LQ Talent Coaching CASES
Maakt LeerKracht weer Vrij!
©HERA snelleren.nl
lereniseenmakkie.nl lq.sxills.nl
LQ Talent Coaching
Cases - 1
Inhoudsopgave Cases........................................................................................................................... 2 Aandacht en concentratie ............................................................................................ 2 Jongen van 13 jaar, groep 8 zeer dyslectisch ............................................................... 2 Jongen van 6 jaar, groep 2 met een aandachtsprobleem ............................................... 4 Faalangst................................................................................................................... 7 Meisje van 12 jaar, groep 8 met toetsangst ................................................................. 7 Zelfbeeld ................................................................................................................... 8 Jongen 16 jaar, valse overtuiging: “ik kan niet koken” .................................................. 8
©HERA snelleren.nl
lereniseenmakkie.nl lq.sxills.nl
LQ Talent Coaching
Cases - 2
Cases In dit hoofdstuk hebben we enkele voorbeelden uit onze praktijk uitgewerkt. Dit hoofdstuk wordt voortdurend aangevuld.
Aandacht en concentratie Jongen van 13 jaar, groep 8 zeer dyslectisch Situatieschets
Deze jongen haalde in groep 7 17% voor zijn citoscore. 3x van school gewisseld, 2x blijven zitten. Pesthistorie (wilde in die periode dood) en vanaf baby eczeem en allergieën. Tekent graag, hockeyt, bakt cake met pappa en nog veel andere talenten. Duidelijke voorkeur voor de rechterhersenhelft, linkeroog dominant. Vandaag wil hij werken aan klokkijken. Daarbij gaan we ook letten op hoe goed hij zijn aandacht erbij kan houden
Totale duur
Circa 45 minuten
Benodigdheden
A3/A4 papier, pen, kleurtjes
Eisen Ruimte
Nvt
Resultaat
Hij is er erg blij mee en zegt zelf: “Ik begrijp het echt helemaal. Ik ga thuis nog een keer alles opnieuw tekenen. Dat in dit even met jou gelukt is
wat anderen in geen jaar bij mij voor elkaar hebben gekregen.” Verloop sessie
Eerst even geëvalueerd wat we in de afgelopen 5 sessies hebben gedaan, of hij er wat aan gehad heeft, enzovoorts. Hij gaat goed vooruit. Juf is tevreden over zijn concentratie: veel beter. Rekenen gaat sneller, hij is nu eerder klaar. Citospelling groep 8: 9 fout, 25 goed. Mama is ook erg tevreden. Vandaag wil hij aan klokkijken werken. Eerst op mijn verzoek (naar aanleiding van wat ik bij hem opmerkte tijdens de vorige sessie) gewerkt aan oriëntatie (helder hoofd, aandacht gericht) en desoriëntatie (zie Davis dyslexie). Heb hem enige rondjes om zijn as laten draaien om via 'duizelig' woorden te geven daaraan. Herkende dat heel erg. Even naar een voorwerp laten kijken met aandacht. Dan focussen op een ander voorwerp. Als je moest zeggen, van waaruit je aandacht stroomt in of achter je hoofd? Hij geeft aan: middenachter op mijn hoofd. Net alsof er een appeltje daar zit? Ja. De enige strategie die hij tot nu toe heeft tegen desoriëntatie is even gaan tekenen. Ik heb hem er 1 strategie bij gegeven: onmiddellijk stoppen, niet vruchteloos doorgaan en weer de hersenen leren/overleven daarbij laten zien. Even uitademen, alles loslaten en je weer focussen door je aandacht bewust terug te brengen vanuit je focuspunt. Met klokkijken moesten we heel erg stapje voor stapje werken. Wel gaf hij steeds heel goed aan wanneer het ‘duizelde’, dus uitgebreid mee gecomplimenteerd. Eerst klokken die in zijn hoofd voor komen laten tekenen. De eerste was een fantastisch mooi beeld: een klok in/op een viool. Alleen niets geen wijzers, streepjes of cijfers. De tweede klok was de klok die hij voor klokkijken gebruikte, met streepjes, geen cijfers erbij. 