ADDENDUM
List of author affiliations Alegret M, Research Center and Memory Clinic of Fundació ACE, Institut Català de Neurociències Aplicades, Barcelona, Spain. Barkhof F, Department of Radiology and Nuclear Medicine, VU University Medical Center, Amsterdam, The Netherlands. Becker T, German Center for Neurodegenerative Diseases (DZNE); Institute for Medical Biometry, Informatics and Epidemiology, University of Bonn; Institute for Community Medicine, Ernst Moritz Arndt University Greifswald, Greifswald, Germany. van Berckel BNM, MS Center Amsterdam and Department of Radiology and Nuclear Medicine, Neuroscience campus Amsterdam, VU University Medical Center, Amsterdam, The Netherlands. Boada M, Research Center and Memory Clinic of Fundació ACE, Institut Català de Neurociències Aplicades, Barcelona, Spain. Cohn-Hokke PE, Department of Clinical Genetics, VU University Medical Center, Amsterdam, The Netherlands. Cruchaga C, Department of Psychiatry, Washington University School of Medicine, USA. van Duijn CM, Genetic Epidemiology Unit, Department of Epidemiology, Erasmus Medical Center, Rotterdam, The Netherlands. Espinosa A, Research Center and Memory Clinic of Fundació ACE, Institut Català de Neurociències Aplicades, Barcelona, Spain. Fernández V, Research Center and Memory Clinic of Fundació ACE, Institut Català de Neurociències Aplicades, Barcelona, Spain. van der Flier WM, Alzheimer Center and Department of Neurology, Neuroscience Campus Amsterdam; Department of Epidemiology & Biostatistics, VU University Medical Center, Amsterdam, The Netherlands. Frölich L, Department of Geriatric Psychiatry, Central Institute of Mental Health, Medical Faculty Mannheim, University of Heidelberg, Mannheim, Germany.
154
LIST OF AFFILIATIONS CO-AUTHORS
Heilmann-Hembach S, Institute of Human Genetics, Department of Genomics, Life & Brain Center, University of Bonn, Germany. Hernández I, Research Center and Memory Clinic of Fundació ACE, Institut Català de Neurociències Aplicades, Barcelona, Spain. Holstege H, Alzheimer Center and Department of Neurology, Neuroscience Campus Amsterdam; Department of Clinical Genetics, VU University Medical Center, Amsterdam, The Netherlands. Hüll M, Center for Geriatric Medicine and Section of Gerontopsychiatry and Neuropsychology, Medical School, University of Freiburg, Germany. Hulsman M, Department of Clinical Genetics, VU University Medical Center, Amsterdam; Delft Bioinformatics Laboratory, Delft University of Technology, Delft, The Netherlands. Jessen F, Department of Psychiatry and Psychotherapy, German Center for Neurodegenerative Diseases (DZNE), Bonn; Department of Psychiatry and Psychotherapy, Medical Faculty, University of Cologne, Germany. Jiskoot LC , Department of Neurology, Erasmus University Medical Center, Rotterdam, The Netherlands. Keulen MA, Alzheimer Center and Department of Neurology, Neuroscience Campus Amsterdam, VU University Medical Center, Amsterdam, The Netherlands. Koene T, Alzheimer Center and Department of Medical Psychology, VU University Medical Center, Amsterdam, the Netherlands. Kornhuber J, Department of Psychiatry and Psychotherapy, University Clinic Erlangen, Friedrich-Alexander University Erlangen-Nürnberg, Germany. Lacour A, German Center for Neurodegenerative Diseases (DZNE), Bonn, Germany. Maier W, German Center for Neurodegenerative Diseases (DZNE); Department of Psychiatry and Psychotherapy, University of Bonn, Germany. Mauleón A, Research Center and Memory Clinic of Fundació ACE, Institut Català de Neurociències Aplicades, Barcelona, Spain.
