Lokaal Klimaatconvenant Samen op weg naar een duurzamer bestaan

Lokaal Klimaatconvenant 2011-2018

“Samen op weg naar een duurzamer bestaan”

2 Lokaal Klimaatconvenant 2011-2018

Stichting Woonstede | Huurdersbond Ede e.o.

Inhoudsopgave 1

De aanleiding................................................................................................................................... 4 1.1 Duurzaamheid ...................................................................................................................... 4 1.2 Partijen bij het convenant ..................................................................................................... 4

2.

De afspraken .................................................................................................................................... 6 2.1 Voorraadbeleid ..................................................................................................................... 6 2.2 Energielabelverbetering ........................................................................................................ 8 2.3 Gegevens werkelijk verbruik complexen ............................................................................. 9 2.4 Nieuwbouw .......................................................................................................................... 9 2.5 Gezondheid......................................................................................................................... 10 2.6 Bewoners ............................................................................................................................ 10 2.7 Communicatie .................................................................................................................... 11 2.8 Overige afspraken............................................................................................................... 11

3.

Samenvatting afspraken per onderwerp ........................................................................................ 14

Bijlagen: 1. 2.

Complexen en energielabels Begrippenlijst



1

De aanleiding

De Huurdersbond Ede en omgeving (hierna: de Huurdersbond) en Stichting Woonstede (hierna: Woonstede) hebben over en weer te kennen gegeven dat zij in het verlengde van het landelijke „Convenant Energiebesparing corporatiesector, 10 oktober 2008‟, ook lokaal behoefte hebben om afspraken te maken. Tijdens het overleg bleek dat enkele aspecten meer betrekking hebben op het klimaat en op duurzaamheid. Dit heeft een verbreding van het convenant tot gevolg gehad. Het convenant is van een energieconvenant uitgegroeid tot een klimaatconvenant. Alle onderwerpen passen echter in het streven naar een duurzamer bestaan, waar we samen aan willen werken.

1.1

Duurzaamheid

Het Van Dale Groot Woordenboek doet haar best om de lezer een duidelijke omschrijving te geven van het begrip duurzaamheid. Verder dan enkele aanknopingspunten, die duidelijk moeten maken wat men in ieder geval onder duurzaamheid moet verstaan, komt zij echter niet. Dit is niet verwonderlijk, duurzaamheid is een begrip dat te ruim is om in enkele zinnen te verwoorden. De omschrijving die het dichtst bij de opvatting van de wereldbevolking aansluit, is de definitie die Brundtland hanteert in het rapport „Our common future‟ uit het jaar 1987. Duurzaamheid wordt in dit rapport omschreven als: “een ontwikkeling die voorziet in de behoeften van de huidige generatie wereldburgers, zonder dat daarbij het vermogen van de toekomstige generaties in gevaar wordt gebracht om in hun eigen behoeften te kunnen voorzien”. Naast huurders hebben ook woningcorporaties en gemeentes de opvatting dat duurzaam en energiebewust wonen en bouwen uiterst belangrijk is. Daarnaast is het verlagen van de woonlasten van de bewoners eveneens belangrijk. Om in deze wens van de samenleving te voorzien, hebben Woonstede en de Huurdersbond gezamenlijke doelen ten aanzien van een duurzame woningvoorraad verwoord in dit Lokaal Klimaatconvenant 2011-2018. Bij de samenstelling van het convenant hebben de deelnemers zich geconformeerd aan de „Richtlijnen lokaal overleg energiebesparing van de Woonbond‟. Dit betekent dat het convenant afspraken bevat over de volgende onderwerpen:    

Voorraadbeleid; Gezondheid; Bewoners; Evaluatie en monitoring.

Tevens is aan de gemeente Ede gevraagd de afspraken van de Huurdersbond en Woonstede mede te ondertekenen. Dit met als doel om aan te tonen dat deze belangrijke stakeholders, in elk geval op hoofdlijnen, onderschrijven wat de Huurdersbond en Woonstede met elkaar hebben afgesproken.

1.2

Partijen bij het convenant

Woonstede heeft als klimaatcorporatie de thema´s duurzaamheid en energiezuinigheid hoog in het vaandel staan. Een ander speerpunt binnen de onderneming is het verlichten van de woonlasten voor de bewoners. Energiezuinigheid ziet men immers ook terug in lagere energierekeningen van de bewoners. Sinds 1 januari 2009 mag Woonstede zich als vierde woningcorporatie in Nederland rekenen tot de zogenaamde klimaatcorporaties. Dit houdt ondermeer in dat Woonstede voldoet aan een evenwichtig pakket van eisen op het gebied van energiebesparing en duurzame energie. Woonstede heeft in 2008 het Duurzaamheidbeleid 2008-2014 opgezet. In dit document werd beleid geformuleerd om het label klimaatcorporatie te verkrijgen. De doelstellingen uit dit beleid zijn inmiddels (nagenoeg) behaald, het certificaat is binnen en in 2011 weer verlengd. Daarom is de tijd rijp om het beleid te verfijnen en aan te passen aan (nieuwe) doelstellingen. 4 Lokaal Klimaatconvenant 2011-2018


Zowel intern als extern komt het duurzaamheidbeleid van Woonstede naar voren. Extern wordt er zo veel mogelijk gebruik gemaakt van hout dat goedgekeurd is door het Forest Stewardship Council (FSC) of minimaal gelijkwaardig daaraan. Het gebruikte hout voldoet aan de hoogste eisen van sociaal, milieuvriendelijk en economisch verantwoord bosbeheer. Op het gebied van duurzaam bouwen werkt Woonstede binnen de regio samen met andere organisaties en ondernemingen. Bij nieuwbouw, onderhoud en renovatie wordt gewerkt aan energie- en waterbesparing. Bij de sloop van woningen uit de woningvoorraad wordt 95% van de materialen hergebruikt. Zo wordt puin verwerkt in bijvoorbeeld wegen en bestrating en hout in spaanplaat. Intern wordt zorgvuldig omgegaan met het gebruik van papier en zijn de koffiebekertjes biologisch afbreekbaar. Daarnaast zijn de zonnepanelen bij het Servicepunt aan de Curiestraat een voorname bron van energie. Naast het gegeven dat Woonstede gerekend wordt tot de klimaatcorporaties, beschikt Woonstede over een certificaat voor stookinstallaties. Woonstede is als eerste woningcorporatie in Nederland gecertificeerd door de Stichting Certificatie Inspectie en Onderhoud Stookinstallaties (SCIOS). Het certificaat waarborgt de kennis en kwaliteit van de installatietechnici. Deze voldoen aan alle eisen op het gebied van rendement, veiligheid en milieubelasting. Als belangenbehartiger van de huurders vindt de Huurdersbond net als Woonstede dat het duurzaam omgaan met energie zeer belangrijk is. De Huurdersbond is van mening dat het comfort van de bewoner samen kan gaan met het besparen van energie. Duurzaam omgaan met energie staat namelijk doorgaans gelijk aan het verlichten van de woonlasten. De Huurdersbond voorziet Woonstede dan ook van advies en opmerkingen. Daarnaast steunt de Huurdersbond de plannen van Woonstede in het kader van energiebesparing en duurzaamheid en is daarom partij bij dit convenant. Sinds het Landelijk Convenant Energiebesparing uit 2008 pleit de Huurdersbond ervoor om ook lokaal afspraken te maken over het uitvoeren van energiebesparende maatregelen, waarbij niet alleen de huurder voor de kosten opdraait. De verhuurder krijgt immers een woningvoorraad met betere kwaliteit en de huurder meer comfort waarbij de woonlasten niet direct stijgen. Door in de toekomst minder dure energie, zoals gas en elektriciteit van grijze stroom, te gaan gebruiken stijgen de kosten voor energie ook minder binnen de woonlasten. De gemeente Ede is uitgenodigd om het Lokale Klimaatconvenant mede te ondertekenen. Dit om te laten zien dat dit convenant, in elk geval op hoofdlijnen, aansluit bij de gemeentelijke ambities op het gebied van klimaat- en milieubeleid. De gemeente is zich ervan bewust dat voor het realiseren van de gemeentelijke ambities mede de inzet nodig is van burgers (ook van huurders), bedrijven en maatschappelijke organisaties, waaronder woningcorporaties.