12, 3, 6 en 9 erbij laten zetten. De klok op 12 laten zetten door wijzers erin te laten tekenen. Wat blijkt, verwarring over korte en lange wijzer. Opgelost door te koppelen aan de ezelsbrug ‘lange hardlopers gaan het snelst’. Uiteraard verwarring met over en voor, net als voor en na in het alfabet, ik had niet anders verwacht. Toen gevraagd aan te wijzen waar de lange wijzer zou komen bij 5 over 12. Dat ging goed, bij dat eerste kwart ‘over’ in rode letters laten zetten. Toen gestopt: begrijp je dit alles nog? 15 over = kwart geconsolideerd. Toen gevraag voor half twee de wijzers aan te wijzen op zijn klok. Dat ging goed. Vervolgens met tekenen deed hij het weer verkeerd: hij zei half en begon met tekenen van de lange wijzer op twee. Zag dat zelf ook niet. Toen ik hem daarop wees, gaf ik hem de tip: teken het in de volgorde waarin je ©HERA snelleren.nl
lereniseenmakkie.nl lq.sxills.nl
LQ Talent Coaching
Cases - 3
het zegt en ziet in je hoofd. Hij kwam met het verhaal dat papa en mama gezegd hadden dat andersom logischer zou zijn geweest. Toen weer voor hem benoemd: tsja die rare klokkenmakers hebben het anders bedacht. Dus we moeten het toch gewoon met die afspraak/ regel doen, dus stuf dat verhaal van papa en mama maar uit. Toen bleek: 'half 2' zei hem eigenlijk niets, dus ook niet dat daarna 2 uur komt. Na het tekenen op het bord van 12 uur --> 1 uur --> 2 uur een verticale streep gezet tussen de 12 en 1 met half 1 eronder. Uitgelegd dat je net van 12 komt, op weg bent naar 1 uur. Hij verzon toen zelf een kloon die om 12 uur geboren werd en nog afgemaakt moest worden. Heb ik daar even dankbaar gebruik van gemaakt om die kloon om half 1 handen te geven en om half 2 een neus erbij! Alles zelf ook laten tekenen. Ik tekende een rode wijzer bij 5 over half twee en vroeg hem dat te verwoorden. Dat zei hij goed, applaus! Meteen bij dat kwart de ‘over’ in rood erbij gezet. Nu was ‘voor’ niet moeilijk meer, die kwam in de overige 2 kwartieren erbij te staan. Hij zat er stralend naar kijkend: ik begrijp het nu helemaal. Ik ga het thuis nog helemaal mooi opnieuw tekenen. Hij was eerder al begonnen met wat te gapen, dus hoogste tijd om ermee te stoppen! Even nog gereflecteerd op hoe we het hebben aangepakt en wat voor hem belangrijk is: kleine stapjes, meteen de eerste keer goed doen, tekenen, meteen stoppen bij verwarring of duizelig zijn. Natuurlijk is een goede uitleg ook heel belangrijk, maar nog veel belangrijker dat hij er dan zelf ook meteen een ‘verhaal / tekening’ van maakt op papier en in zijn hoofd. Dat maakt zijn nieuwe verbindingen meteen sterker. Hij stond er op dat we de volgende keer de digitale klokken en am/pm aanpakken. Mooie kans om dat ik dan niet meer leidend ben in het proces, maar hem dan zelf eigenaar te maken van het proces om uit te vinden hoe dingen in elkaar steken volgens de bovenstaande manier (transfer).
©HERA snelleren.nl
lereniseenmakkie.nl lq.sxills.nl
LQ Talent Coaching
Cases - 4
Jongen van 6 jaar, groep 2 met een aandachtsprobleem Situatieschets
Kamal zit 2,5 jaar in de kleuterklas en zal na de zomervakantie naar groep 3 gaan. Op cognitief vlak is hij hier aan toe. Individueel een opdracht maken, aan tafel, gaat hem goed af. Maar zodra hij, met de groep, in de kring zit, is hij met van alles bezig, behalve met de leerstof. Hij zoekt (oog)contact met andere kinderen, wiebelt, praat door anderen heen, wacht niet op zijn beurt en vertoont clownesk gedrag. Hierdoor mist hij informatie en presteert hij, op dat moment, (veel) minder dan de leerkracht van hem verwacht. Als deze gewoonte zich voortzet in groep 3, kan dit Kamals leerproces behoorlijk belemmeren. Kamal is met zijn ouders uit Iran naar Nederland verhuisd toen hij 4 jaar was. Hij heeft veel tijd nodig gehad om te wennen op school. Vooral de taal was aan het begin een probleem. Ook heeft hij veel structuur en duidelijkheid nodig van de leerkracht. Toen een jongetje, waarmee hij bevriend raakte, verhuisde, was hij erg van slag en hij mist zijn vriendje nog steeds.
