LUTERATUUR

LUTERATUUR Bestuur

Voorzitter Secretaris Penningmeester Coördinator Opleidingen Evenernentencommissaris Materialencommiss8ris

Jeroen Blommaart Erik Derksen Arno Luisman Paddy Reijnders Marty Linnemans Jos Bruijninckx

Secretariaat:

Klinkaart 1,

Redactie

0499 - 391515 0499 - 392915 040 - 2430952 040 - 2624551 040 - 2483125 040 - 2414592

5683 NC. Best

Marty Linnemans Bas van Lonkhuyzen Wendy van der Waals

040 - 2483125 0499 - 472053 0499 - 391126

Redactle-adres:

Roodkapje 25,

Internet-adres: Lutrafoon:

06- 51705825

Gironummer:

1542 649

5629 KW EINDHOVEN

http://IN'vffl.dse,nlllulra/index.html

Lidmaatschap en contributie

Lutra kent aspirant ledenl volle leden, gezinsleden en builenleden, alle leden zjjn "aarleden. Als gezins- of Duitenlid betaal je de helft van de voor een vol of aspirant id verschuldigae contributie. Beêindiging van het lidmaatschap kan slechts door middel van een schriftelijke mededeling vóór 1 november van dat jaar aan hel bestuur. Lidmaatschappen worden alleen per 31 december beêindigd. Let op; je betaalt dus tot en met 31 december contributie. De contributie voor een vol of aspirant lid bedraagt Ft 275-- per Jaar. Dit dien je aan het be g in van het kalenderjaar te betalen. De mogelijkheid bestaat om via een automatische overschrijving maandelijks Hn. 25,-- te betalen. lie voor meer informatie de statuten en het huishoudelijk reglement.

I

Compressor

Iedere dinsdag van 20.15 tot 21.15 kun Je je persluchtfIes gratis vullen bij de Lulra compressor. lJan 1 oktober tot 1 april kun Ie van 20.45 tot 21.15 terecht. Materialenverhuur

Materiaalsoort Persluchtfles Ademautomaal Stabilizing Jacket Complete set Bool + Trailer

Weekhuur

Weekendhuur

10 10 20 30 100

20 20 40 60 200

LUTERATUUR HET BLAD WAAR "DIEPTE" IN ZIT MAART 2000

1

80,g

150 150 150 300 500

Inhoud

Van de Redactie

Pagina 3 4 5 6 10 11 15 21 23 25 28 29 46

Van de redactie Sluitingsdata kopij Van de voorzitter Van de Evenementencommissie Nieuwe data Rescue Diver Opleiding Uil de oude doos Geschiedenis van het duiken 1 Duikbeurs 2000 LUTRA BBQ Weekend; De camping Gezocht; Duikers met ervaring Uitnodiging ALV Spelletje wordt zwemmer fataal Van het Bestuur

De eerste uitgave van de Luteratuur in het nieuwe Millennium. Het heeft even op zich laten wachten, druk, druk, druk, maar uiteindelijk is het ons toch weer gelukt om een mooi en dik blad af te leveren. Oe Redactie is nog steeds op zoek naar iemand die actief wil gaan deelnemen in het in mekaar zetten van een clubblad 5 x per jaar. Het is zeer handig als je overweg kunt met een computer en liefst dan ook nog eens met een Publishing programma. Dit kunnen wij (Marty & Wendy) op het momenl nl. (nog) niet. Voel je je geroepen, laat het ons dan weten. Let op de gewijzigde data van het LUTRA BBQ Weekend en tevens dat dit op een ander camping gaat plaatsvinden. In deze Luteratuur vind je de verdere info hierover.

.

Als onderwa le rspor ler heeft (I een specl... lo verzel(erlng nodig

�,

Volgende uitgave kun je verwachten zo begin Juni, het duikseizoen is dan al weer volop begonnen, dus ... Read it and Dive ! I! De Redactie o ,

ScllOX AssuranUên maakl hel u makkelijk . . .

Voor nadem Informalla: Telefoon: 0100 513366

2

3

Van de voorzitter Fotografie

TON

KLAASSENS

FOTOGRAAF . Koopcentrum Achtse barrier Biarritzpleln 37 5627 LE Eindhoven Tel. 040-242 42 62

Sluitingsdata kopij 2000

30 April (editie Mei/Juni) 2 Juli (editie Juli/Augustus) 3 September (editie Oktober) 14 November (editie December)

I

Tijdens de beurs duikvaker waren we uitgenodigd door de N.O.a. voor een Jedenberaad, waarbij een onderwerp van de agenda was Moeten wij PADI verenigingen toestaan6 ? Na wat uitleg door Bertus Bleiji was er een redelijke discussie met diverse voorstanders en enkele tegenstanders. De voorstanders gaven aan dat het een prima zaak was om wat verder te kijken dan de NOB neus lang was en zo een breder duikplubliek te bereiken. Tegenstanders vonden dat er binnen de NOB geen andere opleidingen geduld kunnen worden. Tot een uitspraak kwam men niet, daar het hier een tedenberaad betrof en op deze bijeenkomst dan ook ging om duikend NOB Nederland hierover te peilen. �

De Heer Bleiji gaf aan dat hij het bezwaarlijk vond dat er verschillen waren tussen het NOB en het PADI veitigheidsreglement. Een uitspraak die voor ons reden geeft om hem schriftelijk te verzoeken deze verschillen op te geven op te geven daar wij ze niet kennen. AI met al een reis naar Utrecht die de moeite waard was en waar we op de NOB ledenvergadering nog wel wat van zullen vernemen. Enkele dagen geleden is de uitnodiging voor de Algemene ledenvergadering op 1 1 April bij jullie in de bus gegleden, een fraai stukje werk waarbij we hopen velen van jullie te mogen begroeten om samen eens het afgelopen jaar en het komend jaar de revue te laten passeren.

Jeroen 810mmaart

4

5

Van de Evenementencommissie kennen weer grote competitie De Onder Water Winter Spelen Ten tijde van dit schrijven is de tussen de diverse deelnemers. het gaat er weer om spannen. winnaar nog niet bekend, maar zal wederom plaatsvinden op de Uitreiking van de Wisseltrofee dd 11.4.2000. Algemene Leden Vergadering Nieuwe Evenementen voordeel

Onder Water Oriéntatie Tocht

door onze

weer proberen, maar het zal aan Voor dit jaat gaan we het toch jullie liggen of dat hij doorgaat.

klante�lkaart.

de sher weer eens teruggezet op De geplande datum is van oud

"SERVICE"

heeft bU ons nog een beteken/st

308 April

is nement te kunnen laten slagen Minimale deelname om het eve de van en t je opgeven bij de led toch wel 10 deelnemers. Je kun weekend wordt via het bord dit voor E.C. Op de dinsdagavond bij r gaat. Verdere info ontvang je bekend gemaakt of dat het doo ord. inschrijving en via het publicatieb

Dropping . ook in 2000 weer georganiseerd Vorig jaar super geslaagd, dus . ord tieb lica pub kort. Let op het Locatie, tijden etc. volgen binnen 6

�

HERMAN LIEVEN bv watersport

OoslwalO

Tal. 073-6131763

Fax. 073 - 6130766

5211 Re 's-Hortogenbosch

DinsdagAvond Buiten Duiken De laatste dinsdag in Mei wordt hiermee weer gestart. Elke week wordt er gedoken in een plas in de omgeving, waarbij er vertrokken wordt om 20.00 uur vanaf de parkeerplaats bij het zwembad. Vanaf 19.00 uur is het mogelijk om de flessen te laten vullen voor diegenen die die avond meegaan met de buitenduik.

tet verder op de aankondigingen op het LUTRA Evenementen Informatiebord, welke je elke dinsdagavond aantreft in het Café Moby Dick. Vragen, suggesties, tips, ideeën, etc., geef ze aan ons door op de clubavond of stuur een mailtje naar [email protected] en wij gaan er mee aan de slag.

