N 3 o
Jaargang 83
11 januari t/m 15 februari 2015
Sporen van geluk – Verhalen uit Marcus
KIND OP ZONDAG www.kindopzondag.nl
Schatzoekers Bijbelverhalen voor kinderen
Het ‘gewone’ materiaal in Kind op Zondag is altijd gebaseerd op het oecumenisch leesrooster. De teksten uit dat rooster worden ook gebruikt in de hoofddienst, volwassenen en kinderen horen dus elke zondag hetzelfde verhaal. Dat vinden we heel waardevol. Maar tegelijk merken we dat er kerken zijn die behoefte hebben aan materiaal buiten de teksten van het leesrooster om. De verhalen in de rubriek ‘Schatzoekers’ zijn speciaal voor kinderen uitgekozen. Ze zijn bedoeld als een kennismaking met de rijke wereld van de Bijbelverhalen. Natuurlijk is het mogelijk om dit materiaal te gebruiken in de kindernevendienst. Maar het is ook geschikt voor bijvoorbeeld de catechese of de Bijbelclub. De verhalen uit de rubriek Schatzoekers zijn ook te vinden op onze website, www.kindopzondag. nl. Daar kan iedereen ze downloaden. Zo kunnen de verhalen ook hun weg vinden naar de kinderen thuis. Ook als zij op een bepaalde zondag niet in de kerk zijn, kunnen ze dan toch met hun ouders aandacht besteden aan een Bijbelverhaal.
De rubriek ‘Schatzoekers’ is een experiment. We horen daarom graag of dit materiaal in uw praktijk goed te gebruiken is! Mail uw reactie naar de redactie:
[email protected]. Bij voorbaat hartelijk dank voor uw medewerking!
1
Kind op Zondag | 30 november 2014 t/m 4 januari 2015
In dit nummer hebben we gekozen voor de volgende verhalen: Mozes in het rieten mandje Mozes krijgt een opdracht Tien rampen Tien woorden De man bij het water Over het water
Exodus 2:1-10 Exodus 3:1-12 Exodus 7-12 Exodus 20 Johannes 5:1-9 Johannes 6:16-21
p. 11 p. 18 p. 26 p. 33 p. 41 p. 48
11 januari 2015
Schatzoekers 11 januari 2015
Exodus 2:1-10
In deze rubriek vindt u elke week een navertelling van een Bijbelverhaal. De verhalen staan los van het leesrooster van de kerk. Ze zijn ook geschikt om thuis te gebruiken! De verhalen uit deze rubriek zijn ook te vinden op onze website, www.kindopzondag.nl.
Werkvormen
Mozes in het rieten mandje
Gesprek: Hoe kwam het dat Mozes uiteindelijk weer bij zijn eigen moeder terecht kwam? Dat was een slim plan van die moeder en die zus! Had je verwacht dat de prinses wilde dat het kindje bleef leven, of dacht je dat ze naar haar vader zou gaan? Hoe zou het komen dat ze dat niet deed?
In Egypte was de farao de baas. Hij vond zichzelf een sterke, machtige koning. Maar eigenlijk was hij een bange koning. In zijn land woonden veel mensen uit het volk Israël. De farao vertrouwde de Israëlieten niet. ‘Stel je voor dat er oorlog komt, en de Israëlieten gaan onze vijanden helpen,’ zei hij hardop. ‘Wat dan?’ De farao nam een gruwelijke beslissing. Hij wilde dat het volk minder sterk zou worden. Daarom liet hij hen zwaar slavenwerk doen. En hij gaf opdracht om alle pasgeboren jongetjes van Israël in de Nijl te gooien.
l
Knutselen: Maak met stroken een mandje. Leg er een poppetje in van Playmobil of Lego.
s m
Zingen: Klein, klein kindje, je leven loopt gevaar. Ik maak een biezen mandje en morgen is het klaar. Uit: Alles wordt nieuw deel 2, lied 5
Dopen: In de kerk worden soms kinderen gedoopt. Dan krijgen ze een beetje water over hun hoofd. Met dat kleine beetje water wordt een groot verhaal verteld. Want God wil met alle mensen doen wat er met Mozes gebeurde. Hij redt mensen als het gevaarlijk is. Dat vieren we als er gedoopt wordt.
