. We brengen meteen een bezoekje aan de boom, die afgelopen mei geplant is voor Tini Bosman. De boom groeit prima en is een fijne herinnering aan wat Tini voor Moldavië gedaan heeft. In de opslag is het zo vol, dat het ons een paar uur kost om alle spullen terug te vinden waar een uitleg bij moet worden geven. Komende dagen zullen al veel goederen worden opgehaald, want de scholen willen het allemaal graag vóór 1 september in huis hebben. Moe en vol nieuwe indrukken zijn we om acht uur terug op ons logeeradres. Woensdag 27 augustus Vandaag is het een feestdag (onafhankelijkheidsdag) en zijn er allerlei festiviteiten in het centrum van Chisinau. Wij hebben om 10.00 uur een afspraak op het kantoor van Step by Step met Valentina Mutilic, PUM-vertegenwoordigster voor Moldavië. De PUM (Programma Uitzending Managers) is een initiatief van de Nederlandse overheid. Gepensioneerde Nederlanders stellen hun kennis ter beschikking om in andere landen advies te geven en bedrijven op weg te helpen naar een betere bedrijfsvoering. Het wordt tegenwoordig ook Nederlandse Senior Experts genoemd. Henk is zelf al een aantal keren uitgezonden door de PUM naar Afrikaanse landen. Hij weet er dus veel van en informeert naar de mogelijkheden hiervoor in Moldavië. Er zijn al een aantal projecten gestart met hulp van de PUM op het gebied van marketing, medische hulpverlening, catering, wijnpromotie en farmacie. De PUM ondersteunt geen scholen, maar een PUM-expert voor trainingen en seminars is wel mogelijk.
-6-
We spreken alles door en hebben nu een goed beeld, bij welke projecten de PUM hier zou kunnen worden ingeschakeld. Er zal bij de betreffende projecten zeker gebruik van worden gemaakt. Valentina Mutilic zal ons hierbij helpen. Hierna vertrekken wij met Cornelia naar de plaats Orhei. We zijn uitgenodigd door priester Klaus Kniffki, die hier een Katholieke Kerk aan het renoveren is. Deze kerk uit 1915 valt onder monumentenzorg. Ook in deze gemeente probeert de priester de armste mensen zoveel mogelijk te ondersteunen.
Monument in ere hersteld
Foto’s uit de begintijd
Samen met de priester bezoeken we een internaat voor gehandicapte jongens. Dit internaat wordt al ondersteund door de Nederlandse organisatie Stichting Orhei, die sinds 1995 héél véél voor dit internaat heeft gedaan. De resultaten hiervan zijn goed te zien.
Een huis om trots op te zijn. Terug in Nederland zullen we met de Stichting Orhei contact opnemen om ideeën uit te wisselen en van elkaar te leren. Donderdag 28 augustus We worden om acht uur opgehaald en hebben een lange dag voor de boeg. In Balti, de tweede grote stad in Moldavië, bezoeken we een kinderdagverblijf. In mei 2008 hebben zij kinderstoeltjes en tafeltjes uit ons transport ontvangen. Kortgeleden kregen zij van ons een waterfiltersysteem. De directrice leidt ons rond.
Rondleiding kinderdagverblijf
Henk test het gefilterde water
In de armoedige keuken drinken we het gefilterde water, waarvoor ze ons zo dankbaar zijn. Schoon water uit de kraan i.p.v. de hele dag slepen met kannen gekookt water; wat een weelde! Het jaarlijks vervangen van de filters regelen alle scholen zelf.
-7-
Kindje in de speelhoek
Demonstratie van de stoelsterkte
De kinderen kunnen hier vanaf zeven uur ’s morgens terecht. Dit is fijn voor ouders die vroeg naar hun werk moeten. De meeste kinderen komen om acht uur en blijven tot 18.00 of 19.00 uur in de opvang. Ze zijn ingedeeld in leeftijdsgroepen. Elke groep heeft een eigen ruimte in het gebouw; een speelkamer met tafeltjes en stoeltjes, een wasgelegenheid met wc’s en een slaapruimte. Men is erg blij met de tafeltjes en stoeltjes uit Nederland; alleen al vanwege de goede kwaliteit. Tussen de middag gaan de kinderen naar bed. De slaapruimte staat vol met oude bedjes, met daarop dunne matrasjes.
Oude gammele bedjes met zeer dunne matrasjes Doordat de gehele vloer vol staat met deze bedjes, kan hier niet gespeeld worden. De directrice zou héél graag onderschuifbedjes willen hebben, omdat die minder ruimte innemen en steviger zijn. Ook in de andere slaapruimtes staan armoedige bedjes. De tijd heeft hier letterlijk stilgestaan! De ouders helpen mee, waar ze kunnen. Tijdens ons bezoek zijn ouders aan het schilderen, hangen vitrage op en hebben zelfs zeil gelegd. Ons wordt verteld, dat één van de vaders in zijn garage de kleuterstoeltjes aan het verven is. Vaak wordt een financiële ouderbijdrage gevraagd, aangezien de scholen te weinig geld krijgen van de overheid. De school kan dit echter niet blijven doen, want de ouders hebben het zelf ook niet breed.
