Culturele themata-1.0
14.07.2010
LINGUACLUSTER-SITE Voorstel van culturele thema’s •
•
• •
Deze lijst is slechts een voorstel, ze is geenszins exhaustief, dus niet alle voorgestelde themata moeten behandeld worden en ook nieuwe themata mogen toegevoegd worden. Iedereen weet best wat zijn eigen subregio typeert en wat bezoekers er willen zien, horen, en wat hen er verrast. Liefst zoveel mogelijk multimediaal materiaal verwerken in deze oefeningen zoals geluidsfragmenten (bv. van een volkslied, clublied, spreker van een taal,.. ), foto’s van monumenten, gebouwen, landschappen… VERMIJD dateerbare objecten zoals personen, auto’s (hun model is dateerbaar)… Een generatie van jongeren duurt nauwelijks vijf-zes jaar. UHasselt-CTL zal een algemeen deel toevoegen over de Europese eenmaking, de Europese instellingen, de structuur van de euregio Maas-Rijn, enz.
OVERZICHT: Geschiedenis Europa en de Euregio Maas Rijn Aardrijkskunde Demografie en religie Economie Sport Eten en drinken. Onderwijs Feesten Politieke organisatie Cultuur, toerisme en bezienswaardigheden
Geschiedenis Voor dit eerste thema kan uit zowel de antieke en middeleeuwse als uit de recentere geschiedenis geput worden. Voorbeelden die behandeld zouden kunnen worden, zijn: • • • •
Betwisting van het gebied door de geschiedenis heen: Oostenrijkers, Fransen, Spanjaarden, WO II (18daagse veldtocht) en WO-I Aken: Romeinse nederzetting, Karel De Grote, Heilig Roomse rijk, dom van Aken, WO I en II, militaire kerkhoven Luik: prinsbisdom, taalstrijd met betwisting van het grondgebied, koningskwestie, Oostkantons, graafschap Loon, Moresnet Limburg: Romeinen, Galliërs, Ambiorix, Gallo-Romeins Museum, betwisting grondgebied, sluiting mijnen en sociale onrust, Duitse Orde (link Alden Biesen in het Duitse Rijk)
1
Culturele themata-1.0
•
• • •
14.07.2010
NED Limburg: nederzettingen, Galliërs, Kelten, Romeinen, Henric van Veldeke, verdrag van Maastricht, betwisting van Nederlands Limburg, culturele verscheidenheid tegenover de rest van Nederland, d”Artagnan voor Maastricht Merkwaardige vondsten uit prehistorie en oudheid (tumuli) Folklore: volksliederen, lokale accenten vd standaardtaal Algemene problemen vandaag de dag: IJzeren Rijn
Europa en de Euregio Maas Rijn • • • • • • • •
Europese Eenmaking: Adenauer,De Gasperi, Kohl; voortrekkersrol van België, Nederland, Duitsland; Europa van 6; uitbreiding in fases; EEG; Euro; Europees Parlement Wat is de structuur van de EU: parlement, Commissie, president, gerechtshof Welke supranationale samenwerkingsverbanden zijn er? Europa van de regio’s Muntunie: Euro, stabiliteitspact,… Wat is de Euregio eigenlijk: geschiedenis, doel, welke gebieden omvat het,… Benelux (het is misschien belangrijk dat het bestaan van deze samenwerkingsverbanden toch even vermeld wordt) Val van het communisme (belangrijk in verband met Duitsland): opdeling na WOII, bouw van de Muur, oprichting DDR, hereniging in 1990, val van de Muur in 1989
Aardrijkskunde In deze rubriek moet duidelijk gemaakt worden waar de regio van de doeltaal zich bevindt. Mogelijke voorbeelden zijn: •
• •
• • • • • • •
de ligging van de belangrijkste steden in elke regio (Heerlen, Venlo, Kerkrade, Sittard, Maastricht; Luik, Stavelot, Spa, Eupen; Aken, Keulen, Euskirchen, Heinsberg, Eschweiler,Düren; Hasselt, Genk, Sint-Truiden) het kunnen situeren van de regio’s in het land waarin zij zich bevinden weten tot welke regio een stad behoort (voorbeeld: Aken behoort tot Noord Rijn Westfalen, welke steden liggen nog in het district Keulen, wat is de hoofdstad van NED Limburg, van Belgisch Limburg) de ligging van de belangrijkste waterlopen in de verschillende regio’s de Oostkantons kunnen situeren weten wat de hoofdsteden zijn van de verschillende provincies/deelstaten weten wat de verschillende Kreise zijn binnen het Duitse gebied de belangrijkste trein- en autowegverbindingen kunnen ook behandeld worden (en/of bij de economiesectie): welke verbindingen zijn er? Hoe is de ontsluiting van het gebied door openbaar vervoer? weten wat het drielandenpunt is en waar het zich bevindt
2
Culturele themata-1.0
14.07.2010
Demografie en religie Daarnaast moet er ook aandacht besteed worden aan de bevolking en de religie, geloof en bijgeloof. Vragen hierover kunnen gaan over: • • • • • • • • •