155
ADDENDUM
Moreno-Grau S, Research Center and Memory Clinic of Fundació ACE, Institut Català de Neurociències Aplicades, Barcelona, Spain. Nöthen MM, Institute of Human Genetics; Department of Genomics, Life & Brain Center, University of Bonn, Germany. Ortega G, Research Center and Memory Clinic of Fundació ACE, Institut Català de Neurociències Aplicades, Barcelona, Spain. Peters O, Department of Psychiatry, Charité University Medicine, Berlin, Germany. Pijnenburg YAL, Alzheimer Center and Department of Neurology, Neuroscience Campus Amsterdam, VU University Medical Center, Amsterdam, The Netherlands. Ramirez A, Department of Psychiatry and Psychotherapy; Institute of Human Genetics, University of Bonn, Germany. Riedel-Heller S, Institute of Social Medicine, Occupational Health and Public Health, University of Leipzig, Germany. Rodríguez-Gómez O, Research Center and Memory Clinic of Fundació ACE, Institut Català de Neurociències Aplicades, Barcelona, Spain. Rosende-Roca M, Research Center and Memory Clinic of Fundació ACE, Institut Català de Neurociències Aplicades, Barcelona, Spain. Rozemuller AJ, Department of Pathology, VU University Medical Center, Amsterdam, The Netherlands. Ruiz S, Research Center and Memory Clinic of Fundació ACE, Institut Català de Neurociències Aplicades, Barcelona, Spain. Rüther E, Department of Psychiatry and Psychotherapy, University of Göttingen, Germany. Scheltens Ph, Alzheimer Center and Department of Neurology, Neuroscience Campus Amsterdam, VU University Medical Center, Amsterdam, The Netherlands. Scherer M, Department of Primary Medical Care, University Medical Center HamburgEppendorf, Hamburg, Germany.
156
LIST OF AFFILIATIONS CO-AUTHORS
Sotolongo-Grau O, Research Center and Memory Clinic of Fundació ACE, Institut Català de Neurociències Aplicades, Barcelona, Spain. Steenwijk MD, MS Center Amsterdam and Department of Radiology and Nuclear Medicine, Neuroscience campus Amsterdam, VU University Medical Center, Amsterdam, The Netherlands. van Swieten JC, Department of Neurology, Erasmus University Medical Center, Rotterdam; Department of Clinical Genetics, VU University Medical Center, Amsterdam, The Netherlands. Tárraga L, Research Center and Memory Clinic of Fundació ACE, Institut Català de Neurociències Aplicades, Barcelona, Spain. Teunissen CE, Neurochemistry Laboratory and Biobank; Department of Clinical Chemistry, Neuroscience Campus Amsterdam, VU University Medical Center, Amsterdam, The Netherlands. Vargas L, Research Center and Memory Clinic of Fundació ACE, Institut Català de Neurociències Aplicades, Barcelona, Spain. Visser PJ, Alzheimer Center and Department of Neurology, Neuroscience Campus Amsterdam, VU University Medical Center, Amsterdam; Alzheimer Centre Limburg, School for Mental Health and Neuroscience, Maastricht University Medical Centr, The Netherlands. Vrenken H, MS Center Amsterdam and Department of Radiology and Nuclear Medicine, Neuroscience campus Amsterdam, VU University Medical Center, Amsterdam, The Netherlands. Wagner H, Department of Psychiatry and Psychotherapy, University of Bonn, Germany. Wagner M, German Center for Neurodegenerative Diseases (DZNE); Department of Psychiatry and Psychotherapy, University of Bonn, Germany. Wattjes MP, MS Center Amsterdam and Department of Radiology and Nuclear Medicine, Neuroscience campus Amsterdam, VU University Medical Center, Amsterdam, The Netherlands.
157
ADDENDUM
Weiss MM, Department of Clinical Genetics, VU University Medical Center, Amsterdam, The Netherlands. Wiltfang J, Department of Psychiatry and Psychotherapy, University Medical Center (UMG), Georg-August-University, Göttingen, Germany. Wolfsgruber S, German Center for Neurodegenerative Diseases (DZNE); Department of Psychiatry and Psychotherapy, University of Bonn, Germany.