Speelterrein in de tuin; het is allemaal kapot!
-8-
Kapotte golfplaten met asbest
Restanten van speeltoestellen
In de tuin heeft elke leeftijdsgroep een eigen speelveldje met een afdak voor buitenactiviteiten. In de zomer is het hier gemiddeld 35 graden. Op de veldjes staan kapotte banken en tafels en de resten van klimrekken. De conciërge heeft met oud hout geprobeerd om enkele banken te repareren, zodat ze weer bruikbaar zijn. (Dit voldoet niet aan de normen die we in Nederland stellen aan kindermeubilair). Eén afdak is bestemd voor twee groepen. Het is een betonnen vloer met een stalen frame, daarop een dak van golfplaten. In het midden is een afscheiding van dik spaanplaat. De breedte is ± 9 meter, de lengte ± 12 meter (2 x 6 meter). Er zijn 14 groepen, dus 7 van deze overkappingen. De golfplaten zijn van asbest en overal zitten gaten in. De tussenschotten van spaanplaat zijn aan de onder- en bovenkant weggerot. Het ijzerwerk ziet er nog goed uit. De grootste wens van de directrice is nieuwe dakplaten, tafeltjes en banken. We discussiëren over wat de beste materialen zouden zijn en of de tafeltjes en banken los of vast moeten zitten. Los meubilair moet men binnen halen en vast meubilair kan men niet gebruiken op andere plaatsen. We hebben afgesproken, dat ze een begroting maken voor één nieuw afdak met de benodigde materialen. Dit zullen ze aan ons toesturen. Na een eenvoudige lunch en vele bedankjes nemen we afscheid en vertrekken naar de plaats Sarcova. Onderweg maken we een stop in Floresti om bij twee oudere dames een rollator te brengen. Ze zijn hier dolgelukkig mee, want dit zal de stabiliteit van het lopen zeker verbeteren. De ene mevrouw is 64 jaar en heeft een beroerte gehad; aan haar rechterkant is ze deels verlamd geraakt. De andere mevrouw is haar tante van 86 jaar. Ze zorgen voor elkaar; een buurvrouw helpt met de maaltijden.
Om beurten oefenen met de rollator
-9-
We mogen ook een kijkje nemen in het eenvoudige huisje en worden gastvrij ontvangen.
Een eenvoudige slaapplaats
De jonge buurvrouw zorgt voor de maaltijd
Hierna vervolgen we onze weg naar een school in de plaats Sarcova in het Rezina district.
Ook deze school heeft goederen gekregen uit ons transport in mei 2008, zoals tafels en stoelen en voor de gymzaal een bok, paard en klimtouwen. Men is erg blij met het meubilair; de tafeltjes worden gebruikt voor de computers en de stoelen staan in de lerarenkamer. De sportdocent laat met trots de gymzaal, met sportartikelen uit Nederland, zien.
Nieuwe tafels en stoelen uit ons transport
De gymzaal
- 10 -
Tijdens de rondleiding zien we veel goederen die aan vervanging toe zijn. In de kantine staan oude tafels, krukken en stoelen. In de keuken veel oude apparatuur, kapotte kooktoestellen en ovens die niet meer te repareren zijn. Men kookt op twee gasfornuizen en er staat nog een ouderwetse houtkachel om water op te koken. Het dorp heeft geen waterleiding. Water haalt men uit waterputten. In de school ziet men nog wel oude waterleidingen. Anderhalve kilometer verderop staat een watertoren en dichterbij een kleine toren; dit is nog uit de Sovjet tijd. De torens zijn verrot en het systeem werkt niet meer. Op 200 meter afstand van het schoolgebouw is, langs de weg, een waterput. Daar haalt men, met emmertjes, water voor de keuken. Met een oude tankwagen haalt men water voor de toiletten.
Het watersysteem
De bestaande put is van de hele buurt De school wil graag een pomp plaatsen in de waterput. Bij een pomp moet de ruimte afgesloten kunnen worden. Dit kan bij deze waterput niet, omdat het een openbare put is die gebruikt wordt door de hele buurt. De school wil daarom een put slaan op het eigen terrein en daarin een pomp plaatsen. Hieraan kunnen dan pijpleidingen worden gekoppeld die uitkomen bij een reservoir in de school. We hebben gevraagd een begroting te maken en dit aan ons toe te sturen. We zullen een sponsor moeten zoeken om dit project te kunnen ondersteunen. De gemeente en de school zullen ook zelf proberen zoveel mogelijk geld bij elkaar te brengen. Na vele bedankjes en een zak vol fruit rijden we terug naar Stauceni. Op de terugweg komen we langs het archeologische gebied van Orhei. Een bezoek aan het museum en een ondergronds klooster zijn zeer de moeite waard. Hier leefden vroeger twaalf monniken; nu nog maar één. Het naastgelegen dorp heeft baat bij het feit dat dit een toeristische trekpleister is. Bewoners maken zelf kleine spulletjes om aan toeristen te verkopen.