LUTRA BBQ Weekend Hierbij even opgelet, de data van het weekend zijn geworden 23, 24 en 25 Juni

De Evenementen Commissie, Bart, Greetje, Jos, Margriet, Mariel, Marty, Nicolette, Pieter en Wim.

We gaan dit jaar ook naar een andere camping, namelijk De Paardekreek te Kortgene. Verderop in de Luteraluur vind je een artikel hieraan gewijdt. De Evenementen Kalender (2000) trip Maritiem Trainings Centrum Onder Water Oriëntatie Tacht Dropping Dinsdag Avond Buitenduiken tJm 5 September LUTRA BBQ Weekend 23124/25 Juni Mosselavond ?? Oktober ??? Verrassing 1 8 November Sinterklaas middag ?? November

08 April 30 April 27 Mei 30 Mei

,

.

't is weer tijd 'loot de Dinsdag Avond Buitenduiken

8

9

Nieuwe Data Rescue Opleiding PLANNINGS PERIKELEN. In verband met de verschillende planningen tussen: • Lutra Snorkelen Snorkelcursus 3 LUTRA Weekend • Evenementen • PADI Rescue cursus Opleidingen •

zijn er een aantal data die veranderen. Alles zat op Zaterdag 24 en Zondag 25 Juni. Dat gaat niet. Rob Vader is bereid geweest om het Rescue Weekend in de PADI Rescue Cursus te verplaatsen van 24 I 25 juni naar Zaterdag 1 en zondag 2 juli. Hierdoor kan iedereen deelnemen aan het LUTRA Weekend, op zondag duiken en assisteren bij de snorkelopleiding in Scharendijke (Mooie gelegenheid voor andere LUTRA kinderen om ook eens te snorkelen ( Wij nemen extra snorkels en brillen mee voor deze kinderen) en om met de boot te worden gedropt (en weer opgepikt) op een mooi plek in de buurt (Voor de ultra luie LUTRAAN)

Uit de oude doos

Hoe oud de foto is kan niet precies gezegd worden. Maar Carina Oosting (Vroeger Leentvaar, zij is de enge vrouw in het gezelschap) zal hier begin 20 zijn (zij begin als 1 7 jarige) en zjj is nu begin 50. Laten we het houden op 30 jaar geleden. Begin 70'er jaren dus. Aan Joop van Wendel de Joode is toch geen leeftijd te zien. Herkenbaar zijn Jan van Schalen (Broer van Jo van Schalen. nu bekend als de grote organisator van de Ourthe afdaling in maart) Hij zit naast Bert Leentvaar aan de motor. De boot is de eerste clubboot van Lutra. Konden wel 15 duikers in en hij woog een ton. Het kreng was niet te tillen en werd op een aanhangwagen in lege toestand vervoerd. De setjes zijn overwegend Loosco en Drager. De echte hadden een reserve inrichting ( Model de Luxe) Onderwater manometers waren zeldzaam.

. ,

I.v.m. de vakantie van Rob Vader begint de Rescue Cursus op 2 mei, i.p.v. de eerder vermelde 9 mei.

1

Met dank aan Rob en met excuses voor het ongemak.

10

-----

11

Linksachter zit nog iemand met het befaamde Loosco "Eitje" dubbelslangs automaat. Dat was een enkel traps versie. Zo van 200 bar naar de omgevingsdruk, recht in je glegel. Als er iets kapot ging kreeg je "bolle "wangen. Reken daar maar op. Buddy breathen kon je wel vergeten. Als er geen Eendensnavel kleppen in het mondstuk zaten, dan moest je eerst een rol in de lengte uitvoeren om het water uit de slangen te krijgen voor je kon ademen Als je op je rug lag zat de automaat onder je. Dan ademde hij zo licht dat hij je wangen bol blies. Lag je op je buik, dan zat de ademautomaat boven je en moest je de lucht er uit zuigen. Je kreeg er een stijve nek en kaken van. De rubberen slangen zaten vol lucht en trokken omhoog. Je moest dus flink in hel mondstuk bijten anders vloog hij omhoog en ging als een gek blazen. Je flesje was dan zo leeg. Vaak zat er dus een bandje aan het mondstuk dat om je nek ging. Alle vesten waren nog zonder inflator. Als je goed kijkt zie je dat alleen de ervaren duikers en instructeurs een vest hebben. Het waren Fenzy of Spiro vesten en voor de armen onder ons een Nemrod. Allemaal met een O,S liter, ongekeurd, luchtflesje en een met de mond opblaasbare inflator. Die luchtflesjes werden gevuld op de duikfles. Als je er aan terugdenkt is dat vullen ( in 3 seconden van 0 naar 200 bar) maar een enge bezigheid geweest. Back-packs en stab jacks lieten nog 1 5 jaar op zich wachten. De meeste pakken waren nog van geplakte Sharkskin met gladde voering aan de binnenkant. Niets gestikt. Bies over de naden plakken en klaar was Kees. De meeste pakken op de foto zijn zelf gemaakt uit platen Neopreen. Die kocht je bij Holland Diving in Amsterdam of Eriks rubberhandel in Alkmaar. Joop van Wendel de Joode had een patroon en 5 mm was de topper. De man op de voorgrond had waarschijnlijk veel geld. Hij droeg al een olie gevulde dieptemeter van SOS. Een zeldzaamheid in die tijd.

12

Jan van Schalen draagt een van de eerste vierkantige Suunto kompassen. Die waren het eerste alternatief voor de Spirotechniek plexiglas bol kompassen. Jan van Schalen was zijn tijd reeds ver vooruit. Bij hem zie je een van de eerste o.w. manometers aan zijn l' trap van de automaat zitten. De enkel slangs automaten waren de Nemrod Sirius of de Scuba Air geïmporteerd door Rijntechniek. De eerste Scubapro Mk JI moest toen nog komen.

13

11

Geschiedenis van het Duiken 1

-----­

Rob Vader Voornaamste bron van informatie !.1HI?JL�Xli!r.91L O!Il&Ql!l, �Lq�!l.'1�,. Bert. U Eriksson voor de PADI Specialty Dive Historian. Daarnaast: US Navy Diving Manual, het NOAA Diving Manual

BEZOEK_<> VV.d'

(ll!!ILU�W,.�!W�1I?gL�1&Qtl.l(!:�1�[r:n�fL1LQraE'i1DQËê)

en de cursusboeken van de NOB en de BSAC.

I

1. De vroegste geschiedenis Het moderne duiken zoals wij dat kennen is relatief jong, zo'n 50 jaar. Het is veilig om te veronderstellen dat mensen eerst werden gedreven door honger of door de noodzaak om te ontsnappen aan een vijand of een natuurlijk gevaar. Maar er is bewijs dat door de geschiedenis heen mensen niet alleen voor eten naar de zee gingen, maar ook door de sterkste drijfveer van de mens: nieuwsgierigheid. Mensen over de hele wereld gebruikten schelpen uit de zee als geld of als sierraad, haaienhuid als schuurpapier en olie uit walvissen voor brandstof en parfum. Hierdoor zijn mensen de zee in gegaan en zonder twijfel hebben ze vanaf het begin staan dagdromen over manieren om lucht met zich mee te nemen om zich te bevrijden van de noodzaak om steeds terug te moeten keren naar de oppervlakte.

Mythologie

Oe eerst bekende duiker was Gilgamesh. Het episch gedicht van Gilgamesh vertelt dat hij heerser was over Uruk en de meest bekende van alle Soemerische helden ergens in de eerste helft van het derde millennium voor Christus. Een andere held uit die periode, Enkidu, hielp Gilgamesh een huwelijksvoorstel af te slaan, waarvoor Enkidu moest sterven.