158
LIST OF PUBLICATIONS
List of publications related to this thesis Louwersheimer E, Cohn-Hokke PE, Pijnenburg YAL, Weiss MM, Rozemuller AJ, Hulsman M, van Swieten JC, van Duijn CM, Barkhof F, Koene T, Scheltens Ph, van der Flier WM , Holstege H. SORL1 variant co-occurs with APOE-ε4 homozygosity in an Alzheimer’s disease family. Submitted. Lacour A*, Espinosa A*, Louwersheimer E, Heilmann S, Hernández I, Wolfsgruber S, Fernández V, Wagner H, Rosende-Roca M, Mauleón A, Moreno-Grau S, Vargas L, Pijnenburg YA, Koene T, Rodríguez-Gómez O, Ortega G, Ruiz S, Holstege H, Sotolongo-Grau O, Kornhuber J, Peters O, Frölich L, Hüll M, Rüther E, Wiltfang J, Scherer M, Riedel-Heller S, Alegret M, Nöthen MM, Scheltens P, Wagner M, Tárraga L, Jessen F, Boada M, Maier W, van der Flier WM, Becker T, Ramirez A, Ruiz A. Genomewide significant risk factors for Alzheimer’s disease: role in progression to dementia due to Alzheimer’s disease among subjects with mild cognitive impairment. Mol Psychiatry. 2016 Mar 15; epub ahead of print. Louwersheimer E, Wolfsgruber S, Espinosa A, Lacour A, Heilmann-Heimbach S, Alegret M, Hernández I, Rosende-Roca M, Tárraga L, Boada M, Kornhuber J, Peters O, Frölich L, Hüll M, Rüther E, Wiltfang J, Scherer M, Riedel-Heller S, Jessen F, Nöthen MM, Maier W, Koene T, Scheltens P, Holstege H, Wagner M, Ruiz A, van der Flier WM, Becker T, Ramirez A. Alzheimer’s disease risk variants modulate endophenotypes in mild cognitive impairment. Alzheimers Dement. 2016 Feb 24; epub ahead of print. Louwersheimer E, Keulen MA, Steenwijk MD, Wattjes MP, Jiskoot LC, Vrenken H, Teunissen CE, van Berckel BN, van der Flier WM, Scheltens P, van Swieten JC, Pijnenburg YAL. Heterogeneous Language Profiles in Patients with Primary Progressive Aphasia due to Alzheimer’s Disease. J Alzheimers Dis. 2016 Feb 5;51(2):581-90. Louwersheimer E, Ramirez A, Cruchaga C, Becker T, Kornhuber J, Peters O, Heilmann S, Wiltfang J, Jessen F, Visser PJ, Scheltens P, Pijnenburg YAL, Teunissen CE, Barkhof F, van Swieten JC, Holstege H, Van der Flier WM; Alzheimer’s Disease Neuroimaging Initiative and Dementia Competence Network. Influence of genetic variants in SORL1 gene on the manifestation of Alzheimer’s disease. Neurobiol Aging. 2015 Mar;36(3):1605.e13-20.
