m 27 juni 2014 FESTIVAL MUNDIAL juni 2014 TILBURG

vpro gids bijlage

bij #25 van 21 juni t/m 27 juni 2014

FESTIVAL MUNDIAL · 27-29 juni 2014 · TILBURG

www.itchy-feet.nl

3

Festival Mundial, 4 27 t/m 29 juni, vindt plaats in de Spoorzone achter het station van Tilburg: de oude NSwerkplaats. Loodsen zijn omgebouwd tot schitterende festivalzalen zoals de Wagenmakerij, Koepelhal en Club Smederij. Nieuw dit jaar: de indrukwekkende LOCLoods. Centraal staat vernieuwende urban uit stedelijke smeltkroezen over de hele wereld: van Japanse punk tot Malinese ngoni-pop, van Nederlandse hiphop tot Israëlische surf. Naast concerten biedt het festival ook theater, dans en circus en tal van kinderactiviteiten. In deze VPRO Gids-bijlage vindt u alles over de programmering.

www.festivalmundial.nl @MundialTilburg

7 9

Hoofdredactie

Bladcoördinatie

Hugo Blom

Gabrielle Hagedorn

Arne Leffring (adj.)

Lithografie

Samenstelling en

Sarah Tames

eindredactie

Druk

Dieter van den Bergh

Roto Smeets, Weert

14 16

19

Beeldredactie Carla van Thijn

Omslagillustratie

Vormgeving

Hedy Tjin

Roel Siebrand Tekst Dieter van den Bergh Hans Rube

Beats uit alle windstreken Skip & Die timmert internationaal hard aan de weg. Portret van de ultieme Mundialband. Het nieuwe leven van een venijnig instrumentje Bassekou Kouyaté, een van Mali’s populairste muzikanten, gaf de traditionele ngoni nieuw elan in een West-Afrikaanse ‘rockband’. Pioniers van de etno-dance Twee baanbrekende wereldse dance-acts uit Londen staan exclusief op Mundial: Transglobal Underground en Asian Dub Foundation.

10

18

Colofon

Tien prangende vragen over Mundial Festival Mundial is allang geen ‘derde wereldfestival’ meer. Waar staat het dan wél voor? Tien vragen voor artistiek directeur Erwin Schellekens.

Lage landen, hoge ogen De rapscene in de lage landen maakt een bloeitijd door. Maak op Festival Mundial kennis met drie nieuwe toptalenten: Coely, Maydien en Ares. Jazzillusionist De Europese jazzwereld haalt opgelucht adem: een nieuwe ster is geboren. Trompettist Ibrahim Maalouf tovert met geheel eigen, explosieve muziekillusies. Mundial: meer dan muziek Door circus, dans en (straat)theater te programmeren is Festival Mundial de laatste jaren meer geworden dan alleen ‘muziekfestival’. Vierde wereldmuziek ‘Koningen van de sample’ Den Sorte Skole uit Denemarken creëren volstrekt nieuwe elektronische muziek.

20

De digital en vintage latin-explosie Mundial heeft dit jaar een latinprogramma dat nieuwsgierig stemt. Tommi ‘El Mariachi’ Benders, de meest actieve latincrossover-dj in Nederland, legt uit.

22

Uitgelicht Ook dit is Festival Mundial 2014. Overige tips op een rijtje.

Thomas Snoeijs Saul van Stapele Jaïr Tchong Leendert van der Valk Mark van de Voort

www.festivalmundial.nl | @MundialTilburg

JEROEN DE JONG / PVE

4

prangende

Erwin Schellekens


5

Gooi uw beeld van Festival Mundial maar overboord. Het festival verhuisde vorig jaar van het groene Leijpark naar de industriële Spoorzone in Tilburg. De djembés werden dj’s en u bepaalt tegenwoordig zélf wie de Grote Namen zijn. Creatief directeur Erwin Schellekens legt uit. ‘Onze wereld is veranderd, dus Mundial ook.’ DOOR

Thomas Snoeijs

Even denken, Mundial was toch dat derde wereldfestival?

‘Nee joh, dat is passé. Mundial presenteert juist de cultuur van de toekomst. Mensen verwachten misschien nog steeds djembés en rieten rokjes rond een kampvuur. Begrijpelijk, we zijn ooit begonnen als draagvlakfestival. Maar onze wereld is veranderd, dus het festival ook. Toen wij begonnen woonde er bij wijze van spreken nog geen Afrikaan in Nederland. Nu is dat je buurman, dus die wereldmuziek - als je die term nog wilt gebruiken - heeft een andere identiteit gekregen. Mundial ook. Het is een urban festival dat midden in de

fantastisch, en velen met mij. Vorig jaar stond Sekou Kouyate uit Guinea bijvoorbeeld op Mundial. Hij speelt nog steeds op een traditionele kora, maar werkt ook samen met rapper Joe Driscoll. Die werkwijze is inherent aan het tijdsbeeld. Als je traditionele muziek in haar oorspronkelijke vorm wil presenteren word je echt een nichefestival. Wij groeien mee in de tijd en de verjonging van de doelgroep.’

jaar geleden bij Mundial en heb op alle afdelingen meegelopen. Ik denk dat ik het Mundial-publiek heel goed ken. Ik weet wat onze bezoekers willen. Tegenwoordig probeer ik ze aan de hand mee te nemen naar iets nieuws. Je hebt als festival ook een educatieve functie. Mundial heeft een enorme staat van dienst, dat laten we echt niet los, we verscherpen het alleen nog meer.’

´Wij programmeren grootstedelijke muziek en cultuur die met de jaren is doorontwikkeld. Waar kun je dat beter presenteren dan in het hart van een oude industriestad? De Tilburgse Spoorzone past ons als een maatkostuum. In het park werd het ook steeds moeilijker programmeren. Een groot podium voor tienduizenden mensen beperkt de mogelijkheden aanzienlijk. Nu hebben we overal kleine zaaltjes, zodat we weer echt dingen kunnen presenteren die het in de toekomst gaan worden.’

‘Jawel, zo hadden we vorig jaar de Iraanse theatergroep Pazirik. Eenmaal hier bleken ze geen rider bij zich te hebben, paspoorten of gageverklaringen evenmin. Na het optreden kwamen ze met open hand naar ons toe: kunnen we effe vangen. Onze richtlijnen zijn heel anders dan in Teheran natuurlijk. We kregen ook problemen met de brandweer omdat de groep volgens traditie een open vuur maakte. Tja. Vaak zijn de Mundial-acts wel onder de hoede van een toermanager. Ook dat is veranderd.’

Waarom verhuisd? Het Leijpark is toch veel mooier dan zo’n industriegebied?

Mundial werkt met uiteenlopende culturen. Levert dat weleens rare situaties op?

Wat is de doelgroep: minder geitenwollensokken, meer petjes?

Op vrijdag is er een ‘More Mexico Night’, wat is dat?

‘Door de verhuizing is er veel veranderd. Wij kunnen veel langer doorgaan nu. Aan het eind van een festivaldag staan er nog dj’s tot diep in de nacht. Dat trekt uiteraard een jonger publiek. We willen hun laten zien hoeveel fantastische cultuur er buiten onze grenzen

‘We pakken dit jaar een extra festivaldag om één land goed uit te lichten. Bij Mexico moet je niet gelijk aan grote hoeden met gitaartjes denken, dat kennen we wel. Wij laten zien wat er nú gaande is. Zo hebben we de singersongwriter Carla Morrison, die dame

vragen over Mundial samenleving en actualiteit staat. Geen museum voor tradities.’

Dat betekent dus ook minder djembés en meer dj’s?

‘Inderdaad, want daar vindt momenteel het experiment plaats, maar het is niet alleen de ontwikkeling van elektronische muziek. Ook het lef van muzikanten om over grenzen te gaan is belangrijk. Vroeger kwam alles wat wij presenteerden uit traditionele dorpen. Die mensen zijn verhuisd naar de grote stad. Ze reizen en zijn actief op internet. Die jonge mensen willen niet langer tradities naspelen, maar geven daar hun eigen invulling aan en delen het op YouTube. Die ontwikkeling, daar staat Mundial 2.0 voor.’

Traditionele muziek is niet interessant meer? ‘Ik vind goed kora-spel nog steeds

is. De oudere bezoeker blijft welkom, maar wel binnen de verjonging van ons aanbod.’

Ooit trok het festival 120.000 mensen, mis je die aantallen niet?

