De leden van de Uniecommissie waterkeringen
datum
ons kenmerk
contactpersoon
18 februari 2011
58028 LB
J.C. van den Bos-Scholtes
bijlage(n)
uw kenmerk
e-mail
CWK 11-2 t/m 17
-
[email protected]
betreft
doorkiesnummer
agenda vergadering CWK dd. 4 maart 2011
070 351 97 18
AGENDA voor de vergadering van de Uniecommissie waterkeringen te houden op: vrijdag 4 maart 2011 bij Het Waterschapshuis, Stationsplein 89 te Amersfoort, aanvang 10.30 uur. 1. Opening. 2. Concept-verslagen vergaderingen Uniecommissie waterkeringen, gehouden op 12 november 2010 en 28 januari 2011 (bijlagen CWK 11-2a en b).
Bespreekpunten 3. Deltaprogramma (bijlagen CWK 11-3a t/m d). De Uniecommissie waterkeringen wordt gevraagd kennis te nemen van de actuele ontwikkelingen rond het Deltaprogramma. Daarnaast wordt de commissie gevraagd kansen en risico’s te benoemen voor de besluitvorming in 2011 en het Deltaprogramma 2012. 4. Waterkeringen in het Bestuursakkoord (bijlagen CWK 11-4a t/m c). De Uniecommissie waterkeringen wordt gevraagd stil te staan bij de uitwerking van het Bestuursakkoord Water. De waterschappen zullen worden gevraagd ook in deze fase capaciteit te leveren voor een goede uitwerking van het bestuursakkoord. Daarnaast wordt de Uniecommissie waterkeringen gevraagd suggesties en ideeën mee te geven over de verschillende onderwerpen van het Bestuurakkoord.
Pagina 2 van 2
5A. Landelijke coördinatie muskus- en beverrattenbestrijding (bijlagen CWK 11-5a t/m c). Instemmen met het voorstel om het landelijk overleg en coördinatie op het gebied van muskus- en beverrattenbestrijding vanaf de datum dat de laatste provincie de bestrijding heeft overgedragen (naar verwachting 1 januari 2012) in de Uniestructuur te plaatsen. Het instellingsbesluit van de LCCM in te trekken per 2012. 5B. Onderzoek Muskusrattenbestrijding dierenwelzijnsorganisaties (bijlagen CWK 11-6a t/m c). Kennis nemen van het rapport van de dierenwelzijnsorganisaties over de muskusrattenbestrijding. Van gedachten te wisselen over mogelijk gezamenlijk optrekken in het reageren op deze rapporten, zoals via bijgevoegd persbericht (bijlage CWK 11-6c). 6. Uitwerking Kennis en Innovatie voor waterkeringen (bijlagen CWK 11-7a en b). Van gedachten wisselen over de uitwerking van de Unievisie voor kennis en innovatie, de rollen van de Unie en de waterschappen voor kennis en innovatie. Daarnaast het bespreken van goede voorbeelden van innovatie en kansen en belemmeringen die de Unie kan noemen in gesprekken over het Economisch Topgebied Water.
Hamerstukken Overig 7. Mededelingen (bijlagen CWK 11-8 t/m 11). 8. Ingekomen en verzonden stukken (bijlagen CWK 11-12 t/m 17). 9. Rondvraag. 10. Volgende vergadering nieuwe vergaderdatum: 17 juni 2011 11. Sluiting.