15

Gilgamesh ging op zoek naar een plant die Enkidu onsterfelijk zou maken en vond Utnapisthim die hem beschreef waar hij de plant kon vinden die de jeugd herstelde. Gilgamesh dook onder naar de grot, ver onder de oppervlakte van het water en vond de plant. Maar deze werd gestolen door een slang. Diep bedroefd keerde Gilgamesh terug naar Uruk. ..

, ....

De vroege beschavingen van Kreta (3000 tot 1400 voor Christus) bouwden veel van de economie en kunst rond de zee en haar producten: vissen, sponzen, en purperen kleurstof uit schelpen. Er zijn beschrijvingen gevonden dat gedurende die perioden duikers werden gebruikt om sponzen en schelpen te verzamelen, bij het bergen van gezonken schepen, als saboteurs onder water tijdens oorlogen en bij onderhoudswerk aan de huid van schepen. In de Ilias van Homerus (ongeveer 750 V.C.) Figuur 1.1 Dt ,lODrhper w" ,k duiJetrlehle bespotte een figuur een strijder die ""I",, ''I'/Ull berotpsdNiktr. Ltl /lOoml op gevallen was en zei hem dat hij leek /'fje i dtopdmrhlgeverfditltlekcr",,!p op een duiker die om eten uit de zee rookt eI/ warht i" dt dtlilekhle ... dook. Veel van de Griekse mythologie is gebaseerd op duiken. Neptunes was natuurlijk de God van het water. Dan had je ook nog Atlantis en een hele rij goden. De Romeinen gingen hiermee door. De Romeinen en de Grieken hadden duikende vernietigingsgroepen. Duikers zwommen onder water en boorden gaten in de romp van schepen. Dit waren allemaal duikers die hun adem inhielden of snorkelaars. Ze hadden geen vinnen of maskers.

--'--' --'------'----"c, r=="----

'-;-;==::-:;:-;:====0::'

16

Een ander verhaal uit de vroege geschiedenis waar een duiker in voorkomt is het verhaal van Scyllias, een populaire Griekse duiker waaraan veel heldendaden worden toegeschreven. Scyllias was gevangen genomen door de Perzen onder Xerxes en werd gedwongen om te werken aan boord van een Perzisch schip. Toen hij hoorde dat de Perzen van plan waren om de Griekse vloot die bij Artemisium lag bij verrassing te overvallen, sprong hij overboord tijdens een storm en sneed de kabels door van de Perzische schepen, zodat ze ongecontroleerd door de storm werden meegenomen. Daarna zwom hij 15 kilometer naar Artemisium om de Grieken te waarschuwen. De legende wilt dat hij de hele afstand onderwater zwom, een aanduiding van hoe populair hij was als held in die dagen .. Er wordt ook verteld dat Alexander de Grote in 325 v.C. in een afzinkbaar schip of iets dergelijks zat en keek naar de onderwatelWereld (figuur 1-2). Hij wordt vaak geciteerd als de pionier onder de diepzee duikers. Het is waarschijnlijk meer een legende die door de eeuwen heen steeds verder werd aangedikt. Het middeleeuwse idee van de wereld ondelWater wordt goed weergegeven in één van de observaties van Alexander in dit werk. Nadat hij in een 'glazen vat' was gegaan en zichzelf had laten 'inslikken' door de zee, komt Alexander weer aan de oppervlakte, ontzet, en roept uit, uBaronnen, ik heb net gezien dat deze hele wereld verloren is en dat de grote vissen meedogenloos de kleine opeten." Fig//ur '·2A/fx,mtkrtk I,rolt in U" g���"

dJfikJdok.

17

Dit kan een les zijn geweest in economie, maar het gaat wel over de wereld onder water. Adembuizen en ademzakken

De meest voor de hand liggende en meest cruciale stap om de capaciteit van de duiker onder water te vergroten was om hem te voorzien van een luchttoevoer zodat het verblijf onder water kon worden verlengd. Holle buizen kwamen tot aan de oppervlakte waardoor de duiker onder water kon blijven voor een langere periode, maar hij kon nog niet veel nuttig werk doen. Ademhalingsbuizen werden gebruikt in militaire operaties om duikers r-� ' =- ongemerkt naar de vijand _: wat een enorm voordeel Figllllr f·) V"'rg onpmk/iuh Olltu�tp 1'flI1 ttn odemhalings. betekende.

Een Assyrische afbeelding (figuur 1-4) uit de negende eeuw voor Christus laat een duiker zien met iets dat op een opgeblazen dierenhuid lijkt met een luchtvoorraad. Maar het kan ook zijn dat dit een afbeelding is van een duiker die een opgeblazen huid gebruikt als een drijflichaam. Het zou onmogelijk zijn geweest om onder water te blijven met zo'n hulpmiddel.

Figllllr 14 AjlwldillgAs!frisrIJt dllikirl

_____

appomol. Dil onllntp 111//511 /at/I tk duiklr �tIt m(/ iiJn hoofd in ttll krtnlwptnm1(/("mhalingspjjpdit lotfl/llldtDppm4ole!deu'(I/H.

Op het ee�ste gezicht leek het alleen maar nodig om een lange buis naar de '---'oppervlakte te brengen die aan een drijfIichaam was vastgemaakt. Vroege ontwerpen maakten gebruik van een leren masker net een lange buis (figuur 1-3). Er is alleen geen aanwijzing dat deze uitvindingen ook in de praktijk zijn . gebruikt. Het resultaat zou dan waarschijnlijk het verdrinken van de duiker zijn geweest, want op een diepte van 1 meter is het praktisch onmogelijk om de ademen door de druk die daarvoor nodig is. In het begin werden de problemen met druk onder water niet erg goed begrepen. ________

Een hele serie van ontwerpen was gebaseerd op het idee van het meenemen van een zak met lucht door de duiker (de voorloper dus van onze duikflessenll).

18

:.�������t--,

;

De lange snorkel heeft blijkbaar veel mensen in de oudheid geïnspireerd. Natuurlijk waren er veel toepassingen denkbaar, maar het meeste kwamen militaire operaties in aanmerking en het bergen van verloren ladingen. Of het inderdaad tot een werkelijke uitvoering is gekomen moeten we wel betwijfelen, maar een prachtige afbeelding levert het wel op (figuur 1-5).

19

Duikbeurs 2000 Leonardo da V/nel

PERSBERICHT

.•. -, . .. . , Leonardo da Vinci (1452- 1 5 1 9) had een blauwdruk voor duiken. lijn aantekeningen laten, naast ontwerpen voor allerdaagse dingen, schetsen zien van verschillende typen duikapparatuur. De ontwerpen omvatten eenvoudige pijpen naar drijfvoorwerpen aan de oppervlakte tot wat bijna een compleet afzonderlijk duikpak is, met een masker dat de neus en mond omvatte en was aangesloten op een luchtvoorraad op de borst van de duiker. Zandzakken als ballast en zelfs een uitgang voor urine. Het lijkt erop dat hij de duikpijp, of snorkel heeft uitgevonden. In één van zijn tekeningen (figuur 1-6) heeft die een redelijke lengte, zo'n 50 cm. In een andere tekening maakt hij echter de klassieke fout door een buis te tekenen die veel te lang is, zodat duikers er Fit,llHr 1.6 Ollhmp mil tt/l in feite niet door zouden hebben kunnen ademen slWl'hl dmlr kflln� Dn , In een van zijn schetsen laat da Vinei ook een Vi",.;, ontwerp zien voor zwemhandschoenen met vliezen. Dit was mogelijk een inspiratie voor commandant de Corlieu tussen de eerste en de tweede wereldoorlog, want hij wordt gezien als de eerste die vinnen voor aan de voeten ontwierp.