‘Nee, honderdduizend mensen hoeven niet evenveel geluk te brengen als 25.000 bezoekers die dolblij over de nieuwe locatie rennen. Het denken in grote cijfers is volgens mij old school. Je moet durven denken in beweging, ook dat past bij deze tijd. Mensen zijn eigenzinniger dan ooit, er is meer waardering voor de voorlopersrol.”

Zonder grote namen moet het publiek vertrouwen op de programmeur. Waarom zou het? ‘Waarom zouden ze mij vertrouwen... haha. Het is natuurlijk niet het eerste jaar dat ik dit doe. Ik begon vijftien


is een enorme ster in Zuid-Amerika. Op Voladores ben ik ook heel trots; verwacht stunt- en vliegwerk in een paal van twintig meter hoog.’

Tot slot, de droomact. Welke groep wil je écht nog een keer op Mundial hebben?

‘Ik denk niet zozeer in groepen, want die komen toch wel bovendrijven. Ik zou wel wat meer voeling willen krijgen in moeilijkere gebieden. Het Midden-Oosten hebben we bijvoorbeeld minder goed in kaart dan Afrika. Dat zijn gebieden waar het al lange tijd slecht gaat, dus daar lopen genoeg muzikanten rond met een verhaal. Ik wil nog weleens een speurtocht doen in de clubs daar. Wat gebeurt er op artistiek gebied in de wereld. Dat is altijd de hoofdvraag voor Mundial.’

Greenhouse Talent presenteert

469*/,,)( 6 juli | birds of paradise | eindhoven

5(:

7 juli | tivoli vredenburg | utrecht

(:.,09 4 sept. | paradiso | amsterdam

1(*27(96> 12 sept. | doornroosje | nijmegen 13 sept. | smeerboel festival | utrecht 14 sept. | patronaat | haarlem

:61( 27 sept. | melkweg | amsterdam

(:(-(=0+(5 29 sept. | koninklijke schouwburg | den haag

,3=0:*6:;,336 22 okt. | koninklijk theater carré | amsterdam

305+:,@:;09305. 4 nov. | klokgebouw | eindhoven

Kijk voor de volledige concertagenda en tickets op www.greenhousetalent.com

7 Skip & Die timmert internationaal hard aan de weg. Ondertussen vorderen nieuwe opnames in Portugal, La Réunion en Brazilië. Portret van de ultieme Mundialband. DOOR Saul van Stapele E Zuid-Afrikaanse zangeres Cata. Pirata van Skip & Die is een van de weinige echte frontdames in de nationale popmuziekscene. Bij live-optredens van Skip & Die is ze het middelpunt in een orkaan van opzwepende beats en percussie, kronkelend op plateauzolen en in hotpants, en met een onvervalste punk-attitude. De groep combineert harde elektronische beats en vocalen uit alle windstreken; van het toasten van de Jamaicaanse dancehall tot het snerpende Portugees van de Braziliaanse favela-funk en de Afrikaanse ritmes waar Cata.Pirata mee opgroeide. De afgelopen anderhalf jaar tourde Skip & Die internationaal met de muziek van debuutalbum Riots in the Jungle, waarvoor tijdens een muzikale reis door Zuid-Afrika met producer Jori Collignon (C-Mon & Kypski en Nobody Beats The Drum) de blauwdruk werd ontworpen. Inmiddels werkt de groep in Collignons studio in Portugal aan het tweede album dat begin volgend jaar moet uitkomen. ‘Maar we zijn ook een maand in Brazilië geweest om daar met mensen te

werken,’ vertelt Cata.Pirata. ‘En we zaten twee weken op La Réunion in de Indische Oceaan, het eiland van mijn voorouders. Mijn moeder stamt af van piraten die vanuit Frankrijk naar La Réunion voeren en waarvan een aantal doortrokken naar Zuid-Afrika. De kranten op dat eiland schreven: “Piraat Cata komt terug naar haar roots”.’ In Brazilië werden de bandleden elke dag geïnspireerd ‘door mensen die je op straat tegenkomt; iedereen is open en leeft buiten en zodra onze percussionist ergens een geluidje uit toverde, waren er genoeg mensen om een feestje mee te bouwen.’ Percussie speelt een hoofdrol in het werk van Skip & Die – het zijn de trommels en shakers en koebellen die de gierende elektronische beats laten knallen, afkoelen en weer verder opzwepen.

Nieuwe songs

Voordat het debuutalbum van Skip & Die in 2012 uitkwam, had de band al enige tijd met de nummers van dat album opgetreden. Cata.Pirata kijkt er naar uit straks de nieuwe nummers met


invloeden vanuit heel de wereld te kunnen spelen. ‘Wie weet proberen we op Mundial al wat nieuwe liedjes.’ De groep trad de afgelopen twee jaar op in zo’n twintig landen, met muziek die bij uitstek universeel is, met invloeden uit talloze landen en culturen. De wijze waarop Skip & Die moderne elektronische muziek mengt met op het podium explosieve live-drums en percussie past bij de huidige tijdgeest waarin gezocht wordt naar het vertalen van de succesvolle elektronische muziek naar een live-variant, en de hokjes tussen muzikale genres steeds diffuser worden. Volgens Cata.Pirata sluit haar band aan op een wereldwijde beweging van mensen die ‘zoeken naar positiviteit’ en ‘niet alleen willen raggen en feesten’. Cata.Pirata: ‘Fans noemen mij wel een diva die toegankelijk is; ik straal uit dat ik het naar mijn zin heb, zoek altijd naar de connectie. Ik wil geen circuskunstjes doen en daar applaus voor krijgen. Voor mij is muziek geen commercieel product, ik voel me verbonden met de mensen die voor me staan.’

MUZIEK

INDUSTRIEEL ERFGOED

CULTUURHAVEN

UNIEK

KUNST VERBINDEN FOOD

MENGEN MIXEN

:HONRPRS&+91RRUGNDGHLQ9HJKHO GHWKXLVKDYHQYRRUNXQVWFXOWXXU HGXFDWLHIRRGHQYULMHWLMGVEHVWHGLQJ 2RLWVWRQGKLHU(XURSD¶VJURRWVWH PHQJYRHGHUIDEULHN'HPDFKLQHV]ZLMJHQ PDDUGHQLHXZH&+91RRUGNDGHODDW YDQ]LFKKRUHQ&UHDWLHYHHQFXOWXUHOH RQGHUQHPHUVJDDQGRRUPHWPL[HQHQ PHQJHQ&XOWXXUPHWIRRGEXVLQHVV PHWNXQVWRXGHUHQPHWMRQJHUHQZHUN PHWYULMHWLMGHGXFDWLHPHWUHFUHDWLH $OOHVNRPWVDPHQRSGH]HXQLHNHORFDWLH (ULVHONHGDJLHWVWHGRHQYDQJURRWV HYHQHPHQWWRWLQWLHPFRQFHUWYDQ PRGHVKRZWRWEXVLQHVVPHHWLQJ /DDWMHLQVSLUHUHQ

CHVNOORDKADE.NL

9

Het nieuwe leven van een venijnig instrumentje Bassekou Kouyaté, een van Mali’s populairste muzikanten, gaf de traditionele ngoni nieuw elan in een West-Afrikaanse ‘rockband’. DOOR

Leendert van der Valk

ASSEKOU KOUYATÉ heeft grote handen. Té grote handen, lijkt het, om de kleine ngoni mee te bespelen. Wanneer hij het podium op komt, in een gewaad dat zijn grote, brede gestalte accentueert, onttrekken zijn kolenschoppen het snaarinstrumentje bijna aan het zicht. Maar zodra hij een voet op een speaker zet en aan een van zijn venijnige solo’s begint, groeit het instrument. Het houten ding, dat qua omvang en uiterlijk nog het meeste wegheeft van een cricketbat, brengt een spervuur aan rake noten voort. De Malinees (1966) heeft het voorlopertje van de banjo nieuw elan gegeven. Eeuwenlang was het een begeleidingsinstrument in de West-Afrikaanse muziek. Onmisbaar in elke band, maar weggemoffeld achter grote blikvangers. Vorig jaar, tijdens zijn Nederlandse tournee,

zei hij daarover: ‘De ngoni dreigde te worden weggedrukt door nieuwe instrumenten, zoals de gitaar. Ik wilde een ngoni-band opbouwen naar het model van een gitaarband.’ Dat werd zijn groep Ngoni Ba, een band van familieleden. Zijn vrouw zingt, zijn zoons en neven spelen mee. Voor Kouyaté is dat niet meer dan logisch. Hij is griot, dat wil zeggen dat zijn vader ngoni speelde, en diens vader ook en zo kun je door gaan naar de Middeleeuwen. Je moet enig lef hebben om een dergelijk oud, traditioneel instrument te veranderen.

