1
Lucas 24: 1-12, Hebreeën 13: 20-21, dat hij moet worden prijsgegeven, gekruisigd worden en ten derde dagen opstaan, Pasen in de wereld van vandaag, 27 maart 2016, Oostkerk, Pasen
Gemeente, I. Hoe kunnen we Pasen vieren in de wereld van vandaag? ….. Misschien dat die vraag u ook bezig gehouden heeft. …. De gebeurtenissen van de afgelopen weken toch zijn overweldigend geweest. Allereerst de vluchtelingenstroom van de afgelopen weken en het menselijk leed daarachter. Toen het besluit van de politieke leiders in Brussel die hun verantwoordelijkheid voor Europa proberen te nemen. Met alle morele vragen die dat besluit weer oproept. En dan de afgelopen week de aanslagen in Brussel. Naar het zich zal laten aanzien zal het de laatste aanslag niet zijn. Het zijn toch dingen die ons allemaal bezig houden. Hoe zullen we voor vanmorgen de juiste toon vinden? …… Ik denk dat we er goed aan doen om de veertigdagentijd en Pasen niet los van elkaar te maken. Je kunt het paasfeest gemakkelijk trekken in de sfeer van het voorjaar en van blije mensen, van hooggestemde liederen: een optimistisch feest. Maar zeker vandaag lukt mij dat niet. …… ‘Mag er dan geen overwinning klinken?’, denkt iemand misschien. ….. Zeker wel! Christus heeft de macht van de dood overwonnen! Maar met dat geloof zoek ik wel mijn weg in de wereld van vandaag. Wat kan dan helpen? …. Ik zou denken dit: Pasen is de bevestiging juist van die moeilijke weg die Jezus gegaan is. God staat daar voor in. Vanuit die gedachte wil ik u het paasevangelie laten klinken. II. Er is een tekst die mij vanmorgen veel te zeggen heeft: maar gedenkt hoe hij tot u heeft gesproken toen hij nog in Galilea was, toen hij zei van de mensenzoon dat hij moet worden prijsgegeven in handen van zondige mensen, gekruisigd worden en ten derde dage opstaan! (24: 7, 8) De opstanding uit de dood wordt in één adem genoemd met de moeilijke weg die er aan voorafging! Het lijden van Jezus kan maar niet vergeten kan worden! Zonder dat is blijkbaar opstanding niet eens te begrijpen! ….
2
III. Het paasfeest in het jaar 33 vond in ieder geval al plaats een wereld vol dreiging. Israël was onderdeel van het Romeinse rijk. Zeker rondom Pesach was er altijd kans op opstand. Niemand die wist wat daar van zou komen. In die sfeer was door zijn vijanden geëxecuteerd. Het was gegaan ….. zoals het in de wereld nog steeds toe kan gaan ……. Wat helpt dan? ……. Bloemen neerleggen! …… Bij elkaar zijn, zoals mensen op het beursplein van Brussel ook bij elkaar waren! Zo gaan de vrouwen uit het evangelieverhaal naar het graf. Samen zullen ze de dode verzorgen. Zeg maar een vorm van rouwverwerking. Maar dan! Voor het graf waarin Jezus lag, lag een rotsblok, helemaal rond, dat door een sleuf opzij gerold kon worden om het graf te openen of te sluiten. Maar blijkt die ronde steen opzij gerold te zijn. En in de grafspelonk is het lichaam van Jezus niet meer aanwezig. Er klopt iets niet…….. Vervolgens: twee mannen in een stralend wit gewaad: engelengestalten. Ze waren er ook al rondom het begin van Jezus leven. Ook hier zijn ze er: engelengestalten die de menselijke geschiedenis begeleiden. Maar denk te niet te lief over hen! Boodschappers van God plegen nogal eens een inbreuk te plegen op het gewone menselijke, op wat wij denken en voelen. Dit zeggen ze: Wat zoekt ge de levende bij de doden?hij is niet hier, nee, hij is opgewekt!- (24: 5) Deze vrouwen worden geconfronteerd met iets wat ze amper kunnen begrijpen, laat staan bevatten. Zeker zij geloven dat God de doden zal opwekken. Maar dat is toch pas aan het einde van de menselijke geschiedenis! Dat geloofde iedere Joodse vrome in die dagen. Maar nu zeggen die engelengestalten: ‘Dat is nu al.’ Hij is hier niet, nee, hij is opgewekt!IV. En het past toch zeker niet bij de catastrofe die ze de dagen vooraf hebben meegemaakt. Dit zijn mensen in rouw! Het ontzagwekkende woord van de engelgestalte dreigt op die manier af te ketsen op hun ervaringswereld. Maar die engelen helpen hen ook. Zeker, ze hebben iets gezegd wat voor de vrouwen bij het graf in eerste instantie te groot is. Maar nu krijgen ze nog een woord mee dat hen kan helpen.