159
ADDENDUM
Other publications Holstege H, van der Lee SJ, Hulsman M, Wong TH, van Rooij J, Weiss MM, Louwersheimer E, Wolters F, Amin N, Uitterlinden A, Hofman, Ikram AA, van Swieten JC, Meijers-Heijboer H, Scheltens Ph, Reinders MJT, van Duijn CM, van der Flier WM. Rare variants in SORL1 associate with Alzheimer’s Disease. Submitted. Schott JM, Crutch SJ, Carrasquillo MM, Uphill J, Shakespeare TJ, Ryan NS, Yong KX, Lehmann M, Ertekin-Taner N, Graff-Radford NR, Boeve BF, Murray ME, Khan QU, Petersen RC, Dickson DW, Knopman DS, Rabinovici GD, Miller BL, Gonzalez AS, Gil-Néciga E, Snowden JS, Harris J, Pickering-Brown SM, Louwersheimer E, van der Flier WM, Scheltens P, Pijnenburg YAL, Galasko D, Sarazin M, Dubois B, Magnin E, Galimberti D, Scarpini E, Cappa SF, Hodges JR, Halliday GM, Bartley L, Carrillo MC, Bras JT, Hardy J, Rossor MN, Collinge J, Fox NC, Mead S. Genetic risk factors for the posterior cortical atrophy variant of Alzheimer’s disease. Alzheimers Dement. 2016 Mar 15. pii: S1552-5260(16)00077-7. Guerreiro R, Escott-Price V, Darwent L, Parkkinen L, Ansorge O, Hernandez DG, Nalls MA, Clark L, Honig L, Marder K, van der Flier W, Holstege H, Louwersheimer E, Lemstra A, Scheltens P, Rogaeva E, St George-Hyslop P, Londos E, Zetterberg H, Ortega-Cubero S, Pastor P, Ferman TJ, Graff-Radford NR, Ross OA, Barber I, Braae A, Brown K, Morgan K, Maetzler W, Berg D, Troakes C, Al-Sarraj S, Lashley T, Compta Y, Revesz T, Lees A, Cairns NJ, Halliday GM, Mann D, Pickering-Brown S, Powell J, Lunnon K, Lupton MK; International Parkinson’s Disease Genomics Consortium (IPDGC), Dickson D, Hardy J, Singleton A, Bras J. Genome-wide analysis of genetic correlation in dementia with Lewy bodies, Parkinson’s and Alzheimer’s diseases. Neurobiol Aging. 2016 Feb;38:214.e7-214.e10. van der Lee SJ, Holstege H, Wong TH, Jakobsdottir J, Bis JC, Chouraki V, van Rooij JG, Grove ML, Smith AV, Amin N, Choi SH, Beiser AS, Garcia ME, van IJcken WF, Pijnenburg YAL, Louwersheimer E, Brouwer RW, van den Hout MC, Oole E, Eirkisdottir G, Levy D, Rotter JI, Emilsson V, O’Donnell CJ, Aspelund T, Uitterlinden AG, Launer LJ, Hofman A, Boerwinkle E, Psaty BM, DeStefano AL, Scheltens P, Seshadri S, van Swieten JC, Gudnason V, van der Flier WM, Ikram MA, van Duijn CM. PLD3 variants in population studies. Nature. 2015 Apr 2;520(7545):E2-3. Ramirez A, van der Flier WM, Herold C, Ramonet D, Heilmann S, Lewczuk P, Popp J, Lacour A, Drichel D, Louwersheimer E, Kummer MP, Cruchaga C, Hoffmann P, Teunissen C, Holstege H, Kornhuber J, Peters O, Naj AC, Chouraki V, Bellenguez C, Gerrish A; International Genomics of Alzheimer’s Project (IGAP); Alzheimer’s Disease Neuroimaging Initiative (ADNI), Heun R, Frölich L, Hüll M, Buscemi L, Herms S, 160
LIST OF PUBLICATIONS
Kölsch H, Scheltens P, Breteler MM, Rüther E, Wiltfang J, Goate A, Jessen F, Maier W, Heneka MT, Becker T, Nöthen MM. SUCLG2 identified as both a determinator of CSF Aβ1-42 levels and an attenuator of cognitive decline in Alzheimer’s disease. Hum Mol Genet. 2014 Dec 15;23(24):6644-58.