2.

De afspraken

Woonstede en de Huurdersbond hebben in dit convenant afspraken gemaakt over het voorraadbeleid ten aanzien van woonlasten, reductie van de CO2-uitstoot en het gas-, water- en elektraverbruik. Verder komen de energielabels aan bod, het werkelijke verbruik van complexen, de nieuwbouw, de gezondheid, de bewoners en de communicatie. In de laatste paragraaf komen diverse algemene afspraken aan de orde, waaronder de evaluatie en monitoring.

2.1

Voorraadbeleid

Het duurzaam omgaan met energie bestaat niet alleen uit het opwekken van „schone‟ energie door middel van zonnecollectoren of windmolens, maar ook uit het zorgvuldig omgaan met energiebronnen en het terugdringen c.q. verlagen van de vraag naar energie, kortom: Trias Energetica.

Woonstede is van mening dat de huidige situatie met betrekking tot haar woningvoorraad moet worden verbeterd. Zij streeft daarom ook naar het borgen of liever nog het verlagen van de woonlasten van de bewoners, reductie van de CO2-uitstoot, verlaging van het gasverbruik en vermindering van het elektra- en het waterverbruik. Woonlasten: De component huur van de woonlasten wordt onder het huidige overheidsbeleid gekoppeld aan de inflatie en is daarmee een relatief stabiele factor. De andere component is energielasten. Hierbij is de huurder met name afhankelijk van zijn/haar eigen gedrag, de wijze waarop de energie wordt opgewekt, de energiezuinigheid van de woning en de ontwikkeling van de prijzen op de vrije markt. Naar verwachting gaan de prijzen van gas, water en elektra de komende jaren bovengemiddeld toenemen. Dat heeft een groot effect op de woonlasten. Woonstede wil de energielasten borgen c.q. beperken door de woningen de komende jaren energiezuiniger te maken. Zij zal jaarlijks de voortgang van deze afspraak monitoren en de voortgang opnemen in haar jaarverslag. Reductie van CO2: Koolstofdioxide (CO2) is een belangrijk broeikasgas dat zorgt voor opwarming van de aarde. Poolkappen smelten sneller, woestijnen breiden zich uit en de zeespiegel stijgt. Dit alles heeft dus zijn invloed op het toekomstige klimaat. Woonstede vindt het belangrijk om haar steentje bij te dragen aan het verminderen van de CO2-uitstoot. Daarom stelt Woonstede zich ten doel het percentage CO2 van de huidige woningvoorraad te verlagen met minimaal 15% tot en met 2018 en minimaal 20% in 2025, ten opzichte van 2008 (het startjaar van het landelijk convenant). Om te kijken of Woonstede haar doelen heeft behaald, zal Woonstede jaarlijks ook de voortgang van deze afspraak monitoren en verslag doen aan de directie van Woonstede en de Huurdersbond. 6 Lokaal Klimaatconvenant 2011-2018


De hiervoor genoemde monitoring vindt plaats in het jaarverslag van Woonstede. In het jaarverslag vermeldt Woonstede hoe ze te werk is gegaan, welk resultaat er tot dan toe is bereikt en of er eventueel bijsturing gewenst dan wel noodzakelijk is. Schematische weergave CO2-reductie:

Reductie:

2018

2025

Monitoring (j/n)

Koolstofdioxide (CO2)

15%

20%

Ja

Gasverbruik: Het verlagen van het (gebouwgebonden) gasverbruik komt niet alleen de energierekening van huurders ten goede, maar we ontzien ook het milieu. Besparen van energie is duurzaam omgaan met energie. Woonstede heeft zich ten doel gesteld om het gasverbruik in 2018 met 20% te reduceren ten opzichte van het verbruik in 2008. Op dit punt sluit Woonstede zich aan bij het Landelijke Convenant Energiebesparing Corporatiesector. In de toekomst (2025) is het doel van Woonstede om het gasverbruik met 30% te hebben gereduceerd. Woonstede zal jaarlijks de voortgang van deze afspraak monitoren en de voortgang, net als bij de CO2-reductie, opnemen in haar jaarverslag. Schematische weergave reductie gasverbruik:

Reductie:

2018

2025

Monitoring (j/n)

Gas

20%

30%

Ja

Elektraverbruik: Het energieverbruik van elektrische apparaten is afhankelijk van meerdere factoren. De energiezuinigheid van het apparaat, maar ook de mate waarin deze apparatuur door mensen wordt gebruikt, spelen een rol bij het elektraverbruik. Tegenwoordig brengen producenten steeds energiezuinigere producten op de markt. Dit betekent dat het elektraverbruik door toepassing van moderne technologieën verminderd kan worden. Woonstede onderzoekt, in het kader van dit convenant, bij ieder project de mogelijkheden om energiebesparende maatregelen toe te passen bij elektrische installaties in en om de woningen. Hierbij valt onder andere te denken aan het aanpassen van de verlichting (bewegingssensoren) en toepassing van energiezuinige liften. De Huurdersbond informeert op haar beurt de bewoners over het energiezuinig omgaan met elektrische apparaten. Het toepassen van LED-verlichting is een goede oplossing om het energieverbruik voor ondermeer gebouwgebonden verlichting te reduceren. Door de toepassing van LED wordt al gauw rond de 50% aan energie bespaard. De levensduur van een LED-lamp is vele malen langer dan die van de klassieke gloeilamp. Daarnaast wordt een LED-lamp minder heet. Naast het feit dat een LED-lamp energiezuiniger is, komt het dus ook de veiligheid ten goede. Woonstede onderzoekt de mogelijkheid tot het toepassen van LED-verlichting bij de hoogbouw. Bij positieve ervaringen bestaat de mogelijkheid om LED-verlichting ook bij andere woningen toe te passen. Woonstede bespreekt de resultaten van het onderzoek samen met de Huurdersbond en doet een voorstel voor een eventueel vervolg. Woonstede zal jaarlijks de voortgang van deze afspraak monitoren en de voortgang opnemen in haar jaarverslag. 7 Lokaal Klimaatconvenant 2011-2018