p
In die tijd kregen een man en een vrouw van het volk Israël een kindje. Het was een jongen. Ze wisten natuurlijk wat de farao gezegd had, maar ze waren niet van plan om dat zomaar te laten gebeuren. Ze verstopten hun baby’tje, zodat de soldaten van farao hem niet zouden ontdekken. Maar toen het niet langer lukte om hun kind te verstoppen, moesten ze iets anders verzinnen. De moeder maakte een mandje van riet. Daar legde ze haar kindje in en ze zette het mandje tussen het riet bij de Nijl. Zijn zus stond op de uitkijk, om te zien wat er zou gebeuren. Ze stond daar nog maar net, toen ze in de verte een groep vrouwen aan hoorde komen. Ze schrok. Het was de dochter van de farao met haar dienaressen! Hoe moest dat nu? Wat zou de dochter van de farao doen? Zou ze het mandje aan de soldaten geven? ‘Dienares!’ klonk de stem van de prinses over het water. ‘Wat is dat voor mandje?’ Een van de dienaressen pakte het mandje en liet de prinses erin kijken. De baby begon meteen te huilen. ‘Ah….’ zei de dochter van de farao. ‘Wat lief!’ Gelukkig. De prinses vond het jongetje lief. Maar hoe moest het nu verder? Snel stapte de zus eropaf. ‘Ehh…’ begon ze aarzelend. Ze maakte een klein buiginkje. ‘Zoekt u misschien nog een oppas? Want dan weet ik nog wel iemand!’ De dochter van de farao dacht even na. ‘Ja!’ zei ze toen. ‘Ja, een oppas, dat is een goed idee. Ik wil dat er voor het kindje gezorgd wordt. En als hij wat groter is, mag hij in het paleis komen wonen.’ De zus haalde zo snel mogelijk haar moeder op. Een moeder, die nu gevraagd werd als oppas voor haar eigen kind. ‘Kijk,’ zei de prinses. ‘Dit is een kind dat ik gevonden heb. Wilt u ervoor zorgen? Ik zal u er goed voor betalen!’ De oppasmoeder glimlachte. ‘Natuurlijk, hoogheid,’ zei ze. ‘Ik noem hem Mozes,’ ging de dochter van de farao verder. ‘Dat betekent: Uit het water gehaald.’ En zo was het. De farao had gezegd dat jongetjes in de Nijl gegooid moesten worden. Maar zijn eigen dochter haalde juist een jongetje uit het water. Daar kon die farao nog wat van leren!
‘Schatzoekers’ is een nieuwe rubriek waarmee we dit jaar experimenteren. We zijn benieuwd wat u ervan vindt! Mail uw reactie naar
[email protected].
11 januari 2015 t/m 15 februari 2015 | Kind op Zondag
2
Schatzoekers 18 januari 2015
Exodus 3:1-12
18 januari 2015
In deze rubriek vindt u elke week een navertelling van een Bijbelverhaal. De verhalen staan los van het leesrooster van de kerk. Ze zijn ook geschikt om thuis te gebruiken! De verhalen uit deze rubriek zijn ook te vinden op onze website, www.kindopzondag.nl.