161
ADDENDUM
PhD Portfolio Eva Louwersheimer Alzheimer center & department of Neurology, VU University Medical Center PhD period: January 2012 - January 2016 Promotors: prof.dr. Ph. Scheltens prof.dr. W.M. van der Flier prof.dr. J.C. van Swieten Copromotor: dr. H.H. Holstege Courses BROK course; PAOG Amsterdam NIHES summer course: Epidemiology, biostatistics and genetics; Erasmus University, Rotterdam Molmed SNP course; Erasmus University, Rotterdam R course; Maastricht University, Maastricht Participation Friday afternoon PhD program; Alzheimer center Vumc International academic work experience Visiting researcher at Bonn University, Germany International conferences The 8th International Conference on Frontotemporal Dementias; Manchester Alzheimer’s Associations International Conference; Boston Alzheimer’s Associations International Conference; Copenhagen European Primary Progressive Aphasia Conference; Munich Alzheimer’s Associations International Conference; Washington National conferences/meetings Dementie Update; Amsterdam TN2 conference; Amsterdam NCA annual meeting; Amsterdam Mix & Match meeting; Utrecht VU Science Exchange day; Amsterdam Dutch aphasia conference; Zeist Science exchange day department of Clinical Genetics VUmc-AMC Other Clinical work as medical doctor; department of Neurology VUmc Amsterdam Teaching activities Tutor master students school of medical science; VUmc Amsterdam
162
Year 2014 2012
ECTS 1.5 4.3
2012 2014
1.4 0.6
2012-2015 11
Oct-Jan 6.7 2014-2015 poster presentation
2012
4
poster presentation oral presentation
2013 2014
4 4
2014
1
2015
4
oral presentation
2012-2014 0.9 2013 0.3 poster presentation, 2013-2015 3 Pecha Kucha 2013/2015 0.6 2012-2014 0.6 invited key note 2015 0.5 speaker invited speaker 2015 0.5
2012-2016 10
2013
2
HALL OF FAME
Hall of Fame: list of thesis of the Alzheimer Center 1. L. Gootjes: Dichotic Listening, hemispheral connectivity and dementia (14-09-2004) 2. K. van Dijk: Peripheral Nerve Stimulation in Alzheimer’s Disease (16-01-2005) 3. R. Goekoop: Functional MRI of cholinergic transmission (16-01-2006) 4. R. Lazeron: Cognitive aspects in Multiple Sclerosis (03-07- 2006) 5. N.S.M. Schoonenboom: CSF markers in Dementia (10-11-2006) 6. E.S.C. Korf: Medial Temporal Lobe atrophy on MRI: risk factors and predictive value (22-11-2006) 7. B. van Harten: Aspects of subcortical vascular ischemic disease (22-12-2006) 8. B. Jones: Cingular cortex networks: role in learning and memory and Alzheimer’s disease related changes (23-03-2007) 9. L. van de Pol: Hippocampal atrophy from aging to dementia: a clinical and radiological perspective (1105-2007) 10. Y.A.L. Pijnenburg: Frontotemporal dementia: towards an earlier diagnosis (05-07-2007) 11. A. Bastos Leite: Pathological ageing of the Brain (16-11-2007) 12. E.C.W. van Straaten: Vascular dementia (11-01-2008) 13. R.L.C. Vogels: Cognitive impairment in heart failure (11-04-2008) 14. J. Damoiseaux: The brain at rest (20-05-2008) 15. G.B. Karas: computational neuro-anatomy (19-06-2008) 16. F.H. Bouwman: Biomarkers in dementia: longitudinal aspects (20-06-2008) 17. A.A. Gouw: Cerebral small vessel disease on MRI: clinical impact and underlying pathology (20-032009) 18. H. van der Roest: Care needs in dementia and interactive digital information provisioning (12-10-2009) 19. C. Mulder: CSF Biomarkers in Alzheimer’s disease (11-11-2009) 20. W. Henneman: Advances in hippocampal atrophy measurement in dementia:beyond diagnostics (2711-2009) 21. S.S. Staekenborg: From normal aging to dementia: risk factors and clinical findings in relation to vascular changes on brain MRI (23-12-2009) 22. N. Tolboom: Imaging Alzheimer’s disease pathology in vivo: towards an early diagnosis (12-02-2010) 23. E. Altena: Mapping insomnia: brain structure, function and sleep intervention (17-03-2010) 24. N.A. Verwey: Biochemical markers in dementia: from mice to men. A translational approach (15-042010) 25. M.I. Kester: Biomarkers for Alzheimer’s pathology; Monitoring, predicting and understanding the disease (14-01-2011) 26. J.D. Sluimer: Longitudinal changes in the brain (28-04-2011) 27. S.D Mulder: Amyloid associated proteins in Alzheimer’s Disease (07-10-2011) 28. S.A.M. Sikkes: measuring IADL in dementia (14-10-2011)