Volumeknoppen

Kouyaté legt de ngoni op zijn schoot. Er zitten vier snaren op, twee korte, twee lange. Hij wijst op een slordig, zwart stuk tape op de koeienlederen klankkast. ‘Ik heb er volumeknoppen en een element van een elektrische gitaar in gezet. Je kunt er nu echt de blues op spelen.’ En het werkt. Al in 2007 zong zijn naam rond dankzij zijn album Segu Blue, maar sinds Jama Ko, begin 2013, toert hij nonstop en is hij een van Mali’s populairste muzikanten. Wie hem volgde tijdens zijn vele concerten in Nederland, zag de


band elk optreden verder groeien in het repertoire. Dat komt niet alleen door de solo’s van Kouyaté, die zich graag laat opzwepen door het publiek, maar ook door de ruimte die de andere bandleden krijgen. Zijn vrouw, Ami Sacko, is een stralende verschijning met een geweldige stem. Op het podium wil zij nog wel eens haar zoons corrigeren met een strenge blik, maar wanneer de jongens hun solo’s doen, op ngoni, of op de talking drum, is ook zij haar gezag kwijt en staat alles in het teken van het feest. Ngoni Ba mag dan gemodelleerd zijn naar een rockband, de presentatie, vaak in uniform paars of blauw, is eerder die van een geoliede soulgroep, inclusief synchrone danspasjes. Ook het geluid heeft onmiskenbaar soul, maar tijdens de solo’s dringt de blues door. Kouyaté is blij dat hij de ngoni kan laten horen in Europa. Hij paste de traditionals van zijn voorvaderen aan voor een breder, Westers publiek. Makkelijk was dat niet. ‘Soms kom je erachter dat een liedje niet werkt, dan moet je weer aanpassingen maken. En na een tijdje, ça va. Dat is ‘m dan. Het is een gemoderniseerde traditie.’

10

Asian Dub Foundation

Twee baanbrekende wereldse dance-acts uit Londen staan exclusief op Mundial: Transglobal Underground en Asian Dub Foundation. DOOR

Dieter van den Bergh

RIAN ENO en David Byrne experimenteerden op de legendarische elpee My Life in the Bush of Ghosts in de vroege jaren tachtig al met tribal trance: een mix van elektronica en etnische muziek. Maar echt ‘danceable’ werd het pas tien jaar later. Vanuit Engeland diende zich een ‘etno-techno’-beweging aan die dance- en hiphopbeats combineerde met wereldmuziek, of het nu traditionele Egyptische, Caribische, ZuidAfrikaanse of Indiase muziek was. Aan het roer Transglobal Underground (TGU), met oud-leden van wavebands als Furniture en The Transmitters, en met als troef de Brussels/Arabische zangeres Natacha Atlas. ‘We waren echt op zoek naar iets nieuws,’ zegt oprichter en multi-instrumentalist Tim Whelan (1958), alias Alex Kasiek, in Cockney-Engels vanuit Parijs. ‘Er gebeurde van alles in de dance-scene in Londen, maar allemaal in afgescheiden hokjes. We wanted to mix it all up.’

Pioniers van TGU trok in 1991 de aandacht met de debuutsingle Temple Head. Deze Single of the Week bij het toonaangevende blad Melody Maker kwam uit op Nation Records van Aki Nawaz, alias militant rapper Fun-Da-Mental. Met zijn even explosieve als kleurrijke act en label verrichte Nawaz baanbrekend werk, ook als vroeg podium voor andere ‘tribal techno’-acts als Invaders of the Heart, Talvin Singh, Asian Dub Foundation, Loop Guru en Joi. Met de Nation-platen Dream of 100 Nations (1993), International Times (‘94) en Psychic Karaoke (‘96), die alle drie in de Britse charts belandden, zette TGU de wereldse dance-toon. Whelan: ‘We waren beïnvloed door Jah Wobble (exbassist van PiL.-red], vroege bhangra en dub-acts als African Head Charge, maar we presenteerden een sound die er definitely nog niet was.’

Loodzware dubbassen

Je contactlenzen trilden bijna uit je ogen, zo zwaar waren de dubbassen die Transglobal Underground in 1995 uitspuwde over het Mundial-veld. De groep is bijna

twintig jaar later terug in Tilburg. Zonder Natacha Atlas, maar met de overgebleven kernleden Whelan en Hamilton Lee alias Hamid Mantu (percussie, drums, programming) én met de Albanese Fanfara Tirana, met wie ze recent de plaat Kabatronics opnamen. ‘Kaba’ is feestelijke Albanese blaasmuziek, de ‘tronics’ staan voor hiphop en dance-beats: balkan beat dus, een beetje à la hitmachine Shantel. Beetje laat nu die hausse weer is uitgeraasd, maar niet minder lekker. Ingeklemd tussen de blazers, sitar-speelster Sheema Mukherjee, een rapper en dj staat het geheime wapen: de 67-jarige zanger Hysni Zela, een beroemdheid in Albanië. Jarenlang was hij in deze fanfare, een voormalig staatsensemble, de ‘hofzanger’ van dictator Enver Hoxha, die het geïsoleerde Balkanland tussen 1944 en 1985 in een ijzeren communistische greep hield. ‘Als professioneel zanger had je geen andere keus,’ vertelde Zela zes jaar geleden, thuis in Tirana. ‘De staat controleerde alles. We mogen nu doen wat we willen en dat voelt goed.’ Tim Whelan is trots op het Albanese project. ‘Het beste dat we in jaren hebben


11

Transglobal Underground

de etno-dance gemaakt. Iedereen is dan misschien into Balkanmuziek nu, maar de Albanese muziek is echt anders, spiritueler, intenser. Bovendien zit er een hele diaspora aan vast, daar herkennen we ons in.’

Aziatische junglepunk

Ze werden ‘de toekomst van de rock ń roll’ genoemd door David Bowie. De zanger vroeg Asian Dub Foundation (ADF) eind jaren negentig zelfs voor een tournee. Mooi niet, was het antwoord, want Bowie had geen entree betaald voor een benefiet. Met de principes van deze geëngageerde Londense angry young men – van Bengaalse, Indiase en Pakistaanse komaf - valt niet te sollen. Nog steeds niet. Piepjong is de groep, opgericht in 1993, niet meer, wel angry en militant, zo valt ook te beluisteren op haar laatste cd The Signal and the Noise.

De ragga-raps, de opruiende punkgitaar van Chandrasonic, de capriolen van turn-tablist Pandit G, de diepe bassen van bassist/percussionist Dr. Das en de samples van techneut Sun-J: veel is er muzikaal niet veranderd sinds de groep in de jaren negentig een kopstuk werd van de Asian Underground, een Engels/ Aziatische dance-stroming. Hun Aziatisch gekruide junglepunk met een flinke dosis dub en hiphop klinkt nog even explosief en urgent. Zonder veel fantasie kun je ze de Aziatische Rage Against The Machine noemen. De meeste nummers zijn hedendaagse protestliederen over onrechtvaardigheid. Vooral het kapitalisme, racisme, The War on Terror en Fort Europa moeten het ontgelden. De groep debuteerde meer dan twintig jaar geleden - net als geestverwanten Transglobal Underground - bij Aki Na-

waz’ Nation Records met The Conscious EP en brak in 1997 door met de briljante drum ’n bass/jungle/rock-plaat R.A.F.I., die een jaar later als remixalbum de Britse hitlijsten bestormde. Aan carrièreplanning, daar doen de jongens van ADF niet aan, ook al werkten ze samen met grote namen als Primal Scream, Sinéad O’Connor en Chuck D van Public Enemy. Maar dit was allemaal onder de paraplu van ‘protest’ of ‘benefiet’. Hieronder valt ook ADF’s live (!)-herinterpretatie van de soundtrack van La Haine, de geroemde ‘politieke’ Franse film. ‘Onze houding is anti-establishment, maar ook anti-rock ’n roll,’ verklaart Aniruddha Das, alias Dr. Das. Geen poses, wel politiek. Met verve blijft het activistische Asian Dub Foundation na twintig jaar nog steeds the enemy of the enemy.

