Louis van Gaal en het avontuur van Oranje

1

Louis van Gaal … en het avontuur van Oranje

Benno Diederiks | www.dicta.nl | [email protected] met Ziel en Zakelijkheid Voortvarend vooruit Publicatie: Louis van Gaal - 2013

2

Inhoudsopgave

pagina

0. 1. 2. 3. 4.

3 3 4 5 5 5 6 6 6 7 7 9

5. 6.

Inleiding Wie is Louis van Gaal Het avontuur van Oranje Louis als talentontwikkelaar Louis zijn eigenwijze aanpak 4.1 Teambuilding 4.2 Discipline en vakinhoudelijke skills 4.3 Kritische blik en perfectionisme 4.4 Maken van strategische beslissingen 4.5 Stellen van doelen Doorvertaling naar de werkvloer Conclusie

Bijlage 1: Feedbackregels


10

3 0. INLEIDING Louis van Gaal, door sommige geliefd, door anderen bestempeld als ‘enfant terrible’. Zijn manier van doen is op zijn minst excentriek te noemen. Menig sportjournalist is op zijn zachtst gezegd erg voorzichtig wanneer hij een paar vragen aan Louis moet stellen. Wat kan Louis ons leren? Louis is een man met een duidelijke mening en visie op het spel. Dit heeft bij binnen- en buitenlandse clubs al tot vele successen geleid. Ondanks de kritiek op zijn optreden, loven de meeste voetbalanalisten hem om zijn aanpak, prestaties en vakmanschap. Johan Derksen is één van deze lovende analisten. Hij omschreef hem met de woorden: "Ik respecteer hem als vakman, hij is een sieraad van het vaderlandse topvoetbal.” ‘Sieraad van het vaderlandse topvoetbal’. Misschien om die reden koos Louis ervoor om vanaf 2011 het Nederlands elftal te coachen. Na de grote successen op clubniveau, leek hij de juiste man om de nationale ploeg te leiden. Met Patrick Kluivert en Danny Blind naast hem, ging hij het avontuur aan. Dit avontuur begon op geheel eigen manier. Waarbij Louis beslissingen nam die niet voor de hand lagen. Zo koos hij bijvoorbeeld voor het debuut van een aantal jonge spelers en een deel van de oude garde op de bank hield. Dit leverde veel sceptische blikken op. De kritiek versterkte tot overmaat van ramp doordat hij zijn eerste wedstrijd, tegen België, met 4-2 verloor. Echter, de kwaliteiten van Louis werden na deze nederlaag wel degelijk zichtbaar; Nederlands plaatste zich namelijk razendsnel voor het WK van 2014 in Brazilië. In deze korte publicatie gaan we in de op kwaliteiten van deze grote oefenmeester en kijken we welke strategische beslissingen hij heeft genomen om Nederland tijdens het WK in 2014 te laten slagen. Louis stelde zichzelf een heel duidelijk doel gesteld: het WK winnen. Uiteraard nemen we zijn aanpak en zijn manier van werken onder de loep. We leggen hierbij de kritische succesfactoren bloot, waarna we de doorvertaling naar de werkvloer maken. Aan de hand van deze kritische succesfactoren kunt u uzelf en uw medewerkers naar een hoger niveau tillen. Om zo het maximaal haalbare uit ieder project te halen. Hierdoor boekt u, net als Louis en zijn team, betere resultaten. 1. WIE IS LOUIS VAN GAAL? Louis werd geboren in de nazomer van 1951 en groeit op in een katholiek gezin in Amsterdam. Omdat zijn vader langdurig ziek was, voedt zijn moeder hem voornamelijk op. Door de katholieke opvoeding krijgt hij een groot plichtsbesef en discipline bijgebracht. Dit komt hem in zijn latere carrière nog goed van pas. De trouwe kerkganger valt na de jarenlange ziekte van zijn vader en het overlijden van zijn vrouw in 1994 van zijn katholieke geloof. ‘De IJzeren Tulp’, één van zijn vele bijnamen, zit van zijn twaalfde tot zijn zeventiende in een internaat waardoor hij relatief laat op hoger niveau begint te voetballen. Eenmaal 21 start hij zijn voetbalcarrière bij Ajax. Na kwakkelende jaren als voetballer en later assistent-trainer wordt hij in 1991 hoofdcoach bij de Amsterdamse club. De komende zes jaar blijken voor hem, en daarmee dus ook voor Ajax, bijzonder succesvol. Tijdens deze periode ontwikkelt hij Benno Diederiks | www.dicta.nl | [email protected] met Ziel en Zakelijkheid Voortvarend vooruit Publicatie: Louis van Gaal - 2013