Schematische weergave reductie elektraverbruik:

Reductie:

Actie Woonstede:

Elektraverbruik Bij ieder project de mogelijkheden tot elektrabesparing onderzoeken en toepassen

Actie Huurdersbond:

Monitoring (j/n)

Bewoners informeren over het energiezuinig omgaan met en aanschaf van elektrische apparaten

Ja

Waterverbruik: Naast de hierboven genoemde onderwerpen vinden Woonstede en de Huurdersbond het belangrijk om zuiniger om te gaan met water. Woonstede onderzoekt dan ook bij ieder project welke mogelijkheden zij kan treffen om het waterverbruik te verminderen. Men kan hierbij denken aan het vervangen van kapotte kranen door waterbesparende mengkranen, het plaatsen van bruismondstukken op kranen, het isoleren van warmteleidingen, het plaatsen van waterbesparende douchekoppen bij badkamervervanging en het toepassen van waterbesparende toiletten bij toiletrenovatie. De Huurdersbond informeert de huurders onder andere via haar nieuwsbrief over het zorgvuldig omgaan met water. Woonstede zal jaarlijks de voortgang van deze afspraak monitoren en de voortgang opnemen in haar jaarverslag. Schematische weergave reductie waterverbruik:

Reductie:

Actie Woonstede:

Actie Huurdersbond:

Monitoring (j/n)

Waterverbruik

Bij ieder project de mogelijkheden tot waterbesparing onderzoeken en toepassen

De huurder informeren over zorgvuldig omgaan met water

Ja

2.2

Energielabeling

Energielabels laten consumenten in een oogopslag zien van het energieverbruik is van apparaten, auto‟s en sinds enkele jaren ook van woningen. Consumenten kunnen hierdoor zuinige aankopen onderscheiden van niet-zuinige aankopen. Huurders kunnen zo beoordelen of zij in een energiezuinige woning wonen. Gemiddeld energielabel B in 2025 De woningvoorraad van Woonstede - ruim 9000 woningen - heeft nu gemiddeld energielabel D. Woonstede streeft er naar om dit gemiddelde, gezien over dit totale bezit, te krijgen op energielabel B in 2025. Om dit gemiddelde label te bereiken zijn op individueel niveau een aantal ingrepen nodig. Woonstede start met de aanpak van woningen die op dit moment energielabels E, F en G hebben. Dit zijn immers de woningen waar de meeste besparingsmaatregelen kunnen worden toegepast. In totaal zijn dit circa 2000 woningen die de komende 7 jaar worden aangepakt. Na die 7 jaar, vanaf 2018, concentreert Woonstede zich op een nóg hoger gemiddeld energielabel. Door het nog eens opwaarderen van de energielabels van zo‟n 2500 woningen komt eind 2025 het gemiddelde energielabel uit op B. Nogmaals, dit is het gemiddelde label genomen over het totale woningbezit van Woonstede, zo‟n 9000 woningen.



Indien overigens blijkt dat dit bij woningen technisch niet haalbaar is, dan overlegt Woonstede hierover met de Huurdersbond. Doel is dan om te zoeken naar alternatieven om toch tot hetzelfde doel te komen. Woonstede zorgt ervoor dat bij nieuwbouw en verhuizingen een energielabel wordt aangemaakt. Na het verrichten van groot onderhoud en/of een renovatie wordt, conform dit convenant, na oplevering een nieuw energielabel opgesteld. Een overzicht van de complexen waar een labelverbetering plaatsvindt is opgenomen in bijlage 1, complexen en energielabels. Woonstede zal jaarlijks de voortgang van deze afspraak monitoren en de voortgang opnemen in haar jaarverslag. De energielabels worden ook opgenomen in het Woningwaarderingsstelsel (WWS). Hierbij krijgen hogere energielabels meer punten dan woningen met een lager energielabel. In 2014 heeft dat voor woningen die lager scoren dan label D financiële consequenties ten aanzien van de maximaal redelijke huur. Woonstede maakt in haar huurbeleid, na afstemming met de Huurdersbond, de keuze of hiermee ook rekening worden gehouden bij het huurharmonisatiebeleid.

2.3

Gegevens werkelijk verbruik complexen

Woonstede en de Huurdersbond spreken af dat Woonstede gaat monitoren wat het werkelijke verbruik is binnen de complexen van Woonstede. Hiervoor kan gebruik gemaakt worden van gegevens van de netbeheerder (Liander). De uitkomsten van deze monitor worden opgenomen in de jaarlijkse verslaglegging over de voortgang van de afspraken uit dit convenant. Woonstede koopt deze gegevens. Voorwaarde van Liander is dat een complex of straat uit minimaal vijf adressen bestaat. Dit met het oog op de privacy. Woonstede en de Huurdersbond bespreken samen op welk niveau de monitoring plaatsvindt. Mochten de kosten voor het verwerven van de gegevens van Liander te hoog worden (10% hoger dan prijspeil 2011), dan legt Woonstede dit voor aan de Huurdersbond.

2.4

Nieuwbouw

Bij nieuwbouw is er sprake van een andere berekeningsmethodiek voor het bepalen van de energiezuinigheid (EPC) van woningen dan nu bij de bestaande bouw. Bij nieuwbouw is namelijk de energieprestatiecoëfficiënt leidend, terwijl voor de bestaande bouw de energielabels (met een energieindex, EI) de energiezuinigheid weergeven. Dit wordt in de contractperiode van dit convenant samengevoegd tot één berekeningsmethodiek. Hierdoor komt het niet meer voor dat een nieuwbouwwoning bij een EPC-berekening op een energielabel A komt en bij de uiteindelijke berekening van de EI op een label B. Woonstede en de Huurdersbond zijn voorstander van een eenduidige wijze om het energielabel te bepalen en bepleiten dit ook, waar relevant. Woonstede volgt bij nieuwbouw minimaal het dan geldende bouwbesluit. Dit betekent dat er verder geen eisen bovenop de geldende EPC-waarde komen. De Huurdersbond onderschrijft dit standpunt. Naar verwachting wordt de EPC-eis in 2015 aangescherpt van 0,6 naar 0,4. Woonstede onderzoekt in de tussenliggende periode van 2011 tot 2015 op welke wijze in 2015 voldaan kan worden aan deze EPC-eis van 0,4. Hiertoe wordt op basis van de uitkomsten het moederbestek en het programma van eisen nieuwbouw (PvE) aangepast. De gemeente Ede heeft in het Klimaatplan opgenomen te streven naar een verbetering van het EPC met 10%. Woonstede en de Huurdersbond zijn van mening dat dit erg kostbaar is. Zij vinden dat de kosten niet opwegen tegen de geringe energetische winst van 0,06 bij een EPC van 0,6. Voor hetzelfde investeringsbedrag kan, in de bestaande bouw, een woning een of meerdere labelsprongen maken. Woonstede levert bij nieuwbouw wel de inspanningsverplichting om te onderzoeken of een lagere EPC haalbaar is binnen de financiële bandbreedtes van een project. 9 Lokaal Klimaatconvenant 2011-2018