Totale duur
20 minuten
Benodigdheden
Papier Potlood
Eisen Ruimte
n.v.t.
Resultaat
Uit het gesprekje blijkt dat Kamal graag in Iran zou zijn. Wat opvalt: zijn vertrouwde huisje, met ieder z’n eigen plekje, en de schapen. Veilig tussen papa en mama in, feestje vieren met de (grote) familie. Hij voelde zich vast geborgen daar. Maar het huis hier is ook leuk. Aan het eind van het gesprekje benadrukt Kamal dit nog eens, door beide plekken aan te wijzen en ze allebei als superleuk te willen opschrijven. De “onrust” van en-hier-endaar lijkt zich te uiten in zijn onrustige, clowneske, “acting-out”gedrag. Hij voelt zich veilig in z’n oude en nieuwe huis. Daarbuiten mist hij zijn basis en veiligheid. De sessie resulteert in onderstaande tips voor school en thuis, om Kamal te helpen zich (ook op andere plekken) veilig te voelen. Door te voorzien in deze fundamentele behoefte helpen we Kamal zich goed te ontwikkelen en het leren in groep 3 vlot op te kunnen pakken.
Verloop sessie Eerst mag Kamal zijn naam in het midden van het papier schrijven. Dan volgt een gesprekje met Kamal over zijn leefsituatie. Waar hij woont en met wie. Ondertussen maken we samen een mindmap. Kamal maakt er tekeningen bij. Hij vertelt waar hij woont, in de Parkstraat, samen met papa en mama. Hij tekent zichzelf tussen z’n ouders in. Boven zijn huis vliegt een vliegtuig. “Wie zitten er in dat vliegtuig?” “ik. Met papa en mama.” “Waar vliegt het vliegtuig naartoe?” “Naar Iran.” “Wat gaan jullie in Iran doen?” “Een feestje vieren. Bij mama. Daar zijn heel veel mensen.” “Heeft mama een grote familie? Allemaal broers en zussen, ooms en tantes?” “Ja!” “Eerst woonde jij ook in Iran, toch?” “Ja, dat teken ik ook.” Kamal tekent een huisje “zonder dak” (misschien een plat dak?). Het was een piepklein ©HERA snelleren.nl
lereniseenmakkie.nl lq.sxills.nl
LQ Talent Coaching
Cases - 5
huisje waar hij woonde. Ieder had er zijn eigen plekje. Hij wijst het aan in het huisje en tekent één voor één de gezinsleden in het huis. “Hier was papa’s plekje, dit plekje was van mama en daar was mijn plekje. Vlakbij ons huis waren schapen (tekent schapen), met een hek er omheen. Het was echt heel dichtbij (geeft met een klein streepje aan hoe dicht het bij huis was). Ik mocht er alleen naartoe.” “Wat deed je bij de schapen?” “Kijken.” “Aaide je ze ook wel eens?” “Nee, niet aaien. Alleen kijken.” We schrijven ook nog iets over school bij de mindmap. Kamal tekent het speeltuintje; dat vindt hij het allerleukst op school. Na wat praten over school, wijst Kamal op een lege plek naast de mindmap: “Hier wil ik nog wat maken.” “Wat moet daar komen?” “Wat ik superleuk vindt!” “Wat vind jij superleuk?” “Mijn huis in de Parkstraat èn Iran!” Tips Werken aan een goede, positieve relatie met Kamal d.m.v. positief contact, waarderen, complimenteren, humor enz. Duidelijkheid over het dagprogramma; wat gaan we doen, wanneer, met wie, waar en hoe? Fotomapje met daarin foto’s van Iran (huis, familie, enz.) en thuis (huis, papa, mama). Maar ook foto’s van de school, klas, vriendjes. En natuurlijk van de bso. Af en toe aandacht