4 zich als een echte topcoach en haalt diverse grote prijzen. Zo wint hij de UEFA-cup, de Champions League, de Wereldbeker voor clubteams en pakt hij tweemaal het landskampioenschap. Na dit enorme succes maakt hij de overstap naar Spanje. Daar treedt hij in dienst bij FC Barcelona. Ondanks diverse prijzen loopt het bij deze club toch allemaal niet zo soepel. Hij staat onder zware kritiek van de fans waardoor hij uiteindelijk besluit op te stappen. Uiteindelijk komt hij bij AZ terecht. Hier blijft hij vijf jaar waarna hij weer de overstap maakt naar het internationale voetbal: Bayern München. Na grote successen met deze club ontstaat er toch onenigheid en een ruime twee jaar later stapt hij op. Vanaf dat jaar besluit hij de Nederlandse nationale ploeg te coachen. Een dapper besluit, want de vorige keer dat Louis het avontuur aanging met de nationale ploeg, volgde uitschakeling al in de voorrondes. Hij noemt deze uitschakeling 'de grootste teleurstelling uit zijn trainersloopbaan'. 2. HET AVONTUUR VAN ORANJE Ondanks de grote nederlaag in 2000 kiest hij er twaalf jaar later toch weer voor om het avontuur aan te gaan. Zoals velen zich nog wel herinneren, wordt Oranje in aanloop naar het WK van 2002 in Zuid-Korea en Japan uitgeschakeld in de voorrondes. Louis heeft de leiding van dit team en koestert hoge verwachtingen. Zijn teleurstelling is dan ook zichtbaar groot toen dit niet bleek te lukken. Nu, ruim tien jaar later, vragen we ons af of Louis wel in staat is om Nederland naar de wereldtitel te leiden. Het ging immers in 2000 niet bepaald goed. De vragen die nu centraal staan, zijn: • welke factoren zijn nu anders dan in 2000; • gebruikt Louis een andere tactiek; • en weet hij waarom het de vorige keer zo fout ging? Omdat het resultaat nog niet duidelijk is, krijgen we op deze vragen nog geen antwoord. Eén ding staat al wel vast, hij heeft ons in ieder geval al wel geplaatst voor het WK door alle kwalificatiewedstrijden te winnen. Dit is op zich al een heel mooie prestatie en belooft veel goeds voor de toekomst. Om deze reden hebben de meeste mensen dan ook vertrouwen in zijn aanpak. Louis heeft volgens velen een zakelijk inslag. Hij zou het volgens hen, wanneer hij niet in de voetballerij was terechtgekomen, ook hebben gemaakt in het bedrijfsleven. Dit komt voornamelijk door zijn harde werken, analytisch inzicht en ijzeren discipline. Ook kent hij het belang van teambuilding. In zijn tijd bij Ajax werd duidelijk dat hij iedereen verantwoordelijk houdt voor de geleverde teamprestaties. Iedereen heeft volgens hem een aandeel in het succes. De spelers, de trainer, de coach, en zelfs de dames die de shirtjes wassen. Volgens Louis is een goed geolied team enorm sterk omdat de beschikbare krachten op een heel effectieve manier worden gebundeld. Met deze bagage is Louis vastbesloten het komende WK te winnen.