2.5

Gezondheid

In haar ´Richtlijnen lokaal overleg energiebesparing´ adviseert de Woonbond partijen om bij het treffen van energiebesparende maatregelen de gezondheid van de bewoners niet uit het oog te verliezen. Bij verkeerd gebruik kunnen energiebesparende maatregelen gevolgen hebben voor de gezondheid van bewoners. Het isoleren van woningen zorgt ervoor dat woningen niet alleen beter op temperatuur blijven, maar ook stoffiger en vochtiger kunnen worden als men onvoldoende ventileert. De woningen kunnen dan een broedplaats worden voor schimmels, bacteriën en stofmijten. De kans op allergieklachten, hoofdpijn of soortgelijke klachten kunnen toenemen. Goede ventilatie en een juist gebruik van installaties voorkomen deze problemen. Woonstede en de Huurdersbond hebben de overtuiging dat duurzaamheid en energiezuinigheid belangrijk zijn om het milieu in goede staat te houden. De gezondheid van de bewoners mag echter niet in het geding komen. Woonstede stelt zich ten doel in haar woningen een goed binnenklimaat te borgen. Om deze reden zorgt Woonstede dat zij, bij haar plannen om de woningen energiezuiniger te maken, voldoende maatregelen neemt en toezicht houdt op het correct aanbrengen van de vereiste ventilatiefaciliteiten in de woning. Daarnaast zal zij bewoners voorlichting geven over juist gebruikersgedrag. Wanneer Woonstede alarmerende situaties aan het binnenklimaat van de woningen opmerkt, die niet te wijten zijn aan foutief gebruikersgedrag van bewoners, brengt zij met spoed verbeteringen aan de woning aan. Bij foutief gebruikersgedrag van bewoners spreekt Woonstede de bewoners hierop aan. Bij complexbrede problemen met ventilatie neemt Woonstede contact op met de bewonersvertegenwoordiging van het betreffende complex. Lood is een metaal dat in het verleden veel werd gebruikt voor waterleidingen. Gedeeltes van het metaal kunnen echter loslaten en in het water terechtkomen. Dit kan gevolgen hebben voor de gezondheid van de bewoners. Woonstede heeft zich ten doel gesteld om de loden leidingen in haar woningvoorraad bij groot onderhoud te verwijderen. Asbest is naast lood één van de materialen die in het verleden veelal werd gebruikt bij de bouw van woningen. Tegenwoordig is het gebruik en hergebruik van asbest helemaal verboden. Het inademen van asbestvezels kan tot verschillende soorten kanker en/of longziektes leiden. Woonstede verwijdert , tijdens het groot onderhoud, asbest uit asbesthoudende woningen. Dit doet zij om haar huurders niet aan onnodige gezondheidsrisico‟s bloot te stellen. Woonstede zal jaarlijks de voortgang van deze afspraak monitoren en de voortgang opnemen in haar jaarverslag.

2.6

Bewoners

Energiebesparende initiatieven hebben slechts kans van slagen als de bewoners er ook achter staan. Het is daarom ook van belang dat er naar de bewoners gecommuniceerd wordt over het doel en de opbrengsten van de voorgenomen plannen in relatie tot de woonlasten. Woonstede zorgt ervoor dat de bewoners van haar woningen van de meest actuele plannen ten aanzien van energiebesparing op de hoogte worden gebracht en gehouden. Daarnaast staat Woonstede open voor vragen en luistert zij naar initiatieven van bewoners voor energiebesparing. De Huurdersbond wil hierin actief bemiddelen om de bewoners te overtuigen van de voordelen van de voorgenomen ingrepen. Voor de uitvoering van de plannen is echter altijd een percentage van 70% nodig. Bij uitpondcomplexen heeft Woonstede te maken met VvE‟s die de voorgenomen plannen moeten goedkeuren. Bij afwijzing zal Woonstede hier niet tegen ageren. Dan zal bij individuele huurders onderzocht worden welke plannen alsnog gerealiseerd kunnen worden.



De Huurdersbond hecht eraan om energieverbeterende maatregelen per plan voor alle woningen uit te voeren. Dat beperkt de kosten van de maatregelen en voorkomt dat de verhuurder later te hoge kosten moet maken en dat de toekomstige huurder met hogere netto woonlasten wordt geconfronteerd. Aan de hand van de woonlastenwaarborg kunnen verhuurders en huurders met elkaar afspraken maken over de doorberekening van energiebesparende maatregelen in de huur. De huurders van een complex krijgen zo zekerheid dat de woonlasten over het complex gemiddeld dalen. De woonlastenwaarborg kan dus gebruikt worden als middel om de bewoners te overtuigen. Woonstede en de Huurdersbond zetten dit middel echter niet meteen in, omdat de Huurdersbond vertrouwt dat de 70% gehaald gaat worden. Is er toch aanleiding om de woonlastenwaarborg bij projecten in te zetten, dan bespreken beide partijen dit en worden er afspraken gemaakt. Duurzaamheid en energiezuinigheid bereikt men niet alleen door het zuiniger maken van de woningvoorraad. Het energiegedrag van bewoners bestaat aan de ene kant uit het gebruik van woninggebonden producten, zoals de verwarming, en aan de andere kant kopen de bewoners zelf ook allerlei elektronische apparaten. Woonstede en de Huurdersbond werken samen om de bewoners te informeren en enthousiast te maken over de vermindering van hun eigen energiegebruik. De Huurdersbond doet haar best om twee personen als energieambassadeurs te laten fungeren. De bewoners worden op de hoogte gebracht van de meest eenvoudige manieren waarop men zelf energie kan besparen. De financiële prikkel blijkt hierbij het best te werken. Beide partijen bespreken nog hoe ze bewoners hierbij betrekken met als doel hun gedrag positief te beïnvloeden. Woonstede maakt hiervan in ieder geval een terugkerend thema in de periodieke nieuwskrant en in uitingen op internet.

2.7

Communicatie

Bij nieuwbouwprojecten, grootonderhoud en planmatig onderhoud wil Woonstede de huurders en kopers zo veel mogelijk vooraf informeren over de toe te passen energiebesparende maatregelen. Hiervoor wordt bij nieuwbouw de informatiemap gebruikt die bij het contract aan de huurders wordt uitgereikt. Daarnaast worden ook nieuwsbrieven, brochures, de energieambassadeurs en voorlichtingsactiviteiten ingezet. Bij voorlichtingsactiviteiten kan worden gedacht aan informatieavonden, kijkmiddagen en evenementen. In communicatie naar media wordt voorlichting gegeven over de toegepaste technieken en de meerwaarde daarvan voor de huurder/koper.

