Luidheid in mobiele mediaspelers Richard van Everdingen Delta Sigma Consultancy 3 maart 2015
DELTA SIGM A CONSULTANCY
De meest urgente aanleiding voor luidheidnormalisatie: hinderlijk luide televisiereclames.
Gemeten luidheid van Europese zenders in 2007: Gebrek aan standaardisatie en extreem grote verschillen.
Doel van de luidheidnormalisatie:
• Een gelijke gemiddelde luidheid tussen programma’s en televisiereclames en tussen zenders onderling. • Verbetering van de kwaliteit en de beleving.
September 2011: Nederland loopt voorop in Europa met de invoering van luidheidnormalisatie voor televisiereclames.
2015: De gebruikerservaring van televisiekijken via nieuwe distributiewegen wordt geregeld verstoord door extreem luide televisiereclames; het oude probleem is teruggekeerd, in heviger mate dan ooit.
Programma
Reclame
Reclame Reclame
Reclame
Voorbeeld van die negatieve gebruikerservaring. De enige juiste oplossing voor dit probleem is luidheidnormalisatie bij de bron.
Reclame
Het logo van de EBU PLOUD-werkgroep die de richtlijn voor luidheidnormalisatie in 2010 uitbracht, nu onderhoudt en verder verbetert.
Twee van de vier gepubliceerde EBU-documenten: • EBU R128 ‒ Het hoofddocument dat het luidheidniveau specificeert. • EBU TECH 3344 ‒ De richtlijnen voor distributie en consumentenapparatuur.
De basis van de luidheidnormalisatie volgens EBU R128: Een luidheidniveau van -23 LUFS voor alle uitzendsystemen en distributieplatforms.
Alarmerende berichten over de toenemende kans op permanente gehoorschade, iets dat parten speelt bij het gebruik van mobiele mediaspelers zoals telefoons, audiospelers, tablets en laptops.
De Europese Commissie kwam al eerder tot soortgelijke conclusies. Daarop is besloten tot de invoering van wettelijke regelgeving voor de begrenzing van de geproduceerde luidheid van mobiele mediaspelers.
De regelgeving is gepubliceerd door de CENELEC: De European Committee for Electrotechnical Standardization.
De normdocumenten van CENELEC voor mobiele mediaspelers: • EN 60065 – Beschrijft de niveaus voor waarschuwing (85 dBA/27 mV) en begrenzing (100 dBA/150 mV). • EN 50332 – Beschrijft het testsignaal en de manier van meten.
Een meetopstelling voor het controleren van een mobiele mediaspeler, gebruik makend van de bijgeleverde hoofd- of oortelefoon(s).
De overheid controleert of de apparatuur voldoet aan de wet.
Het Europese symbool dat de gebruiker waarschuwt dat een mobiele mediaspeler een potentieel gevaarlijk apparaat is dat schade aan het gehoor kan aanbrengen.
DigitalEurope is de vereniging van fabrikanten van consumentenelektronica die verplicht zijn om de Europese veiligheidsnormen op te volgen. De norm zelf is prima, maar het probleem is de manier waarop de fabrikanten die implementeren. Dit vormt een obstakel voor de verdere uitrol van luidheidnormalisatie. SBS lanceerde een initiatief om de fabrikanten hierover te informeren en aan te dringen op een structurele oplossing. Dit initiatief is overgenomen door de Stichting ter Promotie en Optimalisatie van Televisiereclame (SPOT). Hieropvolgend is in december 2014 door de EBU een brief verstuurd aan DigitalEurope, waarmee men regelmatig overlegt.
Volume control
Media
Amplifier
External output
Head phones
Basisopbouw van een mobiele mediaspeler: • Media (het afspeelmateriaal) • De volumeregelaar • De versterker De kern van het probleem is dat de fabrikanten het uitgangsniveau alleen beperken op basis van het testsignaal volgens de Europese norm. Dit stimuleert het gebruik van zeer luid afspeelmateriaal. Het omroepniveau van -23 LUFS wordt vervolgens als zacht ervaren.
Volume control
Media
External output
Dose AGC <100 dBA <150 mV
Warning @ 85 dBA/27 mV
Increased gain amplifier
Head phones
Een mogelijke oplossing die als suggestie aan DigitalEurope wordt aangereikt: De mediaspeler meet softwarematig het uitgangsniveau en regelt dit bij overschrijding langzaam terug. Hierdoor kan de mediaspeler afspeelmateriaal van -23 LUFS of lager net zo hard afspelen als het luidste materiaal dat op internet voorkomt. De vicieuze cirkel is doorbroken terwijl het apparaat nu zelfs beter voldoet aan de Europese veiligheidsnorm. Luider materiaal dan het testsignaal wordt immers ook begrensd.
Optimaal gebruiksgemak van mobiele mediaspelers wordt mede bepaald door omgevingsfactoren. Martijn Sack deed onderzoek naar verbetering door middel van variabele audiocompressie.
Loudness and auditory masking compensation for Mobile TV M. Sack et al., Master thesis, Universiteit van Wenen (2011) http://othes.univie.ac.at/16677/
Nieuwe codecsystemen zoals MPEG-H en Dolby AC4 kunnen helpen om op een gecontroleerde manier variabele audiocompressie mogelijk te maken. Uitgangspunt is dat de verzender sturend is op het eindresultaat en dat de gebruiker het systeem kan regelen of uitzetten.
Conclusie: De luidheidproblematiek bij mobiele mediaspelers is prima oplosbaar indien we allen samenwerken, lobbyen en gebruik maken van standaardisatie.
Luidheid in mobiele mediaspelers Richard van Everdingen Delta Sigma Consultancy 3 maart 2015
DELTA SIGM A CONSULTANCY