5 3. LOUIS ALS TALENTONTWIKKELAAR Doordat Louis duidelijk heeft gekozen voor de jongere spelers, kiest hij ook meteen voor het ontwikkelen van talent. Veel van deze jongere spelers hebben nog niet de vaardigheden die de oude garde wel heeft. Deze bewuste keuze doet hem uiteindelijk beschikken over een groter aantal uitblinkende spelers. Dat brengt hem in een comfortzone. Hij kiest bewust voor de jongere spelers omdat hij als geen ander weet dat zij vrij gemakkelijk te vormen zijn. Hij ‘kneedt’ zijn talenten door ze intensief te coachen, te monitoren, veel feedback te geven en ze steeds het veld op te sturen met een bepaald leerdoel. Dat Louis erg kritisch is, mag duidelijk zijn. Hij gaat erg ver om het maximale potentieel uit deze talenten te halen. Hierbij hanteert hij de simpele regel: wie het gewenste niveau niet haalt, ligt eruit. Op deze manier probeert hij altijd een selectie te maken waardoor hij zijn kostbare tijd kan steken in het ontwikkelen van de grootste talenten. Het is volgens hem namelijk erg zonde om tijd en aandacht in iemand te steken die toch niet naar de absolute top gaat en daardoor niet de maximale bijdrage aan het team kan leveren. Bij het ontwikkelen van talent binnen een team moet je dan ook altijd strategisch omgaan met de beschikbare tijd. 4. LOUIS ZIJN EIGENWIJZE AANPAK Om dit keer wel het WK te kunnen winnen, moet Louis al zijn vaardigheden in de strijd gooien. Door de jaren heen heeft hij een aantal principes ontwikkeld die hij altijd gebruikt. Volgens hem is de combinatie tussen deze factoren, mits ze consequent worden toegepast, de sleutel tot succes. De principes die tot succes zullen leiden zijn: • teambuilding; • discipline en vakinhoudelijke skills; • kritische blik en perfectionisme maken het verschil; • maken van de juiste strategische beslissingen; • stellen van doelen. 4.1 Teambuilding Volgens Louis is het team als geheel enorm belangrijk. Niet de beste spelers winnen, maar het beste team wint. Met het team bedoelt hij niet alleen de elf spelers, maar iedereen die een bijdrage heeft geleverd aan het resultaat, van directeur tot trainer tot de schoonmakers. Om een goed functionerend team te creëren, zijn investeringen nodig. Dit kost van de betrokken partijen tijd, geduld en aandacht. De kunst van een goede coach zin, is om alle betrokkenen ervan te overtuigen dat deze investering zich later terugbetaalt. Teamleden zijn, zeker in de voetballerij, enorm afhankelijk van elkaar. Een goede spits kan bijvoorbeeld niet scoren wanneer hij geen ballen krijgt toegespeeld vanuit het middenveld. Om deze binding te creëren, neemt Louis soms impopulaire maatregelen. Zo mogen de spelersvrouwen vaak niet bij de eerste avondmaaltijden aanwezig zijn, dit zou namelijk het groepsgevoel kunnen onderdrukken. Verder analyseert hij de wedstrijden vaak samen met zijn


6 spelers. Louis haalt dan met behulp van een beamer een situatie uit een voorgaande wedstrijd naar voren en bespreekt dit met de groep. Er ontstaat een discussie waardoor men inzicht in elkaars spel krijgt. Hierdoor verbeteren de groepsverhoudingen, waardoor de teamleden beter op elkaar raken ingespeeld. 4.2 Discipline en vakinhoudelijke skills Discipline is iets dat Louis erg hoog in het vaandel heeft staan. Waarschijnlijk heeft hij dit meegekregen uit zijn strenge opvoeding. Volgens Louis moet je regels altijd strikt naleven. Hier is discipline voor nodig. Deze discipline zorgt later voor een geordende omgeving, motivatie en structuur. Verder hecht hij veel waarde aan het ontwikkelen van vakinhoudelijke skills. Dit betekent dat een speler zich voortdurend moet blijven ontwikkelen om zo over voldoende technieken te beschikken en optimaal in vorm te zijn. Als een speler goed ontwikkeld is, in vorm is en over een ijzeren discipline beschikt, kan hij optimaal presteren. 4.3 Kritische blik en perfectionisme Louis is een man die de lat graag hoog legt, voor zichzelf en voor iedereen binnen zijn team. Dit betekent ook dat iedereen iedere minuut van de dag scherp moet blijven om aan zijn wensen te kunnen voldoen. Zelf doet hij er werkelijk alles aan doen om de prestaties van het team te verbeteren. Wedstrijden en trainingen laat hij bijvoorbeeld driedimensionaal opnemen. Bij het afspelen zet hij het beeld vaak stil en geeft de alternatieven aan, zodat de optimale tactiek zich kan ontwikkelen. Louis gaat er vanuit dat iedereen naast kritisch naar zichzelf ook kritisch naar het optreden van de teamleden kijkt. Hierdoor kunnen de spelers elkaar aanwijzingen geven en zich door deze feedback verbeteren. Veel taken voer je zo routinematig uit, zodat je zelf de verbeterpunten niet meer ziet. 4.4 Maken van de juiste strategische beslissingen Bij het aansturen van een team maakt de coach voortdurend beslissingen. Als het goed is, zijn dat beslissingen waardoor het team zo optimaal mogelijk presteert en waardoor de continuïteit van de prestaties blijft gewaarborgd. Met name dit laatste is in de voetballerij er lastig. Aan het begin van het ‘Oranje avontuur’ nam Louis een aantal beslissingen waarmee veel analisten het niet eens waren. Ondanks veel kritiek, uit verschillende hoeken, hield hij zijn rug recht en bleef doorgaan met het maken van impopulaire beslissingen. Uiteindelijk pakten veel van deze beslissingen goed uit. De beslissing om op cruciale momenten een aantal zeer ervaren spelers buiten de lijnen te houden, zorgde voor veel onbegrip. In plaats daarvan koos Louis voor het inbrengen van een aantal jonge debutanten. Zijn redenering was dat iedere speler zelf speelminuten moet zien te krijgen door goed spel te laten zien. ‘Ik ga er niet zomaar vanuit dat iemand die zich in het verleden heeft bewezen ook succesvol is in de toekomst’. Met deze opmerking zette hij het hele team op scherp, met name de oudere garde. Door deze beslissing stond het team weer op scherp en speelde het met meer pit dan voorheen. Dit is ook logisch, want een speler die niet wordt gestraft voor een slechte prestatie doet minder snel extra moeite om beter te presteren.