Mozes krijgt een opdracht Eigenlijk komt hij hier nooit. Hij blijft altijd wat dichter bij huis met zijn schapen, meestal is daar ook wel genoeg gras. Maar vandaag heeft Mozes zijn kudde nog net iets verder meegenomen. Helemaal tot bij de berg Horeb. Lang geleden is hij door zijn moeder in een rieten mandje gelegd. Hij werd gevonden door de dochter van de farao. Maar nu woont hij niet meer in Egypte. Hij is al een tijd in Midjan, waar hij schaapherder is geworden. Mozes kijkt om zich heen. Heel ver weg ziet hij Midjan. Dat kleine stipje daar, dat is de tent waar hij woont, samen met zijn vrouw en zijn zoontje. En daar, helemaal aan de andere kant, is de berg Horeb. Wat lijkt die groot als je er dichterbij komt…. Mozes kijkt nog eens om zich heen. Maar wat is dat? Daar, een paar meter bij hem vandaan! Daar staat een struik in brand. Maar de vlammen verbranden de struik niet echt. Aarzelend wil Mozes een paar stappen naar de struik toe zetten, om het beter te kunnen zien. Maar nog voordat hij dat kan doen, klinkt er een stem: ‘Mozes!’ Verschrikt kijkt Mozes om zich heen. Wie roept dat? ‘Eh… ja?’ antwoordt hij. ‘Ik luister…’ ‘Kom niet dichterbij, Mozes.’ Stomverbaasd kijkt Mozes naar de brandende struik. De stem komt uit die struik! ‘Trek je sandalen uit, Mozes,’ zegt de stem. ‘Want de grond waarop je staat is heilig. Ik ben de God van je vader, de God van Abraham, Isaäk en Jakob.’ Meteen slaat Mozes een stuk van zijn mantel voor zijn gezicht. Hij durft God niet aan te kijken. ‘Luister Mozes,’ zegt de Heer. ‘Ik heb gezien wat er in Egypte aan de hand is. Ik heb gezien dat het niet goed gaat met het volk Israël. Ze moeten hard werken als slaven van de farao. Ik heb gehoord hoe ze huilen, hoe ze wanhopig schreeuwen om hulp. Daarom wil ik dat ze weggaan uit Egypte. Ik breng hen naar een mooi land, waar ze fijn kunnen leven. Daarom moet jij naar de farao gaan, Mozes. Je moet tegen de farao zeggen dat hij het volk Israël moet laten gaan.’ ‘Ik!?’ roept Mozes geschrokken. ‘Maar dat… dat kan ik helemaal niet!’ ‘Wees niet bang,’ antwoordt God. ‘Ik zal met je meegaan.’
‘Schatzoekers’ is een nieuwe rubriek waarmee we dit jaar experimenteren. We zijn benieuwd wat u ervan vindt! Mail uw reactie naar
[email protected].
3
Kind op Zondag | 11 januari 2015 t/m 15 februari 2015
Werkvormen 4-7 jaar Gesprek: Wat moet Mozes gaan doen? Denk jij dat de farao het volk zomaar zal laten gaan? Waarom zegt God dat Mozes niet bang moet zijn?
l s p
Knutselen: Pak een geel vel papier en plak er van groene stroken een struik op. Knip daarna vlammen uit oranje papier en plak die erbij, om in beeld te brengen wat Mozes zag. Spel: Het stukje van ‘Mozes kijkt om zich heen.’ Tot aan ‘Hij durft God niet aan te kijken.’ Wordt nog eens hardop gelezen. Maak dezelfde gebaren als Mozes: hand boven je ogen als je om je heen kijkt, wijzen in de verte, schoenen uit trekken, je ogen bedekken.
Schatzoekers Exodus 7-12
25 januari 2015
25 januari 2015
In deze rubriek vindt u elke week een navertelling van een Bijbelverhaal. De verhalen staan los van het leesrooster van de kerk. Ze zijn ook geschikt om thuis te gebruiken! De verhalen uit deze rubriek zijn ook te vinden op onze website, www.kindopzondag.nl.
Tien rampen Een bulderende lach klinkt door de gangen van het grote paleis. ‘Ha!’ lacht de farao. ‘Denken jullie nou echt dat ik het volk Israël laat gaan?’ Voor hem staan twee mannen: Mozes en Aäron. Ze zijn door God gestuurd. Want God wil dat zijn volk weggaat uit Egypte. ‘Nou, ik wil het niet!’ zegt de farao. ‘En ik ben hier de baas, dus je kunt het vergeten.’ Mozes en Aäron kijken elkaar aan. Hoe moet het nu verder? God vertelt wat ze moeten doen. Ze houden hun staf boven het water van de Nijl. Op datzelfde moment verandert het water in bloed. ‘Hm...’ zegt de farao. ‘Knap hoor. Maar mijn tovenaars kunnen dat ook.’ Hij wil het volk nog steeds niet laten gaan. Het is het begin van een verhaal waarin alles steeds erger wordt. Er komt een kikkerplaag in het land. Er komen muggen en steekvliegen. De dieren worden ziek, en daarna ook de mensen. Allemaal omdat de farao niet naar God wil luisteren. Het gaat hagelen in het land. Er komen sprinkhanen die de oogst op eten. Het wordt overal pikkedonker. Maar nog steeds wil de farao niet luisteren. Pas bij de tiende ramp verandert hij. In een donkere nacht sterven in alle Egyptische huizen de oudste kinderen. Ook in het paleis van de farao. Diezelfde nacht nog laat de farao Mozes en Aäron bij zich komen. ‘Ga weg,’ zegt hij. ‘Ga weg.’ Zo trekt het volk Israël weg uit Egypte. Midden in de nacht. De broden die ze meenemen voor onderweg, zijn nog niet eens gerezen. Zo snel moeten ze gaan. Ze laten Egypte achter zich, het land waar ze slavenwerk moesten doen en zoveel verdriet hadden. Ze gaan op weg naar een nieuwe toekomst. God wijst hen de weg.
