Luchtkwaliteit in (West-)Vlaanderen

Regionaal overleg Milieu 27 maart 2014

Luchtkwaliteit in (West-)Vlaanderen Harelbeke - Jabbeke 27 maart 2014

Overzicht 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Waarom luchtmetingen? Welke stoffen meet de VMM? Toetsing aan regelgeving Evolutie polluenten Polluenten in detail (fijn stof, NO2, dioxines) CAMP-programma Geoloket Besluit 2

Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) – Afdeling Lucht, Milieu en Communicatie Dienst Lucht – Kronenburgstraat 45/3 2000 Antwerpen, info: www.vmm.be


1. Waarom luchtmetingen ? • Rapportering algemene luchtkwaliteit/luchtverontreiniging Toetsen aan regelgeving

• Informeren bevolking (o.a. smogalarm) • Bronnen en vervuilers identificeren • Beleid: Effectiviteit genomen maatregelen Beleid bijsturen 3

2. Welke stoffen meet de VMM? Polluent PM10 PM2,5 NO/NO2

Europese Richtlijn 2008/50/EG

O3 SO2 CO VOC (o.a. benzeen) Zware metalen in PM10-fractie (o.a. Pb, As, Cd, Ni) PAK (o.a. benzo(a)pyreen) Kwik

Europese Richtlijn 2004/107/EG VLAREM II

Zware metalen in neervallend stof (o.a. Pb, Cd) Zwarte koolstof Dioxines en PCB’s Verzuring Meteo 4



3. Toetsing 2012 aan regelgeving Europese richtlijnen 2008/50/EG - grenswaarde

geldig uur

SO2

ja

V

NO2

ja 2015 ja

V

PM10 PM2,5

Gemiddelde op basis van 8-uur dag jaar V

O

2015 ja ja ja

CO Pb benzeen

V

V V V uur

ja langetermijn

8-uur

dag

jaar

V O

2004/107/EG - streefwaarde As Cd Ni B(a)P

V V O V

V

2008/50/EG - streefwaarde O3

alarmdrempel

uur ja ja ja ja

8-uur

alarmdrempel O

dag

jaar

alarmdrempel

O O V V

5

3. Toetsing 2012 aan WGO-richtlijnen uur

Gemiddelde op basis van 8-uur dag

SO2 NO2

O (18/34) O (5/60)

O (4/60)

PM10 PM2,5 CO O3

jaar

O (35/35)

O (35/35)

O (12/12)

O (12/12)

V O (19/19)

Pb

V

Cd

O (3/16)

Hg

V

Mn

V

6



4. Evolutie polluenten gasvormige polluenten

7

4. Evolutie polluenten deeltjesvormige polluenten

8



5a. Fijn stof in detail

9

5a. Fijn stof in detail Grootteverdeling Diameter stofdeeltjes 10 µm

PM10

PM2.5 2,5 µm

0,1 µm

Ultra fine particles = UFP

10



5a. Fijn stof in detail Emissies PM10 - 2011 off-road; 1% energie; 1% handel en diensten; 0% uitlaat; 16%

bevolking; 10%

land- en tuinbouw; 21%

niet-uitlaat; 11%

resuspensie; 17% industrie; 23% 11 Uit rapport: Jaarverslag Lozingen in de lucht, 2000-2011 (VMM, december 2012)

5a. Fijn stof in detail Interpolatiekaart - jaargemiddelde PM10

12



5a. Fijn stof in detail PM10: Toetsing jaargrenswaarde 60

Vlaanderen – achtergrond 50

PM10 (µg/m³)

40

30

20

10

0 2003

2004

2005

2006

2007

2008

Houtem

2009

2010

2011

2012

Vlaanderen

 Dalende trend voor PM10-stof in Vlaanderen 13

5a. Fijn stof in detail PM10: Toetsing jaargrenswaarde 60

Meetstations West-Vlaanderen 50

PM10 (µg/m³)