7 4.5 Stellen van doelen Of de doelen die Louis stelt altijd even reëel zijn, is maar de vraag. Het halen van een WK is iets dat Nederland nog nooit is gelukt. Toch stelde hij als doel om wereldkampioen te worden. Volgens Louis blijf je beter gefocust wanneer je een doel stelt. Natuurlijk moet je hierbij de lat hoog leggen. Doelen moeten ambitieus zijn om echt goede prestaties neer te kunnen zetten. Echter, Louis stelt niet alleen een einddoel (namelijk het winnen van het WK), hij stelt ook tussentijdse doelen. Zoals het winnen van een wedstrijd. Ook stelt hij persoonlijke doelen op voor zijn spelers. Hierdoor weten ze wat er van hen wordt verwacht en kunnen ze zich beter focussen. Bovendien kun je aan de hand van een doel beter beoordelen hoe iemand heeft gepresteerd. Tijdens de evaluatie wordt er dus gekeken of het gestelde doel wel of niet gehaald is en waardoor dit is gekomen. Wanneer blijkt dat het doel niet gehaald is, kunnen er verbeterpunten worden opgesteld. Op deze manier kan er een ontwikkeling plaatsvinden. 5. DOORVERTALING NAAR DE WERKVLOER Nu we weten wat Louis zijn weg met Oranje naar de top is, vertalen we de belangrijkste punten uit zijn aanpak door naar de werkvloer. De vraag die centraal staat is dan ook op welke manier we elementen kunnen overnemen waardoor de prestaties op de werkvloer verbeteren. Teambuilding Net als op het sportveld is teambuilding op de werkvloer erg belangrijk. Zoals Louis ons laat ziet, zet het hele team de prestatie neer, waarbij iedereen zijn eigen aandeel heeft. Het is dus belangrijk dat een team een gemeenschappelijke missie heeft en dat er een positieve teamspirit heerst. De grote vraag is natuurlijk hoe je dat kunt creëren. Ten eerste is het belangrijk dat men van elkaar weet met welke kwaliteiten ieder individu het team versterkt. Op deze manier waarderen en respecteren de teamleden zichzelf en elkaar. Zoals Louis stelt, is het binnen een team belangrijk dat er zowel gezamenlijke als persoonlijke doelen worden gesteld. De gezamenlijke doelstellingen geven het team een gemeenschappelijk eindpunt om naartoe te werken. De individuele doelen zorgen voor de ontwikkeling van de individuele medewerkers. Hierdoor blijven ze hun competenties ontwikkelen. Dat komt weer ten goede aan de teamprestaties. In een succesvol team sluiten de individuele doelen aan op de gemeenschappelijke doelen. De individuele doelen ondersteunen de gemeenschappelijke doelen. Naast het stellen van doelen is de communicatie erg belangrijk. Aangezien bijna 80 procent van de communicatie via informele wegen loopt, is het belangrijk dat er tijd wordt gestoken in de informele banden tussen de teamleden. Wanneer iemand dus een keer wat langer bij de koffieautomaat staat te praten, wil dit niet meteen zeggen dat deze persoon minder productief is. De teamgeest versterkt namelijk door dergelijke gesprekken. Discipline en vakinhoudelijke skills Voor Louis zijn niet alleen de teamprestaties belangrijk, maar ook de individuele prestaties. Om individuele ontwikkeling te stimuleren, monitort hij zijn spelers -en belangrijker nog- hun prestaties. Hij is streng voor ze en hanteert een ijzeren discipline. Dat levert hem de bijnaam ‘ijzeren tulp’ op. Bij talentontwikkeling, het ontwikkelen van vakinhoudelijke skills, is het belangrijk dat activiteiten gemonitord, geanalyseerd en vastgelegd worden. Op deze manier is achteraf vast te stellen of er ook Benno Diederiks | www.dicta.nl | [email protected] met Ziel en Zakelijkheid Voortvarend vooruit Publicatie: Louis van Gaal - 2013