2.8

Overige afspraken

Kosten overleg: Woonstede en de Huurdersbond spreken af dat de kosten voor uitvoering van dit convenant voor eigen rekening en risico komen. Hierbij moet men denken aan de kosten voor telefoongesprekken en andere hulpmiddelen die de communicatie bevorderen. Investeringen: Woonstede en de Huurdersbond spreken in het verlengde van het landelijke convenant af dat de investeringen, die nodig zijn voor het verbeteren van de energielabels, voor 50% voor rekening komen van Woonstede en voor 50% voor rekening van de huurder via een huurverhoging. Per project wordt duidelijk gemaakt welke kosten specifiek gemaakt zijn voor het verbeteren van de energielabels en welke kosten behoren bij het planmatig onderhoud van de woning. Energiemaatregelen die genomen worden bij woningmutaties worden, voordat de woningen worden geadverteerd, eerst 100% in de huur verrekend. Dit geldt ook voor verbeteringen aan woningen op het initiatief van individuele bewoners. Zowel bij energiemaatregelen bij mutatie als bij bewonersinitiatieven wordt bekeken of deze complexen binnen drie jaar (inclusief jaar van uitvoering) op de planning staan voor groot- of planmatig onderhoud met verbetering van energielabels. Is dat het geval dan worden alleen maatregelen uitgevoerd die goed individueel uitgevoerd kunnen worden 11 Lokaal Klimaatconvenant 2011-2018


(bijvoorbeeld HR++ glas). De rest wordt dan uitgesteld tot het groot- of planmatig onderhoud wordt uitgevoerd. De kosten van de uitgevoerde maatregelen worden in dat geval ook voor 50% in de huur verrekend en voor 50% als investering op kosten van Woonstede. Looptijd en (voortijdige) beëindiging: Dit „Lokale Klimaatconvenant 2011-2018‟ treedt in werking op de datum van ondertekening en wordt aangegaan voor de duur van zeven jaar. Behoudens de nader te vermelden wijze van beëindiging eindigt dit convenant van rechtswege op 31 december 2018. Evaluatie, overleg en wijzigingen: Woonstede en de Huurdersbond spreken af de voortgang van dit convenant voor het eerst in 2012 te evalueren op basis van twee tot drie projecten. Woonstede neemt hiervoor het initiatief en nodigt de Huurdersbond uit. Wanneer uit de evaluatie blijkt dat de doelstellingen uit het convenant niet worden behaald, of dat hogere ambities gerealiseerd kunnen worden, vindt overleg plaats om nadere afspraken vast te leggen. Woonstede en de Huurdersbond overleggen in ieder geval over de noodzaak van wijziging of voortijdige beëindiging van dit convenant in de hieronder opgesomde situaties:  De evaluatie geeft aanleiding tot een besluit over wijziging, dan wel beëindiging van dit convenant;  Woonstede en/of de Huurdersbond verwijderen een of meer onderwerp(en) uit dit convenant, dan wel voegen nieuwe onderwerpen aan dit convenant toe;  Derden willen toetreden tot het Lokaal Klimaatconvenant 2011-2018;  Woonstede en/of de Huurdersbond schieten tekort in de nakoming van enige bepaling uit dit convenant;  Er komen wijzigingen in de huidige wet- en regelgeving, die van dien aard zijn dat samenwerking redelijkerwijs niet kan worden voortgezet, of bepaalde onderdelen van dit convenant niet kunnen worden voortgezet;  Het financieel kader van beide partijen blijkt ontoereikend om te kunnen voldoen aan de afspraken in dit convenant;  Beide partijen onderkennen dat de doelen eerder gehaald zijn en het convenant daarmee is afgerond. Wijzigingen ten aanzien van afspraken in dit convenant kunnen niet anders dan schriftelijk overeengekomen worden door ondergetekenden. Alle betrokken partijen bij dit convenant moeten hiermee akkoord gaan. Second opinion: Woonstede heeft de bevoegdheid om zich kosteloos te laten adviseren door de energieadviseurs van Aedes. Dit ligt in het verlengde van het landelijke energieconvenant. Ook de Huurdersbond kan in het kader van het landelijke energieconvenant een kosteloos advies (second opinion)1 aanvragen. In dit geval zal de Huurdersbond zich wenden tot de Woonbond. Bovenstaande adviezen zijn er met name op gericht om projectplannen te laten toetsen, waarbij energielabels verbeterd worden. Doel is daarbij om zo efficiënt en effectief mogelijk te komen tot de beoogde besparingen en labelsprongen.

1

De Woonbond kent feitelijk twee verschillende soorten ´second opinion´, namelijk de standaard versie en de uitgebreidere versie. Voor de standaard second opinion beperkt de Woonbond zich tot schriftelijke en telefonische informatie. De Woonbond brengt bij deze vorm geen bezoek ter plaatse. Bij de uitgebreidere second opinion komt de Woonbond ter plaatse kijken en verricht zij eventueel metingen. Wanneer er behoefte is aan mondelinge toelichting ter plaatse en/of deelname aan overleg met de verhuurder, is dit mogelijk. Aan deze vorm van de second opinion zijn echter kosten verbonden.



Belangrijke punten hierbij zijn: 1. Verschil tussen theoretisch verbruik en werkelijk verbruik binnen complexen; 2. Verdeling kosten voor verbetering energielabels en kosten planmatig onderhoud. Woonstede wil meewerken aan een second opinion omdat het doel hiervan is dat de bewoners duidelijke en eerlijke informatie ontvangen bij projecten voor verbetering van de energielabels. Waar nodig kunnen op die manier de voorgenomen plannen verbeterd worden en kan kennis voor toekomstige projecten worden opgedaan. Als de Huurdersbond gebruik wil maken van de uitgebreidere vorm van de second opinion, draagt zij daarvoor zelf de kosten. Opgemerkt wordt dat de Huurdersbond hier uitsluitend gebruik van kan maken, nadat zij hierover in overleg is getreden met Woonstede. Geschillenregeling: De afspraken tussen Woonstede en de Huurdersbond binden de partijen, maar kunnen niet voor de rechter worden afgedwongen. Eventuele problemen/meningsverschillen bij de uitvoering van dit convenant worden door partijen eerst in onderling overleg besproken. Wanneer dit op niets uitloopt, wordt een derde betrokken om het geschil op te lossen.



3.