20

DE DUIKBEURS van gebruikt duikmateriaal

Aan het begin van het duikseizoen in het nieuwe millennium organiseert Duik Basis Dronten weer de jaarlijkse beurs voor gebruikt duikmateriaal. De beurs wordt gehouden in het weekeinde 24 tot en met 26 maart 2000. Hier zullen zaken op het totale duikgebied worden aangeboden, van kleding tot boeken en van vinnen tot leuke hebbedingetjes. Vorig jaar hebben de vele bezoekers van de gezellige en druk bezochte beurs, voor een leuk bedrag gebruikte, doch goed bruikbare artikelen kunnen aanschaffen. DUIK BASIS DRONTEN biedt dit iaar opnieuw de gelegenheid aan duikers (en de aspirant duikers ) om voor een betaalbare prijs de eigen uitrusting compleet te maken. Duikers die hun materiaal vervangen voor meer geavanceerde artikelen kunnen hun gebruikte, doch duikveilige, spullen bij de duikbasis (laten) verkopen. Zo kan je met deze artikelen, voor een zelf vastgestelde prijs, een andere duiker helpen onze fascinerende sport uit te laten oefenen. Ook verenigingen hebben zo de gelegenheid om spullen voor hun club aan te schaffen. Eigenaars kunnen zelf hun aangeboden spullen tijdens de beurs te koop aanbieden. Als men daar de tijd of gelegenheid niet voor heeft, dan doet DUIK BASIS DRONTEN dat voor hen tegan administratiekosten. De openingstijden van de beurs zijn op vrijdag 24 maart van 18.00 tot 21.00 uur en op zaterdag 25 en zondag 26 maart van 10.00 tot 16.00 uur, zodat iedereen die belangstelling heeft even binnen kan lopen om een koopje te halen.

21

Het te verkopen materiaal kan vanaf maandag 6 tot en met woensdag 22 maart tussen 16.00 en 20.30 uur worden aangeboden. Als u zelf de spullen wilt verkopen, moet even telefonisch contact worden opgenomen, zodat een plaats gereserveerd kan worden onder nummer 0321 - 337059. DUIK BASIS DRONTEN is gelegen aan de Amstel 14 - 1 6 op de Businesszone Delta, nabij de indoor schaatsbaan Kwintus Nova. Graag begroeten Hannelore en Dick Keijzer de duikers weer tijdens de beurs met vele koopjes. De entreeprijs voor deze dagen bedraagt HFL 2,50 en voor bezoekers onder de 15 jaar is de toegang gratis. Tijdens uw bezoek zult u zeker collega duikers treffen en kunt u tijdens een kopje koffie of wat "fris" van gedachten wisselen over de duikstekken in Nederland en uver" daar buiten. D. J. Keijzer De Amstel 14-16 8253 PC Oranten

Telefoon 0321-337059 Fax 0321-337108

LUTRABBQ Weekend; De Camping Aangezien we de laaste 2 jaar niet echt meer tevreden waren over camping "Den Osse" zijn we op zoek gegaan naar een nieuwe camping. Eentje die niet net als Den Osse voor een plek voor 12 plaatsen voor 60 man de volle pond rekent. EN WE HEBBEN ER ÉÉN GEVONDEN 1111

Vorig jaar zijn we met Kees de Jonge naar de "Paardekreek" geweest voor een opleidingsweekend in Kortgene. Een geweldige camping waar van alles te beleven is voor groot en klein. Direct aan het Veerse meer Surflessen Reddingsboot bij de camping Ruim gesorteerde campingwinkel Wasserette Kantine en restaurant met uitzicht op het water Overdekt kleuterzwembad en een buitenzwembad met duiktoren Glijbaan Watervlot Trampoline all-weather tennisbaan Sportveld Receatieruimte Het is echt een mooie camping aan het water en het santair ziet er ook prima uit.

22

23

Gezocht

Het gaat ons dan FI.20,- p.p kosten voor een heel weekend van vrijdag (of zaterdag) tot en met zondag. Daar komt nog FI.15,- bij voor de BSO, dus voor een heel weekend komt dat op FI.35,- p.p. Je kunt je opgeven bij Margriet of Nicolette Vader of bij Greetje Luisman. Wel is het deze keer bij opgeven gelijk betalen want wij moeten de camping ook gelijk betalen.

Gezocht:

Duikers met ervaring voor het begeleiden van snorkelcursisten

J

Zaterdag 1 April en Zaterdag 8 April

Tijdstip Plaats Tijdstip

Het maakt niet uit of je op vrijdag of op zaterdag komt het bedrag blijft hetzelfde.

TONGELREEP GOLFSLAGBAD Bcgin 08:30 Einde 10:30 ormcn moet keizen om langer te blijven

Doel

We hopen jullie te zien op 23/24/25 juni op

Details

De Paardekreek Havenweg 1 4484 ZG Kortgene Tel 0113-30205

Begeleiden van snorkclcursislen van Cursus 3 in hct snorkelen

in golven en stroming

Unieke

kans om

tc begeleiden bij kindcrcn die hun

eerste snorkel ervaring opdoen in gohren en stroming. Er zijn 2 groepen van 15 kinderen ( LUTRA en Z,",'Cmclub Nuenen) cn 2 activiteiten. Activiteit I Afwerken van ecn ocfenprogramma in ""

golven.

http://\NWW.zeelandcamping. nl/paardekreek

Activiteit 2 == Ervarcn wat stroming is

Hct Tongelreep golfslagbad is in zijn geheel voor LUTRA.

De golf cn stromingsmachines werken op maximaal \'ermoe.en 2.cdurende het hele uur.

duiken

Benodigdheden Benodigde

Ilét tnnllllllll�C"ClltlC IIIIl�tl.,.ll1l! VUil tic IIlIdct\\'lItcmcrclti.

opleiding

24

Je krijgt voor aanvang een uitgebreide briefing. Het gaat om snorkelen en het begeleiden van kinderen onder

begeleiding van instructeurs. Een afgeronde OWD opleiding of equivalent is nodig voor hel in water

lid \ ullr �u, Ilfm·rnll1ll1llU "r IlhUIlIU',m'ul

076-5301721

A1leen snorkel uitrusting met loodgordel

gedeelteJe

krijgt 2 kinderen die als buddiepaar de

oefeningen moeten uitvoeren. Van jou wordt vcnvacht dat

I

'e ze be�elcid en daar waar nodighclDt.

25

Gezocht:

Tijdstip

water gedeelte. Er is echter ook begeleiding in de 2 rubberboten op het water en op de kant nodig. De grootste vijand is onderkoeling in koud water door over enthousiaste kinderen die zich groot houden. Observatie vanuit de rubberboten en de kant is dus belanarïk. Zondag 25 Juni

Plaats

ZEELAND

Duikers met ervaring (brevet RD of DM of equivalent NOB brevet of ervaring) voor het begeleiden van snorkelcursisten

T ijdsti p Plaats Tijdstip

Zondag 11 Juni en Zondag 18 Juni

EKKERSRIJT AQUA BEST Begin 12:00 in Ekkersrijl Einde 1 5:00 uur

Doel

Details

Blnodigdheden Benodigde opleiding

Begeleiden van snorkelcursisten van Cursus 3 in het oefenen van snorkelen in het buitenwater Unieke kans om te begeleiden bij kinderen die hun eerste snorkel ervaring opdoen in he buitenwater. Er zijn 2 groepen van 1 5 kinderen ( LUTRA en Zwemclub Nuenen) en 2 activiteiten. Activiteit 1 = duiken naar het eerste 5 meter platform. Activiteit 2 = snorkelen onder begeleiding in de rietkraaen en begroeiing Activiteit 1 = vOlledige uitrusting met lamp Activiteit 2 = Alleen snorkel uitrusting met pak en loodgordel Je krijgt voor aanvang een uitgebreide briefing. Het gaat om snorkelen en het begeleiden van kinderen onder begeleiding van instructeurs. Een afgeronde OWD opleidina of eauivalent is nodig voor het in