8 daadwerkelijk vooruitgang is geboekt. Volgens Louis dient dit met veel discipline te gebeuren. Wanneer mensen namelijk het gevoel hebben dat ze op bepaalde tijden aan heel concrete leerdoelen moeten werken, behalen ze het meeste resultaat. Kritische blik en perfectionisme maken het verschil De lat hoog leggen en pas tevreden zijn wanneer het maximale resultaat is bereikt. Dat is de insteek die Louis gebruikt bij het coachen van zijn spelers. Het klinkt heel logisch en ambitieus, maar iedereen kan dit wel zeggen. De vraag is echter wat je moet doen om dit te realiseren (en het dus ook te mogen zeggen). Hierbij zijn twee zaken van belang, namelijk de ontwikkeling van medewerkers faciliteren en ze onderling kritisch naar elkaar laten kijken. Louis faciliteert de ontwikkeling van zijn teamleden door hun gedrag en prestaties op het veld te monitoren en te analyseren met behulp van allerlei digitale hulpmiddelen. Hierbij geeft hij feedback, legt de nieuwe prestaties vast en beoordeelt zo of er een verbetering is opgetreden. Deze cyclus continueert voortdurend bij hem. Ook binnen afdelingen op de werkvloer moeten leidinggevenden scherp en alert omgaan met de voortdurende ontwikkeling van de medewerkers. Veel leidinggevenden zien een ontwikkeling als een tijdelijk proces dat na een aantal handelingen, vaak zonder beoordeling, wordt afgerond. Bewustwording van het feit dat er voortdurend de cyclus van ontwikkeling is, is de eerste stap, vooral in een tijd waarin veranderingen van buitenaf elkaar razendsnel opvolgen. Daarnaast is het bij het neerzetten van een absolute topprestatie van belang dat teamleden elkaar feedback (durven) geven. Hiervoor is het belangrijk dat er een open cultuur heerst waarbij feedback wordt gezien een middel tot verbetering. Leidinggevenden moeten er dus voor zorgen dat er binnen het team een cultuur heerst waarbij de leden elkaar spontaan feedback geven. Om een dergelijke cultuur te creëren, is het belangrijk dat de teamleden weten hoe ze de juiste feedbackregels moeten toepassen. Vaak worden deze regels namelijk niet op de juiste manier toegepast, waardoor de de ontvanger de feedback niet meer als opbouwend ervaart. Hierdoor is de kans groter dat er niets met de feedback gebeurt. In bijlage 1 treft u een overzicht van de feedbackregels en leest u hoe u die het beste kunt toepassen. Vervolgens is het belangrijk om ervoor te zorgen dat er ook daadwerkelijk feedback wordt gegeven. Alleen een open systeem creëren en zorgen dat mensen de feedbackregels op een juiste manier toe kunnen passen is meestal niet voldoende. Louis stimuleert het geven van feedback door zijn teamleden op bepaalde tijden feedback op elkaar te laten geven. Dit doet hij bijvoorbeeld na een training. Op deze manier kunnen de spelers elkaar meteen wijzen op verbeterpunten die ze tijdens de training hebben opgemerkt. Het is aan te raden om het proces van feedback geven ‘op te starten’ door de teamleden op gezette tijden, bijvoorbeeld na een vergadering of na een evenement, feedback op elkaars handelen te laten geven. Door deze feedback houden de teamleden elkaar scherp en hebben ze de mogelijkheid om elkaar naar een hoger level te tillen. Het maken van de juiste strategische beslissingen Zoals veel leiders maakt ook Louis beslissingen aan het begin van zijn ‘Oranje avontuur’. Hij kiest er duidelijk voor om de jongere spelers in te zetten en de oude garde hard te laten werken voor een basisplaats. Dit levert hem veel kritiek op. Wanneer er beslissingen genomen moeten worden, is het Benno Diederiks | www.dicta.nl | [email protected] met Ziel en Zakelijkheid Voortvarend vooruit Publicatie: Louis van Gaal - 2013