Bijlage
CWK 11-2a
Verslag
Agendapunt
2
Concept-verslag vergadering Uniecommissie waterkeringen gehouden op 12 november 2010 Aanwezig: J. Bosman, R.E.W.M. Dupont, J.M. Geluk (voorzitter), E.H.J.M. de Groot, L.H. van der Kallen, J. Klepper, mw. J. Lamberts-Grotenhuis, H.J. Pereboom, J. Laarman, J.P. Lindenberg, mw. J.P.M. Moons, J.G.M. Reering (vervanger P.J.M. Poelmann), mw. T.C.M. de Roos-van Rooden, C.J.M. Stam, J.B. van der Veen J. Verhoef, P.J.R. de Vries en mw. J.C. van den Bos-Scholtes (secretaris) Afwezig: mw. A.W. Bom-Lemstra J. de Bondt, H.G.N. Boon, R.G.C.M. Cruijsen, J. de Jager, G. de Jonge, mw. M.J.H. van Kuijk, C.H.J.M. Lebens, J. Nieuwenhuis, W. van der Ploeg, H. Prins, P. Sennema, mw. C.A. Tomson en J.J.M. Verdurmen
1. Opening. De heer Geluk opent de vergadering en heet iedereen hartelijk welkom. Een bericht van verhindering is ontvangen van Mevrouw Bom, de heren Boon, Cruijsen, Prins, De Jager, Verdurmen, Lebens en Nieuwenhuis. De heer Reering vervangt de heer Poelmann. 2. Concept-verslag Uniecommissie waterkeringen gehouden op 17 september 2010 (bijlagen CWK 10-53a t/m c). Tekstueel geeft mevrouw De Roos aan dat er een dienstmededeling in staat. Het verslag wordt desondanks vastgesteld. De voorzitter geeft aan dat we de vorige keer bij Schieland en de Krimpenerwaard op excursie zijn geweest. De voorzitter bedankt de heer De Jonge voor het organiseren van de excursie en de heer Poelmann voor zijn presentatie. Voorgesteld wordt om dit één keer per jaar te doen. Hier stemt de vergadering mee in. De vergadering wordt uitgenodigd om suggesties te doen. Vanuit Groot Salland wordt geopperd om bij Ramspol te komen kijken. N.a.v. de actiepunten wil de Commissie Waterkeringen graag meer informatie over hoe en of het huidige Hoogwaterbeschermingsprogramma voldoende gedekt is. De uitspraak dat het gat gedicht is in de begroting van 2011 en de gelden van de waterschappen is onvoldoende. Verzocht wordt hier een memo over aan de leden te sturen. (Actie secretariaat).
Bespreekpunten 3. Hoogwaterbeschermingsprogramma (bijlagen CWK 10-54 a en b). De Commissie geeft aan dat algemene stuk een informatieve notitie is.
Pagina 2 van 5
3.1. Overname HWBP (bijlagen CWK 10-55 a en b). De voorzitter geeft aan dat de bijlage een onvoldragen stuk is. Het doel van dit bespreekpunt is om met elkaar van gedachten te wisselen. Het proces zit nog vol in de gedachtevorming. De taskforce Financiën is hier nog druk mee bezig. Vrijdag 19 november is er een klankbordgroepvergadering waarvoor hij oproept aan de commissieleden om te komen. Uiteindelijk zal er in de Ledenvergadering van 17 december over worden besloten, met het oog op het bestuursakkoord met het Rijk begin 2011. Het gaat er uiteindelijk om welk mandaat de leden het Uniebestuur meegeeft. Het mandaat is nu de brief van 4 november 2009, waarin staat dat we het Hoogwaterbeschermingsprogramma op termijn willen overnemen. Of dat gaat gebeuren hangt mede af van de Tweede Kamer en de Rijksoverheid. De Commissie Waterkeringen geeft de volgende gedachten mee. Het spreekt haar verantwoordelijkheid uit over de primaire waterkeringen, maar over de overname van de financiering van het HWBP is de Commissie niet eensluidend. Het is op dit moment niet zozeer de vraag voor hoeveel en wanneer de waterschappen het HWBP gaan financieren, maar de voorwaarden waaronder. De waterschappen willen niet alleen financieel bijdragen aan het Hoogwaterbeschermingsprogramma, maar ook invloed op de besteding van de middelen (prioritering) en afspraken maken over onderlinge solidariteit. Het overnemen van het HWBP zal niet zonder belastingverhoging gaan, maar we zullen het daar wel over moeten nemen, willen we een rol van betekenis spelen. De overname mag niet leiden tot vertraging van het programma. Kijk naar mogelijkheden om de