26

Tijdstip

Begin 07:00 uur Einde 1 9:00 uur

Doel

Details

Benodlgdh eden

Benodigde

�Ieiding

Begeleiden van snorkelcursisten van Cursus 3 in het oefenen van snorkelen in het buitenwater in Zeeland Unieke kans om te begeleiden bij kinderen die hun eerste snorkel ervaring opdoen in he buitenwater in Zeeland Wederom 2 groepen van 1 5 man, Er worden 2 snorkelduiken gemaakt op verschillende locaties. Na de 28 duik worden de eerste brevetten van Snorkelcursus 111 uitgereikt. Alleen snorkel uitrusting met pak en loodgordel. Vorig jaar hebben de begeleiders van de gelegenheid gebruik gemaakt om met de boot op een leuke plek te worden edropt om een persluchtduik te maken. Zie boven.

g,

27

Uitnodiging ALV

Spelletje wordt zwemmer fataal

Beste leden, Namens het bestuur nodig ik je uit tot het bijwonen van de

!Spelletje wordt zwemmer fataal Van onze correspondent

ALGEMENE LEDENVERGADERING NVOS LUTRA DINSDAG 11 APRIL 2000 AANVANG 20.00 UUR

Stedelijk College Eindhoven Avignonlaan 11 Eindhoven

Het zittend bestuur zal tegenover de leden op deze avond verantwoording afleggen ten aanzien van het gevoerde beleid in 1 999. Binnenkort ontvangen alle leden het jaarverslag 1999. Namens het bestuur NVOS Lutra, Eric Oerksen, Secretaris

28

BRABANT, Zaterdag

lEe

n 14-jarige jongen uit Brabant is tijdens het zwemmen onwel

cworden en korte tijd daama in het ziekenhuis overleden. De jongen

vas volgens getuigen aan het oefenen hoelang hi j onder water kon lijven en lag korte tijd bewegingloos onder water. Reanimatie mocht iet meer baten.

Het bovenstaande bericht heeft in het Eindhovens Dagblad tussen Kerst en Nieuw gestaan. Het gaat hier om een uiterst triest geval. Toch staat dit niet op zichzelf. In Nederland verdrinken op deze manier gemiddeld 10 kinderen per jaar. Bij het lezen van zo'n bericht zijn er mogelijkerwijs bij leden ontstaan met betrekking tot de risico's die ze lopen met snorkelen en onder water spelletjes. Reden U hier op voorhand duidelijk over te informeren. Het optredende fenomeen staat bekend als ·Shallow Water Black­ oue. Het is een moeilijk uit te leggen fenomeen. Vandaar dat we bij LUTRA tijdens de opleiding een aantal maatregelen treffen die er voor moeten zorgen dat tijdens de opleiding en (nog belangrijker) tijdens het uitvoeren van de hobby op eigen gelegenheid tijdens zwemmen, vakanties en recreatie, niet het risico lopen om slachtoffer te worden van dit fenomeen.

29

De onderstaande uitleg heeft als doel: Bezorgdheid weg te nemen, • Leden bekent te maken met het fenomeen, • Leden bekent te maken met de voorzorg maatregelen die LUTRA neemt tijdens de lessen.

•

Om het begrijpelijk te houden is de uiteenzetting populair wetenschappelijk. Mochten er nog vragen zijn, dan kunt U altijd bij Uw instructeur terecht.

Basis is dat er een bewusteloosheid optreed door een plotselinge daling van het zuurstofpercentage of een ontwikkeling van een zuurstof tekort. ·Shallow Water Black-Out betekent dus bewusteloosheid (Blaek-Out) door gebrek aan zuurstof die optreed vlak onder de oppervlakte (ShaHow Water) Uitleg van het fenomeen is niet eenvoudig. We moeten hiervoor terug naar de basis van de ademhaling

Hoe werkt de ademhaling: Wat is er gebeurd?

Een jongen van 14 was in het zwembad aan het oefenen om onderwater te blijven. Een volwassene vroeg hem nog wat hij aan het doen was. "Ik ben aan het oefenen voor mijn diploma zwemmen. Ik probeer mijn eigen record onderwater blijven aan te verbeteren. Ik zit nu op 1 !.4 minuut en ik wil naar 2 minuten�, was hel antwoord. Hij ging weer onder. Na een tijd vond de toeschouwer het welletjes. -Record of geen record, ik haal hem naar boven. Dan is hij maar boos op me", dacht hij. Toen was het al te laat. Reanimatie mocht niet meer baten. Onderzoek door de Rijksrecherche heeft uitgewezen dat hij was overleden aan zuurstof gebrek veroorzaakt door ·Shallow Water Black-out-.

Als de mens uit zou gaan van een tekort aan zuurstof als maat om adem te halen, zouden er veel mensen vaak bewusteloos vallen wegens gebrek aan zuurstof. Het lichaam is slimmer. Het verbruik van zuurstof (Oû is gelijk aan de productie van koolzuurgas (C02). We ademen zuurstof (02) in en verbranden die in onze spieren met koolstof (C) tot koolzuurgas (C02). De naam zegt het al. �zuur". De C02 komt in ons bloed en maakt ons bloed dus zuur. Dat kan je lichaam meten, net als je tong kan proeven of iets zuur is. Dus afhankelijk van de zuurgraad van je bloed krijgen je longen van de hersenen een prikkel om adem te halen. Die prikkel komt al vóórdat er zoveel O2 is omgezet naar CO2 dat er een tekort aan zuurstof ontstaat. Er is dus een veiligheidsmarge. Dat is wel zo prettig. Anders zouden we gelijk bewusteloos vallen aan zuurstof tekort als we even zouden aarzelen om te ademen.

Bewusteloosheid door zuurstof te kort Wat is Shallow water Blaek-out?

Shallow water Black-out is een fenomeen wat op diverse manieren kan optreden.

Het systeem van de ademprikkel werkt feilloos. Gemiddeld zorgt het voor een ademhaling van:

30 31

5 keer per minuut 7200 keer per dag 50400 keer per week 2.620.800 keer per jaar 262.080.000 keer in het leven van een mens die 100 jaar wordt. Geen slecht systeem dus. Maar met duiken, en I of snorkelen, is het systeem voor de gek te houden. Op verschillende manieren is de ademprikkel uit te stellen waardoor de veiligheidsmarge wordt opgesnoept. Snoep je teveel Oe stelt de ademhaling te lang uit) dan kom je in het gebied van zuurstof tekort. Het lichaam gaat binnen 6 seconden over tot het beschermen van de vitale functies (hart, longen & hersenen) en zet het scherm op z�art. Het licht gaat uit. Je raakt acuut bewusteloos. Dat merk je niet. Het gaat plotseling. Het licht gaat uit en je weet niets meer. Geen waarschuwing, geen gevoel, niets. Aan de oppervlakte is het bewusteloos vallen van een persoon dramatisch, maar mits de omgeving verse lucht toe voert, en er verder niets aan de hand is (b.v.: een kind met een plastic zak over zijn hoofd), zal de persoon gewoon door ademen en bijkomen. Vaak zijn dan de verwondingen van het vallen het ernstigste. Gebeurt het echter onderwater, dan zit het slachtoffer gelijk in de problemen. Hij raakt acuut bewusteloos. Op het moment dat, bij bewusteloosheid onder water, de stembanden in aanraking komen met water, sluiten deze zich. Hierdoor voorkomt het lichaam dat er water in de longen komt. Zo blijft de lucht gevangen in de longen. In deze lucht voorraad loopt de hoeveelheid zuurstof snel terug en neemt de CO2 snel toe. Dit soort verdrinkingsgevallen worden vaak diep blauw. Zuurstofrijk bloed kleurt, door de binding van 02 aan het Heamaglobine in het bloed (de O2 transporters) rood. 32

Als de zuurstof vervangen wordt door CO2, kleurt het bloed blauw. Een blauwe drenkeling is dus iemand die veel CO2 in zijn bloed heeft en nauwelijks 02. Het slachtoffer beweegt niet meer en zakt naar de bodem. De kans dat het slachtoffer op tijd wordt opgehaald is uiterst gering. Hoe stel je de ademprikkel uit?