3
Maar gedenkt hoe hij tot u heeft gesproken toen hij nog in Galilea was, toen hij zei van de mensenzoon dat hij moet worden prijsgegeven in handen van zondige mensen, gekruisigd worden en ten derde dage opstaan! (24: 25) Ik hoor een paar dingen. Allereerst hoor ik iets over een volgorde: eerst het lijden, dan pas de opstanding; eerst de vernedering, dan pas verhoging; eerst Goede Vrijdag, dan Pasen. Zo was het ook met Israël gegaan: eerst de slavernij in Egypte, dan de doortocht door de Rode zee; eerst de loutering door de ballingschap, dan pas de terugkeer naar het land. Er zit dus een bepaalde orde in Gods handelen. De weg gaat soms door het diepe heen. Dat vind je ook in het Oude Testament al. En Christus wist dat hij die weg moest gaan. Ik hoor nog iets. …. De mensenzoon moet worden prijsgegeven in handen van zondige mensen, staat er. In de evangeliën hebben wordt Jezus getekend als een rechtvaardige, die bovendien vol meedogen was. We hebben daar de afgelopen weken bij stilgestaan. Maar we hebben ook gezien hoe mensen vaak vastzitten in het eigen gelijk. Wij geloven het liefst in het eigen gelijk! Jezus is daar op gebotst. Dat kon ook niet anders. Want Hij was van de orde van God en Gods wegen vallen niet samen met onze wegen (Jesaja 55). En dan zeggen de engelengestalten tegen de vrouwen: houd het er op dat Jezus de juiste keuzes maakte. Zijn opwekking uit de dood zal de openlijke bevestiging daarvan zijn. De machthebbers dachten: ‘We zijn mooi van hem af.’ Maar God laat zien dat Hij daar anders over denkt. Als je het zo hoort, gaat het niet alleen om het feit van de opstanding op zichzelf. De hele weg van Jezus komt er in mee! De opwekking door de Vader wil niet zeggen dat alles wat er aan vooraf ging nu gelukkig voorbij is, zoals een nare droom die je gelukkig weer vergeet als je wakker wordt. Het wil zeggen: wat Christus in zijn aardse leven heeft laten zien, is juist de messiaanse weg geweest. Ik kan me voorstellen dat het hart van de vrouwen nu al wat open gaat om het woord van de engelen te vatten. De opstanding van Jezus is dus blijkbaar niet een geïsoleerd feit dat je kunt geloven of niet kunt geloven, maar het is opgenomen in een weg die God blijkbaar gaat. …. Ook met ons mensen!
4
V. En daarmee kom als vanzelf weer bij de vraag waarmee ik begon: Wat kan Pasen betekenen in de wereld van vandaag? Ik haak daarbij zo dicht mogelijk aan bij het woord van de engelgestalte. Dat hij moet worden prijsgegeven in handen van zondige mensen Zo leven wij ook in een samenleving die kwetsbaar geworden voor terroristisch geweld. Ik ga daarbij voor realisme en ook voor nuchterheid. We vonden het geweld al rondom het sterven van Jezus. En denk eens aan landen als Israël waar aanslagen al sinds de dertiger jaren voorkomen. Daar moet men er ook mee leven. En trouwens hoe is het in andere landen in het Midden-Oosten. Denk aan al die vluchtelingen. Wat zij al zo lang ondervonden hebben, komt nu ook naar ons toe. dat hij moet worden prijsgegeven in handen van zondige mensen, gekruisigd worden en ten derde dage opstaan! We hebben het over de grote dingen van de samenleving. Maar zijn er niet in ieders leven dingen die moeilijk zijn! Voor mezelf denk ik altijd: Probeer dingen maar zo goed mogelijk onder ogen te zien. En ga er juist op af! En probeer daarin het goede te zoeken. En vertrouw er op dat dat nooit tevergeefs is, ook zie je dat zelf niet altijd direct. …… Vertrouw er op dat ook voor jou Pasen zal worden…..! Let u daarbij in ons tekst nog eens op het woordje moeten: moet worden prijsgegeven, gekruisigd en ten derde dagen opstaan. Voor Jezus heeft in ongetwijfeld betekend dat hij zich openstelt aan de weg die God met gaat. Daar zit ook iets va neen mystieke overgave in. Ik geef u daar nog een voorbeeld van. Afgelopen week reisde er op de dag van de aanslagen in Brussel iemand in Nederland met de trein. Het was inmiddels avond. Ze had geen mobieltje bij zich en ze dacht: ‘Stel je voor dat er wat gebeurt dan weet niemand waar ik ben.’ Toen bedacht ze zichzelf: ‘Laat ik me niet zo onveilig voelen. Ik moet er op vertrouwen dat in Gods hand ben. U volgt me op al mijn wegen. Dat is paasgeheimenis. Overal ben ik in Gods aanwezigheid. ….. Misschien dat dat op een donker station ergens in de randstad nog wel zo diep door je heen kan gaan. En komt het er op aan dat je dat besef bij je naar boven laat komen. ………. Er wordt op het moment overal gezegd dat we ons geen angst moeten aan laten jagen. Ik zou zeggen: daar is het christelijke geloof nu een mooie bijdrage aan.