Samenvatting afspraken per onderwerp

Voorraadbeleid: Woonlasten 1. Woonstede stelt zich ten doel de energielasten te borgen c.q. te verbeteren door de woningen energiezuiniger te maken. Reductie van CO2 2. Woonstede stelt zich ten doel de uitstoot van koolstofdioxide te reduceren met 15% in 2018 en met maximaal 20% in 2025 ten opzichte van 2008; 3. Woonstede monitort jaarlijks de voortgang van deze afspraak en neemt de voortgang op in haar jaarverslag. Gasverbruik 4. Woonstede stelt zich ten doel in 2018 het gasverbruik te reduceren met 20%. In 2025 wil zij het gasverbruik terug hebben gebracht met 30% ten opzichte van 2008; 5. Woonstede monitort jaarlijks de voortgang van deze afspraak en neemt de voortgang op in haar jaarverslag. Elektraverbruik 6. Woonstede onderzoekt ten aanzien van het elektraverbruik per project de mogelijkheden om energiebesparende maatregelen toe te passen bij elektrische apparatuur in en om woningen; 7. De Huurdersbond informeert op haar beurt de bewoners over het energiezuinig omgaan met elektrische apparaten; 8. Woonstede onderzoekt de mogelijkheid om LED-verlichting aan te brengen bij hoogbouw. Bij positieve ervaringen bespreekt Woonstede de resultaten met de Huurdersbond en doet een voorstel voor een eventueel vervolg; 9. Woonstede monitort jaarlijks de voortgang van deze afspraak en neemt de voortgang op in haar jaarverslag. Waterverbruik 10. Woonstede onderzoekt bij ieder project welke mogelijkheden zij kan treffen om het waterverbruik te verminderen; 11. De Huurdersbond informeert de huurders over het zorgvuldig omgaan met water; 12. Woonstede monitort jaarlijks de voortgang van deze afspraak en neemt de voortgang op in haar jaarverslag. Energielabelverbetering: 13. Woonstede streeft ernaar om vanaf 2011 tot en met 2018 zo‟n 2.000 woningen aan te passen naar minimaal energielabel C; 14. Woonstede kiest ervoor om te beginnen met de woningen die een E-, F- of G-label hebben; 15. Woonstede streeft ernaar om in 2014 van een gemiddeld energielabel D naar een gemiddeld energielabel C op te schuiven; 16. Wanneer het streven van Woonstede bij bepaalde woningen technisch niet haalbaar blijkt, overlegt Woonstede met de Huurdersbond om alternatieven te bespreken; 17. Woonstede streeft ernaar om in de periode van 2018 tot en met 2025 de resterende woningen met een D label naar een energielabel C te laten opschuiven; 18. Bij nieuwbouw, woningmutaties, groot onderhoud en renovatie wordt een nieuw energielabel aangemaakt; 19. Woonstede monitort jaarlijks de voortgang van deze afspraak en neemt de voortgang op in haar jaarverslag. 14 Lokaal Klimaatconvenant 2011-2018


Gegevens werkelijk verbruik complexen: 20. Woonstede en de Huurdersbond monitoren wat het werkelijke verbruik is binnen de complexen van Woonstede. De uitkomsten worden vastgelegd in de jaarlijkse verslaglegging; 21. Woonstede koopt de gegevens van netwerkbeheerder Liander, tenzij de kosten te hoog worden (10% hoger dan prijspeil 2011). In dit geval legt Woonstede dit aan de Huurdersbond voor. Nieuwbouw: 22. Woonstede volgt bij nieuwbouw minimaal het dan geldende Bouwbesluit; 23. Woonstede onderzoekt op welke wijze voldaan kan worden aan de toekomstige EPC-eis van 2015; 24. Het moederbestek en het programma van eisen nieuwbouw wordt aangepast aan de dan geldende EPC-eis. Gezondheid: 25. Woonstede neemt voldoende maatregelen voor / houdt toezicht op het correct aanbrengen van de vereiste ventilatiefaciliteiten in woningen; 26. Woonstede geeft bewoners voorlichting over juist gebruikersgedrag; 27. Bij alarmerende situaties brengt Woonstede, indien deze situaties niet te wijten zijn aan foutief gebruikersgedrag van de bewoners, met spoed verbeteringen aan de woning toe; 28. Woonstede spreekt bewoners met een foutief gebruikersgedrag aan op hun gedrag; 29. Bij complexbrede problemen met ventilatie overlegt Woonstede met de bewonersvertegenwoordiging van het betreffende complex; 30. Woonstede streeft ernaar om, bij grootonderhoud, de loden leidingen in haar woningvoorraad te verwijderen; 31. Woonstede verwijdert ,bij grootonderhoud, het asbest uit asbesthoudende woningen; 32. Woonstede monitort jaarlijks de voortgang van deze afspraak en neemt de voortgang op in haar jaarverslag. Bewoners: 33. Woonstede houdt de bewoners van haar woningen op de hoogte van de meest actuele plannen ten aanzien van energiebesparing; 34. Woonstede staat open voor vragen/initiatieven voor energiebesparing van bewoners; 35. De Huurdersbond bemiddelt actief om de bewoners te overtuigen van de voordelen van de ingrepen. De Huurdersbond doet haar best om twee personen als energieambassadeurs te laten fungeren; 36. De woonlastenwaarborg wordt pas ingezet als daarover door Woonstede en de Huurdersbond afspraken zijn gemaakt; 37. Woonstede en de Huurdersbond werken samen om de bewoners enthousiast te maken en te informeren over energiebesparing. Overige afspraken: 38. Woonstede en de Huurdersbond dragen hun eigen kosten voor overleg bij de uitvoering van dit convenant; 39. 50% van de investeringskosten worden in de huur verrekend. De overige 50% komen voor rekening van Woonstede; 40. Energiemaatregelen bij woningmutaties worden 100% in de huur verrekend, voordat de woning wordt geadverteerd (m.u.v. complexen die binnen drie jaar (inclusief jaar van uitvoering) onderhoud krijgen, dan is de afspraak 50% huurder en 50% Woonstede); 41. Het convenant geldt voor de duur van zeven jaar na ondertekening en eindigt op 31 december 2018; 42. Woonstede en de Huurdersbond evalueren na drie jaar dit convenant. Woonstede nodigt daarvoor de Huurdersbond uit; 43. Partijen treden in overleg over diverse situaties; 44. Wijzigingen in het convenant kunnen niet anders dan schriftelijk plaatsvinden met de instemming van alle betrokken partijen. 15 Lokaal Klimaatconvenant 2011-2018


Second opinion: 45. De Huurdersbond kan te allen tijde de Woonbond een second opinion vragen. Het gaat hierbij om de gratis standaard variant. De uitgebreidere versie moet de Huurdersbond zelf bekostigen; 46. Woonstede kan voor een gratis second opinion bij de energieadviseurs van Aedes terecht. Geschillenregeling: 47. De gemaakte afspraken binden de partijen, maar zijn niet in rechte afdwingbaar; 48. Problemen/meningsverschillen worden eerst door partijen besproken. Mocht dit niet tot een resultaat leiden, dan wordt een derde benaderd die zich over het geschil buigt.



Getekend te Lunteren op 6 juli 2011

Hans Kregting Huurdersbond Ede e.o.

Marian Teer Stichting Woonstede

Simon van de Pol Gemeente Ede



Bijlage 1: Complexen en energielabels per 1-1-2011

Complexnr 105403 103004 102101 101702 130202 105301 135101 102601 101701 103301 140101 103001 125101 135102 120102 130101 101801 155301 101105 101103 101104 101106 102001 101101 155302 101102 104801 104301 104401 130401 106401 102303 102304 103701 103003 102901 103002 103005 103006 103007 104201 103601 104501