Er zijn, grof weg, 3 mogelijkheden: 1) 2) 3)

1)

Zelfhypnose Slikken Hyperventileren.

Zelfhypnose:

Door je sterk te concentreren op het onderwater blijven (b.v. alleen �aar te. denk�n aan, en te kijken naar, het eind van het bad) kun Je de prikkel uitstellen en zo lang onderwater blijven dat je het ook haalt De kans dat je met alleen zelfhypnose bewusteloos raakt is klein. De ademprikkel is erg sterk en zal er doorheen komen en je dwingen om naar boven te gaan en adem te halen voordat je alle veiligheidsmarge hebt opgesnoept. 2) Slikken Als je slikt kun je geen adem halen. Er is een heel sterke reflex die er voor zorgt dat de cola en de speciebonen tijdens het eten en drinken niet in je longen verdwijnen. Werkt deze reflex niet goed' dan verslik je jezelf vreselijk. Krijg je de behoefte om te ademen dan ":laak je S�i� be�egingen en verdwijnt de ademprikkel tijden� het slikken. Wil Je hiermee de prikkel continue uitstellen dan moet je dus continue slikken. Ook hier is de ademprikkel erg �terk en zal er doorheen komen en je dwingen om naar boven te gaan en adem te halen voordat je alle veiligheidsmarge hebt opgesnoept.

33

Hyper ventileren: 3} Dit is iets moeilijker uit te leggen. Je begint altijd al met een rest hoeveelheid CÛ2. Je moet je longen zien als een vuilnisvat wat telkens geleegd wordt. Als het vat vol is met afval (COû kiep je het leeg (ademt uit). Maar er blijft altijd wat vuil hangen (C02) Normaal gaat het bij de ademhaling als volgt:

l!l1J1 IJ

,..

",." ,

Adan Inhouden

Er is dus altijd een rest hoeveelheid waarmee je begint. Het lichaam houdt daar rekening mee. De extra oude lucht in de snorkel zorgt er voor dat de rest hoeveelheid bij snorkelen zelfs groter is (n.m.L het volume van de snorkel zelf, gevuld met oude uitgeademde lucht, komt er bij). Hierdoor zal de ademprikkel alleen maar sneller komen. Een hele grote dikke en lange snorkel kan er dus voor zorgen dat je zelfs teveel oude lucht inademt met te weinig verse lucht met zuurstof. Door heel snel een aantal keer diep in en uit te ademen spoel was je de rest van de C02 weg. Dat noemen we hyper ventileren Je ademt meer dan je lichaam nodig heeft. Bij het opblazen van een luchtbed word je na een 10 tal keer blazen al flink duizelig. Maar doe je het 6 à 7 keer, dan word je niet duizelig, maar is de resthoeveelheid CO2 wél weg gewassen. Nu duurt het langer voordat de CO2 weer is aangevuld. Heb je het te veel gedaan, dan duurt het te lang voordat er weer voldoende CO2 is aangevoerd om een prikkel te geven. De zuurstof is op en je raakt bewusteloos. Het verschijnsel Hyper ventileren zie je goed ontstaan in het volgende diagram:

OeltdentliJllng begin! opnllllM

De hoeveelheid rest koolzuurgas (C02) komt omdat je de longen niet geheel kunt uitknijpen. Longen zijn net een spons. Hoe hard je er ook in knijpt, er blijft altijd CO2 in achter (zoals in de spons water achter blijft) In de restinhoud van de longen zelf, het volume van de bronchiën, de luchtpijp en de keel I neus holte blijft oude lucht met veel C02 hangen. Bij elke inademing adem je dus een beetje oude lucht in vermengd met nieuwe, verse lucht.

Uitgeademd

Hyper ventiefen

Adnm Inhouden Hili dwrIllnoarvoord.t hili bloed zuur wordt

Voldoen.. veiUghel"__

Yoo,,"" lIJUrMllf

Ad....ikla!llrlll!d .. p" "I> Illdl! zwrslaf .1 onder h!tI n"lnlll'U'nll

34

35

Levensgevaarlijk zijn de combinaties. Een beetje hyperventileren, een bee�e zelf hypnose en slikken. Je kunt dit vergelijken met het innemen van 3 willekeurige medicijnen. Niemand weet dan meer wat dat met je lichaam doet. Gevaarlijke duikmaterialen

Vroeger waren er brillen die volledig over het gezicht zaten (Mond en neus). Van deze bril liep een snorkel naar de oppervlakte. Deze brillen met snorkels hadden vaak een inhoud van meer dan 1 liter. Kleine kinderen ademen vaak, in rustige toestand, niet meer dan 1 liter in en uit . Dit had tot gevolg dat de kinderen binnen 5 minuten stikten in hun eigen oude lucht, zonder zuurstof. De ouders hadden niets in de gaten. Jantje lag rustig aan de oppervlakte naar de visjes te kijken. In het begin van de 70'ér jaren zijn hier veel kinderen (en ook volwassenen) aan overleden. Dit soort materiaal werd vaak verkocht bij niet deskundige winkeltjes. Het kopen van materiaal bij een echte duikwinkel is dus belangrijk.

Oe "duik reflex"

Er bestaat een reflex die bij mensen sluimerend aanwezig is. Dit noemen we in de duikwereld de -duik reflex-. Zo gauw de mond onderwater gaat is het lichaam in paniek en gaat maatregelen nemen. De hartslag vertraagd, het verbruik van zuurstof neemt af omdat allerlei, niet vitale functies (zoals de spijsvertering), op een lager pitje worden gezet. De prikkel is te stimuleren, of weer actief te maken, door middel van training.

Het effect is maximaal als je: gewend bent aan de watertemperatuur • mond en hoofd onderwater houdt • niet beweegt • rustig diep in en diep uit ademt om het negatieve effect van de extra hoeveelheid oude lucht in de snorkel op te heffen • Je rustig onderwater zwemt om je hartslag en verbranding op een laag pitje te houden. •

Het mooie van deze prikkel is dat het, mits niet gecombineerd met hyperventileren, zelfhypnose of slikken, er voor kan zorgen dat je veilig langer onderwater kan blijven. Je produceert gewoon langzamer CO2 en gebruikt minder O2 Het is juist deze prikkel die er voor zorgt dat kinderen en duikers door training langer onderwater kunnen blijven. Shallow Water Blaek -Out

Er is een vierde manier om het bewustzijn onderwater te verliezen. In de longen wordt, door de druk van het water, de druk van de lucht vergroot. Als het ware worden de moleculen dichter bij elkaar gedrukt. De concentratie wordt groter. Dit verschijnsel is sterker in het gebied van 10 meter tot de oppervlakte. In dit gebied is de afname van de druk het grootst.

Belangrijk is dat je niet weer wordt opgejaagd, waardoor je hartslag en verbranding weer omhoog gaat. 36

37

,

Verandering van diepte

Toe -afname

druk

naar

Druk tBarl

Delen

Procenten

1 2 3

10 meter 20 meter 30 meter

2 3 4

100% 50% 33%

30 meter

4

40 meter

5

meter

5

50 meter

6

Dubbel Half Een derde groter I kleiner Een kwart groter I kleiner Een vijfde groter I kleiner

van o

meter 10 meter 20 meter

40

I tBarl

25%

'''"' -

,� ���--" "I.