40

30

20

10

0 2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Roeselare-Haven

Roeselare-stad

Oostrozebeke

Zwevegem

Menen

Moerkerke

Houtem

Vlaanderen

2012

 Dalende trend voor PM10-stof in West-Vlaanderen 14



5a. Fijn stof in detail PM10: Toetsing daggrenswaarde

15

NIEUW 5a. Fijn stof in detail PM10: Toetsing daggrenswaarde aantal dagen met PM10-concentratie > 50 µg/m³

140

120

100

80

60

40

20

0 2003

2004

2005

Roeselare-Haven

2006

2007 Roeselare-stad

2008

2009

2010

Oostrozebeke

2011

2012

Houtem

16



5a. Fijn stof in detail PM10: Toetsing daggrenswaarde aantal dagen met PM10-concentratie > 50 µg/m³

140

Meetstations regio Zwevegem – Moerkerke – Menen 120

100

80

60

40

20

0 2003

2004 Zwevegem

2005

2006

2007 Moerkerke

2008

2009 Menen

2010

2011

2012

Houtem

17

5a. Fijn stof in detail Nieuw meetstation in Harelbeke

• 1/2/2014 – (31/10/14): start metingen PM10 PM2,5 zwarte koolstof • Reden: stofhinder in woonwijk in Stasegem • Waar: terreinen De Watergroep, Beneluxlaan 100, Harelbeke 18



5b. NO2 in detail

19

5b. NO2 in detail Gezondheidseffecten • Stikstofoxiden = NO + NO2 • NO wordt uitgestoten bij verbrandingsprocessen, is niet toxisch • NO2 wordt gevormd uit NO, is bij hoge concentraties wel irriterend voor longen, vermindert de weerstand voor griep

• Naast gezondheid, ook rol in verzuring en fotochemische smogvorming 20



5b. NO2 in detail Emissies NO2 - 2011 gebouwverwarming; 5%

off-road; 2%

land- en tuinbouw; 11% WKK industrie; 1% electriciteitcentrales 4% raffinaderijen; 2% verkeer; 61%

industrie; 15%

21

5b. NO2 in detail NO2-jaargemiddelde concentraties in 2012 •Problemen bij verkeersintensieve locaties •Uitstel GW voor Antwerpse haven Antwerpse agglomeratie (tot 2015)

22



5b. NO2 in detail Aantal meetstations > NO2 jaarGW 1981-2012

23

Uitstel tot 2015

5b. NO2 in detail 60 50 +14,1

+19,5 +18,1

+9,2

40

+12,9

+6,9 +6,1

30 20

+0,4

10

achtergrond

invalsweg

Oostende

Brugge

Gent

Antwerpen

Oostende

Brugge

Gent

Antwerpen

Oostende

Brugge

Gent

0

Antwerpen

jaargemiddelde NO 2 (µg/m 3)

Life+ ATMOSYS 2011-2012 : NO2-stedencampagne

street canyon

24 Uit Rapport: Life+ Atmosys NO2-stedencampagne, VMM, mei 2013



5c. Dioxines en PCB’s in detail

25

5c. Depositie van dioxines en PCB’s Drempelwaarden • Opname dioxines en PCB’s vooral via voeding • Vermijden dat dioxines en PCB’s voorkomen in landbouwgebieden en woonzones • Geen wettelijke normen voor depositie  VMM gebruikt drempelwaarden om te oordelen welke regio’s aandacht verdienen • In Vlaanderen: vooral probleem nabij bedrijven die metaalschroot verwerken. Soms ook hogere waarden nabij ferro of spaanderplaatbedrijven 26