‘Schatzoekers’ is een nieuwe rubriek waarmee we dit jaar experimenteren. We zijn benieuwd wat u ervan vindt! Mail uw reactie naar
[email protected].
4
Kind op Zondag | 11 januari 2015 t/m 15 februari 2015
Werkvormen 4-7 jaar Gesprek: Weet je nog waarom God wilde dat het volk wegging uit Egypte? (Zie de vorige twee verhalen.) Waarom wil de farao hen niet laten gaan?
l
o
Knutselen: Maak tekeningen van de tien rampen die in het land gebeurden. Hang ze naast elkaar aan de wand als een beeldverhaal. Spel: Doen: In het verhaal komen verschillende dieren voor. Kun jij ze nadoen? Hoe doet een kikker? En een sprinkhaan? Een mug? Met de hele groep doen we de dieren achter elkaar na. Eén van de kinderen is de leider, zij of hij zet een beweging in die zo snel mogelijk door de anderen wordt overgenomen.
p
Proeven: Heb je wel eens een matze gegeten? Ze worden ook gegeten bij het joodse Pesach, het feest waarop de uittocht uit Egypte centraal staat. Ze herinneren aan de platte broden die de Israëlieten meenamen voor onderweg.
Schatzoekers 1 februari 2015
Exodus 20
In deze rubriek vindt u elke week een navertelling van een Bijbelverhaal. De verhalen staan los van het leesrooster van de kerk. Ze zijn ook geschikt om thuis te gebruiken! De verhalen uit deze rubriek zijn ook te vinden op onze website, www.kindopzondag.nl.
Tien woorden
Gesprek: Welke regels heb je nog onthouden uit het verhaal? Probeer samen alle tien de regels weer te bedenken. Is het moeilijk om je aan deze regels te houden? Waarom wel of niet? Is het belangrijk?
Het volk Israël is in de woestijn. Ze hebben Egypte achter zich gelaten, het land waar ze slavenwerk moesten doen. ‘Ik geef jullie een ander land,’ heeft God hen beloofd. ‘Een land waar je prettig kunt leven.’ God zelf wijst de weg door de woestijn. Maar de reis is lang en zwaar. Zó lang, dat de mensen beginnen te mopperen. ‘Waar is dat land nou, Mozes?’ vragen ze. ‘En hoe lang duurt het nog voor we er zijn?’ ‘God zorgt voor ons,’ antwoordt Mozes dan.
Knutselen: Maak een mooie verwerking waarmee je de tien geboden kunt bewaren. Bijvoorbeeld een ketting om je nek met tien parels waar ze op staan, een mini-opschrijfboekje waar ze in staan, kleine kaartjes etc.
Als ze al een tijd onderweg zijn, komen ze bij de berg Sinai. Dat is een bijzondere berg. ‘Kom naar boven, Mozes,’ zegt God. ‘Ga de berg op. Dan zal ik met je praten. De andere mensen moeten beneden blijven, maar jij mag dichterbij komen.’ Bovenop de berg geeft God tien regels aan de mensen. Het zijn regels die hen dichterbij het beloofde land zullen brengen:
l s p
Spel: Tien geboden-memory. Maak van gekleurd papier twintig kaartjes. Schrijf elke regel op twee kaartjes. Daarna kun je memory spelen met de kaartjes.
1 februari 2015
Werkvormen
1. De Heer is God. Vereer geen andere goden. 2. Maak geen godenbeelden. 3. Misbruik de naam van de Heer niet. 4. Laat de zevende dag, de dag van de Heer, een bijzondere dag zijn. 5. Toon eerbied voor je vader en moeder. 6. Pleeg geen moord. 7. Blijf trouw. 8. Steel niet. 9. Zeg geen dingen die niet waar zijn. 10. Wees niet jaloers. Mozes luistert goed naar wat God hem vertelt. Hij schrijft de regels op en vertelt ze aan het volk. Daar kunnen ze zich aan houden, die hele lange reis door de woestijn en nog veel langer. Zelfs vandaag nog kunnen mensen leven volgens de regels die God aan de mensen gegeven heeft.