'''"' +-----�..,���, �, ---------- -----------­ ,ooo +-���---�

'.", 133Y.

Bij 11

. I . tu

dild.1I A....tht nill.' .f ••t I Bij ti .elu _,otIJIn nu...!"" nl�.e toe "..t:

2

,

•

,

,

Deze versnelde toe- I afname, van volume en druk, verklaard ook waarom je bij het steeds dieper gaan, steeds minder je oren hoeft te klaren. De volumeafname in je oor, bij duiken van de oppervlakte naar 2 meter, is haast gelijk aan de volumeafname bij 38

Terug naar de ademprikkel. Deze heeft, door de verhoging van de zuurgraad van het bloed, van drukveranderingen geen last. De opgeloste hoeveelheid CO2 in het bloed blijft hetzelfde. De snelheid waarmee CO2 door het lichaam gemaakt wordt blijft ook hetzelfde. Omdat bloed een vloeistof is die niet samendrukbaar is, dus verandert er niets.

20%

Juist in de laatste meters neemt de druk het sterkst af en daalt de concentratie zuurstof ook het sterkst. In een grafiek zie je dat het beste:

,ooo+--

het duiken van 40 naar 50 meter. Dicht bij de oppervlakte moet je 1 keer per 2 meter je oren klaren en rond 50 meter maar 1 keer per 1 0 meter.

Voor de zuurstof wel. Door de relatief steeds grotere expansie neemt de concentratie zuurstof moleculen dichter bij de oppervlakte snelier af. Doordat het gas steeds sterker uitzet wordt de spoeling, als het ware, dunner. Bij 12 % raak je al gauw bewusteloos. Druk je 12 % 2 keer samen (je gaat naar 1 0 meter (van 1 bar aan de oppervlakte naar 2 bar op 1 0 meter)) dan zit je al weer op een relatieve concentratie van 24%. Zuurstof wordt ook giftig als je het lang inademt op een relatief percentage hoger dan 50%. Daarom wordt in diepduiken een percentage gebruikt van maximaal 45%. Op 100 meter diepte (11 bar, ademt men dan een gasmengsel van 4%) Aan de oppervlakte is dit acuut dodelijk. Op 100 meter is het net niet giftig. Zou de duiker met dit mengsel boven de 30 meter komen (4 bar· 4% = 16% in vergelijk met de oppervlakte) dan zou hij bewusteloos raken. Ga je naar 300 meter, dan wordt de druk 31 bar. Het mengsel wordt dan 1 ,45 % (gelijk aan 45% aan de oppervlakte) Boven de 1,6% (50% aan de oppervlakte) wordt het giftig. Bij 0,6 % en inspanning (16% aan de oppervlakte) raak je bewusteloos.

39

Deze problematiek is de oorzaak van de vele ongevallen met rebreathers en gesloten systemen. Voldoende O2 op diepte, die te weinig wordt tijdens de opstijging . Terug naar Shallow Water Black-Out bij snorkelen. Het bloed wordt op dezelfde manier zuur en de zenuw proeft dit op dezelfde tijd. In een schema ziet het proces van Shallow Water Black-Out als volgt uit:

". OÛI,.r--OI>Qer � .kI.

... ... ...

, ',

Normaal zit er in de verse lucht die we inademen 21% zuurstof Als we uitademen is hiervan 4% verbruikt. We ademen dan 17% zuurstof uit met 4 % koolzuurgas Bij 16% zuurstof in de in te ademen lucht kunnen we niet veel inspanning meer leveren. We worden dan vrijsnel al duizelig. Bij 12% zuurstof in de in te ademen lucht raken we bewusteloos. Wanneer gaat het dan fout?

1l., ...
I bor

Wanneer raak je bewusteloos?

1.

Als je op 10 meter net zo lang blijft totdat je de ademprikkel niet meer kan onderdrukken en dan nog omhoog moet. De tijd en inspanning benodigd om boven te komen is dan zo groot, en duurt zo lang, dat je gaat interen op de veiligheidsvoorraad. Je kan nog niet ademen, dus ga je noodgedwongen de prikkel onderdrukken middels zelfhypnose (concentreren om de oppervlakte te halen) en slikken. Ondertussen gebruik je zuurstof en produceer je CO2. In het begin van de opstijging merk je hier niets van. De zuurstof zit samengedrukt en de concentratie is kunstmatig hoog. Vlak bij de oppervlakte neemt de druk sterk af, daalt de concentratie en tussen 3 en 1 meter raakt de duiker bewusteloos en zakt langzaam terug naar de bodem.

2.

Je gaat de CO2 uitwassen middels hyperventilatie en gaat dan naar beneden. Door de hoge druk is de concentratie zuurstof hoog en de CO2 ademprikkel komt niet. Je gaat over de grens, teert in op de veiligheidsvoorraad en krijgt pas laat een prikkel. Nu is het reeds te laat. De prikkel komt uiteindelijk toch, je moet naar boven, maar als je naar boven gaat daalt de zuurstof concentratie en raak je bewusteloos. Wat je ook doet, je raakt bewusteloos.

"

,,-

... ... ... ...

.-

__ lfto........,. IO_ ........ 'OO ..in....ol ..-ll ...." ."go_IOI... • .. " ';.

0Ui01.2to< G.. '.I"oe< .....� .

ou. .. II".. 0..1< I kot......,.-godnH

I'INt""" """""g"n .. �Iu0....11_, . .. 1u1 .. nIoI, .on_n,

""'''jo -�

lirl. ��.... . _.

0II"' _ .. ... 1o.t _ ... ... � ... " . .. on

_.

....... go_.. .. ,;..

-..... -......

0II10..... _a.urt.. _1r..... HII ljt ... " .. "'II_O':I._ ... .....tIoJon dI
Normaal heb je vrijwel geen last van Shallow Water Black-out Het bloed wordt op tijd zuur en je krijgt op tijd je ademprikkel. Als je naar deze prikkel luistert en naar boven gaat, dan heb je nog genoeg veiligheidsvoorraad zuurstof om niet bewusteloos te raken. Bij diepe snorkelduiken moet je wel een eigen veiligheid in bouwen om te zorgen dat je voldoende tijd over heb om de oppervlakte te bereiken. Zou je, na het voelen van de ademprikkel, nog een minuut nodig hebben om de oppervlakte te bereiken, dan kom je toch weer in de problemen. 40

41

Waarom zijn slachtoffers van Shallow water Black..out zo moeilijk te reanimeren ?

Het antwoord is simpel te verklaren met het vergelijk met een hart stilstand. Een hartstilstand: 6 seconden na dat

het hart stilstaat raakt een mens bewusteloos. Nu gaat de klok met 5 minuten lopen. Als hij binnen 5 minuten niet wordt beademd en gemasseerd, zal er hersenbeschadiging optreden. De persoon valt neer. De omgeving ziet dit. Na 1 minuut is er iemand bij die gaat kijken wat er aan de hand is. Die heeft 1 minuut nodig om de persoon aan te roepen, de ademhaling en pols te controleren en te beginnen met reanimatie. Er zijn nu pas 2 minuten verstreken. Tijd genoeg dus. Nu de duiker. Het klokje van de duiker is al eerder gaan tikken. Weliswaar klopt zijn hart nog terwijl hij onderwater zit en zijn adem inhoudt, maar de zuurstofvoorraad in het lichaam is al flink aan het slinken. Tevens begint de verzuring van het bloed door de productie van CO2. Een duiker die onderwater zit wordt vaak pas laat, of helemaal niet, opgemerkt ·Wat doet die daar? Ach . . . . die is aan het proberen zo lang mogelijk onderwater te blijven.- Met andere woorden, men ziet niet dat er iets aan de hand is. Als men " het" ziet, is het vaak al veel te laat. Belangrijk is dat men hierbij onmiddellijk begint met beademing met 100% zuurstof. Helaas zijn niet alle zuurstofkoffers voorzien van dit soort beademingsapparatuur ( Ook de Lutra koffer nieU) Voordat men een persoon heeft opgedoken van de bodem, op de kant heeft gebracht en begonnen is met beademing en reanimatie, is het klokje al ver voorbij de 5 minuten. De hersenbeschadiging is dan al zo groot dat het lichaam niet meer op gang komt. 42

De verzuring van het bloed door CO2 is zo groot, dat dit de hartprikkel gaat onderdrukken. In de meeste gevallen mag reanimatie bij een ShaHow Water Black-out slachtoffer, die pas wordt opgemerkt als hij bewusteloos op de bodem ligt, niet meer baten. De tijd die verstrijkt voordat men het opmerkt is te lang, het opduiken duurt te lang, het lichaam is al sterk verzuurd en van de 5 minuten zijn er al heel wat verstreken. Wat moet je doen om dit te voorkomen? 1.