Woningen_ Complexomschrijving * Bouwjaar in_Bezit Buurt Oud-Zuid Blokkenweg 1921 35 10.99 Oud-Zuid Weerdestein 165 t/m 217 sen 1971 27 03.03 De Steinen Soembalaan 2-1 t/m 12-1 Maison 1955 6 02.02 Indische buurt Banckertplein 1 t/m 23 1957 18 02.01 Zeeheldenbuurt Lunteren Piersonplein 1 t/m 46 1967 0 40.02 Wormshoef Uitvindersbuurt Laagbouw HSL 1962 15 10.01 Uitvindersbuurt Otterlo Groeneweg-Pothovenlaan 1958 6 90.01 Otterlo-dorp Kolkakkerbuurt Laagbouw 1926 162 02.04 Bloemenbuurt Wethoudersbuurt 1948 97 02.02 Indische buurt Langenhorst 101 t/m 1323 1970 156 03.01 De Horsten Wekerom Evekink-Kerkweg 1964 25 80.01 Wekerom-dorp Weerdestein 21 t/m 55 sen 1971 18 03.03 De Steinen Harskamp Dorp 1956 32 70.01 Harskamp-dorp Otterlo Feenstraweg-De Dries 1976 23 90.01 Otterlo-dorp Ederveen Nieuwewg t/m Wamelen 1958 26 50.01 Ederveen-dorp Lunteren ZuidWest 1953 30 40.01 Centrum Lunteren Piet Heinstraat 2 t/m 22-4 1957 28 02.01 Zeeheldenbuurt SC Bomenbuurt I LA 1948 63 95.05 Bomenbuurt De Zoom 55 t/m 72 1965 17 01.01 Centrum Ede De Zoom 19 t/m 36 1965 18 01.01 Centrum Ede De Zoom 37 t/m 54 1965 17 01.01 Centrum Ede Stompekamperweg 36 t/m 70 1965 18 01.01 Centrum Ede Indischebuurt Laagbouw 1950 254 02.02 Indische buurt Bospoort 41 t/m 75 1965 12 01.01 Centrum Ede SC Bomenbuurt II LA 1970 57 95.05 Bomenbuurt De Zoom 1 t/m 18 1965 18 01.01 Centrum Ede A. Koningstraat Derckxgoed 1974 163 10.02 Hoogbouw-Zuid Nwe Maanderbuurt Merlijn 1973 98 10.02 Hoogbouw-Zuid Nwe Maanderbuurt Eeckelen 1974 152 10.02 Hoogbouw-Zuid Lunteren Staatsliedenbuurt 1965 232 40.02 Wormshoef Klaphek Laagbouw 1973 83 03.04 Klaphek Proosdijerveld 15 t/m 29-4 1954 21 02.04 Bloemenbuurt Proosdijerveldweg 39 t/m 53-5 1954 24 02.04 Bloemenbuurt Mariendaal Veldboeket 1970 108 03.05 De Dalen Weerdestein 93 t/m 163 1967 36 03.03 De Steinen Burgen-Horsten Laagbouw 1968 217 03.02 De Burgen Weerdestein 57 t/m 91 1967 18 03.03 De Steinen Pollenstein 2 t/m 36 1967 18 03.03 De Steinen Pollenstein 38 t/m 72 1967 18 03.03 De Steinen Pollenstein 74 t/m 108 1967 18 03.03 De Steinen Nwe Maanderbuurt Stroomberg 1971 96 10.02 Hoogbouw-Zuid Mariendaal Veldzicht 1970 156 03.05 De Dalen Vd Hagenstraat Elskamp 1973 114 10.02 Hoogbouw-Zuid

Wijk EDE-OUDZUID EDE-VELDHUIZEN EDE-WEST EDE-WEST LUNTEREN EDE-OUDZUID OTTERLO EDE-WEST EDE-WEST EDE-VELDHUIZEN WEKEROM EDE-VELDHUIZEN HARSKAMP OTTERLO EDERVEEN LUNTEREN EDE-WEST SCHERPENZEEL NOORD EDE-OOST EDE-OOST EDE-OOST EDE-OOST EDE-WEST EDE-OOST SCHERPENZEEL NOORD EDE-OOST EDE-OUDZUID EDE-OUDZUID EDE-OUDZUID LUNTEREN EDE-VELDHUIZEN EDE-WEST EDE-WEST EDE-VELDHUIZEN EDE-VELDHUIZEN EDE-VELDHUIZEN EDE-VELDHUIZEN EDE-VELDHUIZEN EDE-VELDHUIZEN EDE-VELDHUIZEN EDE-OUDZUID EDE-VELDHUIZEN EDE-OUDZUID

Bijlage bij Lokaal Klimaatconvenant 2011-2018

Woonplaats EDE GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD LUNTEREN EDE GLD OTTERLO EDE GLD EDE GLD EDE GLD WEKEROM EDE GLD HARSKAMP OTTERLO EDERVEEN LUNTEREN EDE GLD SCHERPENZEEL GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD SCHERPENZEEL GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD LUNTEREN EDE GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD

Gemidd Energielabel G G F F F F F F F F F E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E D D D D D D D D D D D D

Gemidd Energieindex 2,98 2,97 2,87 2,63 2,63 2,6 2,58 2,53 2,46 2,44 2,41 2,37 2,35 2,28 2,25 2,25 2,18 2,18 2,12 2,1 2,1 2,1 2,1 2,05 2,05 2,04 2,04 2,03 2,03 2,03 2,02 1,99 1,99 1,99 1,98 1,97 1,97 1,97 1,97 1,97 1,97 1,96 1,96

Bijlage 1: Complexen en energielabels per 1-1-2011 155101 102302 102301 104601 104701 103901 102501 105401 104901 103801 120201 102801 102806 102103 102803 102804 102805 102807 102808 102810 102102 102802 155701 102809 101401 102306 135201 101201 105504 105505 105503 155601 101301 105502 155102 102305 102201

Scherpenzeel Oranjewijk I Ranonkellaan 54 t/m 72-3 Anjelierlaan 26 t/m 48-4 Vd Hagenstraat Haversteeg Vd Hagenstraat Brugge Velden en Beken Laagbouw Vogelbuurt Laagbouw Oud-Zuid-Reehorst Laagbouw Willem Marislaan 101 t/m 926 Groevenbeek-Bronbeek Ederveen Azaelastr+Jasmijnstr Essenburg 1 t/m 37 Vanenburg 1 t/m 24 Proosdijer 72 t/m 84-3 Sterkenburg 2 t/m 36 Sterkenburg 38 t/m 84 Sterkenburg 86 t/m 132 Vanenburg 25 t/m 48 Vanenburg 49 t/m 84 Wijenburg 19 t/m 89 Proosdijer 48 t/m 68-2 Schoonenburg 2 t/m 60 SC Zuid Laagbouw Vanenburg 85 t/m 108 Posthoornstraat 1 t/m 13 Goudsbloemstraat 37 t/m 59-5 Otterlo Huize Eureka Artillerielaan eo Laagbouw Tooroplaan 6 t/m 26-2 Regentesseplein 2 t/m 22-2 Tooroplaan 28 t/m 38-2 SC De Maatjes Bunschoterweg 33 t/m 57 LA Tooroplaan 40 t/m 50-2 Scherpenzeel Oranjewijk II Anjelierlaan 10 t/m 24-5 Bloemenbuurt Laagbouw

1960 1954 1954 1973 1973 1977 1954 1959 1973 1981 1974 1967 1967 1956 1967 1967 1967 1967 1967 1967 1956 1967 1967 1967 1900 1956 1995 1906 1959 1959 1959 1973 1980 1959 1971 1956 1952