> ESSENTIËLE ETNO-DANCE Global Sweatbox Met Jah Wobble, Sabres of Paradise, Transglobal Underground (1993, Nation) | Star Rise - Nusrat Fateh Ali Khan & Michael Brook (1997, Real World) | R.A.F.I. - Asian Dub Foundation (1997, Virgin) | Erotic Terrorism – Fun-Da-Mental (1998 Nation) | Rejoice rejoice - Transglobal Underground (2004, Labels) | Run Devils and Demons - Best of Transglobal Underground (2009, Nascente) | Radio Babel - Watcha Clan (2013, Piranha)


ONZE LINE-UP 27-29

JUN 2014

06

JUL 2014

15-21

SEP 2014

FESTIVAL MUNDIAL XSpoorzone ;WaaQVWS\eSZVSbYZSc``WXYabSTSabWdOZdO\<SRS`ZO\R6WS` dW\RXSUSS\U`]bS\O[S\[OO`bOZS\bcWbR]`âSS\abORaS a[SZbY`]ShS\dO\]dS`RSVSZSeS`SZR

www.festivalmundial.nl

WOO HAH! XSpoorzone E==6/6WaSS\UZ]SR\WSceO[PWbWScaS\W\bS`\ObW]\OOZ VW^V]^TSabWdOZUS]ÙO\WaSS`RR]]`!>]^^]RWc[S\;]X] 1]\QS`ba

www.woohahfestival.com

INCUBATE XCentrum 9c\abTSabWdOZ7\QcPObS`WQVbhWQV]Û`S\adS`ZSUUS\RS QcZbcc`6SbTSabWdOZYS\bSS\P`SSR^`]UÒ[[O[Sb[chWSY PSSZRS\RSYc\abVSRS\ROOUabVSObS`S\QW\S[O

www.incubate.org

DEFINITIE VAN HIPHOP X013 NOV 2014

6SbOZZS`VO`RabSVW^V]^TSabWdOZdO\RS0S\SZcf2SÃ\WbWS dO\6W^V]^^`SaS\bSS`bRSOZZS`PSabSS\[SSab`SZSdO\bS VW^V]ÔQbacWb<SRS`ZO\RS\0SZUW~

www.013.nl 24-29

DEC 2014

STRANGER THAN PARANOIA XParadox 6SbXOO`ZWXYaSXOhhTSabWdOZAbÒ\US`BVO\>OÒ\]WOaZOOb P`cUUS\bcaaS\X]\US\]cRbcaaS\dSàQVWZZS\RSUS\`SaS\ bcaaS\b]SUO\YSZWXYSS\]\b]SUO\YSZWXYS[chWSY

www.paradoxtilburg.nl

ROADBURN X013 APR 2015

@]ORPc`\VSbW\bS`\ObW]\OOZdS`[OO`RSS\O`bWabWSYdSSZ US^`ShS\TSabWdOZd]]àb]\S``]QYR]][âgQVSRSZWQOS\ OdO\bUO`RS[SbOZ

www.roadburn.com

NEUROTIC DEATHFEST X013 APR 2015

6Sb^`SabWUWSchS<Sc`]bWQ2SObVTSabWa[Sb[SS`RO\"# OQba^S`SRWbWScWbUSU`]SWRb]bVSbU`]]babSSfb`S[S[SbOZ TSabWdOZdO\3c`]Ô

www.neuroticdeathfest.com

KINDERGARTEN XLeijpark MEI 2015

=\RS`VSb[]bb]\SdSÙ`]ec^P`S\UbVSbBWZPcÙaS RO\QSTSabWdOZ9W\RSÙO`bS\bSQV\]S\RO\QS\OO`RS PW\\S\abOR

www.kindergarten.nu

GIPSY FESTIVAL XInterpolistuin MEI 2015

7\bS`\ObW]\OZ5Wâg4SabWdOZVO\bSS`bSS\P`SSRPSU`W^dO\ UWâgS\aZOObabSSRaeSS`\WSceSeSUS\W\7SRS`XOO`SS\ YScÒO\[chWYOZSdS`ÒaaW\US\S\PWXh]\RS`SQ][PW\ObWSa

www.gipsyfestival.nl

HALL OF FAME XSpoorzone

X

;SbVSba^SQbOQcZOW`SaYObSÔ`Y:ORgPW`R]STS\`cW[bSaS\ SS\^]RWc[hOOZWaRS6OZZ]T4O[SSS\eOO`RSd]ZZS^W]\WS`W\ RSA^]]`h]\S

www.hall-fame.nl

PARADOX XCentrum

X

DO\VSRS\ROOUaSXOhhS\US[^`]dWaSS`RS\]WaSb]b Q][^cbS`[chWSY2Wb^]RWc[d]]ÒQbcSZS[chWSYdS`YS\b RS[chWYOZSU`S\hS\

www.paradoxtilburg.nl

013 POPPODIUM XCentrum

X

:WdSQ]\QS`bS\RO\QSS\QZcPOd]\RS\\]\^]^ ^`]UÒ[[S`W\US\]]YX]\UbOZS\bdS`RWS\bSS\^ZSYW\RS aQVWX\eS`^SàdO\!;SbVOO`beSShOZS\\SS[b!SS\ c\WSYS^ZSYW\PW\\S\VSbQS\b`c[dO\BWZPcÙ

www.013.nl

FONTYS ROCKACADEMIE XCentrum

X

BWZPcÙYS\bSS\U`]]bOO\bOZX]\US[chWYO\bS\2S @]QYOQORS[WSPWSRb[chWYOOZbOZS\bSS\^]RWc[][hWQVbS ]\beWYYSZS\b]b[chWSY^`]TSaaW]\OZ

www.fontys.nl/rockacademie

14

Ares

Maydien

De rapscene in de lage landen maakt een bloeitijd door. Maak op Festival Mundial kennis met drie nieuwe toptalenten: het Vlaamse podiumwonder Coely, de aanstekelijke urbanvocalist Maydien en rapper Ares uit Oosterhout. DOOR

Saul van Stapele

ET gaat goed met de rapscene in de lage landen. De afgelopen jaren wonnen onder andere The Opposites, Kyteman en De Jeugd van Tegenwoordig de Popprijs voor belangrijkste Nederlandse popartiest van het jaar. Nederlandstalige rap maakt al jaren een creatieve bloeiperiode door. De scene kent een sterke, gevarieerde bezetting, van rappers die lichtvoetige radiohitjes uitbrengen en jonge feestrappers die de dansvloer in de fik steken tot spitsvondige verha-

lenvertellers, borsttrommelaars en woordkunstenaars. In België is de laatste jaren een nieuwe generatie opgestaan die de nationale rap in korte tijd naar een hoger niveau heeft getild. En ook internationaal maakt hiphoptalent uit de lage landen indruk, zoals Nouveau Riche-producer Boaz van de Beatz, dj-collectief The Partysquad en Reverse dat doen met hun beats, en rapper en zanger Mr. Probz met zijn wereldhit ‘Waves’. Een van de grootste talenten uit België is de 20-jarige Vlaamse rapster Coely Mbueno, woonachtig in de wijk Brugse Poort in Gent. Nadat haar single ‘Ain’t Chasing Pavements’ een kleine twee jaar geleden werd opgepikt door radiozender Studio Brussel, groeide ze in zeer korte tijd uit tot de festivalkoningin van haar land, met optredens op de grootste muziekevenementen en in het voorprogramma van sterren als Snoop Dogg en Kendrick Lamar. Coely maakt robuuste rapmuziek die verwijst naar een ver verleden, naar een periode waarin zij zelf nog geboren moest worden. Het is een vervlogen

tijd waarin rauwe en/of poëtische raps, warme samples en droge drums het dominante geluid van hiphop bepaalden. De Vlaamse rapster met Congolese wortels werd muzikaal gevormd door het kijken naar MTV - zo leerde ze Engels spreken - het zingen met een kerkkoor in de Kimbanguist-kerk in Merksem waar haar moeder dirigent was, en de klassieke rapplaten die haar producers haar voorschotelden. Uit die bijzondere mix is een krachtige performer ontstaan met een veelzijdige podiumshow. Op haar middelbare school maakte Coely al indruk met haar beatboxkwaliteiten - het vocaal produceren van ritmes - en haar liefde voor zang en dans. Haar enthousiasme is ook op het podium een sterk wapen. Coely rapt haar teksten vol vuur, met een goed gevoel voor cadans en melodie, maar geniet ook zelf zichtbaar van een stukje snelvuur-rap waarbij ze - op tape - het rappende machinegeweer Busta Rhymes probeert bij te houden, of een raar dansje, een vocale improvisatie en de interactie met het publiek.