163
ADDENDUM 29. A. Schuitemaker: Inflammation in Alzheimer’s Disease: in vivo quantification (27-01-2012) 30. K. Joling: Depression and anxiety in family caregivers of persons with dementia (02-04-2012) 31. W. de Haan: In a network state of mind (02-11-2012) (Cum Laude) 32. D. van Assema: Blood-brain barrier P-glycoprotein function in ageing and Alzheimer’s disease (07-122012) 33. J.D.C. Goos: Cerebral microbleeds: connecting the dots (06-02-2013) 34. R. Ossenkoppele: Alzheimer PEThology (08-05-2013) 35. H.M. Jochemsen: Brain under pressure: influences of blood pressure and angiotensin-converting enzyme on the brain (04-10-2013) 36. A.E. van der Vlies: Cognitive profiles in Alzheimer’s disease: Recognizing its many faces (27-11-2013) 37. I. van Rossum: Diagnosis and prognosis of Alzheimer’s disease in subjects with mild cognitive impairment (28-11-2013) 38. E.I.S. Møst: Circadian rhythm deterioration in early Alzheimer’s disease and the preventative effect of light (03-12-2013) 39. M.A.A. Binnewijzend: Functional and perfusion MRI in dementia (21-03-2014) 40. H. de Waal: Understanding heterogeneity in Alzheimer’s disease: A neurophysiological perspective (2504-2014) 41. W. Jongbloed: Neurodegeneration: Biochemical signals from the brain (08-05-2014) 42. E.L.G.E. Poortvliet-Koedam: Early-onset dementia: Unraveling the clinical phenotypes (28-05-2014) 43. A.C. van Harten: The road less traveled: CSF biomarkers for Alzheimer’s disease: Predicting earliest cognitive decline and exploring microRNA as a novel biomarker source (07-11-2014) 44. A.M. Hooghiemstra: Early-onset dementia: With exercise in mind (03-12-2014) 45. L.L. Sandberg-Smits: A cognitive perspective on clinical manifestations of Alzheimer’s disease (20-032015) 46. F.H. Duits: Biomarkers for Alzheimer’s disease: current practice and new perspectives (01-04-2015) 47. S.M. Adriaanse: Integrating functional and molecular imaging in Alzheimer’s disease (07-04-2015) 48. C. Möller: Imaging patterns of tissue destruction: Towards a better discrimination of types of dementia (01-05-2015) 49. M. del Campo Milán: Novel biochemical signatures of early stages of Alzheimer’s disease (19-06-2015) 50. M.R. Benedictus: A vascular view on cognitive decline and dementia: relevance of cerebrovascular MRI markers in a memory clinic (20-01-2016) 51. M.D. Zwan: Visualizing Alzheimer’s disease pathology. Implementation of amyloid PET in clinical practice (03-03-2016) 52. E. Louwersheimer: Alzheimer’s disease: from phenotype to genotype (21-06-2016)
164
DANKWOORD
Dankwoord Liggend op een strand 8500 kilometer van huis, schrijf ik de eerste zinnen van dit dankwoord. Een perfecte plek om zowel letterlijk als figuurlijk van een afstand terug te kijken op vier jaar promotieonderzoek. Ten eerste wil ik alle patiënten bedanken die toestemming hebben verleend tot gebruik van hun gegevens voor onderzoek. Dankzij jullie kunnen wij ons onderzoek doen! Prof.dr. Ph. Scheltens, beste Philip, in 2010 studeerde ik af aan de faculteit der geneeskunde van de Vrije Universiteit en was jij bij toeval lid van mijn examencommissie. Ik weet nog goed dat ik van jou het advies kreeg om eerst te gaan promoveren als ik verder wilde in de neurologie, want “de gouden weg loopt via de promotie”. En wat ben ik blij dat ik dat advies heb mogen opvolgen bij jouw centrum! De afgelopen vier jaar heb ik het Alzheimercentrum flink zien groeien, waarbij het groot-groter-grootst werd. En toch voelt iedereen zich onderdeel van één geheel en dat hebben