financiële bijdragen geleidelijk te laten groeien. Laat zien dat het efficiënter kan dan dat het nu gaat. De voorzitter wordt gecomplimenteerd voor het feit dat hij de Commissieleden meeneemt in het proces. De commissieleden verwachten van de Unie ook een discussiestuk waarmee de DB’s van de waterschappen hierover met hun AB’s kunnen spreken, met daarin o.a. verantwoordelijkheid, normering, programmering, deltafonds, rijksinvesteringen, verevening en tweelagenmodel, lastendrukontwikkeling. Ook moet er aandacht zijn voor het belastingmodel van de waterschappen t.o.v. het rijk. Ook benadrukken enkele Commissieleden dat het proces te snel gaat. De voorzitter geeft aan dat er met het bestuursakkoord en dit Kabinet nu een kans ligt, die we moeten aangrijpen. Benadrukt wordt dat het van belang is om hier samen als waterschappen in te opereren. De heer Laarman geeft aan dat het voor Groot Salland onbespreekbaar is om de Ramspolkering over te dragen aan het Rijk als onderdeel van het Bestuursakkoord RijkWaterschappen. De heer Van der Kallen benadrukt de complexiteit van de beslissingen op het gebied van waterveiligheid, zoals bij hen over het Volkerrak Zoommeer. 3.2. Taskforce HWBP-2 (bijlagen CWK 10-56a en b). De voorzitter geeft aan dat er een vertrouwelijk stuk als bijlage bij dit agendapunt zat. De Taskforce Ten Heuvelhof bereidt een advies voor om het Hoogwaterbeschermingsprogramma financieel beter onder controle te houden. Het Kabinet zal ook met een reactie op dit advies komen. Of het advies voor de kerst klaar zal zijn is onduidelijk. De Commissie Waterkeringen roept op om de spelregels niet te wijzigen tijdens de uitvoering van het programma. Daarnaast is het zeer wenselijk dat de Taskforce zich ook duidelijk voor twee bestuurslagen uitspreekt, behoudens de taak van de provincies in de ruimtelijke
23.11.2010 CWK/IP 56824
Pagina 3 van 5
ordening, mede gezien op ‘Doelmatig Waterbeheer’. Het is belangrijk dat de financiële risico’s bij de projecten goed in beeld worden gebracht. 3.3. Opmaat naar HWBP-3 (bijlage CWK 10-57). De Commissie vraagt zich af of de opmaat niet te vroeg komt en roept op om af te bakenen wat je nu wilt weten. De heer Van der Veen geeft aan dat de nodige mensen gevonden moeten worden. Het bevreemdt de commissie dat er ook provinciemensen in de projectorganisatie zitten. De voorzitter deelt mee dat provincies in ieder geval een taak hebben in de ruimtelijke ordening. De heer Laarman vraagt naar de financiering. De heer De Vries geeft aan dat dit mogelijk voorgefinancierd moet worden, maar de insteek van de Unie is dat het uit de pot van 81 miljoen Hoogwaterbeschemingsprogramma gefinancierd zal worden. De heer Dupont benadrukt dat Maaswerken ook nog een restopgave heeft die mogelijk binnen het HWBP 3 gefinancierd zal moeten worden. 4. Deelprogramma Veiligheid (bijlage CWK 10-58). De Commissie Waterkeringen heeft ingestemd met de verhaallijn van de Unie van Waterschappen, de verwachtingen van het principebesluit. Wel wordt toegevoegd dat het interessant is om te kijken of de dijkringen kunt samenvoegen, gelet op de categorie Cwaterkeringen. Ook wordt aangegeven dat maatregelen ook gezocht kunnen worden in het rivierbed.
Hamerstukken 5. EU richtlijn Overstromingsrisico's (bijlage CWK 10-59). Ingestemd wordt met de herbevestig van ingeslagen koers voor de waterschapsinbreng in de regionale uitwerking. Deze koers is vooralsnog vasthouden aan het leveren van vastgesteld (gestold) beleid voor de OverstromingsRisicoBeheerPlannen (ORBP) en daarnaast medewerking geven aan de reguliere beleidsontwikkeling. De door de waterschappen gemaakte Dummy ORBP zal verder worden ingevuld en aangevuld. Ten slotte zal continu worden aangedrongen – bij het Rijk maar inmiddels ook bij de provincies – op een werkbaar spoorboekje voor de werkzaamheden.