Lage landen, www.festivalmundial.nl | @MundialTilburg

15

Coely

hoge ogen Nieuw elan

Coely is een van de vele voorbeelden uit de lage landen die de laatste jaren hoge ogen gooien. Nationale talenten gaven live-rap de afgelopen jaren nieuw elan, nadat het publiek het jarenlang moest doen met gedrogeerde Amerikanen die zo zelfingenomen waren dat ze op het podium geen druppel zweet meer wensten te verspillen. Zowel live als op plaat tonen rappers uit de lage landen de weg terug in een genre waarin elkaar aftroeven met vaardigheden, eigenzinnige, creatieve vernieuwing en het opzwepen van een zaal ooit internationale basiswaarden waren. Opvallend aan het succes van Coely is dat ze in het Engels rapt. Dat was in de begindagen van rap in de lage landen weliswaar de norm, maar gaandeweg werd rappen in het Nederlands de absolute standaard. Veel artiesten zagen rappen in het Engels als een commercieel doodlopende weg, omdat je zou moeten concurreren met de grote namen en platenmaatschappijen uit het buitenland en er in eigen land nauwelijks een infrastructuur voor is – rap van eigen

bodem is op radio en tv vrijwel volledig Nederlandstalig. Maar in een muziekindustrie waarin artiesten steeds vaker zelf hun muziek ontwikkelen en direct aan de consument presenteren, zijn er nieuwe mogelijkheden voor Engelstalige muziek van eigen bodem. Een Engelstalige artiest van wie op dit gebied veel mag worden verwacht, is Brabander Maydien, een charismatische rapper die nog moet doorbreken naar het grote publiek, maar die het met zijn live-reputatie en netwerk al wel schopte tot het verzorgen van shows rond concerten van Jay Z en Frank Ocean. Maydien is net als Coely een jonge, Engelstalige rapper met een positieve inslag. Op het podium bouwt hij met zijn publiek een feestje en flirt hij met de dames, en op zijn platen is alle ruimte voor invloeden uit r&b en klassieke popmuziek. Maydien is een aanstekelijke urbanvocalist die met zijn producer Mitchell LC Yard stevig put uit moderne geluiden, van de wolkenrap van A$AP Mob en de westkustrap van Kendrick Lamar tot invloeden uit r&b, bass en de


populaire hiphop uit het zuiden van de Verenigde Staten. Toch is het ondanks de aanwas van nieuw Engelstalig talent, vooralsnog de Nederlandstalige rap die de scene overheerst. Een rapper om in die hoek in de gaten te houden is de 18-jarige Ares uit Oosterhout, nieuw talent van raplabel Top Notch, marktleider en hofleverancier van de Nederlandstalige rap. Ares is een rapper met een stevige, soepele cadans die met poppy singles als ‘Pirouette’ en ‘100.000 plekken’ een serieuze gooi doet naar de troon van Gers Pardoel. Op internet staan talloze clipjes van Ares als een gedreven, competitieve rapper en hij is groot fan van de futuristische hiphop van Clams Casino en de platen van muziekvernieuwer Kanye West. In zijn popsingles doet hij bewust wat water bij de wijn, maar hij lijkt bij uitstek een rapper die op termijn ook zijn fascinatie voor de nieuwste boeiende ontwikkelingen in rap en muziekproductie moet kunnen overbrengen naar het grote poppubliek.

16 De Europese jazzwereld haalt opgelucht adem: een nieuwe ster is geboren. Trompettist Ibrahim Maalouf (33) wandelt onbekommerd door het wilde stijlenpark van de 21ste eeuw en tovert met geheel eigen, explosieve muziekillusies. DOOR

Mark van de Voort

BRAHIM MAALOUF klinkt bevrijd. De Frans-Libanese componist en trompettist blikt verfrissend brutaal de wijde wereld in. Op de cover van zijn nieuwste album Illusions is hij omringd door vrouwelijk schoon en andere kleurrijke snuiters. Maalouf is de baas: gezeten op een rode sofa met een bugel vastberaden in de rechterhand geklemd, en blingblingringen aan zijn linkerhand, is hij klaar voor het grote werk. Zelfs in zijn hilarische videoclip bij leadsingle ‘Illusions’ meet Maalouf zich met verve het imago van vrouwverslindende crooner aan. De vette knipogen zijn niet van de lucht. In werkelijkheid is Maalouf een uiterst aimabele, ruimdenkende muziekliefhebber. Een eclecticus in het diepst van zijn hart die weet wat er speelt in de jazzscene en ver daarbuiten. Zijn album Illusions is een broeierige smeltkroes van de meest uiteenlopende genres: van spontane balkanfolk en springerige progrock, tot Miles Davis-geïnspireerde jazzfunk en vertrouwde Arabische muziekmelanges. In thuisland Frankrijk behoort hij inmiddels tot de best verkopende instrumentalisten, en de rest van de wereld wacht. Musici als Sting, Vanessa Paradis en Elvis Costello werkten al met hem samen.

de Parijse trompetmeester Maurice André. Maalouf senior ontpopte zich als een eigenzinnig talent die in zijn vrije tijd knutselde aan een bijzondere kwarttoontrompet. Eindelijk was hij in staat de zangerige toon van de Arabische muziek in trompetklanken te vangen. Een unieke microtonale klank die Ibrahim Maalouf nog altijd in ere houdt.

Trompetbeest

Vader Maalouf nam zijn zoon voortdurend op sleeptouw en het klassieke en barokke trompetspel kreeg Ibrahim met de paplepel ingegoten. ‘Ik wilde alleen maar zo dicht mogelijk bij mijn vader zijn. En dus speelde ik trompet. Dat was ook het enige wat ik kon, terwijl ik er weinig liefde voor voelde. Pas rond mijn 22ste kreeg ik echt plezier in het trompetspelen.’ Ibrahim Maalouf blijkt een trompetbeest en wint de ene na de andere klassieke trompetcompetitie. Als twintiger schrijft Maalouf al orkestcomposities en lijkt hij uitsluitend voorbestemd voor de klassieke muziek. Maar in zijn hoofd broeden er plannen voor een veelomvattende, actuelere muziek. Aangevuurd door zijn passie voor jazz, rock en Arabische muziek stort Maalouf junior zich op een serie tegendraadse jazzplaten die bij iedere liefhebber de oren doen tuiten. In zijn trilogie Diasporas (2007), Diachronism (2009) en Diagnostic (2011) verwerkt Maalouf zijn verleden als Libanees vluchteling met een muzikaal spervuur dat even bevrijdend als vooruitstrevend is. Filmische, meeslepende jazzmuziek die de luisteraar aan de hand meeneemt door een postmodern stijlenlandschap. ‘Mijn muziek heeft inderdaad iets cinematografisch. Je hoort steevast een heldere melodie en een duidelijke opbouw met een verhaal erachter,’ er-

Ibrahim Maalouf: ‘Ik stel me open voor alles wat me vrolijk stemt’ En dan te bedenken dat de jonge Ibrahim aanvankelijk kind aan huis was in de serieuze klassieke muziek. Zijn vader Nassim Maalouf speelt daarbij een soort heldenrol. Een befaamde, klassiek getrainde trompettist die eind jaren zestig vanuit Beiroet naar Parijs vluchtte om het trompetspel onder de knie te krijgen. Het door burgeroorlog geteisterde Libanon keerde hij de rug toe, al zou het gezin Maalouf ondanks alle gevaren geregeld nog op familiebezoek gaan. Lessen kreeg Nassim Maalouf van

kent Maalouf. ‘Heel mijn levenswandel is een muzikale inspiratiebron. De mensen die ik ontmoet, het voedsel dat ik tot me neem, de reizen die ik maak en de films die ik zie. In mijn hoofd en lichaam zinderen de melodieën, sommigen maken me gelukkig, anderen weer bedroefd. Maar als het goed voelt, gebruik ik ze. Een doel met mijn muziek streef ik niet na, maar ik stel me open voor alles wat me vrolijk stemt.’ In 2012 schrijft hij nieuwe muziek bij René Clairs filmklassieker La Proie du

Vent (Prooi van de wind) uit 1927. Een kolfje naar de hand van Maalouf die een swingende akoestische jazzscore aflevert, later vastgelegd op zijn vierde album Wind (2012). ‘Ik kan me voorstellen dat het voor een pure jazzmuzikant lastig is om ineens een soundtrack te schrijven. Maar voor mij vormt dat geen enkel probleem. Als ik schrijf, houd ik me aan geen enkele jazzregel. Al componerend zie ik de film al voor mijn ogen voorbijtrekken.’ Maalouf leverde dit jaar al een soundtrack af voor de recente Yves Saint Laurent-biopic.