we zeker ook voor een groot deel aan jou te danken. Prof.dr. W.M. van der Flier, beste Wiesje, vier jaar terug was genetica niet alleen voor mij een nieuw onderzoeksgebied. Samen hebben we gaandeweg ontzettend veel geleerd. Zo kwamen we erachter dat genetica vooral een zaak is van grote getallen en dat genetische statistiek toch net weer een andere tak van sport is. Ik heb veel gehad aan jouw scherpe, analytische blik en motiverende enthousiasme. En wat was het stiekem leuk als ons SORL1 gen toch telkens weer om de hoek kwam kijken! Jouw professorschap is dubbel en dwars verdiend. Dr. H. Holstege, beste Henne, sinds 2011 hoor jij ook bij ons Alzheimercentrum en wat ben ik daar blij om. Vanuit het (biomedische) onderzoek naar de genetica van borstkanker heb jij weer een andere blik op de genetica van dementie. Ondanks de drukte, werkte jij vaak nog in de avonduren door om data voor mij te extraheren of om artikelen te becommentariëren. Heel veel dank voor je enthousiasmerende begeleiding en ik kijk uit naar de eerst resultaten van jouw 100+ studie! Prof. Dr. J.C. van Swieten, beste John, dank voor je begeleiding op afstand vanuit Rotterdam en vanuit de belkamer hier op het Alzheimercentrum. Dr. A. Ramirez, dear Alfredo, thank you for the amazing hospitality during my visit to Bonn. You always have at least ten new plans for future studies and manage to be enthousiastic about every single one of them. It was a real pleasure working with you and I am honored to have you in my reading committee.
165
ADDENDUM
Dr. T. Becker, dear Tim, thank you for your help with the statistical part of our PGSMCI study. Overige leden van de leescommissie: prof.dr. C.M. van Duijn, prof.dr. K. Sleegers, prof.dr. H. Meijers-Heijboer, prof.dr. D. Posthuma en prof.dr. H. Berendse; dank voor het willen plaatsnemen in mijn leescommissie en voor het kritisch doorlezen van mijn proefschrift. Dr. YAL. Pijnenburg, beste Yolande en beste Antoinette, wat heeft het taalartikel ons toch lang bezig gehouden! We hadden vooraf natuurlijk al een beetje kunnen voorzien dat een studie over PPA enige semantische discussie op gang zou kunnen brengen, maar dat het zo uitgebreid zou worden...Toch ben ik heel erg blij dat we doorgezet hebben en dat ik de studie in mijn proefschrift heb kunnen opnemen. Want wat blijft afasie toch een super interessant onderwerp. Heel erg bedankt voor al jullie tijd en moeite die jullie erin hebben gestoken en stiekem hoop ik dat wij samen in de toekomst nog meer gaan samenwerken in het PPA onderzoek. Beste Petra, dank voor de fijne samenwerking aan de studie naar de SORL1-familie. Heel veel succes ook met je eigen promotie! Beste Femke, Evelien, Niels en (nogmaals) Yolande en Philip, dank voor de supervisie op de geheugenpoli. Ik heb het als heel waardevol ervaren dat ik mijn onderzoek heb kunnen combineren met klinisch werk op de geheugenpoli. Vanuit jullie specialisatie kijken jullie net weer allemaal met een iets andere blik, wat elke keer weer zeer leerzaam blijkt te zijn. Tot mijn grote geluk kwam ik in 2012 terecht in bunker 2. Ik had het niet beter kunnen treffen! Marissa, Lieke, Maja, Christiane, Lotte, Saskia, Jurre en Tessa, dank voor de gezelligheid en onze legendarische vier uur momentjes! Rosalinde en Annebet, wat fijn dat jullie mij willen bijstaan tijdens de verdediging. Zeer geruststellend om jullie twee als paranimfen naast mij te hebben staan! Meiden (en Eddy) van de seniorenkamer 2 (ook wel bekend als de leukste bunker, stafkamer of semiorenkamer), naast het vele typen wat waar daar deden was het gewoon ook erg gezelig. Daniela, Nienke, Marije, Marissa en Jessica, ik ga jullie missen! Ik ga mij verder niet wagen aan het bedanken van alle AC bewoners apart, daarvoor heb ik toch echt te weinig ruimte in dit boekje. Dank voor alle gezelligheid tijdens de congressen, borrels, tijdens de lunch of gewoon op de gang.