bevolkingsaantallen van de verscheidene regio’s waar wonen de meeste mensen: in de steden of op het platteland, zijn er evoluties zichtbaar? welke groepen immigranten zijn er (Europese en/of niet Europese) en uit welke landen komen ze? Welke talen worden er gesproken? Is er meertaligheid? waar zijn ze gesitueerd (Luik, Genk, Venlo) welke godsdiensten/levensbeschouwelijke overtuigingen worden aangehangen in de verschillende regio’s en verschilt dit van de rest van de respectieve landen? Zijn er bepaalde religieuze activiteiten? Verering van heiligen, bedevaarten, feestdagen? Hebben alle landen dezelfde religieuze feesten? Verdwenen, heropgebouwde, bestaande abdijen Zevenjaarlijkse feesten (met processie …)
Economie Hier kan op de verwevenheid van de regio’s binnen de Euregio gewezen worden door op de geografische en economische wisselwerking te wijzen. Voorbeelden kunnen zijn: • • • • • • • • • • • • •
auto-industrie (Ford Genk, Born met veel grensarbeiders uit België ) cementindustrie (Lixhe, Maastricht met steengroeven in Riemst, Eschweiler) steenkoolmijnen (waar, sluiting, sociale onrust, reconversie) metaalindustrie (Luik, NRW waartoe Aken behoort) “steenkool en staal” landbouw (welke teelten, aandeel in omzet van de regio/provincie): fruitteelt (Haspengouw) streekproducten: fruitteelt, jenever (welk fruit in welke regio, welke dranken, bv. Jeneverproductie) havens: Maas, IJzeren Rijn problematiek, Luik als zeer belangrijke binnenhaven luchthavens (Maastricht-Aken, Bierset, Bonn-Keulen,) shopping centra: aantrekkingskracht Maasmechelen Village, Verviers, Roermond, Maastricht problematische verhouding industrie en natuur werkloosheidsproblematiek (hoge cijfers in Limburg, Luik en NRW, waartoe Aken behoort) toerisme (kastelen, fietsroutenetwerk, Mountainnetwerk, (pret)parken, dierentuinen, autocircuits …)
Sport: 3
Culturele themata-1.0
14.07.2010
In deze rubriek kan gebruik gemaakt worden van foto’s van bekende sporters en clubs (of logo’s) of data van belangrijke sportgebeurtenissen in de Euregio. Voorbeelden kunnen zijn: • • • • • • • • • • • • • •
Wat is de Amstel Gold race? Wanneer vindt hij plaats? Waarvoor is Terlaemen gekend? Waarvoor is Francorchamps gekend? Wanneer speelde MVV in 1e afdeling? Wat is een bekende atletiekmeeting in Belgisch Limburg? Wat zijn de belangrijkste sporten/sporters uit een bepaalde regio? Welke voetbalclubs zijn er in Nederlands Limburg? Wanneer werd Racing Genk kampioen? Wie is deze beroemde zwemmer (van den Hoogenband) Wie is deze voetballer (van Bommel, Witsel, Dufour, Gerets, Vandersmissen, Clijsters, Zenden, Waterreus, Vergoossen) Wie is deze formule 1 piloot? (Verstappen) Wie is deze bekende tennister? (Henin) Van welke club is dit het logo? (Standard, Roda, MVV, Venlo, Aachen, Genk, STVV,…) Bij welke clubs speelt deze speler?
Opmerking: deze rubriek is per definitie erg tijdsgebonden en dus in zekere zin beperkt. Zij zal dus af en toe geactualiseerd moeten worden. Eten en drinken. Het eenvoudigste lijkt het tonen van foto’s van gerechten te zijn, met de vraag te vermelden wat het is en waar het vandaan komt. Daarnaast kan er ook gevraagd worden naar de specifieke en typische gerechten en dranken van de verschillende regio’s of er kan een gerecht genoemd worden en er kan gevraagd worden uit welke regio het komt. Voorbeelden kunnen zijn: • • • • • • • • • • • • •
Wijn Bier: vele NED Limburgse bieren en brouwerijen (Hertog Jan, Lindeboom, Guldener,..) jenever vlaaien zoete koeken Luikse siroop Kazen Pékèt Water (Spa) Luikse wafels Wild en gevogelte Rijsttaart Akense printen
4
Culturele themata-1.0
14.07.2010
Onderwijs Hier moet zeker aandacht besteed worden aan de verschillende onderwijsindelingen en opleidingen, evenals de verschillende universiteiten en specialisaties. • •
•
School-/leerplicht vanaf welke en tot welke leeftijd? Secundair: o Wat is het aanbod? o Hoe is de opbouw? o Wat zijn de netten: openbaar, vrij, … o Is dit ook zo in andere landen Hoger Onderwijs: o Welke instellingen zijn er in de verschillende regio’s (UMAAS, RTHW, UHasselt, ULg, HSZuyd, TU Aachen) o Zijn er verschillen in opbouw van programma’s en aanbod? o Werken de universiteiten samen? (zijn er grensoverschrijdende programma’s) o Is er uitwisseling (Erasmus, Socrates)? o Welke studentenverenigingen en –gebruiken (studentendoop) zijn er?