Overig 6. Mededelingen (bijlagen CWK 10-60 t/m 67). e
De heer Lindenberg geeft bij de mededeling over de 3 toetsing aan dat we niet in een fuik e moeten lopen van de 4 toetsing. Verschillende commissieleden beamen dat. De toetsingen en HWBP’s buitelen over elkaar heen. Er zijn gedachten om naar een 12 jaarlijkse toetsing te gaan. In de techniek zit voortschrijdend inzicht. Laten we in de visie op onze rol in het HWBP de toetsing meenemen. Op de mededeling over de vergaderdata van de commissie geeft de heer Klepper aan dat de volgende vergadering in de Krokusvakantie valt en dat hij verhinderd zal zijn.
23.11.2010 CWK/IP 56824
Pagina 4 van 5
7. Ingekomen en verzonden stukken (bijlagen CWK 10-68 t/m 70). Opgemerkt wordt dat een diner pensant een ‘benen op tafel overleg’ is en dat het de vraag is of je daar een verslag van moet maken en verspreiden. 8. Rondvraag. Er wordt geen gebruik gemaakt van de rondvraag. 9. Volgende vergadering Nieuwe vergaderdatum: 4 maart 2011 vergaderlocatie: Het Waterschapshuis te Amersfoort 10. Sluiting. De vergadering wordt om 12.00 gesloten.
23.11.2010 CWK/IP 56824
Bijlage
CWK 11-2b
Verslag Extra CWK-vergadering 28 januari 2011 Amersfoort, De Eenhoorn, 14.30 uur Aanwezig Geluk (HD; voorzitter), Beugelink (dSR), mw. Bom - Lemstra (DL), Boon (WF), Bosman (V&V), Cruijsen (RivL), De Groot (A&M), De Jonge (S&K), Dupont (P&M), Klepper (HD), Laarman (GS), Lebens (R&OM), Nieuwenhuis (ZZL), Peereboom (R&W), mw. Roos - van Rooden (Rijnl), Stam (HNK), Van de Kallen (BrD), Van de Schelde (SS), Van der Veen (ZZL), Van ’t Land (NZV), Verhoef (Veluwe), Wubbels (R&IJ), Kraaij en De Kruik (UvW).
Onderwerp: Concept Unie reactie op het Advies van Commissie Ten Heuvelhof (Taskforce Hoogwaterbescherming) Op 16 december 2010 heeft de Commissie Ten Heuvelhof (Taskforce Hoogwaterbescherming) haar advies 'een dijk van een programma, naar een nieuwe aanpak van het Hoogwaterbeschermingsprogramma' gepresenteerd en aangeboden aan de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, de heer J. Atsma. Op dit advies zal het Kabinet begin maart 2011 een reactie geven. Vaststelling van deze Kabinetsreactie zal in de Ministerraad van 4 maart gebeuren. Het is de bedoeling van het bestuur van de Unie van Waterschappen om een Uniereactie te geven op de Kabinetsreactie waarin de Unie aangeeft waar we het wel en niet mee eens zijn. Een aantal van deze standpunten zal ook terugkomen in het Bestuursakkoord tussen het Rijk en de Waterschappen. Voordat er een rondje wordt gemaakt vertelt de heer Van der Veen wat er die ochtend in de Werkgroep Waterkeren is besproken. In de adviescommissie Ten Heuvelhof waren de waterschappen vertegenwoordigd door de heer Van den Berg van HHRS Rijnland. Het voorliggende advies moet worden gezien als een advies van Professor Ten Heuvelhof, gehoord hebbende de leden van zijn Commissie. Het advies komt nogal centralistisch over. Overigens is de ingeslagen richting van de Commissie wel goed; het geeft geen blokkades voor een verdere uitwerking. Ook het tweelagenmodel - waarbij het Rijk normeert en het beleid en het hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) vaststelt en de waterschappen zorgen voor de uitvoering - isgoed neergezet, maar niet overal even cons equent uitgewerkt. De cofinanciering van 50/50% is een begin op weg naar een volledige financiering door de waterschappen. Wel zal de daarbij behorende invloed en zeggenschap moeten worden uitgewerkt en verankerd. Ook het opzetten van een gezamenlijke kennisorganisatie vraagt om een zorgvuldige uitwerking. Evenals het verschil tussen normconform en robuust ontwerpen. Tenslotte is er een relatie met het Deltaprogramma waarin de nieuwe normering tot stand komt. De extra kosten van de nieuwe normering zijn voor het Rijk dat daarvoor het Deltafonds ter beschikking heeft. Na een inventariserende ronde antwoordt de heer Geluk op de vragen en opmerkingen als volgt: De brief met Unie reactie wordt in vriendelijke woorden aan het ministerie gericht. De 50/50% cofinanciering wordt breed gedragen. Wel zullen we onze 'stip aan de horizon' voor het op termijn overnemen van het HWBP (aanbod in de Storm-brief van 4 november 2009) blijven uitdragen. Zo ook de noodzaak van inverdieneffecten van de package deal. Bij een toenemende medefinanciering behoort vanzelfsprekend passende zeggenschap en meer invloed. Ook al bij het HWBP-2 waar we jaarlijks 81 miljoen gaan bijdragen. Er wordt bewaakt dat er geen waterschapsfonds onder het Ministerie van Financiën komt.