2. 3.

4. 5.

Doe geen recordpogingen op je eentje. Combineer geen technieken (Hyperventileren, slikken, zelfhypnose) Als je ze alle 3 tegelijk toepast dan gaat het zeker fout. Als je dan toch je record onderwater zwemmen scherper wil zetten, doe dat dan in groepsverband en eindig de poging altijd in het ondiep gedeelte van het zwembad. Hiermee voorkom je een plotselinge afname van de druk in de kritieke fase. Wil je gewoon proberen zo lang mogelijk onder water te blijven, ga dan aan het trapje hangen, net onder de oppervlakte. Je kan dan geen Shallow Water Blaek-out krijgen Wil je op de vakantie diep gaan snorkelen, pas dan geen onderdrukkingstechnieken toe en duik met een Buddie die je vanaf de oppervlakte in de gaten houdt.

Wat doet LUTRA er aan tijdens de Vrije Training en de Snorkellessen?

I & 11 worden de volgende acties en voorzorgsmaatregelen genomen: 1 . Bij kinderen met eigen materiaal word goed gecontroleerd of ze geen snorkel hebben van een te grote inhoud. Bij Snorkelcursus

43

•

2.

3. 4. 5.

6. 7.

8.

Speciaal voor de aller kleinste, zijn kleine brillen met kindersnorkels aangeschaft. Er wordt goed opgelet dat kinderen correct ademhalen. Veel aandacht wordt besteed aan het rustig worden en het diep in en uit ademhalen. Kinderen wordt op het hart gedrukt dat ze niet meer dan 3 keer diep in en uit mogen ademen. Met nadruk op "Rustig" diep in- en uitademen. Niet te verwarren met hyperventilatie) Tevens wordt de kinderen geleerd om de latent aanwezige -Duikprikkel" te oefenen. Oefeningen, waarbij lang onderwater wordt gezwommen, worden immer gedaan vanuit rust. Oefeningen in onderwater zwemmen beginnen altijd in het diepe en eindigen in het ondiepe. Onderwater oefeningen worden altijd als groep gedaan. Hierdoor kun je als instructeur goed zien of er iemand achter blijft. Bij onderwater oefeningen is er altijd leiding in het water. In principe zwemt leiding voor de groep uit, houd overzicht onderwater en controleert. Een ander techniek is om, als laatste, achter de groep aan te zwemmen. Zo blijft er nooit iemand achter of onopgemerkt. Kinderen worden niet gepushed. Ieder wordt geprezen naar zijn eigen prestatie. Er worden geen " 1 0'en" gegeven aan de kinderen die het verst onder water zwemmen.

Bij Snorkelcursus 111

worden nog extra acties en voorzorgsmaatregelen genomen 5. Aan het fenomeen hyper ventileren en ·Shallow Water Blaek­ oue wordt tijdens de theorie veel aandacht geschonken. 6. Ouders zijn tijdens alle theorielessen welkom. Wij stimuleren dat ook. We streven er naar dat ouders net zo veel leren als de kinderen, zodat ze goed kunnen beoordelen of hun kinderen gevaarlijk doen of niet. 7. Macho gedrag, om als langste onderwater te blijven, wordt sterk ontmoedigd.

1 . E r wordt in de zwembadlessen reeds geoefend met een Buddie systeem waarbij men leert op elkaar te passen, te letten en elkaar te ondersteunen. 2. Tijdens de golfslag training in het zwembad uoe Tongelreep" wordt in buddieparen gezwommen en is de begeleiding opgevoerd tot 1 begeleider per buddiepaar 3. In het buitenwater gaan kinderen per buddiepaar naar 5 meter en zijn er duikers op het platform met duikflessen om kinderen te begeleiding en te controleren. Ook hier is een overvloed aan begeleiding aanwezig. 4. Bij alle uitstapjes zijn er diverse duikers met adequaat scholing en training, voorzien van uitgebreide EHBO koffer en Zuurstof koffer, aanwezig. Oe aanwezige boten maken het mogelijk gelijk actie te nemen en al op het water hulp te verlenen. Bij de "Vrije Training" van LUTRA worden alle voorzorgsmaatregelen en technieken, zoals boven beschreven, ook toegepast. Zij zijn verweven in het lesprogramma. In de instructeurs notities zijn al deze zaken duidelijk omschreven. Zo denken we dat we bij LUTRA verstandig omgaan met kennis en kunde. Ervaring leert dat de meeste kinderen (maar ook volwassenen) uit verhalen van anderen al weten dat ze langer onder kunnen blijven door te hyperventileren. Als LUTRA gaat verzwijgen en negeren zal dat dus niet baten. Het is juist kennis die kan voorkomen dat het gebeurt. En, heel misschien, red een van onze snorkeleursisten nog eens het leven van een vriendje, door hem naar boven te halen of te waarschuwen dat zijn fratsen levensgevaarlijk zijn. Met dank aan Dr. J. Kooi, Anesthesist, voor zijn kritisch lezerschap van dit stuk. ©Paddy Reijnders 02/2000

44

45

Van het bestuur Tijdens de bestuursvergadering d.d. 24M01M2000 zijn de volgende punten aan de orde geweest: 1 999 is gestart met 1 1 1 leden en 2 donateurs. Er hebben zjch in de loop van het jaar 26 nieuwe leden aangemeld en 1 1 leden hebben opgezegd. We starten 2000 dus met 126 leden en 2 donateurs. Tot en met mei 2000 laat de activiteitenkalender geen ruimte om introducties te verzorgen. Het BBC weekend wordt verzet naar 23, 24 en 25 juni 2000. Er wordt bekeken of er iets ter gelegenheid van het 35 jarig bestaan gedaan wordt. Jos en Paddy zullen een voorstel ter vervanging van de compressor doen. Dit voorstel zal, indien het bestuur akkoord gaat, tijdens de ALV aan de leden worden voorgelegd ter goedkeuring. Het bestuur besluit een printer aan te schaffen voor de penningmeester. Deze printer zal in drie jaar worden afgeschreven. In verband met overgang naar de Euro als rekeneenheid zal het bestuur een nieuwe contributie vaststellen. Eric en Arno zoeken uit wat de minimale contributie moet zijn om bij een ledental van 95 een gezonde financiële situatie te behouden. Op de ALV zal het bestuur een nieuw contributiebedrag voorstellen dat per 01-01-2001 van kracht wordt.

LUTRA BBQ Weekend

23/24/25 Juni 2000 Camping 'De Paardekreek' te Kortgene Kosten per persoon voor het

verblijf + de BBQ zijn

NLG 35,00

Reserveer dit weekend n u alvast in je agenda. De Evenement Comm issie

46

47