166
DANKWOORD
Beste dr. Merkies, tijdens mij 1.5 jaar als ANIOS in het Spaarne Ziekenhuis heeft u mij niet alleen veel geleerd over de neurologie, maar mij ook geënthousiasmeerd voor het wetenschappelijk onderzoek. Heel veel dank daarvoor. HoJan, Caro en Gusta, ondertussen is het alweer bijna 13 jaar geleden dat we afstudeerden van het Zaanlands, maar wat leuk dat we elkaar nog steeds zien! Door drukte en/of vele kilometers afstand zie ik jullie minder dan ik zou willen. Maar de momenten dat we elkaar zien zijn altijd weer super gezellig; dus tot snel! Wendy, al vanaf de IDEE week zijn we niet alleen studiegenoten, maar ook echt vriendinnen. Ook al dreig je steeds meer naar het zuiden af te zakken, ik hoop dat we nog vele eet- en bios dates zullen hebben. Ideke, onze acht weken huisarts co-schap op Texel heeft een mooie basis gelegd voor onze vriendschap. Ik verwacht dat we de komende jaren nog veel lief en leed met elkaar zullen delen. Ik kijk er nu al naar uit. Femke en Anne, waar samenwonen op 65m2 toch al niet goed voor kan zijn. Alledrie zijn we qua specialisatie een andere kant opgegaan, wat ook weer genoeg gesprekstof op levert. Ik hoop dat we nog vele gezellige en sportieve avonden zullen hebben. Marion, Ton, Anneke en Laura, jullie zijn ondertussen ook echt familie geworden. Dank dat jullie mij vanaf het begin zo welkom hebben laten voelen in Haarlem en in Frankrijk. Simon en Willem Frederik, gelukkig blijf ik altijd jullie kleine zusje en jullie mijn grote broers. En Tessa, als jij dit leest is jullie klein zoontje al geboren; ik vind het zo leuk om tante te worden. Pap en mam, dank voor alle mogelijkheden en steun die jullie mij altijd geboden hebben. Het voelt heel fijn om te weten dat ik altijd bij jullie in mijn oude, vertrouwde huis in de Wijdewormer terecht kan. Lieve Maarten, we zijn nu zeven jaar samen en met gemak kunnen we dat nog wel gaan vertienvoudigen. Ondanks dat we al samen zoveel leuke dingen hebben meegemaakt, lijkt onze to-do lijst met leuke plannen maar niet korter te worden. Dank voor al je steun en liefde en ik beloof je dat we samen nog super veel mooie dingen gaan beleven.
167
ADDENDUM
About the author Eva Louwersheimer was born on the 10th of November, 1984 in Purmerend. She grew up in the Wijdewormer with her parents and her two older brothers. In 2003 she graduated high school (gymnasium) at Het Zaanlands Lyceum in Zaandam, and started studying Medicine at the VU University in Amsterdam. During her study her interest in neurology arose, which resulted in following the elective course Neuroscience. She performed her research internship at the Alzheimer center under supervision of prof.dr. WM van der Flier and wrote a review about the visual versus volumetric measurement of hippocampal atrophy on MRI. She obtained her medical degree in 2010 and continued working as a resident at the Neurology Department of the Spaarne Ziekenhuis in Hoofddorp. In 2012 she started with her PhD research project on the different endophenotypes of Alzheimer’s disease and their genetic risk factors under supervision of prof.dr. Ph. Scheltens, prof.dr. J.C. van Swieten, prof.dr. W.M. van der Flier and dr. H. Holstege resulting in this thesis. In the third year of her project she obtained a fellowship from Alzheimer Nederland to visit Bonn University for a four-month period. At Bonn University, she worked with dr. A. Ramirez and dr. T. Becker on the association between a polygenic risk score and AD endophenotypes in MCI patients. During her PhD project she performed clinical work at the outpatient memory clinic of the Alzheimer center and at the Neurology department of VU University Medical Center. She lives in Haarlem together with her partner Maarten Muns.
168