Pagina 2 van 2
De lopende projecten in het HWBP-2, Ruimte voor de Rivier en Maaswerken mogen onverkort doorlopen tot in 2017. Daar zitten geen vergaande gevolgen, anders dan de 81 miljoen uit de Spoedwet, aan vast. Bestaande voorwaarden en reeds gedane toezeggingen blijven gehandhaafd. Temporiseren van het HWBP-3 hoeft geen slechte zaak te zijn, mits dit zorgvuldig gebeurt en de veiligheid niet acuut in het geding is. Wat betreft het ‘majoreren’ zijn de normering en het toetsinstrumentarium rijks aangelegenheden en zijn het ontwerpen en uitvoeren van verbetermaatregelen aandachtspunten voor de waterschappen. De gezamenlijke kennisorganisatie vraagt om een zorgvuldige uitwerking. De toetscyclus gaat van 6 naar 12 jaar. Daarbij kunnen door voortschrijdende technische en wetenschappelijke inzichten normering en randvoorwaarden uit fase gaan lopen. Er zijn inderdaad zogenaamde Zeeland en Friesland effecten (weinig mensen, veel keringen), maar ook Rijnland effecten (veel mensen, weinig keringen). Binnen de Unie worden berekeningen gemaakt om deze effecten te kwantificeren. Ook wordt er gekeken naar de 15% voorbereidingskosten. De consequenties van normconform ontwerpen moeten beter in beeld worden gebracht. Als dit betekent dat je in 50 jaar 4x moet terugkomen voor aanpassing van een waterkering lijkt een robuust ontwerp de voorkeur te hebben. Maar bijvoorbeeld bij steen- of asfaltbekledingen kun je vaker terugkomen zonder mensen lastig te vallen met aanpassingen aan de kering. De spelregels van het MIRT zijn nieuw voor de waterkeringbeheerders, maar behoeven zeker niet nadelig uit te pakken. De betrouwbaarheid van de rijksoverheid is bij het HWBP groter dan bijvoorbeeld bij het ILG. Bij het HWBP gaat het over veiligheid en het bereiken van doelmatigheid. Het is duidelijk dat het advies van Ten Heuvelhof wat verdere uitwerking vraagt. Sommige adviezen zijn evenwel op voorhand in het Bestuursakkoord te regelen. Dit zullen we zo goed en duidelijk mogelijk doen. Maar sommige praktische problemen komen ongetwijfeld nog terug. Ten slotte worden nog twee nieuwe suggesties gedaan. Ten eerste de suggestie om de overname van het HWBP te koppelen aan de waterschapswens van directe verkiezingen. Daarmee ontstaat wel een dilemma met het Regeerakkoord. Ten tweede de suggestie om het extra geld uit het Regeerakkoord niet al vanaf 2014 te gaan sparen, maar pas te gaan betalen als het HWBP-3 van start gaat in 2017. De heer Geluk dankt ieder voor zijn of haar inbreng (deze zal worden betrokken bij het opstellen van de definitieve Uniereactie) en sluit deze extra vergadering.
15.02.2011 CWK/EL 58029