Feesten Hier wordt de aandacht gevestigd op de gelijkenissen en verschillen tussen de verschillende regio’s. • • • • • • • • •
Nationale en provinciale feesten: wanneer is het de nationale feestdag van de regio waarvan de taal geleerd wordt? Zijn er feestdagen die specifiek tot de regio behoren? Een voorbeeld van een gelijklopend maar niet helemaal gelijk feest kan dan carnaval zijn. Het vieren van Sinterklaas (NED BEL; komt dit ook in DE voor?) Ambtenarencarnaval in Maastricht (in januari) Studentenfeesten (St Nicolas) Bedevaarten kunnen hieronder vermeld worden. Folkloristische feesten: schutterijen en “den Um” Muziekfestivals (Neerpelt, Pukkelpop, Pinksterrock …) Meiboomplanting
Deze rubriek kan misschien ook onder cultuur geplaatst worden.
Politieke organisatie Hier moeten de verschillende politieke systemen aan bod komen en moet de student de verschillende lagen van de politieke organisatie van het land/ de landen van de brontaal kennen. De belangrijkste verschillen moeten zeker aan bod komen: • •
kiesdrempel BE en DE federaal systeem DUI en BEL, centraal systeem NED 5
Culturele themata-1.0
• • • • • • • • • • • •
14.07.2010
stemplicht in BE Republiek Duitsland, koninkrijk BEL-NED DE: deelstaten en een Bondsdag NED mag niet op zondag stemmen BE heeft gemeenschappen en gewesten, en die komen niet altijd overeen met de taalgroepen Specifieke positie Brussel en Duitstalige gemeenschap Geschiedenis Belgische staatsindeling regionale maar ook nationale verkiezingen en die beïnvloeden elkaar Duits kiessysteem Duitse staatsvorm: deelstaten met kleinere Kreise Nederlands systeem: burgemeesters, Provinciale Staten, eerste -tweede kamer, Europese verkiezingen: zetelverdeling
Cultuur, toerisme en bezienswaardigheden Dit is een vrij brede waaier waaronder zowel muziek, toneel, film, monumenten als natuurschoon behandeld kunnen worden. Vragen kunnen peilen naar de bezienswaardigheden. Een foto kan genomen worden, met de vraag waar de foto genomen werd en welk monument bedoeld wordt. Daarnaast kan ook gevraagd worden naar het aantal monumenten in een bepaalde regio. Voorbeelden zijn: • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
Aachener Rathaus “fietsparadijs Limburg” Thermen van Zülpich Hoge Venen Centerparks Nationaal Park Hoge kempen Bokrijk openlucht museum Kastelen aan de Maas (Luik, NED Limburg) Glooiend landschap in Zuid-Nederlands Limburg (onnederlands) Ourthe: kayakken Burg Nideggen (in Kreis Düren) Ardennen Monschau Gallo-Romeins Museum Bonnefanten Museum Alden Biesen Stavelot Spa Zollmuseum Aachen Jenever Museum Hasselt
6
Culturele themata-1.0
• • • • • •
14.07.2010
Redu boekendorp Verscheidenen kleinere kasteeltjes in BEL en NED Limburg Valkenburg Aachener Dom Wiener Schatzkammer grotten
Daarnaast kan ook naar bekende zangers, muzikanten, schrijvers uit de regio gevraagd worden, zoals: • • • • • •
André Rieu Benny Neyman Georges Simenon Hergé (geen Luikenaar maar wel Belgisch-Franstalige schrijver) Chantal Janzen Toon Hermans
Er moet ook aandacht besteed worden aan de lokale gebruiken, legenden en sagen zoals: • • • • • • •
Fanfare, harmonie, schuttersverenigingen Bokkenrijders Vrijgezellenfeest (is dit hetzelfde in elke regio?) Op tafel kloppen als teken voor proficiat (Duits gebruik) Inscripties op deurstijlen van huizen “Vurige Stede – cité ardente” (naam voor Luik) Jeugdbewegingen: welke zijn er in de verschillende regio’s en zijn ze verschillend tussen de verschillende regio’s
Festivals en andere evenementen mogen zeker ook niet uit het oog verloren worden: • • •
Pukkelpop CHIO Aken (kan ook onder sport geplaatst worden) Rimpelrock
7