‘Schatzoekers’ is een nieuwe rubriek waarmee we dit jaar experimenteren. We zijn benieuwd wat u ervan vindt! Mail uw reactie naar
[email protected].
11 januari 2015 t/m 15 februari 2015 | Kind op Zondag
5
Schatzoekers 8 februari 2015
Johannes 5:1-9
In deze rubriek vindt u elke week een navertelling van een Bijbelverhaal. De verhalen staan los van het leesrooster van de kerk. Ze zijn ook geschikt om thuis te gebruiken! De verhalen uit deze rubriek zijn ook allemaal te vinden op onze website, www.kindopzondag.nl.
Werkvormen
Het bad van Betzata
Gesprek: Waarom zat de man bij het bad van Betzata? Hoe lang zat hij daar al? Werd hij uiteindelijk genezen door het water? De stem die tegen hem zei dat hij moest opstaan, was de stem van Jezus. Had de man van tevoren verwacht dat Jezus hem beter zou maken?
Je moet niet met je ogen knipperen. Als je dat doet, lijkt het of het water in beweging komt terwijl het misschien niet zo is. Of het beweegt juist wel en je ziet het niet.
Spel: In beweging komen als je iets hoort: Als de muziek klinkt, gaan alle kinderen bewegend door de ruimte. Op het moment dat de muziek stopt, blijven ze als standbeelden staan. Als de muziek verder gaat, gaan ze weer dansen.
Knutselen: Maak in een kijkdoos een bad met blauwe stroken papier. Zet de zieke man er als opzetfiguurtje bij. Naast de man staat Jezus, die hem zegt dat hij op kan staan.
Naast het bad van Betzata zit een man op een matje. Hij zat hier gisteren ook al, en eergisteren, en eer- eer-eer- eer-vorig jaar. Al achtendertig jaar zit hij hier. Hij wacht op een wonder. Het is een geheimzinnig bad, dat bad van Betzata. Als je erin gaat op het moment dat het water gaat bewegen, genees je van je ziektes. Dat weet de man, maar dat weten heel veel andere mensen ook. En altijd als het water in beweging komt, zijn anderen hem net voor. Hij komt nooit aan de beurt. Daarom let hij goed op. Zou het vandaag eindelijk zíjn dag zijn? ‘Wilt u gezond worden?’ klinkt ineens een stem vlak naast hem. De man wil bijna opkijken. Maar hij doet het niet; stel je voor dat het water net gaat bewegen als hij opkijkt! ‘Ik wacht,’ zegt de man terwijl hij strak naar het water blijft kijken. ‘Maar steeds als het water in beweging komt, is iemand anders me net voor.’ Hij kijkt nog steeds niet op. Maar dan zegt de stem naast hem: ‘Sta op. Pak je mat en loop.’ Verbaasd kijkt de man op. Wie zegt dat? Hij staat op. Hij pakt zijn mat en hij loopt weg. Het is een wonder, denkt de man bij zichzelf. Ik heb gewacht tot het water zou bewegen. En nu beweeg ik zelf. Maar dan wordt hij tegengehouden. ‘Wat zijn wij aan het doen, meneer?’ zegt een strenge stem tegen hem. ‘Ik ehh... Ik loop!’ zegt de man blij. ‘Het is een wonder! Ik ben genezen! Ik loop!’ ‘Ja, dat zie ik ook,’ zegt de strenge meneer tegenover hem. ‘Maar ik zie ook dat u een mat draagt. En dat mag niet, want het is vandaag sabbat. Dan mag je niet werken!’ De man schrikt. ‘Oh... eh... maar... nou ja, ik ben vandaag genezen!’ ‘Niks mee te maken,’ zegt de strenge meneer. ‘De man die mij genezen heeft, zei dat ik mijn matje op moest pakken,’ legt de genezen man uit. ‘Door wie bent u dan genezen?’ De man kijkt in het rond. Waar is die man van die stem gebleven? Hij ziet hem niet meer...