86 30 36 115 116 241 201 45 116 123 25 18 24 21 18 24 24 24 36 36 33 30 101 24 7 34 28 10 33 33 18 97 12 18 12 24 170

95.06 Oranjewijk 02.04 Bloemenbuurt 02.04 Bloemenbuurt 10.02 Hoogbouw-Zuid 10.02 Hoogbouw-Zuid 03.06 De Velden en Beken 02.03 Vogelbuurt 10.03 Reehorst 10.02 Hoogbouw-Zuid 03.06 De Velden en Beken 50.01 Ederveen-dorp 03.02 De Burgen 03.02 De Burgen 02.02 Indische buurt 03.02 De Burgen 03.02 De Burgen 03.02 De Burgen 03.02 De Burgen 03.02 De Burgen 03.02 De Burgen 02.02 Indische buurt 03.02 De Burgen 96.03 Wijk Zuid 03.02 De Burgen 01.01 Centrum Ede 02.04 Bloemenbuurt 90.01 Otterlo-dorp 01.05 Stationsbuurt 10.03 Reehorst 10.03 Reehorst 10.03 Reehorst 96.01 De Maatjes 01.01 Centrum Ede 10.03 Reehorst 95.07 Wittenberg 02.04 Bloemenbuurt 02.04 Bloemenbuurt

SCHERPENZEEL NOORD EDE-WEST EDE-WEST EDE-OUDZUID EDE-OUDZUID EDE-VELDHUIZEN EDE-WEST EDE-OUDZUID EDE-OUDZUID EDE-VELDHUIZEN EDERVEEN EDE-VELDHUIZEN EDE-VELDHUIZEN EDE-WEST EDE-VELDHUIZEN EDE-VELDHUIZEN EDE-VELDHUIZEN EDE-VELDHUIZEN EDE-VELDHUIZEN EDE-VELDHUIZEN EDE-WEST EDE-VELDHUIZEN SCHERPENZEEL ZUID EDE-VELDHUIZEN EDE-OOST EDE-WEST OTTERLO EDE-OOST EDE-OUDZUID EDE-OUDZUID EDE-OUDZUID SCHERPENZEEL ZUID EDE-OOST EDE-OUDZUID SCHERPENZEEL NOORD EDE-WEST EDE-WEST

SCHERPENZEEL GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD EDERVEEN EDE GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD SCHERPENZEEL GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD OTTERLO EDE GLD EDE GLD EDE GLD EDE GLD SCHERPENZEEL GLD EDE GLD EDE GLD SCHERPENZEEL GLD EDE GLD EDE GLD

* Enkele complexen worden nader onderzocht voor ingrijpende verbetering of herstructurering. Bij keuze voor herstructurering zullen deze complexen niet in aanmerking komen voor labelverbetering. Dit omdat deze complexen dan binnen een termijn van 5 tot 10 jaar gesloopt zullen worden. Gezien de vertrouwelijke aard van de onderzoeken worden deze complexen niet nader genoemd. Betreffende complexen zullen uiteraard met de partners van dit convenant t.z.t. (vertrouwelijk) besproken worden.

Bijlage bij Lokaal Klimaatconvenant 2011-2018

D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D

1,96 1,93 1,92 1,92 1,92 1,91 1,9 1,89 1,87 1,86 1,85 1,83 1,82 1,81 1,81 1,81 1,81 1,81 1,81 1,81 1,8 1,8 1,8 1,79 1,78 1,78 1,75 1,74 1,74 1,74 1,73 1,71 1,67 1,66 1,65 1,64 1,61

Bijlage 2: Begrippenlijst Aedes: Aedes is de branchevereniging van woningcorporaties. De organisatie houdt zich bezig met de omstandigheden waaronder corporaties hun werk doen. Tot haar taken behoort onder andere het geven van voorlichting en het verstrekken van informatie. CO2: Koolstofdioxide (CO2) is een broeikasgas dat zorgt voor de opwarming van de aarde. Energielabel: Een label dat wordt toegekend aan woningen. De bewoners kunnen aan de hand van het label zien hoe energiezuinig/-onzuinig hun woning is. Labels variëren van A tot G, waarbij A het meest en G het minst energiezuinig is. FSC: Het Forest Stewardship Council is een organisatie die opgericht is om verantwoord bosbeheer te bevorderen. Het doel van de organisatie is om de bossen voor huidige en toekomstige generaties te beschermen. Daarbij maakt zij gebruik van het FSC-keurmerk. Het hout dat dit keurmerk draagt voldoet aan de hoogste eisen van sociaal, milieuvriendelijk en economisch verantwoord bosbeheer. Huurdersbond Ede e.o.: De Huurdersbond Ede en omgeving behartigt de belangen van de huurders in Ede en omstreken. Het verstrekken van advies en ondersteuning aan haar leden behoort tot een van haar taken. Daarnaast geeft de Huurdersbond professionele ondersteuning aan bewonerscommissies, is de Huurdersbond lid van de Woonbond en is zij gesprekspartner voor beleid met onder andere de gemeente Ede en Woonstede. Klimaatcorporatie: Corporaties die beschikken over het certificaat Klimaatcorporatie mogen zich als zodanig noemen. Dit houdt in dat de corporatie voldoet aan een evenwichtig pakket van eisen op het gebied van en bij toepassing van duurzame energie. Landelijk convenant energiebesparing corporatiesector: Dit is een op 10 oktober 2008 door de Minister voor Wonen, Wijken en Integratie, de Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordeningen en Milieubeheer, Aedes vereniging van woningcorporaties en Vereniging Nederlandse Woonbond gesloten convenant. Het convenant bevat afspraken ten aanzien van energiezuinigheid. LED-verlichting: LED staat voor Light Emitting Diode (lichtuitstralende diode) en is een energiezuinige bron van energie. LED-lampen staan bekend om hun hoge levensduur en veiligheid. Liander: Liander is een netbeheerder in een groot gedeelte van Nederland. Liander is verantwoordelijk voor de aanleg van, onderhoud aan en beheer van elektriciteit- en gasaansluitingen. SCIOS: De Stichting Certificatie Inspectie en Onderhoud Stookinstallaties is een organisatie die zich bezig houdt met professionele stookinstallaties. Op verzoek van de Nederlandse overheid heeft de stichting de SCIOS-certificatieregeling ingevoerd. Het certificaat waarborgt de kennis en kwaliteit van de installatietechnici.

Woonbond: De Woonbond is een landelijke belangenvereniging van huurders en woningzoekenden. Tot haar taken behoort onder andere het helpen van huurders met problemen. Woonlasten: Landelijk wordt de term woonlasten doorgaans gedefinieerd als de huurprijs plus de energielasten. Woonstede: Woonstede is een woningcorporatie opgericht in het jaar 1948 te Ede en heeft de stichtingsstructuur als ondernemingsvorm. Als woningcorporatie is Woonstede werkzaam als toegelaten instelling in de zin van artikel 70 van de Woningwet. Dit betekent dat zij uitsluitend werkzaam is op het gebied van de volkshuisvesting.

Lokaal Klimaatconvenant Samen op weg naar een duurzamer bestaan

Recommend Documents