17 DENIS ROUVRE

Jazzillusionist Maalouf

Hildegard van Bingen

Op zijn recente album Illusions pakt hij eindelijk uit met zijn live-band waarmee hij al zes jaar de wereld afstruint. Tijdens de tour bevinden zich in de frontlinie onder meer toetsenist Frank Woeste en gitaristen François Delporte en Laurent David. Ook laat Maalouf zich bijstaan door drie andere trompettisten. ‘Geweldig om je geruggensteund te weten door drie andere trompettisten. Alsof je meegezogen wordt door een massieve koorklank. Niets klinkt berekend, we

geven het volle pond en gaan uiterst spontaan te werk. Het zijn allemaal musici met een jazz-achtergrond, maar ze voelen zich ook thuis binnen hiphop, hardrock of klassiek.’ In deze tijd van succesvolle klassieke crossovers wordt Maaloufs onmiskenbare componeertalent geregeld aangesproken. In juni gaat een spectaculair werk voor kinderkoor, blazersensemble en slagwerkers in première in Saint-Denis. Spiksplinternieuwe muziek op negen teksten van de middeleeuwse


mystica Hildegard van Bingen. ‘Nee, geen religieuze muziek. Spiritueel wordt het wel. Alle muziek is naar mijn smaak spiritueel, zelfs hiphop.’ Binnen het klassieke kamp waar Ibrahim Maalouf bivakkeerde, kijken ze met reserves naar zijn huidige muzikale escapades. ‘In de klassieke wereld klampt iedereen zich vast aan aloude regeltjes. Gelukkig zijn er ook musici die ruimhartig de regels willen ombuigen. Ik probeer het in ieder geval.’

18

op de top van de paal een traditionele dans uit. De Mexicaanse paaldans is heden ten dagen beschermd en erkend door de UNESCO als cultureel erfgoed en wordt nog steeds maar zelden gezien in Europa. De Mexicaanse band Los Elásticos verzorgt met haar vuige surf, rockabilly en punk de soundtrack.

Rad der inhaligheid

Theater Tuig

Mundial: meer dan muziek Door circus, dans en (straat) theater te programmeren is Festival Mundial de laatste jaren meer geworden dan alleen ‘muziekfestival’. DOOR

Hans Rube

UNDIAL anno 2014 telt maar liefst drie podia voor zogeheten ‘performing arts’. De selectie van deze acts was in handen van een speciaal daarvoor bijeengeroepen club specialisten uit de wereld van de schone kunsten zelf. Zij kwamen op de proppen met een rijk en gevarieerd aanbod. De bezoekers kunnen genieten van stuntwerk, clowneske en ludieke straatartiesten of moderne dans, gewoon op straat of tussen de rails van de voormalige NS-werkplaats. Veel verwacht programmadirecteur Erwin Schellekens daarbij van de Mexicaanse voorstelling Dans van de Voladores, waar hij al jaren op aasde. De dans van ‘de vliegers’ is van oorsprong een ceremonie die werd opgevoerd om de goden gunstig te stemmen. Dat gebeurde voor het eerst zo’n 450 jaar geleden. In de binnenlanden van Mexico heerste ernstige droogte. Het hongerige

volk bedacht dat men boven in een kaalgekapte dertig meter hoge boom dichter bij de ontstemde goden zou zijn. De oudsten van het dorp kozen vijf sterke jonge mannen uit die, nadat zij rond de boom hadden gedanst, naar boven klommen om daar regengod Xipe Totec met offers zodanig gunstig te stemmen dat hij het weer zou laten regenen. De vier elementen en windstreken spelen ook nu nog een voorname rol in de rituele dans. Vier mannen ‘vliegen’ in de lucht terwijl ze zijn vastgebonden aan een windmolen, nummer vijf voert boven

Terug van weggeweest op de grote theaterfestivals: Schraapzucht van Theater Tuig. De voorstelling beleefde al op Oerol 2008 zijn première, daarna is de enorme installatie heel de wereld rondgereisd. Recent werd ‘het rad der inhaligheid’ weer uitgepakt. Schraapzucht is een theatrale aanklacht tegen onze consumptiemaatschappij en dat wordt dan ook in beelden knellend vertolkt. Theater Tuig staat bekend om de bijzonder ingenieuze installaties. Alles in de bouwwerken kan bewegen, valt uiteen, rijdt en staat uiteindelijk in brand. Op straat is tijdens het festivalweekeinde onder meer te zien het Tango Danstheater, een voorstelling met moderne dans, omlijst met improvisatietoneel, muziek en videokunst. En om van te proeven: Het SmaakLab Theater. Ook (ver)smakelijk: Bram Graafland, ofwel de Gillende Keukenprins. Bram kookt, speelt orgel en drumt. Dat allemaal tegelijk, en terwijl hij een rommeltje maakt van zijn installatie moet daar uiteindelijk een eetbare pannenkoek geboren worden. Bijzonder: Tutatis van Caballos de Menorca. Spaanse mannen gehuld in paardenpakken. Vorig jaar was de groep - bij wie kinderen soms ook mogen knutselen - voor het eerst te zien tijdens Deventer op Stelten. Dit jaar lijken de Spaanse eilandbewoners vaste voet aan de grond te krijgen op de Nederlandse festivalterreinen.

Caballos de Menorca


19

Een Zweedse gitarist laten samenspelen met een Franse klarinetspeler, een Griekse zangeres en een Libanees strijkkwartet. ‘Vierde wereldmuziek’ noemt duo Den Sorte Skole haar samplekunst. DOOR

Thomas Snoeijs

EN SORTE SKOLE komt uit Denemarken, het land wiens bekendste bijdrage aan de muziekhistorie ‘Barbie Girl’ heet. Dat is ontegenzeggelijk westerse pop. Andere

Den Sorte Skole

‘Vierde wereldmuziek’ uit Denemarken culturele invloeden kwamen pas laat aan in het land. Nederland was lang een stortplaats voor migranten vergeleken met Denemarken – de weinig tolerante wetgeving hield de cultuurversmelting tegen. Inmiddels heeft de globalisering toch haar werk gedaan. Op Mundial staan dit jaar maar liefst vier Deense acts. Wij noteerden een balkanpunkband (The Sexican), een klezmergroep (Mames Babegenush) en exotische hiphop (Linkoban). En Den Sorte Skole dus, twee sneakerdragers die alle nieuwe invloeden vol overgave omarmen. Martin Højland (34) en Simon Dokkedal (35) wonen in Kopenhagen. U vindt ze meestal in een platenzaak of een donker kamertje waar stoffig vinyl onder de naald komt te liggen. Samplen is de basis van hun werk. Ze ontleden, bewerken en reconstrueren oude platen en maken er ‘nieuwe’ muziek van. Ja, die werkwijze kennen we uit de hiphop, maar het eindresultaat past beter in andere genres, zo niet in een compleet nieuwe muzieksoort. Daarom: vierde wereldmuziek. Op het laatste album Lexicon III beperkt het duo zich niet tot dance- en rock-anthems - zoals bijvoorbeeld 2 Many DJ’s - maar duikt veel dieper de archieven in. Japanse acidfolk, een Titaans man-

nenkoor of Italiaanse geluidskunst – als het op plaat staat, behoort het tot hun instrumentarium. Met deze werkwijze bouwen de Denen niet bepaald een feest van herkenning voor hun publiek. Je moet een aardige muziekprofessor zijn wil je hun samples kunnen meefluiten. ‘Ik herken hooguit vijf procent,’ zegt zelfs Peter Hvalkof. Voor het Deense Roskilde Festival programmeert hij de wereldmuziek en is een van de grootste kenners in zijn werkveld. Vroeger, toen het duo nog een hiphoptrio was, programmeerde Roskilde hen op een klein podium. 350 mensen, dak eraf. Twee jaar later,

Linkoban


in 2010, draaiden ze in een tent voor 35.000 festivalgangers. Dak eraf, alweer. Den Sorte Skole ziet de aarde als een stip in het heelal. Een bolletje waar afstanden niet bestaan. Het internet naast platenzaken een belangrijke bron voor het duo - heeft de grenzen tussen landen en tijdperken vervaagd. Daar maken zij gretig gebruik van. Op Lexicon III componeren zij zelfs alleen met stukjes muziek van vóór hun geboortejaar. Peter Hvalkof: ‘Door hun kader te verbreden naar álle denkbare genres hebben ze een meer volwassen geluid gecreëerd. Met genoeg climaxen om een tent op z’n kop te krijgen, maar ook interessant voor een publiek dat liever luistert dan danst.’ Wat u op Mundial kunt verwachten: twee dertigers die los van tijd, genre, nationaliteit, religie en cultuur een nieuw soort elektronische muziek creëren. Dat alles met ontzaglijk veel respect voor de muziekgeschiedenis. In hun thuisland staan ze al bekend als ‘de koningen van de sample’, en hun laatste plaat wordt vergeleken met David Byrne en Brian Eno’s eclectische meesterwerk My Life In The Bush of Ghosts (1981). Groot compliment. Nu Tilburg nog veroveren. Eitje.