aan besteden, bijvoorbeeld bij binnenkomst of weggaan. “Laat eens zien in jouw fotoboekje, waar kom je nu net vandaan? Waar ga je straks naartoe?” Kan ook op één placemat. Bij overgang van de ene plek (c.q. volwassene) naar de andere; expliciet Kamal “overdragen” naar de ander. Bijv. vader brengt hem ’s morgens naar school: “Goedemorgen, juf, hier is Kamal weer. Hij heeft er zin in vandaag.” “Goedemorgen, Kamal. Fijn dat je er bent! We gaan er een gezellige dag van maken. Dag papa van Kamal, tot vanmiddag.” “Dag, juf. Veel plezier!” Hier ook aan werken bij overgangen als: van voorschoolse opvang naar school, van de klas naar de overblijf. Regelmatig momenten van gezelligheid, saamhorigheid, geborgenheid, samenwerking, verbondenheid creëren en deze sfeer benoemen. Liedjes zingen met bovenstaand als thema, bijv.: Geef mij je hand, Samen spelen is pas fijn, enz. Terugkerend liedje of versje als start van de dag, in de trant van: We zijn allemaal binnen de dag kan beginnen Ik ben niet alleen met al m’n vriendjes om mij heen Vanmiddag ga ik weer naar huis maar nu is de klas even mijn thuis … Of iets dergelijks. Tikspel in de gymzaal. Drie matten in de hoeken van de zaal; thuis, bso en school. Als je op één van de drie matten staat, ben je veilig en kun je niet getikt worden. (Prenten)boeken voorlezen over verhuizen/emigreren en erover praten, bijvoorbeeld: - Plotter gaat verhuizen, Hilde Schuurmans, isbn 9044811886 - Verhuizen, Paul Fekkes, isbn 9005130024 ©HERA snelleren.nl
lereniseenmakkie.nl lq.sxills.nl
LQ Talent Coaching
o
o
o o
Cases - 6
- Jette gaat verhuizen, Martina Baumbach, isbn 9789053415641 Groep 3-boekje (Malmberg sleuteltjes serie A-2): - Fan komt van ver, Marijke Bouwhuis/Anka Kresse, isbn 9020847481 Er zijn ook verschillende boeken van/over vluchtelingenkinderen met verhalen, foto’s en tekeningen, bedoeld voor kinderen vanaf ongeveer 10 jaar. Beoordeel zelf of deze al zijn te gebruiken: - Mijn wereld, levensverhalen, Ramon Dekkers/Riëtte Melink, isbn 9074159699 - Gevlucht uit Tibet, Natalie Righton, isbn 9789047700784 - Vluchtelingen vertellen, Marie Wijk, isbn 9077043039 BrainGymoefeningen, met name de energie- en consolidatie-oefeningen: water drinken, breinknoppen, aardeknoppen, ruimteknoppen, balansknoppen, reuzengeeuw, denkschakelaar, in de knoop/uit de knoop, positieve punten. Deze worden beschreven in het BrainGym oefeningenboekje, te bestellen voor € 7,- via braingym.nl -> www.braingym.nl Samen een profielschets maken : Wat zijn jouw talenten en mooie eigenschappen? Geef Kamal op basis daarvan een persoonlijk doel/plan/hobby/richting. Dan hoeven zijn gedachten minder te gaan naar het ontheemd zijn. Verhaaltje voor hem schrijven: Je draagt jezelf en al je huizen in je mee. De grond onder je voeten is verbonden met de grond in Iran. Een sessie met een kindercoach of speltherapeut (gespecialiseerd in dit soort dingen).
©HERA snelleren.nl
lereniseenmakkie.nl lq.sxills.nl
LQ Talent Coaching
Cases - 7
Faalangst Meisje van 12 jaar, groep 8 met toetsangst Situatieschets
Advies juf: VMBO TL/HAVO. Uitslag NIO-toets: VMBO BB/KB.