9 belangrijk om een analyse te maken van de mogelijkheden. Het doel moet centraal staan en daaromheen wordt een strategie gekozen en toegepast. Deze strategie moet het team op een zo efficiënt mogelijke manier naar het doel leiden. Belangrijk is dat de leidinggevende zich niet laat verleiden een ingezette strategie te verbreken. Een duidelijke koers blijven varen brengt namelijk rust in het team. Bovendien weten teamleden wat ze kunnen verwachten en kunnen hierop inspelen. Om die redenen waarderen teamleden een sterke en vastbesloten leider. Dat versterkt het gevoel van vertrouwen. 6. CONCLUSIE In deze publicatie keken we naar de aanpak die Louis gebruikt om Oranje zo goed mogelijk te laten presteren op het WK van 2014 in Brazilië. Wat hebben we geleerd? In het begin van zijn ‘avontuur’ heeft Louis met zijn aanpak, ondanks veel kritiek, al succes geboekt. We zijn namelijk door de voorrondes van het toernooi gekomen, waardoor Oranje mag meedoen aan het WK. Louis kiest bij deze aanpak heel duidelijk voor het jonge talent binnen het team. Dit heeft als consequentie dat hij veel tijd moet investeren om dit jonge talent tot bloei te laten komen. Hierbij hanteert hij een hele strakke en gedisciplineerde lijn, waarbij hij heel duidelijk aangeeft wat hij verwacht. Hij legt zowel de nadruk op individuele- als op teamontwikkeling. Door de jaren heen heeft hij een aantal principes ontwikkeld die volgens hem de sleutel tot succes vormen. De belangrijkste principes zijn: • teambuilding; • discipline en vakinhoudelijke skills; • kritische blik en perfectionisme maken het verschil; • het maken van de juiste strategische beslissingen; • stellen van doelen. Vervolgens keken we hoe we deze aanpak kunnen doorvertalen naar de werkvloer, zodat niet alleen het team van Oranje, maar ook u ervan kunt profiteren. Bij het eerste aandachtspunt, teambuilding, is het belangrijk dat er open communicatie heerst. Dit is een wezenlijk element om de teamspirit gezond te houden. Om een goed, open communicatiesysteem te creëren, moeten de teamleden op een informele manier met elkaar mogen communiceren. Ook moeten ze elkaar op de juiste manier feedback geven. Omdat dit vaak niet goed wordt toegepast, treft u in bijlage 1 een beknopt overzicht van de feedbackregels aan. Verder stelt Louis dat discipline erg belangrijk is bij talentontwikkeling. Door een grote mate van discipline zorg je ervoor dat medewerkers efficiënt en doelgericht aan heel concrete leerdoelen kunnen werken. Verder moet je altijd kritisch kijken naar individuele prestaties. Die prestaties tezamen bepalen namelijk de teamprestatie. Door de lat hoog te leggen, zorg je ervoor dat de minder goede medewerkers een maximale bijdrage leveren aan het team. Wanneer een medewerker dit niveau toch niet blijkt aan te kunnen, is hij genoodzaakt het team te verlaten. Tot slot is er gesteld dat het maken van duidelijke strategische beslissingen belangrijk is om rust in het team te brengen. Iedereen weet dan welke koers de organisatie vaart.


10

BIJLAGE 1: FEEDBACKREGELS Om feedback een maximaal effect te laten hebben, zijn er regels opgesteld. De afgelopen jaren zijn er enorm veel regels bijgekomen. Dat heeft het geven van correcte feedback er niet gemakkelijker op gemaakt. Daarom heeft Dicta de belangrijkste regels op een rijtje gezet: • beschrijf het gedrag van de ander zo concreet en specifiek mogelijk; • gebruik altijd de ik-vorm; • geef aan welk effect het genoemde gedrag heeft op het team, de manier van werken of het resultaat; • laat de feedback-ontvanger hierop reageren en vraag daarna of hij/zij de gewenste situatie zou kunnen schetsen; • probeer samen tot een oplossing te komen.


Louis van Gaal en het avontuur van Oranje

Recommend Documents