20

Kali Mutsa

ET moment waarop muzikale inventie en sociaal-maatschappelijke zeggingskracht in de latin samenkwamen, was de salsa-revolutie in het New York van de jaren zeventig. Waar salsa soms nog met oppervlakkige Caribische muziek wordt geassocieerd, heeft het voor de grote Puertoricaanse gemeenschap van New York dezelfde emancipatoire betekenis als jazz dat heeft voor Afro-Amerikanen. ‘Salsa wanted to travel beyond the barrio – to be seen, and to see itself, as more than just a ghetto dancehall soundtrack. It was virtuoso music with deep history and an international pedigree: it wanted respect.’ Aldus Will Hermes in zijn fenomenale weergave van het muzikale New York van de jaren zeventig Love goes to building on fire. Five years in New

De digitale en vintage latin-explosie Met de vrijdagavond geheel gewijd aan Mexico, de twee hotste Colombiaanse acts van dit moment en aanstormend talent uit Ecuador en Argentinië heeft Mundial dit jaar een latinprogramma dat nieuwsgierig stemt. Tommi ‘El Mariachi’ Benders, de meest actieve latincrossover-dj in Nederland, legt uit. DOOR Jaïr Tchong Bomba Estéreo

York that changed music forever (Faber & Faber, 2011). Hermes brengt interessante dwarsverbanden aan tussen de deelgeschiedenissen van salsa, rap, punk, wave, jazz en zelfs hedendaagse muziek. Wie zich afvraagt wat de actuele stand van zaken in de latin is, gaat snel duizelen. Terwijl de hoofdstromingen nog steeds salsa, bachata, merengue en reggaeton zijn, genres die inmiddels ook in de kleinste Nederlandse stad een gezonde scene kennen, is als je verder kijkt het beeld minder eenduidig. LatijnsAmerikaanse muziek is een universum op zichzelf, waarin tal van onstuimige crossovers opkomen en verdwijnen. Continu worden de traditionele muziekvormen van Latijns-Amerika opnieuw uitgevonden. In toenemende mate bereiken die stijlen in elektronische varianten ook de internationale dance-clubs en

Capitan Tifus


21

Palenke Soultribe

Los de Abajo

festivals. Wat deze nieuwe hybride vormen voor hebben op de vier hoofdstijlen van weleer: het bereik is veel groter dan alleen de dansliefhebbers. De inventieve vonk van salsa heeft zich verplaatst naar andere gebieden.

Mano Negra

Mundial mikt vooral op de grensgebieden tussen latin, dance en pop, met als de drie hoofdacts Bomba Estéreo, Palenke

Latin-crossover op Mundial 2014 Los Elásticos Psychobilly & surf-

muziek met een Mexicaanse twist, Quentin Tarantino – let u even op? Carla Morrison In Mexico momenteel razend populaire singer/songwriter. Haar melancholieke liedjes doen denken aan vergelijkbare, eigenzinnige kwetsbaarheid in Nederland, zoals Roosbeef en Eefje de Visser. Rosario Smowing Dit Argentijnse octet maakt een originele blend van swingjazz en ska. De jaren veertig, vijftig en zestig, vervat in pakkende songs. Los de Abajo Mexicaans ensemble, actief sinds 1992, overigens zowel muzikaal als politiek, dit laatste in de vorm van hun openlijk beleden steun voor de Zapatistas-beweging. Geheide hit in festivalland. Bomba Estéreo Met hun internationale doorbraak Fuego (2009) kreeg de traditionele Colombiaanse cumbia ineens een hightech jaren-’00 clubvariant, en werd daarmee ineens

Rocola Bacalao

Soultribe, en de ooit door David Byrne via diens label Luaka Bop gepresenteerde groep Los de Abajo. Wat bij beluistering van de latinprogrammering opvalt, is de immer voortdurende nawerking van de Franse oergroep: Mano Negra. De mal waarin deze invloedrijke voorgangers onder leiding van Manu Chao een explosief amalgaam van ska, punk en latin, goten is nog steeds hevig in gebruik. Muzikaal misschien minder ambitieus en oorspron-

clubfähig. De releases daarna kregen niet meer de internationale aandacht van die ene voltreffer, maar live blijft dit gezelschap een sensatie. Kali Mutsa Duo uit Santiago, Chili, bestaande uit zangeres en actrice Celine Reymond en toetsenist en producer Cristobal Montes. Inheemse Chileense muziek en internationale wereldmuziekgenres zoals gipsy en Indiase muziek raken verstrengeld in deze elektronische dans. Mitú Ambient uit Colombia, kan moeiteloos de westerse lounge in. Capitan Tifus Argentijns gezelschap dat grossiert in uptempo skapunk, bij uitstek geschikt voor de festivals. Rocola Bacalao Primeur voor Nederland: deze groep uit Ecuador blinkt uit in uptempo rock en ska, maar verrast met knappe staaltjes salsa en swingjazz. Palenke Soultribe ‘Afro-Colombian Electronica’ is de zelfverklaarde stijl, de westerse clubs het doel. Inmiddels opererend vanuit Los Angeles zou deze Colombiaanse groep wel eens toonaangevend kunnen worden in de internationale clubbingmuziek.


kelijk dan de grote salsasterren van het New York van de jaren zeventig, maar wel vaak uiterst opzwepend. Organisator en dj Tommi ‘El Mariachi’ Benders is één van de meest actieve latin-dj’s in Nederland. ‘Na de eerste latingolf, de hype rondom groepen uit Barcelona zoals Ojos de Brujo, is de focus op Latijns-Amerika komen te liggen. Twee stromingen zijn hierin het meest opvallend: digitaal en vintage. Digitale latin komt tegenwoordig vooral uit Argentinië. De vintage-scene biedt heruitgaven van pareltjes uit de jaren zestig en zeventig, op kleine, onafhankelijke labels zoals Soundway, Analog Africa en Soul Jazz. Vaak ook op vinyl, ja.’ De Balkanhype in de popclubs werd opgevolgd door cumbia, oorspronkelijk een traditionele muziek- en dansvorm uit Colombia. ‘Cumbia is relatief populair geworden omdat het zo toegankelijk is. Het heeft geen ingewikkeld ritme. Cumbia is makkelijk om op te dansen. Maar het is wel nog steeds sexy en primair. Die toegankelijkheid en dansbaarheid maken het voor mij één van de leukste vormen van latin om te draaien.’

Goeie beats

De ontsluiting van vintage-latin is voor Benders één van de interessantste trends. ‘Dat zelfs in de meest elektronische varianten nog elementen uit traditionele latin zitten, maakt het voor mij zo interessant. Zoals je het hoort tijdens een busrit in Latijns-Amerika: alles door elkaar. Bomba Estéreo is de band die er nu het meest uitspringt in de digital latinscene. Goeie beats, goeie liedjes, maar daarnaast ook een live-show met een enorme bak energie. Fuego is al tijden één van mijn favorieten om te draaien.’

22

Ook dit is Mundial 2014! Samengesteld door Hans Rube en Dieter van den Bergh

Boom Pam

groep uit de buurt van Los Angeles pas in de armen toen die ‘bij ons’ was doorgebroken. De fans van Vintage Trouble worden aangeduid als ‘Troublemakers’.

Knarsetand

Tienkoppige Nederlandse band, vooral live een belevenis, vanwege de energieke dansbare set met een mix van drum-’n-bass, gipsy, reggae, dubstep, ska en pop. Het jonge stel komt uit het oosten van ons land en werd in 2012 samengebracht door producer/rapper Martijn Holtslag. Naast elektronica bestaat de live-bezetting uit zang, drums, toetsen, gitaar, bas, contrabas, keytar, luchtalarm en natuurlijk een complete blazerssectie.