Totale duur
Circa 1 uur
Benodigdheden
A3/A4 papier, pen, kleurtjes Post-its Glazen steentjes o.d. Ansichtkaartjes ofzo
Eisen Ruimte
Nvt
Resultaat
Kort daarop heeft het meisje een Cito breukentoets, wat ze lastig vindt. Van de 14 opgaven heeft ze er 13 goed! De moeder na circa 4 weken:
Ik wil je laten weten dat het met Noa erg goed gaat. Ze gaat ‘fluitend’ verder met school, zonder angst voor cito of andere toets momenten. Het is echt heel fijn. Langzaamaan zien we een overtuiging in haar ontstaan. De overtuiging ‘ik kan het’. Mooi hoor! Het cijfer rekentoets was een 8! Nou, dat is toch geweldig! Verloop sessie
Gesprekje over waar ze mee zit. Wat er gebeurt bij het woord "toets"? En wat ze graag zou willen bij een toets. Uitleg hersenlagen, LIEM: lekker leren (gevoelsbarometer en effect stress op de hersenen). Ontspanningsoefeningen aangeleerd die ze kan doen voordat ze aan een toets begint. (Ademhalingsoefening en vuist maken, 10 tellen vasthouden, ontspan) RET: gebeurtenis, gedachten, gevoelens, gedrag uitgeschreven op een blad. Helpende gedachte laten kiezen die voor haar klopt en goed voelt. Door de lessen ben ik goed voorbereid; ik kan het! Deze op een mooi kaartje laten schrijven. Belangrijke gebeurtenissen uit haar leven (verleden en toekomst) op memo's geschreven en hier steentjes bij laten leggen naar "belangrijkheid". Hoe meer invloed de gebeurtenis op haar leven heeft, des te meer steentjes. Later een memo "toets" erbij gelegd en daar steentjes bij laten leggen. Levenslijn getekend met hierin de gebeurtenissen en ook "toets". Inzicht: vanuit dit perspectief zijn toetsen een stuk minder belangrijk en beladen dan daarvoor. LIEM: Hoe werkt mijn brein? Berg hersencellen getekend en een weggetje (verbinding) aangegeven met een kleurtje voor wat er nu gebeurt als ze "toets" hoort. En een nieuw weggetje getekend in andere kleur voor het nieuwe gedrag. Hoe vaker ze dit gedrag zal oefenen, hoe dikker de verbinding wordt. Het oude weggetje zal steeds meer verdwijnen. Net als een paadje dat overwoekerd wordt door planten en gras. De kunst is het nieuwe pad zo vaak te bewandelen dat het een brede weg wordt. Affirmatie van het kaartje paar keer hardop laten zeggen en verankerd d.m.v. oogbewegingen. Hoe voelt dat nu? Heel goed! Hoe waar is dit voor jou? Helemaal waar! Hartelijk gefeliciteerd! Je hebt de eerste stap gezet op de weg van nieuw gedrag rond het maken van toetsen. Ik ben vol vertrouwen en ik denk dat een nieuwe afspraak niet nodig is? Nee. Gefeliciteerd en veel succes!
©HERA snelleren.nl
lereniseenmakkie.nl lq.sxills.nl
LQ Talent Coaching
Cases - 8
Zelfbeeld Jongen 16 jaar, valse overtuiging: “ik kan niet koken” Situatieschets
Eten staat thuis opgediend, gekookt door de jongen en hij slaakt deze zucht. Echter er staat een heerlijke pastamaaltijd op tafel.
Totale duur
Circa 5 minuten
Benodigdheden
niets
Eisen Ruimte
Nvt
Resultaat
De jongen geeft toe dat wat hij zegt niet klopt. Een week later heeft hij een kookevent met school. “ Ik kan echt beter koken dan de meeste van mijn groep zeg. Als je vraagt om een garde, komen ze met een lepel aandragen.”
Verloop sessie
Coach: Kun jij niet koken? Hoe kom je daarbij om dat te zeggen? Ik heb hier een heerlijke pastamaaltijd staan. Je hebt initiatief genomen en bent gaan koken zonder dat het gevraagd hoefde te worden (motivatie benoemd). Jongen: Maar ik kon de juiste pasta niet vinden, terwijl die er wel was. Coach: Toen heb je doorgezet en gewoon een andere gekozen, goed gedaan! (zelfredzaamheid) Jongen: Maar het gehakt heb ik ook niet gevonden, terwijl het er wel was. Coach: Toen heb je weer doorgezet en bedacht je een vervanger in de vorm van paprika, creatief bedacht! (zelfbeeld). Alles is gaar, smaakt heerlijk. Dus wat is er nou mis met je kookkunst? Jongen, grinnikend: Tsja,… Coach: Maar volgens mij heb je nog wel een uitdaging om aan te werken. Als je weer eens wat zoekt, doorzoek dan de hele kast. Doorzoek de hele koelkast. Zoek wat langer door. Dat is alles. En dat geldt natuurlijk niet alleen voor koken. Door zo te kijken naar wat er gebeurd is, kom je tot de juiste conclusie en leer je veel meer: wat ging er goed en wat niet. Wat kan ik de volgende keer beter doen? Dus ik vind dat jij heerlijk kunt koken, en jij? Jongen: Ja, eigenlijk nu je het zo zegt klopt dat wel.
©HERA snelleren.nl
lereniseenmakkie.nl lq.sxills.nl