Uitzicht
Kleine snuisterijen
- 11 -
Museumwoning, zoals het vroeger was
Ondergronds klooster (1 monnik woont hier nog) Het is een mooie afsluiting van deze lange dag, maar wat zijn we moe na al dat gehobbel over de slechte Moldavische wegen. Om acht uur zijn we pas terug op onze kamers. Vrijdag 29 augustus We bezoeken het opvanghuis van de arts/psychiater Anatol Nacu en maken kennis met zijn assistente, die bij dit project betrokken is. De renovatie van dit huis zal naar verwachting eind van het jaar klaar zijn. Begin 2009 zal hier worden gestart met een dagprogramma, om mensen met psychiatrische problemen - d.m.v. therapie - weer een beetje structuur in hun leven te bieden. In ons transport hebben we veel goederen meegenomen om dit huis in te richten. De aansluitingen voor water en elektra zijn geregeld en aan de verwarming wordt nu gewerkt. Beneden zijn de kamers zo goed als klaar en kunnen worden ingericht. De bovenverdieping is nog niet klaar. In de vakantieperiode heeft alles stilgelegen, maar nu gaan de werknemers weer flink aan de slag. We vertellen Anatol over het centrum voor daklozen in Stauceni en dat de priester zich over deze mensen - die veelal psychische problemen hebben - ernstige zorgen maakt. Zonder gerichte hulp - in de vorm van een dagprogramma - zullen ook deze mensen geen uitzicht hebben op een beter leven. We vragen Anatol naar mogelijkheden te kijken om in Stauceni ook een dagprogramma op te zetten. Hierover zullen binnenkort contacten zijn.
Henk neemt maten, om mee te helpen met het maken van inbouwkasten Na het uitwisselen van veel ideeën en alles goed te hebben doorgesproken, nemen we afscheid. Via de e-mail zullen we contact met elkaar onderhouden over de voortgang. Hierna vertrekken we naar de familie Stefirta. Zoon Ilie is geboren met een open ruggetje (Spina Bifida) en heeft hierdoor veel problemen met zijn gezondheid. We zijn begonnen met de incontinentieproblemen te helpen oplossen en dit loopt nu redelijk. Op dit moment worstelt hij met vervelende wonden van het doorzitten en die laten zich moeilijk behandelen.
- 12 -
Uit Nederland hebben we speciale zalf en verbandmiddelen meegenomen. Ook krijgt Ilie een opblaasbaar anti-decubituskussen om de drukplekken te verminderen en een rollator om in huis mee te kunnen lopen. We hopen dat zijn leven op deze manier een beetje aangenamer wordt.
Ilie met moeder en zusje
Ilie op krukken, voeten misvormd, linkerbeen 10 cm korter
Tot slot van deze week brengen we een bezoek aan het Nederlandse bedrijf Fresco Meubel. Dit bedrijf heeft zijn productieafdeling verplaatst naar Moldavië, aangezien in Nederland jonge arbeidskrachten niet meer kiezen voor deze branche.
In gesprek met directeur Mike van Kampen
Moldavische werknemers aan de slag
Een nieuwe bedrijfshal in aanbouw (Het huidige gebouw is nu al te klein)
- 13 -
Na productie in Moldavië gaan de meubels terug naar Nederland en worden verkocht binnen de Benelux en Duitsland; voor de Moldavische markt zijn ze te duur. In de toekomst wil Fresco wel meubels gaan maken voor Moldavië en de omliggende landen. Na enige uitleg over onze activiteiten, wil directeur Mike van Kampen graag met ons meedenken over mogelijkheden om de scholen te kunnen helpen. We praten over stages en de kwaliteit van verkrijgbare materialen. Hij zal ons helpen waar hij kan, ook met advies. Na afsluiting van dit gesprek, bezoeken we in dezelfde straat nog een bedrijf dat MDF-platen kan leveren. Hier vragen we prijzen en maten op, die we kunnen vergelijken met de Nederlandse prijzen. Als de schuifbedjes voor de scholen in Moldavië gemaakt gaan worden, dan hebben we deze platen hiervoor nodig. Voldaan na deze productieve dag, rijden we terug naar het kantoor van Step by Step. We hebben deze week veel gezien en besproken en met een goed gevoel nemen we afscheid van alle medewerkers.
(vlnr medewerkers Step by step) Valentina (hoofd van school 152) Rita (accountant) Cornelia (directeur) Liliana (projecten coördinator) Vladimir (chauffeur) Na een gezamenlijke maaltijd scheiden onze wegen en brengt de chauffeur ons terug naar Stauceni. Thuis bij priester Klaus Kniffki vertellen we over de projecten en alles wat we hebben meegemaakt deze week. We bedanken hem voor zijn gastvrijheid en laten een gift achter voor de gaarkeuken. We hebben begrepen dat het veel geld kost om dagelijks zoveel maaltijden te verzorgen. Iedere donatie hiervoor is dus welkom. Ook schenken we een koffer vol nieuwe kinderschoenen en kleding voor de daklozen. De priester is hier erg blij mee. We zijn van harte welkom om terug te komen in Stauceni en zullen per e-mail contact met elkaar onderhouden. De volgende ochtend vliegen we terug naar Nederland, met heel veel nieuwe informatie.
- 14 -