5
VI. We hebben de afgelopen weken steeds enkele verzen uit de brief aan de Hebreeën gelezen als commentaar bij het evangelie. Daar eindig ik mee, omdat daarin het paasevangelie voluit klinkt. … Degenen die er steeds bij geweest zijn, weten dat de brief aan de Hebreeën het werk van Christus probeert te vatten vin termen van de eredienst in het Oude Testament. Daarin neemt het offer een centrale plaats in. Een offer is trouwens heel wat anders dan een slachtoffer. Een slachtoffer is passief, maar het offer staat voor levensinzet, voor toewijding. De dierenoffers uit het Oude Testament hadden nog iets symbolisch, maar die stonden voor de inzet van je eigen krachten. Je geeft het beste van jezelf. Zo is volgens de Hebreeënbrief Jezus het volmaakte offer, want Hij geeft zich gegeven voor zijn volk. En zijn toewijding kan volgens de Hebreeënbrief alleen maar het beste in ons losmaken. En daar eindigt de brief ook mee. Dat het beste in ons losgemaakt wordt. Luisteen we vanmorgen nog naar de slotwoorden van de brief. De God van de vrede, die de grote herder der schapen omhoog heeft gevoerd uit de doden…. U voelt, de grote herder der schapen is Jezus. God heeft hem omhoog gevoerd uit de doden. Dat is Pasen! door het bloed van een eeuwig verbond, onze Heer Jezus Christus. Door het bloed van een eeuwig verbond: de offerdienst die tot zijn bestemming gekomen is in de volmaakte toewijding van Jezus. En dan zegt de schrijver: die God moge u bevestigen in al wat goed is, om zijn wil te doen, en in ons doen wat voor zijn aanschijn welgevallig is. Dat is precies wat ik deze dienst wilde zeggen. Dat je door de Here God gesteund weet om ook zelf het goede te zoeken. Dat je nuchter bent. Dat je constructief probeert te zijn, juist als het er op aan komt. Dat je gevoel hebt voor de juiste verhoudingen als je ergens een oordeel over geeft. Dat je als kind van God probeert te leven in deze wereld. Dat je leeft vanuit zijn aanwezigheid. Dat lijkt me Pasen in de wereld van nu. En dan eindig ik toch met lofprijzing Hem zij de glorie tot in de eeuwen der eeuwen. AMEN.
6 Christ lag in Todesbanden, BWV 527, 695 , J.S. Bach
AWN I, 27 Lied 635: 1C, 2A, 3A Lied 615C Welkom, aansteken paaskaars, Stilte Onze hulp, drempelgebed Smeekgebed Gloria Gebed Groet Afsluiting project veertigdagentijd (2) Schriftlezing Jesaja 51: 9-11 Hebreeën 13: 20, 21 Lucas 24: 1-12 Preek Come, ye faithful
Lied 614C, 139: 1A, 6A; 614C Als alles donker is 1xC, 3xA
Lied 624
Lied 116: 1, 2, 3 Lied 116: 6, 8 Lied 642: 1, 5, 7 Projectlied
Dankgebed en voorbeden, Collecte Lied 655 Zegen Offertoire pour le jour de Pâques: o filii et filiae, J.F. Dandrieu (1682-1738)
……………………………