‘Schatzoekers’ is een nieuwe rubriek waarmee we dit jaar experimenteren. We zijn benieuwd wat u ervan vindt! Mail uw reactie naar
[email protected].
11 januari 2015 t/m 15 februari 2015 | Kind op Zondag
6
8 februari 2015
l p s
Schatzoekers Johannes 6:16-21
15 februari 2015
In deze rubriek vindt u elke week een navertelling van een Bijbelverhaal. De verhalen staan los van het leesrooster van de kerk. Ze zijn ook geschikt om thuis te gebruiken! De verhalen uit deze rubriek zijn ook allemaal te vinden op onze website, www.kindopzondag.nl.
Over het water
Werkvormen
‘Hoe hij dat deed met die vijf broden...’ ‘En dan die twee vissen! Hij brak, en hij brak, en hij brak... Hij bleef maar uitdelen. Ongelooflijk. Er was voor iederen genoeg!’
Gesprek: Waarom waren de vrienden bang? Ben jij ook wel eens bang? Wanneer? Wat doe je als je bang bent? Wat gebeurt er bij de vrienden van Jezus? Zijn ze daarna ook nog bang?
15 februari 2015
De vrienden van Jezus kunnen het nog steeds bijna niet begrijpen. Vijfduizend mensen waren er bij elkaar, en er was maar een klein beetje eten. En toch was er voor iedereen genoeg. ‘Met Jezus in de buurt gebeurt er altijd wat bijzonders,’ zegt Petrus. ‘Je kunt het bijna niet geloven, zo speciaal is hij,’ vult Tomas aan. Hij trekt hard aan de roeispanen van de boot. Het is zwaar roeien. ‘Die wind...’ moppert hij. Petrus kijkt bezorgd in de verte. ‘Het kon wel eens gaan stormen,’ zegt hij ongerust. De vrienden roeien snel verder. Maar het gaat steeds zwaarder. De wind wordt sterker, de golven hoger. ‘We komen amper vooruit!’ roept Andreas na een tijdje. ‘Kijk dan. We zijn nog steeds maar halverwege het meer. Als het zo doorgaat, komen we er nooit!’ ‘Onzin,’ bromt Petrus. ‘We komen er heus wel.’ Maar hij kijkt bezorgd in de verte. Donkere wolken pakken zich samen boven het water. De wind maakt witte schuimkoppen op de golven. Je ziet ze glinsteren in het bleke maanlicht. ‘Kom op jongens,’ zegt hij nog maar eens. ‘Roeien. Zo snel mogelijk. Het wordt gevaarlijk hier.’ De vrienden roeien wat ze kunnen. Maar het schiet niet op. De golven worden nog hoger, de wind wordt feller. Ergens in de verte klinkt een dreigend gerommel. De vrienden houden zich vast aan de rand van de boot, die heen en weer schommelt op het water. ‘Help!’ roept Tomas tegen het lawaai van de storm in. Maar er is niemand die hem hoort. Of toch? Petrus is de eerste die het ziet. Wat is dat? Alsof er een gedaante over het water zweeft... Als de anderen het ook zien, worden ze bang. Maar dan klinkt een stem: ‘Wees niet bang. Ik ben het.’ De vrienden herkennen die stem. Het is Jezus! Hij komt over het water naar hen toe! Petrus, Tomas en de anderen kunnen hun ogen bijna niet geloven. Maar hij is het echt. ‘Kom in de boot,’ zegt Petrus snel. Maar dat hoeft al niet meer. Ze zijn aan de overkant. Ze hebben het gehaald.
‘Schatzoekers’ is een nieuwe rubriek waarmee we dit jaar experimenteren. We zijn benieuwd wat u ervan vindt! Mail uw reactie naar
[email protected].
7
Kind op Zondag | 11 januari 2015 t/m 15 februari 2015
l p s
Spel: De wind kan een bootje een bepaalde kant op blazen. Kunnen de kinderen zelf ook wind maken? Leg midden op tafel een pingpong-balletje. Wie krijgt het voor elkaar om zo hard te blazen dat het balletje er aan de andere kant afrolt? Knutselen: Vouw een bootje van gekleurd papier. Maak er ook poppetjes in: wie zitten er allemaal in de boot?