5c. Dioxines en PCB’s in detail Toetsing maandgemiddelde deposities #1325

400 agrarisch gebied

woongebied

industriegebied

natuur

300

200

100

02-03/12 03-04/13

08-09/12 08-09/13

11-12/12 11-12/13

Mol

ZelzateWB04

Laakdal

Menen08

Gent

09-10/12 09-10/13

Gistel02

Genk18

Kallo

Deerlijk01

Zelzate

Willebroek

Menen1

27 07-08/12 07-08/13

04-06/12 05-07/13

Oostrozebeke

Genk

Gistel

Beerse

Borgerhout

Wielsbeke5

Wielsbeke2

Wielsbeke1

Stabroek

01-02/12 02-03/13

Wielsbeke OB02

Deerlijk2

0 Meerhout

Som dioxines en dioxineachtige PCB's (pg TEQ/(m².dag))

500

01-02/13 12-01/14

5c. Dioxines en PCB’s in detail Toetsing jaargemiddelde deposities 2012 2013

PCB PCB

dioxines dioxines

Dioxines + PCB's (pg.TEQ/(m².dag))

100

80

agrarisch gebied

woongebied

60

40

Jaargemiddelde drempelwaarde

Willebroek

Borgerhout

ZelzateR750

Gistel04

Oostrozebeke

28

Genk29

Beerse

Wielsbeke05

Wielsbeke02

Wielsbeke01

Stabroek

Wielsbeke OB02

Meerhout

Deerlijk02

0

Menen01

20



6. CAMP-metingen • CAMP = Comprehensive Atmospheric Monitoring Programme Evaluatie van de input van atmosferische polluenten naar het marien milieu

• Meetposten < 20 km van de kust: Koksijde:  Depositie: zware metalen, verzuring, kwik, pesticiden  Omgevingslucht: ammoniak, zware metalen

Houtem: NO, NO2, gasvormig kwik, PAK Moerkerke: NO, NO2 29

6. CAMP-metingen Resultaten 2012 Pb (aerosol)

Hg(precip)

NO2

30



7. Geoloket Advisering RUP- thema lucht Toepassing Waarvoor kan het geoloket gebruikt worden? • Door VMM: als onderdeel van de beoordelingsmethode bij adviesverlening i.k.v. m.e.r.

• Door de initiatiefnemer van een plan: als referentiesituatie van de luchtkwaliteit om de effecten van het plan tegen af te wegen

• Door geïnterreseerden: geeft informatie over de luchtkwaliteit op plaatsen waar niet gemeten wordt

• Link naar geoloket: http://geoloket.vmm.be/RUP/index.php 31

7. Geoloket Advisering RUP- thema lucht Wat wordt er getoond De luchtkwaliteit m.b.t NO2 en PM10 (fijn stof): • In 4 kaarten: 1. 2. 3. 4.

# overschrijdingen daggrenswaarde PM10 PM10-jaargemiddelde NO2-jaargemiddelde De totale index

• Voor PM10 : gemiddelde van de laatste 3 jaren voor uitmiddelen meteo-effect. 32



7. Geoloket Advisering RUP- thema lucht Achtergrond Kaarten zijn resultaat van modelberekeningen • RIO-Corine model voor PM10 met detailniveau 4x4km² = interpolatietechniek die obv landgebruik de gemeten luchtkwaliteit interpoleert naar plaatsen waar niet gemeten wordt

• VLOPS model voor NO2 met detailniveau 1x1km² = atmosferisch transport- en dispersiemodel model dat op basis van emissiegegevens van EIL en jaarlijkse meteogegevens de luchtkwaliteit berekent

• Elke modelberekening heeft altijd een onzekerheid Hierdoor kunnen ze slechts een benaderend beeld geven van de luchtkwaliteit 33

8. Besluit • Verbetering van de luchtkwaliteit de voorbije decennia • Problemen met: • PM10: daggemiddelde norm Overschrijding in regio Roeselare, Gentse Kanaalzone, Antwerpen, (Oostrozebeke)

• NO2: verkeersintensieve plaatsen (steden) • Ozon: langetermijndoelstelling • (Dioxines en PCB’s: drempelwaarde) 34



www.vmm.be

35


Luchtkwaliteit in (West-)Vlaanderen

Recommend Documents