Boom Pam

Misschien wel het leukste bandje van Israël. Het powertrio hanteert een volstrekt eigen sound: grotendeels instrumentale jiddische hoempasurfmet-psychedelische-rockinvloedenop-drums-rammelgitaar-en-tuba. Onderschat vooral die pompende tuba niet. Met Manara & Summer Singles, met eigen werk, surf- en rockclassics en oude, opgepimpte Israëlische rocksongs, vierde de band haar tienjarig bestaan.

The Skints

Eén van de leukste en energieke bands uit de Engelse ska-scene van de afgelopen jaren. ‘East London reggae’ noemen ze hun fusion van punkachtige klanken, gekruid met ska, dub, reggae en hiphop. De groep rond Jamie Kyriakides borduurt daarmee sinds 2008 voort op een traditie uit de jaren tachtig, toen reggaedominee Linton Kwesi Johnson

de opstandige muziekscene in Londen regeerde. Begin dit jaar kwam de straffe en succesvolle single ‘The Cost of Living is Killing Me’ uit.

Kovacs

‘The voice of Eindhoven’ is het koosnaampje voor Sharon Kovacs, deze soulvolle dame, die al het etiket ‘nieuwe Amy Winehouse’ kreeg opgeplakt. Zelf zegt ze dat ze meer inspiratie put uit de vroege blues, jazz en soullegendes van ook reeds overleden sterren als Etta James, Nina Simone en Dinah Washington. Warner Duitsland heeft grote plannen met deze ruwe diamant.

Turtle Island The Skints

Jambinai

Ontstaan in de indie-scene van Seouls hippe wijk Hongdae. Goed voor avontuurlijke post-rock, afwisselend meditatief en opzwepend. Op elektronica, rockgitaren en drums én op archaïsche instrumenten als haegumviool, geomungo-citer en piri-fluit. De leden werden beïnvloed door zowel rock (zoals Nine Inch Nails) als etnische muziek. De band bouwde in korte tijd een live-reputatie op met even intense als explosieve optredens.

Tribal punk uit Japan. Ninja Turtles? In elk geval belooft de groep uit de stad van Toyota op voorhand een feestelijke bak herrie te zullen produceren waar zelfs de tekenfilmhelden niet tegen bestand zijn. De band treedt op in wisselende samenstelling, tussen de 10 en 14 leden groot. De muziek is te omschrijven als een mix van traditionele feestmuziek, wereldmuziek en punk. Slagwerk speelt een voorname rol bij deze dansbare band.

Vintage Trouble

Kovacs

Openingsact voor The Who in 2013, hit op Werchter. Een bluesrocksensatie die vanaf het begin in 2010 al een succes is gebleken als live-band. Vooral in Europa doet de band het goed, Amerika sloot de


Knarsetand

23

The Jillionaire

Vintage Trouble

Praktische informatie Kom met de trein!

Dub Inc

Feestmuziek van acht ervaren rotten uit Frankrijk. Reggae, dance hall, ska, gezongen in Frans, Engels en Arabisch. Arabische muziek en ritmes uit Afrika vormen de ‘roots’. De groep bestaat sinds 1997 en maakte vijf cd’s. De meest recente, Paradise, dateert uit 2013. Over de historie en het bestaan van Dub Inc is een film gemaakt: Rude Boy Story. Over het moeizame pad en de niet vanzelfsprekende keuzes die de groepsleden hebben gemaakt om succes te boeken.

Black Marble Selection

Tilburg heeft (een deel van) The Kik, maar ook de vuige sixtiesband Black Marble Selection. Zes muzikaal volstrekt ongeschoolde vrienden met een gedeelde passie voor rauwe Engelstalige rhythm & blues, garage en beat. Denk pakkende fuzz-riffs, een swingende beat, en een dosis reverb.

Azalai ft. Eric Vloeimans

Project van jazz- en funkgitarist Mark Tuinstra. De groep speelt Afrikaanse highlifegrooves, Saharablues, maar ook onversneden Senegalese mbalax. Met o.a. zanger Omar Ka en een van de beste trompettisten van de wereld, Eric Vloeimans! Dub Inc

Dilated Peoples

Hiphopveteranen uit Los Angeles. Ontstaan in 1992, in 2004 doorgebroken met ‘This Way’, met hiphopvernieuwer Kanye West. Met de twee rappers Rakaa Iriscience en Evidence. DJ Babu zorgt voor de oldskool-beats. Hiphop als kunst: geen gangsterrap, maar laidback.

The Jillionaire

Dj en producer, naast Diplo en Walshy Fire lid van succesrijke Amerikaanse dj-kollektief Major Laze, bekend van de eclectische wereldhit ‘Watch out for this’. Mixt moeiteloos house met Caribische ritmes als soca, reggaeton en dancehall.

Projekt Rakija

Tilburgs trots, rond de jonge, van oorsprong Bosnische rockgitarist Igor Sekulovic. Explosieve mix van feestelijke balkan beat, melancholische Bosnische blues (sevdah), rauwe rock ’n roll en ‘herdersrock’ à la Goran Bregovic. Met ook het Haagse klarinetwonder Marcel Cuypers (Snake Charming, Dopegezinde Gemeente). Geheide festivalhit.

Plus nog veel meer!

o.a. Kraantje Pappie (NL), Kosha Dillz (VS), Baciamolemani (It), Gomes (NL), Tim Arisu (B), Mongoose (NL), Broederliefde (NL), De Pioniers (NL), Odezenne (Fr), Alamaailman Vasarat (Fin), La Raíz (Spa), DJ Kadee (Som), Soviet Suprem (Fr), Daferwa (D), Dub Factory (NL) Capitan Tifus (Arg), Meta & The Cornerstones (Int) Gose (Spa), Söndörgö (Hon) en DJ Klang (Mex)


Het openbaar vervoer is de beste manier om Festival Mundial te bereiken. Vanaf Tilburg Centraal wandel je in amper 10 minuten naar het terrein. Een voordelig Mundial Retour (ticket + treinretour voor één dag vanaf elk NS-station) is verkrijgbaar via Spoordeelwinkel.nl. Vrijdagticket + treinretour kost € 22, zaterdag of zondag + treinretour € 29.

Mundial City Camping

Logeren kan op de Mundial City Camping in de Spoorzone! Kosten: 37,50 per persoon voor 3 nachten, exclusief toegang tot Festival Mundial. De poort van het campingterrein gaat vrijdag 27 juni om 16.00 uur open.

Tickets

3 Day Ticket 2 Day Ticket 1 Day Ticket (za/zo) Friday Night Ticket Kinderen t/m 12 jaar 3 Day Ticket (CJP) 1 Day Ticket (incl. trein) City Camping Ticket

€ 30 € 27,50 € 17,50 € 7,50 Gratis € 25 € 29 € 37,50

Musea

Vrijdag overdag heb je met je ticket gratis toegang tot museum De Pont en het TextielMuseum waar verschillende Mundial-acts optreden.

Openingstijden festivalterrein

Vrijdag 27 juni 20.30–1.00 uur Zaterdag 28 juni 13.00–1.00 uur / Afterparty tot 3.00 uur Zondag 29 juni 13.00–23.00 uur

Wij zijn bouwers. Van podia en steigers. Wij verbinden. Metaal met metaal. Mogelijkheden met mogelijkheden. Mensen met mensen. Wij maken torens, catwalks, vip-decks, outdoor-constructies. Maar ook eyecatchers en landmarks. Onze tijdelijke constructies kom je overal tegen. Op festivals, sportevenementen, modeshows, bedrijfsfeesten. In binnen- en buitenland. Want onze bouwdrift is grenzeloos. Wij spreken de taal van staal. Maar vooral die van de-nooit-opgevers. Simpel: de zwaartekracht is de enige grens die we erkennen. Verder vinden we niets onmogelijk. Wij zijn creatief. In denken en doen. Bovenal zijn we teamspelers. Want een feestje bouwen doe je niet alleen. Dat doe je samen.

WWW.COREWORKS.NL DE BEVERSPIJKEN 20C | INDUSTRIETERREIN DE VUTTER | 5221 ED ’S HERTOGENBOSCH | T +31 (0)74 690 7408 | M +31 (0)6 524 31 211 | E [email protected]

m 27 juni 2014 FESTIVAL MUNDIAL juni 2014 TILBURG

Recommend Documents